Packaging Design 1 AJ. Yaowanart Narintornsorasak วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
ประวัติความเป็นมา และวิวัฒนาการของบรรจุภัณฑ์ วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
วิวัฒนาการของบรรจุภัณฑ์ ในยุคหินเมื่อมนุษย์ล่าสัตว์ได้ ก็จะใช้หนังสัตว์ หรือ ใบไม้ห่อหุ้มสัตว์ที่ล่ามาได้เพื่อป้องกันพวกแมลง แสงแดด และฝน สิ่งที่ใช้ในการห่อหุ้มจะเป็นวัสดุ ธรรมชาติที่สามารถหาได้ เช่น ใบไม้ เปลือกไม้ เปลือก หอย กระบอกไม้ กระเพาะสัตว์ หนังสัตว์ ต่อมามนุษย์เริ่มรู้จักการประดิษฐ์ คิดค้นภาชนะบรรจุ ด้วยการดัดแปลงคุณสมบัติทางกายภาพของ วัสดุทาง ธรรมชาติให้มีรูปร่างและหน้าที่ใช้สอยเพิ่มขึ้นนี่เอง จึง จัดว่าเป็นการออกแบบบรรจุภัณฑ์แบบดั้งเดิม (Primitive Packaging Design) http://www.draganmilev.com วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
รูปแบบของบรรจุภัณฑ์ในอดีต
ในราว ค . ศ . 1200 รูปแบบของการบรรจุภัณฑ์ ที่ปรากฏเป็นหลักฐาน ได้แก่
วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
วัสดุ [ุMaterials]
รูปแบบและการใช้ [Package Form And Use]
หนัง[Leather]
การห่อ พับเป็น กระเป๋า ถุง
ผ้า [Cloth]
การห่อ พับเป็น ถุง กระสอบ
ไม้ [Wood]
ถังไม้ หีบ ไม้ ลัง กําปั่น
วัชพืชหรือผลิตภัณฑ์จากไม้ [Grass/Split Wood]
ตะกร้า เสื่อ สิ่งทอ
หิน [Stone]
กาน้ํา คณโฑ
ดิน [Earthenware]
หม้อ ถ้วยชาม ฯลฯ
โลหะ [Metal]
หม้อ ถ้วยชาม กาน้ํา
แก้ว [Glass]
แก้วน้ํา ขวด ชาม คณโฑ
การค้าปลีกสมัยใหม่ทําให้การ บรรจุภัณฑ์ มีความสําคัญมากที่สุดใน การเก็บรักษาและป้องกัน ไม่ให้ ผลิตภัณฑ์เกิดความเสียหาย ระหว่าง การขนส่งจากโรงงานผลิต ไปยังร้านค้า ปลีกหรือผู้บริโภค ที่สั่งสินค้าโดยตรง นอกจากนี้บรรจุภัณฑ์ยังถูกใช้ให้ เป็น สื่อโฆษณา ที่สามารถเคลื่อนที่ไป ไหนต่อไหนได้ ป้องกันไม่ให้ผลิตภัณฑ์มี รอยขีดข่วน แสดงรายละเอียด การใช้ หรือแม้แต่เป็นส่วนหนึ่งของผลิตภัณฑ์ เอง
วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
วิวัฒนาการวัสดุบรรจุภัณฑ์ และการใช้งาน
วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
วิวัฒนาการวัสดุบรรจุภัณฑ์และการใช้งาน แรกเริ่มที่มนุษย์อยู่รวมกันเป็นกลุ่ม เล็ก ๆ และดํารงชีวิตง่าย ๆ ด้วยการ อาศัยผลิตผลจากการเพาะปลูก หรือ การเลี้ยงสัตว์เพียงจํานวนไม่มาก มี การพึ่งพาอาศัยและติดต่อกันในกลุ่ม ใกล้เคียงเท่านั้น
วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
การเคลื่อนย้ายสิ่งของเครื่องใช้ที่มี การแลกเปลี่ยน ก็อาศัยภาชนะตาม พื้นบ้านที่ใช้กันอยู่ในครัวเรือนตาม สะดวกแต่ต่อมาเมื่อการแลกเปลี่ยน ขยายขอบเขตจนถึงขนาดมีการซื้อ ขายและขยายขอบเขตวงกว้างออก ไปมาก ๆ บรรจุภัณฑ์ใหม่ ๆ จึงเริ่ม เข้ามามีบทบาท
วิวัฒนาการวัสดุบรรจุภัณฑ์และการใช้งาน เริ่มมีการคิดค้นและประดิษฐ์บรรจุ ภัณฑ์ต่าง ๆ เพื่อสนองความต้องการ ในแต่ละกรณี เช่น ใช้ใบไม้มาทํา กระทง ห่อขนม เอากิ่งไม้หรือเปลือก ไม้มาสานทํา กระจาด ชะลอม ตะกร้า ฯลฯ ซึ่งบรรจุภัณฑ์เหล่านี้เป็นพื้นฐาน มาจากการคิดค้นจากวัสดุธรรมชาติ และพัฒนามาเป็นบรรจุภัณฑ์ในยุคต่อ มา
วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
วัสดุธรรมชาติ เช่น ใบไม้ เปลือกหอย หนังสัตว์ เปลือกผลไม้ ไม้ที่กลวง ใน อดีตมนุษย์ยังไม่รู้จักการเพาะปลูก จึง ต้องออกหาอาหารในป่า จึงได้คิดหา สิ่งรอบตัวมาช่วยในการขนของเพื่อ ให้ได้ของคราวละมาก ๆ
ยุคของบรรจุภัณฑ์ 5000 BC. - ปัจจุบัน
วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
ยุคของบรรจุภัณฑ์ 5000 BC. วัสดุจาก พืช และสัตว์ ตะกร้า ถุง กระสอบ ต่อมามนุษย์เริ่ม ประยุกต์สิ่งรอบตัวเดิม ให้สะดวกต่อ การใช้งานและ มีความทนทานมาก ยิ่งขึ้น เช่น ทําเครื่องปั้นดินเผาจาก ดิน หรือกล่องจากไม้ 2500 BC. ค้นพบเม็ดแก้วแต่ใช้ทําเป็น เครื่องประดับ
วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
1500 BC. รู้จักการทําแก้วให้เป็นภาชนะ ปลายยุคหิน เริ่มนําโลหะมาใช้เป็นภาชนะ
ยุคของบรรจุภัณฑ์ ยุคโรมันถึงศตวรรษที่ 14 – 16 มีการนําเอาวัสดุต่าง ๆ มา ประยุกต์ใช้เป็นภาชนะต่างๆ - ไม้ ได้แก่ ถัง ลัง หีบ ตะกร้า - หนังสัตว์ ได้แก่ วัสดุห่อหุ้ม ถุง ขวด - ดินเผา ได้แก่ ชาม หม้อ ไห คณโฑ - แก้ว ได้แก่ ถ้วย ชาม ขวด - หิน ได้แก่ หม้อ ไห
วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
- กระดาษ ได้แก่ ห่อหุ้มสินค้า (ยังไม่มีการขึ้นรูป) ปลายศตวรรษที่ 19 เกิดการปฏิวัติอุตสาหกรรม ( Industrial revolution) ทําให้เกิด กําลังในการซื้อสินค้าอุปโภคบริโภค เพิ่มมากขึ้น จึงต้องพัฒนาบรรจุภัณฑ์ ให้ดียิ่งขึ้น
ยุคคลาสสิก (ค.ศ. 1880 - 1899) เริ่มมีการแบ่งบรรจุสินค้า มี การบ่งบอกยี่ห้อและสรรพคุณ บนบรรจุภัณฑ์
พัฒนากระป๋องบรรจุ ใช้เป็นบรรจุภัณฑ์ สําหรับบุหรี่ และขนมประเภท Biscuits
วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
ยุคคลาสสิก (ค.ศ. 1880 - 1899) เกิดหลอดบีบ (Collapsible tube) บรรจุภัณฑ์สําหรับยาสีฟัน
วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
เริ่มมีการขึ้นรูปของกระดาษ โดยเริ่มแรกมีลักษณะเป็นกล่อง
พัฒนาขวดแก้ว และฝาปิด โดยใช้จุกเครื่องเคลือบดินเผา หรือฝาจีบโลหะ
ยุคนูโว (ค.ศ. 1900 - 1919) ใช้ศิลปะอาร์ตนูโว ซึ่งมีลักษณะวิจิตร บรรจงนิยมใช้เส้นโค้งเลียนแบบ ธรรมชาติ สีที่ให้ความนุ่มนวล เช่น เครื่องสําอางเน้นความหรูหรา
http://www.perfumes.com/eng/bottles.htm วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
ยุคเดคโค (ค.ศ. 1920 - 1939) นิยมใช้เส้นตรงและรูปทรงเรขาคณิต เกิดบรรจุภัณฑ์ชนิด ใหม่ได้แก่ - พลาสติก มีการใช้จริง ๆ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1907 - Cellophane เป็นฟิล์มบางใส นิยมใช้แพร่หลาย โดยใช้ ในห่อขนม หรือหุ้มรอบซองและกล่อง - อลูมิเนียม ใช้ทําหลอดยาสีฟัน กล่องกระดาษแข็งเคลือบไข สําหรับสินค้าที่ต้องการเก็บไว้ได้นาน ใช้บรรจุไอศกรีม ครีม นม ( paper bottle) กระป๋อง ใช้บรรจุเบียร์ - เกิดบรรจุภัณฑ์ชนิดใหม่คือ Aluminum foil และ Cellophane film
วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
ยุคปฏิวัติบริการ (ค.ศ. 1940 – 1959) เกิดบรรจุภัณฑ์ชนิดใหม่ได้แก่ กระป๋องอัดฉีดแอ โรซอล จะมีสารขับดันอยู่ภายใน และจะออกมาพร้อม กับผลิตภัณฑ์ เมื่อกดหัวฉีด เช่นกระป๋องสเปรย์
flexible packaging บรรจุภัณฑ์ที่อ่อนตัวไม่คงรูป
squeezable bottle ขวดที่บีบได้
blister pack แผ่นพลาสติกที่มีช่องบุ๋มเรียงกัน สําหรับบรรจุผลิตภัณฑ์ เช่น แผงยา
http://multisakaabadi.indonetwork.net/520406/flexible-packaging.htm วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
ยุคเทคโนโลยี (ค.ศ. 1960 - 1970) ขวดพลาสติก กล่องกระดาษเคลือบ ไข กล่องกระดาษ เริ่มมีการนําไป ประกบกับฟิล์มพลาสติก เพื่อใช้แทน ขวดแก้วบรรจุนม กระป๋องโลหะ นํามาบรรจุเครื่องดื่ม มีการใช้อลูมิเนียมฟลอยล์ และฟิล์ม โพลิเอทธิลีนอย่างแพร่หลายยิ่งขึ้น เริ่มมีการใช้ฝาขวดที่เป็นอลูมิเนียม และฝาขวดชนิดฝาเกลียว
วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
ยุคนักออกแบบสร้างสรรค์ (ค.ศ. 1980 - 1989)
เน้นคํานึงถึงการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ใช้ squeezable bottle แทนขวดแก้ว
วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
ค.ศ. 1990 - 1999 aseptic packaging บรรจุภัณฑ์ ปลอดเชื้อ เพื่อความปลอดภัยของผู้ บริโภค คํานึงถึงความสะดวกสบาย ความ สวยงามมากขึ้น อีกทั้งยังคํานึงถึง ต้นทุนและการนํากลับมาใช้ใหม่
วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
ค.ศ. 2000 – 2003 ความปลอดภัย เน้นสุขภาพของผู้บริโภค รูปแบบ ดึงดูดความสนใจ ใช้กราฟิก และ รูปร่างแปลกใหม่ สิ่งแวดล้อม เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ใช้ หลัก 3R (Recycle - Reuse - Reduce) ราคา ต้นทุนการผลิตเหมาะสมกับ ผลิตภัณฑ์ อื่น ๆ อาจมีของแถมเพื่อดึงดูดผู้บริโภค วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
จุดเด่นของบรรจุภัณฑ์ในยุคปัจจุบัน รูปทรง สีสันแปลกใหม่ เล่นลวดลาย และกราฟิก พกพาง่าย สะดวกต่อการใช้งาน บรรจุภัณฑ์มีขนาดเล็กลง มีการใช้ วัสดุร่วม สามารถนํากลับมาใช้ใหม่ได้ เป็น มิตรกับสิ่งแวดล้อม มีหลายหลาย เพิ่มทางเลือกให้กับ ผู้บริโภค วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009
สรุป ปรากฏการณ์เหล่านี้ทําให้ตัวบรรจุภัณฑ์ (Package) เริ่มเข้ามามีบทบาทแทน พนักงานขายมีความสําคัญมากในฐานะ “ตัวแสดงสินค้า” The Representation of Product) ที่ต้องการแสดงให้ผู้บริโภคเห็นถึงเนื้อในหรือเนื้อหา (Content) ของ สินค้าด้วยการให้ข้อมูลรายละเอียดของสินค้าบนหีบห่อ โดยใช้เทคนิควิธีการ ออกแบบสมัยใหม่ที่สามารถดึงดูดผู้บริโภคได้ หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นต้นมาจึงมีการพัฒนากรรมวิธีการผลิตบรรจุภัณฑ์หรือ ภาชนะบรรจุ ความเร็ว ความเข้าใจด้านศิลปะ และกราฟิกดีไซน์ ด้วยเหตุและปัจจัยดังที่กล่าวมาแล้ว จึงเป็นผลให้เกิดอาชีพเฉพาะขึ้นในวงการ อุตสาหกรรม คือ อาชีพนักออกแบบบรรจุภัณฑ์ (Packaging Designer)
วันพฤหัสบดีที่ 30 กรกฎาคม 2009