ตํารับมาตรฐานอาหาร สําหรับผูปวยเบาหวาน
โดย นายธีรภัทร พรหมนวล นายธนาธิป พิมพศิริ ตํารับนี้เปนสวนหนึ่งของโครงงานพิเศษของสาขาวิชาอุตสาหกรรมการบริการอาหาร เรื่อง การจัดทําตํารับมาตรฐานอาหารสําหรับผูปวยเบาหวาน สาขาวิชาอุตสาหกรรมการบริการอาหาร คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร ประจําป 2562
ค�าน�า หนังสือเล่มนี้ เรื่อง ตํารับมาตรฐานอาหารสําหรับผู้ปวย โรคเบาหวาน เป็น ผลงานจากโครงงานพิเศษ การจัดท�าต�ารับ มาตรฐานอาหารส�าหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน ซึ่งเป็นโครงการของ นายธี ร ภั ท ร พรหมนวล และนายธนาธิ ป พิ ม พ์ ศิ ริ ในสถาบั น เทคโนโลยีราชมงคลพระนคร วิทยาเขตโชติเวช และส่วนหนึง่ เกิดจาก การน�าผลิตภัณฑ์เสริมอาหารกลูเซอร์นา เอสอาร์ไปทดแทนบางส่วน ในสูตรอาหารเพื่อเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการให้กับอาหาร หนังสือเล่มนี้ ประกอบด้วย เนื้อหาสาระด้านความรู้และ ทักษะ เริม่ จากบทน�า ความรูเ้ กีย่ วกับการวางแผนรับประทานอาหาร ส� าหรั บ ผู ้ ป ่ ว ยเบาหวาน ความรู้ทั่ว ไปเกี่ยวกับผลิตเสริม อาหาร กลู เ ซอร์ น า เอสอาร์ สู ต รอาหาร และบทสรุ ป ผู ้ เ ขี ย นหวั ง ว่ า งานหนังสือเล่มนีค้ งเป็นประโยชน์แก่นกั ศึกษา นักวิชาการ ประชาชน ทั่วไป รวมทั้งผู้สนใจค้นคว้าหาความรู้โดยวิธีทดลองปฏิบัติปรับปรุง แก้ไขให้เกิดทักษะทีถ่ กู ต้อง ซึง่ จะเป็นพืน้ ฐานในการประกอบอาหาร เป็นทักษะส่วนตัวต่อไป ขอขอบคุณ อาจารยศนั สนีย ทิมทอง อาจารย์ทปี่ รึกษาโครง งานพิเศษ ผู้ให้การส่งเสริมและสนับสนุนในการท�าโครงงานพิเศษ เกีย่ วกับต�ารับมาตรฐานอาหารส�าหรับผูป้ ว่ ยโรคเบาหวาน ซึง่ เป็นผล ให้สามารถจัดท�าเป็นงานเรียบเรียงฉบับนี้ได้อย่างสมบูรณ์ นายธีรภัทร พรหมนวล นายธนาธิป พิมพศริ
สารบัญ Glucerna SR triple care วางแผนการรับประทานอาหารในสามมื้อ
3 5
ต�ำรับที่ 1 1. ข้าวสวย 2. ห่อหมกปลาช่อนใบยอ 3. เต้าหู้หลน 4. ตะโก้เม็ดบัว
6 7 11 14
ต�ำรับที่ 2 1. ข้าวกล้อง 2. เต้าหู้ปลาทรงเครื่อง 3. เต้าเจี้ยวหลน 4. เต้าฮวยเย็น
17
ต�ำรับที่ 3 1. สลัดน�้ำบลูชีส 2. ซุปถั่วเหลือง 3. สปาเก็ตตีกุ้งสับ 4. เชอร์เบตสับปะรด
27 28 31 34 37
เอกสารอ้างอิง
40
18 21 24
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
Glucerna SR triple care
อาหารทดแทนหรื อ อาหารระหว่ า งมื้ อ สู ต รครบถ้ ว นผสมใยอาหาร ใช้รับประทานแทนอาหารมื้อหลัก หรือระหว่างมื้อเพื่อช่วยควบคุมระดับน�้ำตาล ส�ำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน มีกรดไขมันไม่อิ่มตัวชนิดโอลีอิก-โอเมก้า 9 และ กรดไลโนลีนกิ โอเมก้า 3 ปลดปล่อยน�ำ้ ตาลอย่างช้าๆ ช่วยควบคุมให้ระดับน�ำ้ ตาล อยู่ในระดับที่เหมาะสม (Slow Release Energy System) มีใยอาหารและ FOS (fructo - oilgosaccharides) เพิ่มกากในทางเดินอาหาร ช่วยกระตุ้นการขับถ่าย รสชาติอร่อย สามารถให้โดยการดื่มหรือให้ทางสายให้อาหาร มีวิตามินและ แร่ธาตุที่จ�ำเป็น 28 ชนิดปราศจากแลคโตสและกลูเต็น คุณประโยชน์ของอาหารทดแทน ลดเสี่ยงเบาหวาน
อาหารทดแทนคื อ คื อ ผลิ ต ภั ณ ฑ์ อ าหารที่ มี คุ ณ ค่ า ทางโภชนาการ ครบถ้วนที่ใช้รับประทานทดแทนอาหารปกติในแต่ละมื้อ มีประโยชน์ในการ ช่วยควบคุมระดับน�้ำตาลในเลือด ใช้ส�ำหรับคนเป็นโรคเบาหวานทั่วไป และคน ที่เป็นโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ อีกทั้งยังเหมาะในการช่วยควบคุมน�้ำหนัก ด้วย คุณประโยชน์ของอาหารทดแทน
●
●
●
ช่ ว ยควบคุ ม ระดั บ น�้ ำ ตาลในเลื อ ด เพราะมี ส ่ ว นประกอบของ คาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อนที่มีค่าดัชนีน�้ำตาลต�่ำ ช่วยลดโคเลสเตอรอลรวม ลดโคเลสเตอรอล ไขมันชนิดไม่ดี (LDL) และเพิ่มโคเลสเตอรอลชนิดดี (HDL) จากไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว ช่วยลดการอักเสบและการตีบของหลอดเลือด ลดการเกาะกลุ่ม ของเกล็ดเลือด และลดไตรกลีเซอไรด์ในเลือด 3
ตํารับมาตรฐานอาหารสําหรับผู้ปวยเบาหวาน
●
●
●
●
●
ช่วยควบคุมน�้าหนัก ควบคุมปริมาณพลังงานจากอาหาร เพราะมี ใยอาหารชนิดที่ละลายน�้าได้ ช่วยเพิ่มกากใยให้ระบบทางเดินอาหารท�างานได้ดีขึ้น และช่วยให้ อิ่มอยู่ท้องในขณะที่ได้รับพลังงานที่น้อยลง ช่วยรักษามวลกล้ามเนือ้ และระดับการเผาผลาญพลังงานจากโปรตีน คุณภาพสูง ควบคุมปริมาณพลังงานจากอาหาร ช่วยให้ร่างกายมีพลัง ไม่รู้สึกอ่อนเพลียหรือโหยในตอนกลางวัน เพราะมีสารอาหารต่างๆ และ วิตามินที่จ�าเป็นต่อร่างกาย ช่วยยับยั้งพฤติกรรมการกินที่ไม่ถูกต้อง ท�าให้ไม่หิว ที่จะน�าไป สู่น�้าตาลในเลือดสูงขึ้นและน�้าหนักเพิ่มขึ้น
4
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
วางแผนการรับประทานอาหารในสามมื้อ การรั บ ประทานอาหารให้ ค รบหมวดหมู ่ ใ นปริ ม าณที่ พ อเหมาะกั บ ร่างกายเป็นปัจจัยเบื้องต้นที่ทําให้คนเรามีสุขภาพที่ดีได้ การรู้จักรับประทาน อาหารให้พอเหมาะเป็นปัจจัยที่สําคัญยิ่งในการรับ ในเลือดให้ใกล้เคียงปกติ มากที่สุด จะรับประทานอะไรบ้าง เท่าไรดี ต้องประเมินจากร่างกายของ ต้องการ เท่าไรตามที่กล่าวไว้ข้างต้น โดยทั่วไปใน 1 วัน เราต้องการพลังง 1,600 - 2,400 กิโลแคลอรี ทัง้ นีข้ นึ้ อยูก่ บั พลังงานทีใ่ ช้ไป ถ้าเป็นคนทีเ่ คลือ่ นไหวร่างกาย มากหรือออกกาํ ลังกายสม�ำ่ เสมอก็ตอ้ งการพลังงานมากกว่าคนทีเ่ คลือ่ นไหวน้อย ส�ำหรับคนที่ต้องควบคุมน�้ำหนัก ความต้องการพลังงานอาจลดลง แต่ๆ ไม่ควร ต�่ำกว่ากว่าวันละ 1,200 กิโลแคลอรี เพื่อป้องกันการขาดพลังงานและสาร อาหารอื่นๆ ดังนั้นการจัดเมนูอาหารในแต่ละมือ ควรยึดหลักให้มีอาหารครบ หมวดหมู่ และมีความหลากหลาย มื้อเช้า
ควรรับประทานอาหารให้ได้รับพลังงานมากที่สุด เนื่องจากเราต้องมี กิจกรรมต่าง ๆ ทําตลอดทั้งวัน แต่ส่วนใหญ่คนเรามักมีข้อจํากัดในเรื่องเวลา จึงไม่ให้ความสนใจกับมือ้ นีเ้ ท่าทีค่ วร อย่างไรก็ตามอาหารมือ้ เช้าควรให้พลังงาน ประมาณ 35-40% ของพลังงานทั้งหมดที่ได้รับต่อวัน (ประมาณ 500-600 กิโลแคลอรี) มื้อกลางวัน
ควรได้พลังงานประมาณ 35-40 % ของพลังงานทั้งหมดที่ได้รับต่อวัน (ประมาณ 600- 700กิโลแคลอรี) มื้อเย็น
การรับประทานอาหารมื้อเย็น ต้องระวังอย่าให้มีพลังงานมากไม่ควร เกิน 30-35 % ของพลังงานทั้งหมดที่ได้รับต่อวัน (ไม่ควรเกิน 500-600 กิโลแคลอรี) 5
ตํารับมาตรฐานอาหารสําหรับผู้ปวยเบาหวาน
ต�ารับที่ 1
1. ข้าวสวย 2. ห่อหมกปลาช่อนใบยอ 3. เต้าหู้หลน 4. ตะโก้เม็ดบัว
6
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
ห่อหมกปลาช่อนใบยอ ส่วนประกอบ (ส�ำหรับ 5 ที่)
เนื้อปลาช่อน น�้ำพริกแกงเผ็ด กระชาย กะทิกล่อง น�้ำปลา ไข่ไก่
1 1/4 3 1 1/2 1 1 1/2 7
ถ้วยตวง ช้อนโต๊ะ ช้อนโต๊ะ กล่อง (240 ซีซี) ช้อนชา ฟอง
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
ใบยอ (เอาเส้นกลางใบออก) ใบมะกรูดหั่นฝอย พริกชี้ฟ้าแดงหั่นฝอย แป้งข้าวเจ้า
1 1/2 1/2 1/3
ถ้วยตวง (หั่นเป็นชิ้นพอค�ำ) ช้อนโต๊ะ ช้อนโต๊ะ ช้อนชา
วิธีท�ำ
1. โขลกกระชายให้ละเอียดผสมกับ น�้ำพริกแกงเผ็ด คนให้เข้ากัน
8
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
2. ผสมน�้ำพริกกับกะทิ ¼ ถ้วย แล้ว ใส่ เ นื้ อ ปลาช่ อ นนั่ น ชิ้ น ลงคลุ ก ระหว่างนั้นให้เติมกะทิอีก ½ ถ้วย โดยค่อย ๆ เติมทีละน้อย ปรุงรส ด้วยน�้ำปลาใส่ไข่ที่เตรียมไว้ คนให้ ส่วนผสมข้นดี
3. รองก้นกระทงด้วยใบยอ แล้วจึงตัก ส่วนผสมของปลาและเครื่องแกง 4. เตรียมกะทิหยอดหน้าห่อหมก โดย ละลายแป้งข้าวเจ้าในกะทิส่วนที่ เหลือ(ประมาณ ¼ ถ้วย) จนเป็น เนื้ อ เดี ย วกั น น� ำ ขึ้ น ตั้ ง ไฟอ่ อ น คนจนข้น
9
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
5. ตั้งลังถึง ต้มน�้ำให้เดือด จากนั้นจึง ใส่กระทงห่อหมก นึง่ นาน 15 นาที ยกลง 6. หยอดหัวกะทิหน้าห่อหมก โรย ใบมะกรูด พริกแดง แล้วนึ่งต่ออีก 2-3 นาที
คุณค่าต่อทางโภชนาการที่ได้รับ (ต่อ 1 ที่)
พลังงาน (กิโลแคลอรี่) คาร์โบไฮเดรต (กรัม) ไขมัน (กรัม) โปรตีน (กรัม) น�้ำตาลทราย (กรัม)
170 3.2 12.2 12.0 10
ที่มา : ดร.วันทนีย์ เกรียงสินยศ
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
เต้าหู้หลน ส่วนประกอบ (ส�ำหรับ 4 ที่)
เต้าหูขาวก้อน หอมแดงซอย กระชายซอย กะทิธัญพืช กระเทียม รากผักชี พริกไทย
2 1/4 1/4 1 1 1 1/2 11
ถ้วยตวง ถ้วยตวง ถ้วยตวง กล่อง ( 240 ซีซี) ช้อนชา ช้อนชา ช้อนชา
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
น�้ำปลา น�้ำตาลทราย พริกชี้ฟ้าแดง
1 1 1
ช้อนโต๊ะ ช้อนชา ช้อนโต๊ะ
วิธีท�ำ
1. หั่นเต้าหูเป็นชิ้นสี่เหลี่ยมลูกเต๋า 2. พริกชี้ฟ้าแดงหั่นตามขวาง หนาพอ ประมาณ 3. โขลกรากผักชี กระเทียม พริกไทย ให้ละเอียด
12
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
4. น�ำกะทิตั้งไฟพอเดือด ใส่รากผักชี กระเทียม พริกไทยที่โขลกไว้ พอ เดือดใส่เต้าหู หอมแดง พริกชี้ฟ้า กระชายซอย ปรุงรสด้วยน�้ำปลา น�้ำตาลทราย พอเดือดยกลง ตักใส่ ถ้วยพร้อมเสิร์ฟ
คุณค่าต่อทางโภชนาการที่ได้รับ (ต่อ 1 ที่)
พลังงาน (กิโลแคลอรี่) คาร์โบไฮเดรต (กรัม) ไขมัน (กรัม) โปรตีน (กรัม) น�้ำตาลทราย (กรัม)
170 5.0 14.2 5.6 1.0 13
ที่มา : ดร.วันทนีย์ เกรียงสินยศ
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
ตะโก้เม็ดบัว ส่วนประกอบ(ส�ำหรับ 15 กระทงเล็ก)
ตัวขนม แป้งข้าวเจ้า แป้งมัน แป้งถั่ว กลูเซอนา เอสอาร์ เม็ดบัว น�้ำตาลทราย*
2 2 1 5 1/4 4 14
ช้อนโต๊ะ ช้อนโต๊ะ ช้อนโต๊ะ ช้อนโต๊ะ ถ้วยตวง ช้อนโต๊ะ
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
หน้าขนม กะทิธัญพืช 1/4 ถ้วยตวง กลูเซอน่า เอสอาร์ 5 ช้อนโต๊ะ แป้งข้าวเจ้า 1 ช้อนโต๊ะ เกลือป่น 1/8 ช้อนชา *อาจใช้นำ�้ ตาลเทียมทีท่ นความร้อนได้ เช่น ซูคราโลส แทนได้ประมาณ 4-5 ซอง
วิธีท�ำ
1. 15
การท�ำตัวขนม เริ่มจากผสมแป้ง ทั้งสามชนิดและน�้ำตาลทรายเข้า ด้วยกัน ค่อย ๆ เติมกลูเซอนา เอสอาร์คนให้เข้ากัน ตัง้ ไฟกวนจน สุก แล้วเติมเม็ดบัว ตักหยอดใส่ กระทง
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
2. การท�ำหน้าขนม ผสมแป้งข้าวเจ้า กับเกลือป่น ค่อย ๆ เติมกะทิและ กลูเซอน่า เอสอาร์คนให้เข้ากัน ตั้งไฟ กวนจนสุก แล้วตักหยอดใส่ กระทงทับตัวขนม
คุณค่าต่อทางโภชนาการที่ได้รับ (ต่อ 1 ที่ หรือ 2 กระทง)
พลังงาน (กิโลแคลอรี่) คาร์โบไฮเดรต (กรัม) ไขมัน (กรัม) โปรตีน (กรัม) น�้ำตาลทราย (กรัม)
79.4 15.0 1.8 1.1 10.0 16
ที่มา : ดร.วันทนีย์ เกรียงสินยศ
ตํารับมาตรฐานอาหารสําหรับผู้ปวยเบาหวาน
ต�ารับที่ 2
1. ข้าวกล้อง 2. เต้าหู้ปลาทรงเครื่อง 3. เต้าฮวยเย็น 4. เต้าเจี้ยวหลน
17
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
เต้าหู้ปลาทรงเครื่อง ส่วนประกอบ (ส�ำหรับ 1 ที่)
เต้าหู้ปลา หมูสับ ขิงสับ กระเทียมสับ ต้นหอมซอย น�้ำต้มกระดูก แป้งข้าวโพด
4 2 2 1 1 3/4 1 18
ชิ้น ช้อนโต๊ะ ช้อนชา ช้อนชา ต้น ถ้วยตวง ช้อนชา
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
พริกป่น ซีอิ้วด�ำ ซีอิ๊วขาว น�้ำมันงา
1/4 1/2 1 1
ช้อนชา ช้อนชา ช้อนชา ช้อนชา
วิธีท�ำ
1. ผัดกระเทียม ขิง และพริกป่นกับ น�ำ้ มันงา ให้หอมจากนัน้ ใส่หมูสบั และเต้าหู้ปลาผัดพอให้สุก
19
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
2. ใส่นำ�้ ต้มกระดูกตัง้ ไฟให้เดือดจาก นัน้ ปรุงรสด้วยซีอวิ๊ ด�ำและซีอวิ๊ ขาว 3. ใส่แป้งข้าวโพดที่ผสมน�้ำแล้วให้ พอข้น 4. ตั ก ใส่ จ านเสิ ร ์ ฟ โรยหน้ า ด้ ว ย ต้นหอมซอย
คุณค่าต่อทางโภชนาการที่ได้รับ (ต่อ 1 ที่)
พลังงาน (กิโลแคลอรี่) คาร์โบไฮเดรต (กรัม) ไขมัน (กรัม) โปรตีน (กรัม)
91 6.0 4.8 5.8 20
ที่มา : อังคณา ศุภกิจวณิชโชค
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
เต้าเจี้ยวหลน ส่วนประกอบ(ส�ำหรับ 4 ที่)
เต้าเจี้ยวขาว กะทิกล่อง หมูสับ หอมแดงสับ หอมแดงซอย พริกชี้ฟ้าแดง เขียว เหลือง สีละ
2 1/2 1/2 1 1 1-2 21
ช้อนโต๊ะ กล่อง (120 ซีซี) ถ้วยตวง ช้อนโต๊ะ ช้อนโต๊ะ เม็ด
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
น�้ำตาลปึก น�้ำมะขามเปียก เกลือป่น
2 ช้อนโต๊ะ 2 ช้อนโต๊ะ 1/4 ช้อนชา
วิธีท�ำ
1. แบ่ ง หั ว กะทิ (ส่ ว นในของกะทิ กล่อง) 2 ช้อนโต๊ะ ส�ำหรับเติม ทีหลัง 2. โขลกเต้าเจี้ยวกับหอมแดงสับพอ เข้ากัน ละลายกับกะทิ แล้วตั้งไฟ
22
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
3. เติ ม น�้ ำ ตาลปึ ก น�้ ำ มะขามเปี ย ก เกลือป่น เคียวไฟอ่อน 4. เติมหมูสับ พริกชี้ฟ้า หอมแดงซอย ต้ ม จนสุ ก (ใช้ เ วลาประมาณ 5 นาที) ได้หลนที่ข้นพอเหมาะ 5. เติมกะทิส่วนที่เหลือ
หมายเหตุ - น�้ ำ มะขามเปี ย ก เตรี ย มโดยเนื้ อ มะขามเปียก 1 ส่วน ต่อน�้ำ 3 ส่วน แช่มะขามเปียก ในน�้ำจนพอง คั้น น�ำ้ ครัง้ เดียว รูดมะขามกับกระชอน เอาแต่เนื้อ คุณค่าต่อทางโภชนาการที่ได้รับ (ต่อ 1 ที่)
พลังงาน (กิโลแคลอรี่) คาร์โบไฮเดรต (กรัม) ไขมัน (กรัม) โปรตีน (กรัม) น�้ำตาลทราย (กรัม)
130 13.4 4.3 9.4 6.0
23
ที่มา : ดร.วันทนีย์ เกรียงสินยศ
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
เต้าฮวยเย็น ส่วนประกอบ(ส�ำหรับ 2 ที่)
ผงวุ้น น�้ำเปล่า นมถั่วเหลือง กลูเซอน่า เอสอาร์ น�้ำตาลทราย* สับปะรดหั่นสี่เหลี่ยม มะละกอสุกหั่นสี่เหลี่ยม
1/4 1/4 1/3 5 5 1 1 24
ช้อนชา (1 กรัม) ถ้วยตวง ถ้วยตวง ช้อนโต๊ะ ช้อนชา ช้อนชา ช้อนโต๊ะ
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
*อาจใช้น�้ำตาลเทียม เช่น แอสปาเตม หรือซูคราโลส แทน 2-3 ซอง วิธีท�ำ
1. ละลายผงวุ้นกับน�้ำเปล่า น�ำขึ้น ตั้ ง ไฟ หมั่ น คนพอเดื อ ดจนวุ ้ น ละลายใส่ น�้ ำ ตาลคนให้ น�้ ำ ตาล ละลาย และรอให้เดือดอีกครั้ง
25
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
2. ใส่ น มถั่ ว เหลื อ งและกลู เ ซฮร์ น า เอสอาร์ ปิดไฟ คนให้เข้ากัน ตักใส่ ภาชนะ ทิ้งไว้ให้แข็งตัว แช่เย็น 3. เวลาเสิร์ฟ ตักสับปะรด มะละกอ วางบนหน้าเต้าฮวย
คุณค่าต่อทางโภชนาการที่ได้รับ (ต่อ 1 ที่)
พลังงาน (กิโลแคลอรี่) คาร์โบไฮเดรต (กรัม) ไขมัน (กรัม) โปรตีน (กรัม) น�้ำตาลทราย (กรัม)
229.5 30.35 7.57 7.95 12.5 26
ที่มา : ดร.วันทนีย์ เกรียงสินยศ
ตํารับมาตรฐานอาหารสําหรับผู้ปวยเบาหวาน
ต�ารับที่ 3
1. สลัดน�้าบลูชีส 2. ซุปถั่วเหลือ 3. สปาเก็ตตีกุ้งสับ 4. เชอร์เบตสับปะรด
27
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
สลัดน�้ำบลูชีส ส่วนประกอบ(ส�ำหรับ 8 ที่)
ครีมเปรี้ยวไร้ไขมัน โยเกิร์ตไร้ไขมันรสธรรมชาติ น�้ำส้มสายชูไซเดอร์ มายองเนสไขมันต�่ำ น�้ำตาลทราย ซอสพริกแดงชนิดเม็ด เกลือ
2/3 2/3 1/4 1 4 1 1 28
ถ้วยตวง ถ้วยตวง ถ้วยตวง ช้อนชา ช้อนชา ช้อนชา ช้อนชา
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
บลูชีสบิเป็นชิ้น กะหล�่ำปลีม่วง และ/หรือเขียวซอยฝอย แอปเปิลแกรนนีสมิธ หั่นเป็นเสี้ยวบาง ๆ พริกหวานแดง ซอยบาง ๆ
1/3 ถ้วยตวง (2 ออนซ์ หรือ 57 ก.) 8 ถ้วยตวง 4
ผล
2
เม็ด
29
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
วิธีท�ำ
1. ตีครีมเปรี้ยว โยเกิร์ต น�้ำส้มสายชู มายองเนส น�้ำตาล ซอสพริกและ เกลื อ ให้ เ ข้ า กั น ในชามใบใหญ่ แล้วผสมบลูชีสลงไป 2. ใส่กะหล�่ำปลี แอปเปิลและพริก หวานลงคลุ ก ให้ เ ข้ า กั น ในชาม เสิร์ฟที่อุณหภูมิห้องหรือแช่เย็น
คุณค่าต่อทางโภชนาการที่ได้รับ (ต่อ 1 ที่)
พลังงาน (กิโลแคลอรี่) คาร์โบไฮเดรต (กรัม) ไขมัน (กรัม) โปรตีน (กรัม)
150 30 3 5
30
ที่มา : รีดเดอร์ส ไดเจสท์
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
ซุปถั่วเหลือง ส่วนประกอบ(ส�ำหรับ 1 ที่)
ถั่วเหลืองซีก อกไก่ลอกหนังออก น�้ำซุปผัก เกลือป่น พริกไทยด�ำบด ถั่วลันเตาลวกสุก หอมใหญ่สับหยาบ
1/4 1/2 2 1/2 1/2 1/2 1 1/4 31
ถ้วย ถ้วย ถ้วย ช้อนชา ช้อนชา ช้อนโต๊ะ ถ้วย
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
วิธีท�ำ
1. แช่ ถั่ ว เหลื อ งพั ก ไว้ ค ้ า งคื น หรื อ อย่างน้อย 3 ชั่วโมง เสร็จแล้ว เทน�้ำออก จากนั้นเทน�้ำซุปใส่หม้อ น�ำไปตัง้ ไฟ ใส่ถวั่ เหลือง อกไก่ และ หอมใหญ่ลงไปต้มจนสุก 2. ต้มจนเนื้อไก่สุกดีแล้วตักขึ้น หั่น เป็ น ชิ้ น สี่ เ หลี่ ย ม (แบ่ ง ออกมา ส� ำ หรั บ ท� ำ ลู ก ซุ ป ประมาณ 1 ช้อนโต๊ะ) ส่วนเนื้อไก่ที่เหลือเท กลับใส่หม้อ ตามเดิม 3. ตั้งไฟอ่อน ต้มต่อไปเรื่อย ๆ จน ถั่วเหลืองสุกนิ่ม (ถ้าน�้ำแห้งให้เติม น�้ำซุปได้อีก) พักไว้ให้เย็น แล้วน�ำ ไปปั่นจนได้เนื้อเนียนเข้ากัน 32
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
4. เทน�ำ้ ซุปถัว่ เหลืองลงในหม้อใบเดิม น�ำไปตั้งไฟจนส่วนผสมเดือดข้น ปรุงรสด้วยเกลือป่นและพริกไทยด�ำ เสร็จแล้วตักใส่ชามโรยลูกซุป และ ถั่วลันเตาลงไป
คุณค่าต่อทางโภชนาการที่ได้รับ (ต่อ 1 ที่)
พลังงาน (กิโลแคลอรี่) คาร์โบไฮเดรต (กรัม) ไขมัน (กรัม) โปรตีน (กรัม)
267 23.54 9.31 25.43
33
ที่มา : อังคณา ศุภกิจวณิชโชค
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
สปาเก็ตตี้กุ้งสับ ส่วนประกอบ(ส�ำหรับ 1 ที่)
เส้นสปาเก็ตตี้ กุ้งสับ หมูสับ (ไม่ติดมัน) หอมใหญ่สับละเอียด กลูเซอน่า เอสอาร์ มะเขือเทศลอกเปลือกออก หั่นชิ้นเล็ก
30 4 1 1/4 1 1/2 1/4 34
กรัม ตัว ช้อนโต๊ะ ถ้วย ช้อนโต๊ะ ถ้วย
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
แครอทหันชิ้นเล็ก ซอสมะเขือเทศ เกลือป่น พริกไทยด�ำบดละเอียด น�้ำมันมะกอก
2 11/2 1/4 1/4 1 1/2
ช้อนโต๊ะ ช้อนโต๊ะ ช้อนชา ช้อนชา ช้อนโต๊ะ
วิธีท�ำ
1. ผัดหอมใหญ่กับน�้ำมันมะกอกพอ ให้สุกใส ใส่หมูสับ และแครอท ลงไปผั ด ให้ เ ข้ า กั น จนแครอท เริ่มนิ่ม ใส่กุ้งสับและมะเขือเทศ ลงไป ปรุงรส ด้วยซอสมะเขือเทศ กลูเซฮร์นา เอสอาร์ เกลือป่น และ พริกไทยด�ำ ใช้ไฟอ่อน ผัดส่วนผสม ต่าง ๆ ให้เข้ากัน
35
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
2. ระหว่างนี้ต้มเส้นสปาเกตตีในน�้ำ ผสมเกลื อ ป่ น เล็ ก น้ อ ย นาน ประมาณ 10-15 นาที (ดู ค� ำ อธิบายข้างซอง) เสร็จแล้วตักใส่ จานพักไว้ 3. หลั ง จากผั ด ซอสด้ ว ยไฟอ่ อ นไป สั ก พั ก จะเริ่ ม ได้ ซ อสที่ ข ้ น ขึ้ น (ระหว่างผัดถ้ารู้สึกว่าแห้งเกินไป ให้เติมน�ำ้ ลงไปเล็กน้อ0ย) จากนัน้ ตักซอส ราดบนเส้นสปาเกตตีที่ เตรียมไว้ในข้อสอง รับประทาน ขณะร้อนๆ
คุณค่าต่อทางโภชนาการที่ได้รับ (ต่อ 1 ที่)
พลังงาน (กิโลแคลอรี่) คาร์โบไฮเดรต (กรัม) ไขมัน (กรัม) โปรตีน (กรัม)
448.32 39.92 19.59 25.33 36
ที่มา : อังคณา ศุภกิจวณิชโชค
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
เชอร์เบตสับปะรด ส่วนประกอบ(ส�ำหรับ 1 ที่)
น�้ำสับปะรด 1 ถ้วยตวง เนื้อสับปะรดหั่นชิ้นเล็ก 1 1/2 ถ้วยตวง น�้ำมะนาว 2 ช้อนโต๊ะ น�้ำตาลทราย* 1/3 ถ้วยตวง น�้ำเปล่า 1 ถ้วยตวง เกลือป่น 1/4 ช้อนชา *อาจใช้น�้ำตาลเทียม เช่น แอสปาเตม หรือซูคราโลส แทนได้ 37
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
วิธีท�ำ
1. ต้มน�้ำตาลกับน�้ำประมาณ 1/2 ถ้วยตวงจนเดือด พักไว้ให้เย็น 2. น� ำ เนื้ อ สั บ ปะรดปั ่ น กั บ น�้ ำ ตาลที่ ละลายแล้วจนละเอียด 3. น�ำใส่ภาชนะปิดฝา น�ำไปเข้าตูเ้ ย็น 7-8 ชั่วโมง ก่อนรับประทาน
38
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
คุณค่าต่อทางโภชนาการที่ได้รับ (ต่อ 1 ที่)
พลังงาน (กิโลแคลอรี่) คาร์โบไฮเดรต (กรัม) ไขมัน (กรัม) โปรตีน (กรัม) น�้ำตาลทราย (กรัม)
69.6 17.7 0.2 0.27 9.5
39
ที่มา : ดร.วันทนีย์ เกรียงสินยศ
ต�ำรับมาตรฐานอาหารส�ำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
หนังสืออ้างอิง สุณี ธนาเลิศกุล. หยุดยัง้ และควบคุมเบาหวาน. กรุงเทพฯ : ลีโอเปเปอร์, 2552. วันทนีย์ เกรียงสินยศ. โภชนาการกับเบาหวาน. กรุงเทพ : สารคดี, 2551. เพลินพิศ ตัณฑจินะ. กินดื่มต้านเบาหวาน. : อมรินทร์, 2551.
40