Flatra 17

/ elina duni / eqrem basha / xherdan shaqiri / antoinette / zeni ballazhi / folkan shqip /

2 EUR, 300 LEK, 120 DEN ⁰ 11/2012 ⁰ viti II ⁰ nr. 17

// shteti shqiptar 100 vjet sakrificë

magjia e bukurisë në asfalt / heronjtë e zjarrit / vishu 100% shqip / nacionalizmi / kur ‘sundojnË’ gratë / psikologjia vs. kultura *

Shaqiri në Intervistë

mbrojtësi i flamurit

search for earth’s twin

nËntor 2012

FLATRA

3

ENUS W E L L N E S S H E A LT H & S PA S W I S S D I A M O N D H OT E L P R I S H T I NA

SWISS DIAMOND HOTEL PRISHTINA Sheshi Nëna Terezë p.n. , 10 000 Prishtinë, Republika e Kosovës

Tel. +381 (0) 38 220 000 Fax. +381 (0) 38 250 000 reservations@swissdiamondhotelprishtina.com www.swissdiamondhotelprishtina.com

street style faces poezi

6 FLATRA NĂŤntor 2012

search for earth’s twin

Shqiponjë moj, ku ke ti folEn? Mbi liqe t´Ohërit ke notuar Lihnidosit madhëri për t´i kënduar në kanjon t´Mirushës ke pirë ujë për të fluturuar në Shkodër e Krujë. ke vazhduar për n´Janinë për t´parë Camërinë.

Shqiponjë moj zi e zeza, ku e ke folen?

Epu krihëve dil në Evropë shih zogjë t´shqipes plot e përplot rënd t´drobitur me shpirt t´thyer shpresa t´humbura me buzë n´vaj haj medet, e haj.

Ejup Ramadani

nËntor 2012

FLATRA

7

përmbajtja

2012

Nëntor

32

Eqrem Basha: Kufijtë që mbartin tërë jetën me vete

29

Elina Duni, një zbulim i skenës së xhazit evropian

38 Reportazh me heronjtë e zjarrit

20

Xherdan Shaqiri, djaloshi shqiptar, që nuk festoi golin e 11 shtatorit

52

Folkan Shqip, Vishu 100% Shqip

18 street faces Magjia e bukurisë në rrugën me asfalt e herë-herë me baltë.

41 gratë në biznes Kur “sundojnë” gratë?

48 DaLool Dashuritë e mia: muzika dhe filmi

51 zeni ballazhi Flet autori i logos 100 vjet Pavarësi

64 marie antoinette Mbretëresha që donte modën e sidomos këpucët...

art ˚ modë ˚ lifestyle

K ry e r e d a k t o r e B ru n i l d a M e r ko b r u n i l d a m e r ko @ ya h o o.c o m

Redak tore Besa Doda j b e s a d o d a @ h o t m a i l .c o m

Bashkëpuntorë Sara Er e q i F rr o k G j e rg j a j Il i r j a n a Kra s n i q i Sara n d a Ibrah i m i Fat o n D e rma k u V l o ra By t yq i Linda Gjok a M e n t o r G j e rg j a j Bukuri & Estetikë Sh p r e s a M o r i n a s h p r e s a m o r i n a @ ya h o o.c o m

Modë L i a St u blla l i a a s t u b l l a @ g m a i l .c o m

66 bukuri për meshkuj Si të kemi lëkurë të përsosur?

68 parfume Tendencat e fundit

70 makijazh Sekretet e një grimi sensual

75 shëndetësi Si t’i mbrojmë sytë nga rrezatimi ultraviolet?

77 opinion Psikologjia vs. Kultura

8 FLATRA Nëntor 2012

f l at r a n o 17. x h e r d a n s h a q i r i f o t o g r a f i a / M ar c e l H aa s

Fotogr afë Av n i S e lma n i P e tr i t Pr e n a j Dry t o n Im e r i B e rat M u r i n a F i d a n M e hm e t i A rt o n H u m o ll i D i z a j n i & Ko n c e p t i Mumin Ne xhipi m u m i n i @ g m a i l .c o m

M a r k e t i n g & Ab o n i m e 0 4 4 / 416 -2 5 6 r ev i s t a f l a t r a @ ya h o o.c o m f l a t r a m a g a z i n e @ g m a i l .c o m

Sht ypi R a s t e r Pr i n t w w w.p r i n t r a s t e r.c o m

Distribuimi Rilindja

editorial

Gëzuar 100 vjetorin Shqipëria jonë!

Shkruan Anita Haradina j

Sido që u rritëm, sido që jetuam, çfarëdo që përjetuam si komb, si popull, Ne mbijetuam, Ne ruajtëm vlerën më të bukur e më sublime të një shoqërie, atë të “Atdhedashurisë”

Kur Bruna më tha të shkruaja një editorial për 100 vjetorin e Pavarësisë më erdhi shumë mirë, u ndjeva jashtëzakonisht e privilegjuar. Pavarësisht se isha po aq e vetëdijshme që ajo nuk më kishte zgjedhur mua, pse unë shkruaja më së miri ose pse isha shkrimtare apo ndonjë historiane, që e njihja historinë deri në detaje.

Dhe për këtë njëqind vjetor mund të jepja një pamje te pastër historie apo edhe të radhisja vargje kaq të bukura sa do të ngjallnin emocion.

Jo më kishte zgjedhur mua sepse mund të jepja një pamje nga perspektiva e një vajze e lindur në vitet ’80-ta, një vajzë që i takoja një gjenerate të një kohe kaq fragjile.

Kur festën e madhe të Nëntorit e festonim heshturazi dhe pa zhurmë.

I takoja një gjenerate të protestave paqësore, helmimeve në shkolla, grevës së Minatorëve, një gjenerate të nxënësve, studentëve që mbanin “mësim” në shtëpitë e “konvertuara” në shkolla. I takoja një gjenerate të braktisjes së vendit, kombit, atdheut nga të rinjtë për një kërkim të një mbijetese. I takoja një gjenerate që pame çka nuk pamë, i pame madje edhe prindërit tanë të larguar me dhunë nga puna, ku ata për kaq shumë vite kishin dhënë kontribut.

I takoj një gjenerate që u rritem pa një Televizion Publik, madje me shumë dhunë i nxorën nga ndërtesa punonjësit e RTP-se së asaj kohe. U rritëm në terr... në shumë terr madje edhe terr informativ. I takoj një gjenerate ku mbi 20 mijë shqiptarë mbetën të vrarë nga lufta e fundit e përgjakshme në Kosovë të vitit ‘98-’99... I takoj një gjenerate ku popullin tim e pashë me sytë e mi të dëbuar jashtë këtij trualli. Të nënshtruar në format më denigruese dhe më barbare.

Sido që u rritëm, sido që jetuam, çfarëdo që përjetuam si komb, si popull, Ne mbijetuam, Ne ruajtëm vlerën më të bukur e më sublime të një shoqërie, atë të “Atdhedashurisë”.

Ne mbijetuam me shumë krenari për të festuar një 28 Nëntor me kaq shumë zhurmë. Ne mbijetuam madje për të festuar edhe 100 vjetorin e shtetësisë së të gjithë shqiptarëve, ekzistencën 100 vjeçare të një populli me një histori kaq të bujshme.

Ne mbijetuam për t`i rritur fëmijët dhe për t`i edukuar në frymën e lirisë dhe shtetësisë dhe nuk ka gjë më të bukur për një gjeneratë se sa të përjetoj festën e 100 vjetorit të ekzistencës së tyre.

Na mposhten u ngritëm, na shkapërderdhen u mblodhëm dhe kjo për hir të një ideali që do të thotë për të festuar edhe 101 vjet e tutje...!

nËntor 2012

FLATRA

9

100 street vjetstyle shtetfaces shqiptar: gëzuar!

Fotoja e Muajit Nëntor

100 vjet Pavarësi!

K

renari, besim dhe dashuri për Shqipërinë e shqiptarëve kudo që janë ata sepse në themelin e pavarësisë kishte vënë gurë e gjithë shqiptaria. Ndërsa në Vlorë, më 28 Nëntor të 1912, u kurorëzuan ëndrrat shekullore të shqiptarëve.

Ndaj sot, pas 100 vjetësh, të lirë dhe të pavarur, ne u themi Faleminderit të gjithë atyre që sakrifikuan për këtë ditë!

Modele: Shpresa Morina Fotografia: Avni Selmani Grafika: Faton Dërmaku

10 FLATRA Nëntor 2012

search for earth’s twin

Letrat e miqve.

Revista Flatra prej këtij numri ka ndryshuar pamjen e saj, dhe në çdo numër do të ketë temë për të cilën ju si lexues do ta keni hapësirën tuaj.

ku mbeti Gjinia mashkullore?

Së pari ju përshëndes dhe njëkohësisht ju përgëzoj për punën që bëni. Përveç intervistave dhe personazheve të veçanta që sillni çdo muaj për ne si lexues, është shumë e rëndësishme që mes tjerash sillni edhe informacione nga spektri i kulturës. Një sugjerim nga ana ime si lexues, do ishte shumë e qëlluar nëse i kushtoni pak më shumë hapësirë meshkujve. Mendoj që revista në shqip që trajtojnë tema për gjininë femërore tashmë janë në treg dhe një vend paksa më i dukshëm që i dedikohet botës mashkullore do të ishte i mirëseardhur për të gjithë ata meshkuj, që në kohë të lirë dëshirojnë të shfletojnë diçka vendore siç është revista juaj.

Gjithsesi e respektoj atë që po bëni dhe sërish ju përgëzoj për temat e veçanta që trajtoni.

Dritoni, 27 vjeç, Prishtinë.

Të rritet standardi Ju përgëzoj për punën Flatra.

Një revistë që i ka munguar tregut të leximit në Kosovë. Duket qartë se revista Flatra, ka ardhur në kohën dhe momentin e duhur, kur çdo gjë është shndërruar në teknologji dhe virtualitet, mbeten revistat ato që na sjellin realitetin më afër.

Në këtë mes dua të përmend edhe

Çfarë keni

në mendje?

12 FLATRA Nëntor 2012

revistën tuaj, pasi që secila femër e gjen veten brenda faqeve të saj.

Portrete interesante, që i realizoni në një mënyrë tjetër, duke i ikur shablloneve dhe intervistave standarde ashtu siç jemi mësuar të shohim. Megjithatë, përpjekja dhe puna duhet të vazhdojë me tempin e njëjtë, që në një të ardhme të afërt të mund të shfletojmë edhe më shumë revista të një niveli më të lartë në Kosovë.

Vjosa, 26 vjeçe, Gjakovë.

të afërt me njerëz Nderimet e mia për stafin tuaj dhe informacionet që sillni çdo herë në revistën tuaj dhe tonën gjithashtu.

Unë si lexues i një brezi pak më të vjetër, mundohem që kur dal në qytet të përzgjedh në mes atyre

JU LUTEMI, NA SHKRUANI: facebook.com/revistaflatra.flatra revistaflatra@gmail.com revistaflatra@yahoo.com

gazetave dhe revistave që i kemi, fatkeqësisht një numër shumë i vogël i tyre. Në mesin e tyre edhe Flatra renditet në këtë përzgjedhje.

Një revistë që personalisht e vlerësoj për përmbajtjen më shumë se sa për formën e saj. Më pëlqen të vë në pah faktin se jo vetëm të njohurit, fytyrat publike duhet të jenë pjesë e një mediumi, pasi ata i shohim çdo ditë në televizione, gazeta por edhe revista. Flatrën e kam përcjellur që në fillimet e saj dhe pajtohem me idenë që kanë për t’i bërë pjesë të revistës edhe qytetarët e thjeshtë, duke i sjellë nëpërmjet temave të ndryshme. Ju uroj suksese të mëtejshme dhe ju dëshiroj më shumë kreativitet dhe rezultate pozitive në këtë drejtim.

Qerimi, 57 vjeç, Prizren.

Ne ju sigurojmë se të gjitha pikëpamjet e parashtruara janë për publikim, përveq nëse nuk është e cekur ndryshe. Ne rezervojmë të drejtën për të redaktuar korrespondencën për qartësi dhe shkurtësi. Na vjen keq që nuk mund t’iu përgjigjemi të gjitha letrave që i pranojmë në postën tonë.

mirësevini në botën tonë

bulevardi Xhelilaj në Qytetin e Humbur faqe 13

majlinda fitore në përvjetor

cana në mesin e yjeve

faqe 12

faqe 12

Hollivudi zgjedh Obamën

martini nudo për berishën

faqe 14

faqe 15

nËntor 2012

FLATRA

13

bulevardi

Majlinda Hoxha fiton në përvjetor

Galeria e Arteve të Kosovës gjatë muajit që lamë pas, ishte nikoqire e një prej ngjarjeve tashmë tradicionale, që mbahet në këtë hapësirë. Ekspozita me punimet e artistëve të rinj pretendent për Çmimin “Artistët e së nesërmes”-2012, solli finalistët Yll Xhaferri, Majlinda Hoxha, Brilant Pireva dhe Luan Bajraktari, përballë garës për të rrëmbyer çmimin kryesor.

Ndërkaq ishte artistja Majlinda Hoxha, që me punimin e prezantuar në këtë ekspozitë arriti të fitojë Çmimin “Artistët e së nesërmes”-2012.

Përzgjedhja e finalistëve është bërë nga Kaltrina Krasniqi, regjisore e filmit nga Kosova, Vesa Sahatçiu, historiane e artit dhe Natasa PetresinBachelez, kritike dhe kuratore e artit nga Sllovenia, të cilat e kanë përbërë jurinë. I organizuar nga Galeria e Arteve e Kosovës, Çmimi “Artistët e së Nesërmes” është konkursi i vetëm i këtij lloji në Kosovë. Ky çmim siguron mbështetjen e munguar për realizimin e ideve te reja dhe projekteve të artistëve nën moshën 35 vjeçare.

14 FLATRA Nëntor 2012

Lorik Cana në mesin e yjeve

Nuk ka se si të përmendet emri i tij dhe të mos tërheq vëmendjen e secilit prej nesh. Lorik Cana së fundi është vënë në shënjestër të medieve, jo për ndonjë ndeshje sportive apo gol të shënuar, këtë herë emri i tij lakohet në Institutin e Historisë dhe Statistikave në Futboll, një institucion i pavarur vlerësimi, që ka bashkëpunimin e FIFA-s e të UEFA-s.

Janë seleksionuar shumë futbollistë nga të gjitha kontinentet dhe futbollisti ynë Lorik Cana, ndodhet në gjirin e të përzgjedhurve në Evropë për futbollistin më popullor në botë. Ai madje e ka kaluar me sukses raundin e parë të votimit, për të pritur në nëntor votimin e dytë ku do të përzgjidhen 32 konkurrentët

përfundimtarë. Pra Lorik Cana ndodhet në këtë listë krahas emrave të mëdhenj të futbollit botëror si Mesi, Ronaldo etj.

Nga skuadra e Lacios janë dy lojtarët dhje kjo është shumë domethënëse.

Kapiteni kuqezi është përzgjedhur së bashku me shokun e tij të skuadrës laciale, Miroslav Klose, për zonën e Evropës. Pesë lojtarët që do të marrin më tepër vota nga kontinenti i Afrikës, Azisë dhe CONCACAF do të bashkohen me 8 lojtarët më të votuar në Evropë e Amerikën e Jugut dhe 1 nga Oqeania. 32 konkurrentët do t’i nënshtrohen një tjetër votimi në periudhën 1 dhjetor 2012-3 janar 2013 për të shpallur lojtarin më të popullarizuar në botë.

Rudina Xhunga pret të bëhet Nik Xhelilaj, nënë Gazetarja e njohur Rudina Xhunga, këto ditë ka bërë lajmet e medieve rozë.

Këtë herë ajo është protagonistja e tyre, pasi së shpejti pret të bëhet nënë.

Në një intervistë dhënë për mediat në Shqipëri, ajo ka pohuar se ndjehet e lumtur që do të sjellë në jetë një vajzë, pasi dhe ka bërë publike edhe gjininë e fëmijës. Rudina Xhunga është një nga gazetaret më të njohura në mediat shqiptare, drejtuese e emisionit “Shqip”, që transmetohet në Top Channel

dhe gjithashtu publiciste dhe autore e disa librave. Ajo është e martuar me diplomatin shqiptar Dritan Hila me të cilin jeton në Tiranë. Në intervistën e dhënë për mediat shqiptare, Xhunga ka nënvizuar faktin se pavarësisht se pëlqen udhëtimet, këtë herë ka vendosur të qëndrojë në Shqipëri, për shkak të shtatzënisë dhe që të jetë më pranë mjekut të saj personal, në mënyrë që të jetë e informuar në detaje për ecurinë e shtatzënisë.

Poezi për atdheun modern Agimi Vinca solli para lexuesit një tjetër libër me poezi. Antologjia poetike “Muza e Mëmëdheut”, u promovua në Bibliotekën Kombëtare, ku për librin folën botuesi Xhevahir Lleshi, poeti Visar Zhiti dhe studiuesi Liman Matoshi. Në këtë antologji poetike janë përfshirë poezi të njëqind poetëve të mirënjohur shqiptarë, si Jeronim De Rada, Naim Frashëri, Pashko Vasa, Zef Serembe, Gavril Dara i Ri, Skiroi, Doçi, Shiroka, Çajupi, Mjeda, Fishta, Asdreni,

Gjeçovi, Gurakuqi, Prenushi, Noli, Poradeci, Migjeni, si dhe poezitë e poetëve bashkëkohorë nga tërë hapësira shqiptare. Në parathënien e librit, autori pohon se synim i tij ka qenë mbledhja në një vend i poezive më të bukura në gjuhën shqipe kushtuar atdheut, “për t’ua dhuruar ato lexuesve shqiptarë, kudo që janë, në 100-vjetorin e krijimit të shtetit modern shqiptar”. Antologjia “Muza e Mëmëdheut” është botuar nga Shtëpia Botuese Uegen, nga Tirana, dhe nga Shtëpia Botuese Artini, nga Prishtina.

adhurohet

në Turqi

Aktori i njohur shqiptar, protagonist i shumë realizimeve filmike shqiptare, tashmë është bërë i njohur edhe në Turqi. Xhelilaj, i cili luan në një nga serialet më të ndjekura turke “Qyteti i humbur”, sipas medieve turke është shpallur ylli i ri i telenovelave duke gëzuar kështu një popullaritet goxha të madh në këtë vend.

Ai gradualisht po bëhet një prej emrave më të kërkuar në tregun kinematografik turk, edhe pse vetëm pas pak javësh të transmetimit të këtij seriali në media. ‘’Qyteti i humbur’’ ku Niku luan rolin e Kadirit, tashmë është bërë seriali më i shikuar në Turqi dhe vet Niku në një intervistë dhënë për mediat atje, është shprehur se ndjehet mjaft mirë dhe se do të vazhdojë të punojë i përkushtuar në këtë projekt. Ai në rolin e Kadirit ka arritur që mjaft mirë ta përvetësojë edhe gjuhën, duke sjellë kështu një personazh interesant dhe njëkohësisht të këndshëm për publikun. Dhe si në të gjitha serialet e tjera turke, e që tek ne janë shumë të pranishme, historia e këtij seriali është po ajo e njëjta, dashuri dhe shumë sakrifica për të arritur deri tek një finalizim i bukur.

nËntor 2012

FLATRA

15

bulevardi

Hollivudi

zgjedh Obamën

I braktisur nga Goldman Sachs, Presidenti merr mbështetjen e gjigantëve të internetit dhe botës së muzikës dhe kinemasë.

Ndërsa Barak Obama ka humbur gjigantët financiar si Goldman Sachs, por Hollivudi po e mbështet ndjeshëm. Sipas një sondazhi nga revista “Rolling Stone”, janë 22 kundër 9 të Romney.

Më shumë janë muzikantë si Kid Rock, Gene Simmons, John Rich, Ted Nugent Madonna, Crosby, Stills&Nash, Lady Gaga, Stevie Wonder, Fiona Apple, Bruce Springstee, Beyonce, Jay-Z dhe Jon Bon Jovi. Në Hollivud janë të gjithë më Obamën përveç Clint Eastwood, Arnold Schwarzenegger, Lyndsay Lohan. Por më kundërshtari më i madh duket Chuck Norris, i cili madje bëri dhe një video për të sulmuar Presidentin. ha-ha.

Nikol Kidman një ‘JO’

për Lars Von Trier Aktorja australiane, Nicole Kidman, ka vendosur të mos jetë pjesë e filmit të ri Nymphomaniac, për shkak se skenat seksuale që do të xhirohen do të jenë reale. 45 vjeçarja do të duhej të ishte pjesë e filmit përkarh Uma Thurman, Charlotte Gainsbourg, Stellan Skarsgard, Willem Dafore, Christian Slater dhe Shia Laboeuf në filmin e jashtëzakonshëm.

Por, burimet thonë se Kidman refuzoi skenarin kur regjisori Lars Von Trier i tha se aktorët do të kryejnë marrëdhënie seksuale në realitet në mënyrë që gjithçka të duket e vërtetë.

“Skenat e vërteta seksuale që do të duhet t’i bëj me Nicole Kidman janë të frikshme për mua. Por, kjo më kënaq, ajo është aktore e madhe”, kishte deklaruar Shia Labeouf javë më parë, por duket se është ndarë i zhgënjyer.

16 FLATRA Nëntor 2012

bulevardi

Rikthehet

X Factor Albania U rikthye në Tv Klan, programi i suksesshëm «X Factor Albania». Ajo që u vu re menjëherë ishte mungesa e dy anëtareve të jurisë, Juliana Pasha dhe Vesa Luma, të cilat janë zëvendësuar nga po dy këngëtare të tjera, Tuna dhe Soni. “X Factor Albania II” është një nga programet më të ndjekura në Shqipëri, ndërsa të shpresojmë që edhe ky edicion të nxjerrë në pah talente të rinj.

Sa të reja nga

Vedat Ademi Vedat Ademi së shpejti do të vijë me një bashkëpunim të ri në skenën muzikore, dhe ka përzgjedhur pikërisht një prej këngëtareve më të suksesshme për momentin, Argjentina Ramosajn. Por nuk është vetëm kjo e reja nga fusha profesionale e këngëtarit, pasi Vedati është duke punuar të realizojë albumin e tij, i cili do të lancohet në fillim të vitit të ardhshëm. Po ashtu në e festivalin Kënga Magjike ai do te rikthehet vetëm me një kompozim të Gent Myftaraj. E teksa planet profesionale duket se po i shkojnë më së miri, e tillë mund të thuhet dhe për jetën private ku siç mësojmë, Vedati pret t’i vij në jetë një djalë këtë vit.

Martini

nudo për Berishën

Një nga vajzat bukuroshe, modelja më e komentuar aktualisht në Amerikë dhe Evropë është dhe Angela Martini. Ajo këto ditë ka qenë në Tiranë dhe nuk e ka fshehur aspak emocionin për pritjen e ngrohtë që i është bërë në vendin e saj. Angela ditën e djeshme prezantoi për herë të parë për publikun shqiptar linjën e saj të rrobave të banjës “Martini Bikini”, e cila u prit mjaft mirë nga të pranishmit. Më parë ke thënë që nuk do pozoje kurrë nudo, por duket se Fadili ta mbushi mendjen… Është ndryshe, sepse ka nudo klasike dhe nudo art. Nuk është ekspozim nudo për të shitur një revistë, po edhe për këtë rast do të bëja nudo vetëm me Fadil Berishën.

nËntor 2012

FLATRA

17

fytyrat në stilin e qytetit pa lum

magjia e bukurisë në rrugën

me asfalt Një portretizim nëpërmjet objektivit të fotografit tonë i cili çdo ditë të zakonshme, takon personazhet anonime në rrugën e asfaltuar dhe herë-herë me baltë :) Nga Ilirjana Krasniqi / Foto: Fidan Mehmeti

G

jithmonë më kanë pëlqyer portretet e njerëzve në rrugë.

Kalimtarë rasti, të shpenguar deri sa nxitojnë secili në drejtim të panjohur.

Njëlloj mistike që të ngacmon dhe nxit për të kuptuar më shumë, përtej asaj që shihet me syrin e lirë…

Fotografitë në rrugë janë diçka e

zakonshme, madje edhe tek ne.

Një art, nëse mund t’i referohemi kështu, që ka lindur qysh herët në qytetet e tjera evropiane, për të sjellë më afër qytetarit të thjeshtë, një pasqyrim të realitetit dhe asaj që na rrethon. Shpeshherë edhe pasqyrimin e vetvetes apo më mirë të themi asaj çfarë na karakterizon.

Megjithatë, pavarësisht se sa të ngjashëm mund të dukemi deri

Ariana Arifi — 23 vjeçare, studente nË Universitetin e Prishtinës. hobi: Muzika

18 FLATRA Nëntor 2012

sa ecim të shpenguar, kureshtarë, vigjilentë, konfuzë, të relaksuar etj., gjithmonë ekziston diçka më shumë që vë në pah individualitetin e secilit që njohim, takojmë apo thjeshtë ata që kalojnë çdo ditë pranë nesh… të panjohurit, njerëzit që i japin ngjyra dhe ngrohtë si rrugëve të qytetit.

Të shohësh të tjerët në gjendjen e tyre më natyrale, është ajo çfarë të bënë t’i duash edhe më

Portrete rasti që shfaqin befasi teksa i ndalon për të shkrepur një foto, dhe ajo që të bënë t’i duash edhe më shumë portretet janë pikërisht reagimet spontane, çiltërsia dhe natyraliteti, që plotëson më së miri artin e fotografisë!

search for earth’s twin

Orhidea Latifi – 17 vjeçare. hobi: vallËzimi

shumë portretet. Një tranzicion i veçantë nga fotografitë e rrugës në portretizimin e tipareve të personave të panjohur. Në këtë rubrikë jemi munduar që të sjellim disa portrete të njerëzve që i kemi hasur në rrugët e Prishtinës, me të veçantat dhe të përbashkëtat që i karakterizon secilin prej tyre. Fytyra të ndryshme, karaktere të ndryshme, por që të gjithë të bukur dhe interesant në mënyra të ndryshme.

Një portretizim nëpërmjet objektivit të fotografit tonë i çdo dite të zakonshme, që sjellin personazhet që kemi përzgjedhur në portrete e rastit në asfalt e baltë!.

Pas çdo fotografie qëndron një histori Ky projekt, është gjithashtu një eksperiencë interesante edhe për ne si revistë. Pas fotografive që janë realizuar tashmë nga fotografë të ndryshëm të stilit apo mënyrës së të veshurit nëpër rrugët e Prishtinës, ideja për të realizuar fotografi me fytyrat e qytetarëve të zakonshëm, ishte më ngacmuese.

Një projekt që përveç kënaqësisë, të shoqëron edhe me njohje të reja, reagime të ndryshme që shumë shpesh rezultojnë me hezitim dhe skepticizëm.

Enis Qazimi - 22 vjeçar . Student në Fakultetin e Letërsisë dhe Ekonomikut

Dardan Mulliqi — 25 vjeç. Hobi: skijimi

Donjeta Fazliu — 22 vjeçe hobi: leximi

nËntor 2012

FLATRA

19

intervistë ekskluzive

Ai është Xherdan Shaqiri, përfaqësuesi i denjë i brezit të ri të futbollit, djaloshi shqiptar, që nuk festoi golin e 11 shtatorit, e mbi të gjitha ai që na përfaqëson denjësisht dhe na bën të ndjehemi krenarë.

Nga Brunilda Merko

11 shtatori, një mbrëmje që për Shaqirin nuk ishte e zakonshme, e vuri në pah talentin e tij prej një super lojtari. ndëshkoi flamurin e tij, dhe nuk festoi!

20 FLATRA Nëntor 2012

I

shndërruar në hero të fushës së gjelbër, 20 vjeçari shqiptar Xherdan Shaqiri, jo rastësisht zë kopertinën e Flatrës në këtë nëntor. Me një imazh që shfaq një dimension tjetër të nacionalizmit, ai vjen në 100 Vjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë me një rrëfim ekskluziv, që zgjon kureshtjen për të kuptuar më shumë rreth tij.

Dhe pavarësisht debateve, polemikave dhe shpesh herë gjykimeve të pamatura, ai e di më së miri se suksesi ka dhe anën tjetër të medaljes.

“Asnjëherë nuk kam pasur ambicie që të jem këtu ku jam sot. Që në fëmijëri kam qenë i pasionuar pas futbollit dhe përpjekjet e pareshtura më kanë ndihmuar që të triumfoj”,- thekson ai, derisa ne përpiqemi që të ‘dalim’ tek pyetja, e cila na ngacmon secilin.

11 shtatori, një mbrëmje që për Shaqirin nuk ishte e zakonshme, e vuri në pah talentin e tij prej një super lojtari, por edhe ‘ndëshkimin’ që ai mori nga

bashkëkombësit tij. Minuta e 22-të, pjesa e parë, në “Swisspor Arena” Lucern, i vetëm përballë portierit Ujkani, në një moment rrëmuje në zonë, Shaqiri shënoi golin që i dhuroi fitoren shtetit zviceran. Si asnjëherë më parë opinioni sportdashës u nda në dy “kampe”. Ata që e vlerësonin profesionalizmin e 20-vjeçarit dhe pjesa tjetër, që e ‘akuzonin’ si tradhtar. Një temë e nxehtë dhe jo e këndshme për diskutim. Në thelb ka vetëm një të vërtetë: ai është Xherdan Shaqiri, përfaqësuesi i denjë i brezit të ri të futbollit, djaloshi shqiptar, që nuk festoi golin e 11 shtatorit, e mbi të gjitha ai që na përfaqëson denjësisht dhe na bën të ndjehemi krenarë.

xherdan shaqiri

22 FLATRA Nëntor 2012

xherdan shaqiri

“Asnjëherë nuk kam pasur ambicie që të jem këtu ku jam sot. Që në fëmijëri kam qenë i pasionuar pas futbollit dhe përpjekjet e pareshtura më kanë ndihmuar që të triumfoj”

Shaqiri për riberin “Në fushë, mund të mësoj shumë nga ai. Paparashikueshmëria e tij është unike. Më pëlqen shumë kjo cilësi”. “Por, në përgjithësi, nuk më pëlqen që të më krahasojnë me të tjerët. Unë jam vetvetja dhe nuk jam Ribery apo dikush tjetër”, ka sqaruar Shaqiri për Bild.

Biografia (i lindur me 10 Tetor 1991) është futbollist Zvicerran i cili aktualisht luan si mesfushor për FC Bayern Munich në Bundesliga, gjithashtu është edhe anëtar i ekipit kombëtar zvicerran. Që prej zbulimit të talentit të tij nga klubi i Bazelit, Shaqiri ka tërhequr lëvdata për shpejtësinë e tij me dhe pa top. Shaqiri luan me këmbën e majtë. Me 1 Korrik 2012, ai u bashkua me klubin Bayern Munich me kontratë katër vjeçare.

nËntor 2012

FLATRA 23

street style intervistë ekskluzive faces

Energji, vetëbesim dhe Xherdan Shaqiri Cila është arsyeja pse përzgjodhët futbollin?

Kam qenë shumë i vogël, kur vendosa të merrem me futboll. Por edhe një ndikim nga babai im që ka luajtur futboll, kur ka qenë i ri.

Kështu gjithë familja ime e ka në gjak.

Cila është kënaqësia më e madhe në një ndeshje futbolli?

Kur jap gol dhe atëherë gjithë tifozët gëzohen me mua.

Si duhet të jetë raporti mes lojtarit dhe trajneri?

Raport respekti, secili duhet të ketë respekt për njëri-tjetrin.

Cili është futbollisti më i mirë sipas jush dhe pse?

Unë mendoj që është Messi, sepse është shumë i suksesshëm dhe në të njëjtën kohë me këmbë në tokë.

Një moment në futboll që nuk do ta harroni kurrë?

Ato tre golat kundër Bullgarisë.

“Nuk ka lidhje nëse je në bankinë apo në formacion, gjithmonë duhet të japësh maksimumin tënd”

24 FLATRA Nëntor 2012

nËntor 2012

FLATRA 25

intervistë ekskluzive

“Duhet përditë të dish se cili ke qenë, që të jesh gjithmonë me këmbë në tokë. Më ka ndihmuar edhe Zoti që nuk kam pësuar kurrë lëndime të rënda”

Si ndjeheni kur dëgjoni mbështetjen e tifozëve?

Më jep edhe më shumë forcë.

Kur jeni ulur në bankinë, apo ulëset rezervë, si i motivoni lojtarët e skuadrës suaj?

Nuk ka lidhje je në banikën apo në formacion, ti gjithmonë duhet të japësh maksimumin tënd.

Ju keni luajtur përballë lojtarëve të mëdhenj, cilin mund ta konsideroni si lojtarin më të fortë?

Ka shumë, por tani nuk më kujtohen.

Cili është miku juaj më i mirë në ekipin që luani?

Kam shumë, po Frank Ribery dhe David Alaba më shumë.

Cilat janë synimet tuaja për këtë sezon?

Që të luaj sa më shumë dhe ta fitojmë një titull.

Cila është mënyra juaj më e mirë për të bërë një gol të jashtëzakonshëm?

Të japësh sa më shumë shuta.

Duke qenë këtu, cili është goli juaj i preferuar që keni bërë në portën kundërshtare?

Ka shumë, por do të theksoja atë kundër Anglisë.

Kur keni qenë i vogël, a keni thënë 26 FLATRA Nëntor 2012

ndonjëherë se ju nuk do të bëheni kurrë si një nga ata që luanin në ekran, dhe si arritët të jeni këtu ku jeni?

Jo unë kurrë nuk kam pasur mendime të mëdha, sepse unë kam luajtur futboll se e dua shumë. Por besoj që secili futbollist ka dëshirë ta bëj hobin e tij si punë profesionale.

Sa i përket faktit që sot gjendem në këtë pozitë në futboll, mund tu them se, së pari, ka qenë familja ime që më ka ndihmuar shumë, gjithashtu edhe një punë e madhe, edhe kohën e lirë e kam shfrytëzuar për tu përkushtuar futbollit. Dhe duhet përditë të dish se cili ke qenë, që të jesh gjithmonë me këmbë në tokë.

Më ka ndihmuar edhe Zoti që nuk kam pësuar kurrë lëndime të rënda.

Ju ta jepni përshtypjen e një personi që ka shumë vetëbesim që ndjehet sa herë ju jeni në fushë, në fakt sa e vërtet dhe e pavërtetë është kjo?

Jo kështu është me të vërtetë. Për mua futbolli është njësoj ën gjithë botën. Si të luaj me Bazelin apo me Bayernin. Si në Indi ashtu edhe në Suedi apo diku tjetër. Topi është i rrumbullaktë.

Personale Cila është jeta juaj jashtë fushës së gjelbër?

Në shumicën e kohës së lirë e kaloj me familjen time.

Cili është aktori/aktorja juaj i preferuar?

Mund të them se ka shumë, por do të veçoja, Vin Diesel, Leonardo Di Caprio. Stupcat, Leci e Qumili e të tjerë. Çfarë muzike dëgjoni?

Shqip, Rnb, House...

A i frekuentoni diskotekat?

Shumë pak se është shumë e vështirë të kesh qetësinë tënde në disko.

Si janë raportet tuaja me femrat?

Ai është sekreti im J. A vini shpesh në Kosovë dhe çfarë ju mungon kur jeni larg saj?

Po sa herë që kam kohë të lirë në verë. Shkoj në Zhegër, ku jam rritur dhe ku kam shtëpinë dhe familjen time. Ajri i Kosovës, se është vendlindja ime.

Ju jeni rritur dhe jetoni jashtë Kosovës, por a keni në planet tuaja që një ditë të ktheheni përfundimisht në Kosovë?

Këtë pyetje më mirë ma bëj kur t’i bëj 60 vjet :).

Në këtë 100 vjetor të Pavarësisë së Shqipërisë, si ndjejeni ju dhe mesazhi që keni për shqiptarët?

Të mundohemi t’i harrojmë ato çfarë kanë ndodhur dhe të shohim përpara. n

search for earth’s twin

Distributor për Kosovë - N.T.SH. Kosova Saat, Gjilan. Tel. 044 163 698

nËntor 2012 FLATRA 27

Në mendjen time

Bekim

Shllaku Cili ka qenë ndikimi më i madh në karrierën tuaj si model?

Në vitin 2004/2005 kam fituara çmimin si top model i viti. Viti 2004/2005 ka ngërthyer në veten time risi, e cila vazhdon me aktivitetet të shumta në fushën e modelimit. Çfarë ju tmerron më shumë?

Fjala tmerr po më tmerron tani, mirëpo ndihem keq kur kuptoj se dikush më ka gënjyer apo nuk e ka treguar sinqeritetin.

Me çfarë aktivitetesh jeni marrë kohët e fundit?

Përveç aktiviteteve ditor të punës, po e shfrytëzoj kohën të kaloj më shumë me vajzën time Eva dhe bashkëshorten time Antonina.

Gjithashtu gjej kohë të jem gjithnjë pranë modelimit si në aktivitet praktike ashtu edhe teorike.

28 / FLATRA / nËntor 2012

foto: petrit prena j

Kur ka qenë hera e fundit dhe me kë e keni humbur toruan?

Në përgjithësi i përkas njerëzve me durim të pakufishëm, mirë po toruan (durimi) e ka një kufi njerëzor që po thuajse fare nuk e humbas. Vete fakti se jam i durueshëm nuk kame patur rast të humbas durimin me askënd, mirëpo mundohen që humbja e durimit të mos jetë e pa arsyeshme.

Frika e vetme: Të mos i hyj në hak askujt...

A frikësoheni nga ndonjë gjë?

Unë i përkas botës së njerëzimit që luftojmë që fjala frikë ta heqim nga fjalori, megjithatë nuk kam arsye të frikohem nga asgjë. Ndoshta e vetmja frike është që unë të mos bëj gabime dhe të mos i hyj në hak askujt pa arsye.

Kur ka qenë hera e fundit që dikush ju ka thyer zemrën?

Po. Zemra ime është “thyer” shumë pozitivisht në momentin e kurorëzimit. Çfarë ju bën më shumë nervoz?

Nervoz me bëjnë lajthitjet, të

pavërtetat dhe jo sinqeriteti i njerëzve.

Të jesh i famshëm të jep ndjenjën e…

Të jem i famshëm më jep ndjenjën e krenarisë, vlerat dhe eksperienca që e posedoj ti transmetoj te gjeneratat e reja. Unë besoj që suksesi sidomos modelimi, dhuntia që ke jam nga Zoti.

Në çka jeni i fokusuar këto kohët e fundit?

Përveç familjes dhe punës, fokusi ime është në fitnesi, leximi, kalimi i kohës së lirë me miqtë e mi.

cult / elina duni

jazzi në mënyrën e Elina Dunit Krenare për rrënjët e saj shqiptare, e rritur dhe edukuar në Zvicër, Elina Duni, e cilësuar si “një zbulim i mrekullueshëm i skenës së xhazit evropian” na rrëfen jetën dhe karrierën e saj. Një udhëtim në kombinimin e jashtëzakonshëm të traditës dhe xhazit bashkëkohor që di ta bëjë vetëm Elina.

Nga Sara Ereqi fotografia: blerta k ambo

E

lina Duni me siguri nuk ka dyshuar që kënga do të bëhej pjesa më e rëndësishme e jetës së saj. Me një prirje të natyrshme për të kënduar dhe improvizuar, Elina, ka mbajtur koncerte në të gjithë botën, e ndikuar nga zëra që i kanë ardhur që nga fëmijëria si ai i Vaçe Zelës, këngëtarët e muzikës popullore Bik Ndoja, Parashqevi Simaku, Eli Fara deri te “The Beatles”, Janis Joplin dhe pastaj artistë xhazit si Miles Davis, John Coltrane, Billie Holiday, Shirley Horn, Sidsel Endresen.

“Jam rritur duke i dëgjuar të gjithë këta këngëtarë apo grupe”, ka

thënë për revistën tonë. Zëri i saj i butë e bën atë një nga këngëtaret më të veçanta në peizazhin e xhazit bashkëkohor. Një shqiptare, e lindur në Tiranë, më 1981, vajza e shkrimtares Besa Myftiu dhe e regjisorit Spiro Dunit ndërsa sot një nga emrat unik të xhazit botëror. Karriera e Elinës filloi qysh në festivalet për fëmijë dhe ato në RTSH, kur u ngjit për herë të parë në skenë në moshën pesë vjeçare.

Ndërsa mori hov me shpërnguljen e saj në Gjenevë, në vitin 1991, ku studioi pianon klasike dhe zbuloi xhazin. Gjatë studimeve të saj ajo formon grupin Elina Duni Quartet me Colin Vallon në piano, Patrice Moret në kontrabas dhe Norbert Pfammatter në bateri.

nËntor 2012

FLATRA 29

cult / elina duni

E shoqëruar nga tre muzikantë zviceranë të jashtëzakonshëm e që janë: Colin Vallon në piano, Patrice Moret në kontrabas dhe Norbert Pfammatter në bateri. elina duni quartet

Xhazi, si manifest lirie...

Kur xhazi fillon e të “shkrihet” nën tingujt e grupit Elina Duni Quartet, e shoqëruar nga tre muzikantë zviceranë të jashtëzakonshëm me kompozimet e Elina Dunit dhe poezi të Ismail Kadaresë ose Besa Myftiut, atëherë të falë magjinë e vet. Po si merr kuptim muzika xhaz te e mirënjohura Elina Duni?! “Xhazi për mua është një manifest lirie: do të thotë që brenda strukturës së një kënge ke lirinë të improvizosh dhe të krijosh çdo herë diçka të re. Kjo të jep mundësinë të këndosh një këngë pak ndryshe çdo natë. Në një shoqëri ku gjithçka shkon drejt formatimit dhe standardizimit ky këndvështrim muzikor është për mendimin tim shumë i nevojshëm”, - shprehet Elina.

30 FLATRA Nëntor 2012

Ndërsa sfida më e madhe për një artist xhaz sot, për Elinën, është të tejkalojë shabllonet e vetë xhazit dhe idetë e gabuara që kanë ndonjëherë njerëzit për këtë zhanër muzikor. Gjithashtu ajo vet është një nga ato këngëtare të mrekullueshme saqë e pushton skenën kur ngjitet, dhe improvizimi vokal në skenë, është një nga vetitë e saj si artiste. “Një vokalist e ka më të vështirë të gjejë rrugën e tij si improvizues, ta mendojë zërin si një instrument në vete,

sepse shumica janë rritur me strukturën e këngës e cila nuk lejon improvizim vokal. Prandaj duhet shumë punë dhe kërkim me zërin për të gjetur një tingull të veçantë dhe një fjalor muzikor interesant. Për mua improvizimi është shumë i rëndësishëm dhe kërkon një punë të vazhdueshme, e cila nuk mbaron kurrë. Mundemi gjithmonë të ecim përpara dhe të përmirësohemi”, mendon ajo.

Ndërsa nëse do ndaleshim te kompozimet e saj, duhet nënvizuar

cult / elina duni

shumë i rëndësishëm, sepse unë e jetoj këngën nëpërmjet tij”, shprehet ajo.

Folku shqiptar

se ato paraqesin disa nga pjesët më unike dhe emocionale të repertorit të këngëtares Duni, sepse për të kompozuar duhet të përballesh dhe të tejkalosh kufijtë e vetvetes.

“Besoj që ka dy mënyra të ndryshme kompozimi: E para është urgjenca për të krijuar, për të shprehur diçka e cila vjen shpesh si rrjedhojë e një përjetimi të veçantë. E dyta është krijimi i marrë thjesht si një studim teknik, një mënyrë për t’u përballuar me kufijtë e vetvetes dhe për t’i tejkaluar ato. Këto janë dy aspekte shumë të ndryshëm

por që për mendimin tim përmbushin njeri-tjetrin dhe frymëzohen nga njëri-tjetri”, thotë Elina. E kur jemi te ky proces Elina tregon se kur kompozon, shpesh teksti është i pari është pikërisht melodia e tekstit që determinon muzikën më pas. “Kur vura në muzikë poezinë Kristal të Kadaresë, ishte shumë e rëndësishme që fillimisht të gjeja ritmin që përmbanin fjalët, muzikalitetin e tyre, si një bosht i këngës. Edhe në interpretimin xhaz të këngëve popullore teksti është gjithashtu

Elina Duni nuk është thjeshtë një tjetër këngëtare që po bën karrierë të mrekullueshme në skenat botërore, por një artiste që përçon dhe i jep zë muzikës folk shqiptare.

Nëse do të më duhej të perifrazoja publicistin Ardian Klosin në lidhje me kontributin e Elina Dunit do të thosha se ajo po zgjon pasuritë e muzikës shqiptare që flenë prej dekadash dhe po u jep jetë. Duket se e mori një sfidë personale me vetveten kur Elina Duni, kur një miku i saj pianist, gjatë studimeve e kishte pyetur nëse dinte ndonjë këngë tradicionale shqiptare.

Ajo nuk dinte, por e nxiti atë të gjurmonte më shumë për të zbuluar muzikën e vendlindjes së saj. Duke filluar që nga viti 2004, Elina Duni, së bashku me grupin e saj është marrë me këngët shqipe duke i sjellë ato në versionin dhe stilin e tyre. Ajo i konsideron ato si qendra e zemrës dhe thotë se ndjehet e shtyrë nga poezitë e tyre sa herë që këndon. Tekstet rrëfejnë dashurinë, epshin dhe nderin. Por dashuria e madhe për këngët ballkanike, në veçanti ato të atdheut të saj, e lidh edhe më shumë me vendin ku jeton më shumë se dy dekada, dy botë që ajo i lidhi me muzikën. Me zërin e saj ekspresiv Elina Duni, këndon këngët folklorike shqiptare në oqeanin e madh të muzikës botërore, ashtu “këmbëzbathur” si një bareshë, ajo vazhdon të mahnitë publikun me zërin e saj të mrekullueshëm.

Vetëm pak para disa kohësh Elina ka nxjerrë edhe albumin e saj më të ri titulluar “Matanë malit”, dhe me dhjetëra koncerte anë e mbanë botës, për ta promovuar atë, si në SHBA, Gjermani, Zvicër, Austri ndërsa në trojet shqiptare do të vijë në muajin dhjetor, në Prishtinë më datën 15, në Tiranë, 17.12, në Korçë më 19 dhe në Tetovë e Shkup 20-2223.

nËntor 2012

FLATRA

31

intervistë

Kufijtë që mbartim

tërë jetën me vete Intervistoi: Besa Doda j; Fotografia: Petrit Prena j

“Ky roman, besoj, vjen në këtë përvjetor si një kujtesë e hidhur, si një padrejtësi historike ndaj degëve të mbetura jashtë trungut”, — thotë autori i librit “Varrë” Eqrem Basha, një libër homazh për gjithë këto dekada ndarjesh të shqiptarëve në 5-6 shtete.

Pse vendosët të tregoni një histori kufijsh përmes librit “Varrë”?

Kufiri është mbase plaga më e rëndë në trupin tonë si komb. Ai na ka ndarë e na ka përçarë me shekuj, në luftëra e pushtime të egra dhe është ngulitur e ka qëndruar edhe sot kësaj dite midis kraharorit e gjymtyrëve tona. Shqiptarët vazhdojnë të jetojnë në 5-6 shtete dhe gjithnjë e më tutje ka hapësira ku komunikimi midis pjesëve të ndara është pothuaj i pamundshëm.

Kujtoni Luginën e Preshevës, Çamërinë... Por edhe komunikimi me pjesët e tjera nuk është aq i lehtë, edhe pse kujtojmë se jetojmë të tjera kohë.

Unë vetë kam lindur dhe kam kaluar rininë e hershme në një vend të rrethuar me kufij. Qyteti im i lindjes tash është në Maqedoninë Perëndimore, po nuk ka qenë 32 FLATRA Nëntor 2012

gjithmonë aty. I thonë Dibra e Madhe, për ta dalluar nga Dibra e Vogël, apo Dibra e Poshtme (Peshkopia), që gjendet në anën tjetër të kufirit shqiptaro-shqiptar.

Ka qenë qendra e krahinës së gjerë të Dibrës, por ka mbetur jashtë grigjës, si bariu pa kope. Këndej e andej kufirit kanë jetuar dhe jetojnë familje të ndara, pjesë të një fisi. Kufiri aty ka bërë gjithmonë lojën e gjarprit që përvidhet midis shkurresh, nën bar e ndër shkëmbinj, e që di të të futet dhe në gji. Ai ka lëvizur e ka shëtitur sipas hartave e vizatimeve të pushtuesve të radhës, duke ndarë fshatra përgjysmë, duke shëtitur nganjëherë përmes qytetit. Ai ka hyrë në mendjen e në mishin tonë si ushujzë që na ka pirë gjakun dhe e ka shndërruar jetën në skëterrë në periudha të ndryshme historike.

Këtë barrë e varrë e kam bartur gjithë jetën dhe s’kishte se si të mos e rrëfeja një herë.

Ku qëndron në mënyrë metaforike dhe gjeografike ky kufi?

Dhe çfarë ndan?

E thashë më lart... Natyrisht, nuk është ky i vetmi shembull dhe nuk është e vetmja thikë ndarjeje në trupin dhe në kujtesën shqiptare.

Ajo sëmbon njësoj dhe kullon gjithandej nga janë futur telat me gjemba për të ndarë vëllain me vëllain, birin me babanë, kushëririn me kushëririn. Prandaj në roman nuk është saktësuar një vend, por është ngritur, besoj, metafora e ndarjes së shndërruar në plagë, në VARRË.

E përsëris, në roman nuk ka një përcaktim të një subjekti, t’i themi, gjeografik. Ai është trajtuar si fenomen dhe mund të vendoset

bardh e zi

Unë vetë kam kaluar rininë e hershme në një vend të rrethuar me kufij. Qyteti im i lindjes tash është në Maqedoninë Perëndimore, po nuk ka qenë gjithmonë aty... eqrem basha

nËntor 2012

FLATRA 33

intervistë — bardh e zi

e të rinjihet në Ulqin si në Gjakovë, në Preshevë e Bujanovc, si në Dibër, Strugë e Tetovë... Por ai është nisur nga një përjetim dhe nga kujtimet e mia, ndaj dhe njerëzit e mi mund ta gjejnë veten më afër se kushdo tjetër, sado që askund nuk janë përmendur emra e toponime. Nuk më takon mua si autor ta them, por lexuesi besoj se do ta ketë në dorë që në fillim zbërthimin e kësaj.

Reagimet e para të njerëzve që e kanë lexuar ma kanë dëshmuar këtë.

Në këtë 100 vjetor të Pavarësisë së Shqipërisë, ende kemi kufij ndarës dhe varrë mes shqiptarëve, si përcillet kjo tek lexuesi nëpërmjet rrëfimit tuaj në kohë dhe hapësirë?

Pavarësia e shtetit shqiptar, sado që është ngjarja më e madhe historike e Shqipërisë dhe e shqiptarisë, la përtej trungut më shumë se gjysmën e tokave dhe të popullit tonë. Për më tepër, pjesa e mbetur jashtë përjetoi vuajtje dhe përndjekje nga më të rëndat dhe më mizoret që ka mbamendja jonë kombëtare.

Projektet e dyndjeve dhe shkuljeve, spastrimeve të fshatrave e qyteteve shqiptare, përndjekjet, shtypjet, burgosjet, syrgjynosjet u bënë pjesë e jetës sonë në periudha të ndryshme historike, bile edhe atëherë kur propagandohej barazia dhe bashkëjetesa. Andaj dhe ky roman, besoj, vjen në këtë përvjetor si një kujtesë e hidhur, si një padrejtësi historike ndaj degëve të mbetura jashtë trungut.

“Varrë” ngërthen në vete vuajtjen e një populli të tërë përgjatë dekadave, gjithnjë duke iu referuar aspektit letrar, si e shihni fundin e këtij kalvari?

Për fat të keq fundi, apo zgjidhja, mbetet edhe më tutje e mjegullt. Ne po jetojmë realitete të ndryshme.

Politika na sjell vërdallë e na mbyt me përralla, të cilave shpesh nuk u beson as vetë. Ata që na premtojnë 34 FLATRA Nëntor 2012

Nuk më mungojnë idetë, më mungon vetëm koha...

Evropën e bashkuar nuk marrin asnjëherë guximin të premtojnë shqiptarin e bashkuar, thuajse i druhen reagimit të atyre që ne esencë janë shkaktarë të kësaj ndarjeje. Çfarë e dallon romanin “Varrë” nga tre romanët e tjerë?

Në një farë mënyre “Varrë” lidhet me të tre, e në veçanti me “Dyert e heshtjes” dhe deri diku me “Lakoren e “Ik’sit”. Mbase tek “Lakorja...” afërsitë janë më shumë strukturore dhe në mënyrën e rrëfimit, por edhe në një file rouge përmes një personazhi gati të padukshëm të Ik(ë)sit. Nuk më takon mua ta them, por besoj se që të katër romanet në fakt ndjekin një rrugë më specifike të rrëfimit, të cilës përpiqem t’i qëndroj besnik.

Shkrimtarët kanë ritualet e tyre, mënyrat për të arritur te frymëzimi, por cilat janë tuajat?

Nuk e kuptoj tamam si ritual punën e frymëzimit, sidomos te proza.

Mbase poezia kërkon momente të veçanta, shkallë më të ngritura emocionesh, cytjesh e nxitjesh,

por proza do mbështetje të fortë në përvojën tënde si krijues, në përvojën jetësore në përgjithësi dhe në strumbullarin e subjektit që do të trajtohet. Nuk niset një roman, e as një tregim si një vjershë, sepse nuk janë të çastit. Sidoqoftë, edhe prozë nuk mund të shkruhet në çdo kohë dhe në çdo disponim, siç nuk mund të bëhet asnjë punë tjetër pa një motivim dhe pa një këndellje krijuese. Unë do të thosha se kjo është punë e mundimshme që të jep kënaqësinë vetëm atëherë kur e sheh në duart e lexuesve dhe i dëgjon komentet e tyre.

Një pyetje e paevitueshme, por a jeni duke shkruar për momentin?

Gjithsesi, nuk është se këtu e kam vënë pikën dhe do t’i jap pushim vetes. Në kohën kur jam me një projekt, gjithnjë i mendoj dhe projektoj të tjerët. Nuk më mungojnë idetë, më mungon vetëm koha, sepse kam detyra dhe obligime jashtë punës sime si krijues.

Shkrimtari te ne, për fat të keq, ne nuk mund të jetojë vetëm nga letërsia. n

blog

Nacionalizmi Rrezearta Reka Nën ethet e festimeve të 100 vjetorit të pavarësisë së Shqipërisë, dhe me një eufori të ngjashme si fëmija që pret festën e Vitit të Ri, isha ftuar në promovimin e librit për Veprimtarinë e Hasan Prishtinës, në Shkup. Derisa dëgjoja fjalimet e autorëve, reflektoja paralel mbi figurën e Luanit të Prishtinës, siç e kishte merituar nofkën Hasan Prishtina atë botë. Përkushtimi i tij ndaj shqiptarisë kudo që ndodhej ajo, është për t’u admiruar edhe sot.

Gjatë këtij reflektimi, m’u kujtuan edhe orët e historisë gjatë shkollimit në vitet e para-luftës.

Nuk më kujtohej dot të kishim mësuara që shumë për figurën e Hasan Prishtinës — më tepër vëmendje u ishte kushtuar figurave ballore në fotografitë e pakta të librave e jo aq të atyre që në fakt, të shtyrë nga një ndjenjë e pastër e nacionalizmit, u kishin paraprirë lëvizjeve më të mëdha kombëtare, të mirat e të cilave po i jetojmë ne sot. Në kohët e sotme, nacionalizmin e ndjejmë në një tjetër formë. Jo si një cytje për të rrokur armët në kryengritje, por si një konflikt personal për të ndërtuar një identitet që do të donte shtetin po aq sa edhe kombin. Vite më parë, në të 90-tat, me nacionalizëm mbijetuam, kur babi na lëshon te këngët patriotike, sa për të na dhënë zemër për ditën e ardhshme kur me gjysmë qepe në xhep, duhej të dilnim në protesta. Më kujtohen pastaj festimet e ditës së shkollës ku vijoja mësimet dhe asnjëherë nuk harroj pasionin e recitaleve të “Flamur gjak o flamur shkabë…!”

Sot, kur luan kombëtarja shqiptare, nacionalizmi edhe pse ndryshe, vjen

aq fuqishëm sa na e nxë frymën. Kur Majlinda Kelmendi rrëzohet përtokë, unë qaj për të dhe për kombin.

Kur Rita Ora flet shqip dhe nuk lë vend pa përmendur prejardhjen e saj shqiptare, mua më rrëqethet mishi kokërr. Gjë që me gjasë, më bën dhe mua një nacionalist të papërmirësueshëm. Një mbrëmje deri sa po i krihja flokët vajzës time Borës, ajo më kërkon t’i këndoj “atë këngën, kush është burrë nuk frikohet”. Dhe unë i them që e ka fjalën për himnin kombëtar. Ajo më pyet se çka është himni kombëtar?.

Unë i them që është një këngë e vetme e të gjithë shqiptarëve, kudo që janë, që sa herë dëgjohet na kujton që jemi të gjithë një dhe që e duam kombin pa kufi. Dhe nis e këndoj. Kur mbërrij te pjesa e dytë, Bora më ndalon. Më thotë ose kënga është shumë e dhimbshme.

Me gjasë, po t’i këndoja ndonjë nga këngët e Rita Orës, do t’i pëlqente më shumë. Se sot heronjtë kombëtar i kërkojmë ndryshe. Jo për t’i prirë kombit në luftë, por si përfaqësues të denjë të kombit në paqe. Fëmijët e mi, që të dy me emra shqip, do të rriten duke mësuar shkarazi për luftën e fundit në Kosovë.

Megjithatë, ata do të edukohen që dashuria për kombin sjellë edhe detyrime për ta ruajtur atë. Atëherë, ata do të mësohen që do të duhet të jenë qytetarë të ndershëm, të lavdërojnë kombin jashtë kufinjëve ndërkaq ta kritikojnë pa e sjellë brenda, të paguajnë faturat me rregull, të ruajnë pyjet me kujdes, të ndihmojnë njëri-tjetrin, dhe të paktën çdo 28 Nëntor, kryelartë, të vendosin flamurin kuq e zi në ballkon.

Kur Majlinda Kelmendi rrëzohet përtokë, unë qaj për të dhe për kombin. Kur Rita Ora flet shqip dhe nuk lë vend pa përmendur prejardhjen e saj shqiptare, mua më rrëqethet mishi kokërr. rrezearta reka

nËntor 2012

FLATRA 35

blog

Nacionalizmi si shprehje e identitetit, nevojë e strukturimit të brendshëm, organizimit më të mirë brenda kornizave të vetvetes është diçka e domosdoshme. albatros rexhaj

Albatros Rexhaj Si çdo gjë tjetër në jetë, edhe nacionalizmi i ka dy dimensione.

Dimensionin pozitiv, ku vjen në shprehje shtytja për të ndërtuar diçka të re, dhe dimensionin negativ, ku vjen në shprehje shtytja për shkatërrim. Nacionalizmi si shprehje e identitetit, nevojë e strukturimit të brendshëm, organizimit më të mirë brenda kornizave të vetvetes është diçka e domosdoshme. Mbi këtë parim më pas vjen në shprehje edhe atdhedashuria si dhe shtytja për sakrificë personale në emër të një të mire të përgjithshme. Nacionalizmi si shprehje e dominimit të një populli mbi popujt tjerë, mohimi i të drejtës së popujve tjerë për ekzistencë apo zhvillim, është diçka e rrezikshme dhe e dëmshme për njerëzimin. Në përmbyllje do të thosha se nacionalizmi, si ndjenjë apo si formë identifikuese, duhet të kultivohet mu sikur personaliteti i një individi. Nëse individi është i dashuruar në veten e tij atëherë ai individi do të bëhet i dëmshëm për shoqërinë. Nëse individi e kupton se roli i tij në jetë është të jetoj i lumtur dhe mos të pengojë të tjerët në lumturinë e tyre, atëherë ai individ mund të prodhojë diçka pozitive për shoqërinë. E njëjta vlen edhe për popujt. Një popull duhet 36 FLATRA Nëntor 2012

të jetë nacionalist deri në atë masë sa ta sigurojë mirëqenien e vet dhe në të njëjtën kohë mos të të pengojë mirëqenien e popujve tjerë.

Ela Ruçi Nacionalizëm? Unë do preferoja “Atdhedashës”.

Në këtë 100 vjetor për të kemi nevojë, për atdhedashuri pa grishje nacionaliste. Si komb e dimë ku i kemi kufijtë, por sot ruajtja e tyre, ngjan se është një mision më i vështirë se 100 vjet më parë.

Kemi nevojë që 3 milionë shqiptarët e Shqipërisë 2 milionë të Kosovës por dhe 10 milionë a më shumë shqiptarët që janë nëpër botë ta duan këtë vend. ela ruçi

Sot nga një luftë me të tjerët për vetëvendosje, kemi nevojë të rifitojmë vendin që na takon si komb me vlerat dhe madhështinë që aq bukur ja këndojmë në vargjet pa fund të telit të lahutës apo ritmit Hip-Hop. Kemi nevojë që 3 milionë shqiptarët e Shqipërisë 2 milionë të Kosovës por dhe 10 milionë a më shumë shqiptarët që janë nëpër botë ta duan këtë vend.

Dhe ta duash këtë Atdhe shpesh s’të bëhet e lehtë. Të sfidon realiteti nga përpëlitja e tij përkrah familjes së tij natyrale, Evropës plakë, të cilës si kemi dhënë pak dhe kemi marr po aq. Të sfilit përpjekja deri e dështuar në këto 100 vite për të formuar një shtet, një demokraci, një stabilitet, një komb. Nacionalist bëhemi për tu mbrojtur nga turpi që na zë shpesh në kronika lajmesh, nga pafuqia për të dialoguar dhe mposhtur kundërshtarët, nga dhuna psikologjike që shkakton një ligj lufte me Greqinë, irritimi që të shkakton përpëlitja e fqinjit maqedonas për të drejtat e shqiptarëve kur ishte Shqipëria e para që e njohu atë si shtet, apo kur Serbia fqinji ynë tashmë i largët me gjithë tolerancën tonë të veçantë ndaj tij, vazhdon të mbetet

blog

i kushtëzuar i mbajtur peng nga “nacionalizmi” i tij.

Dhe bëhemi agresiv me të tjerët e bërtasim në emër të nacionalizmit në një ndeshje futbolli, ndërkohë që atë energji mund ta kthejmë në dashuri për këtë vend.

Atdhedashës bëhuni për 100 vjetor.

Këndojuni trimave të këtyre 100 viteve që luftuan dhe u vranë sepse e donin këtë vend dhe s’janë pak dhe mos guxo kurrë ti harrosh. Për 100 vjetor mëso të duash lirinë që ke fituar dhe kulturën shekullore të tolerancës, respektit, bujarisë, humanizmit, bashkëjetesës për të cilën flasim e krenohemi jepja me dashuri të afërmit tënd, shqiptarit që ke në krah, jepja kësaj toke dhe këtyre njerëzve, riktheji krenarinë që duhet të kishin malet dhe fushat që na rrethojnë, mos e mbush me plehra por pastroje, mos urre por duaje, mos prit të tjerët të japin shembullin, jepe vet.

Nacionalizëm?

Nuk më tingëllon as shqip.

Për 100 vjetor betohu për Flamur për më shumë dashuri dhe Atdheu yt, Atdheu im, do shkëlqejë me gjithë energjitë që kurrë nuk i shteruan. Jo më për të mbijetuar në shekuj por për të prosperuar në ata që vijnë.

Duaje Atdheun tënd.

Gjergj Filipaj Shpejtësia e këmbëve të futbollistëve të kombëtares kuqezi teksa vrapojnë pas topit duke tentuar të shënojnë në portën e kundërshtarit si dhe rakia dy herë e pjekur e kumbullave janë dy nga elementët që mbase më së shumti e përndezin të ashtuquajturin nacionalizmin shqiptar. Këtu nuk bën të harrohet edhe kënga “Xhamadani vija vija”e dy autorëve shkodranë e cila pavarësisht se a ekzekutohet në formatin turbo-folk, patriotik, rok apo pop, pothuajse çdo shqiptari ia çon “mishin kokërr”, ritmin e zemrës ia shndërron në rrahjen e krahëve të shqipes dykrenare dhe zërin ia bën si

pasi që e dëgjon disa herë “Xhamadanin” ritmi patriotik fillon dhe kalon në një distorzion të tingujve që edhe pse janë krijuar për zbavitje tashmë fillojnë dhe e ngarkojnë tepër timpanin e veshit shqiptar. gergj filipaj

klithmë të “orrlit shqyptar” të viseve tona malore.

Por pas lojës së futbollit zëri i tifozëve “çirret” aq sa edhe disa hektolitra ujë me qepë nuk ia heq ngjirjen e krijuar për vetëm afro dy orë të kaluara në stadium, kurse e vetmja gjë që mbet nga rakia e kumbullave është kokëdhimbja e cila nuk largohet së paku nja 2 ditë të mira. Po ashtu pasi që e dëgjon disa herë “Xhamadanin” ritmi patriotik fillon dhe kalon në një distorzion të tingujve që edhe pse janë krijuar për zbavitje tashmë fillojnë dhe e ngarkojnë tepër timpanin e veshit shqiptar.

Mjaftojnë 15 minuta qëndrim në një autobus me gjimnazistë kosovarë që ia kanë mësyer “nan’s Shqypní” në eskurzion dhe secili e vizualizon qartë këtë situatë.

Pra shikuar në aspektin zbavitës dhe atë të kalimit të kohës së lirë me miq duke përcjellur futboll, pirë raki

apo duke zbuluar bukuritë e virgjëra të nënës Shqipëri – nacionalizmi shqiptar sa primitiv e aq modern njëkohësisht është thjesht një episod i shkurtër që na shfaqet sa herë që si të them ne si popull kërkojmë mëshirë për vetën tonë kundrejt të tjerëve. Vetëm duke shpalosur nacionalizëm arrijmë të tregojmë se çfarë jemi të zotët të bëjmë ose thënë më mirë atë çka nuk jemi të zotët të bëjmë dhe nacionalizmin e përdorim si një “çfarë do të bënim po të kishim mundësi”. E mundësi kemi shumë për të bërë gjëra në radhë të parë patriotike dhe jo nacionaliste.

Pikërisht doja të prekja në zotësinë shqiptare të rrahjes së tifozëve kundërshtarë, pirjes së krejt rakisë së komshiut, si dhe mbledhjes së farës së audio-bërllokut gjatë ekskursioneve patriotike nëpër Shqipëri. A mundemi ne shqiptarët të bëjmë diçka fisnike apo thënë ndryshe patriotike?

Andaj shpesh duke e menduar këtë çështje mendoj me vete për nacionalizmin shqiptar– sidomos kur kam vështirësi të ecjes në trotuar të mbipolluara me makina të parkuara keq – apo kur më duhet të hidhem nga një cep i rrugës tek tjetri shkaku i baltës dhe bërllokut të akumuluar aty me javë! Çka mund të bëjnë me ne shqiptarët diç më pak nacionaliste e më shumë patriotike?

Shembull bie fjala mund të fillojmë të paguajmë me rregull faturat e rrymës si në Kosovë ashtu në Shqipëri, të parkojmë makinën aty ku duhet, të respektojmë normat ligjore jo vetëm kur na konvenon por për çdo gjë që klasifikohet si normale. Ta respektojmë shtetin e mos ta shohim si pengesë në jetën tonë. Të fillojmë të tregojmë patriotizëm dhe jo vetëm disa inkursione të nacionalizmit primitiv – që na kaplojnë ca ditë gjatë vitit kur shënojmë data të ndryshme me karakter kombëtar. Le të shtohet pyetja se çka mund të bëjmë ne për shqiptarinë dhe jo gjithmonë të kërkojmë përgjigjen në atë se çka mund të bëjë shqiptaria për ne?

nËntor 2012

FLATRA

37

street style faces

Profesioni i zjarrfikësit sot në botë konsiderohet si profesioni jo më i paguari, por më fisnik gjithsesi.

Nga Be sa Doda j / fotografia: berat murina

Ky reportazh i dedikohet botës së zjarrfikësve, të gjithë atyre që ëndërrojnë të bëhen të tillë, për të gjithë ata që janë në Departamentin e Zjarrit…heronjtë e çdo dite.

P

ër dekada me radhë, njerëz të thjeshtë, anonimë, nga qytete të ndryshme, rrezikojnë çdo ditë jetën e tyre për të ndihmuar ata që mund të jenë në rrezik, dhe ata nuk kërkojnë asgjë, as pyesin për ngjyrën e lëkurës, fenë apo idetë politike. Këta heronj të panjohur rrallë herë bëjnë lajmet. Vetëm kur

38 FLATRA Nëntor 2012

ngjarje apo situata prishin jetën tonë, vetëm kur ne i shohim ata në punë në kushte ekstreme, rreziku, në kufirin e durimit njerëzor, vetëm atëherë, ne u dedikojmë atyre pak minuta vëmendje dhe u kthehemi politikanëve që kurrë nuk i mbajnë premtimet e dhëna. Prandaj ne në këtë numër special të 100 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë sjellim një ditë nga jeta dhe puna e zjarrfikëse,

pranë Departamentit të Zjarrit, në Aeroportin e Prishtinës. Larg vëmendjes së njerëzve dhe mediave aktivitetet e tyre nuk ngjajnë me profesionet e tjera. Në një ambient ku, harmonia mes pjesëtarëve të ekipit bie më së shumti në sy, shefi i këtij departamenti, z.Adem Statovci na pret miqësisht dhe na njeh nga afër me rregullat dhe punën e tyre. Sa më shumë që njohim dhe

reportazh

mësojmë rreth këtij profesioni, aq më afër jemi dilemës se përse kanë zgjedhur të bëhen të tillë. Dardan Statovci është një nga pjesëtarët i këtij departamenti dhe ka vendosur që të jetë një zjarrfikës, një profesion që gjithmonë e ka joshur dhe intriguar për të qenë këtu ku është sot. “Jeta ka shumë sfida, të cilat e kanë treguar natyrën e fort dhe vendosmërinë e njeriut. Një nga sfidat më të mëdha është edhe ky profesion pra përballja me zjarre dhe reagimi për të shpëtuar jetë njerëzish kur të gjithë të tjerët mundohen të largohen nga ndonjë zjarr dhe ti shkon drejt tij për ta shuar atë dhe për të shpëtuar jetë njerëzish që mund të jenë të ngujuar aty. Pra, profesioni i zjarrfikësit sot në botë konsiderohet si profesioni jo më i paguari, por më fisnik gjithsesi”, - tregon Dardani.

Aq sa e bukur dhe joshëse duket ideja për të qenë pjesë e kësaj skuadre, po aq mbart me vete rreziqe, të cilat, megjithatë janë marrë përsipër nga të gjithë anëtarët që përbëjnë këtë departament me një vullnet dhe kurajë të jashtëzakonshme.

Beteja me zjarret Nëse me fjalën “hero” nënkuptohet flijimi i jetës personale për të shpëtuar jetën e dikujt tjetër, atëherë këta zjarrfikës qëndrojnë gjithmonë përpara kësaj sfide. Dhe nga këndvështrimi im personal,

një person që shpëton jetën e dikujt tjetër duke rrezikuar të vetën, është një hero. Megjithëse kjo fjalë ndonjëherë duket bombastike, madje edhe është abuzuar e keqkuptuar lidhur me domethënien e saj, por në të vërtetë nuk ka ndonjë sinonim tjetër për të treguar një njeri që kryen veprime të caktuara si Departamenti i Zjarrit të Aeroportit të Prishtinës. Të cilët, ashtu si zjarrfikësit në çdo anë të botës, përballen me raste nga më të ndryshme dhe më të rrezikshme.

“Nuk ka beteja të lehta kur reagon në ndonjë rast të zjarrit, secili rast ka

specifikat dhe rreziqet e tij që në çdo moment mund të shfaqen. Në këtë botë çdo gjë mund të ndizet dhe mund të paraqes rrezik për njerëzit dhe pasuritë e tyre, prandaj edhe metodat dhe lufta ndaj zjarrit nuk është gjithmonë e njëjtë“, rrëfen shefi i Departamentit të Zjarrit, z.Statovci.

E ndërsa çdo ditë është një ditë e re për ta, një ditë që sjellë beteja të reja, të cilat i hapin udhë rrezikut dhe që kërkojnë gatishmëri absolute.

“Ka pasur shumë raste emergjente në të cilat kam intervenuar dhe kam marrë pjesë .Një rast ku mund ta veçoj është një aksident i rëndë trafiku ku kanë qenë të involvuar një autobus me plot udhëtarë dhe një automjet civil me 4 persona. Si kemi marrë thirrjen për ndihmë kemi reaguar menjëherë në vend të ngjarjes me njësitë tona dhe fatkeqësisht në atë vend nga aksidenti i rënd kanë vdekur në vend dy gra një tjetër e cila ka qenë në gjendje shumë të rëndë shëndetësore pasi i kemi dhënë ndihmën e nevojshme të parë dhe e kemi transportuar me autoambulancën e shërbimit në gjendje kritike deri në spital të Prishtinës, ka arritur të mbijetoj dhe sot është e gjallë ajo grua. Dua të them se është një ndjesi e pa

nËntor 2012

FLATRA 39

reportazh

11

përshkruar kur ti arrin ti shpëtosh jetën dikujt, atëherë e sheh se ke një profesion që ja vlen të përkushtohesh dhe punosh pa përtesë”, shprehet z.Adem, duke shtuar se ka pasur raste tjera shumë të rrezikshme si devijim i rrugëtimit të aeroplanit në tokë, dalje nga pista e aeroplanit apo edhe raste tjera, por fatmirësisht këto kanë qenë pa fatalitete, urojmë që sa më pak raste ti kemi me fatalitete.

Në realitet, për të qenë pjesë e këtij Departamenti të Zjarrfikësisë duhet që të kalohen një sërë testesh aftësie dhe trajnimesh, dhe mbi të gjitha të demonstrohet një vullnet i hekurt në ndjekje të rezultateve. Anëtarët që tashmë prej vitesh janë pjesë e tij janë trajnuar dhe aftësuar në bazë të standardeve botërore, në Angli dhe Islandë.

profesion për burra Nga ana tjetër ky departament deri më sot është plotësisht në “duart” e meshkujve dhe me këtë rast vet drejtuesi i këtij institucioni bën një apel për të gjithë ata që duan 40 FLATRA Nëntor 2012

Falënderim të veçantë për:

1. Adem Statovci - Fire Chief; 2. Agron Cakiqi - Deputy Fire Chief; 3. Dardan Statovci - Sub Officer; 4. Sami Elezaj; 5. Besnik Tahiri; 6. Astrit Bekolli; 7. Blerim Gashi; 8. Fatos Rama; 9. Bajram Gashi; 10. Bashkim Sejdiu; 11. Fidaim Dragusha

të bëhen pjesë e tij, por në veçanti femrave.

“Unë i inkurajoj të gjithë ata që duan të jenë zjarrfikës profesional që ta bëjnë këtë, është një sfidë shumë më ndryshe se profesionet e tjera të

përditshme. Rastet mund të shpien kudo dhe në lloj-lloj rreziku, por në fund kur i mbaron këto raste ndihesh i çlodhur me punën që ke bërë. Unë u këshilloj edhe gjinisë femërore që të marrin në konsideratë angazhimin në profesionin e zjarrfiksisë. Gjatë trajnimeve të mia profesionale jashtë vendit kemi parë e femra që bënin trajnim pa ndonjë dallim nga meshkujt, gjë që në shërbimet tona të zjarrfikësve deri më tani nuk kemi parë. Por pse jo nesër të mos kemi edhe femra në shërbim”.

Një profesion që ka avantazhet dhe disavantazhet e tij, si shumë profesione të tjera, por që assesi nuk duhet të jetë një pengesë që shumë femra në Kosovë të aplikojnë dhe të trajnohen për të qenë zjarrfikëse në të ardhmen pranë këtij institucioni, i cili të inkurajon për të kontribuar në mënyrën e duhur për vendin tënd.

Këta njerëz meritojnë një mirënjohje universale, këta “heronj të heshtur” nga forca e jashtëzakonshme e shpirtit, është ajo e duhura dhe e drejta, përkufizimi i pastër i guximit... n

gratë në biznes

kur «sundojnë» gratë?

Nga Brunilda Merko / Fotografia: Berat Murina

Mes jetës së përditëshme, familjes, punës dhe shoqërisë secila prej nesh kërkon çdo ditë të gjejë vetveten. Çfarë dëshirojmë ne? Elvira Ademi, Lindita Haxhiu dhe Diamanta Duriqi-Bahtijari, nëna, bashkëshorte, profesioniste, gra që sfidojnë përditshmërinë, vijnë në Flatra me një rrëfim jetësor.

F

emrat pa ambicie nuk mund të “prekin” madhështinë! Mbretëresha Elizabeta I, hoqi dorë nga mundësia për të qëndruar pranë familjes, që të sundonte Anglinë. Susan B. Anthony e shumë gra të tjera rrezikuan madje edhe burgun, që të shpërndajnë mesazhin e barazisë femërore. Përgjatë historisë, shumica e femrave të suksesshme treguan vullnetin për të drejtuar “timonin”e jetës së tyre dhe çdo gjë tjetër që ishte e nevojshme për të arritur qëllimet. Por le të përballemi me të vërtetën: femrat nuk gëzojnë avantazhe siç ndodhë në rastin e meshkujve. Është e vërtetë se kohët kanë ndryshuar dhe nëse bëjmë një krahasim me brezat e kaluar, ku kuzhina ishte vetëm vend për gratë, sot atë e “vizitojnë” edhe meshkujt, por kur bëhet fjalë për profesionin dhe progresin, ata janë më të privilegjuarit. Megjithatë

sot, gra të suksesshme dhe që ia dalin në çdo sferë, mund t’i shohim më shpesh, t’i takojmë dhe të mësojmë nga eksperiencat e tyre. Në këtë rubrikë ato i sjellim më afër jush, nëpërmjet tri profileve interesante që kemi përzgjedhur si pikë referimi për të gjitha femrat, që duan të

jenë të pavarura dhe që dinë çfarë kërkojnë. Elvira Ademi, Lindita Haxhiu dhe Diamanta Duriqi, janë femrat, nënat, bashkëshortet dhe zonjat e suksesshme, që i duam për atë që përfaqësojnë, për të arriturat dhe forcën që i karakterizon.

Profilet i gjeni në vijim >

nËntor 2012

FLATRA

41

profil 1

Elvira Ademi

Sinonimi i femrës së suksesshme për mua është ambicia e qartë, vetëbesimi dhe guximi.

Kur këto të tria janë të gërshetuara në mes vete, unë i quaj sinonim e të qenët e suksesshme. elvira ademi

42 FLATRA Nëntor 2012

Elvira një grua që kërkon të vërtetën në gjëra të thjeshta. Një grua, që bën një jetë, jo gjithmonë të lehtë në shoqërinë tonë, e angazhuar në punë, me fëmijët, bashkëshortin, në shtëpi, por që e dashuron jetën dhe di t’i buzëqesh asaj. Mbi të gjitha një femër e suksesshme, por për të cilën, suksesi përkufizohet ndryshe. “Sinonimi i femrës së suksesshme për mua është ambicia e qartë, vetëbesimi dhe guximi. Kur këto të tria janë të gërshetuara në mes vete, unë i quaj sinonim e të qenët e suksesshme”, thotë ajo.

Fakt është se shoqëria jonë ende e ka të vështirë ta pranojë suksesin, sidomos të një femre, nga ana tjetër, këto të fundit kërkojnë të sfidojnë çdo mentalitet. “Kur është ambicia e pastër dhe vullneti për ta arritur atë ambicie atëherë them që barrierat thyhen. Mentaliteti i këtij vendi (përjashtoj qytet e mëdha), fatkeqësisht e privon femrën nga shumë të drejta. Jam e informuar në lidhje me nivelin e ultë të shkollimit, që mbizotëron dhe normalisht që ky nivel i ultë është si rrjedhojë e pushtuesve të ndryshëm, ndër vite, të cilët pikërisht në këtë pikë kanë prekur më shumë. Mirëpo duke parë çfarë rinie kemi, çfarë vullneti kanë, atëherë kam shumë besim që vetëdijesimi do të rritet dhe shkollimi do të bëhet primarë për secilin”,

shprehet znj.Ademi.

Karriera dhe puna është vetëm njëra anë e medaljes së një femre si Elvira Ademi, sepse të gjitha ne përpiqemi të bëhemi bashkë herë pas here për të biseduar apo “komplotuar” siç mendojnë meshkujt.

Një menaxhere e një kompanie nafte, kryesisht mashkullore si biznes, Elvira, natyrisht, që i rezervon vetes pak kohë të lirë edhe me mikeshat e saj. “Nga ajo pak kohë e lirë që na mbetet, nga angazhimet e shumta që kemi, gjithmonë mundohemi të gjejmë edhe hapësirën për bisedat mes vete, të cilat e përbëjnë një pjesë të personalitetit tonë. Mundohemi t›i prekim të gjitha temat që na kanë preokupuar gjatë gjithë javës/muajit. Mirëpo, duke marrë parasysh që shumica e mikeshave të mia tashmë janë nëna, atëherë padyshim që pjesa më e madhe e këtyre bisedave është e përqendruar drejt fëmijëve tanë. Unë jam nënë e tre fëmijëve, të cilët janë gjenerata të ndryshme kështu që rrëfimet bëhen gjithmonë e më të larmishme dhe më interesante”, tregon Elvira.

Përkushtim dhe vullnet të hekurt, këto janë dy parime që udhëheqin atë në punë dhe familje, të cilat ia bëjnë më të lehtë dhe të bukur jetën në Prishtinë.

Elvir a Ademi / Mosha: 38 vjeçare / Profe sioni: Mena xhere e Financave në Petrol Oil Slovenija

gratë në biznes

nËntor 2012

FLATRA 43

profil 2

Diamanta Duriqi -Bahtijari

Pamja ka rëndësi të madhe për secilin posaçërisht duke pasur parasysh që elementi i parë që vëmë re tek të tjerët është pamja e jashtme. diamanta duriqi-bahtijari

44 FLATRA Nëntor 2012

Sharmante dhe adhuruese e modës. Dhe jo rastësisht zgjodhi profesionin e dizajneres, pasi ajo drejton një prej dyqaneve më të njohura në Kosovë, “Cool Design”.

Nënë e dy vajzave, Diamanta përpiqet që të jetë gjithmonë aktive dhe e pranishme aty ku kërkohet një gjë e tillë. “Jeta sot ecën me një hap të shpejtë, duhet mjeshtri e madhe që të organizosh kohën në mënyrë që të arrish të jesh në hap me të gjitha, që të përmbushin jetën dhe të bëjnë të lumtur”, - tregon Diamanta. Edhe kur jemi tek miqësia dhe koha e lirë, ajo rrëfen raportin që e ka me mikeshat e saj, një miqësi që nga fëmijëria. “Kam disa shoqe të fëmijërisë, me të cilat takohem shumë shpesh. Tani pasi që veç jemi bërë nëna, shpesh e shfrytëzojmë rastin dhe mblidhemi aty ku ju pëlqen edhe fëmijëve tanë. Jetojmë në një vend ku shumica e popullsisë përpiqen për të mbijetuar, për shkak të kushteve të vështira financiare”, - nënvizon Diamanta.

Nga ana tjetër, ajo nuk mund të mos e vë në pah profesionin që ka dhe opinionin e saj në këtë fushë.

“Mua më befason për të mirë rinia jonë. Me të vërtetë duhet të jesh

shumë kreative, që më pak para të dukesh bukur dhe në trend me modën, siç duken shumica e të rinjve tanë.

Pamja ka rëndësi të madhe për secilin posaçërisht duke pasur parasysh që elementi i parë që vëmë re tek të tjerët është pamja e jashtme”.

Megjithatë Diamanta një pjesë të kohës, e që për të është shumë e rëndësishme, ia kushton më të shtrenjtëve të saj, familjes. “Jetoj me burrin, dy vajzat dhe me nënën e burrit tim. Pa ndihmën e tyre do ta kisha të pamundur operimin e mirëfilltë. Ata më mbushin me dashuri, respekt dhe përkrahje në çdo aspekt. Për të pasur sukses në punë duhet përkushtim i madh, por unë mendoj, që puna dhe suksesi janë të lidhura ngushtë me familjen”.

E në këtë aspekt Diamanta beson se forca e saj gjendet pikërisht tek familja. Përpiqet që çdo ditë e saj të jetë e gërshetuar mirë me pasionin e saj për modën dhe përgjegjësitë familjare.

Diamanta Duriqi-Bahtijari / Mosha: 33 vjeçare / Profe sioni: Diza jnere e Modës

gratë në biznes

nËntor 2012

FLATRA 45

profil 3

Lindita Haxhiu

Të qenit familje nënkupton edhe mbështetjen e njeri-tjetrit, prandaj ky ekuilibër në familjen time, është si shkopi që mbahet nga të gjithë. lindita haxhiu

46 FLATRA Nëntor 2012

Një tjetër femër e suksesshme, nënë e dy fëmijëve, punon në bankën NLB Prishtina tashmë prej 12 vitesh, si koordinatore për kredi.

Duket se profesioni i saj ka ndikuar shumë mirë edhe në “koordinimin” e kohës së saj të lirë me punët, për të marrë maksimumin prej saj, sepse, sipas Linditës, kohën nuk mund ta kthejë mbrapa. “ Për shkak të orarit të gjatë në punë, pasioni im mbetet të kaloj sa më shumë kohë me familjen time. Koha e kaluar me familjen kudo, është më së e vlefshme, ndërkaq që do të preferoja të kishim më shumë mundësi që të realizojmë udhëtime në vende të ndryshme të botës”, shprehet znj. Haxhiu, e që nuk lë anash edhe pasionin që ka për kuzhinën. “E dua dhe e kam pasion edhe kuzhinën, gjithashtu kam dëshirë që të jem e përkryer në këtë aspekt, pasi që besojë se familja pa kuzhinë nuk ka kuptim.

Kuzhina gjithashtu paraqet simbol të uljes së bashku në tryezë, si një pikë takimi për të gjithë anëtarët e familjes, në përfundim të obligimeve ditore”. Megjithatë nuk është gjithmonë e lehtë për një femër në karrierë, siç është Lindita, të gjej kohën dhe të arrijë të koordinojë çdo gjë në mënyrë perfekte. Ajo thekson se si karriera ashtu edhe puna kërkojnë përkushtim të veçantë.

“Në ditët e sotme, për gruan, puna dhe familja janë dy gjëra të lidhura

ngushtë me njëra- tjetrën, e që nuk do të kishin funksionuar sikur një, pa ruajtur ekuilibrin. Ruajtja e këtij ekuilibri nuk është gjithmonë e lehtë dhe mbetet sfida më e madhe. Mirëpo, të qenët familje nënkupton edhe mbështetjen e njeri-tjetrit, prandaj ky ekuilibër në familjen time, është si shkopi që mbahet nga të gjithë.

Ndërkaq, një grua që arrin të jetë e suksesshme në dy aspektet për mua është një super-grua”,- shton Lindita.

Por jo gjithmonë të qenët grua është vetëm përkufizim i sfidave dhe angazhimeve pa fund. Të jesh grua do të thotë të rrethohesh nga shumë mikesha, që të falin kënaqësi pa fund, biseda që shpeshherë të bëjnë të harrosh preokupimet rutinore. Në këtë pikë pajtohet edhe Lindita, e cila me gjithë angazhimet që e rrethojnë, si çdo femër tjetër gjen pak kohë të lirë të bisedojë me mikeshat e saj. “Koha është faktori më i rëndësishëm, andaj unë mundohem që ta shfrytëzojë në mënyrë sa më racionale, vazhdimisht në kërkim të ndonjë momenti, që të takohem me shoqe dhe të flasim për gjërat që na preokupojnë, e që pothuajse i kemi të njëjta”,përfundon ajo, njëra prej nesh, grua, nënë dhe mbi të gjitha femër që përballet çdo ditë me sfidat që sjell jeta.

Lindita Ha xhiu / Mosha: 32 vjeçare / Profesioni: Koordinatore për kredi në NLB

gratë në biznes

nËntor 2012

FLATRA

47

dalool

dashuritë e mia: muzika & filmi

48 FLATRA Nëntor 2012

12 o’clock

12

11

Si do ta kishit përshkruar “tingullin” tuaj?

Atmosferike (ideja është që publiku të kënaqet me perfomancën të shpërblehen për ardhjen e tyre në mbrëmjet ku unë performoj).

Me cilin artist do të dëshironit të bashkëpunonit në një të ardhme të afërt?

Cheb MAMI dhe Cheb KHALDED këta janë artistët që më inspirojnë momentin e fundit sidomos albumi i fundit i Khaled i krijuar nga vëllai i tij super producenti RED ONE.

1

Cilat janë ikonat tua muzikore?

Ikonat e mia muzikore kanë ndryshuar përherë sepse asnjëherë nuk kam pasur një të vetëm. I pari nga të gjithë ka qenë Eric Morillo pastaj ka ndërruar me grupin “Daft Punk”, më pastaj Benny Benassi.

2

10

Çfarë domethënie ka DaLool? Është i kombinuar nga emri im artistik i paraluftës që ishte DJ LULI pastaj e kam ndryshuar kur isha në Australi në DALOOL që nga atëherë e kam këtë emër artistik që nga viti ‘99.

9

Mosha perfekte për një arratisje dashurie?

27

8

Çfarë bënë për të gjetur frymëzimin?

Sport dhe pamje të mira por edhe ndonjë projekt muzikor jo i zakonshëm, pra preferoj që të dëgjoj gjëra eksperimentuese.

7

Në frigoriferin tuaj nuk mungon kurrë…

Djathi Vendor, Jogurti Vita, dhe Red Bulli Austriak.

Dj Dalool, është një nga DJ më të njohur në vend, edhe pse jetën e tij tashmë e ka zhvendosur në Zvicër. Pëlqen shumë xhinset, vodkën ruse dhe natyrisht artistët Cheb MAMI dhe Cheb KHALDED...

Sipas jush cilat janë diskotekat më me adrenalinë në Kosovë?

Janë shumë nuk kisha preferuar të përmend sepse mos ngatërroj ndonjë e kam frikën mos të marrin personale, por mund të them se rinia, e cila sillet në këto klube është vetë adrenalina e çdo klubi.

3

Librin që e lexon dhe e rilexon?

Unë jam një person më shumë pamor, pra preferoj më shumë të shikoj sesa të lexoj pasioni im pas muzikës është filmi shumë e pëlqej.

4

Çfarë nuk duhet të mungojë në gardërobën tuaj?

Bluza të G-Star me V-Neck shumë dhe Diesel Jeans janë ato që i preferoj mos të më mungojnë.

6

Kokteji me të cilin fillon mbrëmja juaj?

Vodka Mixe të ndryshme.

5

Aksesori kult i juaji?

Ora.

Info — Genre: All House Styles; Members: Lulzim Abdullahu (DJ DALOOL); Hometown: Suisse & Albania; Record Label: Independent; Influences — Old School: Daft Punk, Marshall Jefferson, Masters at Work; New School: All Sweedish and French House Artists; Current Location: Gams, ST.Gallen; Contact — Website: http://www.myspace.com/thedalool; Press Contact: dalool@gmail.com

nËntor 2012

FLATRA 49

street style faces Q&A

Edona Balidemaj

Para aparatit fotografik ajo arrin të shpalos gjithçka nga vetvetja, Edona Balidemaj, modele, gazetare dhe farmaciste në këtë intervistë na sjellë një miniguidë rreth saj.

Q: Aktori/aktorja e preferuar?

A: Angelina Jolie dhe Jim Carrey.

Q: Cili film ju ka bërë të qani?

A: Hmm ka shumë filma që më kanë bërë të qaj, por po e veçoj “Notebook”.

Q: Cilën këngë e dëgjoni gjithmonë?

A: Kënga që nuk më del kurrë nga qejfi “Three Doors Doën - Here ëithout you’.

Q: Talentin e kujt do të donit ta kishit?

A: Me shumë dëshirë talentin e këngëtares Rita Ora. Q: Cilat janë firmat e tua te preferuara?

A: Nuk jam e fiksuar tek ndonjë. Më pëlqejnë shumë si Roberto Cavalli, Rocco Barocco, Burberry, Versace...

50 FLATRA Nëntor 2012

Q: Në cilat situata gënjeheni?

A: Së pari duhet të kesh besim në vete sepse në qoftë se nuk beson në asgjë atëherë gënjehesh për çdo gjë.

Q: Nga çfarë frikësohesh më shumë?

A: Nga macja.

Q: Përshkruani veten me tri fjalë?

A: Person shumë i vendosur, optimiste dhe me karakter shumë të fortë.

fotografia: arben k astrati

Q: Çfarë është modelizmi për ty?

A: Modelizmin e shikoj vetëm si hobi dhe ndihem shumë mirë kur merrem me të, por profesion kam gazetarinë dhe farmacinë.

Q: Zbulimi më i dobishëm për njerëzimin?

A: Për kohën e tashmë besoj që interneti ku përmes tij kryejmë shumë punë.

dizajn

Flakadani Agresiv Një logo që është rezultat i një pune gati 20 vjeçare e një artisti,sot valëvitet kudo nëpër shqiptari...

Nga Linda G jok a j

L

ogoja “100 vjet Pavarësi” është kudo dhe simbolizon 100 vjet Pavarësi të shqiptarëve. Për këtë autori Zeni Ballazhi ndjehet i privilegjuar duke renditur në radhën e çmimeve të shumta, që ka rrëmbyer, edhe një trofe kaq të rëndësishëm.

Ai arriti të sfidojë 23 konkurrentë të tjerë, që kishin paraqitur punimet e tyre pranë Komisionit ndërministror të Tiranës, në konkursin e shpallur me rastin e 100 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë. Megjithatë rrugëtimi deri këtu, nuk ishte dhe aq i thjeshtë për artistin, pasi një vepër e tillë kërkon kohë, ide, kreativitet dhe eksperiencë e që në rastin e Ballazhit nuk mungon.

Konkurset “Faktikisht ndjehem shumë mirë, në kuptimin, se nuk është hera e parë që krenohem se kush e di çfarë kam bërë. Sepse unë jam artist krijues dhe do të krijoj si dje, sot po ashtu edhe në të ardhmen, pasi ky nuk është edhe çmimi i parë për një emblemë apo logo”, - shprehet Ballazhi, i cili nuk heziton të shpalos një pjesë nga puna e tij artistike. “Kam qenë fitues edhe në konkurse të tjera kombëtare dhe ndërkombëtare. Mund të përmend disa çmime të rëndësishme që kanë të bëjnë me shtetin e Kosovës, si medaljet që jepen nga presidenca e Kosovës, e që janë 6 medalje, po ashtu fitues i logos së Akademisë së Shkencës, shpërblime që kam marrë në Postën e Kosovës. Gjithashtu kam qenë finalist edhe në konkursin për simbolet e Shtetit të Kosovës, e shumë çmime të tjera. Dua të them që e kam një biografi profesionale dhe se nuk

zeni ballazhi

fotografia: enver bylykbashi

është hera e parë që kam marr një çmim. Por këtu do të theksoja se ky është një çmim kombëtar, që më bën të ndjehem mirë edhe emocionalisht, sepse është ajo që unë i përkas”, - potencon artisti Ballazhi, i cili aktualisht është i angazhuar edhe në shumë projekte të tjera artistike.

A po e zëvendëson kjo logo shqiponjën shqiptare?

“Kjo nuk është një logo, e cila sfidon simbolet kombëtare, sepse ato nuk mund të sfidohen nga asgjë.

Kjo logo është dedikuar vetëm për këtë rast, 100 vjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë”,- shton autori.

Megjithatë çfarë ndjesie të dhuron fakti i të qenët krijues i një prej logove, që tashmë ndodhet kudo, dhe jo vetëm nëpër shkresat zyrtare apo në ambientet shtetërore. Ajo është vizualizuar në mendjen e secilit bashkëkombës. “Është vërtetë emocionues fakti që unë qëndroj pas saj, jo vetëm nga aspekti i ndjenjës, por edhe ai profesional, ndjehem vërtetë mirë”, - nënvizon Ballazhi.

Ndërkaq duke e komentuar punimin e tij, Ballazhi ka thënë se

logoja paraqet shqiponjën në formën e një flake jubilare, e cila i përngjan një trofeu. “Nga pamja e parë është shumë e thjeshtë dhe domethënëse në përmbajtjen e saj. Unë jam nisur edhe nga konkursi i shpallur dhe janë disa kritere, që kërkon të prezantohet kjo logo, e cila ka të bëjë me manifestimin e 100 vjetorit të shtetit shqiptar. Logo e cila ta jep pamjen jo thjeshtë të një simboli agresiv, siç jemi mësuar për të treguar nëpërmjet tyre edhe trimërinë apo agresivitetin. Kjo është një logo e thjeshtë, ka të bëj me elemente të marra nga shqiponja, një logo festive, që vizualisht të jep përshtypjen e cila feston, si një trofe, një flakadan për këtë rast. Edhe në aspektin artistik shumica po mendojnë se është aq e thjeshtë, por unë do të thosha është me të vërtet e thjeshtë për ata që dinë ta bëjnë, por për mua janë 20 vjet përvojë pune. Unë kam bërë edhe propozime të tjera, por që kjo fitoi”, ka shtuar Ballazhi, i cili ndër të tjera ka vënë në pah faktin se në këtë 100 vjetor vepra e tij artistike, tashmë simbol historik, nuk e përfaqëson vetëm atë si artist, por të gjithë shqiptarët. n

nËntor 2012

FLATRA

51

intervistë — me shkas

Vishu 100% shqip Nga Mentor G jergja j / fotografia: miftar qela j

Folkan Shqip, i ka dhënë tjetër dimension simboleve kombëtare. Një linjë veshjesh, që për herë të parë u mundëson qytetarëve të vishen shqip, nëpërmjet bluzave, që mbajnë mbishkrime dhe figura të njohura të kombit tonë.

52 FLATRA Nëntor 2012

T

ë shohësh të rinjtë të veshur me bluza që karakterizoheshin nga mbishkrime apo simbole shqiptare, ishte pothuajse e pamundur nëpër rrugët e Prishtinës.

Kuq e zi, mbizotëronin vetëm në ngjarjet kombëtare dhe trendi i të veshurit me mbishkrime në gjuhë të tjera, ishte shumë prezent. Ka më shumë se dy vite që kompania Folkan Shqip, i ka dhënë tjetër dimension simboleve kombëtare.

E themeluar nga 20 vjeçari Donik Karaqi, kjo linjë veshjesh për herë të parë u mundëson qytetarëve të vishen shqip. Bluza me mbishkrime dhe simbole unike shqiptare dhe njëkohësisht në hap me tendencat e modës bashkëkohore. Në lidhje me synimin dhe veprimtarinë e

kësaj kompanie, Doniku, tregon më shumë.

“Nëpërmjet dizajneve që ofron Folkan Shqip, e që janë gërshetim i traditës shqiptare dhe bashkëkohores, mundohemi që sa më shumë t’i promovojmë simbolet tona. Qëllimi primar i kësaj kompanie është që shqiptarët të fillojnë të ndihen krenar me kombin e tyre dhe sa më shumë t’i përdorin simbolet tona autentike shqiptare. E çka vlen të përmendet është se produktet e kësaj kompanie janë prodhim 100% shqiptar”,- nënvizon Doniku, i cili idenë për një iniciativë të këtij lloji e kishte menduar shumë më herët.

“Dashuria për figurat kombëtare, më ka shoqëruar që në fëmijëri dhe dëshira që këto simbole të vihen në dukje, ka qenë e kahershme. Fillimisht kam nisur të realizoj dizajne vetëm për bluzat e mia, ndërsa me kalimin e kohës pas një studimi të tregut dhe kërkesës që ekzistonte për këtë produkt, ishte koha për hapjen e një kompanie siç është Folkan Shqip”,tregon ndër të tjera themeluesi i kësaj linje.

folkan shqip

Donik Karaqi, 20 vjeçari — themelues i FolkanShqip.al

me shkas

Të flasësh apo të vishesh shqip?

Por pse pikërisht Folkan Shqip, një emërtim goxha i veçantë për një linjë veshjesh. Edhe për këtë Doniku ka një shpjegim po aq të veçantë dhe domethënës. “Emrit i kemi kushtuar shumë rëndësi, pasi që një veprimtari e tillë, nuk mund të përfaqësohet me diçka të zakonshme apo pa ndonjë domethënie të caktuar, që vë në pah nacionalizmin dhe njëkohësisht modernen. ‘Folkan’ do të thotë ‘flasin’, e që kjo zakonisht shoqërohet edhe nga motoja jonë ‘mos u harro, veshu Shqip”-, tregon 20 vjeçari Donik Karaqi.

Fryma e nacionalizmit është elementi kyç e që identifikon punën e kësaj kompanie. Idetë që vizualizohen në produktet e kësaj kompanie përveç se përmbajnë simbolet dhe flamurin kombëtar, shpeshherë në to mund t’i hasim edhe figurat e heronjve dhe personaliteteve me më ndikim në historinë tonë kombëtare, si Lekë Dukagjini, Çerçiz Topulli, Isa Boletini, Hasan Prishtina, Gjergj Fishta e deri te Adem Jashari. Por nuk kanë munguar as modelet me përmbajtje të thënieve apo poezive të njerëzve me më ndikim në historinë tonë.

“Modelet tona karakterizohen vetëm 54 FLATRA Nëntor 2012

prej simboleve kombëtare. Periudha e frymëzimit dhe realizimit është periudha që merr më së shumti kohë, sepse simbolet tona dhe dizajnet janë çelësi i suksesit tonë. Çdo dizajn i yni përmban një histori me vete ose një personazh që përfaqëson një periudhë kohore me ndikim kombëtar, për këtë përdorim edhe shprehjen “Një bluzë, një histori”,- nënvizon Doniku, e që në një farë mënyre bashkë me kompaninë e tij Folkan Shqip po rishkruajnë historinë, duke risjellë figurat kombëtare nëpërmjet dizajneve bashkëkohore.

Modë & traditë Megjithatë pas tërë këtij suksesi, qëndron një punë e vështirë që kërkon shumë përkushtim, e duke pas parasysh moshën e re të personave të angazhuar në këtë veprimtari, sfidat janë edhe më të mëdha. “Kjo është edhe përparësia jonë sepse jemi në moshë shumë të re dhe jemi të mbushur me energji, vullnet e pasion për punë. Funksionimi në fillim ka qenë i vështirë sepse depërtimi në tregun e Kosovës ishte mjaft i vështirë, por me një punë të palodhshme kemi arritur që të stabilizohemi dhe tani veprojmë normalisht. Deri më sot kemi parë në treg rreth 50 modele të ndryshme që

ka lansuar Folkan Shqip. Fillimisht ato janë prezantuar në faqen e kompanisë në facebook dhe në ueb-sajtin e tyre zyrtar ( folkanshqip.com & folkanshqip. al), nga ku ka qenë e mundshme të bëhet edhe porosia online për të gjithë ata që dëshironin t’i kenë këto modele.

Në 2 vitet e themelimit kjo kompani ka prezantuar 4 koleksione, e një nga më të veçantët ishte ky i fundit për nder të 100 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë, që u kurorëzua me sfilatën “100 Vjet”, ku u prezantuan disa modele të reja kushtuar kësaj ngjarjeje. Por për Donikun dhe kompaninë e tij, projekte të tjera me rëndësi janë në përpunim dhe pritet të realizohen së shpejti. Ai zbulon se është në përgatitje të koleksionit të ri pranverë/verë 2013, që do të shoqërohet me shumë risi. Të gjithë ata që duan të vishen 100% shqip, nga kompania Folkan Shqip, bluzat e tyre mund t’i porosisin online përmes faqes zyrtare të kësaj kompanie FolkanShqip.al, gjithashtu modelet e reja të kësaj kompanie tashmë ndodhen edhe në 13 pika të autorizuara të shitjes në disa prej qyteteve më të mëdha të Kosovës, pastaj në Shkup, e shumë shpejtë edhe në shtetet perëndimore. www.folkanshqip.al

search for earth’s twin

nËntor 2012

FLATRA 55

street style faces

.me ju Ju mund të abonoheni në revistën Flatra dhe ta keni atë çdo muaj në shtëpinë tuaj vetëm për 20 Euro.

Ju mund ta bëni parapagimin përmes agjentit të shitjes apo edhe përmes deponimit në xhirollogarinë me nr.1501150000849208 tel: +377 (0) 44 674 582 email: flatramagazine@gmail.com email: revistaflatra@yahoo.com

magazinë ˚ art ˚ modë ˚ lifestyle

56 FLATRA Nëntor 2012

modë

lia stublla

contact: 044 462 142 / liaastublla@gmail.com

N e w

C o ll e c t i o n

Fotografia: Arton Humolli Modele: Diana Qerimi Aksesoret: Lia Stublla Hair: Fita (Vogue.hair) Make Up: Vjosa (Angel) Nails: Donika (Unique Studio ) Shoes: Jefferey Campbell (Shoe Dazz) Çmimet: Fustani 130 EUR

nËntor 2012

FLATRA

57

lia stublla

Fotografia: Arton Humolli Modele: Diana Qerimi Aksesoris: Lia Stublla- LS Hair: Fita ( Vogue.hair) Make Up: Vjosa ( Angel) Nails: Donika ( Unique Studio ) Shoes: Jefferey Campbell ( Shoe Dazz) Cmimet: Pelerina Bordo: 100 euro Pellerina Bezhë: 100 euro 58 FLATRA Nëntor 2012

new collection

Fotografia: Arton Humolli Modele: Diana Qerimi, Hana Govori Aksesoris: Lia Stublla- LS Hair: Fita ( Vogue.hair) Make Up: Vjosa ( Angel) Nails: Donika ( Unique Studio ) Shoes: Jefferey Campbell ( Shoe Dazz) Çmimi: Mantili: bordo verdh, 85 euro Jakne bordo: 130 euro

nËntor 2012

FLATRA 59

lia stublla

Fotografia: Arton Humolli Modele: Diana Qerimi, Hana Govori Aksesoris: Lia Stublla- LS Hair: Fita ( Vogue.hair) Make Up: Vjosa ( Angel) Nails: Donika ( Unique Studio ) Shoes: Jefferey Campbell ( Shoe Dazz) Çmimet: Xhaket e gjelbërt, vjollce - 70 euro Mantili: Vjollce, portokall - 85 euro 60 FLATRA Nëntor 2012

new collection

Fotografia: Arton Humolli Modele: Diana Qerimi, Hana Govori Aksesoris: Lia Stublla- LS Hair: Fita ( Vogue.hair) Make Up: Vjosa ( Angel) Nails: Donika ( Unique Studio ) Shoes: Jefferey Campbell ( Shoe Dazz) Çmimi: Pantollonat 65 euro.

Bluza: 25 euro; Fustani: 75 euro

nËntor 2012

FLATRA

61

modë

Burgundy

e kuqja e re

E kuqja “burgundy” është ngjyra që ka shoqëruar kreatorët, dyqanet, por edhe rrugët e qyteteve të njohura botërore. Një tendencë e re që nga veshjet e përditshme, zyrtare, por edhe ato glamur në mbrëmje dhe raste më special.

Kjo tendencë do të vazhdojë të mbizotërojë në dollapët e femrave edhe gjatë stinës së dimrit.

Burgundy tashmë do të jetë nuanca e re që do të zëvendësojë të zezën edhe tek palltot e çizmet.

Një element shumë i rëndësishëm, që nuk duhet të mungojë assesi në dollapin tuaj edhe këtë sezon.

62 FLATRA Nëntor 2012

modë

Lëkura veshja që nuk duhet të mungojë

Në botën e modës, tashmë veç sa kanë filluar përgatitjet për kreacionet që do të dominojnë në pranverë/ verë 2013. Por për ne që jemi në vigjilje të stinës së ftohtë, jemi gati të presim një dimër në tendencat e fundit të modës. Lëkura është një prej materialeve që do të mbizotërojnë edhe këtë herë. Nga Fendi, Celine, Givenchy, Christian Dior, Gareth Pugh, Versace, Michael Kors, që të gjithë e kanë të ardhmen të bazuar në lëkurë, madje edhe për 2013-tën.

Dhe një nga investimet që duhet të bëni këtë herë është një minifund lëkure, xhaketë motoçiklisti, por edhe pantallonat dhe xhaketat e modeleve të tjera, e këtu përfshihen edhe palltot, që të gjitha të bëra nga lëkura. Lëkura gjithastu do të jetë detaj përbërës edhe i materialeve të tjera, duke u kombinuar në mënyrë të përsosur, nganjëherë edhe duke bërë kontrastin, e që gjithnjë duket “in” dhe jo i tepruar. Mos harroni edhe aksesorët, që patjetër duhet të përmbajnë elemente lëkure.

nËntor 2012

FLATRA 63

histori e modës

Marie Antoinette inspirimi për botën Shitja më e fundit dhe më e madhja për një palë këpucë.

Këpucët e Marie Antoinette janë frymëzim për të gjithë yjet, kre atorët e modës. Një mbretëreshë që e donte modën sidomos këpucët..

64 / FLATRA / nËntor 2012

search for earth’s twin

Kirsten Dunst, në filmin Marie Antoinette (2006) me regji të Sofia Kupollës.

A

to kanë qenë të vlerësuar mes 8.000 dhe 10.000 euro. Këpucët mëndafshit e Marie Antoinette u dhanë në fund në shumën 62.460 Euro në një ankand të mbajtur më 22 tetor 2012 nga Begarie në Paris. Këto palë këpucë madhësisë 36 dhe një gjysmë, me shirita rozë dhe të gjelbër dhe zbukuruar me një hark mëndafshi ishte dhënë nga Mbretëresha Marie-Antoinette të Bernard Aleksandër Ju-e-Retz (1752-1837), një zotëri në shërbim të saj në Versajës në vitin 1775.

Ato ishin mbetur pas në këtë familje me vite si trashëgim deri sa një pasardhës i një zotëri vendosi për tu ndarë nga këto dhe i vuri në shitje si element historik nga Marie-Antoinette. «Autenticiteti i këtyre është i padyshueshëm. Këto palë shfaqen në Almanac të Versajë (Almanaculiston emrat e anëtarëve të shtëpive mbretërore

dhe institucionet e ndryshme të regjimit të vjetër, me imazhe). Madhësia e saj (36 ½), korrespondon me atë të mbretëreshës Marie-Antoinette. (...) Thembra druri është i mbuluar me lëkurë të bardhë «shpjeguan ekspertët dhe historiani Cyrille Boulay» nga Muzeu i Luvrit në Paris.

«Duket se këpucët e sovranes janë të mbledhësit kolekciniste botëror të preferuar. Në mars të kaluar një palë mushka u blenë nga një rus për shumë në 43.225 Euro.

Marie Antoinette ishte mbretëresha e modës, e vërteta është se shekulli XVIII, që nga fillimi i tij, ka qenë interesante nga shumë pikëpamje, jo vetëm për modën, e cila ende është referencë për kohën e dantellave apo shkëlqimin e përsosur, por edhe për letërsinë dhe kinemanë.

nËntor 2012

FLATRA 65

Këshilla bukurie për meshkujt

Si të kemi lëkurë të përsosur?

Zotërinj të nderuar, deri tani jeni shqetësuar për lëkurën tuaj delikate. Revista jonë tashmë ofron të gjitha përgjigjet në lidhje me mirëmbajtjen dhe kujdesin ndaj lëkurës tuaj.

Ne ju japim këshilla për një lëkurë të butë pa shpenzuar orë të tëra para pasqyrës!

Krem Krem anti-lodhje pas një nate pa gjumë për gjithë fytyrën.

32.00 EUR 66 FLATRA Nëntor 2012

Nga Shpre sa Morina

Karakteristikat e lëkurës tek meshkujt

Lëkura e meshkujve është e ndryshme nga ajo e femrave, kjo për arsye kryesisht hormonale: testosteronet.

Lëkura e meshkujve është më e trashë dhe më e fortë, gjithashtu është shumë e pasur me kolagjen. Është më mirë e ushqyer, e për këtë arsye edhe procesi i plakjes është më i ngadalshëm. Lëkura e meshkujve gjithashtu përmban më shumë gjëndra yndyrore dhe për këtë arsye shpeshherë karakterizohet edhe nga aknet apo shenjat e tjera që vijnë si pasojë e përqendrimit më të madh të yndyrës në lëkurë.

Nga ana tjetër lëkura e meshkujve është më e pasur me acide dhe kjo ndihmon në mbrojtjen nga infeksionet e ndryshme të lëkurës. Së fundi, një nga specifikat më të rëndësishme që kanë të bëjnë me lëkurën e meshkujve, janë edhe qimet e lëkurës, të cilat janë shumë më të theksuara tek kjo gjini. Dhe shpeshherë heqja e tyre ndikon që lëkura të bëhet më e thatë dhe shumë më e ndjeshme, pasi që me heqjen e përditshme të qimeve në lëkurë dobësohet faktori mbrojtës i lëkurës që quhet hydrolipidic. Prandaj duhet ta dini se lëkura e meshkujve ka nevojë për nivel të lartë të energjisë në epidermë dhe dermë, më shumë se sa tek femrat.

Kur të aplikoni kremin antirrudhë?

Paralajmërimi duhet të fillojë që nga mosha 30 vjeçare, në mënyrë që t’i ofroni komoditet, fleksibilitet, mbrojtje dhe energji lëkurës. Më e rëndësishmja është që lëkurën ta ushqeni me një krem të përshtatshëm ditor.

Si ta evitojmë lodhjen nga fytyra ?

Sekreti për të hequr vijëzat e lodhjes nën sy dhe përreth tyre, qëndron kryesisht në pëllëmbët e duarve, me të cilat i bëni një minutë masazh lëkurës për të rikthyer freskinë në fytyrë. Që kjo të ketë më shuam efekt, bëni edhe kombinimin me një serum apo krem kundër lodhjes, çdo ditë në mëngjes, pra para se të filloni një ditë pune, por kjo mënyrë mund të aplikohet edhe para fjetjes, pra çdo mbrëmje.

Këshilla për një rrojtje të mirë

Më mirë një rrojtje në mëngjes apo në mbrëmje?

Koha e përkryer për rrojtje është pas një dushi me ujë të nxehtë, sepse zbut lëkurën dhe qimet, duke e bërë më të lehtë rrojtjen dhe për të shmangur çdo rrezik, që provokohet në lidhje me rrjedhjen e gjakut që shpesh ndodh pas rrojtjes.

Këshilla pas rrojtjes për lëkurë të ndjeshme?

Aplikoni një solucion pa alkool pas procesit të rrojtjes. Mund të përdorni firma si Nivea Lorèal, apo Clarins, Dior, varet nga buxheti që keni dhe nga rezultati që fitoni pas aplikimit të produktit.

Më në fund : Çfarë duan meshkujt ?

Frekuentimi në sallonet sportive dhe fitnes, pasqyrojnë interesin në rritje të meshkujve për pamjen e jashtme dhe mirëqenien e tyre në përgjithësi.

Foto: Driton Imeri / Model: A zem Fonda

Zotërinj ju keni shumë pyetje...

Meshkujt sot duan produkte me efekte të shpejta që reagojnë në moment, duke mos lënë asnjë gjurmë, duke i dhënë ndjenja lëkurës, që të duket e freskët dhe e lehtë për ta aplikuar. Ata duan teksturë të përshtatshme dhe kjo është arsyeja pse ka zakonisht forma të produkteve në gjel dhe krem, me ​​ teksturë të hollë, sepse në atë moment që aplikohet produkti kozmetik, ata nuk duan shkëlqim apo ndriçim nga kremi. Pas këtyre informatave i keni të gjitha për ta mbrojtur lëkurën dhe të bëni zgjedhje të përshtatshme. n

BIOTHERM MEN Koncentrues anti-lodhje Flakon 50ml 44.00 EUR

Nivea për meshkuj Menjëherë zbut lëkurën tuaj dhe heq skuqjen.

Zbuloni Nivea për meshkujt, zgjidhje për t'i dhënë fund problemeve pas rrojës: krem pas rrojës për lëkurë të ndjeshme.

Krem pas rroje formuluar posaçërisht për lëkurë të ndjeshme: Menjëherë ushqen lëkurën; Zvogëlon skuqje; Forcon mbrojtjen e lëkurës gradualisht; Parfum neutral – pa alkool.

nËntor 2012

FLATRA

67

Parfume vjeshtë / dimër 2013

Alien Essence Absolut nga Thierry Mugler Nëpërmjet shënimeve të marra nga parfumi i parë Thierry Mugler, ky i fundit vishet nga dekori i vajzave fatale. Zemra tij përmban mirrë, qelibar të bardhë, një parfum i kthyer në një armë joshjeje.

77 EUR , 80 ml, Thierry Mugler

2

Night Time nga Azzaro Harroni trashmë meshkujt ‘’bad boys’’, kësaj radhe i inspiruar nga origjinali i parë na vjen edhe më muskuloz. Zemra e tij përmban esencë portokalli të ngrohtë, por të hidhur, kombinim i fierit dhe piperit.

54 EUR, 50 ml/ Azzaro for Men

L’Ambre des Merveilles d’Hermès Të jep ndjenjën e freskisë, sikur ke nevojë për një shall rreth qafës. Me një aromë luksoze dhe me cilësi të lartë. Zemra tij përmban qelibar, vanilje, patchouli, të jep gjithashtu ndjenjën e prezencës së një personi.

87 EUR për 50 ml, Hermes

Coco noir Channel Frymëzuar nga netët Veneciane Coco Noir, aromë e re, e “vulosur” për mbrëmje nga Channel!

Krijuar nga nuhatja e Jacques Polge, parfumi “Coco Noir” është një aromë me bazë të fortë, aromë me erë myku, që bënë femra dhe meshkuj të pavarur. Kjo aromë e re frymëzuar nga krijimet «Coco» në 1984 dhe «Coco Mademoiselle» të lëshuara në vitin 2001, kombinon luksin dhe thjeshtësinë. Duke imagjinuar këtë aromë, Jacques Polge ka krijuar me të vërtetë një aromë, që është dhe elegante dhe i matur njëkohësisht, inspiruar nga udhëtimet në tërë botën, e që tregon feminitetin dhe sidomos tregimin nga netët në Venecia, një qytet kaq i dashur për Coco Channel. Për këtë xhevahir të ri Jacques Polge bëri kombinimin nga grejpfruti dhe bergamot nga Kalabria, të gjitha këto duke i shtuar në esencë lule rozë absolute, jasemini, narcis dhe gjethe geranium. Kjo aromë është një reflektim i gjendjes së mendjes në të cilat Coco Channel , bënte sa herë që ecte rrugëve veneciane natën, një vend ku rrugët karakterizohen ende sot me plot drita dhe hije, misterioze që mbeten në mendje si një dashuri e parë. Për momentin, emri i ambasadorit të ardhshëm të parfumit mbetet i panjohur. «Coco Noir» është në dispozicion në parfumeri që nga 17 gushti 2012.

92 EUR në shishe 50 ml / 132 EUR në shishe 100 ml

5

Këtë sezon, parfumet vijnë me flagrancë të re, që bëjnë secilin të kthejë kokën pas.

Ofrojnë një ndjenjë të fortë personaliteti dhe shumë guxim. Parfumet 2013 vijnë të pajisur me aromë vanilje dhe qelibari, me shënime delikate, por me sa më shumë influencë aromatike që të bënë të ndjehesh si në ekstazë. Veshur me ndjeshmëri dhe hijeshi, parfumi na ngroh trupin dhe shpirtin dhe na bënë të ndihemi më kry-

search for earth’s twin

La petite robe noire nga Guerlin Një krijim aromatik absolutisht i nevojshëm dhe krejtësisht i papërmbajtshëm. Në kristalet e tij, transparencës kuq e zi, shpalos siluetën e fustanit pak të zi, të gatshëm për të kërcyer! Zemra e tij është e karakterizuar nga bajamet(amand) dhe jamballit.

E gjithë kjo përfundon me një ledhatim te miskut dhe vaniljes si dhe karakterin e çajit të tymosur dhe patchouli.

elartë. Parfumet këtë vjeshtë/dimër na

50 ml për 90 EUR, La petite robe noire

vijnë me shishe enigmatike, me aroma temperamente, që na mundësojnë të kalojmë momente të bukura duke na rrethuar me shënimet e tij si një shoqërues i vërtetë.

Ne ju sjellim parfumet e fundit me aroma ekzotike të dimrit 2013, që flirtojnë me ndjeshmëri me lëkurën tonë. Sh.M.

nËntor 2012

FLATRA 69

makijazh

Sekretet e një grimi sensual Nga Shpresa Morina; Foto: Driton Imeri; Modele: Melodie Shoshi

Flatra ju sjell në këtë numër sekretet të një grimi për një shikim të mprehtë dhe sensual duke përdorur qerpikë artificial individual me një çehre zero imperfeksion. Të gjitha këshillat tona kozmetike për sytë, buzët dhe si ta bëni një pamje të mahnitshme natyrale.

Para makijazhit

1.

ëshilla K kozmetike për sytë:

Ngjyrë për vetulla dhe eyeliner...

Qerpikë artificial individual.

70 FLATRA Nëntor 2012

pas makijazhit

2.

3.

Dëshironi buzë të përsosura?

Mëso se si mund të rriten ato me një vijë të bardh iluminator, laps apo shkëlqim për volum plus, zbulojeni teknikën!

Asnjëherë pamje të lodhur në rastin e krizave të vogla. Me një krem të hollë dhe me stil iluminator, i gjeni të gjitha teknikat për të shfaqur një çehre sublime dhe në formë pa asnjë gabim dhe gjitha detajet me produktet e përdorura për këtë seancë.

Makijazh

për buzët këshilla:

Këshilla

makijazh për pamje:

before & after

1.

2.

4.

Modelja jonë Melodie Shoshi, natyrale para grimit vetëm një përgatitje me një krem hidratante disa minuta para grimit.

Kërkesa e parë është që gjithmonë të fillojë me fshehjen e rrethit të lodhjes nën sytë para themelimit te fytyrës.

Pasi themeli përfunduar vazhdoni korrigjimet me një stylo illuminatorsi në rastin tonë stilolaps «touchshkëlqim» nga Yves Saint Laurent, i cili i jep dritë natyrore në fytyrë dhe përdoret kryesisht për aftësinë e tij për të zmadhuar zonat e vogla të fytyrës apo për të treguar pikat tuaja më të mira.

Për shembull në rastin tonë ne kemi një hundë të hollë në fillim dhe më të gjerë në përfundim, në vumë shkëlqimin tonë në fillim të hundës për t›i dhënë atij më shumë dritë dhe të zgjerohet për ta bërë atë më të harmonishme dhe në vendet tjera gjithashtu për më shumë dritë dhe zmadhim.

Dua buzë më të plotë... cila është zgjidhja?

Për të bërë buzët më të plota rrethojeni ato me një shkëlqim si i një stylo shkëlqim për një precizion të bukur dhe degradojeni atë rreth buzëve. Mos hezitoni të përdorni një shkëlqim apo të kuq buzësh me ngjyrë çeltë, e preferueshme për një volum plus.

Modelja jonë ka vetulla të larta, ne kemi bërë një theksim te vetullat për një shikim më të drejtë dhe të mprehtë dhe sa më shumë energjik. Për këtë kemi pudër të lagtë për vetulla për një rezultat me shumë natyral sepse me këtë mund ta vizatoni vetullën. Kurse lapsi nuk krijon efekt natyral puna e majës së trashë mund të bëni vetëm vijë dhe bie në si shumë artificiale.

Aplikoni një tush të zi për ta theksuar shikimin.

5.

Me blush ngjyrë rozë dhe krem kemi krijuar një pamje në formë jo vetë për t’i theksuar faqet sepse një ngjyrë pak rozë mbi sy të ndriçon shikimin dhe ngjyrën e syrit për një dukje shumë natyrale.

Dhe për të vazhduar një shikim mahnitës dhe madhështor me majë dhe shumë natyral, preferojeni qerpikët plastik individual, vuriniato në ekstremitetin e majës së syrit për një formë të syrit shumë të ngritur nga jashtë. Për këtë në kemi vënë 3 qerpikë në çdo anë te syrit. Dhe një vijë yes liner nga mesi i syrit deri në ekstremitet duke e zgjeruar.

6.

Në përfundim kemi këtë efekt shumë të veçantë dhe të bukur që thekson mahnitshëm çdo detaj për një bukuri me strukturë të bukur dhe jep karakter.

nËntor 2012

FLATRA

71

Trajtimi i fëmijëve me nevoja të veçanta Pavarësisht se ekzistojnë qendra të caktuara në vend, ku prindërit mund të drejtohen për trajtimin e fëmijëve me nevoja të veçanta, vërehet mungesa e organizmit institucional. Ende kemi mungesë të qendrave që bëjnë diagnostifikimin si dhe të qendrave të tjera rehabilituese, për të gjitha kategoritë e këtyre fëmijëve. Shkurte Berisha pedagoge speciale në fushën e trajtimit të fëmijëve me nevoja të veçanta, flet rreth mënyrës së trajtimit, diagonstifikimin dhe shumëçka tjetër që i përket kësaj fushe.

Mund të na tregoni se cilët fëmijë përfshihen në kategorinë me nevoja të veçanta, kujt i drejtoheni ju konkretisht?

Shkurte Berisha:Fëmijë me nevoja të veçanta janë të gjithë ata fëmijë, të cilët kanë një nevojë të veçantë, që duhet t’ i kushtohet rëndësi në trajtimin e asaj nevoje.

Në kategorinë e fëmijëve me nevoja të veçanta hyn të gjithë ata fëmijë, që kanë pengesa në shikim, në të dëgjuar, në të folur, fëmijët që kanë zhvillim të vonuar apo retardim mental, fëmijët me invaliditet 72 FLATRA Nëntor 2012

që mund ta marrin ndihmën që ju nevojitet, duke filluar prej qendrave që e bëjnë identifikimin dhe diagnostifikimin deri te qendrat rehabilituese për të gjitha kategoritë e fëmijëve me nevoja të veçanta.

trupor, fëmijët me çrregullime në sjellje, fëmijët me vështirësi në të mësuar, si dhe fëmijët e talentuar.

Cilat janë simptomat e para te tyre?

Shkurte Berisha: Nëse flasim për simptomat e para duhet t’i përshkruajmë më ë detaje për secilën kategori, mirëpo mund të themi se disa simptoma mund të vërehen menjëherë pas lindjes. Ajo çka duhet të bëjnë prindërit nëse diçka vërejnë menjëherë duhet të drejtohen për konsulta si për shembull të psikologu logopedi etj.

Si është gjendja aktuale në Kosovë, a ka qendra të caktuara ku mund të drejtohen prindërit?

Shkurte Berisha: Edhe pse ka pas përmirësime të dukshme, prapë se prapë duhet të bëhet shumë në këtë drejtim e që duhet të jetë punë e organizuar në mënyrë institucionale, sepse kemi mungesë të qendrave ku mund të drejtohen prindërit

Po në lidhje me informimin e opinionit publik rreth këtyre çështjeve?

Shkurte Berisha: Mendoj se opinioni publik ka nevojë për më shumë informacione në lidhje me këtë çështje sepse ka mungesë të informacioneve të duhura..

A mund të na jepni disa këshilla si të punojmë me fëmijët me nevoja të veçanta?

Shkurte Berisha: Ka shumë këshilla që mund të jepen, prapë po e ceki secila kategori e nevojave të veçanta e ka qasjen ndryshe prej tjetrës, mirëpo mund të ju them me përgjegjësi të plotë të gjithë atyre që punojnë me fëmijë me nevoja të veçanta në radhë të parë në fillim të punës se tyre duhet të kenë besim në aftësi të secilit fëmijë sepse secili fëmijë me nevoja të veçanta ka aftësi për të arritur nëse qëllimi jonë është i qartë. Duhet të kenë durim, forcë dhe shpresë se do të ja dalin në punën që e bëjnë.

Ata që punojnë me fëmijë me nevoja të veçanta gjithmonë duhet të kenë bashkëpunim të ngushtë me familjarët, vazhdimisht të këshillohen dhe punën ta bëjnë së bashku për suksese. Prindërit me fëmijët me nevoja të veçanta duhet sillen në mënyrë të njëjtë si me fëmijën që ata e konsiderojnë “pa nevoja të veçanta” të ndjehen me ta në të njëjtën mënyrë, të i kenë kërkesat në të njëjtën mënyrë, të bisedojnë të shëtisin të i angazhojnë të mos i shohin me syrin e dhembshurisë ashtu nuk mund të ju ndihmojnë, ata kanë nevojë për ndihmën tonë në mënyrë që sjellja të përmirësohet dhe të shkojmë drejtë suksesit. Ajo që ju duhet është dashuri, besim, durim, forcë dhe shpresë për suksese. n

autizëm

nËntor 2012

FLATRA

73

74 FLATRA Nëntor 2012

shëndetësi

Si t’i mbrojmë sytë nga rrezatimi ultraviolet?

Intervistoi: V.By t yqi

Cila është mosha e duhur për të përdorur lente kontakti?

Sa i përket moshës, nuk ka ndonjë kufizim. Lentet e kontaktit mund të vendosen edhe tek fëmijët e vegjël kur ekzistojnë indikacione mjekësore. Fëmijët mund të mbajnë lente kontakti që nga lindja, nën mbikëqyrje të rregullt të oftalmologut. Poashtu vlen të përmendet se studimet kanë treguar se fëmijët të cilët përdorin lente të kontaktit kanë më shumë vetëbesim dhe shumë mirë i përmbahen udhëzimeve për përdorim të tyre.

Në përgjithësi, për korrigjim të anomalive refraktare mund të rekomandojmë lente të kontaktit qysh nga mosha 10 vjeçare, bazuar në motivimin e lartë dhe edukimin e pacientit dhe të prindërve. Sot në treg kemi prodhues dhe lloje të ndryshme të lenteve. Sa i përket afatit të përdorimit dallojmë: ditore, dyjavore, mujore, tremujore dhe vjetore. Çfarë është zgjidhja për pacientët të përdorin syze apo lente kontakti?

Zgjidhja është gjithmonë e bazuar në nevojat dhe kërkesat e pacientit, duke marrë parasysh specifikat e secilit individ. Ekzistojnë lloje të ndryshme lentesh që janë të përshtatshme për korrigjimin e të gjitha anomalive refraktare si miopia, hipermetropia, astigmatizmi dhe presbiopia. Kualiteti i lartë i materialeve të lenteve të sotme të kontaktit zvogëlon gjithnjë e më shumë numrin e pacientëve që kanë intolerance në mbajtjen e tyre.

Ka raste kur lentet e kontaktit janë mundësia e vetme e korrigjimit, siç

janë rastet e anizometropisë së shkallës së lartë (kur dallimi i dioptrisë në të dy sytë është shume i lartë). Por, ka raste kur për shkak të gjendjeve të veçanta të syrit lentet e kontaktit nuk mund të perdoren. Përparësitë e mbajtjes së lenteve të kontaktit janë se ato mundësojnë fushë më të gjerë shikimi, nuk shkaktojnë shëmbëllim, janë më praktike gjate aktiviteteve rekreative apo sportive, nuk mjegullohen dhe nuk e keni ndjesinë e peshës së syzeve. Por, në anën tjetër, lentet e kontaktit kërkojnë më shume përkushtim në mirëmbajtjen e tyre.

Prandaj, secili rast trajtohet individualisht dhe gjatë ekzaminimit më së miri vlerësohet mundësia e përdorimit të lenteve të kontaktit dhe llojit që iu preferohet. Shpesh ndodh që pacienti të përcaktohet edhe për syze edhe për mbajtjen e lenteve të kontaktit.

Shumë prej nesh përdorin syze dielli të cilësisë së dobët, sa janë të dëmshme për syrin ato?

Syzet e diellit janë mbrojtja më e mirë nga rrezatimi ultraviolet. Ato duhet të jenë të përshtatshme, të kenë filtrat UVA dhe UVB dhe të jenë të polarizuara. Duke iu falënderuar këtyre karakteristikave zvogëlohet shëmbëllema, detajet janë më të qarta, rritet percepcioni i thellësisë, intensitetit dhe kontrastit të ngjyrave.

Preferohet që syzet e diellit të jenë të cilësisë së lartë. Në të kundërtën, syzet jokualitative të diellit janë shumë të dëmshme sepse lejojnë kalimin edhe më të madh të rrezeve ultraviolete nëpër bebëzën e gjerë të shkaktuar nga xhamat e errët të syzeve.

Cilat janë këshillat për t’i mbrojtur sytë gjatë punës me kompjuter?

Nëse kaloni më shumë se tre orë

Oftamologu Dr. Mentor M. Gorani flet në këtë intervistë për lentet, moshën në të cilën duhet të përdoren, syzet e diellit dhe rreziku që na vjen nga kompjuteri nëse kalojmë orë të tëra para tij. në ditë para monitorit te kompjuterit mund të keni probleme me lodhje të syve, dhimbje koke, sytë e thatë apo te skuqur, turbullim të të parit ose lodhje të përgjithshme. Kjo dukuri është e njohur si CVS (Computer Vision Syndrome) dhe karakterizohet me: lodhje të syve, dhimbje koke, të parit jo të qartë në largesi dhe afërsi, djegie të syve apo skuqje, dhimbje në qafë dhe shpinë, diplopi, tejndjeshmëri në dritë të përcjellë me një ndjenjë të tensionit dhe stresit. Nëse punoni në një kompjuter dhe për të identifikuar ndonjërin nga këto simptoma, rekomandohet që të paktën një herë në dy vjet të bëni ekzaminim specialistik tek oftalmologu i juaj. Në zvogëlimin e intensitetit të simptomave mund të ndikojnë: pozita e përshtatshme e monitorit, ndriçimi i dhomës, pushimet e kohëpaskohshme dhe pozita e trupit. Monitori duhet të jetë i pozicionuar direkt para jush, pak nën nivelin e syve tuaj - lartësia e rreshtit të parë duhet të jetë 20 gradë nën nivelin e syrit. Zgjidhni të paktën monitor 17» LED ose LCD me frekuencë më të lartë që e bëjnë punën më të lehtë dhe më të këndshme. Ndriçimi i tepërt ne hapësirën e punës mund të çojë në probleme me përshtatjen e syrit në nivelin e dritës së monitorit. Zvogëloni ndriçimin e dhomës deri në nivelin e komforit tuaj. Sytë tuaj kanë nevojë për pushim gjatë punës shumëorëshe në kompjuter. Dhjetë minuta pushim pas çdo ore do të zvogëlojë problemet tuaja. Nganjëherë ndihmon përdorimi i lotëve artificialë. Pozita e mire do të thotë se shpina duhet të mbahet drejt, koka lart, bërrylat të jenë afër trupit në nivel me tastierën dhe supet duhet të jenë të relaksuara. n

nËntor 2012

FLATRA

75

Qendra për masazh — Orchid

Masazhi që zgjon

mendjen dhe trupin

Në qendrën për masazh Orchid, ju do të gjeni kujdesin e veçantë në relaksim dhe reduktim të stresit.

Prisni që të ndjeheni një me natyrën. Ne jemi të përkushtuar për mirëqenien dhe paqen e mendjes dhe trupit tuaj. Duam që përvoja juaj tek ne të jetë një kujtim i këndshëm dhe i paharrueshëm, që kjo t’iu bëjë të doni të bëni qendrën tonë një pjesë të rregullt të regjimit tuaj të përgjithshëm shëndetësore.

Qëllimi ynë kryesor në vizitën tuaj të parë është që të ju lejojmë të përjetoni relaksim dhe rehati, që atëherë kur ju me të vërtetë keni nevojë, të na mendoni si një vend për t’u çlodhur...

Nga momenti që ju do hyni në portë do të përjetoni atmosferën relaksuese do të dini se ky është vendi që me të vërtetë kujdeset për ju.

Profesionalizmi ynë në relaksim dhe reduktimin e stresit. Masage Center Orchid është ndër të parat qendra duke shfaqur një ambient me dizajn të bukur, të këndshëm dhe funksionale. Ne ofrojmë një vend çlodhës për ju për të përjetuar fuqinë e aftësive shëruese, të ofruar përmes një shumëllojshmërie të gjerë të modaliteteve terapeutike.

Rezervimet janë të rekomanduara për të siguruar datën tuaj të preferuar dhe kohën e trajtimit: 049 11 66 11 dhe 044 17 71 17 ‘Orchid Massage Center’ — Adresa: Prishtinë, Lagjja Pejton, Rruga Perandori Justinian, 1/13 kati i parë, Ap.Nr 3.

opinion

Psikologjia vs. Kultura Kultura e ndërton personalitetin dhe shoqëria shërben si një entitet i gjerë ku kultura dhe sjellja i përkasin një shoqërie...

Nga Flutra Germiza j - Lo shi

P

ër një periudhë të gjatë është diskutuar rreth definicionit të konceptit kulturë.

Psikologët kanë qenë debatues të vonshëm në këtë drejtim, duke u thirrur në punën shumë më të hershme të antropologëve. Një definicion i kahershëm nga Tylor, 1971 i cili e ka parë kulturën si një ‘kompleks i gjerë që përfshin dijen, besimin, artin, moralin, ligjet, traditat, si dhe çdo lloj shprehje që ndërton njeriu si pjesë e shoqërisë. Ka dhe shumë definicione të ndryshme, të panumërta, por së voni dhe psikologët janë fokusuar në vëmendjen e sjelljes njerëzore në botën moderne. Psikologët kanë vërë pyetjen, a është kombi njëjtë sikurse shoqëria dhe a mund të thuash se duhet të ekzistojë kultura?

Mundësi tjera për ta definuar kulturën janë martesa, familja, ekipi ku punojmë, një organizatë e tërë, apo i gjithë kombi. Sistemet sociale mund të jenë të vogla sa familja, apo të gjëra sa kombi, por janë të definuara në bazë të llojeve të sjelljeve, jo sipas llojeve në mënyrën se si janë të vënduara këto

sjellje. Shumica e sjelljeve nuk janë shumë vet-evidente. Nëse ulem afër teje, mund ta interpretosh sjelljen time ndryshe në një kulturë si shoqëruese, por në tjetrën kulturë si sjellje agresive, dhe në ndonjë kulturë tjetër si seksualisht i abuzuar. Sistemet sociale e definojnë mënyrën e sjelljes si domethënie që dhurohet nga konteksti kulturor.

Mund të thuhet që psikologët kulturor janë të interesuar në kulturën që ndërton deri në një masë personalitetin tonë. Psikologët kulturor duke pasur parasysh që mendja

shoqëri individualiste dhe shoqëri kolektiviste në mënyrën e të menduarit dhe sjelljes. Po qe se shoqëritë e ndryshme të dala si kolektiviste janë ato të cilat mendojnë në shumës, atëherë nuk mund të themi se çdo here për një shoqëri e cila del si kolektiviste, çdo here është e njëjtë.

Apo, shumë pjesëtarë të asaj shoqërie mendojnë njëjtë.

Në këtë rast ku jemi ne, kultura jonë? Pyetje e cila lidhet ngushtë me trendet në shoqëri dhe ndryshimet sociale nëpër cilat kalon shoqëria sot jo vetëm tek ne por edhe gjithkund nëpër botë. Kur e thamë në fillim se a është kombi njëjtë si shoqëria, dhe se duhet të ekzistojë kultura? Atëherë del se të gjitha janë të lidhura ngushtë me njëra-tjetrën.

Kultura e ndërton personalitetin dhe shoqëria shërben si një entitet i gjerë ku kultura dhe sjellja i përkasin një shoqërie qoftë ajo individualiste apo kolektiviste.

Debati është shumë i gjerë, por vetëm një më duhet thënë se pajtohem me psikologët kulturor që jo krejt psikologjia të trajtohet si një, por konteksti kulturor duhet marrë parasysh dhe në shoqëritë ku kultura dominon sjelljen duhet menduar dy here, sepse kultura ndërton personalitetin dhe është ajo që na bën ata që jemi. n

Tylor, 1971 e ka parë kulturën si një ‘kompleks i gjerë që përfshin dijen, besimin, artin, moralin, ligjet, traditat, si dhe çdo lloj shprehje që ndërton njeriu si pjesë e shoqërisë kontrollon trupin, çdo herë kërkojnë të dinë se a është psikologjia një lëmi e cila duhet trajtuar nga këndi kulturor, dhe se a duhet psikologjia të trajtohet njëjtë në kontekste të ndryshme kulturore. Nga shumë studime të bëra nga psikologët kulturor del se shoqëritë ndahen në

nËntor 2012

FLATRA

77

street style faces

78 FLATRA NĂŤntor 2012

search for earth’s twin

nËntor 2012

FLATRA

79

street style faces

80 FLATRA NĂŤntor 2012

kuzhina popullore

Taverna Sofra’Bezi, ndihuni si n’shpi

N

ëse po kërkoni një vend për tu takuar me miqtë, familjen apo për takime profesionale, tashmë e e dini adresën e duhur.

Taverna Sofra’Bezi, është vendi ku mund të gjeni ushqime tradicionale shqiptare, me lokacion në Prishtinë.

Përveç menysë së begatshme, këtu organizohen edhe mbrëmje muzikore me këngëtarë dhe muzikë të lehtë shqiptare. Sofra’Bezi ka për qëllim që të sigurojë çdo mysafir me një përvojë të mirëfilltë shqiptare / ballkanike të ngrënies. Është ajo çfarë ne e quajmë mikpritje (mikpritja shqiptare), pasioni ynë që të japim 100% nga shërbimet e ‘shtëpisë’.

Si pjesë e këtij përkushtimi, stafi i këtij restaurant është gjithashtu i vëmendshëm që të shërbejë ushqim të

freskët dhe të shijshëm nga menyja ballkanike-shqiptare, në një ambient të rehatshëm “si n’shpi”, ku secili mirëpritet si një anëtar i familjes.

Taverna Sofra’Bezi, ekskluzivisht përdor vetëm produkte organike, që janë të freskëta dhe të gatuara në kuzhinën e kësaj tavernë.

Frymëzimi nga recetat e nënës Prapa këtij restauranti, fshihet edhe ideja e themelimit të tij.

Frymëzimi për të realizuar një vend me një meny tradicionale shqiptare, është bërë nga recetat e nënës, që nënkupton përdorimin e melmesave, mënyrën e të gatuarit dhe gjithashtu mënyrën e shërbimit.

Dhe nuk ka se si të jetë ndryshe, pasi ushqimi më i këndshëm për secilin është ai i përgatitur në shtëpi, nga duart e nënës.

nËntor 2012

FLATRA

81

horoskopi mujor

Dashi 21 mars - 19 prill Këtë muaj do të keni një fokus të fortë për të qenë bashkëpunues, mbështetës dhe i sjellshëm. Mund të jeni i përfshirë në një aferë dashurie nga fundi i muajit që mund të ju rezultojë në një lidhje të re.

Demi 20 prill - 20 maj Venusi është në anën tuaj për t’ju ndihmuar në sektorin e familjes. Do të jeni më argumentues kur keni të bëni me partnerin tuaj. Kini kujdes ngrënia dhe pirja pa kontroll mund të jua keqësojë shëndetin.

Binjakët 21 maj - 21 qershor Do të keni pikëpamje pozitive dhe mundësi të reja . Do të ndjeheni më tërheqës dhe më i kërkuar. Raportet me partnerin do të jenë të tensionuara por ky do të jetë muaj i mundësive për romanca të reja.

Akrepi 23 tetor - 21 nëntor Gëzuar ditëlindjen Akrep!

Ndoshta sepse është muaji juaj ju do të mendoni shumë pozitivisht, do të jepni shumë energji dhe vitalitet. Do të jeni plotë zemër për të filluar projekte të reja dhe për të marrë vendime të reja. Binjakët do të kenë një ndikim shumë të madh te ju. Para që vijnë dhe shkojnë këtë muaj, lëvizje në familje dhe ndryshime pozitive për të ardhmen. Nëse jeni të martuar duket se do të jetë një muaj i bukur, ndërsa beqarët “hidhuni” në sulm, flirtoni me Ujorët. Astrologët: Kush ndalon është i humbur.

Gaforrja 22 qershor - 22 korrik Koha që do ta shpenzoni në shtëpi do të kërkojë më shumë durim dhe bashkëpunim se zakonisht. Do të jeni para një situate të vështirë, ku do të zgjedhni në mes të karrierës dhe disa angazhimeve personale.

Peshorja 23 shtator - 22 tetor Do të ndiheni më i sigurt, i fortë dhe më kurioz. Do të filloni projekte të reja me qëndrime të reja. Keni mundësi të reflektoni talentin e kualitetin tuaj. Fokusohuni në lidhje të reja.

Luani 23 korrik - 22 gusht Këtë muaj do të ndjeheni më tërheqës dhe më të afërt me të tjerët, si dhe një lidhje të re. Ngjarje të reja do të keni nga fqinjët apo rrethi më i gjerë familjar. Nga fundi i muajit do keni tensione në familje.

Shigjetari 22 nëntor - 21 dhjetor Ky do të jetë një muaj i fuqishëm dhe plotë aksione. Do të keni shanse të mira për tu shoqëruar me shokë, dhe të qenët bashkë me ta do ju bëjë më aktiv, të famshëm dhe një bashkëbisedues më të mirë.

Ujori 20 janar - 18 shkurt Harmonia do të ju përcjellë nëse jeni në ndonjë lidhje. Do të jeni më pasionant dhe më i dhënë pas partnerit. Duhet të jeni proaktiv dhe s’ka gjë nëse rrezikoni për të ndryshuar disa gjëra të nevojshme.

Virgjëresha 23 gusht - 22 shtator Do të keni raporte të mira me të tjerët. Të gjitha lidhjet duhet të merren me qetësi posaçërisht ato romantike. Gjithë muajit do të keni mundësi karriere, por do ta keni vështirë të vendosni ndërmjet tyre.

Bricjapi 22 dhjetor - 19 janar Disa shqetësime të vogla do ju përcjellin, por shfrytëzoni mundësinë që mund të ju vijë për të udhëtuar me shokët. Do të ndjeheni më kreativ këtë muaj. Bëhuni sa më i shoqërueshëm dhe sharmant.

Peshqit 19 shkurt - 20 mars Do të vazhdoni të jeni me reflektues, ajo çka ju duhet shumë është të jeni vetëm në një vend të qetë. Do të keni një progres brenda jush, por jo në botën e jashtme. Keni raporte të mira me partnerin tuaj.

82 FLATRA Nëntor 2012

High Quality Printing

Hard Cover books Perfect bound books Cover drawn on Sewn section book

www.printraster.com

Spiral bound books

53