BAN KIN-MOON JAUN AGURGARRIA Idazkari nagusia NAZIO BATUEN ERAKUNDEA Ban Ki-moon jaun agurgarria: MUTUALIAK, Gizarte Segurantzako Laneko Istripuen eta Gaixotasun Profesionalen 2. zenbakidun Mutualitateak, duela lau urte sinatu zuen Nazio Batuen Erakundearen Munduko Itunarekiko konpromisoa, eta konpromiso hori berretsi behar du orain. MUTUALIAren estrategia eta kudeaketa-sistema bat datoz oraindik Nazio Batuen Erakundearen Itun Globalaren 10 printzipioekin. 2013. ekitaldian gure konpromiso irmoa agerian uzten duten honako ekintza hauek nabarmendu behar ditugu: 1. printzipioa: «Enpresek funtsezko giza eskubideen, nazioartean onartutakoen, babesa lagundu eta errespetatu behar dute beren eragin-eremuan» eta 2. printzipioa: «Enpresek egiaztatu behar dute giza eskubideen urraketaren konplize ez direla». Mutualiak hainbat elkarte eta erakunderekin konpromisoak hartzen ditu, erakundeko langileek beren borondatez osatutako Gizarte Ekimenak eta Jarduerak izeneko taldearen bidez. Era horretan, 2013an hainbat elkarterekin elkarlanean aritu da jarduera ezberdinetan, gizarte-elkartasun eta -konpromisoaren kultura sendotze aldera. Jarduerak honako hauexek izan dira, besteak beste: -
-
Giza eskubideak defendatzeko eta giza garapen jasangarria lortzeko lan egitea bi hemisferiootan Mundubat elkartearekin. Berakah programa laguntzea, pertsona guztiek bizitza duina eta garapen integrala izan dezaten. WOP fundazioak egindako neuronen endekapenezko gaixotasunen ikerketa laguntzea. Donantes de Sueños elkartearen bidez, Mutualiako langileek jostailuen erosketan parte hartu dute, beren ardurapean haurrak dituzten baliabiderik gabeko familiek Gabonetako magiari eusteko helburuarekin. Lagun Artean elkarteak sustatutako ekimena, etxerik gabeko pertsonek gaua aterpetxean eman dezaten.
Gainera, «Hornitzaileen Kode Etikoa» prestatu du Mutualiak. Bertan jasotako konpromisoaren arabera, hornitzaileen negozio-akordioek eta -harremanek kodean bildutako etika eta jarrera profesionalaren oinarrizko printzipioei men egingo diete. Horretarako, Mutualiak ezarrita dauzka zeintzuk diren interes-talde horrekiko harremanean oinarrizkotzat jotzen dituen portaerak. Hala, 2013an 25 hornitzailek kode etikoa izenpetzea lortu du.
Gizarte Segurantzaren Laneko Istripuen eta Gaixotasun Profesionalen Mutua, 2. zk
Mutua de Accidentes de Trabajo y Enfermedades Profesionales de la Seguridad Social nº 2
Egoitza Operatiboa Sede Operativa Henao, 26 48009 Bilbao- www.mutualia.es
6. printzipioa: « Enpresek enpleguan eta okupazioan bazterketak desagerrarazten lagundu behar dute». Berdintasunerako Batzordearen eta 2012-2014 aldirako gizonen eta emakumeen arteko aukeraberdintasunerako II. planaren bidez bazterketa hori ezabatu nahi du Mutualiak; hartarako, handitu eta hobetuko ditu familia eta lana adiskidetzeko neurriak, eta ezabatu egingo ditu langileak hautatzeko, kontratatzeko eta mailaz igotzeko arloan, baita soldatan ere, dauden oztopoak. Aukera-berdintasunaren alorrean erakundeak azken urteotan egindako ahaleginaren ondorioz, Familia Erantzukizuneko Enpresaren EFR ziurtapena lortu du Mutualiak 2013an. Horrek ziurtatzen du bere kontziliazio-sistemak familia-erantzukizuneko enpresatzat jotzeko baldintzak betetzen dituela. 7. printzipioa: «Enpresek ingurumen-erronken aurreko prebentzioko ikuspegia lagundu beharko dute», 8. printzipioa: «Ingurumen-erantzukizun handiagoa bultzatzen duten ekimenak sustatu behar dituzte enpresek» eta 9. printzipioa: «Ingurumena errespetatzen duten teknologien garapena eta hedapena lagundu behar dituzte enpresek». Ingurumen-kudeaketari buruzko ISO 14001 ziurtagiria 2013an berritu ostean, minimizatzeko eta ingurumen-kudeaketa zuzena ziurtatzeko hobekuntza-ekintzak ezarri ditu Mutualiak erakunde osoan. Hartarako, honako helburu hauek lortu eta ezarri ditu Mutualiak 2013an: lanparen hondakina % 82 murriztea, zentro guztietan pilak biltzeko tokiak ipintzea, zentroetako erreferentziako pertsonei sentsibilizazioa eta prestakuntza ematea, eta instalazioak egokitzea. 10. printzipioa: «Enpresek edozer ustelkeria motaren aurka lan egin behar dute, baita estortsioaren eta eroskeriaren aurka ere». Indarrean dauden lege-betebeharrak zein gizartearen, lanaren, ingurumenaren eta giza eskubideak errespetatzearen arloko kezkak zorrozki betetzeaz gain, Mutualiak «jokabide-kode» bat ere badu. Horren barruan enpresak bere harreman guztietan (barneko zein kanpoko bezeroekin, herri-administrazioekin, erakundeko gobernu-organoekin eta gizartearekin oro har) txertatutako kudeaketako jardunbide egokiak jasota daude, baita Mutualian lan egiten duten pertsona guztien jokabide profesional eta etikoari buruzko barneko arauak ere; horrelakoek jokabide etikoa sustatzen dute, eta lagungarri dira era guztietako ustelkeria prebenitzeko. Etika Batzordeak egiten du kode etikoaren jarraipena. Gainera, aurreko urteetan bezalaxe, Mutualiak bestelako kontrol-mekanismoak ere baditu, legez eskatutakoa gaindituta: hala nola DBLOren batzordea, Berdintasunerako Batzordea, botikak eta osasunproduktuak kudeatzeko protokoloa, eta abar. Argi dago gaur egungo krisialdian, are garrantzitsuagoa dela gizarte-erantzukizuna aintzat hartzen duen kudeaketa-sistema izatea. Horregatik, hain zuzen, berritu nahi dugu Munduko Itunarekin hartutako konpromisoa, uneoro haren hamar printzipioak betetzea, errespetatzea eta zabaltzea bermatzen duten erabakiak hartzeko eta jarduera arduratsuak egiteko konpromisoa hartuta. Adeitasunez,
Mutualia www.mutualia.es
Kudeaketa Sistemak jasotako Errekonozimendu eta akreditazio nagusiak 2013.
urtean
zehar
ziurtapen
eta
aintzatespen
gehiago
jaso
ditu
Mutua-
liak. Pazientearen Segurtasunaren Arriskua Kudeatzeko sistema UNE 179003 Arauaren arabera ziurtatu dugu, eta Familia Erantzukizuneko Enpresa (FEE) ziurtapena ere jaso dugu.Aintzatespenari dagokionez, jardunbide egokien Euskadiko saria irabazi du Mutualiak Lidera Proiektuarekin, eta estatu mailan finalista izan da, pertsonen motibazioaren eta konpromisoaren sustagarri. URREZKO Q: Enpresa kudeaketa bikainaren Euskadiko saria, EFQM Bikaintasun ereduaren arabera. Kalitateko sari iberoamerikarra, zilarrezko errekonozimendua, «Erakunde Publiko Handia» kategorian.
ISO 9001 ziurtagiria, Kalitatea kudeatzeko sistema.
OHSAS 18001 ziurtagiria, Laneko Segurtasuna eta Osasuna Kudeatzeko Sistema. Pazientearen Segurtasunaren Arriskua Kudeatzeari buruzko UNE 179003 ziurtagiria.
ISO 14001 ziurtagiria, Ingurumena Kudeatzeko Sistema.
DIPLOOS saria Segurtasunaren Estatuko Saria 2009.
―Berdintasuna enpresan‖ Saria, Gizarte Zerbitzu eta Berdintasun Ministerioak emadandakoa. Emakumeen eta Gizonen arteko Aukera Berdintasunaren Aldeko Erakunde Laguntzailea aintzatespena, Emakundek-Emakumearen Euskal Institutuak emandakoa. GRI 3 oinarri hartuta egindako jasangarritasun memorien A+ kalifikazioa.
Finalista Bikaintasunerako EFQM Europako Sarian. Familia Erantzukizuneko Enpresa ziurtapena. 3
Aurkibidea
1.
Korporazioaren Adierazpena Presidentearen gutuna Zuzendari kudeatzailearen gutuna Aurkezpena eta Txostenaren Irismena Edukia zehazteko printzipioak
Gobernu Organoak
2.
Zuzendaritza batzordea Batzorde betearazlea Prestazio Berezien Batzordea Kontrol eta Jarraipen Batzordea Zuzendaritza Komitea
Nortzuk Gara Erakundearen profila Kudeaketa Eredua
3.
Jokabide Kodea Nazio Batuen Munduko Hitzarmenera Atxikitzea Munduko hitzarmenaren aurrerapenaren txostena Esparru juridikoa Mutualiaren Prebentzio Sozietatea Mutua Korporazioa
4.
Interes Taldeen Konpromisoa eta Parte Hartzea
2013ko emaitzak Efizientzia
5.
Laguntzaren kalitatea Bezeroenganako orientazioa Kudeaketa aurreratua Pertsonen konpromisoa Berrikuntza eta teknologia Jasangarritasuna eta gizartearekiko konpromisoa
6.
GRI Adierazleak
7.
GRI eskakizunen Kokapena aurkeztutako txostenaren datuekin
8.
Urteko kontuak
1. Korporazioaren Adierazpena Presidentearen gutuna Zuzendari kudeatzailearen gutuna Aurkezpena eta Txostenaren Irismena Edukia zehazteko printzipioak
Korporazioaren adierazpena
Presidentearen Gutuna
M
utualista agur-
ekitaldikoa baino apalagoa izan da aur-
garri horiek:
tengo jaitsiera hori. Industriak berriz ere jo du behera, 2012an baino neurritsua-
Beste urte batez, Mutualiako naizen
go hala ere, balio erantsiak % 1,9 egin
presidente aldetik,
pozgarria
da
baitu behera. Eraikuntza % 5 txikertu da
oso
eta oso egoera negatiboan da oraindik.
gure
Zerbitzuen sektoreak ere egin du behe-
mutualitateak 2013ko
ra, % 0,6, eta horren barruan txikizkako
ekitaldian izan zituen emaitzak
eta
deaketaren nagusiak
merkataritzaren
ku-
egoera
da
bereziki
kezkagarria.
zedarri memoria
Gure ekonomiaren ahuldade horrek lan-
honen orrialdeen bi-
merkatuan du isla: asko ari zaio kosta-
tartez zuekin partekatzea.
tzen erreakzionatzea. Azken urtea ere negatiboa izan zaio lan-merkatuari. Ha-
Global Reporting Initiative (GRI) erakun-
la, urte amaieran, biztanleen % 15,3 zeu-
deak memoria honi kalifikazioa (A mai-
den lanik gabe, aurreko urtean baino
la) jarri dio dokumentu honi, GRI 3.1 oi-
2,5 puntu gehiago.
narri hartuta jasangarritasun-memoriak egiteko ezarritako baldintzak betetzen
Datu txar horiek gorabehera, eskura
dituelako.
ditugun adierazleek iradokitzen diguten ikuspegia
Mutualiak azken ekitaldian egin duen
ekarri
nahi
dut
gogora,
zertxobait egingo dugula hobera hain
jarduna eta lortu dituen emaitzak anali-
zuzen: Euskadiko BPGd-a % 1 inguru
zatzeko aintzat hartu behar da euskal
handituko dela diote.
ekonomiak, eta harekin batera gure enpresa kideek, seigarren urtez jarraian bizi
Agertokia horrela, zaila, eraginkortasun-
izan duten egoera korapilatsua.
maila handienera iristeko ahaleginak areagotu ditu Mutualiak, eta bere jar-
Euskal ekonomiaren BPGd-a % 1,2 mu-
duera bezeroak gogoan izanda gau-
rriztu da 2013. urtean, industriak, eraikun-
zatu du. Horri esker Euskadiko mutualita-
tzak eta zerbitzuek pairatu duten jaitsie-
teen sektorean buru gara.
rak berekin eramanda. Haatik, aurreko
Fuente datos: Eustat 7
2013ko txostena
Badakigu oso indargune sendoak ditu-
ren enpresa eta langile elkartuen kon-
gula eta oso baliagarriak zaizkigula
fiantzari esker. Gure enpresa osatzen
egungo erronkei aurre egiteko. Mutualia
duten seiehun langileen izenean eta
osatzen dugun pertsona guztion engaia-
presidente naizen zuzendaritza batzor-
mendua da gure sekretuetako bat. Ha-
dearen
laber dugu geure kudeaketa-sistema,
dizuet konfiantza hori.
oinarrizko arrakasta-faktore, eta gure
izenean,
bihotzez
Urtsa Errazti y Olartekoetxea
enpresa mutualisten babesa.
Presidentea.
Ziur gaude Mutualiak aurre egingo diela lehen aipatu ditudan zalantzei, kide di-
8
eskertzen
Korporazioaren adierazpena
Zuzendari kudeatzailearen gutuna
B
azkide horiek:
Halako agertoki zailean, bere ahalegin guztiak bezeroak leialtzeko jarduerak
Eraginkortasuna-
areagotzera eta enpresa sortu berriak
ren aldeko apustua,
erakartzera bideratu ditu Mutualiak. Es-
bezeroenganako
trategia horri esker merkatu-kuotari eutsi
orientazioa eta lagu-
ez ezik, gora ere egin dugu, eta 2013
ntza-prozesuen kalita-
% 41,88ko kuotarekin itxi dugu, batez
tea izan dira Mutua-
beste 308.200 pertsona, hain zuzen.
liak 2013an Euskadiko mutualitateen
sekto-
Bezeroen beharrak identifikatzeko hain-
rearen buruari euste-
bat informazio-iturri landu ditugu, hala
ko eta ekitaldia gure
nola
historiako
erreklamazioak
emaitzarik
onenarekin ixteko faktore nagusiak.
eta
sistematizatzea,
ira-
bidezko kontsultak, focus groups, Mutualia Foroa eta egunerako jarduna be-
xua izaten jarraitu du eta horrek erreali-
ra. Halaber, 2013an zehar zenbait lantal-
tatera azkar eta etengabe egokitzera
de ipini ditugu abian, bezeroenganako
bultzatzen gaitu. Langabezia maila han-
orientazioaren eta konpromisoaren kul-
dia, defizit publikoa gehiegizkoa eta,
tura
gastuari eutsi izana –bai maila publikoan
sendotzen
lagun
lezaketen
al-
daketa eta hobekuntzak identifikatzeko
bai pribatuan– izan dira errealitate ho-
zereginarekin.
rretan protagonistak. Euskadiko
kexa
dokizunak, eremuak bisitatzea, webaren
Egoera ekonomiko eta sozialak konple-
Sektorearen
asebetetze-inkestak,
Gure bezeroak geure izateko arrazoi
testuinguruan
bihurtu izanak bizitzen ari garen ziurga-
elementu nagusia izan da 2008az ge-
betasun-aldi honi baikor begiratzeko
roztik afiliazioak behera eta behera egin
parada eman digu. Horrexegatik nahi
duela, bereziki 2011-2013 aldian; horrek
dut, gutun honen bitartez, itxaropen-
gure jarduera apaltzea eragin du noski.
mezu bat zabaldu gure erakundearen
Mutualiaren kasuan, krisia hasi zenetik,
etorkizunaren eta hazkundearen ingu-
bere baliabideen bitartez egindako la-
ruan. Baikortasun horrek oinarri sendoak
guntzen bolumenaren jaitsiera % 16koa
ditu, azken urtean argi geratu den
izan da, eta ebakuntza kirurgikoena,
gisan.
berriz, % 20koa.
9
2013ko txostena
Mutualia izan da 2013an Pazienteen Se-
Lorpen horiek guztiak Mutualiako pertso-
gurtasunerako
Kudeatzeko
nen konpromiso argiaren ondorioz etorri
UNE 179003 ziurtagiria lortu duen lehen-
dira. Nabarmen eboluzionatu du gida-
dabiziko laneko istripu eta lanbide-
ritzari buruz dugun ikuspegiak. 2001ean,
gaixotasunen
arriskuak
13 lider ziren; 2014ko martxoan, berriz,
identifikatuta dauzkan erakunde gisa;
110era iritsi da kopurua Lider Proiektua
arriskuok aztertu eta ebaluatu egiten
abian ipini izanaren ondorioz.
Arriskuak
mutualitatea,
ditu, eta kontrolak zein neurriak ipintzen ditu ondoren, gure pazienteengana irits ez daitezen. Alderdi asko eta askotan egin dugu aurrera: arriskuak kudeatzeko unitatean, infekzioen batzordean, eskuen higienearen taldean edota kirurgia seguruaren taldean. Era berean, hainbat ekintza egin ditugu pazienteen segurtasuna nabarmen hobetzeko.
Bukatzeko, nire aintzatespen zintzoena adierazi nahi diet beren eguneroko jardunaz Mutualia 2013ko Memorian aurkezten dugun egoerara eramaten lagundu duten pertsona guztiei, Zuzendaritza Batzordeari, bere eginkizunak egitean, enpresa mutualisten ordezkari gailena izanik, erakutsi duen engaiamenduagatik, eta, zer esanik ez, zeuri, mutualista
Berdintasunaren esparruan ere lorpen
estimatu horri, gure erakundean ipini
nabarmenak izan ditugu azken urtean.
duzun konfiantzagatik.
Esaterako, EFR ziurtagiria. Haren bidez, egiaztatzen
da
Mutualia
familia-
erantzukizuneko enpresa dela, hau da, lana eta familia-bizitza bateragarri egiteko maila bikainak dituela, EFR 1000-1 egiaztagiriaren arabera.
10
Miguel テ]gel Lujua Zuzendari kudeatzailea
Korporazioaren adierazpena
Aurkespena eta Txostenaren irismena Aurkezpena
Mutualia Mutua Korporazioko kidea da,
M
sektoreko erakundeen lehen erkidegoa
utualia laneko istripu eta gaixotasun profesionaletarako Gizarte
Segurantzaren
bigarren
mutualitatea
da. Laneko istripuen eta gaixotasun profesionalen mutualitatea den aldetik, ira-
zerbitzuko
sareetan,
Cesma,
Iber-
mutuamur, MAC, Mutua Gallega, Mc Mutual, Solimat eta Unión de Mutuas erakundeekin batera.
bazi asmorik gabeko enpresaburuen
Bestalde, Mutualiak bikaintasunera eta
elkartea da, eta Lan eta Immigrazio Mi-
enpresa erantzukizunera bidean aurrera
nisterioak baimenduta, Gizarte Seguran-
jarraitu du enpresei eta horietako langi-
tzarekin batera lan egiten du alor haue-
leei balioa emateko kalitatezko zerbitzu
tan:
berritzaileetatik abiatuta eta baliabi-
•Laneko istripuen eta gaixotasun profe-
deen kudeaketa eraginkorra eginda.
sionalen kudeaketa, prebentzio jardue-
Dokumentu honen bitartez 2013ko adie-
ren, osasun laguntzaren eta prestazio
razle eta jarduera adierazgarrienen la-
ekonomikoen bidez.
burpen bat egin nahi da, interesdun-
•Gertakari arruntengatiko prestazioaren estaldura, bajen eta prestazio ekonomikoen jarraipena eginez. •Langile autonomoen langabeziagatiko prestazio ekonomikoa. •Gaixotasun
larriak
dituzten
adinga-
been zaintzaren kudeaketa, prestazio
eta
duerei buruzko informazio esanguratsuenaren berri emanez.
Irismena
A
urreko
Memoriak
bezalaxe
(azkena 2013ko uztailaren 19ko
batzar Nagusian aurkeztu zen), 2013ko ekitaldiaren Memoria ere Global Repor-
ekonomikoen bidez. •Haurdunaldiko
taldeei hainbat arlotan ezarritako jar-
edoskitzaroko
arriskuen kudeaketa.
ting Initiative (3.1 bertsioa, 2000-2011) gidaren printzipioei jarraikiz egina da, eta erakundearen ezaugarriak eta Mu-
11
2013ko txostena
tualiak
gauzatzen
dituen
jarduera
R/3, PRISMA, EPSILON, SICOMAT, COG-
guztiak hartu dira aintzat. Memoria hau
NOS eta prozesu bakoitzerako kalkulatu-
komunikatzeko bidea da, kanpora zein
tako adierazleak, zeinen jatorria historia
barrura begira. Tresna honen bidez, egin
klinikoak, istripu-parteak eta antzekoak
diren ekintzen berri ematen diegu haren
baitira. Memoria honek, era berean,
interesdun-taldeei. Ekintza horiek, gaine-
Mutualia Prebentzio Sozietatearen gai-
ra, eremu ekonomiaren, gizartearen eta
neko informazioa ere ematen du.
ingurumenaren alorretan hartutako arduren arabera egin ditugu. Izan ere, Mutualia seguru baitago bere interesdun-taldeek
noiznahi
kontsultatuko
Bere 8. Memoria, GRIren irizpideen arabera egina, kanpo-egiaztatzaile baten mende (AENOR) ipini du Mutualiak, eta A+ kalifikazioa jaso du.
dutela Memoria, formatu digitalean argitaratu du irismen handiagoa izan dezan eta kontsultatzeko aukera izan dadin erakundearen beraren www.mutualia.es webgunean zein Nazio Batuen Erakundearen Munduko Itunaren webgunean. Memoriaren edota bere mamiaren inguruko informazioa behar izanez gero,
Ercilla Klinika
ipin zaitezte harremanetan pertsona honekin: Miren FernĂĄndez, Antolakuntza eta Kalitate Zuzendaria Helbide elektroniko honetara idatzita: mfernandez@mutualia.es. Urteko Memoria honetan bildutako datuak eta informazioa gure erakundean
Pakea Klinika
2013ko ekitaldian gauzatutako jarduerei buruzkoak
dira,
eta
prozesuak
ku-
deatzeko informazio sistemen bidez lortu dira datu horiek, hala nola AS/400, SAP
San JosĂŠ Ospitalea 12
Korporazioaren adierazpena
Edukia zehazteko printzipioak Gauzatzea
hainbat mekanismoren bidez, interes
2013ko txostena Mutualiako arduradun guztien eta erakundeko sailetan lan egiten duten pertsonen parte hartzeari esker egin da; horretaz gain, erakundeko arloetan lan egiten duten pertsona
taldeek espero dutena eta behar dutenari buruzko informazioa lortzeko behar diren harremanak izaten ditu. Eskuratutakoaren arabera, interes taldeei erantzuten die, hala gure jarduera hobetuz.
askok ere hartu dute parte.
Iraunkortasunaren testuingurua
Gidoia zehatzeko, interes talde guztien-
Mutualiak, txosten honetan, erakundeak
tzat garrantzitsuenak diren alderdiak
iraunkortasunaren alorrean burututako
identifikatu dira.
ekintza nagusiak jasotzen ditu.
Interes taldeen parte hartzea
Ekonomiaren, ingurumenaren eta gizar-
Mutualiak bere interes talde guztiak ditu identifikatuta eta zehaztuta, horietan baitute eragina gure erakundeak burutzen dituen ekintzak.
tearen gaiei buruzko informazio guztia dago jasota txostenean, erakundearen jarduera iraunkortasunaren eremurik zabalenean kokatzeko.
Oreka Mutualiak jardueraren alderdi positiboak nahiz negatiboak jasotzen ditu eta, hala, interes taldeek jardueraren bidezko balorazioa egin ahal izango dute.
Alderagarritasuna Denboran zehar Mutualiak izan dituen aldaketak azter ditzakete interes taldeek azken 3 urteetako bilakaera datuak agertzen baitira.
13
2013ko txostena
Zehastazuna Txosteneko
informazioa
zehatza
eta
xehatua da, erakundearen interes taldeek Mutualiaren jarduna balora dezaten.
Aldizkakotasuna Urteroko jardueraren txostena kontuak onetsi eta horiek Mutualiako Zuzendaritza
Batzordeari
aurkezten
zaizkion
unean aurkeztuko da. Bi urtetik behin ipintzen du Mutualiak bere
urteko
memoria
kanpo-
egiaztatzaileen mende. Hala, erakundeak identifikatutako interes taldeek informazio zehatza kontuan izanik hartuko dituzte erabakiak.
Argitasuna Informazioa
modu
ulergarrian
eta
errazean azalduko da txostena erabiliko duten interes taldeentzat.
14
2. Gobernu Organoak Zuzendaritza Batzordea Batzorde Betearazlea Kontrol eta Jarraipen Batzordea Prestazio Berezien Batzordea Zuzendaritza Komitea Organigrama
2013ko txostena
Zuzendaritza Batzordea
Z
uzendaritza Batzordearen esku dau-
Zuzendaritza
de erakundearen gobernu zuzen
behin elkartzen da ohiko bilerak egiteko,
eta berehalakoa eta ordezkaritza osoa,
eta behar beste alditan, berriz, ezohi-
baita
defendatzeko
koak egiteko, presidenteak deialdia egi-
beharrezkoak dituen zuzendaritza, ad-
ten duenean zein kideen herenak hala
ministrazio, xedapen eta betearazpen
eskatuta. Bilerak erakundearen egoitzan
eskumenak ere.
nahiz Zuzendaritza Batzordeak berak
bere
interesak
Enpresetako bazkideek osatzen dute, gutxienez zazpik eta, gehienez, hogeik,
batzordeak
hiru
hilean
adierazitako beste edonon egin ahalko dira.
batzar nagusian parte hartzen duten
Ez presidenteak –ez baitu kargu exekuti-
mutualitateko langileen ordezkariak bar-
boa–,
ne. Ohiko batzar nagusiari dagokio baz-
gainontzeko kideek, ez dute inolako or-
kide horiek izendatzea, baina erakun-
dainsaririk jasoko, erakundearen bilere-
deko
tara joateagatik Estatutuetan zehaztuta-
langileen
batzordeko
ordezkaria
bazkideen
enpresa
artean
hau-
tatzen da. Izendapen horiek guztiak Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioak berretsi behar ditu gerora. Kide guztiak gizonezkoak dira, eta horien adina honela banatua da: - 41eta 50 urte bitartekoak: % 7,14 - 51eta 60 urte bitartekoak: % 50,00 - 61eta 70 urte bitartekoak: % 28,57 - 71eta 80 urte bitartekoak: % 14,29
16
ez
Zuzendaritza
ko dietak izan ezik.
Batzordeko
Gobernu organoak
PRESIDENTEA Urtsa Errazti Olartekoetxea Jez Sistemas Ferroviarios, S.L.
1. presidenteordea José María Echarri Campo Sociedad Financiera y Minera, S.A. (Cementos Rezola) 2. presidenteordea
3. presidenteordea
Jesús Echave Román
Alberto Delclaux de la Sota
Sainsa—Sociedad Alavesa de Inversiones
Prodol Meditec, S.A.
Idazkaria
Idazkariaordea
Santiago Iriarte Aizarna
Javier Ortega Tapia
Universidad de Deusto
Tuboplast Hispania, S.A.L.
Batzordekidea
Batzordekidea
Javier Sánchez Pérez
Antxon Segurola Jauregui
ArcelorMittal Gipuzkoa, S.L.U.
Kutxabank, S.A.
Batzordekidea
Batzordekidea
Juan Jesús Santa Cruz Sagarduy
Álvaro García-Navarro Aguirre
Calcinor, S.A.
Tubos Reunidos, S.A.
Batzordekidea
Batzordekidea
Andrés Zearreta Otazua
Fernando Salamero La Orden
Eusko Jaularitza—Gobierno Vasco
Vinos herederos Marqués de Riscal, S.A.
Batzordekidea
Mutualiako langileen ordezkaria
Javier Otaño
Antxon Arrasate Auzmendi
Krafft, S.L.
17
2013ko txostena
Batzorde Betearazlea
Z
uzendaritza
Batzordeak
Batzorde
Betearazlea osatu du bere kideen
artean, mutualitatea zuzentzeko, administratzeko
eta
ordezkatzeko
zeregi-
netan lehenbailehen has dadin erraztearren. Hamar kide edo kide gutxiagok osatua da. Hilean behin biltzen da ohiz.
- 51eta 60 urte bitartekoak: % 40
Kide guztiak gizonezkoak dira, eta ho-
- 61eta 70 urte bitartekoak: % 40
rien adina honela banatua da:
- 71 eta 80 urte bitartekoak: % 20
PRESIDENTEA Urtsa Errazti Olartekoetxea Jez Sistemas Ferroviarios, S.L.
1. presidenteordea
3. presidenteordea
José María Echarri Campo
Alberto Delclaux de la Sota
Sociedad Financiera y Minera, S.A. (Cementos Rezola)
Prodol Meditec, S.A.
2. presidenteordea
Idazkaria
Jesús Echave Román
Santiago Iriarte Aizarna
Sainsa—Sociedad Alavesa de Inversiones
Universidad de Deusto
18
Gobernu organoak
Prestazio Berezien Batzordea
G
izarte laguntzako baldintzarik ga-
10 kide ditu; horietako 5 enpresen or-
beko
dezkari dira, eta beste 5ak sindikatue-
onurak
enpresa
baz-
kideetako langileen eta , laneko istripu baten edo gaixotasun profesional baten ondorioz, beharrizan egoeran dauden norbere konturako langileen alde emateaz arduratzen da organo hau.
nak. Presidente eta presidenteordeko karguek 2 urteko iraupena dute, eta enpresetako eta sindikatuetako ordezkarien artean txandakatzen dira.
PRESIDENTEA
PRESIDENTEORDEA
IDAZKARIA
José Enrique Arroyo Villalba
Álvaro Plaza Reino
Alfonso Ríos Velada
U.G.T.
ARCELOMITTAL GIPUZKOA, S.L.U.
CC.OO. Batzordekidea
Batzordekidea
Iñigo Alkain Domínguez
José Hernández Duñabeitia
LAB
ASLE
Batzordekidea Leire Heredia Bilbao ELA
Batzordekidea
Batzordekidea Guillermo Muñecas Goikoetxea Estampaciones Metálicas
José María Echarri Campo Sdad. Financiera y Minera, S.A. (Cementos Rezola)
Bizkaia, S.A. (Gestamp) Batzordekidea
Batzordekidea
Juan Cruz López Barrena
Elena Izquierdo Cuadrado
ELA
Zayer, S.A.
19
2013ko txostena
Kontrol eta Jarraipen Batzordea
M
utualitateak Gizarte Segurantza-
ten arabera. Kide horien erdiak babes-
ren lankidetzarekin egiten dituen
tutako langileen ordezkariak dira, era-
kontrol eta jarraipen lanetan enpresek
kundeak lan egiten duen lurralde ere-
eta herritar babestuek parte hartzeko
muan ordezkaritza handiena duten era-
organoa da. Erakundeko Zuzendaritza
kunde sindikalen bitartez hautatuak.
Batzordeko
Beste erdiak enpresa bazkideen or-
presidentea
izaten
da
batzordeburua.
dezkariak dira, ordezkaritza handiena
Hamar kide ditu, mutualitatearen kuo-
duten enpresa erakundeek hautatuak.
PRESIDENTEA Alfonso Ríos Velada
Urtsa Errazti Olartekoetxea
CC.OO.
Jez Sistemas Ferroviarios, S.L.
Luis Mouliaa Mayor
Luis Gonzalo Salcedo Bilbao Sindikatuetako ordezkariak
Enpresa bazkideen ordezkariak
Batzordekidea
CEBEK Batzordekidea Pedro Campo Iglesias CEBEK Batzordekidea Manuel Guerrero Igea
CC.OO.
Leire Heredia Bilbao ELA
Esperanza Morales Quicios UGT
ADEGI Batzordekidea
Ibon Zubiela Martín
Enrique González Sal
LAB
SEA
20
Gobernu organoak
Zuzendaritza Komitea
E
rakundea kudeatzen duen organo
izendatzea Zuzendaritza Batzordeari da-
betearazlea
Zuzendaritza
gokio (GSLIGPMen Lankidetza Araudia-
Batzordeak ezarritako jarraibideak eta,
ren 35. artikulua eta Mutualiaren Estatu-
Gizarte Segurantzako erakunde lagun-
tuetako 28. artikulua) eta izendapen hori
tzailea den aldetik, mutualitatea ku-
Enplegu eta Gizarte Segurantzako Minis-
deatzeko aplikagarri den araudia jarrai-
terioko Gizarte Segurantzaren Antola-
tzen ditu. Zuzendari kudeatzailea da
mendurako Zuzendaritza Orokorrak be-
batzordeburua, eta bere gaitasun zein
rretsi behar du.
erantzukizunak erakundearen estatutue-
Zuzendaritza Batzordea: Banaketa adinaren arabera:
da.
tan zehaztuta daude. Batzordeburua
- 30 eta 45 urte bitartekoak: % 42,86 - 45 urtetik gorakoak: % 57,14
Miguel テ]gel Lujua Murga Ignacio Lekunberri Hormachea
Zuzendari Kudeatzailea
Zuzendari kudeatzaile laguntzailea
Mツェ Luisa Ortiz Salvador Gai juridikoetako zuzendaria
Victor Echenagusia Capelastegui Osasun laguntzako zuzendaritza Jorge Arbaiza Zabalo Gipuzkoako Lurraldeko zuzendaria, Kudeaketa Zuzendaritza
Miren Fernテ。ndez Mugica Antolakuntza eta kalitate zuzendaritza eta Gertakari arrunteko arduraduna Juan Villar Caballero Araba Lurraldeko zuzendaria 21
2013ko txostena
Organigrama
Ignacio Lekunberri Zuzendari kudeatzaile laguntzailea
Victor Echenagusia Osasun laguntzako zuzendaritza
Javier de La Fuente Gipuzkoako Mediko Zuzendaria
Miren Fernández Antolakuntza eta kalitate zuzendaritza eta Gertakari arrunteko arduraduna
Juanma Legorburu Arabako Mediko Zuzendaria
Verónica Huidobro Antolakuntza eta kalitate arduraduna
Rafa Muga Informazio sistemen arduraduna
Zuzendarita komitea Kudeaketa jarraipen komitea
22
Mª Luisa Ortiz Gai juridikoetako zuzendaria
Jorge Arbaiza Gipuzkoako Lurraldeko zuzendaria, Kudeaketa Zuzendaritza
Lorena Agirregabiria Erosketen eta kontratazioaren arduraduna
Imanol Goirigolzarri Prestazio ekonomikoen arduraduna
Susana Castaños Aholkularitza juridikoko arduraduna
Miguel Ángel Lujua Zuzendari Kudeatzailea
Juan Villar Araba Lurraldeko zuzendaria
Alfonso Lizarbe Gipuzkoako Kudeaketaren koordinatzailea
Lourdes Gondra Kontabilitateko arduraduna
Raúl Medina Giza baliabideetako arduraduna
Edurne Arluzea Garapenaren eta eragiketen arduraduna
Milagros Pujana Eraikinen kudeaketaren arduraduna
3. Nortzuk gara? Erakundearen Profila Kudeaketa Eredua Jokabide Kodea Nazio Batuen Munduko Hitzarmenera Atxikitzea Munduko hitzarmenaren aurrerapenaren txostena Esparru juridikoa Prebentzio Sozietatea Mutua Korporazioa
2013ko txostena
Erakundearen profila
M
utualia, Gizarte Segurantzaren
mutualitatea. Zerbitzua estatu osoan
Lan istripuen eta Gaixotasun Pro-
eskaintzen badu ere, Madrilen zentro
fesionaletako 2. Mutualitatea, Euskadiko
bat baitu, EAEn dihardu nagusiki, bertan
mutualitateetan erreferentzia da, eta
dituen 18 zentroen bitartez.
merkatuan % 41,88ko kuota du.
Gaur egun 626 langile ditu batez beste
Gizarte Segurantzarekin aritzen da elkar-
bere 19 zentroetan lanean (3 egoitza, 2
lanean, hauetan:
klinika eta 14 arreta-zentro ibiltari).
-Laneko istripuen eta gaixotasun profesionalen kudeaketa, prebentzio jardueren, osasun laguntzaren eta prestazio ekonomikoen bidez.
Euskadiko mutualitateetan erreferentzia da, eta merkatuan % 41,88ko kuota du
-Gertakari arruntengatiko prestazioaren estaldura, bajen eta prestazio ekonomikoen jarraipena eginez. -Langile autonomoen langabeziagatiko prestazio ekonomikoa. -Gaixotasun larriak dituzten adingabeen zaintzaren prestazio ekonomikoaren bidezko kudeaketa eta, azkenik -Haurdunaldiko
eta
eradoskitzaroko
arriskuen kudeaketa, prebentzio jardueren, osasun balidazioaren eta prestazio ekonomikoen bidez. Euskal Herriko hiru mutualitate, zein bere lurraldean nagusi zirenak (La Previsora, Mutua Vizcaya Industrial eta Pakea), elkarrekin fusionatuta sortu zen Mutualia.
Gizarte Segurantzarekin lankidetzan dihardu osasun-zerbitzua emanez,
Hala sortu zen Euskadiko lan-istripuetako
prestazio ekonomikoak kudeatuz eta
eta gaixotasun profesionaletako lehen
prebentzioaren difusioa eginez
24
Nortzuk gara
EGOITZA SOZIALA C/ Camino, nยบ1 20004 Donostia-San Sebastiรกn Telf: 943 42 65 00 Fax: 943 43 01 53
EGOITZA OPERATIBOA C/ Henao, nยบ 26 48009 Bilbao Telf: 944 25 25 00 Fax: 944 25 25 20
ARABAKO EGOITZA Avda/ de los Olmos, nยบ1 01013 Vitoria-Gasteiz Telf: 945 00 90 90 Fax: 945 00 90 91
Zentroen sakabanaketa eta gertutasun
Mutualiaren zentroei buruzko informazio
hori da, hain zuzen, Mutualiaren betse
gehiago, laguntzako zein administrazio-
mutualitateekiko duen bereizgarrietako
ko informazioa eta zentro horietan guzti-
bat; izan ere, plan estrategikoan esan
etan burutzen den jarduerari buruzko
den bezala, lurraldearekiko identifika-
informazioa nahi izanez gero, egin klik
zioa eta integritatea ditu bere arrakas-
esteka honetan:
taren funtsezko faktoreetako bat.
http://www.mutualia.es/es/dondeestamos-mapa
Halaber, bere bezeroei ahalik eta arreta
Bestalde, Kanpoko Prebentzio Zerbitzua-
egokiena eman nahian, 2007an Corpo-
ren jarduerak bereizi izanaren ondorioz,
raciรณn Mutuako kide egin zen Mutualia.
Mutualia Prebentzio Sozietatea sortu zen
Zortzi mutualitatek kostuak murrizteko,
2006an, kapital osoa Mutualitatearen
sinergiak
erakundeen
Ondare Historikoaren kontura ipini zela-
aurrean indartsuago agertzeko sortu
rik. Horren gaineko datu gehiago eman-
zuten elkartea da Mutua Korporazioa.
go ditugu aurrerago.
eragiteko
eta
25
2013ko txostena
Xedea
tua Korporazioko kide izanez eta gizar-
Mutualia Laneko Istripuen eta Gaixotasun Profesionalen mutualitatea irabazi – asmorik gabeko enpresaburuen elkarte bat da. Gizarte Segurantzarekin elkarlanean aritzen da: enpresei, enpresetako langileei eta bestelako bezeroei zuzendutako osasun – zerbitzuak eta prestazio ekonomikoak kudeatzen ditu, bai eta prebentzioa hedatu ere.
interes
taldeen
Ikuspegia Osasunaren zaintzan, bezeroarenganako
orientazioan, kudeaketa
aurrera-
koian eta pertsonen konpromisoan, mutualitate eraginkorra eta erreferentziazkoa izatea, bai berrikuntza sustatuz, bai gizartearekin duen erantzukizuna bultzatuz .
Horretarako, osasuna, bizi kalitatea eta gure
tearen aurrean eratzukizunez.
gogobetetzea
Ildo estrategikoak
kudeaketa
Gaur egun, Mutualiaren 2012-2014 Plan
aurrerakoiaren eredua aplikatzen dugu,
Estrategikoan esaten den gisan, ildo es-
produktu eta zerbitzu berritzaileen bidez
trategiko hauek ditu Mutualiak identi-
eta pertsona konprometituen bidez, Mu-
fikatuak, bere Ikuspegitik eratorriak:
hobetzea
helburu
duen
26
Nortzuk gara
Balioak Bezeroenganako
orientazioa:
Euren
beharrak eta aukerak asetzeko lan egitea, eta zeregin horretan gertuko eta adikor izatea. Talde izaera: Erakundeko helburuak lortzeko bidean partaidetza aktiboa, kohesionatua eta konprometitua izatea, eta emaitzak norberarenak izango balira bezala sentitzea. Lidergoa: Erabakiak eta erronkak hartzeko gaitasuna eta borondatea izatea, ikuspegi ezberdinak eskeiniz, adierazpenak emanez, eta iraunkortasuna eta grina erakutsiz.. Jarrera berritzailea: erakundea hobetzen lagunduko duten ideien ekarpenak egiteko eskubidea eta betebeharra. Portaera etikoa: Modu profesionalean, arduratsuan, zintoan, begirunetsuan eta prestuan lan egitea, ingurunea eta kontuan hartuz. Pertsonenganako interesa: Errekonozimendu eta garapen profesional zein pertsonalarekin konpromisoa, baita erakundeak defendatzen dituen bedintasun politikekin eta ezagutzaren hedapenarekin ere.
27
2013ko txostena
Kudeaketa-eredua
B
ere
kudeaketarako
erreferentzia
gisa EFQM ereduaren aldeko apus-
tua egina du Mutualiak, eta hori delaeta prozesuetan oinarritutako sistema bat dauka ezarrita, zeharo sinetsita baitago berebiziko garrantzia duela estrategia garatzeko, bezeroak asetzeko, pertsonak engaiatzeko, aldaketa kudeatzeko eta etengabe hobetzeko.
gungarriak zein diren identifikatuta. Prozesu bidezko kudeaketa-sistema hori ezarri izana prozesu bakoitzaren barneadierazleen laguntzaz
be-
Mutualiako kudeaketa
rrikusi eta ebaluatu
egiten
sisteman prozesu gakoen
da,
aldez
araberako kudeaketa
aurretik defini-
Prozesu guztiek jarraitu diote berrikuntza
tutako helburuak zenbateraino bete
eta
diren ere kontrolatuta.
etengabeko hobekuntzako pro-
zesuan xedatutako metodologiari, uniformetasuna, kalitatea eta sakabanatze sistematikoa
bermatzen
duen
PDCA
ziklo batean oinarriturik.
Hala bada, Mutualiaren antolaketaegitura organigramak eta erakundean kanpoko
nahiz
barruko
bezeroen
kasuan egiten diren jarduera guztiak
Prozesu bakoitzaren eraginaren arabera
jasotzen dituen prozesu mapak zehaz-
eta ildo estrategiko bakoitzaren arrakas-
ten dute. Gainera, mapa horretan pro-
tako faktore kritikoak erdiesteko duten
zesuak estrategiko, operatibo edo lagu-
kontribuzioaren arabera antolatu dira
ntzako gisa sailkatu dira .
prozesuak. Guzti-guztiak daude estrategiarekin lerrokatuta, helburuak erdiesteko funtsezko prozesuak eta prozesu la-
28
Nortzuk gara
Prozesu Mapa Estrategikoak Politica eta Estrategia
Pertsonen Garapena
Berrikuntza eta Etengabeko Hobekuntza
Operatiboak
Gertakari Arrunta Gertakari Profesionala
Prestazio Ekonomikoak Kudeaketa
Laguntza Aholkularitza Juridikoa Ekonomiko Finantzaria
Informazio Sistemak
Eraikinak kudeatzea
Baliabideak Kudeatzea eta Aliantza Operatiboak
Labur esanda, Mutualiak eskaintzen dituen zerbitzu guztien kudeaketa, haien interfaseak eta bezero, aliatu eta hornitzaile eta bestelako interesdun-taldeen integrazioa eta parte-hartzea, horiek guztiak ezinezkoak lirateke erakundea osoa bat etorrita lerrokatuko dela bermatzen duen egiturarik gabe. Hori dela eta, funtsezkoa izan da EFQM ereduaren
eta
prozesukako
hautua egin izana.
29
kudeaketaren
2013ko txostena
Estaldurak Legeak arautzen du Mutualiak eta Gizarte Segurantzako lan-istripuetako eta gaixotasun profesionaletako gainerako mutualitateek beren bezeroei zer estalduta eskain diezazkieketen; beraz, ez dago beste estaldurarik eskaintzerik. Hala, estaldura berririk ezin denez diseinatu eta garatu, dagoeneko existitzen diren zerbitzuak hobetzen eta zerbitzu berriak diseinatzen saiatu da Mutualia, finean bere bezeroen –enpresa zein langile– beharrak eta itxaropenak ahal den neurrian asetzeko. Gertakari Profesionala Gertakari Arrunta Langile autonomoek jardunari uztea
Laneko gertakaria
Ematen dituen zerbitzuak
Lan Istripua eta Gaixotasun Profesionala
Bere Misioan aurreikusten dituen eta be-
•Laneko arriskuen prebentzioa.
re prozesu-mapan operatibotzat jo di-
•Osasun laguntza.
tuen prozesuen bidez gauzatzen diren
•Prestazio ekonomikoa.
zerbitzuak ematea da Mutualiaren izateko arrazoia. Ildo horretan, kudeaketaprozesuen eta laneko gertakarien, gertakari arrunten eta prestazio ekonomikoen prozesuen bitartez ematen ditu
Haurdunaldirako eta eradoskitzaroko arriskua •Lanpostu-azterketak eta enpresei aholku emateko bisitak. •Arriskuaren eta osasunaren egoeraren balorazioa prestazioaren jatorriaren txostena eginez. •Prestazio ekonomikoa.
bere zerbitzuak.
Gaixotasun larriak dituzten adingabeen zaintza •Arriskuen balorazioa. •Prestazio ekonomikoa.
30
Nortzuk gara
Faktore horiek guztiek zedarritu dute,
Gertakari arrunta
interesdun-ataldeetatik datorren infor-
Bajen kontrola eta jarraipena.
mazioaren eta haren barne etekinaren
Prestazio ekonomikoa.
analisiarekin batera, AMIA analisi globala. Analisi horretatik abiatuta identifikatu
Langile autonomoek jardunari uztea
ditu
Mutualiak
2012-2014
aldirako
(egungo Plan Estrategikoaren indarral-
Prestazio ekonomikoa.
dia, hain zuzen) erronka nagusiak, erakundearen makro helburuei erantzun
2012-2014ko Plan Estrategikoa
behar dieten 16 helburu estrategikotan
Inguruak eta aldaketek eta gorabehera
zehazten direnak eta hainbat arlo har-
makroekonomikoek (hala nola enple-
tzen dituztenak: EAEko irudia, gidaritza
gua galtzea, berankortasunak gora egi-
partekatua,jakintzaren transmisioa, en-
tea eta gastu publikoan murrizketak era-
gaiamendua, instalazio, baliabide eta
gin dituen krisi ekonomikoak) eta Enple-
teknologia, zerbitzuak ematea, GAen
gu eta Gizarte Segurantzako Ministe-
eta GPen kudeaketa, Gasteizko arreta-
rioak ezartzen dituen gidalerroek taxu-
zentroa, sormenaren kultura eta be-
tzen dute Mutualiaren estrategiaren for-
rrikuntza eta, bukatzeko, kudeaketa eti-
mulazioa.
koa.
Ildo estrategikoa
Makro helburuak
Efizientzia
Errentagarritasuna handitzea Jasotako laguntzarekin pozik dauden bezeroak izatea
Laguntzaren kalitatea
Pazienteen segurtasunari buruzko akreditazioa lortzea Fideltasun ratioari eustea
Bezeroenganako orientazioa
Pertsonen konpromisoa
Gure bezeroen gogobetetasunari eustea edota hura handitzea Pertsonek erakundea hobetzeko duten konpromisoa areagotzea Pozik dauden pertsonak izatea
Berrikuntza eta teknologia
Erakundearen antolatzeko gaitasuna handitzea
Gizartearekiko konpromisoa eta jasangarritasuna
Gizartean erantzukizuna duen enpresa izatea
Kudeaketa aurreratua
Kudeaketan bikaintasuna lortzea
Ildo estrategikoak eta makro helburuak
planetan, erabakitzen
eta helburu estrategikoak erabakita,
plan estrategikoaren indarraldiko zen-
urteroko kudeaketa-planen bitartez eta
batgarren urtean egingo dituzten era-
prozesuen bidez zabaltzen dira erakun-
bakitako helburuak lortzeko ekintzak.
de
osoan
b arrena.
Kudeaketa -
31
dute
ekipoek
2013ko txostena
Horrela, 2012-2014 aldirako plan estrategikoa abiapuntu izanik, Mutualiak 2013. urterako kudeaketa plana onartu zuen, honetan burutu zena: ikusi 1. fig .
Arriskuen mapa Mutualiak, Lan Istripuen eta Gaixotasun Profesionalen mutualitatea eta funts publikoak eta bere estalduran eta emakidan nahitaezko prestazioak kudeatzen dituen Gizarte Segurantzaren erakunde laguntzailea denez, bere jarduerako arriskuak kudeatzen ditu indarrean diren 1. Fig.
legeei eta jardueren espezifikotasuna dela-eta interes-taldeetan eragina sor
Datuak Babesteko Lege Organikoaren
dezaketen alderdiei lotuta. Mutualiak,
Komitearen bidez.
bere arriskuak kudeatzeko, Arriskuen Mapa zehaztu du. Mapa horretan identifikatzen
dira
prozesu
bakoitzeko
arriskuak. Horren bidez, arrisku maila eta gertatuz gero burutu beharreko ekintzak
Aurreko ekitaldiko abenduaren 31n izapidetzen ari ziren LI eta GPen ondoriozko betebehar eta gertakariei estaldura ematea.
eta erakundean izango luketen eragina
Horretarako, Mutualiak, barruko kontrol-
ebaluatzen dira. Arriskuak murrizteko,
taldearen eta Antolaketa eta Kalitatea-
jarduera ildo hauek garatzen dira:
ren arloaren bidez, urteroko Barneko
Erantzukizun zibil orokorreko eta patronaleko polizen kontratazioa jardueraren arrisku-estaldurarako (gizarte administrariak,
zuzendaritzako
langileak,
langileak oro har eta erizainak); baita ingurumenaren
kudeaketari
loturiko
arrisku-estaldurarako beste batzuk ere. Informazioaren
segurtasuna
Auditoretzen Plana jarri zuen abian. Barruko auditoretza horiek kanpoko hainbat
auditoretzek
osatzen
dituzte
(kalitate sistema, prebentzioa, ingurumena). Auditoretzak borondatezkoak, Gizarte Segurantzaren Kontu Hartzailetza Nagusiak egindako nahitaezkoak eta Kontuen Epaitegiak oro har mutualita-
ku-
deatzeko gidalerroak eta prozedurak,
32
teen sektoreari aldian behin egiten dizkionak izan daitezke.
Nortzuk gara
Jokabide Kodea
J
okabide kodean Mutualiako pertsonek eta interes-taldeek nola jokatu
behar duten azaltzen da. Arau horien artean daude tratu berdintasuna eta bereizkeriarik eza, laneko segurtasuna eta osasuna, intimitaterako eskubidea, ebaluazioa, prestakuntza eta informazioa eta interes gatazka.
indarrean
diren
Balore Merkatuko Batzorde Nazionalaren 2003ko azaroaren 20ko Akordioaren bidez onetsi zen kode hau betetzen dugu: ―Irabazi asmorik gabeko erakundeen jokabide kodea, aldi baterako inbertsioak egiteko baloreen merkatuan‖. 2004ko urtarrilaren 8ko BOEn argita-
Gizartean erantzukizuna duen enpresa denez,
Finantza Inbertsioen Jokabide Kodea
legezko
betebeharrak zorrotz betetzen ditu. Gainera, kudeaketa, estrategia, politika eta prozedurak, eta gizarteari, lanari, ingurumenari eta giza eskubideen errespetuari buruzko kezkak ditu bere gobernuan. Horiek guztiak, bere interes taldeekin duen harreman eta jardun gardenaren ondorio dira.
ratu zen. MUTUALIAk kode horren oinarri diren printzipioak hedatu ditu finantzen azpiprozesuan burutzen dituen finantza inbertsio guztietara. Horretarako prozedura bat prestatu du. Prozedura horretan behar besteko ezagutza teknikoak dituzten eta, edonola ere, hirugarrenen aholkularitza profesionala kontrata dezaketen zuzendaritzako langileez osaturiko
Etika Batzordeak ez du iradokizunik edo
Finantza Inbertsioen Komite baten sorre-
kontsultarik jaso kodearen aplikazioaren
ra barne hartzen du.
gainean, eta ez du espedienterik ireki kodeko punturen bat ez betetzeagatik. Batzordearen
eginkizunak,
bestalde,
kodean bertan daude zehaztuta.
33
2013ko txostena
Inbertsio Komitearen Txostena betetze mailari buruz Finantza
azpiprozesua
zehaztean
in-
bertsioen jokabide kodea betetzen dela kontrolatzeko
ondorengo adierazleak
gehitu dira. 2011ko ekitaldian balio hauek izan zituzten : LIKIDEZIA EPE LABURRERA
1,7024
SEGURTASUNA (S&Pk onartzen duen gutxienekoa)
BBB
ERRENTAGARRITASUNA* (diruzaintzaren guztizkoa)
3,68%
ESPEKULAZIO ERAGIKETA KOPURUA
0
*2013rako eskatu den gutxieneko errentagarritasuna % 2,00 izan da Ondare historikoko diruzaintzaren errentagarritasuna guztira hau izan da: % 2,768
Aurreko jokabide kodea alde batera utzita, azaroaren 14ko 1622/2011 Errege Dekretuaren, mutualitateen arteko elkarlanerako
erregelamendu
orokorra
aldatzen duenaren, 30. artikuluan xedatutakoa ere bete du Mutualiak 2013ko ekitaldian egindako finantza inbertsioen eskuratze eta besterentze guztiekin. Artikulu horrek erreserba eta funts propioen
gauzatzea
zein
finantza
in-
bertsioak arautzen ditu. Amaitzeko, prozesua argiagoa izan dadin eta jokabide kodeari jarraituz, jokabide kodearen betetze mailari buruzko inbertsioen komitearen txostena egiteaerabaki da. Txostena Zuzendaritza Batzordeak onetsi behar du eta horren berri emango zaie ekitaldi bakoitzeko ohiko batzar nagusian elkarturiko enpresaburuei.
34
Nortzuk gara
Nazio Batuen Munduko hitzermenera aitxikitzea
2
009ko uztailean, Mutualiak Nazio
Hitzarmenera atxikitzearen xedea biz-
Batuen Munduko Hitzarmenarekin
tanleria korporatibo globala sortzea da,
bat egin zuen. Horren bidez erakutsi
enpresa jardueraren interesen eta pro-
zuen gizarte erantzukizunarekin duen
zesuen eta gizarte zibilaren balio eta
konpromisoa, baita Munduko Hitzarme-
eskarien arteko kontziliazioa ahalbidet-
naren 10 printzipioak hedatzeko asmo
zen duena, baita NBEren, sektorekako
irmoa adierazi ere, ekintza planen ba-
nazioarteko
rruan abiarazitako jardueren bidez.
eta GKEen proiektuena ere.
2009ko uztailean, Mutualiak Nazio Batuen
Ekitaldian
Hitzarmenera atxikitzean, Mutualiak ha-
hitzarmenare-
mar printzipioak betetzeko konpromisoa
kin
hartu zuen:
hartutako
ko n p r omi s oa
Munduko Hitzarmenarekin
berritu
bat egin zuen
zuen,
izan ere, argi
dago gaur egungo krisialdian, are garrantzitsuagoa
dela
gizarte
erantzu-
kizuna aintzat hartzen duen kudeaketa sistema izatea. Nazio
Batuen
Munduko
Hitzarmenaren helburua erakundeek
gizarte
erakundeen, sindikatuen
erantzu-
kizunarekin konpromiso boluntarioa hartzea da eta, horretarako, giza, lan eta ingurumen eskubideetan eta ustelkeriaren aurkako borrokan oinarritutako hamar printzipio ezartzea.
35
1. printzipioa: nazioartean onartutako oinarrizko giza eskubideak babestu eta errespetatu daitezela defendatu behar dute enpresek euren eraginen alorrean.
2013ko txostena
2. printzipioa: enpresek ziurtatu behar dute ez direla giza eskubideen urraketen konplize. 3. printzipioa: enpresek afiliazio askatasuna babestu eta negoziazio kolektiborako eskubidea onartu behar dute. 4. printzipioa: enpresek nahitaezko edo bortxaz egindako edozer lan deuseztatzen lagundu behar dute. 5. printzipioa: enpresek haurren lana desagerrarazten lagundu behar dute. 6. printzipioa: enpresek enpleguan eta okupazioan bazterketak desagerrarazten lagundu behar dute. 7. printzipioa: enpresek ingurumenari mesede egiteko prebentzioaren ikuspuntuari eutsi behar diote. 8. printzipioa: enpresek ingurumenarekiko ardura handiagoa sustatzeko ekimenak bultzatu behar dituzte. 9. printzipioa:
enpresek
ingurumena
errespetatzen duten teknologien garapena eta hedapena ahalbidetu behar dute. 10. printzipioa: enpresek edozer ustelkeria motaren aurka lan egin behar dute, baita estortsioaren eta eroskeriaren aurka ere.
36
Nortzuk gara
Munduko Hitzarmenaren Aurrerapenaren Txostena Arloa
Giza eskubideak
Lana
Ingurumena
Ustelkeriaren aurkako borroka
zuzenean garrantzitsuak diren adierazleak
Printzipioa
zeharkako adierazle garrantzitsuak
1. printzipioa - nazioartean onartutako oinarrizko giza eskubideak babestu eta errespetatu daitezela defendatu behar dute enpresek euren eraginen alorrean.
HR1-9
2. printzipioa - enpresek ziurtatu behar dute ez direla giza eskubideen urraketen konplize.
HR1-2, HR8
3. printzipioa - enpresek afiliazio askatasuna babestu eta negoziazio kolektiborako eskubidea onartu behar dute.
HR5; LA4,LA5
4. printzipioa - enpresek nahitaezko edo bortxaz egindako edozer lan deuseztatzen lagundu behar dute.
HR7
HR1, HR3, LA3. EC5
5. printzipioa - enpresek haurren lana desagerrarazten lagundu behar dute.
HR6
HR1-3
6. printzipioa - enpresek enpleguan eta okupazioan bazterketak desagerrarazten lagundu behar dute.
HR4;LA2,LA13,L A14
HR1-2; EC5,EC7;LA3
7. printzipioa - enpresek ingurumenari mesede egiteko prebentzioaren ikuspuntuari eutsi behar diote.
4.11
8. printzipioa - enpresek ingurumenarekiko ardura handiagoa sustatzeko ekimenak bultzatu behar dituzte.
EN2, EN57,EN10, EN13, EN18, EN21-22, EN26, EN30
9. printzipioa - enpresek teknologien garapena eta hedapena ahalbidetu behar dute.
EN5-7,EN10, EN18,EN26
10. printzipioa - enpresek edozer ustelkeria motaren aurka lan egin behar dute, baita estortsioaren eta eroskeriaren aurka ere.
SO2-4
37
LA4,LA13,LA14; SO1
EN1,EN3, EN8- 9, EN16,EN1920,EN2325,EN28;PR3-4
SO5-6
2013ko txostena
Esparru juridikoa
J
arraian zerrendatu ditugun lege,
•1/1994 Legegintzako Errege Dekretua,
araudi eta bestelako arauak dira
ekainaren 20koa, Gizarte Segurantzako
mutualitateei aplikatzen ziazkien arau
Lege Orokorraren testu bategina onartu
behinenak, Gizarte Segurantzaren ku-
zuena.
deaketan erakunde laguntzaileak direnez, eta horiei gehitu zaizkie 2013an argitaratutako arau garrantzitsuenak, besteak beste 701/2013 Errege Dekretua, irailaren 20koa, sektore publikoa arrazionalizatzekoa, zeinak xedatu baitzuen mutualitateen erakunde mankomunatuak deuseztatzea –Mutualia kide zuen Corporación Mutua tartean, beraz–, eta 19/2013 Legea, abenduaren 9koa, gardentasunari, informazio
publikoa
es-
kuratzeko bideari eta gobernu onari buruzkoa, zeinak mutualitateak aipatzen
•31/1995 Legea, azaroaren 8koa, Laneko arriskuen prebentzioari buruzkoa, 32/2010 Legearen bidez aldatu zena (zerrendan azkena ageri dena) eta aukera ematen diena GSLIGPMen prebentzio sozietateei kanpoko prebentzio zerbitzuen kontratazioa liberalizatzeko. •1993/1995 Errege Dekretua, abenduaren 7koa, GSLIGPMen lankidetzari buruzko erregelamendua onartzen duena, azaroaren 14ko 1622/2011 EDk aldatutakoa.
baititu bere xedapen batzuen objektu gisa, jarduera publikoaren gardentasunari dagokionez, besteak beste halako informazio jakin
bat mutualitatearen
webgunean aktiboki, aldika eta eguneratuta argitaratzeko obligazioa. Jarraian, GSLIGPMei aplikagarri zaizkien estatu nahiz erkidego mailako legeesparruan gehien nabarmentzen diren xedapenak zerrendatu dira: •14/1986
Lege
Orokorra,
•2064/1995 Errege Dekretua, abenduaren 22koa, Kotizazioari buruzko Erregelamendu Orokorrari eta Gizarte Segurantzako beste eskubide batzuen likidazioari buruzkoa.
apirilaren
25ekoa, Osasunari buruzkoa.
38
Nortzuk gara
• 39/1997 Errege Dekretua, urtarrilaren
10ekoa, Gizarte Segurantzan gaixotasun
17koa, Laneko Arriskuak Prebenitzeko
profesionalak onartzeari eta horiek jaki-
Zerbitzuari
narazteko eta jasotzeko irizpideak ezar-
buruzko
Erregelamendua
onartu zuena eta martxoaren 19ko 337/2010 Errege Dekretuak aldatu zuena.
tzeari buruzkoa. •42/2006 Legea, abenduaren 28koa, 2007rako Estatuko aurrekontu orokorrei
•Apirilaren 18ko 575/1997 Errege Dekre-
buruzkoa, zeinaren laugarren xedapen
tua,
ezintasunagatik
gehigarrian lan istripuak eta gaixotasun
emandako prestazio ekonomikoa ku-
profesionalak Gizarte Segurantzan koti-
deatzeko eta kontrolatzeko hainbat al-
zatzeko primen tarifa ezartzen den. Le-
derdi garatzen dituena.
ge hori 2008rako Estatuko aurrekontu
aldi
baterako
•15/1999 Lege Organikoa, abenduaren 13koa, datu pertsonalak babesteari buruzkoa eta berori garatzen duen Erregelamendua,
abenduaren
21eko
Legea,
azaroaren
14koa,
pazienteen autonomia eta informazio eta dokumentazio klinikoaren inguruko eskubide eta betebeharrak arautzen dituena. •47/2003
buruzko
51/2007
Legeak,
abenduaren 26koak, aldatu zuen, baita 2009rako Estatuko aurrekontu orokorrei buruzko 2/2008 Legeak eta 2010erako Estatuko aurrekontu orokorrei buruzko
1720/2007 Errege Dekretuak onartua. •41/2002
orokorrei
26/2009 Legeak, abenduaren 23koak, ere. •20/2007 Legea, uztailaren 11koa, Langile Autonomoen Estatutuarena. •3/2011 Legegintzako Errege Dekretua,
Legea,
azaroaren
26koa,
azaroaren
14koa, Sektore
Publikoko
Kontratuen Legearen testu bategina
Aurrekontu Orokorrei buruzkoa. •1415/2004 Errege Dekretua, ekainaren 11koa, Gizarte Segurantzaren Diru Bilketaren Erregelamendu Orokorra onartzen
onesten duena. •817/2009 Errege Dekretua, maiatzaren 8koa, aurreko legea partzialki garatzen duena.
duena. •31/2006 Dekretua, otsailaren 21ekoa, Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailarena, zentro, zerbitzu eta establezimendu sani-
•40/2007 Legea, abenduaren 4koa, Gizarte Segurantza gaietako Neurriei buruzkoa, eta 1430/2009 Errege Dekretua, irailaren 11koa, aurrekoa garatzen due-
tarioak baimentzeari buruzkoa. •1299/2006 Errege Dekretua, azaroaren
39
na aldi baterako ezintasunagatiko prestazioei dagokienez.
2013ko txostena
•TAS 3859/2007 Agindua, abenduaren
•32/2010 Legea, abuztuaren
27koa, administrazio zerbitzu osagarriak
GSLIGPMek kudeatu beharreko langile
egiteagatik Mutuari egin beharreko or-
autonomoen jardun uzteak babesteko
daina arautzen duena. TAS 401/2008
berariazko
Aginduak,
urriaren 31ko 1541/2011 Errege Dekre-
otsailaren
TIN/221/2009
15ekoak
Aginduak,
eta
otsailaren
10ekoak eraldatua.
sistema
ezartzen
5ekoa,
duena,
tuak garatutakoa. •Ebazpena, 2013ko maiatzaren 13koa,
•Lan eta Immigrazio Ministerioaren TIN
Gizarte Segurantzako Estatu Idazkariare-
971/2009 Agindua, apirilaren 16koa, la-
na, Gizarte Segurantzako lan istripuen
neko gertakarietatik eratorritako osasun
eta gaixotasun profesionalen mutualita-
laguntzarako
teek
garraio
gastuen
kon-
2013rako
prebentzio-jardueren
pentsazioari eta laneko gertakarien eta
plangintzan aplikatu beharreko plan
gertakari arrunten azterketa eta osasun
orokorra ezartzen duena.
balorazioetarako gastuei buruzkoa, eta Gizarte Segurantzako Estatu Idazkaritzako 2009ko urriaren 21eko Ebazpena, agindu hori aplikatzeari buruzko jarraibideak ematen dituena. •404/2010 Errege Dekretua, martxoaren 31koa, lan istripuak gutxitzeko eta prebenitzeko ekarpen berezia egin duten
•2011ko uztailaren 1eko Ebazpena, Esta-
enpresei laneko gertakariengatiko koti-
tuaren Administrazio Kontu-hartzailetza
zazioetan murrizketak egiteko sistema-
Orokorrarena, Kontabilitate Publikoaren
ren ezarpena arautzen duena; berori
Plana Gizarte Segurantzaren sistema
garatzen duen 1448/2012 Agindua, eka-
osatzen duten erakundeetara egokitzea
inaren 2koa, eta TIN 1512/2011 Agindua,
onesten duena.
ekainaren 6koa, zeinaren indarrez luzatu baitziren BONUS pizgarrirako eskaerak eta Mutuako izapideak egiteko eskakizuna
aurkezteko epeak, ekainaren
30eraino eta abuztuaren 15eraino, hurrenez hurren.
•1148/2011 Errege Dekretua, uztailaren 29koa, Gizarte Segurantzaren sisteman minbizia edo bestelako gaixotasun larriren bat duten adingabeen zaintzagatiko prestazio ekonomikoa aplikatu eta garatzeko.
40
Nortzuk gara
•1596/2011 Errege Dekretua, azaroaren
rentziako alderdiei buruz ezartzen baita
4koa, gertakari profesionalengatiko lan-
Gobernuak, lan-munduko
gileentzako ekintza babeslea handitzea-
aldez aurretik kontsulta egin ondoren, 6
ri buruzkoa, Etxeko Langileen Gizarte
hilabeteko
Segurantzako Erregimen Berezian dau-
araubide juridikoaren aldaketa aztertu-
denentzat.
ko duela, aldi baterako ezintasunaren
•1630/2011 Errege Dekretua, azaroaren 14koa, GSLIGPMek emandako osasun
epean,
ordezkariei
GSLIGPMen
kudeaketa eraginkorragoa lortze aldera.
eta lehengoratze zerbitzuen prestazioa
•38/2012 Dekretua, martxoaren 13koa,
arautzen duena.
Eusko Jaurlaritzako Osasun eta Kontsu-
•ESS/56/2013
Agindua,
urtarrilaren
28koa, 2013 urterako Estatuko Aurrekontu Orokorrei buruzko abenduaren 27ko 17/2012 Legean ezarritako Gizarte Segurantzako kotizazioaren, langabeziaren,
mo sailarena, historia klinikoari eta osasun-arloko
paziente
eta
profesionalek dokumentazio klinikoaren arloan dituzten eskubide eta obligazioei buruzkoa.
jarduera eteteagatiko babesaren, Sol-
•20/2012 Errege Lege Dekretua, uztaila-
datak Bermatzeko Funtsaren eta lan-
ren 13koa, aurrekontu-egonkortasuna
bide-heziketaren gaineko arau legalak
bermatzeko
garatzen dituena.
tzatzeko neurriei buruzkoa.
eta
lehiakortasuna
bul-
•1506/2012 Errege Dekretua, azaroaren 2koa, Osasun Sistema Nazionaleko prestazio ortoprotesikoen zorro erkide osagarria arautzen duena eta prestazio ortoprotesikoen finantzaziorako gehieneko zenbatekoak
ezartzeko
oinarriak
fin-
katzen dituena, non zehazten baita LI/ •3/2012 Errege Lege Dekretua, otsaila-
GPetik eratorritako tratamenduen finan-
ren 10ekoa, lan-merkatua erreforma-
tzaketa dagokion mutualitatearen kar-
tzeko premiazko neurriei buruzkoa, non
gura joango dela.
mutualitateei zehazki dagozkien errefe-
41
2013ko txostena
•701/2013 Errege 20koa,
sektore
Dekretua,
publikoa
irailaren
arrazionali-
zatzekoa, zeinak xedatu baitzuen mutualitateen erakunde mankomunatuak deuseztatzea. •25/2013 Legea, abenduaren 27koa, fakturazio elektronikoa bultzatu eta sektore publikoan fakturen kontabilitateerregistro bat sortzeari buruzkoa. •16/2013 Errege Dekretu Legea, abenduaren 20koa, kontratazio egonkorra eskaini eta langileen enplegu-aukerak hobetzeko neurriei buruzkoa, zeinaren bidez aldatu baitzen GSLOaren 109. artikulua diruzko zein gauzen bidezko ordainen kotizazio-oinarria argitzeko. •19/2013 Legea, abenduaren
9koa,
gardentasunari, informazio publikoa eskuratzeko bideari eta gobernu onari buruzkoa, zeinak mutualitateak aipatzen baititu bere xedapen batzuen objektu gisa. •22/2013 Legea, abenduaren 23koa, 2014ko Estatuaren Aurrekontu Orokorrari buruzkoa, zeinak berean atxiki baititu mutualitateen langileen ordainen gaineko murrizketak eta luzatu egin baitu elkartze-hitzarmenen
indarraldia
harik
eta horien araubide juridikoa aldatzen duen legea argitaratzen den arte.
42
Nortzuk gara
Prebentzio-sozietatea
P
rebentzio Sozietatea enpresa gaz-
ematea xede duena, dituzten behar,
tea da, 2006an sortua, 20 lan zen-
lege betebehar eta langileen osasunari
trotan banatutako 200 profesionalek
eta segurtasunari loturiko eskariei arreta
baino gehiagok osatutako lantaldea
eskaintzen diena.
duena. Osasuna Zaintzeko zentroak zein
Zerbitzu horiek kalitatez eta eraginkorta-
bulego teknikoak dira, Euskal Autono-
sunez eskaintzen ditugu, langileen gaita-
mia Erkidegoan estrategikoki kokatuak.
sunak garatuz eta motibazioa bultzatuz.
Misioa Lan arriskuen prebentzioari loturiko zerbitzuak eskaintzera bideratutako enpresa gara, enpresei laguntza eta aholkua
Bezeroak eta diru-sarrerak
Tamaina
2013ko ekitaldian 4.427 bezero izan ditu
Bezerokopurua
Langileak
>100
174
55.351
babestu ditu.
50-100
243
16.497
Gure bezeroak hoenla banatzen dira
25-50
430
14.428
<25
3.580
25.128
OROTARA
4.427
111.404
enpresak, eta 111.000 langiletik gora
haien tamainari dagokionez:
Diru-sarrerak (â&#x201A;Ź)
2011
2012
2013
Arlo teknikoak
6.521.167
6.288.107
6.338.459
Osasunaren zaintza
9.335.264
9.783.506
9.447.958
OROTARA
15.856.431
16.071.613
15.786.417
43
2013ko txostena
Jarduera hauek egin ditugu, besteak beste, 2013an:
Urteko programek, prebentzioaren dizi-
Osasuna zaintzea Osasun-protokoloak
Zerbitzu teknikoak
plina bakoitzeko, enpresaren arriskuetaenpresako
lan-
ra gehien egokitzen diren ekintzak jasotzen dituzte.
postu-kopuruaren arabera.
Arriskuaren ebaluazioak,
prebentzioaren
82.537 osasun-azterketa egin ziren.
integrazio-graduaren
ebaluazio-jarduerak, LI eta GPen gaine-
87.268 ohiko analisi.
ko ikerketa, arriskuei buruzko informa-
401 gaixotasun profesional deklaratu
zioa, larrialdietako plan eta neurriak, simulakroak eta segurtasun-miaketa eta
ziren. Behartutako jarrerei, kargak erabiltzeari, datuak ikusteko pantailei, zaratari eta
azterketak egin dira aurtengo ekitaldian.
mugimendu errepikakorrei buruzko protokolo espezifikoak erabili dira sarrien.
Jarduera orokorrak Arriskuak ebaluatzea
1.446
Prebentzioaren integrazioa baloratzeko jarduerak
1.948
Laneko istripuen eta gaixotasun profesionalen ikerketa
1.199
Arriskuei buruzko informazioa
265
Planak eta larrialdi neurriak
583
Simulakroak
328
Segurtasun-ikuskaritza eta -azterketak
460
Higiene Industriala Zarataren ebaluazioak
548
Ingurumen baldintzen ebaluazioak
139
Dardaren azterketak
51
Agente fisikoen beste azterketa batzuk
335
Agente kimikoen eraginagatiko arrisku higienikoen ebaluazioak
379
Ergonomia / Psikologia Lanpostuen azterketa ergonomikoak
134
Arrisku psikosozialen ebazluazioak eta azterketak
138
44
Nortzuk gara
Heziketa-jarduerak Garrantzitsua de prestakuntza istripuei
Azken urtean, 1.975 ikastaro eman dira
aurrea hartzeko; hori dela eta, urtetik
eta guztira 14.787 ikaslek jaso dituzte.
urtera handitu egiten da ikastaroen eskaintza, bezeroen beharren arabera. 2013an prestakuntza praktikoari eman
2014rako,
berriz,
gure
trebakuntza-
zerbitzua e-learning modalitatean eskaini ahal izateko lanean ari gara.
zaio bultzada, eta beste hornitzaile espezializatuekin elkarlanean jardun da.
Prebentzioa hedatu eta sustatzeko jarduerak Jardunaldi eta biltzarretako lankidetzak/txostenak
15
Artikuluak
5
45
2013ko txostena
2013ko mugarriak Hauek
dira
prebentzio-sozietateak
2013an egindako mugarri nagusiak:
Bezeroak •Arrisku psikosozialak ebaluatzeko ISTAS metodoa online ezartzea. •Webgunearen diseinu berria, dinamikoagoa. •Zerbitzu berriak abiaraztea: Gorputz-kontzientziazioko ikastaroa, Enpresa osasungarria, Ostalaritza sektorerako prebentzio-zerbitzu espezializatua.
Kalitatea eta eraginkortasuna •OHSAS 18.001 ziurtagiria. •Prozesu-mapa berria diseinatzea. •Soldata gutxitzeko langileen ordezkariekiko hitzarmena.
•Osasun-azterketan ageri den informazioa aurkezteko formatu berria diseinatzea.
•Fakturazio elektronikoko sistema ezartzea. •Segurtasun-politikak ezartzea: USB gailuak eta ordenaailu eramangarrien disko gogorrak zifratzea.
Pertsonak •Langilearen ataria ezartzea. •Bezeroaren egoitzan lanean ari diren eta intraneterako sarbiderik ez duten langileentzako harrera-gida.
Ingurua eta Gizartea •Marka-irudia (Enpatia eta Bezeroarenganako Orientazioa balioak sortzea): •Bezeroarentzako Arreta Teknikei buruzko ikastaroa 56 laguni emana. •Bezeroarekiko Harreman Teknikei buruzko ikastaroa 24 laguni emana.
46
Nortzuk gara
Mutua korporazioa
B
aliabideak
partekatuta
eskala-
Eraginkortasunaren
alde
paratutako
ekonomiak eragiten dituen eran-
neurrietan, aipatzeko modukoak dira
tzun sektorial bateratua da Mutua Kor-
osasun-zerbitzua elkarri emateko itunak.
porazioa, kide dituen mutualitateen jar-
Horien bitartez, mutualitate partaideen
duna eraginkorragoa bilakatzen duena
osasun-zentroen sare osoak eskainiko
eta haiek beren babestuei eta enpresa
ditu, bereizkeriarik gabe, langile babes-
kidetuei eskaintzen dieten zerbitzua ere
tuentzako zerbitzuak. Bi helburu argi lor-
hobetzen duena.
tuko dira horrela: alde batetik, osasungastuaren zati nagusia hornitzaile publi-
Ekitaldiko kopuru garrantzitsuenak 450.000 enpresa kidetu baino gehiago
koetara
bideratzea
eta
kanpo -
kontzertazioa nabarmen murriztea; bestetik, arreta-instalazioen erabilera opti-
2.904.753 langile Gertakizun Profesionaletatik babestuta
mizatzea eta, horrela, errentagarriago bilakatzea.Arretak eta probak mutualitateen artean trukatze horrek eraginda-
2.041,2 milioi euro kuotetan kobratuak
ko aurrezpena urteko 16 milioi euroen
5.597 profesional
gainetik atxiki da.
Zedarri hauek izan zituen 2013an Mutua Korporazioaren jardunak:
Baliabide
eta
zerbitzuen
arrazionali-
zatzeak mutualitate partaideen baliabideak optimizatzeko aukera ekarri zuen
Kide dituen zortzi mutuen kudeaketan
eta 100 milioi euro baino gehiago
eraginkortasuna bermatzea, eta horre-
aurreztea eragin zuen 2008-2013 aldian.
tarako, bitartekoak bateratzea eta eskalako ekonomiak aplikatzea.
47
2013ko txostena
Era berean, Korporazioko mutualitateen
arteko komunikazio-sare pribatu eta se-
eraginkortasuna areagotzen ere lagun-
gurua bilakatu da.
du egin zuen, lehen osasun-arreta egiteko zerbitzu komun eta zentralizatua, telefono bidezkoa, ezarri baitzen: 900 50 60 70 zenbakian, egunero 24 orduz lanean, zeinak 250.000 deitik gora jaso baititu. Halaber beste zenbait proiektu, hala nola gertakizun profesionalak eta arruntak kudeatzeko prozedura bateratuak, osasun-protokolo partekatuak, aldi baterako ezintasunak eragindako absentismoa kudeatzeko tresnak, osasunhornitzaileak bateratzea eta sistema in-
Eskainitako zerbitzuen kalitatea hobetzea, dela langile babestuei ematen zaizkienak, dela mutualitate partaideetako enpresa eta langile autonomo kidetuei ematen zaizkienak, zentro-sare zabala eskainiz. Mutualitateek elkarrekiko atondua duten osasun-arretak, gainera, argi asko erakusten du horien arreta-baliabideak eraginkor partekatzeak gastu publikoari zer-nolako aurrezpena dakarkion.
formatikoen kudeaketa. Azken hori mutualitaeen eta Corporaci贸n Mutuaren
Arretak guztira
Probak guztira
Gainera kontzertu bana sinatu zuen
tateak
erabakitzen
duten
osasun-
Corporaci贸n Mutuak ASEPEYO, MUTUA
instalazioetan emateko itunak, hartara
BALEAR, SUMA INTERMUTUAL eta ACTIVA
baliabide publikoak arrazionaltasun eta
MUTUA 2008 mutualitateekin, gertakizun
eraginkortasun handiago batez era-
profesionalek eragindako langileei arre-
biltzearren.
ta mutualitateek berek eta MankomuniSektore publikoa arrazionalizatzeko 701/2013 Errege Dekretuak xedatu zuen mutualitateen erakunde mankomunatuak deuseztatzea, Corporaci贸n Mutua tartean beraz, hura indarrena hasi ahala. Hori ez da oztopoa, ordea, Mutualiak bere zerbitzuen kalitatea eta eraginkortasuna hobetzearren beste mutualitateekin hitzarmen eta itunak sinatzeko.
48
Nortzuk gara
Merkatu egonkor, seguru eta sendoa
know-howaren transferentzia egiten la-
eskaintzea, jarduera
gundu du Corporaci贸n Mutuak, bera
komunak
gara-
tzeko, ahal den kostu txikienarekin.
osatzen duten 6.000 bazkideen arteko
IKTei dagokienez, aplikazio informatiko komunak garatu dira, bai zerbitzu korporatibo berriei zerbitzua emateko (osasun -trukea, zentroen sarea...), bai batera heltzeko legeek ezarritako betebehar
kohesioari, gardentasunari eta haien ahalegina batzeari lagunduz. Halaber sustatu du jardunbide egokiak trukatzea EFQM ereduan oinarritutako kalitate totala kudeatzeko sistema baten bidez.
berriei: enpresentzako pizgarri-sistema
I+G+Ba bultzatzea, Lan Osasunaren Iker-
(BONUS), autonomoek lanari uzteagati-
keta Zentroan (LOIZ) eta CIDET proiek-
ko prestazio ekonomikoaren (ALUPE)
tuan (Centro de Excelencia en Investi-
kudeaketa eta abar.
gaci贸n y Desarrollo en Tecnolog铆a apli-
Gardentasuna eta jardunbide egokiak erraztea kalitatea kontrolatzeko eredu baten bitartez (EFQM). Jakintzaren eta
49
cada a la Medicina del Trabajo) parte hartuta. Mutua Korporazioaren zentroak
4. Interes taldeen Konpromisoa eta Parte Hartzea
Interes taldeen konpromisoa eta parte hartzea
Interes taldeen konpromisoa eta parte hartzea
K
udeaketarako
erreferentzia
gisa
interes-taldeak identifikatu eta defini-
EFQMren Bikaintasun Eredua har-
tzen ditu Mutualiak, eurak ezagutzeko
tzearen bidez, bezeroen behar eta itxa-
eta eurekin komunikatu, inplikatu eta
ropenetara egokitu eta horiei aurre
jarduteko helburuarekin, erakundearen
egingo diela sinetsita dago Mutualia,
jarduketa-esparru guztietan bikaintasu-
bai eta euren lehiakortasuna areagotu
na erdiesteko.
eta erakundearen garapen jasangarria lagunduko duela ere.
INTERES â&#x20AC;&#x201C; TALDEAK Bezeroak: enpresak, langile atxikiak
Bere ikuspegi estrategikoaren barruan, garrantzitsutzat jotzen du erakundearen jarduerak eragiten dien taldeekiko harremana, bai gizarte-erantzukizunaren ikuspegitik, beren itxaropen eta beharrei erantzunez, bai eta balorazioaren ikuspegitik ere, taldeok mutualitatearen inguruan duten iritzia kudeatuta. Hala, bere gogoeta estrategikoaren zati gisa,
eta pertsona babestuak. Mutualiako pertsonak Aliatuak Hornitzaileak Gobernu
organoak
eta
part e
hartzeko organoak Gizartea Enplegu eta
Gizarte
Segurantzako
Ministerioa
M
utualiak, bere estrategia zehaz-
tikoki. Horien bitartez, talde bakoitzaren
teko interes-taldeetatik lortutako
inguruko informazioa lortzen du, ondo-
informazioa hartzen du oinarri, besteak
ren, erakundearen gogoeta-prozesuan
beste. Horretarako, hainbat informazio-
modu egituratuan txertatuko duena.
kanal edo -iturri kudeatzen ditu sistema-
51
2013ko txostena
Interes-taldeen informazio-kanal eta -iturriak, estrategia definitze aldera: Informazio iturriak
Maiztasuna
Prozesua
BEZEROAK (ENPRESA ETA LANGILE ATXIKIAK) Enpresa mutualisten gogobetetasun inkestak
Bi urtekoa
Bisitak, fideltasun bilerak enpresa mutualistetan eta aholkularitzetan
Jarraitua
Iradokizunen, kexen eta erreklamazioen sistema (Web, extranet, contact center, Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioaren bulego birtuala etab.)
Jarraitua
Mutualia Foroa
Kudeaketa Hiruhilekoa Egutegiaren arabera
Focus Group Eguneroko jarduera / zerbitzuaren eskaintza (kudeatzaile integrala)
Informazio iturriak
Jarraitua
Maiztasuna
Prozesua
BEZERO ERABiLTZAILEAK (GURE ZERBITZUAK ERABILTZEN DITUZTEN MENDEKO ETA ATXIKITAKO LANGILEAK) Telefono bidezko gogobetetasun inkestak osasun laguntzaren inguruan
Urterokoa
Osasun laguntzako ukipen pantailetako inkestak
Asterokoa
Ondorioen eta heriotzen prestazioen gogobetetasun inkestak
Bi urtekoa
Gertakari Profesionala Gertakari Arrunta
Prestazio Ekonomikoak
Prestazio ekonomikoen kudeaketaren inguruko gogobetetasun inkestak
Bi urtekoa
Iradokizunen, kexen eta erreklamazioen sistema (Web, extranet, Contact Center, Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioaren bulego birtuala etab.)
Jarraitua
Tipologiaren araberakoa
Egutegiaren arabera
Gertakari Profesionala Kudeaketa
Jarraitua
Gertakari Profesionala Gertakari Arrunta Prestazio Ekonomikoak
Focus Groups
Eguneroko jarduera / zerbitzuaren eskaintza
52
Interes taldeen konpromisoa eta parte hartzea
Informazio iturriak
Maiztasuna
Prozesua
PERTSONAK Pertsonen gogobetetasun inkesta
Bi urtekoa
Lidergoaren ebaluazioa
Bi urtekoa
Iradokizunen, kexen eta erreklamazioen sistema
Jarraitua
Prozesu - Taldeak
Hilerokoa
Hobetzeko taldeen proposamen eta ekarpenak / saio klinikoak/ letradunen bilerak
Jarraitua
Komunikazio bilerak
Hilerokoa
Langileen ordezkariekin bilerak
Jarraitua
Proyecto Lidera
Pertsonen Garapena
Hiruhilekoa
Diagnostikoa eta Berdintasun Plana
Jarraitua
Partaidetza autoebaluazioetan eta barruko auditoretzetan Eguneroko jarduera / harreman zuzena
Urterokoa Jarraitua
Informazio iturriak
Maiztasuna
Prozesua
ALIATUAK Mutua Korporazioko prozesuen bilerak, adierazleen jarraipena eta ebaluazioa
Egutegiaren arabera
Aholkularitzen gogobetetasun inkestak (kudeatzaile integralarekin elkarrizketa pertsonala)
Bi urtekoa
Iradokizunen, kexen eta erreklamazioen sistema (Web, extranet, contact center, Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioaren bulego birtuala etab.)
Jarraitua
Bezeroen gogobetetasun inkestak (aliatu estrategikoei eta jarduneko aliatuei buruzko informazio iturria)
Urterokoa/ Bi urtekoa
53
PolitiKa eta Estrategia Baliabideak Kudeatzea eta Aliantza Operatiboak Prozesu operatiboak (Gertakarik Profesionala, Gertakari Arrunta, Prestazio Ekonomikoak)
2013ko txostena
Informazio iturriak
Maiztasuna
Prozesua
Jarraipen eta homologazio sistema
Jarraitua
Iradokizunen, kexen eta erreklamazioen sistema (Web, extranet, contact center, Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioaren bulego birtuala etab.)
Jarraitua
Baliabideak Kudeatzea eta Aliantza Operatiboak (+lankidetzaren kudeaketaren prozesu erantzuleak )
HORNITZAILEAK
Egutegiaren arabera
Mahai-inguruak hornitzaileekin
Informazio iturriak
Maiztasuna
Prozesua
GOBERNU ORGANOAK ETA PARTE HARTZEKO ORGANOAK Komite Betearazlearen bilerak
Hilerokoa
Zuzendaritza Batzordearen bilerak
Hiruhilekoa
Batzar nagusiaren bilerak
Urterokoa
Informazio iturriak
Maiztasuna
Politika eta Estrategia
Prozesua
GIZARTEA Gizartearen gogobetetasun inkesta
Hiru urtean behin
Gizartearen diagnostikoa
Bi urtekoa
Iradokizunen, kexen eta erreklamazioen sistema (Web, extranet, contact center, Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioaren bulego birtuala etab.)
Jarraitua
Informazio iturriak
Maiztasuna
Politika eta Estrategia
Prozesua
ENPLEGU ETA GIZARTE SEGURANTZAKO MINISTERIOAL Arauen aldaketa eta eguneraketa sektorean aplikatuz
Egokia denaren arabera
Aurrekontuen onespena/aldaketa
Egokia denaren arabera
54
Politika eta Estrategia Aholkularitza juridikoa Prestazio Ekonomikoak Gainerako prozesuak
Interes taldeen konpromisoa eta parte hartzea
M
ezuak interes-alde guztiei modu
Gizarte Segurantzari laguntzen dion era-
argi eta arinean jakinaraztea
kundea denez, erakundearen kontabili-
garrantzitsua da Mutualiarentzat, bai
tate egoeraren auditoretza Gizarte Se-
eta, jakina, haietako bakoitzaren iritzia
gurantzaren Kontu Hartzailetza Nagusiak
eta helarazi nahi dizkiguten hobekuntza-
egiten du urtero. Hala, funts publikoak
ideiak ezagutzea eta biltzea ere. Hori
behar bezala
dela eta, interes-taldeen informazioa
matzen da. Era berean, kudeaketaren
bildu eta aztertutakoan, bere gogoeta
eraginkortasunaren eta gardentasuna-
estrategikoko prozesura gehitzen du Mu-
ren bermea indartzeko, Mutualiak kon-
tualiak, eta prozesu bakoitzari lotutako
trolatzeko mekanismo gehigarriak ditu:
urteko ekintza-planen bitartez ezartzen. Izan ere, urteetan zehar egindako infor-
Mezuak interes-alde guztiei
mazio-iturri horien azterke-
erabiltzen
direla
ber-
Kalitatearen, prebentzioaren eta ingurumenaren politika, mutualitateko prozedura guztietarako zehaztutakoak. Erosketen zentralizazioa.
modu argi eta arinean
ta
jakinaraztea garrantzitsua
koaren emai-
Segurtasun informatikoaren eta osa-
tza gisa, era-
sun informazioaren kudeaketaren gi-
kundearen
dalerroak (baimena ematea, pazien-
da Mutualiarentzat.
sistemati-
kudeaketan zuzeneko eragina duten estrategiak eta ekintzak garatu dira.
Medikamentuen
Bere interes-taldeetatik datorren informazio horretaz gainera, Mutualiak beste informazio iturri batzuk kudeatzen ditu. Horiei esker bere ingurunean sor daitezkeen
aldaketak
teentzako informazioa etab.
(administrazioa/
instituzioak, merkatua -bezero posibleakedota sektorea) ulertzen ditu eta aurrea hartzen die. Horregatik, Laneko Istripuen Mutualitateen Elkarteko (AMAT) Zuzendaritza Batzordean parte hartzen du Mutualiak, bai eta Euskadiko hainbat enpresa-elkartetan ere, esaterako, Confebask (bertako lehendakaria da), Cebek, Adegi eta Sea-n.
55
eta
osasun
pro-
duktuen kudeaketa. Norbere prebentzio zerbitzua. Datu pertsonalen babesa. Berdintasun Batzordea. Kudeaketa etikoaren komitea. Neurri horiek guztiak Nazio Batuen Munduko Hitzarmenaren hamargarren eta azken printzipioarekin datoz bat. Hauxe dio: â&#x20AC;&#x2022;enpresek edozer ustelkeria motaren aurka lan egin behar dute, baita estortsioaren eta eroskeriaren aurka ere.
5. 2013ko emaitzak Efizientzia Laguntzaren kalitatea Bezeroenganako orientazioa Kudeaketa aurreratua Pertsonen konpromisoa Berrikuntza eta teknologia Jasangarritasuna eta gizartearekiko konpromisoa
2013ko emaitzak
Efizientzia Emaitza onak lortzen, etorkizunari aurre egiteko.
E
goera
ekonomiko
eta
sozialak
konplexua izaten jarraitzen du eta
horrek errealitatera azkar eta etengabe egokitzera bultzatzen du Mutualia. Langabezia maila handiak, defizit publikoa gehiegizkoa eta, ondorioz, gastuari eutsi izana â&#x20AC;&#x201C;bai maila publikoan bai pribatuanâ&#x20AC;&#x201C; izan dira errealitate horren oinarriak. Horrelako egoeretan hartzen du efizientziaren ildo estrategikoak zentzu handiagoa, erakundeak funts publikoak kudeatzen
Bere misioan aurreikusten
dituen arren,
dituen zerbitzuak ematea
kudeaketa
tateen sektorean. Hala, 2013ko ekital-
pribatuko iriz-
dian bere historiako emaitza positiborik
pideak
apli-
handiena lortu du, enpresa-sarean eta
katzen baititu,
orokorrean gizartean kalte handiak era-
Gizarte Segu-
giten ari den gaur egungo egoera gora-
da Mutualiaren izateko Arrazoia.
rantzaren sistemaren baliabideen eraginkortasuna handitze aldera.
behera. Bere misioan aurreikusten dituen eta be-
Eta, hain zuzen, efizientziaren aldeko
re
apustuari, bezeroenganako orientazioari
(kudeaketa, laneko gertakariak, gerta-
eta arreta-prozesuaren kalitateari esker
kari arruntak eta prestazio ekonomi-
batik bat, kokapen abantailatsua eta
koak) gauzatzen dituen zerbitzuak ema-
berezitua erdietsi du Mutualiak mutuali-
tea da Mutualiaren izateko arrazoia.
57
prozesu
operatiboetatik
abiatuta
2013ko txostena
Laneko gertakariak (LG)
G
aur egungo aurkako egoerak
eta aholkularitzetara egiten dituzten bisi-
Euskadiko ekonomia eta enpre-
tak bultzatu.
sak kaltetzen jarraitzen du, eta, zentzu horretan, Mutualia ez da salbuespena. 2013an 12.225 afiliatu galdu ditu, kidetutako enpresak ixtearen eta mantentzea lortu dutenen enplegu-galeraren ondorioz. Edonola
ere,
afiliazio-galera
Era horretan, 2013aren amaierako datuen arabera, 315.420 (308.201+7.219) pertsonari ematen die babesa Mutualiak laneko gertakarien aurrean, aurreko ekitaldian
baino
(322.910).
Afiliazio
%
2,32
hori
gutxiago
dela
bide,
hori
180.200.299 euroko sarrerak izan ditu
2012koa baino txikiagoa izan da (urte
Mutualiak, 2012ko 185.386.804 eurokoen
horretan, 17.537 pertsona gutxiago ba-
aldean.
2013aren amaierako
bestu genituen), eta badirudi horrek, nolabait, pixkanaka krisitik ateratzen ari
datuen arabera, 315.420
garela iradokitzen duela. Ahalegin handiak egin ditu Mutualiak afiliazio-galerari
(308.201+7.219) pertsonari
aurre egiteko; horregatik, 2013an zehar
ematen die babesa Mu-
bai sortu berri diren enpresak bai langile autonomoak kidetzeko ekintzak garatu
tualiak laneko gertakarien
ditu, eta kudeatzaile integralek enpresa
aurrean.
Afiliazioaren bilakaera 4.134
6.951
7.077
7.219
319.148
319.162
315.833
308.201
2010
2011
2012
2013
NorberePropia Kontura Cuenta
Beste kontura Cuenta Ajena
58
2013ko emaitzak
Azken urteotan, Mutualiara kidetutako pertsonen lurralde eta sektorearen araberako banaketa homogeneoa izan da:
Lurraldearen araberako banaketa Norbere Kontura
Beste kontura
%55
%52
%23
%27
%10
%16 %12
%5
Sektorearen araberako banaketa Bestelakoak Merkataritza eta ostalaritza %5 %12 Eraikuntza
%2
Industria
%18
Zerbitzuak
%63
59
2013ko txostena
Ezbehar-tasa
- Gomendioak eta jardunbide egokiak hedatzea, bai eta istripuen azterketa
Enplegu eta Gizarte Segurantzako Minis-
eta ikerketen ondorioak ere.
terioak prebentzioaren alorrean ezarritako betekizunei erantzuteko asmoarekin,
- Aholkularitza eta babesa prebentzioa-
hainbat ekintza garatzen ditu Mutualiak,
ren alorrean eta enpresan prebentzioa
kidetutako enpresetako ezbehar-tasa
ezartzeko orduan.
murriztu, prebentzio-kultura bultzatu eta babestutako langileen laneko baldin-
- Laneko ezbehar-tasa murrizteko bisitak eta aholkularitza.
tzak hobetzeko. Hauexek dira:
- Prebentzio-gaien inguruko jardunaldiak
- Dibulgazio- eta heziketa-ekintzak.
eta mintegiak.
103,31
101,19
99,83
42,45
39,89
2011
2012
Ezbehar tasa osoa 1000 Siniestralidad total xx 1000
38,58
2013
Bajadun Ezbehar x 1000 Siniestralidad bajatasa x 1000
Zentzu horretan, enpresa eta pertsonen
2013an % 3,28 txikiagotu da aurreko ur-
artean
sustatzeko
tearekin alderatuta. Era berean, urte
ahaleginak
horretan, istripuen guztizko kopuruak ere
onurak ekartzen ari dira apurka-apurka.
behera egin du aurrekoarekiko, nahiz
Halaxe adierazten du baja eragindako
eta 2011rekin alderatuta, pixka bat igo
ezbeharren tasaren beheranzko joerak:
den.
prebentzio-kultura
Mutualiak
egin
dituen
60
2013ko emaitzak
Laneko istripuei eta lanbide-gaixotasunei dagozkien datuak 32.557
32674
32.590
13.845
Istripu guztiak Accidentes totales 2011
12881
12.171
Bajadun istripu guztiak Accidentes totales con baja 2012
2013
Bajadun laneko istripuen banaketa Istripuaren tokiaren arabera
Istripua gertatu den moduaren arabera
Lanegunean izandako joanetorria Beste lan zentro %9 batean %3
Bestelakoak %17 <<Eragile material>> zorrotzarekin, gogorrarekin edo zimurtsuarekin kontaktua %9
In itinere %13
Mugitzen ez den objektuaren gaineko edo kontrako zapalkuntza %23
Ohiko zentroan %75
Asteko egunen arabera Igandea Domingo Larunbata SĂĄbado 4% 5% Ostirala Viernes 15%
Gehiegizko ahalean fisikoa, trauma psikikoa, erradiazioetara, zaratara, argira edo presiora izandako esposizioa %38
Mugimenduan dagoen objektuaren aurkako txokea edo kolpea %13
Sektoreka Astelehena Lunes 23%
2013
56%
2012
54%
33%
34%
9% 2%
10% 2%
Asteartea Martes 19%
Osteguna Juev es 16%
2011
48%
Asteazkena MiĂŠrcoles 18%
61
37%
12%
Zerbitzuak Servicios
Industria
ContrucciĂłn Eraikuntza
Sector Sektorea Primario Lehen
2%
2013ko txostena
Lanbide-gaixotasuna (LG)
Baja eragin dutenak
2011tik, LGei lotutako ezbehar-tasa muhauteman
prebentzio-neurriak
ezarri
413 480
917 939
1.330 1.419
2013
359
1047
1.406
% Aldakuntza
-25,21%
11,50%
-0,92%
osteko
ditu,
pre-
Guztira
2011 2012
rrizten ari da Mutualia bere kidetutako enpresetan: LGak
Bajarik eragin ez dutenak
bentzioaren eta osasun-zaintzaren kultura hobetu eta bultzatzeko helburua betez era horretan. Izan ere, aurreko urtearekiko, LGei lotutako ezbeharrak %
939
917
1047
25,21 txikiagotu dira 2013an. Baina 2013an, baja eragin duten LGen kopurua asko murriztu bada ere, LGen
480
413
359
guztizko kopurua ia bere horretan mantendu da, bajarik eragin ez duten LGak areagotu
direlako,
939tik
(2012an)
1.047ra (2013an). Hala ere, handitze ho-
2011
2012 Baja baja eragin Con
2013 Bajarik Sin bajaeragin ez
dutenak
dutenak
rren atzean aipatutako Ministerioa buru izan
duen
apustua
dago: lanbide-
gaixotasunak azaleratzeko eta gaixotasunak ez jakinaraztea saihesteko lan egiten ari da, langileen prebentzioa eta osasuna hobetzea xede. Lanbide-gaixotasunak honela banatu Bajadunen %
Bajarik gabekoen %
2012
2013
2012
2013
Eragile kimikoak
0,75
0,28
0,22
0,10
Eragile fisikoak: zarata
0,50
0,00
69,21
66,69
Eragile fisikoak: dardarak
0,00
0,00
0,00
0,00
77,45
82,12
22,16
21,60
4,51
5,31
5,13
9,22
2,51
2,51
0,22
0,19
5,26
5,87
1,64
1,05
8,52
3,07
1,20
1,15
0,50
0,84
0,22
0,00
dira portzentualki:
Eragile fisikoak: jarrera eta mugimendu errepikakorrak Eragile fisikoak: bestelakoak Eragile biologikoak azaleko GP (bestelako substantziak eta eragileak) Inhalazio (bestelako sust. eta ag.) Ag. Kartzinogenikoak
62
2013ko emaitzak
Horrela, 2013an zein 2012an, bajarik eragin ez duten LGen prozesuen kausa nagusia zarata izan den bitartean, baja eragin duten prozesuei dagokienez, jarrera behartuak edota mugimendu errepikakorrak izan dira, batez ere, jatorria. Izan ere, azken prozesuen kasuan, are gehiago handitu da kontzentrazio maila, baja eragin duten LGen kasuen % 82,12 osatu baitituzte 2013an. Prebentzio Sailaren jarduera Memoria honetan aipatuz joan garen moduan, bere kidetutako pertsonen eta enpresen artean prebentzio-kultura sustatzen du Mutualiak, eta hainbat mekanismo ditu horretarako. Hurrengo taulan daude jasota:
Jarduera nagusiak
2012
2013
Enpresetara bisitaldiak
417
725
LAP arloko inkestak
414
1256
Ezbeharren azterketak
521
795
LIen eta GPen analisia
267
269
329.063
141.866
1.321
1.976
Egindako dibulgaziozko jardunaldiak
32
40
Aintzatespen publikoa azken hamar urteotan ezbeharrik izan ez duten kidetutako enpresei
37
18
Prebentzioarekin lotutako dibulgazio-materialen hartzaileak Kontsultak
63
2013ko txostena
Gainera, bere izaera dela-eta sortzen duen
ezagutzaren
ondorioz, 2013an
beste ekintza batzuk ere garatu ditu Mutualiak, laneko segurtasun eta osasunaren alorrean:
Bonus pizgarria Bonus sistemak murrizketak ezartzen dizkie, lanbide- gertakariengatiko kotizazioetan, laneko istripuak gutxitzen eta prebenitzen bereziki lagundu duten enpre-
ADI proiektuan parte hartu du, lanbide
sei, laneko arriskuen prebentzioan zen-
-heziketako ikasleen artean prebentzio
batu daitezkeen inbertsioak egin ba-
-kultura sustatzea xede duena, horre-
dituzte eta laneko istripu eta lanbide-
tarako sentsibilizazio-lantegiak antola-
gaixotasunen
tuta.
eraginkorrak egikaritu badituzte.
Enpresa- eta sektore-erakundeek egin-
Jarraian 2013an irekita egon diren kan-
dako arriskuen prebentziorako eta bizi-
paien egoera azalduko dugu:
ohitura osasuntsuen kanpainetako lankidetza. Osasunaren
Astearen ospakizunetan. Segurtasun
eta
osasunari
lotutako
Arriskuen prebentzioari buruzko fitxak, kartelak, liburuxkak eta dibulgaziozko eta
Mutualiaren
webgunean eskuragarri jartzea.
helburua
da
arriskuen
pre-
bentzioaren balioak beren edozein alderditan
behaketa-
Kanpaina
horretan,
nabarmentzea,
keztu
ahal
izan
dute
behaketa-aldian
2009-2012 lanbide-
ro kotizatu duten enpresa txikiek. Apirilaren 1etik maiatzaren 15era bitartean aurkeztu ahal izan ziren eskaerak, baina, aurreko kanpainetan bezala, ekainaren 30era arte luzatu zen epe hori.
Argazkilaritza-lehiaketa egin du. Horren
dagokie.
2012-2012
gertakariengatik gehienez ere 5.000 eu-
ospe handiko aldizkarietan.
egitea
aldiei
eta
lehendabiziko aldiz pizgarri-eskaera aur-
gaiei buruzko artikuluen argitalpena,
materiala
jarduera
2013ko kanpaina. 2009-2012, 2010-2012, 2011-2012
Enpresekiko lankidetza,
prebentzioan
arrisku-
egoerak nahiz prebentzioko jardunbide egokiak erakutsiz.
128 eskaera aurkeztu ziren, % 12 baino gehiago 2012ko kanpainarekin alderatuta. Kopuru oso horretatik, % 4 besterik ez dagokie enpresa txikiei. Loteslea ez den proposamen-txostena Gizarte Segurantzaren Antolaketako Zuzendaritza
64
2013ko emaitzak
Nagusira (GSAZN) bidali zen 2013ko
2011ko
abuztuan. Zuzendaritzak oraindik ez du
entzunaldi-izapidean alegazioak aurkez-
horren inguruko ebazpenik eman. Mu-
tu zituzten 14 enpresei buruzko ebazpe-
tualiaren kalkuluen arabera, 1.469.407
na eman zuen GSAZNk: 8k aldeko ebaz-
euro inguru ordaindu beharko die en-
pena izan dute. Era berean, entzunaldi-
presoi pizgarri horrengatik.
izapidearen ostean eskaera ezeztatu
kasuan
eskaeretatik,
aurkako ebazpena
uztailean,
kurtsoa aurkeztu du Gizarte Segurantza-
amaieran, GSAZNk jakinarazi zuen aur128
2013ko
zaien enpresetako batek gorako erre-
2012ko kanpaina. 2013ko abenduaren keztutako
kanpaina.
ren Estatuko Idazkaritzan. Ebazpenaren
22ren
zain dago.
emango
zuela. Horietako 18k alegazioak aurkeztu dituzte entzunaldi-izapidean. BONUS KANPAINEN LABURPENA 2011
2012
2013
Gorako errekurtsoaren ebazpenaren zain
Entzunaldiizapidearen ebazpenaren zain
Ebazpenaren zain
1.191.223 â&#x201A;Ź
872.294 â&#x201A;Ź
-
Eskaerak, guztira
106
116
125
Aldekoak
94
89
112
Partekatuak
-
-
13
Aurkakoak
8
22
0
Bertan behera utziak
4
5
0
Egoera Aitortutako pizgarria
Osasun-laguntza Mutaliak
b ezero
b akoit zarentzat
printzipioak. Hori
guztia
egokiak diren osasun-zerbitzuak ematen
hobekuntza,
ditu, istripua izan duten pertsonak beren
soziosanitarioko erakundeekiko lankidet-
lanpostuetara baldintza onenetan itzul
zaren bidez, eta erakundeko langileen
daitezen, oinarritzat hartuta laguntza-
konpromisoa, gaitasunak eta garapena
kalitatearen
sustatuta.
eta
efizientziaren
65
berrikuntza
etengabeko eta
inguru
2013ko txostena
Krisia hasi zenetik Mutualiak izan duen
Errehabilitazio-jarduera, bestalde, % 1,9
afiliazio-galerak osasun-jarduera murriz-
murriztu da lehen kontsultetan, eta %
tea ekarri du berekin. Esate baterako,
4,52, ondorengoetan.
2007tik â&#x20AC;&#x201C;krisiaren efektuak nabaritzen hasi ziren urteaâ&#x20AC;&#x201C; nabarmen murriztu dira baliabide propioekin emandako laguntzak edo ebakuntza kirurgikoak.
Ebakuntza kirurgikoei eta diagnostikoprobei dagokienez, berriz, hurrenez hurren % 8,93 eta % 4,96 areagotu dira 2013an, aurreko urtearekiko.
2013an zehar, 44.181 lehen laguntza erregistratu ditu Mutualiak, aurreko urte-
2013an zehar, 44.181 lehen
ko 45.388en aldean; ondorengo kontsultei dagokienez, 83.855 izan dira, 2012an
laguntza erregistratu ditu
80.934 izan ziren bitartean. Hau da, hu-
Mutualiak.
rrenez hurren, % 2,66 murriztu eta % 3,61 handitu dira. 2012
2013
Lehen sorospenak
45.388
44.181
Ondoko kontsultak
80.934
83.855
Errehabilitazioko lehen kontsultak
4.419
4.335
Errehabilitazio-kontsultak
19.409
18.532
Ebakuntza kirurgikoak
1.377
1.500
Proba diagnostikoak
41.636
43.702
66
2013ko emaitzak
Lan-istripuen eta lanbide-gaixotasunen kudeaketaren adierazle nagusiak
Horiek horrela, aldi baterako ezinta-
2013an,
lanbide-
milioi eurokoa izan da, 2012an ordaindu-
gaixotasunen kudeaketaren adierazle
takoa baino % 5,44 gutxiago. Gastu ho-
nagusiek hobera egin dute aurreko ur-
rrek lanbide-gaixotasunengatik bilduta-
tearekin alderatuta, kidetutako enpre-
ko kuoten guztizkoaren % 11,99 osatu du
sen ezbehar-tasaren murrizketa, osasun-
Mutualian.
lan-istripuen
eta
suneko prestazioengatiko gastua 21,59
laguntza seguru eta kalitatezkoa eta baliabideen kudeaketa efizientea arrazoi.
2012
2013
Batez besteko iraupen ekonomikoa
30,43
29,32
Gertakari ekonomikoa
44,17
43,7
Afiliatutako langile bakoitzeko egun ekonomikoak
1,35
1,28
Minbizia edo beste gaixotasun larriren
2013ko ekitaldian 36 eskaera berri egin
bat duten adingabeen zaintza
dira, eta 27 kasutan, prestazioa jasot-
Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adingabeak zaintzeagatiko prestazio ekonomikoaren helburua zera da: beren kargura minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adingabeak dauzkaten guraso, adoptatzaile edo hartzaileek lanaldia murrizten dutenean, adingabe horiek zuzenean, modu jarraituan eta etengabe zaintzeko â&#x20AC;&#x201C;hala ospitalean daudenean, nola ondorenâ&#x20AC;&#x201C;, galtzen dituzten sarrera ekonomikoak konpentsatzea.
67
zeko eskubidea aitortu da (aurkeztutako eskaeren % 75 da hori). 2013an zehar ordaindutako zenbatekoa 619.564 eurokoa izan da; laneko gertakariengatiko kuoten % 0,34 da hori. Indarreko esped i e nt e e n
b at e z b e st e k o
l a n a l di -
murrizketa % 90,74 izan da, eta espedienteon batezbesteko iraupena 425 egunetara luzatu da.
2013ko txostena
Gertakari arrunta (GA)
M
utualiak aurrera eramaten duen
2013an, 2012an 66.363.706 euro eragin
gaixotasun arrunten eta lanez
zituzten bitartean.
kanpoko istripuen kudeaketak kostuak aurrezten dizkie mutualitateko enpresa kidetuei: baja-prozesuen iraupena ahal adina doitzen saiatzen da, kudeaketaren kontrol eta efizientzia handiagoa bermatzen du, eta langileen patologia eta gauzatzen duten lan-jarduera kontuan hartzen du.
ten gaineko ABEn gastu-ehunekoa murriztu du: % 93,40an kokatu da. Krisi ekonomikoa eta kide berriak egiteko muga legalak tartean, sortu berri diren enpresak, autonomoak eta laneko gertakariak estalita zituzten baina gertakari arrunten aurkako babesik ez zuten
Era berean, erakundeei balioa ematen die, eta kalitate, efizientzia eta bezeroenganako
Mutualiak gertakari arruntengatiko kuo-
orientazioko irizpideetan
oinarritzen da.
enpresak kidetzeko apustua egin du Mutualiak, hazkunde-estrategia gisa. Enpresa eta aholkularitzetara egindako bisitei, Mutualia Foroaren bidez eginda-
Aurten, batez beste 187.601 pertsona babestu dira, aurreko ekitaldian baino % 2,2 gutxiago, kidetutako enpresetako langile-kopuruaren
beherakadarekin
ko jardunaldiei eta kliniketara bisitak egiteko planaren ezarpenari esker, Mutualiak eskaintzen duen estaldura horren alde egin dute bezeroek.
bat etorriz. Babestutako pertsona horiek 61.914.684 euroko sarrerak sortu dituzte kuotengatik
Afiliazioaren bilakaera 33.417
34.040
35.149
148.533
156.396
157.441
152.452
2010
2011
2012
2013
32.632
Beste Kontura Cuenta Ajena
68
NorberePropia Kontura Cuenta
2013ko emaitzak
Gertakari arrunten kudeaketaren adierazle nagusiak 2012
2013
Lehenengo kontsultak
12.825
13.323
Ondorengo kontsultak
16.429
19.366
Alta/baja ekonomikoen lehenengo proposamenen %
18,44
19,18
Batez besteko iraupen ekonomikoa
73,60
70,57
Gertakari ekonomikoa
109,17
108,91
Gertakari
horren
kudeaketa
optimi-
Emaitza gisa, kontsultak areagotu dira,
zatzeko helburuarekin, 2013an zehar al-
% 3,83 lehenengoak, eta % 17,85 ondo-
daketak txertatuz joan gara ikuskatze-
rengoak, eta baja-prozesuen batez bes-
ereduan: ikuskapen medikoari eskatzen
teko iraupen ekonomikoa murriztu.
zaizkion alta-proposamenen kalitatea hobetu dugu eta lanbide-balioztapenari buruzko fitxak erabiltzeko prestakuntza eman, ABEen prozesuak kontrolatzeko eta jarraitzeko jarduketak homogeneizatzeko helburuarekin.
69
2013an,
babestutako
pertsona
ba-
koitzak 7,67 egunez jaso ahal izan du kalte-ordaina; 2012an, berriz, 7,81 izan zen egun-kopurua.
2013ko txostena
Langile autonomoek jardunari uztea
I
ndarrean jarri ostean GSLIGPMek kudeatu beharreko langile autonomoen
jardunari uzteak babesteko berariazko sistema ezartzen duen 32/2010 Legea, abuztuaren
5ekoa
(urriaren
31ko
1541/2011 Errege Dekretuak garatzen duena), Mutualiak
hura
kudeatzeko
beharrezko sistema ezarri zuen, bai eta prozedurak eta aplikazioak definitu ere.
kopuruak ere gora egin du, % 57,92. Hala, epe horretan 180.729 euro ordaindu dira, barne hartuta, langile autonomoei zuzenean ordaindutako prestazio ekonomikoaz gainera, Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusira egindako kotizazioaren zenbatekoa jardunari utzi dioten epean zehar, onuradunek jarraitutasuna izan dezaten kotizazioan, pres-
2013ko ekitaldian, prestazio hori jasot-
tazioa jasotzen duten denbora-tarte
zeko
osoan.
aurkeztutako
eskaerak
%
20
Sarrerei
gaineko
prestazioen
areagotu dira aurrekoarekin konparatu-
ehunekoak % 8,80 osatu du 2013ko eki-
ta. Era berean, izapidetutako espedien-
taldian.
te guztiei dagokienez, onartutakoen
Beste erakunde batzuei emandako osasun-laguntzaren
L
aguntza-baliabideak optimizatzeko
ditu 2013ko ekitaldian. Guztizko sarrera
eta osasun-arreta babestutako per-
horietatik, % 23 Gipuzkoan Eusko Jaurla-
tsonetatik harantz hobetzeko, beste era-
ritzako Osasun Sailarekin dugun hitzar-
kunde batzuei osasun-zerbitzuak ema-
menaren
ten
gozkie.
dizkie
Mutualiak.
Horiei
esker,
ondoriozko
laguntzei
1.733.973 euroko sarrera garbiak lortu Batzuk Otros 5%
Autoaseguratzaileak Autoaseguradoras 14%
Dpto Sanidad EJko Osasun Saila
Gobierno Vasco 23%
Mutua Korporazioa Corporaci贸n 15%
LI eta trafiko istripuak direla-eta berreskuraRecuperaci贸n kAT tutakoa Tr谩fico 43%
70
da-
2013ko emaitzak
Laguntzaren kalitatea Kalitate-hobekuntzak txertatzen laguntza-prozesuan, pazienteen gogobetetzea areagotzeko.
M
utualiak
laguntza-prozesuaren
fase guztietan integratu nahi ditu
(telefonoz emaitzen
eta
paperean)
azterketan
jatorria
lortutako duena.
pazienteak, bere helburu nagusia betet-
Gainera, ekitaldi horretan ere, ukipen-
ze aldera, alegia, beharrak eta itxa-
pantailen bidez lortutako emaitzak ana-
ropenak gaindituko dituen zerbitzua es-
lizatu ditu astero-astero. Horietan, jaso-
kaintzea eta osasunaren zaintzan errefe-
tako laguntza-zerbitzuen inguruko bere
rentziazko erakundea izatea.
iritzia adierazten dute pazienteek. 2013.
Ondorioz, ezinbestekotzat
jotzen
du
pazienteen beharrak eta itxaropenak
urtean, guztira 17.065 inkesta aztertu ditu Mutualiak.
ulertzea eta horiei aurrea hartzea ahal-
Zentzu horretan, aipatzekoa da Mutua-
bidetuko dion informazioa edukitzea;
liako laguntza-zerbitzuen erabiltzaileen
horrexegatik, be-
gogobetetze maila handia. Zalantzarik
2013. urtean, 17.065 inkesta aztertu ditu Mutualiak.
rau
edukitzea
erakundeak
abian
jarritako
bermatzen dio-
ekintzei zor zaio hori, hurrengoei, bes-
ten zenbait me-
teak beste: laguntza-sarea, enpresetako
kanismo
lan-zentroetara hurbiltzea, instalazioak
identi-
fikatu ditu.
egokitzea, teknologia berriak txertatzea,
2013an, eta duela zenbait urtez sistematikoki egiten duen bezalaxe, ekintzaplana definitu du Mutualiak, pazienteei egindako
gabe,
gog ob et e t ze - i n kest atik
71
pazienteen
segurtasunaren
inguruko
ziurtapena eta langileen kualifikazioa.
2013ko txostena
Satisfazio Indizea Laguntzaren Kalitateari dagokionez (telefono eta paperezko inkestak) 92,86
92,72
91,67
2011
2012
2013
Satisfazio Indizea Laguntzaren Kalitateari dagokionez (ukipen pantailetako inkestak ) 89,9 88
83,8
2011
2012
Beste alde batetik, 2008an Mutualiak
horretantxe, eta hobekuntza-talde ba-
bat egin zuen Osasunaren Munduko
tek garatutako lana abiapuntu, Pazien-
Erakundeak martxan jarritako pazien-
teen Segurtasunerako Plana egin zuen
teen segurtasunerako munduko estrate-
erakundeak, urte bereko urrian Zuzen-
giarekin, pazienteei kalitate eta segurta-
daritza Batzordeak onartu zuena. Aurka-
sun handiagoko osasun-laguntza ema-
ko gertakariak minimizatzen laguntzea,
teko
eta hortaz, pazienteei osasun-laguntza
mutualitatearen
etengabeko
kezkari erantzuteko asmoarekin. Une
72
seguruagoa ematea zuen helburu.
2013
2013ko emaitzak
Plana ezartzeko, Arriskuak Kudeatzeko
barruan, laguntza-kalitatearen ildo es-
Unitatea (AKU) sortu zuen Mutualiak,
trategikoaren zati gisa, 2013an pazien-
hainbat ildo jorratu dituena:
teen segurtasunaren alorreko ziurtape-
Mutualiako langileak prestatzea eta kontzientziatzea, pazienteen
euren
jarduerek
segurtasunerako
duten
Jardunbideak ezartzea hobekuntzataldeen edo behin betiko batzordeen bidez, lan egiteko modua hobetzeko emateko
Horregatik, AKUk eta berrikuntzako eta etengabeko hobekuntzako prozesuak ekintza-plan bat prestatu zuten, araua
garrantziaren inguruan.
jarraibideak
na lortzea ezarri zuen helburu Mutualiak.
(Infekzioen
Batzordea, Eskuetako Higienea, Kirurgia Segurua, Inplanteen Pasaportea, Pazienteak Zalantzarik Gabe Identifikatzea, Giza Ehunen Inplanteak, Ospitalizazio Erizaintza, Arriskuen Mapa eta Arriskuak Tratatzeko Plana, adibidez).
ezarritako epean betetzea bermatuko zuten ekintza guztiak martxan jartzeko. Hala, 2013ko azken hiruhilekoan, Pazienteen
Segurtasunerako
Arriskuak
deatzeko UNE 179003 Arauaren ziurtagiria lortzeko helburua erdietsi du Mutualiak, aintzatespen hori duen lehenengo mutualitatea bihurtuz. Modu horretan, bere arrisku guztiak identifikatuta ditu, aztertu eta ebaluatzen ditu eta kontrolak edo mugak ezartzen ditu, pazienteengana iritsi ez daitezen.
2012-2014 aldirako Plan Estrategikoaren
73
Ku-
2013ko txostena
Gainera, 2013an zehar bere laguntza-
LG, lanbide-gertakariengatiko
prozesua hobetzen laguntzeko beste
HEA eta Baliaezintasun, Heriotza eta
ekintza batzuk garatu ditu Mutualiak:
Biziraupeneko (BHB) kasuen gainbegi-
Jardunbide klinikoko 33 GIDA onartu
ABE,
ratzea bateratzea hiru lurraldeetan.
edota berrikusi ditu, hurrengoak kasu:
Lan-istripuei
Min-patroien araberako lunbalgiaren
zehazteko irizpideen eskuliburua egin
tratamendua, Laburduren erabilera
eta hedatzea.
botikak emateko orduan, Ebakuntza aurreko diabetikoentzako tratamendua, Erabilera bakarreko gailu medikoak.
lotutako
gertakariak
BHB txostena egitea, patologia eta tratamendu moten arabera. HEAen kudeaketa-prozesua berrikustea.
5 Focus Groups egin ditu pazienteekin,
ospitalizazioaren
esparruan
–
Bizkaian eta Gipuzkoan–, Haurdunal-
Ekoizpen zientifikoa: hiru-
diko eta Edoskitzaroko Arriskuen (HEA)
rogei lan aurkeztu ditugu
esparruan –Araban eta zentro periferikoetan
–
eta
lanbide-
hainbat forotan.
gaixota-
sunekoetan –Bizkaian– .
2013a, halaber, oso emankorra izan da
Bizkarrezur lunbarra aztertzeko proba funtzionalen sistematika definitu eta ezartzea.
Mutualia eta bertako profesionalentzat ekoizpen zientifikoaren alorrean: hirurogei lan aurkeztu dituzte nazio mailako
Sorbaldara aplikatutako Artroerreso-
eta nazioarteko hainbat aldizkari, hitzal-
nantzia magnetikoa txertatzea.
di, komunikazio, ikastaro eta forotan;
Pazienteei helarazitako informazioa hob et u
et a
h om o gen ei zat zea
(informazio-orri berriak idaztea, kontaktuak sistematizatzea aldi baterako ezintasuna duten pazienteen kanpoko
kon t sul t et an
eta
ospit ale -
horietako askotan, aditu edo irakasle moduan parte hartu dute osasuneko langileek, esate baterako, gai hauen inguruan: proba funtzionalen erabilera errehabilitazioan, ekografiaren erabilera traumatologian eta laguntza-kalitatea/ pazienteen segurtasuna.
altetan...). Patologia lunbar eta zerbikalen protokoloa garatu eta ezartzea.
74
2013ko emaitzak
Bezeroenganako orientazioa Bezeroentzako arreta bikaina lortzen.
M
utualiaren helburua bezeroaren-
Mutualia Foroaren IX. eta X. edizioak
ganako
(hurrenez hurren, martxoan eta aben-
orientazioan
errefe-
rentziazko mutualitatea izatea da, eta,
duan)
zentzu
tabaida, elkarrekiko ikaskuntza
horretan,
bezeroei
zerbitzua
aholkularitzen
ezagutza, ezeta
emateko eta horiekin harremana ezar-
haien beharren eta itxaropenen identi-
tzeko nahia dute ardatz bere ekintza
fikazioa areagotzeko.
guztiek.
- IX. edizioa â&#x20AC;&#x201C; Jorratutako gaiak: Bi-
Eskaintzen dituen zerbitzuek, zeinetan
tarteko elektronikoen bidezko jakina-
harremana etengabea eta egunerokoa
razpenak Gizarte Segurantzaren alo-
baita, mutualitateko langileak eta be-
rrean / Berrikuntza legal nagusiak
zeroak hurbiltzea ahalbidetzen dute.
Gizarte
Hala ere, eta bezeroen beharrei eta
Erretiroaren
Segurantzaren azterketa
esparruan. berezia
/
itxaropenei
Otsailaren 1eko 3/2012 Errege Lege
Ekintza guztiek bezeroei zer-
erantzun
Dekretuaren
bitzua emateko eta horiekin
hobea
harremana ezartzeko nahia
ko
ezin
helburuare-
lan-erreforma gauzatzea. Kanpoko
tu eta ezarri ditu interes-talde horretan sorburu duen informazioa identifikatu eta kudeatzeko. Era horretan, 2013an honako tresna hauek erabili ditu bezeroek erakundearen inguruan duten iritzia jasotzeko, eta, ondorioz, gogobetetzea eragin
6ko
3/2012 Legearen bidez agindutako
kanismo zehaz-
areagotzea
uztailaren
emate-
kin, hainbat me-
dute ardatz.
eta
dezaketen
al-
daketak identifikatu eta ezartzeko:
75
eta barneko malgutasun-neurriak. - 4 jardunaldi (Bilbo, Donostia, Gasteiz eta Eibar). - 503 parte-hartzaile. - Gogobetetzea: 4,3 (5etik).
2013ko txostena
X. edizioa – Jorratutako gaiak: Prevención
10.es. Prebentzioaren
autoku-
deaketa mikro ETEentzat / Ekintzaileak laguntzeko Legearen gizarte- eta lansegurantzaren inguruko alderdi azpimarragarriak / Estatuaren 2014rako Aurrekontu Orokorren lege-proiektuan aurreikusitako berritasun legalak, Gizarte Segurantzaren alorrekoak / Abuztuaren 2ko 11/2013 Errege Lege Dekretuaren bidez egindako Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren aldaketak, lanaldi partzialeko langileen babesekintzaren inguruan, eta horien eragina errelebo-kontratuan eta prestazioetan.
-Aholkularitzen
gogobetetzea: 4,8
(5etik). Bezeroen Iradokizun Onena sariaren II. edizioa. Guztira 148 iradokizun jaso ditugu, eta dagozkien prozesuetara bideratu ditugu aztertzeko eta, ahal bada, ezartzeko. Irabazleak:
M. José
Franco andrea eta Óscar Muñoz jauna, «Enpresa bateko langileen ordainketa atzeratuaren txostena, hilero estranetaren bidez eta txosten bakarrean komunikatzea» iradokizunarengatik. Erakunde laguntzaileek eta bezeroek 373 bisita egin dituzte klinika eta laguntza-zentroetara, instalazioak eta ekipa-
- 4 jardunaldi (Bilbo, Donostia, Gasteiz eta Eibar).
menduak ezagutzeko, ondoren euren iritzia jaso eta hobekuntza-ekintza posibleak identifikatze aldera:
- 345 parte-hartzaile.
- 45 langiletik gora dituzten 191 en-
- Gogobetetzea: 4,7 (5etik). 6 Focus Groups «estranetaren eta etorkizuneko funtzionalitateen garapenera» bideratutako enpresa eta aholkularitzekin.
presa baino gehiago. - 182 aholkularitza. 272 kontsulta juridiko kudeatu ditugu; batez besteko erantzun-denbora zazpi
-Enpresen gogobetetzea: 4,8 (5etik).
egun baino gutxiagokoa izan da.
76
2013ko emaitzak
Gainera, eta duen garrantziaz jabetuta, 2012ktik Bezeroaren Eguna antolatzen du Mutualiak. Hala, urtarrilaren 31n 2013. urtekoa ospatu zen. Langileei zuzendutako aurkezpen eta hitzaldien bidez, bezeroen garrantzia eta tratu eta zerbitzu bikaina emateko beharra sendotu nahi izan zituen erakundeak. Horretaz aparte, Horizonte Taldea diziplina anitzeko lantaldea abian jarri zuen, zuzendari
kudeatzailea
buru. Errefe-
rentziazko mutualitatea izateko, hurrengo urteetan eskaini beharreko zerbitzuzorro berria zehaztea izan zuen xede. Sei lan-saio gauzatu ziren, hainbat eta hainbat orduz lan egin, ideiak jasotzeko erakunde barruko kanpaina garatu eta berau Lidera Proiektura bidali, talde-lana aurrera eramateko; eta hori guztia egin ostean, ideia-
eta
iradokizun-multzo
handia identifikatzea lortu zen. Hala ere, ezinezkoa zenez guztiak gauzatzea, bezeroengan eragin handiena zuten alorrak hartu zituen lehentasunezkotzat taldeak, euren gogobetetzea areagotzen lagunduko zuten hobekuntzak hauteman eta aztertzeko helburuarekin. Era horretan, eta lanaren jarraipen gisa, oinarrizko talde bat abiarazi zuen Mutualiak 2013an zehar, beste lantalde nagusi batzuen buru izandako hamar pertsonak osatutakoa, bezeroenganako orientazio eta konpromisoaren kultura sendotzeko hobekuntzak eta aldaketak
77
2013ko txostena
identifikatzeko asmoarekin. Berrogeita
nengo saioan, Mutualiaren aplikazio be-
hamabost
rria taxutzen eta bere edukia zehazten
pertsonaren
lanari
esker,
guztira berrehun eta hogeita hamar ideia
identifikatu dira, hurrengoetan
gauzatu direnak:
hasi zen. Hasiera-hasieratik eta orain arte, beraz, Mutualiak erakutsi du bezeroenganako
Telefono bidezko eta aurrez aurreko
orientazioa bere estrategiaren funtsezko
jarduketa-eskuliburua, erakunde osoari
ardatza dela; eta, izan ere, orientazio
ematekoa.
argi horrek ahalbidetu dio Euskadin,
Jarduteko jardunbide egokiak gogorarazteko informazioa aldian behin za-
erreferentziazko
mutualitatea
2013an % 41,9ko merkatu-kuota lortu zuen.
baltzea.
Merkatu-kuotaren bilakaera (%)
Mutualitatearen oinarrizko eskuliburua egin eta hedatzea. Prestakuntza-
izatea:
eta
41,8
harrera-planean
41,9
41,9
2012
2013
ekintzak txertatzea. Alor bakoitzean, espezializazio handiagoa duten taldeei lantzeko moduko gaiak proposatzea. 2011
Ekintza zuzenak proposatzea. Beste alde batetik, eta 2013aren bigarren erdian garatutako lanaren jarraipenaren gisan, lantalde iraunkor berria sortzeko erabakia hartu zuen Mutualiak. Horrek ere Horizonte Taldea izena jaso, eta zuzendari kudeatzailea izan zuen buru. Halaxe, urte horretako abenduan, taldea osatu zen, mutualitateko ia alor guztietako ordezkariekin, aurreko taldearen txanda hartu eta proiektuak lehenesteari heltzeko asmoarekin. Lehe-
78
Bere bezeroen ekarpenik gabe, ziur aski ezinezkoa zatekeen urteotan zehar lortutako emaitzetako asko erdiestea. Horregatik, 2013an zehar, erakundean jada
sendotutako
beste
mekanismo
batzuen erabilera bultzatzen jarraitu du, bezeroenganako
harremanetan
(baterako bilerak, kudeatzaile integral edo webgunearen eta estranetaren figura...) jatorria duen informazioa identifikatu eta kudeatzeko.
2013ko emaitzak
Zentzu horretan, hona hemen zerbitzuak emateko
eginkizunean
hobekuntzak
identifikatzeko erabilitako beste mekanismo batzuk:
ko iradokizunen kudeaketa, era berean, rien gogobetetzea handitzeko hobekun-
2013an hirurehun eta bat kexa erregistratu ditu, azken urteotako mailari eutsiz, gutxi gorabehera. Batez beste, zortzi
ere, azken bi urteotan asko areagotu da Mutualiak jasotako iradokizunen kopuren ezarpena dela bide. Guztira, ehun
Gorabeheren kudeaketa zerbitzuen
tzak hauteman ahal izateko. Eta, izan
rua, Bezeroen Iradokizunik Onena saria-
egun behar izan ditu erantzuteko.
edota
Bezeroengandik jasotzen dituen kanpooso informazio-iturri garrantzitsua da ho-
Kexen kudeaketa
Jarduera
Iradokizunen kudeaketa
eta berrogeita hamabost kanpoko irainguruko
edozein gertakari hautematen bada â&#x20AC;&#x201C; ez du zertan kexa bat izanâ&#x20AC;&#x201C;, kudeaketaalorrera helarazten da. Han, erakundearekin harremanetan jarri, eta hitzordu bat adosten dute, gertakariaren jatorria eta arrazoia aztertzeko, eta berau hedatzea saihesteko. 2013an, hirurehun eta hogeita zortzi gertakari kudeatu dira
dokizun kudeatu ditu 2013an. Esker onak Amaitzeko, iazko ekitaldian hogeita hemezortzi kanpoko esker on jaso ditu Mutualiak. Horiek guztiek ere agerian jartzen dute bezeroen artean eta orokorrean gizartean erakundeak duen irudi ona eta sortzen duen gogobetetzea. Gainera, mutualitatera eta bere profe-
guztira.
sionalengana esker on ugari iristen dira, bezeroei sistematikoki egiten zaizkien gogobetetze-inkesta guztiek oharrentzat duten atalaren bidez; horien kopurua, hala ere, ez dago zenbatuta.
79
2013ko txostena
Mutualiak ongi daki asko eskertu behar diela bezeroei, izateko arrazoia ez ezik, hobetzeko funtsezko iturria dira eta. Arrazoi horregatik, eta erakundean duten partaidetza eta inplikazioa aintzatesteko, zenbait
mekanismo
dauzka
ezarrita. Horrela, 2013an aintzatespen publikoa egin die azken hamabost urteetan baja eragin duten laneko istripurik eta gaixotasunik izan ez duten 18 kidetutako enpresari. Horretaz gain, Mutua Informazioa aldizkarian kidetutako enpresei egindako elkarrizketak eta horien inguruko artikuluak plazaratu ditu, bai eta Bezeroen Iradokizunik Onena sariaren bi irabazleei Ipad bana eman ere.
80
2013ko emaitzak
Kudeaketa aurreratua Enpresa efiziente eta parte-hartzailea izateko proiektua eraikitzen.
2
010ean, mutualitateen sektorean
barne hartzen dituena, zeinetan mutua-
gertatzen ari ziren etengabeko al-
litatearen kudeaketarekin zuzenean lo-
daketak eta krisi ekonomiko globala tar-
tutako gaiak aztertzen baitira, hala nola
tean zirela, arrakastarako faktore eraba-
plan
kigarri gisa Mutualiak zera erabaki zuen:
ebaluazioa, liderraren definizioa eta be-
alde batetik, lidergoa bultzatzea, eta,
re gaitasunak eta aintzatespena. Jaso-
bestetik, aldaketa kudeatzeko, lider gisa
tako ekarpenak aztertu egiten dira, eta,
jotako pertsona bakoitzak bere lider-
ondoren, Mutualiaren estrategiara txer-
goak zuen garrantziaz jabetzea. Era ho-
tatzen.
estrategikoa, lidergo-jardunaren
rretan, Lidera Proiektua sortzea erabaki genuen, kudeaketaren arloko partehartzea erakundeko pertsona gehiagorengana zabaltzeko eta lidergo-estiloa liderrekin adosteko helburuekin, komunikatzeko eta iritzi eta ideiak sortzeko
Mutualiak, arrakastarako faktore
foro
gisa
baliagarri
2010ean Lidera Proiektuarekin ekin ge-
erabakigarri gisa, zera erabaki
izateko
zuen: alde batetik, lidergoa bul-
moduan.
tzatzea, eta, bestetik, aldaketa ku-
Hortaz,
ahalmenean arreta biltzeko balio izan
deatzeko, lider gisa jotako pertsona
asmo han-
du. Emaitzak behatu besterik ez da egin
bakoitzak bere lidergoak zuen ga-
d
o
behar: proiektuak balorazio handia jaso
proiektu
du parte-hartzaileen aldetik, eta gaine-
egituratua
ra, kanpoko aintzatespen ugari jaso ditu
rrantziaz jabetzea .
i
k
nion bidea emaitza onak lortuz joan da, eta pertsonengan eta beren berritzeko
da, metodologia berritzailean oinarritutakoa, eta aldizkako jardunaldiak ere
81
2013an:
2013ko txostena
Euskalitek Euskadi mailan antolatutako
– 26 pertsonak parte hartu dute bar-
400 Klubeko Jardunbide Onena sariaren 10. edizioko proiektu irabazlea.
neko ikuskaritzetan. – 4 pertsonak parte hartu dute Euskali-
Bikaintasun Zentroen Elkartearen (CEX) sarien III. edizioko proiektu finalista, nazio mailan.
proiektu finalista, Europa mailan. Kudeaketa-eredu gisa EFQM eredua zuenetik, langileen
– Euskaliteko 12 ebaluatzaile. –
EFQMren Jardunbide Egokien sariko
aukeratu
teko kanpoko ebaluazioetan.
artean
bikaintasunaren kultura sendotzen dihardu Mutualiak; hartara, 2013an zehar jarduketa ezberdinak egin ditu kudeaketa aurreratuaren alorrean: Kalitateko, ingurumen eta segurtasuneko eta laneko osasuneko ziurtapenak mantendu ditu jarduera eta zentro guztietan (ISO 9001, ISO 14001 eta OHSAS 18001). Pazienteen Segurtasunerako Arriskuak Kudeatzeko UNE 179003 Arauaren araberako ziurtapena lortu du. Kudeaketa aurreratuaren kultura sendotu du erakundeko langileen artean:
82
715,5
orduko
prestakuntza
deaketa aurreratuan.
ku-
2013ko emaitzak
Mutualiaren egungo Plan Estrategikoak hiru urteko indarraldia du, 2011tik 2014ra bitartean, zehazki. Horregatik, iazko ekitaldian urteko kudeaketa-plana definitu eta ezarri du erakundeak. Horren bitartez, bere plan estrategikoan bildutako eta 2013. urteari bereziki dagozkion helburuak eta ekintzak gauzatu ditu. Aldi berean, urteko kudeaketa-plan hori prozesuak kudeatzeko planetan zehaztu du. Horietako bakoitzean espezifikatu eta gauzatu dira definitutako xedeak erdiesteko garatu beharreko ekintzak, betiere helburu estrategikoak lortzen laguntzeko .
-Krisi ekonomikoa eta enplegu-galera. -Luzamendu berria (enpresek mutua aldatzea galarazten duena). -Laneko
gertakariengatiko
beherakada, lanbide-koadroan ÂŤeÂť letra ezabatzearen ondorioz. -Ezbehar-tasaren beherakada. -Mutualiak estali gabeko eta GSINk e s l e i t u t a k o
l a n b i d e -
gaixotasunengatiko prestazioak berreskuratzea. Hala, 2013an, bilakaera hauxe izan du erakundearen helburuen ezarpenak:
Honako hauek ezaugarritu dute Mutualiak bere 2013ko kudeaketa-plana garatu duen egoera: Prozesuei lotutako adierazleak
Makrohelburuak (7)
11
Helburu estrategikoak (16)
36
helburu operatiboak (56)
82
83
kuoten
2013ko txostena
Pertsonen konpromisoa Proiektu bat partekatzen.
P
ertsonak
Mutualiaren
interes-
Zuzendaritza Batzordea: 7 pertsona (%
taldeetako bat dira, eta hala, Per-
28,57 emakumezkoak, % 71,43 gizonez-
tsonen Garapena prozesu estrategikoa erabiltzen du beren gogobetetzea eta garapena kudeatzeko. Prozesu horren bitartez mutualitateko pertsona guztien garapen pertsonala eta profesionala, pozik egotea eta mutualitateko kide izateaz harro egotea lortu nahi da, bai eta guztiek entitatearen misioarekin, ikuspegiarekin eta balioekin konprometitzea ere. Zentzu horretan, erakundeak egin dituen gogoeta-prozesuen bidez, konpromisoa â&#x20AC;&#x201C;bai pertsonekin bai pertsonenaâ&#x20AC;&#x201C; identifikatu du ildo estrategiko bezala. Ondorioz, zalantzarik gabe ezarritako helburuak lortzen lagundu duten estrategiak definitu ditu, lidergoa bultzatzea, komunikazio-kanalak sistematizatzea, aintzatespen-sistema sustatzea, garapen profesionala eta partaidetza sustatzea kasu. 2013ko abenduaren 31n 626 langile zituen Mutualiak, 438 emakumezko eta 188 gizonezko. Horietako 18k erakundeko maila gorenetan lan egiten zuten:
84
koak). Kudeaketaren Jarraipen Batzordea: 19 pertsona, Zuzendaritza Batzordea barne (% 42,11 emakumezkoak, % 57,89 gizonezkoak).
2013ko emaitzak
Data horretan Mutualian lan egiten zuten pertsonek, batez beste, 46 urte zituzten eta 16 urte zeramatzaten erakundean. Jarraian langileen banaketa azalduko dugu, adin-tarteen eta titulazioen arabera:
Langileen banaketa titulazioen arabera
Langileen banaketa adin-tarteen arabera 30 eta 45 urte Entre 30 y 45 años artean
30años urte <<30
23,7
%40
Titulazio Sin espezifikoTitulación Específica rik gabe
%60
76,3
Unibertsitatekoa, Universitaria erdi mailakoa Media
17,3
82,7 Formación Lanbide-heziketa Profesional
37,9
45años urte >>45
62,1 Gizonak Hombres
%19 %81 %22 %78 %52
Unibertsitatekoa, Universitaria goiSuperior mailakoa
Emakumeak Mujeres
%48 Gizonak Hombres
Historikoki, Bizkaian biltzen dira Mutualia-
Emakumeak Mujeres
Langileen banaketa geografikoa
ko langile gehienak. Izan ere, aurreko ekitaldiaren amaieran, langileen % 56,87 hartzen zuen lurralde horrek, Gipuzkoak
Araba 14%
Besteak 1%
% 27,64, Arabak % 14,54 eta gainerakoek % 0,96 biltzen zituzten bitartean. Aldiz, ia langile guztiak Euskal Autono-
Bizkaia 57%
mia Erkidegokoak dira; zehazki, 2013ko abenduaren 31n % 98,24 osatzen zuten. Gipuzkoa 28%
85
2013ko txostena
Kontratazioa
Lanaldi Osoa
Egonkortasuna eta kalitatezko enplegua bermatzeko lan iraunkorreko politiken alde eginez, kontratu mugagabeak egiten ditu Mutualiak, aldi baterako kontra-
Muga gabea Aldi baterakoa
Lanaldi Partzial
Emakumeak
Gizonak
Emakumek
Gizonak
%69,3
%30,7
%55,5
%44,5
%78,7
%21,3
%76,9
%23,1
tuen aurrean. Izan ere, aurreko ekital-
Aldi baterakoa Eventual %8
diaren amaieran, langileen % 92k zuten kontratu mugagabea, eta % 8k besterik ez aldi baterakoa. Azken horren helburua urteko garai jakin batzuetan erakundeak dituen jarduera-handitzeei aurre egitea da. Langile desgaituen kontratazioari da-
Mugagabea Indefinido %92
gokionez, legeak eskatutako gutxieneko mailatik gora kokatu da Mutualia, berriro ere, 2013an: ekitaldian erregistratutako batez besteko langileen % 2,12ra iritsi da (565 pertsona):
Emakumeak
Gizonak
Araba
1
1
Bizkaia
3
6
Gipuzkoa
-
1
12
12
Guztira
Kaleratzeak
Borodatezko bajak
Emakumeak
--
%100
Gizonak
--
--
Errotazioa 2013an, behera egin du errotazio-tasak aurreko ekitaldiarekiko, % 0,15 osatu baitu (baja boluntario bat), 2012an % 0,79 izan zen bitartean (2 kaleratze eta 3 baja boluntario).
86
* Errotazio-datuak Bizkaiko probintziari dagozkio .
2013ko emaitzak
Absentismoa
Emakumeak
Gizonak
Aurreko urteetan, absentismo-tasa % 4,5
LI eta LG
%100
--
ingurukoa izan zen arren, 2012an behe-
KA
%76
%24
rakada handia gertatu, eta % 2,98an kokatu zen. 2013an pixka bat igo da aurreko urtearekin alderatuta, eta % 3,52ra iritsi da. Balio hori, hala ere, aipatutako aurreko urteena baino nabarmen txikiagoa da. Emakumeen ehunekoa eta beren batez besteko adina handiak dira; horren eraginez, ratio horren ehuneko handia amatasun-aurreko bajek osatzen dute.
Absentismoa (LI eta GA)
2011
2012
2013
4,51%
2,98%
3,52%
Lidergoa
M
utualian, lidergoaren ikuspegia
arduradunak ere liderrak zirela (une ho-
aurrera eginez joan da etapa
rretan, 13 pertsona) erabaki. 2004an,
ezberdinetan, inguruneko zein erakun-
autoebaluazioaren eta prozesuen ara-
deko aldaketekin bat. Hasiera batean,
berako kudeaketaren ezarpenaren on-
Zuzendaritza Batzordeari soilik zegokion
dorioz, lidergoaren definizioa berrikusi
lidergoaren jarduna, eredu hierarkiko
zen, gogoeta estrategikoaren prozesua
bati jarraikiz. 2001ean, prozesuak ku-
ireki zen aldi berean, eta prozesu-
deatzeko sisteman egindako aurrerape-
taldeetan parte hartzen zuten langile
nari esker, liderraren kontzeptua lehen-
guztietara (54 pertsona, une horretan)
dabiziko aldiz definitu zen, eta Zuzenda-
zabaldu zen lidergoaren jarduna.
ritza
Batzordea
ez
ezik,
prozesu-
87
2013ko txostena
Lidera Proiektua jaio zenetik, lidergoaren zeregina modu sekuentziatuan ezarriz joan da Mutualia, eta hala, 2014ko martxoan 110 pertsona jo dira lider moduan. Lidera Proiektuaren adierazle
Liderraren definizioa
nagusiak (2013. urtea) : Taldeak onartutako pertsona, zeinek
Jardunaldiak (kop.): 4.
enpresaren misio, ikuspegi eta baloree-
Jorratutako gaiak: «Baldin eta zer-
kin konprometiturik, pertsonen parte-
bitzuak
hartzea motibatu, suspertu, lagundu,
«Metaposta, Horizonte proiektua eta
onartu eta bilatzen dituen Mutualiaren
kanpoko
proiektuarekin.
«Berdintasuna», «Irudi-taldea eta gai-
aukera
ematen
badu»,
aintzatespenak»,
tasunen araberako kudeaketa». Bertaratutako pertsonen gogobetetZeintzuk dira liderren gaitasunak?
zea: 7,4.
Irisgarritasuna: erraz iritsi gaitezke harengana eta erraz ezartzen ditu harremanak besteekin; gainera, beste pertsonaren lekuan jartzeko gai da. Ikaskuntza: bere burua garatzen du eta gainerako pertsonen garapena bultzatzen du, ezagutzaren transmisioa bultzatuta. Mobilizatzeko ahalmena: ikuspegia eta xedeak helarazten ditu, eta horiek partekatzea eta langileak erakundea hobetzeko lanean inplikatzea lortzen du, bere sinesgarritasunari eta eredu izateko ahalmenari esker. Aldaketa-kudeaketa: berrikuntzaren alde lan egiten du eta aldaketa sustatu, bultzatu eta kudeatzen du, jarrera ekintzailea praktikan jarriz. Beste alde batetik, eta lider gisa jotako
derren banakako ekintza-planen jarrai-
pertsonak erakundearen misio, ikuspegi
pena
eta balioekin bat datozen aztertze alde-
azpiprozesuaren arduraduna lidergoa
ra, lidergoaren ebaluazioa sistematizatu-
ebaluatzeaz arduratzen diren pertsona
ta
guztiekin bildu da.
dauka
erakundeak.
Horregatik,
2011ko ebaluazioari esker osatutako li-
88
egin
du
2013an:
lidergo -
2013ko emaitzak
Komunikazioa
M
utualiak ongi daki komunikazio
ten die arduradunak. 2013an, langi-
eraginkorra eta gardena ezin-
leen % 76ra iritsi dira komunikazioak.
bestekoa dela erakundearen eta bertako langileen planak eta xedeak erdiesteko.
Horregatik,
komunikazio -
azpiprozesuaren bidez, helburua informazioa erakundeko maila eta pertsona guztietatik ibiltzea da, pertsonen inplikazioa eta parte-hartzea hobetzeko, bai eta erabakiak hartzeko prozesuaren kalitatea hobetzeko ere.
ko argitalpena: Barneko informaziorik garrantzitsuena biltzen duen buletin elektronikoa da. Prozesu- eta hobekuntza-taldeek, batzordeek zein elkarlanean aritu eta informazioa partekatu nahi duen erakundeko edozein langilek idazten dute berau. 2013ko inkesta espezifikoan, eduki eta aldizkakotasu-
Komunikazio horren euskarri gisa, eta
naren inguruko gogobetetzeak 7,49
aintzat hartuta erakundean zentro- eta
puntu lortu ditu.
ordutegi-egitura, kanal eta mekanismo
Komunikazio eraginkorra eta
ugari
ezarriz
joan da Mu-
gardena ezinbestekoa da
tualia.
erakundearen eta bertako
klinikoak egin
langileen planak eta xedeak
ditu, osasun-
erdiesteko.
Sustraiak barneko aldizkariaren hilero-
Saio
ezagutzari buruzko
ata-
ria, bilera juridikoak, intraneta, prozesueta azpiprozesu-bilerak... Baina, horiez aparte, aurreko ekitaldian honako ekintza hauek dira nabarmentzekoak:
Hilean behin, bi pertsona gonbidatzen dira Kudeaketaren Jarraipen Batzordeko bileretara, erakundearen estrategiaren sistematika eta jarraipena ezagutu ditzaten. Bertaratutako pertsonen gogobetetzeak 8,89 puntu lortu ditu. Gosariak zuzendari kudeatzailearekin. Zuzendari
kudeatzailearekin
egiten
diren bilera horietan, parte-hartzaileek beren kezkak eta galderak adierazi ditzakete, modu informalean. 2013an
Hileroko komunikazioa langileei: aurrez aurreko bileren bidez, Zuzendaritza Batzarrari helarazitako informazioa jakinarazten zaie. Bilerotan, helburu eta ekintza guztien egoeraren berri ema-
89
egindako sei jardunaldiek 8,29 puntu jaso dituzte, batez beste, eta guztira 180 pertsonak parte hartu dute.
2013ko txostena
e-lkarte plataformaren proiektu pilotua
2013ko inkestan, langileek aldizka jasot-
martxan jartzea, webean oinarrituta
zen duten informazioaren inguruko go-
edukiak argitaratzeko mekanismo gisa.
gobetetzea 8,21 puntura iritsi da; 2011n, 7,32ra heldu zen, eta 2006an, berriz, 6,55era.
Jasotako informazioaren inguruko gogobetetze maila 8,21
7,92
7,32
2008
2011
2013
Parte-hartzea
B
ere proiektuak arrakasta izan de-
beharra dagoela, indarreko plan estra-
zan, Mutualiak funtsezkotzat jotzen
tegikoan hauxe definitu zen helburu es-
du langileen parte-hartzea eta talde-
trategiko gisa: ÂŤinplikazioa eta kide iza-
lanaren sustapena, euren inplikazioa
tearen sentimendua sustatu eta bul-
bultzatzeko eta berrikuntzak eta hobe-
tzatzeko politikak ezartzeaÂť.
kuntzak sartzeko tresna gisa. Izan ere, bere balioetako bi talde-lana eta partaidetzazko kultura dira; hortaz, oinarrizko gaitasunak dira erakundeko langile guztientzat. Jakinda, beraz, langileen partaidetza
eta
inplikazioa
sustatu
90
Zentzu
horretan,
2013ko
zehar,
Mutualiak
bere
ekitaldian lantaldeen
funtzionamendu-sistematika berrikusi eta hobetu du, aplikazio informatiko baten ezarpen pilotuaren bidez. Aplikazio horri esker, lantaldeek beren lana eraginkor-
2013ko emaitzak
tasun handiagoz kudeatu dezakete, hasieratik amaieraraino, aukera baitute aplikazio berberean taldearen fitxa, bilera-deialdiak, aktak, helburuen segimendua eta abar egiteko; era berean, taldeetako sustatzaileei eta berrikuntza eta etengabeko hobekuntzako prozesuko langileei informazio osoagoa ematen die, horien segimendua eta eraginkorta-
tzearen ondorioz, beste aintzatespen
sunaren ebaluazioa egiteko. 2013ko eki-
bat jaso du; guztira zazpi ditu orain
taldian, gainera, taldetako partaideen
(erakundearen % 46 barne hartzen du
arteko balorazio-inkesta gurutzatua sis-
horrek). Gainera, urte horretan ere lau
tematizatu du Mutualiak, euren lana
alor berritan ezarri du metodologia hori:
amaitu
hiru ezarpen fisiko egin ditu, eta informa-
ostean, hobekuntzak
identi-
fikatzeko bai taldearen osaeran bai prestakuntzan. Hori ere aipatutako aplikazioaren bidez egin daiteke.
tika-ezarpen bat. Mutualiaren ustez, pertsonak dira aldaketaren motorra, eta halaxe adieraz-
Beste alde batetik, eta inplikazioa, sor-
ten dute partaidetzaren eta inplikazioa-
mena eta hobekuntza pizte aldera,
ren esparruan 2013an lortutako emai-
5Sen pixkanakako ezarpenari ekin dio
tzek:
Mutualiak bere alor guztietan. Eta hala, 2013an bere langileek egindako lanaren eta Euskaliteko 5S Klubean parte har-
Langileen % 47k hobekuntza-taldetan parte hartu dute. 38 talde iraunkor eta 42 aldi baterako talde. 284 barneko iradokizun. Langileei egindako inkestan, partaidetzaren eta talde-lanaren blokeak 7,26 puntuko balorazioa lortu du, 2011n 6,99 puntu izan zituen bitartean.
91
2013ko txostena
Trebakuntza eta ezagutza
B
ere langileen garapen pertsonala
ko
eta profesionala sustatzeko, 2013an
(garapen-irizpideak) eta lotutako jarre-
zehar gaitasunen araberako kudeaketa
rak, oinarri hartuta aipatutako garapen-
-sistema definitu eta ezartzea erabaki
irizpideok (frogak).
du Mutualiak, langileak lanpostuetara erabat egokitu daitezen.
gaitasunak
edota
trebetasunak
Zuzenean lanpostuarekin lotuta dauden gaitasun teknikoen espezifikotasuna de-
Horregatik, Mutualiaren eta bertako per-
la eta, proiektuaren aurreragoko fa-
tsonen gaitasunak hauteman eta defini-
seetan gauzatuko dira horien definizioa
tzeko ahalegin handia egin du. Zehazki,
eta garapena.
sei
enbor-gaitasun
identifikatu
dira,
zeharkakoak direnak eta erakundeko pertsona guztiei dagozkienak, eta lau zuzentarau,
lidergoaren
jardunarekin
berez lotutakoak. Identifikatutako hamar eskumen bakoitzak fitxa bat dauka.
Mutualiako zuzendaritzak badaki ezinezkoa dela horrelako proiektu handi bat erakunde osoan aldi berean ezartzea. Hori dela eta, pixkanaka egitea erabaki, eta lau antolakuntza-alor barne hartzen dituen proiektu pilotuarekin hasi da.
Bertan ageri dira bere definizioa, lotuta-
ENBORREKOAK Konpromisoa eta kide izatearen sentimendua Sormena eta jarrera berritzailea Osotasuna eta portaera etikoa Emaitzekiko orientazioa
ZUZENTARAUAK Negozioikuspegia
Lidergoa
Laguntzaileen garapena
Kanpoko bezeroen ganako orientazioa Talde-lana
TEKNIKAK
92
Komunikatzeko ahalmena
2013ko emaitzak
Bestetik, 2013ko ekitaldian ere beste alor batzuetan aurrera egin eta hobekuntzak gauzatu du Mutualiak, langileen trebakuntza eta ezagutza bultatzeko asmoarekin: Barne-prestakuntza eta barne-hezitzaileak sustatzea. Barne-prestakuntzan emandako orduen batezbestekoa, pertsona bakoitzeko: 14,59. Hezitzaileak (kop.): 34. Ezagutza zabaltzen duten langileak / kanpoko prestakun-
Langileen trebakuntza eta ezagutza
tzara jotzen duten langileak (%): 17. Barne-prestakuntzako jardunaldiak: 152. e-lkarte plataformaren proiektu pilotua martxan jartzea. Mutualiako hizkuntza-politika onartzea. Euskara ikasteko bost talde osatzea hiru lurraldeetan.
Mutualiak prestakuntza-plan bat definitzen eta kudeatzen du sistematikoki, erakundeko arduradunek zein langileek identifikatutako
prestakuntza-beharrak
asetzen laguntzeko. 2013an, prestakuntza-ekintza hauetan gauzatu da plan hori: 2012
2013
21.224
28.216
Gizonak
11.360
17.880
Emakumeak
9.864
10.336
2.556
3.016
930
1.868
1.626
1.148
171.008
168.700
36
49
Prestakuntza-orduak
Prestakuntza-ekintzen kopurua Gizonak Emakumeak Prestakuntzarako inbertsioa Prestakuntza-orduen batezbestekoa
93
2013ko txostena
Prestakuntza-ekintza nagusiak (kopurua)
2011
2012
2013
Kalitatea eta ingurumena
12
32
15
Mediku-eguneraketak
147
133
Ofimatika
23
25
Lidergo-trebetasunak
5
14
Eguneraketa juridikoak
16
10
Laneko arriskuen prebentzioa
15
39
Biltzar mediko nazionalak
16
21
Nazioarteko medikuntza-biltzarrak
3
3
Zerga- eta kontabilitate-gaietako prestakuntza
16
6
Kudeaketarako trebetasunak
52
34
Informazio-sistemen garapena
4
11
Bestelakoak (hizkuntzak, etab.)
2
4
311
332
GUZTIRA
168 24 18 19 35 22 2 11 35 9 4 168
Aukera-berdintasuna
B
erdintasunerako Batzordearen bi-
Langileen hautaketa-, kontratazio- eta
dez, erakundea osatzen duten per-
sustapen-eremuko
tsona guztien aukera-berdintasuna bermatzea bilatzen du Mutualiak, Munduko Itunaren 6. hastapenari jarraiki. Hala, 2008tik aurrera, Mutualiak berdintasunplanak egiten ditu, emakumezkoen eta gizonezkoen
trat u-
eta
aukera -
berdintasuna bultzatzen duten neurriak barne hartzen dituztenak.
ezabatzea, bai eta soldatakoak ere. Sentsibilizazio-kanpainak, Sustraiak barneko aldizkarian aldizka plazaratutako argitalpenen eta data zehatzetako komunikatuen bidez. Kontziliazio-neurriak
ten jarraitu du batzordeak:
94
hedatzea,
hala
nola lanaldiaren laburtzeak oporraldietan pilatzea.
2013an zehar, honako hauetan lan egi-
ezberdintasunak
2013ko emaitzak
Eta ekitaldian zehar egindako ekintzak honela banatu dira:
Eskatutako onura
Emaku-
Gizonak
Guztira
Lanaldi-murrizketak
33
3
36
Lanaldi-murrizketak + murrizketaren pilaketa
14
1
15
Adingabeak zaintzeko eszedentziak
30
9
39
Edoskitzaro-baimenaren orduak metatzea
14
0
14
Aitatasun-baimena
0
2
2
Aitatasunagatiko kontratua eteteagatiko hobaria
0
0
0
107
58
165
198
73
271
Antolamendu-malgutasuneko neurriak Oporrak orduka gozatzea Eskolara egokitzeko aldiak Amatasunaren ondorioz gozatzeke dauden oporrak Ordutegi-malgutasuna Urrutiko lana Guztira
Aukera-berdintasunaren alorrean era-
Mutualiak 2013an. Horrek ziurtatzen du
kundeak azken urteotan egindako aha-
bere
leginaren ondorioz, Familia Erantzukizu-
erantzukizuneko enpresatzat jotzeko bal-
neko Enpresaren EFR ziurtapena lortu du
dintzak betetzen dituela.
kontziliazio-sistemak
familia-
Gizarte-onurak
M
utualiako
langileen
soldata-
baldintzak, lanaldiak, baimenak
eta gizarte-onurak arautzen dituzten araudiak sektoreko hitzarmen kolektiboak eta Enpresa Batzordearekin izandako negoziazioen ondorio diren eta hitzarmenaren
baldintzak
hobetzen
dituzten enpresa-itunak dira.
95
Enpresa-itunetan kolektiboaren
jasotako
hobekuntzen
hitzarmen barruan,
hurrengoak nabarmendu ditzakegu: 1.662 orduko urteko lanaldia langile guztientzat, hau da, hitzarmenak ezartzen dituen 1.700 orduak baino 38 gutxiago urtean.
2013ko txostena
Ordaindutako
baimenen
iraupena
handitzea eta ordaintzen ez direnen baldintzak hobetzea (lanpostua erre-
egindako lehenengo hiru urteei da-
serbatzen den epea zabaltzea, adin-
gokienez.
gabeak
zaintzeagatiko eszedentzia
Enpleguko BGAE sortzea, Mutualiaren
eskatzen den epe osoa barne hartu-
urteko ekarpenenekin (% 50), langile
ta).
bakoitzaren banakako ekarpenari lo-
Hitzarmen kolektiboan talde eta maila
tutakoak (gainerako % 50a).
bakoitzeko ezarritako oinarrizko ordainsarietatik
abiatuta, itunetan
Aipatutako hobekuntzez aparte, beste
horiek
gizarte-onura batzuk ezarri ditu Mutua-
hobetu ditu, % 10etik % 30era eta es-
liak. Taula honetan daude jasota:
kala mailakatuan, erakundean lan Gizarte-onura
Ekartzen duen hobekuntza
Lizentziak eta baimenak
Hiru egun gehiago ezkontzeagatik edo izatezko bikote bihurtzeagatik. Egun bat gehiago seme-alabaren jaiotzagatik, edota bigarren gradura arteko senitartekoaren heriotzarengatik edo gaixotasunarengatik. Hiru hilabetera arteko ordaindu gabeko baimena. Baimena astebeteko luzatzea, aitak gutxienez lau asteko baimen partekatua eskatuz gero (**). Urtebeteko eszedentzia, lanpostua gordeta. Lanpostua hiru urtez gordetzea, seme-alaba zaintzeagatiko eszedentzietan.
Bizi- eta istripuasegurua
69.000 eurora arteko estaldura duen bizi asegurua.
Erretiroa
64 urterekin edo gehiagorekin erretiratzen diren pertsonentzako lan egindako urteen araberako ordaina (erretiro-sariak). 60 urterekin partzialki erretiratzeagatik, ordainaren kalkulua jadanik jasotzen ari zen soldataren % 100era iristen da.
Maileguak
Interes-tasarik gabeko maileguak etxebizitza erosteko/ zaharberritzeko.
Eskolarako laguntzak
Haurtzaindegi- eta ikasketa-gastuetarako laguntzak eta diru-laguntzak
Azterlanak
Langile finkoen ikasketak ordaintzea, matrikularen % 100era eta tasen % 50era arte.
IMQ
IMQren (osasun-asegurua) kuotak ordaintzea.
Ezkontza- eta jaiotza-sariak
Laguntza ekonomikoak seme-alabak jaio edo adoptatzeagatik, eta aparteko hileko kuota jasotzea ezkontzeagatik/izatezko bikote bihurtzeagatik/ bizikidetzagatik.
Desgaituentzako laguntzak
Mutualiako langileentzako laguntza ekonomikoa (minusbaliotasuna =/> % 33)
Osasunlaguntza
Langilearentzako eta bere familia-unitatearentzako laguntza medikoa, kirurgikoa eta errehabilitazioa erakundeko instalazioetan (**).
** ** Gizarte-onurak, aldi baterako langileentzat ere.
96
2013ko emaitzak
Zentzu horretan, eta 8/2010 Errege Lege
ezabatu behar izan zuen Mutualiak)
Dekretua
soldata -
onartu arren, langileen lan-baldintzen
kontzeptu guztiak % 5 eta % 8 artean
inguruko gogobetetzea igo da, 2004ko
murriztea eta soldata-taulak igotzeko
5,52tik 2013ko 7,1era. Besteak beste,
debekua xedatu zituena) eta 20/2012
adierazitako gizarte-onurei eta ezarrita-
Errege Lege Dekretua (horren bidez,
ko kontziliazio- eta berdintasun-neurriei
2012an, abenduko aparteko ordainsaria
zor zaie gorakada hori.
(M u t u a l i a r e n
Prebentzio-zerbitzu propioa
L
aneko arriskuen prebentziorako poli-
istripuengatik galdutako 102 lanaldi era-
tikan ezarri bezala, Mutualiak lan-
gin dituzte, eta horietatik 18 baino ez
baldintzak hobetzeko konpromisoa du,
dira izan in itinere gertakarien ondorioz-
bere langileen segurtasuna, osasuna
koak. Datu horiek azken urteotatik hona
eta ongizatea handitzeko, horien parte-
gertatzen ari den bajen guztizko egunen
hartzearen bidez.
beherakadari eusten diote.
2013an, baja eragin duten lau laneko
Hurrengo taulan jasotzen dira lanorduen
istripu
barruan, baja eragin duten laneko istri-
erregistratu
ditu
Mutualiak
(horietako hiru, in itinere). Guztira lan-
puei lotutako adierazleen bilakaera: 2011
2012
2013
Baja eragindakoen maiztasun-indizea
2,73
0,00
0,94
Baja eragindakoen larritasun-indizea
0,14
0,00
1,56
Baja eragindakoen gertakizun-indizea
4,53
0,00
0,017
Aldian-aldian eta era jarraituan egiten diren
jarduera
orokorrez
â&#x20AC;˘ Arrisku psikosozialen bigarren eba-
gainera,
luazioa egitea.
2013an garatutako ekintza hauek azpi-
â&#x20AC;˘Prestakuntza bultzatzea, baliabide
marratu behar ditugu: â&#x20AC;˘Ebakuntza-gelako
propioak erabilita zentroetan eginlangileen
gas
dako in situ informazio-jardunaldien
anestesikoekiko esposizioaren neur-
bidez
keta berriak.
hartzaile).
97
(51
ekintza,
249
parte-
2013ko txostena
•Prestakuntza-ekintzak egitea, hain-
zerbitzua Mutualiako langileen bi-
bat alorretan: «Ahotsa berriz hez-
kotekideetara zabaltzea (21 maile-
tea», «Gidatze seguru eta eragin-
gu).
korra», eta «Lehen sorospenak».
•18 larrialdi-simulakro egitea; 250 per-
•Lanpostuen ebaluazioak berrikustea, bateratze-irizpideak ezartzearen bidez, eta biltzen duten informazioa zein
hura
aurkezteko
modua
hobetuta, irakurketa errazteko.
dute. •Larrialdien inguruko erabiltzaileentzako informazioa txertatzea pantaila digitaletan.
•Haurdun dauden emakumeentzako segurtasun-uhalak
tsonak baino gehiagok parte hartu
mailegatzeko
•Sentsibilizazio-
eta
kontzientziazio-
kanpainak gauzatzea.
Langileen gogobetetzea neurtzea
M
Langileen gogobetetze globalaren utualiak, azken urteotan gau-
indizearen bilakaera
zatutako ekintzak direla medio,
7,4 7,19
bere langileen gogobetetzea handitzen jarraitu du; hala, 2013an 7,4 puntuko balorazioa jaso du 10etik.
6,36
2008
2011
2013
Laneko Segurtasun eta Osasun Batzordeak
M
utualiak hiru Laneko Segurtasun
ebaluatzea da. Prebentzio-zerbitzu pro-
eta Osasun Batzorde ditu, bat
pioak, Giza Baliabideetako langile tekni-
lurralde bakoitzeko, eta langile guztien
koek eta langileen ordezkarien artetik
ordezkari gisa jardun duten hamar dele-
izendatutako
gaturekin, orotara. Beren zeregin nagu-
(Enpresa Batzordeak arduratzen dira
sia arriskuak prebenitzeko planak eta
horretaz) osatzen dituzte batzordeok.
programak egitea, praktikan jartzea eta
98
prebentzio-delegatuek
2013ko emaitzak
Berrikuntza eta teknologia Jarduketak etengabe zalantzan jarriz, aldaketei aurrea hartzeko.
I
deia on bat produktu, zerbitzu, pro-
Antolakuntza- eta kudeaketa-eredua:
zesu, eta abarrak arrakastatsu bihur-
erakundearen antolakuntza eta ku-
tzeko
enpresak
duen
antolakuntza-
deaketa-eredua
inguruneko
behar
gaitasuna da, Mutualiarentzat, berrikun-
aldakorretara modu egituratuan eta
tza. Horregatik, balioa sor dezaketen
malguan egokitzeko aukera ematen
ideiak bilatzen dihardu erakunde ba-
duten metodologiak eta sistematikak.
rruan eta kanpoan, ondoren, bere zerbitzuetan zein kudeaketan eraginkortasuna areagotu eta hobekuntzak txertatuko dituzten irtenbide bilakatzeko.
Osasuna: laguntza-prozesuaren beharrei erantzuteko instalazioak, ekipamenduak, medikamentuak, material suntsikorra eta beharrezko teknikak,
Mutualiak berrikuntzaren eta sormena-
erakundeak barnetik eskatutako kali-
ren esparruan biltzen ditu bere ahalegi-
tate-estandarren araberako osasun-
nak, eta bereizitako hiru ardatzetan
laguntza eskaintzeko.
arreta jartzen, aldaketetara egokitzea eta lehiakortasuna irabaztea ahalbidetuko dioten proiektuak identifikatu eta ezartzeko helburuarekin:
Informazioaren tratamendua: Mutualitateren barne zein kanpoko informazioaren kudeaketa eraginkorra ahalbidetzen duten gailuak eta tresnak, erabakiak hartzen eta gure zerbitzuak ematen laguntzeko.
99
2013ko txostena
Halaxe, Mutualiak berrikuntzaren alde egindako apustu estrategikoak 2013ko ekitaldian hurrengo hobekuntza hauek txertatzeko aukera eman dio:
Horizonte proiektua: taldea berriro osatzea eta bere lan-sistematika berriro definitzea. Gaitasunen araberako kudeaketa: gaitasunak identifikatu eta zehaztea (sei enborrekoak, eta lau, zuzentarauak). Proiektua ezartzeko lau (4) alor pilotu identifikatzea.
Antolakuntza- eta kudeaketa-eredua
EFR ziurtapena: kontzilizazio-sistemak jasotako aintzatespena, familia-erantzukizuneko enpresatzat jotzeko baldintzak betetzeagatik. Pazienteen Segurtasunerako Arriskuak Kudeatzeko UNE 179003 Arauaren araberako ziurtapena; horrek aitortzen du erakundeak bere arriskuak identifikatuta dituela, aztertu eta ebaluatzen dituela eta kontrolak edo mugak ezartzen dituela, pazienteengana iritsi ez daitezen. HEA azpiprozesua: taldea berriro osatzea eta bere lan-sistematika berriro definitzea. Gertakarien zeharkako kudeaketa: gertakari bakoitza kudeatzeko mediku arduraduna identifikatzea. Aginte-taula identifikatu eta ezartzea Zuzendaritza Batzordean eta Kudeaketaren Jarraipen Batzordean. Prestazioak ordaintzea berrespen-parterik gabe.
Karpo-tunelaren sindromearen tratamendua, larruazalaren zeharrekoa eta ebaki txiki batekin», ikerketa-proiektua; azterlan kliniko eta biomekanikoa.
Osasuna
Ikerketa-proiektua: «Azterlan konparatiboa: eskuko A1 poleapolektomia, larruazalaren zeharrekoa eta kontrol ekografikoaren bidezkoa, eta horren konparazioa teknika estandarraren arabera egindako polektomia irekiarekin». «Inplanteen pasaportea ebaluatzea eta kontrolatzea» proiektu zientifikoa. Aldizkari espezializatu batean argitaratu da.
100
2013ko emaitzak
Mutualiaren aplikazioa: edukiak identifikatzea eta diseinatzea. Estraneta: teknologia propioa modernoagoa den beste batera
Informazioaren tratamendua
egokitzea, gaur egungo bezeroen eta bezero potentzialen beharrak hobeto ase ahalko dituena, beste mutualitate batzuekin benchmarking jarduerak egitearen bidez. Xede-publikoa segmentatzea (bi tipologiatik hirura igaroz), bai eta informazioa eta emandako zerbitzuak ere. Erakunde laguntzaileak: hilero beren autofakturak inprimatzeko aukera. SMSak bidaltzea, hitzorduak jakinarazteko edota gogorarazteko. Fakturazio elektronikoa ezartzea hornitzaile nagusiekin.
Mutualiak berrikuntza eta bikaintasunaren alde egiten du, eta urteetan zehar txertatuz joan den jarduera askok alor eta sektore ezberdinetako erakundeekin gauzatutako benchmarking jardueretan dute sorburua, bai eta parte hartzen duen
lankidetza-sare
foroetan
zein
identifikatutako
topaketajardunbide
egokietan ere. Horrela, aurreko ekitaldiaren amaierara arte, Kalitaterako Euskal Erakunde Euskaliteko buru izan da Mutualia, eta erreferente diren erakundeekin harreman zuzena izan du, barne zein kanpoko berrikuntzaren alde egiteko eta berau sustatzeko konpromiso sendoarekin:
Euskalit. - 400 Klubeko Industria eta Zerbitzuak talde aurreratuan parte hartzea, eta
sarian parte hartzea, Europa mailan, Lidera Proiektuarekin.
101
jardunbide
egokiak aurkeztu eta partekatzen ditu. Hauek dira 2013. urtean aztertutako esparruan:
«Emozioen ku-
deaketa eta pertsonen konpromisoa
e n p r e s a - p r oi e kt u a r e ki n » ,
«Bulegoa etxean », «Ezagutzaren kudeaketa: metodologiak eta tresnak». - 400 Klubek Euskadin mailan antolatutako Jardunbide Egokien sarian parte hartzea, Lidera Proiektuarekin.
EFQM fundazioa. Jardunbide Egokien
kudeaketako
2013ko txostena
Aurrez aipatutako erakundeekin aritzeaz
ere. Era horretan, ÂŤAurrezteko ideiarik
gainera, hurrengo lankidetza-sare haue-
onena MutualianÂť lehiaketa antolatu
tan ere parte hartu du, ezagutzaren
zuen 2013an; guztira hogeita hamazazpi
transferentzia
ideia jaso ziren.
bilatu
eta
jardunbide
egokiak identifikatzea xede: Jasotako barneko iradokizunInnobasque Berrikuntzarako Euskal
kopuruaren bilakaera
Agentzia. Izaite, Jasangarritasunaren aldeko
205
Euskal Enpresen Elkartea.
284
227
SEMES, Larrialdietako Medikuntzako Espainiako Elkartea.
108
Barne Auditoreen Institutua. Osakidetza. Gizarte Segurantzaren Institutu Na-
2010
2011
2012
2013
zionala. AMAT, Lan Istripuetako Mutualita-
2013ko iradokizun irabazlea: Historia Klinikoan aplikazio bat jartzea administrazio-langileak klika dezan artatuta-
teen Elkartea.
ko pertsona taxian etorri dela, eta ondoren osasun-
Mutua Korporazioa.
kontsultan erabakiko du medikuak, gertaera ixtean,
Mutualiak, bestalde, bere langileen inpli-
pazienteak taxia behar duen edo ez; eta ezin izango du
kazioa
eta
partaidetza
sustatzeko
hori itxi bai edo ez klikatu arte. Hala badagokio, pazien-
nahiari
jarraikiz, hainbat
mekanismo
tea taxian etorri denean baino ez litzateke agertuko
martxan jartzen ditu. Zehazki, hobekuntzak eta berrikuntzak identifikatu eta txertatzeko esparruan, Iradokizunen Taldeak garrantzi berezia hartzen du. Egiturazko talde autonomo hori alor ezberdinetako langileek osatzen dute, eta 2013an, 284 barne-iradokizun kudeatu ditu, 2012an baino % 25,66 gehiago.
alarma.
Pertsonen partaidetzatik harantz, Mutualiak funtsezkotzat jotzen du gainerako interes-taldeen parte-hartzea eta talde-lanaren sustapena, euren inplikazioa bultzatzeko eta, bere kudeaketan, berrikuntzak sartzeko tresna gisa. Modu horretan, zenbait jarduera antolatu ditu
Barne-iradokizunak kudeatzeko sistema
2013an. Hona hemen azpimarragarrie-
horretaz aparte, Aurrezkiaren Blogaren
nak: Focus Groupsak bezeroekin (8),
bidez ideiak jasotzen ditu erakundeak,
mahai-inguruak hornitzaileekin (6) eta
gastuak optimizatu eta eraginkortasun-
Mutua Korporazioarekin eta beste era-
ratioa handitzen laguntzeko, mutualita-
kunde batzuekin elkarlanean garatuta-
tean ez ezik, bertako langileen etxeetan
ko proiektuak (3).
102
2013ko emaitzak
Jasangarritasuna eta gizartearekiko konpromisoa Erakundea kudeatzean, EGEren bitartez.
M sua
utualiak aspaldi hartu zuen gizar-
rretan, gizarte-erantzukizunak erakunde
tearen aldetik enpresa ardurat-
osoa hartzen du, eta jasangarritasuna
izateko
erabakia,
bere interes-
eta gizartearekiko konpromisoa ildo es-
taldeekiko erantzukizuna eta gizarte-
trategikotzat hartu ditu bere azken bi
eta ingurumen-gaiekiko bere konpromi-
plan
soa tartean. Horregatik, bere estrategia-
2012-2014), helburu, estrategia eta ekin-
ren barruan gizarte-erantzukizuna barne
tza-plan propioak ezarrita. Bere xede,
hartu zuen, helburuak eta ekintzak gizar-
ikuspegi zein balioek gizartearekin duen
tearen garapen jasangarriarekin batera-
konpromisoa jasotzen dute: hartara, ku-
garriak izateko moduan.
deaketa-sistema etengabe hobetu nahi
Mutualitatea ulertzeko eta kudeatzeko modu horrek eraginda, gizarte, lan, ingurumen eta giza eskubideekiko errespetuarekin lotutako al-
Mutualiak aspaldi hartu
derdiak
zuen gizartearen aldetik
boluntarioki, bere estra-
enpresa arduratsua
tegian, arau legalen be-
izateko erabakia.
txertatu
tearazpenetik horiek
ditu,
harantz;
erakundearen
interes-taldeekiko harreman garden eta etengabekoan dute jatorria. Zentzu ho-
103
estrategikoetan
du, jasangarria
izan
(2009-2011 eta
eta
ongizatea
areagotu eta gizartearekiko erantzukizuna sustatu, jarduketa guztietan eta erakundeko langile guztien ingurunearekin profesionaltasunez, arduraz, osotasunez, errespetuz eta zintzotasunez arituta.
2013ko txostena
EIAS: Gizarte Ekimenak eta Jarduerak Taldea
Z
alantzarik
gabe,
EIAS
taldeak
tsen bilketan parte hartzera bultzatu
(Gizarte Ekimenak eta Jarduerak)
nahi ditu langileak, ondoren eurek lehe-
sozialki konprometituta dagoen Mutualiaren irudia bultzatzen du. 2005ean osatu
zen,
eta
geroztik
lankidetza-
jardueretako partaidetza areagotzeko eta beste interes-batzuen inguruko langileen sentsibilizazioa bultzatzeko lan egiten du. Aurrekontuaren zati bat ondare historikoaren konturako lankidetza eta proiektuei lotutako gastuetara bide-
netsitako proiektuetara bideratzeko. Boluntarioz osatutako talde horren bidez, beraz, hainbat elkarte eta erakundekiko konpromisoak bultzatu eta lortzen
ditu
Mutualiak.
Era
horretan,
2013an zehar elkarte hauekin elkarlanean aritu da, gizarte-elkartasun eta konpromisoaren kultura sendotze aldera:
ratzen da, baina, horretaz aparte, fun-
PROIEKTUA
PROIEKTU MOTA
Etxebizitzak birgaitzea Coatepeque-n (Guatemala).
Nazioarteko garapena
Giza eskubideak defendatzeko eta giza garapen jasangarria lortzeko lan egitea bi hemisferiootan.
Nazioarteko garapena
Larritasun-laguntza (Filipinak.
Nazioarteko garapena
Ohikoak ez diren gaixotasunen (leukodistrofiak, batez ere) inguruan ikertzeko, informatzeko eta sentsibilizatzeko funtsak jasotzea.
Tokiko garapena
Haurren minbiziaren aurka borrokatzeko laguntza.
Tokiko garapena
Pertsona guztiek bizitza duina eta garapen integrala izan dezaten laguntzea.
Tokiko garapena
Gaixotasun hori duten haurren eta beren familien bizitza-kalitatea hobetzeko sendagaia edo tratamendua bilatzea, eta gaixotasunaren inguruko ezagutza hedatzea.
Tokiko garapena
ELKARTEA
104
2013ko emaitzak
2013an EIAS taldeak sustatutako ekintzen artean, hurrengoak dira aipatzekoak: I. WOPATOS estropada WOP Fundazioak garatutako gaixotasun neurodegeneratiboen inguruko ikerketari babesa emateko, eta langileek berrehun ahate baino gehiago erostearen bidez, gomazko ahateen I. Estropadan parte hartu du Mutualiak, WOPATONarekin. Aurtengo Gabonetan, ezein haur oparirik gabe Donantes de Sue単os elkartearen bidez, Mutualiako langileek jostailuen erosketan parte
hartu
dute,
bere
ardurapean
haurrak dituzten baliabiderik gabeko familietan Gabonetako magia mantentzeko helburuarekin. Hobe ohe bat, kartoia baino Langileen eskuzabaltasunari esker, etxerik ez duten zenbait pertsonak aterpetxe batean igaro dute gaua (ohe batean lo egin dute, eta ez kalean, kartoien artean). Lagun Arteanek bultzatutako ekimen horren helburua etxerik gabeko pertsonen inguruan sentsibilizatzea izan da. Odola ematea Osakidetzarekin lankidetzan, langileei Euskadiko Odol Bankuan parte hartzeko eta harekin lankidetzan aritzeko aukera ematen jarraitu du Mutualiak.
105
2013ko txostena
Edozein kasutan ere, Mutualiak esparru
bideratzen ditu Mutualiak, osasuna, pre-
horretan aurrera eramandako jarduera
bentzioa, kultura, kirola, bikaintasuna
guztiek laneko istripuen eta lanbide-
eta aukera-berdintasuna sustatzea xede
gaixotasunen
garatu
duten ekintzak garatzeko. Izan ere,
ditzaketen jarduerak erregulatzen di-
2013an zehar gizarte-garapena babestu
tuen araudia errespetatu dute uneoro.
du, ondare historikoaren kargura bere
mutualitateek
Elkartasunezko proiektu eta jardueretan
sarreren % 5,275 bideratuta:
lagundu ez ezik, baliabide ekonomikoak Fundazioekin, elkarteekin eta gizarteeragileekin izandako lankidetzen kopurua DYA
30
Fundaciรณn Museo Guggenheim
26 22
Fundaciรณn Athletic Fundaciรณn Bizkaia Bizkaialde Cebek, Adegi,Sea Innobasque Orfeรณn Donostiarra
2011
2012
Fundaciรณn Sueskola Gipuzkoa
2013
Euskalit, Etc.
Gizarte garapenerako ekarpen ekonomikoa (diru-sarreren gaineko %) 6,34
2011
106
5,22
5,27
2012
2013
2013ko emaitzak
Lan-segurtasuna eta -osasuna
M
utualiak enpresa-elkarteekin eta
proiektua da, Confebask, CCOO eta
zentral
UGTren babesarekin.
sindikalekin
gauzatzen
duen lankidetza estuaren emaitza gisa,
Sortu zenetik, lantegiak antolatzen ditu
2010ean ADI proiektua martxan jarri
ikastetxeetan bertan, maila ezberdineko
zuen, lanbide-heziketako ikasleen ar-
taldeekin, arriskuen prebentzioaren kul-
tean prebentzio-kultura sustatzeko as-
turak
moarekin.
duen
garrantziaren
inguruan
sentsibilizatzeko. Eta 2013ko ekitaldian
Zehazki, Mutualiak, Siderurgia Integra-
guztira 12 ikastetxek eta 702 ikaslek par-
leko Langileen Fundazioak eta Osalanek
te hartu dute.
(EAEko
lan-agintaritza)
sustatutako
Trebakuntza-zentroak Parte hartu duten ikasleak
2010
2011
2012
2013
6
30
32
44
113
980
1.175
1.877
Beste alde batetik, gizartean prebentzio-
Era horretan, 2013an Laneko Arriskuen
politika hedatzeko ere lan egiten du Mu-
Prebentzioko Argazki Lehiaketaren X.
tualiak, bere argazkilaritza-lehiaketaren
edizioa antolatu du; gizarte osoari ireki-
bidez. Horren helburua da arriskuen pre-
takoa izan da, eta guztira 203 partaide
bentzioaren balioak beren edozein al-
izan ditu.
derditan nabarmentzea, arrisku-egoerak nahiz prebentzioko jardunbide egokiak erakutsiz.
Partehartzaile kopurua
2013ko argazki irabazlea
107
2010
2011
2012
2013
147
158
78
203
2013ko txostena
Praktiketako langileak
M
utualiak lankidetza-hitzarmenak
eta,
ondorioz,
lan-mundura
sartzea
ditu Lanbide Heziketako zentroe-
errazteko. Modu horretan, 2013ko ekital-
kin, unibertsitateekin eta fundazioekin.
dian zehar berrogeita bederatzi pertso-
Horien bidez, urtero, erakundeak gaz-
nak praktikak egin dituzte mutualitateko
teak hartzen ditu bertan praktikak egin
hainbat alorretan, eta guztiak oso pozik
ditzaten, ezagutza praktikoak lortzea
agertu dira izandako aukerarekin.
Praktikak egin dituzten pertsonen sexuaren araberako banaketa Gizonak %35
Emakume ak %65
Hornitzaileak
S
ektore Publikoko Kontratuen Legeak
kunde
eta Mutualiako jarraibideek bilatu-
araudiaren betearazpen zorrotza ber-
gisa, kontratazio
tako konkurrentziako, lehia askeko, gar-
matu
dentasuneko
egonkortasunaren eta gastuaren kon-
eta
publizitateko
printzipioekiko errespetu handiak
behar
du,
publikoaren
aurrekontu-
zu-
trolaren printzipioei jarraiki. Premisa hori
zentzen ditu erakundeko kontratazio-
bermatu ondoren, eta bere inguruko
prozesuak. Zentzu horretan, funts publi-
garapen ekonomikoa laguntzeko bere
koak kudeatzen dituen Gizarte Seguran-
konpromisoari erantzuna emanez, era-
tzaren sistemarekin lan egiten duen era-
kundeak hornitzaile autonomikoen kon-
108
2013ko emaitzak
tratazioa sustatzen eta bultzatzen du,
Kudeaketa etiko, garden eta sozialki
baldintza-berdintasunean, eta betiere
konprometituan erreferente izateko hel-
aurrez ezarritako baldintzak betetzen
buru
badituzte eta legaltasun, gardentasun
2013an
eta
guztiak erantzukizun sozialeko irizpideak
eraginkortasun
ekonomikoaren
printzipioak uneoro errespetatuta.
estrategikoaren
ondorio
gisa,
zehar izenpetutako kontratu
Ildo
baliatuta kudeatu dira, bai eta lizitazio-
horretan, 2013an, inguruko hornitzailee-
prozesuetan hainbat alorreko klausulak
kin egindako kontratuek gora egin dute,
txertatu ere (sozialak, ingurumenekoak,
eta horren eraginez, aurreko ekitaldiare-
kalitatezkoak, prebentziokoak, berdinta-
kiko % 4 handitu da hornitzaile autono-
sunekoak...)
mikoei egindako fakturazioa.
Gainera, aurreko urtetik, kode etikoa
Hornitzaile autonomikoekiko
sinatzeko eskatzen die Mutualiak bere
kontratazioaren bilakaera (%)
hornitzaile nagusiei. Bertan jasotako konpromisoaren arabera, euren negozio-
75
74
akordioek eta -harremanek kodean bildutako etika eta jarrera profesionalaren
71
oinarrizko printzipioei men egingo diete. Horretarako, Mutualiak ezarrita dauzka zeintzuk diren interes-talde horrekiko harremanean oinarrizkotzat jotzen dituen portaerak. Hala, 2013an zehar 25 hornitzailek kode etikoa izenpetzea lortu du. 2011
2012
2013
109
2013ko txostena
Prestazio Berezien Batzordea
P
restazio Berezien Batzordean ez-
ko
tabaidatzen
gizarte -
batzorde paritarioko kide batek zu-
laguntzako baldintzarik gabeko onurak
zentzen ditu, eta bertako karguak aldiz-
eman behar zaizkien kidetutako enpre-
ka berritzen dira, bi urtean behin.
dute
setako langileei edota, laneko istripu baten edo lanbide-gaixotasun baten ondorioz, beharrizan-egoeran dauden norbere konturako langileei. Jasotako eskakizunak banaka aztertzen dira ur-
ordezkariak
bertaratu
ohi
dira,
2013an, prestazio bereziek ehun eta hirurogeita hamasei egoera barne hartzen dituzte, 2012an laurogeita hamar besterik
ez
ziren
bitartean.
Horrek
399.633 euroko gastua eragin du.
tean egiten diren lau bilera arruntetan. Horietara, enpresetako eta sindikatueta-
Prestazio berezien banaketa 124
28
42
35
Auxiliosheriotzapor LI ondoriozko defunci贸n por AT gatiko laguntzak
18
10
2
Auxilios por GPen ondoriozko defunci贸n por EP heriotzagatiko laguntzak
110
7
Prest. a favor de LIengatiko familiares por AT senideentzako
prestazioa
Ayudas Aparteko extraordinarias laguntzak
2013ko emaitzak
Ingurumen-kudeaketa
M
utualiak
bere
ingurumen -
kudeaketako sistema eta eragin-
kortasun energetikoa etengabe hobetzeko konpromisoa hartu du, eta horren egiaztapen moduan, alde batetik, ISO 14001 eta ISO 51001 ziurtapenak berritzen ditu kanpoko enpresa baten bi-
Hondakinen kudeaketa egokia. Baldintza legalak eta aplikagarriak diren beste batzuk identifikatu, ebaluatu eta jarraitzea. Erakundea prestatzea eta sentsibilizatzea.
dez, eta bestetik, urtero-urtero jasanga-
Hondakin bakoitzaren kasuan eta
rritasun-memoria egiten du, GRIren irizpi-
araudi espezifikoa betez, segrega-
deetan
oinarritu-
Konpromiso horiek guztiek
ta.
enpresaren garapen jasan-
Konpromiso horiek
garria ingurumenaren
guztiek
babesarekin bateragarria
ren garapen ja-
egiten laguntzen dute.
sangarria
inguru-
menaren
babe-
erakunde kudeatzaile baimenduek
enpresa-
sarekin bateragarria egiten laguntzen dute,
bai
eta
zioa jatorrian kontrolatzea, harik eta
langileentzako
lan-
ingurune segurua eta osasungarria bermatzen ere. Ingurumen eta LAPeko Batzordeak koordinatzen du Mutualiaren ingurumenkudeaketa. Diziplina anitzeko lantalde horrek zentro eta zerbitzuetako erreferente diren pertsonen esku uzten du kudeaketaren erantzukizun operatiboaren zati bat. Hona hemen batzordearen xedeetako batzuk:
111
horiek jaso arte. Urteko helburuen jarraipena.
2013ko txostena
Ingurumen-kudeaketa minimizatzea eta
erakunde kudeatzaile espezializatuekin
berau egokia dela bermatzea xede,
lankidetzan egiten du.
Ingurumen Programan zehaztutako helburu operatiboetatik, hurrengoak erdietsi eta ezarri ditu Mutualiak 2013. urtean:
Era
berean,
bere
hondakinen
deaketa bermatzen du eta edukiontziak jartzen ditu langileen eskura, instalazio-
Lanpara-hondakinak % 82 murriztea.
etan
Pilak biltzeko puntuak ezartzea zen-
birziklatzeko aukera izan dezaten.
tro guztietan. Zentro
ku-
erabilitako
material
guztiak
2013ko ekitaldian, eta Mutualiak ezarri-
periferikoetan
erreferente
diren pertsonak sentsibilizatu eta prestatzea.
tako jarduketei esker, sortutako hondakinak 9 tona baino gehiago murriztu dira. Bulegoko materiala (EN 1, EN 2)
Instalazioak egokitzea. ingurumen-
Bulegoko material guztiak katalogo ba-
kudeaketak 131.403 euroko kostua era-
tean zentralizatuta eta langileen esku
gin du orotara: 115.072 â&#x201A;Ź hondakinen
daude, kontsumo arduratsua bermatuz.
kudeaketari dagozkio, eta 16.331 â&#x201A;Ź, in-
2013an, erakundean gehien kontsumitu
gurumen-kudeaketako sistemari.
diren material balorizatuak papera eta
Horregatik
tonerrak izan dira (beren % 100eko ba-
Era
horretan,
2013an,
guztiagatik,
eta
ekintzon
emaitza gisa, Mutualiak ez du indarreko
lioa hartu dute berriro).
legeria ez betetzeagatiko isun ekonomikorik jaso.
Kontsumoak
Hondakinen kudeaketa (EN 22, EN 24)
Paper- eta kartoi-kontsumoa
Mutualiak hondakinen kudeaketa horre-
Toner-kontsumoa
2013 12.338 kg. 904 kg.
tarako akreditazioa eta baimena duten
INGURUMEN ALDERDIA
HONDAKINA 2012
PERTSONA bakoitzeko
HONDAKINA 2013
PERTSONA bakoitzeko
TONERRAK
508kg.
0,80
300kg.
0,47
PAPERA-KARTOIA -Birziklatua -Zuria
25.396kg.
40,31
19.320kg.
30,86
FLUORESZENTEAK
450kg.
0,71
204kg.
0,32
PILAK
159kg.
0,25
221kg.
0,35
112
2013ko emaitzak
Osasun-materiala
Hondakin kimikoen barruan, medika-
Mutualiak hurrengo hauek jotzen ditu
menduen hautaketa Farmazia Batzordearen bidez egiten da, eta Gida Far-
osasun-material gisa: Hiriko hondakin solidoak eta hirikoen berdintsuak diren osasun-hondakinak.
makologikoan daude bilduta. Halaber, Mutualiak farmazia-zerbitzua du, eta horren arduraduna ospitaleko farmazia-
Osasun-hondakin bereziak eta hon-
ko espezialista da, eta hara bidalitako
dakin kimikoak.
kontsulta guztiez arduratzen da. 2012arekin alderatuta, % 4,79 osasunhondakin gehiago sortu ditu Mutualiak 2013an.
Kutsatutako hondakin biosanitarioak (kg.)
2012
Kg/ PERTSONEN LAGUNTZA
2013
Kg/ PERTSONEN LAGUNTZA
3.986
0,026
4.158
0,031
253
0.0,0016
284
0,0022
Baztertutako medikamenduak (kg.)
Energiaren eta uraren kudeaketa Energiaren kontsumoa
3. Bonbilla normalak kendu, eta kontsu-
Mutualiako energia-kontsumoak elektri-
mo gutxiko lanparak jarri.
zitate eta gas naturaletik datoz. 2013an,
Beste alde batetik, Mutualiak gasolioa
% 0,04 murriztu dira horiek.
ere
Hona hemen energia-kontsumoa murriz-
kontsumitzen
du,
talde
genoaren ekipoen eta pazienteak Donostiako erdialdetik Pakea Klinikara era-
ten lagundu duten ekintzak:
maten dituen mikrobusaren ondorioz .
1. LED luminariak instalatzea. 2. Ordutegia zentro bakoitzaren beharretara egokitzea. Contsumo (kWh)
elektro-
2012
TCO2
2013
TCO2
Elektrizitatea
2.407.165
1104,88
2.405.231
1.104,001
Gas Naturala
1.415.594
272,15
1.415.854
284,79
*Energia kWh-tan neurtzen da, GJ-en ordez. Lortutako elektrizitate eta gasaren datuak horniketa-enpresen fakturetan jasota daude.
113
2013ko txostena
Ur-kontsumoa Ur-kontsumoa (m3)
Kasu guztietan, dagokion udal-saretik datorren eta ondoren kolektorera isurtzen den ura erabiltzen du zentro ba-
9.095
8.890 8.224
koitzak. Horrek esan nahi du ez dela uriturririk ez ekosistemarik kaltetu isurketen ondorioz . 2013an, ur-kontsumoa % 8,11 areagotu da 2012arekiko. 2011
Elektrizitatea
Ura
2012
2013
Gas naturala
2012
2013
2012
2013
2012
2013
Administrazio-zentroak
547.080
529.771,93
1.073
1.030
55.126,22
54.376,7
Zentro periferikoak
462.087
504.197,42
1.838
1.462
46.872,64
53.412,36
Klinikak eta Beato kaleko zentroa
1.397.997
1.412.558
5.313
6.398
1.313.594
1.308.065
Energiaren zeharkako kontsumoak
Energiaren zeharkako kontsumoak 2013 Ikatzaren zeharkako kontsumoa, elektrizitatearen kontsumoa oinarri hartuta (GJ) (1)
187615,94
Gas naturalaren zeharkako kontsumoa, elektrizitatearen kontsumoa oinarri hartuta (GJ) (1)
346367,89
Petrolio-produktuen zeharkako kontsumoa, elektrizitatearen kontsumoa oinarri hartuta (GJ) (1)
45701,32
Energia berriztagarrien zeharkako kontsumoa, elektrizitatearen kontsumoa oinarri hartuta (GJ) (1)
1549034,17
Energia hidraulikoaren zeharkako kontsumoa, elektrizitatearen kontsumoa oinarri hartuta (GJ) (1)
14432,00
Energia nuklearraren zeharkako kontsumoa, elektrizitatearen kontsumoa oinarri hartuta (GJ) (1)
262181,25
114
2013ko emaitzak
Gas-isuriak (EN 16, EN 17, EN 20, EN 29) Mutualiak egiten dituen berotegi efektu-
Termikoen Erregelamenduak eskatutako
ko gasen isuriek hurrengoetan dute jato-
aldizkako kontrolen mende daude. Era-
rria:
kundeak gas naturaleko galdarak eta
Zuzeneko isuriak: gas naturala, elektrizi-
bidezko
girotze-sistemak
ere baditu.
tatea eta gasolioa. Zeharkako isuriak: Garraioaren eta paper- eta ur-kontsumoaren ondoriozkoak. 2013. urtean zehar, zuzeneko eta zeharkako isuriak % 0,48 murriztu dira guztira, aurreko ekitaldiarekin alderatuta. NOx eta SOx-en kasuan, isuriak ez dira esangurat suak,
bero-ponpa
gal daretako
erregai -
errekuntzatik baitatoz soil-soilik. Edozein kasutan, mota horretako Mutualiaren instalazio guztiak Eraikinetako Instalazio
CO2 tonetara egindako konbertsioa www.stopCO2.com
eta
www.orcc.es
webguneetako datuen arabera kalkulatu da. «Bestelako zeharkako isuriak» atalari dagokionez, ez daukagu daturik, ez baitago zenbatuta lana dela-eta erakundeko langileek egindako joan-etorrien ez osasun-garraioa edo garraio publikoa baliatuta egindako pazienteen lekualdaketen efektua. 2012
2013
Gas Naturala
Zuzeneko isuriak
284,74
284,79
Elektrizitatea Gasolioa
1.104,88 0
1.104 0
0,70 31,05
0,72 22,17
32,86 1.454,23
35,56 1.447,24
Zeharkako isuriak Garraioa Papera Ura Isurketak guztira (t CO2) Erabilitako formulak hauek izan dira:
•Gas naturala: urtean kontsumitutako gas kantitatea *0,0000036*56,1(Fe)*0,995(FO)= tonak. Tonak*0,001(Fe)*0,0054(CH4)*25(GWP)*0.001(Fe)*0.00054(N2O)*298(GWP)= t CO2 e guztira. •Gasolioa: urtean kontsumitutako erregaia * 0,85(t/m3)* 0,043(VCN)*74(Fe)*0,99(FO)= Guztira GuztiraCO2(t)*0,003(Fe)*0,049585923(CH4)*25(GWP)*0,0006(Fe)*0,00991718*298(GW) Energía •Energia elektrikoa: urteko kontsumoa * 0,000459(TCO2/kWh)=t CO2/urtean •Paper birziklatua: 1 tn paper birziklatua 1,8 tn CO2
Beste alde batetik, bere jarduera dela
ekipo batean ihesa gertatzearen ondo-
eta, Mutualiak ez du igortzen ozono ge-
rioz, mantentze prebentibo eta zuzen-
ruza suntsitzen duen substantziarik. Hala
tzaileko sistema bat du, airea girotzeko
ere, nahi gabeko isurketaren bat ego-
gailuen egoera aldian-aldian aztertzen
nez gero, adibidez, airea
duena.
girotzeko
115
2013ko txostena
Isuriak Mutualiak ez du ura birziklatzen ez berre-
Aurrez aipatu dugun bezalaxe, 2013an
rabiltzen. Kolektorera isurtzen diren hon-
zehar ez da gertatu produktu arriskutsu-
dakin-ur guztiak udal-arazketaren men-
en nahi gabeko isuri esanguratsurik.
de daude.
Larrialdien kontrola Mutualiak
ingurumen-istripu
edo
-
horretan, tartean dauden alorren jar-
larrialdien aurreko jarduketa jasotzen
duketa- eta erantzun-mota zehaztuta
duen prozedura dauka, horiei lotutako
du.
eragin posibleak murrizte aldera. Zentzu
Energiaren aprobetxamendua Lesioak aukera ematen badu, Mutualiak
Beste alde batetik, eta erakundeko lan-
garraio publikoa
gileen joan-etorriak minimizatze aldera,
sustatzen
du bere
pazienteen artean.
teknologia berriak erabiltzen ditu, bideo-
Mutualiak Donostiako erdialdea eta Pakea Klinika lotzen dituen autobusa jartzen du euren eskura.
116
konferentziak kasu.
2013ko emaitzak
Biodibertsitatearen kudeaketa Mutualiako kontratu guztiek ingurumen legediaren betearazpena eta ingurumena errespetatzen duten produktuen erabilera bermatzen duten klausulak hartzen dituzten barne.
Ingurumena errespetatzen duten produktuak eta zerbitzuak kontratatzea Kudeaketa
horren
barruan,
aipatu
Gainera, laguntza-zentro guztiak hiri-
beharra dago Mutualiak, bere Bilboko
nukleotan kokatua daude, babestutako
egoitza operatiboan, Taxus Baccata
eremuekin inolako loturarik gabe. Era
hagin bat duela. Babestutako espezie
horretan, ez dute inola ere biodibertsita-
hori IUCNren zerrenda gorrian ageri da.
tea kaltetzen.
TXERTATUTAKO ZENBAIT ALDAKETA / HOBEKUNTZA EKINTZA Instalazioak egokitu dira, araua betetze aldera: komunak egokitzea, SPA Erandio banatzea, ITE Henao, R22 aldatzea Ercilla zentroan (beheko solairua, 1. solairua, ebakuntza-gelak eta Kudeaketa energetikoa: argiztapena aldatu eta LED jartzea, sektorizazioak, sentsoreak eta tenporizadoreak. Instalazioak berritzea eta hobetzea: Konfort termikoa Ercillako 1. solairuan, Beasaingo harrera, altzairu herdoilgaitzezko baranda instalatzea Gasteizko igerilekuaren sarreran, zoru ezlabaingarriak Ercillako eta Henaoko sarreran eta Pakea Klinikako larrialdietan. Hobekuntza ergonomikoak: eguzki-xaflak Pakeako administrazioan eta Santurtziko harreraerakusmahaian.
117
6. GRI Adierazleak
GRI Adierazleak
GRI Adierazleak Kudeaketa Ekonomikoko Ikuspegia: Orrialdea 57-70, 119, 131-141 ADIERAZLE EKONOMIKOAK
Orrialdea
2013
133
288.711.314
EC2 Klima aldaketak eragindako finantzen arloko ondorioak eta erakundearen beste ekintza batzuen arriskuak eta aukerak.
119
Garatzen dugun jarduera motagatik, ez dugu klima aldaketari aurre egiteko jarduerarik egitea pentsatu
EC3 Gizarte onuren programengatik sortzen diren antolakundearen betebeharren estaldura.
119
1.454.012
EC4 Gobernuek emanda jasotako diru-laguntza esanguratsuak.
119
0
EC5 Hasierako soldata estandarraren eta eragiketa garrantzitsuak egiten diren tokietako gutxieneko soldataren arteko erlazioen heina.
119
%32 gaineko (Mutualiako gutxieneko soldata). No se presentan diferencias por sexo.
EC6 Eragiketa garrantzitsuak egiten diren lekuetako tokiko hornitzaileei dagokien gastuaren proportzioa, politika eta praktikak.
119
%75
EC7 Tokiko kontratazioak egiteko prozedurak eta eragiketa esanguratzuak egiten diren lekuetako tokiko komunitateko zuzendaritzako goi karguen propotzioa.
119
Hautatutako hornitzaileek EAEn dute egoitza. Zuzendaritzako pertsona guztiak EAEkoak dira .
EC8 Inbertsioek azpiegituretan eta gizartearen onurarako diren (konpromiso komertzialen, pro bono edo espezietakoen bidez) zerbitzuetan izandako garapena eta eragina.
94-96 110 133
EC1 Sortutako eta banatutako zuzeneko balio ekonomikoa, diru-sarrerak, ustiapen kostuak, langileen ordainsariak, dohaintzak eta komunitatean egindako beste inbertsio batzuk, banatu gabeko irabaziak eta kapital hornitzaileei eta gobernuei egindako ordainke.
JARDUN EKONOMIKOAK
PRESENTZIA MERKATUAN
ZEHARKAKO INPAKTU EKONOMIKOAK
EC9 Zeharkako eragin ekonomiko esanguratsuen ezagumena eta deskribapena, eragin horien norainokoa bame.
119
119
Prebentziorako eta errehabilitaziorako funtsari ekarpena: 14.383.532 â&#x201A;Ź
2013ko txostena
Ingurumenâ&#x20AC;? kudeaketaren ikuspegia : Orrialdea. 111â&#x20AC;&#x201C;117, 120-121 INGURUMEN ADIERAZLEAK
MATERIALAK
ENERGIA
EN1 Erabilitako materialak, pisuaren edo bolumenaren arabera.
112
EN2 Erabili den materialetatik balioztatuak direnen %.
112
EN3 Energiaren zuzeneko kontsumo lehen mailako iturrien arabera banakatuta.
113
EN4 Energiaren zeharkako kontsumoa lehen mailako iturrien arabera banakatuta.
114
EN5 Energia aurreztea zaintzeari eta eraginkortasuna hobetzeari eske.
EN6 Energiaren kontsumoari dagokionez, produktu eta zerbitzu eraginkorrak edo energia berriztagarrietan oinarritutakoak eskaintzeko ekimenak eta ekimen horien ondorioz, energia kontsumoa murriztea.
URA
Orrialdea
120
120
2013
% 0,08 joan den urtearekin alderatuta (1.934 kw. orduko) LED argiak jartzea, sektorizazioak, sentsoreak eta tenporizadoreak. Sentsibilizazio-kanpainak langileen artean.
EN7 Zeharkako energia gutxiago kontsumitzeko ekimenak eta horiei esker lortutako murrizketak.
120
Ekimenik ez
EN8 Ur bilketa guztia, turrika sailkatua.
120
8.890 m3
EN9 Ur bilketak nabarmen eragin din ur iturriak.
120
0
EN10 Birziklatutako eta berrerabilitako uraren % eta bolumen osoa.
120
0
EN11 Naturgune babestuetan edo babestuta ez sauden bioaniztasun handijo guneetan dauden edo alboal dauden lursailen deskribapena. Adierazi bioaniztasunaren aldetik balio handia duten eta jabetzakoak, errentan hartutakoak edo kudeatuak diren lurren kokapen.
111-117 120
Jarduera motak ez du eragiten
111-117 120
Jarduera motak ez du eragiten
111-117 120
Natura gune babestuetan ez dago eraginik
111-117 120
Jarduera motak ez du eragiten
111-117 120
Jarduera motak ez du eragiten
EN12 Babestutako naturguneeta edo bioaniztasun handia dagoen babestu gabeko guneetan sortzen diren eragin esanguratsuenen deskribapena. Eragin horiek babestutako guneetako edo bioaniztasunaren aldetik balio handiko guneetako jarduerek, proBIOANIZTASU- duktuek eta zer. NA EN13 Habitat babestuak edo leheneratuak. EN14 Bioaniztasunari sortzen zaizkion eraginak kudeatzeko ezarritako eta planifikatutako estrategiak eta ekintzak. EN15 IUCNren zerrenda gorrian eta nazio mailako zerrendetan agertzen diren eta desagertzeko duten arriskuaren arabera banakatutako espezie kopurua. Espezie horien habitatak lanen eraginpeko guneetan daudenak dira eta espeziearen arrsku mailaren araberak.
120
GRI Adierazleak
INGURUMEN ADIERAZLEAK
Orrialdea
EN16 Berotegi efektuko gasen igorpenak guztira, zuzenekoak eta zeharkakoak, pisuan (tCO2). EN17 Berotegi efektuko gasen zeharkako beste isurpen batzuk, pisuan ยก.
EN18 Berotegi efektuko gas gutxiago isurtzeko ekimenak eta horiei esker egin diren murrizketak.
EN19 Ozono geruza suntsitzen duten beste substantzia batzuk isurtzea, pisuan. EN20 Airera egiten diren NO, SO eta beste isurpen garrantzitsu batzuk, motaren arabeIGORPENAK, ISURPENAK ra eta pisuan. ETA HONDAKINAK EN21 Isuritako hondakin-ur kopurua guztira, izaera eta helburuaren arabera.
PRODUKTUAK ETA ZERBITZUAK
ARAUAK BETETZEA
GARRAIOA
OROKORRA
EN22 Kudeatutako hondakinen pisua guztira, motaren eta tratamendu metodoaren arabera. EN23 Istripuz gertatutako isuri aipagarrienen kopurua guztira eta bolumena. EN24 Basileako hitzarmenaren sailkapenaren arabera (I., II., III. eta VIII. Eranskinak) arriskutsutzat hartzen diren garraiatutako, inportatutako, esportatutako edo tratatutako hondakinen zama eta nazioarte mailan garraiatutako hondakinen ehhuneko. EN25 Erakunde informatzailearen ur isurien eta isurketa uren ondorioz eragin nabarmena jasandako ur baliabideen eta horiekin lotutako habitaten bioaniztasunaren identifikazioa, neurria, babes egoera eta bioaniztasunaren balioa. EN26 Produktuek eta zerbitzuek ingurumenarengan dituzten eraginak arintzeko ekimenak eta eragin horren murrizketa maila. EN27 Saldutako produktuen ehunekoa eta horien paketatze materialak. Balio bizitza amaitzen zaienean berreskuratzen dira produktuen kategorien arabera sailkatuta. EN28 Ingurumen araudia ez betetzeagatik jasotako isun esanguratsuenen zenbatekoa eta diruzkoak ez diren zigor kopurua. EN29 Erakundeak bere jardueretarako erabiltzen dituen produktuak, bestelako ondasun eta materialak garraiatzearen ondorioz sortutako ingurumen eragin esanguratsuak. Langileak garraiatzerakoan sortutakoak, esaterako. EN30 Gastu motaren araberako banakapena eta ingurumen inbertsioak.
121
2013
115 121
Ez dago halakorik
121
Gas bakarrak HCFCsak dira. Adibidez: R22, 2012an zehar, ihesik ez da egon, gaurko ekipamenduak, gas ekipamendu ez kaltegarrien, truke aldatzen ari dira. Adibidez: R410
121
0
115 121
Ez dira esanguratsuak
114 116 121
Izurpen bakarra ur sanitarioa da; sartzen dena ateratzen da.
111-117 121
0
121
Ez du hondakin arriskutsurik inportatzen edo esportatzen
121
Kolektore batera isurtzen da, ur sanitarioa baino ez delako isurtzen
111-117
121
Ez da produkturik hornitzen
121
0
112-114
112
2013ko txostena
Kudeaketa sozialaren ikuspegia: Orrialdea 84-98, 103-110, 122-125 GIZARTE ADIERAZLEAK
Orrialdea
2013
HR1 Giza eskubideei buruzko klausula garrantzitsuak dituzten edo giza eskubideengatik aztergai izan diren inbertsio esanguratsuko hitzarmenen kopurua guztira eta ehunekoa.
122
%0 kontratazio guztiek kalitateari, ingurumenari, arriskuen prebentzioari eta giza eskubideei buruzko politikak betetzearekin lotutako irizpideak dituzte.
HR2 Giza eskubideen arloan aztertu diren banatzaileen eta kontratatzaileen ehunekoa eta azterketaren ondorioz hartu diren neurriak.
122
%0
HR3 Langileek beren lanarekin zerikusia duten giza eskubideen alderekin lotutako politikei eta prozedurei buruzko prestakuntza orduak guztira, trebatutako langileen ahunekoa barne.
122
0
DISKRIMINAZIORIK EZA
HR4 Diskriminaziozko gertakarien kopurua guztira eta hartutako neurriak.
122
0
ELKARTZEKO ASKATASUNA ETA HITZARMEN KOLEKTIBOAK
HR5 Elkartzeko eta hitzamen kolektiboen babespean aritzekoeskubideak arriskuan jar ditzaketen konpainiaren jarduerak eta eskubideak horiek babesteko hartutako neurriak.
122
0
HAURREN ESPLOTAZIOA
HR6 Haurren esplotazioa gertatzeko arriskua sortzen duten identifikatutako jarduerak eta horiek ezabatzeko hartutako neurriak.
122
Ez dago halakorik, erakundean jarduera EAEn garatzen delako.
LAN BEHARTUAK
HR7 Behartutako lana edo adostasunik gabekoa izateko arrisku handikotzat identifikatutako jarduerak eta horiek ezabatzeko hartutako neurriak.
122
EAE da jarduera eremua; hortaz, ez dago lan bortxatua jasateko arriskurik
SEGURTASUN PRAKTIKAK
HR8 Egiten diren jarduerekin lotutako giza eskubideen alorreko politika eta prozeduren inguruko trebakuntza jaso duten segurtasun langileen ehunekoa.
122
0
INDIGENEN ESKUBIDEAK
HR9 Indigenen eskubideak urratzearekin lotutako gertakarien kopurua eta horien inguruan hartutako neurriak.
122
Ez da gorabeherarik gertatu indigenekin
GIZA ESKUBIDEAK
INBERTSIO ETA HORNIKUNTZA PRAKTIKAK
122
GRI Adierazleak
GIZARTE ADIERAZLEAK
Orrialdea
2013
LAN PRAKTIKAK LA1 Langileen banakapena, lan eta kontratu motaren eta eskualdearen arabera. ENPLEGUA
ENPRESAREN ETA LANGILEEN ARTEKO HARRAMANAK
LA2 Langile kopurua guztira eta langileen batezbesteko errotazioa, adinaren, sexuaren eta eskualdearen arabera banakatuta.
84-86
LA3 Aldi baterako langileei edo arduraldi partziala dutenei eskaintzen ez zaizkien arduraldi osoko langileentzako gizarte onurak, egiten duten jarduera nagusiaren arabera banakatuta.
96
123
Denak, zuzendari kudeatzailea izan ezik
LA5 Antolaketako aldaketen berri aurrez emateko gutxieneko epeak, jakinarazpen horiek hitzarmen kolektiboetan agertzen ote diren aipatuta.
123
15 egun, lan- erreforma berriarekin
LA6 Zuzendaritzak eta langileek parte hartzen duten segurtasun eta osasun batzordeetan ordezkatuta dauden langileen ehunekoa. Laneko segurtasun eta osasun programak kontrolatu eta horiei buruzko aholkuak emateko sortutako batzordeak dira hemen aipatutakoa.
123
%100
LANEKO OSASUNA Lan istripuengatik lan arduraldian lanik egin gabeETA SEGURTASUNA ko orduak Laneko bajagatik lanik egin gabeko orduak
ANIZTASUNA ETA AUKERA BERDINTASUNA
Batez besteko langileak : 565 Araba %14,80 Bizkaia %57,4 Gipuzkoa %27,8
LA4 Hitzamen kolektibo baten babespeko langileen ehunekoa.
LA7 Absentismoaren, gaixotasun profesionalen eta galdutako egunen tasak eta lanarekin lotua hildako biktimen kopurua, eskualdeka.
HEZIKETA ETA HEZKUNTZA
84-85
123
Absentismoaren tasa: %3,52 Bizkaia: %3,54 Gipuzkoa: %4,01 Araba: %2,49 Hildakoak:0
LA8 Langileei, beren familiei edo komunitateko kideei aplikatzen zaizkien gaixotasun larrien inguruko hezkuntza, prestakuntza, aholkularitza, prebentzio eta arriskuen kontrolerako programak.
123
Garatzen duen jarduera motagatik, ez du programa motarik aplikatzen edo garatzen
LA9 Sindikatuekin sinatutako akordio formalek barne hartzen dituzten osasun eta segurtasun gaiak.
123
Enpresa hitzarmenei esker hobetutako estatuko hitzarmena
123
28.216
LA10 Pertsonen prestakuntzari eskainitako orduak (kanpokoa / barnekoa). LA11 Langilen enplegagarritasuna sustatzen duten trebetasunak kudeatzeko eta etengabeko trebakuntzako programak eta beren ibilbide profesionalaren amaiera kudeatzeko laguntzen dieten programak. LA12 Langabeziaren eta garapen profesionalaren inguruko ebaluazioak jasotzen dituzten langileen ehunekoa. LA13 Gobernu organo korporatiboen eta plantillaren osaera, sexuaren, adinaren, gutxiengoen taldeetako izatearen eta beste aniztasun adierazle batzuen arabera. LA14 Gizonezkoen eta emakumezkoen oinarrizko soldataren arteko harremana, lan kategoriaren arabera banakatuta.
123
92-94
123
% 19,46 (lidergoaren ebaluazioa)
16-22 84-85
123
Oinarrizko soldata bera 32.608,22 32.608,22
2013ko txostena
GIZARTE ADIERAZLEAK
Orrialdea
2013
GIZARTEKO JARDUNA
KOMUNITATEA
SO1 Egiten diren lanek komunitateetan duten eragina kudeatzeko programa eta praktiken izaera, norainokoa eta eraginkortasuna, enpresaren sarrera, eragiketa eta irteera barne.
103-117
SO9 Tokiko komunitateetan eragin negatibo esanguratsu posibleak edo errealak dituzten operazioak.
124
0
SO10 Tokiko komunitateetan eragin negatibo esanguratsu posibleak edo errealak dituzten operazioetan ezarritako prebentzio eta arintze neurriak.
124
Ez du aplikatzen.
SO2 Ustelkeriarekin lotutako arriskuei dagokienez, aztertutako negozio unitateen ehunekoa eta kopurua guztira.
32-34 124
Garatzen duen jarduera motagatik, Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioaren zaintza eta babespean dago.
SO3 Erakundean ustelkeriaren aurtako politiken eta prozeduren inguruan trebakuntza jaso duten langileen ehunekoa.
124
0
SO4 Ustelkeria kasuen aurrean hartutako neurriak.
124
Ez da gertakaririk gertatu.
USTELKERIA
SO5 Politika publikoetan dugun posizioa eta horiek eta lobbying jarduerak garatzean izaten dugun partehartzea.
51-55 47-49
SO6 Alderdi politikoei edo horiekin lotutako erakundeei egindako finantza ekarpenak eta ekarpenak espezietan, herrialdeka sailkatuta.
124
Lege izaeragatik, ezin zaie ekarpen ekonomikorik egin ez alderdi politikoei, ez erlazionatutako erakundeei.
LEHIA BIDEGABEA ERAKUSTEN DUTEN JARRERAK
SO7 Praktika monopolistekin eta lehia askearen aurka egitearekin lotutako ekintzak guztira eta horien emaitzak.
124
Ez dira gertatu.
ARAUAK BETETZEA
SO8 Legeak eta arauak ez betetzeagatik jasotako zigor eta isun esanguratsuen diruzko balioa eta diruzkoak ez diren zigor kopurua guztira.
124
POLITIKA PUBLIKOA
124
0
GRI Adierazleak
GIZARTE ADIERAZLEAK
Orrialdea
2013
PRODUKTUEKIKO ERANTZUKIZUNA
BEZEROAREN OSASUNA ETA SEGURTASUNA
PRODUKTUEN ETA ZERBITZUEN ETIKETATZEA
PR1 Bezeroen osasun eta segurtasunean duten eragina neurtu eta hobetzeko helburuarekin ebaluatzen diren produktu eta zerbitzuen bizitza zikloaren faseak eta ebaluazio prozedura horiek jasaten dituzten produktu eta zerbitzu esanguratsuenen kategorien ehune.
28-31
PR2 Produktuek eta zerbitzuek bere zikloan osasunean eta segurtasunean dituzten eraginen inguruko legezko araudia edo borondatezko kodeak ez betetzetik sortutako gorabehera kopurua guztira, gorabehera horien emaitza motaren arabera sailkatuta.
125
PR3 Indarrean dauden prozedurek eta araudiak eskatzen dituzten produktuei eta zerbitzuei buruzko informazio motak, eta informazio-eskaera horien mende dauden produktu eta zerbitzuen ehunekoa.
26 28-31
PR4 Produktuen eta zrbitzuen informazio eta etiketatzeari buruzko araudia eta borondatezko kodeak bete ez diren aldi kopurua, gorabehera horien emaitzen arabera sailkatuta.
125
PR5 Bezeroa pozik egotearekin zerikusia duten praktikak, bezeroaren gogobetetzea neurtzeko ikerketen emaitzak barne.
75-80
0
0
PR6 Marketineko komunikazioetan, publizitatea eta beste sustapen eta babesleta- jarduera batzuk barne, aipatutako estandarrak eta borondatezko kodeetara atxikitzeko edo legeak betetzeko programak.
125
Legezko araudiak publizitatea eta marketin-kanpainak mugatzen ditu, Lankidetzarako Erregelamenduaren 62. artikuluan datorrenaren arabera
PR7 Marketineko komunikazioetako araudiak ez betetzearen ondorioz sortutako gorabeherak guztira, publizitatea, sustapena eta babesletza barne, gorabehera horien emaitzen izaerearen arabera sailkatuta.
125
0
BEZEROAREN PRIBATUTASUNA
PR8 Bezeroen pribatutasuna ez errespetatzeagatik eta bezeroen datu pertsonalek ihes egiteagatik behar bezala oinarrituta aurkeztutako erreklamazioen kopurua guztira.
125
0
ARAUAK BETETZEA
PR9 Erakundeko produktuen eta zerbitzuen horniduraren eta erabilearen araudia ez betetzeagatik jasotako isun handien kostua.
125
Ez dago mota horretako zigorren frogarik
MARKETIN KOMUNIKAZIOAK
125
7. GRI eskakizunen Kokapena aurkeztutako txostenaren datuekin
GRI eskakizunen kokapena
GRI eskakizunen kokapena Orrialdea
Ikuspegia eta estrategia 1.1
Erakundean erabakiak hartzen dituen arduradun nagusiaren aitorpena, erakundearentzat eta haren estrategiarentzat iraunkortasunak duen
7-10 31
1.2
Eragin, arrisku eta aukera nagusien deskribapena
31-32
2.1
Erakundearen izena
2.2
Produktu eta/edo zerbitzu nagusiak
2.3
Erakundearen egitura operatiboa, honakoak barne: banaketa nagusiak, filialak eta baterako negozioak.
30-31 43-49
2.4
Erakundearen egoitza nagusiaren kokapena.
24-25
2.5
Erakundeak zein herrialdetan lan egiten duen.
24
2.6
Jabetzaren izaera: forma juridikoa
24
2.7
Zerbitzatutako merkatuak
2.8
Erakunde informatzailearen dimentsioak
2.9
Memoriari dagokion aldian erakundearen neurriari, egiturari eta jabetzari egindako aldaketa esanguratsuak.
Erakundearen profila 11 15-22 30-31
25, 30 y 59 24 131-141
2.10 Informazioa emateko aldian jasotako sariak
Ekitaldi honetan ez da aldaketa esanguratsurik izan. 3 y 82
Txostenaren profila 3.1
Memoriari hartzen duen aldia emandako informazioarentzat
3.2 3.3
Azken memoriaren data (halakorik balego) Memorien aurkezpen zikloa (urtean behin, bi urtez behin, etab.) Memoriari edo haren edukiari dagozkion auzietarako harremanetarako puntua Memoriaren norainokoa eta irismena
3.4
11-12 11 14 12 11 12 13
3.5
Memoriaren edukia definitzeko prozesua
3.6
Memoriaren estaldura
3.7
Memoriaren norainokoak edo estaldurak dituen mugen berri ematea
3.8
Informazioa sartzeko oinarria, aldien eta/edo erakundeen arteko alderagarritasunari nabarmen eragin diezaiekeen baterako negozioak, filialak, alokatutako instalazioak, azpikontratatutko jarduerak eta beste erakunde batzuk dauden kasuetan
3.9
Datuak neurtzeko teknikak eta kalkuluak egiteko oinarriak, adierazleak biltzerakoan aplikatutako estimazioek atzean dituzten hipotesiak eta teknikak barne
11-14
127
Memoriaren irimenak edo estaldurak ez dute mugarik. Ez du aplikatzen garatzen duen jardueragatik
12
2013ko txostena
Orrialdea Memoriaren norainokoa eta irismena 3.10
3.11
Aurreko memorietako informazioa berriro adierazteak izan dezakeen eraginaren deskribapena eta informazio hori berriro adierazteko arrazoiak
Ez da egin aurreko memoriek biltzen duten i n f o r ma z i o a r e n aldaketarik.
Aurreko aldiren bati dagozkion aldaketa esanguratsuak, norainokoaren, estalduraren edo memorian aplikatutako balorazio metodoen aldetik
Ez da aldaketarik izan, aurreko aldiei dagokienez, irismenean, estalduran edo balioeste metodoetan.
GRI Edukiaren Aurkibidea 3.12
Tabla que indica la localización de los Contenidos básicos en la memoria.
127-129
3.13
Política y práctica actual en relación con la solicitud de verificación externa de la memoria
Bi urtez behin
Gobernua, konpromisoa eta interes taldeen parte-hartzea 4.1
Erakundearen egitura, estrategia finkatzeaz edo erakundea ikuskatzeaz arduratzen den gobernu organo gorenaren batzordeak barne
16-22 84
4.2
Gobernu organo goreneko presidenteak zuzendari kargu bat ere badu
16
4.3
Zuzendaritzan egitura unitarioa duten erakundeen kasuan, gobernu organo gorena osatzen duten kide independente eta ez zuzendarien kopurua adieraziko da
16-22
4.4
Akziodunen eta langileen mekanismoak gobernu organo gorenari gomendioak edo oharrak jakinarazteko
52 75, 76, 79 y 80
4.5
Gobernu organo goreneko kideen, zuzendarien eta exekutiboen ordainsariaren eta erakundean egiten duten lanaren arteko lotura
Mutualitateen izaera dela medio, ez dago loturari ordainsariaren eta aritzearen artean.
Gobernu organo gorenean interesen arteko gatazkak ekiditeko ezarritako prozedurak
Ministerioak egindako Ikuskapenak, Lankidetzarako Erregelamenduaren VIII. kapituluaren arabera, RDLeg 1/1994 eta Mutualitateen Lankidetzarako Erregelamendua eta Mutualiako estatutuak ikuskatuz (bateraezintasunak: 75 LGSS art., 34. eta 35. artikuluak, Lankidetzarako Erregelamendua eta estatutuen 25. eta 27. artikuluak).
4.6
128
GRI eskakizunen kokapena
Orrialdea Gobernua, konpromisoa eta interes taldeen parte-hartzea
4.7
Gizarte, ingurumen eta ekonomia gaietan erakundearen estrategia gidatzeko, gobernu organo goreneko kideei eska dakizkiekeen gaitasunak eta eskarmentua zehazteko prozedura.
Gizarte Segurantzako lan istripuen eta gaixotasun profesionalen mutualitateen Lankidetzarako Erregelamenduko 34. artikulua eta indarrean dauden Estatutuetako 21. artikulua. Zuzendaritza Batzordearen osaketa eta kideen gaitasuna, Lankidetzarako Erregelamenduaren 34. artikulua eta Estatutuetako 23 eta 24 artikuluak.
4.8
Barruan garatutako misio eta balioen deklarazioak, ekonomiaren, ingurumenaren eta gizartearen alorreko jarduerak egiteko garrantzitsuak diren jarrera kodeak eta printzipioak eta horiek ezartzeko lanak zertan diren.
26-27 33 57-117
4.9
Erakundeak ekonomiaren, ingurumenaren eta gizartearen alorretan egiten den lanaren identifikazioa aztertzeko eta kudeatzeko Gobernu organo gorenak dituen prozedurak.
16-22 28-29
4.10
Gobernu organo gorenaren lana ebaluatzeko prozedurak, batez ere, ekonomia, ingurumen eta gizarte gaietan egiten diren lanei dagokionez.
Gizarte Segurantzako Lan Istripuen eta Gaixotasun Profesionalen Mutualitateen Lankidetzarako Erregelamenduko 34. artikulua eta VIII. kapitulua (kautelazko neurriak) eta indarrean dauden Estatutuetako 21. artikulua.
4.11
Erakundeak prekauziozko planteamendua edo printzipioa ezarri duen moduaren deskribapena.
31
4.12
Kanpoan gizarte, ingurumen eta ekonomia gaiei buruz garatutako printzipioak edo programak eta erakundeak ontzat hartutako edo onartutako beste edozein ekimen ere bai.
35-37 103-117
4.13
Erakundea kide den elkarte nagusiak.
51-55 101
4.14
Interes taldeen zerrenda.
51-55
4.15
Interes taldeak identifikatzeko eta hautatzeko oinarria.
51-55
4.16
Interes taldeak bereganatzeko egokitutako ikuspegiak.
51-55
4.17
Interes taldeen partaidetzatik sortutako kezka eta alderdi interesgarri nagusiak.
129
51-55 75,76,77,78 y 88
8. Urteko Kontuak
Urteko kontuak
Urteko kontuak eta analisi finantzarioak
M
utualiaren finantza-txostena Kon-
â&#x20AC;˘2013ko abenduaren 10eko Ebazpena,
tabilitate Publikoaren Plan Oro-
Gizarte Segurantzako Kontu-hartzailetza
korrean oinarrituta egin da, plan hori
Orokorrarena(GSKO), Gizarte Seguran-
aplikatu behar baitzaie Gizarte Seguran-
tzaren sistema osatzen duten erakun-
tzako lan istripu eta gaixotasun profesio-
deen
nalen mutualitateei, Estatuko Adminis-
arauak ematen dituena.
trazioko Kontu-hartzailetza Orokorraren 2011ko uztailaren 1eko Ebazpenaren indarrez, hark onartu baitzuen Kontabilitate Publikoaren Plan Orokorra Gizarte Segurantzaren sistema osatzen duten erakundeetara egokitzea. Txostena egiteko, ondokoa hartu da kontuan: â&#x20AC;˘EHA/567/2009
Agindua, martxoaren
tzen duten erakundeen urteko kontuak lortu, azaldu eta emateko prozedura telematikoa arautzen duena. Agindua,
kontabilitatea
ixteko
Aplikatu beharreko araudiarekin bat, finantza-egoerak Gizarte Segurantzaren Interbentzio Orokorrak ikuskatu ditu, eta txostenetan zehaztu du egoera horiek alderdi esanguratsu orotan ondarearen, finantza-egoeraren, emaitzen eta efektibo-fluxuaren irudi leial direla, aplikatzen
4koa, Gizarte Segurantzako Sistema osa-
â&#x20AC;˘ESS/2040/2013
2013ko
azaroaren
5ekoa, Gizarte Segurantzaren sistema osatzen duten erakundeen 2013ko ekitaldia ixteko eragiketak arautzen dituena.
131
diren kontabilitate-printzipio eta -arau guztiekin bat.
2013ko txostena
Ekitaldiko emaitza Gizarte Segurantzaren ondarea
M
utualiak 2013ko ekitaldian, Gizarte Segurantzarekiko lankidetzan,
lortutako emaitza, guztira, 30.712 milioi eurokoa da. Horietatik 25.655 milioi ekitaldiko emaitzari berari dagozkio, eta 5.057 milioi euro, aurreko ekitaldietako
Aplikazio berankortasuna hornidura Emaitzen aldakuntza, araudiaren arabera hurrengo urteko urtarrilaren 1ean egin ohi dena, 406.591 €-koa da. Aurreko ekitaldietako emaitza aldaketa
emaitzari. Azken hori 120. kontuan jaso
Aurreko ekitaldietako emaitza, guztira:
da eta Ondare Garbiaren Aldaketak,
5,057 milioi euro. Esandako guztiagatik,
Guztira atalean islatu. Aldaketa nagu-
erreserbetara banatu beharreko zenba-
siak hauexek dira:
tekoa, guztira, 30.712.211 eurokoa da. Horrela banatuko da:
Sarrerak Sarrerak, guztira, 278.886 milioi eurokoak
Banaketa:
dira. Kopuru horretatik, enplegatzaileen
Laneko gertakariengatiko egonkortze
eta soldatapekoen karguko kuoten kon-
erreserba: 14.277.834 €
tu-sailari dagokiona da garrantzizkoena (250.873 milioi €); finantza arloko sarrerak eta beste sarrera batzuk, aldiz, 28.013
Gertakari
arruntengatiko
egonkortze
erreserba: 280.897 € Langile autonomoek jarduera uzteagati-
milioi eurokoak izan dira, guztira.
ko erreserba: 1.875.645 €
Gastuak Gastuak, guztira, 253,638 milioi eurokoak izan dira. Horietatik garrantzizkoenak gizarte prestazioen kontu-saila eta transferentzia eta diru-laguntzena izan dira (172,049 milioi euro), berrasegurua eta zerbitzu komunak barne; funtzionamendu gastuak, berriz, 81,589 milioi euro-
Gainerakoa emaitzen soberakina da, zeina, aplikatzekoa den araudiari jarraiki, honela banatzen baita: Laneko gertakarien emaitzen soberakinaren % 50 Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioari ingresatuko zaizkio, prebentzio eta errehabilit azio
koak. Esandako guztiagatik, erreserbetan kokatu beharreko zenbatekoa, guztira, 30.712 milioi eurokoa izango da. Horrela
helburu
orokorretarako:
14.277.834 €. Langile autonomoen jarduera uztea kudeatzearen emaitzaren % 2,20 Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Oro-
banatuko da:
132
Urteko kontuak
korrari ingresatuko zaio, langile autonomoen jarduera uztearen helburu orokorretarako: 41.264 â&#x201A;Ź. Erreserbei
dagokienez, 2014.01.01eko
emaitzaren banaketa egindakoan, honako balio hauek izango dituzte: LG egonkortzea
133.148.246,40 euro
GA egonkortzea
3.620.426,93 euro
Prebentzio eta errehabilitazio funtsa
14.277.834,31 euro
Langile autonomoen jardunari uztea
5.475.169,02 euro
Erreserbak, orotara
156.521.676,66 euro
Erreserbak indarrean dagoen Lankidet-
tuak daude: errentagarritasuna, inbesti-
zarako Erregelamenduan jasotako on-
menduaren segurtasuna eta likidotasu-
dorengo irizpide hauen arabera gauza-
na.
Ondare pribatiboa Ekitaldiko emaitza, guztira, 587.011 euro-
haien zenbateko osoa 14.839.325,10 eu-
koa da eta kopuru osoa borondatezko
rokoa da.
erreserbetara
bideratzen
da.
Hala,
Gizarte Segurantzaren eta Ondare Pribatiboaren emaitza integratua 2011
2012
2013
DIRU-SARRERAK
308.133.087
298.223.642
288.711.314
LANGILERIA GASTUAK
30.827.820
28.143.566
29.648.092
GASTU ARRUNTAK
266.366.732
251.257.212
231.197.359
88.739
92.503
84.354
2.202.621
1.941.586
1.873.350
GASTUAK, GUZTIRA
299.485.912
281.434.866
262.803.154
USTIAPEN EMAITZA
8.647.176
16.788.776
Aurreko ekitaldietako emaitzen aldakuntza
11.544.108
13.562.362
5.057.340
- 686.646
- 10.737.345
333.722
19.504.638
19.613.792
31.299.223
Dohaintzak eta Erkidegorako beste inbestimendu batzuk AMORTIZAZIOAK
Berankortasun horniduraren ezarpena/ aplikazioa BANATZEKOA DEN EMAITZA
133
25.908.160
2013ko txostena
Balantze integratua Pasiboa Ondare garbia
Pasibo ez-arrunta
Recoge las Reservas Legales antes de la
Epe luzeko hornidurak eta zorrak barne
distribuci贸n del resultado, los Resultados
hartzen ditu.
de ejercicios anteriores, los Resultados
Pasibo arrunta
del ejercicio, y la partida de Ajustes por
Epe laburreko hornidurak eta zorrak sar-
cambios de valor del inmovilizado finan-
tzen dira hemen; baita hartzekodunen
ciero y no financiero.
kontu-saila eta ordaindu beharreko beste kontu batzuk ere.
Aktibo Aktibo ez-arrunta
garrantzitsuenetako bat epe laburreko finantza inbestimenduek osatzen dute,
Ibilgetu materialaren eta ukiezinaren
esku-dirua eta kideko beste aktibo likido
balioak jasotzen ditu, baita epe luzeko
batzuk deituarekin batera, mutualita-
inbertsio finantzarioetakoak ere.
teek segurtasuna eta likidotasuna erren-
Aktibo arrunta
tagarritasun
egokiarekin
konbinatzen
Atal honen balioa pasibo arruntarena
duten finantza inbestimenduak eskura
baino askoz handiagoa da. Kontu-sail
izatera obligatuak baitaude.
Gizarte Segurantzaren eta Ondare Historikoaren balantze integratua KAPITALIZAZIOA, GUZTIRA Ondare garbia
2011 158.976.013
Pasibo ez-arrunta Pasibo arrunta PASIBOA
2012
2013
180.969.105 203.070.381
3.611.556
3.741.675
4.477.788
34.937.922
40.083.465
35.336.558
197.525.492
224.794.245
242.884.727
AKTIBOAK, GUZTIRA
2011
2012
2013
Aktibo ez-arrunta
99.202.107
107.671.412
131.339.245
Aktibo arrunta
98.323.385
117.122.832
111.545.482
197.525.492
224.794.245
242.884.727
AKTIBOA
134
Urteko kontuak
Ekitaldiko analisi ekonomiko eta finantzarioa Hauxe izan da Mutualiako ratio ekonomiko eta finantzario esanguratsuenen azken hiru urteetako bilakaera: Gizarte Segurantza Ondare Pribatiboa RATIO EKONOMIKOAK
2011
2012
2013
Funts propioen etekina (FPE) (Emaitza/
6,01
10,63
14,58
Marjina (Emaitza/ustiapenari lotutako diru-sarrerak)
0,03
0,05
0,09
Aktiboaren errotazioa (Ustiapenari lotutako diru-sarrerak/ Aktiboa, guztira)
1,81
1,51
1,31
Palanka-efektua (Aktiboa, guztira/Funts propioak)
1,29
1,29
1,23
FINANTZA RATIOAK
2011
2012
2013
Berehalako likidezia (Funts likidoak/Pasibo arrunta)
0,94
0,54
0,17
Epe laburreko likidezia (Funts likidoak+kobratzeke dauden eskubideak/Pasibo arrunta)
1,65
1,94
1,70
Likidezia orokorra (Aktibo arrunta/Pasibo arrunta)
2,61
2,62
3,04
Zorpetzea (Pasibo arrunta+Pasibo ez-arrunta/Pasibo arrunta+pasibo ez-arrunta+Ondare Garbia)
0,23
0,22
0,19
Zorpetze-erlazioa (Pasibo arrunta/Pasibo ez-arrunta)
9,63
10,69
7,86
Cash-Flow-a (Pasibo ez-arrunta/Kudeaketako fluxu garbiak)
4,10
6,16
2,15
FINANTZA RATIOAK
2011
2012
2013
Likidezia orokorra (Aktibo arrunta/Pasibo arrunta)
44,93
149,92
29,04
Zorpetzea (Pasibo arrunta+Pasibo ez-arrunta/Pasibo arrunta+pasibo ez-arrunta+Ondare Garbia)
0,006
0,003
0,005
Funts propioak) x 100 Deskonposizioa:
135
2013ko txostena
Balantzea. Ekitaldia: 2013
136
Urteko kontuak
Ondarearen emaitza ekonomikoaren kontua. Ekitaldia: 2013
137
2013ko txostena
Aldaketen egoera osoa ondare garbian. Ekitaldia: 2013
138
Urteko kontuak
Balantzea. Ondare pribatiboa. Ekitaldia: 2013
139
2013ko txostena
Ondarearen emaitza ekonomikoaren kontua. Ondare Pribatiboa Ekitaldia: 2013
140
Urteko kontuak
Aldaketen egoera osoa ondare garbian. Ondare Pribatiboa. Ekitaldia: 2013
141
Mutualia www.mutualia.es