De Tijd by NBTC

PRINT MEDIA NEDERLANDS TOERISME Ref : 29006

De Tijd Date : 13/02/2016

Circulation : 35440

Page : 5455

Audience : 165600

Periodicity : Daily

Size : 1365 cm²

Journalist : Van Boxem, Koen

De duistere

magie van

Jheronimus Bosch Monsters en gedrochten Droom en nachtmerrie Zonde en verderf

En altijd een vermanend vingertje De wereld vanJheronimus Bosch is onnavolgbaar KOEN VAN BOXEM S HERTOGENBOSCH

Bosch bekendste schilderij De tuin specialist Jos Koldeweij negen jaar geleden der lusten ontbreekt Dat mag het Prado samen met kunsthistoricus en Bosch

Ik denk dat hij aan ADHD leed

een alternatief Ze stelden het gemeente

in Madrid niet uit De bezoeker moet het

bestuur voor te investeren in het Bosch Re

met een kopie van een navolger stellen Maar verder doet de scenografie van de expo het genie van de schilder alle eer aan Ze is opgebouwd rond zes thema s van Levenspelgrimage de lange weg door het leven vol gevaren en verleidingen tot Het einde der tijden de tweespalt tussen

Het moest allemaal snel snel

search and Conservation Project dat de gaan bij Bosch vertelt Charles bruikleengevers over de streep moest trek de Mooij de directeur van het ken Het voorstel aan de musea luidde wij Noordbrabants Museum aan voeren een groot wetenschappelijk onder een Amerikaanse televisie zoek uit naar jullie Bosch schilderijen en ploeg De pers streek deze week in groten restaureren ze indien nodig in ruil staan jullie de werken af voor de expo getale neer in s Hertogenbosch om ver slag uit te brengen van Jheronimus Bosch Weinig musea tekenden bezwaar aan visioenen van een genie De expo moet zodat het Noordbrabants Museum kan wereldwijd een van de blockbusters van uitpakken met de grootste Bosch expo het jaar worden Sinds de verkoop in de aller tijden Van de 24 schilderijen die aan cember begon zijn al 90 000 tickets ver hem worden toegeschreven zijn er 17 te kocht Niet slecht voor een museum dat zien naast schilderijen van leerlingen en geen enkel werk bezit van de beroemdste navolgers Negen schilderijen werden ge inwoner van s Hertogenbosch restaureerd en zijn voor het eerst in hun Het idee om de vijfhonderdste verjaar min of meer originele staat te zien Ik dag van de sterfdatum vanJheronimus denk niet dat Bosch ze zelf ooit bij elkaar Bosch 1450 1516 te vieren met een grote heeft gezien aldus De Mooij Het onderzoek bracht één nieuwe tentoonstelling kwam in 2001 van toen malig burgemeester Ton Rombouts Maar Bosch aan het licht De verzoeking van de heilige Antonius dat in een depot in een dat was gemakkelijker gezegd dan ge museum van Kansas City lag te verkomme daan Het organiseren van expo s rond ren Minder goed nieuws was er voor het topschilders a la Bosch houdt altijd wheelen en dealen in met andere musea Gentse Museum voor Schone Kunsten Zijn De kruisdraging was volgens de onder Wij lenen ons schilderij uit als wij dat zoekers dan toch geen originele Bosch van jullie later ook eens mogen hebben En daar kon het Noordbrabants Museum Het is ook niet op de expo te zien dus niet in meegaan Daarom bedacht de museumdirecteur

Richting hel

hemel en hel

Er is veel ruimte waardoor de kunst

schatten volledig tot hun recht komen Bijna allemaal zitten ze achter glas maar dankzij de prachtige verlichting verkleint dat het kijkplezier niet De schilderijen worden vaak afgewisseld met boeken uit de 16de eeuw die Bosch inspireerden De informatie bij de werken krijg je via een

handig boekje en een audiogids Her en der worden de schilderijen multimediaal toegelicht op schermen Dat is geen luxe Want we mogen dan wel blij zijn dat er 17 schilderijen van Bosch worden getoond ongeschonden hebben ze de geschiedenis niet doorstaan Landlopertriptiek aan het begin van de expo werd in de loop der tijden uit elkaar gezaagd en de stukken raakten verspreid over verschillende musea Sommige delen

zijn voorgoed verdwenen Van twee Het narrenschip en Gulzigheid en lust is pas nu vastgesteld dat ze samen deel uitmaken

1 / 4 © auxipress • +32 2 514 64 91 • info@auxipress.be • www.auxipress.be

PRINT MEDIA NEDERLANDS TOERISME Ref : 29006

van de originele triptiek

tasie maar net zo vaak schilderde hij tradi tionelere taferelen De kruisdraging van vrek een van Bosch allerbeste schilderij Christus is een prachtig voorbeeld Let op en Het heeft alles wat de schilder groot het detail van de spijkerblokken aanJezus maakt een spel van goed en kwaad kiezen voeten Op de achterkant van het paneel tussen de duivel en Christus Erg moralise dat onderdeel moet geweest zijn van een rend dus maar de uitwerking maakt de triptiek is Christuskind met looprekje schilderijen haast hedendaags Bosch afgebeeld In al zijn eenvoud is het won creëerde fabelachtige figuren die uit zijn derbaarlijk Het moet destijds ook gedurfd zijn geweest want veel goddelijks straalt rijke fantasie ontsproten het kind niet uit Dat is bij de grootse triptiek De hooi wagen nog beter te zien De hooiwagen bron van rijkdom wordt door duivelse we Details in volle bloei zens richting hel getrokken Iedereen van De discussie over de echtheid van een hoog tot laag probeert een graantje mee te Bosch schilderij is moeilijk Het staat vast pikken En weer is daar dat vingertje wie dat Bosch niet alles zelf deed Op De dood naar rijkdom streeft gaat naar de verdoe en de vrek heeft röntgenonderzoek aange menis Maar het hoeft niet zo te zijn Het toond dat de onderliggende tekening af wijkt van het schilderij Allicht is de teke lijkt op veel schilderijen dat Bosch de mens een keuze geeft als je goed en braaf ning van een leerling en heeft Bosch de leeft hoeft de helletocht niet verfkwast gehanteerd Het is dus van hem Soms zou je kunnen denken dat Bosch maar misschien niet helemaal een tweezak was Je ziet hem met plezier Op de expo hangt een schilderij van een de dood de lust en de hel schilderen ter navolger uit 1530 1540 met de duidelijke wijl hij een zeer devoot katholiek man was stempel Bosch Wat dan betekent zoals Bosch Authenticiteit werd vijfhonderd Veel biografisch materiaal is er niet be jaar geleden anders gepercipieerd Maar waard gebleven We weten dat hij rond 1450 in s Hertogenbosch als Jheronimus de expo bewijst ook dat het werk van de Van Aken in een schildersfamilie werd ge navolgers niet kan tippen aan dat van de boren Hij signeerde zijn werken al snel meester Wie had iets anders verwacht Daartoe behoort ook De dood en de

met de naam Bosch omdat Van Aken in

die tijd een veel voorkomende naam was ook bij schilders Bovendien promootte hij met Bosch zijn geboortestad Er wordt van uitgegaan dat Bosch van jongsaf thuis een schildersopleiding kreeg van zijn vader of van zijn schilderende broers Hij stierf in 1516 toen hij ongeveer 65 was Hoewel maar weinig werk bewaard is gebleven schilderde hij volgens de on derzoekers een gigantisch oeuvre bij el kaar Bosch zou zo goed als nooit de stad hebben verlaten Hij leefde in een micro kosmos Net daarom kon hij zijn eigen unieke universum scheppen maar wel in de middeleeuwse traditie van het geloof als drijvende kracht in het leven En het le ven daarna

Bosch staat bekend om zijn rijke fan

gische anonieme privéverzameling Het is een gruwelijke tekening met mensen die als klepels in een klok beieren Of mensen die op het scherp van de snede van een mes zitten Veel elementen uit de tekening zijn terug te vinden op de schilderijen De niet te missen expo eindigt in stijl met de vier Hiemamaalspanelen die sinds 1520 in Venetiaans bezit zijn Ze vat ten Bosch oeuvre perfect samen Twee pa nelen verbeelden de weg naar het aards paradijs Begeleid door engelen zal de bra ve mens langs een tunnel van licht de he melpoort bereiken Maar o wee wie de ver keerde kant opgaat De helletocht brandt en moordt Bosch plukt in de twee panelen uit zijn vroegere oeuvre De duivelse mon sters en hun slachtoffers zijn dezelfden als die in De hooiwagen De tuin der lusten en De dood en de vrek

Jheronimus Bosch visioenen van een genie loopt tot 8 mei in het Noord brabants Museum in s Hertogenbosch Online reserveren is aangewezen www hnbm nl

Soms zou je kunnen denken dat Bosch een tweezak was

Behalve de schilderijen worden twintig tekeningen van Bosch getoond Het lijkt alsof hij helemaal losgaat in zijn gruwelij ke maar hilarische fantasie Vaak gaat het Bosch hype De expo Jheronimus om voorstudies van elementen voor zijn Bosch visioenen van een genie schilderijen Maar de details die op een is maar een van de vele attracties schilderij wel eens aan het oog ontsnap van B0SCI1500 de groote her pen komen in de tekening tot volle bloei denkingvan de schilder in zijn Sommige tekeningen staan op zich geboortestad s Hertogenbosch zoals Het veld heeft ogen en het bos oren Op het programma staan ook de Het is erg surrealistisch met een boom Bosch Experience de Bosch Grand waarin een reuzenuil schuilt omringd Tour Bosch by Night en Podium door twee grote mensenoren Het kan der Lusten En uiteraard is er de weer een verwijzing zijn naar Christus die grote Jheronimus Shop waarje alles hoort en ziet Maar misschien is het alle mogelijke gadgets rond de wel een alternatief zelfportret schilder vindt als ware hij Harry Er hangt één wereldprimeur het pas Potter of Luke Skywalker aan Bosch toegeschreven Hellelandschap dat sinds 2003 deel uitmaakt van een Bel

PRINT MEDIA NEDERLANDS TOERISME Ref : 29006

Hellelandschap

De dood en de vrek

PRINT MEDIA NEDERLANDS TOERISME Ref : 29006

BsSptfe

Visioenen van het hiernamaals

VENEZIA MUSEO Dl PALAZZO GRIMANI