Dagblad van groningen by Mediahuis Noord

STAD

woensdag 30 september 2015

KABELBAAN Zweven in Stad: fantasie of fantastisch?

FIETSENDIEFSTAL Helft van de gestolen fietsen niet op slot

>> 5

>> 15

STAD

Stad Groningen is volop in beweging RICHOLD BRANDSMA

Groningen beweegt volop. Op veel terreinen wordt gewerkt aan de bereikbaarheid van de stad.

GRONINGEN

Transferia aan de rand van de stad, de ringweg (oost, zuid en west), het Hoofdstation, de Fietsstrategie: het is een greep uit de projecten waaraan wordt gewerkt of die op stapel staan. Over de zuidelijke ringweg deed de Raad van State onlangs een uitspraak. Het plan daarvoor moet deels worden aangepast. Een ander heet hangijzer is de Binnenstadsvisie, meer specifiek het voornemen om de bussen uit de binnenstad te weren. In de inspraak hebben veel mensen op dit plan gereageerd, zegt wethouder Paul de Rook (D66). ,,We moeten alles inventariseren, maar het beeld dat we krijgen is redelijk in evenwicht. Er zijn iets meer reacties tegen dan reacties voor, maar tegelijkertijd ook veel suggesties waar we wat mee kunnen.’’ Vooral ouderen en minder validen zien met lede ogen de bus van de Grote Markt verdwijnen. ,,Als het om verkeer gaat, gaat het om bereikbaarheid, maar ook om leefbaarheid. Met de maatregelen uit onze binnenstadsvisie ontstaat 20 procent meer openbare ruimte. Alleen al op de Grote Markt komt er 650 vierkante meter bij. Daar kunnen we heel veel mee doen.’’ De Rook wijst bijvoorbeeld op de Brugstraat. ,,Je moet je voorstellen dat we daar het asfalt weghalen. Er ontstaat een prachtige ruimte voor groen, bankjes, wandelaars. Dat gebeurt ook in de Oosterstraat en de Gelkingestraat.’’ Een Grote Markt zonder bussen betekent volgens de wethouder dat de veelbezochte ‘tribune’ van het Informatiecentrum behouden kan blijven. Dagelijks strijken vele tientallen mensen neer op de trappen. Is ooit het Groninger Forum gereed, dan verdwijnt het Informatiecentrum, en dus ook de tribune. De busvrije Grote Markt biedt ruimte om iets van een tribune in stand te houden. En de beloofde fontein? ,,We be-

www.dvhn.nl

Fietsers, wandelaars,een auto en een taxi op de Grote Markt. Veel ouderen en minder validen zien met lede ogen de bus verdwijnen. FOTO DUNCAN WIJTING

’Bij een Grote Markt zonder bussen kan tribune behouden blijven’ kijken hoe die fontein eruit moet zien. De Grote Markt is het belangrijkste evenemententerrein van de stad. Je moet goed nadenken als je daar een fontein plaatst.’’ Toch wil De Rook niet doof zijn voor het protest van ouderen en minder validen. Er moeten manieren komen om hen op een goede manier vanaf de rand van het centrum naar de Grote Markt te brengen. ,,Diverse mogelijkheden passeren de revue. Van iets elek-

trisch tot fietstaxi’s.’’ Naast de grote verkeersprojecten noemt De Rook het een kwaliteitssprong dat straks bij alle invalswegen naar het centrum grote transferia zijn. Forensen en andere bezoekers kunnen daar straks hun auto achterlaten om met de bus verder te reizen. Ook dat geeft ruimte in de binnenstad. Bijvoorbeeld omdat er minder parkeerplekken op straat overblijven. Het Boterdiep laat al zien hoe dat uitpakt. De weg wordt opgeknapt, de middenberm – waar vroeger geparkeerd werd – verdwijnt om plaats te maken voor groen. Het is wel zaak mensen te verleiden om over te stappen bij de transferia, beseft De Rook. ,,We moeten op de transferia kwaliteit bieden die het aantrekkelijk maakt er te parkeren. Met tarieven kunnen we ook wat.’’

WWW.DVHN.NL N 24 UUR NIEUWS

Kruisridders De stad heeft een fraai stel brute kruispunten. Leve de fietser. Rij in de avondspits even naar de kruising van het Damsterdiep met de Europaweg en de Petrus Campersingel. Of wat verderop, dat monster op de Europaweg, tussen de failliete Telstar en die maffe Rabopunt. Als beloning voor het herfstige blauwbekken bij rood volgt een bloedstollend avontuur. Alles wat fiets heet, waar dan ook, krijgt tegelijk groen. Rechtdoor, dwars, schuin, ondersteboven, alles mag, van alle kanten. Veel succes, en geen nood, het ziekenhuis is vlakbij. Na al dat nare stilstaan stormen de losgeslagen troepen als toernooiridders op elkaar af, met het midden van het kruispunt als strijdperk. Zeilend proberen zij elkaar te ontwijken of juist te rammen, dat is onzichtbaar in de kluwen. Bejaarden, tenzij uitgerust met eeuwige jeugd en bijpassend trapvermogen of een e-bike, lopen het grootste gevaar, Wie stram enigszins achterblijft krijgt immers onherroepelijk een zwerm auto’s voor zijn wiel. Hier wordt geen seconde verspild. Fiets nóóit nog even snel door oranje. Je bent de klos. Een tijd geleden nam bijvoorbeeld een vrolijke Chinees (hij floot) met iets vierkantigs van IKEA achterop alle tijd voor zijn overtocht. Dat had hij beter kunnen laten.

Een speciaal Dagblad Dagelijks ploft het nieuws van Dagblad van het Noorden bij duizenden Stadjers op de mat of in de mailbox. Vandaag komt de krant voor één keer bij alle Groningers thuis met een speciale uitgave rond het thema vervoer. Er staat de stad namelijk nogal wat te wachten op dit gebied. De tram mag dan gesneuveld zijn, de eerste voorbodes van de operatie zuidelijke ringweg zijn al wel zichtbaar. En ook rond spoor en bus zijn grote veranderingen op komst. Intussen wandelen, fietsen en rijden Stadjers en forensen gewoon dagelijks naar hun school, werk of vermaak. Ook daarover gaat het in deze krant, die laat zien waar Dagblad van het Noorden goed in is: berichten over wat de Groninger bezig houdt.

Paul de Rook

De deelauto wordt steeds populairder: geen auto en toch auto rijden >> 13 Longboarden: jongeren zeilen door de straten van Groningen >> 20

Rob de Kam, chef stadsredactie

STAD

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

95.900 forenzen Aantal forenzen dat dagelijks de stad binnenkomt of verlaat (2013)

65.500 Groningen uitgaand Groningen binnenkomend

30.400

Colofon Dagblad van Stad is een huis aan huis verspreide eenmalige uitgave van Dagblad van het Noorden. Met bijdragen van: Richold Brandsma, Frits Poelman, Lieke van den Krommenacker, Menno Hoexum, Peter van der Heide, Geert Job Sevink, Carlien Bootsma, Bram Hulzebos, Marijke Brouwer, Sebastiaan Rodenhuis, Lyanne Levy, Roelof van Dalen, Johan de Veer, Eric Nederkoorn en Erik van der Veen Fotografie: Duncan Wijting, Reyer Boxem, Pepijn van den Broeke, Jan Willem van Vliet, Roelof van Dalen, Jan Zeeman en Geert Job Sevink Infographics: Michel Brandsma, Rob Hesseling en Harry Kasemir Eindredactie en samenstelling: Martin Groenewold en Rob de Kam Reageren? Stuur een e-mail naar stadsredactie@dvhn.nl

Stad in beweging 1

Geringe drukte op de ringweg en de A7. De aanpak van de zuidelijke ring zal dat beeld veranderen.

FOTO DUNCAN WIJTING

‘We zijn met z’n Hoe blijft Groningen toegankelijk als vanaf 2017 de zuidelijke ringweg op de schop gaat? Wilko Huyink van Groningen Bereikbaar heeft er wel zijn ideeën over. ,,Tot dusver is het voor veel mensen een verhaal op afstand. Maar de voorbereidingen gaan door en de tijd gaat nu snel.’’ FRITS POELMAN

Fotograaf Duncan Wijting maakte speciaal voor deze krant een serie over het thema vervoer. Met beelden van werkverkeer op de ringweg tot hippe fietsenmakers en van vrachtverkeer over water tot een eenzame roze auto. FOTO DUNCAN WIJTING

ilko Huyink (56) staat precies drie jaar aan het roer van het net zo lang bestaande Groningen Bereikbaar. De organisatie moet ervoor zorgen dat de stad toegankelijk blijft als vanaf 2017 de zuidelijke ringweg op de schop gaat. Die ombouw duurt vijf jaar en hoewel is afgesproken dat er altijd twee keer twee (versmalde) rijstroken beschikbaar blijven, bestaat het risico dat de stad dichtslibt. De capaciteit van de weg loopt hoe dan ook flink terug. In een poging de autospits te verzachten, probeert de organisatie nu al forensen te doordringen van wat er komt. ,,Uiteindelijk zijn we met z’n allen Groningen Bereikbaar. Ik hoop dat mensen zelf nadenken en met ideeen komen. Iedereen praat toch altijd al mee over het weer, voetbal en verkeer. Deskundigen hebben de waarheid niet in pacht, zeker niet op dit terrein. Als een deskundige roept dat hier iets niet kan, zien anderen op internet dat het in Japan wel gebeurt. Los daarvan is het altijd slecht om maatregelen op te leggen.’’

‘De bussen zijn veel beter dan wat ik nog wist van tien jaar geleden’ Bij de bereikbaarheid van Groningen gaat het, zegt Huyink, vooral om gedragsbeïnvloeding en kennis. Net als in het gewone verkeer. ,,Om te beginnen moet iedereen voor wie het relevant is, weten wat er aan staat te komen. Zo ver zijn we nog niet. Ik verbaas me geregeld over mensen die niet weten wat er met de ringweg gaat gebeuren, terwijl het voor hen grote gevolgen heeft.’’ Tussen 2016 en 2020 krijgen ringweg en spoorzone voorrang boven alle andere wegwerkzaamheden. Wat nog moest is de afgelopen zomer gedaan, een ‘nabrander’ volgt komend jaar. ,,We hebben een record van meer dan twintig wegwerkzaamheden tegelijk uitgevoerd en op elkaar afgestemd. Dat is in grote lijnen prima gegaan. Daar ben ik blij mee. Straks komt het ook aan op afstemming. Een probleem mag niet

op een andere plek nieuwe problemen veroorzaken. Maar deze zomer was bij wijze van spreken nog maar een onbetekenend voorprogramma. Het echte werk begint in 2017.’’ Gasterra, UMCG en andere belangrijke bedrijven en organisaties zijn daarvan al heel lang doordrongen, zegt Huyink. ,,Nu moet het peloton van Stadjers en forensen die de ombouw serieus nemen, groeien. Dat geldt ook voor het midden- en kleinbedrijf. Tot dusver is het voor veel mensen een verhaal op afstand. Ik snap dat heel goed, maar de voorbereidingen gaan door en de tijd gaat nu snel. Je zult ons de komende maanden steeds vaker tegenkomen. De betrokkenheid van de stad moet worden verbreed en verdiept.’’ Een van de maatregelen die bedrijven en organisaties kunnen treffen om de drukte in Groningen te verminderen, is klanten uit de buurt eerder laten komen. Of ’s ochtends later beginnen. ,,Met het Gomarus College proberen we een voorbeeldproject te realiseren. Het is de bedoeling dat de lessen later beginnen en leerlingen niet meer in de spits hoeven te reizen. Ouderen profiteren mee, omdat de bus goedkoper

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

allen Groningen Bereikbaar’

Wilko Huyink wordt. Zo heeft iedereen er wat aan. Ook met andere opleidingen zijn we in gesprek.’’ Hij gaat zelf steeds vaker met de bus van zijn woonplaats Leek naar Groningen, in plaats van met de auto. ,,In tijd maakt dat niet veel uit. Met de fiets duren die 19 kilometers mij net te lang. Bovendien kom ik dan bezweet aan en ik heb geen mogelijkheid om te douchen op het werk. Ik ben met de bus begonnen vanuit de voorbeeldgedachte, maar het bevalt me goed. De bussen zijn veel beter dan wat ik nog wist van tien jaar geleden en het openbaar vervoer is niet ingewikkeld. Je moet hooguit even wennen.’’ Gelukkig, zegt Huyink, beseffen ook besturen van bedrijvenverenigingen dat er echt wel wat staat te gebeuren. ,,Ze zitten positief aan tafel en denken enthousiast mee, ook

over fietsprojecten. Het is niet zo dat overheid en onderwijs bezig zijn met openbaar vervoer en fiets, en het bedrijfsleven alleen met de auto. Een bedrijf als de Suikerunie snapt natuurlijk dondersgoed wat de gevolgen voor de fabriek zijn als het verkeer vast komt te staan. Dat besef is er nog niet bij iedereen. Daarom is het goed dat we vroeg zijn begonnen.’’ In het bestuur van Groningen Bereikbaar zit Han de Ruiter van de Hanzehogeschool namens het bedrijfsleven en non-profitorganisaties. Hij deelt zijn plek in de stuurgroep met vertegenwoordigers van stad en provincie Groningen, Rijkswaterstaat, Drenthe en Prorail. Al die organisaties hebben weer verschillende diensten, afdelingen en projectbureaus. Huyink beschrijft dat er veel kennismakingsgesprekken zijn geweest. ,,Je hebt een wegbeheerder en die is juridisch de baas. Zo was het altijd. Iedereen had eigen regels en gewoonten. Eigen vaste teksten op omleidingsborden, bijvoorbeeld. Groningen Bereikbaar is opgericht om dat te stroomlijnen en iedereen te laten samenwerken. Dan krijg je een heel andere organisatie dan mensen gewend waren. Het resultaat staat voorop.’’ Dat Groningen Bereikbaar door de vertraging van de ringwegprocedure een jaar extra tijd heeft, komt Huyink niet ongelegen. ,,Ik heb gemerkt dat heel veel mensen die bij verschillende organisaties hetzelfde werk doen – en van wie ik dus dacht dat ze elkaar allang zouden kennen – elkaar nooit hadden gezien. Dat is

fnuikend als je moet samenwerken. Dan gebeuren dingen waarvan je denkt: dat kan niet waar zijn. Toen de Borgbrug kapot werd gevaren, kwamen wij er achter dat diverse partijen verschillende opvattingen hadden over dezelfde brug. Allemaal met de beste bedoelingen, maar uiteindelijk werden er zelfs Kamervragen gesteld waarom de reparatie zo lang duurde. Stiekem was ik daar wel blij mee. Een betere manier om te laten doordringen dat dingen anders moeten, kun je niet krijgen.’’ Mensen laten samenwerken is Huyink op het lijf geschreven. ,,Ik maak me graag overbodig en laat mensen graag nadenken over wat zij zelf kunnen betekenen voor de organisatie. Je moet de talen van alle betrokkenen spreken en mensen om je heen verzamelen die verstand van zaken hebben.’’ Hij vindt het belangrijk zoveel mogelijk mensen bij Groningen Bereikbaar te betrekken. ,,Onze studenten-adviescommissie bijvoorbeeld. Die organiseert onder meer een onderzoek naar de beste teksten op de borden van ons verkeersinformatiesysteem. Want je kunt daar wel wat opzetten, weggebruikers moeten er ook nog wat mee doen. Vanuit de TU Delft wordt promotieonderzoek gedaan naar onder meer Groningen Bereikbaar.’’ Beklijft de samenwerking na 2021, als de zuidelijke ringweg klaar is? Of valt iedereen dan weer in zijn oude patroon? Hij durft het niet te voorspellen. ,,Ik spreek mensen die vinden dat de samenwerking moet blijven, omdat verkeer zich nou een-

Werk aan het spoor Groningen Bereikbaar verwacht vanaf 2017 met enige regelmaat verkeershinder door werkzaamheden aan het spoor in Groningen. ,,De ogen zijn vaak gericht op de ombouw van de zuidelijke ringweg. Dat moet ook, maar de stad mag de gevolgen van de vele werkzaamheden aan het spoor de komende jaren ook niet onderschatten. Daar krijgt niet alleen het treinverkeer last van’’, zegt directeur Wilko Huyink. Het lijkt erop dat vanaf 2017 op allerlei plekken tegelijk het mes in de huidige spoorbanen gaat. ,,Voor de ombouw van het station moet erg veel gebeuren, waaronder de aanleg en aansluiting van een nieuw emplacement. Daar komt de uitbreiding van de spoorlijn naar Leeuwarden nog bij, inclusief een autotunnel in de Paterswoldseweg.’’ In de zomervakantie van 2017 wordt het treinverkeer waarschijnlijk enkele weken compleet stilgezet om Prorail de ruimte te geven voor de ombouw. Huyink verwacht dat er nog wel meer langdurige stremmingen komen voor onder meer de aansluitingen in het stationsgebied, de aanleg van extra rails naar station Europapark, de afbraak van het ringwegviaduct boven het spoor, de bouw van de

verdiepte weg en de aanleg van de Helperzoomtunnel. Op die momenten is er voor treinreizigers vervangend vervoer nodig, terwijl Groningen niet op extra busen autokilometers zit te wachten vanwege de ombouw van de zuidelijke ringweg. ,,We willen reizigers die bijvoorbeeld in Assen of Hoogeveen in de bus stappen, als het even kan rechtstreeks naar hun bestemming brengen, bijvoorbeeld Zernike of het Martini Ziekenhuis. En niet alleen maar naar het Hoofdstation.’’ De consortia die meedoen aan de aanbesteding voor de ombouw van de ringweg, worden alvast geïnformeerd over wat er op dat gebied allemaal speelt en wanneer. ,,Dan kunnen ze daarmee rekening houden als ze willen. Pas begin volgend jaar is bekend wie de ombouw realiseert en dan moet er een goede afstemming komen. Uiteindelijk is het natuurlijk de bedoeling dat tijdens een stremming zoveel mogelijk werkzaamheden aan spoor en weg tegelijkertijd worden uitgevoerd om de overlast zo kort mogelijk te laten duren.’’ Groningen Bereikbaar houdt ook rekening met werkzaamheden aan de spoorlijn naar Leeuwarden en aan het spoor in Assen.

maal niets van grenzen aantrekt. Zelf geloof ik er ook heilig in. Als het maar niet geïnstitutionaliseerd wordt. Dan organiseer je je eigen weerstand, ontstaat machtsdenken.

Ik ben meer van het oliemannetje. Alle neuzen in dezelfde richting zien te krijgen en een plan zo goed regelen dat bijna iedereen er vóór is. Dan kan het een hamerstuk worden.’’

woensdag 30 september 2015

              

           

                     

     

  

        



                                                                

                    



        

              

     

           



     





                        

        

Zorgt u voor een familielid of vriend op afstand? Organiseer het met wehelpen.nl De zorg voor een familielid of vriend of afstand brengt veel geregel en stress met zich mee. Wie doet wat en op welk moment? En… gaat het écht wel goed in de praktijk? Met een gratis en besloten digitaal hulpnetwerk in wehelpen.nl kunt u gemakkelijk alle zorg rond de ‘patiënt’ regelen, delen en organiseren! Geïnteresseerd? Kom naar de informatie- en instructieavond op maandagavond 12 oktober tussen 19.30-21.30 bij Humanitas, Akerkhof ZZ 22, 9711 JB Groningen. Graag aanmelden vóór woensdag 7 oktober via mip.groningen@humanitas.nl of via 050 312 6000.

STAD

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

ACHTERGROND

4,9 voor parkeertarief Waardering voor bereikbaarheid en parkeren in de binnenstad (2014)

Rapportcijfer Bereikbaarheid per auto

6,3

Parkeermogelijkheden

6,3

Parkeertarieven

4,9

Stallingsmogelijkheden voor de fiets

6,9

Zweven in Stad: fantasie of fantastisch? Een jaar geleden onthulde Flyover Groningen dat een kabelbaan tussen Euroborg en binnenstad geld oplevert. De baan is haalbaar, luidde het oordeel van adviesbureau Arcadis. De stichting gaf zichzelf een jaar om een financier te vinden. Nu dat jaar voorbij is, is de toekomst hoopgevend.

De kabelbaan lijkt vaste grond onder de voeten te krijgen.

Stad in beweging 2

RICHOLD BRANDSMA

n kringen van Flyover Groningen gaan ze ervan uit dat binnen enkele weken goed nieuws kan worden gebracht. Niemand van de stichting wil er op ingaan, maar het lijkt erop dat financiers bereid zijn te investeren in een kabelbaan naar de binnenstad. Na meer dan tien jaar zweven lijkt het idee vaste grond onder de voeten te krijgen. Is er particulier geld voor de kabelbaan, dan is het laatste woord weer aan de gemeente. Interessant, want de gemeente heeft nooit een gat in de lucht gesprongen van enthousiasme als het om de kabelbaan ging. Het is tenslotte een concurrent van het busvervoer. Sinds het begin van de eeuw wordt over de gondels gesproken. Gerard Fidom van het toenmalige Vervoers Coördinatie Centrum bracht het naar buiten. Het was een oplossing om de binnenstad bereikbaar te houden en auto’s uit het centrum. De kabelbaan levert sindsdien een breed palet aan reacties op. Een greep uit de afgelopen jaren: ‘een attractie voor de stad’ (Kees van Twist, Groninger Museum), ‘een erg interessant idee’ (Remco Kouwenhoven, VVD-raadslid), ‘een luchtballon’ (Rosita van Gijlswijk, SP-raadslid), ‘revolutionair’ (Douwe Hollenga, CDAstatenlid), ‘voor een kabelbaan bezoek ik wel de Efteling’ (Jaap Dijkstra, wethouder), ‘een fantastische trekpleister voor Groningen’ (Ronald Obbes, citymanager Assen). Maar met een ‘we komen er niet doorheen, we houden vast aan het idee

FOTOMONTAGE ARCHIEF JAN ZEEMAN

van een tram’, bezegelde GroenLinks-wethouder Karin Dekker in 2007 feitelijk het lot van de kabelbaan. Voorlopig. Want nadat de initiatiefnemers vanwege politieke onwil in 2007 het bijltje erbij neergooiden, zette de gemeenteraad het idee van een kabelbaan een jaar later alweer op de kaart. Sterker nog: in 2009 voedde de PvdA – de sociaaldemocraten hadden zich tot dan niet heel enthousiaste gondelvaarders getoond – het idee van een kabelbaan door het project specifiek in het verkiezingsprogramma te noemen. In 2011 leek de kabelbaan serieus een plek op de kaart te hebben door het steekspel rond de subsidie van 35 miljoen euro voor het Groninger Forum. De provincie wilde die subsidie aanvankelijk niet geven, waardoor het Forum niet gebouwd zou worden. In de twist die ontstond tussen stad en provincie draaide eerst de PvdA in het provinciehuis. De VVD wilde voet bij stuk houden, maar stemde toch in met de steun voor het Forum. De liberalen eisten wel dat de stad zich serieus zou inzetten voor de kabelbaan. Aan die VVD-eis kwam het Groninger college van B en W toen schielijk tegemoet. Het was daarna wel weer opmerkelijk dat Joost van Keulen, na de bestuurscrisis voor de VVD wethouder geworden, fors roet in het eten gooide door de busbaan Europaweg aan te leggen, nota bene precies op de route van de kabelbaan. Dirk Nijdam van Flyover Groningen liet zich er niet door kisten. Hij ging in zee met Arcadis, dat een posi-

tief haalbaarheidsonderzoek uitvoerde. Met de jaar lange zoektocht naar een financier heeft Flyover aan haar eigen opdracht voldaan: de gemeente Groningen met gedegen onderzoek en voorbereiding confronteren. Kabelbaan 1 mag de wethouder op dit moment niet nog eens afserveren met ‘ik ga wel naar de Efteling voor een kabelbaan’. Kabelbaan 1? Jawel. Want sinds dit jaar leeft ook het plan voor kabelbaan 2. Ook richting binnenstad en opnieuw is het UMCG een station op de route. Het plan is afkomstig van ondernemers op het industrieterrein noord-oost (Ulgersmaweg, Witte Lam), verenigd in de VBNO. Vanwege de uitbreiding van het UMCG komt de bereikbaarheid van de oostkant van de stad steeds meer onder druk te staan. Onderdeel van een mogelijke oplossing is auto’s toe te laten op de busbaan tussen Kardinge en UMCG. Met Martini Architecten en Open Lab Ebbinge ziet de VBNO de kabelbaan als een prima oplossing. ,,Die trekken we dan wel door naar de Kardingerberg’’, zegt Bert Oost van de vereniging. Cruciaal in het plan is het voormalige terrein van Simmeren Schroot, dat zwaar vervuild is. Daar wil VBNO een opstapplaats maken. Medewerkers van het UMCG en bezoekers van het ziekenhuis en de binnenstad zouden op deze plek kunnen parkeren en vervolgens in een vloek en een zucht verder kunnen zweven. Op aandringen van verschillende raadsfracties zei wethouder Roeland van der Schaaf (PvdA) twee weken geleden dat het idee serieus de moeite van het bekijken waard is.

woensdag 30 september 2015

Uitgifte bouwkavels Reitdiep fase 4 op donderdag 8 oktober 2015 Op donderdag 8 oktober om 19.30 uur in de hal van basisschool de Rietwierde aan de Slenk 2 worden er via een loting 16 kavels voor vrijstaande woningen en 16 kavels voor twee-onder-één kapwoningen uitgegeven voor Reitdiep fase 4. De loting vindt plaats onder notarieel toezicht. De hal is geopend vanaf 19.00 uur.

HeerlIJK

VOOrDeel Boeren karbonade

Hamlappen kilo slechts

€ 3.98

kilo slechts

€ 3.48

VOOrDeel Ossenstaart

HeerlIJK speklappen met zwoerd

500 gram slechts

kilo slechts



€ 3.98

kilo slechts

Nieuwe Ebbingestraat 66 Groningen Telefoon 050 314 71 49

4 stuks slechts

€ 3.98  VOOrDeel Varkensrollade h.o.h. cordonbleu € 7.98  € 3.98 specIalIteIt Aanbiedingen gelden tot 6 oktober a.s.

Biefstuk Irish beef botermals 500 gram slechts

€ 4.98

sucadelappen (Irish beef)

Kilo slechts € 6.98

Filetrollade kilo slechts

€ 4.98

Miniloempias zak 50 stuks slechts

€ 0.99

Op de website www.groningen.nl/reitdiep onder het kopje Nieuwbouw Reitdiep fase 3 en 4 vindt u meer informatie over de inschrijfvoorwaarden, de uitgifteprocedure verloting, inschrijfformulieren en andere achtergrondinformatie. Deze informatie is ook in de vorm van een brochure af te halen op werkdagen tussen 9.00 en 17.00 uur aan de publieksbalie van de gemeente Groningen aan het Gedempte Zuiderdiep 98.

2 kilo slechts

Vegaschnitzels

Op is op!

4 stuks slechts

€ 0.99 panga filet kilo slechts

€ 3.98 €12.00 Hausmacher

Droge worst

3 stuks voor slechts

leverworst per stuk slechts

€ 4.98 € 1.98

Vlug- en panKlaar DOOs Met 4 paKJes 7.98

Keuze uit/of zelf samenstellen 4 slavinken................................€ 2.48 4 roomschnitzels.......................€ 2.48 4 zigeunergehakt schnitzels......€ 2.48 4 Boerengehakt schnitzels........€ 2.48

Slank

Fit en Gezond in slechts 2x 20 minuten per week!

4 kipschnitzels ..........................€ 2.48 Het 4 rolladeschijven.......................€ 2.48 leKKerste 4 shoarmaschijven....................€ 2.48 Vlees In 6 varkenssaucijzen....................€ 2.48 4 vegaburgers div. soorten........€ 2.48 De regIO!

‘t Binnenhuis presenteert:

TRENDDAG 10 OKTOBER INTERIEURTRENDS HERFST WINTER 2015/2016 Dé najaar en winter trends

Presentatie nieuwe seizoenscollectie

Energy Balance:

WNMGZN, het nieuwe najaar-winter magazine

Gratis trendpakket voor elke bezoeker

Blijvend slank door persoonlijk maatwerk. Als beste getest door Universiteit Wageningen. Mind Balance: Blijf zelf baas over je leef- en eetgewoontes. Meer dan 30 jaar ervaring.

Cryo behandeling:

Hét liposuctie alternatief. Vetlaag jes verdwijnen definitief door onderkoeling. Behandeling is mogelijk op: Benen, buik, billen, dijen, love-handles, rug en armen. Slechts 3 behandelingen nodig.

Compressietherapie: Voor bestrijding van cellulite, slanke gladde benen, behandeling van vermoeide, rusteloze pijnlijke benen, lipodeem en vochtvasthouden, verbetering van lymfe- en bloedcirculatie.

Compressietherapie

gratis uitproberen?

Wil je eerst zeker weten of compressietherapie wel iets voor je is? Maak dan telefonisch een afspraak voor een gratis proefbehandeling!

Meer weten? Bel 050 - 313 18 44 www.ladyline.nl

Boterdiep 30, Groningen.

‘T BINNENHUIS

EINDELIJK EENVOUDIG MOOI WONEN

Nieuwe Ebbingestraat 15 9712 NC Groningen T 050 312 31 97 info@tbinnenhuis.nl www.tbinnenhuis.nl

STAD

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

2,2 miljoen transferiumgebruikers Aantal passagiers van en naar de transferiums (P+R)

2.246.100 1.107.800 2003

2013

REPORTAGE

Liever snel met de pendelbus dan tijd verliezen in de file Groningen gooit er hoge ogen mee in de rest van het land: de park and ride-terreinen, waarvandaan forensen en binnenstadbezoekers met de bus in een mum van tijd vanaf de rand van de stad in het centrum zijn.

Het Park and Ride-terrein in Hoogkerk, druk bezocht door forensen.

Stad in beweging 3

et zwarte asfaltgruis ligt nog vers op straat, zo nieuw zijn de extra parkeerplekken van het transferium in Haren. Het Park and Ride (P+R)-terrein langs de A28 is net uitgebreid met 500 plaatsen, bovenop de 385 die er al waren. Desondanks kostte het Jan (54) en Trudy (44) enige moeite de parkeerhaven in één keer te vinden. De receptioniste van het Postillion Hotel in Haren bood uitkomst: gewoon deurrieden, tipte ze. Het koppel, afkomstig uit Gelderland en kamperend in Beilen, lacht er hartelijk om. Jan en Trudy hebben net hun auto gestald en wachten op de city bus die hen naar Stad brengt. Een prima oplossing, vinden ze. Het gaat rap, het scheelt zoeken naar een – dure – parkeerplek in de Groninger binnenstad en daarbij is het zeer betaalbaar: voor 6 euro kun je met vijf mensen met de bus van parkeerterrein naar centrum en terug. Voor het parkeren betalen ze niks. Ze lopen als een trein, de vijf P+Rterreinen in de stad en Haren. In de jaren negentig verrees het eerste, bij sportcentrum Kardinge, gevolgd door de Euroborg, Zernike, Haren en Hoogkerk. De voornaamste reden: het tekort aan parkeerplekken in de binnenstad. Anno 2015 zijn de P+R’s opgenomen in het hele openbaarvervoersnet van de stad. Dat wil zeggen: alle regiobussen die vanuit omliggende dorpen naar Groningen rijden, doen ook de P+R’s aan. ,,Met maximaal één overstap bereik je vanuit Roden, Leek, Zuidlaren of andere plaatsen alle belangrijke plekken in Groningen, zoals het UMCG, het Hoofdstation en de Grote Markt’’, zegt Marcel Meijer, beleidsmedewerker vervoer van de gemeente Groningen. Stad onderscheidt zich hiermee van andere gemeenten, zegt Meijer, waar reizigers bijna altijd eerst van P+R naar station moeten reizen en meermaals moeten overstappen. Bovendien rij-

den de bussen elders vanaf de P+R’s minder frequent. ,,Er komt hier zo’n beetje om de drie minuten een bus voorbij’’, zegt buschauffeur Jan de Koe. Tussen zijn ritten door pauzeert hij kort bij de P+R in Hoogkerk. Lijn 3 en 4 vanaf Roden en Leek stoppen er en in de spits zijn er extra bussen. ‘Een jonkie’, noemt De Koe de parking in Hoogkerk, die sinds een jaar of vijf bestaat. Voor het overgrote deel vervoert hij forensen, vooral werknemers van het UMCG. Het ziekenhuis is de ‘grootverbruiker’ van de terreinen, verklaart Meijer. Sinds de komst van de P+R’s breidde de doelgroep zich langzaam uit van de binnenstadbezoeker naar forensen. Hiermee groeide de populariteit van de parkeerplaatsen zo hard, dat bijbouwen zoals in Haren nodig was. De Koe: ,,In het begin stond daar

anderhalve auto. Mensen reageerden met: dat kan toch niet uit. Ik zei: Dit is te klein.’’ En gelijk kreeg De Koe. Intussen staan een nieuwe P+Rlocatie aan het Reitdiep en uitbreiding/vervanging van de locatie Zernike op stapel. Ook in Meerstad begint in het najaar de bouw van een nieuwe P+R, die naar verwachting eind 2017 klaar is voor gebruik. Daarnaast wordt hard gewerkt aan verbetering van de bestaande P+R’s. Zeker ‘oudje’ Kardinge kan wel een opknapbeurt gebruiken, vindt Bertus Hempenius (72). De Bedumer parkeert er zijn auto geregeld en gaat dan met de bus naar de stad. Een prachtsysteem, vindt hij. Behalve wachten in Kardinge. Hij wijst op de wachtruimte in het midden van het transferium: vier bankjes onder een afdak. Geen sinecure bij slecht weer. ,,Je waait er weg. Niet best.’’

Capaciteit Park + Ride Groningen REITDIEP/ ZERNIKE 300 V.A. 2016

Zuidwolde Garmerwolde

KARDINGE 898

MEERSTAD/ DRIEBOND 400 V.A. 2017

Groningen

Me Meerstad Midd ddelbe dd be Middelbert

P3/EURBORG 740

Engelbert

HOOGKERK 567

LIEKE VAN DEN KROMMENACKER

FOTO JAN WILLEM VAN VLIET

HAREN 885 DvhN 300915 | Rob Hesseling | Bron: Gem. Groningen

Onnen

Nog even lekker genieten van het najaarszonnetje... ...en onze prijzen! • Op dikke weerbestendige buitenkussens… • Daarna eenvoudig afdekken met een duurzame buitenhoes! • Hoogwaardig zitcomfort, dus ook voor binnen!

• De allergrootste keus in lounge-, eet- en relaxmeubelen! • Wij garanderen u nu de aller- allerlaagste prijs in jaren! • Direct bezorgen of eventueel gratis in opslag! • Dé specialist heeft en doet meer… al 22 jaar vertrouwd!

30-40-50-60 % KORTING OP TOP MERK

EN BUITENMEUBELEN!

MA AK NU UW DEAL!

OP = OP

• Gas buitenhaarden of infra rood heaters! • Ideaal onder uw overkapping of veranda! • Vakkundig advies, eventueel op locatie! • Uit voorraad leverbaar!

Award winner

LOUNGEENTUINMEUBELEN.COM

7 DAGEN IN DE WEEK OPEN! WELKOM... MET KOFFIE EN KOEK!

SUPERCAMP

KONINGSWEG 8 (

OOSTERHOOGEBRUG) • GRONINGEN •

050-5420054

STAD

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

69.000 personenauto’s Aantal personenauto’s in de stad

62.971

69.303

2005

2015

ACHTERGROND

Gele steentjes al een kwarteeuw ‘talk of the town’ Verketterd, verguisd, vervloekt en beschimpt. De gele steentjes in de binnenstad van Groningen zijn al een kwarteeuw het gesprek van de dag.

Stratenmakers vervangen in 2013 de spekgladde gele steentjes op de hoek Grote Markt-Oude Ebbingestraat. FOTO ARCHIEF JAN WILLEM VAN VLIET

MENNO HOEXUM

Stad in beweging 4

e operatie om het plaveisel in de binnenstad van Groningen te vergelen start zichtbaar in 1990, als de Poelestraat de eer krijgt zich als eerste te mogen verkleuren. Stratenmakers leggen de eerste serie van bleekgele stenen die van producent ABC Klinkergruppe in het Duitse Recke zijn betrokken. Een jaar later moet de gemeente tot haar grote schrik constateren dat de kwaliteit van de stenen ernstig te wensen overlaat. De hele straat wordt opnieuw belegd. Een strop van een kwart miljoen euro. Het is niet de eerste financiële tegenvaller die de gemeente incasseert. Het onderhoud vraagt jaarlijks tienduizenden euro’s. Stratenmakers zijn tot de dag van vandaag geregeld in de binnenstad bezig reparaties uit te voeren. Daar komen de experimenten om de steentjes schoon te maken en te verruwen nog bij. Een lange reeks van bedrijven heeft demonstraties gegeven hoe de steentjes fris te houden, minder snel te laten knappen en vooral ruw te maken. Dit laatste is de vurige wens van de tienduizenden fietsers die bij nat weer weten hoe glad de gele steentjes kunnen worden. Exacte cijfers over het aantal ongevallen die door de gladheid zijn ontstaan bestaan niet. Ook niet over het aantal botbreuken dat uitgegleden voetgangers en fietsers in de stadse ziekenhuizen hebben laten behandelen. De gladheid doet zich vooral voor na een lange periode van droogte, als oliën en vetten van vrachtwagens en bestelbussen de gele steentjes bevuilen. Een dun laagje water maakt het wegdek in een mum van tijd spiegelglad. Het leidt in die eerste jaren van de verge-

Cijfers over het aantal ongevallen door gladheid bestaan niet ling van de binnenstad tot menig raadsdebat en een stroom van ingezonden brieven in deze krant. Aan de eerste gele steentjes die in de Poelestraat terechtkomen gaat een lang proces van denken, ontwerpen en reizen vooraf. De overwegend socialistische politici en hun gelijkdenkende ambtenaren hebben medio jaren tachtig bedacht dat de binnenstad opnieuw moet worden ingericht. Twee belangrijke nota’s gaan in die tijd in voorbereiding en behandeling. Binnenstad Beter en Ruimte voor Ruimte zijn de titels van de spraakmakende ingreep. De straat als de dominante factor van het interieur van de stad krijgt een nieuwe definitie. De ‘normale’ wirwar van verkeersborden, buitenreclame, parkeren van auto’s, afvalcontainers en fietsenstallingen moet verdwijnen. De karakteristieke historische uitstraling van de stad moet terug. De nieuw gecreëerde gelijkheid tussen weggebruikers moet door de nieuwe bestrating direct tastbaar worden. De gebruikelijke scheiding tussen wandelpad, fietspad en autoweg wordt opgeheven. ,,Een optisch doorlopend oppervlak in de straten zorgt voor een samenhangend stadsbeeld. Zones voor voetgangers, fietsers en auto’s worden slechts gescheiden door verschillen in de hoogte. Het gebruik van betonnen platen en betonnen stoepranden moet in de hele binnenstad worden

vermeden. Asfalt, als uiting van het domein voor autoverkeer, moet voor 90 procent uit de binnenstad verdwijnen’’, luidt de filosofie. Feitelijk is de herinrichting van de binnenstad de afronding van het even spraakmakende verkeerscirculatieplan, dat tien jaar eerder zijn intrede heeft gedaan. Een plan dat beoogt het doorgaande autoverkeer in het centrum te blokkeren. Bij de afronding van de vergeling in 1995 hebben de stratenmakers 100.000 vierkante meter stenen gelegd. Waarmee de bedenkers van de vergeling achter de tekentafel geen rekening hebben gehouden, blijkt al snel. De bezoekers van de binnenstad weten zich geen raad met de gelijkwaardigheid van alle weggebruikers. Voetgangers vervloeken fietsers en fietsers vervloeken wandelaars. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat veel elementen van de nota’s Ruimte voor Ruimte en Binnenstad Beter het verblijf in het stadshart voor 460.000 wekelijkse bezoekers aangenamer hebben gemaakt. Verder blijkt dat de bestedingen per persoon in de binnenstad jaarlijks zijn gegroeid na voltooiing van de vergeling. Zelfs de grootste criticasters van toen geven dit nu ruiterlijk toe. De volgende stap in de vergeling van de binnenstad moet volgend jaar zijn beslag krijgen als Brugstraat, Munnekeholm en A-straat van hun asfalt worden ontdaan.

woensdag 30 september 2015

DE VERNIEUWDE OUTLANDER PHEV SNELLE BESLISSERS RIJDEN VOORDELIGER

Let op: volgend jaar met 15% bijtelling.

Bij levering in 2015 slechts 7% bijtelling 5 jaar lang! Vanaf €41.990,-

Bespaar in 5 jaar ruim € 7.000,privé bijtelling! Daar kun je heel veel leuke dingen mee doen.

Nu nog volop keuze.

ZUIDLAREN Verlengde Stationsweg 28 T 050 - 4091307

GRONINGEN Rostockweg 2 T 050 - 5471111

STAD

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

REPORTAGE

14.770 plezierboten Totaal aantal scheepspassages op vijf telpunten (Oostersluis, Euvelgunnerbrug, Kinder(vier)verlaten, Dorkwerdersluis, Boterdiepbrug)

15.812 122.659

14.770

2010

2014

‘Als brugwachter in Stad schipper je de hele dag’ Maar liefst 74 beweegbare bruggen telt de stad Groningen. Nu het seizoen voor de pleziervaart ten einde loopt, lijkt binnen de Diepenring de rust enigszins terug te keren. Schijn bedriegt, want het hele jaar door is het aanpezen voor de brugwachters van het havenwezen.

Havenmeester Anton Drost (links) en Henk Landkroon op de Trompbrug.

Stad in beweging 5

PETER VAN DER HEIDE

ven voor de goede orde. Als een brug voor het wegverkeer gesloten is, spreekt de brugwachter van een geopende brug. Dat wil niet zeggen dat hiermee partij wordt gekozen voor de schippers. ,,Het is juist de kunst zowel weg- als scheepvaartverkeer gezamenlijk soepel te laten verlopen. Het is een spel’’, stelt havenmeester Anton Drost. ,,We zijn serviceverlenend en doen ons werk uiterst serieus. Brugdraaien is ons vak.’’ Met negen vaste krachten en twaalf oproepmedewerkers verzorgt het havenwezen het reilen en zeilen van de scheepvaart op de vaarwegen in de stad. Het zenuwcentrum is het havenkantoor aan de Oosterkade, gehuisvest in een karakteristiek pand naast de drukke Oosterhavenbrug. Van daaruit worden onder meer veertien bruggen op afstand bestuurd. Via camera’s en schermen kan de brugwachter vanaf de centrale post de situatie op het water en rond de bruggen in de gaten houden. En ondertussen gaat de telefoon voortdurend. ,,Nee meneer, u kunt nog niet door de Westerhavensluis, daar zit geen water in. Dat duurt nog een week’’, antwoordt coördinator Henk Landkroon. Ondertussen haalt hij met het aantikken van een paar knoppen de Eelderbrug op voor een bootje en ziet hij nauwlettend toe op het wachtende wegverkeer. ,,Kijk, die jongen staat er nog netjes te wachten’’, lacht Landkroon. Het is voortdurend keu-

FOTO DUNCAN WIJTING

zes maken, inschatten van situaties. Wie krijgt voorrang en wie moet wachten. Landkroon. ,,Als brugwachter schipper je de hele dag.’’ Het is de afwisseling die het zo leuk maakt, vindt hij. ,,Hier, op de centrale post, moet je geconcentreerd zijn, het is erg vermoeiend.’’ Vandaar dat de andere helft van de dag fysiek werk wordt gedaan op de bruggen zelf. Vooral op de fiets verplaatsen de in uniform gestoken brugwachters zich door de drukke binnenstad. ,,De leukste brug om te draaien is de A-brug.’’ Dat die – net als andere bruggen binnen de diepenring – niet op afstand wordt bediend, heeft alles te maken met veiligheid. Drost: ,,Een brugwachter kan oogcontact houden met de fietsers, voetgangers en automobilisten.’’ Communiceren vindt de havenmeester een heet hangijzer. ,,Het wordt steeds gekker. Mensen hebben haast en gaan soms respectloos om met de brugwachter die gewoon zijn werk doet. Die wordt wel eens uitgekafferd. Terwijl het wachten gemiddeld maar een minuut of drie duurt. Soms leidt het gedrag van mensen ook nog eens tot levensgevaarlijke situaties. Een brugwachter ter plekke kan dan ingrijpen.’’ Het zou volgens hem goed zijn als mensen wat meer begrip opbrengen voor de brugwachter. Dat geldt wat hem betreft ook voor de recreanten op het water. ,,We doen echt onze stinkende best de bruggen zo snel mogelijk voor ze te openen.’’ Het wordt drukker op het water, maar ook daar gelden spelregels. Beroepsschippers kennen die, zij weten

wat ze doen. Zij varen vooral om de stad heen via het Van Starkenborghkanaal, terwijl de pleziervaarders de gezelligheid van de binnenstad opzoeken via Reitdiep, Hoendiep, Winschoterdiep, Eemskanaal of NoordWillemskanaal. Van de 74 bruggen is verreweg het grootste deel eigendom van de gemeente Groningen. Daarnaast zijn de provincie (bijvoorbeeld de Gerrit Krolbrug), Rijkswaterstaat (onder meer de Julianabrug) en de Nederlandse Spoorwegen eigenaar van een aantal bruggen. De staande mastroute maakt het mogelijk dat van de Dorkwerdersluis naar de Oosterhaven door de diepenring kan worden gevaren. En andersom natuurlijk. Het kost zo’n twee uur om onderweg tal van bruggen in de stad te passeren. Tijdens spitstijden voor het autoverkeer worden de bruggen overigens niet geopend. Sper heet de spits in schipperstaal. Onlangs moest het vaarverkeer ook even geduld hebben omdat de voetbalsupporters van Olympique Marseille vanuit het stadscentrum naar stadion Euroborg liepen. Het was een beslissing die Drost nam om geen onnodige trammelant te krijgen. Bruggen hebben zo hun eigen moeilijkheden. Bij het handmatig openen van de Herebrug wordt bijvoorbeeld sterk rekening gehouden met het busverkeer. De even verderop gelegen Trompbrug is uitsluitend bestemd voor voetgangers en fietsers. Aan de relingen hangen liefdesslotjes. ,,Druk hier, hè”, roept Landkroon. En weg is hij, op zijn fiets. Even middagpauze.

woensdag 30 september 2015

Allersmaweg 27 te Ezinge

UNIEKE KANS!

Te koop: Leuke vrijstaande voormalig burgemeesterswoning op ruim perceel van 1060 m².

5 jaar in Lewenborg!

1.69 3.98 Slavink of Franse vink 2.98 5.98 3.98 Venetia steak

NIEUW! Per stuk nu voor slechts VLUGKLAAR!

4 stuks nu voor slechts

UIT EIGEN KEUKEN

Snert

per liter

Snert + rookworst samen slechts

Magere varkenslappen Per kilo nu voor slechts

Aanbiedingen geldig t/m 4 okt. 2015

KAJUIT 270, GRONINGEN (WINKELCENTRUM LEWENBORG). 050-5410010

Alvast bedankt

www.slagerijhofman.nl

Heb zorg voor een anDer: Corpus den Hoorn

Het Heymanscentrum organiseert om de vrijdagavond een kerkelijke samenkomst. Wij zoeken vrijwilligers die bewoners halen en brengen en de stoelen en koffie klaar zetten. Helpt u eens per 4 weken mee? Super! Info: Dignis c.deurloo@lentis.nl 06 31 94 43 89

Zuid

Middelbare scholieren lopen circa 20 uur (in totaal stage) in Maartenshof. Voor de kortstondige begeleiding van hen zoeken wij een sympathieke vrijwilliger met interesse in jong én oud. Maakt u samen met hen deze stage de moeite waard? Info: Maartenshof m.eenjes-huseman@zorggroepgroningen.nl 050 535 44 70

Selwerd Tuinwijk Paddepoel

• De Hulpdienst helpt oudere of zieke buurtbewoners met klusjes in hun tuin, omdat zij dit zelf niet (meer) kunnen. Heb jij groene vingers en ‘n een paar uurtjes over? Info: Hulpdienst t.vandiejen@humanitas.nl 06 13 07 72 32 • Pittige, slimme humoristische vrouw (61 jaar), houdt van een goed gesprek en wandelen. Na haar lichte herseninfarct heeft zij wat moeite met spreken. Ben jij die geduldige vrouwelijke luisteraar die circa 1 x per week een praatje met haar maakt? Info: MJD m.vandenberg@mjd.nl 06 83 27 87 20 • Voor de Vensterschool zijn wij op zoek naar enthousiaste doeners die van schoonmaken houden en affiniteit hebben met kinderen én bezoekers van een buurthuis. Hebt u wat tijd over, houdt u van poetsen én wilt u een bekend gezicht zijn van ons buurtcentrum? Laat het ons dan weten! Info: Wijkwerken spt@wijkwerkengroningen.nl of via 06 51 36 76 51

Doe jezelf een plezier!

Ezinge een dorpje gelegen in het prachtige Middag Humsterland op 15 autominuten van de stad Groningen met een busverbinding, basisschool en supermarkt. De woning heeft een ruime zonnige tuingerichte woonkamer van ca. 30m2, open keuken en boven zijn 4 slaapkamers en een badkamer. Vrijstaande stenen garage. De woning is binnen wat gedateerd maar biedt vele mogelijkheden om mooi te wonen op een mooie plek. Woonopp: 125m²

inhoud: 250m²

VRAAGPRIJS € 185.000, K.K. Noorderborg Makelaars Petrus Campersingel 37 Groningen Tel. 050 - 5254466 www.noorderborgmakelaars.nl

STAD

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

ACHTERGROND

200 deelauto’s

Autodelen wordt steeds meer gemeengoed

Aantal deelauto’s per 100.000 inwoners (2014)

290 103 Amsterdam

Groningen

Nederland

Assen

Het aantal huishoudens met een auto is in Groningen half zo hoog als het landelijk gemiddelde. En dat zou in de nabije toekomst nog wel eens minder kunnen worden, als de huidige groei van het autodelen zich voortzet.

Trijntje Stelma met haar bestelwagen: ,,Ik ben echt van het delen.’’

Stad in beweging 6

GEERT JOB SEVINK

eb je een auto, dan verhuur je hem af en toe, heb je er geen, dan huur je er soms een. Ook in de stad Groningen maakt het autodelen een flinke ontwikkeling door. Het aantal deelauto’s groeit elk jaar harder. Het ‘klassieke’ autodelen is populair gemaakt door Greenwheels, van de bekende rode auto’s met het groene logo. Vooral in de binnenstad, maar ook in steeds meer wijken is zo’n auto op een vaste parkeerplek te vinden. Het principe van klassiek autodelen is dat het bedrijf de auto’s bezit en dat de leden van tevoren een wagen reserveren. Met behulp van een chipkaart kunnen ze de deuren openen. Een jaar of tien geleden kreeg Greenwheels concurrentie van het veel minder bekende Wheels4all, dat tegenwoordig bekendstaat als MyWheels en onder meer samenwerkt met de ANWB. MyWheels is net zo begonnen als Greenwheels, maar is daarnaast drie jaar geleden gaan bemiddelen tussen autobezitters en mensen die slechts af en toe een wagen nodig hebben. Dat wordt peerto-peer-autodelen genoemd. De groei van het autodelen zit vooral in die laatste vorm. Een van de directeuren van MyWheels is Ronald Haverman, die ooit de OV-fiets bedacht en groot maakte, zoals hij het zelf uitdrukt. Op de site van MyWheels staan in de stad Groningen twintig auto’s te huur. ,,Jongeren willen tegenwoordig wel een auto kunnen gebruiken, maar er niet een bezitten’’, zegt hij. ,,Ze willen de auto van de buren kunnen lenen en daarin bemiddelen wij.’’

FOTO GEERT JOB SEVINK

Maar waarom zou je via MyWheels een auto van je buurman lenen als je ook gewoon kunt aanbellen, is dan de vraag. Haverman: ,,Huren via ons heeft veel voordelen. Zo hebben wij met Centraal Beheer Achmea een speciale verzekering ontwikkeld, de ritverzekering. De auto is dus tijdens de verhuur altijd allrisk verzekerd. Bovendien hoef je als verhuurder niet je buurman om geld te vragen, dat handelen wij af.’’ Daarbij komt dat huurders en verhuurders elkaar beoordelen. Zaken als de staat van de auto, het al dan niet op tijd terugbrengen en dergelijke, het is allemaal te vinden op de website. Haverman: ,,Dat alleen al zorgt ervoor dat mensen hun afspraken goed nakomen, want ze willen geen slechte beoordeling krijgen. Maar er zitten natuurlijk altijd een paar brokkenpiloten tussen. Die worden zo nodig geroyeerd, maar dat hoeft gelukkig maar zelden.’’ Een bedrijf dat zich uitsluitend bezighoudt met peer-to-peer-autodelen is SnappCar. In Groningen worden via SnappCar zo’n 150 auto’s verhuurd. ,,Er zit een structurele groei in’’, bevestigt woordvoerder Tessa Oostdam. ,,Hoe meer auto’s er beschikbaar zijn, hoe meer gebruik ervan wordt gemaakt. De kans dat er een deelauto bij jou in de buurt is, wordt steeds groter. Mensen kunnen snel met elkaar in contact komen via de website en de app.’’ SnappCar werd in 2011 opgericht in Utrecht. Oostdam: ,,De oprichters waren ermee in aanraking gekomen in Amerika en Australië en bedachten dat het in Nederland ook goed uitvoerbaar was. Er zijn tenslotte 8 miljoen auto’s in Nederland, die 23 uur per dag stilstaan. SnappCar kan zo snel groeien doordat we niet zelf

auto’s hoeven te kopen en niet afhankelijk zijn van gemeenten voor vaste parkeerplaatsen, zoals bij het klassieke autodelen. We zijn nu de fase van de early adopters voorbij en het wordt steeds meer gemeengoed.’’ Wie kijkt op de diverse sites ontdekt dat het huren van een auto niet duur hoeft te zijn. De dagprijzen variëren van 20 tot ruim 50 euro, waarbij vaak een bepaald aantal kilometers is inbegrepen, meestal honderd. Wie meer rijdt, moet dan per kilometer bijbetalen. Een enthousiaste autodeler is Trijntje Stelma, die in de Turftorenstraat in het centrum van Groningen woont. Ze is kunstenaar en bestiert daarnaast een bed & breakfast. Ze heeft een dertien jaar oude bestelwagen, een VW Caddy. ,,Ik ben echt van het delen’’, zegt ze. ,,Daardoor heb ik altijd zulke leuke contacten.’’ Ze gebruikt haar auto maar weinig. ,,Langere afstanden reis ik altijd met de trein.’’ Ze verhuurt haar wagen via SnappCar en is in Groningen een van de tien meest gevraagde autobezitters. ,,Van de verhuur kan ik mooi de belasting voor deze auto betalen, 73 euro per maand. Soms wordt hij drie keer per week verhuurd, soms twee weken lang niet.’’ Ze doet het nu drie jaar en vindt het vooral leuk vanwege de vele mensen die ze spreekt. ,,Mensen vertellen me altijd waarvoor ze de auto gaan gebruiken, bijvoorbeeld om te verhuizen, of om naar een kunstmarkt te gaan. Laatst was er een mevrouw die naar Afrika ging emigreren. Zij gebruikte de auto om haar spullen naar Schiphol te brengen. Dan raak je natuurlijk in gesprek. Het is altijd heel persoonlijk. Daar word ik vrolijk van.’’

Wij gaan sluiten! Nog

Totale opheffings DE WINKEL R ÓÓ MOET LEEG V !!! 17 OKTOBER

weken

leegverkoop

80% korting

! d n e k onge

Tot

! p o t h c é s i Op

op boxsprings bedden matrassen dekbedden etc. enorme collectie, uitzoeken!!

complete boxspringcombinatie 2895,- nú

999,-

Westeresch 12, Roden. Telefoon (050) 501 37 39 Woonboulevard Roden

www.spacom.nl

Dinsdag t/m vrijdag 10.00 - 18.00 uur. Zaterdag 10.00 - 17.00 uur. Maandag gesloten.

Donderdag koopavond tot 21.00 uur

STAD

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

3.205 aangiften van fietsendiefstal Aantal aangiften van fietsendiefstallen per wijk (2014)

Centrum Oud-Zuid Oud-West Oud-Noord Oosterparkwijk Zuidoost Helpman e.o. Hoogkerk e.o. Nieuw-West Noordwest Noordoost Noorddijk e.o. Meerdorpen

954 389 291 409 219

REPORTAGE

Fietsendieven profiteren volop van nonchalance Vraag een Nederlander naar zijn grootste ergernis en fietsendiefstal is het antwoord. De inwoners van Groningen zijn daarop geen uitzondering. Vorig jaar registreerde de stedelijke politie 3400 aangiftes van gestolen rijwielen.

49 163 59 30 134 321 80 107

De fietsrechercheurs Bert Holthof (rechts) en Siard Heidanus speuren naar gestolen fietsen.

Stad in beweging 7

MENNO HOEXUM

oeveel fietsen er werkelijk worden gestolen blijft ongewis. Niet iedereen doet aangifte, omdat er een soort gelatenheid heerst onder gedupeerden. ,,Fiets weg, die komt niet meer terug’’, is een veel gehoorde verzuchting. De stad Groningen staat met stip op de eerste plaats op de ranglijst van Nederlandse steden waar de meeste fietsen worden gestolen. Elke dag slaan dieven hun slag; in totaal gaat het in Nederland om meer dan 100.000 rijwielen per jaar. De wijkagenten Siard Heidanus en Bert Holthof kunnen beeldend vertellen over hun werk in de Groninger binnenstad en de extra aandacht die zij aan fietsendiefstallen spenderen. Zij kennen hun pappenheimers en, nog belangrijker, zij herkennen op een aantal punten een fiets die zo goed als zeker van diefstal afkomstig is. Hun kennis gaat zo ver dat collega’s in den lande geregeld een beroep doen op het tweetal om specifieke informatie door te geven. Het duo rijdt bijna dagelijks door de (binnen)stad en richt het spiedende oog op alles wat op een fiets rondrijdt. ,,Een jonge knaap die op een redelijk nieuwe damesfiets een wheelie maakt is al verdacht. Dat doe je niet op de fiets van je moeder. Het is een kleine, eerste aanwijzing dat de fiets van diefstal afkomstig is. Hetzelfde geldt voor een redelijk nieuwe fiets waarvan het ringslot is vervangen door een ketting met hangslot’’, vertelt Holthof. Siard Heidanis raakte twaalf jaar geleden als jeugdagent geïntrigeerd

door jonge scholieren die min of meer georganiseerd bezig waren met fietsendiefstal. ,,Ik ontdekte dat op veel fietsen sloten zaten die niet door de fabrikant waren gemonteerd. Ik heb er toen een studie van gemaakt om van alle fietsen die in Nederland op de markt komen specifieke kenmerken op te slaan. Kennis die mijn collega Holthof zich ook eigen heeft gemaakt. In politiekringen staat onze methodiek bekend als de Siardiaanse methode.’’ Fietsendiefstal mag dan de grootste ergernis zijn, zeker de helft van deze vergrijpen is in de ogen van de twee agenten eenvoudig te voorkomen. ,,De helft van de fietsen die gestolen worden, staat niet op slot. De Nederlandse fietser is nogal nonchalant. Een kort moment van onachtzaamheid, omdat bij het parkeren van de fiets de mobiele telefoon gaat, kan fataal zijn’’, is de constatering van het tweetal. Dagelijks wandelen tientallen fietsendieven door de binnenstad, die allemaal te boek staan als drugsverslaafd en notoir. ,,Vooral zij hebben een scherp oog voor fietsen die niet op slot staan. Zij zijn van de korte klap. Zo’n fiets gaat pijlsnel van de hand voor 20 of 30 euro en soms minder. Een tweede categorie fietsen die in de smaak valt, heeft nog een oud slot en is met een loper gemakkelijk te ontsluiten en mee te nemen’’, vult Bert Holthof aan. Fietsend door de binnenstad ontgaat het de agenten niet dat op tal van plaatsen bedrijven zijn waar tweedehands fietsen te koop staan. ,,Dit heeft ook onze aandacht. Wij vestigen onze hoop op een nieuw digitaal systeem dat bedrijven straks

FOTO DUNCAN WIJTING

verplicht framenummers van ingekochte fietsen te registreren. Wij kunnen dan van achter de computer framenummers checken en nog meer gestolen fietsen achterhalen’’, zeggen Heidanus en Holthof. Twee tips willen de agenten nog wel even kwijt. ,,Bel altijd 112 als je ziet dat dieven fietsen in een bestelwagen laden: 112, daar vang je boeven mee. En op het twitteraccount @POL_Heidanus laten we regelmatig gestolen fietsen zien.’’ Waar de politie nog te weinig grip op heeft, zijn de professioneel georganiseerde fietsendieven. ,,Ze rijden met bestelwagens rond en slaan op drukke parkeerplekken voor rijwielen hun slag. Zo verdwijnen per keer meerdere fietsen die elders in het land weer opduiken. Ook daarop kan het digitale registratiesysteem een antwoord zijn.’’ Met hun jarenlange ervaring hebben Heidanus en Holthof nog een opmerkelijke constatering. ,,September is een topmaand voor de fietsendief. De eerstejaars studenten die van het ouderlijk huis hun rijwiel meenemen moeten nog even wennen aan de gevaren in de grote stad.’’ De wijkagenten kunnen niet vaak genoeg benadrukken altijd aangifte te doen van diefstal. Heidanus koppelt daar nog een mooie anekdote aan. ,,Ik heb ooit een presentatie gedaan voor een burgemeester. Naast mij parkeerde ik een damesfiets. Gaandeweg de presentatie zag ik de ogen van de burgemeester steeds vaker naar de fiets gaan. Aan het einde van mijn betoog kwam de aap uit de mouw. Het was de gestolen fiets van zijn dochter die wij enkele dagen na haar aangifte terugvonden.’’

Allee- i- o,* showroo+

Spectaculaire LG OLED acties en demoâ&#x20AC;&#x2122;s

Acties geldig van 1 t/m 4 oktober

Zondag 4 oktober koopzondag!

Prijsdoorbraak LG 55 inch OLED-TV

1899,-

LG OLED-TV De pixels van een OLED-TV zijn zelfoplichtend, wat betekent dat ze afzonderlijk van elkaar aan en uit gaan. Dit zorgt voor een schitterend contrastbereik van het helderste wit tot het diepste zwart. Hierdoor krijgt het beeld ongelofelijk veel diepte en komen de mooiste kleuren tot leven. De LG OLED-TV combineert de nieuwste technologieĂŤn en functionaliteiten met een ongelofelijk dunne behuizing. Kom langs en laat je betoveren door deze stijlvolle OLED-TV.

LG 49UF640V

LG 28LF450U

LG 55LF630V

Full HD 800 Hz Smart-TV

869,1299,-

HD Ready 100 Hz CI+

299,349,-

4K UHD 900 Hz Smart-TV

729,999,-

Woonmall Kruit & Kramer, Hoendiep 99E Groningen

STAD

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

REPORTAGE

49.500 passagiers in de stadsbus

‘Manoeuvreren in de binnenstad is het mooist’

Aantal reizigers in de stadsbus op een gemiddelde werkdag

49.777

49.546

2010

2014

Wel of geen bussen op de Grote Markt, verschil tussen stad- en streekvervoer, overname van Qbuzz door een Frans vervoersbedrijf. Het leven van een buschauffeur is altijd in beweging.

34.333 passagiers in de streekbus Aantal busreizigers in de streekbus van en naar de stad op een gemiddelde werkdag (2014) Heerenveen (+Q-liner Lelystad) Drachten/Surhuisterveen Leek/Marum Roden Eelde Haren A28 Assen Zuidlaren/Gieten/Emmen Stadskanaal/Emmen Hoogezand/Veendam Slochteren Delfzijl/Ten Boer/Loppersum Bedum Winsum Zuidhorn

1.150 3.393 3.795 3.544 1.127 2.360 2.491 5.470 1.781 792 1.316 2.024 1.231 1.142 2.717

Roel Zeef stapt nog altijd met veel plezier achter het stuur: ,,Ik voel me een vrij man.’’ CARLIEN BOOTSMA

Stad in beweging 8

en ochtenddienst. De eerste rit net achter de rug. Roel Zeef (50) is voor tienen al aan zijn kopje soep en boterham toe. In de kantine op het Hoofdstation in Groningen schuift hij aan bij zijn collega-buschauffeurs uit de stad. De streekbuschauffeurs zitten aan een andere tafel. Het gezelschap bestaat uit een tiental mannen en een vrouw. Allen in hetzelfde overhemd en de meesten met de armen over elkaar. Vanonder grote grijze snorren rollen grappen en grollen over de tong. Ze vertellen over een collega die verkeerd was gereden in Roden. ,,Bewoners moesten paaltjes uitgraven omdat de bus geen kant meer op kon.’’ Of: ,,Heb je nog televisies langs de route gevonden, Henk?’’ Henk nam voorheen grofvuil dat hij langs de weg vond mee in de bus. Daarvoor moest hij op het matje komen bij de hoge heren. ,,Op een zeker moment had ik zeven televisies meegenomen. Een passagier struikelde over een van de snoeren en diende een klacht in. Tegenwoordig laat ik de spullen langs de kant van de weg staan.’’ Roel Zeef kijkt op zijn horloge. ,,We moeten gaan.’’ Een collega slaat het gade. ,,Weet je zeker dat je met hem mee wilt rijden? Zoveel ervaring heeft hij nog niet, hoor. Ik heb hem als klein jongetje meerdere malen bij een halte opgepikt.’’ Zeef haalt zijn schouders op. ,,Ik reed als broekie regelmatig met chauffeurs mee. Dat vond ik prachtig. Een aantal oudere collega’s heeft me jaren als snotjochie in de bus gehad.’’ Die passie voor het vak is in Zeefs geval niet verwonderlijk. Zijn vader werkte veertig jaar bij het Gemeen-

‘De Grote Markt en bussen zijn met elkaar verbonden’ telijk Vervoerbedrijf Groningen. Zeef: ,,Ik wilde niet anders dan buschauffeur worden. Wat voor opleiding daarvoor nodig was maakte me niets uit. Mavo, havo, gymnasium of kleuterklas.’’ Zo geschiedde. Zeef rijdt nu bijna dertig jaar in de stad. Nog altijd stapt hij met veel plezier achter het stuur. Mensen veilig van A naar B brengen, de klantvriendelijkheid. Rijden in een bus is zijn leven. ,,Ik voel me een vrij man. Er zit niemand over mijn schouder mee te kijken. Of in ieder geval, ik zie ze niet.’’ Zeef weet dat hij zijn werk goed doet en houdt zich, naar eigen zeggen, bijna altijd aan de regels. ,,Je moet een beetje flexibel zijn: als een meisje van een jaar of 15 in het donker staat met te weinig geld op zak, dan laat ik haar niet staan. Ik heb zelf ook een jonge dochter.’’ Zeef rijdt weg van het station. Bij de eerste halte stapt een aantal mensen in. ,,Ik vind de omgang met passagiers een van de leukste dingen van het vak.’’ Niet voor iedereen is vriendelijkheid vanzelfsprekend. Een aantal jonge studenten die net instappen groeten niet. ,,Zeggen jullie niks meer tegen de buschauffeur?’’, grapt Zeef. ,,Goedemorgen meneer.’’ Meestal rijdt hij in de stad, maar steeds vaker heeft Zeef ritten buiten Groningen. ,,Het groeit meer naar elkaar toe. Het is absoluut niet zo dat het rijden in de stad zwaarder is dan

FOTO REYER BOXEM

rijden in het buitengebied’’, zegt hij stellig. ,,Je moet in beide gevallen scherp zijn en goed opletten. We zitten allemaal in diezelfde stoel.’’ Persoonlijk vindt hij het leuker om in de stad te rijden. Smalle straten, manoeuvreren, anticiperen. ,,Prachtig vind ik dat. Neem de Gelkingestraat. Het is altijd een verrassing wat je daar tegenkomt. Afgelopen week moest ik een lossende vrachtwagen passeren. Ik dwars over de stoep. Aan beide kanten nog amper een stukje over’’, zegt hij trots. Een knelpunt voor de chauffeurs is de busbaan bij Zernike. Aan het einde daarvan komen fietsers en bussen samen op een weg. ,,Studenten steken zonder op of om te kijken de weg over. Vaak met een muziekdoos op de oren en de telefoon in de hand. Dat kan volgens mij wel anders.’’ Ondanks de drukte in de stad, horen bussen er wel thuis. Ook op de Grote Markt, als het aan Zeef ligt. ,,De Grote Markt en bussen zijn met elkaar verbonden. Tot begin jaren negentig zat natuurlijk het busstation er nog. Dat was een mooie tijd. We stonden altijd met collega’s naast de bussen te praten. Het was er gezelliger dan nu op het station.’’ Weer aangekomen op het Hoofdstation rijden bussen af en aan. De menigte stapt uit. Sommigen gaan naar de treinen, anderen op de fiets verder. Welke kant het met Qbuzz opgaat is tot nu toe onbekend. ,,Er zijn geruchten dat Qbuzz wordt overgenomen door het Franse Spoorbedrijf SNCF. Hoe het daarmee staat weet ik niet.’’ Zeef wordt er niet warm of koud van: ,,Onze bussen krijgen eventueel een andere kleur, we dragen een andere blouse. Maar dat mag de pret niet drukken.’’

woensdag 30 september 2015

Hoogste kwaliteit. Grootste voorraad. Snelste levering. Nu Voer de actiecode 20% korting 'KRANT' in en ontvang !

teakscout24

Oosterhamrikkade 78, 9714 BG Groningen info@teakscout24.nl 050-5791414 (do, vrij & za) 06-44301070 (alle dagen)

www.teakscout24.nl

Openingstijden winkel Donderdag 10.00 - 18.00 uur Vrijdag 10.00 - 18.00 uur Zaterdag 10.00 - 17.00 uur

Arkesteyn tandtechniek NIEUWE KUNSTGEBITTEN REPARATIES KUNSTGEBITTEN OP IMPLANTATEN We worden erkend door alle zorgverzekeraars voor nieuwe protheses en prothesen op implantaten. Wij werken uitsluitend met eigen ervaren, erkende implantologen en het implanteren voor een gebit op implantaten vindt plaats in onze eigen praktijk. LOOP VRIJBLIJVEND BINNEN VOOR INFORMATIE & ADVIES.

UU kunt binnenlopen kunt ook ook binnenlopen voor eerstekennismaking! kennismaking! voor een een eerste Onze Onzekenmerken kenmerkenvoor vooruuop opeen een rij rij gezet: gezet: - -Eigen Eigenervaren ervarengecertiďŹ ceerde gecertificeerde implantologen implantologen

- Altijd een rustig eerste gesprek met uitleg en advies - Altijd een rustig eerste gesprek met uitleg en advies - Geen lange wachttijd - Geen lange wachttijd - Transparantie vooraf en service na aďŹ&#x201A;oop - Transparantie vooraf en service na afloop - Geen pijnlijke ingreep Geen pijnlijke ingreep - -Niet zonder onderprothese lopen Nietonderhoudspakket zonder onderprothese lopen - -Een van ons en... -een Eenperfect perfectpassende passendeprothese! prothese!

Arkesteyn Tandtechniek Nieuwe Ebbingestraat 36, 9712 NL Groningen Telefoon: 050-3128080

www.arkesteyntandtechniek.nl

Geldig tot eind november 2015

20% korting.

STAD

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

1.518 verkeersongelukken Verkeersongelukken naar aantal en aard (2012)

1.441 alleen materiële schade 42 met letsel 5 dodelijke slachtoffers 30 ziekenhuisgewonden

ACHTERGROND

Tegelijk groen licht betekent het samen oplossen Met een kersverse Fietsstrategie voor de komende tien jaren zet de gemeente Groningen nog meer in op het stimuleren van fietsgebruik. Maar wie heeft er eigenlijk voorrang als op een kruispunt alle fietsers tegelijk groen licht hebben?

Fietsers op de Hereweg: vanuit alle rijrichtingen staat het licht tegelijk op groen.

Stad in beweging 9

PETER VAN DER HEIDE

et is een wonderlijk schouwspel dat zich iedere dag weer afspeelt in de Groningse binnenstad. Zodra het stoplicht op groen springt, ontmoeten fietsers elkaar midden op een kruispunt. De een wil linksaf, de ander rechtdoor. Ja, het is inderdaad beter voor elkaar langs te kruisen dan om de ander heen te fietsen. Maar hoe het ook gebeurt, zelfs op de drukste momenten van de dag, tijdens de ochtend- en avondspits, verloopt alles gemoedelijk. Goed, het oogt wat chaotisch en er gaat heus wel eens wat mis, maar tot grote ongelukken leidt de anarchistische toestand niet. Dat is opvallend, want het is in dit specifieke geval eigenlijk onduidelijk wie er precies voorrang heeft. ,,Er gelden geen verkeersregels’’, zegt Ingrid Bolhuis van de gemeente Groningen. ,,De bedoeling is dat mensen het samen oplossen door elkaar aan te kijken en oogcontact te maken.’’ Voor veel fietsers zal deze gedachte nieuw zijn. Je ziet ze immers vaak genoeg, lui die met een verbeten gezicht voorrang menen te hebben omdat ze van rechts of vanaf een voorrangsweg komen. Onterecht: zodra het groenwitte bordje met de tekst ‘tegelijk groen’ bij een kruising staat, komt het aan op rekening houden met elkaar en is voorrang nemen in feite ongewenst gedrag. De gemeente beseft dat weggebruikers onvoldoende op de hoogte

Het oogt wat chaotisch, maar tot ongelukken leidt het niet zijn van de regel en wil die daarom meer bekendheid geven. Dat tegelijk groen aardig ingeburgerd is en ook in de praktijk functioneert, bewijst de uitkomst van een onderzoek onder een paar duizend inwoners. Op de vraag of met gemak een kruispunt wordt overgestoken waarop alle fietsers tegelijk groen licht hebben, antwoordde 65 procent bevestigend. Driekwart van de via het stadspanel benaderde inwoners zegt tevreden te zijn over het fietsbeleid. Geen reden tot paniek dus. Maar nu de nieuwe Fietsstrategie Groningen 2015–2025 er ligt, getiteld Wij Zijn Groningen Fietsstad, zal er meer aandacht komen voor voorlichting. Want de beleidsbepalers zien een belangrijke rol weggelegd voor de fiets en willen de voortrekkende rol van de stad verder versterken. Wethouder Paul de Rook (D66) benadrukte eerder dit jaar al dat er nog meer dan voorheen ruimte komt voor de fiets. Fietsen – ook op de oprukkende e-bike – is immers gezond en goed voor het milieu en de leefbaarheid. Dat past bij een groeiende stad, die zich ook profileert met onderzoek naar

FOTO DUNCAN WIJTING

gezond ouder worden (healthy ageing). Helemaal uniek is het overigens niet dat fietsers uit alle richtingen tegelijk groen licht krijgen. In Groningen gebeurt dat op 25 kruispunten. Nergens anders wordt deze maatregel op een dergelijke schaal toegepast. Groningen is dan ook een fietsstad. Meer dan 60 procent van alle verkeersbewegingen vindt plaats op de fiets. Geen wonder dat dit tot ver in het buitenland de aandacht trekt. Op een internationaal fietscongres in Frankrijk was fietsstad Groningen al een belangrijk gespreksonderwerp. En ook de Engelse krant The Guardian schreef er afgelopen zomer nog uitgebreid over. De schrijfster concludeerde volgens ambtenaar Ingrid Bolhuis terecht dat Groningen de huidige positie mede dankt aan het in de jaren zeventig ingevoerde verkeerscirculatieplan, waardoor de binnenstad autoluw werd. Delegaties uit onder meer Amerika, Canada en Zuid-Korea komen hierheen om te kijken hoe wij Groningers omgaan met fietsen. Natuurlijk vallen fietsvriendelijke maatregelen als het inzetten van regensensoren – fietsers krijgen op regenachtige dagen sneller groen licht – en het voornemen fietspaden te verwarmen meer op. Maar dat het in een drukke stad aan de weggebruikers zelf wordt overgelaten om veilig over te steken, is in een individualistische maatschappij vol regeltjes opzienbarend genoeg.

STAD

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

401.900 auto’s per dag Aantal auto’s en (brom)fietsers op een gemiddelde werkdag (Geteld op de noord-zuidlijn en oost-westlijn) Auto’s

389.700

401.900 (Brom)fietsen

93.400 2003

2013

2003

115.890 2013

Zeilen door de stra Het zijn planken om u tegen te zeggen, de wieltjes draaien, de vaart zit erin. Met losse heupbewegingen slalommen de longboarders om andere weggebruikers heen. Even een paar keer steppen en verder rollen ze. Moeiteloos. Wie zijn die nonchalante types op die (groot uitgevallen) skateboards? TEKST MARIJKE BROUWER

FOTO’S PEPIJN VAN DEN BROEKE

Kim Kenyon (29) uit Haren, studeerde autonoom beeldende kunst aan Academie Minerva. Is kunstenaar, maakt voornamelijk beeldhouwwerken van staal. Werkt daarnaast bij de bloemenveiling en in de thuiszorg. ,,Ik heb zelf geen longboard, maar omdat mijn vriend Tjeerd ze maakt, stap ik af en toe op een longboard van hem. Al ben ik er niet zo goed in, ik vind het heel leuk om te longboarden. Het is echt een andere manier van voortbewegen. Je hebt de tijd om de omgeving in je op te nemen. Het voelt als zeilen over de wereld, als surfen op straat. Ik kan het een beetje, maar ik ga niet zo snel en als het ergens druk is, durf ik niet. Ik zoek liever de boerenweggetjes op waar ik de ruimte heb en gewoon recht vooruit kan. Voor mij geen gekke trucs. Ik gebruik de longboard niet als vervoermiddel, maar meer als vrijetijdsbesteding.’’

Tjeerd Bosma (27) uit Haren, studeerde aan Academie Minerva. Is zelfstandig grafisch vormgever, webdesigner en kunstenaar. Bouwt longboards. ,,Op Minerva heb ik de basiskennis van houtbewerking opgedaan. Met wat informatie via internet en door te experimenteren heb ik mezelf geleerd goeie longboards te maken. Ik heb vroeger een skateboard gehad en wilde een longboard hebben. Ik dacht: waarom maak ik er zelf niet eentje? Het is een lange plank, wat langer dan een gewoon skateboard, en je hebt natuurlijk verschillende uitvoeringen: boards die dicht bij de grond liggen, strakke boards, boards met een kleine holling, op sommigen kun je dansen, met anderen kun je stunten. En je hebt boards waarmee je gemakkelijk lange afstanden kunt afleggen. Die heb ik gemaakt, met grote wieltjes zodat je vrij snel gaat. Ik haal fietsers in. Ik gebruik ’m als vervoermiddel, maar doe ook graag een rondje Paterswoldsemeer voor de lol. Het geeft je een vrij gevoel, lekker rollen. Het gemakkelijke is dat je je board gewoon meeneemt de supermarkt in. Dat doe je niet met je fiets. En wat leuk is, is dat kinderen het ontzettend leuk vinden. Die blijven kijken.’’

Jeroen Mooten (19) uit Assen, werkt in Gronin tore. Is geslaagd voor de havo en heeft een tu

,,Ik ken deze winkel al vijftien jaar, want mijn kledingwinkel Haastje Repje hiernaast. Echt p vanaf mijn tiende. Ik gebruik m’n skateboard a ook gemakkelijk als ik vanuit Assen naar Gron trein. Het is goedkoper dan de fiets en snell mensen ‘ga op de stoep’, soms zeggen ze ‘ga op meestal hoor ik niks, want dan heb ik oordoppe board heb je de vrijheid om te gaan en staan w skatescene geldt vrijheid en gelijkheid. Het ma bent, wat je afkomst is, of wat dan ook. Iedere groep, we accepteren elkaar zoals we zijn.’’

‘Ik dach waarom ik er zel niet een

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

aten van Groningen

ngen in de Skatesussenjaar.

moeder werkte in productief skate ik als vervoermiddel, ningen ga met de ler. Soms zeggen p de straat’, maar en in. Op je skatewaar je wilt. In de aakt niet uit wie je een ligt goed in de

ht: m maak lf ntje?

‘Longboarden leer je door vallen en opstaan’

Tom Tamboer (25) uit Groningen, studeerde vrijetijdsmanagement. Is barman in Club Kokomo, werkt bij kledingzaak Sting en richt zijn eigen kledingbedrijf op. ,,Ik gebruik m’n longboard af en toe. Ik heb ’m sinds 2010, gekocht in Amerika, waar het een trend was en die is overgewaaid naar Nederland. Ik ben een paar keer hard gevallen; longboarden leer je door vallen en opstaan. Je leert het wel om behendig te zijn en je moet er ook een beetje feeling voor hebben. Ik kan geen trucjes, maar ik kan me wel eenvoudig voortbewegen tussen de rest van het verkeer. Handig aan een longboard is dat je ’m niet op slot hoeft te zetten, maar hem gewoon mee naar binnen neemt. Het leuke is dat je er lekker snel op kunt rijden en als het heel druk is, stap je af, neem je ’m onder je arm en dan loop je een stukje. Eerst was ik bijna de enige in de stad, ondertussen zijn er wel meer. Met regen zijn de wegen te glad om te longboarden, maar verder is het een mooi vervoermiddel. Wel krijg je het er warm van: je moet steppen, je evenwicht bewaren en op het verkeer letten. Het vergt meer inspanning dan fietsen.’’

Marco Alvino (21) uit Italië, woont sinds drie jaar in Groningen en studeert psychologie. ,,Mijn neef studeerde in Groningen en die was zo enthousiast dat ik ook in Groningen besloot te gaan studeren. Wat ik mis, is de Italiaanse temperatuur. Vandaar dat ik ervan droom om later te verhuizen naar Californië. Ik skate nu drie jaar, maar ik snowboard al negen jaar. Snowboarden is iets veiliger, omdat je zit vastgeklikt aan je board waardoor je ’m niet verliest. Door het snowboarden heb ik een goeie balans. Dat is ook handig nu ik een board als vervoermiddel heb in de stad. Het gaat erom dat je flexibel bent, het is als dansen. Ik ben begonnen op een longboard, maar die is gestolen toen ik in Leeuwarden met een meisje zat te kletsen op een bankje. Nu heb ik een skateboard. En sinds kort heb ik ook een racefiets om langere afstanden mee af te leggen.’’

Wiebe Geus (19) uit Groningen, werkt als kok in De Pastafabriek. ,,Een board geeft je een vrijer gevoel dan een fiets. Je staat lekker. Ik doe het nu zeven jaar, vanaf dat ik een keer een lekke band had en naar school moest. Mijn broer had nog een skateboard staan en sindsdien ben ik er niet meer mee gestopt. Nu hoef ik niet meer na te denken over hoe te steppen. Ik ga harder dan de meeste fietsers en het geeft adrenaline om lekker snel door de drukke stad te gaan. Ik ben één keer tegen fietsers in de Herestraat gebotst, toen vloog ik twee meter de lucht in. En soms hoor ik wel eens geschreeuw, maar vaker zijn de reacties positief. Vooral meisjes vinden het vet en cool. Dit is inderdaad geen longboard, maar een pennyboard: klein, compact en makkelijk mee te nemen.’’

‘Vooral meisjes vinden het vet en cool’

Nieuwsgierig?

€ 300,-

Uw nieuwe auto én de kofﬁe staan voor u klaar!

KORTING

2012 24.398km

€ 10.859,-

€ 500,-

€ 250,-

KORTING

2011 122.692km

KORTING

2011 106.984km

€ 100,-

€ 200,-

KORTING

2012 39.214km

2012 32.675km

Autoborg: Trondheimweg 5, Groningen

€ 150,KORTING

2011 122.415km

Uw navigatiesysteem vindt ons het snelst als u Hooghoudtstraat invoert. Tekst- en opmaakfouten voorbehouden

STAD

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

169.369 vliegtuigpassagiers Komende en gaande passagiers op Groningen Airport Eelde (CBS-cijfers)

169.369 122.659

2010

2014

REPORTAGE

Meer dan alleen een fiets In de binnenstad zijn ze te vinden, maar het liefst maken ze lange tochten in de provincie. Mannen op fietsen zonder versnellingen, met een zo simpel en licht mogelijk frame: de fixed gear fiets.

V.l.n.r. Diederik Geertsema, Martijn Meijer, Pauwel Datema, Hendrik de Vries en Peter Rugge. LYANNE LEVY

Stad in beweging 10

en los frame kopen, banden uitkiezen, onderdelen bestellen en zelf aan de fiets sleutelen. Het maken van fixed gear fietsen begon voor Martijn Meijer (33) als een hobby. Eerst maakte hij een fiets voor vrienden, toen voor kennissen en uiteindelijk kreeg Meijer zoveel aanvragen dat hij in 2013 zijn eigen winkel in de stad startte, Sir Pete genaamd. Meijer stapte alweer jaren geleden in de fixed gear scene. De fiets, ook wel ‘fixie’ of doortrapper genoemd, heeft geen versnellingen en vaak ook geen rem. Het is de meest simpele vorm van een fiets: geen bagagedrager, spatbord, kettingkast of slot. De fixed gear fiets heeft zijn oorsprong in het baanwielrennen. Om een zo hoog mogelijke snelheid te kunnen behalen is het tandwiel gemonteerd op het wiel, waardoor er continu getrapt moet worden. In New York werden de fietsen populair door fietskoeriers. Ze konden er snel mee door de stad rijden; een snelheid van 35 kilometer per uur is niet ongewoon. De trend waaide over naar Europa en sinds een aantal jaren is de fixed gear fiets ook aanwezig in het Nederlandse straatbeeld. In studentenstad Groningen hebben ze een belangrijk voordeel, zegt Karina Zijnge (27), die fixies verkoopt in haar winkel Fietsverda. Wie hem veilig wil stallen, tilt de fiets gewoon de woning in. ,,Hij is zo licht dat studenten hem gemakkelijk drie trappen op tillen en ’s nachts in de studentenkamer zetten.’’ Een fixed gear kan gebouwd worden van een oude racefiets. Maar

‘Een roze fixie met luipaardzadel: je kunt zelf kiezen hoe hij eruit ziet’ echte liefhebbers maken hem zelf vanaf het frame. Ze kiezen wielen, stuur en kleuren naar eigen smaak uit. Een echte fixie heeft ook geen rem. Terwijl dat in Nederland wettelijk verplicht is. ,,Maar er zijn wel manieren om onder de regels uit te komen. Welke? Dat ga ik natuurlijk niet vertellen’’, zegt Meijer. Wat veel mensen aanspreekt is de eenvoud en het ruige karakter. ,,Een fixie heeft geen rem nodig om snelheid te minderen, dat doen bestuurders zelf. Op het moment dat je achteruit trapt, gaat je wiel ook achteruit. Als je er een beetje handigheid in krijgt, kun je er op die manier leuke dingen mee doen’’, vertelt Meijer. Een frame kost al snel 500 euro. Met alle onderdelen kost een fixie, gebouwd uit zelfgekozen onderdelen, minimaal 800 euro. De duurste fiets die Meijers ooit verkocht was 6000 euro. Geen goedkope hobby. Maar volgens Meijer is het voor de ‘bikers’ dan ook meer dan een liefhebberij. De winkeleigenaar traint elke week met een groep liefhebbers. Ook Pauwel Datema (23) doet mee: ,,Een halfjaar geleden kende ik deze jongens nog helemaal niet. Toen kocht ik mijn fiets bij Sir Pete en leerde ik Martijn Meijer kennen. Nu trainen we elke week met een groep liefhebbers. We maken tochten van min-

FOTO DUNCAN WIJTING

stens 50 kilometer en komen vaak twee keer per week samen.’’ Door zijn New Yorkse oorsprong heeft de fixie een grootstedelijk ‘urban’ karakter. Meijer trekt liever de natuur in. Laatst nog naar Ameland, waar hij het eiland rond fietste. ,,Door steden rijd ik niet veel. Het is veel mooier om een tocht door de natuur te maken.’’ In de winkel van Meijer komen vooral mannen tot een jaar of 40 voor onderdelen of een nieuwe fiets. Veel klanten zijn studenten. Af en toe komen er vrouwen, maar mannen zijn in de meerderheid. ,,Voor een vrouw heb ik een roze fixie gemaakt. Ze wilde een zadel met luipaardprint. Die kreeg ze natuurlijk’’, vertelt de ondernemer. Want dat is volgens Meijer een van de leuke dingen aan een fixed gear fiets. ,,Je kunt zelf kiezen hoe hij eruit gaat zien. Een fixie kan volledig gecustomized worden. Vaak wordt gekozen om helemaal vanaf het frame alles zelf uit te kiezen.’’ Zijnge heeft juist regelmatig vijftigers in haar winkel. Naast de gewone stadsfiets en elektrische fietsen verkoopt ze fixies. ,,Ik heb menig man van rond de 50 in de winkel gehad die per se een hippe fiets moest hebben. Gevalletje midlifecrisis, denk ik’’, grapt de onderneemster. Vooral in de zomer zijn de fietsen geliefd. ,,Ze hebben geen spatbord en kettingkast. Als het regent ben je geheid nat en vies wanneer je op een fixie rijdt. Alleen de diehards fietsen er het hele jaar op’’, zegt Zijnge. Dat maakt Meijers en zijn kameraden weinig uit. Regen, wind of storm: volgende week maken ze gewoon een nieuwe toertocht. ,,De fiets spuiten we wel schoon als het moet’’, aldus de liefhebbers.

woensdag 30 september 2015

Figuranten gezocht voor theaterproductie Borgen Noord Nederlands Toneel

Hyundai Matrix nu voor € 3.250,-

Het Noord Nederlands Toneel (NNT) brengt de populaire Deense tv-serie Borgen van Adam Price op de planken. Voor de tournee van deze productie (voorjaar 2016) is het NNT op zoek naar meerdere figuranten: •

• in- en verkoop van nieuwe en gebruikte auto's • In onze modern ingerichte werkplaats plegen wij onderhoud en reparaties van alle merken • Scherpe prijzen nieuwe onderdelen zoals uitlaat, banden en accu's

APK van -keurin af € g 17,5 0

Vrouw met een Arabisch uiterlijk (personage: Afghaanse intelligente (upperclass) vrouw). • Vrouw rond de 60 jaar (personage: vrouw van ex-premier, psychiatrisch patient). • Vrouw > 70 jaar oud (personage: demente moeder van de spindokter van de premier). • Elf mannen met een Afro Afrikaans uiterlijk (personages: delegatie uit Afrika die meereizen met de premier). De repetities vinden vanaf 4 januari 2016 plaats in Groningen. De tournee vindt plaats tussen maart en juni 2016. Casting Aanmelden voor de casting kan t/m vrijdag 2 oktober bij Annemarie BemBom via: figuratie@nnt.nl Graag ontvangen we: • contactgegevens (naam, adres, woonplaats, telefoonnummer en mailadres); • korte informatie (leeftijd, hobby’s, voormalig beroep, kinderen, kleinkinderen); • indien mogelijk een recente foto

g i l e d r o o v Mooi

MEUBELS NODIG?

GROTE VOORRAAD SCHITTERENDE

KARPETTEN ZEER LAGE PRIJZEN

RESTPARTIJEN, B-KEUS EN FAILLISSEMENTSPARTIJEN

MEUBELEN KLEINMEUBELE MEUBELEN, KLEINMEUBELEN, BANKSTELLEN, TAFELS, EETHOEKEN, KASTEN, DRESSOIRS, BIJZETTAFELS, BOEKENKASTEN, KARPETTEN, BEDDEN ENZ

TER N U T S L E B U E M DE

OP=OP

MEUBEL OUTLET stad

Atoomw eg

McDonal ds

Meubelb oulevard H

oendiep

INDUSTRIETERREIN I HOENDIEP VANUIT V DE STAD, BIJ MCDONALD’S RECHTS AF! ATOOMWEG A 6-9

GRONINGEN G

www.woonlandgroningen.nl ww woonla

! s u e k l e e v n e l e e u t c a d j i t l A Openingstijden:

IEDERE WEEK NIEUWE AANVOER!!

Ma. 13.30 - 18.00 uur Di. t/m vrij. 10.00 -18.00 uur Za. 10.00 - 17.00 uur Donderdag koopavond

STAD

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

28.530 betaald-parkeerplaatsen Aantal betaalde openbare parkeerplaatsen

28.530 17.150 1999

2014

REPORTAGE

Zonder vrachtwagens zijn de winkels leeg De bevoorrading van de stad is elke dag weer een klus van jewelste. In de ochtenduren tussen vijf en elf hebben leveranciers vrij toegang tot de verder nagenoeg autovrije binnenstad.

Ochtenddrukte in de Oosterstraat.

FOTO DUNCAN WIJTING

BRAM HULZEBOS

Stad in beweging 11

en enorme vrachtwagen van Hanos staat op de stoep van de Oude Kijk in ’t Jatstraat, bij het Harmonieplein. De motor ronkt en de airco op het dak van de wagen loeit. Anne Froma schudt het hoofd. De eigenaar van Bij Britta heeft een vrolijke blauwgekleurde baard, maar zijn goede humeur staat vanochtend enigszins onder druk. ,,Dat kreng staat er al een uur. De chauffeur zit volgens mij gewoon koffie te drinken bij de Uurwerker. En dan ondertussen gewoon de motor laten draaien. Moet je horen wat een herrie! Tuurlijk heb ik ze er op aan gesproken, maar die lui luisteren helemaal nergens naar, joh. Ja, ik weet dat ze een vergunning hebben, maar ze hebben geen vergunning om zoveel teringherrie te maken.’’ En de dag is nog maar net begonnen: een doodgewone dinsdagmorgen: de stralende ochtendzon weerkaatst op de gele steentjes, honderden studenten fietsen door de smalle straten van de stad, voetgangers ontwijkend die de straat opstappen omdat op de stoep geparkeerde vrachtwagens de weg belemmeren. Iedere dag hetzelfde liedje tijdens de ‘rommeluren’, ofwel de ‘venstertijden’ – de ochtenduren tussen vijf en elf waarin de stad bevoorraad wordt en waarin leveranciers vrij toegang hebben tot de verder nagenoeg autovrije binnenstad. Waar je ook kijkt: koeriersbedrijven als UTS, DHL en DPD die kleinere pakketten bezorgen. Horecaleveranciers van Sligro, Hanos, Deli XL en Culivers. Op het Broerplein staat een hoogwerkertje en kruipt een grote bierwagen tussen de studenten door. De Zwanestraat staat vol met

‘Af en toe krijg ik een boete: 90 euro. De parkeergarage is duurder’ busjes. In de Oude Kijk in ’t Jatstraat en de Stoeldraaierstraat parkeren drie vrachtwagens. Om de hoek op het A-Kerkhof lossen de bloemisten hun kleurige handel en trippelt een verkoopster van Sissy Boy heen en weer tussen vrachtwagen en winkel met allerlei accessoires in haar hand. In de Oosterstraat is het al niet anders. In deze straat stonden nogal wat winkelpanden leeg, maar steeds meer panden vinden een nieuwe gebruiker. Opvallend veel busjes van aannemers en bouwlui die de interieurs aanpakken. Alles op de stoep. Rolf van der Veen verbouwt het pand waar tot voor kort meubelzaak Lade was gevestigd. Binnenkort komt hier Reshare van het Leger des Heils. ,,Mijn bus is mijn werkplaats. Ik kan moeilijk iedere keer dat ik iets nodig heb helemaal naar de parkeerplaats lopen. Bovendien kan dit uit. Af en toe krijg ik een boete: 90 euro. De parkeergarage is duurder.’’ Een keer heeft hij geprobeerd een vergunning aan te vragen. Daar stuitte de drukke aannemer op een in zijn ogen nogal stroperige afhandeling van zijn vergunningaanvraag. ,,Dat doe ik nooit meer. Als je kijkt hoeveel tijd dát kost. Dan maar liever af en toe een boete.’’ Intussen leveren de parkeertoestanden geregeld ergernis op. En onbegrip. Zo zit de chauffeur van de vrachtwagen in de Oude Kijk in ’t Jatstraat, aan wie Anne Froma zich zo ergert, helemaal niet aan de koffie in

de Uurwerker. Hij komt met zweet op het voorhoofd uit de richting van het Academiegebouw terwijl hij een kar voortduwt. ,,De motor laat ik draaien omdat de airco anders afslaat’’, legt Matthijs Luttje uit. ,,Hij staat al op de spaarstand, dus zachter kan niet. We doen ons best om zo min mogelijk overlast te veroorzaken.’’ Al te veel tijd voor overleg met ondernemers waar hij voor de deur parkeert, heeft hij domweg niet. ,,We hebben op een ochtend soms wel tien adressen.’’ Het loopt tegen elf uur. Misschien wel het drukste uur van de dag. Pieter Winters uit Oosterwolde lost in de Stoeldraaierstraat grote karren met speelgoed voor de Intertoys. Hij laat zich de kop niet gek maken. ,,In grotere steden is het nog veel drukker’’, zegt hij, terwijl fietsers links en rechts rakelings langs hem scheren. ,,Waarom zou je klagen over de vrachtwagens? Zonder ons zijn de winkels leeg. Dat wil ook niemand…’’

STAD

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

18.482 vrachtschepen Totaal aantal scheepspassages op vier telpunten (Oostersluis, Euvelgunnerbrug, Kinder(vier)verlaten, Dorkwerdersluis)

169.369 18.482 122.659 13.708

2010

2014

Knorrige filerijder Het blijft niet meer bij goede voornemens: we pakken steeds vaker de fiets naar kantoor. Fietsstad Groningen maakt er werk van. De e-bike is nu al een aanjager, de aanpak van de zuidelijke ringweg moet dat de komende jaren worden.

en klant meldt zich in de werkplaats. ,,Jullie hebben me vorige week een nieuwe band op de fiets gezet, maar hij is al weer zo plat als een dubbeltje. Kun je even kijken?’’ Geen probleem voor leerling-fietsenmaker Frank van der Bildt en leermeester Olaf Damstra. ,,Dan lappen we hem toch even? Eind van de middag staat hij weer startklaar.’’ Het is een gesprekje zoals er dagelijks tientallen worden gevoerd bij elke fietsenmaker. Maar er is één belangrijk verschil: déze werkplaats zit onder in de immense fietsenkelder van het ‘Cruiseschip’, bijnaam van de kantoorkolos aan de Groningse ringweg die de Dienst Uitvoering Onderwijs en de Belastingdienst samen delen. Een fietswerkplaats in eigen huis: makkelijker kunnen fiscus en DUO het hun werknemers niet maken. Toen het werkleerproject Bikkels & Bikes hier drie jaar geleden zijn dependance opende, was dat nog een proef van een halfjaar. Maar de toeloop was van begin af aan zo groot dat de stekker er nooit meer uit ging. Iedere werkdag staan Damstra en co vanaf kwart voor zeven in de morgen klaar voor ‘fietsforensen’ met technisch malheur. ,,We repareren alles’’, zegt de Groningse fietsenmaker. ,,Van oude barrels tot de nieuwste e-bike, van lekke band tot servicebeurt. Geen dag is gelijk en ik mag mijn vak ook nog overdragen aan de volgende generatie. Ik heb hier een prachtige job.’’ ‘Bikkels & Bikes@DUO’ is slechts een van de vele manieren waarop beide rijksdiensten hun werknemers proberen te stimuleren de auto of bus te verruilen voor een groene

Ton Sprenger (57), Bedum ,,Die verhalen van mensen die niet fietsen omdat het altijd regent… Daar klopt niks van. Ik doe dit nu al minstens tien jaar en ik ben nog nooit verregend. Als je even wacht, is het zo weer droog. En anders heb ik altijd nog mijn regenpakje onder de snelbinder. Mij bevalt het prima. Anders moet ik met de bus, maar dit vind ik veel prettiger.’’

Johan Mekkes (57), Winsum ,,Ik fiets al zeker 25 jaar naar het werk. Sinds ik mijn carpoolplekje kwijtraakte. Ik heb nooit de neiging gehad weer in de auto te stappen. Ik doe er zo’n vijftig minuten over; veertig met wind mee, dik een uur met tegenwind. Fietsen is lekker, zo aan het begin en einde van de werkdag. En het houdt je gezond: ik heb nauwelijks ziektedagen. Ik hoef niet naar de sportschool om fit te blijven. We zijn thuis allemaal echte fietsers: onze auto is met recht een ‘luxe’ wagen. Ik fiets zelf zeker 10.000 kilometer per jaar, waarvan 7.000 naar het werk. Het moeilijkste stuk van de route? Het vlakke, open land tussen stad en Adorp. Daar waai je met een beste noordwester bijna van de fiets af.’’

Stad in beweging 12

Doel: zoveel mogelijk mensen achter het stuur vandaan krijgen

tweewieler. En zij niet alleen. Overheden en veertig grote werkgevers in de regio Groningen-Assen hebben er de afgelopen jaren hard aan getrokken om het gemotoriseerde woon-werkverkeer rondom de stad terug te dringen. De resultaten van dit Drents-Groningse project ‘Ga slimmer reizen & werken’ mogen er zijn. In twee jaar tijd is het aantal autokilometers in de ochtend- en avondspits rond beide provinciehoofdsteden met 17 procent teruggedrongen. Grofweg een kwart daarvan wordt nu per fiets afgelegd, nog eens een kwart per openbaar vervoer. Alle deelnemende bedrijven, samen goed voor veertigduizend werknemers, hebben inmiddels een eigen ‘mobiliteitsbeleid’ ontwikkeld. Doel: zoveel mogelijk mensen achter dat autostuur vandaan krijgen. De stimuleringsmaatregelen varieren van douches op het werk en kleedkamers waar fietsforensen zich ’s ochtends bij het begin van de werkdag kunnen opfrissen, tot een speciale e-bike regeling. Werknemers die beloven tenminste twee dagen in de week per fiets naar het werk te komen, kunnen 250 euro terugkrijgen bij de aanschaf van een fiets met elektrische trapondersteuning. Vijfhonderd e-bikes zijn dankzij die korting verkocht. Voor een groot deel liggen de stimuleringsmaatregelen op het bordje van de werkgevers. Gemeenten en provincies op hun beurt bekijken of ze het proces een handje kunnen helpen met betere, snellere fietsverbindingen en openbare voorzieningen als kluisjes op Park&Ride-parkeerplaatsen aan de rand van de stad. Daar kunnen forensen hun fiets ’s morgens oppikken en aan het eind van de werkdag weer veilig op-

ERIK VAN DER VEEN

bergen als ze de auto naar huis pakken. Vooral voortrekkers als DUO, Gasunie, GasTerra en het Universitair Medisch Centrum Groningen hebben daarvoor al forse stappen gezet. Bij het UMCG, met ruim 12.000 werknemers veruit de grootste werkgever in het Noorden, komt al de helft van het personeel dagelijks op de fiets. Het merendeel pendelt vanaf huis, zo’n 10 procent komt het eerste stuk met de auto en pakt aan de rand van de stad de fiets op een P+R-plaats. Ook DUO en Belastingdienst komen tot een hoge score. Van de circa 2600 werknemers in het ‘Cruiseschip’ pendelen naar schatting zo’n 1200 per fiets naar het werk, merendeels vanuit een straal tot 15 kilometer. Liefst 1300 plekken zijn er voor hen beschikbaar in de twee verdiepingen beslaande fietsenstalling, waarvan honderd voorzien van een oplaadpunt voor e-bikes of scooters. Alles bij elkaar opgeteld kunnen zulke voorzieningen net het zetje geven dat nodig is om werknemers te laten overstappen van de auto naar de fiets, zegt Hans Vooges, projectleider mobiliteitsmanagement bij Groningen Bereikbaar. Dat bouwt sinds dit jaar voort op wat het inmiddels beëindigde ‘Ga slimmer reizen & werken’-project heeft gezaaid. ,,Vrijwel elk bedrijf is inmiddels wel bezig

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

of een blije fietser

Leerling-fietsenmaker Frank van der Bildt aan het werk in fietswerkplaats ‘Bikkels & Bikes @DUO’. met fietsen naar het werk. Vanuit duurzaamheidsbeleid of omdat ze de gezondheid van hun personeel willen bevorderen. Maar om de mensen mee te krijgen, moet je ze motiveren. Waarom zou je je warme, droge auto met je favoriete muziek op de radio, verruilen voor de fiets?’’

De aanstaande aanpak van de zuidelijke ringweg kan daarbij een vliegwiel zijn, zegt Vooges. Als dat verkeersknooppunt straks voor jaren buiten gebruik ligt, komt de bereikbaarheid van de stad zwaar onder druk te staan. Aan Groningen Bereikbaar de taak om een en ander in

Rob Damsma (51), Haren ,,Sinds 1990 pak ik de fiets naar het werk. Het is maar een kwartiertje vanaf huis, twintig minuten met wind tegen. Maar toch is het even lekker. Verleidelijk om toch de auto te pakken als het regent? Soms, daar moet je dus niet aan toe geven. Ik dwing mezelf om te blijven fietsen. DUO helpt ook wel om het vol te houden. Je kunt bijvoorbeeld een vergoeding krijgen per fietskilometer. Dat komt voor mij neer op zo’n drie tientjes in de maand. Mooi meegenomen voor het onderhoud van de fiets, en een stok achter de deur om te blíjven fietsen. En, ook belangrijk (met een knipoog over zijn schouder richting de mannen van de fietswerkplaats, red.): we hebben hier natuurlijk een héél goeie fietsenmaker. En niet duur ook!’’

FOTO SIESE VEENSTRA

Dat proces kan zichzelf versterken, verwachten ze bij Groningen Bereikbaar: ,,Als werknemers straks zien: ‘Verrek, ik sta gewoon iedere dag twintig minuten tot een halfuur in de file’, zullen ze meer geneigd zijn alternatieven te zoeken. Bij dat gevoel moeten we aanhaken. En we

moeten proberen het ook vast te houden. Daarom denken we nu al na over bijvoorbeeld een vergoeding per fietskilometer om mensen te belonen voor hun keus. We moeten ervoor zorgen dat al die fietsbekeerlingen in de toekomst ook blije fietsers blijven.’’

Anja Euwema-Bolt (55), Zuidhorn ,,Ik doe het nu voor het derde jaar. Elke werkdag. Sinds ik mijn e-bike heb. Dat was een bewuste aanschaf, ja. Voorheen pakte ik de trein naar het werk, dan ben je in tien minuten hier. Maar ik wilde wat meer bewegen. Nu ben ik gemiddeld een uur onderweg. Dat bevalt me heel goed. Het is heel ontspannend om even actief te zijn in de frisse buitenlucht. Aan het eind van een zware dag even alle beslommeringen uit het hoofd laten waaien. Ha, soms zijn die twee uurtjes op de fiets het leukste moment van de werkdag! Alleen het stuk langs het Aduarderdiep is bij slecht weer wel eens afzien, ondanks de e-bike.’’

Jolanda Bonder (45), Yde ,,Ik kom al zo lang ik hier werk op de fiets. Zeker 25 jaar, drie werkdagen in de week. In weer en wind. Het moet wel heel bar zijn, wil ik de auto pakken. Dat komt vrijwel nooit voor. Ik vind het veel te lekker om te fietsen. Zeker als ik de route ‘binnendoor’ kan nemen, door het open land langs natuurgebied Sassenhein bij Haren.’’

goede banen te leiden. ,,Wil het niet vastlopen dan moeten we straks 2600 autobewegingen per dag uit het verkeerssysteem rond de stad halen’’, becijfert Vooges. Dat maakt een verdere verschuiving van auto naar fiets en openbaar vervoer urgenter dan ooit.

Projectbouwmarkt | Tuincentrum | Dierenspeciaalzaak

ER IS ALTĲD

IETS TE DOEN.

Al 13 jaar

in Groningen!

10X Bouwmarkt ! “ Beste

Kĳk voor ons enorme assortiment ook op hornbach.nl

Groningen

Groningerweg 45/2, 9738 AB Ma. t/m vr. 07.00 - 21.00 uur, za. 08.00 - 18.00 uur.

hornbach.nl

Elke zondag open!

Van 12.00 - 17.00 uur.

Volg ons op:

”

STAD

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

12.000 brom- en snorfietsen Aantal brom- en snorfietsen in de stad

7.992 6.310 4.186

4.039 Bromfietsen

2005

Snorfietsen

Bromfietsen

Snorfietsen

2015

ACHTERGROND

De jongere, de oudere, de brommer, de discussie Jongeren mogen de scooter vaker laten staan, ouderen brommen juist steeds vaker door de stad. Brom- en snorfietsen zijn hot: voor het eerst in 35 jaar is het Nederlandse bromfietspark weer groter dan een miljoen. En dan komt ook de discussie los.

Stad in beweging 13 Fietsers en scooters maken vaak gebruik van dezelfde weg.

ROELOF VAN DALEN

an de wand bij Cor Hamstra Tweewielers aan de Florakade hangen nog maar een paar snelle uitlaatjes. Vroeger waren dat er veel meer. ,,Toen voerden jongeren hun scooter nog op’’, zegt bedrijfsleider Tjalling Ietsma (29). Sinds de invoering van het brommerrijbewijs rijdt de jeugd opvallend minder op een brommer of scooter. Maar de totale verkoop in Nederland is niet gedaald. Integendeel: sinds 35 jaar werden in Nederland niet zoveel brom- en snorfietsen verkocht. Ouderen stappen massaal op. Nergens in Europa wordt zoveel brom- en snorfiets gereden als in Nederland, becijferde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Sinds een jaar of vijf zit de verkoop in de lift. Ietsma ziet dat ook in Groningen. Hij heeft wel een idee hoe het komt. ,,Parkeren gaat veel makkelijker met zo’n ding. Vaak hoor ik dat mensen de tweede auto wegdoen en een brom- of snorfiets kopen.’’ De zaak staat vol met retro-scootertjes. Het model is al jaren populair. De meeste hebben een rustig pruttelende viertakt motor, terwijl eerder veelal de luidere tweetaktmotor door fabrikanten gebruikt werd.

FOTO DVHN/ROELOF VAN DALEN

Nergens in Europa wordt zoveel brommer gereden als in Nederland Vooral de snorfietsen doen het goed. Mogelijk omdat een helm daarop niet nodig is. Op de fietspaden in de stad wordt het ondertussen drukker en drukker. De soms brede scooters moeten het pad delen met fietsers. Bij het stoplicht pruttelen ze door, terwijl fietsers pal achter het apparaat uitlaatgassen inademen. Reden genoeg voor PvdA en GroenLinks in Groningen om in actie te komen. De fracties wilden dat het stadsbestuur ingreep en stelden onder meer voor de verkoop van tweetakt-scooters te verbieden, fietspaden breder te maken en vaker keuringen en controles te houden voor brommers. Het plan haalde het niet. Hoewel ook wethouder Paul de Rook (D66) ziet dat er steeds meer brom- en snorfietsen rondrijden, zegt hij weinig te kunnen doen. ,,Dit is landelijk beleid. Het is lastig zulke dingen alleen lokaal aan te pakken.’’ Een ver-

bod op de verkoop van tweetaktscooters ziet De Rook niet zitten. ,,Dan zouden we de lokale ondernemer treffen. Want buiten de stad zijn ze dan nog wel te koop.’’ Het is dus afwachten of er landelijk wordt ingegrepen. Volgens Ietsma van Hamstra Tweewielers valt het met die smerige tweetaktmotoren wel mee. ,,Die zie je bijna niet meer. Het zijn vrijwel allemaal viertaktmotoren.’’ Bovendien worden die volgens hem steeds schoner en zuiniger. Hoewel de populariteit van de elektrische fiets ook enorm stijgt, lijkt het er niet op dat de verkoop van brom- en snorfietsen een halt wordt toegeroepen. Er zijn wel elektrische brommers, maar die worden nog niet enorm veel verkocht. Bij Hamstra wandelt soms iemand binnen die er eentje wil hebben. ,,Een enkeling’’, zegt Ietsma. ,,Voordat de elektrische brommers het overnemen zijn we tien jaar verder, dat weet ik zeker. De prijs is nog te hoog, de afstand die ze kunnen rijden te kort en er zijn nog lang niet genoeg oplaadpunten.’’ Dat Ietsma de laatste jaren vooral ouderen in de zaak krijgt, heeft zo zijn voordelen. De vraag naar opvoeren komt bijna nooit meer voorbij. ,,Daar zijn we niet rouwig om. Scheelt ons een hoop sleutelen.’’

woensdag 30 september 2015

De woningmarkt trekt weer aan en de huizenprijzen stijgen weer. Maar laat u niet gek maken en betaal niet te veel voor uw nieuwe woning!! Kies daarom voor een onafhankelijke aankoopmakelaar die u eerlijk en persoonlijk adviseert in deze belangrijke beslissing in uw leven. Vanaf € 950,= incl. kunt u bij Noorderborgmakelaars een aankoopmakelaar inschakelen. Ook voor een deskundig taxatierapport van uw woning kunt u bij ons terecht.

Tel.: 050 525 4466 info@noorderborgmakelaars.nl

Gea Veenstra

uw NVM aankoopmakelaar in Noord Nederland

    

                         



       

Verlengde Stationsweg 28, 9471 PL Zuidlaren T. 050 - 409 13 07 Rostockweg 2, 9723 HG Groningen Tel. 050 - 547 11 11 www.vanveldhuizen.nl





 

   

                                    

STAD

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

58 auto’s per 100 huishoudens Aantal auto’s per 100 huishoudens (2014)

105

58 23 Groningen centrum

Groningen gemeente

Nederland

REPORTAGE

Een stalen ros laat zich niet zo gauw beteugelen Nergens in Nederland wordt zoveel gefietst als in Groningen. Maar liefst twee van de drie bezoekers van de stad komt met de fiets. Al deze rijwielen moeten natuurlijk ergens geparkeerd worden.

Een fietsvak in de Brugstraat in gebruik.

Stad in beweging 14

SEBASTIAAN RODENHUIS

oordeweeks kan hij altijd wel een plekje vinden. ,,Op vrijdag is dit erg lastig’’, zegt Bennie Tieck uit Groningen. Hij parkeert zijn fiets vaak op het Hoofdstation in de stad. Doordeweeks gaat dit een stuk eenvoudiger dan op vrijdag. Op die dagen trekken veel studenten met de vuile was naar moeders, waardoor het station bomvol staat met fietsen. ,,Er staan soms wel achthonderd fietsen buiten de rekken. Elke donderdag worden fout geparkeerde fietsen weggesleept door de gemeente. Dat is naar mijn idee niet vaak genoeg. Groningen kan wat dat betreft een voorbeeld nemen aan Utrecht. Daar kijken ze drie keer per dag de rekken na. Fietsen die fout staan, worden gelijk weggehaald’’, aldus een medewerker van het stadsbalkon. In het weekend is de drukte vaak niet te overzien, maar vandaag valt het mee. Hier en daar staat een verdwaald rijwiel buiten de rekken. Om de fietschaos op het station in de toekomst de baas te kunnen, komt er een tweede fietstunnel en komen er vijfduizend nieuwe fietsparkeerplekken bij. Maar dat is pas na 2020; tijdens de verbouwing wordt het behelpen. Het is vechten tegen de bierkaai, zeggen de medewerkers van het stadsbalkon. ,,We hebben eigenlijk sinds dag één al een tekort aan plekken. Er komen steeds meer studenten bij, maar ze kunnen hun fiets nergens kwijt. We vrezen opnieuw ruimtegebrek.’’ Er is geen markt vandaag, maar het aantal geparkeerde fietsen op de Vismarkt is niet op een hand te tellen. Ook de Grote Markt kampt met

FOTO DUNCAN WIJTING

‘We hebben sinds dag één een tekort aan plekken’ dit probleem, zij het in mindere mate. Als oplossing wil de gemeente meer bewaakte fietsenstallingen plaatsen. Onder de nieuwbouw van het Groninger Forum komt een stalling met 1200 plaatsen. Daarmee wordt het aantal bewaakte plekken in het centrum in een keer verdubbeld. Een ander ijzer in het vuur is de beoogde mobiele, bewaakte stalling naast de Korenbeurs. Deze zou alleen op zaterdag – vanwege het enorme aantal fietsen van marktgangers op en rondom de Vismarkt – in gebruik worden genomen. Een medewerker van het stadstoezicht loopt langs enkele fietsen die voor de Korenbeurs staan. Hij kent het probleem. ,,Zeker op zaterdag staat het hier helemaal vol. We komen hier elke dag een paar keer langs om mensen aan te spreken die hun fiets fout parkeren.’’ Hij ziet geen heil in de mobiele stalling, die het probleem zou moeten oplossen. ,,Als de afstand tussen bijvoorbeeld de Albert Heijn en de stalling te groot is, dan zullen de meesten ervoor kiezen hun fiets gewoon voor de winkel neer te zetten. Gemak dient de mens’’, aldus de medewerker. Hanne Nijtmans (20) is het met hem eens. ,,Als ik naar Albert Heijn

ga, parkeer ik mijn fiets voor de deur, omdat het toch van korte duur is. Van de mobiele stalling zal ik dus geen gebruik maken’’, zegt de studente. De gemeente experimenteert ook met flexibele stallingmogelijkheden. Hiervan is het zogenaamde ‘fietsvak’ het beste voorbeeld, dat de fietsklemmen moet vervangen. Volgens de gemeente wordt hierdoor ruimte bespaard en ziet de stoep er zonder klemmen een stuk mooier uit. De Oosterstraat kreeg vorig jaar de primeur en de gemeente is tevreden met het resultaat. Ook de Brugstraat heeft sinds eind 2014 een aantal fietsvakken. Michelle Reilman, assistent-supermarktmanager van de Albert Heijn in de Brugstraat, werpt een blik op de drukbezette stoep voor haar winkel. Ze noemt de fietsvakken een echte verbetering. ,,Voorheen werden de fietsen verspreid over de stoep geparkeerd, soms zelfs in het looppad. Er zit nu meer structuur in.’’ Desondanks is Marjet Woldhuis van de Stadspartij geen voorstander van de fietsvakken. ,,Het komt vooral de ondernemers ten goede, niet de inwoners van de stad. Veel mensen willen hun fiets ergens aan vast zetten om diefstal te voorkomen. Ze zullen daarom uiteindelijk toch op zoek gaan naar een hek of paal’’, stelt Woldhuis. In 2016 stelt Groningen zich kandidaat voor de Beste Fietsstad van Nederland. Het is wel zaak dat de parkeerproblematiek aangepakt wordt. Woordvoerder Eddy Beuker van de gemeente stelt dat het een bekend probleem is. ,,We zijn er al jaren mee bezig, maar een gemakkelijke oplossing is er niet.’’

STAD

woensdag 30 september 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

OPINIE

38.300 treinreizigers Aantal in- en uitstappers op een gemiddelde werkdag 35.300

Hoofdstation Noorderstation Europapark

34.040 1700 1500

2011 2007

1300 40

Ontbrekende schakel in Europees treinnetwerk Hoe kom je snel van Amsterdam in Bremen, Hamburg of Berlijn? Juist: met een snelle trein langs Groningen. Maar op de Europese kaart van hogesnelheidstreinen gaapt helaas nog een overduidelijk gat in onze contreien. Een visie. Hoge snelheidslijnen in West-Europa 310 - 320 km/h 270 - 300 km/h 240 - 260 km/h 200 - 230 km/h < 200 km/h wordt aangepast voor hogere snelheid

Bergen

Oslo

Cork

Göteborg

Glasgow Århus

Kopenhagen Malmö

York

Liverpool Manchester

Turku

Linköping

Kristiansand Edinburgh

Uppsala

Stockholm

Stavanger

Newcastle Dublin

Västerås

Leeds Birmingham

Kaliningrad Gdansk

Hamburg Bremen Berlijn Hannover

Warschau Poznan Amsterdam Lodz Rotterdam Bristol London Leipzig Essen Antwerpen Wroclaw Keulen Dresden Krakow Lille Katowi Brussel Luik Frankfurt Le Havre Praag Cherbourg Rouen Mannheim Ostrava Nürnberg Brno Brest Parijs Le Mans Stuttgart Rennes Bratislava Strasbourg München Wien Budapest Basel Salzburg Dijon Tours Nantes Zürich Innsbruck Graz Cardiff

Stad in beweging 15

JOHAN DE VEER

a het sneuvelen van de Zuiderzeelijn in 2007 bleef het stil. De droom om een snelle spoorverbinding te realiseren tussen Amsterdam en Groningen, toch mooi de zevende stad van Nederland, viel in duigen. De provincie Groningen besloot zich niet meer te fixeren op de Randstad en de economische banden met Duitsland aan te halen. Daarbij hoort een snelle trein. Het is gelukt om Groningen-Bremen op de Europese agenda te krijgen. Er is door ‘Brussel’ 6,6 miljoen euro beschikbaar gesteld voor onderzoek naar een nieuwe aansluiting op het grote Trans-Europese netwerk van hogesnelheidstreinen richting Scandinavië en Zuid-Europa. De Groningse verbinding naar Bremen, die op termijn 1 uur en 23 minuten reistijd vergt en ruim 200 miljoen euro kost, is de moeite waard. Maar om een imposante reizigers- en goederenstroom op gang te brengen, moet dit traject onderdeel zijn van een hogesnelheidslijn tussen Amsterdam en Hamburg, maar nog liever naar Berlijn. Voormalig vervoersgedeputeerde Mark Boumans (VVD) heeft goed werk verricht. Hij slaagde er de afgelopen vier jaar in Noord-Duitse ondernemers en overheden aan tafel te krijgen en een mooie lobby op te starten. Dat leidde tot de Europese onderzoekssubsidie voor het traject Groningen-Bremen als mogelijke opmaat naar een nieuwe hogesnelheidstrein naar de Duitse hoofdstad.

Fleur Gräper kan voortborduren op het goede werk van Boumans Wat biedt een dergelijke verbinding? Voor toeristen en zakenmensen een redelijk snelle reis naar stedelijke gebieden in Midden- en Noord-Europa waar het treinverkeer rijkelijk wordt gefaciliteerd met moderne tunnels en bruggen. Bij een hogesnelheidslijn AmsterdamHamburg kunnen spoorexploitanten met een reistijd van 2,5 uur concurrerend zijn met het vliegverkeer naar de Duitse Hanzesteden en vluchten ‘uit de lucht knallen’. Denk aan de incheck- en wachttijden op luchthavens. De aanleg van een noordelijke corridor komt dichterbij als ook het goederenverkeer daarvan het nut inziet. De huidige transportlijnen door het Rijndal in Duitsland zijn zo vol geperst, dat 500 kilometer nieuw spoor door Nederland richting Frankrijk en Spanje wel eens uitkomst kan bieden. Er zijn nog wel wat hobbels te nemen. De Nederlandse Spoorwegen hebben niet zoveel met Noord-Nederland. De uitbreiding van de dienstregeling komt moeizaam op gang. Recente verhalen over bezuinigingen bij spoorwegbeheerder ProRail doen voor modernisering van het netwerk het ergste vrezen. Reizigers uit de Randstad worden

verondersteld via Osnabrück en Bad Bentheim naar Hamburg te ‘treinen’. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu moet nog wel even meewerken. Het rijk zou moeten inzien dat het invullen van de ‘missing link’ in het Noorden economische voordelen biedt voor de Randstad. Wat hulp bij de lobby in Duitsland en een snelle elektrificatie van het spoor naar Duitsland kan geen kwaad. Met een schuin oog wordt gekeken naar Brainport Regio Eindhoven, dat forse stappen zet in de richting van grensoverschrijdend treinverkeer naar Aken en Düsseldorf en daarmee naar het hele Duitse achterland. Als alles volgens planning verloopt, stopt er in 2023 in Eindhoven minimaal een keer per uur een intercitytrein naar de twee Duitse steden. Ook daar zijn nog belemmeringen, zoals veiligheidsvoorschriften, de capaciteit van het spoor, de aanwezigheid van bovenleidingen en het aanbod van treinstellen. Niettemin ligt de Brabantse lobby aardig op schema. De huidige gedeputeerde Fleur Gräper (D66) kan in Groningen voortborduren op het goede werk van voorganger Boumans en zich spiegelen aan Brainport Regio Eindhoven. Het verhaal dat het Noorden te dun bevolkt is en geen hogesnelheidslijn nodig heeft, kan Gräper moeiteloos weerleggen. Hoeveel snelle treinen zoeven er niet door Europese regio’s waar de krimp onbarmhartiger heeft toegeslagen dan in het noorden van Nederland. Daar hoor je niemand over.

Allee- i- o,* showroo+ Samsung S-UHD acties en demo’s

Acties geldig van 1 t/m 4 oktober

Zondag 4 oktober koopzondag!

4K S-UHD Smart-TV 1800 Hz

2499,-

Samsung UE55JS8000

Beleef ﬁlms, series en sport op het indrukwekkende 55 inch (139 cm) scherm van de Samsung UE55JS8000. Het beeld van deze S-UHD tv is vier keer scherper dan Full HD, kleuren en contrast ogen realistischer dan ooit en met smart-tv heb je toegang tot apps van Netﬂix, Spotify en veel meer. Bestel deze tv nu en krijg een Samsung Galaxy S6 smartphone t.w.v. €599,- cadeau!

Samsung UE40H6200

Full HD 200 Hz Smart-TV

485,749,-

Samsung UE40J5510

Full HD 400 Hz Smart-TV

569,749,-

Samsung Curved TV

Optimale kijkervaring Realistische details Apps beschikbaar

539,vanaf

Woonmall Kruit & Kramer, Hoendiep 99E Groningen

Laat je ook blij verrassen.

Samsung Galaxy S5 Neo 29,-

800

MB/MIN/ SMS

25,totaal per maand

- 5,1 inch full HD Super AMOLED - 16 megapixel camera - Stof- en waterdicht

Bij hollandsnieuwe zijn we nogal ﬂexibel om het jou gemakkelijk te maken. Zo is er nu bijvoorbeeld één bundel waarmee je zelf bepaalt of je internet, belt of sms’t. En wat je ook kiest, het kost altijd hetzelfde. En in combinatie met een Samsung Galaxy S5 Neo t.w.v. 499,- wordt het helemaal feest. Want die kost nu geen 29,- maar 25,- per maand. Inclusief 800 MB/MIN/SMS. Dus doe jezelf een plezier. Laat je ook blij verrassen en internet, bel en sms zoals jij het wilt. Kijk voor dit en meer op hollandsnieuwe.nl/noorden I.c.m. 2-jarig contract. Prijs excl. eenmalige kosten ter hoogte van 30,-. Aan deze uiting kunnen geen rechten worden ontleend. Actie geldig tot ten minste 31 oktober a.s.

woensdag 30 september 2015

Weekend Spirituele Psychologie & Meditatie in Groningen CRKBO erkende opleiding Vrijdagavond 2 oktober 19:45 - 22:15, zaterdag en zondag 3 en 4 oktober 10:00 - 17:00 en maandagavond 5 oktober 19:45 - 22:15. Plaats: Noorderhaven 32 9712 VK Groningen www.meditatie-en-innerlijke-groei.nl Aanmelden: paulivanengelen@hetnet.nl Kosten: € 210,-

inkel: Bike (en een vouwfiets)! Nu in onzodeelw len van Vogue E De 8 nieuwe m

Vogue City: • • • •

ze week:

Ter introductie de

actieradius 90-110 km 250 watt Bafang middenmotor Nexus 8 versnellingen aluminium frame

Van € 1999,- voor € 1749,-

Vogue Basic: • • • • •

actieradius 60-80 km 36 watt/10.5 amp. Accu accu onder achterdrager LCD display met diverse ondersteuningsstanden Nexus 3 versnellingen

Van € 1099,- voor € 999,Halfords WC Paddepoel Halfords Oude Ebbingestraat 72-74

Geldig t/m 7 oktober

MEDITATIE EN INNERLIJKE GROEI Pauli van Engelen

Ik wilde even zijn knuffel pakken. Ineens reed ik op de andere weghelft...

Laat je niet aďŹ&#x201A;eiden. Zoek een www.1dingtegelijk.nl

PRIVATE LEASE SPECIAL U ontv angt direct cash voor u w inruila uto

Sttt... niet verder vertellen!

108: al vanaf € 204 per maand • Wegenbelasting • All-risk verzekering • Reparatie & onderhoud Private Lease is INCLUSIEF: •• Aﬂeveringskosten Banden • Peugeot pechhulp • Ongevallen verzekering • Afschrijving & rente

208

Private Lease van Nefkens Noord: superscherpe all-inclusive prijzen, u hoeft alleen nog maar te tanken! Weet u precies wat uw auto per maand kost? 80% van de Nederlanders heeft geen idee of zit er faliekant naast. Afschrijving, wegenbelasting, verzekering en onderhoud bij elkaar opgeteld zorgen in menig huishouden voor een onduidelijke kostenpost waarbij het bedrag voor onderhoud elk jaar verschilt en vaak oploopt.

Al vanaf € 265 per maand 308

Een vast, voordelig maandtarief

Bij Private Lease worden al deze kosten verzameld in één vast maandbedrag, met het voordeel van een collectieve (en dus voordelige) inkoop van de auto, de verzekering en de onderhoudskosten. Bijkomend voordeel is dat de de nieuwe auto’s van vandaag de dag zuiniger rijden en minder onderhoud nodig hebben dan een auto van bijvoorbeeld 4 of 5 jaar oud. De rekensommetjes liegen niet: in veel gevallen is Private Lease voordeliger dan een nieuwe of jonge gebruikte auto kopen of door te rijden in de huidige auto.

Geen investering, geen slottermijn

Met Private Lease weet u bovendien precies waar u aan toe bent. Alle kosten, behalve de brandstof, zijn verrekend in het maanbedrag. Bovendien hoeft u niet in één keer een grote investering te doen of na aﬂoop van het contract een slottermijn te betalen. Ook inruilen is geen probleem. Bij Nefkens Noord krijgt u gewoon cash voor uw inruilauto. Private Lease wordt dan ook steeds populairder bij een brede doelgroep.

Al vanaf € 359 per maand 2008

Looptijd, kilometers en uitrusting

Bij Nefkens Noord kunt u kiezen uit diverse looptijden, kilometrages en een keur aan uitrustings-niveau’s en opties. U kunt dus zelf uw favoriete Peugeot samenstellen. Op www.leasem.nl/peugeot kunt u online een berekening maken voor de door u gewenste auto en contractduur. U kunt natuurlijk ook langskomen in onze showroom. Onze adviseurs kunnen u alles vertellen over de mogelijkheden en een offerte op maat voorleggen. Kunt u direct onze modellen vergelijken, proefrijden en de mogelijke opties bekijken.

Groningen Assen Roden

Koldingweg 27 Azieweg 9 Ceintuurbaan Nrd 116

T: (050) 5445500 T: (0592) 377177 T: (050) 3097310

Al vanaf € 322 per maand

Winsum Veendam Stadskanaal

Het Aanleg 2 Transportweg 24 Kathodeweg 1

T: (0595) 444546 T: (0598) 698080 T: (0599) 697070

Private Lease tarieven zijn inclusief BTW. Afgebeelde modellen kunnen afwijken van de standaard speciﬁcaties.

Nu 贸贸k in Gronin gen en Bedum !

Groningen & Bedum