សម រង ីុ សូ ម ឲ ឆា្ន ំ ២០១៣េនះ នាំមកនូវការរួបរួមគា្ន្របកបេដាយ ជយជនះស្រមាប់ ែខ្មរេស្ន ហាជាតិ ែដល្រសឡាញ់េសរីភាព និ ងយុ តិ្ត ធម៌ sarB½ t ’ m anecjpSayerogral; é f¶ ឆា្នំទី ២០ េលខ ៤៦៥៥
ៃថ្ង
សុ ្រក
www.moneaksekar.com ទី ០៤
ែខ មករា
ឆា្នំ ២០១៣
ភាពមិ ន្រប្រកតី ៃន្របព័ ន្ធយុ ត្តិ ធម៌ េធ្វើឱ តំ ណាងរា្រស្ត េកាះេ
្របធានតុ លាការកំ ពូលបំភឺ្ល េ ក្ន ុងរដ្ឋសភា
េលាក សម រង ុី ជួបសំ ណះសំ ណាលជាមួ យ្របជាពលរដ្ឋ នាេពលកន្លងមក
្របជាពលរដ្ឋ និ ងអ្ន កគាំ្រទគណបក សេ្រងា្គះជាតិ យា៉ងេ្រចើ នសន្ធឹកសនា្ធប់
េដាយៈ ជាតិ សេង្វ គ
ក្នុងឱកាសដលបជាពលរដ្ឋ
ទូទាំងពិភព
កអបអរសាទរ
ចំ
ះឆាំថ្មី ២០១៣ ដលជាឆាំ
មដឹកនាំគណបកសសង្គះជាតិ
កបធាន សម រងសុី ជា
មុតក្នង ុ ការបំពញបសកកម្មបមើ
ដ៏ល្អនាលា ំ ភសំណាងមកឲយមនុសស ជាតិ
ដលមានឧត្តមគតិនិងទឹកចិត្ត
ះ
ជាតិមាតុភម ូ យា៉ ិ ងអង់អាចកាហាន ក៏បានបសិទ្ធពរជ័យ សុភមង្គល
តេ
ទំ ព័រទី ៤ "ក"
មុ នេពល្រកុមអ្ន កកាន់ អំ ណាចអបអរៃថ្ងយួ នចូ លឈា្លនពាន ដី ែខ្មរ អ្ន កភូ មិបុ រកី ី ឡា រំលឹកអំ ពី ការបេណ្តញេចញេដាយបង្ខំ
ឌិ ត មុ នី ្ទរ ្របធានតុ លាការកំ ពូល
េលាក សុ ន ឆ័ យ ្របធាន្រកុមតំ ណាងរា្រស្ត គណបក សមរង ុី
េដាយៈ សុ ជាតិ
ការរិះគន់ជុំទិសថា ញាំញី
កម្ពុជាបច្ចុបបន្នកំពុងបឈមនឹង
គានភាពឯករាជយ ហើយស្ថិត
បព័ន្ធតុលាការក្នុងបទស
យ
អំពើពុករលួយយា៉ងពញបន្ទុក
កមឥទ្ធិពលរបស់អ្នកមានអំ
ណាច មន្តីជាន់ខ្ពស់ និងអ្នកមាន
តេ
ទំ ព័រទី ២ "ជ"
ែកវ វុ ទី ្ធ ជាេមឈ្ម ួញរកសុី េឈើ ្រគញូងដុះែស្ល
្របជាពលរដ្ឋ រងេ្រគាះសហគមន៍ បុ រក ី ី ឡា សុំ អន្តរាគមន៍ ពី ្រពះមហាក ្រត
សមត្ថ កិច្ច េ្របើ អំ េពើ ហិង េលើ ្របជាពលរដ្ឋ និ ងកុ មារតូ ចៗយា៉ងៃ្រពៃផ
្របចាំេខត្ត ្រកេចះ ពុំមាននរណាហា៊នប៉ ះពាល់
េ្រគឿងច្រកឈូសឆាយបំផា្លញផ្ទ ះ្របជាពលរដ្ឋ េ
េឈើ ្របណីតរបស់ ឈ្នួញ ែកវ វុ ទី ្ធ ែដលគា្មនសមត្ថ កិច្ច ណាហា ៊ នប្រងា្កប
េដាយៈ មាន សម ត្តិ
ចើនឆាំមកហើយ ដល
ក កវ វុទ្ធី បានបកបជំនួញ
អុិ ន ថាវរា៉ េ
សរ ចំ រង ៉ ុ អភិ បាលេខត្ត ្រកេចះ
ដឹកជញ្ជូនឈើគញូងខុសចបោប់ ឆ្លងកាត់ខត្តកចះ
យគាន
នរណាហា៊នប៉ះពាល់ ហើយ
ះ
កវ វុទ្ធី បានជកកមសបកជា
កមាង ំ បដាប់អាវុធគឺមិនដលមាន
តេ
ទំ ព័រទី ៣ "ឆ"
សហគមន៍ បុ រក ី ី ឡា
្របជាពលរដ្ឋ សង់ ខ្ទមរស់ េ
េដាយៈ សួ ន សុ វិជា្ជ
ជាថ្ងបង្ហូរឈាម និងទឹកភ្នករបស់
គឺ
តំបន់បុរកី ី ឡា គឺប៉ុនានថ្ងប៉ុ
រំលឹកដល់ដើមឆាំ ២០១២ ច
ះថ្ង ៣-៥ ខមករា គឺ
បជារាស្តកីកទន់ខសោយ
្ណះ
អំណាច
សុកខ្មររំលឹកខួប ថ្ង
៧ មករា ជាពលដលយួនមាន
ចើនឆាមក ំ ហើយដល
ហើយសមប់អ្នកភូមិបុរីកីឡា
តេ
ទំ ព័រទី ៣ "ខ"
រកអាេមរិក
អ្ន ករកសុី ដឹ កជញ្ជ ូនទំ និញល ីេពញេខត្ត កណា ្ត ល អុិន ថាវរា៉
ឱកាស ចូលឈានពានទឹកដីខ្មរ
យួ នចំ េណញផល្របេយាជន៍ ពី អន្តរជាតិ កាន់
ប័ុ ង ដាក់ កុ ង្រតូលជជុះគាបជរិត ែតេ្រចើ នេ្រកាយេពលែកទ្រមង់ េ េដាយៈ ចាន់ ចំ ណាន
្ត ល ក្ន ុងឃុំភ្នំ បាត ្រសុកពញាឮ េខត្ត កណា
មុនពលដលកុមអ្នកកាន់
ក
បុ័ង ជាមន្តីន
គរបាលបឆាំងបទល្មើសសដ្ឋ
កិច្ចនស្នងការដា ននគរបាល ខត្តកណា្ដល បានដាក់ប៉ុស្តិ៍ជជុះ
តាមផ្លូវជាតិលខ ២ និង
លខ៣ ស្ថិតក្នុងភូមិសាស្តសុក កណា្ដលស្ទឹងដើមបីគាបជំរិតកុម រថយន្តដឹ កទំ និញែដល អុិ ន ថាវរា៉ ឃាត់ ជរិតយកលុ យដាក់ េហាេ ៉
អ្នករកសុីដឹកជញ្ជូនទំនិញទាំង
តេ
ទំ ព័រទី ៣ "ច"
នាយករដ្ឋ ម្រន្តីយួ ន េង្វ ន តិ នយុ ង េពលមកចូ លរួមកិ ច្ច ្របជុកំ ពូលអាសា៊ន
េឡ េលឿងមិ ញ អគ្គ េលខាធិ ការសមាគមអាសា៊នែដលជាជនជាតិ យួ ន
េដាយៈ ជា សុ បិ ន្ត
មានជំនាញផ្នកការទូតដ៏លបី
ជាអគ្គលខាធិការ នសមាគម
នះត
មិញ នឹងតូវឡើងកាន់តំណង
ថាអាសា៊ន ជំនួស
ចាប់ពីខមករា ឆាំ២០១៣
ជនជាតិវៀតណាមដល
លបោញមាក់គឺ
េសដ្ឋ កិច្ច ជាតិ មានការេកើ នេឡើង េលាក ហុ ក ចិ នា្ត កាយដី ្រកហមេ
ក ឡ លឿង
ភ្នំ លក
ែតពលរដ្ឋ ្របឈមនឹ ងភាព្រកី ្រក េដាយគា្មនច ប់ ទមា្លប់ អាជា្ញធរេធ្វើមិ នដឹ ង
បជាជាតិអាសុីអាគ្នយ៍
កាត់
ក សូរិន្ទ
ពិតសុវណ្ណ ជាជនជាតិសៀម ដល បានកាន់តំណងនះជាយូរឆាំ
តេ
ទំ ព័រទី ២ "គ"
បរិយាយថ្ងនះ
ឆា្នំថ្មីមានវិ បត្តិ សង្គ មជាេ្រចើ នែដលបន ល់ ទុក កាលពី ឆា្នំ ចាស់ មិ នទាន់ ្រតូ វបាន េដាះ្រសាយ
េដាយៈ កូ នែខ្ម រ
េដាយៈ ជា ទន យ
េដាយៈ ជយ វាសនា
បកាសថា សដ្ឋកិច្ចជាតិសមប់
ហើយដល
បាយពីគណបកសបឆាំង និងសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុសសមួយចំនួន
បើ
ះបីជារដាភិបាលបាន
ឆាំ២០១២ មានការកើនឡើង បហលជា ៧ភាគរយ ក៏ ប៉ុន្តបជាពលរដ្ឋខ្មរ
បានអះអាងបហាក់បហលគាថា ឆាំ២០១២កន្លង មនុសស អំពើពុករលួយ វិបត្តិគានការងារធ្វើ និងប
សុក សុកកំពង់តច ខត្តកំពត យក
ះអ្នកខ្លះរកមិនបានមួយដុលារ
បទសកម្ពុជា។ វិបត្តិក្នុងឆាំ២០១២ កន្លង
លក់ឲយកុមហ៊ុនកាសុណូ ី
ភិបាលដឹកនាំ
យគានចបោប់ទមាប់ ហើយគ
ដលស្មើនឹងបួនពាន់រៀលផងក្នុង
បកប
សងស័យថាដំណើរការអាជីវកម្ម ជនពិ ការរស់ េ
ក្ន ុងភាព្រកី ្រក
តេ
ទំ ព័រទី ៤ "ឃ"
គឺជាឆាំដល
អាកក់បំផុតក្នុងមួយទសវតសរ៍ចុងកយនះ ពាក់ព័នអំ ្ធ ពរំើ
ភ្នលក ំ ដលស្ថិតក្នុងភូមប្ញ ិ សសី
តរស់
ទំ ព័រទី ២ "ង"
ក ហុក ចិនា មាន
ឱកាសធ្វអា ើ ជីវកម្មកាយដីកហម
យ
ក្នុងភាពលំបាកវទនាដដល ក្នុង
តេ
ពលដលឆាំថ្មី ឆាំសកល២០១៣ ឈានមកដល់អ្នកន
អស់រយៈពលជាង២ឆាំមក
រថយន្តដឹ កដី របស់ ហុ ក ចិ នា្ត ែដលេធ្វើឱ ភ្នំ លកេស្ទើ រែតរលាយេ
េហើ យ
នីតិរដ្ឋ
តេ
ឡើយទ ជាពិសសអំពើរំ
ទំ ព័រទី ៤ "ស"
ក្នុង
មិនទាន់តូវបានរដា
យនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន ចាត់វិធានការ
យបសិទ្ធភាព
ភសិទ្ធិ
ះសយ ភសិទ្ធិ
សារព័ត៌មាន "មនសិការខ្មរ" បចាំថ្ង ទំព័រទី ០២ Tel: 016 375 777 E-mail : sithik.dam@gmail.com
តមកពីទំព័រទី១ "គ"
មកហើយ។ អាចប
ក់បានថា
ក្នុងឆាំ២០១៣នះ យួនចំណញ ផលប
ជន៍ជាចន ើ ពីការទំនាក់
ទំនងជាមួយអន្តរជាតិ
ពល
ដលគមើលឃើញកាន់តចបោស់
ថា យួន ចាប់ផ្តើមកទមង់យា៉ង ស្ងៀមសាត់
រកមហាអំណាច
ស្តផាច់ការ
កាន់របបបជាធិប
សចក្តីបកាសព័ត៌មានរបស់
សមាគមបានឲយដឹងថា អគ្គលខា
ធិការអាសា៊នថ្មី ជាជនជាតិយួន ក ឡ លឿងមិញ គឺជាអគ្គ
ការពងឹងផ្នកពាណិជ្ជកម្ម។ សដ្ឋ
ទំនងផ្នកពាណិជកម្ម ្ជ ការវិនិ
គ
សុំឲយអាមរិកគាំពារផ្នក
ធា
ទុនហើយចុងកយនះយួនបាន
របស់យួន។ មានការរំលឹកផងដរ ថា អំឡុងឆាំ ២០០៤
កឡ
លឿងមិញ ធាប់កាន់តំណងជា
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតយួន បចាំអង្គការ សហបជាជាតិ និងធាប់ធ្វើជាប
ធានកុមបឹកសោសន្តិសុខអង្គការ សហបជាជាតិ ចាប់ពីខកក្កដា
ឆា២០០៨ ំ រហូតដល់ខតុលា ឆាំ
២០០៩ ហើយការឡើងកាន់
តំណងជាអគ្គលខាធិការអាសា៊ន របស់
ក ឡ លឿងមិញ
ពលនះសបពលដលកម្ពុជា
បានប្តូរវនជាបធានអាសា៊នឲយ
សហរដ្ឋអាមរិក ដើមបីបកាយ
ភាពជូរចត់និងជាសតូវសាប់រស់
រហូតធាប់ផាច់ទំនាក់ទំនងការទូត បនាប់ពអា ី មរិកចាញ់សង្គម យួនខាងតបូង។
តាមទឹស្តីរបស់ហូជីមិញ គឺ
អនុវត្តន៍យុទសា ្ធ ស្តកទមង់សង្គម
ចញពីរបៀបដឹកនាំបបកុម្មុយនិ
តមកពីទំព័រទី១ "ជ"
លុយ។ ប
នះបានធ្វឱយ ើ តំណាង
រាស្តគណបកសសមរងសុី ដលជា គណបកសបឆាំងស្នើ រដ្ឋសភា ដើមបី
ះ
បធាន
បធានតុ
លាការកំពូលឱយចូលបំភ្លឺចំ
កាន់បទសភូមាកាលពីពលថ្មីៗ នះមិនតឹមតនាំយកទុនវិនិ ចើនសន្ធឹកសនា ប់ ប៉ុ
្ណះទ គឺថមទាំងនាំយកនូវ
បក់ជំនួយផ្នកសុខាភិបាល និង ការអប់រំ ទូ
ជូនដល់បជាជនភូមា
ផងដរ។
បទសយួនដលដឹកនាំ
ផ្តល់សចក្តជឿទុ ី កចិតឲយ ្ត បជាជន អាចធ្វឲយ ើ អំណាចបកសកុម្មុយនិស្ត
យួនកាន់តរឹងមាំដូច្នះហើយបាន យួនពយោយាមកទមង់ប
សដ្ឋ
កិច្ច តាមរយៈការអូសទាញអ្នក វិនិ
គទុនពី
កខាងលិច ឲយ
មកបង្កើតការងារសមប់ជនជាតិ
យួនកាន់តចើនឡើងៗ ទន្ទឹម
ពលដលមដឹកនាយួ ំ នកំពុងខ្វល់
ខាយពីវិបត្តិសង្គមការកើនឡើង នអតិផរណា ហើយប៉នា ុ នសបាហ៍ មុននះ រដ្ឋសភាធាប់បាន
ះ
ក ង្វៀន តិនយុង ក្នុងតំណង
ឆ្លើយបំភ្លនិ ឺ ងសុំ
សជាសាធា
ះភាពកមសោយដល
មិនអាចសារសដ្ឋកិច្ចជាតិឲយរួច
នាយករដ្ឋមន្តី និងមន្តរដា ី ភិបាល យួនគប់ជាន់ថាក់ សុទ្ធតឆ្លងកាត់ ការ
ះ
តជាសមាត់ក្នុងជួរបកស
កុម្មុយនិសដើ ្ត មបីឲយមានការបកួត បជងលើការងារបមើជាតិ។ ជា
ចំ
ឲយបជាជនយួន
គប់ទិសទី
ហើយពលមានកំហុសឆ្គងតូវសុំ សជាសាធារណៈ
កាន់បជា
ជន ឬតូវលាចញពីមុខតំណង ហើយកន្លងមកក៏ធាប់មានមន្តី
រដាភិបាលយួនជាចើន តូវបាននាំ កាត់
រលួយ ួ ការរំ
សពីបទបពត ឹ អំ ្ត ពព ើ ក ុ
ភអំណាចផងដរ។
សហរដ្ឋអាមរិក បានចាប់យក
មដឹកនាយួ ំ នគិតគូរខាំងបំផុត
បទសយួនធ្វជា ើ ចំណច ុ ភូមសា ិ ស្ត
សិកសោយា៉ងសុជ ី មពីការកទមង់
ញ្ជូល និងជំរុញឲយមដឹកនាំយួន
ពីន
បាយផ្ទក្នុង ហើយបាន
បទសភូមា និងការកទមង់
ការមិនដាក់
ស
វិញ។ កុម
អ្នកចបោប់ពីអង្គការករដាភិបាល
បានទទួលសា្គល់ថា ការដលតំ ណាងរាសគណបកស ្ត បឆាំង
ះ
បធានតុលាការកំពូលនិងជា
ន
បាយ និងពយោយាមបញ្ចុះប
តំណាងរាស្តចំនួន១៧រូបបាន ដាក់លិខត ិ
បធានរដ្ឋសភា
ក
ហង សំរិន កាលពីថ្ងទី២៨ ខ
ធ្នូ ឆាំ២០១២ ស្នើឱយបធានតុលា
ការកំពូល និងជាបធានកម ុ បក ឹ សោ វិន័យនឧត្តមកុមបឹកសោ អង្គ កម
ក ឌិត មុន្ទីរ ចូលបំភ្លឺ
ក្នុងរដ្ឋសភាដើមបីសួរនាំអំពីភាព មិនបកតីមួយចំនួនដលកំពុង កើតឡើងក្នុងបព័ន្ធតុលាការ។
កុមបឹកសោអង្គ
កមឱយចូលបំ
កន្លងមកទង្វើរបស់តុលាការបាន ក សុន ឆ័យ បធានកុម
តំណាងរាស្តគណបកសសមរងសុី
កទមង់ចាកចញពីរបបកុម្មុយ
ស
ក ម៉ម សូ
ណងដូ ់ ការចាប់ខ្លួនអ្នកតវា៉ជ
ះ
ដីធ្លីតំបន់បឹងកក់ សហគមន៍បុរី
កីឡាដាក់ពន្ធនាគារ និងការកាត់ ស
ក សម រងសុី
សំណុំរឿងដកតមុយប
ក្នុង
្គលពំ
ដន។ ចំណកមន្តីរដាភិបាល ដូចជាជនសងស័យ ឈូក បណិត ដលបាញ់កម្មការិនី
កុងបាវិត
ឱយរងរបួសបីនាក់កាលពីថ្ងទី២០
ខកុម្ភៈ ឆាំ២០១២ បរជាតុលា
កម
និងមន្តីតុលាការកំពុងបាត់បង់ ហើយករ្ដិ៍
ះតុលាការកាន់ត
ថយចុះខាំង
យសារការកាត់
សមួយចំនួនមិនតឹមតូវ
នះ។
កុមមន្តីសង្គមសុីវិលដលឃាំ
ភសិទ្ធិមនុសសបាន
រិះគន់ចំៗថា អំពើពុករលួយរបស់
ណាមួយទ ប៉ុន្តសមប់ ការណ៍វិនិ
ល
គឬការផ្តល់ជំនួយ
ជាពិសសណាមួយពីបណា្ដបទស ជាមិត្ត គឺយួនទទួលយក
យរីក
រាយពះគំនត ិ មដឹកនាយួ ំ នគប់ៗ
រូបចង់ឲយមានការពងឹងសដ្ឋកិច្ច ជាតិ គឺជាការរៀនរស់
យខ្លួនឯង
បសើរជាងពឹងផ្អកលើបក់ជំនយ ួ
ចង់ដឹងថា តើសាប័នឧត្តមកុម បឹកសោនអង្គ
កមដលមាន
ក ឌិត មុន្ទីរ ជាបធានហតុ
ដូចម្តចបានជាគាត់មិនបំពញតួ នាទីរបស់គាត់ក្នុងការដាក់វិន័យ លើ
កម។ ជាទូ
យា៉ងជាក់ស្តងថា
យលំអៀងផ្ទុយពី
គមើល
កមកាត់ក្តី លការណ៍
ជាពលរដ្ឋទូ អង្គ
ប៉ុន្តបធានកុម
កមមិនដលចាត់វិធានការ
ដាក់វិនយ ័ កំហុស
លើ
កមដលមាន
ះទ"។ ការស្នើរបស់
តំណាងរាស្តគណបកសបឆាំងឱយ បធានរដ្ឋសភា
ះ
បធាន
តុលាការកំពូលដើមបីបំភ្លឺអំពីភាព មិនបកតី
ក្នុងបព័ន្ធតុលាការ
គឺធ្វើឡើងសបតាមមាត៨៩ន
រដ្ឋធម្មនុញដលបានចងថាតំ ណាងរាស្ត១០ភាគរយអាច
ះ
មន្តីរដាភិបាលមកសាកសួរ
ផាល់មាត់
ក្នុងរដ្ឋសភាបាន។
កុមអ្នកសង្កតការណ៍ឯក
ក ឡ លឿង
មិញ ដលជាអ្នកការទូតជើងចាស់ ផលចំណញពីការទំនាក់ទំនងជា
មួយសហគមន៍អន្តរជាតិដើមបីផល ប
ការវិនិ
ជន៍សដ្ឋកិចពាណិ ្ច ជកម្ម ្ជ និង គទុនពះការធ្វដ ើ ណ ំ រើ
កាន់ផ្លូវកទមង់ដ៏ស្ងៀមសាត់
គាំទរួចហើយពីសហគមន៍អន្តរ បុ៊យណ ធ្វើជាបធានអាសា៊ន ហើយយួនធ្វើជាអគ្គលខាធិការ មិនមនជារឿងធម្មតាទសមប់ បទសចិនដលកំពុងមានជ
ះ
ដនដីជាមួយសមាជិកអាសា៊ន ពះ
ពល
ះសហរដ្ឋអាម
និងឥទ្ធិពលរបស់ចិន តាមយុទ្ធ សាស្តន
បាយថ្មីមួយ ហើយ
អាមរិកកាន់តមានតួនាទីសំខាន់ ក្នុងសមាគមន៍អាសា៊ន៕
ះគឺការសមច
របស់ពះរាជអាជាសាលាដំបូង
ទបកាន់ជនសងស័យ ឈូក
បណិត ដលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការ
បាញ់បហារកម្មការិនីបីនាក់ឱយ រងរបួស។ ទី៣-រឿងក្តីដលបជា ពលរដ្ឋទូ
ចាត់ទុកថាតុលាការ
សមចសចក្តីមិនអនុវត្តន៍តាម ចបោប់
ះគឺការដាក់
សអ្នកសី
៉ម បុបា សកម្មជនដីធតំ ្លី បន់បង ឹ
យសារតហា៊ននាំ
គាកកឡើងការពារដីធ្លីសចំ
ការទីជមករបស់ខ្លួន ចំណកមន្តី
អឺតកទម
វិញ។
រឿងក្តបងា ី ញពីភាពអយុត្តធ ិ ម៌
មិនអាចទទួលយកបានហើយតូវ បជាពលរដ្ឋទូ
និងសកម្មជន
សិទ្ធិមនុសសចាប់អារម្មណ៍
១-គឺការសមចសចក្តីរបស់ កមសាលាឧទ្ធរណ៍ផ្តនា ឃាតកសិបបនិមិត្ត
ះទី
សឱយ
ះ ប៊ន
សំណាង និង សុខ សំអឿន ជាប់
ពន្ធនាគាររយៈពល២០ឆាំឡើង វិញ កយពី ពូលបាន ប
កមតុលាការកំ
ះលងឱយ
កឃុំ
្ដះអាសន្នរយៈពល៤ឆាំមក
ហើយ។ ទី២-រឿងដលបជាពល រដ្ឋមើលឃើញថាមានភាពអយុត្តិ
ជន៍បន្ថម
កំណើនសដ្ឋកិច្ចជាតិឲយមានការ កើនឡើងមួយកមិតទៀត ហើយ
ក ម៉ម សូណង់ដូ
សមាគមអ្នកបជាធិបតយយឱយ ជាប់ពន្ធនាគារ ២០ឆាពី ំ បទចូលរួម បង្កត ើ តំបន់អបគមន៍
កចះ។
កុមមន្តីសង្គមសុីវិលដល
បទសកម្ពុជាបានលើកឡើងថា សមិនបានតឹមតូវគឺ
ជាការបងាញថា ការ
កមនតុលា
ះមិនឯករាជយ កាត់ក្តលំ ី អៀង
ហើយធ្វឱយ ើ បជាពលរដ្ឋលងមាន ជំនឿលើបព័ន្ធតុលាការ។ មន្តី សង្គមសុីវិលលើកឡើងទៀតថា មជឈដានទូ
មើលឃើញយា៉ង
ចបោស់ពីបព័នតុ ្ធ លាការមិនឯករាជយ
ហើយតម្លបព័ន្ធតុលាការកំពុង ធាក់ចុះ
យសារតមិនអាចផ្តល់
យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគះ។ ជាក់ ស្តង
យសារតបជាពលរដ្ឋ
គានជំនឿលើការសមចក្តីរបស់
ពួកគមាក់ៗសល់បក់រាប់លាន ដុលារដឹកទាំងយន្ត ផ្ញើ
ះយក
កបទស ហើយពលរដ្ឋ
តបន្តក និងជាអ្នកចញមុខ
មកនាំគាបពឹត្តអំពើពុករលួយ។
រដ្ឋ
ក្នុងសុកប
ធ្វើការ
្ចៀសពល
កបទស។
បជាពលរដ្ឋខ្មរគប់រូប បាន
បកបមុខរបរចិញ្ចឹមជីវិតថា ប
រលួយនិងទំនិញឡើងថ្លខ្ពស់ហួស ពីការសាន តរដាភិ បាលបានធ្វើ ពងើយកន្តើយចំ អស់នះ ឬ
ះប
ទាំង
យមិនចាត់វិធានការ
ះសយជូនបជាពលរដ្ឋឲយ
មានបសិទ្ធភាពឡើយ។ ប
ទាំង អស់នះហើយបានធ្វើឲយប ជាពលរដ្ឋកាន់តកីក
ៗរក
ទសទាង ំ
ះដលពួកគបានយក
និយាយជារួមន
បាយដឹកនាំ
បទសរបស់រដាភិបាលសព្វថ្ង គឺគិតពីប
ជន៍បុគល ្គ ជាធំបនាប់
មកទើបពួកគលងលបងបជា ភិថុតិ
កបស់រាស្តដើមបីទទួល
បានសំឡង
តតាម គប់រូបភាព
ហើយពយោយាមកម្ទចគណបកសប ឆាំងដលមាន
លន
បាយ
ល្អជាងខ្លួន ដលផ្តល់ផលប
ជន៍ជូនរាស្ត និងពលរដ្ឋ ពមទាំង ផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់មាស់
ត
ជាមួយគានះផងដរ
ល
សង្គះជាតិ គឺបកាន់យក
ល
សង្គម ពមទាំងការអភិវឌឍ
យ
យា៉ងពិតបកដ
ះ។
បានពឹកខ្វះលាច រកបានលាចខ្វះ
ន
បាយគានអ្វីហូបតូវបង្ខំចិត្តហូប
ការណ៍សដ្ឋកិច្ចទីផសោរសរីដើមបី
ពឹកក្នុង
ះមានពលរដ្ឋខ្លះដាច់
ក្តួចជំនួសបាយធ្វើឲយជីវិតរបស់ ពួកគាត់វទនាជាទីបំផុត ដលវា មិនស័ក្តិសម
នឹងអ្វីដលរដាភិ
បាលបានលើកឡើងថាកំណើន
សដ្ឋកិច្ចជាតិមានការរីកចមើន ជាង ៧ភាគរយ
ះ។
ជាការកត់សមា្គល់ផងដរ
ចមើនតចំ
ះការខ្ចបុ ី លបរទស
មួយឆាំកាន់តមាន
ការកើនឡើងឥតឈប់ឈររហូត ដល់
រាប់ពាន់លានដុលារអាម
អស់
ះ
រិកគឆ្ងល់ថាតើរដ្ឋយកថវិកាទាំង
បាយសដ្ឋកិចរបស់ ្ច គណបកស
បព័ន្ធធារាសាស្ត្រខាតតូច ខាត លកសិកម្មដើមបីផ្តល់ពត ័ មា ៌ នបច្ចក ទសជើសរីសពូជសូវ រកបភព
ដើមទុន និងរកទីផសោរសមប់កស ផល។ គណបកសសង្គះជាតិ ក៏
នឹងធ្វកា ើ រកំណត់តម្លបងឥន្ធនៈ ជីកសិកម្ម សមារៈកសិកម្ម និងថាំ សមាប់សត្វល្អិតឲយមានតម្លប ហាក់បហល
នឹងបទសជិត
ខាង។ លុបបំបាត់សិទ្ធិផាច់មុខន
ការនាំចូល នាំចញ ទិញ ឬលក់
ផលិតផល និងសមារៈកសិកម្ម។ លើសនះ
ទៀតចំ
ះ
វិស័យឧសសោហកម្ម និងសិបបកម្ម មានការធានាដល់អ្នកវិនិ ដាក់ទន ុ បង្កើត
ក្នង ុ បទសកម្ពជា ុ
គមក យ
ងចក សហគស និង
អាជីវកម្មនានា ពមទាំងបង្កើត មុខរបរសិបបកម្ម
តាមធនធាន
ធម្មជាតិដលមានតាមតំបន់
យ
បង្កើតមណលសិបបកម្មដើមបីផ្តល់
ព័ត៌មានបច្ចកទសរកបភពដើម ទុននិងទីផសោរជូនដល់សិបបករ។
រីឯវិស័យពាណិជ្ជកម្ម គណបកស សង្គះជាតិ នឹងធ្វើឲយមានតុលយ ភាពជញ្ជង ី ពាណិជកម្ម ្ជ រវាងបទស
ជិតខាងនិងក្នុងតំបន់រៀបចំឲយមាន
ភាពស្មើគាក្នុងការបកួតបជង យឈរលើមូលដានចបោប់ ពម
ទាំងស្វងរកកុមហ៊ុនក្នុងបទស និងកបទសឲយបណា្ដក់ទុនវិនិ
គដើមបីបង្កន ើ ចំណល ូ រដ្ឋបង្កត ើ
សមធម៌ លើកកម្ពស់កមិតជីវភាព
ការងារ និងជាផលប
បង្កើនបក់ចំណូល។ ក្នុង
រៀបចំបង្កើនផលិតផលក្នុងសុក
បជាពលរដ្ឋ បង្កើតការងារ និង ះផង
ដរ គណបកសសង្គះជាតិកនឹ ៏ ងធ្វើ កំណទមង់ដីធ្លី គឺពិនត ិ យ ឡើងវិញ
នូវរាល់កិច្ចសនយោសមប ទានសដ្ឋ
បជាពលរដ្ឋ ក្នុង
ជន៍ជូន
ះក៏តូវធ្វើការ
ដើមបីទប់សា្កត់ការនាំចូល និង បង្កើនការនាំចញ ។
គណបកស សង្គះជាតិ ក៏
កិច្ចទាំងឡាយណាដលប៉ះពាល់
នឹងធ្វើការរៀបចំខាងផ្នកវិស័យ
និងផលប
ទាំងការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវ
ដល់ផល់ប
ជន៍បទសជាតិ
ជន៍ពលរដ្ឋ
យ
ធ្វើការបកាយសមបទានសដ្ឋកិច្ច ឲយ
ជាសមបទានសង្គមកិច្ច។
គណបកស សង្គះជាតិ នឹង
ទសចរណ៍ឲយមានបសិទ្ធភាពរាប់
ក
ផ្លូវទឹក និងផ្លូវអាកាស ក៏ដូចជា
បសាទបុរាណនានា ដលស្ថិត
តាមតំបន់ទសចរណ៍ផសងៗ
ធ្វើការរៀបចំផ្តល់ប្លង់កម្មសិទ្ធិដីធ្លី
ពមទាំងធ្វើការអភិវឌឍបន្ថមលើ
ះហើយ ទើប
ជាវិបត្តិសង្គមដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយពះ
តួចក៏អាចបង្កឱយមានអំពើហិងសោ
រកជំងឺអរូបិយ និងវត្ថុស័ក្តិ
កម្ពជា ុ ពុមា ំ នតម្លអ្វទាំ ី ងអស់សមប់
បព័ន្ធតុលាការ គឺជាការចាំបាច់
ពួកគាត់។ ជាញឹកញាប់បជាពល
មន្តគណបកស ី បឆាង ំ និងមន្តី
ចំណាយលើអ្វីឲយពិត
បកដ បើការអភិវឌឍជាតិក៏មិន បព័ន្ធតុលាការ
ពលខ្លះបជាពលរដ្ឋរងគះបាន ងាក
សិទ្ធឱយជួយផ្តល់យុត្តិធម៌សមប់
រដ្ឋរងគះក្នុងរាជធានីភ្នំពញបាន ងាក
បួងសួងវត្ថុស័ក្តិសិទ្ធឱយប
រាមុខមន្តតុ ី លាការពុករលួយដល បមើតផលប
ជន៍អ្នកមាន
អំណាច និងអ្នកមានលុយ។
ក្នុងបទសកម្ពុជាបានបងាញ
តបជាពលរដ្ឋមានជ ហើយ
រក
រកយុត្តិធម៌ ប៉ុន្ត
កមឱយជួយ
កមមិនអាច
ជួយរកយុត្តិធម៌បាន គាត់ចបោស់ជាងាក
ះ ឬមាន
ះ គឺពួក
រកដំ
ះ
សយតាមរបៀបផាល់ខ្លួនជាមិន ខាន ហើយការ
ះសយតាម
របៀបផាល់ខ្លួនអាចនាំ
រកបដិ
វត្តន៍ប្តូរការគប់គងទៀតផង។
កុមមន្តីអង្គការករដាភិបាល បានលើកឡើងថាការកាត់
ស
យមិនផ្អកលើភស្តតា ុ ងចបោស់
លាស់ហើយ សមចសចក្តីដ៏
អយុត្តិធម៌ កំពុងតរីករាលដាល ក្នុងសង្គមកម្ពុជា ដលបច្ចុបបន្ន
រឿងនះមិនគន់តប៉ះ
បជាពលរដ្ឋទន់ខសោយប៉ុ ទ គឺអាចប៉ះពាល់
លើ
្ណះ
លើអ្នករកសុី
ធំៗ និងមន្តីជាន់ខ្ពស់ផងដរ។
មានន័យថាការដលបព័ន្ធយុត្តិ ធម៌មិនឯករាជយ និង ញាំញី
យអំពពុ ើ ករលួយអាចកាយ
www.watphnom-news.com គហទំព័រដលបមូលផ្តុំ
រដ្ឋមន្តី ដលសព្វថ្ងនះបានធ្វើឲយ
បានធ្វើ
ការងារជូនបជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន
ប
ស
រលួយរបស់រដាភិបាល និងមន្តី
យា៉ងសកម្មក្នុងការសងបំណុលបរ
កាត់
នាយកវិទយុសមបុកឃ្មុំ និងជាបធាន
ះឡើយ គឺកតាទាំងអស់នះ
អ្វីដលសំខាន់គឺបានផ្តល់ឱកាស
យសារ
ការកាត់
សយា៉ងក
ឲយបានចើន ជាប
នូវសចក្តព ី ួយបារម្ភថា
យកដីធ្លីបជាពលរដ្ឋបរជាអាច គចផុតពីការដាក់
ក្នុងបទសកម្ពុជា
ឆាំនិងពិន័យជាបក់មួយចំនួន។
ឃាំមើលបព័ន្ធ តុលាការក្នុង
ភ
បណា្ដក់ទុន
គមក
សង្គម
ជាន់ខ្ពស់ អ្នកមានអំណាច អ្នកមាន លុយ និងឈ្មួញទុច្ចរិតដលរំ
ដើមបីទាក់ទាញអ្នកវិនិ
កុមអ្នកតាមដានប
ទី៤-គឺសំណុំរឿងដលតុលាការ
ពន្ធនាគារ
មានអំណាចដលស្និទ្ធនឹងនាយក
ក្នុងសុក
ពីមួយឆាំ
ផ្លូវតូវដើមបីកាត់បន្ថយអំណាច
អ្នកតាមដានបានលើកឡើង
ជូនបជាពលរដ្ឋធ្វើ
ចបោស់លាស់ក្នុងការបង្កើតការងារ
អនុវត្តន៍ការកទមង់
កាន់
មធយម និងខាតធំ បង្កើតមជឈមណ
ទៀត។
បណា្ដលមកពីការបពឹតអំ ្ត ពើពុក
កំណើនសដ្ឋកិច្ចជាតិមានការរីក
ះ
មានអ្នកខ្លះកជាងមុន
តកដដល និង
ពះរដាភិបាលគានយុទ្ធសាស្ត
កាន់តកើនឡើងគួរឲយកត់សមា្គល់
រិកកាន់តមានឥទ្ធិពល ក្នុងការ ជំរុញឲយសមាជិកអាសា៊នទាំងអស់
ដល់បជាកសិករ។ ធ្វើការរៀបចំ
ហើយពលរដ្ឋ
ថាវាគានអ្វីដលតូវពិបាកយល់
ចមបងគឺបណា្ដលមកពីអំពើពុក
ក្នុងតំណងជាអគ្គលខាធិការ
មានអ្វរីី កចមើនគួរឲយកត់សមា្គល់
កបទស ដលមានកំណើន
តយយរបស់បទសជាតិ។
លំដាប់ថាក់ក្នុងបទសកម្ពុជាបាន
ពលរដ្ឋទន់ខសោយតូវជាប់ឃុំក្នុង
រកការងារធ្វើ
សម្តងការលំបាករបស់ខ្លួនក្នុងការ
ប៉ះពាល់ដល់ឯករាជយភាពនិងអធិប
កក់ឱយជាប់ពន្ធនាគាររយៈពល៣
តចើនឡើងៗ។ ជាក់ស្តងបជា
ឲយបជាពលរដ្ឋតូវបង្ខំចិត្តធ្វើ
និងកម្ចីពីបរទសដលអាចធ្វើឲយ
កម ពះរាជអាជា ពះរាជអាជា
ធ្វើឱយចំនួនជនរងគះមានកាន់
កមមិន
បឹកសោវិន័យ នឧត្តមកុមបឹកសោ
ករណីកាត់
យួនមិនដលសុំខ្ចីបុលពីបទស
ខត្តសាយរៀង លើកលងការ
លើ
ឯករាជយ មិនយុត្តិធម៌បបនះយើង
បព័ន្ធតុលាការ ហើយ
តុលាការបច្ចុបបន្ននះ មានការរិះ
អន្តរជាតិថាមិនឯករាជយ ដូចជា
បាយ។
របស់បជាពលរដ្ឋ
សុីវិលនានា បានរកឃើញថាជំនឿ
រង និងកឡាបញ្ជី នតុលាការគប់
ដលតុលាការតូវផ្តល់សវាជូនប
គន់ពីសំណាក់មជឈដានជាតិនិង
កិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម និងន
ធម៌ហួសហតុ
មានបសាសន៍ថា "ការបើបស់
ក សុន ឆ័យ បានមាន
បសាសន៍ថា ការកាត់ក្តីរបស់
ជន៍ពីផ្នកសដ្ឋ
រាជយ និងកុមមន្តីអង្គការសង្គម
មើលអំពើរំ
ថ្ងទី០២ ខមករា ឆាំ២០១៣ថា
ះមុខ
សមាជិកសភាយួនដលជាតំណាង
ទទួលរងនូវការរិះគន់ជុំទិស។
ក សុន ឆ័យ បានថ្លងកាលពី
ចំណញផលប
ជាតិ។ អំឡុងពលដលបទស
ឆ្លើយបំភ្លឺ
ចុងឆាំ ២០១២ កន្លង
ណាងរាស្ត គណបកសសមរងសុី
រដ្ឋអាមរិកមដឹកនាយួ ំ នអាចកង
ខ្លួន
មន្តកា ី ន់តំណងសំខាន់ៗតូវចូល
ភ្លបប ឺ នះគឺជារឿងតឹមតូវ ពះ
របស់តុលាការ។ បធានកុមតំ
ដូចជាការទំនាក់ទំនងជាមួយសហ
មដឹកនាំយួនទទួលបានការជួយ
ក្នុងបព័ន្ធយុត្តិធម៌ដើមបីស្វង
ះភាពមិនឯករាជយ
បាយការបរទស
ទៀងទាត់នាយករដ្ឋមន្តី និងរដ្ឋ
បធានកុមបឹកសោវិន័យនឧត្តម
រកការពិត ចំ
យ
ការងារធ្វើតាមបបបជាធិបតយយ
ះ
មុខរដ្ឋសភា អំពីភាពមិនបកតី
គ
ឲយភូមា
ចំណញពីន
របស់យួនកាន់តមានឱកាសបមូល
ផុតពីវិបត្តិ។
ពីការកទមង់យា៉ងស្ងៀមសាត់ចាក
របស់បធានាធិបតីអាមរិក
នាំដលឈាសវតូវតចះកង
ពះបធានាធិបតី បធានសភា
នឹងមានឱកាសកាន់តចើនឡើង
ពលមដឹកនាយួ ំ នគិតឃើញ
កាន់តល្អបសើរឡើង។ វត្តមាន
ចំណាកសុក
ក់ថា មដឹក
បនាប់បនសំពះថាការដឹកនាអា ំ ច
រណៈ ចំ
ជាតិ
ជាតិ ដលចុងកយគឺលក្ខខណ
មន្តីការទូតបានប
សមាគមអាសា៊ន
អាចមានតំណងជាអគ្គលខាធិការ
ក្នុងការបមូលសំឡងគាំទពីអន្តរ
គពីកប
តមកពីទំព័រទី១ "ង"
មួយថ្ង។ កតាទាំងនះ បានធ្វើ
បក្ខកុម្មុយនិស្ត ប៉ុន្តរបៀបរបប
ន
រឿងកយ អាចចាត់ទុកជារឿង
ជានាយករដ្ឋមន្តីអាណត្តិទី២ឲយ
បចាសមា ំ គមអាសា៊ន គឺយួនអាច
យសារទុនវិនិ
កាន់លទ្ធិបជាធិបតយយ
សរីយា៉ងស្ងៀមសាត់គឺអាមរិក
បាយគឺជា
ខ្លួន ហើយប
បទសបុ៊យណ។
គរំពឹងទុកថា ករណីដលយួន
តបូងបានរីកចមន ើ យា៉ងឆាប់រហ័ស
សង្គមរបស់បទសទាំង២នះ
សដ្ឋកិច្ចដើមបីពងឹងអំណាចរបស់
ឆាំ ១៩៥២ ជាអ្នកការទូតមួយរូប
កិចរបស់ ្ច បទសភូមា និងកូរ៉ខាង
ដឹកនាំយួនមិនដលភ្លចទពីការ
ទី១ ខមករា ឆាំ២០១៣ ដល់ ក ឡ លឿងមិញ កើត
ខាងលិចតាមរយៈការបណា្ដក់ទុន
ទស ធ្វើឲយមានកំណើនសដ្ឋកិច្ច
មដឹកនាំយួនជំនាន់កយ បាន
ថ្ងទី៣១ខធ្នូ ឆាំ២០១៧ ហើយ
ក
ះដនដី
ពលយួនមានជ
លខាធិការអាសា៊នលើកទី១៣ នឹងតូវចូលកាន់តំណងចាប់ពីថ្ង
បទសកូរខា ៉ ងតបូង និងភូមាទទួល
កិច្ចសហបតិបត្តិការលើទំនាក់
ជាន់ខស់ ្ព របស់យួន ធាប់បានពងង ឹ
ទំនាក់ទន ំ ងកាន់តសុជ ី មជាមួយ
កសភ្នករីកចមើន។
ធ្វើតាមមធយោបាយតជាក់។ កុម
បានការជួយជមជងពី
ការទាក់ទាញសហគមន៍អន្តរជាតិ
ឲយមើលមកកាន់បទសយួន ក្នុង
ខាងតបូង ពះកយការកទមង់
ក្នុងបទសកូរ៉
តយយ។សហរដ្ឋអាមរិក និងមន្តី
ជាមួយចិន យា៉ងសួចសវ។ ម
ផ្នកពាណិជ្ជកម្ម សដ្ឋកិច្ច ក៏ដូចជា
និស្ត
នរណាដឹងឮ
ជន៍
អាមរិក ដលមានផលប
យា៉ងស្ងៀមសាត់ដលសឹងថាគាន
យព័ត៌មានកមសោន្ត សង្គម និងរឿង
រា៉វដ៏សមបូរបប ទំនាក់ទំនងផសោយពាណិជ្ជកម្មៈ 012 999 161
ជូនដល់់បជាពលរដ្ឋជាអាទិភាព បច្ចប ុ បន្នបព័នតុ ្ធ លាការក្នង ុ បទស បជាពលរដ្ឋ។
សង្គមសុវិី លក្នង ុ បទសកម្ពជា ុ បាន
លើកឡើងថាសង្គមមួយដលប
ព័នចបោ ្ធ ប់និងតុលាការមិនបានផ្តល់ យុត្តិធម៌ឱយគូរជ
គតិចបោប់ គឺភាគីជ
ះតឹមតូវតាម ះនីមយ ួ ៗអាច
បើកមាំង និងអំពើហិងសោដាក់គា
ជាមិនខាន ដើមបីយកឈ្នះរៀងៗ ខ្លួន។ អាចនិយាយបានថា បទសមួយមានបព័ន្ធ ជ
ពល
ះសយ
ះមិនអាចទុកចិត្តបាន ឬ
ះ
សយមិនតឹមតូវតាមចបោប់មាន ន័យថាបទស យជ
ះ
រពញ
ះនិងអំពហិ ើ ងសោហើយ
សង្គមបបនះងាយ
ះគាណាស់
សូមបីតគះថាក់ចរាចរណ៍តិច
វិស័យទសចរណ៍៕
ដរ។ ដូច្នះការពងឹងចបោប់និង ហើយភារកិច្ច
ះគឺជាការងារ
របស់បជាពលរដ្ឋ និងសមាជិក សភាដលជាតំណាងបជាពលរដ្ឋ
តូវបង្កើតចបោប់ឱយបានគប់គន់ ដើមបីកតមង់ឱយ
កមតុលាការ
ធ្វើការកាត់សចក្តីឱយបានតឹមតូវ
មិនលំអៀង។ បសិនបើពុំមាន
ការកទមង់បព័ន្ធតុលាការក្នុង បទសកម្ពុជាបកប
ភាពទ គឺវបបធម៌គាន
យបសិទ្ធ សពរ៍
នឹងរាលដាលកាន់តធ្ងន់ធ្ងរជាមិន ខាន ពះ
កម និងពះរាជ
អាជាធ្វអ្វ ើ ីៗបមអ្ន ើ កមានអំណាច និងអ្នកមានលុយ ដើមបីប
ជន៍
ផ្ទល់ខ្លួន ហើយទុកឱយបជាពល រដ្ឋទន់ខសោយរងអំពើអយុត្តិធម៌ គានទីបញ្ចប់ឡើយ៕
តមកពីទំព័រទី១ "ខ"
ជាងមួយពាន់គួសារដលរងគះ យការបណ្ដញចញ
យ
ខ្លួនបជាពលរដ្ឋមួយចំនួនយា៉ង អយុត្តិធម៌បំផុត។
គចាមិ ំ នភ្លចទចំ
បង្ខំ គានសំណងតឹមតូវបានចាត់
ការដលគួសារ
អកុសលខាំងបំផុតដលពួកគ
ធម៌នការបណ្ដញចញ
ទុកថា ដើមខមករា នះគឺជាគះ តូវបាត់បង់ផ្ទះសមបងហូរឈាម
និងទឹកភ្នក ហើយរងនូវការឈឺ
ទួញ
ះហតុ
ធាបាននាំគា
ករៀបរាប់អំពអំ ី ពអយុ ើ ត្តិ
យបង្ខំ
ហើយក្នុងគួសារជាចើនដលរស់
សហគមន៍បុរីកីឡា មានសមា
ចាប់រកទីបំផុតគាន។
ជិកគួសារក្នុងជួរអង្គរកស
សហគមន៍បុរីកីឡាបាននាំគាមក
ដលចុះក្នុងសមរភូមកា ិ រពារទឹកដី
តំណាង បជាពលរដ្ឋ
រំលឹកខួបនការបណ្ដញចញ
រយៈពល១ឆាំ បានរៀបរាប់ថា
ពឹកពហាមស ងៗ មាន
កមាំងបដាប់អាវុធមក
មព័ទ្ធ
សហគមន៍បុរីកីឡា ហើយមាន
គឿងចកជាចើនតូវបានបញ្ជូន
ក
ទ
យំរបស់កុមារា កុមារី បាន
ក់ផងដរថា សំឡង
លាន់ឮកងរំពង
ពលឪពុកមាយ
របស់ពួកគបឆាំងតទល់ជាមួយ
ពានរបស់សៀម
ពដ ំ នជួរមុខ។
ពលទាហានជាគួសាររងគះបាន
លើកឡើងថាខ្មរជាចើនបានបូជា
អាយុជីវិតនិងលះបង់សចក្តីសុខ ផាល់ខន ្លួ ដើមបីបឆាង ំ តទល់ជាមួយ
អាវុធមួយកុមទៀត ដលទទួល ជន៍ពីកម ុ ឈ្មញ ួ បាន
នាំគាបើខលដំបងនិង អាវុធវង ខ្លី
ធ្វើសង្គមបណ្ដញរាស្តកី
កឲយចាកចញពីផ្ទះសមបងដីធ្លី
យបង្ខំគានសំណងតឹមតូវ។
ល និងមានការចាប់ឃុំ
តមកពីទំព័រទី១ "ច"
សបចបោប់ និងខុសចបោប់បង្ខំឲយ បង់បក់យា៉ងអនាធិបតយយបំផុត គមិនដលឃើញថា ក់លើចាត់
វិធានការដាក់ពិន័យលើដកបញឈរ ជើង
ក អុិន ថាវរា៉
បុ័ង
ះទ។ ករណីនះគសងស័យ
ថា ផលប
ជន៍ដរបានមកពី
អុិន ថាវរា៉
បុ័ង បានបងចក
ការដាក់កុងតូលជជុះនះ ឲយ
ក
ក នាក់ វងស ដលជា
ការកម្ទចផ្ទះសមបងគសង្កត ឃើញពលរដ្ឋ អុិន ថាវរា៉
បុរីកីឡា នាំគា
អុិន ថាវរា៉
ក
បុ័ង បានដាក់រថ
យន្តកាមរីបាឡន ពណ៌ស្ល ចាំ បដញរថយន្តដឹកទំនិញទាំងតូច
ទាំងធំ ទាំងសបចបោប់ និងខុស ចបោប់ឲយចូលបង់លុយ ករណី
យគាន
គយល់អ្វឡើ ី យ គឺ
ក
តមកពីទំព័រទី១ "ឆ"
វត្តមានក្នង ុ បនាយ
មជឈមណលសង្គម
កិច្ចរាជធានីភ្នំពញ ជាមួយអ្នកសុំ
ទាននិងអ្នកញៀនថា។ ំ អំឡង ុ ពល
សង់បានត ៨ អគារតប៉ុ
្ណះ
បណ្ដញចញ
បុរកី ី ឡា ជាង
១ពាន់គសា ួ រ បាត់របបផ្ទះសាក់
គឺរូបភាពនះបងាញឲយឃើញថា កុមហ៊ុនផានអីុមុិច បំពានលើកិច្ច ពមពៀងជាមួយសាលារាជធានី
ភ្នំពញ ហើយពលបជាពលរដ្ឋ
នាគា ំ តវា៉ គាននរណាមាក់ចញមុខ ជួយរកខុសតូវឲយទ។
អំណាចរបស់កុមហ៊ុន ផាន
អ្នកកាន់អំណាចបាននាំគា ជប់
បំផុត គឺគានអ្វក ី ពីការបគ ើ ឿង
គគ ងក្នុងការអបអរជ័យជំនះ ដលពួកគតូវបានយួនលើក បន្តុបឲយតួតតខ្មរគាឯង។
បញ្ហាដែលកើតមាននៅ
យា៉ងចបោស់ថា ជាកំហុសរបស់ បានសិទ្ធិគប់គងដី
បុរីកីឡា
ទាំងមូល ប៉ុន្តកុមហ៊ុននះតូវ មានកាតព្វកិច្ចសង់អគារសាក់
កីកទន់ខសោយ យា៉ងអយុត្តិធម៌
ចក និងកមាំងបដាប់អាវុធឲយ មកវាយបង្កបការតវា៉របស់បជា
ពលរដ្ឋនិងបំផ្លិចបំផាញផ្ទះសមបង
អន្តរាគមន៍ពីមាស់ជំនួយផង ុមុិច បានបន្ទន់ឥរិយាបថ
យ
យល់ពមបញ្ជូនបជាពលរដ្ឋដល
ដឹកជញ្ជូនកសិផលដូចកុមចាប់
បង់បក់
រអ៊ូរទាំទៀតថា ក្នុងមួយរថយន្ត
បង់លុយបចាំជើងសម ប់ថ្ល
ជំរិត
ះទ។ បជាពលរដ្ឋបាន
ដលដឹកជញ្ជូនទំនិញសបចបោប់ និងកសិផលតូវបង់លុយក្នុងមួយ
រថយន្តចាប់ពី ១០-២០មុឺនរៀល ឲយ
ក អុិន ថាវរា៉
បុ័ង
ជជុះរបស់នគរបាលសដ្ឋកិចខត្ត ្ច ក អុិន ថាវរា៉
អូសយក
បុ័ង គំរាម
ស្នងការដើមបីបង្ខំឲយ
បង់បក់ពិន័យតាមតអំពើចិត្ត
ហើយរូបភាពបបនះធាប់កើត មានសឹងរាប់ភ្លច
ហើយ បង្ក
ឲយកុមអ្នករកសុីដឹកជញ្ជូនទំនិញ ជាចើន
កហាយជាខាំង។
សមប់កម ុ ឈ្មញ ួ ដលរកសុី
ដឹកជញ្ជូនទំនិញតាមរបៀបធំដុំ កផាត់ ប៊ន ុ ហួរ មិនសូវហា៊នក្អក
ថ្លទឹកតប៉ុ
្ណះ។
តាមបភទទំនិញ
ជាពិសសកុមឈ្មួញធំៗតូវត បាយ ឲយមន្តីរបស់ ថាវរា៉
ក អុិន
បុ័ង ហើយក៏មានការ
បង់លុយបចាំខដុំៗដើមបី
ថាវរា៉
ក អុិន
បុ័ង ក៏បានលួចរាយ
ការណ៍សា ត់ៗ
កាន់ស្នងការ
សាក់ការសន្តសុ ិ ខលខ ៧០៧និង ដាក់កុងតូលជជុះគាបជំរិតកុម ទាំងធំ ឲយចូលបង់លុុយ គានការ
សម ប់
យ
គយល់អ្វីឡើយ ប៉ុន្ត
ក កវ វុទ្ធី គឺគា ន
នរណាហា៊នចញមុខមកទារលុយ
ះទ ហើយគក៏មិនបានដឹងពី
ការដឹកជញ្ជូនឈើរបស់ឈ្មួញតូច
រឿងហតុសុីជមណាមួយ
ថាក់លើ ពះ
អាវុធហត្ថ
តាចដើមបីយកគាប់យកគួរជាមួយ
កឧបនាយករដ្ឋ
មន្តី យឹម ឆលី បានពមានរួច
ហើយឲយមន្តជំ ី នាញនិងសមត្ថកិច្ច ពាក់ព័នក្ន ្ធ ុងតំបន់ភូមភា ិ គឦសាន យកចិត្តទុកដាក់បងា្ករបង្កបការ
ដឹកជញ្ជូនឈើខុសចបោប់ឲយមាន បសិទ្ធភាព។ ជាធម្មតាកងរាជ អាវុធហត្ថលើផ្ទបទសដលចុះ បចាំការ ដឹកនាំ
ក្នុងខត្តកចះ ដល
យ
ដរ អំពីប
ះ
ដលកមាំងកងរាជ ទូទាំងខត្តកចះ
មិនហា៊នក្អកជាមួយ
ក កវ
វុទ្ធី។ មន្តីតូចតាចមួយចំនួនបាន
តាមតអំពើចិត្ត ហើយបសិនបើ
ប
បុ័ង ឡើង
ឲយម
ក់ផងដរថា រឿងរា៉វជាចើន
ដលកើតមាន
ក្នុងភូមិសាស្ត
សុកកណា្ដលស្ទឹង ដូចជាការដញ
សាក់ចាប់រថយន្តដឹកកសិផល ឬ ការដឹកជញ្ជន ូ ជក ូ តូវកុម
កបី សុទត ្ធ
ក អុិន ថាវរា៉
បកាប់រាល់មុខស
បុ័ង
កម ុ ឈ្មញ ួ
យា៉ងចបោស់ដូចថ្ងរះ ដើមបីងាយ សួលគាត់រៀបចំបញ្ជី
លុយរៀងរាល់ដំណាច់ខ។
ះទារ
កុមឈ្មួញរកសុីដឹកជញ្ជូន
ក កវ វុទ្ធី គឺ
សន្តិសុខ ឬជម្លៀសបជាជនឲយរួច ផុតពីការទមាក់គប់បករបស់ ចកពត្តអា ិ មរិក
ះទ។ ពលរដ្ឋ
បុរកី ី ឡា គឺជាជនរងគះ
យ
ការបំពានលើកិច្ចពមពៀងរបស់ អាចរកយុត្តិធម៌បានទ
យសារ
តអ្នកកាន់អំណាចខ្វះការ ចំ
រព
ះអាយុជីវិតរបស់បជារាស្ត
ខ្លួនឯង ដលជាមាស់ នបទសជាតិ។
គវាសនា
យសារការកម្ទចផ្ទះសមបង
និងការបណ្ដញចញ
យបង្ខំ
យា៉ងអយុត្តិធម៌បំផុត។ រឿងរា៉វ ដលកើតមាន
សហគមន៍បុរី
កីឡាគ ន់ត ជាផ្នកតូចមួយ ប៉ុ
្ណះ នការអនុវត្តន
បាយ
ខុសឆ្គងដដលៗ របស់កុមអ្នក កាន់អណា ំ ចសព្វថ្ង ផ្ទយ ុ ពីកិចព ្ច ម ពៀងសន្តិភាពកុងបា៉រីស ហើយ
ជាចំណុចរសើបមួយដលសហរដ្ឋ
អាមរិកធាប់បានពមានពីវិបត្តិ សង្គម ដលអាចកើតមាន សារជ ចញ
យ
ះដីធ្លី និងការបណ្ដញ
យបង្ខំ។
មានផ្លូវតមួយគត់ដើមបី
បញ្ចប់ភាពទុក្ខ
ក និងភាពកក ី
រហមរហាមរបស់បជារាស្តទូ
វាសនាបទសជាតិ ពះ
គ
ក
បធាន សម រងសុី បានសនយោរួច ហើយក្នុងការបគល់សងរាស្ត
វិញនូវទពយសមបត្តិដលតូវបាន លួចឆក់ប្លន់
យអ្នកដទ។
បធានសម រងសុី ក៏មាន
លន
បាយចបោស់លាស់ក្នង ុ ការកខ
ក
គ
វាសនារាស្ត្រខ្មរ តាមរយៈការធ្វើ
ឲយពលរដ្ឋកាយជាមាស់អំណាចនិង ជាមាស់
គវាសនានបទសជាតិ
ពិតបកដ ផ្ទុយសឡះពីកុមអ្នក
កាន់អំណាច បច្ចុបបន្នដលមើល សល និងខ្វះការ
រពចំ
ះ
អាយុជីវិតរាស្តខ្លួនឯង ហើយបន្ត អនុវត្តន៍ន
បាយខុសឆ្គងដដល
ក្នុងការធ្វើទុក្ខបុកម្នញបជារាស្ត
ខ្លួនឯងផ្ទុយពីកិច្ចពមពៀងសន្តិ ភាពកុងបា៉រីស។ ដូច្នះរដាភិបាល ក ហ៊ុន សន គួរតកទមង់
របៀបរបបដឹកនារបស់ ំ ខ្លួនឱយសប តាម
លការណ៍បជាធិបតយយ
សរីពហុបកសពិតបកដ៕
គ សូយ សារិទ្ធ ងាប់តគាក
គន់តជាជើងកយប៉ុ
្ណះ។
ខុសចបោប់គឺជាបភពសដ្ឋកិច្ច មិន ចះរីងស្ងួតរបស់សមត្ថកិច្ច និងជំ
នាញរដ្ឋបាលពឈើ ហើយការ បង្កបណាមួយដលគានបទប ពីថាក់លើ ក៏មិនអាចធ្វើ
បាន
ពះក្នុងទឹកដីខត្តកចះនះ គ
សង្កតឃើញឈ្មួញរកសុដឹ ី កជញ្ជូន
ឈើភាគចើន ជាសមាសភាពក្នុង ជួរកមាំងបដាប់អាវុធដូចជាករណី
ះ កវ វុទ្ធី នះជាដើម ឮដំណង ឹ
ពាក់ព័ន្ធយកចិត្តទុកដាក់បង្កប ការដឹកជញ្ជូនឈើខុសចបោប់ ប៉ុន្ត
ពលដលសមត្ថកិច្ចមិនអើពើ
បភពឆាំងបាយរបស់ពួកគ ក៏ ឬការស្តីប
ស។
មន្តីតូចតាចខ្លះទៀតបាន
លើកឡើងថា មន្តជំ ី នាញរដ្ឋបាល
ះចូលបមើ
ការងារជាមន្តីកងរាជអាវុធហត្ថ ពលនះមិនដឹងជាគាត់ឡើងស័កឬ ិ្ត ឡើងតំណងដល់ណាទៀត
ះទ
គាត់ក្នុងបនាយ ឃើញត
ចាត់
ពះមិនសូវឃើញវត្តមានរបស់ ចង និងសមបសមួលឲយមាន ការដឹកជញ្ជូនឈើខុសចបោប់។ មប
ខត្តកចះ
ការកងរាជអាវុធហត្ថ
ក កវ ជា ហាក់
ដូចជាមិនសូវហា៊នក្អកជាមួយ
ក
បុ័ង
ះដរ។
ក អុិន ថាវរា៉
សម ប់បតិបត្តិការរបស់
បង្កបបទល្មើសសដ្ឋកិច្ច តូវ ក នាក់ វងស គានសមត្ថភាព
សុខសួលក្នុងការបមូលលុយ
ពីកុមឈ្មួញដលរកសុីដឹកជញ្ជូន ទំនិញ វាបសើរជាងការចញបតិ បត្តិការបង្កប ដលបានតឹមត សាដ អត់មានលុយចក យក
អុិន ថាវរា៉
បុ័ង នឹងចញរថ
យន្តកាមរីបាឡន ពណ៌ស្ល របស់
គាត់ដញតាមចាប់យកមកឲយបង់
ថា តួនាទីជាបធានការិយាល័យ
បឆាំងបទល្មើសសដ្ឋកិច្ចរបស់
ក នាក់ វងស សឹងតមិនបាន
បក់ពិន័យក្នុងកមិតខ្ពស់ គឺទ្វ
ស្មើតួនាទីជាបធានកុមកុងតូល
ឲយមានរូបភាព
តឆតកើត
លខ៣ របស់
ក អុិន ថាវរា៉
បុ័ង ពិតជា
ដងឯ
ះ ដើមបីជាការពមានកុំ
មានត
ទៀត។ អំណាចរបស់
មិនធម្មតាទ សឹងថាគាត់ជាន់ដី កណា្ដលស្ទឹងផ្អៀង
ហើយ សូមបី
ះទ ហើយគមិនចបោស់
ទថា តើតកូលរបស់
ក កវ
ក
កវ ជា ពួកគមានទំនាក់ទំនងជា សាច់ឈាមឪពុកកូន ឬយា៉ងណា ះឡើយ។ ក្នង ុ កិចប ្ច ជុរៀង ំ រាល់
ការកងរាជអាវុធហត្ថ
លើផ្ទបទសបានដាក់ផនការ ទូ
ទាំងបទសចូលរួមបង្ក បបទ ល្មើសដឹកជញ្ជូនឈើខុសចបោប់ឲយ មានបសិទ្ធភាពហើយតូវអនុវត្តន៍ ឲយបានតឹងតងចំ
ះកមាំងប
ដាប់អាវុធដលលួចរកសុដឹ ី កជញ្ជន ូ
ឈើខុសចបោប់ ដូច្នះករណីដល ក កវ វុទ្ធី បើបស់រថយន្ត
ទំនើបៗដឹកជញ្ជូនឈើយា៉ងអនា
ធិបតយយ ទំនងជាមិនអាចបន្ត សកម្មភាពផ្ទុយពីបទប
របស់
ថាក់លើបានទ ហើយគកំពុងត
តាមដានយា៉ងយកចិត្តទុកដាក់ថា តើ
ក កវ ជា ដលជាមប
ការកងរាជអាវុធហត្ថខត្តកចះ
ហា៊នចាត់វិធានការបង្កបការដឹក ជញ្ជូនឈើខុសចបោប់របស់
ក
កវ វុទ្ធី ដើមបីយកសាដឬក៏អត់?
ទន្ទម ឹ នឹងនះរដ្ឋមន្តក ី សួងកសិកម្ម
និងមរដ្ឋបាលពឈើក៏តូវចាត់
វិធានការលុបបំបាត់បទល្មស ើ របស់ កម ុ ឈ្មញ ួ ខិលខូច លើកលង
យមិនតវូ
ះឡើយ៕
ជជុះបចាំផ្លូវជាតិលខ២ និង ក អិុន ថាវរា៉
បុ័ងផងទ។ ពលខ្លះពិបាក
ស្វងរកប ក់ចុះស វជ វ ឬ បង្កបបទល្មើស ចះតបណ្ដតប
ក នាក់ វងស ្ដយឲយមន្តី
របស់
បំបាត់កុងតូលជជុះឲយមានបសិទ្ធ ភាព។ ប៉ុន្ត
ក អុិន ថាវរា៉
បុ័ង មិនដលយកតចៀកសាប់
ះទ ហើយបន្តដាក់កុងតូល
កស្នងការ អា៊វ ចំរីន គួរ
អ្នករកសុីដឹកជញ្ជូនទំនិញ ទាំង
អភិវឌឍន៍មុខតំណង។
ឡើងវិញផង ពះភាពអនាធិប
ក
ះទ ដូចដលមន្តីតូច
មន្តជំ ី នាញ
ជជុះកាន់តអនាធិបតយយខាំង
តាចមួយចំនួនធា ប់បានចំអក
តឆត គឺ
សាដ
ះ
និងសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធឲយមកបជុំ
៉
បើកហួសឬចង់
វុទី្ធ ដលដូចនាមតកូលរបស់
មន្តីជំនាញរដ្ឋបាលពឈើរបស់
ះទង្វើរបស់
តស្វងយល់ពីលក្ខណសមបត្តិ
បង្កបបទល្មើសពឈើប៉ុន្ត
ក្នង ុ ទឹកដខ ី ត្តកចះគសង្កតឃើញ
ចំ
អំពើចិត្ត ដូចដលភាសាសាមញ្ញ
បង្ក បបទល្មើសណាមួយយក
កវ វុទ្ធី
បដាប់អាវុធដើមបីសហការក្នុងការ
ការិយាល័យបឆាំងបទល្មើស
ដឹកជញ្ជូនទំនិញឲយចូលបង់លុយ
ពឈើមានកាតព្វកិច្ចសុំកមាំង
បចាស ំ ក ុ ចិតបុរី ហើយមកដល់
មិនដលឃើញមានការដាក់ពិន័យ
ជញ្ជូនឈើរបស់
កាន់
តំបន់ផសងៗកមលសរៀបចំ
ចំណាយបក់ចើនគួរសម ប៉ុន្ត
បុង ័ គឺជាជើង
កើយរបស់គាត់ផងដរ។ មានការ
អុិន ថាវរា៉
ហើយ សុឲយ ំ អាជាធរនិងសមត្ថកិច្ច
ខត្តកចះបានធ្វើការពមានរួច
សាក់ចាប់រថយន្តដឹកជញ្ជូនឈើ
ឲយបង់បក់ ប៉ុន្តសមប់ការដឹក
ឲយចាកចញពីផ្ទះសមបង
ក អុន ិ ថាវរា៉
ខាំងក្នុងការគាបជំរិតកុមអ្នករកសុី
ថាគាត់បានទិញ
ក្នុងការបង្កបជំនួញឈើដលជា
យា៉ងអនាធិបតយយដើមបីគាបជំរិត
កុងភ្នំពញ
នគរបាលសដ្ឋកិច្ចក្នុងការចុះ
ក
បង្ហបឲយ ើ ដឹងថា ជាធម្មតាអភិបាល
ក ផាត់ ប៊ុនហួរ
គឺជាជើងខាំងក្នុងការបដញនិង
េញបជាពលរដ្ឋ
ក អា៊វ ចំរីន ឲយជួយសមប
សមួលពះគទទួលសា្គល់ថា
ឲយកមាំងកងរាជអាវុធហត្ថ
បង្កប
ខ្មរកហម ដលធាប់បានបណ្ដ
ខ្លន ួ
កបធាន
សម រងសុី បានឡើងកាន់កាប់
ដើមបីដាក់ផនការក្នុងការលុប
របស់
មួយវិញទៀត ការដឹកជញ្ជូនឈើ
ជំនាញបានចាត់វិធានការ
គឺមិនខុសពីរបប១៧មសា នកម ុ
បុរីកីឡា ក៏បានកាយជាជនភៀស
ដើមបីផ្តល់ឱកាសឲយ
គតងតលើកឡើងថា អង្គុយ
ការបងា្គប់ប
អ្នករកសុីដឹកជញ្ជូនឈើទាំងតូច
ប៉ុនានសបាហ៍កន្លងមកនះ មន្តី
ហ៊ន ុ សន បានអនុវត្តន៍សព្វថ្ងនះ
វិហារផងដរ ប៉ុន្តសមប់អ្នកភូមិ
ខកក្កដា ឆា២០១៣ ំ ខាងមុខនះ
សដ្ឋកិច្ច ក៏សឹងតមិនហា៊នក្អក
បុ័ង បង្ខំឲយ
ះសកម្មភាពរបស់នគរ
លើកមប
សចក្តីរាយការណ៍ពីឈ្មួញ
ក
កបរតំបន់បសាទពះ
តឲយ
បាលសដ្ឋកិចខត្ត ្ច កណា្ដល កម
ក អុិន ថាវរា៉
ទាល់ចំ
ស្តូក ហើយសមត្ថកិច្ចដទទៀត
តូចតាចមួយចំនួនបានឲយដឹងថា
អភិវឌឍន៍ដលអាជាធររបស់
សៀម
ះ
គណបកសសង្គះជាតិនាថ្ងទី២៨
ក៏ដូចជាទំនិញបង់ពន្ធមិនគប់តូវ
ដឹកជញ្ជូនទំនិញបន្តិចបន្តួច ឬការ
យួន តាមខត្តតាកវ និងខត្តកំពត
លខ៧០៨ ក៏ជាជើងខាំងក្នុងការ
ក កវ វុទ្ធី គាន
ះ
គសង្កតឃើញកុមហ៊ុន ផានអី
បន្ត
នរណាហា៊នប៉ះពាល់។
ងរបស់
កុមហ៊ុន ផានអីុមុិច ទីបំផុតមិន
ះទ។ ពលមានការ
តវា៉កាន់តខាំង និងទំនងជាមាន
ចំនួនទៀត ដលបចាំការតាម
អំណាចរបស់
បានរត់គចពីការបាញ់
ផាល់ខ្លួន
ជន៍
តាមរថយន្តទំនើបៗចញពីខត្ត
អនាធិបតយយបំផុត ហើយសិទ្ធិ
បគល់ឲយកម ុ ឈ្មញ ួ
មានលុយមានអំណាច កមលស
មានជនភៀសខ្លួនខ្មររាប់មុឺននាក់
គឺតូវរួបរួមគា
ឈ្មួញ ឬបជាពលរដ្ឋដលរកសុី
មន្តីកងរាជអាវុធហត្ថមួយ
សុកយួន យា៉ង
នះ ក៏
សារអំពើជិះជាន់សង្កត់សង្កិន និង
ធ្វអា ើ ជីវកម្មជាប
យសារសង្គម ហើយកាលពី
ដើមឆាំ២០១១កន្លង
បជារាស្តកីក ដើមបីរឹបអូសដី យក
ទសមួយចំនួនមានជនភៀសខ្លួន
យបង្ខំ និងការ
រឹបអូសផ្ទះសមបងដីធ្លពី ី បជារាស្ត កក ី យក
បណា្ដប
ក៏ធាប់បាន
ចងកមាង ំ ឲយដឹកជញ្ជន ូ ឈើគញូង
លក់
រំលឹកដល់រូបភាពនការ
កបធាន សម រងសុី ធាប់
បានកត់សមា្គល់ថា
កមឱវាទធ្វើពយុះភ្លៀងតាមត
ជាមួយទ គឺហា៊នសុំតឹមថ្លបាយ
ស្ទឹងត ង ឆ្លងកាត់ខត្តកចះ
របស់បជាពលរដ្ឋមានភាពលំ
ដទធ្វឲយ ើ ពលរដ្ឋ
ះដូរឲយឈ្មួញ
អីមុ ុ ច ិ បានធ្វទ ើ ក ុ បុ ្ខ កម្នញលើរាស្ត
លៀងជល់កវសបបោយយា៉ងគគក ឹ
កបរភ្នំឧដុង្គ ហើយសានភាពរស់ បាកលំបិនជាទីបំផុត។
ទៀត តូវបាន
សារព័ត៌មាន "មនសិការខ្មរ" បចាំថ្ង ទំព័រទី ០៣ Tel: 016 375 777 E-mail : sithik.dam@gmail.com
្ដះអាសន្នលើដីរបស់
គឺដីដលតូវសង់អគារ២បន្ថម
ដលអ្នកភូមបុ ិ រកី ី ឡានាំគាតវា៉ទាម
ទាររកយុត្តិធម៌ គឺជាពលវលាកុម
ប
ក នាក់ វងស ដលជាបធាន
ះទ។ ជាញឹក
ញាប់គតងតឃើញគាត់ចាត់
ឃុំ
កុមហ៊ុនផានអីមុ ុ ិច ក្នុងភូមភ្ន ិ ំបាត
ទឹកចុងកយកុមហ៊ុនផានអីមុ ុ ិច
រស់
ត
កណា្ដលបាន បើមិនដូច្នះទ តូវ
និញបានបង្ហបឲយ ើ ដឹងថាកម ុ
បញ្ជន ូ
នការរុះរីផ្ទះសមបង។ ប៉ុន្ត
សហគមន៍បុរីកីឡាជាថ្នូរ
ទំនិញ ពលខ្លះក៏មានការទើស
? បានជាគាត់សាត់ស្ងៀមមើល កុមអ្នករកសុីដឹកជញ្ជូនទំ
បុរីកីឡា ទាំងក្មងចាស់បុសសី
តូវបានកម្ទចផ្ទះសមបង
ក ីក
ដូចជាការដឹកជញ្ជូនតីមកពីសុក
សរូសឲយកុម
ទើបអាចបន្តដំណើរឆ្លងកាត់ប៉ុស្តិ៍
មិនឃើញភាពអសកម្មទាំងនះ។
លារាជធានីភ្នំពញ ប៉ុន្តអាជាធរ
ចំនួន១០ ដើមបីបងចកឲយពលរដ្ឋ
បុ័ង មិនដលខាច
ញញើតនឹងការ
បធានការិយាល័យបឆាំងបទ
ល្មើសសដ្ឋកិច្ចដលហើយមើល
បទសមហាអំណាចបចាំរាជធានី
កុមហ៊ុន ផានអីុមុិច ដលទទួល
កយពលបណ្ដញចញនិងមាន
យកំ
មាស់ជន ំ យ ួ និងសានទូតរបស់បណា្ដ
និងគួរឲយឈឺចាប់ខាង ំ ណាស់ ពះ
របស់បជាពលរដ្ឋ ដលពល
កមាំងបដាប់អាវុធបអំ ើ ពើហិងសោ
បុរីកីឡាក្នុងការសុំអន្តរាគមន៍ពី
សហគមន៍បុរកី ី ឡា គមើលឃើញ
សហគមន៍បុរីកីឡាពិតជាជូរចត់
ះ
បំផុត។ កិចពយោ ្ច យាមរបស់អ្នកភូមិ
រឿងរា៉វដលកើតមាន
សមត្ថកិចនិ ្ច ងគឿងចកដលចូល
មកឈូសឆាយកម្ទចផ្ទះសមបង
មុខសានទូតគួរឲយអាណិតអាសូរ
បរជាបអំ ើ ណាចចាប់ខ្លួនអ្នកភូមិ
ះអំពឈា ើ ន
បានផលប
មានការប
ដើរដកតាមសួនចបោរ ដកតាម
ខ្មរបឆាំងតទល់ចំ
ធំគានក្តីអាណិតអាសូរឬមនុសស ក្នុងខ្លួនសូមបីតបន្តិច។
ទៀត មានស្តនិ ី ងកុមារ បាននាំគា
ភ្នំពញ រហូតមានការតវា៉ដល់សា
សៀមឈានពានប៉ន ុ កមា ្ត ង ំ បដាប់
ធម៌
លើផ្ទះដលកាយជា
នាយករដ្ឋមន្តី និងជាពលទាហាន
ឲយមកធ្វើសកម្មភាពកម្ទចផ្ទះ
សមបងបជាពលរដ្ឋទាំងតូចទាំង
ះតង់
គំនរបាក់បក ហើយពលរដ្ឋជាចន ើ
ក អុិន ថាវរា៉
បុ័ង
តយយនការដាក់កុងតូលជជុះ
ឡើង ក្នុងការគាបជំរិតបង្ខំឲយកុម ខុសចបោប់ និងសបចបោប់បង់លុយ
តាមតអំពើចិត្ត ក៏គមិនដល ឃើញ
ក នាក់ វងស
ក អុិន ថាវរា៉
ះ
បុ័ង
ការតាំងរថយន្តកាមរីបាឡន
ណនាឬ ំ ដាក់ពិន័យម្តងណាឡើយ
រថយន្តដឹកទំនិញ កសិផល
ការលើកទឹកចិត្តឲយ
ពណ៌ស្ល សមប់បដញតាម
កបី ជូក ស៊ុតមាន់ស៊ុតទា និង តី ឲយចូលបង់លុយ គឺជារូបភាព ដាក់កុងតូលជជុះផ្ទុយពីបទប
របស់នាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន ហើយក្នុងពលកន្លងមក
ក
អភិបាលខត្តកណា្ដល ឈុន សុីរុន
ដលភាពស្ងប់ស្ងៀមនះ អាចជា ថាវរា៉
ត ខាំងឡើង
តាមផ្លូវជាតិ
លខ២ និងលខ៣ ផ្គើន បទប
ក អុិន
បុ័ង បង្កពយុះភ្លៀងកាន់
នឹង
របស់បមុខរដាភិបាល
ដលតមូវឱយអាជាធរលុបបំបាត់ កុងតូលជជុះឱយអស់៕
បណ្ដើរៗ
សារព័ត៌មាន "មនសិការខ្មរ" បចាំថ្ង ទំព័រទី ០៤ Tel: 016 375 777 E-mail : sithik.dam@gmail.com
តមកពីទំព័រទី១ "ក"
សិរីសួស្តី ជូនចំ ខ្មរ
ះជនរួមឈាម
គប់ទិសទីពមទាំងកុម
គួសារនិងមិត្តភក្តិសមប់ឆាំថ្មី
២០១៣នះ ហើយរាស្ត្រខ្មរគប់ រូបបានចាត់ទុកថាជាឆាំមួយដ៏ ពិសសបំផុត ដលអាចជួយកខ
គវាសនាបជារាស្ត្រខ្មរ ឲយ
ឆាំ២០១៣នះ គឺចង់ឲយមានការ រួបរួមគាក្នុងចំ
មខ្មរអ្នកស្ន
ហាជាតិ និងអ្នកសឡាញ់សរីភាព
យុត្តិធម៌ដើមបីកាយជាកមាំងដ៏រឹង
មាំមួយ ក្នុងការស្វងរកជ័យជំនះ តាមរយៈការ
ះ
ត នាថ្ងទី
២៨ ខកក្កដា ឆាំ២០១៣
យសារតសហគមន៍
អន្តរជាតិ កំពុងចាប់អារម្មណ៍ខាំង
ះ
កាន់ការសង្គះជាតិ ឲយចាក
បំផត ុ ចំ
ះការវិវឌឍផ្នកន
ចុងកយ
បាយ
បទសកម្ពុជា។
បើតាមសចក្តីប
ក់របស់
ក
បធាន សម រងសុី បានឲយដឹងថា ដំណើរការ ទី៥
ះ
តជាតិអាណត្តិ
យូរមកហើយ នូវឱកាសដ៏មានតម្ល
ពិសសតូវមានការកទមង់ប
ក ហ៊ុន សន។ យា៉ងណាក៏
ខ្មរមានឱកាស សមចចិតជ ្ត ើស
ក់បប់ជនរួមឈាមខ្មរតាម
រយៈលិខិតចុះថ្ងទី០៣ ខមករា
ឆាំ២០១៣ទៀតថា សូមឲយឆាំ
ក្នុងការ យ
ះ
តបញ្ចប់អំណាច
កបធាន សម រងសុី
២០១៣នះ ដលជាឆាំមានការ
តមានជំនឿចិត្តមុតមាំថា កមាំង
កម្ពុជា ដើមបីជើសរីសអ្នកដឹកនាំ
ពាររាស្តកីកទន់ខសោយ ដល
ះ
តដ៏សំខាន់
ក្នុងបទស
ថ្មី សមប់អនាគតបទសជាតិ
យើងនាម ំ កនូវការភាក់រលឹកនមន សិការជាតិខ្មរ ដើមបីសង្គះជាតិ
ឲយរួចផុតពីមហន្តរាយ ហើយសូម ឲយឆាំថ្មី ២០១៣នះ នាំមកនូវ
អ្នកស្នហាជាតិការពារទឹកដី ការ តូវគឆក់ប្លន់ដីធ្លី បណ្ដញចញ
ពីផ្ទះសមបង ពិតជាឈ្នះកមាំង រដលលួចឆក់ប្លន់ដីធ្លីបជា
រាស្តបំផ្លិចបំផាញធនធានធម្មជាតិ
សក ុ ខ្មរ កទមង់របៀបដឹកនាំ ះ
ព័ន្ធ
រីសមដឹកនាំដលល្អ ចះគិតគូរ ការពារផលប
ជន៍ជាតិ និង
ការពារបជារាស្តទន់ខសោយ ឲយ ឡើងដឹកនាំបទសជាតិ សមបូរសបបោយ។
ក្តីសងឃឹមតមួយគត់របស់
កបធានសម រងសុី គឺតស៊ូធ្វើ
ប្តជាចិត្តរួចហើយ
យុត្តិធម៌។
កំពុងបំពញ
ជាតិ ដលសឡាញ់សរីភាពនិង ចុងបញ្ចប់នលិខិត
កបធាន សម រងសុី ក៏បានបួង
សួងសូមឲយឆាថ្ម ំ ី២០១៣នះ កាយ
ជាឆាន ំ ការសង្គះជាតិ ដល
បណា្ដលមកពីជ័យជំនះរបស់បជា រាស្ត្រខ្មរគប់ៗរូប។
បំណងបថាធំបំផុតរបស់
កបធាន សម រងសុី សមប់
តមកពីទំព័រទី១ "ឃ"
របស់ ល្អ
ក ហុក ចិនា អាចរលូន
បាន ក៏
យសារតមាន
កអភិបាលសុកកំពង់តច
ជាខ្នងបង្អក និងមានបធានសាក់
ការវរៈសនាធំលខ៣០២ ជាអ្នក ជួយសមបសមួល ធ្វើឲយពលរដ្ឋ
កហាយយា៉ងខាំង ពះសូមបី
តអាជាធរមូលដាន ក៏មិនដល ហា៊នហើបមាត់បឆាំងចំ ធ្វអា ើ ជីវកម្ម កាយដី
អនាធិបតយយ របស់
ចិនា
ះការ
ភ្នលកយា៉ ំ ង ក ហុក
ះទ។
បជាពលរដ្ឋបានឲយដឹងថា
អំឡុងឆាំ២០១០
ក ហុក
ចិនា បានធ្វអា ើ ជីវកម្មកាយដីកួស កហម
លើភ្នំលក ដលជាភ្នំ
ធម្មជាតិមានចមា យបមាណ ១០០០ម៉តប៉ុ យ
្ណះ ពីផ្លូវជាតិ
ជុវិំ ញភ្នំ
ះមានផ្ទះបជា
ធ្វអា ើ ជីវកម្មរបស់
ក ហុក ចិនា
ពលរដ្ឋរាប់រយគួសារហើយការ គានចបោប់ទមាប់អ្វទ ី ក្នុងមួយថ្ងៗ
ពីបសកកម្មដ៏មានតម្លដល
ក
ពលនះ គឺដើមបី
ជាតិមាតុភូមិ និងពលរដ្ឋខ្មរ មិន
ដកថយឡើយតាមរយៈការស្វងរក ដំ
ះសយន
បាយថាក់
អន្តរជាតិមួយ ជួយរំ
ះបទស
កម្ពុជាឲយរួចផុតពីគះមហន្តរាយ ហើយកិច្ចបឹងបងរបស់
ក
សម រងសុី ទទួលបានជ័យជំនះជា អាជាធរមូលដានក៏បាន ហើយ
ក ហុក ចិនា
សួរនាំ ត
កអឺតកទមឆ្លើយតបបប់បជា ជនវិញថា ពួកគធ្វអា ើ ជីវកម្ម
យ
គានលិខិតសាម ហើយក៏គាននរ ណាហា៊នធ្វើអ្វីគាត់ដរ ពះគាត់ ជាឈ្មួញធំ មានឥទ្ធិពលលើអាជា
ធរនិងមន្តីជំនាញឧសសោហកម្ម។ បជាពលរដ្ឋបានប
ក់ថា
ការកាយដីភ្នលក ំ របស់
ក ហុក
រលាយអស់មួយចំហៀង
ហើយ
ចិនា បានធ្វឲយ ើ ភ្នធម្ម ំ ជាតិមួយនះ
កហម នឹងវិនាសហិន
ចទាំង
សុងបាត់បង់ពីផនទី។ ការធ្វើ
អាជីវកម្មគានចបោប់ទមាប់នះ បាន ធ្វើឲយ
ក ហុក ចិនា ចំណញ
បក់ស្ទើរកាយជាមហាសដ្ឋី
ហើយ ពះថាពលគានអាជា
ប័ណ្ណធ្វើអាជីវកម្មកាយដីភ្នំ គឺ
កហុក ចិនា មិនមានជាប់កាត
ក់បាន
កហម
ក ហុក
កហុក ចិនា អំឡុង
ឆាំ២០១០តូវបានមប៉ុស្តិ៍ និង បជាពលរដ្ឋ
សួរនាំ ហើយគ
ដឹងថាមិនមានចបោប់ទមាប់ទ ប៉ុន្ត អាជាធរចះតឃុបឃិតឲយ
ក
ហុក ចិនា ធ្វើអាជីវកម្មបំផាញភ្នំ លក ប៉ះពាល់ការរស់
របស់
បជាពលរដ្ឋក៏មានគា ននរណា អើពើជួយ
ះស យ។
បជាពលរដ្ឋបានអះអាងថា
ក្នុងឆាំ២០១២
ក ហុក
ចិនា ក៏បានបន្តអាជីវកម្មកាយដី កួសកហម
លើភ្នំលក តាំង
ពីខវិច្ឆិកា រហូតដល់មកដល់ឆាំ
២០១៣នះ ទើបតផា កបាន ប៉ុនានថ្ងប៉ុ
្ណះ ប៉ុន្តគយល់ថា
ក ហុក ចិនា នឹងបន្តអាជីវកម្ម
បំផាញភ្នំលក
យគានចបោប់
ទមា ប់ដដល ក៏ពះតមន្តី ជំនាញនិងអាជាធរពាក់ព័ន្ធសុទ្ធ តទទួលបានផលប
ជន៍ពី
ការធ្វើអាជីវកម្មខុសចបោប់របស់
ក ហុក ចិនា។ ការកាយដី
ក្នុងឆាំ ២០១២ បជាពលរដ្ឋនិង
ះមុខ
ពះភ័ក្តពះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី៧ ថា
ក្នង ុ នាមជាឈាមជ័រអ្នកស្នហាជាតិ
ធាប់ដង្ហតាមសម្តចពះមហាវីរ កសតន ត្តម សីហនុ ក្នង ុ បុពហតុ ្វ បណ្ដញយួនឈានពាន ធាន សម រងសុី ចំ
កប
ត
ះតង់
ះជាតិ ធ្វើអ្វីៗគប់បបយា៉ង
ដើមបីការពារផលប
ជន៍ជាតិ
ការពាររាស្តកីកទន់ខសោយ និង
ះទ ធ្វើឲយ
មានការខាតបង់ចំណូលថវិកាជាតិ
ថាការធ្វើអាជីវកម្មកាយដីកួស ភ្នំលក របស់
ចិនា គឺបក់ចំណូលបាន
លើ
មន្តីខិលខូចពុករលួយចង់វិនាស ហិន
ចភ្នំធម្មជាតិ ដ៏មានតម្ល
ក៏ពួកគមិនឈឺកបោលវិលមុខអ្វី
ដរ ធ្វើយា៉ងណាឲយតពួកគអាច បមូលបក់យក
ចក
៉
ផាល់ខ្លួន ដើមបីធ្វើមានធ្វបា ើ ននិង អភិវឌឍន៍មុខតំណង។
មន្តីតូចតាចដលមិនបាន
ទទួលផលប
ជន៍ពីអាជីវកម្ម
កាយដីកួសកហម របស់
ភ្នំលក
ក ហុក ចិនា បានពនយល់
ថាតំបន់ភ្នលកទា ំ ំងមូល ដលស្ថិត ជិតផ្លូវជាតិ និងមានផ្ទះពលរដ្ឋ
ជុវិំ ញជា
លការណ៍គានមន្តី
ជំនាញឬអាជាធរណា មួយហា៊ន ចញលិខិតអនុ កម្ម
តឲយធ្វើអាជីវ
ះទ ពះវាមានផលប៉ះ
ពាល់ខាំងសមបើមណាស់។ នះ ជាហតុផលមួយ ដល
ចិនាមិនអាចសុំលិខិតអនុ
ក ហុក
តធ្វើ
អាជីវកម្មពីកសួងឧសសោហកម្មបាន ទ ហើយហតុផលមួយទៀត គឺ
បបយា៉ង ទាំងពលវលា ធនធាន
ក ហ៊ុន សន ពះត
រណី
មាន
យសារត ការផាស់ប្តូរម ពិភពអារា៉ប់
ះទ។
ក្នុងនាមជាកូនខ្មរមួយរូប
មួយ និងមានបះដូងតមួយ
ក
និងរាស្ត្រខ្មរ
យមិនខាចលះបង់
ក សម រងសុី ហា៊នលះបង់គប់
និងសចក្តីសុខផាល់ខ្លួន ដើមបីធ្វើ ការងារបមើជាតិ បមប ើ ជារាស្ត និង
ះស្ម័គបំផុតចំ
ះពះរាជ
បល្ល័ង្ក ហើយការអនុវត្តជាក់ស្តង របស់
កបធាន សម រងសុី ផ្ទុយ
សឡះពីការអួតអាងរបស់កុម អ្នកកាន់អំណាចដលពួកគប្តជា ះតង់ចំ
ះជាតិ ចំ
គំរូល្អក្នុងការតួសតយផ្លូវឲយកូន
រាជបល្ល័ង្កតតាមបបូរមាត់ប៉ុ
ដើមបីបណ្ដុះសារតីស្នហាជាតិ ការ
និងឆន្ទៈផាល់ខ្លួន
ខ្មរជំនាន់កយរៀនសូតតាម ពារយុត្តិធម៌សង្គម ហើយក្នុងមួយ ជីវិតរបស់ អ្វដល ី បំផុត
កបធាន សម រងសុី
កមាន
ទនភាពខាំង
ះ គឺការតួសតយផ្លូវ
ះព ះ ្ណះ
វាមិនបានផុសចញពីចិត្តគំនិត
ះទ។ មាន
រឿងរា៉វជាចើន ដលកុមអ្នកកាន់
អំណាចបច្ចុបបន្ននះ ពិបាកធ្វើឲយ រាស្ត្រខ្មរជឿជាក់ថាពួកគជាអ្នក ះតង់ចំ
ះជាតិមាតុភូមិ និង
បជាធិបតយយឲយកូនខ្មរជំនាន់
ពះរាជបល្ល័ង្ក
ស្តងគសង្កតឃើញកម្មករ-កម្ម
មិនដលបានថាយពះរាជបុព្វសិទ្ធិ
កយដើរតាម។ ដូចរូបភាពជាក់
ការិនីមន្តីរាជការ និងបជាពលរដ្ឋ ដលជួបរឿងរា៉វអយុត្តិធម៌ ចះ
នាគា ំ ធ្វកូ ើ ដកម្ម ធ្វបា ើ តុកម្មអហិងសោ ដើមបីការពារផលប
ជន៍សប
ចបោប់របស់ពួកគ និងដើមបីការពារ សិទ្ធិសរីភាពរបស់ពួកគ
ពល
មានការជិះជាន់សង្កត់សង្កិនពះ រាប់សិបឆាំមកហើយ តាំងពីថ្ង រំ
ះ៧មករា១៩៧៩គមិនដល
ឃើញកូនខ្មរហា៊នធ្វើបាតុកម្ម បឆាំងតវា៉ ចំ
ះអំពើជិះជាន់
មក
យសារតកន្លង
កនាយករដ្ឋមន្តហ ី ៊ន ុ សន
ដ៏ពញលញចំ
ះពះមហាកសត
ក្នុងការសមចពះរាជទាន
ស
កាន់អំណាចធ្វើទុក្ខបុកម្នញ
ះ
អ្នកន
បាយដលតូវកុមអ្នក
ទបើ
ះបីជាមានការទទូចសុំពី
គប់មជឈដានសុឲយ ំ ពះមហាកសត បើបស់ពះរាជបុព្វសិទ្ធដើ ិ មបីប ទានការលើកលង
ចងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញក៏ រកសោ
សដូចមាន យ។
កបធាន សម រងសុី បាន
លជំហរមិនយកខ្មរគាឯង
តមកពីទំព័រទី១ "ស"
ក ហុក ចិនា អាចឃុបឃិត
ជាមួយមន្តីជំនាញនិងអាជា ធរ មនុសសការជម្លៀសបជាពលរដ្ឋចញពីដីធ្លី បព័ន្ធតុលាការពុករលួយ ពាក់ព័នធ្វ ្ធ អា ើ ជីវកម្មកាយដីកហម និងការធាក់ចុះនលទ្ធិបជាធិបតយយ។ ភ្នំលក យក
ងាយសួល
យសារតការដឹកនាំមិន
លក់ដូរយា៉ង តឹមតូវរបស់ កនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន ទើបធ្វើឱយអ្នករាយការណ៍ យមិនចាំបាច់បង់ ពិសសអង្គការសហបជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុសសបចាំកម្ពុជានិង
ពន្ធជូនរដ្ឋ ដូច្នះ
ក ហុក ចិនា សហគមន៍អន្តរជាតិក៏ដូចជាសហរដ្ឋអាមរិកបានរិះគន់រដាភិបាល មិនឈឺកបោលវិលមុខក្នុងការសុំ កម្ពុជាជុំទិស។ ដូច្នះ ក្នុងឆាំ ២០១៣នះ ន បាយនគណបកស ចបោប់ទមាប់ ះទ ពះមិនដល បឆាំងសកម្មជនសិទ្ធិមនុសស និងកុមអ្នកតាមដានសានការណ៍ក្នុង ឃើញអភិបាលខត្តកំពត
ខូយ ឃុនហួរ ឮមាត់ឮក ពីប
នះទាល់ត
ក បទសកម្ពុជា ជំរុញឱយរដាភិបាលកទមង់របៀបរបបដឹកនាំរបស់ខ្លួន
ះ។
បជាពលរដ្ឋបានអះអាង
សុកកំពង់ត ច
យដីកួស
យា៉ងសមបើម។ អាចប
ទមាប់របស់
ចំ
មូលដលសមបូរ
ះ ភ្នលក ំ ទាំង
ដី យក
ណូ។ ការធ្វើអាជីវកម្មគានចបោប់
កបធាន សម រងសុី បាន
ទៀតថា អាជាធរមូលដានក៏ដូច
ទាន់ពលវលាទ
ព្វកិច្ចបង់ពន្ធជូនរដ្ឋ
លក់ឲយកុមហ៊ុន កាសុី
ពះ
យមិនខាចនឿយហត់
បើគានវិធានការទប់សា្កត់ឲយបាន
មានរថយន្តយីឌុបបមាណ ៣០
គឿង បានធ្វសកម្ម ើ ភាពដឹកជញ្ជន ូ
ះ
កាន់ការអភិវឌឍចមុងចមើន
ប
កបធាន សម រងសុី បាន
កបធាន សម រងសុី មិនចង់
ណាច
បធាន សម រងសុី បានប្តជាធ្វើជា
សមប់ជនជាតិខ្មរ អ្នកស្នហា
ក់បប់ជនរួមឈាមខ្មរទូ
ដូច្នះហើយបានជាគសង្កតឃើញ
ត ដើមបីឲយបជារាស្ត
ពលិកម្ម
យជ័យជំនះ
ជន៍ជាតិ និងបញ្ចប់អំ
មានជីវិតតមួយនិយាយភាសាត
ជាមិនខានឡើយ។
ការរួបរួមគាបកប
ផលប
មធយោបាយសន្តិវិធី ក្នុងការការពារ
កាន់ផ្លូវតូវឡើងវិញ ជា
ះ
ះទ។
កបធាន សម រងសុី បាន
ប្តជាធ្វពលិ ើ កម្មបមជា ើ តិមាតុភូមិ
ដឹកនាថ្ម ំ ី ដូចរូបភាពដលធាប់កើត
ដាក់សមា ធឲយអ្នកកាន់អំណាច
សង្កត់សង្កិន
ធានសម រងសុី បានតាង ំ ចិតប ្ត ប ើ ស់
ដល់ សហគមន៍អន្តរជាតិកាន់ត
២០១៣នះ កាន់តខិតជិតមក
កបធាន សម រងសុី បាន
ប
បានទន្ទឹងរង់ចាំជា
កប
ឃើញឈាមខ្មរហូរសចពះធ
ផុតពីគះមហន្តរាយពះបជា រាស្ត្រខ្មរទូ
ះអំពើឈានពាន
របស់បរទសជិតខាង។
ថ្ងទី២៨ ខកក្កដា ឆាំ
បានសមបូរសបបោយរុងរឿងចៀស ផុតពីអំពើជិះជាន់សង្កត់សង្កិន។
មិនចុះញ៉មចំ
ជាបធានការិយាល័យឧសសោហកម្ម ក ពជ
សុខា បានទទួលសា្គល់ថា ការធ្វើ អាជីវកម្មកាយដីកហម របស់
ភ្នំលក
ក ហុក ចិនា គានចបោប់
ទមាប់អ្វីទ ហើយការដឹកជញ្ជូន
ឱយបានបសើរជាងមុន ពងឹងឡើងវិញនូវការ រៀបចំ
ះ
តបកប
រពសិទ្ធិមនុសសនិង
យភាពសរី តឹមតូវ និងយុត្តិធម៌។
ះបីបឈមនឹងការរិះគន់ដល់កមិតណាក៏
យនាយករដ្ឋមន្តី
ហ៊ុន សន និងកុមមន្តជា ី ន់ខ្ពស់នរាជរដាភិបាលកម្ពុជាមិនបានទទួល សា្គល់កង្វះសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនក្នុងការដឹកនាំបទសជាតិ ការរីកចមើន ដើមបីឱយបជាពលរដ្ឋរស់ ផ្ទុយ
ក្នុងភាពសុខសាន្ត
ះ
រក
ះទ។
វិញនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន និងមន្តីជាន់ខ្ពស់ក្នុងជួររាជរដា
ភិបាលបានបើកការវាយបហារ
លើអ្នករាយការណ៍ពិសសអង្គការ
សហបជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុសសបចាំកម្ពុជា និងវាយបហារ
ដីក្នុងមួយថ្ងៗរាប់រយរថយន្ត ធ្វើ លើកុមមន្តីអង្គការសិទ្ធិមនុសសអន្តរជាតិដលលាតតដាងការពិតអំពី ឲយហុយប៉ះពាល់ការរស់ របស់ វិបត្តិដលកើតឡើង កម្ពុជា។ ប៉ុន្តកុមអ្នកសង្កតការណ៍ឯករាជយ បជាពលរដ្ឋសូមបីតផ្លូវធ្វើដំណើរ មួយចំនួនបានលើកឡើងថា វិបត្តិសង្គម ក្នុងបទសកម្ពុជាមានស ក ឆ្លងកាត់ភូមិ មកកាន់ផ្លូវជាតិរង ភាពអាកក់ជាងអ្វីដលបានលាតតដាងក្នុងរបាយការណ៍របស់
ធ្វើជាសតូវ ហើយចង់ឲយមានការ បងួបបងួមផសះផសោជាតិ ក្នុងនាម
ឈាមជ័រខ្មរដូចគាតូវអង្គុយទល់ មុខគា ជជក
រដ្ឋខ្មរទូ
បានសមចចិត្ត
តបញ្ចប់អំណាច
ះ
ក ហ៊ុន
ប
សន ក្នុងឆា២០១៣ ំ នះជាសាពរ
ការធ្វើទុក្ខបុកម្នញ ការបើបស់
ជាតិ អ្នកសឡាញ់យុត្តិធម៌ និង
ទសជាតិ
ះសយប
ផុតពីគះមហន្តរាយ ពះពល
យសន្តវិ ធ ិ ី មិនមនជា
បព័ន្ធតុលាការជាឧបករណ៍ន
បាយដើមបីបំបិទសំឡងរិះគន់ដូច កុមអ្នកកាន់អំណាច បានចាត់ទុក
ខ្មរគាឯងដលហា៊ននិយាយរឿង ពិតដលហា៊នបឆាង ំ បរទសឈាន
ហើយផ្តល់ឱកាសឲយអ្នកស្នហា
លទ្ធិបជាធិបតយយ ឲយឡើងកាន់ កាប់
កខ
គវាសនាបទសជាតិដម ើ បី
គវាសនាបទសជាតិឲយ
បានល្អបសើរឡើងវិញ។
កបធាន សម រងសុី បាន
ពានជាសតូវ ហើយរករឿងរារាំង
ចាត់ទុកដាក់
ជារឿងខុសឆ្គងបំផុត។ សម្តចពះ
ជាតិ ក្នុងឆាំ២០១៣ របស់គណ
សំ
បញ្ចប់អាជីពន
មហាវីរកសតន
បាយដល
ត្តម សីហនុ បាន
បនសល់ទុកនូវមរតកដ៏មានតម្ល
បំផត ុ សមប់រាស្ត្រខ្មរ គឺការបងប ួ
បងួមផសះផសោជាតិ ដើមបីធ្វឲយ ើ ខ្មរ
ខាំងតាមរយៈការសាមគ្គីគា ពះ ការបកបាក់ធ្វឲយ ើ បរទសជិតខាង មើលងាយដូចះហើ ្ន យបានជា
ក
គជ័យក្នុងការ
ឡើងកាន់កាប់
គវាសនាបទស
បកសសង្គះជាតិ គឺជា របស់រាស្ត្រខ្មរទូ
គជ័យ
ដលកំពុង
តស៊ផា ូ ស់ប្តូរមដឹកនាថ្ម ំ ី ដលអាច ល្អបសើរជាងពលបច្ចុបបន្ននះ ពះការដឹកនាំរបស់
ក ហ៊ុន
សន អស់រយៈពល៣០ឆាហើ ំ យ
មុខអត់រួចទមានតដើរថយ
បធាន សម រងសុី បថាឲយមានការ
កយ ធ្វឲយ ើ រាស្ត្រខ្មរកីករហម
ចងក្នុងខ្លឹមសារលិខិតដាក់ជូន
របស់
បងួបបងួមផសះផសោជាតិដូចមាន កនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន
និងទូលថាយសម្តចពះបរមនាថ ន
ត្តម សីហមុនី រួចហើយ។ កបធាន សម រងសុី
តមើលឃើញថា ឆាំ២០១៣នះ
គឺជាឆាំដ៏មានសារៈសំខាន់បំផុត សមប់បជារាស្ត្រខ្មរទូ អាចមានឱកាស
ះ
ដល
ត ដើមបី
ជើសរីសមដឹកនាថ្ម ំ ីឲយឡើងកាន់ កាប់
គវាសនាបទសជាតិ និង
នាម ំ កនូវការភាក់រលឹកនមនសិការ ជាតិខ្មរ ដើមបីសង្គះជាតិឲយរួច
រហាមរកទីបំផុតគាន។ មហិច្ឆតា
ក ហ៊ុន សនក្នុងការកាន់
តំណងនាយករដ្ឋមន្តីដឹកនាំប
ទសកម្ពុជាអស់មួយជីវិត មិនអាច សមច
គជ័យបានឡើយ
ពលខ្មរស្នហាជាតិ និងខ្មរដល
សឡាញ់យុត្តិធម៌ពិតបកដ មក រួបរួមជាមួយគណបកសសង្គះ ជាតិកាន់តចើនឡើងៗ កាន់ការបញ្ចប់អំណាច សន
ះ
ក ហ៊ុន
យសន្តិវិធី ឆន្ទៈរបស់
បជាពលរដ្ឋខ្មរក្នុងការផាស់ប្តូរ
មដឹកនាគឺ ំ ជារឿងដ៏តឹមតូវបំផុត បទសកម្ពុជា៕
កំពុងរាលដាលយា៉ងពញបន្ទុក។ លើសនះ
ទៀត
ក សុរិយា
ស៊ប៊ ូ រឌី បានផ្តល់អនុសាសន៍ ១៧ចំណុច ឱយរដាភិបាលកម្ពុជាកទមង់ បព័ន្ធ ការ
ះ
ះ
តនិងផាស់ប្តូរសមាសភាពគណៈកមាធិការជាតិរៀបចំ
ត ដើមបីឱយការ
ឆាំ២០១៣ បពឹត្ត
ះ
តជាតិអាណត្តទី ិ ៥ ថ្ងទី២៨ ខកក្កដា
យសរីតឹមតូវ និងយុត្តិធម៌ សបតាម
លការណ៍បជាធិបតយយសរីពហុបកស។ ជាមួយគា
ះគណបកស
សម រងសុី និងគណបកសសិទ្ធិមនុសសក៏បានជំរុញឱយកសួងមហាផ្ទ និង រដាភិបាលកទមង់បព័ន្ធ
ះ
តពមទាំងផាស់ប្តូរសមាសភាព
ថាក់ដឹកនាំគណៈកមាធិការជាតិរៀបចំការ រដាភិបាលដឹកនាំ
ះ
តផងដរ។ ក៏ប៉ុន្ត
យនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ន ុ សន មិនបានយកចិតទុ ្ត កដាក់
អនុវត្តន៍តាមអនុសាសន៍ដ៏មានប
ជន៍ទាំង
រកលសផសងៗមកបិទបាំងការពិតទាំង
ះទ ហើយបរជា
ះ
យគានសចក្តី
អៀនខាស និងមិនខ្វល់ពីការរិះគន់អ្វីទាំងអស់។ គួររំលឹកដរថា កាលពីឆា២០១២ ំ កន្លង
អង្គការសហបជាជាតិ
សហរដ្ឋអាមរិក សហភាពអន្តរសភា សភាសហភាពអឺរ៉ុប ពឹទ្ធសភា ហ្វីលីពីន និងពឹទ្ធសភាអូសលីជាដើម បានជំរុញឱយរដាភិបាល ហ៊ុន សន បើកចកឱយមានដំ
ះសយផ្នកន
ក
បាយដើមបីឱយ
ក សម រងសុី មដឹកនាំគណបកសបឆាំងវិលតឡប់ចូលសុកវិញ
យឥតលក្ខខណ។ ក៏ប៉ុន្តរដាភិបាលកម្ពុជាមិនពមអនុវត្តន៍តាម
អនុសាសន៍របស់អង្គការសហបជាជាតិ និងសហគមន៍អន្តរជាតិឡើយ ហើយ
តបន្តបើបស់បព័ន្ធតុលាការ ក្នុងចតនារារាំងមិនឱយ
ក សម រងសុី អាចចូលរួច
ក្នុងការ
ះ
តជាតិ ឆាំ២០១៣ខាង
យសារតផ្ទុក សុរិយា ស៊ូប៊រឌី និងរបាយការន៍របស់កុមមន្តីអង្គការសិទ្ធិមនុសសអន្តរ លើសទម្ងន់ ប៉ុន្តគមិនទាន់ឃើញ ជាតិ ទៀត។ ជាក់ស្តងរហូតមកដល់ពលនះមានបជាពលរដ្ឋខ្មរ
មុខ។ បការនះតូវបានកុមអ្នកវិភាគឯករាជយវាយតម្លថាអ្នកកាន់
្ព អក ្ន មានអំណាច អ្នកមានលុយ ឡើយ ឡើងតវា៉ការពារដីធ្លី ដលតវូ មន្តីជាន់ខស់
ដលទទួលបានការគាំទពីបជាពលរដ្ឋកាន់តចើនឡើងៗ។ អ្វីដល
នូវការខូចខាត
អាជាធរ ឬមន្តីជំនាញចញមុខ រាប់សិបនាក់កំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ ះស យប
នះ
ទ។ ពលរដ្ឋបានចំអកថា អំណាច និងកម ុ ហ៊ន ុ រំ លុយកាក់របស់
ភយក បើ
យសារតពួកគហា៊នកក
ះបីនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ន ុ សន បានបកាស
ក ហុក ចិនា ជាសាធារណៈថា មិនឱយមានបជាពលរដ្ឋជាប់គុកចវាក់ បានទិញទឹកចិត្តមន្តីជំនាញ និង រឿងជ ះដីធ្លីយា៉ងណាក៏ យ។ អាជាធរពាក់ព័នឲយ ្ធ រកសោភាពស្ងៀម
អ្នកវិភាគប
ក្នុងសំណុំ
សង្គមមួយចំនួនបានវាយតម្លថា ឆាំ២០១៣ នះ
សាត់សូមបីតបធានមន្ទីរឧសសោ ជាឆាដល ំ រដាភិបាលកម្ពុជាតូវរកពុននូវវិបត្តិជាចើនដលបនសល់ទុក ហកម្មក៏ដច ូ ជា កអភិបាល ខត្ត កាលពីឆា២០១២ ំ ជាពិសសអំពរំើ ភសិទ្ធមនុ ិ សស ការបណ្ដញបជា
កំពត ធាប់បានបើករថ យន្តកាត់ ពលរដ្ឋចញពីដីធ្លី អំពើពុករលួយ ប ពំដន និងប អ បវសន៍ ភ្នំលក ឃើញមានការធ្វើអាជីវកម្ម ខុសចបោប់ជាដើម។ ប នះធ្វើឱយរដាភិបាលដឹកនាំ យនាយករដ្ឋមន្តី យគានចបោប់ទមាប់សឹងសឹក ហ៊ុន សន គិតគូរឡើងវិញអំពកា ី រ ះសយប សង្គមតាមសានភាព ផ្លូវ ហើយ ក៏មិនដលមានវិធាន ជាក់ស្តងដើមបីសមួលដល់ជីវភាពរស់ របស់បជាពលរដ្ឋទូទាំង ការទប់សា្កត់ប នះ ឲយសប បទស។ ទន្ទឹមនឹងនះក្នុងឆាំថ្មីរដាភិបាលកម្ពុជាតូវយកចិត្តទុកដាក់ តាមសំណូមពររបស់ពលរដ្ឋ។ ជាបនាន់ចំ ះការបញ្ចុះតម្លបងសាំង និងទំនិញលើទីផសោរដើមបី គចង់ឃើញរដ្ឋមន្តីកសួង សមួលដល់ជីវភាពរស់ របស់បជាពលរដ្ឋកីក កម្មករ-កម្មការិនី ឧសសោហកម្ម ក ស៊ុយ សម គូបងៀន ទាហាន នគរបាលតូចតាច ដលមានបក់ចំណូលតិចតួច។ ពិនិតយប ដល ក ហុក ចិនា យហតុថាកន្លងមកប អតិផរណាបងសាំង និងទំនិញលើទី ធ្វើអាជីវកម្មកាយដីកហម ផសោរឡើងថ្លបានកាយ ជាវិបត្តិដ៏ធំមួយ ក្នុងសង្គមកម្ពុជាពះ ភ្នំលក យក លក់ឲយកុមហ៊ុន កាសុីណូ សុកកំពង់តចខត្ត បានធ្វើឱយប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់ របស់បជាពលរដ្ឋកីកដល កំពតឡើងវិញជាបនាន់ ជាការរួម បឈមនឹងហានិភ័យខ្វះសបៀងអាហាររកអង្ករចកឆាំងមិនបាន។ កាលពីឆា២០១២ ំ កន្លង ក សុរិយា ស៊ប៊ ូ រឌី អ្នករាយការណ៍ ចំណក ះសយផលប៉ះពាល់
យសារការធ្វើអាជីវកម្ម យ ពិសសអង្គការសហបជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុសសបចាំកម្ពុជាបាន ភសិទ្ធិ គានចបោប់ទមាប់និងដើមបីបមូល ចញផសោយរបាយការណ៍លាតតដាងចបោស់ៗជុំវិញអំពើរំ ពន្ធចូលរដ្ឋតាម លការណ៍ ដើមបី មនុសស ការបណ្ដញបជាពលរដ្ឋចញពីដីធ្លី យពុំមានសំណង យក
កសាងជាតិ៕
សមរមយ បព័ន្ធតុលាការមិនឯករាជយ និងវបបធម៌គាន
សពរ៍ដល
អំណាចនិងគណបកសកាន់អណា ំ ចក្នង ុ បទសកម្ពុជាកំពង ុ ពយ ួ បារម្ភយា៉ង ខាំងចំ
ះបជាបិយភាព
ក សម រងសុី បធានគណបកសសង្គះជាតិ
អ្នកកាន់អណា ំ ច និងគណបកសកាន់អណា ំ ចពយ ួ បារម្ភបំផត ុ
ះ គឺគណ
បកសសង្គះជាតិកំពុងបមូលផ្តុំកមាំងអ្នកបជាធិបតយយ អ្នកស្នហា
ជាតិអ្នកសឡាញ់យុត្តិធម៌កាន់តចើនឡើងៗ ហើយអាចបញ្ចប់អំណាច គណបកសបជាជន
ខកក្កដាឆាំ២០១៣។
សរុបសចក្តមក ី ឆា២០១៣ ំ នះ ជាឆាដល ំ រដាភិបាលដឹកនាំ
យ
នាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន តូវទូលរកនូវវិបត្តសង្គ ិ មជាចើនបនសល់ទុក កាលពីឆាំ២០១២ ហើយប មើលឃើញកាន់តចបោស់ចំ ក្នុងការ ការ
ះ
ះសយប
នះអាចធ្វើឱយបជាពលរដ្ឋខ្មរទូ
ះមដឹកនាំបច្ចុបបន្នដលគានសមត្ថភាព
ជាតិសំខាន់ៗ។ លើសនះ
ទៀតបសិនបើ
តជាតិអាណត្តទី ិ ៥ ថ្ងទី២៨ ខកក្កដា ឆាំ ២០១៣ មិនអាច
បពឹត្ត
យសរីតឹមតូវ និងយុត្តិធម៌សបតាម
បជាធិបតយយសរីពហុបកសទ
ះគឺ
លការណ៍
កនាយករដ្ឋមន្តី ហ៊ុន សន
ជាអ្នកទទួលខុសតូវធំជាងគ។ ដូច្នះដើមបីឱយការ
ះ
កម្ពុជា និងកសួងមហាផ្ទតូវកទមង់បព័ន្ធ
ត និងផាស់ប្តូរ
កក្កដាខាងមុខបពឹត្ត
ះ
សមាសភាពថាក់ដឹកនាំ គណៈកមាធិការជាតិរៀបចំការ បានទាន់ពលវលា បាំងត
ះ
ត ឱយ
យមិនតូវលើកយកហតុផលផសងៗមកបិទ
ទៀតឡើយ។ ក្នុង
ចូលរួមពញលញក្នុងការ
ះ
ះការបើកផ្លូវឱយ
ក សម រងសុី មក
តជាតិអាណត្តិទី៥ ថ្ងទី២៨ ខ
កក្កដា ឆាំ២០១៣ គឺជារឿងសំខាន់បំផុតពះអីបើ មិនអាចចូលរួម
តជាតិខ
យសរីតឹមតូវ និងយុត្តិធម៌ គឺរដាភិបាល
ក្នុងការ
ះ
ក សម រងសុី
តបានទ គឺអង្គការ សហបជាជាតិ
សហគមន៍អន្តរជាតិ និងសហរដ្ឋអាមរិកក៏មិនទទួល សា្គល់លទ្ធផល នការ
ះ
តមិនតឹមតូវ
ះដរ៕