mutua u r r i a
2 0 1 1
informazioa
1 0 . z b k
gaur egun
legeak
Mutualia Foroaren 7. edizioa
Epaitegi Gorenaren Doktrina, laneko gaixotasunaren ondoriozko erantzukizun zibilari buruz
Datozen azaroaren 9, 10, 11 eta 16an, eta Lan Aholkularitzei zuzenduta, Mutualia Foroaren zazpigarren edizioari dagozkion jardunaldiak burutuko dira Donostian, Gasteizen, Bilbon eta Eibarren, hurrenez hurren.
Amiantoari buruzko Araudi historikoa Epaitegi Goreneko Sozialaren Aretoak, 2621/2010 zenbakiko dotrina bateratzeko helegiteari erantzunez emandako 2011ko maiatzaren 18ko epaian, aurreko urteetan, bere lanean amiantoarekin lan egitearekin erlazionatutako patologia batez diagnostikaturiko langile batek laneko gaixotasunaren ondorioz izandako lesioen edo heriotzaren gainean enpresei eska dakiekeen erantzukizunerako dotrina adierazten du. Halaber, zehaztasun osoz laburbiltzen du, gure legedian 1940tik 1993ra bitartean amiantoarekin erlazionatutako segurtasun neurriei buruz indarrean zegoen prebentziozko araudia.
b e rriku n t z a
Gehitu: Mutualiaren historia kliniko berria
prest akunt z a
Joan den irailaren 19an Mutualiaren historia kliniko berria jarri zen martxan. Víctor Echenagusiak, Mutualiako Osasun Arreta Zuzendariak, GEHITU eta bere abantailak aurkeztuko dizkigu, elkarrizketa baten bitartez.
gaur egun
Mutualiak, Euskadiko gazteak laneko arriskuen prebentzioari buruz sentsibilizatzeko ADI proiektua sustatu du Joan den urriaren 3an ADI proiektua aurkeztu zen. Proiektua sustatu duten erakundeen artean Mutualia dago, eta bere helburua, Euskadiko Lanbide Heziketako ikasleak laneko arriskuen prebentzioaren gainean sentsibilizatzea eta prebentzioaren kultura sustatzea da.
Bultzatzaileak:
Babesleak:
Laguntza Teknikoa:
Prestakuntza jardunaldiak azarorako Datorren azarorako, Mutualiak, “Prebentzioaren kudeaketa Enpresa txiki eta ertainetan” eta “Laneko Gaixotasun arriskuaren kontrola eta horren kudeaketa” gaien inguruko prestakuntza jardunaldiak antolatu ditu. Jardunaldiak gure Prebentzio Sailak emango ditu.
prebent z ioa Prebentzio aholkuak
Nola hobetu laneko istripuen eta gaixotasunen ikerketa gaur egun
SEMST-aren hurrengo topaketa Bilbon txo s te n a
Laneko istripuen eta gaixotasun profesionalen azterketa eta konparatiba 2009 eta 2010 epealdiak. (1. partea) Mutualiako Prebentzio Sailak, bere kide diren enpresa guztietan 2009 eta 2010 urteen artean gertaturiko laneko istripu eta gaixotasun profesional guztiak, baja eragin dutenak zein bajarik eragin ez dutenak, aztertzen dituzten bi azterlan burutu ditu. Lehenbiziko artikulu honetan, laneko istripuei buruzko datuak aztertuko ditugu.
Eman iritzia MUTUA INFORMAZIOA gure aldizkari digitalaren zenbaki berri bat bidali dizugu, eta gustatzen zaizun ala ez, ezer aldatuko zenukeen edo formatuaz edo gaiez iruzkinik egin nahi duzun jakin nahi genuke. Lagundu nahi badiguzu, edozein iruzkin mota egin dezakezu hurrengo helbide elektronikoaren bitartez: mutuainformacion@ mutualia.es
www.mutualia.es 900 50 60 70 Aldizkariaren beste zenbaki batzuk interesatzen baldin bazaizkizu, sakatu hemen
a z a l a
mutua
informazioa u r r i a
2 0 1 1
g a u r egun
Mutualia Foroaren 7. edizioa Datozen azaroaren 9, 10, 11 eta 16an, eta Lan Aholkularitzei zuzenduta, Mutualia Foroaren zazpigarren edizioari dagozkion jardunaldiak burutuko dira Donostian, Gasteizen, Bilbon eta Eibarren, hurrenez hurren.
Aurreko edizio bateko irudia
Oraingo honetan, landuko diren gaiak, duten egunerokotasuna dela eta, honako hauek izango dira:
l Abuztuaren 1eko 27/2011 Legea, Gizarte Segurantza sistemaren egokitzapenari eta modernizazioari buruzkoa (Etxeko Langileen Erregimen Berezia Erregimen Orokorraren barruan sartzea). Esteka BOEra (http://www.boe.es/boe/dias/2011/08/02/pdfs/BOE-A-2011-13242.pdf). Erretiratzeetan eta Etxeko Langileen gaian zentratuko gara..
l Abuztuaren 26ko 10/2011 Lege-Dekretua, gazteen enpleguaren sustapenerako premiazko neurriei buruzko, enpleguan egonkortasuna sustatzeko eta langabezia babesa agortzen duten pertsonen birgaitze profesionalerako programari eusteko. Esteka BOEra (http://www.boe.es/boe/ dias/2011/08/30/pdfs/BOE-A-2011-14220.pdf).
l Ekainaren 3ko 772/2011 Errege Dekretua, alor sozialeko arau hausteen ondoriozko zehapenak ezartzeko eta Gizarte Segurantzako kuotak kitatzeko espedienteetarako prozedurei buruzko Araubide Orokorra aldatzen duena. Esteka BOEra (http://www.boe.es/boe/dias/2011/06/21/pdfs/BOE-A-201110784.pdf).
Ohikoa denez, ekitaldi horietarako deialdiak posta elektronikoz bidaliko dira, eta behin betiko ordutegiak, egunak eta tokiak adieraziko dira. Inoiz ez baduzu Mutualia Foroan parte hartu eta bertan parte hartzeko interesa baldin baduzu, mesedez, jar zaitez harremanetan zure Mutualiako kudeatzaile pertsonalarekin edo, nahiago baldin baduzu, informazioa eska dezakezu esteka honetan edo kudeaketa sailera deituz, 94 425 25 56 telefono zenbakira.
Mutualiako Kudeaketa Saila
a z a l a
a z a l a
mutua
informazioa u r r i a
2 0 1 1
l e g e ak Epaitegi Gorenaren Doktrina, laneko gaixotasunaren ondoriozko erantzukizun zibilari buruz
Amiantoari buruzko Araudi historikoa Epaitegi Goreneko Sozialaren Aretoak, 2621/2010 zenbakiko dotrina bateratzeko helegiteari erantzunez emandako 2011ko maiatzaren 18ko epaian, aurreko urteetan, bere lanean amiantoarekin lan egitearekin erlazionatutako patologia batez diagnostikaturiko langile batek laneko gaixotasunaren ondorioz izandako lesioen edo heriotzaren gainean enpresei eska dakiekeen erantzukizunerako dotrina adierazten du. Halaber, zehaztasun osoz laburbiltzen du, gure legedian 1940tik 1993ra bitartean amiantoarekin erlazionatutako segurtasun neurriei buruz indarrean zegoen prebentziozko araudia. Aztertutako balizkoa, 2004an birikietako minbiziaren ondorioz hil zen langile baten kasua da. 30 urtez (1965 eta 1995 artean), 1972ra arte amianto urdina zein zuria zuzenean, eta 1987ra arte zeharka, erabiltzen zuen enpresa batean ibili zen lanean. Bere alargunari laneko gaixotasun kontingentziaren ondoriozko alarguntasun pentsioa aitortu zitzaion, eta enpresari %50eko gehigarria ezarri zitzaion, segurtasun neurriak ez erabiltzeagatik. Horrez gain, diru-kopuru bat eskatu zuen kalteen ondorioz, erantzukizun zibilarengatik. Epaiak zehaztasun osoz laburbiltzen du 1940ko urtarrilaren 31ko Aginduarekin hasten den amiantoarengatiko arriskuari dagokionez aplika daitekeen prebentziozko araudia –Laneko segurtasunari eta higieneari buruzko Araudi orokorra, jada “ingurune pulbijenoetan” lana egiteko prebentzio arauak ezartzen zituena”-. Zuzenean eta berariaz asbestosia laneko gaixotasun izendatu zen laneko gaixotasunen lehen koadroa onetsi zuen 1947ko urtarrilaren 10eko Dekretuan. Aztertutako gainerako arauek, amianto hautsa arnastea ekar zezaketen lanetan eska zitezkeen prebentzio neurriak zehaztasunez araupetzen dituzte. Arau horiek 50eko, 60ko –1961eko azaroaren 30eko Dekretuak, suspentsioan zegoen industriako amianto hautsaren gehieneko kontzentrazioa ezartzen zuen jada– eta 70eko hamarkadetan eman ziren eta, batez ere, 80ko hamarkadatik aurrera, eta zehaztasun osoz araupetzen dituzte amianto hautsa arnastea ekar dezaketen lanetan eskatu beharreko prebentzio neurriak. Araudia aztertuz, Goi Epaitegiak ondorioztatzen du, langileak bere azken enpresan lan egin zuen epealdian (gogora dezagun, 1965-1995), enpresa horrek ez zuela araudia bete, eta, horrela, enpresari zenbait betegabetze enpresarial ezartzen zaizkio, honako hauek: ez dirudi ingurumenean zegoen amianto kontzentrazioaren neurketarik egin zenik, ez zegoen airea xurgatzeko sistema orokorrik, banakako babeserako ekipoak ez ziren nahikoak, maskarillak, eskularruak, kaskoak… baino ez baitziren eta, laneko arropa beraien etxeetan garbitu behar zutela. Azkenik, enpresari egozten zaio, urtero osasun azterketak burutzen ziren arren, azterketa horiek ez zutela amiantoaren arriskuei buruzko inolako espezifitaterik, eta esaten da, 1961etik aurrera, gutxienez, azterketa horiek ezinbestekoak zirela beraien lanpostuak laneko gaixotasun arriskuarekin, asbestosiarekin, batez ere, bete behar zuten enpresentzat, lanpostuan hasi aurretik, zein aldian behin, lan hori burutzen ari ziren bitartean. 6 hilabetez behin egin beharreko azterketa horien espezifitateari buruzko arau zehatzak zeuden. Ez betetze horiek egiaztatu ondoren, epaiak, aurretik Areto berak 2010eko ekainaren 30ean emandako epaiaren dotrina bera aplikatzen du, 4123/2008 zenbakiko dotrinaren bateratzerako kasazio helegitean Areto Orokorrak emandakoa. Azken hori, laneko istripu kasuekin erlazionaturikoa, baina zuzenean laneko gaixotasun erantzukizuneko balizkoetara hedatzen dena, kasu horietan erantzukizun exijentzia kontraktual gisa ulertu beharko dela esaten du, izan ere, enpresariari dagokion segurtasun zorrak ezartzen du kaltea agertu ondoren (laneko istripua edo laneko gaixotasuna), lana ematen duenak bere erantzukizuna saihesteko egiaztatu beharko duela eska dakiokeen diligentzia oro agortu duela, arauz egon daitezkeen exijentzietatik haraindi, baita ere. Epaitegi Gorenak frogaren kargaren inbertsioa aplikatzen du, erantzukizunaren gertakari inpeditiboei, estintiboei edo obstatiboei dagokienean, batez ere (enpresariari eska dakiokeen dilientzia egiaztatzen zentratzen direnak), izan ere, zailagoa baita langilearentzat diligentzia falta egiaztatzea, enpresariarentzat diligentzia egon dela egiaztatzea baino, eta adierazten du enpresariak ez duela erantzukizuna izango soilik kaltea ezinbestekoan edo ezustean, langilearen beraren erabateko negligentziaz edo enpresariak ekidin ezin duen eta besteen erabateko kulpa den kasuetan gertatu denean Horrela, enpresariari dagokio exoneraziorako zergati posible hori agertzen dela erakustea, bera baita segurtasun zorraren titularra, eta kontuan izanik haren termino ia objektiboak ikusiz, berau lege barruan ezarrita dagoela.
José Ángel Moral Sáez-Díez, Mutualiako Aholkularitza Juridikoko letratua
a z a l a
a z a l a
mutua
informazioa u r r i a
2 0 1 1
b e r rikuntza
Gehitu: Mutualiaren historia kliniko berria Joan den irailaren 19an Mutualiaren historia kliniko berria jarri zen martxan. Víctor Echenagusiak, Mutualiako Osasun Arreta Zuzendariak, GEHITU eta bere abantailak aurkeztuko dizkigu, elkarrizketa baten bitartez.
Zer da Gehitu? Gehitu batzearen sinonimo da, eta Gehituk lortzen duen lehenbiziko gauza, Mutualiak erabiltzen zituen historia klinikoak, jatorrizko mutuetatik (Mutua Vizcaya Industrial, Pakea eta La Previsora) datozenak bateratzea da. Gehitu, euskarri digitalean dagoen historia klinikoa da, eta ohiko historia digitalaren elementu guztiak kudeatzeko aukera ematen du, papera erabili behar gabe eta, aldi berean, bertako irudi diagnostikoak ikusteko aukera ematen du (Erresonantzia Magnetikoa, erradiologia, ohiko irudiak, ekografia, etab.). Horrez gain, pazienteak, Mutualiakoak ez diren zentroetan izandako arretaren ondorioz, ekar ditzakeen txosten eta proba guztiak ere formatu digitalean gehitzeko aukera ematen du.
Zein abantaila nagusi izango ditu gure pazienteentzat? Beste ezer baino lehen, Arreta Kalitate eta Segurtasun Kliniko mailak hobetzen ditu, arreta taldeak beharrezko informazio guztia baitu, Mutualiako beste zentro batzuetan edo kanpoan egindako proba diagnostikoak edo txostenak barne. Horrez gain, istripua jasan duten pertsonen aurrekariak hobeto kudea daitezke, erregistro bakarrean integraturik baitaude. Halaber, pazienteari berari ere malgutasun handiagoa ematen dio, osasun arreta jasotzean, bere historia eguneraturik egongo baita beti Mutualiako arreta zentro guztietan. Hori dela eta, berak nahiago duen arreta zentrora joan ahal izango da une bakoitzean, eta badaki arreta eskaintzen dion sendagile taldeak beharrezkoa den informazio guztia izango duela. Arreta jasotzeko orduan dagoen malgutasun hori oso garrantzitsua da, Bizkaia eta Gipuzkoa arteko mugetan batez ere, izan ere, aukera eskaintzen baitu, adibidez, pazienteak Durangon aukeratzen duen traumatologoaren arreta jasotzea, bera bertan bizi bada edo, birgaitzea Eibarren jasotzea, bere lantokitik gertuago dagoelako. Orain arte, arreta mota hori eskaintzea zaila zen, lurralde historiko bakoitzean historia kliniko desberdina erabiltzen baitzen. Azkenik, berriro gaitza izanez gero itxaron behar den denbora laburtu egiten du, izan ere, Gehitu indarrean jarri arte, 24 ordu baino gehiago behar baikenituen paperezko historietara heltzeko, gure zentroetatik kanpo artxibaturik baitzeuden.
Zein onura izango du gure bazkide diren enpresetan? Historia digitalak, Mutualiako arreta taldea denbora errealean “informatzeko” aukera ematen du, enpresa bakoitzaren ezaugarri berezien gainean, beraien laneko istripu edo gaixotasun prozesuak kudeatzeko moduaren inguruan. Orain arte oso zaila zen enpresa bakoitzaren eskakizunei erantzutea, enpresa bakoitzeko harremanetarako pertsonak behar bezala identifikatzea, etab. Horrez gain, Gehitu eta Cognos konbinatuz gero, enpresa jakin bateko langileek jasotzen dituzten arreta prozesuei buruzko txosten azkarrak eta fidagarriak jaso ahal izango dira, eta, ondorioz, informazio horrek “beste batzuen prebentzioari” buruzko ikuspegia eman dezake, enpresak jada garatu dituen ekintzak osatzeko. Mutualiako kide diren enpresek, goi mailako kalitate arreta eraginkorra eta erosoa eskaini ahal izango die beraien taldeei. Gehituk tele-arretako mota asko eskaintzeko aukera ematen du, horrela denbora galtzeak eta beharrezkoak ez diren joan-etorriak saihestuz. Adibidez, istripu bat jasan duen pertsona batek gure zentroetako batean arreta jasotzen badu eta bigarren iritzia edo kontsulta espezializatua behar badu, hainbat sendagilek bere historia aldi berean azter dezakete hainbat tokitatik, pazientea webcam bitartez azter dezakete, beharrezkoa balitz, eta pazienteari buruzko erabakiak hartu behar dituen sendagileari eman beharreko laguntza eman diezaiokete.
Nolakoa izango da GEHITUren bilakaera? Horrekin erlazionaturiko zein egitasmo dugu etorkizunerako? Irailaren 19an abiatu zen Gehituren I. fasea, Larrialdietan, sendagile eta erizaintza kontsultetan, Harreran eta Dokumentazio Klinikoan, Birgaitzean, irudi diagnostikoen integrazioan osasun azterketa aurreratua posible egiteko eta Ospitaleratze eta Kirurgia alorretan oinarrizko arretarako beharrezkoak diren ezaugarriekin. Lehen fase hori finkatzeko zenbait aste igaro ondoren, II. faseari ekingo diogu, eta fase horretan Ospitaleratze eta Kirurgia alorrak indartuko ditugu eta, horrez gain, hainbat hobekuntza sartuko ditugu beste alorretan. Erronka garrantzitsua, Gehitu Corporación Mutuaren historia kliniko komuna izango denean integratzea eta beste historia kliniko batzuekin erlazionatzea, Osakidetzako historia kliniko berriarekin, adibidez. Helburu zaila baina garrantzitsua da, izan ere, gero eta beharrezkoagoa baitirudi pertsona bakoitzarentzat “historia bakarra” izatea, eta asmo hori gero eta gertuago ikusten dugu, historia digitalean oinarritutako aurrerapen teknologikoei esker, batez ere.
a z a l a
a z a l a
mutua
informazioa u r r i a
2 0 1 1
p re s t akuntz a
Prestakuntza jardunaldiak azarorako Datorren azarorako, Mutualiak, “Prebentzioaren kudeaketa Enpresa txiki eta ertainetan” eta “Laneko Gaixotasun arriskuaren kontrola eta horren kudeaketa” gaien inguruko prestakuntza jardunaldiak antolatu ditu. Jardunaldiak gure Prebentzio Sailak emango ditu.
Bi jardunaldiak enpresariei, zuzendaritza taldekoetako kideei, aukeratutako langileei, prebentzio alorreko teknikariei, AT estaldura duten autonomoei eta aholkularitzei dago zuzenduta.
“Prebentzioaren kudeaketa Enpresa txiki eta ertainetan” Jardunaldi horretan, Prebentzio Planak era argian eta errazean prestatzeko eta ezartzeko modua erakutsiko da, eta plan horiek legearen eskakizunetara eta enpresa bakoitzaren ezaugarrietara egokitzeko irizpideak emango dira. Jardunaldian, Mutualiak argitaratutako Prebentzio Plan eredu bat duen CD bat banatuko da. Jardunaldia goizeko 9:30etatik 13:30etara burutuko da, honako egun eta toki hauetan: l Azaroaren 8an Gasteizen (Zumarren Etorbidea, 1) l Azaroaren 15ean Donostian (Camino dokt. kalea, 1) l Azaroaren 22an Bilbon (Henao kalea, 26)
“Laneko Gaixotasun arriskuaren kontrola eta horren kudeaketa” Jardunaldi honetan, Laneko Gaixotasunen zenbait alderdi azalduko dira, horrela aitor daitezkeen gaixotasun motak eta horiek zehazteko prozesuak, haiek sortzea eragin dezaketen faktore nagusiak eta saihesteko har daitezkeen neurrietaraino. Beste alde batetik, jardunaldian, Lan eta Inmigrazio Ministerioak duen Laneko Gaixotasunei buruzko Alerta sistema ezagutaraziko da. Jardunaldia goizeko 9:30etatik 13:30etara burutuko da, honako egun eta toki hauetan: l Azaroaren 10ean Gasteizen (Zumarren Etorbidea, 1) l Azaroaren 17an Donostian (Camino dokt. kalea, 1) l Azaroaren 24an Bilbon (Henao kalea, 26) Gaiak zuretzat interesgarri izatea eta zu gurekin izatea nahiko genuke. Interesaturik baldin bazaude edo izena eman nahi baduzu, jar zaitez gurekin harremanetan 945.00.90.77, 943.44.05.26 eta 94.404.21.05 telefonoetan, prevencion@mutualia.es helbide elektronikoan edo www.mutualia.es web gunearen bidez.
Kuoten Kargurako Prebentzio Saila
a z a l a
a z a l a
mutua
informazioa u r r i a
2 0 1 1
g a u r egun
Mutualiak, Euskadiko gazteak laneko arriskuen prebentzioari buruz sentsibilizatzeko ADI proiektua sustatu du Joan den urriaren 3an ADI proiektua aurkeztu zen. Proiektua sustatu duten erakundeen artean Mutualia dago, eta bere helburua, Euskadiko Lanbide Heziketako ikasleak laneko arriskuen prebentzioaren gainean sentsibilizatzea eta prebentzioaren kultura sustatzea da.
Mutualiak, 16 eta 35 urte arteko Euskadiko 1.200 gazteri, gazteek arriskuen aurrean duten pertzepzioaren gainean egindako azterlan soziologikoaren ondorioz, laneko arriskuen prebentzioaren alorreko gabezia nagusia informazio eta prestakuntza falta zela ikusi zen. Horren ondorioz, Mutualiak, Siderurgia Integraleko Langileen Fundazioak eta Osalanek, Confebasken eta CCOO eta UGT sindikatuen laguntzarekin, ADI proiektua martxan jartzea sustatu dute. Egitasmoan tailer dinamikoak eta partaidetzan oinarrituak burutuko dira, gazteak laneko arriskuez jabe daitezen, zuhurtasunaren aurrean jarrera proaktiboa aurkituz eta identifikaturiko arriskuen araberako beharrezko neurriak hartuz. Horretarako hiru elementu nagusik hartuko dute parte: dinamizatzailea, seniorra edo erretiratutako/ aurre-erretiratutako pertsona, eta EAE-ko hainbat enpresatan prebentzioan espezializaturik dagoen pertsona. Bultzatzaileak:
Babesleak:
Gazteen partaidetza eta inplikazio handiagoa lortzeko, Prebentzioaren kulturari buruzko blog bat jarriko da martxan, eta bertan, argazkiak, iritziak edo argazki edo kontakizun lehiaketak egongo dira. Halaber, zenbait ekintza paralelo ere martxan jartzea aurreikusten da, Prebentzioaren Kluba, besteak beste.
Laguntza Teknik
oa:
Urrian hasi da, abendura arte luzatuko den fase pilotu hori. Abendura arte luzatuko da, eta honako ikastetxe hauetan burutuko da: Somorrostro BHIP (Muskiz), Tartanga GLHBI (Erandio), Txorierri S. Coop BHIP (Derio) CPEIPS Salesianos Deusto (Bilbao), IES Makina Erreminta (Elgoibar), eta IES Construcci贸n (Gasteiz). 2012ko urtarriletik ekainera bitartean burutuko den bigarren fasean, esperientzia, Euskadiko Lanbide Heziketako 46 zentro integraletara zabalduko da.
Kuoten Kargurako Prebentzio Saila
a z a l a
a z a l a
mutua
informazioa u r r i a
2 0 1 1
p re bentzioa Prebentzio aholkuak
Nola hobetu laneko istripuen eta gaixotasunen ikerketa Denok dakigu legez beharrezkoa dela gure enpresan gertatzen diren istripu guztiak ikertzea, baja eragin edo ez, eta baita enpresan diagnostikatutako laneko gaixotasun guztiak ere. (16.3. art.) Baina, ikertzeaz gain, ikerketa horrek, eraginkorra izan behar du eta bere helburua lortu behar du: enpresako prebentzioa hobetzea, gertatutako hori berriro gerta ez dadin. Hori dela eta, Mutualiatik aholku sinple batzuk proposatu nahi dizkizuegu, laneko istripuei eta gaixotasunei buruzko ikerketak hobetzen laguntzeko. l Erabili beharreko modeloak, parte hartzen duten pertsonak eta bakoitzaren ardurak, argi eta garbi adieraziko dituen ikerketa prozedura diseinatzea. l Lesioa zein eperen barruan ikertu behar den ezartzea. Hori berehala egitea gomendatzen da. l Istripua edo gaixotasuna sortu duten oinarrizko zergatiak identifikatzea, kudeaketa neurri egokiak ezarri ahal izateko. l Ikerketaren arduraduna, istripua jasan duen edo laneko gaixotasuna diagnostikatu zaion pertsonaren gaineko agintaria izan beharko da. l Zuzendaritza inplikaturik egon behar da lesioen ikerketen burutzapenean. l Neurrien jarraipena eta kontrola egin behar da, benetako eraginkortasuna egiaztatzeko. l Hartutako neurriak ikuskatu behar dira, identifikatutako arrisku egoeren aurrean hartutako neurriak identifikatzea erraza izan dadin. Esteka “prebentzio planera�. Esteka informazio fitxara.
Jaione FernĂĄndez, Mutualiako Prebentziorako Teknikaria
a z a l a
a z a l a
mutua
informazioa u r r i a
2 0 1 1
t x o stena
Laneko istripuen eta gaixotasun profesionalen azterketa eta konparatiba 2009 eta 2010 epealdiak. (1. partea) Mutualiako Prebentzio Sailak, bere kide diren enpresa guztietan 2009 eta 2010 urteen artean gertaturiko laneko istripu eta gaixotasun profesional guztiak, baja eragin dutenak zein bajarik eragin ez dutenak, aztertzen dituzten bi azterlan burutu ditu. Lehenbiziko artikulu honetan, laneko istripuei buruzko datuak aztertuko ditugu.
Azterlanaren azken xedea, eragin gehien jasaten duten sektoreak eta gehien ematen diren istripuak (erari, lesioa jasan duen gorputzaren parteari, lesioaren deskribapenari‌ dagokionez) ezagutzea da, eta baita zein diren Laneko Gaixotasunetan eragin gehien duten faktoreak ezagutzea ere. Ateratako informazioa eta ondorioak kontuan izanik, 2011 eta 2012. urteetarako prebentzio jarduketarako estrategia eratuko da, MUTUALIAko kide diren enpresetako istripu maila murrizteko. Azterlanaren oinarri diren datuak, 2007-2010 epealdian MUTUALIAko kide diren enpresetan gertaturiko istripuei buruzkoak, eta MTIN-ek 2007-2010 epealdirako egindako estatistiketan oinarritutako estatu mailako laneko istripuei buruzko datu absolutuak dira. Txostenaren ondorio gisa esan daiteke heriotza eragin duten istripuen kopurua nabarmen jaitsi dela. 2010ean heriotza eragin zuten 13 istripu gertatu ziren, eta horietatik bi In Itinere izan ziren, bost zergati traumatikoen ondoriozkoak eta sei patologia ez traumatikoen ondoriozkoak. 2009. urtean, heriotza eragin zuten 21 istripu gertatu ziren; horietatik bat In Itinere gertatutako trafiko istripua izan zen, hiru jardunaldi barruko trafiko istripua, bederatzi istripu traumatikoen ondoriozkoak eta zortzi patologia ez traumatikoen ondoriozkoak.
1. taula: MUTUALIAren laneko istripu datu absolutuak 2007-2010 epealdian
2007
2008
2009
2010
Enpresak
24.954
23.985
25.806
25.898
Langileak
332.576
339.239
LI guztira
40.677
41.180
35.164
32.426
Bajadun LI guztira
19.675
18.365
15.119
14.301
Jardunaldiko baja LI
17.693
16.443
13.336
12.609
In Itinere baja LI
1.982
1.922
1.783
1.692
21.002
22.815
20.045
18.125
Baja egun kopuru osoa
467.869
448.518
Jardunaldiko baja egun kopurua
403.652
387.282
34.977
31.476
In Itinere baja egun kopurua
64.217
61.236
61.144
5.5584
332.520 326.558
 
Bajarik gabeko LI
406.121 371.060
Ikusten da 2007. urtetik 2010era behera egin duela baja eragin duten laneko istripuen kopuruak. Baja eragin duten istripuen kopuruaren jaitsiera %5,4koa izan da 2010ean, 2009. urtearekin alderatuta, eta laneko jardunaldi barruan gertatutako istripuetan izandako jaitsiera antzekoa izan da. Estatuko gainerako tokietako joera antzekoa izan da. Heriotza eragin duten istripuen kasuan, jaitsiera askoz ere garrantzitsuagoa izan da, %45ekoa. Bajarik eragin ez duten istripuei dagokienez, MUTUALIAren kasuan txostenak jaitsiera erakusten du 2008tik aurrera, baina estatu mailan aurkakoa gertatzen da, kopuru horrek gora egin baitu. MUTUALIAren datuen arabera, istripu gehien jasan duten sektoreak, balio absolututan, Industria eta Zerbitzuak dira, eta sektoreetan lan egiten duen langile kopurua kontuan izanik, Nekazaritza eta Eraikuntza dira istripu maila altuena duten sektoreak. Estatu mailan, Eraikuntzaren sektorea da istripu maila altuena duen sektorea, eta bere ondoren Industria dator.
Istripuak sektorearen arabera 2007tik 2010era. MUTUALIAren datuak 9.000 8.188 8.000
7.680
7.000
8.060
6.698 6.193 5.838
6.000 4.975
5.000
4.686
4.000 2.946
3.000
2.651
2.000
1.982
1.896
186
189
2009
2010
1.000 369
345
0 2007
2008
Nekazaritza
Industria
Eraikuntza
Zerbitzuak
10 9 8 Jaione FernĂĄndez, Mutualiako Prebentziorako Teknikaria 7,50 7,50 7,41 7,38
7,31
7,44
7,37
7,48
7 6 5
2008
a z a l a
4 3 2 1 0 Gipuzkoa
Bizkaia
Araba
Mutualia
2010
a z a l a
mutua
informazioa u r r i a
2 0 1 1
g a u r egun
SEMST-aren hurrengo topaketa Bilbon Sociedad Espa単ola de Medicina y Seguridad del Trabajo (SEMST) izenekoak Bilbon ospatuko du bere nazio mailako hurrengo topaketa, azaroaren 17an eta 18an. Topaketa, Lan Medikuntzaren Euskal Elkarteak (LMEE-SVMT) antolatuko du. Interesaturik baldin bazaude, gehiago jakin dezakezu hemen sakatuz. (http://semst2011.drugfarmacongresos.com/)
a z a l a