6 minute read
Puur Graafland
Graafland
Buik van de tuin
In mijn tuin voltrekken zich wonderen. Een daarvan heet: composteren. Wiedsel, plantenresten van onze productieafdeling en gft-resten van de bedrijfskantine, het komt allemaal op de composthoop. En de composthoop maakt er weer vruchtbare aarde van. De composthoop is de buik van de tuin. Wat ik hem te vreten geef, verteert hij. Met hulp van wormen, die altijd volop in de hoop aanwezig zijn. Composteren levert een aarde-achtige, humusrijke substantie op, die we compost noemen. Het bevat alles wat nodig is voor een gezonde bodem, van mineralen (kalium en calcium) en organische stoffen (koolstof en stikstof) tot talloze soorten micro-organismen en sporenelementen. De compost brengen we op de akkertjes en bedden van onze productietuin. Niet om de geneesplanten te voeren, maar ter verzorging van de bodem. Met compost vol organische stoffen en micro-organismen houden we het bodemleven op peil. Een gezonde, levende bodem is de basis van een gezonde plantengroei. Het wel of niet gedijen van de plant hangt af van de kwaliteit van de relatie van zijn wortel met de bodem. Hoe rijker de bodem, hoe meer kansen deze relatie biedt.
Neem stikstof. Dat is van groot belang voor de plantengroei, de opbouw van het plantaardig eiwit.
Maar ja, hoe kom je aan stikstof?
Welnu, juist de gedeelten van mijn tuin die niet gebruikt worden voor teelten, zoals hagen, bos- en struweelgebiedjes, laten de laatste tijd een rijkdom aan stikstof zien. Planten als fluitenkruid, brandnetel en kleefkruid tieren er welig. Dit soort planten vormt, nadat we ze gezeist of gewied hebben, zeer bruikbaar uitgangsmateriaal voor nieuw te bereiden compost. Die compost brengen we vervolgens op de akkertjes en bedden met teeltplanten, zoals goudsbloem, rode zonnehoed en hartgespan. Per saldo komt dit dus neer op een verplaatsing van stoffen van plekken met een overschot naar plaatsen in de tuin met een stoffenbehoefte. De ene plek van de tuin voedt de andere. Zo bedruipt mijn tuin zichzelf. Ik voer geen (dierlijke) meststoffen van buitenaf aan. Ook de potgrond waarin we onze zaailingen opkweken, maken we uitsluitend van materialen uit eigen tuin: compost en bladaarde (in plaats van turf) van verteerde bladeren van onze bomen. Aangezien we al tientallen jaren op deze wijze werken, durf ik te stellen dat we onderhand een evenwicht hebben bereikt.
Jan Graafland,
tuinman Weleda
Win!
Weleda Wellness
Verwen je zintuigen met 100% natuurlijke geuren en geniet van een heerlijk memoment. Je kunt dit biologische en 100% natuurlijke wellnesspakket winnen met daarin: ▯ Duindoorn Vitality Douchecrème ▯ Lavendel Ontspannende Body Olie ▯ Wilde Rozen Verwennende Body Lotion Stuur je naam en adres voor 1 oktober naar weleda@natuurmonumenten.nl en maak kans!
Al jong waren ze lid van OERRR, het kinder programma van Natuur monumenten dat 10 jaar bestaat en inmiddels 100.000 jonge natuurliefhebbers telt. Hoe is met deze leden van het eerste uur? En hoe zit het met de liefde voor de natuur? Puur Natuur belt met MeiLi, Karst en Kim. ‘Ik ben meer van de natuur dan van de stad.’
Mei-Li Kleine Koerkamp (20) uit Arnhem is vanaf het eerste begin lid van OERRR
“Ik weet nog dat OERRR werd opgezet. Mijn zusje en ik mochten de eerste concepten van OERRR ‘uittesten’. Het paste bij ons. Op avontuur gaan, zo noemde mijn moeder wandelen altijd, dat klonk leuk en spannend. Nu gingen we voortaan op avontuur met OERRR. Vier keer per jaar kreeg ik post van OERRR, helemaal geweldig vond ik dat. Dan kwam er zo’n dikke envelop met natuurkaarten met daarop leuke ideeën en opdrachten. Die kaarten maakte je vast aan de ring die je kreeg als je OERRRlid werd. Zo ging ik op pad. ‘Verzamel bladeren en spring dan in die hoop’, luidde bijvoorbeeld een opdracht. Of: ‘Bekijk paddenstoelen met deze spiegelkaart die je onder de hoed houdt.’ Ik leerde er veel van. Die natuurkaarten maken de drempel om de natuur in te gaan lager, juist voor kinderen. Het prikkelt om met de kaartjes aan de slag te gaan. Vanaf mijn elfde ging ik als vrijwilliger aan de slag, met mijn moeder mee. Dan stond ik bij zo’n kraampje voor ledenwerving vol enthousiasme te vertellen over OERRR en alle leuke dingen die we deden. Inmiddels ben ik student leraar Nederlands en ben ik vooral in de natuur om lekker te bewegen: fietsen, skeeleren, wandelen. En fungeer ik zelf vaak als gids, zoals mijn vader vroeger onze gids was.”
Karst Ribbers (8) uit Doetinchem is ruim 7 jaar lid van OERRR
“Hoe het begon? Dát weet ik niet, ik was nog klein. We gingen gewoon wandelen, altijd al. Omdat we in de Achterhoek wonen, middenin de natuur. Het allerleukste van OERRR vind ik die kaarten waar dingen op staan. Egeltjes, planten. We kregen ook zaadjes voor bloemen om in de tuin te strooien. Ik vind het leuk om dat zelf te doen, of samen met mama en papa. Oh, en de speeltuinen vind ik ook heel leuk. Over stenen lopen of op die planken door het water. Ik heb ook een keer een egelspeurtocht gedaan. In onze tuin hadden we een egel, we hadden ook zo’n huisje gemaakt. Maar de volgende dag was de egel weg. Ook als ik ouder ben, wil ik lid zijn van Natuurmonumenten. Misschien kan ik dan een keer botjes zoeken of dieren uitpluizen. We gingen zelf ook ons konijn opgraven in de tuin. Toen vonden we drie botjes terug, en mama en ik zagen ook een stuk kaak. Ik hou van dieren; we hebben net een puppy, een labrador. Hij heet Rocky. Zelf wil ik straks dierenarts worden. Of wetenschapper. Niet een gewone dierenarts, maar ook bijvoorbeeld van zieke tijgers.”
Kim is 10 jaar lid
“Ik ben meer van de natuur dan van de stad, ik word er rustig van. Lid zijn van OERRR past echt goed bij mij. Het motiveert me ook om naar buiten te gaan. Op foto’s van toen ik net lid was, zie ik mezelf tijdens de Wilde Buitendagen, ik was toen 2 jaar. Ik herinner me dat ik die dagen altijd heel leuk vond, elk jaar deed ik mee. Van huttenbouwen tot sporen zoeken. Ook dit jaar hebben we met OERRR leuke dingen gedaan, zoals een pontjesroute lopen in De Wieden en een tocht door het Waterloopbos. Ik betaal het OERRR-lidmaatschap niet zelf, maar zou het best willen betalen. Het is voor de natuur. Als ik iets zie liggen, zoals afval, raap ik het op. Ik heb liefde voor de natuur, anders zou ik niet al die buitendingen zo leuk vinden. Ik wil ook altijd foto’s maken, het liefst van vlinders en bloemen. Alleen hou ik niet van die kleine beestjes, die vind ik kriebelig. Mijn lievelingsdier was altijd een cheeta, ik hou van katten en konijnen. Nu vind ik de wolf heel cool, die komt hier op de Veluwe voor. Vorig jaar zagen we een moeflon tijdens een wandeling. Mag ik nog iets vragen? Waarom is OERRR maar tot en met 12 jaar? Mag ik dan niet meer meedoen aan de Wilde Buitendagen? Dat zou ik echt jammer vinden. Kan ik misschien vrijwilliger worden tijdens die dagen? Dan kan ik er toch bij zijn.”
OERRR, voor een gezonde dosis viezigheid
Al 10 jaar beleven kinderen met OERRR de leukste avonturen in de natuur. Lekker buitenspelen, klimmen en kliederen. Spelen in de natuur is niet alleen leuk, maar ook gezond. Kinderen die geregeld in de natuur spelen, zitten lekkerder in hun vel, slapen beter en zijn minder vaak ziek. Helaas laten onderzoeken ook zien dat kinderen in 10 jaar tijd minder vaak buitenspelen. Initiatieven als OERRR blijven dus hard nodig. Lees meer op OERRR.nl/10jaar