Amsterdam, Juni 2011
Ergonomie Onderzoek Bijlagen
Ford Ka
N: Minne Troostheide
E: minne.troostheide@hva.nl
T: +31 (0)6 49 6226 37
St.Nr: 500504492
Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation
Inhoudsopgave I.
Takenlijst
2
II.
DINED resultaten
4
V.
III.
Doelgroep
4
IV.
Meest belangrijk
4
Situatie tekeningen
5
VI. Foto’s test
5
VII. Metingen
6
VIII. Auto metingen
6
IX.
Metingen proefpersonen
6
X.
Resultaten proefpersonen
7
XI. Conclusie
8
XII. Doelgroep specifiek
8
XIII. 65 plus
8
XIV. CCC uiterlijk
9
XV. Weergave iconen
9
XVI. Bedienings-iconen
11
XVII. Layout
13
XVIII.Bronnen
Ergonomie onderzoek (ERG)
14
| Bijlagen | door: Minne Troostheide
1
Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation
I.
Takenlijst
Besturen
taken die noodzakelijk zijn voor het besturen van de auto
Aspect
Bediening
Sleutel Stuur draaien
Pedaal bedienen
Handrem
Schakelen
Veiligheidsgordel
in contact steken
Sleutel en contact
omdraaien
Sleutel en contact
linksom
Stuur
rechtsom
Stuur
gas
Gaspedaal
koppeling
Koppeling
rem
Rempedaal
ontgrendelen
Handrem-ontgrendeling
omhoog
Handrem
omlaag
Handrem
vrij
Versnellingspook
1, 2, 3, 4, 5
Versnellingspook
achteruit
Versnellingspook
omdoen
Veiligheidsgordel en sluiting
afdoen
Veiligheidsgordel en sluiting
Zicht
taken die betrekking hebben tot gebruik van de ogen
Aspect Kijken (direct)
Kijken (indirect)
Bediening vooruit
Voorruit
links
Linker raam
rechts
Rechter raam
linksachter
Linker zijspiegel
rechtsachter
Rechter zijspiegel
achteruit
Binnenspiegel
snelheid
Aflezen
benzinepeil motor temperatuur
Bedienen
taken die bediening behoeven maar geen noodzaak zijn
Aspect Deur Zijraam
Lampen
Claxon Ergonomie onderzoek (ERG)
Bediening openen
Deurhendel
sluiten
Deurklink
openen
Raamhendel draaien
sluiten
Raamhendel draaien
groot
hendels achter het stuur
dim
idem
stad
idem
mist (alleen achter)
idem
uit
idem
indrukken
Midden van het stuur
| Bijlagen | door: Minne Troostheide
2
Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation
Richtingaanwijzer
Noodsignaal Ruitenwisser voor Ruitenwisser achter Ruitensproeier
links
hendels achter het stuur
rechts
idem
uit
idem
aan
boven op stuurkolom
uit
idem
stand 1, 2, 3
hendels achter het stuur
uit
idem
aan
hendels achter het stuur
uit
idem
aan
knop op ruitenwisser-hendel
uit
idem
Verstellen
taken die benodigd zijn voor het verstellen van het interieur
Aspect Stoel Zitting Rugleuning (hoek) Hoofdsteun
Spiegels
Bediening naar voren
hendel onder stoel
naar achteren
idem
omhoog
hendel links voor de zitting
omlaag
idem
naar voren
draaiknop rechterzijde
naar achteren
idem
omhoog
knop aan bovenzijde rugleuning
omlaag
idem
binnen
spiegel zelf direct verstellen
links
knop linkerspiegel
rechts
knop rechterspiegel
Uitklappen
Zonwering
Inklappen Zijraam afdekken
Instellen
taken die tot instelling leiden van verschillende zaken
Aspect Temperatuur
Bediening koud > warm
Temperatuur knop
verschillende standen
Knop voor instellen van gebied
richting
Linker en midden ventilatoren
Ventilator sterkte
stand 0 > 4
Ventilator stand knop
Radio
bedienen
Ventilatoren
Ergonomie onderzoek (ERG)
| Bijlagen | door: Minne Troostheide
3
Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation
II. DINED resultaten A.
Doelgroep
Resultaten die het meest overeenkomen met de vooraf bepaalde doelgroep. 20 tot 60 jaar
Metingen
Extra
Maat
P10
P90
8 Heup hoogte
894
1068
9 Dijbeen dikte
130
168
13 Elleboog hoogte (vanaf zitvlak)
214
290
14 Knieholte hoogte
412
514
15 Schouder hoogte (zittend)
547
649
16 Oog hoogte (zittend)
742
862
17 Lichaamshoogte (vanaf zitvlak)
846
976
20 Schouder grijp afstand
650
790
22 Schouder breedte (over de ellebogen)
401
489
25 Heup breedte (zittend)
362
436
28 Hoofd diepte
180
208
30 Buik diepte
210
330
31 Elleboog-greep lengte
306
376
32 Bovenbeen (tot knieholte)
468
542
33 Bovenbeen (tot knie)
581
673
34 Bil-voet lengte
1003
1133
Gebaseerd op metingen van Dined uit 1982
54 Greep omtrek
110
144
Gebaseerd op metingen van Geron uit 1998
B.
Meest belangrijk
De 5 belangrijkste afmetingen in de auto, vertaald naar lichaamsmaten. 20 tot 60 jaar
Metingen Maat
P5
P95
14
Knieholte hoogte
397
16
Oog hoogte (zittend)
725
20
Schouder grijp afstand
810
25
Heup breedte (zittend)
447
32
Bovenbeen (tot knieholte)
33
Bovenbeen (tot knie)
34
Bil-voet lengte
879
457 686 985
1151
maat 34 is gebaseerd op DINED-meting uit 1982
Ergonomie onderzoek (ERG)
| Bijlagen | door: Minne Troostheide
4
Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation
III. Situatie tekeningen DINED afbeeldingen
Zittend
Staand zijaanzicht
IV. Foto’s test
Bestuurdersplek zijaanzicht
Bestuurdersplek vanuit oogpunt
Proef persoon 1
Proef persoon 2
Ergonomie onderzoek (ERG)
| Bijlagen | door: Minne Troostheide
5
Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation
V. Metingen A.
Auto metingen Resultaten [mm]
Maat
Minimaal
Maximaal
Pedaal afstand (rugleuning tot pedalen)
860
1050
Stuur hoogte (zitting tot laagste punt stuur)
190
210
Rugleuning hoogte
620
Mogelijke kijk hoogte (zitting tot onder- of bovenzijde voorruit)
600
Plafond hoogte
vaste maat 910
950
Stuur afstand (midden stuur tot rugleuning)
560
Rugleuning breedte
vaste maat 820
460
vaste maat
Zitting breedte
400
530
Zonwering
70
130
Zitting diepte
extra
500
afbeelding 1 vaste maat
Stuurkolom tolerantie (rugleuning tot stuurkolom)
510
Stuur dikte
35
diameter
Handrem dikte
35
diameter
Armleuning hoogte (vanaf zitting)
200
300
Versnellingspook afstand (bovenzijde rugleuning tot bovenop pook)
650
850
B.
720
Metingen proefpersonen
Gegevens
Persoon 1
Persoon 2
Persoon 3
23
22
59
Geslacht
vrouw
man
vrouw
Lichaamslengte [mm]
1680
1910
1740
64
72
67
8 Heup hoogte
950
1160
1090
9 Dijbeen dikte
170
130
160
13 Elleboog hoogte (vanaf zitvlak)
220
260
190
14 Knieholte hoogte
420
490
440
15 Schouder hoogte (zittend)
560
650
580
16 Oog hoogte (zittend)
760
850
710
17 Lichaamshoogte (vanaf zitvlak)
840
980
830
20 Schouder grijp afstand
630
780
710
Schouder breedte (over de ellebogen)
400
550
480
25 Heup breedte (zittend)
430
420
480
28 Hoofd diepte
190
230
200
30 Buik diepte
220
240
220
31 Elleboog-greep lengte
320
350
340
32 Bovenbeen (tot knieholte)
470
540
500
33 Bovenbeen (tot knie)
550
610
580
34 Bil-voet lengte
1010
1160
1080
54 Greep omtrek
110
185
155
Leeftijd [jaren]
Gewicht [kg] nr. Maat
22
Ergonomie onderzoek (ERG)
| Bijlagen | door: Minne Troostheide
6
Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation
C.
Resultaten proefpersonen
Proef persoon 1 Maat
Resultaat
Dined
14 Knieholte hoogte
420 Geen probleem
P14
16 Oog hoogte (zittend)
760 Geen probleem, zitting kan omhoog worden versteld.
P18.5
20 Schouder grijp afstand
630 Geen probleem
P5
25 Heup breedte (zittend)
430 Geen probleem
P86
32 Bovenbeen (tot knieholte)
470
33 Bovenbeen (tot knie)
550 Geen probleem
P9.5
34 Bil-voet lengte
1010 Geen probleem
-
Zitting diepte is 500, hoogst waarschijnlijk daardoor soms rugklachten na P11 lange ritten
Proef persoon 2 Maat
Resultaat
Dined
14 Knieholte hoogte
490
Bovenbeen rust niet volledig op zitting, hierdoor kan vermoeidheid in het been eerder optreden. Geen groot probleem.
P75
16 Oog hoogte (zittend)
850
Geen probleem, omdat de zitting ver genoeg omlaag kan worden versteld.
P84.5
20 Schouder grijp afstand
780 Geen probleem
P86
25 Heup breedte (zittend)
410 Geen probleem
P65
32 Bovenbeen (tot knieholte)
540 Geen probleem
P88.5
33 Bovenbeen (tot knie)
630
34 Bil-voet lengte
1160 Geen probleem, stoel kan ver genoeg naar achteren worden versteld.
Instappen is lastig door hoogte van stuurkolom, bij besturen van de auto is het geen noemenswaardig probleem
P53.5 -
Proef persoon 3 Maat
Resultaat
Dined
14 Knieholte hoogte
440 Geen probleem
P28
16 Oog hoogte (zittend)
710 Geen probleem
P2.5
20 Schouder grijp afstand
710 Geen probleem
P43
25 Heup breedte (zittend)
460
32 Bovenbeen (tot knieholte)
500 Geen probleem, de zitting heeft de ideale diepte.
P43
33 Bovenbeen (tot knie)
580 Geen probleem, er is voldoende bewegingsruimte.
P9.5
34 Bil-voet lengte
1080 Geen probleem
Ergonomie onderzoek (ERG)
Heupen zijn iets breder dan het smalste deel van de zitting, echter wordt hier geen hinder door ondervonden.
| Bijlagen | door: Minne Troostheide
P98
-
7
Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation
VI. Conclusie A.
Doelgroep specifiek DINED
AUTO Maat
Min.
Max.
Dined resultaat
Pedaal afstand
860
1050
P84,5
168
Stuur hoogte
190
210
214
290
Armleuning hoogte
200
300
15 Schouder hoogte (zittend)
547
649
Rugleuning hoogte
16 Oog hoogte (zittend)
742
862
Mogelijke kijk hoogte
17 Lichaamshoogte (zittend)
846
976
Plafond hoogte
22 Schouder breedte
401
489
Rugleuning breedte
25 Heup breedte (zittend)
362
436
Zitting breedte
400
530
20 Schouder grijp afstand
650
790
Versnellingspook afstand
650
850
30 Buik diepte
210
330
Stuur afstand
560
820
32 Bovenbeen (tot knieholte)
468
542
Zitting diepte
33 Bovenbeen (tot knie)
581
673
Stuurkolom ruimte
54 Greep omtrek
110
144
Maat
P10
P90
8 Heup hoogte
894
1068
34 Bil-voet lengte
1003
1133
9 Dijbeen dikte
130
13 Elleboog hoogte (zittend)
620 600
910
950 (960)
P83,2
460
500 (495) 510
P36,5
720
Handrem dikte
110
Stuur dikte
110
Gegevens waar de chauffeursplek geschiktheid conclusie op gebaseerd is.
B.
65 plus
Maat
P5
P95
8 Heup hoogte
851
1023
34 Bil-voet lengte
-
-
9 Dijbeen dikte
114
13 Elleboog hoogte (zittend)
Min.
Max.
Pedaal afstand
860
1050
160
Stuur hoogte
190
210
176
274
Armleuning hoogte
200
300
15 Schouder hoogte (zittend)
503
635
Rugleuning hoogte
16 Oog hoogte (zittend)
687
835
Mogelijke kijk hoogte
17 Lichaamshoogte (zittend)
784
946
Plafond hoogte
950
22 Schouder breedte
384
476
Rugleuning breedte
460
25 Heup breedte (zittend)
355
453
Zitting breedte
400
530
20 Schouder grijp afstand
634
796
Versnellingspook afstand
650
850
30 Buik diepte
254
372
Stuur afstand
560
820
32 Bovenbeen (tot knieholte)
452
540
Zitting diepte
33 Bovenbeen (tot knie)
568
666
Stuurkolom ruimte
54 Greep omtrek
106
143
Ergonomie onderzoek (ERG)
Maat
620 600
910
500 (495) 510
P48,5
720
Handrem dikte
110
Stuur dikte
110
| Bijlagen | door: Minne Troostheide
P18,2
8
Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation
VII. CCC uiterlijk A.
Weergave iconen
Figuur
Afbeelding
2.1
Snelheidsaanduiding, snelheid moet toenemen.
2.2
Snelheidsaanduiding, snelheid moet afnemen.
Ergonomie onderzoek (ERG)
| Bijlagen | door: Minne Troostheide
9
Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation
Figuur
Afbeelding
2.3
Snelheidsaanduiding , snelheid moet sterk afnemen.
2.4
Snelheidsaanduiding , stopsignaal.
Ergonomie onderzoek (ERG)
| Bijlagen | door: Minne Troostheide
10
Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation
B.
Bedienings-iconen
Figuur
Afbeelding
2.5
Bediening, aan/uit knop.
2.6
Bediening, optie knop.
Ergonomie onderzoek (ERG)
| Bijlagen | door: Minne Troostheide
11
Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation
Figuur
Afbeelding
2.7
Bediening, verhogen van optie.
2.8
Bediening, verlagen van optie.
Ergonomie onderzoek (ERG)
| Bijlagen | door: Minne Troostheide
12
Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation
C.
Layout
Figuur
Afbeelding
2.9.a
Gebruik van menu in voorbeeld auto.
2.9.b
Menu, optie ‘Contrast’
Ergonomie onderzoek (ERG)
| Bijlagen | door: Minne Troostheide
13
Hogeschool van Amsterdam, domein: Techniek | Engineering, Design and Innovation
VIII.Bronnen Internet: • http://www.arbobondgenoten.nl/arbothem/lichblst/lifttest.htm • http://mech.vub.ac.be/teaching/info/Ontwerpmethodologie/Cursusnota's%20Ontwerpmethodes%20les%203.pdf • http://dined.io.tudelft.nl/dined/
Boeken: • Basisboek ergonomie ; Peter Voskamp ; Eerste druk ; Wolters-Noordhoff Groningen
Ergonomie onderzoek (ERG)
| Bijlagen | door: Minne Troostheide
14