JÓZEF SZAJNA
www.napiorkowska.pl
Ĺťycie zmieniam w obraz... J. Szajna
www.napiorkowska.pl
Uścisk, gwasz, 42x29 cm, 1996 r.
www.napiorkowska.pl
JÓZEF SZAJNA – jeden z najwybitniejszych artystów świata teatru i sztuki. Malarz, scenograf, reżyser, teoretyk teatru, twórca autorskich, nowatorskich przedstawień, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. To o nim, w roku 1989 podczas Biennale Sztuki w brazylijskim Sao Paulo, krytycy mówili, że jest jednym z pięciu największych artystów XX wieku. Uczestnik walki antyfaszystowskiej, aresztowany był więźniem obozów koncentracyjnych w Oświęcimiu i Buchenwaldzie. Członek Antynazistowskiego Ruchu Oporu 1939-1945 (ZWZ AK). Urodzony w Rzeszowie 13 marca 1922; zm. 24 czerwca 2008 w Warszawie.
www.napiorkowska.pl
`````````````````````````````````````````KlÄ…twa, rysunek, 30x21 cm, 1996 r.
Para, rysunek, 21x30 cm, 1996 r.
www.napiorkowska.pl
Na plaĹźy, rysunek, 29x41 cm, 1996 r.
Taniec, rysunek, 39x28 cm, 1998 r.
www.napiorkowska.pl
Tango, rysunek, 39x28 cm, 2002 r.
www.napiorkowska.pl
Gwałt, rysunek, 21x30 cm, 1999 r.
Dotyk, rysunek, 29x41 cm, 2004 r.
www.napiorkowska.pl
Jedna kreska artysty oddziela czasem dwie epoki sztuki. S. J. Lec
www.napiorkowska.pl
Akt, rysunek, 42x29 cm
Akt, rysunek, 30x21 cm, 2002 r.
www.napiorkowska.pl
Akt, rysunek, 29x20 cm
Ona, rysunek, 39x28 cm, 1998 r.
www.napiorkowska.pl
W rysunkach z późnego okresu twórczości Józef Szajna przedstawia subtelny erotyzm. W tych pracach doskonała, płynnie prowadzona kreska oddaje różne stany emocjonalne i wrażenia – zachwyt nad witalnością młodości, a także refleksję nad przemijaniem np. prace Dwadzieścia, Czterdzieści, Sześćdziesiąt.
www.napiorkowska.pl
Siedemnaście, rysunek, 66x96 cm, 1996 r.
Rozmowa, rysunek, 30x21 cm, 2004 r.
www.napiorkowska.pl
Dwadzieścia, rysunek, 66x97 cm, 1996 r.
Czterdzieści, rysunek, 66x97 cm, 1996 r.
www.napiorkowska.pl
Sześćdziesiąt, rysunek, 66x97 cm, 1996 r.
Sto, rysunek, 66x97 cm, 1996 r.
www.napiorkowska.pl
Pokazałem więc dzień człowieka, który stał się numerem Józef Szajna
Jako współautor scenariusza i współinscenizator „Akropolis” miałem pierwszy raz możność przekazania idei (...) wyniesionych z obozowych doświadczeń. Pokazałem więc dzień człowieka, który stał się numerem (...) Zapełniłem przestrzeń rurami, taczkami i starymi wannami, bo więźniowie dostali zadanie, by zbudować dla siebie obóz, czyli grób-krematorium. Ich kostiumy to były łachy zrobione z wypalonych worków, łachy upstrzone ranami-bliznami, ciała-kostiumu (...) Drewniane chodaki jak okowy wyrażały ich ciężki chód, stukot milionów nóg w procesach więziennego misterium. Orkiestra przygrywała kukłom ofiar niesionych na śmierć i towarzyszyła pracy, która służyła śmierci... (fragm. publikacji M. Czanerle, pt. Szajna, Gdańsk 1974, s. 120)
www.napiorkowska.pl
Z cyklu „Mrowiska”, obraz, 65x65 cm
www.napiorkowska.pl
Bez tytułu, technika mieszana
Bez tytułu, technika mieszana
www.napiorkowska.pl
Bez tytułu, technika mieszana
Bez tytułu, technika mieszana
www.napiorkowska.pl
Bez tytułu, technika mieszana
Bez tytułu, technika mieszana
www.napiorkowska.pl
to treść przekazywana była podstawowo istotna Wprawdzie były to działania plastyczne zgodne z trendami epoki, ale nie wynikały z mody czasu. Mimo że z formalnego punktu widzenia dochodził artysta do analogicznych jak inni współcześni rezultatów: negacji norm estetycznych i podnoszenia materiałów i przedmiotów zdegradowanych do rangi sztuki; jednak inny kierował nim powód twórczy i inne stawiał sobie zadania i cele. W dobie, gdy powszechne stało się przekonanie wyrażone przez McLuhana, że 2 środek przekazu sam jest przekazem , przesłanie w sztuce utraciło swoją ważność. Większość artystów dążyła do zaskoczenia widzów zastosowaniem tworzywa i formy, jakich nikt nie użył przed nimi. Dla Szajny – odwrotnie: to treść przekazywana była podstawowo istotna. Dla jej wyartykułowania poszukiwał adekwatnych środków i znajdywał je w zgrzebnych przedmiotach codzienności i z kręgu arte povera, bo tylko one mogły udźwignąć jego idee i jego wizję. I nie z potrzeby przeciwstawienia się konwencjom przełamywał barierę dyscyplin stając na pograniczu plastyki i teatru, ale dlatego, że żadna z nich z osobna nie potrafiła tej idei i wizji sprostać. Także i sprzeciw wobec norm estetycznych nie wynikał u Szajny z buntu przeciw tradycji, ale miał podłoże w kryzysie wyobrażeń o uszlachetniającym wpływie piękna na człowieka, kryzysie, który w brutalny sposób ujawniły doświadczenia wojny. (fragm. artykułu Bożeny Kowalskiej pt. Wielcy nieobecni)
www.napiorkowska.pl
Bez tytułu, technika mieszana
Faust, gwasz
www.napiorkowska.pl
Faust, gwasz
Don Kichot, technika mieszana
www.napiorkowska.pl
Bez tytułu, technika mieszana
www.napiorkowska.pl
Bez tytułu, technika mieszana
Honorka / Nowa Huta, gwasz, 30x16 cm
www.napiorkowska.pl
Szajna był prekursorem głównych tendencji sztuki lat 60.
Szajna był prekursorem głównych tendencji sztuki lat 60.: dążności do integracji dyscyplin i wyjścia malarstwa w przestrzeń. Do teatru wszedł od strony sztuki, wiedziony obydwiema tymi potrzebami i z bagażem eksperymentalnych działań w malarstwie. W drugiej połowie lat 50. tworzył, jak niemal wszyscy artyści w owym czasie, malarstwo materii, by wkrótce poszerzyć repertuar środków o przedmioty zdegradowane, śmietnikowe, z których budował asamblaże i kompozycje reliefowe osadzone w estetyce antyestetyzmu. (fragm. artykułu Bożeny Kowalskiej pt. Wielcy nieobecni)
www.napiorkowska.pl
Brutuss, kolaĹź, 70x50 cm, 2007 r.
www.napiorkowska.pl
Pajacco, kolaĹź, 75x59 cm, 2000 r.
www.napiorkowska.pl
Galeria Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej Warszawa ul. Świętokrzyska 32, ul. Puławska 17, Rynek Starego Miasta 19/21/21 A; Poznań, Stary Rynek 95/96 ; Bruksela, Mont des Arts 8; tel. (48) 22 652 11 77;
www.napiorkowska.pl