Nieuwbouw met duurzaam, modulair, circulair of biobased materiaalgebruik

“Er zijn mij twee dingen in het bijzonder opgevallen. Ten eerste dat nog heel veel zich bevindt in de experimentele fase, dus snel opschalen is ingewikkeld. En ten tweede dat de passie waarmee aan deze belangrijke opgave waar we voor staan, wordt gewerkt enorm is; een betere basis dan dat kan je niet hebben en dat was een feest om te zien!”

Job van Zomeren

Longlist

Deze longlist is samengesteld op basis van het onderzoek van de externe onderzoekers van Crimson Historians & Urbanists, uit de projecten die genoemd zijn door de geïnterviewde deskundigen, uit de suggesties van de juryleden en ten slotte door een oproep in de media waarbij het publiek werd gevraagd om projecten in te dienen. Het gaat om projecten die zijn opgeleverd na 2015 en indien nog niet gerealiseerd wel beschikken over een bouwvergunning. Dit resulteerde in een longlist met in totaal meer dan 40 projecten. Met behulp van een aantal categorieën zijn de belangrijkste sub-thema’s op het gebied van circulariteit en duurzaam materiaalgebruik in Rotterdam in kaart gebracht. De projecten zijn vervolgens op alfabetische volgorde geordend binnen de vastgestelde categorieën.

De opgenomen projecten hebben uiteenlopende vormen en beslaan verschillende schaalniveaus, de selectie varieert van grote infrastructurele werken tot kleinschalige startup initiatieven. De centrale vraag bij de selectie van de projecten was: In hoeverre is dit project vooruitstrevend op het gebied van circulariteit en duurzaam materiaalgebruik in Rotterdam en omgeving en levert het daarmee een bijdrage aan het verbeteren van de leefkwaliteit van haar inwoners.

Nieuwbouw met duurzaam, modulair, circulair of biobased materiaalgebruik

In deze categorie is een aantal nieuwbouwprojecten gegroepeerd die zijn geconstrueerd en/of gematerialiseerd uit duurzame en circulaire bouwmaterialen. Daarnaast zijn er projecten opgenomen die een innovatieve bouwmethode introduceren of, vanuit een circulaire gedachte, bewust modulair zijn opgebouwd met het doel deze in zijn geheel of gedeeltelijk op een andere plaats opnieuw op te bouwen.

Arentschool

De Arentschool is een kleinschalige basisschool in Kralingen gebouwd op basis van een flexibel, modulair bouwconcept. Door het modulaire ontwerp is het schoolgebouw eenvoudig aan te passen, uit te breiden en eventueel (gedeeltelijk) te verplaatsen. ning voor zelfstandige (jong)volwassenen met een lichte verstandelijke beperking die ondersteuning behoeven.

Buitenplaats Brienenoord

Buitenplaats Brienenoord is een denk-, speel- en werkplaats voor alle leeftijden voor en over de toekomst van Rotterdam, gevestigd op het eiland Brienenoord. Op het bevestigingsmateriaal, vijf houten spanten, kolomschoenen en het glas in de kozijnen van de zuidgevel van het kamphuis na is alles gemaakt van materiaal met een vorig leven.

Circulaire Parkkade Heijplaat

Op initiatief van de Hogeschool Rotterdam wordt er aan de Heijsekade op Heijplaat een circulaire woonwijk ontwikkeld met 19 woningen opgetrokken uit hergebruikte en biobased materialen. De wijk kan opgevat worden als een levend laboratorium maar met permanente woningen als resultaat. Circular Pavillion

Op het terrein van bedrijfsverzamelgebouw De Kroon heeft Studio ACTE een tijdelijk circulair slaapverblijf gebouwd met het natuurlijke materiaal stampleem (rammed earth), hergebruikt hout en hergebruikt polycarbonaat van lokale tweedehandswinkels.

De Gouverneur

Het gecombineerde woonhuis en kantoor De Gouveneur is geconstrueerd uit WasteBasedBricks gemaakt van sloop- en bouwafval. Deze gerecyclede bakstenen besparen niet alleen materiaal maar vergen ook minder energie in productie.

Eden District

In dit woningbouwproject wordt het maasklimaat ingezet om energie op te wekken middels een experimenteel Powernest waarbij de windturbines en PV-panelen in het ‘nest’ een deel van het bouwblok voorzien van energie. Het metselwerk is geheel uitgevoerd met een speciaal voor dit bouwproject ontwikkelde baksteen die voor 50% uit afval bestaat (Zie foto van het project op de cover)

Grote Kreek Zorggebouw

Een nieuw houten gebouw voor het Leger des Heils is ontworpen met een houten CLT-structuur en een hoog percentage aan biobased- en circulaire materialen. 85% van de energiebehoefte wordt opgewekt door de PV panelen op het dak en de gevel en tuinen bieden onderdak aan lokale dieren en planten.

Leuvepaviljoen

Dit nieuwe bezoekerscentrum van Port of Rotterdam is volledig ontworpen vanuit hergebruik van de bestaande fundering en de hoofdportalen van de staalconstructie van de oude paviljoens. Ook andere onderdelen van de staalconstructie zijn in het nieuwe gebouw opnieuw gebruikt.

MalieKlos

In de Slaghekbuurt in Hillesluis op Zuid heeft de bestaande bebouwing plaatsgemaakt voor een nieuw duurzaam sociaal woningbouwproject. Bij de realisatie van het nieuwe blok zijn sloopmaterialen ‘geoogst’ en opnieuw toegepast. Daarnaast zijn nieuwe materialen gewogen op hernieuwbaarheid en hergebruik.

Rechthuislaan Katendrecht

Het project betreft de duurzame renovatie van een reeks negentiende-eeuwse stadswoningen in de ‘Karbonadebuurt’ op Katendrecht. Circulariteit door waarde behoud vormde een van de uitgangspunten; dit type woningen is van belang voor het behoud van de historische identiteit van Katendrecht. (Zie foto van het project op pagina 40 en 41)

Sawa Lloydpier

SAWA is een circulair houten woongebouw in aanbouw dat zich positioneert als het gezondste natuur inclusieve gebouw van Nederland. Het wordt gebouwd middels een modulair bouwsysteem, waarbij gebruik wordt gemaakt van droge, scheidbare oplossingen. Hierdoor zijn de onderdelen in de vloer volledig circulair en zijn de materialen in de toekomst losmaakbaar en herbruikbaar. Tree house

Tree House is een 130 meter hoge woon- en kantoortoren in wording waarbij het ontwerp is geïnspireerd op het ecosysteem van een boom. In het gebouw dat wordt gebouwd met hout is ruimte voor CO2- opslag. Verder worden nieuwe technieken op het gebied van energie toegepast en wordt het gebouw voorzien van groen en vangt het regenwater op.

Universiteitsgebouw Erasmus Woudestein

Om de groei van studenten aan de Erasmus Universiteit ruimte te bieden wordt een circulair en flexibel multifunctioneel universiteitsgebouw ontworpen waarbij zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van gerecyclede materialen die vervolgens worden vastgelegd in een eigen materialenpaspoort. In de gebruiksfase krijgt circulariteit een gezicht door QR-codes die meer informatie geven over de toegepaste duurzame technieken.

Valckensteyn

In een nog te realiseren gebouw met sociale woningen in Pendrecht wordt beton- en houtbouw gecombineerd. Behalve dat hout duurzaam is, maakt het dankzij zijn lichte gewicht ook mogelijk de bestaande fundering van de gesloopte flat te hergebruiken.

Woningbouw Zaagmolenstraat

In Rotterdam-Noord worden pilot-woningen opgetrokken uit een geprefabriceerd houten casco als reactie op de noodzakelijke sloop van panden in de binnenstad vanwege slechte funderingen. De casco’s worden in hout teruggebouwd, met behoud of herbouw van de bestaande gevels en bijzondere ornamenten.