MARRAZOA
Egileak: Aimar Lana Rita Ojo
AURKIBIDEA
Sarrera: ......................................................... 3. or. Ezaugarriak:.................................................... 4. or. Elikadura:......................................................... 5. or. Ugalketa:.......................................................... 6. or. Bizitokia eta bizimodua:................................... 7. or. Bitxikeriak:........................................................ 8. or.
SARRERA Marrazoa (carcharodon carchitis) arrain mota bat da. Marrazoak duela 3.500.000 urte agertu ziren munduan. Gure munduan 350 marrazo espezie daude guztira ozeano hotzetatik ozeano tropikaletaraino. Marrazo mota asko daude: marrazo azeria, marrazo peregrinoa, duende marrazoa etab. Marrazo arriskutsuak eta marrazo kaltegabekoak daude, marrazo kaltegabekoak: marrazo peregrinoa, bale-marrazoa... dira. Marrazo arriskutsuak beste guztiak dira haragijaleak, direlako eta besteek plaktona jaten dutelako. Batzuk handiak dira, baina beste batzuk txikiak dira. Usainmenaren bidez giatzen dira. Txinan eta Asiako beste lekuetan marrazoen aleten salda egiten dute, baina gobernuak hori egitea debekatu dute ze marrazoak harrapatzen dituzte eta aletak moztu eta gero itsasora botatzen dituzte bizirik eta marrazo asko horrela hiltzen dira.
EZAUGARRIAK
●
Marrazoa oso handia da orokorrean, baina batzuk txikiak dira, beren luzera maximoa 22 metrokoa da eta bere luzera minimoa 34metrokoa da. Hortz handiak ditu, ilaretan antolatuak ditu eta hiruki formakoak dira.
●
Marrazo batek, jaten ari den bitartean-edo, hortz bat galtzen baldin badu, haren lekuan beste bat irteten zaio aste baten buruan... Bere hortzak 7 zentimetro gutxienez dituzte.
●
Arrain bat bada ere ezkatak ez ditu eta azala oso gogorra du. Brankietatik arnasten dute.
●
Bale-marrazoa eta marrazo peregrinoa ez dute arrainak eta haragia jaten, plaktona baizik.
ELIKADURA Itsas ura bere arrai brankialetan zehar iragaziz elikatzen dira. Sardinak eta arrain mota asko jaten dituzte. Modu horretan, uretako zooplanktona baten bat krustazeo txikiz osaturik dagoena, urdailerantz bideratzen dira. Honetarako, ahoa zabalik dutelarik igeri egiten dute, gutxi gorabera bi korapiloko abiaduran. Abiadura honetan igeri eginez, orduko hamar tona ur iragazteko gai dira. Arrain mota hau haragijalea da eta beste arrain mota batzuez elikatzen da. Geihenetan izurdeak jaten ditu baina itsas-txakurrez edo sardinez ere elikatzen da. Munduko beste leku batzuetan animalia hauek pertsonak erasotzen dituzte, baina bakarrik fokak direla pentsatzen dutelako. Bale-marrazoa marrazoetatik kaltegabeena da, belarjalea da-eta horrela begetazioarekin bukatzen dute, algak eta plaktona jaten duelako. Animalia hauek bakarka ehiztatzen dute.
UGALKETA
Obiparoa da, eta emeak kume bakarra erditzen du haurdunaldiko. Haurnaldia 2 urteko luzera izan ohi du, eta kumeak 1,5m-ko luzerarekin jaiotzen dira. Heldutasun sexuala 3-4 urteren epean lortzen dute, 5 eta 7 metroko luzera eskuratzen dutenean. 25 urte bizitzera hel daitezke. Animalia honek barne ernalketa egiten du. Marrazoa 5-10 kume edukitzen dituzte. Marrazoak arrautzetatik jaiotzen dira. Marrazo batzuk kume asko dute eta beste batzuk, marrazo txuriak, adibidez, kume gutxi dute. Marrazoak, gehienetan arra eta emeak dira.
BIZITOKIA ETA BIZIMODUA
Marrrazoak munduko itsaso guztietan bizi dira. Itsaso garbi, kalidoetan eta ongi oxigenatuak nahiago dituzte. Marrazo mota asko daude. Balemarrazoak, peregrinoa, jaketona etab itsaso kalidoetan bizi dira. Marrazoek hotza egiten badu gutxiago jaten dute eta beroa egiten badu gehiago jaten dute. Usaimena eta radarra giatzeko erabiltzen dute.
BITXIKERIAK Marrazoak ezin dira gelditu mugitzeaz ze bestela itotzen dira. Bere ikusmena ez da oso ona, askotan begietan parasitoak jartzen zaizkio. Animalia honek bere harrapakina irensten du murtxikatu gabe eta digestioa ez du egiten, honela ez du gosea pasatzen udan.