Mooi & gezond: in de zon?

tekst: Enith Oostlander Aan zee schijnt altijd de zon!

…zelfs als je hem niet ziet

Of je nou met een drankje op het terras zit of met je gezin op het strand ligt, in de zomermaanden is dagelijks goed smeren met een zonnebrandcreme een must. Zeker als je aan de kust woont.

Bossen, duinen en de zee: wat wonen we hier toch prachtig. Helemaal als de zon schijnt. Want is het buiten te warm? Dan stap je gewoon op de fiets richting strand voor een verkoelend briesje. Of je zoekt de schaduw van een dennenboom en neemt een verfrissende duik in het dichtstbijzijnde duinmeer. We zijn met z’n allen in de zomer zo veel buiten dat we goed op onze huid – en die van de kinderen – moeten letten. De zon schijnt aan de westkust namelijk meer uren en de wind is hier krachtiger dan landinwaarts, waardoor het risico op verbranden een stuk groter is.

De kracht van zonnestralen

De zonkracht geeft aan hoeveel ultraviolette straling de aarde bereikt. Hoe hoger de zon staat, hoe meer straling je vangt, waarbij ook de aanwezigheid

van wolken, vocht en stof in de atmosfeer meespelen. In Nederland varieert de zonkracht van nul tot zeven en tikt hij ‘s zomers soms de acht aan. Dit cijfer geeft globaal aan hoe lang de onbeschermde huid midden op de dag de zon kan verdragen. Bij zonkracht zeven is dat een klein kwartiertje, maar omdat het op het strand altijd koeler is dan elders, heb je vaak niet door hoe snel je verbrandt. Daarbij moet je ook rekening houden met (duin)zand en water die uv-stralen weerkaatsen, waardoor de straling intensiever is.

Er bestaan drie soorten straling: uv-A, uv-B en uv-C. De laatste wordt volledig door de ozonlaag geabsorbeerd en bereikt ons niet. uv-B-straling heb je nodig voor de aanmaak van vitamine D, maar het is wel de straling die verbranding kan veroorzaken. Een ezelsbruggetje om dat te onthouden is de B van Burning. uv-B zorgt voor de vorming van pigment (melanine), dat weer zorgt dat de huid dikker wordt. Dit beschermt de huid niet alleen op een natuurlijke manier, maar geeft je ook die geliefde bruine teint. Tenzij je in de auto of achter glas op een terras zit, want uv-B gaat niet door glas heen.

Spiegel tegen straling

Uv-A is de straling die huidveroudering (rimpels) en zonneallergie veroorzaakt. Het ezelsbruggetje voor deze variant is de A van Aging. Deze stralingssoort kan tevens melanoom, de dodelijkste vorm van huidkanker, veroorzaken. Omdat uv-A wél door glas (en kleding) kan dringen, moet een zonnebrandcrème altijd een uvA-filter bevatten. Let er daarom op dat het uv-A-teken op de verpakking is omcirkeld. SPF staat voor Sun Protection Factor en die geeft aan hoeveel uv-B-stralen het zonnebrandmiddel kan absorberen of reflecteren. De filter in het product bepaalt namelijk of de straling door de huid wordt opgenomen of juist afgestoten. Vroeger bevatten de meeste crèmes een chemische zonfilter die in de huid trok, de straling

Eerste hulp bij zonnebrand

Zodra de huid meer uv-straling vangt dan er – op dat moment – aan pigment aanwezig is, verbrand je. Je huid wordt warm en rood door het verwijden van de bloedvaten. Vrije radicalen kunnen dan het erfelijk materiaal (DNA) in de huidcellen beschadigen. Je lichaam kan een deel van deze schade herstellen, maar als gevolg daarvan zullen de vaten in de huid verwijden. De huid wordt rood en verliest vocht, waardoor dat nare, trekkerige gevoel ontstaat.

Koel de huid Natuurlijk neem je jezelf voor om niet te verbranden. Maar wat doe je als het jou of je kind toch overkomt? Stevige verbranding kan behoorlijk pijnlijk zijn en zelfs tot hoofdpijn, koorts en misselijkheid leiden. De eerste 12 tot 24 uur na de verbranding is de pijn het meest intensief. Koel de huid dan zo snel mogelijk met lauw/koud water, drink veel water en breng een aloë vera-gel aan op de nog vochtige huid. De gel van deze medicinale plant geeft namelijk direct verlichting. Aloë vera verzacht, stimuleert de celvernieuwing, haalt de hitte uit de huid en hydrateert. Vermijd daarentegen zeep, olie en vette crèmes (vaseline) en dep de huid alleen voorzichtig, in plaats van te wrijven. Blijf zolang de huid niet volledig hersteld is uit de zon. Hoewel de pijn meestal vrij snel afneemt en vaak deels te verhelpen is, richt verbranden schade aan voor langere termijn. De pigmentaanmaak kan verstoord raken, waardoor op bepaalde plekken, bijvoorbeeld in het gezicht, hyperpigmentatie (pigmentvlekken) ontstaat. Ook de elasticiteit van de huid vermindert en dat verhoogt het risico op huidkanker. Eenmalig ernstig verbranden vergroot de kans op huidkanker later in je leven. Alle reden dus om goed beschermd te genieten van de zon.

absorbeerde en de energie omzette in een onschadelijke vorm. Tegenwoordig zijn talloze crèmes verkrijgbaar met een natuurlijk, mineraal filter. Zo’n natuurlijk filter bestaat uit titaniumdioxide en zinkoxide. Het legt een laagje op de huid als een schild, dat zichtbaar kan zijn als een witte waas. Het werkt als een spiegel die de straling reflecteert, waardoor uv-straling zo min mogelijk de huid bereikt. Voor producenten die met natuurlijke (fysische) filters werken is het de kunst zo min mogelijk witte waas op de huid achter te laten.

Hoge factor

Smeerden we vroeger met factor 15, 10 of slechts 4, tegenwoordig is het assortiment factor 30 en 50 het grootst. Het enige wat je bij de aankoop van een SPF moet weten is: hoe hoger de factor, hoe langer je in de zon kunt blijven zonder te verbranden. Verbrand je zonder zonnebrandcrème na tien minuten? Dan zou je met factor 15 x 10 minuten, dus 150 minuten moeten kunnen zonnen zonder te verbranden. Om het zo veilig mogelijk te maken zijn een aantal vuistregels voor zonbescherming bedacht.

Zo ben je het best beschermd

➊Smeer je gezicht en lichaam dertig minuten voordat je de deur uit gaat in met een zonnebrandcrème met factor 50. De crème werkt namelijk pas vanaf een half uur na het aanbrengen.

➋Kies bij een lichte huid die niet makkelijk bruint een zonnebrandcrème voor de gevoelige huid. De zeer hoge beschermingsfactor (SPF 50+) is bedoeld voor iedereen die weinig pigment aanmaakt, maar wel vaak buiten is of naar het strand gaat. Omdat de huidcellen van een baby of peuter nog in de groei zijn, maakt een kind nog geen of heel weinig pigment aan.

Kinderen hebben daarom nog geen natuurlijke beschermlaag.

Elk kind heeft globaal hetzelfde huidtype – gevoelig – dat dus goede bescherming vraagt tegen verbranding. De haar- en huidkleur maken niet uit; ga altijd uit van het hoogste beschermingsniveau. Probeer bovendien baby’s tot zes maanden buiten de directe zon te houden en leer je kind al op jonge leeftijd zich goed te beschermen in de zon. ➌ Heb je een litteken, een plekje waar een moedervlek verwijderd is of last van zonneallergie? Smeer deze delen van je huid in met een zonnebrandcrème voor de gevoelige huid met een SPF 50+.

➍Stap na een aantal dagen smeren met factor 50 over naar een lagere factor, bijvoorbeeld 30. De huid heeft dan genoeg pigment opgebouwd voor de natuurlijke bescherming en kan in principe langer in de zon zonder te verbranden.

➎Herhaal het smeren met een zonnebrandcrème om de twee uur.

Vaak wordt een crème te dun aangebracht of verdwijnt een groot deel door het liggen op of afdrogen met een handdoek.

Het filter in een crème raakt door zonlicht en warmte aangetast en werkt daardoor maar één zomer optimaal. Wees dus vooral niet zuinig. KWF Kankerbestrijding adviseert ongeveer 30 ml (7 theelepels) zonnebrandcrème per smeerbeurt te gebruiken.

➏Wie supt, surft, zeilt of veel op het water is, heeft extra bescherming nodig tegen zon en wind.

Waterdruppels werken als een vergrootglas op de huid, dus smeer met een hoge beschermingsfactor (50) en liefst een waterresistent product. Ook door transpiratie kan een crème verdwijnen. ➐ Je huid beschermen is belangrijk, maar zorg ook dat de spray of crème niet schadelijk is voor de zee. Op de verpakking staat tegenwoordig of een product koraal- of oceaanvriendelijk is. Zonnefilters als oxybenzone, octinoxaat en zinkoxide tasten de flora en fauna onder water aan. Omdat er jaarlijks zo’n 4.000 tot 6.000 ton zonnefilters in het water terechtkomen, stappen veel merken over op milieuvriendelijke formules.

➑Breng na het zwemmen altijd opnieuw zonnebrandcrème aan, ook als het product waterproof is of als het volgens de fabrikant de hele dag beschermt.

Het afgelopen coronajaar was voor iedereen een beproeving. Ons dagelijks leven voelde verre van normaal en ons geduld werd danig op de proef gesteld. Helaas zijn voor sommigen de gevolgen van de pandemie nog voelbaar en helemaal niet voorbij.

Maar nu we stapje voor stapje het oude normaal weer in zicht krijgen, kijken we met plezier uit naar de zomer, naar weer kunnen reizen en samenzijn met vrienden en familie.

We zijn met elkaar de afgelopen periode creatiever geworden en waarderen de kleine momenten van geluk misschien meer. Zo’n geluksmoment kan thuis eten en drinken zijn. Wereldwijd zijn mensen beter en uitgebreider gaan koken en wat is dat leuk!

Gelukkig zijn inmiddels de restaurants ook weer open en kunnen we ons laten verwennen met mooie gerechten en een goed glas wijn. Als u ook weer lekker thuis aan de slag wilt, helpt Campbell u graag een handje. Wat te denken van dit heerlijke, zomerse gerecht ‘Watermelon 2 Ways’. Vanzelfsprekend voor een wijnliefhebster, deed ze wat rosé in de dressing.

Proost & bottoms up, een fijne zomer allemaal!

Château Pigoudet Aix en Provence (2020) Première Rosé

TWEE GERECHTEN MET DEZELFDE INGREDIËNTEN

Zomerse watermeloen

voor 2 personen 300 g watermeloen - grof gehakt of gebroken 170 g fetakaas - verkruimeld 30 g sjalotten 6 g munt 6 blaadjes koriander (of peterselie voor de koriander-haters)

Dressing 20 ml agavesiroop 25 ml extra vierge olijfolie van goede kwaliteit 1 citroen geraspt - en het sap 25 ml 1 limoen geraspt - en het sap 35 ml 1 tl roséwijn - 15 ml zout en peper

Gazpacho Meng de dressingingrediënten in een grote kom. Voeg de koriander, munt en sjalotten toe. Kruimel daarna de feta erdoor. Zet opzij tot gebruik.

Doe de watermeloen in een blender. Haal uit de kom met de dressing 2-4 grote lepels van het mengsel en zet apart voor garnering. Doe de rest bij de watermeloenmix tot een gladde massa. Schep de gazpacho in twee kommen en verdeel de feta-garnering erover. Je kunt er ook nog wat kruiden en/of julienne gesneden sjalotten aan toevoegen.

Salade Meng de dressingingrediënten in een grote kom. Snijd de watermeloen in uniforme blokken. Voeg de watermeloen en de verkruimelde feta toe aan de kom met de dressing. Meng goed en serveer.

Campbell Riemens is een professionele, in Frankrijk opgeleide chef-kok. Ze werd geboren in Los Angeles en bracht haar jeugd door in de wijngaard van haar familie. Voor haar opleiding vertrok ze naar Parijs, een stad waar ze van ging houden. Ze ontmoette er ook, hoe toevallig, de liefde van haar leven. Het stel verhuisde naar Bloemendaal, waar ze alweer een aantal jaren wonen. Campbell is moeder van vier kinderen en samen met haar man Ivo Riemens de nieuwe eigenaar van Wijnkoperij Henri Bloem in Bloemendaal. Je kunt al haar heerlijke recepten en geestige artikelen vinden op bootsforbreakfast.com