Ergonomics : appendix

Amsterdam, Juni 2011

Ergonomie Onderzoek Bijlagen

Ford Ka

N: Minne Troostheide

E: minne.troostheide@hva.nl

T: +31 (0)6 49 6226 37

St.Nr: 500504492

Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation

Inhoudsopgave I.

Takenlijst

2

II.

DINED resultaten

4

V.

III.

Doelgroep

4

IV.

Meest belangrijk

4

Situatie tekeningen

5

VI. Foto’s test

5

VII. Metingen

6

VIII. Auto metingen

6

IX.

Metingen proefpersonen

6

X.

Resultaten proefpersonen

7

XI. Conclusie

8

XII. Doelgroep specifiek

8

XIII. 65 plus

8

XIV. CCC uiterlijk

9

XV. Weergave iconen

9

XVI. Bedienings-iconen

11

XVII. Layout

13

XVIII.Bronnen

Ergonomie onderzoek (ERG)

14

| Bijlagen | door: Minne Troostheide

1

Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation

I.

Takenlijst

Besturen

taken die noodzakelijk zijn voor het besturen van de auto

Aspect

Bediening

Sleutel Stuur draaien

Pedaal bedienen

Handrem

Schakelen

Veiligheidsgordel

in contact steken

Sleutel en contact

omdraaien

Sleutel en contact

linksom

Stuur

rechtsom

Stuur

gas

Gaspedaal

koppeling

Koppeling

rem

Rempedaal

ontgrendelen

Handrem-ontgrendeling

omhoog

Handrem

omlaag

Handrem

vrij

Versnellingspook

1, 2, 3, 4, 5

Versnellingspook

achteruit

Versnellingspook

omdoen

Veiligheidsgordel en sluiting

afdoen

Veiligheidsgordel en sluiting

Zicht

taken die betrekking hebben tot gebruik van de ogen

Aspect Kijken (direct)

Kijken (indirect)

Bediening vooruit

Voorruit

links

Linker raam

rechts

Rechter raam

linksachter

Linker zijspiegel

rechtsachter

Rechter zijspiegel

achteruit

Binnenspiegel

snelheid

Aflezen

benzinepeil motor temperatuur

Bedienen

taken die bediening behoeven maar geen noodzaak zijn

Aspect Deur Zijraam

Lampen

Claxon Ergonomie onderzoek (ERG)

Bediening openen

Deurhendel

sluiten

Deurklink

openen

Raamhendel draaien

sluiten

Raamhendel draaien

groot

hendels achter het stuur

dim

idem

stad

idem

mist (alleen achter)

idem

uit

idem

indrukken

Midden van het stuur

| Bijlagen | door: Minne Troostheide

2

Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation

Richtingaanwijzer

Noodsignaal Ruitenwisser voor Ruitenwisser achter Ruitensproeier

links

hendels achter het stuur

rechts

idem

uit

idem

aan

boven op stuurkolom

uit

idem

stand 1, 2, 3

hendels achter het stuur

uit

idem

aan

hendels achter het stuur

uit

idem

aan

knop op ruitenwisser-hendel

uit

idem

Verstellen

taken die benodigd zijn voor het verstellen van het interieur

Aspect Stoel Zitting Rugleuning (hoek) Hoofdsteun

Spiegels

Bediening naar voren

hendel onder stoel

naar achteren

idem

omhoog

hendel links voor de zitting

omlaag

idem

naar voren

draaiknop rechterzijde

naar achteren

idem

omhoog

knop aan bovenzijde rugleuning

omlaag

idem

binnen

spiegel zelf direct verstellen

links

knop linkerspiegel

rechts

knop rechterspiegel

Uitklappen

Zonwering

Inklappen Zijraam afdekken

Instellen

taken die tot instelling leiden van verschillende zaken

Aspect Temperatuur

Bediening koud > warm

Temperatuur knop

verschillende standen

Knop voor instellen van gebied

richting

Linker en midden ventilatoren

Ventilator sterkte

stand 0 > 4

Ventilator stand knop

Radio

bedienen

Ventilatoren

Ergonomie onderzoek (ERG)

| Bijlagen | door: Minne Troostheide

3

Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation

II. DINED resultaten A.

Doelgroep

Resultaten die het meest overeenkomen met de vooraf bepaalde doelgroep.

20 tot 60 jaar

Metingen

Extra

Maat

P10

P90

8 Heup hoogte

894

1068

9 Dijbeen dikte

130

168

13 Elleboog hoogte (vanaf zitvlak)

214

290

14 Knieholte hoogte

412

514

15 Schouder hoogte (zittend)

547

649

16 Oog hoogte (zittend)

742

862

17 Lichaamshoogte (vanaf zitvlak)

846

976

20 Schouder grijp afstand

650

790

22 Schouder breedte (over de ellebogen)

401

489

25 Heup breedte (zittend)

362

436

28 Hoofd diepte

180

208

30 Buik diepte

210

330

31 Elleboog-greep lengte

306

376

32 Bovenbeen (tot knieholte)

468

542

33 Bovenbeen (tot knie)

581

673

34 Bil-voet lengte

1003

1133

Gebaseerd op metingen van Dined uit 1982

54 Greep omtrek

110

144

Gebaseerd op metingen van Geron uit 1998

B.

Meest belangrijk

De 5 belangrijkste afmetingen in de auto, vertaald naar lichaamsmaten.

20 tot 60 jaar

Metingen Maat

P5

P95

14

Knieholte hoogte

397

16

Oog hoogte (zittend)

725

20

Schouder grijp afstand

810

25

Heup breedte (zittend)

447

32

Bovenbeen (tot knieholte)

33

Bovenbeen (tot knie)

34

Bil-voet lengte

879

457 686 985

1151

maat 34 is gebaseerd op DINED-meting uit 1982

Ergonomie onderzoek (ERG)

| Bijlagen | door: Minne Troostheide

4

Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation

III. Situatie tekeningen DINED afbeeldingen

Zittend

Staand zijaanzicht

IV. Foto’s test

Bestuurdersplek zijaanzicht

Bestuurdersplek vanuit oogpunt

Proef persoon 1

Proef persoon 2

Ergonomie onderzoek (ERG)

| Bijlagen | door: Minne Troostheide

5

Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation

V. Metingen A.

Auto metingen Resultaten [mm]

Maat

Minimaal

Maximaal

Pedaal afstand (rugleuning tot pedalen)

860

1050

Stuur hoogte (zitting tot laagste punt stuur)

190

210

Rugleuning hoogte

620

Mogelijke kijk hoogte (zitting tot onder- of bovenzijde voorruit)

600

Plafond hoogte

vaste maat 910

950

Stuur afstand (midden stuur tot rugleuning)

560

Rugleuning breedte

vaste maat 820

460

vaste maat

Zitting breedte

400

530

Zonwering

70

130

Zitting diepte

extra

500

afbeelding 1 vaste maat

Stuurkolom tolerantie (rugleuning tot stuurkolom)

510

Stuur dikte

35

diameter

Handrem dikte

35

diameter

Armleuning hoogte (vanaf zitting)

200

300

Versnellingspook afstand (bovenzijde rugleuning tot bovenop pook)

650

850

B.

720

Metingen proefpersonen

Gegevens

Persoon 1

Persoon 2

Persoon 3

23

22

59

Geslacht

vrouw

man

vrouw

Lichaamslengte [mm]

1680

1910

1740

64

72

67

8 Heup hoogte

950

1160

1090

9 Dijbeen dikte

170

130

160

13 Elleboog hoogte (vanaf zitvlak)

220

260

190

14 Knieholte hoogte

420

490

440

15 Schouder hoogte (zittend)

560

650

580

16 Oog hoogte (zittend)

760

850

710

17 Lichaamshoogte (vanaf zitvlak)

840

980

830

20 Schouder grijp afstand

630

780

710

Schouder breedte (over de ellebogen)

400

550

480

25 Heup breedte (zittend)

430

420

480

28 Hoofd diepte

190

230

200

30 Buik diepte

220

240

220

31 Elleboog-greep lengte

320

350

340

32 Bovenbeen (tot knieholte)

470

540

500

33 Bovenbeen (tot knie)

550

610

580

34 Bil-voet lengte

1010

1160

1080

54 Greep omtrek

110

185

155

Leeftijd [jaren]

Gewicht [kg] nr. Maat

22

Ergonomie onderzoek (ERG)

| Bijlagen | door: Minne Troostheide

6

Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation

C.

Resultaten proefpersonen

Proef persoon 1 Maat

Resultaat

Dined

14 Knieholte hoogte

420 Geen probleem

P14

16 Oog hoogte (zittend)

760 Geen probleem, zitting kan omhoog worden versteld.

P18.5

20 Schouder grijp afstand

630 Geen probleem

P5

25 Heup breedte (zittend)

430 Geen probleem

P86

32 Bovenbeen (tot knieholte)

470

33 Bovenbeen (tot knie)

550 Geen probleem

P9.5

34 Bil-voet lengte

1010 Geen probleem

-

Zitting diepte is 500, hoogst waarschijnlijk daardoor soms rugklachten na P11 lange ritten

Proef persoon 2 Maat

Resultaat

Dined

14 Knieholte hoogte

490

Bovenbeen rust niet volledig op zitting, hierdoor kan vermoeidheid in het been eerder optreden. Geen groot probleem.

P75

16 Oog hoogte (zittend)

850

Geen probleem, omdat de zitting ver genoeg omlaag kan worden versteld.

P84.5

20 Schouder grijp afstand

780 Geen probleem

P86

25 Heup breedte (zittend)

410 Geen probleem

P65

32 Bovenbeen (tot knieholte)

540 Geen probleem

P88.5

33 Bovenbeen (tot knie)

630

34 Bil-voet lengte

1160 Geen probleem, stoel kan ver genoeg naar achteren worden versteld.

Instappen is lastig door hoogte van stuurkolom, bij besturen van de auto is het geen noemenswaardig probleem

P53.5 -

Proef persoon 3 Maat

Resultaat

Dined

14 Knieholte hoogte

440 Geen probleem

P28

16 Oog hoogte (zittend)

710 Geen probleem

P2.5

20 Schouder grijp afstand

710 Geen probleem

P43

25 Heup breedte (zittend)

460

32 Bovenbeen (tot knieholte)

500 Geen probleem, de zitting heeft de ideale diepte.

P43

33 Bovenbeen (tot knie)

580 Geen probleem, er is voldoende bewegingsruimte.

P9.5

34 Bil-voet lengte

1080 Geen probleem

Ergonomie onderzoek (ERG)

Heupen zijn iets breder dan het smalste deel van de zitting, echter wordt hier geen hinder door ondervonden.

| Bijlagen | door: Minne Troostheide

P98

-

7

Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation

VI. Conclusie A.

Doelgroep specifiek DINED

AUTO Maat

Min.

Max.

Dined resultaat

Pedaal afstand

860

1050

P84,5

168

Stuur hoogte

190

210

214

290

Armleuning hoogte

200

300

15 Schouder hoogte (zittend)

547

649

Rugleuning hoogte

16 Oog hoogte (zittend)

742

862

Mogelijke kijk hoogte

17 Lichaamshoogte (zittend)

846

976

Plafond hoogte

22 Schouder breedte

401

489

Rugleuning breedte

25 Heup breedte (zittend)

362

436

Zitting breedte

400

530

20 Schouder grijp afstand

650

790

Versnellingspook afstand

650

850

30 Buik diepte

210

330

Stuur afstand

560

820

32 Bovenbeen (tot knieholte)

468

542

Zitting diepte

33 Bovenbeen (tot knie)

581

673

Stuurkolom ruimte

54 Greep omtrek

110

144

Maat

P10

P90

8 Heup hoogte

894

1068

34 Bil-voet lengte

1003

1133

9 Dijbeen dikte

130

13 Elleboog hoogte (zittend)

620 600

910

950 (960)

P83,2

460

500 (495) 510

P36,5

720

Handrem dikte

110

Stuur dikte

110

Gegevens waar de chauffeursplek geschiktheid conclusie op gebaseerd is.

B.

65 plus

Maat

P5

P95

8 Heup hoogte

851

1023

34 Bil-voet lengte

-

-

9 Dijbeen dikte

114

13 Elleboog hoogte (zittend)

Min.

Max.

Pedaal afstand

860

1050

160

Stuur hoogte

190

210

176

274

Armleuning hoogte

200

300

15 Schouder hoogte (zittend)

503

635

Rugleuning hoogte

16 Oog hoogte (zittend)

687

835

Mogelijke kijk hoogte

17 Lichaamshoogte (zittend)

784

946

Plafond hoogte

950

22 Schouder breedte

384

476

Rugleuning breedte

460

25 Heup breedte (zittend)

355

453

Zitting breedte

400

530

20 Schouder grijp afstand

634

796

Versnellingspook afstand

650

850

30 Buik diepte

254

372

Stuur afstand

560

820

32 Bovenbeen (tot knieholte)

452

540

Zitting diepte

33 Bovenbeen (tot knie)

568

666

Stuurkolom ruimte

54 Greep omtrek

106

143

Ergonomie onderzoek (ERG)

Maat

620 600

910

500 (495) 510

P48,5

720

Handrem dikte

110

Stuur dikte

110

| Bijlagen | door: Minne Troostheide

P18,2

8

Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation

VII. CCC uiterlijk A.

Weergave iconen

Figuur

Afbeelding

2.1

Snelheidsaanduiding, snelheid moet toenemen.

2.2

Snelheidsaanduiding, snelheid moet afnemen.

Ergonomie onderzoek (ERG)

| Bijlagen | door: Minne Troostheide

9

Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation

Figuur

Afbeelding

2.3

Snelheidsaanduiding , snelheid moet sterk afnemen.

2.4

Snelheidsaanduiding , stopsignaal.

Ergonomie onderzoek (ERG)

| Bijlagen | door: Minne Troostheide

10

Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation

B.

Bedienings-iconen

Figuur

Afbeelding

2.5

Bediening, aan/uit knop.

2.6

Bediening, optie knop.

Ergonomie onderzoek (ERG)

| Bijlagen | door: Minne Troostheide

11

Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation

Figuur

Afbeelding

2.7

Bediening, verhogen van optie.

2.8

Bediening, verlagen van optie.

Ergonomie onderzoek (ERG)

| Bijlagen | door: Minne Troostheide

12

Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation

C.

Layout

Figuur

Afbeelding

2.9.a

Gebruik van menu in voorbeeld auto.

2.9.b

Menu, optie ‘Contrast’

Ergonomie onderzoek (ERG)

| Bijlagen | door: Minne Troostheide

13

Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation

VIII.Bronnen Internet: • http://www.arbobondgenoten.nl/arbothem/lichblst/lifttest.htm • http://mech.vub.ac.be/teaching/info/Ontwerpmethodologie/Cursusnota's%20Ontwerpmethodes%20les%203.pdf • http://dined.io.tudelft.nl/dined/

Boeken: • Basisboek ergonomie ; Peter Voskamp ; Eerste druk ; Wolters-Noordhoff Groningen

Ergonomie onderzoek (ERG)

| Bijlagen | door: Minne Troostheide

14