Folder edukacyjny MHW 2014

Program edukacyjny przedszkole • szkoła podstawowa gimnazjum • szkoły ponadgimnazjalne

Nowa Era partnerem edukacyjnym Muzeum Historycznego m.st. Warszawy

Spis treści Program edukacyjny Muzeum Historycznego m.st. Warszawy - - - - - - - - - - - - 2 Muzeum Historyczne m.st. Warszawy - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 4 Oddziały Muzeum - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 5 Muzeum Historyczne m.st. Warszawy - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 13 W podziemnym świecie warszawskich legend - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 14 Panoramy Warszawy – piękno starej i nowej stolicy - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 15 Stacja Starówka, czyli ciuchcią po Warszawie - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 16 Szlakiem detali architektonicznych Starego Miasta - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 17 Warszawa w czasach „Lalki” - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 18 Żyli, tu byli... O tych, którzy przed nami na Starówce mieszkali - - - - - - - - - - - - 19 Dawne gry i zabawy podwórkowe - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 20 Nad Wisłą wszystko się zaczęło… – warszawskie mosty - - - - - - - - - - - - - - - - 21 Wiele twarzy warszawskiej Syrenki - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 22 Legendy warszawskie - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 23 Potwory i upiory dawnej Warszawy - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 24 Szlakiem legend warszawskich - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 25 1918 – powrót do wolności - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 26 Warszawa w czasie II wojny światowej - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 27 Muzeum Woli - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 29 Miasto, masa, maszyna - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 30 Warszawscy rzemieślnicy - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 31 Laboratorium warszawiaków - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 32 Muzeum Farmacji - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 35 Leki z polnej apteki - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 36 Otruci czy nie? Schyłek panowania Piastów na Mazowszu - - - - - - - - - - - - - - - 37 Od wierzby do aspiryny - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 38 Ignacy Łukasiewicz – twórca światowego przemysłu naftowego - - - - - - - - - - - 39 Historia stosowania substancji uzależniających - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 40 Apteka – pierwsze laboratorium chemiczne - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 41 Tradycyjne lecznictwo w Japonii - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 42 Muzeum Warszawskiej Pragi - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 45 Od osady do miasteczka – jak powstawała warszawska Praga - - - - - - - - - - - - 46 Szlakiem ginących zawodów - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 47 Muzeum Drukarstwa Warszawskiego - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 49 Dłutkiem, piórkiem, rysikiem – artystyczne zabawy graficzne - - - - - - - - - - - - - 50 Legendy warszawskie opowiedziane dłutkiem - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 51 Czar czcionki – w oficynie drukarskiej - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 52 Marmurki zaklęte w papierze - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 53 „Korczakianum” - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 55 Janusz Korczak – życie i dzieło - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 56 Korczak w Warszawie - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 57 Prawa dziecka wczoraj i dziś - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 58 Centrum Interpretacji Zabytku - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 61 Od szczegółu do ogółu, czyli jak odnaleźć się na Starówce - - - - - - - - - - - - - - 62 Skarby ludzkości – Światowe Dziedzictwo UNESCO - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 63 Warszawa ginąca, zniszczona, odzyskana - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 64 Staromiejski zwierzyniec - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 65 Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 67 Wokół Palmir – ścieżka edukacyjna - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 68 Niepodległa Rzeczpospolita Kampinoska - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 69 Na pomoc walczącej stolicy – Palmiry we wrześniu 1939 r. - - - - - - - - - - - - - - - 70 Jak zamawiać lekcje? - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 72 Spis zajęć - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 73

Program edukacyjny Muzeum Historycznego m.st. Warszawy Idea programu Dzisiejszą Warszawę można nazwać trzema miastami w jednym. W ramach jednego organizmu miejskiego koegzystują relikty wielowiekowego dziedzictwa bezpowrotnie utraconego przez dramatyczne wydarzenia II wojny światowej, rzeczywistość ukształtowana w czasach Polski Ludowej, oraz nowoczesny, dynamicznie rozwijający się świat reprezentowany przez pnące się ku niebu biurowce.

Muzeum Historyczne Miasta Stołecznego Warszawy jest depozytariuszem historycznego spadku, który wszyscy mieszkańcy stolicy otrzymali po pokole niach przodków. Naszą misją i celem jest więc chronienie i przekazywanie go współczesnym odbiorcom w jak najpełniejszy sposób. Służą temu nie tylko wystawy, publikacje i muzealne zbiory, lecz także nowoczesna, przystosowana do potrzeb współczesnego odbiorcy działalność edukacyjna.

Współpraca Muzeum Historycznego m.st. Warszawy z wydawnictwem eduka cyjnym Nowa Era to niecodzienne spotkanie historii prezentowanej na łamach podręczników z eksponatami muzealnymi.

Dzięki pasji, wiedzy oraz bogatemu doświadczeniu pracowników Muzeum i wy dawnictwa Nowa Era w roku szkolnym 2013/2014 oddajemy w Państwa ręce kolejną edycję foldera edukacyjnego. Tegoroczna oferta edukacyjna została poszerzona i zmieniona przez zespół doświadczonych edukatorów, nauczy cieli i metodyków. Wyrażamy nadzieję, że zechcą Państwo skorzystać z naszej oferty i wykorzystają czas przeznaczony na edukację właśnie w Muzeum Hi storycznym m.st. Warszawy.

Cele programu Nadrzędnym celem programu edukacyjnego Muzeum Historycznego m.st.

Warszawy jest skuteczne propagowanie historii Warszawy wśród mieszkańców miasta oraz licznie odwiedzających je gości. Dzięki wykorzystaniu najnowszych metod i idei edukacji muzealno-kulturalnej pozwala on kształtować postawy, po budza aktywność, twórcze myślenie, uczy współpracy w zespole oraz kieruje na nowe drogi poszukiwania. Treści zawarte w programie edukacyjnym MHW i oddziałów zostały dobrane w taki sposób, aby optymalnie wykorzystać czas przeznaczony na dodatkową edukację poza zajęciami szkolnymi, akademickimi i hobbystycznymi.

Odbiorcy programu Muzeum Historyczne m.st. Warszawy kieruje działania edukacyjne do wszyst kich grup odbiorców, jednak strategicznym odbiorcą są dzieci i młodzież szkół podstawowych. Działalność edukacyjna ma charakter interaktywny i jest pro wadzona z wykorzystaniem kolekcji wystaw stałych i czasowych, spacerów i warsztatów praktycznych. Ważnym czynnikiem w realizowaniu oferty eduka cyjnej Muzeum jest bezpośrednia współpraca z nauczycielami, którzy poprzez wizytę z dziećmi i młodzieżą w Muzeum uzupełniają i urozmaicają prowadzony przez siebie program nauczania.

Umiejętności i wiedza nabywane podczas zajęć Wyjątkowość muzealnych zajęć edukacyjnych w Muzeum Historycznym m.st.

Warszawy polega na przełamaniu stereotypowego modelu edukacji opartego na słuchaniu i konieczności zapamiętywania bez wywołania emocji, a także na kontakcie z autentycznymi źródłami i świadkami wydarzeń historycznych, któ rych dotyczy temat lekcji. Dodatkowe wprowadzenie zajęć warsztatowych do każdej lekcji muzealnej pozwala utrwalić informacje, uczy logicznego myślenia z wykorzystaniem nowo nabytej wiedzy oraz umożliwia samodzielne rozwiązy wanie problemów i zadań. Uczestnicy uczą się dzięki temu wytrwałości w dą żeniu do celu. Zauważają, że nawet, jeśli coś się nie udaje, można to osiągnąć, próbując kolejny raz, co nie powoduje, że zamykają się na krytykę.

Umiejętności, postawy i wiedza nabywane podczas zajęć: i nterpretacja źródeł historycznych, dyskusja, analiza, synteza, obserwacja, kreatywność, zaangażowanie, samodzielność, zmysł estetyczny.

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy Muzeum Historyczne m.st. Warszawy Muzeum powstało w 1936 r. jako Muzeum Dawnej Warszawy, oddział Mu zeum Narodowego. Wybuch II wojny światowej w 1939 r. przerwał prace nad przenoszeniem zbiorów z gmachu Muzeum Narodowego przy Alejach Jerozolimskich do zakupionych w latach 1937–1938 kamienic staromiejskich.

Zbiory ulokowane przy Rynku Starego Miasta uległy w 1944 r. zniszczeniu i rozproszeniu. Zaginęły wówczas inwentarze i katalogi, więc trudno dokład nie określić rozmiar strat. Po wojnie, w 1948 r., decyzją Zarządu Miejskiego Muzeum zostało reaktywowane jako Muzeum Historyczne m.st. Warszawy.

Dziś Muzeum prowadzi szeroką działalność naukowo-wydawniczą i wysta wienniczą, dysponuje własnymi pracowniami konserwatorskimi oraz atrakcyj ną ofertą popularyzatorską i edukacyjną. W Muzeum działa kino, w którym są prezentowane filmy o Warszawie, a także biblioteka specjalizująca się w gromadzeniu publikacji na temat stolicy. Muzeum Historyczne gromadzi zbiory poświęcone historii Warszawy (varsaviana): malarstwo, grafikę, rzeźbę, obiekty archeologiczne, rzemiosło artystyczne, medale i numizmaty, plany oraz rysunki architektoniczne, fotografie, negatywy, pocztówki, archiwalia, księgozbiór, druki zwarte i czasopisma. Zbiory liczą ponad 230 tysięcy obiek tów. Są stale uzupełniane dzięki zakupom, darom i wymianom z muzeami w kraju, a także za granicą.

Dzisiaj Muzeum Historyczne m.st. Warszawy oprócz siedziby w staromiejskich kamieniczkach posiada także swoje oddziały: Muzeum Woli, Muzeum Dru karstwa Warszawskiego, Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej, Ośrodek Dokumentacji i Badań „Korczakianum”, Muzeum Warszawskiej Pragi (w organizacji), Muzeum Ordynariatu Polowego oraz Muzeum – Miejsce Pa mięci Palmiry.

Oddziały Muzeum Muzeum Woli Oddział Muzeum Historycznego m.st. Warszawy to miejsce, które opowiada historię miasta, podejmuje tematy związane z tożsamością i przyszłością stolicy w kontekście rozwoju miast w Europie i na świecie.

Nazwa Muzeum Woli pochodzi od nazwy dzielnicy, ale też od słowa „wolność”, ponieważ na tym terenie odbywały się pierwsze sejmy demokratyczne, na któ rych wybierano królów Polski. Muzeum położone w sercu Warszawy (między Złotymi Tarasami a Placem Zawiszy) otworzy działalność Muzeum Historycznego m.st. Warszawy nie tylko na kwestie historyczne, lecz także teraźniejsze i przyszłe.

Położenie, zabytkowy budynek (XIX-wieczny pałac) oraz infrastruktura zachęcają do prowadzenia nowoczesnej działalności laboratoryjnej: Muzeum Woli stanie się przestrzenią otwartą, społeczną, przyjazną dla organizacji pozarządowych, mieszkańców – sąsiadów z pobliskich bloków i kamienic. Rezydencje artystycz ne, kulturalne, z obszaru nowych mediów, społeczne i naukowe – wszystkie projekty wynikające z bogactwa przeszłości Warszawy i historii jej mieszkańców – staną się jednym z narzędzi edukacji muzealnej. Muzeum Woli planuje zbierać amatorskie filmy kręcone na taśmach filmowych i już od tego roku rozpocznie współpracę z Uniwersytetem Warszawskim w obszarze animacji kultury.

Muzeum Drukarstwa Warszawskiego Z okazji 500-lecia drukarstwa polskiego w 1975 r. narodziła się koncepcja utwo rzenia Muzeum Drukarstwa jako placówki związanej z Muzeum Historycznym m.st. Warszawy. 12 czerwca 1980 r. prezydent stolicy zatwierdził Muzeum Drukarstwa Warszawskiego jako oddział Muzeum Historycznego m.st. War szawy. W zbiorach liczących około 20 000 eksponatów znajdują się wytwory sztuki drukarskiej: książki, grafiki, kartografia, archiwalia, akcydensy, plakaty, oprawy artystyczne. Ważną część zbiorów stanowią materiały typograficzne: czcionki, klocki drzeworytnicze, kamienie litograficzne, klisze drukarskie, na rzędzia drukarskie i maszyny typograficzne, a także dokumentacja archiwal na oraz ikonograficzna życia i działalności drukarzy, wydawców i księgarzy.

Muzeum prowadzi badania nad historią drukarstwa i technik pokrewnych, organizuje wystawy czasowe, spotkania, konkursy, konferencje, prowadzi działalność edukacyjną, kulturalną oraz naukową. Gromadzi i opracowywuje drukiem utrwaloną myśl ludzką, a także jest miejscem spotkań osób, śro dowisk i organizacji upowszechniających szlachetną sztukę drukarską oraz dziedziny jej pokrewne.

Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej Muzeum Farmacji powstało w 1985 r. z inicjatywy prezesa warszawskiego od działu Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego dr. Kazimierza Radeckiego.

W 2002 r. muzeum zostało przejęte przez Muzeum Historyczne m.st. Warszawy i stanowi jeden z jego oddziałów. W 2006 r. siedziba została przeniesiona na Stare Miasto, na ul. Piwną 31/33. Wystawę stałą tworzy między innymi ory ginalne wyposażenie izby ekspedycyjnej i laboratorium aptecznego z lat 30.

XX w. Prezentowane są najstarsze zachowane warszawskie meble apteczne pochodzące z końca XIX w. Muzeum udostępnia zwiedzającym liczne naczynia i utensylia apteczne, a także przyrządy farmaceutyczne (np. moździerze, prasy, pigulnice, perkolatory). Dzieje aptekarstwa warszawskiego wzbogaca kolekcja naczyń aptecznych pochodząca z badań archeologicznych apteki działającej od 1602 r. przy Zamku Królewskim. Farmację niekonwencjonalną reprezentuje wystawa stała pt. „Apteczki i leki japońskich wędrownych aptekarzy”, poświę cona tradycyjnemu systemowi rozprowadzania leków w Japonii. Ta wystawa powstała dzięki współpracy z Konan Women’s University w Kobe (Japonia) i jest darem rodziny Kashimoto.

Ośrodek Dokumentacji i Badań „Korczakianum” „Korczakianum” gromadzi, bada, udostępnia i popularyzuje materiały do kumentujące spuściznę życiową Janusza Korczaka (Henryka Goldszmita, 1878–1942) – jego biografię osobistą, dorobek pisarski, dzieje instytucji przez niego tworzonych i współtworzonych, losy ludzi z najbliższego otoczenia oraz polską i zagraniczną recepcję dzieła i postaci.

Główne kierunki działalności Ośrodka to: gromadzenie i opracowywanie zasobów Archiwum Korczakowskiego – udział w pracach edytorskich i wydawniczych prezentujących dorobek pi sarski Korczaka (przede wszystkim w przygotowaniu wydania zbiorowego jego dzieł) oraz inne ważne i mało znane czy trudno dostępne materiały źródłowe, działalność konsultacyjna i edukacyjna związana z udostępnianiem zbiorów, a także z prezentacją stałej ekspozycji „Dom Sierot. 1912–1942”, współpraca krajowa i międzynarodowa z osobami, instytucjami i ze środo wiskami zainteresowanymi życiem i twórczością Janusza Korczaka.

Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry Głównym założeniem oddziału jest upamiętnienie tragicznych wydarzeń z okresu II wojny światowej: egzekucji w Palmirach i w Puszczy Kampi noskiej w latach 1939–1943 oraz powojennych ekshumacji i utworzenia cmentarza-mauzoleum (1945–1948). Na wystawie obok oryginalnych eks ponatów są prezentowane archiwalne fotografie oraz dokumenty w formie

animowanych zapisów filmowych. Dla pogłębienia przekazu informacyj nego, skierowanego w dużej mierze do młodzieży przybywającej licznie do Palmir i Puszczy Kampinoskiej, w sposób ogólny przedstawiono też szerszy kontekst historyczny – niezwykle ważną rolę, jaką tereny puszczy odegrały w dziejach walk o wolność i niepodległość Polski od powstania styczniowego po powstanie warszawskie.

Muzeum Warszawskiej Pragi Muzeum Warszawskiej Pragi powstaje jako placówka chroniąca i propa gująca dziedzictwo całego obszaru prawobrzeżnej Warszawy. Zostało zlo kalizowane w sercu Starej Pragi, przy ul. Targowej 50/52, w bezpośrednim sąsiedztwie bazaru Różyckiego. W zespole kamieniczek znajduje się je den z najstarszych zachowanych obiektów mieszkalnych na tym terenie, a oficyna mieści unikatowe polichromie modlitewni żydowskich. W nowym muzeum będą się znajdować między innymi ekspozycje, galeria, sala historii mówionej, sala ginących zawodów, sala warsztatów edukacyjnych dla dzieci i młodzieży, sala konferencyjna, magazyny zbiorów, pracownie naukowe, skomputeryzowana czytelnia, kawiarenka z praskimi specjałami, sklepik z wydawnictwami i pamiątkami. Powstające muzeum będzie dla prażan i pozostałych warszawiaków oraz turystów odkrywających stolicę miejscem kształtującym pozytywny obraz dziedzictwa kulturowego tej części miasta.

Muzeum Ordynariatu Polowego W podziemiach Katedry Polowej Wojska Polskiego mieści się Muzeum Ordynariatu Polowego. Usytuowanie go w podziemiach Katedry Polowej należy widzieć w dwóch wymiarach: religijnym oraz kulturowym. Świątynia ta, jako świadek najważniejszych wydarzeń w dziejach stolicy i całego na rodu, stanowi istotny element krajobrazu kulturowego Warszawy. Z drugiej zaś strony jako kościół Wojska Polskiego jest związana z dziejami polskiej martyrologii wojennej. Zgromadzone w muzeum dzieła sztuki i inne zabytki kultury materialnej dokumentują wielowiekowe związki rycerstwa oraz żoł nierzy z Kościołem katolickim, a także podkreślają maryjny rys pobożności.

W podziemiach Katedry Polowej można prześledzić historię i tradycję oręża narodu polskiego. Są one ukazane w kontekście posługi duszpasterskiej – zarówno na polu walki, jak i na polu budowania tożsamości narodowej Polaków. Wyróżniające się wśród eksponatów szaty liturgiczne kapelanów, ołtarze polowe i różne osobiste pamiątki są namacalnym świadectwem obecności duszpasterzy w mundurach wśród żołnierzy w czasie pokoju i podczas wojny. Są też znakiem ich wierności przysiędze wojskowej.

Muzeum Ordynariatu Polowego jest pełne świadectw żołnierskiej wierności Bogu, Ojczyźnie i człowiekowi. Wejście w jego progi staje się okazją do osobi stej refleksji nad pytaniem o patriotyzm i miłość do Ojczyzny.

Centrum Interpretacji Zabytku Centrum Interpretacji Zabytku znajduje się na ul. Brzozowej, w pomieszczeniach po dawnej kotłowni, która została przebudowana w ramach projektu Renowacja i adaptacja na cele kulturalne piwnic staromiejskich Warszawy na obszarze wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Ten projekt został zrealizo wany przez Miasto Stołeczne Warszawa i był współfinansowany ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego.

Stała wystawa Centrum Interpretacji Zabytku to nowoczesna ekspozycja, która powstała po to, aby wytłumaczyć fenomen umieszczenia Warszawy na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Przedstawia historię zniszczenia i odbu dowy Starego Miasta. Zwiedzający mogą zobaczyć relikty średniowiecznych obwarowań, Warszawę z okresu międzywojennego, skalę zniszczeń wojen nych oraz poznać niezwykły proces rekonstrukcji zniszczonego miasta i sylwetki osób, które tej rekonstrukcji dokonały.

Centrum Interpretacji Zabytku zajmuje się gromadzeniem i upowszechnianiem wiedzy na temat odbudowy Starego Miasta oraz światowego dziedzictwa UNESCO. Jest też miejscem, w którym można podyskutować nie tylko o hi storii, lecz także o przyszłości Starego Miasta. W ofercie Centrum znajdują się zajęcia i wykłady dla dzieci, młodzieży oraz dorosłych. Program wykładów znajdą Państwo na stronie Muzeum.

Kino Muzealne W siedzibie głównej Muzeum Historycznego przy Rynku Starego Miasta, na parterze kamienicy przy ul. Nowomiejskiej, znajduje się Kino Muzealne. Dla publiczności jest przeznaczonych 60 miejsc. Kino jest otwarte w godzinach pracy Muzeum, ale jest możliwe umówienie seansu również w innym termi nie. Dopełnieniem oferty edukacyjnej jest repertuar kina, z którego uczniowie mogą skorzystać przed lekcjami muzealnymi lub po nich.

Repertuar Seanse o pełnych godzinach: Warszawa nie zapomni – dokument o Warszawie 1939–45 (czas 20’, w wersjach: angielskiej, niemieckiej, francuskiej, hiszpańskiej i włoskiej).

Istnieje możliwość wyboru dowolnego filmu z repertuaru: Wyblakłe fotografie – film o Warszawie czasów B. Prusa (czas 20’), Dla szczęścia ludzkości – film o reklamach XIX w. (czas 8’), O Warszawie raz jeszcze – Warszawa lat 60. i 70. XX w. (czas 20’), Cud nad Wisłą – film o bitwie warszawskiej 1920 r., Człowiek. Szkice do portretu Sokratesa Starynkiewicza – film o S. Starynkiewiczu, Piosenka o mojej Warszawie – impresja o historii i współczesności Warszawy, Requiem dla 500 tysięcy – dokument o zagładzie Żydów.

391

Oferta edukacyjna

A

CI

Pl. Bankowy alna

Kroc

hm

Cie

OŚ

SO

AL.

. JA NA

P AW

na

ŁA II

Zim

Perec

iczna

a

alna

Ciepł

hm Kroc

aO

Gra n

a aslina r o a t t ek P

ańsk

na rda Twa

Z

na

łota

rda

IEGO

zna

P

a ańsk

a

Sien

K BIŃS AŁU T. CH

OSTA

a

Pa Perec

zna

dzia

Ślisk na Sien

Żela

Mie

Żela

Mi

rna

N AR

A L óaw W a l iOcrl

P r z y ok o p ow a

AP

ła

na ral o t e kRatusz

ów

PR

WA

a ienn

na

P r z y ok o p ow a

JAN

Bia

El

e

a

AL. J

Twa

A

OKOPOW

a

AL.

a A lick NDERS me G EN. A

A

lick

W a ło w a

Kar

lipi

Pa a da o w s k Twar b y z Gr na Sien

2

ARO

dzia

Rondo Daszyńskiego 2

me

ofa enh

II ŁA A WN D E RS A o ow

i

ska lna orar z y b o w t k Ele G

ic W a al

TOW

Mie

S

Kar

am

GAE NP. A

zna

a

TA PROS ka k a P a ńŁsu c

ia

TA

Wron

PROS

I

lipk

TA PROS ka ńs

Perec

a owsk

ka

Os. Za Żelazną Bramą

Ciepł

Rondo Daszyńskiego

b G r zcyk a

El

a Ła lunca k

hm Kroc

Łu

Rondo Daszyńskiego

L. Z

JAN

II

A II AW Łł a A PBia

A

Żela

JAN

dna

n

ors

a

kt Ele

ska

T PROS

ŁA

OKOPOW

AL

AW

a

IDA

L .ŚCSI O A N R

RN

OAŚ

AL.

rowsk

lick

Jakto

Kot

me

5rowska

na

N

ID OL I S .

C L

a ow d o r a O gw s k a a ow r z y b o d ln o G r ora Og

Chło

larska

AP

Kotlar

5

d Chło

ro

zna

A

SOL

DA OLI

Żela

I S OOLL ALL.. S

ie

ia

I D AD

olip

ła

CI Ś O ŚN O N R RA

wo No No dna Chło

Mirów

CI

AR

ŚC NO

i lipk w oo w a o N d

Og

t wik

a e r swko Ś w i ę t oNj o

ID SOL

Mirów e ie l i p i wolip

Wron

LESZ

ki olip

Bia

O L E S ZN ON

AL.

e

N

wicza lipie wo No

ia Paw a eln i z D

wicza

Kar

Jakto

Ko

a rowsk

o ow

JAN

a Żytni

5

a tlarsk

lipi

fa nho me

AL

o

Kacza

M

Ko

ele . Ani

bois

a L. Z

tieg

a Żytni

Jakto

w No

a S. Du zieln Db o i s

II

ello

KLa.c z a

Woln A ość

w

i

Pa

ŁA

No

w lna N o

k olip

i

S. Du

AW

I

a

pki

ia P a wA L . a eln Dzi

AP

o

J. B

ID SOL

C OŚ

e

JAN

tieg

N AR

a

ello

ość

Dzi

ocz

J. B

Woln

ia

is

AL

NO

M ln

a

w

oli

ele . aA n i

e Dzi

ocz

iele

icza

LESZ Muranów Paw

a

Sm

ia

Sm

n M. A

Mił

w No

o

Paw

ka

N

Muranów ia Żytn

Nis

ubo

tieg

ość cza ewi l e i n a M .KAa c z

Stawk

S. D

ia

ello Woln

eln Dzi

a

Paw

a Mił

ocz

Muranów J. B

Mapa muzeów

icza

Sm

M.

elew Ani

ka

s

Nis

Chm

Ślis n S i eOn Z

ER

ato rsk a

ato rsk a

Do

Praga

Port Praski

a

isł

a

bra

isł

W

W

Do

r kie P Krakow s a Kozi

iera

Sen

BR

arsk

n Bed

bra

a

Mol

Kozi

Sen

Rynek Mariensztacki

SK LĄ Ś T

Ą O-D

go

a ńsk nie Pa

S MO

I

to po o ł K i rze Ok

kie ws

o eg

SK OW

I SK W O

ki ws

ug a

ako

Dłu Dgł a

6

r Sie

Schillera

E

Schillera

SKI

ga

HEL

E

Dłu

Park Praski

EŻE

SKI

Zamek

Zamkowy

iegonatorska

BRZ

HEL

na P iw

wa

na P iw

wa

P od

P od

S MO

S LĄ TŚ

BR -DĄ O K

Pl. KrólewskiZamek Zamkowy Pl. Królewski

wa

Pl. Teatralny

a

yb

Bro

ska

W

ań

iera

rm Fu

Pl. Trębacka i e rTeatralny Mariensztat zb 3 ow WARSZAWSKIEJ PRAGI (w organizacji) MUZEUM HISTORYCZNE R a 1 6 MUZEUM a Centrum kich cka lana OK Muzeum Historycznego m.st. Warszawy iśOddział MIASTA STOŁECZNEGO orsk T solińsTrębaWARSZAWY t s W W O Nauki a Ę ul. Ząbkowska 23/25, 03–736 Warszawa Rynek i e rStarego Miasta 28–42, 00–272 Warszawa wa WI Sen Kopernik ipo TŚ z b22 635 16 25 Ltel./faks: (+ 48) 22 818 10 77 tel.: (+48) 3 S a www.muzeumpragi.mhw.pl faks: (+48)oPl. 22 831 94 91 MO w Piłsudskiego adn muzeum.pragi@mhw.pl R a e-mail: www.mhw.pl a n h Cen c a ński Uniwersytet iśla e-mail: sekretariat@mhw.pl ńsk W y Pl. Ossoli Nau z Warszawski c ORDYNARIATU POLOWEGO 7 MUZEUM esz wa m.st. Warszawy Kop MałachowL o MUZEUM WOLI Oddział Muzeum Historycznego p 2 skiego Li boź n a a Muzeum Oddział Historycznego ul. Długa 13/15, 00–238 Warszawa g u t t a m.st. WarszawyO Pl.TWarszawa Piłsudskiego u wul.s kSrebrna 12, 00–810 a r e na l a z tel.: (+48) 22 687 35 K r ó tel./faks: (+48) 22 624R .37 33, (+48) 22 624 38 79, ęc35 Rad Zaj Pl. Uniwersytet www.ordynariat.mhw.pl a Ogród(+48) Saski 22 wa 90 21 Osterwy A zyńsk e-mail: muzeum.ordynariatu@mhw.pl yto624 K Pl. Warszawski www.muzeumwoli.mhw.pl c Kred M sz MałachowT A PAMIĘCI PALMIRY e-mail: muzeumwoli@poczta.onet.pl Le 8 MUZEUM – MIEJSCE S a n ź o skiego ol Oddział Muzeum Historycznego m.st. Warszawy b ec O k aDRUKARSTWA WARSZAWSKIEGO 3 ia MUZEUM Gmina Czosnów utta sMuzeum g u w s a r y Oddział Historycznego m.st.

Warszawy e R ról 05–152 Palmiry R. T cza W

Se

Mol

z oraz

9

4 Stare Stare Miasto Miasto

le

Park Praski

EŻE

9

4

le oM d oi o w ad o

1 3

wa

zo

zo Br

Rynek Starego Starego Miasta Miasta

BRZ

ta

Mi

8

E SKI AŃ GD

Fre

ta

Rynek 1

EŻE

źla

sn

Fre źla Ko a

a ow t s Ma o

w sto Mo

7

7

E SKI AŃ GD a EŻE ow BRZ zoz WY Br

Rynek Nowego Miasta

Rynek Nowego Miasta

WY

ka

Cia Pl. Krasińskich

ZOO

8

Ko

ka

WY

ielna Kośc

BRZ WY

ms oczy Zakr

ańs

a msk oczy

Zakr

owe iasto

ZOO

wa

rze

Mariensztat

że

rna

Ko

śc

BDr o

iu

sz

ko

ie

a rna o bwr a

ieśc zedm

ws

kie

Do

bra

bra

Zaj

Dy

sy

ę

KA M TA So lec

Do

CENTRUM INTERPRETACJI ZABYTKU ul. Brzozowa 11/13, 00–258 Warszawa tel.: (+48) 22 635 34 02 www.ciz.mhw.pl e-mail: ciz@mhw.pl

l

ŁKO

WSK

OŚRODEK DOKUMENTACJI I BADAŃ „KORCZAKIANUM” Oddział Muzeum Historycznego m.st. Warszawy ul. Jaktorowska 6, 01–202 Warszawa Centrum tel./faks: (+48) 22 632 30 27 www.korczakianum.mhw.pl e-mail: korczakianum@mhw.p

ie Top

na

a

SZA

Pl. Defilad

5

Do

l

9

Jasn

Rysia

ie Top

sy

tel.: (+48) Pl.22 720 80 84 www.palmiry.mhw.pl Osterwy e-mail: palmiry@mhw.pl

MUZEUM FARMACJI IM. MGR ANTONINY LEŚNIEWSKIEJ Oddział Muzeum Historycznego m.st. Warszawy ul. Piwna 31/33, 00–265 Warszawa tel./faks: (+48) 22 831 71 79 www.muzeumfarmacji.mhw.pl e-mail: muzeum.farmacji@mhw.pl

A

MAR

SK KRZY

e-mail: muzeum.drukarstwa@mhw.pl

WSK

TO

Pałac Kultury i NaukiA

na

ŁKO

na

4

. owski Świętokrzyska

M a z owi e c k a

SZA

ka

Ziel

Grz

ws ybo

K Rynek Starego Miasta 28–42, 00–272 Warszawa tel.: (+48) 22 635 16 25, faks: (+48) 22 y831 tow94a91 d e r www.muzeumdrukarstwa.mhw.pl K a

MAR

Jasn

na

Świętokrzyska

Dy

Ziel

M a z owi e c k a

z

nej my

A

13 31

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

14 13 PRZEDSZKOLE, SZKOŁA PODSTAWOWA

W podziemnym świecie warszawskich legend

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe, gra edukacyjna

Miejsce realizacji: Muzeum Historycznego m.st. Warszawy – piwnice

Grupa wiekowa: przedszkole, szkoła podstawowa (klasy I–III)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej wychowania przedszkolnego: 3.3., 4.3., 9.2., 15.3.

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: 1.1.a., 1.2.a., 1.3.c., 4.1.a., 4.2.a., 5.6., 10.3.c.

Opis lekcji:

Lekcja składa się z dwóch części i ma formę zabawy edukacyjnej: dzieci zapoznają się z jedną z wybranych legend (o Bazyliszku, warszawskiej Syrence, Złotej Kaczce, Warsie i Sawie). Zajęcia mają formę wędrówki po podziemiach, podczas których uczestnicy między innymi szukają zagubionych przedmiotów i używają „czarodziejskich” zaklęć. W zależności od wyboru modułu (legendy) dzieci unieszkodliwiają Bazyliszka, ratują Syrenkę lub szukają Złotej Kaczki, a następnie wykonują prace plastyczne.

Przedszkole Szkoła podstawowa

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

15 31 SZKOŁA PODSTAWOWA

Panoramy Warszawy – piękno starej i nowej stolicy

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: 1.1.a., 4.1.a., 4.2.a., 4.3.a., 5.6., 6.1., 9.2.b.

Opis lekcji: Uczniowie poznają specyfikę prawego i lewego brzegu Wisły. Oglądają panoramy miasta od najstarszych do najnowszych. Uczestniczą w zabawie edukacyjnej: rozpoznają charakterystyczne budowle Warszawy, obserwują to, co w panoramie jest stałe i co ulega zmianie, oraz układają puzzle z widokami Warszawy. Następnie tworzą zbiorową pracę plastyczną: wykonują ilustracje znanych im warszawskich obiektów, z których powstanie panorama stolicy. Na koniec zdobytą wiedzę wykorzystują w zabawie edukacyjnej: opracowują trasę wycieczki po Warszawie i treść opowieści przewodnika.

Czas trwania lekcji: ok. 1 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

Szkoła podstawowa

16 13 SZKOŁA PODSTAWOWA

Stacja Starówka, czyli ciuchcią po Warszawie

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, w obrębie murów miejskich Starego Miasta

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: 1.a., 4.1.a., 4.2a., 9.2.a., 4.3.a., 5.6., 5.8., 7.8., 9.1.b., 9.3.c.

Opis lekcji:

Zajęcia są poświęcone historii warszawskich dworców kolejowych i roli kolei w życiu mieszkańców Warszawy. Uczestnicy zajęć podczas prezentacji poznają wygląd historycznych i współczesnych dworców kolejowych, okoliczności ich powstawania, a także szczegóły podróżowania (jak wyglądały bilety, ile kosztowały oraz kto i w jakiej klasie mógł zajmować miejsce). W trakcie zajęć uczestnicy dowiedzą się również, jaka jest różnica między dworcem czołowym a przelotowym oraz zgłębią historię warszawskiej kolei podziemnej – metra. Pod koniec zajęć w ramach warsztatu plastycznego każdy zaprojektuje własny model lokomotywy.

Szkoła podstawowa

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów) Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie) Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

17 31 SZKOŁA PODSTAWOWA

Szlakiem detali architektonicznych Starego Miasta

Typ lekcji: lekcja plenerowa

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, teren w obrębie Rynku Starego Miasta

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: 2.d., 4.1.a., 3.a.b., 5., 6., III., 1.1., 3.1., 2.

Opis lekcji: Lekcja plenerowa jest poświęcona nazewnictwu detali architektonicznych, które stanowią elementy dekoracyjne kamienic Starego Miasta. Podczas spaceru uczniowie poznają nazwy elementów architektonicznych wybranych kamienic w obrębie czterech bloków rynku i ulic przyległych. Dowiadują się, jak wyglądały kamienice w dawnych wiekach. Główną część zajęć stanowi wyjaśnienie znaczenia terminologii z zakresu historii architektury i historii sztuki. Uczniowie poznają charakterystyczne elementy stylów architektonicznych, według których na przestrzeni wieków restaurowano fasady domów mieszczańskich. Przyswajają znaczenie takich terminów, jak portal, attyka, krążyna, boniowanie, a także poznają różnice między herbem a gmerkiem. Pod koniec zajęć, po analizie wielu elementów, uczniowie dokonują syntezy (np. definiują detale architektonicznie i umieszczają je w matrycach makiet budynków).

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

Szkoła podstawowa

18 13 GIMNAZJUM

Warszawa w czasach „Lalki”

Typ lekcji: lekcja muzealna, prezentacja multimedialna

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

Grupa wiekowa: gimnazjum

Opis lekcji: Na kartach „Lalki” Bolesława Prusa jest przedstawiona Warszawa z drugiej połowy XIX w. Lekcja rozwija ten obraz przez ukazanie warunków społecznych epoki, a także panującej mody, obyczajów, popularnych miejsc spotkań towarzyskich. Uczniowie dowiedzą się także o rozwoju technicznym miasta za prezydentury Sokratesa Starynkiewicza (budowa kanalizacji, wodociągów, pojawienie się w Warszawie tramwajów konnych, centrali telefonicznej). Na lekcji zostanie przedstawiony olbrzymi przyrost ludności Warszawy z drugiej połowy XIX w. (od 350 tys. w 1863 r. do 850 tys. w 1900 r.) oraz wyjaśnione warunki bytowe ludności, rozwój przemysłu i zabudowy miasta.

W warstwie kulturowej i społecznej epoka jest przedstawiona jako zderzenie odchodzącego w przeszłość świata romantycznego i rodzącego się po powstaniu styczniowym pozytywizmu.

Gimnazjum

Czas trwania lekcji: ok. 1 godziny

Termin i godziny zajęć: godziny otwarcia muzeum

Maksymalna liczba uczestników: 25 osób

19 31 SZKOŁA PODSTAWOWA

Żyli, tu byli... O tych, którzy przed nami na Starówce mieszkali

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, w obrębie murów miejskich Starego Miasta

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: – klasy I–III: 1.1.a., 4.1.a., 4.3.a., 5.6., 5.7., – klasy IV–VI: I., II., 2.1., 2.2., 13.1., 13.2.

Opis lekcji:

Lekcja popularyzuje historię związaną z obyczajowością i życiem codziennym na Starówce. Spotkanie z uczniami rozpocznie się spacerem spod pomnika Syrenki na Rynku Starego Miasta. W trakcie wędrowania uczniowie przyjrzą się bliżej kamienicom strony Dekerta, będą sobie wyobrażać ich wnętrza, tropić mieszkańców: ich styl życia, zajęcia, zawody, które wtedy uprawiali, oraz ubiory.

W drugiej części wszyscy uczestnicy zostaną zaproszeni do piwnic jednej z kamienic na zajęcia warsztatowe, których przedmiotem będą historyczne kamienice i ich dawni mieszkańcy.

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

Szkoła podstawowa

20 13 SZKOŁA PODSTAWOWA

Dawne gry i zabawy podwórkowe

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: 1.1.a., 1.3.c., 5.2., 5.6., 10.3.c.

Opis lekcji: Uczniowie zdobywają wiedzę o grach i zabawach, w których brały udział dzieci na podwórkach miast w latach powojennych. Oglądają prezentację multimedialną ukazującą różne rodzaje zabaw ruchowych, zręcznościowych i intelektualnych.

W czasie prezentacji prowadzący wraz z chętnymi uczniami demonstruje reszcie grupy omawiane zabawy. W dalszej części zajęć wszyscy biorą udział w dwóch zabawach zręcznościowych, między innymi wykonują składankę z papieru, zwaną „piekło – niebo”. Po zakończonych zajęciach uczestnicy znają realia życia dzieci (pokolenia ich dziadków i rodziców) w powojennej Warszawie i na tle przemian polityczno-społecznych PRL-u do końca lat 80., a także nazwy i przebieg zabaw, które dziś mają już tylko charakter historyczny. W czasie zajęć rozwijają swoje zdolności manualne – samodzielnie wykonują papierową zabawkę, a także zręcznościowe – uczestniczą w grze w „ciupy”.

Szkoła podstawowa

Czas trwania lekcji: ok. 1–1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

21 31 SZKOŁA PODSTAWOWA

Nad Wisłą wszystko się zaczęło…

– warszawskie mosty

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: 1.1.a., 1.2.d., 1.3.c., 4.1., 4.2.a., 5.6., 10.3.c.

Opis lekcji: Zajęcia są poświęcone historii warszawskich mostów i roli Wisły w życiu mieszkańców stolicy w przeszłości oraz w czasach współczesnych. Dzieci poznają krótką historię Warszawy na podstawie makiety oraz legendy o Warsie i Sawie, poznają przyczyny osiedlenia się ludzi nad rzeką oraz umiejscowienie charakterystycznych budowli.

Zajęciom towarzyszą zabawy ruchowe oraz projekt plastyczny związany z budową mostów.

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

Szkoła podstawowa

22 13 SZKOŁA PODSTAWOWA

Wiele twarzy warszawskiej Syrenki

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: 1.1.a., 1.3.c., 4.1., 5.6.

Opis lekcji: W czasie zajęć uczniowie zapoznają się między innymi z przedstawieniami syrenki na odciskach pieczęci z XV i XVI w., ewolucją wyobrażeń postaci w XVII w. (rozszerzenie kategorii źródeł; pół kobieta, pół ryba). Próbują wspólnie ustalić, ile syrenek mieszka w Warszawie, czyimi oczami spogląda syrenka znad Wisły (przybliżenie postaci Krystyny Krahelskiej). Po przerwie mogą wziąć udział w zajęciach plastyczno-quizowych (odgadują wierszowane zagadki i uzupełniają przedstawienia syrenek).

Celem lekcji jest zapoznanie uczestników z ewolucją wizerunku warszawskiej Syrenki od XIV do XX w. i przyczynami tej ewolucji (zmiana mentalności, przyczyny socjologiczne itp.).

Szkoła podstawowa

Czas trwania lekcji: ok. 1–1,5 godziny

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

233 1 SZKOŁA PODSTAWOWA

Legendy warszawskie

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej (klasy I–III): 1.1.a., 1.2.a., 1.2.d., 1.3.c., 4.1.a., 4.2.a., 5.6., 10.3.c.

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej (klasy IV–VI): I., III., 2.1.2., 8.1.

Opis lekcji:

Zajęcia składają się z dwóch części: teoretycznej, podczas której prowadzący przedstawia dwie legendy (o warszawskiej Syrence i Bazyliszku), oraz warsztatowej, w czasie której uczniowie przedstawiają wybraną postać w formie plastycznej (rysunek).

Lekcja ma na celu ukazanie uczestnikom (w formie dostosowanej do ich możliwości percepcyjnych) przenikania się świata realnego i fantastycznego na przestrzeni dziejów.

W trakcie zajęć dzieci uczą się krytycznego podejścia do treści legend w zestawieniu z faktami (wprowadzenie do krytyki źródeł historycznych). Lekcja rozbudza ciekawość poznawczą oraz kształtuje postawy moralne, stwarza warunki sprzyjające wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieciom o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych.

Czas trwania lekcji: ok. 1 godziny

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 25 osób

Szkoła podstawowa

24 13 SZKOŁA PODSTAWOWA

Potwory i upiory dawnej Warszawy

Typ lekcji: lekcja plenerowa

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: 1.1.a., 1.2.a., 1.2.d., 1.3.c., 5.6.

Opis lekcji: Lekcja plenerowa ma na celu ukazanie uczniom (w formie dostosowanej do ich możliwości percepcyjnych) przenikanie się świata realnego i fantastycznego na przestrzeni dziejów. Środowiskiem zajęć jest „mała ojczyzna” – Stare Miasto.

W trakcie spaceru prowadzący prezentuje kilka legend (m.in. o Bazyliszku, widmie kobiety, śmierci i burmistrzu powietrznym) w miejscach, z którymi są związane, na przykład rynek Starego Miasta, Krzywe Koło, okolice Zamku Królewskiego.

Po zakończonych zajęciach uczniowie mają wiedzę na temat przenikania się faktografii i legend dotyczących wydarzeń oraz postaci związanych z dziejami Warszawy, znają topografię Starego Miasta, a także potrafią się orientować w terenie. Ponadto poznają strukturę administracyjną dawnej Warszawy. Uczą się krytycznego podejścia do treści legend w zestawieniu z faktami (wprowadzenie do krytyki źródeł historycznych). Lekcja rozbudza ciekawość poznawczą i kształtuje postawy moralne.

Szkoła podstawowa

Czas trwania lekcji: ok. 1 godziny

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

25 31 SZKOŁA PODSTAWOWA

Szlakiem legend warszawskich

Typ lekcji: lekcja plenerowa

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy – Stare Miasto (w obrębie murów obronnych)

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej (klasy I–III): 1.1.a., 1.2.a., 1.2.d., 1.3.c., 5.6.

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej (klasy IV–VI): I., III., 2.1.2., 8.1., 10.1.

Opis lekcji: Lekcja plenerowa obejmuje wiedzę związaną z legendami warszawskimi. W trakcie spaceru uczestnicy zapoznają się z treścią 6–7 legend opowiadanych w miejscach, z którymi wiąże się ich akcja, na przykład Rynek Starego Miasta, kamienica Św.

Anny (legenda o Warsie i Sawie), ul. Krzywe Koło (Bazyliszek), ul. Kanonia (dzwon, który spełnia życzenia). Dla II etapu edukacyjnego legendy są ukazywane na tle historii Warszawy.

Po zakończonych zajęciach uczniowie mają wiedzę na temat przenikania się faktografii i tradycji ustnej w dziejach Warszawy, znają topografię Starego Miasta, a także potrafią się orientować w terenie. Uczą się krytycznego podejścia do treści legend w zestawieniu z faktami (wprowadzenie do krytyki źródeł historycznych).

Lekcja rozbudza ciekawość poznawczą i kształtuje postawy moralne.

Czas trwania lekcji: ok. 1 godziny

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

Szkoła podstawowa

26 13 GIMNAZJUM

1918 – powrót do wolności

Typ lekcji: zajęcia muzealne, prezentacja multimedialna

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

Grupa wiekowa: gimnazjum Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej historii dla gimnazjum: I., II., 39.1., 39.2., 39.3.

Opis lekcji: Celem lekcji jest przybliżenie wydarzeń, które doprowadziły do odzyskania przez Polskę niepodległości. Tłem omawianych zagadnień historycznych jest obraz Warszawy tamtego okresu – jej zabudowy, mieszkańców oraz infrastruktury.

Uczniowie dowiadują się o Akcie 5 listopada i jego znaczeniu dla odzyskanej niepodległości. Bohaterami lekcji są także najważniejsze postacie epoki, między innymi Józef Piłsudski i Roman Dmowski.

Zajęcia kończą się przedstawieniem wydarzeń z listopada 1918 r. (powrót Piłsudskiego z niewoli, rozwiązanie się Rady Regencyjnej oraz ukonstytuowanie nowych władz wolnej Polski).

Gimnazjum

Czas trwania lekcji: ok. 1 godziny

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

27 31 GIMNAZJUM, SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE

Warszawa w czasie II wojny światowej

Typ lekcji: lekcja muzealna

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej wiedzy o społeczeństwie dla gimnazjum: III., 1.1.2., 9.4.

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej historii dla szkół ponadgimnazjalnych do zakresu podstawowego: II., III., 8.4.

Opis lekcji: Wykład towarzyszący wystawie jest poprzedzony filmem „Warszawa nie zapomni”.

Lekcja porusza wiele kwestii związanych z ludnością Warszawy i stolicą z czasów okupacji niemieckiej (łapanki, publiczne rozstrzelania, dewastacja przemysłu, rabunek i wreszcie zniszczenie miasta).

Po zakończonych zajęciach uczeń zna historię Warszawy w najtragiczniejszym okresie jej istnienia.

Zajęcia mają za zadanie kształtować postawę patriotyzmu.

Czas trwania lekcji: ok. 1–1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

Gimnazjum Szkoły ponadgimnazjalne

239 1

Muzeum Woli

30 13 SZKOŁA PODSTAWOWA, GIMNAZJUM, SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE

Miasto, masa, maszyna

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Woli

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa, gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne

Opis lekcji: O Warszawie można opowiadać przez pryzmat historii dźwięku – dźwięk wyznaczał granice miasta, rytm życia, był inspirującym tematem dla futurystów i do dziś jest związany z ważnymi zagadnieniami życia społecznego stolicy (np. cisza nocna).

Lekcja składa się z dwóch części: wstępu historycznego połączonego z prezentacją oraz zajęć praktycznych – warsztatu dźwiękonaśladowczego. Ten warsztat obejmuje naukę słuchania dźwięków (samochodów, autobusów, tramwajów, przechadzających się i spieszących gdzieś ludzi, odgłosów sklepów, fabryk, odlatujących i lądujących samolotów itp.), naśladowania ich, wyłapywania szczególnej barwy i potencjału rytmicznego, a także naukę tworzenia dźwiękowych obrazów inspirowanych miastem (przedstawiania tętniącego miejskiego życia i poszczególnych miejskich sytuacji za pomocą dźwięków). Lekcja kończy się spacerem po okolicy.

Szkoła podstawowa Gimnazjum Szkoły ponadgimnazjalne

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

31 SZKOŁA PODSTAWOWA

Warszawscy rzemieślnicy

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Woli

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: – klasy I–III: 4.2.a., 5.8., 9.a., 9.b., 2.a., 2.b.

– klasy IV–VI: II., 1.2., 2.1., 2.2.

Opis lekcji: Lekcja ma na celu ułatwienie zrozumienia procesu projektowania i wykonywania oryginalnych, wyjątkowych i funkcjonalnych przedmiotów. Projektowanie – praca designera (projektanta), na którą składają się: koncepcja, stworzenie rysunków technicznych, wzoru przedmiotu i jego dekoracji, a także praca rzemieślnika: wykonywanie, nadawanie kształtu, tworzenie przedmiotów użytkowych własnymi rękami, współcześnie splatają się w tendencji zwanej nowym rzemiosłem. To oznacza sytuację, kiedy projektant form przemysłowych albo projektant-grafik wracają od projektowania przedmiotów lub druków nastawionych na bycie masowo powielanymi do ręcznego, powolnego procesu. Dotykają materiału, biorą do ręki narzędzia, poznają technologię i sami wykonują przedmioty, które wymyślili (zaprojektowali).

Przebieg warsztatu: Uczniowie dowiadują się, co to znaczy coś zaprojektować, jakie znaczenie ma kształt i forma przedmiotu, jak wiążą się z jego zastosowaniem, jak należy dobierać materiał/tworzywo, z którego przedmiot ma być wykonany. Poznają historie warszawskich rzemieślników.

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

Szkoła podstawowa

32 13 SZKOŁA PODSTAWOWA

Laboratorium warszawiaków

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Woli

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy IV–VI)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej (klasy IV–VI): – język polski – II., III., I.1.4., I.1.6., III.1.2., – historia i społeczeństwo – II., III., 2.2.

Opis lekcji: Warszawa to miasto przyjezdnych. Kim byli ludzie, którzy je stworzyli? Co to znaczy być „nowym warszawiakiem”?

W trakcie zajęć uczniowie poznają historię najsłynniejszych warszawiaków, którzy przyjechali do stolicy Polski, aby szukać tu sukcesu, szczęścia, edukacji, awansu: przedsiębiorców, self-made manów, ludzi, którzy ciężką pracą i kreatywnością zapisali się na kartach historii stolicy (Norblin, Lilpop, Ulrich, ale też współcześni warszawiacy).

Na zajęciach zostanie zaprezentowana krótka historia najsłynniejszych postaci, zostaną pokazane fragmenty filmów, a także przeprowadzona gra warsztatowa, w trakcie której uczestnicy będą tworzyć komiks o swoim bohaterze – warszawskim self-made manie.

Szkoła podstawowa

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

Przedszkole i Szkoła podstawowa

35 1

Muzeum Farmacji

36 13 PRZEDSZKOLE, SZKOŁA PODSTAWOWA

Leki z polnej apteki

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej

Grupa wiekowa: przedszkole, szkoła podstawowa (klasy I–III)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej wychowania przedszkolnego: 1.2., 5.1., 6.4., 12.1.

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: 1.1.a., 1.2.c., 1.3.c., 6.1.a., 6.9., 6.10., 10.4.b., 10.4.c., 11.6.

Opis lekcji: Uczniowie oglądają prezentację multimedialną (pokaz zdjęć 14 roślin leczniczych z wierszykami opisującymi ich właściwości), czytają na głos wierszyki. Prezentację kończy wspólne rozwiązywanie krzyżówki (hasła krzyżówki sprawdzają wiedzę zdobytą w czasie zajęć). Następnie uczniowie rozwiązują zagadki na temat roślin leczniczych (ustnie lub w kartach pracy), dla przedszkolaków przygotowane są kolorowanki z roślinami leczniczymi. Lekcję kończy zabawa w aptekarzy, podczas której każde dziecko samodzielnie w moździerzu rozdrabnia rośliny lecznicze – przygotowuje w ten sposób środki lecznicze na „miłość, szczęście, sprawność fizyczną, dobre wyniki w nauce i zdrowie”. Po zakończonych zajęciach uczniowie znają pojęcia: farmacja, farmaceuta, aptekarz, muzeum, historia, zabytek/eksponat, recepta, zioła/rośliny lecznicze, napar, lek, dawka, przedawkowanie, trucizna, chemia, apteczka. Potrafią rozpoznać i samodzielnie odnaleźć w otoczeniu najpopularniejsze rośliny lecznicze.

Przedszkole Szkoła podstawowa

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 25 osób

37 31 GIMNAZJUM, SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE

Otruci czy nie? Schyłek panowania Piastów na Mazowszu

Typ lekcji: lekcja muzealna

Miejsce realizacji: Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej

Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne

Realizowane wymagania ogólne podstawy programowej chemii dla gimnazjum: II. Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej chemii dla szkół ponadgimnazjalnych do zakresu podstawowego: II., 3.1.

Opis lekcji: Celem zajęć jest poznanie przez uczniów toksycznych właściwości różnych sub stancji i wzbudzenie odpowiedzialności za własne zdrowie. Lekcja jest poświęcona problemowi wiarygodności tezy o otruciu ostatnich Piastów mazowieckich Stani sława i Janusza III z zaprezentowaniem tła historycznego oraz źródeł historycz nych, z uzupełnieniem o zagadnienia archeologiczno-antropologiczne (grobowiec i szczątki książąt), a także o zagadnienia związane z historią farmacji (trucizny) oraz medycyny (higiena żywieniowa, choroby). Zajęcia są prowadzone w formie wykła du połączonego z prezentacją multimedialną i pokazem eksponatów. Po zakoń czonych zajęciach uczestnicy są bogatsi między innymi o wiedzę na temat trucizn (co i kiedy jest trucizną) oraz wiadomości z dziedziny historii medycyny (sposób postrzegania i znajomość chorób w średniowieczu, higiena żywieniowa w Polsce średniowiecznej).

Po zakończonych zajęciach uczestnicy znają toksyczne właściwości różnych sub stancji oraz pojęcie dawka.

Czas trwania lekcji: ok. 1–1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

Gimnazjum Szkoły ponadgimnazjalne

38 13 SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE

Od wierzby do aspiryny

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej

Grupa wiekowa: szkoły ponadgimnazjalne

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej chemii dla szkół ponadgimnazjalnych do zakresu podstawowego: III., 3.1., 3.2.

Szkoły ponadgimnazjalne

Opis lekcji: Lekcja muzealno-eksperymentalna jest poświęcona historii i właściwościom chemicz nym popularnego leku – kwasu acetylosalicylowego, znanego jako aspiryna. Wprowa dzenie do zajęć laboratoryjnych jest przeprowadzone w formie prezentacji multimedial nej, połączonej z krótkim wykładem. Dotyczy między innymi charakteru chemicznego aspiryny i właściwego czynnika leczniczego – kwasu salicylowego, a także historii powstania tabletek aspiryny. Uczniowie otrzymują karty pracy, na których znajdują się zadania do rozwiązania oraz instrukcja do części eksperymentalnej. Po części teore tycznej jest przeprowadzony pokaz doświadczeń chemicznych.

Po zakończonych zajęciach uczestnicy potrafią wskazać, jaki jest właściwy związek aktywny powstający z aspiryny i kiedy on powstaje, a także określić sens stoso wania jako leku kwasu acetylosalicylowego zamiast samego kwasu salicylowego.

Podają również nazwę substancji, która jest wypełniaczem w tabletkach aspiryny.

Doświadczenia chemiczne – badanie składu jakościowego tabletki aspiryny: – reakcja kwasu salicylowego z chlorkiem żelaza(III), – reakcja aspiryny z chlorkiem żelaza(III), – reakcja zhydrolizowanej aspiryny z chlorkiem żelaza(III), – wykrywanie wypełniacza – skrobi.

Czas trwania lekcji: ok. 1–1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

39 31 GIMNAZJUM, SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE

Ignacy Łukasiewicz – twórca światowego przemysłu naftowego

Typ lekcji: lekcja muzealna

Miejsce realizacji: Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej

Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej chemii dla gimnazjum: II., 8.1.

Realizowane wymagania szczegółowe podstawy programowej chemii dla szkół ponadgimnazjalnych do zakresu podstawowego: 5.1., 5.2., 5.5.

Opis lekcji:

Celem lekcji jest poznanie przez uczniów historii życia Ignacego Łukasiewicza i jego dokonań, podstawowych wiadomości o właściwościach ropy naftowej, jej przeróbce i zastosowaniach.

Lekcja muzealna jest poświęcona jednemu z najwybitniejszych aptekarzy, twórcy przemysłu naftowego i wynalazcy lampy naftowej. Na lekcji oprócz charakterystyki postaci Ignacego Łukasiewicza jest prezentowana replika lampy naftowej oraz pokaz multimedialny procesu destylacji ropy na skalę laboratoryjną i przemysłową.

Uczniowie otrzymują karty pracy z zadaniami, których część uzupełniają na miejscu, a część w ramach pracy domowej.

Po zakończonych zajęciach uczestnicy potrafią wyjaśnić wpływ Ignacego Łukasiewicza na rozwój przemysłu naftowego, pojęcia: ropa naftowa, nafta, oleje napędowe, benzyna, gaz rafineryjny, oraz podać zasadę procesu destylacji. Znają właściwości ropy naftowej oraz skutki jej wydobycia dla środowiska przyrodniczego.

Na zajęciach odbywa się również pokaz zapalania lampy naftowej.

Czas trwania lekcji: ok. 1–1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

Gimnazjum Szkoły ponadgimnazjalne

40 13 GIMNAZJUM, SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE

Historia stosowania substancji uzależniających

Typ lekcji: lekcja muzealna

Miejsce realizacji: Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej

Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej biologii dla gimnazjum: IV., VII.2.

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej biologii dla liceum i technikum do zakresu rozszerzonego: V., V.2.

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej chemii dla szkół ponadgimnazjalnych do zakresu podstawowego: II., 3.1., 3.3.

Gimnazjum Szkoły ponadgimnazjalne

Opis lekcji: Celem zajęć jest wskazanie na właściwości substancji, które mają silny wpływ uza leżniający na organizm ludzki i poznanie historii substancji uzależniających w różnych kulturach. Zajęcia rozpoczyna wykład wsparty prezentacją multimedialną. Rośliny o działaniu narkotycznym były znane wszystkim dawnym kulturom. Były wykorzysty wane w obrzędach oraz jako leki. Pierwsza walka przeciwko handlowi narkotykami ro zegrała się w Chinach w czasie wojen opiumowych w latach 1839–1842 i 1856–1860.

Pod koniec XIX w. liczbę osób uzależnionych od narkotyków szacowało się tam na 100–120 milionów. Problem nie ominął również Europy, przede wszystkim bohe my artystycznej oraz pacjentów, którzy po kuracjach leczniczych uzależniali się od substancji narkotycznych. Po zakończonych zajęciach uczestnicy potrafią wymienić przykłady nazw substancji uzależniających, zdefiniować pojęcie narkotyki, wymienić nazwy wybranych narkotyków i opisać ich działanie na organizm. Znają i rozumieją stwierdzenie Paracelsusa „Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną. Tylko dawka decyduje, że jakaś substancja nie jest trucizną”. Na zajęciach można przeprowadzić doświadczenie chemiczne – wykrywanie substancji uzależniających.

Czas trwania lekcji: ok. 1–1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

41 31 GIMNAZJUM, SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE

Apteka – pierwsze laboratorium chemiczne

Typ lekcji: lekcja muzealna

Miejsce realizacji: Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej

Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne

Realizowane wymagania ogólne podstawy programowej chemii dla gimnazjum: I., II. Realizowane wymagania ogólne podstawy programowej chemii dla szkół ponad gimnazjalnych do zakresu podstawowego: I., II.

Opis lekcji: Celem lekcji jest poznanie przez uczniów znaczenia farmacji w rozwoju chemii, wpływu odkryć dokonanych w aptekach na możliwość zwalczania chorób oraz po stępu w przemyśle spożywczym. Zanim powstał przemysł farmaceutyczny (koniec XIX w.), apteka była miejscem eksperymentów i w konsekwencji odkryć wielu sub stancji, które następnie były stosowane jako leki. Aptekarze – odkrywcy, badając surowce naturalne, mieli swój wkład w tworzenie i rozwój przemysłu naftowego, cukrowniczego oraz spożywczego (byli np. autorami receptur coca-coli i pepsi-coli).

Lekcja muzealna jest połączona z prezentacją multimedialną. Uczniowie otrzymują karty pracy – formularze z pytaniami dotyczącymi treści prezentacji, które po wy pełnieniu będą stanowiły ich notatki. Po zakończonych zajęciach uczestnicy znają pojęcia: alchemia, chemia leków oraz nazwy podstawowego sprzętu wykorzysty wanego w laboratoriach aptecznych.

Czas trwania lekcji: ok. 1–1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

Gimnazjum Szkoły ponadgimnazjalne

42 13 SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE

Tradycyjne lecznictwo w Japonii

Typ lekcji: lekcja muzealna

Miejsce realizacji: Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej

Grupa wiekowa: szkoły ponadgimnazjalne

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej chemii dla szkół ponadgimnazjalnych do zakresu podstawowego: I., II., 3.2.

Opis lekcji: Celem lekcji jest poznanie substancji wykorzystywanych do wytwarzania leków na typowe dolegliwości, wskazanie na właściwości substancji, które mogą wpływać na ludzki organizm.

Liczne świątynie buddyjskie w najstarszej stolicy Japonii – Narze – przyciągały wier nych między innymi dzięki wytwarzanym według własnych receptur lekom. Jedna z nich do dziś patronuje firmie Sankougan produkującej bardzo popularny lek stoso wany w chorobach układu pokarmowego. Już w połowie XIX w. sprzedawcy leków z Nary odczuli konkurencję wędrownych aptekarzy z Toyamy, którzy rozprowadzali lek o podobnym działaniu. Doszło nawet do walk pomiędzy dystrybutorami z tych dwóch miast. Do dzisiaj leki z Nary i Toyamy, bazujące na tradycyjnym składzie, cie szą się dużym zaufaniem pacjentów. Nie są dostępne w aptekach, a jedynie przez przedstawicieli firm, które dostosowały się do współczesnych wymagań i produkują zgodnie z zasadami Good Manufacturing Practice (GMP).

Ilustracją wykładu jest wystawa „Apteczki i leki japońskich wędrownych aptekarzy”.

Po zakończonych zajęciach uczestnicy potrafią wymienić przykłady substancji sto sowanych w tradycyjnej medycynie japońskiej, poznają pojęcia moksa i akupunktura.

Dowiadują się o konieczności stosowania współcześnie zasad GMP.

Szkoły ponadgimnazjalne

Czas trwania lekcji: ok. 1–1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

45 31

Muzeum Warszawskiej Pragi

46 13 SZKOŁA PODSTAWOWA

Od osady do miasteczka – jak powstawała warszawska Praga

Typ lekcji: lekcja muzealna

Miejsce realizacji: Muzeum Warszawskiej Pragi

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy IV–VI)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej: I., II., 2.1., 2.2., 3.1.

Opis lekcji: Praga nie zawsze była dzielnicą i jedną z wielu części Warszawy. Ponad 300 lat temu funkcjonowała jako osobne, niezależne miasteczko, które formalnie powstało w 1648 r. na mocy przywileju nadanego przez króla Władysława IV. Nie był to jednak sam początek istnienia Pragi – wcześniej na tych terenach rozwijały się w bliskim sąsiedztwie także inne osady.

Podczas lekcji uczestnicy zapoznają się z zagadnieniem powstawania i funkcjono wania miasta. Na przykładzie Pragi dowiedzą się, czym jest miasto, jak powstaje, jakie są jego funkcje oraz cele, a także jakie prawa przysługują ich nowym miesz kańcom.

Szkoła podstawowa

Czas trwania lekcji: ok. 1–1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

47 31 SZKOŁA PODSTAWOWA

Szlakiem ginących zawodów

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Warszawskiej Pragi

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: 1.1.a., 4.1.a., 4.2.a., 4.3.a., 5.6., 5.8., 9.2.a., 9.2.b.

Opis lekcji: Zajęcia rozpoczynają się spacerem po ul. Ząbkowskiej w poszukiwaniu zapomnia nych zakładów rzemieślniczych. Uczniowie będą się starali odpowiedzieć na pyta nia, pod jakim szyldem reklamował się krawiec, szewc czy białoskórnik.

W drugiej części wszyscy uczniowie zostają zaproszeni na tymczasową ekspozy cję Muzeum Warszawskiej Pragi, aby obejrzeć zajęcia, których przedmiotem będą dawne i zapomniane zawody.

W trzeciej części uczestnicy będą wykonywać szyldy dawnych zakładów rzemieśl niczych.

Poprzez prezentację i warsztaty, a także spacer po ul. Ząbkowskiej uczniowie po znają wykonywane dawniej zawody.

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

Szkoła podstawowa

49 31

Muzeum Drukarstwa Warszawskiego

50 13 PRZEDSZKOLE, SZKOŁA PODSTAWOWA

Dłutkiem, piórkiem, rysikiem – artystyczne zabawy graficzne

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

Grupa wiekowa: przedszkole, szkoła podstawowa (klasy I–III)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej wychowa nia przedszkolnego: 1.1.a., 1.3.c., 9.1., 9.3.

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: 1.3.c., 4.1.a., 4.3.a., 9.3.b.

Opis lekcji: W trakcie zajęć uczniowie poznają proces twórczy artysty grafika – od fazy projek towej, przez przygotowanie matrycy linorytniczej do wykonania odbitki graficznej.

Zapoznają się z różnymi rodzajami materiałów (papiery drukarskie, farby graficzne), narzędzi (wałki i prasy drukarskie, dłutka linorytnicze) oraz uczą się właściwego ich stosowania. W czasie zajęć pod okiem specjalistów mogą własnoręcznie wykonać linoryt, a później zrobić odbitkę linorytniczą na zabytkowej prasie pochodzącej ze zbiorów Muzeum Drukarstwa Warszawskiego.

Przedszkole Szkoła podstawowa

Czas trwania lekcji: ok. 1–1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

5 31 SZKOŁA PODSTAWOWA

Legendy warszawskie opowiedziane dłutkiem

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: 1.1.a, 1.2.a., 4.1.a., 4.2.a., 4.3.a.

Opis lekcji:

Podczas lekcji uczniowie wysłuchują jednej z legend warszawskich. Następnie współuczestniczą w pracy artysty grafika, który wykonuje linoryt ilustrujący opo wiadaną legendę. W tym czasie dowiadują się między innymi, co to jest linoryt i na czym polega technika druku wypukłego. Na pamiątkę każdy otrzymuje samodziel nie wytłoczoną odbitkę linorytu.

Czas trwania lekcji: ok. 1 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 25 osób

Szkoła podstawowa

52 13 SZKOŁA PODSTAWOWA

Czar czcionki – w oficynie drukarskiej

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy IV–VI)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej: I., II., 8.3., 9.1., 13.1.

Szkoła podstawowa

Opis lekcji: Celem lekcji jest przedstawienie historii pisma oraz książki ze szczególnym uwzględ nieniem przełomowego znaczenia wynalazku druku i jego wpływu na rozwój ludzko ści. Zajęcia stanowią połączenie lekcji muzealnej z warsztatami plastycznymi – ich tematyka obejmuje historię pisma oraz ewolucję materiałów i technik piśmienniczych.

Uczniowie mają okazję do zapoznania się z oryginalnymi materiałami pisarskimi stosowanymi w tych epokach: papirusem i pergaminem. Poznają także charaktery styczne elementy dawnych ksiąg, między innymi bogato zdobione inicjały. Podczas ćwiczenia warsztatowego każdy uczeń wykonuje ozdobne inicjały własnego imienia i nazwiska. Korzystając z zasobów pracowni (prasa drukarska, zestawy czcionek itp.), uczniowie mają okazję wczuć się w rolę dawnych drukarzy i zecerów. Ich za daniem jest wykonanie odbitki fragmentu tekstu. Dzięki ćwiczeniu praktycznemu poznają metody pracy w warsztacie drukarskim oraz korzyści, które przyniósł dla piśmiennictwa wynalazek Jana Gutenberga.

Po zakończeniu zajęć uczestnicy potrafią opisać materiały piśmiennicze stosowane w przeszłości, technikę druku i elementy budowy książki. Wyjaśniają także, na czym polega przełomowe znaczenie wynalazku Jana Gutenberga. Na przykładzie warsz tatu drukarskiego opisują działalność rzemieślników w średniowiecznym mieście.

Czas trwania: 1,5 godziny

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 25 osób

5 33 1 PRZEDSZKOLE, SZKOŁA PODSTAWOWA

Marmurki zaklęte w papierze

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

Grupa wiekowa: przedszkole, szkoła podstawowa (klasy I–III)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej wychowa nia przedszkolnego: 1.1.a., 1.3.c., 9.1., 9.3.

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: 1.1.a., 1.3.c., 4.2.a., 4.3.a.

Opis lekcji: Muzeum Drukarstwa Warszawskiego prezentuje zwiedzającym tradycyjną technikę barwienia papieru, potocznie nazywaną marmurkowaniem. Uczniowie dowiadu ją się niemal wszystkiego o technikach barwienia papieru. Poznają bardzo starą i efektowną metodę powierzchniowego barwienia papieru, tzw. marmurkowania.

Dowiadują się, jak po połączeniu farby z wodą można uzyskać przepiękne wzory na papierze. Poznają zastosowanie papieru marmurkowego w życiu codziennym (tapety, oprawy książkowe itd.).

Zajęcia mają być zachętą do indywidualnej wędrówki w świat produkcji i barwienia papieru. Dzięki różnego rodzaju materiałom oraz narzędziom uczniowie mają szan sę poznać historię barwienia i wykorzystywania papieru.

Po zakończeniu części teoretycznej rozpoczyna się część praktyczna, podczas któ rej samodzielnie wykonują papier barwiony.

Czas trwania lekcji: ok. 1–1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 30 osób

Przedszkole Szkoła podstawowa

535 1

„Korczakianum”

56 13 SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE

Janusz Korczak – życie i dzieło

Typ lekcji: lekcja muzealna

Miejsce realizacji: Ośrodek Dokumentacji i Badań „Korczakianum” (sala ekspozycyjna)

Grupa wiekowa: szkoły ponadgimnazjalne

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkół ponadgimnazjalnych: – język polski – I.1.3., 4.6., I.2.4., I.2.8., II.1.1., II.1.2., II.2.4., II.3.2., II.4.1.3., III.2.1., – historia – 6.1., 6.4., 7.5., – wiedza o kulturze – 1.2., 1.4., 2.1.

Opis lekcji: Na podstawie materiałów ekspozycji stałej w Ośrodku Dokumentacji i Badań „Kor czakianum” zostanie przedstawiona postać wyjątkowego pisarza, lekarza i peda goga. Oprócz podstawowych informacji biograficznych zostaną zaprezentowane również inne, nieznane powszechnie pola jego działalności społecznej i zawodowej (prelegent radiowy, publicysta, biegły sądowy, współpracownik Kasy Chorych). In tensywne życie zawodowe Janusza Korczaka będzie pokazane w szerszym kon tekście rzeczywistości, w której przyszło mu funkcjonować (zabory, wojny, getto).

Podczas zajęć uczestnicy będą mieli szansę poszerzyć swoją wiedzę w zakresie historii Polski i Warszawy oraz polskich Żydów.

Szkoły ponadgimnazjalne

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny

Termin i godziny zajęć: do uzgodnienia telefonicznie

Maksymalna liczba uczestników: 25 osób

5 37 1 SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE

Korczak w Warszawie

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe, prezentacja multimedialna

Miejsce realizacji: Ośrodek Dokumentacji i Badań „Korczakianum”

Grupa wiekowa: szkoły ponadgimnazjalne

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkół ponadgimnazjalnych: – język polski: I.1., I.2., I.3., I.4., 8., II.1.1., 2.4., 3.2., II.4.1., II.4.2., II.4.3., III.2., – historia: II., III., 6.1.4., – wiedza o kulturze: 1.2., 1.6., 3.3., 3.5.

Opis lekcji: Podczas zajęć na podstawie prezentacji multimedialnej oraz materiałów znajdują cych się na ekspozycji zostaną przedstawione związki Janusza Korczaka z Warsza wą i omówione poszczególne okresy jego życia na tle historii Polski i świata. Dzięki wykorzystaniu archiwalnych zdjęć i przedwojennych planów stolicy uczniowie będą mieli szansę samodzielnego zaobserwowania zmian, które zaszły w mieście na przestrzeni ostatnich wieków.

Po części teoretycznej uczniowie będą mieli za zadanie samodzielnie odnaleźć wybrane miejsca, z którymi był związany Korczak. Podczas pracy w grupach, przy użyciu cyta tów pochodzących z wojennego „Pamiętnika” oraz innych tekstów autobiograficznych, będą musieli umiejscowić głównego bohatera w przestrzeni dawnej Warszawy.

W ostatniej części spotkania zostaną pokazane i omówione te miejsca, w których Janusz Korczak jest dziś upamiętniony.

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny

Termin i godziny zajęć: do uzgodnienia telefonicznie

Maksymalna liczba uczestników: 25 osób

Szkoły ponadgimnazjalne

58 13 SZKOŁA PODSTAWOWA

Prawa dziecka wczoraj i dziś

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe

Miejsce realizacji: Ośrodek Dokumentacji i Badań „Korczakianum” (sala ekspozycyjna)

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy IV–VI)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej: IV., 4.4.

Opis lekcji: Podczas zajęć, w nawiązaniu do postulowanych przez Korczaka praw dziecka, któ re znajdują się na ekspozycji, cytatów z jego pism, a także zapisów praktyki peda gogicznej w Domu Sierot, uczniowie będą rozmawiać o prawach dziecka. Zostanie krótko przedstawiona historia uchwalenia praw dziecka oraz to, w jaki sposób są one dziś przestrzegane w Polsce. Uczestnicy spotkania dowiedzą się, czym jest Konwencja Ochrony Praw Dziecka oraz czym się zajmuje Rzecznik Praw Dziecka.

W drugiej części warsztatów uczniowie będą pracować w mniejszych grupach i za stanowią się, czym jest prawo dziecka do prywatności i w jaki sposób powinno się je chronić. Wnioski z pracy w grupach zostaną przedstawione na forum i wspólnie przedyskutowane. Następnie uczestnicy przystąpią do wykonania techniką origami prostych papierowych „pudełek na prywatność”, które mogą posłużyć jako szkatuł ki na drobiazgi.

Szkoła podstawowa

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny

Termin i godziny zajęć: do uzgodnienia telefonicznie

Maksymalna liczba uczestników: 25 osób

631

Centrum Interpretacji Zabytku

62 13 SZKOŁA PODSTAWOWA

Od szczegółu do ogółu, czyli jak odnaleźć się na Starówce

Typ lekcji: lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe lub plenerowe

Miejsce realizacji: Centrum Interpretacji Zabytku

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: – klasy I–III: 6.7., – historii i społeczeństwa, klasy IV–VI: II., III., 2.1., 2.2., 8.3.

Opis lekcji: Na zajęciach uczniowie poznają topografię historyczną Starego Miasta i dokonują analizy panoramy Kozarskiego. Lekcja może mieć formę spaceru lub wizyty w CIZ (w zależności od pogody). Jej celem jest przedstawienie najbardziej charaktery stycznych architektonicznie obiektów warszawskiej Starówki. Na zakończenie na różnych planach i mapach uczniowie lokalizują odwiedzone miejsca. Pod kie runkiem osoby prowadzącej wypełniają karty pracy dotyczące tych obiektów (ze szczególnym uwzględnieniem topografii Starego Miasta), a także zmian spowodo wanych przez zniszczenia wojenne.

Szkoła podstawowa

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 25 osób

63 31 SZKOŁA PODSTAWOWA

Skarby ludzkości – Światowe Dziedzictwo UNESCO

Typ lekcji: lekcja muzealna, prezentacja multimedialna

Miejsce realizacji: Centrum Interpretacji Zabytku

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: – klasy I–III: 1.1.a., 1.2.e., 4.1.a., 4.1.b., 4.3.a., 4.3.b., 8.3.a., – historii i społeczeństwa, klasy IV–VI: III., 1.1., 3.2.

Opis lekcji: W czasie zajęć uczestnicy poznają bogactwo kulturowe, przyrodnicze i niematerial ne dziedzictwa ludzkości. W atrakcyjnej formie, z wykorzystaniem technik multime dialnych, dowiadują się o roli i zadaniach UNESCO, kategoriach i kryteriach wpisu, a także o obiektach wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa. Podczas lekcji dla starszych uczestników zostaje poruszona tematyka zagrożeń i współodpowie dzialności za wspólne dobro.

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 25 osób

Szkoła podstawowa

64 13 SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE

Warszawa ginąca, zniszczona, odzyskana

Typ lekcji: lekcja muzealna, prezentacja multimedialna

Miejsce realizacji: Centrum Interpretacji Zabytku

Grupa wiekowa: szkoły ponadgimnazjalne

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej historii dla szkół ponadgimnazjalnych: I., II., 6.4., 8.4., 11.3.

Opis lekcji: W trakcie zajęć uczestnicy poznają tętniącą życiem przedwojenną Warszawę oraz plan zagłady miasta z czasu II wojny światowej. Zostają wprowadzeni w powojenne dylematy oraz realia czasów odbudowy Starego Miasta. Zwieńczeniem zajęć jest ukazanie wyjątkowości dzieła przywrócenia Starego Miasta do życia i jego uznanie poprzez wpisanie na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Motywem przewod nim lekcji jest marzenie prezydenta Stefana Starzyńskiego: „Chciałem, by Warsza wa była wielka […]”.

Dopełnieniem może być projekt edukacyjny, realizowany pod kierunkiem pracow nika muzeum i zakończony szkolną debatą „Czy spełniło się marzenie prezydenta Starzyńskiego?”.

Szkoły ponadgimnazjalne

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 25 osób

65 31 SZKOŁA PODSTAWOWA

Staromiejski zwierzyniec

Typ lekcji: lekcja plenerowa

Miejsce realizacji: Centrum Interpretacji Zabytku

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy I–III)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkoły podstawowej: 1.1.a., 1.1.d., 4.1.a., 4.2.a., 4.3.a.

Opis lekcji: W trakcie zajęć uczniowie poznają detale architektoniczne i zdobienia staromiej skich kamieniczek, a także podstawowe pojęcia z dziedziny architektury. Punktem wyjścia jest fragment kroniki Galla Anonima o takim złupieniu pierwszej stolicy, Gnie zna, że „w ruinach dzikie zwierzęta mieszkały”. Następnie w trakcie spaceru ucznio wie poszukują zwierząt, które „zamieszkują” Stare Miasto na ścianach budowli. Na koniec tworzą swoją plastyczną wizję „staromiejskiego zwierzyńca”. Podczas zajęć zostają wprowadzone podstawowe pojęcia z zakresu zdobnictwa i detalu architek tonicznego, takie jak płaskorzeźba, rzeźba, polichromia.

Czas trwania lekcji: ok. 1,5 godziny (w zależności od liczby uczniów)

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 25 osób

Szkoła podstawowa

637 1

Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry

68 13 SZKOŁA PODSTAWOWA

Wokół Palmir – ścieżka edukacyjna

Typ lekcji: zajęcia plenerowe

Miejsce realizacji: spacer wokół Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry

Grupa wiekowa: szkoła podstawowa (klasy IV–VI)

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej: I., II., 2.1., 2.2., 3.1., 27.2.

Opis lekcji: Lekcja jest realizowana na ścieżce edukacyjnej wokół Muzeum – Miejsca Pamięci Palmiry, w malowniczym Lesie Palmirskim na terenie Kampinoskiego Parku Naro dowego. Uczniowie poznają zróżnicowany krajobraz przyrodniczy, na który składają się las sosnowy, wydmy, endemiczne brzozy czarne, bagno, zniszczenia dokonane przez trąbę powietrzną. Poznają również wybrane fragmenty historii tego miejsca, czyli pozostałości po przedwojennej składnicy amunicji, dowiadują się o zwycięskiej potyczce we wrześniu 1939 r. z niemieckimi czołgami i wreszcie poznają szczegóły zbrodni dokonanej przez Niemców w czasie okupacji.

Elementem niezmiernie ważnym jest budowanie postawy szacunku wobec przyro dy i historii.

Szkoła podstawowa

Czas trwania lekcji: ok. 1 godziny

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (w zależności od warunków atmosferycznych)

Maksymalna liczba uczestników: 25 osób

6 39 1 SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE

Niepodległa Rzeczpospolita Kampinoska

Typ lekcji: lekcja muzealna, prezentacja multimedialna, film, prezentacja artefaktów

Miejsce realizacji: Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry

Grupa wiekowa: szkoły ponadgimnazjalne

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej dla szkół ponadgimnazjalnych: I., II., III., 8.2., 8.3., 8.4.

Opis lekcji: Uczestnicy lekcji muzealnej poznają historię partyzantki działającej na terenie Pusz czy Kampinoskiej. Szczegółowo zostają omówione takie zagadnienia, jak Polskie Państwo Podziemne, konspiracja na terenie puszczy – struktury, szkolenie, akcje bojowe, plan „Burza”, Niepodległa Rzeczpospolita Kampinoska, wycofanie oddzia łów partyzanckich z puszczy i klęska pod Jaktorowem.

Uczniowie odkryją tajemnicę niezwykłego rajdu por. Adolfa Pilcha i jego żołnierzy, którzy w przeddzień powstania przybyli do Kampinosu z terenów Wileńszczyzny i w znaczący sposób zasilili stacjonujące tu oddziały. Lekcję wzbogacą relacje świadków udokumentowane w filmie Rzeczpospolita Kampinoska.

Czas trwania lekcji: ok. 1 godziny

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 25 osób

Szkoły ponadgimnazjalne

70 13 SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE

Na pomoc walczącej stolicy – Palmiry we wrześniu 1939 r.

Typ lekcji: lekcja muzealna, prezentacja multimedialna, film, prezentacja artefaktów

Miejsce realizacji: Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry

Grupa wiekowa: szkoły ponadgimnazjalne

Realizowane wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej historii dla szkół ponadgimnazjalnych: I., II., III., 7.2.

Opis lekcji: Celem lekcji jest przybliżenie wydarzeń, które miały miejsce w Palmirach, Puszczy Kampinoskiej i najbliższej okolicy Muzeum we wrześniu 1939 r. Główną osią nar racji jest odwrót wojsk polskich znad Bzury przez Puszczę Kampinoską do War szawy. Poprzez ukazanie epizodów z kampanii wrześniowej uczniowie dowiadują się o bohaterskiej postawie polskich żołnierzy walczących z Niemcami, o tym, że dookoła mimo upływu lat jest wiele śladów walki z okresu II wojny światowej. Dzię ki prezentacji multimedialnej, a przede wszystkim autentycznym elementom (bądź ich wiernym kopiom) uczniowie poznają uzbrojenie i wyposażenie polskiej armii.

Dowiadują się o zaawansowanych pracach polskiego przemysłu zbrojeniowego w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Uczniowie w ramach zajęć otrzymują do przeczytania fragmenty wspomnień żołnierzy wrześniowych. Na ich podstawie mają samodzielnie (pisemnie bądź ustnie) określić sytuację, w której znalazły się poszczególne oddziały Wojska Polskiego, oraz słuszność decyzji podejmowanych przez ich dowódców.

Szkoły ponadgimnazjalne

Czas trwania lekcji: ok. 1 godziny

Termin i godziny zajęć: wtorek–piątek (godzina do uzgodnienia telefonicznie)

Maksymalna liczba uczestników: 25 osób

Jak zamawiać lekcje? ekcje należy zamawiać telefonicznie, pod numerem Centrum Edukacji L Muzeum Historycznego m.st. Warszawy 48 22 531 38 52, od poniedziałku do piątku w godzinach 9–16, lub poprzez e-mail: edukacja@mhw.pl. odczas zamawiania zajęć będą niezbędne następujące informacje: P temat i termin planowanej lekcji, liczba uczestników, nazwa i numer szkoły, numer telefonu do szkoły oraz nazwisko nauczyciela.

Lekcje prosimy zamawiać z dwutygodniowym wyprzedzeniem.

Zajęcia należy potwierdzić lub odwołać na 3 dni przed terminem.

Terminy zajęć Zajęcia odbywają się od wtorku do piątku w godzinach 9–14. zas trwania lekcji waha się od 45 minut do 1,5 godziny, C w zależności od tematu.

Koszt lekcji Koszt zajęć muzealnych wynosi 100 zł z podatkiem VAT. płatę za lekcję należy wnieść w dniu zajęć w kasie biletowej Muzeum O Historycznego m.st. Warszawy lub oddziału.

Ważne informacje Grupa może liczyć maksymalnie 30 osób. piekun jest zobowiązany do pozostawania z grupą przez cały czas O pobytu w Muzeum.

Pełna oferta edukacyjna Muzeum Historycznego m.st. Warszawy i oddziałów znajduje się na stronie internetowej www.mhw.pl.

Spis zajęć Temat

Miejsce zajęć

Etap edukacyjny

W podziemnym świecie warszawskich legend

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

przedszkole, szkoła podstawowa (klasy I–III)

Panoramy Warszawy – piękno starej i nowej stolicy

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

szkoła podstawowa (klasy I–III)

Stacja Starówka, czyli ciuchcią po Warszawie – NOWOŚĆ

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

szkoła podstawowa (klasy I–III)

Szlakiem detali architektonicznych Starego Miasta – NOWOŚĆ

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI)

Warszawa w czasach „Lalki” – NOWOŚĆ

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

gimnazjum

Żyli, tu byli... O tych, którzy przed nami na Starówce mieszkali – NOWOŚĆ

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI)

Dawne gry i zabawy podwórkowe

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

szkoła podstawowa (klasy I–III)

Nad Wisłą wszystko się zaczęło…

– warszawskie mosty

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

szkoła podstawowa (klasy I–III)

Wiele twarzy warszawskiej Syrenki

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

szkoła podstawowa (klasy I–III)

Legendy warszawskie

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI)

Potwory i upiory dawnej Warszawy

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

szkoła podstawowa (klasy I–III)

Szlakiem legend warszawskich

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI)

1918 – powrót do wolności – NOWOŚĆ

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

gimnazjum

Warszawa w czasie II wojny światowej

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne

Miasto, masa, maszyna – NOWOŚĆ

Muzeum Woli

szkoła podstawowa, gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI)

Warszawscy rzemieślnicy – NOWOŚĆ

Muzeum Woli

Laboratorium warszawiaków – NOWOŚĆ

Muzeum Woli

szkoła podstawowa (klasy IV–VI)

Leki z polnej apteki

Muzeum Farmacji

przedszkole, szkoła podstawowa (klasy I–III)

Otruci czy nie? Schyłek panowania Piastów na Mazowszu

Muzeum Farmacji

gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne

Od wierzby do aspiryny

Muzeum Farmacji

szkoły ponadgimnazjalne

Ignacy Łukasiewicz – twórca światowego przemysłu naftowego

Muzeum Farmacji

gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne

Historia stosowania substancji uzależniających

Muzeum Farmacji

gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne

Apteka – pierwsze laboratorium chemiczne

Muzeum Farmacji

gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne

Tradycyjne lecznictwo w Japonii

Muzeum Farmacji

szkoły ponadgimnazjalne

Od osady do miasteczka – jak powstawała warszawska Praga

Muzeum Warszawskiej Pragi

szkoła podstawowa (klasy IV–VI)

Szlakiem ginących zawodów – NOWOŚĆ

Muzeum Warszawskiej Pragi

szkoła podstawowa (klasy I–III)

Dłutem, piórkiem, rysikiem – artystyczne zabawy graficzne

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

przedszkole, szkoła podstawowa (klasy I–III)

Legendy warszawskie opowiedziane dłutkiem – NOWOŚĆ

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

szkoła podstawowa (klasy I–III)

Czar czcionki – w oficynie drukarskiej

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

szkoła podstawowa (klasy IV–VI)

Marmurki zaklęte w papierze

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy

przedszkole, szkoła podstawowa (klasy I–III)

Janusz Korczak – życie i dzieło – NOWOŚĆ

„Korczakianum”

szkoły ponadgimnazjalne

Korczak w Warszawie – NOWOŚĆ

„Korczakianum”

szkoły ponadgimnazjalne

Prawa dziecka wczoraj i dziś – NOWOŚĆ

„Korczakianum”

szkoła podstawowa (klasy IV–VI)

Od szczegółu do ogółu, czyli jak odnaleźć się na Starówce – NOWOŚĆ

Centrum Interpretacji Zabytku

szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI)

Skarby ludzkości – Światowe Dziedzictwo UNESCO – NOWOŚĆ

Centrum Interpretacji Zabytku

szkoła podstawowa (klasy I–III, IV–VI)

Warszawa ginąca, zniszczona, odzyskana – NOWOŚĆ

Centrum Interpretacji Zabytku

szkoły ponadgimnazjalne

Staromiejski zwierzyniec – NOWOŚĆ

Centrum Interpretacji Zabytku

szkoła podstawowa (klasy I–III)

Wokół Palmir – ścieżka edukacyjna – NOWOŚĆ

Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry

szkoła podstawowa (klasy IV–VI)

Niepodległa Rzeczpospolita Kampinoska – NOWOŚĆ

Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry

szkoły ponadgimnazjalne

Na pomoc walczącej stolicy – Palmiry we wrześniu 1939 r. – NOWOŚĆ

Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry

szkoły ponadgimnazjalne

Dla nauczycieli

Dla rodziców

Artykuły psychologów i pedagogów szkolnych, scenariusze lekcji, prezentacje i praktyczne wskazówki pomagające zaciekawiać uczniów, rozwijać naturalną chęć pogłębiaia wiedzy.

Inspirujące artykuły, praktyczne porady psychologów, które pomogą rodzicom wspierać dzieci w poszukiwaniu pasji i swoich mocnych stron.

O programie iedzieć Chcesz dow się w ięcej od orzących eksper tów tw isz na progra m? Nap zi k.pl ud uB ed t@ kontak

Informacje na temat programu „eduBudzik. Nakręcamy edukacje” opisy poszczególnych etapów i elementów programu wraz z praktycznymi wskazówkami.

Ekspedycje naukowe Idea oraz program ekspedycji naukowych, partnerzy programu, blog wolonatariuszy Nowej Ery oraz galeria zdjęć.

www.edubudzik.pl Nakręca do mądrego wspierania dzieci Eksperci podkreślają, że czas między 9 a 12 rokiem życia dzieci to kluczowy moment, w którym wrodzona ciekawość świata pobudza naturalną chęć zdobywania wiedzy oraz instynkt odkrywcy. Chcesz wiedzieć, co zrobić, aby zachęcać uczniów do aktywnego uczestnictwa w lekcjach? Jak wychować dzieci ciekawe świata oraz jak zachęcić do efektywnego spędzania czasu? Zapraszamy na www.edubudzik.pl.

58 322 45 45 z telefonów komórkowych i stacjonarnych, godziny pracy infolinii 8:00–19:00 pn-pt

www.edubudzik.pl kontakt@edubudzik.pl nowaera@nowaera.pl

Nowa Era Sp. z o.o.

Aleje Jerozolimskie 146 D 02-305 Warszawa