มาลัยดอกพิกุล
อาจารย์ขจร อิศราสุชีพ คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร
พิกุลเป็นดอกไม้ขนาดเล็กสีขาวนวล มีกลิ่น หอม (กลิ่นยังคงอยู่แม้ตากแห้งแล้ว) ทีต่ ้องทะนุถนอมเป็นพิเศษ เมื่อดอกใกล้โรยจะมีสี เหลืองอมน้าตาล เพราะเป็นดอกไม้ที่หมดอายุแล้ว ร่วงหล่นจากต้นจึงไม่มีก้านดอกส้าหรับดูดน้าเลียง ก่อนน้ามาร้อยควรน้าไปล้างน้าเอาเศษผงออก แช่ น้าทิงไว้สักครู่ก่อนน้ามาร้อย โบราณร้อยพันใส่กาบกล้วยหรือตอก เพราะ เป็นวัสดุที่ชุ่มน้าท้าให้ดอกพิกุลยังคงสดอยู่ไม่เหี่ยว ง่าย กาบกล้วยเป็นวัสดุที่หาได้ในท้องถิ่นและขึน ทรงได้ง่ายอีกด้วย
วัสดุ อุปกรณ์ 1. ดอกพิกุลเลือกดอกสีขาวสดใหม่ 2. ดอกรัก 3. ดอกชบาร่ม 4. กาบกล้วยควรเลือกกาบที่มสี ีขาว 5. ด้ายมาลัย 6. เข็มมาลัย 7. กรรไกร 8. มีดบาง
ขั้นตอนการประดิษฐ์มาลัยดอกพิกุล 1. ใช้มีดบางผ่าแบ่งกาบกล้วยเป็นเส้นขนาดความกว้าง 1 นิว ความประมาณ 1.2 เมตร 2. ฝานลอกกาบด้านในออก
3. ขดเป็ นวงขนาดเส้ นผ่านศูนย์กลาง 7 นิ ้ว มัดด้ วยด้ ายมาลัยให้ แน่นเป็ นช่วงๆ 4. การมัดกาบกล้ วย
5.ร้อยดอกพิกุล โดยเลือกดอกที่มีสีขาว ร้อยหันหน้าดอกไปทางเดียวกัน ความยาวประมาณ 3 เมตร รูดใส่ด้าย 6. ผูกเส้นดอกพิกุลที่รอ้ ยไว้เข้ากับวงกาบกล้วย
7. พันเข้ากับวงกาบกล้วย 8. พันให้เเต่ละวงรอบชิดกันดึงให้กระชับ
9. พันจนเต็มรอบวงกาบกล้วย ผูกเก็บปลายด้ายให้เรียบ
10. ร้อยมาลัยซีกกลีบดอกรัก 5 หลักโดยแถวที่ 1 ดอกรัก 3 กลีบร้อยเรียงต่อกันใน ลักษณะไม่เกินครึง่ วงกลม 11. แถวที่ 2 กลีบร้อยกลีบดอกรัก 2 กลีบ ร้อยอยู่ระหว่างกลีบที่ 1 กับ 2 และกลีบที่ 2 กับ 3 ของแถวที่ 1 12. ร้อยเช่นนีสลับกันไป จนได้ความยาว 6 นิว จ้านวน 1 เส้น
13. ร้อยมาลัยซีกแกนดอกรัก 5 หลักโดยแถวที่ 1 แกนดอกรัก 3 กลีบร้อยเรียงต่อกันในลักษณะ ไม่เกินครึ่งวงกลม 14. แถวที่ 2 แกนดอกรัก 2 กลีบ ร้อยอยู่ระหว่างกลีบที่1 กับ 2 และกลีบที่ 2 กับ 3 ของแถวที่ 1 15. ร้อยเช่นนีสลับกันไป จนได้ความยาว 3 นิว จ้านวน 1 เส้น
16. ร้อยอุบะขาเดียว โดยร้อยดอกชบาร่มจ้านวน 1 ดอก ตามด้วยดอกรัก จ้านวน 7 ดอก รูดใส่ด้าย 1 เส้น ร้อยอุบะขาเดียวจ้านวน 9 เส้น 17. จัดปลายดอกชบาร่มให้เสมอกัน จากนันมัดรวมกัน เป็นอุบะแขก
18. ส่วนประกอบของมาลัย
19. น้ามาลัยซีกกลีบดอกรักรัดเข้ากับตัวมาลัยดอกพิกุล ผูกให้แน่นเหลือชายด้ายไว้ ส้าหรับผูกอุบะ 20. ผูกอุบะแขกเข้ากับตัวมาลัยซีกให้แน่น ตัดชายด้ายที่เหลือออก
21. ผูกมาลัยซีกแกนดอกรักเข้าระหว่างอุบะและตัวมาลัย มัดให้เเน่นตัดชาย ด้ายที่เหลือให้เรียบร้อย
ภาพชิ้นงานสาเร็จ