Een commerciële uitgave van NDC mediagroep
10 t/m 18 oktober 2020
18 Mystieke onderwaterwereld
18 Poort tot persoonlijke wereld van de Rolling Stones
8 Ontdek Frieslands bijzondere historie met Passe-Partout Omvangrijke tentoonstelling van ‘denkend schilder’ Olphaert den Otter
Human after all, Ceramic Reflections in Contemporary Art
5
22
14
Ik bekijk de wereld met een schildersoog’
3 1
2 4
1. Fries Museum - Leeuwarden
Bezoek een
2. Drents Museum - Assen
museum in de buurt!
Voor bijzondere musea hoef je niet altijd ver te reizen. De Noordelijke Museumweek, die duurt van 10 t/m 18 oktober, vormt een ideale gelegenheid om dat zelf te ervaren.
3. Groninger Museum - Groningen 4. Museum Belvédère - Heerenveen Oranjewoud
Of jouw voorkeur nu uitgaat naar kunst, geschiedenis of natuur; in het Noorden vind je zo’n verscheidenheid aan musea dat er werkelijk voor iedereen wel iets interessants tussen zit. Natuurlijk zijn er de grote musea zoals het Fries-, Groninger- en Drents Museum en Museum Belvédère. Daarnaast is er een keur aan kleinere musea, die ook weten te verrassen met hun (tijdelijke) tentoonstellingen. Elk museum heeft een eigen, bijzonder verhaal te vertellen. Een verhaal dat je inspireert, je iets leert, of je misschien wel heel anders naar de wereld doet kijken. In principe hoef je niet langer dan een uur te reizen, of je kunt je al onderdompelen in één van die verhalen. Dus: spring op de fiets, stap in de auto of pak die trein en geniet van de weelderige verhalenrijkdom van het Noorden.
GRONINGEN ■ Groninger Museum m (Groningen) ■ Museum Nienoord d (Leek) FRIESLAND ■ Fries Museum m (Leeuwarden) ■ Natuurmuseum Fryslân n (Leeuwarden) ■ Belvedère (Heerenveen) ■ Museum Joure (Joure) DRENTHE ■ Drents Museum m (Assen) ■ Stedelijk Museum Coevorden en (Coevorden) ■ Museum de Proefkolonie (Frederiksoord) NOORD-HOLLAND ■ Zuiderzeemuseum m (Enkhuizen) Voor meer informatie ga naar vanplan.nl
Pagina 2 10 t/m 18 oktober 2020
Ontdek een
TIPS MUSEUM in de buurt!
Levensechte Nachtwacht Intrigerende foto’s in Theaterkerk Nes. Fotograaf Julius Rooymans, producent Jessica Karelsen en modeontwerper Hans Ubbink hebben hun krachten gebundeld voor het maken van een fotografische reproductie van Rembrandts meesterwerk. De Nachtwacht is tot in detail nagemaakt met behulp van mensen die sprekend lijken op hun in verf afgebeelde voorgangers. Het Nachtwacht 360°-project, zoals het werk heet, heeft landelijk al grote bekendheid. Onder andere het NOS Journaal en De Wereld Draait door hebben aandacht gegeven aan het kunstproject.
t/m 31 december Nachtwacht360 by Julius Rooymans en Hans Ubbink.
Noordelijke musea pakken uit Najaar. Altijd een extra mooie tijd om op pad te gaan en een museum te bezoeken. Het is een tijd waarin veel nieuwe tentoonstellingen en exposities te zien zijn. Bijvoorbeeld in Museum Belvédère, waar een omvangrijke tentoonstelling te zien is met werk van Olphaert den Otter: Aarde en Wereld. Schilderijen die tot nadenken zetten, maar los daarvan een lust zijn voor het oog. Het Groninger Museum pakt uit met The Rolling Stones - Unzipped, wat een persoonlijk kijkje geeft in de levens van de rocklegendes, maar ook laat zien hoe hun muziek de kunst heeft beïnvloed. Het Keramiekmuseum Princessehof heeft bijzondere werken en installaties van over de hele wereld samengebracht.
Ze gaan over mensen: over toenadering, intermenselijk contact en het onvermogen om bij elkaar te komen. Het Drents Museum zet het werk van Henk Helmantel centraal. Hij wordt in binnen- en buitenland geroemd om zijn geschilderde stillevens en kerkinterieurs. Dit is nog maar een bescheiden greep van tentoonstellingen en andere activiteiten die in deze museumkrant staan uitgelicht. Veel plezier met lezen en geniet van alle pronkstukken van de noordelijke musea.
Overzichtstentoonstelling Henk Helmantel Museum Henk Helmantel in Westeremden bestaat 35 jaar. Gevestigd in een historisch gebouw dat al de moeite waard is om te bewonderen. Vanwege de verjaardag van het museum is er werk te zien van Henk Helmantel (75) van de laatste 35 jaar. Stillevens en interieurs van kerken en kloosters. En recente werken. Een mooie overzichtstentoonstelling.
t/m 31 oktober
Colofon De Museumkrant is een commerciële uitgave van NDC mediagroep. Productie: NDC Productiehuis Coördinatie: Martine van der Linden Vormgeving: Judith Vegter Fotografie: Marcel J. de Jong Fotografie Teksten: Marike van der Molen Martine van der Linden Eindredactie: Marike van der Molen
In het Landbouwmuseum is momenteel een expositie gaande over Frico.
Lezingen in Landbouwmuseum Van gebruiksvoorwerpen uit de landbouw tot landschapsschilderijen: Landbouwmuseum Friesland toont allerlei bezienswaardigheden op het gebied van landbouw. Momenteel is er een expositie van Frico te zien. Met afbeeldingen van bijna zuivelfabrieken in Friesland, documenten, reclamematerialen en meer. De komende tijd vinden in het museum verschillende lezingen plaats. Op 25 oktober vertelt Janco Heida, betrokken bij De Streekboer, over zijn organisatie. Ook schenkt hij aandacht aan de Friese Voedselbeweging. Op 15 november staat het fokken van centrale dierenrassen centraal. Mira Schoon van Centrum van Genetische Bronnen Nederland in Wageningen houdt een presentatie over wat zich hierbij voordoet.
10 t/m 18 oktober 2020 Uitgave oktober 2020 | Pagina 3
Conservator Hanne Hagenaars schreef een blog waarin ze de verhalen achter de meeste van de geëxposeerde stukken van Other. Worldly bespreekt. Scan de QR-code om het blog, met veel foto's en ander materiaal, te lezen.
< Scan de qr-code
Tot en met 14 februari Ellen Gallagher, Bird in Hand, 2006, Tate Modern.
Edgar Cleijne & Ellen Gallagher, Osedax, 2010, dia uit installatie.
Mystieke onderwaterwereld
Het Fries Museum heeft de zaal voor hedendaagse kunst op de derde verdieping ondergedompeld in een levendige, soms abstracte onderwaterwereld. Conservator Hanne Hagenaars wil met Other.Worldly bezoekers een kijkje in de onderwaterwereld gunnen, gezien door de ogen van
Intrigerende golf In de laatste, grote en lichte zaal springt het werk Andrea, Ophelia van Mire Lee direct in het oog. Als een viezige maar intrigerende golf, of misschien zelfs een zeemonster, draait een grote veer vuil, water en zeep over de opstelling. ,,Dit werk verandert iedere seconde”, zegt Hagenaars. ,,Ik vind het steeds viezer en daardoor ook steeds mooier worden. Waar ligt de grens?”
twintig verschillende kunstenaars. Al voor je de daadwerkelijke tentoonstelling binnen gaat, worden je zintuigen geprikkeld met de vertoning van Angels of Bureaucracy (Broomberg & Chanarin). Een grote, Siciliaanse grijper vermaalt de bootjes van duizenden bootvluchtelingen. De Middellandse Zee kijkt op de achtergrond stil toe. De film staat symbool voor de vluchtelingencrisis in Zuid-Europa. Ze laat zien dat de oversteek een hachelijke onderneming is. Dan stap je de tentoonstelling binnen. Het werk van Paul Beumer op de vloer van de eerste zaal voelt alsof je bij nacht de zee in stapt. Een illusie van kwallen en vervuiling aan je voeten. Donker, met daglicht van boven. Het werkt licht vervreemdend waardoor je gelijk beseft waar je bent: in een onderwaterwereld. Aan een muur hangt Alu-moule van Bram De Jonghe.
Moby Dick De mens met één been is bijzonder. Niet alleen omdat het werk zeer kostbaar is of omdat het in bruikleen is van Tate Modern, maar ook de afmetingen, de diepte en de afwerking zijn ronduit indrukwekkend. Ellen Gallagher maakte Bird in Hand (2006) als een inspiratie op kapitein Ahab uit de roman Moby Dick. Tegelijk is het een verwijzing naar de tot slaaf gemaakte Kaapverdianen, die tijdens de overtocht naar Amerika verdronken. In iedere zaal is een eigen sfeer gecreëerd, waarmee elk afzonderlijk werk volledig tot zijn recht komt. De grote schermen waar onder water gemaakte beelden op vertoond worden (Jessica Segall) geeft je het gevoel onder water te zijn. De zwart-blauwe geschilderde ruimte versterkt dit gevoel. Hier hangen ook de indrukwekkende foto’s van de echte onderwaterwereld van Elspeth Diederix en staan sculpturen van Matthew Angelo Harrison.
Pagina 4 10 t/m 18 oktober 2020
Jessica Segall, (Un)common intimacy, 2018, film.
In de zaal staan en hangen verder werken van onder meer Dorothy Cross, Philip Taaffe en Robbert Weide. De glazen alen van Charles Avery (GB, 1973) zijn levensecht. Ze lijken iedere moment uit de viskraam op de markt te kronkelen.
Osedax Werk dat extra aandacht verdient, is Osedax van Edgar Cleijne en Ellen Gallagher. Hagenaars vertelt dat dit werk als vertrekpunt heeft gediend voor Other.Worldly. Osedax is een grote, rechthoekige box waar je in stapt. ,,Binnen ben je onderdeel van het proces van de Osedax, een pas ontdekte wormensoort die van overblijfselen van de walvis leeft. Al etend ‘graveren’ ze patronen in de botten. De diertjes staan voor Cleijne en Gallagher symbool voor informatie onder water die in de loop der tijd verloren gaat of wordt vergeten.”
William Cobbing, Long Distance, 2018, filmstill.
Human after all, Ceramic Reflections in Contemporary Art, brengt bijzondere werken en installaties van over de hele wereld samen, met als overkoepelend thema dat ze gaan over mensen. Over toenadering, over intermenselijk contact en over het onvermogen om bij elkaar te komen. Maar ook over vrijheid en onderdrukking, vrouwen en volksculturen. ,,Corona gaf ineens een nieuwe kijk op de expositie”, vertelt conservator Tanya Rumpff.
10 oktober 2020 t/m 5 september 2021
Human after all, Ceramic Reflections in Contemporary Art
Mariken Wessels Nude, Water and Green Leaves I, 2018.
Rumpff stelde twee jaar geleden de tentoonstelling In Motion voor Keramiekmuseum Princessehof samen. ,,Het was mijn eigen idee. Ik koos kunstenaars uit die ik interessant en leuk vond. Tot een collega vroeg: wat is de lijn van de tentoonstelling? Toen bedacht ik me dat alle werken over beweging gingen of een suggestie van beweging in zich hadden. ‘In Motion’ dus en dat ontstond gaandeweg. Voor ‘Human after all’ wilde ik het over een andere boeg gooien. Zo’n tentoonstelling ontstaat niet zomaar weer.”
GENG Xue, The Name of Gold, 2019, still 11, photograph Liu Dapeng.
het gaat over corona en dus over menselijk contact. En precies daar gaat de tentoonstelling over.” Een goed voorbeeld daarvan vindt Tanya het werk van William Cobbing (Groot Brittanië, 1974). ,,Hij gebruikt een soort slurf van klei, zoals een kleirol uit de pers komt. Zowel aan het begin van de rol als aan het einde zie je een persoon, de klei zit over hun gezichten. Daartussen tasten vier handen in de klei, maar ze raken elkaar niet. Het werk gaat heel letterlijk over het onvermogen om bij elkaar te komen.”
Mens centraal ,,Het grappige is: deze tentoonstelling is twee jaar geleden bedacht, en ‘ineens’ is er het coronavirus. De mens staat meer centraal dan ooit. Je kunt geen journaal zien of
Onderdrukking Tanya bezocht alle kunstenaars in hun atelier en dat leverde prachtige verhalen op. ,,Zoals het bezoek aan
‘Het is een tentoonstelling waar mensen van alle leeftijden iets in kunnen beleven’ Klara Kristalova (Tsjechië, 1967). Haar ouders ontvluchtten Tsjechië toen Klara klein was. Zij is opgegroeid met de kennis en kunde van onderdrukking. Tegenwoordig woont ze in Zweden, in een huis op een heuvel met keramische figuren die lijken te fungeren als wachters.” Leven met het kennen van het gevoel van onderdrukking, niet vrij zijn, geldt geldt ook voor onder meer Liliana Porter (Argentinië, 1941) en Kris Lemsalu (Estland, 1985). ,,En dat zie je terug in hun werk. Dat voel je.” ,,Ik heb gekeken naar de inhoud, maar ook naar dat het een tentoonstelling is waar alle leeftijden iets in kunnen beleven; dat vind ik heel belangrijk. Iedere kunstenaar heeft zijn eigen plek, zijn of haar eigen zaal. De hele tentoonstelling bestaat uit grote gebaren.”
Uitgave oktober 2020 | Pagina 5
Keramiekmuseum Princessehof Leeuwarden princessehof.nl Mede mogelijk gemaakt door
Partners
Klara Kristalova, View of the exhibition CamouďŹ&#x201A;age
Foto Claire Dorn Ontwerp UNA designers
woensdag 7 oktober 2020
7
EXPOSITIE
KLAAS GUBBELS Rondom
Kaskade
t/m 3 jan 2021 BOEK NU
www.museumjoure.nl
daar maak je het!
T/M 3 JANUARI 2021
Ga voor tickets naar: Foto: Rudi Huisman, Henk en Louise Schiffmacher.
www.museumcoevorden.nl • Haven 4 7741 JV Coevorden
NATUURMUSEUMFRYSLAN.NL YS
Friesland zit barstensvol kleine, prachtige musea
Het Passe-Partout is geldig voor een bezoek aan drie musea die op deze pagina’s staan. Let op: dit lijstje groeit nog regelmatig!
en galerieën. Ieder museum vertelt een klein stukje van het verhaal van de Friese geschiedenis, toont belangrijke voorwerpen of brengt een expositie van een lokale kunstenaar. Dit najaar kunnen drie van deze musea met korting
Museum Joure Geelgietersstraat 1, 8501CA JOURE www.museumjoure.nl De eerste fabriek van Douwe Egberts is markant middelpunt van Museum Joure. Je vindt er ook onder andere de Metaalfabriek van Keverling en een authentieke drukkerij. In de Friese Klokkenmakerij staat de grootste collectie Friese klokken ter wereld. Het museum bestaat uit tien monumentale gebouwen, waar je de passie voor het maken beleeft en ook zelf aan de slag kunt.
bezocht worden met het Passe-Partout Friese Musea.
Dekema State
Kazemattenmuseum
Museum Dokkum
Dekemawei 5 9057 LC JELSUM www.dekemastate.nl
Afsluitdijk 5 8752 TP KORNWERDERZAND www.kazemattenmuseum.nl
Diepswal 27 9101 LA DOKKUM www.museumdokkum.nl
Dekema State is gebouwd in de 15e eeuw en geheel in oude glorie hersteld. De inrichting, met onder meer een portrettengalerij en restanten van bijzondere 16e eeuwse beelden, plus de tuin, ademen de sfeer van bewoning door een adellijke Friese familie van rond 1930.
Het is de enige plek in Europa waar in de meidagen van 1940 de Duitse Blitzkrieg vastliep: de kazematten van Kornwerderzand. Het openlucht museumgebied is zo’n 20 vierkante kilometer groot. Genoeg ruimte voor een wandeling door de loopgraven en tussen de kazematten en andere historische vestingbouwwerken door.
Museum Dokkum, voorheen Museum het Admiraliteitshuis, bevindt zich in een aantal historische panden. Eén van die gebouwen is het gebouw uit de 17e eeuw van de Admiraliteit van Friesland en Groningen. Er wordt 2000 jaar cultuur en geschiedenis uit Noordoost-Friesland getoond, met oude gebruiksvoorwerpen, volkskunst, Fries aardewerk, zilverwerk en textiel.
Keatsmuseum
Museum De Sûkerei
Voorstraat 76, 8801 LE, FRANEKER www.keatsmuseum.frl
Trekwei 8 a, 9104 AB DAMWALD www.desukerei.nl
Het Keatsmuseum is het oudste sportmuseum in Nederland. De collectie van de Franeker kastelein Schelte Dijkstra vormde een belangrijke bron voor een museum over de kaatssport. In wisselende tentoonstellingen wordt aandacht besteed aan bijzondere kaatsers, verenigingen of andere thema’s.
Openluchtmuseum De Sûkerei toont het leven en wonen in de Noordelijke Friese Wouden rond het jaar 1900. Een oude cichoreidrogerij, drie wâldhúskes en een oude poldermolen zijn herbouwd. De cichorei (sûkerei) wordt gebruikt als groente en geneesmiddel en werd veel geteeld in de Wâlden.
Kazemattenmuseum.
Pagina 8 10 t/m 18 oktober 2020
Openluchtmuseum De Spitkeet
Museum ’t Behouden Huys Terschelling
De Dunen 3, 9281 KT HARKEMA www.despitkeet.nl
Commandeursstraat 30, 8881BB WEST-TERSCHELLING https://behouden-huys.nl
Op het terrein van De Spitkeet krijg je een kijkje in de verschillende woningtypes die heel vroeger werden gebouwd en gebruikt. Zo staan er een plaggenhut, het Jelle Dam huis, een woudhuisje (het ‘Jehannes Hinke Hûs’), een holwoning, een klokkenstoel, een onderduikershol, een kippenhokwoning en een armenhuis.
Het cultuur-historisch museum van Terschelling heeft vaste exposities over Terschellinger Willem Barentsz, goudschip De Lutine en Schylger stijlkamers uit de 19e eeuw. Ook voor kinderen is er het nodige te beleven in ’t Behouden Huys.
Ontdek Frieslands bijzondere historie met Passe-Partout
Friesland Style fashionistas Heleen Haijtema Tryntsje Nauta.
Je zou het bijna kunnen gaan zien als een nieuw gezegde dat in Joure steeds vaker gebruikt zal worden. ‘Kaskade’ is een enorm kunstwerk van toonaangevend beeldend kunstenaar Klaas Gubbels. Dankzij crowdfunding heeft het nu een permanente plek gekregen naast Museum Joure. Tot en met 15 november is in het museum een expositie van Klaas Gubbels te zien over het kunstwerk.
'De elf steden hebben fonteinen, Joure heeft Kaskade'
Observeum Museum en sterrenwacht Burgum
Scherjon’s Klompenmakerij en Klompenmuseum
Menno van Coehoornweg 9, 9251 LV BURGUM www.observeum.nl
Dokter Ypeylaan 8 9257 MR NOARDBURGUM www.klompen.frl
Een blik werpen door de Miedema-kijker of een van de andere telescopen kan bij Observeum Burgum. In het planetarium worden films vertoond en live-presentaties over de wondere wereld van de astronomie gegeven. De Volkssterrenwacht heeft ook een programma bij bewolkte hemel.
Bruin gemarmerde ‘Scherjontsjes’ zijn een veel geziene klomp aan, voornamelijk, Friese voeten. In het klompenmuseum worden wekelijks nog honderden van deze klompen geproduceerd. Het museum vertelt bovendien alles over de ontwikkeling van de klomp.
Nationaal Vlechtmuseum
Museumhuis van Eysinga
Mandehof 7, 8391 BG NOORDWOLDE https://vlechtmuseum.nl
Koningsstraat 25 8911 KV LEEUWARDEN www.museumhuizen.nl
Het eigentijdse Nationaal Vlechtmuseum is gehuisvest in de voormalige Rijks Rietvlechtschool. Het vlechten, één van de oudste ambachten ter wereld, staat hier centraal. Het museum vertelt het verhaal van arme bewoners, die zich vestigden rond Noordwolde. Zij verkregen meer inkomen door het vlechten van bijvoorbeeld manden uit wilgenteen te leren.
Het (Museum)huis Van Eysinga in Leeuwarden is een magnifiek herenhuis in Lodewijk XVI-stijl, gebouwd voor grietman (kantonrechter) Frans Julius Johan van Eysinga. In 1881 werd in het Huis Van Eysinga het Fries Museum geopend, sinds 2013 is het een Museumhuis.
Museum De Sûkerei.
Museum Sloten
Museum Opsterlân
Heerenwal 48, 8556 XW SLOTEN www.museumsloten.nl
Hoofdstraat 59, 8401 BW GORREDIJK www.museumopsterlan.nl
Middenin het kleinste Friese Elfstedenstadje staat het voormalige stadhuis van Sloten, gebouwd in de periode 1759-1761. Hierin zit Museum Sloten gevestigd, dat een verrassende kijk op de stadsgeschiedenis van Sloten biedt. Op de museumzolder Laterna Magica: de mooiste collectie toverlantaarns van Nederland.
Met onder meer een 100.000 jaar oude vuistbijl en een kijkje in het zware leven van Brechtje in de veenderij neemt Museum Opsterlân de bezoeker mee terug in de tijd. Kijk binnen bij rijke families in Beetsterzwaag en in het atelier van de Gorredijkster zilversmeden. Word geraakt door de geschiedenis van het Joodse meisje Esther Colthof en de Joodse Gemeenschap in Gorredijk.
Museum ’t Fiskershúske
Museum Hindeloopen
Fiskerspaad 4-8a, 9142 VN MODDERGAT www.museummoddergat.nl
Dijkweg 1, 8713 KD HINDELOOPEN www.museumhindeloopen.nl
Nog een openluchtmuseum in het noordelijkste deel van Friesland, ditmaal in Moddergat. Het beschermde dorpsgezicht museum ’t Fiskershúske houdt de herinneringen aan de verdwenen kustvisserij en de visserscultuur levend.
Hindeloopen staat bekend om het schilderwerk en de karakteristieke klederdracht. Museum Hindeloopen toont het rijke verleden van het voormalige Zuiderzeestadje op smaakvolle wijze. Ook aan de visserij, koopvaardij en de toenmalige haven besteedt het museum uitgebreid aandacht.
De prijs van het Passe-Partout Friese Musea bedraagt 15 euro per persoon. Hiervoor kunnen drie van de deelnemende musea worden bezocht. Meer informatie is te vinden op www.friesland.nl/passepartout. Via onderstaande QR-code kunt u het passe-partout direct aanschaffen. Het passe-partout geeft eveneens korting op een bezoek aan het Fries Museum en Keramiekmuseum Princessehof.
< Scan de qr-code Het Passe-Partout Friese Musea is een initiatief van:
Uitgave oktober 2020 | Pagina 9
De grootste beeldentuin van Europa 11fountains.nl
Bolsward Johan Creten BE � Dokkum Birthe Leemeijer NL � Franeker Jean-Michel Othoniel FR Harlingen Jennifer Allora & Guillermo Calzadilla VS CU � Hindeloopen Shen Yuan CN IJlst Shinji Ohmaki JP � Leeuwarden Jaume Plensa ES � Sloten Jorge & Lucy Orta AR GB Sneek Stephan Balkenhol DE � Stavoren Mark Dion VS � Workum Cornelia Parker GB
11 fonteinen 11 steden 11 kunstenaars 11 verhalen 11 stadswandelingen
Klokken staan centraal in Museum Havezate Mensinge. Eigen foto.
Ontdek een
TIPS MUSEUM
Wonderlijke klokkenwereld
in de buurt!
In Museum Havezate Mensinge is de tentoonstelling ‘Reis door de tijd’ te bezoeken. Dit vanuit de gedachte dat 2020 een bijzonder jaar is: een jaartal met dubbele cijfers komt maar eens per eeuw voor. Bezoekers aan het museum stappen in een wereld vol geklingel en getik. Allerlei klokken zijn hier te zien, waaronder antieke en moderne klokken uit de collectie van horloge- en klokkenmaker Tjitte Talsma en uit de collectie van Mensinge zelf.
‘Windvaan’ van Thijl Wijdeveld. Foto: Museum Nagele.
t/m 29 november
Poëtische ambachtelijkheid
www.mensinge.nl Acht leden van Beeldhouwers. nu hebben in Museum Nagele een gezamenlijke expositie van ruimtelijk werk. Voor deze expositie, genaamd ‘ACHT’, hebben ze zich laten inspireren door architectencollectief ‘De 8’. Dit was één van de collectieven die invloed had op het gezamenlijk ontwerp van Nagele. De acht kunstenaars nemen de ontstaansgeschiedenis van Nagele en het gebouw van Museum Nagele als uitgangspunt. De kunstenaars zijn met elkaar verbonden door poëtische ambachtelijkheid en liefde voor het maken van beelden.
t/m 27 december
Abe Lenstra in zijn tijd bij Heerenveen. Foto: Museum Heerenveen.
100 jaar Abe
www.museumnagele.nl
Verontrustende lichamelijkheid
Een baltovenaar met geniaal spelinzicht. Zo werd Abe Lenstra (1920-1985) getypeerd. Honderd jaar na zijn geboorte is in Museum Heerenveen een tentoonstelling over hem te zien. Abe was goed in voetbal, maar ook in schaatsen, tennissen en atletiek. Dammen en biljarten gingen hem eveneens goed af. In zijn tijd bij VV Heerenveen en het Nederlands elftal kreeg hij pas echte bekendheid. Bij Oranje scoorde hij even vaak als Cruijff: 33 keer.
t/m 31 januari
Metersgrote getekende en geschilderde aquarellen van naakte vrouwen zijn bekende werken van Aline Thomassen (1964). In Museum De Buitenplaats zijn deze werken te zien. Het zijn vrouwen, sensueel en rouw weergegeven, die een verontrustende lichamelijkheid oproepen. Thema’s die Thomassen in haar werk onderzoekt zijn onder andere liefde, identiteit, verlangen, eenzaamheid en innerlijke strijd. Mooi ook is de naam van de tentoonstelling: ‘The wound is the place where the light enters you’.
www.heerenveenmuseum.nl
t/m 29 november
www.museumdebuitenplaats.nl
Een werk van Aline Thomassen. Foto: Museum De Buitenplaats.
Buitengewoon leven Museum Dr8888 toont deze winter een tentoonstelling met werk van Klaas Koopmans (1920-2006). Hij leidde een bewogen leven en zocht zijn toevlucht in de rust en stilte van de psychiatrische instelling waar hij werd opgenomen. Hier maakte hij tekeningen, observaties van kwetsbare medebewoners. De gestichtstekeningen van Koopmans gaan in het museum gepaard met de ‘krankzinningentekeningen’ van Jan van Herwijnen en met werk van (ex-) psychiatrische cliënten die betrokken zijn bij het kunstwerk ‘InsideOut Panorama’.
Een werk van Klaas Koopmans. Foto: Museum Dr8888.
www.museumdr8888.nl
8 november t/m 28 februari Uitgave oktober 2020 | Pagina 11 10 t/m 18 oktober 2020
woensdag 7 oktober 2020
S C H AT T E N VAN LEEUWARDEN
12
A Alles weten over de geschiedenis vvan Leeuwarden en omgeving? Bezoek dan het Historisch Centrum Leeuwarden (HCL) Nu te zien:
. Verhalen van Leeuwarden
jacquelien sluis
10 • 11 oktober zaterdag–zondag 11–17 uur
Voorwerpen, archiefstukken en schilderijen uit vooral de collecties van HCL en Fries Museum geven een beeld van meer dan 1000 jaar geschiedenis van Leeuwarden.
museum nienoord leek jannes koetsier
. Prinsentuin, 200 jaar stadspark van alle Leeuwarders
wout wachtmeester
Met o.a. originele tekeningen van tuinarchitect Roodbaard, schilderijen en foto’s van bijzondere gebeurtenissen.
. That’s me in the corner Fotograaf Dineke Kaal heeft in een kleine intieme decoropstelling een twintigtal Leeuwarders geportretteerd.
kunst op nienoord
. De War Room van Willem Lodewijk
2020
De Schatkamer van het HCL biedt onderdak aan een expositie over stadhouder Willem Lodewijk van Nassau (1560-1620).
de onlangs De toegang tot sitieruimten vernieuwde expo atis. van het HCL is gr
linda van huffelen
Adres: Groeneweg 1 Openingstijden: di-vr 11.00-17.00 uur, za-zo 13.00-17.00 uur Website: www.historischcentrumleeuwarden.nl
Duik in de
ZEE VOL VERHALEN
.
Noordelijke Museumweek 10 t/m 18 oktober 2020 Voor bijzondere musea hoef je niet altijd ver te reizen. Ook in het Noorden van Nederland is genoeg te zien! Helemaal tijdens de Noordelijke Museumweek. Ontdek de musea in jouw eigen buurt van 10 t/m 18 oktober 2020. Musea zetten graag de deuren voor je open en nemen je mee in de meest bijzondere tentoonstellingen. Knip de bon uit en geniet van lezersvoordeel!* *Kortingsbonnen zijn niet van toepassing op reeds gekochte entreetickets.
Drents Museum
Museum de Proefkolonie
Bij inlevering van deze bon bij de Museumshop van het Drents Museum ontvangt u:
ENTREE MUSEUM, KOFFIE OF THEE + KOLONIETURFJE VOOR €12,-*
LUXE KAART VAN SCHILDERIJ VAN HENK HELMANTEL Drents Museum Brink 1, 9401 HS Assen 0592 - 377773 | www.drentsmuseum.nl 1 kaart per bon, niet geldig i.c.m. andere acties, kortingen of de Museumkaart. Dit aanbod is geldig t/m 31 december 2020. LET OP: Voor toegang Drents Museum is vooraf gekocht ticket via drentsmuseum.nl noodzakelijk.
Noordelijke Museumweek 10 t/m 18 oktober 2020
*normale koffie of thee, specials tegen meerprijs.
Reserveer uw museumbezoek via www.proefkolonie.nl. Op vertoon van deze bon, betaalt u bij de kassa deze aanbieding. Museum de Proefkolonie Maj. Van Swietenlaan 1A, 8382 CE Frederiksoord 0521-725 980 | www.proefkolonie.nl
Noordelijke Museumweek 10 t/m 18 oktober 2020
Dit aanbod is geldig tot 1 januari 2021.
Keramiekmuseum Princessehof
Museum Joure
Bij inlevering van deze bon ontvangt u:
Bij inlevering van deze bon ontvangt u:
€2,50 KORTING OP DE ENTREEPRIJS
€ 1,50 KORTING OP DE ENTREEPRIJS
S.v.p. online reserveren via princessehof.nl/tickets (ticket met actiekorting) en deze kortingsbon + ticket inleveren bij het museum.
Geldig voor 2 personen per bon, niet geldig i.c.m. andere acties, kortingen of de Museumkaart. S.v.p. online reserveren en deze kortingsbon inleveren bij het museum.
Keramiekmuseum Princessehof Grote Kerkstraat 9, 8911 DZ Leeuwarden 058-2948958 | www.princessehof.nl 1 kaart per bon, niet geldig i.c.m. andere acties, kortingen of de Museumkaart. Dit aanbod is geldig zolang de tentoonstelling Human After All loopt (t/m 5 september 2021).
Noordelijke Museumweek 10 t/m 18 oktober 2020
Museum Joure Museumstraat 2, 8501 AD Joure 0513-412 283 | www.museumjoure.nl
Noordelijke Museumweek
Dit aanbod is geldig van 1 november 2020 t/m 1 februari 2021
10 t/m 18 oktober 2020
Museum Belvédère
Museum Nienoord
Bij inlevering van deze bon ontvangt u:
Bij inlevering van deze bon ontvangt u:
15% KORTING OP DE CATALOGUS ‘AARDE EN WERELD’
€ 1,50 KORTING OP DE ENTREEPRIJS
Geldig voor 2 personen per bon, niet geldig i.c.m. andere acties of kortingen. Museum Belvédère Oranje Nassaulaan 12, 8448 MT Heerenveen-Oranjewoud 0513-644 990 | www.museumbelvedere.nl Dit aanbod is geldig van 10 t/m 18 oktober 2020. LET OP: Voor toegang tot het museum is het noodzakelijk om eerst te reserveren op www.museumbelvedere.nl.
Noordelijke Museumweek 10 t/m 18 oktober 2020
Geldig voor 2 personen per bon, niet geldig i.c.m. andere acties, kortingen of de Museumkaart.
Museum Nienoord Nienoord 1, 9351AC Leek 0594-512 260 | www.museumnienoord.nl
Noordelijke Museumweek
Dit aanbod is geldig van 13 oktober t/m 29 november 2020.
10 t/m 18 oktober 2020
Uitgave oktober 2020 | Pagina 13
Zijn meesterlijk geschilderde stillevens en kerkinterieurs worden nationaal en internationaal geroemd. Niet voor niets heet de tentoonstelling met werken van de Groninger Henk Helmantel in het Drents Museum Meesterschilder. In een stijl die past binnen het hedendaags realisme, vallen zijn uiterst doeltreffende kwaststreken en heldere kleuren. Henk Helmantel, Het meest Hollandse stilleven, 2019, olieverf op paneel, particuliere collectie. Foto: Art Revisited, Tolbert.
Tentoonstelling Henk Helmantel - Meesterschilder
’Ik bekijk de wereld met een schildersoog’ Foto Sake Elzinga.
Henk Helmantel (1945) volgde van 1961 tot 1965 de opleiding tot kunstschilder aan de Academie Minerva in Groningen. Hij behoort tot de Noordelijke Figuratieven en wordt gezien als een van de belangrijkste kunstenaars binnen het hedendaags realisme. Zijn thuisbasis is het Noord-Groningse wierdedorp Westeremden, waar hij werd geboren en nog steeds woont en werkt. ,,Mijn hele leven lang al”, zegt Helmantel. ,,Ik heb nog geen motief kunnen ontdekken om hier te vertrekken.”
Middeleeuwse kerken Je zou denken dat de kerk uit de 13e eeuw, waar Helmantel naast woont, een grote inspiratiebron is geweest voor zijn fascinatie voor kerkinterieurs. ,,Pas na de restauratie is het voor mij een heel inspirerende ruimte geworden om in te zijn. Ik heb er ondertussen al een aantal schilderijen van gemaakt.” Voor het maken van een schilderij van een kerkinterieur gebruikt Helmantel de methode die door Pieter Saenredam in de 17e eeuw veel werd toegepast. ,,Ik zet in de kerk een werktekening op papier. Dat zijn echt architectonische tekeningen. Zij geven precies weer wat ik gezien en bedoeld heb. Daarbij komen notities over onder meer kleur, licht en donker. Dit maakt dat ik thuis kan blijven om het schilderij te maken.”
Meegaan met seizoenen Het merendeel van het werk van Henk Helmantel bestaat uit stillevens. ,,Ik ben een echte stilleven-schilder, ik ga mee met de seizoenen. Nu bijvoorbeeld zijn de vruchten
Pagina 14
Noordelijke Museumweek 10 t/m 18 oktober 2020
weer rijp. Appels, peren, mispels, kweeperen; fantastisch om in deze tijd van het jaar te schilderen.” Het atelier waar Helmantel werkt ligt op het noorden. ,,Vergeet niet: als je schilder bent, ben je je altijd bewust van wat licht doet met dingen. Het daglicht uit het noorden is het beste licht. Ik probeer de spullen goed neer te zetten en dan zie je het meest mooie wat er is.” Een bijzonder onderdeel van de tentoonstelling zijn de voorwerpen die op de stillevens zijn afgebeeld en uit de persoonlijke verzameling van de kunstenaar komen. ,,Samen met mijn vrouw verzamel ik ‘mooie dingen’. Dat kan van alles zijn. Van Romeins glas tot Chinese bronzen voorwerpen of houten lepels. Ik bekijk de wereld met een schildersoog, vooral als het om voorwerpen gaat. Ik denk altijd eerst aan de schilderijen die ervan te maken zijn. En als het schilderij klaar is, houd je ook nog eens iets moois over.” Luister in de tentoonstelling Henk Helmantel - Meesterschilder of thuis op de bank naar de favoriete muziek van Henk Helmantel en andere bijpassende, rustgevende muziek. Scan de QR-code en luister direct naar de Spotify-afspeellijsten.
Scan de qr-code > De tentoonstelling Henk Helmantel – Meesterschilder is te zien tot en met 7 maart 2021 LET OP: Alleen toegang in het museum met een vooraf online gekocht ticket via drentsmuseum.nl.
Thérèse Schwartze, Vrouw met zonnebloemen, 1885, olieverf op doek, Drents Museum, schenking particuliere collectie.
Hoofdconservator Annemiek Rens:
Vrouwelijke kunstenaars verdienen deze aandacht echt’ Het begon als onderdeel van een groter plan. Het Drents Museum heeft zichzelf tot doel gesteld om de komende jaren meer aandacht te besteden aan diversiteit in de collectie van het museum. De collectie Kunst 1885-1935 is als eerste aan de beurt. ,,We willen een beeld krijgen van wat we hebben en wat we niet hebben. Zo maken we een inventarisatie van mogelijke nieuwe tentoonstellingen en publicaties, en ook van stukken die we zouden kunnen verwerven als aanvulling op de huidige collectie.” Conservator Annemiek Rens blikte terug op de reeks solotentoonstellingen met bijbehorende publicaties die het museum sinds de jaren tachtig organiseerde over kunstenaars uit de periode rond 1900. ,,In alle 26 tentoonstellingen stonden mannelijke kunstenaars centraal. Toen heb ik als conservator van deze collectie gezegd: dat kan echt niet meer. We gaan dat beeld de komende jaren bijstellen door meer werk van vrouwelijke kunstenaars te laten zien.”
Toffe objecten Tot haar eigen spijt heeft Annemiek zelf niet de tijd om in het depot te neuzen. De jonge kunsthistoricus Marieke Maathuis kreeg middels een werkervaringsplek de kans om de omvangrijke collectie, zo’n 40.000 objecten, in kaart te brengen. Negentig vrouwelijke kunstenaars met 1.200 objecten kwamen uit deze collectie naar boven. Marieke koos de mooiste en meest bijzondere kunstwerken uit en besprak deze met Annemiek. ,,Het is een heel diverse collectie, daar kwamen zulke toffe objecten uit. Met één gemeenschappelijke deler: ze zijn allemaal door vrouwen gemaakt.” Veel van deze objecten zijn nog nooit in beeld geweest. Toen het schilderij ‘Vrouw met zonnebloemen’ uit 1885 van Thérèse Schwartze bijvoorbeeld tevoorschijn kwam, was dat een grote verrassing voor zowel Annemiek als haar collega’s. ,,Schwartze is een zeer belangrijke kunstenaar van haar tijd. Het was bij ons helemaal niet bekend dat wij een schilderij van haar hadden. Bovendien is het prachtig. Deze vrouwen hadden zó veel talent en hebben zúlke prachtige dingen gemaakt: ze verdienen deze aandacht gewoon echt.” De presentatie Vrouwelijke kunstenaars uit de collectie kunst 1885-1935 is te zien van 11 oktober 2020 t/m 28 februari 2021 in het Drents Museum.
Matthias Weischer, Bulb, 2020, collectie Drents Museum, olieverf op canvas.
Nieuwe aanwinst dankzij Vrienden Drents Museum
Matthias Weischer in Drents Museum Het Drents Museum toont van 1 november 2020 tot en met 28 maart 2021 werk van de Duitse kunstenaar Matthias Weischer onder de titel Bühne. De tentoonstelling toont een overzicht van de ontwikkeling die Weischer de afgelopen twintig jaar als kunstenaar heeft doorgemaakt.
Blikvanger van de tentoonstelling is het schilderij Bulb uit 2020, dat het museum heeft kunnen aankopen dankzij de Stichting Vrienden van het Drents Museum. Weischer (Elte, 1973) wordt gezien als een van de meest opvallende vertegenwoordigers van de hedendaagse Duitse schilderkunst. Hij maakt deel uit van de Neue Leipziger Schule, een kunstenaarsgroep die het Drents Museum al langere tijd volgt. In de tentoonstelling Bühne zijn ongeveer dertig schilderijen te zien. Met name het kunstenaarschap van Weischer staat centraal.
Matthias Weischer, Olympia, 2020, collectie Drents Museum, olieverf op canvas, courtesy of the Artist and GRIMM Amsterdam | New York.
Zijn vroege werk bestaat uit donkere, desolate interieurs die iets grimmigs en surreëels hebben. In latere jaren is een veranderende stijl zichtbaar. Hij gaat meer in de buitenlucht schilderen, maakt landschappen en tuinen in heldere en fellere kleuren. In zijn huidige werk komen die twee stijlen samen: de schilder is teruggekeerd naar de interieurs maar schildert nu losser en kleurrijker.
Matthias Weischer - Bühne is te zien van 1 november 2020 tot en met 28 maart 2021 in de Abdijkerk van het Drents Museum.
Uitgave oktober 2020 | Pagina 15
BESTEL TICKETS ONLINE
Henk Helmantel Meesterschilder
3 OKTOBER 2020 T/M 7 MAART 2021 | DRENTSMUSEUM.NL
HOOFDSPONSORS
SPONSOR
SUBSIDIEGEVER
BEGUNSTIGERS
SPONSOR TENTOONSTELLING
HOOFDSPONSOR TENTOONSTELLING
nu te zien in Forum Groningen
The Art of Aardman Aardma
Shaun the Sheep and Friends
tickets via Forum.nl/aardman
14 november 2020 t/m 28 februari 2021
Poort tot persoonlijke wereld van de Een primeur voor het Groninger Museum. Als eerste Europese museum mag het ‘The Rolling Stones – Unzipped’ verwelkomen. Een tentoonstelling die een kijkje geeft
Rolling Stones
in het leven van een Rolling Stone en toont welke invloed de wereldberoemde band heeft op de kunsten.
‘The Rolling Stones - Unzipped’ is de eerste internationale tentoonstelling die ooit over de Stones is gemaakt - met veel medewerking van de Stones zelf. Al een tijdje reist hij over de wereld, dit najaar strijkt hij neer op Europese bodem. Een tentoonstelling die ongetwijfeld de ware fans trekt, verwacht Andreas Blühm, directeur van het Groninger Museum. ,,Maar het gaat om meer dan rock ‘n roll. De Stones zijn een cultureel fenomeen.’’
Dagboeken Bezoekers kunnen rekenen op een chronologische reis door de muzikale carrière van de Stones. Pronkstukken zijn onder meer instrumenten, allen eigendom van de befaamde muzikanten. Een reconstructie van het verblijf in Edith Grove in Londen geeft een beeldend kijkje in hun leven. Ook hun muziekstudio is nagebouwd. Voor Blühm vormen de dagboeken van onder anderen Keith Richards, Ron Wood en Mick Jagger een hoogtepunt. ,,Je leert ze echt een beetje kennen.’’
Concert-ervaring De tentoonstelling in Groningen is in de basis hetzelfde zoals hij was in andere delen van de wereld. ,,Wij hebben wat Nederlandse en Groningse elementen toegevoegd, waaronder beelden van het beroemde en beruchte optreden in het Kurhaus in Scheveningen.’’ Als afsluiter zien de bezoekers de Stones optreden in Havana. ,,Dat concert wordt op grote schermen die rondom hangen vertoond. Ik hoop dat dit een mini-compensatie is voor alle gemiste concerten van dit jaar.’’
Geïnspireerde kunstenaars Gaandeweg toont de tentoonstelling de invloed die the Rolling Stones en hun muziek hebben op de cultuur. Andy Warhol heeft bijvoorbeeld platenhoezen voor de Stones ontworpen. Dat de muzieklegendes ook invloed hadden in de modewereld, tonen kostuums van Alexander McQueen en Ossie Clark. ‘The Rolling Stones - Unzipped’ Verder zijn werken te zien van befaamde is te zien van 14 november 2020 makers als Jeff Koons, Martin Scorsese tot en met 28 februari 2021. en Annie Leibovitz. Om zoveel mogelijk mensen de kans te geven om, coronaproof, de tentoonstelling te bezoeken, is het museum in deze periode dagelijks van 10.00 tot 22.00 uur geopend. The Rolling Stones. Foto: Claude Gassian.
< Scan de qr-code
Pagina 18 10 t/m 18 oktober 2020
Werkmankast terug op zaal
Hendrik Nicolaas Werkman, Kast met oudtestamentische voorstellingen, 1943. Collectie Groninger Museum.
Hendrik Nicolaas Werkman (1882-1945) schilderde weinig. Dat maakt de Werkmankast des te specialer. De twaalf panelen van de kast zijn door Werkman voorzien van oudtestamentische voorstellingen. De Werkmankast is gerestaureerd, en nu weer te zien in het Groninger Museum. Dominee August Henkels en Hendrik Nicolaas Werkman raakten tijdens de Tweede Wereldoorlog bevriend. Henkels richtte in 1940 samen met twee andere vrienden De Blauwe Schuit op. Ze drukten teksten die indirect naar de oorlog verwezen. Werkman werd gevraagd voor de vormgeving. Daarmee maakte hij grote indruk op Henkels.
Bijbelse verhalen In 1942 koopt Henkels een kast voor zijn vrouw. Bewust een vrij sober model. Hij wilde namelijk dat Werkman de twaalf panelen op de drie kastdeuren zou beschilderen. Verder was de wens van Henkels dat er voorstellingen uit het Oude Testament op kwamen te staan. De dominee koos de onderwerpen en vertelde Werkman, die minder bijbels onderlegd was, alles wat hij moest weten om de verhalen zo goed mogelijk te verbeelden.
Topconditie De kast is altijd eigendom gebleven van de familie Henkels. In 2017 kreeg het Groninger Museum de kans om de kast te kopen. Hij was toen al in goede staat, maar na de restauratie is hij weer in topconditie. Bij de kast is met dank aan de Vereniging Rembrandt en de Turing Foundation een film te zien over het restauratieproces.
Kleine munt met groot verhaal
De kast is in een vernieuwde presentatie te zien met dank aan de Vereniging Rembrandt en de Turing Foundation. Ook komt er een film over het restauratieproces.
Conservator Egge Knol kreeg eerder dit jaar een ,,geweldige tip”. Een gouden dubloen, geslagen door de Groninger Ommelanden, kwam in Barcelona op de veiling. Een muntstuk dat al enkele eeuwen door niemand meer is gezien en waarvan niemand zeker wist hoe hij eruit zou zien.
Groninger Stad en de Ommelanden waren vroeger beide de baas over de provincie Groningen. Stad wilde echter de Ommelanden eronder krijgen, wat de Ommelanden zich niet lieten gebeuren. Er was altijd rivaliteit. Ten tijde van de Tachtigjarige Oorlog stond de Stad achter de Spaanse Koning, de Ommelanden kozen voor Opstand. Verder was de stad Groningen vanouds ook muntstad.
Kleine details De Ommelanden begonnen vanaf 1579 hun eigen munt te slaan. In 1590 lieten ze een munt slaan die sterk lijkt op de Spaanse dubloen, omdat dit internationaal gezien een betrouwbaar betaalmiddel was. Alleen bij goed kijken valt op dat het Ommelander wapen heel subtiel is verwerkt in het wapen van Spanje. Ook details in het randschrift geven aan dat het een ‘munt van Friesland tussen Eems en Lauwers’ is. Afnemers zagen dit vaak over het hoofd.
Bijzondere vondst Veel dubloenen uit het verleden zijn omgesmolten. Het is volgens Egge Knol niet te zeggen of het museum nu de laatste Ommelander dubloen uit de Tachtigjarige Oorlog heeft. Mogelijk zwerven er nog een paar rond op de wereld. Maar een grote vondst is het wel. ,,Het is een munt die veel vertelt over de Groninger geschiedenis.” De nieuwe aanwinst pronkt in een vitrine, samen met de Allersmabeker en het horloge met portret van borgheer Clant. Ook deze twee objecten zijn nooit eerder zichtbaar geweest voor het publiek.
Gouden dubloen geslagen in Culemborg, 1590. Foto: Monedalia Barcelona.
Uitgave oktober 2020 | Pagina 19
14.11.2020 – 28.2.20 21 – ROLLINGSTONESGRONINGEN.NL
BESTEL NU JE TICKETS VOOR DE EERSTE WEEK* * Vanwege de landelijke maatregelen rond COVID-19 die regelmatig veranderen zijn voorlopig alleen deze tijdsloten beschikbaar. Zodra er nieuwe tijdsloten zijn communiceren wij dit in november op de website rollingstonesgroningen.nl
Ontdek een
TIPS MUSEUM in de buurt!
t/m 31 december
Kaskade, gemaakt door Klaas Gubbels. Foto: Museum Joure.
Zelfportret als fuikvisser, gemaakt door Jopie Huisman.
t/m 15 november
Serene WaterWereld
Koffie- en theepotten, maar ook tafels, stoelen, flessen en een krant. Alledaagse voorwerpen die kunstenaar Klaas Gubbels (1934) gebruikt als motief voor zijn kunstwerken. Zijn zoektocht naar eenvoud is wat deze befaamde kunstenaar kenmerkt. De expositie ‘Rondom Kaskade’ in Museum Joure toont nieuw en oud werk. Aanleiding voor de expositie is het zes meter hoge beeld Kaskade, dat sinds kort te zien is in het park bij het museum.
Jopie Huisman heeft veel landschappen met water geschilderd. Het Jopie Huisman Museum toont tijdens de expositie WaterWereld een selectie van zijn mooiste waterlandschappen. De expositie roept een gevoel van rust en intimiteit op. Ook andere Friese kunstenaars hebben zich laten inspireren door het Friese water. Dat laten werken van onder anderen Willem van Althuis, Gerrit Benner, Jentsje Popma, Sjoerd de Vries en Marije Bouman zien.
www.museumjoure.nl
www.jopiehuismanmuseum.nl
Fraaie alledaagse voorwerpen
Klein maar fijn
Heiligen in beweging
De Menkemaborg is een volledig ingericht huis. Het geeft een beeld van wonen in de achttiende eeuw. Er zijn allerlei kleine meubelen en houten voorwerpen te zien. Deze staan centraal tijdens de tentoonstelling ‘Klein maar fijn: houten voorwerpen in de Menkemaborg’. De kleine meubelen en voorwerpen dienden als sier of hadden een praktisch nut. Zo waren een commode en secretaire nieuw in de achttiende eeuw. Exotische houtsoorten zoals mahonie waren eveneens nieuw in die tijd; ze werden door de VOC en WIC ingevoerd.
Peter B. van Houten exposeert in Museum Valse Kunst zijn werken ‘Heiligen in beweging’. Van Houten heeft een grote voorkeur voor het schilderen van figuren. Hij is oprichter en leraar van De Foudgumse School, de kleinste en noordelijkste academie voor de nieuwe schilderkunst. Dit jaar vierde de school haar tweede lustrum. www.museums-vledder.nl
t/m 31 december
t/m 3 januari
De achttiende eeuwse Menkemaborg in Uithuizen.
www.menkemaborg.nl
Een werk van Marjo van den Bekerom, van 6kmperuur10mdiep.
De betekenis van sporen Kunstenaarscollectief 6kmperuur10mdiep verdiepte zich een jaar lang in de betekenis van sporen. Alle werken die uit deze zoektocht voortkomen, komen samen in de expositie ‘Sporen.’ De kunstwerken staan stil bij de sporen die mensen achterlaten. Verder is er de ‘Graas choreografie’. Dit is een presentatie van vijftig tekeningen en teksten van het duo PolakVanBekkum. Ze hebben de verplaatsingen van grazende koeien in het Zwitserse Engadin-gebied en het Groningse Feerwerd vastgelegd. Wat voor ruimte en landschap creëren koeien met hun graasbewegingen? Een werk van Peter B. van Houten. Foto: Museum Valse Kunst.
www.hetmow.nl
1 november t/m 28 februari
Uitgave oktober 2020 | Pagina 21 10 t/m 18 oktober 2020
Museum Belvédère toont de komende maanden verhalende, literair getinte schilderijen van Olphaert den Otter (1955). De omvangrijke tentoonstelling ‘Aarde en Wereld’ sluit aan
Olphaert den Otter - Phoebus #165. Collectie kunstenaar.
op een discussie die ,,actueler
Tot en met 31 januari 2021
Omvangrijke tentoonstelling van ‘denkend schilder’ Olphaert den Otter De werken van Olphaert den Otter hebben meestal iets desolaats. Ze ademen in meer of mindere mate verval. Vaak zijn er sporen van mensen. De mens doet iets met de aarde, de wereld, en dat is wat deze geëngageerde kunstenaar inspireert. Dit is ook wat de tentoonstelling zo actueel maakt volgens Han Steenbruggen. ,,De discussie over het klimaat klinkt steeds vaker. Het is urgenter dan ooit.’’ Het is niet zo dat Den Otter met zijn werken een belerend vingertje op wil houden. Maar ze kunnen wel aanzetten tot denken.
Invloeden van mensen Steenbruggen typeert Den Otter als een denkend schilder. Een filosoof. ,,Hij schildert met een enorme bagage actuele kennis. Kijkt met die kennis naar de wereld om zich heen.’’ Misschien daarom wel dat hij vooral series maakt. Om de onderwerpen die hij tegenkomt te onderzoeken.
en urgenter is dan ooit”, volgens museumdirecteur Han Steenbruggen.
Olphaert den Otter - Aarde 462020. Collectie kunstenaar.
Eén van de series die Belvédère laat zien, heet ‘Postcode’. Steenbruggen: ,,De ontheemden in de samenleving hebben vaak een verlaten plek waar ze slapen. Onder bruggen, in parken, midden in bossen. Maar ook die plekken blijken een postcode te hebben. Alles is geregistreerd en geordend door de mens.’’ Dat gegeven inspireerde Den Otter tot het maken van deze serie.
zien. Die zijn deels voor deze tentoonstelling geschilderd door de kunstenaar. Dat schilderen doet Den Otter met zelfgemaakte ei-tempera. Dit maakt dat de kunstenaar trefzeker moet zijn tijdens het werken. Ei-tempera laat zich niet makkelijk overschilderen. ,,Hij put uit de tradities van vakschilders en maakt mooie, gelaagde werken met een fijne toets.’’
Met zijn serie ‘Refuge Morphology’ onderzoekt Den Otter de laatst schuilplaatsen van vluchtelingen. Schuilplaatsen in de wereld die alweer verlaten zijn. ,,Ook een prachtige serie”, aldus Steenbruggen. Hij noemt verder de geschilderde wolkenlucht waar duidelijk een strak vliegtuigspoor doorheen loopt. ,,Zelfs daar laten we sporen achter.’’
Een deel van de tentoonstelling is ingericht met werken van kunstenaars die zich door Olphaert den Otter hebben laten inspireren. Zoals foto’s van fotograaf Marijn de Jong, die inzoomt op de landbouw en veeteelt - een onderwerp dat inmiddels onlosmakelijk verbonden is met de klimaatdiscussie. Een kunstmuseum is wellicht niet de meest voor de hand liggende plek om het klimaatprobleem aan te stippen, weet Steenbruggen. ,,Maar kunst is ook om te signaleren dat er iets aan de hand is. En om mensen uit te nodigen
Nieuw werk Tijdens de tentoonstelling ‘Aarde en Wereld’ zijn naast oudere werken van Den Otter ook nieuwe schilderijen te
Pagina 22 10 t/m 18 oktober 2020
,,Hij schildert met een enorme bagage actuele kennis. Kijkt met die kennis naar de wereld om zich heen.’’
‘Voerman’ van Hendrik Werkman. Museum Belvédère Collectie Van Toledo.
Ambachtelijke, revolutionaire en speelse werken Vier vroege druksels van Hendrik Werkman plus één van de weinige schilderijen die de kunstenaar ooit maakte. Deze en andere werken zijn tot en met 10 januari te zien in Museum Belvédère.
Olphaert den Otter - 3027 VW. Collectie kunstenaar.
een standpunt in te nemen. Om ze te raken en te emotioneren. Ik hoop dat bezoekers na het zien van deze tentoonstelling rijker het pand verlaten dan ze erin gingen.’’
Prijs Museum Belvédère won in 2018 de eerste Agnes van den Brandeler-prijs voor middelgrote musea. De prijs ging gepaard met een geldbedrag, waarmee de tentoonstelling over het werk van Olphaert den Otter kon worden gerealiseerd. De tentoonstelling is te zien tot en met 31 januari 2021.
De intelligente lockdown is op zijn zachtst gezegd een bittere pil geweest voor musea, die noodgedwongen hun deuren moesten sluiten. De Vereniging Rembrandt en de Turing Foundation besloten daarom drie ton euro beschikbaar te stellen voor musea die één object speciale aandacht wilde geven - zodra dat weer kon. Bij Museum Belvédère ontstond al snel het idee om enkele werken van Hendrik Werkman voor het voetlicht brengen. Hendrik Werkman (1882-1945) was als expressionistisch kunstenaar lid van De Ploeg. Een Groninger kunstcollectief dat ook grondlegger was van het modernisme in Friesland. Werkman, een bekende Ploeg-naam, hoort daarom prima thuis in Museum Belvédère, stelt directeur Han Steenbruggen.
De Werkman-tentoonstelling toont onder meer vier vroege druksels, die Werkman zelf heeft ingelijst: ‘Schoorstenen’, ‘Compositie met letter a’, ‘Compositie met gewichten’ en ‘Compositie’. ,,Ambachtelijke, speelse werken. Gemaakt met de handpers en met behulp van basale materialen: negentiende eeuwse houtblokken en metaal. Er zit veel nostalgie in.’’ Ook de serie ‘The Next Call’ is te zien, evenals het schilderij ‘Voerman’ uit 1923. ,,Werkman schilderde weinig, dus het is bijzonder om een schilderij van hem te laten zien. Het is bovendien een revolutionair werk. Tot die tijd lieten alleen welgestelden zich portretteren, op zeer realistische wijze. Werkman was de eerste die een portret maakte van een Groninger arbeider.’’ De werken die Belvédère toont, komen uit de voormalige collectie van architect en schilder Job Hansen (1899-1960). Kunstverzamelaars Pleun en Mieke van Toledo kregen de werken in bezit en hebben ze als langdurig bruikleen bij Belvédère ondergebracht. Wat de waarde illustreert van particuliere verzamelaars voor musea en het behoud van kunst.
< Scan de qr-code
Uitgave oktober 2020 | Pagina 23