ECHT 02 - juni 2017

//Magazine Achterhoek Toerisme nr. 02 | 2017

‘De Achterhoek heeft voor kunstliefhebbers heel veel te bieden’ Artistiek directeur Ype Koopmans van Museum MORE

Nationaal Landschap Winterswijk meer bekendheid voor uniek gebied

En verder: Strategische visie Achterhoek Toerisme | Terugblik op onze netwerkdagen | De kansen van Smart Industry | In de media Mountainbikeroutes aangepakt | Zo bereik je de Duitse gast |

musea IN DE

Achterhoek De Achterhoek kent een breed en divers aanbod aan musea. Van toonaangevende kunst tot inspirerende muziek, en van spannende geschiedenis tot aan innovatieve industrie, je vindt het in de Achterhoek. Stichting Achterhoek Toerisme voert in samenwerking met een aantal topmusea campagne om het aanbod van musea in de Achterhoek sterker te presenteren.

De promotiecampagne Musea Achterhoek richt zich op het groots uitdragen van het aanbod van de Achterhoekse musea. Door de samenwerking kunnen de musea hun slagkracht vergroten en zijn ze zichtbaar bij een breder publiek. Dragers van de campagne zijn een brochure en de website musea-achterhoek.nl. Daarnaast zijn er verschillende online en offline activiteiten waarmee de aandacht van de consument wordt getrokken.

Heeft u interesse in deelname aan de campagne, dan kunt u contact opnemen met Meike Prollius, m.prollius@achterhoek.nl of 0545 250 380.

ECHT WELKOM

Inhoud blz.

Interviews

04 | Ype Koopmans – artistiek directeur

Museum More 10 | Martin Stor en Annemiek Riefel

over Smart Industry 14 | Meike Prollius, Bernou Wagenaar en Gienne te Gronde over Nationaal Landschap Winterswijk

Campagnes & samenwerkingen

VERBINDEN

A

ls ik deze tweede editie van ECHT zo doorblader, valt het me op dat veel verhalen gaan over samenwerken en verbinden. Zo trekken onze regiocoördinatoren Meike en Bernou samen op met Gienne te Gronde van VVV Winterswijk om het Nationaal Landschap Winterswijk te promoten (pagina 14).

Terecht, want het is een uniek gebied dat absoluut meer bekendheid verdient.

De prachtige foto’s bij het artikel onderstrepen dat alleen maar.

Achterhoek Toerisme raakt steeds vaker betrokken bij samenwerkingsverbanden in de regio. Goed voorbeeld is de cultuurcoalitie (pagina 16). We zetten hier graag onze expertise en ervaring voor in. Ook zijn we nauw betrokken bij alle ontwikkelingen rondom Smart Industry en de kansen die daaruit voortvloeien voor de vrijetijdssector (pagina 10).

In onze strategische visie voor de komende vijf jaar staat te lezen dat we ons onder andere sterker willen profileren als verbinder in de regio (pagina 6).

Ik kan niet anders dan concluderen dat we wat dat betreft op de goede weg zijn.

Ik wens u veel leesplezier!

Manuel Hezeman

08 | Het geluk van Nederland 12 | Samen sterker 16 | Achterhoek Toerisme partner in Cultuurcoalitie 17 | Achterhoek Inspiratiedag 22 | Zo bereik je de Duitse gast

Nieuws uit de regio

06 | Strategische visie

Achterhoek Toerisme 18 | Onderweg - Mountainbiken

weer bergopwaarts 20 | In de media

//Colofon

Directeur Achterhoek Toerisme

Redactie: Achterhoek Toerisme Frieda Zieleman - tekst & redactie

PS: Op de eerste editie van ECHT kregen we veel positieve reacties. Hartelijk dank daarvoor! Uiteraard kunt u ook nu weer reageren via info@achterhoek.nl

Fotografie: Sven Scholten Photography, Annette Piek, Stan Bouman, e.a.

Creatie: Studio Nieuwe Weide

STICHTING

ECHT nr. 02

Druk: Drukkerij Tesink

3

“De Achterhoek heeft voor kunstliefhebbers heel veel te bieden” 4

ECHT nr. 02

ARTISTIEK DIRECTEUR MUSEUM MORE • YPE KOOPMANS

Met Museum MORE kreeg de Achterhoek er twee jaar geleden een grote culturele publiekstrekker bij. Artistiek directeur Ype Koopmans over de keuze voor de Achterhoek en waarom deze keuze zo goed heeft uitgepakt.

I

n 2015 opende Museum MORE zijn deuren in het Gelderse dorp Gorssel. Best gedurfd, om zo’n relatief groot museum in een klein dorp in de Achterhoek te vestigen. Vanwaar die keuze? Ype Koopmans: “Dat heeft alles te maken met Hans Melchers, de eigenaar van het museum en de collectie. Hij heeft gedurende lange tijd gewoond in de Achterhoek en wilde iets terugdoen voor de regio. Hij heeft zelf de perfecte locatie gevonden, op de plek van het oude stadhuis van Gorssel.

Deze zomer openen we onze tweede vestiging in Huize Ruurlo. Op dat kasteel was de heer Melchers als kind al verliefd.”

WENS UITGEKOMEN De wens van Hans Melchers, iets terugdoen voor de Achterhoek, is ook economisch gezien uitgekomen. Bij opening van het museum waren er enkele bed & breakfasts in Gorssel, inmiddels zijn dat er veertien. De winkeliers melden een omzetstijging van 30 procent. Ype: “We merken dat veel bezoekers speciaal voor MORE naar deze regio komen. Vorig jaar mochten we meer dan 100.000 bezoekers verwelkomen en de verwachting is dat we daar dit jaar overheen gaan.

Van die bezoekers komt 35 procent uit de Achterhoek en 65 procent uit de rest van Nederland; vooral uit de Randstad, maar ook uit dichterbij gelegen steden als Arnhem, Zutphen en Deventer.”

DRUKKE ZOMER Veel westerlingen vinden het museum wel wat ver weg. “Typisch Nederlands!

Vanuit de Randstad rijd je in iets meer dan een uur naar Gorssel. In het buitenland vinden ze dat een klein eindje”, aldus Ype. Maar uiteindelijk heeft

ECHT nr. 02

vestiging in de Achterhoek voor MORE meer voordelen dan nadelen. “Normaal gesproken moeten musea het vooral van het winterseizoen hebben. Maar voor ons is de zomer juist de drukste periode. En dat hebben we puur aan het toerisme te danken. De Achterhoek is gewoon een heel aantrekkelijke regio om je te vestigen, met al het natuurschoon en de prachtige kastelen.”

PROFITEREN VAN BEKENDHEID Toch kan het museale aanbod van de Achterhoek wel wat meer bekendheid gebruiken. Daarom is Museum MORE aangesloten bij ‘Musea in de Achterhoek’. Ype: “We doen hieraan mee omdat we, ook weer in de geest van Hans Melchers, graag iets terugdoen voor de regio. Als grootste museum kunnen we vaak de voortrekkersrol op ons nemen. Maar aan de andere kant levert deelname ons zelf ook heel veel op. De Achterhoek is nog steeds niet bij iedereen voldoende bekend en wij profiteren ervan als die bekendheid groeit. De Achterhoek heeft voor kunstliefhebbers gewoon heel veel te bieden. Kasteel Huis Bergh in ’s Heerenberg, Musea Zutphen in Zutphen, Lalique Museum in Doesburg en Villa Mondriaan in Winterswijk zijn voorbeelden die er wat mij betreft uitspringen.”

KLAPPER Maar ook Museum MORE zelf heeft in de nabije toekomst veel moois in petto.

Ype kan alvast onthullen dat er begin volgend jaar een echte klapper op het programma staat: “We openen dan een tentoonstelling over het werk van vier realistische kunstenaars: Floris Verster, Jan Mankes, Dick Ket en Henk Helmantel. De tentoonstelling

toont de ontwikkelingen van generatie op generatie. Door telkens nieuwe tentoonstellingen samen te stellen, hopen we dat we ook de komende jaren de liefhebbers van modern realisme naar de Achterhoek weten te trekken.”

//MORE OVER MORE Museum MORE is het grootste museum voor modern realisme.

De kern van de collectie bestaat uit de kunstcollectie van Hans Melchers.

Naast de eigen collectie zijn er voortdurend wisseltentoonstellingen die het rijke spectrum van realistische kunst laten zien. Het museum is gevestigd in een prachtig pand in het centrum van Gorssel, ontworpen door architect Hans van Heeswijk. De dependance in Kasteel Ruurlo opent op 27 juni haar deuren.

//OVER YPE Als artistiek directeur is Ype Koopmans (1955) verantwoordelijk voor het artistiek beleid van Museum MORE. Samen met de conservator en gastconservatoren stelt hij tentoonstellingen samen. Hij geeft ook lezingen en presentaties over de collectie van het museum en is betrokken bij het aankopen en (uit)lenen van werken. Koopmans studeerde kunstgeschiedenis en museologie aan de Universiteit Leiden. In het verleden was hij onder andere hoogleraar kunstgeschiedenis bij de Open Universiteit en curator bij het Museum voor Moderne Kunst Arnhem.

5

VISIE - OP NAAR 2021

Verder bouwen op een stevig fundament Onlangs heeft Achterhoek Toerisme een nieuwe strategische visie opgesteld. Deze visie zal de komende jaren de leidraad vormen bij alle activiteiten. Het worden jaren van verder bouwen op een stevig fundament, maar ook van nieuwe ambities.

Sinds de start in 2012 heeft Achterhoek Toerisme niet stilgezeten. De stichting heeft zich vooral ingezet voor de toeristische vermarkting van de regio, de doorontwikkeling van het routebureau en het verbinden van het toeristisch werkveld binnen de Achterhoek. Er ligt nu een stevig fundament om de komende jaren op verder te bouwen. Maar er komen ook nieuwe ambities naar voren, want Achterhoek Toerisme is klaar voor de

6

volgende stap. De markt is in beweging en andere regio’s zitten ondertussen ook niet stil. Voor de periode 2017-2021 heeft Achterhoek Toerisme een strategische visie op papier gezet, die de leidraad zal vormen bij alle activiteiten.

Achterhoek Toerisme beschouwt zichzelf als een belangrijke spin in het web als het gaat om het toerisme in de Achterhoek. Daarbij pakt de stichting de komende jaren de volgende rollen op:

1. REGIOMARKETING VRIJETIJDSECONOMIE Samen met alle partners zet Achterhoek Toerisme de Achterhoek in de etalage, om zo meer bezoekers te verleiden de regio te bezoeken. De campagne ‘Het geluk van Nederland’ blijft centraal staan in de regiomarketing. Wel wil Achterhoek Toerisme een aantal aanscherpingen doorvoeren in deze imagocampagne. Zo zal er meer gebruik worden gemaakt van de sterke

ECHT nr. 02

VISIE - OP NAAR 2021 punten van de Achterhoek. Naast de imagocampagne zal Achterhoek Toerisme zich richten op samenwerking met regionale en nationale partners en op bewerking van de zakelijke markt.

2. RECREATIEVE INFRASTRUCTUUR: HET ROUTEBUREAU Achterhoek Toerisme ziet een aantrekkelijk routenetwerk als basisvoorwaarde voor toeristische ontwikkeling. Een constante doorontwikkeling van bereikbaarheid, aantrekkelijkheid en beleefbaarheid is cruciaal om de concurrentie met andere regio’s aan te kunnen gaan.

De komende jaren liggen de prioriteiten bij het beheer en onderhoud van de bestaande infrastructuur, verdere routeontwikkeling en nieuwe toeristische bebording en productontwikkeling.

3. VERBINDER IN DE REGIO Daar waar het meerwaarde heeft, is het belangrijk toeristische initiatieven aan elkaar te verbinden. Achterhoek Toerisme doet dat op twee manieren.

Ten eerste verbindt de stichting ondernemers met elkaar, op bedrijfsgroepniveau of door middel van diverse thematische campagnes. Ten tweede biedt Achterhoek Toerisme de zogenaamde regiocoördinatie aan voor gemeenten die daar interesse in hebben. Dit is dienstverlening op maat.

De komende jaren wil de stichting de regiocoördinatie verder uitbouwen en versterken.

4. INFORMATIEVOORZIENING EN GASTHEERSCHAP Achterhoek Toerisme vindt het van groot belang dat de informatievoorziening en het gastheerschap ter plekke (de daadwerkelijke beleving) aansluit bij de vooraf gewekte belofte in de marketingcommunicatie. Daartoe wil zij ondernemers faciliteren. Via kennistrajecten kunnen ondernemers meer informatie krijgen over wat er allemaal in de Achterhoek te doen is en zo ambassadeur van de regio worden. Daarnaast wil Achterhoek Toerisme onderzoeken of de ondernemers een nadrukkelijkere rol kunnen spelen binnen de informatievoorziening in de regio.

5. KENNIS- EN PRODUCTONTWIKKELING Achterhoek Toerisme ziet zichzelf als aanjager van vernieuwende productontwikkeling: vraaggerichte producten die zorgen voor meer samenhang en meer onderscheidend vermogen. Via kennisondersteuning kan Achterhoek Toerisme hier een belangrijke rol in vervullen. De recent aangestelde kennismakelaar gaat een kennisprogramma ontwikkelen. In dit programma zal onder andere aandacht zijn voor ontwikkeling en ontsluiting van kennis, ontwikkeling van instrumenten en het aanjagen van initiatieven.

‘Het is van groot belang dat de beleving aansluit bij de vooraf gewekte belofte’

// KWALITEITEN EN AANDACHTSPUNTEN Achterhoek Toerisme ziet het als haar taak om de belangrijkste kwaliteiten van de Achterhoek uit te nutten en de belangrijkste aandachtspunten aan te pakken.

Tot de kwaliteiten behoren onder andere: naoberschap en gastvrijheid, het authentieke landschap, kastelen en landgoederen en Achterhoekse streekproducten en gastronomie. Enkele aandachtspunten zijn: de kleinschaligheid, een beperkt onderscheidend vermogen en het gemis van grote publiekstrekkers.

ECHT nr. 02

‘Achterhoek Toerisme beschouwt zichzelf als een belangrijke spin in het web als het gaat om het toerisme in de Achterhoek’

//MEER WETEN? Vraag dan een exemplaar van de Strategische Visie aan via info@achterhoek.nl

7

IMAGOCAMPAGNE

Het geluk van Nederland De Achterhoek is dé plek waar je je geluk kunt vinden. Dat is de kernboodschap van de imagocampagne ‘Het geluk van Nederland – Echt Achterhoek’. Ook de komende jaren blijft deze imagocampagne het uitgangspunt bij de marketingactiviteiten van Achterhoek Toerisme. Maar ook anderen kunnen het geluk uitdragen!

8

ECHT nr. 02

IMAGOCAMPAGNE Met de imagocampagne wordt de veelzijdigheid van de regio doelgroepgericht onder de aandacht gebracht. Het doel? Zorgen dat meer mensen de Achterhoek bezoeken, dat bezoekers langer blijven en dat ze tijdens hun verblijf meer besteden.

Alle projecten die samen met partners worden uitgevoerd, zijn onderdeel van de imagocampagne. Samen maken we de belofte waar dat in de Achterhoek voor iedereen een geluksmoment te beleven is.

onze partners, de VVV's, Toeristische Informatiepunten en gemeenten op hun uitingen kunnen plaatsen. Hiermee geven ze aan geluk te bieden aan gasten en inwoners.

Op het label staat: 'Ontdek hier het geluk van Nederland - Echt Achterhoek'.

Zo krijgt de campagne meer kracht.

De boodschap wordt immers niet alleen meer door onze organisatie uitgedragen, maar door iedereen die zich betrokken voelt bij het toerisme in onze mooie regio.

DRAAG OOK HET GELUK UIT

Wilt u weten hoe u het label zelf kunt gebruiken?

Neem dan contact met ons op via info@achterhoek.nl of telefoonnummer 0545-250380.

Wij willen de boodschap van ‘Het geluk van Nederland’ graag zoveel mogelijk samen met anderen uitdragen. Daarom hebben we een label ontworpen dat

Samen maken we de belofte waar dat in de Achterhoek voor iedereen een geluksmoment te beleven is

//Vijf clusters De activiteiten die Achterhoek Toerisme in het kader van deze campagne onderneemt, zijn onder te verdelen in vijf clusters:

3. CULTUUR De campagne ‘Musea in de Achterhoek’ heeft een landelijk bereik en is in 2016 van 20 musea doorgegroeid naar 24 deelnemende musea. Een andere belangrijke trekpleister voor de Achterhoek zijn de evenementen.

1. CULINAIR

4. RECREATIE

Achterhoek Toerisme brengt de Achterhoekse gastronomie onder de aandacht van een breder publiek. Dit doen we in gezamenlijke campagnes 'Wild eten in de Achterhoek' en 'Proef het voorjaar in de Achterhoek'. Samen met restaurateurs, streekproducenten, wijnbouwers en bierbrouwers.

Onder dit cluster vallen de projecten ‘Routes in de Achterhoek’, ‘Achterhoek aan het water’, ‘Karakteristiek Achterhoek’ en ‘Kidsgeluk in de Achterhoek’.

2. VERBLIJF Onder het cluster Verblijf vallen de projecten ‘Kamperen in de Achterhoek’, ‘Karakteristiek Achterhoek’ en ‘Hotels’. Door als collectief op te trekken, versterken we de positie van de Achterhoek als fijne verblijfsbestemming.

ECHT nr. 02

5. ALGEMENE ACTIVITEITEN De algemene activiteiten zijn activiteiten die niet rechtstreeks terug te leiden zijn naar één project, maar juist alle projecten samenbrengt. Hier vallen campagnes samen en wordt het imago van de Achterhoek versterkt als aantrekkelijke regio om te fietsen, te wandelen, te recreëren, te verblijven en culinair te genieten.

9

SMART INDUSTRY EN VRIJETIJDSSECTOR

Smart Industry biedt kansen voor vrijetijdssector Wil je als toeristisch ondernemer in de Achterhoek ook in de toekomst succesvol blijven, dan moet je de boot niet missen als het gaat om nieuwe technologieën.

Kennismakelaars Martin Stor en Annemiek Riefel in gesprek over de belangrijkste kansen en uitdagingen voor de sector.

//WAT IS SMART INDUSTRY? Smart Industry is de verregaande digitalisering en verweving van apparaten, productiemiddelen en organisaties (het ‘internet of things’). Smart Industry biedt met name veel kansen voor de maakindustrie. Door gebruik te maken van de nieuwste technologieën als 3D-printing, robotisering, kunstmatige intelligentie en cloud computing kunnen bedrijven efficiënter, flexibeler en op maat produceren. Maar ook voor andere sectoren biedt Smart Industry veel kansen.

Achterhoekse ondernemers, overheden en onderwijsinstellingen profileren de Achterhoek gezamenlijk als dé Smart Industry-regio, met veel ontwikkelingskansen voor talent. Zij doen dit onder de naam SmartHub Achterhoek.

10

ECHT nr. 02

SMART INDUSTRY EN VRIJETIJDSSECTOR EVEN VOORSTELLEN Martin Stor is Kennismakelaar Werken voor Achterhoek2020, een brede samenwerkingsbeweging tussen overheid, ondernemingen en maatschappelijke organisaties. Het doel van deze beweging is om de leefbaarheid van de Achterhoek in de toekomst te blijven garanderen. Hiertoe is de Uitvoerings-agenda 2.0 opgesteld, met projecten op het gebied van werken, wonen en bereikbaarheid. Als Kennismakelaar Werken richt Martin zich vooral op het versterken van de Achterhoekse economie door de toepassing van ‘Smart Industry’.

Annemiek Riefel is Kennismakelaar Vrijetijdseconomie Achterhoek. Binnen Achterhoek2020 is de vrijetijdseconomie niet als apart domein opgenomen. Maar vanwege het grote belang van deze sector voor de Achterhoekse economie, hebben de diverse gemeenten wel gezamenlijk een vrijetijdsagenda opgesteld. Als Kennismakelaar houdt Annemiek zich bezig met het bevorderen van kennisontwikkeling, het leggen van verbindingen tussen verschillende sectoren en het stimuleren van kwaliteitsverbetering en innovatie.

kennismaking met dit soort technologieën. Ze zijn wel degelijk geïnteresseerd, maar hebben het idee dat het voor hen niet is weggelegd, of dat het nog te vroeg is.” Terwijl het mooie van Smart Industry nu juist is, dat er geen grote investeringen voor nodig zijn, vertelt Martin. “Een klein bedrijf kan op dit gebied net zoveel bewerkstelligen als een groot bedrijf. Je hebt geen zak geld nodig, alleen creativiteit en een open blik.”

‘Het mooie van Smart Industry is, dat kleine bedrijven er net zoveel mee kunnen als grote’

DE BOOT NIET MISSEN Te vroeg is het ook zeker niet, benadrukken Martin en Annemiek. Het is van belang om nu aan te haken. Martin: “Je moet als ondernemer in elk geval weten wat er speelt, anders mis je de boot. De ontwikkelingen gaan snel, heel snel. Twintig jaar geleden waren er nog amper mobiele telefoons. En moet je kijken wat je nu allemaal al kunt met je smartphone! Neem ook virtual reality of augmented reality. Ik verwacht dat dat over een jaar of twee helemaal ingeburgerd zal zijn.” Annemiek: “En dat biedt juist voor de vrijetijdssector heel veel mogelijkheden. Je kunt bijvoorbeeld via je website je gasten al een virtuele vakantie-ervaring bieden. En wat dacht je van al die kastelen en landgoederen in de Achterhoek die nu niet toegankelijk zijn voor publiek? Met virtual reality kun je al dat moois ontsluiten.” Annemiek denkt dat de kleinschaligheid in de Achterhoek juist een kracht kan zijn. “Er zijn hier veel dezelfde type bedrijven die zich op dezelfde doelgroep richten.

Met de inzet van nieuwe technologie kun je veel gemakkelijker een specifieke doelgroep benaderen met een aanbod op maat.”

VERRUIM JE BLIK

Virtual reality, hololens, LoRa, iBeacon… voor veel ondernemers in de Achterhoekse vrijetijdssector is het nog een ver-van-hun-bedshow, merken Martin en Annemiek.

“In november hebben we een bijeenkomst georganiseerd over de mogelijkheden van Smart Industry voor de vrijetijdssector”, vertelt Annemiek. “Voor veel ondernemers was dat de eerste

ECHT nr. 02

Maar waar moet je als ondernemer beginnen? “Kijk eerst goed naar je eigen product”, zegt Annemiek. “Wat zijn je sterke kanten en op wie wil je je richten? Bepaal waar je over een paar jaar wilt staan en wat daarvoor nodig is. Haak aan bij de Uitvoeringsagenda van Achterhoek2020. Of neem contact op met Martin of mij om samen te sparren over de mogelijkheden.” Martin: “Verruim je blikveld en volg de ontwikkelingen op de voet. Kijk bijvoorbeeld wat er in wereldsteden als Berlijn en Barcelona gebeurt op het gebied van vervoer. Op elke hoek van de straat vind je deelfietsen en –scooters die je mag gebruiken om de stad te verkennen. De meest succesvolle ondernemers kijken ook verder dan hun eigen branche.

Je ziet nu bijvoorbeeld de opkomst van zorgrobots. Denk niet: ‘De zorg is niet mijn sector’, maar: ‘Wat kan ik met deze ontwikkeling in mijn eigen organisatie?’ Kijk wat collega’s doen die al verder zijn op dit gebied en probeer waar mogelijk samen op te trekken.”

11

MARKETINGCAMPAGNES

Proef het voorjaar in de

IJNEN R E S TA U R A N T S, S T R E E K P R O D U C T E N & W

Geniet

Samen sterker Ook de afgelopen periode zijn we weer intensief samen

van de

opgetrokken met onze vele partners. Zo is de succesvolle

lente!

campagne ‘Proef het voorjaar’ gestart. Daarnaast kreeg de campagne 'Kidsgeluk' een vliegende start, organiseerden we een belevingsweek voor kinderen en ontmoetten we

menten Culinaire arrange se restaurants Bij de Achterhoek

elkaar bij diverse bijeenkomsten.

iteiten Lokale special uit de wijngaard Van het land of

utes Heerlijke fietsro , wijngoederen Langs restaurants en streekproducenten

achterhoek.nl facebook.com/proefhetvoorjaar

mooiachterhoek proefhetvoorjaar.nl

De campagne ‘Proef het voorjaar in de Achterhoek’ draait om (h)eerlijke producten en gerechten.

PROEF HET VOORJAAR De campagne ‘Proef het voorjaar in de Achterhoek’ is een promotiecampagne voor de Achterhoekse restaurants, streekproducenten en wijnbouwers.

De belangrijkste boodschap is dat de Achterhoek niet alleen een prachtige regio is, maar ook een regio waar genoten kan worden van (h)eerlijke producten en gerechten. Om gast en inwoner hiervoor te enthousiasmeren, is het aanbod gebundeld in een brochure en op de website. Maar liefst 38 ondernemers zijn bij de campagne betrokken. Wanneer een restaurant meedeed met ten minste twee van zijn leveranciers (zoals een streekproducent en een wijnbouwer), is er in overleg een fietsroute gemaakt gemaakt die is opgenomen in de brochure, op de website en in diverse media. m.devos@achterhoek.nl www.proefhetvoorjaar.nl

12

EÉN SITE VOOR ALLE ACHTERHOEKSE HOTELARRANGEMENTEN Op woensdag 8 februari kwamen de deelnemers van de campagne ‘Hotels in de Achterhoek’ bij elkaar voor een jaarlijkse bijeenkomst. De campagne is in het voorjaar van 2016 gestart om de krachten binnen de Achterhoekse hotelsector te bundelen en bijzondere hotelarrangementen onder de aandacht te brengen bij potentiële gasten. De belangrijkste drager van de campagne is de website, aangevuld met diverse (online) marketingactiviteiten. Bezoekers kunnen zich op de website oriënteren op een bezoek aan de Achterhoek en direct boeken, zonder eerst verschillende hotelwebsites te moeten bezoeken.

Tijdens de bijeenkomst op de Blanckenborg in Groenlo werden de campagneplannen voor 2017 besproken.

Vervolgens is er een bezoek gebracht aan Aparthotel Havezate Marveld en de historische kerkers onder het oude stadhuis van Groenlo. n.weijers@achterhoek.nl

www.hotelsindeachterhoek.nl

DEELNEMERSBIJEENKOMST KARAKTERISTIEK ACHTERHOEK Op dinsdag 11 april vond de tweede deelnemersbijeenkomst plaats van de campagne ‘Karakteristiek Achterhoek’.

Er waren ongeveer vijftig ondernemers aanwezig in het sfeervolle Kasteel Vorden. Het doel van de campagne is om het kleinschalige, karakteristieke bedrijfsleven in de Achterhoek onder de aandacht te brengen. In de campagne participeren onder andere theetuinen, wijngaarden, streekproducenten en boerderijwinkels, B&B’s en kleine campings. Tijdens de deelnemersbijeenkomst gaf campagneleider Mira Nouwt een update over de campagne.

“Met bijna honderd deelnemende bedrijven, veel offline en online mediaaandacht en het ontstaan van mooie samenwerkingen, is de campagne een succes te noemen.” De deelnemers konden onder andere een workshop volgen over online marketing. In een andere workshop leerden de ondernemers elkaar beter kennen door

ECHT nr. 02

MARKETINGCAMPAGNES middel van een flits-speeddate.

Samenwerking was het sleutelwoord van de middag. Tijdens de afsluitende borrel werd er nog uitgebreid nagepraat. m.nouwt@achterhoek.nl

V

an 1 april tot en met 31 oktober kunt u een dagje Groenlo doen met een speciale passe-partout.

Voor een klein bedrag kan iedereen zich een hele dag vermaken in Groenlo.

U krijgt een zakje met vier dukaten en een plattegrond waar de bezienswaardigheden op staan.

KIDSGELUK IN DE ACHTERHOEK

attracties, diverse campings, VVV’s en toeristische informatiepunten in de Achterhoek.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Heleen Faber h.faber@achterhoek.nl

www.kidsgeluk.nl

De passe-partout is te koop bij de VVV, de receptie van Marveld Recreatie en alle entree vragende bezienswaardigheden. De Vestingstad Express verzorgt het vervoer tussen de diverse locaties.

De regiocoördinator van Achterhoek Toerisme van de gemeente Oost Gelre heeft bij de ontwikkeling van de dukaten een verbindende en organiserende rol vervuld. b.wagenaar@achterhoek.nl

PAGINA 39

www.achterhoek.nl/karakteristiek

Maar liefst achttien attracties hebben hun krachten gebundeld in de campagne ‘Kidsgeluk in de Achterhoek’. Hierin wordt de Achterhoek onder de aandacht gebracht als een aantrekkelijke regio voor gezinnen met kinderen. De nadruk ligt op het brede aanbod van dagattracties en kinderroutes. Er is een Kidsgeluk Paspoort ontwikkeld.

Dit persoonlijke boekje bevat onder andere een quiz, een kleurplaat en een spaarkaart waarmee kinderen kunnen sparen voor een leuke verrassing. Het Kidsgeluk Paspoort is gratis verkrijgbaar bij de deelnemende

//PASSE-PARTOUT GROENLO

PASSE-PARTOUT GROENLO

TOERISTISCHE GELUKSGIDS

Van 1 april t/m 30 september kun je een dagje Groenlo doen met een speciale passe-partout. Voor een klein bedrag kan iedereen zich een hele dag vermaken in Groenlo. Je krijgt een zakje met 4 dukaten en een plattegrond waar de bezienswaardigheden op staan die bezocht kunnen worden.

De passe-partout is te koop bij de VVV, receptie Marveld Recreatie en alle entree vragende bezienswaardigheden. De Vestingstad Express verzorgt het vervoer tussen de diverse bezienswaardigheden.

KINDERROUTE BELEVINGSWEEK In 2015 heeft Achterhoek Toerisme in samenwerking met AbelLife vijftien kinderroutes voor de smartphone ontwikkeld. Om deze kinderroutes extra onder de aandacht te brengen, hebben beide partijen tijdens de meivakantie de Kinderroute Belevingsweek georganiseerd, in samenwerking met lokale ondernemers en de VVV’s. Acht routes waren gratis te verkrijgen via een vouchercode bij deelnemende startlocaties. Onderweg waren er leuke activiteiten georganiseerd met het thema van de routes.

Om deze routes te promoten is er een activiteitenfolder ontwikkeld. 70.000 exemplaren hiervan zijn huis-aan-huis zijn verspreid in de Achterhoek.

ECHT nr. 02

Passe partout info

Alleen of met een kerkgids kunt u, in een rondgang door de kerk, genieten van de sfeer, het mooie interieur en de vele aanwezige kunstwerken.

• Met de dukaten kunt u 4x entree betalen • De dukaten zijn het hele seizoen geldig (april t/m oktober) • Met dukaten kunnen geen consumpties worden betaald

Kinderen t/m 12 jaar 3 2.50

• Per persoon is 1 passe partout verplicht • Op deze plattegrond staan de reguliere openingstijden van de deelnemers • Dukaten zijn niet geldig tijdens de Slag om Grolle (20 t/m 22 oktober 2017) • Overgebleven dukaten kunnen niet ingeleverd worden tegen geld, maar kunnen in 2018 gebruikt worden

OUde calixtus In de eeuwenoude Oude Calixtus is de Slag om Grolle te zien en kun je oog in oog staan met de hoofdpersonen in het verhaal van de belegering van Grol. Beleef op spectaculaire wijze het fascinerende verhaal van de Tachtigjarige Oorlog met licht, beeld en geluid.

Calixtusbasiliek

Openingstijden: Vanaf 29 april tot en met 30 september 2017.

• Zaterdag 13:30 -16:30 uur Voor extra openingstijden tijdens vakanties, of voor een bezoek op afspraak, kijk op www.oudecalixtus.nl

Volwassenen vanaf 13 jaar 3 5.-

Het museum organiseert rondleidingen, exposities en andere activiteiten in het historische gebouw. In de potstal is een theeschenkerij ingericht, hier kunt u genieten van een heerlijk kopje koffie of thee, eventueel in combinatie met een heerlijke kontenklopper.

Stadsboerderij Het museum dateert van 1623 en is een gaaf voorbeeld van een vroeg 17e-eeuwse stadsboerderij. De boerderij is een deel van de identiteit van de stad en zijn bewoners en een rijksmonument.

In het museum kunt u onder andere een ‘mooie kamer’ zien, een woonkeuken met bedstee, een grote schouw, een weefkamer met 17-eeuws weefgetouw en diverse oude boerenwerktuigen en gereedschappen.

Openingstijden: Vanaf 1 april t/m 31 oktober • dinsdag t/m zaterdag 10.30 - 16.30 uur.

Vanaf 1 nov t/m 31 maart • dinsdag t/m zaterdag van 13.00 - 16.30 uur.

Voor afwijkingen, kijk op de website.

Groepen kunnen ook op aanvraag en buiten de openingstijden terecht.

Notenboomstraat 15 Groenlo T 0544 468729 info@stadsboerderijgrolle.nl/ www.stadsboerderijgrolle.nl Stadsboerderij.Grolle

Dukaten kunnen gebruikt worden bij: Stoomhoutzagerij Stadsboerderij Grolle Vestingstad Express

Hier kunt u de toren beklimmen en/of het prachtige kerkinterieur bewonderen.

Het torenklimmen gebeurt onder begeleiding van een gids. Tijdens de tocht naar boven worden er 3 tussenstops gemaakt. Terwijl u even uitrust, informeert de gids u over vele verschillende beziens- en wetenswaardigheden.

Boven aangekomen (ruim 41m hoog) krijgt u een mooi uitzicht over Groenlo en zijn omgeving.

Stadsmuseum Oude Calixtus

Mattelierstraat 5 Groenlo T 0544 462032 www.oudecalixtus.nl

Calixtusbasiliek Kerkers

Met de bouw van de kerk werd in 1907 begonnen De architecten waren Jos Cuypers en Jan Stuyt.

Direct na de in gebruik name van de kerk (juli 1908) werd begonnen met het versieren van het interieur.

Veel kunstenaars hebben hun bijdrage geleverd.

Zo is er werk te zien van o.a.: Joan Collette: muurschilderingen en gebrandschilderde ramen. Atelier Mengelberg. Houtsnijwerk en gebrandschilderde ramen. Atelier Brom, brons werk.

Vermeldenswaard is bovendien het Ademaorgel uit 1926.

Openingstijden juli en augustus: • Basiliek: dinsdag en donderdag 14.00 tot 16.00 uur.

• Basiliek en toren: woensdag en zaterdag 13.30 uur tot 16.30 uur.

(Laatste beklimmingen om 15.30 uur.)

• Overige openingstijden Basiliek en Toren: Zie www.calixtus.nl Oranjestraat 15 Groenlo T +31 655831347 www.calixtus.nl Calixtus Basiliek

De stoomhoutzagerij NAHUIS dateert uit het eind van de voorlaatste eeuw en is voortgekomen uit een radmakerij, die reeds in 1850 bestond.

Omstreeks 1918 werd de zagerij gemechaniseerd door de aanschaf van een tweedehands stoommachine, die gebouwd is in 1897, en die tot 1977 in bedrijf is geweest. Na de bedrijfsbeëindiging hebben de toenmalige eigenaren en een aantal instanties en veel vrijwilligers er voor gezorgd dat het geheel is blijven bestaan in de vorm van een stichting.

op avontuur in

G roenlo

Stoomhoutzagerij Bomen zagen tot planken zoals dat 100 jaar geleden ook al gebeurde. Met (stoom)machines uit die tijd en methoden uit die tijd. Spectaculair om te zien. Tevens is aanwezig een grote verzameling machines voor de machinale bewerking van hout en op de eerste verdieping staan honderden handwerktuigen opgesteld.

Draaidagen in 2017: Van 10.00 tot 16.00 uur • 29 april • 06 & 27 mei • 10 & 24 juni • 01 & 22 juli • 05 & 19 augustus • 02 & 9 & 30 september • 14 & 28 oktober • 9 september Open Monumentendag!

Winterswijkseweg 47-49 Groenlo T 0544 463489 info@stoomzagerij.nl www.stoomzagerij.nl Stoomhoutzagerij

U kunt een informatieve film bekijken met spectaculaire gevechtsscènes geeft in het kort een overzicht van de Nederlandse onafhankelijkheidsstrijd tegen het Spaanse bestuur. Het museum beschikt over een maquette van de vestingstad anno 1627, schilderijen, historische wapens, penningen, boeken en talloze andere objecten die samen een levendig beeld geven van de gebeurtenissen in deze roerige tijd.

Stadsmuseum In het Stadsmuseum Groenlo staat de 80-jarige oorlog centraal. Deze oorlog heeft een grote invloed gehad op onze vestingstad Grol. Meerdere belegeringen en de daarop volgende versterkingen van de vestingwerken veranderden Grol in één van de sterkste vestingsteden van de 17e eeuwse Nederlanden.

Niet voor niets werd er in die tijd dan ook met ontzag gesproken over ’die starcke stadt Grol’.

Openingstijden: Mei t/m oktober: • di t/m za van 10.30 tot 16.30 uur November t/m april: • di t/m za van 13.00 tot 16.30 uur En op afspraak •

25, 26 en 31 december en 1 januari gesloten

Mattelierstraat 33 Groenlo T 0544 46 26 68 www.stadsmuseumgroenlo.nl

Voor de rondleiding op zaterdag dient men zich te melden bij het Stadsmuseum Groenlo, Mattelierstraat 33.

Kerkers

De Groenlo Vestingstad Express Een toeristische trein waarmee u tijdens een fraaie route het vestingstadje Groenlo en de omgeving te zien krijgt. Onderweg hoort u hoe het er in 1627 tijdens de slag om Grolle aan toe gegaan is.

De Groenlo Vestingstad Express vertrekt vanaf Marveld recreatie.

Rijtijden: • Dagelijks in het hoogseizoen • Tijdens vakanties (met uitzondering van vrijdag).

• In het voor- en naseizoen rijdt de trein alleen op woensdag en in het weekend.

Elshofweg 6 Groenlo www.vestingstadexpress.nl

Sinds september 2016 zijn de 17e eeuwse kerkers onder het Stadhuis te bezichtigen.

Elke woensdag en zaterdag zijn er om 13.30 uur en 14.30 uur rondleidingen.

Voor de rondleiding op woensdag dient men zich te melden bij het VVV-kantoor aan de Kevelderstraat 1.

Let op: aan elke rondleiding kunnen ongeveer 10 personen deelnemen. Deelname in volgorde van aanmelding.

VVV-Groenlo T 0544 461247 www.vvvoostgelre.nl

Tijdens de rondleiding wordt een film getoond over een “heksenproces” zoals die in Groenlo in de 17e eeuw heeft plaatsgevonden.

Stadsmuseum Groenlo T 0544 462668 www.stadsmuseumgroenlo.nl

13

Nationaal Landschap Winterswijk: het best bewaarde geheim van Nederland Het Nationaal Landschap Winterswijk is uniek: je vindt er een variatie in natuurschoon die je nergens anders tegenkomt.

En toch is het gebied bij veel Nederlanders (en Duitsers!) niet of nauwelijks bekend. Tijd om daar verandering in te brengen, vonden de gemeenten Winterswijk, Aalten en Oost Gelre. Zij hebben de handen ineen geslagen om dit bijzondere landschap meer te promoten.

14

Het Nationaal Landschap Winterswijk beslaat een gebied van 22.000 hectare.

In het verleden hebben de eigenaren van scholtenboerderijen veel invloed gehad op het ontstaan van dit gebied.

Houtwallen, beekjes, essen, molens, bossen en landerijen werden door hen ingericht en onderhouden. Vandaag de dag kunnen we hierdoor genieten van een afwisselend coulisselandschap. In het landschap bevinden zich ook diverse

ECHT nr. 02

IN DE REGIO gemeente Oost Gelre. Zij roemt vooral de verborgen verrassingen van het Nationaal Landschap. “Zo ben ik vorig jaar met een gids het Vragender Veen in geweest. Dit is een heel drassig hoogveengebied. Je loopt over zogeheten knuppelpaden van boomstammetjes, zodat je niet in de modder zakt. Op een gegeven moment kom je bij een heel uitgestrekt gebied, echt een bushachtige omgeving. Ik had geen idee dat we op zo’n prachtige plek zouden uitkomen en was er echt even stil van.

En dat is dan nog maar een klein onderdeel van het Nationaal Landschap.”

ZELDZAAM PLANTJE Gienne te Gronde, vestigingsleider van de VVV Winterswijk, vult aan: “Ja, want in het deel dat in de gemeente Winterswijk ligt, zie je weer een heel ander landschap. Meanderende beken, dan weer wat bos, dan weer een weids uitzicht met hier en daar een oude boerderij. En je komt er ook heel veel bijzondere planten tegen. Op de plek waar we nu staan, zie je bijvoorbeeld heel veel bosanemonen. Als je hier om je heen kijkt zou je het niet zeggen, maar de bosanemoon is een zeldzaam plantje. Het groeit alleen op heel zuivere bosgrond, dus dat zegt wel iets over de bodemkwaliteit hier.”

SEIZOEN VERLENGEN

V.l.n.r. Bernou, Gienne en Meike

natuurreservaten met zeldzame dieren en planten, zoals het Korenburgerveen en het Vragender Veen. Ook de Steengroeve is een bijzondere plek. Vanwege het unieke karakter riep de Nederlandse overheid dit gebied in 2005 uit tot Nationaal Landschap.

Meike Prollius, toeristisch coördinator voor Achterhoek Toerisme in de gemeente Aalten: “Het gebied mag nog veel bekender worden. Het is misschien wel het best bewaarde geheim van Nederland! Daarom hebben de drie gemeenten besloten om samen op te trekken in de promotie. Zo hebben we vorig jaar de campagne ‘Nazomeren’ opgezet. Daarmee willen we het seizoen verlengen, want ook in de herfst is het hier prachtig. Deze campagne was erg succesvol, dus daar komt dit jaar een vervolg op. En in januari hebben we als Nationaal Landschap een gezamenlijke stand gehad op de Vakantiebeurs.”

EVEN STIL

VEEL GEBRACHT

Bernou Wagenaar is toeristisch coördinator voor Achterhoek Toerisme in de

“De aanleiding voor deze samenwerking was de verkiezing van het mooiste

ECHT nr. 02

natuurgebied van Nederland dat het ministerie van Economische Zaken vorig jaar organiseerde”, vertelt Bernou. “Hier zijn we gezamenlijk in opgetrokken.

Uiteindelijk zijn we helaas niet genomineerd, maar de samenwerking heeft ons wel veel gebracht. We staan nu eigenlijk continu met elkaar in contact.

Als iemand een mooie kans voorbij ziet komen, springen we daar samen op in.”

AAN BEIDE KANTEN Gienne: “We richten ons met onze middelen ook heel actief op de Duitse gast. Het Nationaal Landschap ligt immers voor 75 procent vast aan Duitsland. Ook zoeken we de samenwerking op met gemeenten aan de andere kant van de grens. We hebben gemerkt dat er in beide landen behoefte is aan samenwerking. De natuur loopt natuurlijk in elkaar over, dus je kunt dit heel goed promoten als één gebied. Het Duitse Zwillbrocker Venn is bijvoorbeeld een prachtige aanvulling op al het moois aan onze kant van de grens.”

//NIEUWE ROUTE Op 23 juni opent gedeputeerde Jan Jacob van Dijk een nieuwe route door het Nationaal Landschap. Meike: “Deze wandelroute van 20 kilometer begint in Aalten en komt langs verschillende natuurgebieden, waaronder de Slingeplas, ’t Kloosterbos, het Grote Goor, het Vragenderveen en het Korenburgerveen. Ook loopt de route langs de Boven Slinge en het Nationaal Linde Aboretum Winterswijk. Je kunt de route lopen aan de hand van een routeboekje. Hierin lees je ook informatie over de landschapstypes, bezienswaardigheden en horecagelegenheden die je onderweg tegenkomt.”

15

CULTUURCOALITIE

Achterhoek Toerisme is partner in cultuurcoalitie Negen Achterhoekse gemeenten en de provincie Gelderland trekken samen ruim een miljoen euro uit voor cultuur en erfgoed in de Achterhoek. De coördinatie van het pact is in handen van een cultuurcoalitie. Ook Achterhoek Toerisme doet hieraan mee.

I

n het Cultuur- en Erfgoedpact Achterhoek werken de gemeenten Doesburg, Oost Gelre, Montferland, Berkelland, Aalten, Oude IJsselstreek, Bronckhorst, Doetinchem en Winterswijk samen. Sinds 2001 ontwikkelen deze gemeenten, samen met de provincie en culturele organisaties, meerjarenplannen om met cultuur en erfgoed een bijdrage te leveren aan de samenleving.

INNOVATIEVE KRACHT In het nieuwe Cultuur- en Erfgoedpact Achterhoek is vastgelegd hoe het bedrag van ruim een miljoen euro de komende vier jaar aan vier projecten wordt besteed. Net als in het voorgaande pact staan de thema’s toerisme, participatie en educatie centraal. Dankzij een extra financiële bijdrage kon er een extra project aan het pact worden toegevoegd: cultuur als innovatieve kracht. Bedrijven met een innovatief vraagstuk worden gekoppeld aan kunstenaars om een creatieve oplossing te realiseren.

“WIJ VINDEN EEN SAMENWERKINGSVERBAND ALS DE CULTUURCOALITIE ERG WAARDEVOL EN ZETTEN ONZE EXPERTISE HIER GRAAG VOOR IN.”

CULTUURZOMER Een van de projecten die de afgelopen jaren uit het Cultuuren Erfgoedpact voortvloeiden, is Cultuurzomer Achterhoek.

Het veelzijdige cultuuraanbod werd bij een breed publiek onder de aandacht gebracht via een magazine en website.

Andere projecten waren Lang Leve Kunst en Naoberschap.

Bij dat laatste project werd een verbinding gelegd tussen cultuur en zorg.

16

Voor meer informatie: www.cultuurenerfgoedpact-achterhoek.nl

WAARDEVOLLE COALITIE Nieuw is dat de coördinatie van het pact vanaf nu in handen is van een ‘cultuurcoalitie’, bestaande uit de DRU Cultuurfabriek in Ulft, kunstencentrum De Gruitpoort Doetinchem, ECAL Erfgoedcentrum Doetinchem, Boogie Woogie Winterswijk en Achterhoek Toerisme. Manuel Hezeman, directeur van Achterhoek Toerisme: “Een groot en gevarieerd cultureel aanbod is ook voor het toerisme van groot belang. Daarom wordt er onder andere extra geïnvesteerd in het project Cultuurzomer Achterhoek. Wij vinden een samenwerkingsverband als de cultuurcoalitie erg waardevol en zetten onze expertise hier graag voor in.”

ECHT nr. 02

NETWERKEN IN DE ACHTERHOEK

Achterhoek Inspiratiedag Op maandag 3 april organiseerde Achterhoek Toerisme de Achterhoek Inspiratiedag.

O

p deze dag trokken we samen met ongeveer zestig partners door de Achterhoek en bezochten we

verschillende attracties. Het programma was erg gevarieerd, zodat de deelnemers de veelzijdigheid van de regio konden ervaren en deze ervaring ook kunnen uitdragen naar hun gasten.

Na ontvangst bij Villa Ruimzicht stond er een bezoek aan het Land van Jan Klaassen in Braamt op het programma.

Hierna was er een rondleiding door Huis Bergh in 's-Heerenberg.

Vervolgens werd er een bezoek gebracht aan de Moezekottel in Meghelen. Na een kennismaking met Wijngoed Montferland eindigde de dag met een bezoek aan innovatiecentrum ICER in Ulft. Het was een verrassende dag vol nieuwe ontmoetingen en bezoeken aan inspirerende locaties.

//GASTHEER VAN HET LANDSCHAP Op 27 maart ontvingen achttien horeca- en recreatieondernemers uit de gemeente Bronckhorst het certificaat ‘IVN Gastheer van het Landschap’. In een cursus, georganiseerd door IVN Gelderland, leerden de ondernemers over de natuurwaarden, cultuur- en landschapshistorie en toerisme van de omgeving Bronckhorst. Zo zijn ze toegerust om de belangrijkste informatie over het landschap en de natuur door te geven aan hun gasten. Het traject wordt mede mogelijk gemaakt door Provincie Gelderland, gemeente Bronckhorst en Achterhoek Toerisme.

//ONTWIKKELINGEN UIT BERKELLAND Op 13 februari organiseerde de regiocoördinator van de gemeente Berkelland een kennis- en inspiratiedag. Tijdens deze dag werden aanwezigen bijgepraat over de ontwikkelingen en activiteiten op het gebied van recreatie en toerisme in Berkelland en in de Achterhoek.

Daarnaast werd een tweetal bedrijven uit de sector bezocht, ’t Noasman in Beltrum en Erve Wisselink in Eibergen.

ECHT nr. 02

17

ONDERWEG

Mountainbiken in de Achterhoek gaat weer bergopwaarts In de Achterhoek lijken alle voorwaarden aanwezig om uitdagend en afwisselend te mountainbiken. Toch worden de huidige mountainbikeroutes niet hoog gewaardeerd: ze zijn verouderd en lopen te veel over bestaande wegen en paden. Tijd voor een upgrade!

18

ECHT nr. 02

ONDERWEG

//DE AANLEG

E

en van de mountainbikeroutes is het routenetwerk Graafschap.

Dit netwerk bestaat eigenlijk uit drie routes (in de gemeenten Bronckhorst, Lochem, Zutphen en Berkelland), die aan elkaar gekoppeld kunnen worden.

De totale lengte is 86 kilometer. De route ligt in een gebied met uitstekende potenties voor mountainbiken. Toch waarderen mountainbikers deze route niet hoog. De reden hiervoor is dat de route grotendeels uit paden bestaat die voor mountainbikers niet aantrekkelijk zijn: veel brede zandwegen en verharde wegen. De route is dan ook al twintig jaar oud. Tegenwoordig worden er bij de aanleg van mountainbikeroutes vaak nieuwe paden gecreëerd. Deze smalle paden, zogenaamde singletracks, zijn aantrekkelijk om op te biken. Bovendien zijn ze gemakkelijker te onderhouden en hebben mountainbikers, ruiters en wandelaars minder last van elkaar.

NIEUWE TRACKS Er is een projectplan opgesteld om de Graafschaproute een upgrade te geven.

Het tracé wordt herzien en er worden nieuwe singletracks aangelegd. Achterhoek Toerisme fungeert als aanvrager en

projectcoördinator. De stichting is budgethouder en heeft een taak in de communicatie met gemeenten en gastvrijheidsondernemers. Het ontwerp en de uitvoering is in handen van Tracks & Trails. Eigenaar Patrick Jansen combineert een achtergrond als bosbouwer met zijn expertise als doorgewinterde, technische mountainbiker. Tracks & Trails werkt nauw samen met lokale mountainbikers, zowel bij het maken van het ontwerp als bij de uitvoering en het beheer en onderhoud.

VOLWAARDIG NETWERK

De aanleg van een mountainbikeroute bestaat uit een aantal fasen. Eerst moeten er gesprekken worden gevoerd met grote terreinbeherende organisaties, zoals Gelders Landschap, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer.

Als er een eerste ontwerp ligt, moet er ook met heel veel particuliere terreineigenaren worden overlegd. Zijn alle terreineigenaren akkoord, dan kan er een definitief ontwerp worden gemaakt. Er worden in principe geen bomen gekapt, maar uitstekende takken en dode bomen moeten wel worden verwijderd. Vervolgens wordt er een minikraan ingezet om de singletracks te maken. Om het pad goed berijdbaar te maken, worden wortels verwijderd en de bovenlaag vlak gemaakt. Vervolgens kan de bebording worden geplaatst. Na een laatste veiligheidscheck kan de route open!

Het gezamenlijke doel is om de Graafschaproute weer in de top 25 te krijgen van best gewaardeerde mountainbikeroutes. Deze upgrade wordt gezien als een eerste stap naar een volwaardig mountainbikeroutenetwerk in de gehele Achterhoek, zoals dat op bijvoorbeeld de Utrechtse Heuvelrug en in Twente en Salland al bestaat. Vanaf het begin worden er ook recreatieondernemers bij het project betrokken. Zij kunnen bijvoorbeeld fungeren als startlocaties.

Aanrijroutes vanaf horecagelegenheden zullen gelijk in het traject worden meegenomen.

//MOUNTAINBIKEMARKETING Achterhoek Toerisme zal, in samenwerking met het bedrijfsleven, een marketingcampagne starten om het mountainbiken in de Achterhoek een nieuwe impuls te geven. Onderdeel van de campagne is een campagnewebsite met praktische informatie over mountainbiken in de Achterhoek. Daarnaast wordt er een routebundel gemaakt. Zowel de website als het drukwerk zal crossmediaal worden ondersteund door een online campagne.

ECHT nr. 02

19

IN DE MEDIA

De Achterhoek in de media Op deze pagina’s een selectie van onlangs verschenen publicaties.

Achterhoek Nieuws, maart 2017

22

Woensdag 29 maart 2017

Elna Lichtenvoorde

Ruim een miljoen euro voor cultuur en erfgoed Gemeenten en provincie sluiten nieuw pact voor komende vier jaar

Wendy, februari 2017

Door Gerwin Nijkamp

ACHTERHOEK - Negen Achterhoekse gemeenten en de provincie Gelderland trekken samen ruim een miljoen euro uit voor cultuur en erfgoed in de Achterhoek. In het nieuwe Cultuur- en Erfgoedpact Achterhoek is vastgelegd hoe dat geld de komende vier jaar met vier projecten wordt besteed. Net als in het voorgaande pact staan de thema’s toerisme, participatie en educatie centraal. Door een extra financiële bijdrage is er een extra project aan het pact toegevoegd: cultuur als innovatieve kracht.

Daarbij worden bedrijven met een innovatief vraagstuk gekoppeld aan kunstenaars om een creatieve oplossing te realiseren.

DE

grootste speeltuin VAN

Nederland it

In het pact werken de gemeenten Doesburg, Oost Gelre, Montferland, Berkelland, Aalten, Oude IJsselstreek, Bronckhorst, Doetinchem en Winterswijk samen. Sinds 2001 slaan gemeenten, provincie en culturele organisaties de handen ineen met meerjarenplannen om met cultuur en erfgoed een bijdrage te leveren aan de samenleving. Projecten die hier de afgelopen jaren uit voortvloeiden zijn onder anderen de Cultuurzomer Achterhoek waarmee het veelzijdige cultuuraanbod bij een breed publiek onder de aandacht werd gebracht middels een magazine en website en Lang Leve Kunst en Naoberschap. Bij dat laatste project werd een verbinding gelegd tussen cultuur en zorg.

Waar de coördinatie bij het vorige pact werd gedaan door een ZZP’er, is dit nu in handen van een ‘cultuurcoalitie’, bestaande uit de DRU Cultuurfabriek in Ulft, kunstencentrum De Gruitpoort Doetinchem, ECAL Erfgoedcentrum Doetinchem, Boogie Woogie Winterswijk en Stichting Achterhoek Toerisme.

Het programma start op 1 april.

eropu Samen hterhoek c A e d in

Eigenlijk is de Achterhoek één grote speeltuin. Je kunt er klimmen in een klimbos, op ontdekking in een cactusoase, wandelen met een ezel en de leukste musea bezoeken.

En dan hebben we het nog niet eens over het grote aantal échte (binnen)speeltuinen en de vele avontuurlijke kinderroutes die er allemaal zijn. Het kidsgeluk ligt hier voor het oprapen!

De dierenvrienden Lodewijk, Aaltje, IJsbrand, Oehoe en Constantia delen op www.kidsgeluk.nl hun beste tips met je.

Blijf je slapen? Na een dagje Achterhoek willen de kinderen beslist nog niet naar huis. Gelukkig zijn er voldoende kindvriendelijke slaapplekjes. Van grote vakantieparken met alle mogelijke faciliteiten, tot kleinschalige campings, vakantiewoningen en B&B’s. Of je nu liever met je eigen tent gaat of op zoek bent naar een luxe accommodatie, kijk maar eens op www.kidsgeluk.nl.

IAL

ADVERTOR

Musea in de

k Achterhoe

st kun rie eke indust ssi kla eve van novati in tot

ur aan e grande

Intiem

oud. Het t jong en ea inspireer e kunstwerken, ekse mus htig de Achterho et van prac cultuur en ek aan de nd. Geni r over de Een bezo verrasse sfeer en leer mee uursnuiven en divers en verhalen aanbod is e cult boeiende een dagj luister naar van de regio. Kom enis geschied

de IJssel

op zich. Het een attractie lt sel is een wijk straa E in Gors van Hees uur architect itect Hans uw van MOR Het gebo emde arch Top 5 van mooiste ordelijk voor van de bero haalde de verantwo ontwerp het deur uit en Heeswijk was ook Amsterdam, itage intieme gran Van lad. elsb van de Herm van het Van Gogh in NRC Hand en aanpassing we entree ing nieu ouw de de verb Haag en uis in Den Mauritsh Museum.

urlo

Kasteel Ru

17

0 ZOMER 2

in um MORE Naast Muse t zakenman Hans heef tief Gorssel, ook het initia Ruurlo Melchers om Kasteel genomen tie op te loca eum zomer als mus zal rond de zetten. Hier monumentale het tste van 2017 voor de groo l en open decor en van Care met werk collectie 0-1983).

Willink (190

k

rel Willin

r voor Ca

taal deco

Monumen

ssion Hans

artist impre

ijk architecten

van Heesw

de kasteel in ke van een lijk is is er spra huidige uiter Al in 1326 Ruurlo. Het er zijn nog stukken bossen bij e’ maar e datum, en. De ‘loss van later rwerk vind het gebouw uws muu rest van middelee de -eeuws, de Vanaf de 15de eeuw 17 is toren ws. de els 16 -eeu ng in handen gegrotende enla eel eeuw keren. Som is het kast Van Heec de familie n ook nog van t chie miss wees ennen het erlandse laire Ned migen herk van de popu ong naar het genspr als locatie t. erie De Zeve Drag ugds e tv-je Tonk e boek van lijknamig eel m van Kast eum ingsdatu Mus Voor de open r informatie over more.nl mee eum site mus Ruurlo en op de web MORE kijk

Primeurs voor de Achterhoek Johan Godschalk van Cultuurmij Oost stelde het pact in samenwerking met de gemeenten op. Hij is erg trots op het resultaat. “De Achterhoek is in deze periode de eerste regio van Gelderland waar het nieuwe pact ten uitvoer wordt gebracht. Ook is dit de eerste keer sinds de oprichting van de pacten dat er wordt gewerkt met een begroting van meer dan een miljoen euro.” Doordat de coördinatie nu wordt gedaan door vier culturele instellingen en de Stichting Achterhoek Toerisme, denkt Godschalk dat de organisatie achter het pact nu flink is verstevigd. “Het zijn professionele partijen met veel expertise, die allen beschikken over een groot netwerk. Bij de verschillende projecten kan bijvoorbeeld gebruik worden gemaakt van elkaars marketingcapaciteit.”

Goud in handen Het Cultuur- en Erfgoedpact sluit volgens Godschalk ook naadloos aan op het rapport Goud in handen van de Regio Achterhoek. Daaruit kwam naar voren dat de Achterhoek zich meer kan onderscheiden met het eigen kapitaal.

“Er is al een ère Piets carri een van -1944) is groot Begin envangevarieerd deaanbod van riaan (1872 euwers van Piet Mond grijkste verni erf wereldde belan cultuur inerkun deze regio.

Dat is misst. Hij verwi maar been New York, Wintersin Parijs in schienschild nog niet bekend bij iederfaam rrière ersca e voor gon zijn schild kte hij zijn passi zijn hij ontde mede-opsteller een”, weet van wijk. Hierdeteken en en zette sen schilderen en op het kunstenaar alige het pact.

Een van de doelstellingen stapp e voorm het eerst 2013 is in

ie Mondriaan pad. Sinds van de famil en museum woonhuis gelegen pand Het mutigd. en de naast lt het riaan geves van Mondriaan e grond verte al Villa Mond de began proeven!

‘Het verha vroeg werk wisseders en op Zutphen seum stelt half jaar is er een Museum en themaaanElk brede scala Stedelijk ologisch Ook is er tentoon. voor het aakt van en’ chron onstelling. kunst. Elke gen open rhoek je te bievan Zutph ij wordt gebruikgem lende tento Zet je zintui archeondaagse hun de Achte ale, hede Daarb en die um twee a muse tisch. dacht voor het muse bbers kunn um aan muse ten uit de den biedt mogelijkheid één van . Kunstliefhe ecties Muse unieke objec vier maan bezoek aan eerste den heeft s de archiefcoll de een en . ende op enaar bij he len eerd angev logisc jonge kunst het museum te tonen hart opha a vol toona Polak, gesitu als hét muvan in tige muse Henriette t haar naam waar houwkunst ook hun werk er- en de prach riaan.nl beeld schild en e maak mond , Maar glasssiek etage www.villa schildermeesters. wen modern-kla rland, met oog hillenale groot seum voor de middeleeu muziek met een van de internation urfanaat zijn er verscrische kunst in Nede karakter, Terug naar ’s-Heerenberg is . Met zijn beeldhouw in Piano’s met rland voor de cultu e musea over histo in de talent.

Huis Bergh se al van Nede trie ssant voor nieuw en, de stad n phen.nl iddeleeuw een verha kastelen de intere sen, de maakindus ste Zutph eazut laatm en groot kstad of verndige www.mus toeristiuitstraling De muzie ige desku gebeurtenis of oude gewoonten gezien de een echte prachtige ns somm geboren zou En Vinci van r andere tie is het waar volge Achterhoek iken uit de streek. is het ue, de Da Beethoven ziet er onde kunstcollec kt met René Laliq leister. Je erijen, middelunst Ludwig van zomer 2017 verrij vlogen gebruaan de Duitse grens over de heeft en glask sche trekp ieng zijn in Doesburg uit juwelen anse schild grijke werzijn, is vanaf Het achtt onze liggin dat er ook musea e Museum kunst vroeg-Italia schriften en belan man’, museum. t en het d Het Laliqu collectie ‘De Wilde zestiende een nieuw niet vreem ldoorlog, het verze Ontdek ationale herenhuis eeuwse hand e kunst van de digingsnstad, nouveau. de een intern Duits de-eeuwse sfeervolle binne Tweede Were grens. van de art en en ken uit de middeleeuwse verde er. de de het de periode nkam gelegen in de ls in de juwel rond 1900 oek.nl leven langs bezoek aan deze eeuw. In ime’ detai en- en wape ea-achterh tuin uit tot een e werd waar t e ‘gehe munt .mus eum, Laliqu nodig oudst een www René door de toren is erken . In de MuziekMus dé ontwerper en glaskunst. wandeling van een lunch op es Geelvinck ythe centraal staat en gezien als rlandse topw Maak een n ationaal erd Nede el is het grootste jong d. Veel actricen, geniet ovenm slape , intern voor hond sieraa blijf rland Beeth of rne Twee Gorss sierad en onstelling van Nede Er zijn koetshuis MORE in van het mode ten met zijn pop-up tentokennis met drie eeuw rens. s van het venMuseum rn Realisme. tophet terra je diva’s pronk e materialen als digingstor se voor Mode verde opera maak um rische klavie e, de rland oud muse hij nieuw gebruikte. k. De histo in een van oudst onderd Nede te zien, waarvoor delstenen tweetal bergh.nl pianomuzie – waaronder de ruim tweeh de afgelopen eeuw e en halfe www.huis en n, maar uit Willink, Pyke steremaill is gevestigd in een instrument Han-werken als Carel te bewondere de um meesters Charley Toorop. Zij en in de oude aHet muse zijn niet alleen n. Ervaar hoe van groot monument grointern es en door stere en Rijks een Mank ctie erd: belui fraaie perfe verov ook te Koch, Jan n van burg en toont wereld heeftvan klassiek tot in technische kan myszestad Does tie waaronder werke piano de blinken uit ijkheid. Hun werk een blik heen, . collec aties le Velde tiona Van de alle gener te ambachtelnietsontziend of juist niet van Horta en .nl Mesdag, jazz en pop. lijkheid die terieus zijn, ee-lalique vinck.nl gebouw een werke www.mus www.geel werpen op lijkt. Het prachtige d Hans van deze werel ontworpen door zich. is van MORE is een attractie op en l Heeswijk eummore.n www.mus t rne kuns en mode de schatten heropenen lijk dagje of Zutphense Stede compleet aar van 2017 digt n met een In het voorj Musea Zutphen, het ette die uitno e Henri te combinere tige omgeving e endje weg vernieuwd heel goed en Museum in het door een prach Een week altijd mooi lige musea is Zutphen tigd door het . Geniet van k aan de geves Museum uwde Een bezoe Achterhoek en wandeltochten dorpen met hun gezel musea zijn uit in de tecten verbo Polak. De en B&B’s. weekendje n van heerlijke fiets- rische stadjes Henket archi paleis ‘Hof van hotels en Bierman l k de histo de sfeervolle entale stads urhistorie, tot het make erhoek.n in één van dschap. Bezoe rijksmonum Geschiedenis, cultu ea-acht erhoek.nl coulisselan cafés en overnacht ’. komen mus .acht liteit keren www en Heec actua van de kunst en terrassen mogelijkheden op beeldende nieuwe huisvesting ode Kijk voor de Arche samen in rtner de wse kelerfgoedpa musea en de middeleeu dienst. In logische

De wethouders, gedeputeerde en directeuren van de culturele instellingen die zijn betrokken bij het Cultuur- en Erfgoedpact. Foto: PR

Een expositie in het kader van het Cultuur- en Erfgoed Pact in Den Diek. Foto: PR

Een activiteit in het kader van het Cultuur- en Erfgoed Pact bij Rompa Tanneries in Lichtenvoorde. Foto: PR

is om zoveel mogelijk initiatieven in de Achterhoek de komende vier jaar met elkaar te verbinden en meer zichtbaar te maken.

Dat het Cultuur- en Erfgoedpact vooral een feestje is voor culturele instellingen, weerspreekt Godschalk. De titel van het meerjarenplan zegt het al: ‘Cultuur en Erfgoed als bouwstenen voor een vitale toekomst.’ Cultuur is volgens hem ‘alles wat we samen zijn’.

“Dat is natuurlijk heel breed, van kermis tot galerie, maar ook erg

■ www.cultuurenerfgoedpactachterhoek.nl

Regiobode, maart 2017

Bijlage Museum More bij NRC Handelsblad, maart 2017

20

belangrijk voor de leefbaarheid.

Een goed cultureel aanbod staat bij mensen hoog op het lijstje van voorwaarden om zich ergens te vestigen. De komende vier jaar betrekken we kinderen, jongeren, volwassenen, ouderen, toeristen, kunstenaars, onderwijs en het bedrijfsleven bij de projecten. Het pact is er dus net als cultuur en erfgoed echt voor iedereen.”

KUNSTwerkt: kunst stimuleert innovatie Omdat het budget ruimer is dan de vorige pacten, is er een project toegevoegd aan het programma: KUNSTwerkt. Bedrijven of andere opdrachtgevers die een innovatievraagstuk hebben, kunnen aankloppen en worden dan in contact gebracht met een kunstenaar. Erna aan de Stegge, net als Johan Godschalk werkzaam voor Cultuurmij Oost, bracht in Gelderland al veel kunstenaars met ondernemers in contact. Een van de succesvolle projecten is de beeldengroep bij de ingang van Burgers’ Zoo in Arnhem. De eigenaar van de dierentuin wilde een beeldbepalende entree en meer veiligheid op het voorterrein. Dankzij het gigantische kunstwerk is er nu die gewilde

eyecatcher waar kinderen naartoe trekken, zodat ze niet meer rondzwerven op het voorterrein als ze moeten wachten voor de ingang.

“Soms levert het kunst op, maar niet altijd”, vertelt Aan de Stegge.

“Door de manier waarop kunstenaars naar processen en producten kijken, worden er vaak nieuwe uitvindingen gedaan. Dat levert voor bedrijven extra omzet op.”

KUNSTwerkt zorgt voor onorthodoxe oplossingen en innovatie bij bedrijven, maar ook de kunstenaars hebben er wat aan. “Het is een extra mogelijkheid voor hen om zichtbaar te maken waar kunst aan kan bijdragen.”

■ www.kunstwerktgelderland.nl

26

REIZEN

C H E C K !

REIZEN

W REISNIEUWS

Vlaamericana: Vlaamse gidse n in de

IN DE MEDIA Pittig bezoekje

Het Nieuwsblad, februari 2017

www.via­ameri

cana.com

Creactive in de

Genieten van glaskunst in het Laliquemuseum.

De honger slaat onder­ telen zijn bewoon tussen toe: de hoogste d, zijn voor een deel sommige tijd om ons naar Hum­ toeganke­ lijk, andere kan je melo te begeven waar alleen uit de verte van achter we voor het diner stad. Al in en bekijken. Het eerstede poort een goeie nachtru 1273 verwierf chers. Melchers verwief st dat we tegenkomen kasteel uit verblijven in De Gou­ Doesburg de kunstcollectie is Kasteel van de fail­ Hackfo rt. Dit kasteel den Karper, een van stadsrechten, liet gegane DSB Bank de dom van de Verenig is eigen­ oudste en meest gere­ zo’n 60 jaar groot aantal werken een Bronkhorst, schoolv tuurmonumenten. ing Na­ nomeerde horecab eerder dan derlandse modern van Ne­ oorbeeld Wil je een e­ van de Achterh ­realisti­ stijlvol feestje geven? drijven van de Achter­ Amsterdam. oekse rust. sche kunstenaars.

Dan Deze col­ kan dat hier. Voor hoek.

We beginnen lectie vormt de kern de staat nog een watermpoort onze ontdekkingstoc museum met topwervan het 1700. Op zaterdag olen uit kan je wel zien hoe Kastelentocht een warme kop thee ht met onder andere Carel ken van zet de luxe­ Willink, de vier vrijwilligers een van bierhuys De Waag. in Stads­ potjes met een oud afvulap Jan Mankes en Charley de molen Dit is de pa­ Vanmorgen Too­ raat gevuld worden oudste horecagelegenh rop. Voortdurend had ik gehoopt op in gang. Met dit koude weer . Bij ons zijn eid moeten ze wel oppasse een iets warmere potje mosterd krijgen van Nederland. In wisselende tentoon er ook temper n a­ 1478 kreeg recept we een het water op het schoepedat tuur, want er staat de pachter van De gen: zo kan je van stellin­ voor mosterd een fiets­ nrad Waag 26 niet aanvriest. tocht van zo’n 36 mee, dat moeten we soep monopolie op de verkoophet tot 11 juni het oeuvrefebruari kilometer thuis van de van eens uitprob Omdat we met de op ons programma. vreemde bieren in Berlijnse kunsten auto eren. de aar Johan­ kunnen we niet altijd zijn, genoeg is het nog Jammer sindsdien heeft het stad, nes Grützke gaan steeds aan bewonde­ te route volgen: de de juis­ tijd een bestemmingpand al­ ren. het paadjes die vriezen: dat je met de fiets neemt berg, café of restaur als her­ We hebben nog wat wordt laagjes zijn te ant tijd gehad. smal over en lopen vaak dichter Onze gids vertelt voor onze volgend aantrekken – een over de ge­ e afspraak schiedenis van de en maken een ommet lange onderbroek langs de kastelen. We rijden stad terwijl je via via Kasteel Den Bramel ze met ons door de het stille dorpje Bronkh lijkt ons geen , De straten Wildenborch, De orst. dwaalt. Langs de Martin Een zakdoek groot overbodige luxe.

Wiersse en us­ Het Medler. Over van de velden: dit te midden kerk en historische panden In Vorden willen REIZEN elk van de­ is zoals het Arsenaa van de Achterhoek de rust we de Achtkaste­ ze landgoederen heeft onze l en de Com­ gids wel een verhaal te vertel­ uit. En midden in ten voeten manderij komen we uiteind lentocht onder­ het e­ lijk terecht in ‘De H E C K ! de Uilenhoek zitten dorp in nemen, de oudste C len. vanoud heel s Maar ondertussen al­ toe­ om bekende Doesbu passelijk ... negen bewegwijzerde rgsche uilen in een Moster middag: we houdenis het al Voor de liefhebbers boom. fietsroute van dfabriek en halt in van glas ’t Wapen van ’t Medler Nederla is dan terdmuseum’. We het Mos­ om de hadden in­ um weer het Laliquemuse­ je de gelend. Al sinds 1913 kan innerlijke mens te derdaad al gemerk zeker een bezoek bordjes volgen. In Waar ze de moste sterken. waard. t We kiezen voor een de VVV Bronckhorst overal mosterdsoepdat er hier Het museum is gewijd vandaan halen rd typisch aan Nederla centrum van Vorden in het René Lalique, de Leonar menu staat. Deze op het stelt on­ ketten ndse hap, twee kro­ mosterdfa­ do Da ze gids gelukki Vinci met briek brood van de juwelen­ en We rijden verder is de enige in Nederla tot glas­ maar de auto g voor om toch ke klad mosterd en een flin­ burg. Ook dit is een in Does­ waar er nog echt ambach nd kunst. Een mooie collecti . te nemen. Ik kan e van te­ Weer opgewarmd de ne­ lijk gewerk de man wel kussen, unieke vazen, parfum gen Hanzesteden zijn we t wordt. De grove flacons langs de klaar om langs de was me al behoorl de moed en juwelen kan je boerenmosterd wordt IJssel. Een prachti laatste drie ijk in hier ge kastelen te rijden. deren. Met een loep bewon­ schoenen gezonken toende gens eeuwenoud receptvol­ taureerde binnens geres­ Kasteel bekijken ik tad ge­ Het Onstein kunnen vanmorgen buitens we de verfijnde details maakt. Achter het volledig intact middeleen een bordje leen vanuit de verte we al­ de zomer zullen we tapte. In vrouwengezichtjes, in de ‘Mosterdgas, streng stratenpatroon verradeeuws vlinders, Hier woont Hans bekijken. n het een keertje terugko nog wel toegang’ worden de verboden kikkers en libellen die historische karakte Melchers – men en de de man vaak glazen r van de tocht terugko die dan potjes gevuld. Als we nog kennen wel met de fiets men in zijn ontwer bezoeker ­ van Museum MORE doen – beloofd. pen.

Zaterdag 18, Zondag deze behoorlijk in – maar De meeste van deze 19 februari 2017 mooi samen de acht kas­ Oud en nieuw gaan was zittende zakenm slappe an is in het Zutphense stadhuis.

<

24

Achter het bord je ‘Mosterdgas, streng verboden toegang’ worden de glazen potjes gev uld

REIZEN

C H E C K !

Het terras waar we nog plek hebben

“Als Amsterdam de kroeg is die helemaal vol AMSTERDAM Gorssel Zutphen zit, dan is de Vorden Doesburg Achterhoek het Winterswijk terras waar we nog plek hebben.”

Zo hoorden we een Achterhoeker zijn streek aanprijzen. Wij namen de proef op de som en maakten een winterse uitstap naar het oosten van Nederland.

NEDERLAND

Tekst en foto’s Ilse Daems

25

Vier generaties koffiebranderskunst in De Pelikaan.

De Sint Walburgiskerk herbergt het uit de kluiten gewassen Henrick Bader­orgel.

Langs Hanzesteden en gezellige dorpjes in de Achterhoek

VS

Vier Vlaamse da­ mes met journal is­ tieke roots hebben een passie voor de steden waar ze wo­ nen en werken: Chi­ cago, New York, Los Angeles en Was­ hington. Die metro­ polen herbergen tal van boeiende ver­ halen, dus is het ex­ tra leuk om die met gedreven gidsen te verkennen. Via de portaalsite Via Americana klik je door naar de alternatieve gids­ en fietstochten die ze in hun stad aanbieden. (eb)

Het betere knopen werk voor de liefde.

aan het Moster dmuseum.

27

C H E C K !

V

an daadwerke­ lijk op een ter­ rasje zitten is er helaas geen sprake, de ther­ mometer wei­ gert halsstarrig boven het vriespunt uit te komen. We arriveren net voor het mid­ daguur in Zutphen. Dit Han­ zestadje aan de IJssel is de op een na grootste stad van de Achterhoek. Een lekkere kom tomatensoep die we in Grand Café Chapoo naar binnen le­ pelen warmt ons weer hele­ maal op voor we de stad in trekken.

Onze gids staat al te wachten om ons mee te nemen op een wandeling langs de gezelligste plekjes en de unieke speciaal­ zaken.

Torenstad In 1975 werd Zutphen offici­ eel uitgeroepen tot Toren­ stad, maar al vanaf de middel­ eeuwen wordt ze regelmatig zo aangeduid. Er staat in het centrum weinig tot geen hoogbouw, waardoor een tiental torenspitsen het uit­ zicht van de skyline bepaalt.

Met zo veel torens in de aan­ bieding moeten we er toch minstens één beklimmen. De keuze valt op de Wijnhuisto­ ren. In 1616 werd deze toren gebouwd als Stadswijnhuis waar wijn geproefd en ver­ handeld werd. We nemen de smalle trapjes naar boven met

De Wijnhuistoren uit 1616, een van de vele torens in Torenstad Zutphen.

Oog in oog met Nederlands modern realisme in Museum MORE.

als beloning een blik op de he­ le stad.

Wat je op een torenwandeling zeker ook moet doen, is even binnenlopen in het stadhuis.

De hal is met de oude trapto­ ren en de grote glaspartijen een mooie verzoening tussen oude en nieuwe architectuur.

De meest prominente van de torens is deze van de Sint Walburgiskerk aan het ’s Gra­ venhof. In deze kerk huist De Librije, een openbare leeszaal uit de zestiende eeuw. Helaas, we hebben pech, de deur blijft gesloten. Dat komt ervan als je geen openingsuren checkt.

We vergapen ons dan maar aan het fraaie Henrick Bader­ orgel voor we onze wandeling verderzetten.

Het ’s Gravenhof is het oudste plein van Zutphen én de plek waar de geschiedenis begint.

Hier werden de oudste men­ selijke resten van Nederland

Zaterdag 18, Zondag 19 februari 2017

W Winterswijk

De jonge jaren

medler.nl

Nog één bezoek heb­ ben we op ons ver­ langlijstje staan. In het kader van het ju­ bileumjaar ‘100 Jaar De Stijl’ willen we in Winterswijk een be­ zoek brengen aan museum Villa Mon­ driaan. Van zijn acht­ ste tot zijn twintig ste jaar woonde Piet Mondriaanfans mogen Villa Mondriaan

du­

(eb)

www.clubmed.b

e

Familiereis naar

Kenia

De nichetouropera ­ tor Woni Safaris is gespecialiseerd in safari’s in Oost­ Afrika, en biedt zo­ wel groeps­ als in­ dividuele reisfor­ mules aan. Een prima instapformu­ le is een begelei de familiereis begin juli, al kan het pro­ gramma ook op maat (en op een an­ dere datum) ge­ boekt worden. Tijdens de reis ga je in diverse natuurparken in Centraal­Kenia op zoek naar de big five. (eb)

www.wonisafar

is.be

Reizen met wijn,

mode en muziek

In de nieuwste ca­ talogus van Da­ vidsfonds Cultuur ­ reizen wordt een aantal muziekrei­ zen aangeboden, maar ook de reizen rond het thema wijn (in eigen land, bij Vlaamse en Waalse wijnbo u­ wers, maar ook Pie­ monte en Catalo­ nië) zijn promin ent aanwezig in het aanbod. Nieuw is een modereis naar Parijs, met De Standaard­jou rnaliste Veerle Windels. www.da

https://villamo ndriaan.nl

in Winterswijk niet overslaan.

LOGEREN W Hotel ’s Graven hof, Zutphen, vanaf 67 euro. www.hampshire hotels­ gravenhofzutph en.com

W De Gouden Karper, Hummelo, vanaf 65 euro

www.degoudenk arper­ hummelo.nl

W Hotel Bakker, Vorden, vanaf 65 euro

www.bakkerinv orden.nl

vidsfonds.be

restaurant deze lunchroom.

Na een goed glas sauvignon en een gezellige babbel met Peter zijn we klaar om de koude opnieuw te trotseren.

Langs De Bleek lopen we via het standbeeld van Stads­ trompetter Thonis Drogenap naar de andere kant van de stad tot aan de Berkelpoort.

Deze veertiende­eeuwse wa­ terpoort over de kleine rivier de Berkel is een onderdeel van de Zutphense stadsmuur.

Zaterdag 18, Zondag

(eb)

19 februari 2017

Allerlei lekkers We hebben even genoeg cul­ tuur gesnoven, de hoogste tijd dus om onze smaakpapillen van wat lekkers te voorzien.

We proeven snoepjes in ’t Gruythuis waar Museumwin­ kel Het Snoepje is onderge­ bracht, ontdekken dat er ook in Nederland heerlijke zuiver ambachtelijke chocolade te vinden is in Bon­ bonatelier Janson, en verbazen ons over het grote as­ sortiment pijpen en sigaren bij Maître Pipier.

In De Pelikaan, vier met elkaar verbonden win­ kels, branden ze al vier generaties lang elke week kof­ fie. In hun Schen­ kerij drinken we de enige ech­ te Van Meer’s Stroopwafel­ likeur bij een kop koffie.

De dag in Zutphen zit erop: voor we in een warm bed kruipen, schuiven we nog moe maar voldaan onze voe­ ten onder tafel bij Basserie 6 voor een heerlijk diner.

‘Als Amsterdam de kroeg is die helemaal vol zit, dan is de Achterhoek het terras waar we nog plek hebben’

Er staat weinig hoogbouw, waardoor een tiental torenspitsen het uitzicht van de skyline bepaalt gevonden. Naast de Sint Wal­ burgiskerk wordt het plein omringd door meerdere rijks­ monumenten. Een daarvan is het Hof van Heeckeren. Hier wordt momenteel met man en macht gewerkt. Het Stede­ lijk Museum Zutphen en het Museum Henriette Polak worden hier met de archeolo­ gische dienst onder één dak samengebracht. De opening is voorzien voor eind mei.

De winterse temperatuur dringt stilaan in onze botten door, het perfecte excuus om even binnen op te warmen.

Sterrenrestaurant ’t Schulten Hues staat vanavond jammer genoeg niet op ons program­ ma, maar bij &Friends Lunch&Lounge hoef je geen reservatie te hebben. Sterren­ chef Peter Gast opende in de conciërgewoning naast zijn

Hét adres voor al uw stijlvolle feestjes : Kasteel Hackfo rt.

Wie op zoek is naar een stille plek om te nogal erg op z’n privacy Mondriaan in overnachten, zit goed in Kasteel Vorden.

We rijden nog voorbij gesteld.

Kasteel dit huis. Hier Kieftskamp om te eindigen bij ontdekte hij zijn passie Kasteel Vorden. We voor teke­ nen en schilderen. eerst bij Het Knopenstoppen Praktisch Het laantje.

In gewijd aan het vroege museum is een zijpad van de zichtas beroemde kunsten werk van de MEER INFO zuiden van het kasteel ten aar, het laat zien hoe hij zich ontwikk beukentakken knopen zijn in de W www.achterhoe k.nl elde van Parijs hangen ze slotjesgelegd. In een ambachtelijk en W Zutphen heeft vijftien ver­ neel schilder naar conventio­ brug, hier leggen verliefdaan de schillende themat een ische kunsten e stel­ aar die experimenteerd len een knoop in een stadswandelingen e met kleur en uitgestip­ wij kunnen er niet tak. En ook vorm. peld, o.a. ‘Hanzes aan weer­ tad Zut­ Het wordt stilaan staan. Mijn man en phen’, ‘Zutphen donker als we torenstad’, ik leggen on­ terug naar Vorden ze eigen knoop en ‘De winkelstraatjes rijden. We ge­ hopen van Zut­ nieten onderweg binnen ettelijke jaren dat die phen’ en zelfs van ‘Een mannen­ dergang met bloedro de zonson­ tot een sierlijk krul uitgroeit wandeling door Zutphen’. boven de Achterh de luchten Kasteel Vorden is in de boom. www.inzutphen oekse velden. .nl sinds 2005 de Met lekker eten en thuis van Karin De www.museazut phen.nl een goed glas Rouw, die wijn achter de kiezen, met veel enthousiasme www.chapoo.nl ons een in Hotel Bakker onder kruipen we rondleiding geeft www.schultenh door ues.nl de wol.

Morgen trekken. Karin verhuu de ver­ www.de­pelikaa n.nl rt het kas­ naar vroeg moeten we weer teel voor feestjes, www.brasserie6 huis, maar één ding maar ook .nl weten we al zeker. Met warmer overnachten is hier W Gorssel 24 uursservice van mogelijk. De men we in deze streek weer ko­ www.museumm ore.nl die terras­ jes alsnog uitprob mag je niet verwac een hotel W Doesburg eren. hten, Karin doet alles zelf. Gas­ www.vvvdoesbu rg.nl ten moeten zichzelf www.doesburgs chemos­ kunnen entertainen terd.nl want er is geen tv www.musee­lal of ique.nl radio op de kamers www.waagdoes burg.nl je moet met stilte , W Vorden en rust kunnen om­ www.vvvbronck horst.nl gaan. www.wapenvan

Provence

Het Club Med­do ­ mein in Opio (Pro­ vence) start dit voorjaar met Creac­ tive, een animat ie­ pakket met circus­ activiteiten die sa­ men met Cirque du Soleil zijn uitge­ werkt en al aange­ boden worden in Punta Cana, op de Dominicaanse Re­ publiek. Opio is de eerste Europese club waar het familie aanbod wordt geïntro ceerd.

Modern realisme ’s Ochtends gooien we de kof­ fer in de auto, en een kwar­ tiertje later staan we in Gors­ sel. In dit rustige dorpje werd het voormalige gemeente­ huis, uitgebreid met een mo­ derne aanbouw, omgevormd tot het grootste museum voor Nederlands modern realisme.

Museum MORE is een initia­ tief van zakenman Hans Mel­

>

Zaterdag 18, Zondag 19 februari 2017

PUBLIREPORTAGE

Bezoek Gelderland...

fietsparadijs!

Gelderland kan gerust worden bestempeld als een waar fietsparadijs...

VAB Magazine, april 2017

De combinatie van natuur, water, rust en cultuur heeft op fietsliefhebbers een onweerstaanbare aantrekkingskracht. Achter elke bocht verschijnt een ander decor, nu eens een groepje bomen, dan weer een beek of een karakteristieke boerderij. Niet voor niets wordt Gelderland al jaren op rij tot ‘Beste Fietsprovincie van Nederland’ uitgeroepen. De vier Gelderse streken tellen meer dan 5000 kilometer aan fietspaden en vele prachtige fietsroutes.

Kersen proeven in Rivierenland

Midden in Kootwijkerzand, met zijn 700 hectare de grootste zandverstuiving van West­Europa, ligt een imposant radiogebouw. Op deze stille plek zond Radio Kootwijk berichten naar verre oorden, van 1923 tot 1998. Nu is het een heerlijk vertrekpunt voor tochten, te voet en per fiets. Een aanrader is de fietsroute ‘Rust en Ruimte rondom Radio Kootwijk’, 52 km dwars door de natuur, voorbij oude molens en het jachthuis Sint Hubertus. Bij een luisterpunt van de Liberation Route hoor je vertellen over de slag om Otterlo.

Tip: liefhebbers van geschiedenis halen hun hart op in de Veluwse Hanzesteden Elburg, Harderwijk en Hattem.

Meer originele ideeën op visitveluwe.nl

Mmm ... de eerste sappige rode kersen hangen vanaf juni verleidelijk aan de bomen of liggen ‘kersvers’ geplukt in de vele fruit­ stalletjes langs de weg. Waar? Ga maar eens fietsen of wandelen in de pittoreske regio’s de Betuwe, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal. Samen vormen ze het Rivierenland, ook wel de fruittuin van Nederland genoemd. Maar liefst een derde van al het Nederlandse fruit wordt daar geteeld. Volg bijvoorbeeld één van de kersentochten, te vinden op fruittuinvannederland.nl of ... op de deurhanger aan je kamerdeur, als je logeert in Rivierenland. De route leidt je langs fruittelers waar je je eigen fruit mag plukken, knusse landwinkels met streekproducten zoals kriekbier en zonnige terrasjes. Meer fruitroutes en verrassende tips op Rivierenland.nl

Routes vol klein geluk in de Achterhoek

Mode of terrasjes, Arnhem of Nijmegen?

AGE PUBLIREPORT

Kerse

rland...

Bezoek Gelde

proef de streken!

Genieten van stree

kproducten... Dat

is hoe je de

terugvindt. elke Gelderse streek ware identiteit van je! De culinaire is uniek, en dat proef rse Elke Gelderse streek ige kroegjes en zome jke wijnen, gezell gerechten, heerli uitje! jou een fantastisch terrassen bieden

enland n proeven in Rivier

Dat wordt moeilijk kiezen. Wordt het Arnhem of Nijmegen? Nijmegen verleidt met de grootste terrasdichtheid per inwoner in Nederland en weet als bourgondische stad wat feesten is. Bovendien kun je er heerlijk winkelen, musea bezoeken ...

En dan is er Arnhem, met een echt Mode­ kwartier in de gezellige wijk Klarendal.

Zestig winkels en ateliers van diverse ontwerpers, bijzondere cafés en restaurants en het unieke design Hotel Modez zitten in de wijk, op een boogscheut van parken en bossen. Moeilijk kiezen? Dan bezoek je ze gewoon allebei. De twee steden liggen op 20 km van elkaar, een dagmars voor een Romeins legioen.

e gewerkt met erkend Veluwe steeds meer Veluwe En dat proef je! De streekproducten. door oerbodem die zich heeft immers een keld tot een ontwik heeft de eeuwen heen ste waarin de heerlijk minerale schatkamer, ! . Dat is puur Veluwe ingrediënten groeien op het vind je uiteraard Streekproducten en op worden gekweekt platteland waar ze geproduceerd, maar ambachtelijke wijze op en gelegenheden ook in de vele horeca die smaakevenementen de verschillende s/ . Eten op Rolletje worden georganiseerd e in in Ede, Lepeltje Lepeltj Food Unplugged in Vierhouten gen Wildda de Apeldoorn en ers naar de bezoek vele s trekken jaarlijk op Visitveluwe.nl ideeën Meer .

Veluwe

sappige rode kersen Mmm ... de eerste bomen verleidelijk aan de hangen vanaf juni fruit­ geplukt in de vele of liggen ‘kersvers’ weg. Waar? Ga maar de langs es stalletj len in de pittoreske eens fietsen of wande ard , de Bommelerwa regio’s de Betuwe Maas en Waal. Samen en het Land van nland, ook wel de vormen ze Riviere and genoemd. Maar fruittuin van Nederl al het Nederlandse liefst een derde van . Volg bijvoor­ fruit wordt hier geteeld tochten, te vinden kersen de beeld één van d.nl of ... op de ederlan invann op Fruittu er je je kamerdeur wanne aan nger deurha je heerlijke nland. De route leidt Op de fiets langs logeert in Riviere rhoek je je eigen fruit mag adresjes in de Achte fietsen en langs fruittelers waar streek­ combinatie: landwinkels met Het is de ultieme plukken, knusse krijg je jam Want van fietsen zelfgemaakte kersen culinair genieten. producten zoals ben en routes fruit of niet: voor beide s. Meer lekkere trek! Toeval en zonnige terrasje voor l t juiste plek. Stap nland.n geschik de ate op op Riviere ATO1712_GelderseStreken_advertorial_VABMagazine_420x265mm_FC.indd Alle pagina's je in de Achterhoek van Groesbeek uiterm verrassende tips onderweg op zich inmiddels jezelf r heeft traktee eek en dus op je fiets wijnbouw. Groesb een s halig wijngebied kt boerenijsje of parel ire kleinsc gemaa een culina htelijk tot een ambac ontwikkeld Ontdek de ard. van Nijmegen Achterhoekse wijnga trots hét wijndorp glas wijn uit een en mag zich met van Arnhem en van de Arnhem ht en stop bij een n. Kom en geniet! weten dat de Regio Vervolg je fietstoc Nederland noeme Niet iedereen zal je fijn­ nijmegen.nl ants. Hier geniet en voor culinaire info op Regioarnhem vele gezellige restaur Meer en Rijk van Nijmeg elende gerechten, enieters een heerlijk niet alleen van tongstr proevers en levensg op de Veluwe r hoogstaande bekende Achterhoekse maar ook van de Culinair genieten gebied is. Van culinai hoek hippe voorjaar is de Achter ige terrassen en haardvuurtje, heerlijk gastvrijheid. In het Een knapperend restaurants, oneind blaadjes land­ mooi. Frisgroene wijn. Op culinair tot wijngaarden, ook nog eens extra eten, een goed glas foodtruckfestivals boer. os veel de bij hakeringen n eindelo je kleursc plukke fruit en bloesems in rijke gebied biedt de Veluwe winkels en zelf je n van bistro’s tot landschap geniete e hier lende je gezellig kun Van afwisse n. omlijsten het mogelijkhede Het hele jaar door g waar boerderijen, en nachtleven. Gezelli ants en hippe bars met zijn karakteristieke sfeervolle restaur een bruisend avond­ e en is. Culinaire ontspannen op een n en schilderachtig historische kastele het uitstekend vertoev van kroeg naar kroeg, ­ fiets te sjiek om juist nu op de je in een van de sterren juist een avond op stadjes. Alle reden hoogstandjes vind zomers terras of jk! en te genieten rijk is in onder ant, alles is mogeli n en met al je zintuig ants die de Veluwe stappe restaur in een sterrenrestaur af n. Liever een Meer info op de culinaire avond Harderwijk als Vaasse deze heerlijke regio. van meer Sluit bij mooi weer e bitterbal van Veluws gezellige terrassen.

Proefhetvoorjaar.nl Veluws biertje met op een van de vele de Door de heuvels kan! Er wordt op bodem? Ook dat Ben je wijnliefhebber? ing oort is de omgev en bijzondere gronds

agazine_420x265

rial_Culinair_VABM

eStreken_adverto

ATO1725_Gelders

Fietsen langs spannende geschiedenis op de Veluwe De Veluwe is prachtig en ó zo rustig. Maar dat was niet altijd zo. De geschiedenis toont marcherende Romeinse soldaten, Amerikaanse bevrijders en ... radiomakers.

Gelderland levert je mooie streken… Gelderland telt 4 regio’s: Achterhoek, regio Arnhem Nijmegen, Rivierenland en Veluwe. Het stempel ‘de wandel- en fietsprovincie nr. 1’ zegt natuurlijk al veel over het aanbod in Gelderland, maar de provincie biedt uiteraard meer! Aantrekkelijke winkelsteden, culinaire en culturele hoogstandjes en een modern aanbod accommodaties.

Voor een dagje weg of korte vakantie, ben je in de vier Gelderse streken aan het juiste adres. geldersestreken.nl

20-03-17 09:58

VAB Magazine, mei 2017

and Nijmegen, Rivierenl ek, regio Arnhem regio’s: Achterho d, maar de provincie Gelderland telt 4 je mooie streken… 1’ zegt natuurlijk al veel over het aanbod in Gelderlan accommodaties. aanbod incie nr. djes en een modern ‘de wandel- en fietsprov culturele hoogstan l en Veluwe. Het stempel den, culinaire en geldersestreken.n Aantrekkelijke winkelste aan het juiste adres. meer! streken uiteraard biedt ben je in de vier Gelderse of korte vakantie, Voor een dagje weg

Gelderland levert

18-04-17 13:36

Alle pagina's mm_FC.indd

O ja, want dat hebben beide steden gemeen: een rijke geschiedenis tot ver voorbij de Romeinse tijd. Meer info op regioarnhemnijmegen.nl

Het geluk zit vaak in een klein hoekje en daar heeft de Achterhoek er gelukkig veel van. In het prachtige coulisselandschap zit achter elke bocht wel iets moois verscholen, met af en toe een echte verrassing, zoals een romantisch wijndomein met uit­ gestrekte wijngaard. Zes gloednieuwe fietsroutes zijn uitgestippeld langs wijn­ gaarden. Dus stap op de fiets en ontdek de Achterhoekse wijnbouw en ontmoet bevlogen wijnbouwers, die je vol trots en met passie vertellen over hun bedrijf. Het is meteen een mooie manier om ook die andere sfeervolle adresjes in de pittoreske dorpen en in middeleeuwse Hanzesteden te ontdekken. Ja, de Achterhoek is nog echt authentiek, een schat vol groot en klein geluk. Meer info op achterhoek.nl

21

INTERNATIONALE MARKT

Zo bereik je de Duitse gast Onder de noemer ‘Das Andere Holland’ ondernemen Achterhoek Toerisme en de andere regionale bureaus voor toerisme in Gelderland en Overijssel diverse activiteiten op de Duitse markt. Duitsland is immers voor onze regio een belangrijke groeimarkt. Onlangs is er onder andere een cursusprogramma ontwikkeld. Ook zijn er handige factsheets gemaakt met informatie over de Duitse gast.

S

amen met Euregio bieden wij onze partners een cursusprogramma aan om de Duitse gast nog gastvrijer te ontvangen. Zo is er een taalcursus waarin de basisbeginselen in Duits klantcontact en –communicatie behandeld worden. De cursus is georiënteerd op de praktijk. Daarnaast

22

is er een cursus over de basisbeginselen van online marketing gericht op de Duitse markt. Tijdens de cursus krijgen de deelnemers wegwijs in het toeristische online werkveld in Duitsland. Ze ontvangen ook tips hoe ze online meer gasten uit Duitsland kunnen bereiken.

ECHT nr. 02

INTERNATIONALE MARKT RUIM 70% VAN DE BUITENLANDSE GASTEN OP KAMPEERTERREINEN IS AFKOMSTIG UIT DUITSLAND

FACTSHEETS DUITSE MARKT

Vanuit het grensoverschrijdende samenwerkingsproject INTERREG ONLINE JA, MAAR WEL MINDER DAN IN dat samen met de Euregio vormgegeven wordt, zijn er een drietal NEDERLAND factsheets overhebben de Duitse markt.

Eén factsheet geeft In vergelijkinggemaakt met Nederland de Duitsers minder tablets en smartphones algemene marktinformatie over de Duitse bezoekers, zoals het aantal Duitse bezoekers, de hoeveelheid bestedingen en tips & TABLET SMARTPHONE tricks. Daarnaast is er een specifieke factsheet ontwikkeld voor de kampeermarkt. Hierin is te lezen wat het boekingsgedrag is van Duitsers en wat de belangrijkste kampeertrends zijn. Tot slot is er een factsheet over online marketing ontwikkeld. Deze geeft inzicht ONNEN VAN DUITSE KAMPEERDERS* ( 2010 ) in de mogelijkheden en potentie van online marketing in Duitsland.

EISGIDS

4%

38%

64%

INFORMATIEBRONNEN VAN DUITSE KAMPEERDERS* ( 2010 )

BESTEDINGEN 27% 20%

VRIENDEN & KENNISSEN

BROCHURES VAN DE REGIO

ONNEN VAN DUITSE KAMPEERDERS* ( 2010 )

PERSOONLIJK BIJ DE ACCOMMODATIE

BROCHURES VAN DE ACCOMMODATIE

15%

15%

ISGIDS

4%

//INTERNATIONALE FOCUS OP NEDERLANDSE HANZESTEDEN

ONLINE JA, MAAR WEL MINDER DAN IN Bestedingen Duitse NEDERLAND verblijfsgasten: In vergelijking met Nederland hebben de Duitsers minder VAN PERSOONLIJK BIJ DE BROCHURES VAN DE INTERNET gemiddeld €REISGIDS 112,- p.p.VRIENDEN & KENNISSEN BROCHURES tablets en smartphones DE REGIO ACCOMMODATIE ACCOMMODATIE VAN OVERNACHTINGEN PERSOONLIJK BIJ DE BROCHURES VAN DE per dag /€BROCHURES 442,p.p VRIENDEN &65% KENNISSEN ONTWIKKELING AANTAL 34% 27% TABLET SMARTPHONE EURO DE REGIO ACCOMMODATIE ACCOMMODATIE 20% 15% 15% OP CAMPINGS IN NEDERLAND per verblijf 27% p.p. per verblijf 38% 64% 20% 15% 15% …totaal

442

iebronnen van Duitse kampeerders bij een vakantie in hun eigen land

*Cijfers refereren aan informatiebronnen van Duitse kampeerders bij een vakantie in hun eigen land

De Nederlandse Hanzesteden zijn een belangrijk onderwerp in de communicatie met de buitenlandse markt. Op 8 maart is het officiële startsein gegeven voor het internationale programma ‘Hanzestedenlijn’.

Hiermee worden de Hanzesteden op de kaart gezet bij internationale toeristen.

Bestedingen Duitse 21.487.000 21.059.000 20.993.000 dagbezoekers: 2013 2014 2015 gemiddeld € 78,50,ONTWIKKELING AANTAL OVERNACHTINGEN ONTWIKKELING AANTAL OVERNACHTINGEN ONLINE JA, MAAR WEL MINDER DAN IN OP CAMPINGS IN NEDERLAND p.p. dag IN NEDERLAND OP CAMPINGS …en vanper Duitsers: NEDERLAND EURO 3.421.000 In vergelijking met Nederland hebben de Duitsers minder …totaal p.p. per dag BESTEDINGEN …totaal 3.202.000

ebronnen van Duitse kampeerders bij een vakantie in hun eigen land

78,50

2.824.000 21.059.000

21.487.000

2013

2014

2013

2014

21.059.000 20.993.000 2015

2015

2013

…en van Duitsers:

…en van Duitsers: 3.421.000

3.202.000

tablets en smartphones Bestedingen Duitse 21.487.000 verblijfsgasten: TABLET 20.993.000 gemiddeld € 112,- p.p. per dag /€ 442,- p.p 2014 2015 per verblijf

38%

Bestedingen Duitse dagbezoekers: 3.202.000 gemiddeld € 78,50,p.p. per dag

2014

SMARTPHONE

EURO

p.p. per verblijf

De focus ligt op de bewerking van de Belgische en Duitse markt; voor Nederland de grootste markten als het gaat om internationaal toerisme. Met name de cultuurhistorische Hanzesteden met veel bezienswaardigheden spreken de Duitse en Belgische gast aan. De Hanzesteden zijn een van de onderscheidende producten waarmee de Achterhoek zich kan profileren op de buitenlandse markt.

De Hanzestedenlijn is een samenwerking tussen NBTC Holland Marketing, Provincie Gelderland, Provincie Overijssel, de gemeenten Doesburg, Zutphen, Deventer, Hattem, Zwolle, Hasselt, Kampen, Elburg en Harderwijk en hun betrokken marketing-organisaties en ondernemers, Hanzesteden Marketing, Visit Veluwe en Achterhoek Toerisme.

3.421.000

78,50

2.824.000 BOEKINGSGEDRAG - NATUURLIJK ONLINE?!

2.824.000 2013

442 64%

EURO p.p. per dag

2015

De Duitse toerist maakt gebruik2013van internet voorBESTEDINGEN 2014 2015 informatie, rond 79% van de Duitsers heeft zijn Bestedingen Duitse verblijfsgasten: Nederlandse vakantiebestemming online gevonden gemiddeld € 112,- p.p.

BESTEDINGEN VAN DUITSE KAMPEERDERS* (2010) BOEKINGSGEDRAG - NATUURLIJK ONLINE?! per dag /€ 442,- p.p (59% online geboekt!)

EURO per verblijf

442

p.p. per verblijf De Duitse toerist maakt gebruik van internet voor informatie, rond 79% van de Duitsers heeft zijn Bestedingen Duitse Nederlandse vakantiebestemming online gevonden dagbezoekers: gemiddeld € 78,50,(59% online geboekt!) p.p. per dag EURO Ondanks dat 34% van de Duitsers p.p. perhun daginternetkennis slecht beoordeelt, nemen de online boekingen steeds meer toe.

Ondanks dat 34% van de Duitsers hun internetkennis slecht 45,80 160,30 EURO EURO beoordeelt, nemen de online p.p. per dag p.p. per verblijf boekingen steeds meer toe.

Bestedingen Duitse verblijfsgasten in NL over alle ➜ 90% van de Duitsers altijd BESTEDINGEN VAN DUITSEmaakt KAMPEERDERS* (2010) accommodaties (2015): gemiddeld €112,p.p. per dag / of regelmatig

78,50

OPMAAK: BURO 28 | STAND: DECEMBER 2016 | CONTACT: TOERISME@EUREGIO.NL

gebruik van € 442,- p.p. per verblijf (47% op huisjesterreinen; beoordelingswebsites voor het boeken van een 90% van de Duitsers maakt altijd of regelmatig gebruik van gem. 3,5 nachten per verblijf) beoordelingswebsites voor het boeken van een BESTEDINGEN VAN DUITSE KAMPEERDERS* (2010) accommodatie. accommodatie. *Cijfers refereren aan bestedingen van Duitse kampeerders bij een 45,80 160,30 vakantie in hun EURO eigen land, de bestedingen per verblijf zijn gebaseerd op het gemiddelde aantal nachten van 3,5 EURO

p.p. per dag

BRONNEN • ADAC: TRENDFORSCHUNG IM REISEMARKT 2016 • BMWI 2010: DER CAMPINGMARKT IN DEUTSCHLAND 2009/2010 • CBS2016

BOEKINGSGEDRAG - NATUURLIJK ONLINE?!

p.p. per verblijf

• CIVD2016 • NBTC: ONDERZOEK INKOMEND TOERISME 2014 • VIR: DATEN & FAKTEN ZUM ONLINE-REISEMARKT 2015 • VIR: DATEN & FAKTEN ZUM ONLINE-REISEMARKT 2016

➜ Bestedingen Duitse verblijfsgasten in NL over alle

accommodaties (2015): gemiddeld €112,- p.p. per dag / € 442,- p.p. per verblijf (47% op huisjesterreinen; gem. 3,5 nachten per verblijf)

45,80

EURO p.p. per dag

De Duitse toerist maakt gebruik van internet voor informatie, rond 79% van de Duitsers heeft zijn Nederlandse EURO vakantiebestemming online gevonden p.p. per verblijf GEBRUIK SOCIAL MEDIA (59% onlineVAN geboekt!)

160,30

68% van alle in Duitsland maakt gebruik Ondanks datinternetgebruikers 34% van de Duitsers hun internetkennis slechtvan social media.

in NL over alle *Cijfers refereren aan bestedingen van Duitse kampeerders bij eenBestedingen Duitse verblijfsgasten 38% hiervan €gebruikt social media voor het thema “vakanties” beoordeelt, nemen de online boekingen steeds meer toe. accommodaties (2015): gemiddeld 112,- p.p. per dag / vakantie in hun eigen land, de bestedingen per verblijf zijn gebaseerd op het gemiddelde aantal nachten van 3,5 € 442,- p.p. per verblijf (47% op huisjesterreinen;

➜

GEBRUIK VAN SOCIAL MEDIA 90% van de Duitsers maakt altijd of regelmatig gebruik van gem. 3,5 nachten per verblijf)

BRONNEN • ADAC: TRENDFORSCHUNG IM REISEMARKT 2016 • BMWI 2010: DER CAMPINGMARKT IN DEUTSCHLAND 2009/2010 • CBS2016

beoordelingswebsites voor het boeken van een

68% van alle internetgebruikers*Cijfers in Duitsland maakt gebruik van social refereren aan bestedingen van Duitse kampeerders bij een media. accommodatie. vakantie in hun eigen land, de bestedingen per verblijf zijn gebaseerd 38% hiervan gebruikt social media voor het thema “vakanties” op het gemiddelde aantal nachten van 3,5 • CIVD2016 • NBTC: ONDERZOEK INKOMEND TOERISME 2014 • VIR: DATEN & FAKTEN ZUM ONLINE-REISEMARKT 2015 • VIR: DATEN & FAKTEN ZUM ONLINE-REISEMARKT 2016

35

26

9,5

BRONNEN • ADAC: TRENDFORSCHUNG IM REISEMARKT 2016 • CIVD2016 • BMWI 2010: DER CAMPINGMARKT IN DEUTSCHLAND • NBTC: ONDERZOEK INKOMEND TOERISME gebruiken 2014 gebruiken gebruiken 2009/2010 • VIR: DATEN & FAKTEN ZUM ONLINE-REISEMARKT 2015 Youtube Facebook Xing • CBS2016 • VIR: DATEN & FAKTEN ZUM ONLINE-REISEMARKT 2016

MILJOEN

MILJOEN

MILJOEN

9

MILJOEN gebruiken Instagram

4

MILJOEN gebruiken Twitter

MILJOEN gebruiken Youtube

26

MILJOEN gebruiken Facebook

9,5

MILJOEN gebruiken Xing

MILJOEN

• NBTC: 2014 INBOUND TOURISM SURVEY

•

BEZOEK VANUIT DUITSLAND 2016 • NBTC: MARKETSCAN DUITSLAND 2015 • NETZVITAMINE: DER ONLINE REISEMARKT DEUTSCHLAND 2015 & 2016 • PORT TOERISME, RECREATIE EN VRIJE TIJD 2015 • VIR: ONLINEREISEMARKT 2016

//MEER WETEN?

gebruiken Google+

VANT? BRON • ADAC REISE MONITOR • NBTC: 2014 INBOUND TOURISM • SURVEY 68% van alle internetgebruikers in Duitsland maakt gebruik van social media.

DATIES 2015.

• 38% hiervan gebruikt social media voor het thema “vakanties” • CONSTRUKTIV GMBH: SOCIAL BEZOEK VANUIT DUITSLAND 2016 MEDIA LANDSCHAFT IN • NBTC: MARKETSCAN DUITSLAND 2015 DEUTSCHLAND 2016 • NETZVITAMINE: DER ONLINE BRON • FUR REISEANALYSE 2015 REISEMARKT DEUTSCHLAND 2015 & • ADAC REISE MONITOR • NBTC: 2014 INBOUND TOURISM • • FUR: BILANZ DES REISEJAHRES 2015 2016• SURVEY DATIES 2015.

• GFK TRAVELSCOPE 2.0 • CONSTRUKTIV GMBH: SOCIAL• BEZOEK VANUIT DUITSLAND 2016 MEDIA LANDSCHAFT IN • NBTC: MARKETSCAN DUITSLAND 2015 • GFK: TRENDS IN DIGITALE MEDIA PORT TOERISME, EN DEUTSCHLAND 2016 • NETZVITAMINE: DERRECREATIE ONLINE • FUR REISEANALYSE 2015 DEUTSCHLAND 2015 & • ITB / FH WORMS: CUSTOMER VRIJEREISEMARKT TIJD 2015 gebruiken gebruiken gebruiken • FUR: BILANZ DES REISEJAHRES 2015 2016 REVIEWS: KAUFENTSCHEIDEND, • GFK TRAVELSCOPE 2.0 • VIR: •ONLINEREISEMARKT 2016

GEBRUIK VAN SOCIAL MEDIA

35

2

BRON • ADAC REISE MONITOR • DATIES 2015.

• CONSTRUKTIV GMBH: SOCIAL MEDIA LANDSCHAFT IN DEUTSCHLAND 2016 • FUR REISEANALYSE 2015 • FUR: BILANZ DES REISEJAHRES 2015 • GFK TRAVELSCOPE 2.0 • GFK: TRENDS IN DIGITALE MEDIA • ITB / FH WORMS: CUSTOMER REVIEWS: KAUFENTSCHEIDEND,

9

MILJOEN

35

Instagram MILJOEN gebruiken Youtube

4

MILJOEN

26

9,5

gebruiken Facebook

gebruiken Xing

Twitter MILJOEN MILJOEN

2

MILJOEN

9

Google+ MILJOEN gebruiken Instagram

4

MILJOEN gebruiken Twitter

Wilt u meer informatie over de mogelijkheden voor u als ondernemer op de Duitse markt, over de factsheets 2of over het samenwerkingsprogramma?

MILJOEN VANT?Neem dan contact op met Bjorn de Voer, b.devoer@achterhoek.nl gebruiken Google+

• GFK: TRENDS IN DIGITALE MEDIA • ITB / FH WORMS: CUSTOMER REVIEWS: KAUFENTSCHEIDEND,

PORT TOERISME, RECREATIE EN VRIJE TIJD 2015 • VIR: ONLINEREISEMARKT 2016

VANT?

ECHT nr. 02

23