Een commerciĂŤle uitgave van NDC mediagroep
Noorde Mu weken 14 okt. t/m 10 nov. 2019
Nieu verhaal over Vikingen De fabrikant verzamelt
‘Sterkere inhou na vijtien jaa verzamelen
20
8 23
Ontdek 7.000 jaar geschiedenis Barbizon van het Noorden
18
16
De wereld van Alessandro Mendini
3 1
6
2 4
5
1. F Fries Museu um u m - Lee euwarden e
Verhalenrjkdom
2. D 2. Drents Museum um m-A Assen
Ontdek een
museum
bj jou in de buurt Voor bijzondere musea hoef je niet altijd ver te reizen. De Noordelijke Museumweken, die duren tot en met 10 november, vormen een ideale gelegenheid om dat zelf te ervaren.
Pagina 2
■
4 Museum Belvé 4. édère é d re e - Hee eerenveen Oranjewoud 5. B Batavialand d - Lelysta ta a ad 6. Ve Veenkolon niaal Museum n m - Vee endam
Of jouw voorkeur nu uitgaat naar kunst, geschiedenis of natuur; in het Noorden vind je zo’n verscheidenheid aan musea dat er werkeljk voor iedereen wel iets interessants tussen zit. Natuurljk zjn er de grote musea zoals het Fries-, Groninger- en zj Drents Museum, Batavialand, Museum Belvédère D en n het Veenkoloniaal Museum. Daarnaast is er een k keur aan kleinere musea, die ook weten te verrasssen met hun (tjdeljke) tentoonstellingen.
Elk mu usseum heet een eigen, bjzonder verhaal te u vverte elle e en. Een verhaal dat je inspireert, je iets leert, of jje e miisschien wel heel anders naar de wereld do oett k kjken. In principe hoef je niet langer dan een uur ur te reizen, of je kunt je al onderdompelen in één vvan die verhalen. Dus: spring op de iets, stap in de auto of pak die trein en geniet van de weelderige verhalenrjkdom van het Noorden. verh
GRONINGEN ■ Groninger Museum m Groningen ■ Veen nkol nko kol olo ol lo onia iaal a Museum m Veendam ■ FRIESLAND Fries Museum m Leeuwarden Belvédère Heerenvee en ■ K Kol olllumer l Museum ‘Mr. Andreae’ Kollum M Drents Museum Assen ■ Museum de Buitenplaats Eelde ■ Museum Th hijn nhof Co n Coevorden en ■ Speelgoedmuseum Kinderwereld d Roden ■ ■ FLEVOLAND Aviodrome Lelystad Bat B ttavialand d Lelystad L d ■
DRENTHE
3. Groninger Muse Museu um - Gronin um ningen
Noorde Mu weken 14 okt. t/m 10 nov. 2019
Inspirerend plateland
TIPS MUSEUM in de buurt!
Feestelijke tentoonstellingen en unieke verhalen Het najaar is aangebroken. Een mooi seizoen om de musea in het Noorden te bezoeken. In deze museumkrant brengen we u op de hoogte van nieuwe tentoonstellingen in verschillende musea.
Fotograieliehebbers kunnen zich weer verheugen op Noorderlicht. Museum De Oude Wolden (MOW) haakt met ‘Veldwerk’ aan bj dit jaarljkse fotograiefestival. In MOW zjn werken te zien waarbj het plateland bron van inspiratie e verwondering was. Dit vanuit de gedacht dat het Groninger plateland zjn eigen kracht dynamiek en schoonheid kent. De fotografe die exposeren zjn René Alberts, Annemarie van Buuren en Pieter Tonnis de Graaf www.museumdeoudewolden.nl
t/m 19 januari 2020 Museum Belvédère bestaat vjtien jaar. Met een overzichtstentoonstelling laat het museum zien welke pronkstukken ze in die jaren hebben verzameld. Ook feest bj het Groninger Museum. Het iconische gebouw waarin het museum gevestigd is, ontworpen door wjlen Alessandro Mendini, bestaat 25 jaar. Dat vraagt natuurljk om een speciale tentoonstelling. Een bezoek aan ‘Wj Vikingen’ in het Fries Museum staat geljk aan een tjdreis. De omvangrjke tentoonstelling vertelt over de Vikingtjd, en brengt de meest actuele wetenswaardigheden over Vikingen onder de aandacht. Ook in Batavialand staan lang vervlogen tjden centraal. Het beurtschip B71 verging ooit op de plek die nu Flevoland heet. Batavialand toont vondsten uit het wrak en het schip wordt in segmenten in een tentoonstellingszaal van het museum opgebouwd. Het Drents Museum ziet een droom in vervulling gaan met de tentoonstelling ‘Barbizon van het Noorden - De ontdekking van het Drentse landschap 1850-1950’. Kunstwerken van onder meer Israëls, Mesdag en Van Gogh laten de unieke eigenschappen van Drenthe zien. Het Veenkoloniaal Museum heet met ‘De fabrikant verzamelt’ een aantal unieke schilderjen bj elkaar gebracht. De kunstexpositie geet een representatief beeld van de vele werken die werden verzameld door fabrikanten uit de regio. Een heel aantal zjn nog niet eerder in Nederland te zien geweest. Een foto van René Alberts
Voor meer informatie en ticketing: www.vanplan.nl
Truus, door Charlote van Pallandt
t/m 31 december
Beelden van powervrouwen
Werken van drie powervrouwen in de beeldhouwkunst zjn te bewonderen in Beeldenpark de Havixhorst. Charlote van Pallandt, Maja van Hall e Eja Siepman van den Berg kenden elkaar goed en hadden een sterke verbondenheid. Ook in hun werk zjn verwantschappen zichtbaar, evenals verschillen. t at de expositie goed zien. De aanleiding van dez tentoonstelling is een foto waarop de drie vrouwen praten over de kunst hebben een belangrjke rol gespeeld in de beeldhouwkunst van de vorige eeuw www.beeldenparkdehavixhorst.nl
Colofon
Geschenk uit de hemel
De Museumkrant is een commerciële uitgave van NDC mediagroep.
t/m 6 januari 2020
Productie: NDC Productiehuis Coördinatie: Martine van der Linden
Jopie Huisman noemde zjn ouders een ‘geschen uit de hemel’. In het kader van deze uitspraa is een tentoonstelling samengesteld door het Jopie Huisman seum. Naast de portreten die Huisman van zjn ouders heet gemaakt, hange er ook portreten van de ouders van enkele hedendaagse kunstenaars. Er zjn werken te bewonderen van Natasja Bennink, Gerrit Breteler, Siert ga, Douwe Elias, Hendrik Elings, Gosse Koopmans, Pieter Pander en Sjoerd de Vries.
Vormgeving: Judith Vegter Fotografie: Marcel J. de Jong Fotograie Teksten: Marike van der Molen Martine van der Linden Eindredactie: Marike van der Molen
Noorde Mu weken
www.jopiehuismanmuseum.nl
14 okt. t/m 10 nov. 2019 Hait en Mem, Pieter Pander
Uitgave oktober 2019 | Pagina 3
In Friesland gevonden barnsteen, ruw en tot kralen bewerkt, voor 1000 1000. Fries Museum, Leeuwarden | Collectie Koninkljk Fries Genootschap. Foto: Tom Haartsen.
Ze staan bekend als rauwe, bloeddorstige en genadeloze rovers, maar er valt veel meer te vertellen over de Vikingen. Met ‘Wij Vikingen’ presenteert het Fries Museum op beklijvende wijze nieuwe wetenschappelijke inzichten over het Vikingentijdperk.
Zwaard met op de kling de naa ‘Atalbald’ en kruis gevonden in de d Rjn of Lek bj Wjk van Duurstede, circa cir 1000. Rjksmuseum van Oudheden, Oudheden Leiden
Campagnebeeld: Wj Vikingen in het Fries Museum
Tot en met 15 maart 202
Nieuw verhaal over Vikingen in Fries Museum Pagina 4
Noorde Mu weken 14 okt. t/m 10 nov. 2019
Wij Vikingen
Scandinavische hoorn in gebruik als reliekhouder (detail). RK parochie Onze-Lieve-Vrouw-Tenhemelopneming, Maastricht
Gouden bracteaten versierd in Scandinavische stjl met Odin en dieriguren uit het terpengebied van Frisia, 400-600. Fries Museum, Leeuwarden | Collectie Koninkljk Fries Genootschap. Foto: Tom Haartsen
Het Fries Museum brengt met Wj Vikingen de bezoeker terug naar de Vikingtjd. Naar de binnenlanden van Frisia, zoals het Nederlands kustgebied toen nog heete. Over land handel drjven met plaatsen in de binnenlanden was lastig vanwege moerassen achter het kustgebied. Je was vaak nog sneller met een schip in Denemarken.
Het Fries Museum toont allerlei (handels)waren die de verbondenheid tussen de landen illustreren. Een van de pronkstukken is een zilverschat bestaande uit Hiberno-Noorse armbanden en fragmenten ervan uit het Nationaal Museum in Dublin, voorzien van Iers-Scandinavische versierselen. Eerder dit jaar kwam de ‘Lewis chessmen’, een Viking-schaakspel, in het nieuws omdat er een ontbrekend stuk boven water was gekomen. ,,Het Fries Museum heet een vergeljkbaar schaakstuk van een koning. Dat laten we ook zien.”
Brute oorlogsvoering De goede verbinding via het water maakte de zee een ideale ‘snelweg’ voor handelaren, maar ook voor Vikingen. ,,De Vikingen waren piraten”, legt Diana Spiekhout, conservator Terpencultuur en Archeologie, uit. Een Viking is geen synoniem voor een Scandinaviër. Vikingen waren in de basis ‘gewone’ Scandinaviërs, die zich verenigden om op rootocht, otewel ‘op Viking’ te gaan. Ze waren uit op buit, dat vaak bestond uit edelmetaal, met name zilver, en slaven. ,,Viking zjn was een levensstjl.” Met tweehonderd schepen kwamen ze in 810 aan in Frisia. Ze zaaiden dood en verderf. Vrouwen en kinderen werden niet gespaard. Pas na de betaling van honderd pond aan zilver, gingen ze weer weg. Verschillende sporen van brute oorlogsvoeringen zjn te zien tjdens Wj Vikingen. Een zwaard, schild, speer en spade; wapens waarmee de Friezen zich verdedigden. En zelfs een slachtofer: een geraamte waarop duideljk haksporen te zien zjn.
Culturele overeenkomsten ,,We nuanceren vervolgens het verhaal door te laten zien dat er ook vreedzaam contact was”, vertelt Spiekhout. ,,Er werd volop handel gedreven tussen de Lage Landen, Engeland, Ierland en Scandinavië. De taal tussen de verschillende landen langs de Noordzee had overeenkomsten, en er werd in Runen geschreven. Ook waren deze landen heidens in de zevende en achtste eeuw. Zelfs qua sieradenmode waren er overeenkomsten.”
Friese Vikingen Vikingen roofden niet alleen bezitingen, maar ook de mensen zelf. Die verkochten ze weer door in grote handelsplaatsen zoals Dublin. Het Fries Museum toont een slavenketing als stille getuige van de slavernj. Het tegenovergestelde zag je ook: dat mensen zich vrjwillig aansloten bj de Vikingen. Waaronder inwoners van de Lage Landen. Dit is iets wat tot voor kort nog niet bekend was. Een ander nieuw inzicht is dat mogeljk ook vrouwen zich bj de Vikingen aansloten. ,,Al houden we hier nog een slag om de arm, maar het zet je wel tot denken.” Wat mensen deed besluiten om een Viking te worden? Hoogstwaarschjnljk zilverzucht. Want welvarend waren de Vikingen. ,,We tonen verschillende zilverschaten. Op één van de schaten staat een tekst gegraveerd: ‘Wj bezochten de jongens in Frisia en tezamen verdeelden we de oorlogsbuit’. De tekst laat ruimte over voor verschillende interpretaties, maar waarschjnljk gingen Friezen met de Vikingen op plundertocht, en mochten ze meedelen in de buit.” Te midden van de schaten in de grote zaal staat een replica van het oorlogsschip Skuldelev V. Het Fries Museum heet de tekeningen gekocht van het Vikingeskib Museet in Roskilde. Studenten van de opleiding Maritieme Techniek van ROC Friese Poort hebben de replica gebouwd, samen met scheepsbouwer Bein Brandsma.
Einde tijdperk ,,Tot slot laten we het einde van het Vikingentjdperk zien. Dit werd ingeluid met de opkomst van het christendom. Veel mensen denken dat door de komst van de Franken, in de achtste eeuw, iedereen in Frisia al snel christen werd. Dat is niet zo. De Vikingen vertraagden het christianiseringsproces in Frisia door priesters te doden.” Pas tussen 950 en 1000 kreeg de kerkeljke infrastructuur echt vorm. Uit die tjd is onder meer een drinkhoorn te zien uit de Onze Lieve Vrouwekerk in Maastricht. ,,De drinkhoorn is door ambachtslieden gemaakt in Denemarken, maar uiteindeljk in deze basiliek teruggevonden. Niemand weet hoe die daar is beland. Er ziten overbljfselen van drie apostelen in. Dat is bjzonder: dat het heidendom met het christendom is samengekomen in dit object.”
Nieuw verhaal Het heet heel wat voeten in aarde gehad om het verhaal van de Vikingen, inclusief de nieuwe inzichten, vorm te geven met ‘Wj Vikingen’. Voor Spiekhout was het een feest om ermee bezig te zjn. ,,Het is mooi om iets nieuws te kunnen vertellen over de Vikingen. En ook spannend om alle objecten bjeen te krjgen die in dienst staan van dit verhaal. Ik verheug me op het zien van het eindresultaat, met alle objecten, special efects en animaties. En ik hoop dat mensen ervan genieten, en waarderen dat we ons best hebben gedaan om een nieuw verhaal te vertellen.”
Wj Vikingen is te zien van 19 oktober tot en met 15 maart 2020. Bj de tentoonstelling verschjnt ook een boek. Meer informatie: www.friesmuseum.nl.
Ringen van gedraaid metaaldraad, collectie Fries Museum, Leeuwarden. Foto: Fabian Samidjono
Uitgave oktober 2019 | Pagina 5
partners fries museum
leeuwarden friesmuseum.nl projectpartners
Vaderlandsch Fonds, Meindersma-Sybenga Stichting, Leeuwarder Ondernemerfonds, Stichting Siebolt Foundation, Directie der Oostersche Handel en Reederijen, Boelstra Olivier Stichting, Stichting Herbert Duintjer Fonds, en de Vrienden van het Fries Museum
Zwaard met op de kling de naam ‘Atalbald’ en kruis gevonden in de Rijn of Lek bij Wijk van Duurstede, circa 1000. Rijksmuseum van Oudheden, Leiden
19 oktober 2019 t/m 15 maart 2020
MUSEUM in de buurt!
Noordelijke Museumweken 14 oktober t/m 10 november 2019
Wij Vikingen
Durf te ontdekken
Sprezzatura
De fabrikant verzameld Daan Roosegaarde, Presence 15 jaar Museum Belvédère Van Thom tot nu verzamelde werken
BESTEL JE TICKETS OP VANPLAN.NL Alle deelnemende musea vind je op VanPlan.nl
T/m 17 november 2019
De fabrikant verzamelt Kunst uit de collecties van fabrikanten in de Veenkoloniën In de negentiende ‘Gouden’ eeuw, ontstond er in de veengebieden rond Veendam een bloeiende industrie. Aardappelzetmeel- en strokartonfabrieken, en ook bijvoorbeeld houtzagerijen, schoten als paddenstoelen uit de grond. De eigenaren van deze fabrieken waren dankzij de goede zaken welgesteld. Het was geen uitzondering dat de directie van een fabriek kunst verzamelde of in opdracht liet maken. Een deel van deze kunstwerken is tot en met 17 november te zien in het Veenkoloniaal Museum in Veendam. In de eerste zaal hangen ze bjna gebroederljk bj elkaar: de zorgvuldig geschilderde portreten van de belangrjkste fabrikanten uit de Veenkoloniën. De heer Duintjer liet ook zjn vrouw abeelden. Hun portreten hangen naast elkaar. ,,Aardappelzetmeelconcern Avebe bestaat in 2019 honderd jaar”, vertelt conservator van het Veenkoloniaal Museum Elise van Ditmars. Zj heet de afgelopen jaren hard gewerkt om een groot aantal belangrjke schilderjen naar Veendam te krjgen. ,,Het jubileum is de belangrjkste reden om deze tentoonstelling precies nu te organiseren.”
E.J. Duintjer ,,Als je kjkt naar de heer Duintjer, dan kun je stellen dat hj begin twintigste eeuw één van de belangrjkste en meest indrukwekkende Nederlandse particuliere kunstverzamelingen samenstelde. Hj wist veel schilders al snel op waarde te schaten en aan te schafen, nog
Pagina 8
vóórdat ze bekend werden bj het grote publiek. Zo had Duintjer goed contact met kunstenaars als Vilmos Huszár en Jan Altink; hj ontving hen zelfs thuis.” In de tentoonstelling ‘De fabrikant verzamelt’ is een zaal ingericht met een groot aantal schilderjen die uit de nalatenschap van Duintjer komen, waaronder werken van Herman Kruyder en Gerrit Benner. De muren in zjn huis in Veendam hingen vol met zowel oude als moderne kunst. Van Ditmars: ,,Het kleine notitieboekje in de vitrinekast laat op intieme wjze zien hoe nauwkeurig Duintjer iedere aanschaf bjhield. Na zjn overljden kwam de gehele kunstcollectie in handen van zjn familie. Een groot gedeelte daarvan is verkocht, zoals werk van Picasso, Rodin en Utrillo.” Veel van de schilderjen die te zien zjn in het Veenkoloniaal Museum zjn nog nooit eerder getoond. ,,Door het enthousiasme van zjn erven en andere bruikleengevers is het mogeljk om nu in het museum een deel van de collectie te tonen.”
Noorde Mu weken 14 okt. t/m 10 nov. 2019
Excentrieke wijze W.A. Scholten deed het net even anders. Hj werkte zich van armeluiskind op tot zeer succesvolle aardappelmeelfabrikant en deed dat op, zo ljkt het, excentrieke wjze. Hj verzamelde geen kunst, maar liet schilderjen in opdracht maken. Op ieder schilderj speelt hj zelf de hoofdrol. ,,Scholten vroeg kunstenaars om avonturen die hj vroeger heet beleefd af te beelden”, vertelt Van Ditmars. ,,Zo is er een prachtig doek van Charles Leickert waar Scholten het js op Het IJ in Amsterdam oversteekt en er doorheen zakt. Een ander werk toont Scholten als hj te voet op weg is van Amsterdam naar Haarlem. ,,Dat deed hj om geld voor een koets en een hotel uit te sparen”, vertelt Elise. ,,Hj liep ’s nachts. Toen hj ineens rumoer hoorde om een bocht en herhaaldeljk de woorden ‘sla ‘em dood, sla ‘em dood’ hoorde, liep hj behoedzaam de bocht om, in de luwte van de bomen.
Margaretha van Rijn
Jan Altink, De dextrinefabriek en houtopslag van K. & J. Wilkens, 1948
Gerrit Benner, Landschap met blauwe boom, circa 1950
Philips Koninck (1619-1688)
Portret van Margaretha van Rijn, 1657, olieverf op doek George Andries Roth, “Sla dood!”, 1870
In de collectie van Duintjer bevindt zich ook een schilderij van een leerling van Rembrandt van Rijn. En Philips Koninck was niet alleen een leerling van Rembrandt: zijn tweede vrouw was Margaretha van Rijn, het nichtje van de meesterschilder. Het is Margaretha die de toeschouwer vanaf het portret eigenwijs in de ogen kijkt Koninck behoorde tot de gegoede burgerj en bezat een scheepvaartbedrjf dat het binnenverkeer regelde tussen Amsterdam en Roterdam. Hj was bevriend met Joost Vondel, die hj verschillende malen portreteerde. Op zjn beurt schreef Vondel gedichten geïnspireerd op de schilderjen van Koninck.
Zo is er ook een gedicht van hem bekend over een vrouw met ‘blanke boezem’, een roos en getrouwd met een ‘Koningshant’. Hierbj verwjst Vondel waarschjnljk naar dit portret.
Charles Leickert, Op het IJ, 1870, collectie Simonis & Buunk, Ede
,,Aardappelzetmeelconcern Avebe bestaat in 2019 honderd jaar. Het jubileum is de belangrijkste reden om deze tentoonstelling precies nu te organiseren.” Daar bleek een koets met dronkaards gestrand te zjn, die bj ieder drankje dat ze achterover sloegen ‘sla ‘em dood’ riepen.”
Scholtenhuis Het is erg bjzonder dat er nu vjf schilderjen van de vjtien ooit in opdracht gemaakte doeken bj elkaar hangen in één ruimte. Het is niet bekend of ze vroeger altjd bj elkaar hebben gehangen, maar die kans is vrj groot. ,,Misschien in ieder geval in één huis. Het Scholtenhuis, de naam waar het later bekend onder is geworden, aan de Grote Markt in Groningen werd speciaal in opdracht van Scholten gebouwd. Hj kocht er drie oude huizen op en liet op die plek zjn heiligdom verrjzen: bj een indrukwekkend aardappelmeelimperium hoorde wat hem betret een indrukwekkend huis.” Niet alleen het huis was indrukwekkend, dat waren
ook de schilderjen die hj liet maken. De werken zjn stuk voor stuk imposant: de breedte alleen al is zo’n anderhalve meter. ,,In de oorlog werd de woning geconisqueerd door de SD. Of er toen nog kunst hing, welke kunst en waar dit gebleven is, is tot op de dag van vandaag een raadsel. Ik heb me voorgenomen om te bljven zoeken naar de andere schilderjen die in dezelfde periode in opdracht door verschillende kunstenaars zjn gemaakt.” In een vierde zaal zjn schilderjen te bezichtigen die door gerenommeerde Ploegschilders als Jan Altink en Johan Djkstra werden gemaakt van de fabrieken en de arbeiders. Het is uniek dat er zoveel werken worden getoond, die zóveel van elkaar verschillen en toch één ding gemeen hebben. De fabrikant heet ze verzamelt. De fabrikant verzamelt is nog tot 17 november te zien in het Veenkoloniaal Museum, Museumplein 5 in Veendam. www.veenkoloniaalmuseum.nl Nicolaas Riegen, Het zeilen, circa 1870
Uitgave oktober 2019 | Pagina 9
VOORTVARENDE VROUWEN IN DE 19DE EEUWSE VEENKOLONIËN
13-10-2019 / 26-01-2020
donderdag 17 oktober 2019
11
Speelgoedmuseum Speelgoed eum Kinderwereld is jarig!
Tentoonstelling 26.10 – 16.11 – 2019 wo t/m zo 12 - 17 uur Kunstruimte H47 Leeuwarden
Het museum bestaat een halve eeuw...
artist in residence BRAM KUYPERS
...en dit wordt feestelijk gevierd met de tentoonstelling Kinderwereld 50 jaar jong! Tijdens deze expositie trekken vele feestjes aan het oog van de bezoeker voorbij.
TOEGANG GRATIS
Maak deel uit van de leukste museumfamilie van Noord-Nederland! Ons vrijwilligersteam heeft versterking nodig! Lijkt het jou leuk om te helpen met het organiseren van activiteiten en/of gastheer/gastvrouw te zijn, neem dan vrijblijvend contact met ons op.
DAAN REMMERTS
de VRIES
28 september 2019 t/m 12 januari 2020
'Liefde, je kunt me vinden bij de rivier'
Brink 31, 9301 JK Roden. T 050 5018851 E info@museumkinderwereld.nl
www.museumdebuitenplaats.nl
Wat Nederland uniek maakt? We leven al eeuwenlang aan het water, onder de zeespiegel en vinden dat de normaalste zaak van de wereld. We kennen de oerkrachten van de zee, bedwingen hem om ons land te beschermen, weten als geen ander schepen te bouwen die oceanen kunnen bevaren.
BATAVIALAND DURF TE ONTDEKKEN BATAVIALAND.NL
Batavialand is dé plek in Nederland waar je voelt hoe we door de eeuwen heen samenwerken met de zee. Je stapt in de wereld van land ontginnen en bodemvondsten, je ervaart hoe de Nederlandse handelsgeest en de scheepsbouw de handen ineensloegen, je ontdekt hoe ons maritiem verleden de wortels van de toekomst zijn. In het museum, op de werf en het VOCschip de Batavia.
KOOP NU JE TICKET S ONLINE!
Stap in de wereld van Batavialand: Ontdek het maritiem verleden. Ga aan de slag met de toekomst.
ERVAAR BATAVIALAND DE WERELD VAN LAND EN WATER BATAVIAPLEIN - LELYSTAD
Jozef Israëls, De Drentse Madonna, 1893, olieverf op doek, 142 x 109 cm, Drents Museum, schenking Stichting Vrienden van het Drents Museum.
In de tentoonstelling Barbizon van het Noorden – De ontdekking van het Drentse landschap 1850-1950 presenteert het Drents Museum werk van grote kunstenaars uit de 19de en 20ste eeuw die de natuur van Drenthe ontdekten en op doek vastlegden. Bezoekers maken in de tentoonstelling een wandeling door het Drentse landschap van rond 1900 en ontdekken de prachtige heidevelden, hunebedden, akkers en bijzondere dorpen van Drenthe.
24 november 2019 t/m 22 maart 202
Barbizon van het Noorden De ontdekking van het Drentse landschap 1850 - 1950 Schilderjen, graiek en tekeningen van grote kunstenaars, waaronder Jozef Israëls, Hendrik Willem Mesdag en Vincent van Gogh, worden in Barbizon van het Noorden gepresenteerd in combinatie met nog niet eerder getoonde onbekende pareltjes uit de rjke collectie van het Drents Museum. Voor deze tentoonstelling wordt samengewerkt met Stichting Het Drentse Landschap. Het Drents Museum en Het Drentse Landschap ontwikkelen een verrassend randprogramma waarbj kunst, cultuur en natuur op een bjzondere manier worden gecombineerd.
Schilders van Drenthe Met Barbizon van het Noorden - De ontdekking van het Drentse landschap 1850-1950 gaat een langgekoesterde wens van het Drents Museum in vervulling. Zo’n drie jaar geleden kreeg hoofdconservator Annemiek Rens de kans om een boek samen te stellen over de schilders
van Drenthe. ,,Het is bekend dat heel veel schilders die in Drenthe hebben gewerkt, speciiek voor het landschap hierheen zjn gekomen”, vertelt Annemiek Rens. ,,Tjdens mjn zoektocht naar schilderjen en tekeningen in het depot van het Drents Museum, kwam ik de meest prachtige kunstwerken tegen. Dit is dan ook de aanleiding geweest om door te pakken naar een tentoonstelling. Iets wat al lange tjd hoog op het wensenljstje van het museum stond.” Barbizon, het Franse kunstenaarsdorp waar schilders van de School van Barbizon zich in de negentiende eeuw verzamelden om daar in de natuur te gaan schilderen, dient als naamgever voor de tentoonstelling in het Drents Museum. ,,Schilders vonden rond Barbizon rust, natuur, authenticiteit. Die miste men meer en meer door de industrialisatie en de verstedeljking. In Drenthe zag je precies hetzelfde. Als je je verdiept in de kunst die
hier is gemaakt, dan zie je nauweljks portreten of stadsgezichten; het zjn bjna allemaal landschappen.”
Madonna van Drenthe De Drentse Madonna van Jozef Israëls is een van de topstukken in de tentoonstelling. Het werk werd begin 1900 verkocht aan een Amerikaanse privéverzamelaar. Rens: ,,Lange tjd wist niemand waar het was. Na een intensieve zoektocht kwam ik erachter dat het in Praag hing. We zjn vervolgens afgereisd naar Praag en hebben het dankzj de Stichting Vrienden van het Drents Museum kunnen aankopen. Daar zjn we, en ben ik, erg trots op. Het hoort gewoon in Drenthe. Ik kende het alleen van een plaatje in zwart-wit. De dikke vernislaag is er nu af en als ik voor het schilderj sta, iets wat ik regelmatig even doe, dan ben ik weer helemaal onder de indruk.”
Barbizon
Hendrik Willem Mesdag (1831-1915), Landschap nabj Vries met ploegende boer, r, 1877, Olieverf op doek, doek 49,2 x 78,8 cm, Drents Museum, schenking van de Stichting Vrienden van het Drents Museum.
Vincent van Gogh, De Turfschuit, 1883, olieverf op doek op paneel, 37,5 x 50,7 cm, Drents Museum, Assen.
Pagina 12
Noorde Mu weken 14 okt. t/m 10 nov. 2019
LAATSTE KANS
Sprezzatura nog te zien t/m 3 november De tentoonstelling Sprezzatura - Vijtig jaar Italiaanse schilderkunst (1860-1910) is nog te zien tot en met 3 november 2019. De expositie toont werken van onder meer Antonio Mancini, Federico Zandomeneghi, Giovanni Segabtini en Giacomo Favreto. De komende herfstvakantie biedt een uitgelezen laatste kans om de schilderjen, voornameljk akomstig uit prominente Italiaanse museale collecties waaronder het Uizi Museum in Florence, te bezichtigen. Een groot deel van de werken is voor het eerst in Nederland te bewonderen. Voor Sprezzatura geldt een kortingsactie tjdens de laatste weken van de tentoonstelling. Bj inlevering van de bon op pagina 19 van deze krant is het tweede ticket gratis.
Sprezzatura
Filippo Palizzi, Meisje op een rots in Sorrento (detail), 1871, Collezione Fondazione Internazionale Balzan, Badia Polesine. International Balzan Prize Foundation, Zurich. © Collezione Balzan @ Badia Polesine/Italy
Federico Zandomeneghi, In bed (detail), 1878, Gallerie degli Uizi, Galleria d’arte moderna di Palazzo Piti, Firenze. © Dipartimento fotograico delle Gallerie degli Uizi
Verwacht in Drents Museum:
In de ban van de Ararat Na de grote internationale archeologietentoonstellingen over Iran en Nubië in 2018, presenteert het Drents Museum volgend voorjaar het verhaal van de rijke cultuur van Armenië. Een verhaal waarin de ruim 5.000 meter hoge berg Ararat niet kan ontbreken. Vanaf 12 april 2020 spelen Armenië en Ararat de hoofdrol in de tentoonstelling In de ban van de Ararat - Schaten uit het oude Armenië.
De Ararat ligt dan wel in Turkje en niet in Armenië, maar de beroemde heilige berg en de kleine republiek in de Zuideljke Kaukasus zjn onlosmakeljk met elkaar verbonden. Eén van de topstukken in de tentoonstelling is een reliek van de Ark van Noach, die na het zakken van het water van de zondvloed op het gebergte van de Ararat gestrand zou zjn.
Het verhaal van de rijke cultuur van Armenië
Zilveren beker, ca. 2100 v.Chr., Karashamb, Midden-Bronstjd, collectie Historisch Museum van Armenië © History Museum of Armenia, Yerevan, 2020
Ark van Noach Verschillende prachtige objecten uit het History Museum of Armenia in Yerevan én een uniek reliek van de Ark van Noach komen in het voorjaar van 2020 naar Assen. De tentoonstelling In de ban van de Ararat neemt de bezoeker mee op reis door de rjke geschiedenis van Armenië. Van de steentjd waarin de homo erectus vanuit Afrika neerstreek in het huidige Armenië, via de monumentale graheuvels van rond 1500 v.Chr. tot koning Tiridates III (287-330 na Chr.) die het christendom tot staatsgodsdienst maakte. De circa 170 kostbare archeologische voorwerpen en het reliek uit de Ark zjn in het Drents Museum te bewonderen van 12 april tot en met 13 september 2020.
Alle Jong, installatie, 2019, houtskool en verf op papier. Inclusief authentiek schilderj door Jan Veth van zjn vrouw Anna Veth-Dirks, ca. 1880, olieverf op linnen in zwarte ljst.
Mijne Kinderlijke Traanen Installaties en tekeningen van Alle Jong In KINK (Kunst in de Nieuwe Kolk), de expositieruimte voor hedendaagse kunst van het Drents Museum, is tot en met 5 januari 2020 in de tentoonstelling Mijne Kinderlijke Traanen - Installaties en tekeningen het werk te zien van kunstenaar Alle Jong. Alle Jong (1988) is een jonge kunstenaar, geboren in Hemrik. Hj bekjkt de wereld het liefst vanuit het verleden. Zjn monumentale tekeningen in zwart en wit noemt hj zelf ‘Gedachtenkamers’. Die tekeningen, die grotendeels bestaan uit zwarte vlakken, doen denken aan zwarte gaten of donkere holen. Aan de rand, in het volle licht, staat een man, een vrouw, een boom, voorwerp en soms doemt er een bouwwerk op. Alle Jong brengt in de expositie in KINK zeventiende-, achtiende- en negentiende-eeuwse prenten met historische voorstellingen samen.
Openingstijden KINK Tentoonstellingsruimte KINK is een dynamische ontmoetingsplek van het Drents Museum waar hedendaagse kunst en design samen komen en actief kunnen worden beleefd. KINK, aan de Weiersstraat 1 in Assen, is geopend van dinsdag tot en met zaterdag tussen 11.00 en 17.00 uur.
Uitgave oktober 2019 | Pagina 13
HET DRENTSE LANDSCHAP
DRENTS MUSEUM
HOOFDSPONSORS
SPONSOR
BEGUNSTIGERS
SUBSIDIEGEVER
MET STEUN VAN
Realistische onderwaterreis
TIPS MUSEUM
In een “helikopterduikboot” en met VR-bril zowel boven als onder water een tochtje maken. t is mogeljk tjdens de tentoonstelling Swim Fish Swim! in Natuurmuseum Frys n. De tentoonstelling gaat over vismigratie. Er was een tjd dat vissen ongestoord konden zwemmen tussen zeeën en rivieren. Nu zjn er duiken, sluizen stuwen en djken. Tegenwoordig is er meer aandacht voor trekvissen ar is tjdens de tentoonstelling een mooi voorbeeld van te zien
in de buurt!
www.natuurmuseumfryslan.nl
t/m 22 december
Zomer in Giethoorn De tentoonstelling geet een bjzondere kjk op vismigratie
Zomer in Giethoorn
Gezicht op huis Over Holland met theekoepel aan de Vecht te Nieuwersluis, Pieter Bartholomeusz. Barbiers. Uit: Rjksmuseum
De zomer is een geliefd seizoen voor schilders die Giethoorn willen vastleggen Het licht, het groen en de Hollandse wolkenluchten inspireren velen. Onder meer Arie Zwart, Berend Arendshorst, Jelle Troelstra en Jan Krikke hebben o zomerse dagen dorpsgezichten, natuur, wateractiviteiten en bloeiende tuinen geschilderd. Al die werken zjn in Museum Giethoorn te zien. In de vitrines pronken daarnaast beelden van Janno Peter (1956-2010). www.museumgiethoorn.n
t/m medio december
Een werk van kunstenares Irene Veltman
t/m 5 januari
De kunst van het genieten
t/m 22 december
109 ku
tenaars, 500 ku
twerken
De 21ste Onahankeljke Realisten Tentoonstelling is momenteel te bezoeken bj Museum Møhlmann Ongeveer 500 werken van in totaal 109 kunstenaars zjn er te zien. De kunstenaars komen uit verschillende delen van het land, en trekken met hun realistische en iguratieve kunst bezoekers uit verre omstreken. Enkele namen van kunstenaars van wie er werken te bewonderen zjn: Roland Byer, Lionel Delcampo, Lieuwe Kingma, Magna Postma, Ton Voortman en Fiona Zondervan.
In Museum Joure is de tentoonste g ‘De kunst van he genieten - nieuwe producten uit een andere wereld te zien’. Toen koie, thee en tabak naar Neder nd werden geëxporteerd, ontstond er een hele cultuur rondom het gebruik van deze producten. Theekoepels, koiehuizen en rookkamers werden gerealiseerd, evenals de voorwerpen zoals porseleinen kopje en zilveren theekannen. t at het museum zien, evenals de andere kant die de nieuwe producten van toen hadden. www.museumjoure.nl
Advertentie
www.museummohlmann.nl
Museum voor surrealistische en realistische kunst
Advertentie
Wisselexpositie 2019:
Lauwersmeer 50 jaar! Vaste expositie onderdelen: Oostenburgstraat 2 9291 EM – KOLLUM Openingstijden: Woensdag t/m zaterdag van 14:00 tot 17:00 uur t/m eind oktober
Kollumer Oproer van 1797 Kollumer zilversmeden Bekende Kollumer families Oud-gemeente Kollumerland c.a.
Noorde Mu weken 14 okt. t/m 10 nov. 2019
Museum Thijnhof wordt al “Het meest sympathieke museum in de provincie Drenthe” genoemd. In juni 2015 is het geopend, als particulier initiatief van kunstenaar Kees Thijn uit Groningen. Sindsdien weten bezoekers de weg goed te vinden naar de Drentse vestingstad. In Museum Thijnhof zijn niet alleen vaste exposities en wisselende exposities te zien, maar worden ook regelmatig Meet & Greets met kunstenaars én een aantal culturele activiteiten georganiseerd. U bent van harte welkom in Museum Thijnhof in Coevorden! Geopend donderdag t/m zondag van 13.00 tot 17.00 uur. www.thijnhof.nl f | Gasthuisstraat 2a | 7741 HS Coevorden Tel. 0524 – 22 39 96 (alleen tijdens openingstijden)
Uitgave oktober 2019 | Pagina 15
Het Groninger Museum geldt als zijn belangrijkste architectonisch ontwerp en daarom leek het ruim twee jaar geleden vanzelfsprekend om Alessandro Mendini te vragen om voor het jubileumjaar 2019 een eigen tentoonstelling samen te stellen. ‘Mondo Mendini’ biedt de bezoeker een kijkje in het sociale en
Mondo o
kleurrijke brein van de kunstenaar.
Alessandro Mendini Foto: Carlo Lavatori - Alessandro Mendini Archiv
Tot en met dinsdag 5 mei 2020
De wereld van Alessandro Mendini De tentoonstelling was ruimschoots voor het overljden van Mendini in februari van dit jaar klaar. ,,De stukken waren uitgezocht, de contacten voor de bruiklenen gelegd”, vertelt Ruud Schenk. Als conservator Moderne Kunst verzorgt hj namens het Groninger Museum de coördinatie van Mondo Mendini die op zaterdag 12 oktober werd geopend. ,,Mendini’s familie, waaronder zjn acht jaar jongere broer Francesco en zjn dochters, hebben er mede ervoor gezorgd dat vanuit Italië alles geregeld is.” De hele familie kwam voor de opening van Mondo Mendini over uit Italië, net als onder meer vertrouweling Alex Mocika, die toezag op de inrichting van de tentoonstelling.
,,Het is een meeslepende mix van kunst, design en architectuur geworden”, zegt Schenk. ,,Visueel welhaast overdonderend.” Van circa 50 andere kunstenaars, die hem geïnspireerd hebben of die een voorbeeld voor hem waren, zjn er werken te bewonderen in het Groninger Museum. Zo is er werk te zien van schilders als Paul Signac en Henri Matisse, en van collega-vormgever en vriend Michele De Lucchi, die ook een van de paviljoens van het Groninger Museum ontwierp.
Zelden alleen
Gekleurde muren
,,We hebben bjna drie jaar geleden Mendini gevraagd of hj zelf een tentoonstelling wilde maken. Hj kreeg de vrje hand om zjn werk in ‘zjn’ museum te presenteren. Het is expliciet geen overzichtstentoonstelling geworden, daar stelde hj geen prjs op. Mendini was zeer veelzjdig. Behalve als architect en ontwerper was hj ook actief als schilder en schrjver. Wat hem daarnaast enorm onderscheidde was, dat hj zelden alleen werkte. Hj liet zich veelal inspireren door collega’s, gunde hen soms het ontwerp van een deel van een kunstwerk of gebouw. Net als hier in het museum. Dat zie je terug in de tentoonstelling. Het kenmerkte hem.” Door die variëteit aan kunstuitingen, kunstenaars en het feit dat Alessandro Mendini erg van kleur hield, kan Mondo Mendini gerust getypeerd worden als ‘overweldigend’. ,,Het is een meeslepende mix van kunst, design en architectuur geworden”, zegt Schenk. ,,Visueel welhaast overdonderend.”
Grote sculpturen worden afgewisseld door schilderjen en design. Schenk: ,,En Mendini heet aan de wieg gestaan van het feit dat het Groninger Museum bekend is komen te staan als ‘het museum met de gekleurde muren’. Je ziet hier zelden een wite muur, tenzj het écht functioneel is.” Mendini koos voor zjn eigen tentoonstelling lichtroze. ,,Het is prachtig om te zien wat er met een ruimte en objecten gebeurt als álles, inclusief de sokkels en de vitrinekasten, in één tint is geschilderd,” zegt Schenk.
Pagina 16
Alessandro Mendini Poltrona di Proust, 1978 collectie Groninger Museum Foto: Marten de Leeuw
Mendini entameerde vele projecten, hj heet met honderden kunstenaars samengewerkt. Werken van al deze kunstenaars opnemen in de tentoonstelling kon niet, ondanks dat Mondo Mendini negen zalen tot beschikking heet. ,,Hj moest een keuze maken. Het resultaat is akomstig van meer dan 60 bruikleengevers, waarvan 50 uit Italië komen. Mendini had hele aparte opvatingen over design. Was altjd een voorstander van kleurrjk,
Noorde Mu weken 14 okt. t/m 10 nov. 2019
fantasierjk en met oog voor de mens. Zjn beroemde kurkentrekker Anna G is daar een trefend voorbeeld van. Zjn ontwerpen waren nooit zomaar strak, eiciënt design. Ze hebben altjd iets extra’s.”
Alessandro M Groningen Speciaal voor Mondo Mendini is van de kurkentrekker ‘Alessandro M’, een zelfportret, een speciale editie gemaakt. De ‘Alessandro M Groningen’ heet een jasje aan met één van de kenmerkende motieven die aan de buitenkant van het Groninger Museum te vinden is. Schenk besluit: ,,Mozaïeken, dessins, onverwachte combinaties, een bont en volledig uniek gebouw: het zjn allemaal typische Mendini kenmerken. Die vind je in het ontwerp van het Groninger Museum terug en ook zeker in de tentoonstelling Mondo Mendini.”
Mendini Het Groninger Museum: een kunstwerk op zich Het Groninger Museum staat bekend om zijn bijzondere gebouw en afwisselende tentoonstellingen. Het kleurrijke museum met de opvallende gouden toren is ontworpen door de Italiaanse architect Alessandro Mendini. Met ruim 200.000 bezoekers per jaar is het één van de populairste musea van Nederland. Naast de tentoonstellingen van beroemde kunstenaars, fotografen en modeontwerpers is ook de vaste collectie in het Groninger Museum een aanrader, met topstukken van De Ploeg, De Schatkamer gevuld met uniek Gronings zilver, en met hedendaagse kunst, mode en design. Ben je graag zelf creatief bezig? Dat kan in het museumatelier. Ook voor kinderen is er veel te beleven, zoals een speurtocht door het gebouw of een multimediatour gemaakt door leden van de JuniorClub.
Groninger Museum, Groningen | Foto: Erik en Petra Hesmerg | 2014
Tot en met 12 januari 202
Daan Roosegaarde, Presence Het eerste grote museale soloproject van kunstenaar en innovator Daan Roosegaarde is een nieuw, baanbrekend, interactief kunstwerk dat hij speciaal voor het Groninger Museum ontwikkelde. Roosegaarde is onder andere bekend van Icoon Afsluitdjk en internationale projecten als Waterlicht en Smog Free Tower. Dit is de eerste keer dat hj als ‘buitenkunstenaar’ de binnenruimte verkent, met een groot lichtgevend landschap dat door de aanwezigheid van bezoekers van vorm en kleur verandert. Presence daagt uit tot fysieke interactie: aanraken, voelen en bewegen maken je op een bjzondere manier bewust van je eigen aanwezigheid. Foto: Pim Hendriksen
Groninger Muse Museumeil
d 1, Groningen. Tel. 050-3
Het Groninger Museum is geopend van dinsdag tot en met zondag van 10.00 tot 17.00 uur Op maandag is het museum gesloten In de schoolvakanties is het museu ook op maandag geopend Kijk voor meer i o o www roningermuseum.nl Foto: Peter Tahl
Foto: Pim Hendriksen
Uitgave oktober 2019 | Pagina 17
1 2 . 1 0. 20 1 9 T/ M 5. 5. 2020 IMAGE: ALESSANDRO MENDINI – PHOTO: CARLO LAVATORI – ALESSANDRO MENDINI ARCHIVE – GRAPHIC DESIGN: RUDO MENGE
Noordelijke Museumweken 14 okt. t/m 10 nov. 2019
Voor bijzondere musea hoef je niet altijd ver te reizen. Ook in het Noorden van Nederland is genoeg te zien! Helemaal tijdens de Noordelijke Museumweken.
Groninger Museum Bj inlevering van deze bon ontvangt u:
Ontdek de musea in jouw eigen buurt tijdens de Noordelijke Museumweken van 14 oktober t/m 10 november 2019.
25% KORTING OP DE ENTREEPRIJS Geldig voor 2 personen per bon, niet geldig i.c.m. andere acties, kortingen of de Museumkaart.
Tientallen musea zeten graag de deuren voor je open en nemen je mee in de meest bijzondere tentoonstellingen. Knip de bon uit en geniet van volop lezersvoordeel!*
Groninger Museum Museumeiland 1, 9711 ME Groningen 050 - 3 666 555 www.groningermuseum.nl Dit aanbod is geldig van 17 oktober t/m 30 november 2019.
*Kortingsbonnen zjn niet van toepassing op reeds gekochte entreetickets.
Drents Museum
Fries Museum
Bj inlevering van deze bon ontvangt u:
Bj inlevering van deze bon ontvangt u:
TWEEDE TICKET GRATIS BIJ SPREZZATURA
€2,50 KORTING OP DE ENTREEPRIJS
Volwassenen betalen €20,- voor twee tickets i.p.v. €40,-.
Fries Museum Wilhelminaplein 92, 8911 BS Leeuwarden 058 - 255 55 00 www.friesmuseum.nl
Drents Museum Brink 1, 9401 HS Assen 0592 - 377773 www.drentsmuseum.nl Max. 2 personen per bon, niet geldig i.c.m. andere acties, kortingen of de Museumkaart. Dit aanbod is geldig van 17 oktober t/m 3 november 2019.
Noordelijke Museumweken 14 okt. t/m 10 nov. 2019
Dit aanbod is geldig zolang de tentoonstelling Wj Vikingen loopt (19 oktober 2019 t/m 15 maart 2020).
Veenkoloniaal Museum
Museum Belvédère
Bj bezoek aan het museum ontvangt u tegen inlevering van deze bon:
Bj inlevering van deze bon ontvangt u:
10% KORTING OP DE ENTREEPRIJS
EEN GRATIS VEENKOLONIALE VOLKSALMANAK NAAR KEUZE
Tevens ontvangt u een gratis affiche van de jubileumtentoonstelling ‘Van Thom tot nu - Verzamelde werken’ over 15 jaar Museum Belvédère (zolang de voorraad strekt)
(zolang de voorraad strekt)
Veenkoloniaal Museum Museumplein 5, 9641 AD Veendam 0598 - 364 224 www.veenkoloniaalmuseum.nl Dit aanbod is geldig van 17 oktober t/m 10 november 2019.
Noordelijke Museumweken 14 okt. t/m 10 nov. 2019
Museum Belvédère Oranje Nassaulaan 12, 8448 MT Heerenveen 0513-644999 www.museumbelvedere.nl Dit aanbod is geldig van 17 oktober t/m 15 december 2019.
Uitgave oktober 2019 | Pagina 19
Sterkere inhou na vijtien jaar verzamelen’ Met een overzichtstentoonstelling
Een markeerpunt. Zo ziet Han Steenbruggen dit jubileumjaar. Museum Belvédère heet de afgelopen vjtien jaar alle kinderziektes en een zware economische crisis overwonnen. Nu is volgens hem het moment daar om de blik volledig op de toekomst te richten. ,,We kjken niet meer achterom. We hebben in slechts vjtien jaar een prachtige collectie opgebouwd en een duideljk proiel neergezet. Dit is wat we zjn en doen. Nu gaan we door.”
viert Museum Belvédère tot en met 15 december haar vijtienjarig bestaan. Directeur Han Steenbruggen: ,,We laten
Relevant podium
zien wat onze bijdrage is aan het
Mocht wjlen Thom Mercuur vanaf een wolk neerkjken op Museum Belvédère, dan zullen deze woorden hem als muziek in de oren klinken. De realisatie van dit museum was zjn droom. Jaren van uitdenken en lobbyen, maar ook van teleurstellingen verstouwen, gingen eraan vooraf. Zo kregen ideeën om een museum te bouwen bj het Tjeukemeer, en later aan de noordkant van landgoed Oranjewoud, geen groen licht.
behoud van cultureel erfgoed in Friesland.”
Vijtienjarig bestaan Pagina 20
Jan Mankes | Zelfportret, 1913 | olieverf op doek, 28 x 23,2 cm Museum Belvédère, Heerenveen-Oranjewoud Bruikleen Otema-Kingma Stichting en Boersma-Adema Stichting
Noorde Mu weken 14 okt. t/m 10 nov. 2019
Mercuur wist van geen opgeven. Friese kunstenaars op het gebied van moderne en hedendaagse kunst, die hj hoog had ziten, kregen volgens hem te weinig kans om hun werken te laten zien. Een gemis voor zowel de kunstenaars als het publiek, volgens Mercuur. Daarom moest dit museum er komen. Aan het begin van deze eeuw ging de schop eindeljk de grond in. Toenmalig koningin Beatrix opende op 24 november 2004 Museum Belvédère.
Gerrit Benner | Land en wolken, 1973 | olieverf op doek, 80 x 100 cm Museum Belvédère, Heerenveen-Oranjewoud © AG BENNER, 2019
Giorgio Morandi | Natura Morta, 1955 | olieverf op doek, 25,5 x 35,5 cm Museum Belvédère, Heerenveen-Oranjewoud schenking Th.M. de Boer en R.J. Sark, Amsterdam
Overzichtstentoonstelling Wat Museum Belvédère in vjtien jaar heet verzameld, Floris Jespers | Le restaurant, 1927 | olieverf op doek, 67 x 57 cm dat laat het museum de komende maanden zien. Museum Belvédère, Heerenveen-Oranjewoud Vertrouwde werken en verrassende vondsten, en met speciale aandacht voor een bjzondere aanwinst: Natura Morta van Giorgio Morandi. Er verschjnt ook een boek waarin aandacht wordt geschonken aan de collectie van Belvédère. Rondom de tentoonstelling vinden verschillende activiteiten plaats. Kjk hiervoor op www.museumbelvedere.nl. Jan Altink | Vier paarden, 1925 | was/olieverf op doek, 77 x 100 cm Museum Belvédère, Heerenveen-Oranjewoud
Ontdekking
Sterkere inhoud
Zinvolle bijdragen
Het nieuws over het nieuwe museum bereikte Han Steenbruggen, toen nog conservator bj het Groninger Museum. Ruim een jaar na de opening besloot hj er een kjkje te nemen. ,,Ik moet eerljk zeggen: ik was compleet verrast toen ik Belvédère bezocht. De ligging, de lange, louterende gang van de grote parkeerplaats naar het museum, de ambiance en wat je hier aantrof aan kunst; ik vond het geweldig. En er was volop aandacht voor regionale kunst, waar ik groot voorstander van ben. Jan Snjder, Sjoerd de Vries, Boele Bregman; ik kende ze als inwoner van Groningen niet. Die ontdekking maakte dat eerste bezoek ook zo leuk.”
Er volgden nog enkele jaren van ‘creatief omgaan met armoede’, waar Steenbruggen ook wel de charme van inzag. ,,Ik vind het leuk om tentoonstellingen te maken met minimale middelen, en wel met optimaal resultaat.” Dat de inkomsten inmiddels zjn gestegen en het museum dit jaar subsidie heet gekregen voor een grondige opknapbeurt voor het gebouw, is natuurljk zeer pretig. ,,Die relatieve rust is welkom.”
Dromen zjn er nog genoeg. Uitbreiding van het museum, bjvoorbeeld wat het museum meer geschikt maakt voor internationale tentoonstellingen en waardoor er meer expositieruimten komen. En er zjn plannen om een tentoonstelling rondom Dromen zjn er nog genoeg. Uitbreiding van het museum bjvoorbeeld, wat het museum te realiseren, en eentje met kunst uit de Baltische staten. Steenbruggen, met andere woorden, vermaakt zich nog wel een aantal jaar bj Museum Belvédère. ,,Ik ben sowieso geen jobhopper, maar werken voor dit museum is wel bjzonder. Ik kan hier spelen! Ik kan tentoonstellingen maken, en boeken en tjdschriten. Samen met iedereen die betrokken is bj het museum (vjf vaste medewerkers en tachtig vrjwilligers, red.). Ik ben content met wat we tot dusver hebben bereikt. En dat alles vanuit de overtuiging dat wat we doen, zinvolle bjdragen zjn aan de kunst en cultuur in Friesland.”
Toen Mercuur een aantal jaren later Steenbruggen vroeg om directeur te worden, kon hj zjn geluk niet op. Sinds 2008 staat hj aan het roer van het museum. Hj kreeg meteen de nodige uitdagingen voor de kiezen, waarvan de economische crisis de grootste was. ,,Trouwe sponsors trokken zich terug, met als grote streep door rekening het verdwjnen van de Friesland Bank.” De provincie Fryslân en gemeente Heerenveen trokken hun beurs, en sleepten Museum Belvédère weg voor de poorten van de hel.
Overigens heet de inhoud van het museum volgens Steenbruggen niet geleden onder de moeiljke jaren. Die is volgens hem juist alleen maar sterker geworden. Mercuur had zjn focus vooral op Friese moderne en hedendaagse kunstenaars. ,,Ik heb die grens wat breder getrokken naar Noord-Nederland”, vertelt Steenbruggen. ,,Er is zoveel kruisbestuiving tussen kunstenaars in de noordeljke provincies. Zoveel overeenkomsten ook qua mentaliteit. Het is onzinnig om museaal gezien een provinciegrens te hanteren.”
Steenbruggen en zjn team hebben het museum ook wat nationaler, en zelfs internationaler gemaakt. Een toonbeeld van dit laatste was de tentoonstelling omtrent Giorgio Morandi in 2018. Een groot succes. Niet dat dergeljke grote tentoonstellingen een doel zjn. Dat is qua kosten lastig, en los daarvan: ,,We willen best internationale tentoonstellingen doen, maar wel als de werken een inhoudeljke relatie aangaan met wat we zjn. Een tentoonstelling moet vanuit de inhoud bedacht zjn. En als dat tot een succes leidt, zoals met Morandi, dan is dat mooi meegenomen.”
,,Ik moet eerlijk zeggen, ik was compleet verrast toen ik Belvédère bezocht. De ligging, de lange, louterende gang van de grote parkeerplaats naar het museum, de ambiance en wat je hier aantrof aan kunst; ik vond het geweldig.”
Uitgave oktober 2019 | Pagina 21
Batavialand De Zuiderzee heet eeuwenlang een groot deel van het landschap in Nederland bepaald. De zee stond bij scheepslui bovendien bekend als ‘gevaarlijk’. Bij de drooglegging van de Zuiderzee en daarmee het ontstaan van de IJsselmeerpolders werden er dan ook honderden scheepswrakken gevonden. Het beurtschip B71 is één van die schepen. Vanaf december 2019 worden vondsten uit het wrak getoond en wordt het schip in segmenten in een tentoonstellingszaal van het museum in Batavialand opgebouwd.
Het is 19 augustus 1980. Een kraanmachinist stuit bj grondwerkzaamheden aan de Gordiaandreef in Lelystad op een wrak van een bjna compleet beurtschip. De schating is dat het ergens tussen 1620 en 1630 moet zjn vergaan. Een unieke vondst, omdat dit van de 450 gevonden wrakken in Flevoland het enige beurtschip is. De naam die het schip heet gekregen is afgeleid van de plek waar het lag: op kavel OB71.
Bijzondere vondst Het beurtschip is van hout en werd als veer- of vrachtschip gebruikt. Deze soort schepen maakten in de Gouden Eeuw slechts tien procent uit van de totale scheepvaart. Dat maakt de vondst van een beurtschip als de B71 extra speciaal. Het schip, de lading en de inventaris bleken zo bjzonder, dat in 1981 werd besloten om het schip en de inhoud op te graven en te bergen. De B71 heet een lengte van 17,85 m. en een grootste breedte De B71 heet een lengte van 5,15 m. De diepgang van van 17,85 m. en een het schip was ongeveer 1,90 grootste breedte van m. Gezien deze afmetingen 5,15 m. De diepgang behoort het schip tot het van het schip was type wjdschip. ongeveer 1,90 m.
Ontdek 7.000 jaar geschiedenis
Passagiers
Nieuwe activiteiten
De tentoonstelling zal beginnen met het tonen van de verschillende bjzondere voorwerpen die aan boord zjn gevonden. Zj vertellen het verhaal van de passagiers die aan boord waren toen het schip verging. Een ton bjvoorbeeld, gevuld met (beschadigde) tinnen voorwerpen, vertelt dat er waarschjnljk een welgestelde koopman aan boord was. Een heel bjzondere vondst zjn twee citers. Deze werden indertjd bespeeld door jonge dames uit de betere milieus. Wellicht dat de koopman zjn dochter mee op reis genomen heet.
Naast de beurtschiptentoonstelling biedt Batavialand een aantal nieuwe activiteiten. De bierbrouwerj op de werf opent eind oktober en check de website voor de dagen van de Handelskade waar je authentieke producten kunt kopen. Het 1:10 scheepsmodel van ‘De 7 Provinciën’ krjgt een eigen zaal. In het museum wordt het restauratie atelier ingericht en komen eind van het jaar ‘Water de Baas’ en ‘Michelle’ als nieuwe tentoonstellingen. Kortom: een heleboel redenen om eens een bezoek aan Batavialand te brengen.
Evenementen en activiteiten 19 oktober 18.00 tot 23.00 uur De vloek van de Batavia Enge piraten hebben de Batavia veroverd en helemaal niemand heet het overleefd. Durf jj in het donker de Batavia op te gaan?
24 november Pietenfabriek In samenwerking met theatervereniging JTL organiseert Batavialand een Sinterklaasfeest om nooit te vergeten! Overal zjn Pieten aanwezig en die kunnen wel wat hulp gebruiken met dichten, inpakken, bakken, knutselen en nog veel meer. Als hulppiet leren kinderen ook om goed pepernoten te strooien of hoe over een dak te lopen. Sinterklaas ontmoet alle kinderen graag aan boord van de Batavia en hj vindt het erg leuk om met hen op de foto te gaan.
Uitgave oktober 2019 | Pagina 23
KOM NAAR DE SPACE ACADEMY En ontdek of jij het in je hebt om astronaut te worden! Nog tot en met 27 oktober in het vernieuwde Luchtvaartmuseum Aviodrome.