Natuurmakers

Van schoonmaakacties tot het kopen van grond. Burgers nemen zelf het initiatief om de natuur in hun woonomgeving te beschermen.

Trefpark voor iedereen

Dat kale grasveld middenin het dorp, laten we daar nou eens wat moois van maken. Omwonenden van het veldje in Warnsveld steken de koppen bij elkaar en maken er, samen met de gemeente, een prachtig natuurpark van, mét ruimte om te spelen en bankjes om te kletsen.

Ooit was het een perfecte plek voor scholen om hun zomerfeest te houden, dat kale grasveld middenin het Gelderse dorp Warnsveld. “Maar dat kwam al jaren niet meer voor”, vertelt buurtbewoner Bert Wengelaar. “Nu was het vooral een uitlaatstrook voor honden.” Op het moment dat de gemeente aan de slag ging met nieuwe riolering in de wijk kwamen de wagens van het bouwbedrijf op het veld te staan. “Als het werk af is, moeten zij het veld in oude staat herstellen. Dat is onze kans, dachten wij als buurtbewoners: laten we dit moment aangrijpen om te beginnen met de aanleg van een mooi park, met natuur en ruimte om elkaar te ontmoeten. Het plan lag er al jaren, maar tot dan toe kregen we niet veel medewerking van de gemeente en de buurt.” Het Trefpark kwam er; Bert deelt zijn tips.

TIP 1 Pak de kans als die zich voordoet

Heb je een plan, pak dan elke gelegenheid aan die in je voordeel kan zijn, bijvoorbeeld als er grote klussen in de buurt zijn.

TIP 2 Doe het met de buurt

Je krijgt al snel te maken met weerstand vanuit de buurt. Steek er energie in om buurtbewoners mee te krijgen en maak samen een plan op maat.

TIP 3 Maak je plan inzichtelijk

Door samen te werken met een architect kregen onze ideeën vorm. Zij werkte dit uit in een mooi plan voor een natuur- en speelpark. Met zo’n tekening weten mensen hoe het eruit gaat zien.

TIP 4 Je hebt elkaar nodig

Alleen kom je er niet. Je hebt elkaar nodig: de gemeente, de buurtbewoners. Bij de aanleg én bij het onderhoud. Wij onderhouden het park zelf, de gemeente komt een keer per week met een grote grasmaaier.

TIP 5 Blijf de buurt betrekken

Er is een groepsapp met 50 bewoners, we komen geregeld bij elkaar om in het park te werken en elk jaar op een zaterdagmorgen in mei maken we samen met de buurt het park zomerklaar. Dan gaan we met kruiwagens, koffie en limonade het park in.

Hebbes!

Vanuit zijn schuilplek tussen de waterplanten wacht de waterschorpioen – die geen schorpioen, maar wants is – rustig op een passerende prooi. Met zijn kraalachtige oogjes houdt hij alles goed in de smiezen, zijn ‘scharen’ klaar voor de aanval.

TEKST: Astrid Schoenmaker BEELD: Inge van Noortwijk

Opzuigen

Fanatiek jagen doet de waterschorpioen niet. Hij wacht rustig tot er een prooi voorbijkomt, een muggenlarve of een klein visje bijvoorbeeld. Met zijn enorme vangpoten grijpt hij z’n prooi stevig vast, boort z’n steeksnuit in het slachtoffer en spuit een stofje in. Dat lost het binnenste van de prooi op, zodat hij die kan opzuigen.

Levenscyclus

Na de paring zet het vrouwtje haar eieren af op drijvende plantendelen. De ‘nimf’ die uit het ei komt, lijkt al een beetje op zijn ouders. Nu is het een kwestie van veel eten en groeien. Net zolang tot zijn huidje niet meer past en het tijd is voor een ruimer jasje. Na de laatste vervelling komt er in augustus een volwassen waterschorpioen tevoorschijn.

Adembuis

Aan zijn achterlijf heeft de waterschorpioen een lange buis. Vaak hangt hij aan een plant vlak onder het wateroppervlak om te ademen. Via buisjes (tracheeën) komt zuurstof bij zijn organen. Een deel van de lucht gebruikt hij als een luchtbel onder zijn schild, een soort waterpas om te bepalen wat zijn positie in het water is.

Vleugels

De waterschorpioen wordt zo’n 2 centimeter lang en heeft twee paar vleugels, maar meestal zijn de vliegspieren niet ontwikkeld. Van vliegen komt het dan in de regel ook niet. Andere soorten waterwantsen doen dat wel en kunnen zo naar een nieuwe plek verhuizen. Bijvoorbeeld als de plas waar ze leven, opdroogt.

Sloom

Slootjes, vennen, plassen, vijvers… Daar vind je de waterschorpioen. Als het water maar ondiep is en stil staat. Hij beweegt hij zich heel sloom over de bodem. De waterschorpioen is een echt waterdier, maar bepaald geen goede zwemmer. Overwinteren doet de waterschorpioen als volwassen dier, meestal verstopt in de modderige bodem. Door zich gedeisd te houden en weinig energie te gebruiken, komt hij de winter door.