november | editie friesland
Wie met gezicht naar subsidies staat, staat met rug naar markt Sander Oosterhof
“Check Die met een uit Deal is een webshop zeer scherp eenlopend assortimen t, gep iedere dag 7rijsd met daarnaast geselecteer dagaanbied ingen met k de orting tussen 40% en 90%.” en
Kijk gauw op www.checkdiedeal.nl
€ 19,95
€ 75,95
€ 24,95
Flipover whiteboard Handig voor vergaderingen Inclusief accessoires
€ 79,95
€ 49,95
ONTDEK OOK OOSTERWOLDE MEUBELEN 4000 m2
woonideeën
MEUBEL OUTLET RESTPARTIJEN, B-KEUS EN FAILLISSEMENTSPARTIJEN
Bezoek onze site of kom langs in Oosterwolde
MEUBELEN, KLEINMEUBELEN, BANKSTELLEN, TAFELS, SLAAPKAMERKASTEN, EETHOEKEN, KASTEN, DRESSOIRS, BIJZETTAFELS, BOXSPRINGS, KARPETTEN, ENZ
Optima Forma ZIJN ONZE BESTEL MEUBELEN
VAAK KUNNEN WE HET VOOR U BESTELLEN!
w
€ 49,95
Duracell Industrial batterijen Voordelige megapack 48 stuks AA of AAA batterijen
NIET OP VOORRAAD?
WIJ ZIJN DEALER VAN: UrbanSofa en MECAM
OOSTERWOLDE MEUBELEN VEENGANG 20
in pand v.h. Mulder Meubelen
OOSTERWOLDE
OPENINGSTIJDEN: MAANDAG 13.30 TOT 18.00 UUR DINSDAG T/M VRIJDAG 10.00 TOT 18.00 UUR DONDERDAG KOOPAVOND TOT 21.00 UUR ZATERDAG 10.00 - 17.00 UUR
www.oosterwoldemeubelen.nl
ND E P EO G AG 0 UUR D T ERS 2.00 - 17.0 K e 1 2
Afgebeelde producten kunnen uitverkocht, of niet meer leverbaar zijn. Kom voor het actuele aanbod langs.
Kerst surprise box Verras jezelf of iemand anders Leuke en originele producten
03
DE GROOTSTE BEPERKENDE FACTOR BEN JE UITEINDELIJK ZELF G
roeien. Dat wil iedere ondernemer. Het liefst héél groot groeien zelfs. En toch,
er zullen ondernemers zijn die stiekem hopen dat hun bedrijf niet te groot wordt want alles heeft per slot van rekening z’n prijs. Groeien, groot en snel groeien, vraagt veel van ondernemers. Niet alleen ambitie en buitensporige investeringen in tijd en geld, ook moeten ze bereid zijn hun baan in te leveren. Want de uitkomst van snelle groei kan betekenen dat je misschien niet zelf de juiste man op de juiste plek bent. Een goede ondernemer onderkent dat. En wie het niet onderkent haalt zich veel ellende op de hals. Deze noordz gaat over groei, over snelle groei. We geven tips, we inventariseren of Noord-Nederland een goeie plek is om te groeien en we laten ook zien wat ondernemers overkomt als ze groeien. In de laatste noordz van 2017 een verhaal met vijf groeitips en daarin valt te lezen
Het citaat ‘Wie met gezicht naar
hoe complex groei is. Waar de een roept dat je je heel scherp op je eigen bedrijf moet
subsidies staat, staat met rug
focussen, vertelt de ander doodleuk dat je vooral geen slaaf van je eigen bedrijf moet
naar markt’ op de voorpagina
worden en dat je om je heen moet kijken naar een tweede inkomstenbron.
van deze ondernemersbijlage is
Wie heeft gelijk? Niemand heeft vooraf gelijk en iedereen heeft achteraf gelijk. Een derde
een uitspraak van Sander Oosterhof,
ondernemer zegt zelfs: „De grootste beperkende factor ben je uiteindelijk zelf.” En die
plaatsvervangend directeur van
heeft wel gelijk. Wat hij zegt geldt voor ons allen, overigens.
de NOM. De uitspraak is terug te vinden op pagina 17 van deze bijlage.
colofon
Inhoud
noordz is een ondernemersbijlage
04
van NDC mediagroep
06 09 12
Kort & Prachtig Asset Control wist al dat het wereldspeler is
Advertenties /
14
Heeft Noord-Nederland een goed klimaat om te groeien? ‘Ik voel me af en toe iemand met een gietertje boven een bloeiende akker’
telefoon 050-5844994 specialsales@ndcmediagroep.nl
Ben Capelle: Als ik Elon Musk was… ‘Dan zou ik net een stapje meer doen’
Vormgeving: Marc Bos
Branded content:
Vincent van Wieren, een onbekende groeimaniak ‘Ik ben een labrador die niet zomaar weggaat of opgeeft’
Samenstelling: Bouke Nielsen Eindredactie: Roel Snijder
De 5 persoonlijke tips van grote groeiers ‘Je bent altijd te laat, omdat je druk bent met groeien’
18
Bij grote groei verandert de rol van de oprichter, of juist niet Eigen bedrijf is net je kind, je moet ook los kunnen laten
Reacties:
22
telefoon 050-5844256 /
24 27
www.noordz.nl
BPZ: groeien met een familiebedrijf ‘Rendement is belangrijk, maar ook een goede sfeer waarin veel gelachen wordt’
058-2845477 Volg noordz ook online op het blog
MG Energy Systems begon ook in een garagebox ‘Het is belangrijk aansluiting te houden met de werkvloer’
e-mail bijlagen@ndcmediagroep.nl,
Column Ronald Mulder ‘Beleggers onttrekken geld aan huisvesting’
04
DE 5 PERSOONLIJKE TIPS VAN
grote groeiers Wil je je bedrijf laten groeien? Vijf grote groeiers van afgelopen jaar geven een persoonlijke tip, zodat jij weer een beetje focus krijgt.
Door Karlijn ter Horst, illustratie Job van der Molen
Christian Branbergen
constant mensen vinden. Je bent bijna altijd te laat, omdat je zo druk bent
Dataprovider (Groningen)
met groeien: business uitbouwen, schaalbaarheidsissues, te veel met de
„Een goede schipper behoudt een rechte koers. Een van de dingen die veel
korte termijn. Vaak zie je rollen en functies in zo’n proces ontstaan. Maar
mensen fout doen – en ik vroeger zelf ook – is veel te snel op andere dingen
als je de behoefte hebt, wil je ’m ingevuld hebben. Altijd voorinvesteren in
inspringen. Je moet nadenken, want het duurt een paar jaar voordat iets
personeel. Als je nu iemand aanneemt, kan diegene het eerste half jaar nog
echt staat en voordat de mensen je bedrijf kennen. Een rechte koers werpt
niet volle bak bijdragen aan de groei. Je moet goede mensen leren kennen
z’n vruchten af. Niet te veel van het originele pad af, naar links of naar
voor je ze nodig hebt, want je gaat ze nodig hebben. Kijk drie tot zes maan-
rechts. Je moet soms een beetje bijsturen, maar probeer de koers zoveel
den vooruit. Maak je organisatie klaar voor de volgende fase.”
mogelijk te varen. Niet ene dag dit en andere dag iets anders, omdat we even snel een klusje kunnen scoren. Laat je niet afleiden door allerlei toeters en bellen. De klant weet dan niet meer wat hij aan je heeft. Natuurlijk
Mark Vletter
moet je wel mee met ontwikkelingen, maar die liggen altijd in het verlengde
Voys/Spindle (Groningen)
van waar je naartoe gaat. Twee boten werkt ook niet. Veel ondernemers
„Begin met een goed glas wijn – of in mijn geval een fles bier – en ga
hebben al moeite met focus op één ding. Één boot. En daarmee varen.”
dromen voor jezelf: als ik onbeperkt mag dromen, waar wil ik staan over vijf jaar? Hoe ziet dat eruit, je kantoor, je werkomgeving, je team? Als je dat heel concreet en visueel kunt maken, dan hoef je alleen de stappen
Stefan Holthausen
daar naartoe te creëren. Het gaat er niet om hoe
Holthausen Group (Hoogezand-Sappemeer)
realistisch je dromen zijn. Als jij je het maar
„Walk your talk. Wil je iets verkopen? Doe er dan in eerste instantie zelf iets mee. Ik wil een toekomst creëren voor volgende generaties in een klimaat dat leefbaar is. Intrinsieke motivatie en van daaruit stappen maken. Dat is niet makkelijk. Op het moment dat je een visie hebt die groter is dan je bedrijf, word je niet snel begrepen. Tien jaar lang heb ik het gevoel gehad dat ik in de woestijn stond te schreeuwen. Zolang zijn we al met waterstof bezig. Destijds
kunt voorstellen en visualiseren, dan kun je
Je bent altijd te laat, omdat je druk bent met groeien
daar naartoe werken. Wie z’n eigen droom niet gelooft, kan het niet. Dat heb ik ook geleerd hoor. Even zitten denken: wat wil ik nou eigenlijk? Een organisatie wordt dus zo groot als een ondernemer het toelaat. Flauwe grap, maar de grootste beperkende factor ben je uiteindelijk zelf. De belangrijkste drager van je ambitieniveau is meestal de directeur/eigenaar. Dus je bepaalt zelf waar je bedrijf terecht gaat komen.”
dacht ik: ik moet niet wachten. Misschien kan ik zelf iets doen. Kom op zeg, waarom op de over-
Vasco Rouw
heid leunen? Ik wil niet langer deel uitmaken
VascoGames (Emmen)
van het probleem; kan me er boos over maken
„Werk niet voor het geld, maar laat het geld
dat anderen dat wel doen. Gewoon doen, want
voor jou werken. Herinvesteer minimaal
je vindt je weg wel. Het is een lange adem. Niets aantrekken van wat een
10 procent van je winst buiten je eigen onderneming. Wordt geen slaaf van
ander zegt, maar in kleine stapjes opbouwen.”
je eigen bedrijf. Dat was voor mij het beste wat ik heb gedaan. Je creëert een toekomst en een vrijheid, ook financieel. Wees niet afhankelijk van één inkomstenbron. In het begin is het misschien niet veel geld. Vroeg of laat
Rene de Heij
gebeurt er altijd wel iets. Elke industrie krijgt een klap, ongetwijfeld ook de
Probo Print (Dokkum)
gamewereld. Als je persoonlijk wil blijven groeien, moet je niet afhankelijk
„Je hebt mensen op de reservebank nodig, je weet dat er groei komt. Neem
zijn van dat ene bedrijf waar je hard voor vocht en dat helemaal of deels
tijdig goede mensen aan, want het allerbelangrijkste zijn mensen die je
kan verliezen. Door te investeren in andere dingen ben ik wat minder onder
helpen groeien. Het is heel duaal: je hebt een groep die het hartstikke goed
de indruk van tegenvallers. Je kijkt met andere ogen naar problemen in je
doet, anders groei je niet. En tegelijkertijd ontwikkel je door en moet je
bedrijf. Een soort rustgevend gevoel waardoor ik beter kan presteren.”
05
06
BANG VOOR GELD
07
Kom even binnenkijken in het huis van Vincent van Wieren, en je snapt
het. Hier woont iemand die weet wat succes is, maar die niet op zijn lauweren kan rusten. Hier woont iemand die constant op zoek is naar nieuwe uitdagingen en projecten, iemand die van alles tegelijk doet, maar niks half.
Door Jean-Paul Taffijn, foto Pepijn van den Broeke
Iemand met een duidelijk credo ook. „Ik vind dat geld er is om
van Xelvin. Maar ook ondernemingen als Buku en Workforce
uit te geven. Is mijn financieel adviseur niet altijd blij mee, maar
Holland zitten in het pakket, net als de vastgoedtak Xinvest.
goed. Zo zit ik in elkaar. Mensen denken dat ik veel geld heb, maar dat is dus niet zo. Ik heb nooit een bedrijf verkocht.
„Zoals ik al zei: geld moet besteed worden. Ik heb er zelf niets
Wat ik overhoud van mijn inkomsten, steek ik weer in van alles.”
mee, met geld. Mijn vrouw ook niet. Dat is wel een voorwaarde natuurlijk. Het is mijn doel om het geld dat dankzij rente, af
In veertien bedrijven in zijn geval. Ondernemingen en startups
lossingen, dividend en management fee binnenkomt, állemaal
in de detacheringshoek meestal, maar ook andersoortige
weer uit te geven, te investeren. Ik ben een beetje bang voor
bedrijven. „Het gaat mij erom dat ik een klik heb met de onder-
geld. Het maakt je lui. Ik ben verslaafd aan de spanning,
nemer. Die is veel belangrijker dan vertrouwen hebben in het
de stress, het gevoel van zelfgemaakt succes.”
product of de dienst in kwestie.” Dat dat kan, is in wezen luxe natuurlijk. Zijn bezittingen zijn Xelvin is het grote succesnummer van de in Buitenpost groot
niet voor iedereen weggelegd. Heeft ie gewoon achter de hand.
gebrachte Vincent van Wieren (48). Hij begon het detacherings-
Van Wierens aandelen in de
bedrijf voor hoogopgeleide technici min of meer bij toeval in
bedrijven worden steeds meer
2006. „En over twee weken stap ik er helemaal uit. Ik ben alleen
waard. Hij helpt daar ook actief
nog aandeelhouder. Ja, daar ben ik trots op. Dat het bedrijf ook
aan mee. „Ik heb een constructie
zonder mij mooi doordraait. Daar heb ik altijd naar gestreefd,
gevonden waarmee ik in staat ben
mijn bedrijf zo opbouwen dat het onafhankelijk van de mens
bedrijven van op afstand een beetje
bovenin goed gaat. Algemeen directeur Dennis Wissink is wel
succesvoller te maken.”
een topper. Intussen werken er gewoon 800 man, in 23 vestigingen in Nederland en Duitsland. Fantastisch toch?”
Finaxe is daarvan het beste voorbeeld. „Het valt of staat met de
Ik ben een labrador, die niet zomaar weggaat of opgeeft
Van Wieren werkte in 2006 al jaren bij een andere detacheerder,
mensen die het doen. Martijn
die via allerlei fusies onder de paraplu van grootmacht USG
Bakker is daar nu de baas. Die kan
terechtkwam. „Dat was mij te massaal, te politiek. Ik voelde me
het. Het enige wat ik daaraan toe-
er niet thuis. En toen de man die al jaren mijn directe leiding-
voeg, is wat advies. Het gaat als de
gevende was zei dat hij promoveerde, terwijl ik een stapje opzij
brandweer. Wat ik zelf geleerd heb?
deed, toen snapte ik er even helemaal niks meer van. Kijk,
Dat ik niet wil investeren, maar iets
wij hadden altijd samen de klus geklaard. En ik wilde dat nog
meer invloed wil hebben. En ja, daar
eens doen. Iets anders was nooit in mijn gedachten opgekomen.
heb ik heel wat leergeld voor moeten
Ik ben een labrador, die niet zo maar weggaat of opgeeft.”
betalen.”
Toch liep deze labrador weg, naar onbekende oorden. Het is
Hij is opgelicht, heeft op verkeerde paarden gewed, raakte veel
exact wat Van Wieren verwacht van de mensen die bij hem
geld kwijt. „Er waren jaren bij dat ik wel drie, vier bedrijven
werkten. „Óf je blijft tot je pensioen bij me, óf je gaat zelf
opstartte. Maar ik vergat mezelf daarbij een toezichtrol te geven.
ondernemen. Wie voor dat laatste kiest, krijgt van mij een start
Toen ik in 2012 stopte als directeur van Xelvin, had ik dus geen
investering.”
werk meer. Ik zoek leuk werk. Daarom wil ik meer dan alleen wat financieren. Ik wil een rol, hoe klein ook, zodat ik weer wat
Zo is het namelijk ook bij hem gegaan, elf jaar geleden. Hij kreeg
te doen heb.”
een belletje van een oudwerkgever, die destijds in het fusiegeweld zijn bedrijf verkocht had. „Hij zei: ‘Vincent, begin dan
Hij wil niet lui zijn, dat kan hij ook niet. „Ik voel mezelf vaak een
gewoon voor jezelf. Ik geloof erin, je krijgt van mij een zak geld’.”
beetje een boer. Daarom vind ik het ook mooi om van die grote koeien van kunststof in de tuin te hebben. Ik moet bezig zijn.
Sinds een paar jaar is Van Wieren vooral baas van zijn eigen
Als het niet bij één van de bedrijven waarin ik een aandeel heb
holding. Daarin zitten participaties in verschillende bedrijven
is, dan is het wel thuis. Af is het nooit. Gelukkig maar.”
en startups, meestal inderdaad begonnen door oudwerknemers
LEZERSACTIE
WIN EEN 3-DAAGS WINTERARRANGEMENT IN HET SAUERLAND Wil je kans maken op drie heerlijke dagen in Willingen in het sfeervolle Sauerland? Doe dan mee aan onze winterse winactie. Als lezer maak je nu exclusief kans op één van de vijf gezinsarrangementen van Pharos Reizen van ANWB in het gezellige, luxe Sauerland Stern hotel****.
Op zo’n drie uurtjes rijden ben je al in het prachtige Duitse Sauerland, de ideale bestemming voor een (korte) wintervakantie. In Willingen, één van Sauerlands grootste wintersportplaatsen, verblijf je in het luxe viersterren Sauerland Stern hotel. Het hotel ligt aan de voet van de Ettelsberg (838 meter), op loopafstand van het knusse centrum met tal van winkeltjes en cafés. De skibus stopt er voor de deur.
Op de latten Als de eerste sneeuwvlokken vallen, is het skigebied van Willingen er helemaal klaar voor. Door de gloednieuwe gondelbaan zijn hier nauwelijks wachttijden. Verwacht er geen voorzieningen zoals in de Alpenlanden, maar als er sneeuw ligt herken je het wintersportgevoel meteen. Geen sneeuw? Geen nood. Je vermaakt je hier prima met wandelen, mountainbiken, bowlen, schaatsen, zwemmen of een dagje naar het Wildpark.
Ontdek Europa Pharos Reizen van ANWB is vernoemd naar de oudste vuurtoren van de wereld. Graag zetten wij Europa in the spotlight, daar valt nog zoveel te ontdekken en te beleven. Van het noordelijkste puntje van Noorwegen tot diep in Andalusië, van het westelijkste puntje van Ierland tot de Baltische landen. Fietsvakanties, autotrips, hotelarrangementen, all inclusives: als het maar net even anders is dan anders. Wil je op de hoogte blijven van ons aanbod? Meld je dan ook aan voor onze nieuwsbrief.
www.noordz.nl
Dit kun je winnen Speciaal voor onze lezers heeft Pharos Reizen van ANWB vijf keer een 3-daags gezinsarrangement samengesteld t.w.v. €445,-. Je verblijft twee nachten in hotel Stern in een 2/4-persoonskamer, inclusief ontbijt en diner (voor kinderen is er een apart kinderbuffet), 1 x koffie met taart en toegang tot het naastgelegen subtropische zwemparadijs Lagunen Erlebnisbad. Met z’n verwarmde binnen- en buitenbaden, waterglijbanenpark en regen- en nevelgrotten is het beslist de moeite waard. In het hotel kun je tegen betaling bowlen, kegelen, naar de bioscoop of schaatsen op de half overdekte ijsbaan. In de vakanties is er voor de kleintjes een overdekt speelparadijs en een animatieprogramma.
Zo doe je mee Zin in een trip naar winters Willingen? Om kans te maken hoef je alleen maar één simpele vraag te beantwoorden! Hoe hoog is de Ettelsberg in het Sauerland? A 1203 meter B 580 meter C 838 meter Ga naar
www.noordz.nl/pharosreizen en vul het juiste antwoord in.
Actievoorwaarden: Deze actie loopt t/m 21 december. Alle winnaars krijgen uiterlijk 25 december bericht.
In de kroeg, aan de eettafel, in de kleedkamer. Je hoort het overal wel eens: ‘Als ik de baas was, dan zou ik het heel anders doen.’ Interessant, maar wij van noordz willen wel eens weten wat en hoe dan. En daarvoor is deze rubriek in het leven geroepen. Om die kroegpraat van een fundament te voorzien. Door Jean-Paul Taffijn, foto Pepijn van den Broeke
„Als ik Elon Musk was…, dan zou ik beginnen met
als ik elon musk was...
‘DAN ZOU IK NÉT EEN STAPJE MEER DOEN’
me op onze eigen planeet te richten, in plaats van in de ruimte. Kijk, ik vind dat Musk allemaal goede dingen doet, hoor. Maar hij mag wat mij betreft nog een stapje verdergaan. Ik zou alles op alles zetten om een écht betaalbare elektrische auto te maken. Eén van onder de 20.000 dollar. Dan ga je pas echt het verschil maken. Wat misschien nog een beter idee is: auto’s die nu op fossiele brandstof rijden gaan retrofitten, zodat het elektrische auto’s worden. Ikzelf rijdt in een BMW van 8 jaar oud. Zet er een elektrische motor in en de levensduur wordt enorm verlengd. Dat is pas duurzaam.’ De keten is nog niet rond en daar zou ik zo snel mogelijk wat aan willen doen. Dat betekent dus heel snel aan de slag met waterstoftechniek om batterijen te maken. Dat is nu nog de zwakke schakel in de keten, de milieuschade die het fabriceren van de accu’s teweeg brengt. In het kader van nét een stapje verder denken: ik zou ook vooral veel verbindingen gaan leggen. Met Richard Branson en Bill Gates de handen ineenslaan en dan echt problemen oplossen. Samen zorgen dat op auto’s en vliegtuigen zonnecellen komen. Waarom niet deels elektrisch vliegen? Ik zou ook zeker even bij Ben Capelle vragen hoe dat zit met duurzamer vliegen, en met hem de samenwerking aangaan om die droom werkelijkheid te maken: dat we uiteindelijk met nul procent uitstoot kunnen vliegen. Maar zonder gekkigheid: Als Elon Musk kan ik meer veranderen dan als Ben Capelle. En dat is wel het grote doel: leave a legacy. Ik wil iets achterlaten dat er toe doet. In mijn geval, het geval van Ben dus, is dat duurzamer en goedkoper vliegen. In het geval van Elon zou dat veel meer kunnen zijn. Met zo’n reputatie en zo’n macht om geld op te halen, zou ik me op veel meer goede doelen storten die werkelijk iets veranderen, die echt iets doen voor onze planeet. ,,Ik denk daarbij vooral aan onderwijs en werk gelegenheid. Die zijn toch wel heel oneerlijk verdeeld in de wereld. We moeten er nu bij zijn om uit te leggen dat het anders moet. Dat we anders de aarde naar de knoppen helpen. Elon Musk kan daar iets in betekenen. Als ik weer even als Ben Capelle mag spreken: ik ben vast van plan mannen als Musk en Branson te bena
Ben Capelle
deren. Zodra ik een mooie vliegtuigmotor kan laten
Oud-luchtmachtofficier Ben Capelle (61)
zien die op LNG draait, dan ga ik langs om de moge
uit Marum begon negen jaar geleden
lijkheden te bespreken samen met dat soort mannen
met zijn Clean Tech Aviation, het bedrijf
de dromen verder te helpen. Als de besprekingen die
waarmee hij eerst op bio-ethanol wilde
nu lopen succesvol worden, kan dat in 2019, 2020
vliegen en later zijn aandacht verlegde
zo ver zijn. Waarom niet? Je moet een beetje brutaal
naar aardgas.
zijn soms, dan kom je het verst. Wie opgeeft, redt het niet. Dat weet Elon Musk als geen ander.”
09
ADVERTENTIE
10
Specialisten in gereedschappen: ‘Voor de klus, eerst naar Bergsma’ Professioneel diamantgereedschap, asbestsanerings materiaal, keuring en certificering. Bergsma Leek staat voor kennis en kunde in een specialistische branche. Klaar staan voor professionals in sloop, sanering, bouw en calamiteitenbestrijding. Begonnen in 1999 in de garage en vanaf 2007 gevestigd in Leek: Bergsma gereedschappen voor de professionals die overal in het noorden dag in dag uit bezig zijn met sloopwerkzaamheden en asbestsanering en voor de mensen die professio nele diamant boren en zagen gebruiken. In de bouw, met vloeren leggen, leidingen aanleggen en zoveel meer toepassingen. Het bedrijfspand van de Bergsma’s bestaat naast de winkel en de verhuurruimte, uit een aantal goed georgani seerde werkplaatsen voor het repareren van diverse gereedschappen en diamantboren, voor het schoonmaken, repareren en keuren van asbestgereedschappen en materialen en het testen van apparatuur in asbestsanering in de daarvoor benodigde decontaminatieruimten. Wout Bergsma begon in zijn garage en ziet nu met plezier hoe ook zijn dochter Monique haar weg heeft gevonden in het familiebedrijf. Hij is nog
steeds de man van het diamantgereedschap, zij is de vrouw van de verkoop, van de verhuur, van het passen en opmeten (de fit-testen) van asbestmaskers en het verzorgen van de keuringen. Wout Bergsma heeft „iets opgezet dat werkt” zoals hij het zelf omschrijft. Een divers bedrijf, goed georganiseerd en voortdurend inspelend op de vraag wat de markt vraagt. „Eerst even langs Bergsma, dan naar de klus” is een bekende op merking. Weten wat er op de bouw gebeurt, wat er nodig is en hoeveel jij op voorraad moet houden, want snelheid van levering is wezenlijk, zeker in deze tijd van toenemende activiteit in de bouw. Kennis, kunde en ervaring, van materialen, van reparatie, van de werking van machines en materiaal, van wet en regelgeving, is voor de Bergsma’s van het grootste belang. „We moeten weten wat er speelt en toch, je kunt het niet uit
Wout en Monique Bergsma
een boekje leren”, zegt Wout. „Diamantzagen en boren zijn apart gereedschap, dat moet je leren kennen, want een ander vertrouwd er op dat het goed is en z’n werk doet.” De deur staat s’ morgens vroeg al open, want om zeven uur staat menig professional voor de deur voor een bestelling en advies. „We zijn een service verlenend bedrijf”, is het credo van Bergsma. „We willen klaar staan voor onze klanten op het moment dat het hun past. Net als bij calamiteiten, want ook dan is er vaak plotseling behoefte aan specialistisch gereedschap, daar staan we ook klaar voor, we weten wat het betekent.” „Wat je doet, moet je goed doen.” Het staat niet op de gevel, maar het zou er zeker niet misstaan. Bergsma in Leek, professionals voor professio nals. www.bergsmaleek.nl
De sterke lokale leasepartner voor het MKB
Marnix van Dijk en Martijn Roorda
Van Mossel Autolease is het grootste landelijke leasebedrijf met eigen vestigingen in de regio. „Dat maakt ons uniek. De kracht van vestigingen in de buurt met ondernemende mensen die het persoonlijk contact met hun klanten combineren met een eigen landelijk netwerk in automotive, schadeherstel, finance en dealerbedrijven. Een autoleasewinkel om de hoek met een vloot van alleen al 60.000 leaseauto’s. We hebben met onze noordelijke vier vestigingen onze eigen backoffice, dus we zijn selfsupporting met korte lijnen.” Die vier vestigingen zitten in Groningen, Leeuwarden, Zwolle en Hengelo, waar respectie velijk Martijn Roorda, Jan Willem van Beem, Peter Bruntink en Hans van Deventer verant woordelijk zijn voor hun vestiging, waar onder nemers gewoon kunnen binnenstappen.” Van Dijk is opgetogen over de stevige stap voor waarts. Aan de Groningse Wismarweg staat het vertrouwde bedrijfspand er fris, opgeruimd en
Autolease Groningen heet sinds kort Van Mossel Autolease Groningen. Nog steeds lokaal gericht, een sterke dienstverlening en de synergie van een landelijk netwerk in automotive. Een ondernemende partij waar persoonlijk contact telt. Directeur Marnix van Dijk vertelt over de stevige stap voorwaarts. vernieuwd bij. „De automarkt is sterk in beweging en dan wil je continuïteit waarborgen. Het opgaan in Van Mossel Autolease is een goede stap, omdat we onze identiteit behouden en het persoonlijke contact naar met name de lokale zakelijke markt gewoon blijft. Van Mossel zit al dertig jaar in de autolease, het is een stevige, grote landelijke speler die z’n interne processen heel goed op orde heeft om de klant zo goed mogelijk te bedienen; onze dienstverlening groeit daardoor naar een hoger niveau. Binnen Van Mossel hebben wij met onze vier vestigingen de vrijheid en de ruimte om te ondernemen in de regionale markt. Van Mossel Autolease Groningen is laagdrempelig en klein schalig: zo kennen onze klanten ons en dat blijft ook zo.”
dat aangestuurd wordt door een paar gedreven ondernemers, Eric Berkhof en Ben Mandemakers. De wil om te ondernemen, geeft ook de waarde ring voor wat we hier hebben opgebouwd. En dat combineren we met professionele dienstverlening, efficiënte processen en diversiteit aan eigen bedrijven in de keten, zodat wij snel kunnen schakelen om onze klanten beter en sneller van dienst te kunnen zijn. Onestopshopping in autolease, je klant om de hoek volledig en efficiënt ontzorgen en zekerheid kunnen bieden. En dat begint nog steeds met luisteren naar je klant, even kunnen sparren over een andere auto of een oplossing voor een probleem. Meedenken en er zijn voor jouw klanten, bij een vraag en bij een probleem.”
Ben je nu beter in staat de markt te bedienen? „Ja, dat denk ik zeker. Van Mossel is een bedrijf
www.vanmosselautolease.nl
Perspectief is een commercieel informatieve rubriek waarin ondernemers en bestuurders gevraagd worden naar hun visie. Welke bewegingen constateren zij binnen hun organisatie, branche en regio? In welk perspectief staan deze ontwikkelingen – op economisch en maatschappelijk vlak – in relatie tot landelijke en globale ontwikkelingen?
ADVERTENTIE
Doe wat bij jou past en wat zinvol is voor jouw bedrijf. Blijf niet stilstaan, blijf niet afwachten terwijl om je heen iedereen zich ontwikkelt.
Geniet na op Trendship.nl Bekijk de volledige keynotes, interviews en meer!
Maurice Conti Designer, futurist en innovator
Trendship 2017 trok op donderdag 19 oktober 1.623 bezoekers uit de top van het noordelijke bedrijfsleven naar de Groninger MartiniPlaza. Trendship is hĂŠt event over business innovatie en trends in Noord-Nederland. Het creĂŤert maatschappelijke
Je hoeft geen bedrijf als Google,
impact en jaagt meer dan ooit innovatie in het Noorden aan.
Tesla of Apple te zijn om te
noordz heeft daarom als main partner haar naam aan het
innoveren. Sterker nog, je hoeft
evenement verbonden.
niet eens per se iets nieuws te ontwikkelen. Innovatie kan
Sprekers Ben Casnocha, Freek Vermeulen en
ontstaan door simpelweg te stop-
Maurice Conti gaven Trendship 2017 een gezicht,
pen met dat wat niet meer werkt.
NOS-anchor Dionne Stax trad op als host.
Innoveren door te elimineren. Freek Vermeulen Professor London Business School
Ga een werkrelatie met elkaar aan op basis van vertrouwen en gelijkwaardigheid. Zorg ervoor dat je profiteert van elkaars kwaliteiten. En accepteer dat je elkaar weer zult loslaten, op den duur. Ben Casnocha Bestselling auteur en entrepreneur in Sillicon Valley
12 KORT EN PRACHTIG
ASSET CONTROL: WERELDSPELER IN DE FINANCIËLE WERELD
Martijn Groot
Foto Pepijn van den Broek
Data-software voor de financiële sector: ooit begonnen op een Friese boerderij, maar inmiddels uitgegroeid tot een wereldspeler. En hoewel Asset Control uit Heerenveen ook kantoor houdt in wereldsteden als New York, Londen en Singapore, kennen we het bedrijf amper. Directeur Martijn Groot vertelt.
succesvolle implementatie heeft gedaan, dan nemen ze die ervaring mee. Het komt voor dat we onze software dus aan dezelfde persoon verkopen. Het wereldje is altijd kleiner dan je denkt, zelfs als je wereldwijd opereert.” Wat maakt jullie tot wereldspeler? „Onze software is van goede kwaliteit. En heel stabiel. De financiële wereld wordt steeds data-intensiever en onze reputatie is goed. De thema’s – digi-
Wat doet Asset Control precies?
talisering van bedrijfsprocessen en internationale wet- en regelgeving –
„We zijn een product-softwarebedrijf en maken specialistische software
raken alle klanten, of ze nou in Singapore of Londen zitten. Je ziet het ook
voor data in de financiële wereld. De toepassing zit op twee gebieden.
aan onze servicekant. Er wordt een hoop gereisd en voor de Amerikaanse
De eerste is het stroomlijnen van operations voor een bedrijf: een
markt is er een aparte managing director. De supportafdeling is wereldwijd
standaardset met informatie, zodat iedereen hetzelfde ziet. De tweede is
verspreid in onder meer Nederland, Groot-Brittanië, New York, Brazilië en
gericht op marktdata: koersinformatie met de waardering van een fonds of
Nieuw-Zeeland.”
portefeuille van een bank en risicomanagement. Is het slim om ergens geld in te stoppen? Of welke kapitaalbuffers moet een bank aanhouden?”
Wat verwacht je van de toekomst voor Asset Control? „Als softwarebedrijf moet je blijven innoveren, want technologische
Weet je dat jullie een wereldspeler zijn?
ontwikkelingen gaan snel. Data-intensiteit neemt niet alleen toe; ook de
„We hebben klanten op alle continenten, behalve de Zuidpool. We weten
voorkant, bedrijfsprocessen, gaan steeds meer richting automatisering.
het zelf wel, maar ik denk niet dat onze omgeving dat beseft. R&D zit in
Maar de druk om de achterkant zo efficiënt mogelijk te maken blijft. En dan
Nederland. Daarnaast zijn er kantoren in Londen, New York en Singapore.
nog het midden: toezichthouders stellen steeds meer eisen en willen meer
Het zwaartepunt verschuift naar Londen. Daar zitten onze investeerders,
bewijs dat niet alleen de financiële modellen, maar ook de dataset op orde
een groot aantal Europese klanten en het senior management. Als je op één
is. En data die ze willen wordt dieper en breder, met meer context. Goede
dag met Londen, New York en Singapore belt, dan weet je dat je wereld-
mensen vinden om dat bij te benen is moeilijk, want de arbeidsmarkt in de
speler bent.”
IT is krap. We halen steeds meer mensen uit het buitenland. Want waar ze vandaan komen is niet relevant.”
Hoe ziet jullie markt eruit? „Onze klanten zijn wereldwijd georganiseerd: banken, vermogensbeheer-
Een wereldspeler is een bedrijf dat in eigen regio redelijk onbekend is,
ders en verzekeringsmaatschappijen. Maar het is toch een klein wereldje.
maar een internationale markt bedient. Dit bedrijf is opgespoord door
Nieuwe klanten komen soms uit onverwachte hoek. In de financiële wereld
Innovatiespotter, de bigdata-analisrt voor innovatief Noord-Nederland.
verandert men vaak elke drie tot vier jaar van werkgever. Als iemand een
13
„
Je hebt een goed idee, test het in de praktijk en het blijkt levensvatbaar: HelpHamster uit Leeuwarden brengt vrijwilligers en mensen die hulp vragen bij elkaar via een app. Maar het geleerde doorvoeren en ontwikkelen vergt investeerders, leerde Ronald Brouwer.
QUOTE Een doel is een droom met een deadline Napoleon Hill,
”
schrijver van Think and Grow Rich (1937)
Door Karlijn ter Horst, foto Pepijn van den Broeke Wat doet HelpHamster?
gebruikte applicaties zijn apps die meldingen gebruiken. Facebook, bijvoor-
„Iedereen verdient beschikbare hulp in de buurt. HelpHamster brengt
beeld, stuurt je berichten en houdt de app daarmee actief. Daarvoor willen
mensen bij elkaar door een app. In eerste instantie gingen we uit van het
we een event-module ontwikkelen. Daarmee willen we graag aan de slag.”
idee dat ouderen steeds langer thuis blijven wonen en vaker alleen zijn, maar wel klusjes hebben die ze zelf minder kunnen. Jongeren – dus ook
Wat zijn de grootste obstakels voor jullie bedrijf?
de 50plussers – kunnen wanneer het hen uitkomt dat als vrijwilligerswerk
„We zoeken financiering. Dat regelen valt ons een beetje tegen. Niet zo
doen.
gemakkelijk gezegd als gedaan. Bij een bank hoef je niet aan te kloppen en
We bouwden ook een community-optie in. We merkten al snel dat scholen,
private investeerders zijn moeilijk te vinden. Crowdfunding is geen optie,
ouders of sportverenigingen die heel makkelijk in kunnen zetten. Nu zijn er
liever zijn we op zoek naar één of twee investeerders.”
allerlei WhatsApp-groepen met schema’s voor wie er kan rijden, scheidsrechteren of een kantinedienst draaien. Dat kan met onze app veel makke-
Wanneer is de grote doorbraak?
lijker, want je kunt direct zien wie beschikbaar is. Gebruikers vullen dat
„Dat is heel lastig inschatten. Iedereen hoopt op morgen. Als de financie-
namelijk zelf in.”
ring komt, dan kan het heel hard gaan. Wanneer we fulltime met de doorontwikkeling bezig gaan, kunnen we met een maand of vier, vijf,
Loopt het naar verwachting?
heel ver komen.”
„We draaien een aantal pilots en daar leren we van. We zijn bezig met doorontwikkeling, want het is een redelijk passieve app. Dat moet actiever. Ook al staat de app op je telefoon: uit het oog, uit het hart. De meest
Ronald Brouwer
KORT EN PRACHTIG
GELD MOET TOT ACTIE LEIDEN BIJ HELPHAMSTER
14
EEN CHEF GROEI TEKENT DE AMBITIE Noord-Nederland telt een serie onwaarschijnlijke groeiers,
vooral in het digitale domein. Maar doen we het in de breedte ook goed? Een aantal visies op het noordelijke groeiklimaat.
Door Bouke Nielsen, foto’s Shutterstock
15
››› 16
16
IK VOEL ME AF EN TOE IEMAND MET EEN GIETERTJE BOVEN EEN BLOEIENDE AKKER
beheerder van investeringsfonds Carduso, zijn er andere redenen waarom Leiden zo is weggespurt van Groningen. „In Leiden landde een bedrijf als Centocor met 400 man en daar had je ook nog Pharming”, blikt hij terug. „Als het bij Centocor even minder ging vlogen er zo 200 man uit. Maar die gingen weer bij andere bedrijven in de regio werken. Die mensen brachten bij andere bedrijven hun specifieke ervaring en kennis in zodat die weer verder konden groeien. Er is daar een ongewoon grote dynamiek van mensen die steeds bij andere bedrijven werken. Dat is niet slecht voor de ontwikkeling.” Zo’n ontwikkeling hebben we in Noord-Nederland gemist, vindt hij. Er zijn in Noord-Nederland voldoende capabele mensen, beklemtoont Koops, maar Leiden trok mensen van grote Amerikaanse biotechbedrijven als Genzyme en Genentech. „Die wisten hoe ze een business moesten runnen. We hebben hier ook best grote bedrijven, die ook flink groeien. Er zijn wel degelijk succesverhalen.” Laat één ding duidelijk zijn: groei is geen toeval
15 ›››
meer, groei is een doel. Twintig jaar geleden
Voor Sander Oosterhof is het een uitgemaakte zaak: Noord-Nederland is een perfecte
gebeurde het nog wel eens dat een bedrijf over-
plaats om een bedrijf tot buitensporige groeiprestaties aan te dwingen. Maar nu is
vallen werd door succes, maar dat is tegenwoordig
Oosterhof als plaatsvervangend directeur van de Noordelijke Ontwikkelings
ondenkbaar. Er is zo veel kennis over markten en
Maatschappij (NOM) natuurlijk wel wat vooringenomen. Dus gaat het om argumenten.
marktbewerking dat groei geen verrassing meer is. Hooguit is het een onwelkome verrassing dat de
Oosterhof wijst er eerst op dat er naast online-veilinghuis Catawiki veel meer
geplande groei het laat afweten.
partijen zijn die het extreem goed doen. „Noord-Nederland is een uitstekende regio om te groeien”, vindt hij. En hij somt enige oorzaken op: „Allereerst heb je dynamiek
Een bedrijf als Holthausen (waterstof) heeft bijvoor-
nodig, een bruisende stad zoals Groningen waar veel talent rondloopt. Daarnaast is
beeld een echte ‘growth hacker’, iemand die net zo
Noord-Nederland betaalbaar. In vergelijking met Amsterdam is het hier allemaal erg
lang met beleid kapt, hakt en houwt tot hij of zij het
goedkoop. Ook qua salaris.”
groeipad heeft gevonden. Dat is Rik Ruiter die recent in een interview aan nationaleberoepengids.nl uit-
Noord-Nederland kent een serie ongewoon snelle groeiers. Neem het al genoemde
legde dat hij ‘Head of Growth’ is, ofwel chef groei.
Catawiki in Assen dat in 2016 het onwaarschijnlijke groeipercentage van 46.000
En die heeft maar één doel, vertelt Ruiter: het vin-
haalde. Of VoipGrid en Athleteshop die dit jaar achtereenvolgens 2216 en 972 procent
den van de meest effectieve en efficiënte manier om
lieten noteren. Het lijken wel beurskoersen.
business te laten groeien en die groei te behouden.
De vraag rijst of er in Noord-Nederland iets in de lucht hangt dat dergelijke groeicijfers
Het is niet zomaar een functie. Want het is manoeu-
mogelijk maakt. Is het de waddenlucht? Of is het gewoon ambitie. Maar het kan
vreren tussen bizar hoge eisen en tegenstribbelende
natuurlijk ook zijn dat die cijfers van digitale snelheidsmaniakken als Catawiki het
werknemers, als het tenminste om een al langer
zicht op de werkelijkheid wegnemen.
bestaand bedrijf gaat zoals Holthausen. Ruiter adviseert dat groei om ‘doen’ gaat, maar: „Bereid je
Neem de lifescience. Een dikke vijftien jaar geleden was Groningen de top in
ook voor op weerstand. Leer sterk in je schoenen te
Nederland, tegenwoordig heeft het niet eens zicht meer op nationale koploper Leiden.
staan tegenover management, maar ook tegenover
Een inmiddels overleden biotech-ondernemer verklapte eens dat het met gebrek aan
je collega’s. Om groei te creëren ben je constant op
ambitie in Noord-Nederland heeft te maken: hier zijn we tevreden met 40 procent
zoek naar verandering. Niet iedereen houdt van deze
groei, in Leiden is 100 procent nog te weinig. En, voegde hij eraan toe, de economie in
verandering en voelt zich bedreigd. Leer daarom niet
Noord-Nederland is dunner waardoor er minder partijen zijn die elkaar opnaaien.
alleen met systemen en marketinggereedschap om te gaan, maar ook met mensen.”
Volgens Koos Koops, rentenierend biotech-ondernemer (Xendo) en tegenwoordig
Er zijn veel factoren die helpen bij groei. Laten we
17
even stapsgewijs wat thema’s aflopen die in van de
prestaties is het algemene gevoel. Bouwer van Herbo GroenLeven: „Wij kijken zelfs
groei staan, zoals personeel, geld (investeerder en
niet eens naar concurrenten. We volgen ons eigen plan. Het is ook niet zo dat wij heel
subsidie), concurrentie en ambitie.
specifiek op groei sturen, maar als je het in onze markt goed doet gaat het automatisch al snel. Volume brengt wel het voordeel prijs en vooral kwaliteit. Je kunt eer eisen.”
Over geld wordt verschillend geoordeeld. Marco de Jong, eigenaar van theFactor.e en beheerder van het
Bij Athleteshop varen ze ook al een eigen koers. Groei staat voorop, het bedrijf wil een
online-fonds G-Force, constateert dat er hier ‘geen
topper in Europa zijn. De ambities zijn immens. Daar zal het niet aan liggen. Ringer
al te rijk investeringsklimaat’ is. „Er zijn te weinig
Solinger: „Je moet heel groot denken als je wilt groeien. We zitten regelmatig bij elkaar
investeerders. Ik merk het bij G-Force. Ik voel me af
voor zowel de lange als korte termijn. En binnen die plannen zijn we heel flexibel.
en toe iemand met een gietertje boven een bloeiende
Je moet kunnen schakelen.”
akker.” Solinger wijst dan even op de brexit om aan te geven dat niet alles valt te plannen en Een partij als Athleteshop heeft geen klagen, maar
te voorzien. Athleteshop heeft daar flink moeten inleveren door het in koers gekelder-
daar werken ze al zeven jaar met een investeerder.
de pond. Solinger: „Het is aantrekkelijk daar wat te kopen, maar voor de Engelsen is
„En die gebruiken we ook als klankbord”, zegt opera-
hier kopen best duur geworden. Hoe je op zoiets reageert? In elk geval niet door bij de
tioneel directeur Ringer Solinger. „Zo iemand is ook
pakken neer te zitten. Je moet door.”
belangrijk bij groei, want die heeft alle problemen die we tegenkomen zelf al eens meegemaakt.
Marco de Jong stelt nog dat je bij groei ook klanten uit de Randstad wilt. „Maar die
Het maakt dat je blijft doen waar je goed in bent,
klanten willen niet altijd naar Groningen komen”, weet hij, „daarom hebben we van
je blijft goed bij de les.”
theFactor.e al heel lang een kantoor in Amsterdam. In de aanbestedingsvoorwaarden zet zo’n klant dan dat we op een half uur bereikbaar moeten zijn. Dat is lastig vanuit
Voor Herbo GroenLeven in Heerenveen (zonne-
Groningen. Waarom ze dat zo formuleren? Men wil daar dat het personeel niet te veel
panelen) is geld helemaal geen probleem. ABN Amro
tijd aan reizen kwijt is.”
helpt, maar, zo zegt mede-eigenaar en mede-oprichter Sytse Bouwer: „Duurzaamheid heeft natuurlijk een geweldige aaibaarheidsfactor. Daar is wel geld voor te krijgen.” Hij en mede-eigenaar Hans van den Brug stoppen er ook eigen geld in. Subsidie is er overigens meer dan voldoende in Noord-Nederland, oordelen de partijen. „Er is misschien wel te veel”, stelt Sander Oosterhof vast. „En ach, er is ook een oud gezegde over subsidie: ‘Wie met z’n gezicht naar de subsidies staat, staat tegelijk met z’n rug naar de markt’.” Volgens Koops zijn vooral investeerders van groot belang. „Al kan een subsidie wel helpen een investeerder over de streep te trekken.” En hij vervolgt: „Een investeerder zit er doorgaans bovenop en wil weten wat er met zijn geld gebeurt. Als een project met subsidie mislukt, is het achteraf – wat gechargeerd – vaak: jammer dan. Een investeerder zorgt voor meer druk, controle en sturing.” De beschikbaarheid van personeel verschilt. Bij Herbo bieden de mensen zich zelf aan, zegt Bouwer, in de IT blijft het lastig. „Maar het is hier minder slecht dan in de randstad”, vindt De Jong. Wat Koops betreft moet er meer gedaan worden om talenten voor Noord-Nederland te behouden. Regionale concurrentie drijft niet tot hogere
18
Net een kind,
EENS LAAT JE HET LOS Opeens weet je het: ik word aandeelhouder en technisch adviseur van
de onderneming die ik zelf opzette. Ergens op de weg tussen de oprichting en de grote groei van een bedrijf, verandert de rol van de ondernemer. Toch?
Door Jean-Paul Taffijn, illustratie Job van der Molen
Hatzee. De onderneming is ingeschreven bij de Kamer van
Dat moment is niet zomaar te pinpointen. Catawiki-oprichter
Koophandel, een bescheiden flesje bubbels wordt open-
René Schoenmakers bijvoorbeeld realiseerde het zich op een
getrokken. Het leven van de ondernemer gaat van start.
moment. „Dat was anderhalf jaar geleden zo’n beetje, toen we
Stormachtig, ruig, alle kanten op slingerend. Dapper pakt de
over de grens van 500 medewerkers gingen. Ik dacht: verdorie,
ondernemer alles aan, wedt op verschillende paarden, zet veel
ik ben meer een manager geworden dan een ondernemer. In alle
aan de kant. Alles om het goede idee om te zetten in een levens-
bescheidenheid zeg ik dat ik dat managen best goed kan, maar
lustige onderneming.
het is niet waar mijn hart ligt. Ook omdat we alles goed op de rit hadden staan en het bedrijf in steeds meer landen succesvol
Maar wat de meeste ondernemers dan nog niet weten, is dat
wist te worden, besloot ik samen met compagnon Marco Jansen
ze – als het goed is – hard op weg
om een goede manager naar voren
zijn om zichzelf overbodig te maken.
te schuiven.”
„Dat is in wezen de grote valkuil, dat beginnende ondernemers te lang denken dat het om hen draait”, vertelt Edwin Kuipers. Hij richtte elf jaar geleden in Groningen Crowdynews op. „Maar als je met wat afstand kijkt, is wat je doet niets anders dan een onderneming maken, waar uiteindelijk gewoon een directeur op zit en die zonder jou gewoon doordraait.”
Je zou meer aandacht moeten hebben voor het aannemen van de juiste mensen
Voor Mark Vletter, oprichter van Voys, viel het kwartje dat zijn functie was veranderd toen hij met een collega sprak. „Hij zei tegen me: ‘Mooi wat je zegt, maar het raakt mijn werkzaamheden niet’. Ja, dan weet je dat het bedrijf zo groot is gegroeid dat je niet meer overal grip op hebt. En dat is maar goed ook. Je onderneming is groter dan jijzelf. Als je te lang denkt dat je in alles de
Een zelfdestructieve hobby dus,
kar moet trekken, dan gaat je eigen
een onderneming beginnen. Als je
functioneren op zeker moment de
het goed doet, kan je bedrijf zonder
ontwikkeling van je bedrijf tegen-
je. Als je het niet goed doet, blijf je
houden.”
belangrijk. Maar gaat dat ten koste van je onderneming óf ga je er zelf aan onderdoor.
HackerOne is ook zo’n groeiverhaal. Uit de grond getrokken door Drachtsters Michiel Prins en Jobert Abma, nu een mega-
In wezen zijn er twee keuzes. Je gaat blind door met waar je mee
bedrijf in San Francisco. „Je rol verandert in de begintijd voort-
begonnen bent ,of je pakt de helikopter en kijkt naar je eigen
durend, omdat je alles in het werk stelt om te groeien, om succes
positie binnen je bedrijf. Hoewel de term ‘keuzes’ klinkt als een
te hebben. Maar wat ik vanaf dag één al wist is: mijn kwaliteiten
weloverwogen beslissing, is dat in de praktijk bijna nooit zo.
liggen niet in management, dus zodra het kan, moeten we
Het moment dat je in de spiegel kijkt en ziet dat je een andere
iemand aannemen die daar veel beter in is.”
pet draagt dan vroeger, overkomt je. Meestal. ››› 21
19
ADVERTENTIE
20
Harmen Visser, commercieel directeur TRES: „Sluit je niet aan bij de behoefte van de consument, dan ben je hem kwijt.” Foto: Erikjan Koopmans.
Digibewuste consumenten aan het internetroer Bedrijven uit het Noorden zitten, net als de rest van Nederland, midden in de overgang van het zogenaamde inside-out denken naar het outside-in principe. In plaats van online de eigen boodschap verkondigen, staat de behoefte van de consument centraal. Dat noemt Harmen Visser een ongelooflijk belangrijke stap. Hij is commercieel directeur van TRES, het digitaal bureau voor strategie, marketing en technologie. „Iedereen die online surft laat sporen na. Door daar behoeftes uit te destilleren, kunnen bedrijven te weten komen waar hun doelgroep naar op zoek is en dat vervolgens zo snel mogelijk bieden. Door daarbij alle digitale middelen aan elkaar te verbinden kun je consumenten op de voet volgen, weten wat zij willen en daar vervolgens op inspelen. Doe je dat niet, dan kiezen ze voor de concurrent.” De huidige internettrend zet naar verwachting de komende jaren door. TRES adviseert daarom om goed in te spelen op wat de consument echt wil. „Durf je bestaande business los te laten. Voeg waarde toe in plaats van alleen geld te willen verdienen. Want pas als je waarde toevoegt voor je klant, wil hij waarde geven aan jou. Begin daarnaast klein, maar leer snel en zorg dat je over de technologie beschikt om de verandering
mogelijk te maken. Op dat vlak beschikt TRES over alle benodigde kennis en technologie. Daarnaast hebben wij het empatisch vermogen om ons in te leven in bedrijven en snappen wij de hedendaagse klant. Dat kunnen wij aantonen met talloze gegevens. Wij zijn het geweten van onze klanten en kunnen hen helpen van inside-out naar outside-in te gaan werken.” Ontwikkelingen In tegenstelling tot de steeds grotere vlucht die internet en sociale media nemen, staan andere toepassingen zoals apps, kunstmatige intelligentie en bijvoorbeeld virtual reality nog in de kinderschoenen. Apps zijn vooral een middel waarmee je als organisatie nog dichter bij de klant komt. „Je bent letterlijk onder handbereik van je doelgroep. Maar vraag jezelf wel continu af: ‘Waarom zou mijn doelgroep een app van mijn organisatie willen hebben?’. De rol van virtual reality beperkt zich nog teveel tot die van een speeltje.” Kunstmatige intelligentie ontwikkelt zich juist wel snel. „Zo snel zelfs, dat je er niets van merkt.
Mondiger en zelfstandiger Door internet en alle vormen van social media is de consument online steeds zelfstandiger en mondiger geworden. De consument weet wat hij wil en krijgt bijna alles on demand. „Zoals programma’s kijken wanneer het hem of haar uitkomt en op alle mogelijke tijdstippen shoppen of bankieren. Daardoor is bij consumenten ook een bepaalde verwachting ontstaan. Als je daar als bedrijf niet aan kunt voldoen, vertrekt de consument. Grosso modo geldt dan ook dat je jezelf continu de vraag moet stellen: ‘Wanneer zou ik klant worden van mijn eigen organisatie?’.” Onlangs nog hielp TRES het CJIB bij hun digitaliseringsslag. „De website was puur gericht op het zenden van informatie. Dagelijks kregen zij 2800 telefoontjes. Nu is de website zo ingericht dat hetgeen waar het meest naar werd gevraagd in een oogopslag zichtbaar is. Dus: kruip in het hoofd van de klant en stel daar de dienstverlening op in. Dat doen wij voor tal van bedrijven en instanties. Van KPN tot Relatieplanet en van voetbalclubs als SC Heerenveen en FC Groningen, maar ook Ajax en Feyenoord, tot bijvoorbeeld Rinsma Modeplein en AB Vakwerk. Wij digitaliseren voor hen de hele dienstverlening, zodat consumenten op elk gewenst moment hun diensten kunnen afnemen.”
Bedrijven kunnen gebruikmaken van alle mogelijkheden die dit biedt, zoals chatfuncties die worden ingezet rondom verkoop of om klanten te helpen bij vragen. Het aantal toepassingen zal bovendien steeds verder toenemen.” Andere toepassingen die een vlucht zullen nemen zijn volgens TRES: 5G en augmented reality. Bij dat laatste wordt de echte wereld met de digitale gecombineerd, zoals bij het populaire Pokemon Go. Ook kan bijvoorbeeld via een app op de smartphone informatie worden verkregen door een gebouw te ‘scannen’. In dat geval komt op het scherm informatie over het betreffende gebouw in beeld te staan. „Daarnaast gaat mobiel internetten met 5G ongelooflijk snel. Daar waar connectiviteit is, gebruikt de consument de digitale wereld. Klanten staan bij internet aan het roer en dat zal niet meer veranderen.”
tres.nl
21
BEN IK DE JUISTE PERSOON OM HET BEDRIJF NOG HARDER TE LATEN GROEIEN? MISSCHIEN NIET 18 ››› Alfred Welink, oprichter van DGA Next én ondernemercoach,
voordat ik geleerd had wat ik moest hoor. Op zeker moment was ik gaten aan het dicht-
ziet ze voorbijkomen, de ondernemers die lang blijven doorgaan
fietsen, projecten die bleven liggen aan het oppakken. Dat houd je op den duur niet vol,
met waarmee ze begonnen. Te lang soms. „Wat vaak fout gaat,
vooral omdat veel facetten van je werk geen geluk brengen. Maar het is je bedrijf, je
is dat startende ondernemers alleen maar bezig zijn met de
groeit mee. Nee, hoe ouder ik word, hoe meer ik besef dat ik weinig weet. Ik heb me
groei van hun bedrijf, terwijl ze meer aandacht zouden moeten
gerealiseerd dat ik andere mensen de ruimte moet geven, ervoor moet zorgen dat zij
hebben voor het aannemen van de juiste mensen. Je kunt nu
hun werk kunnen doen. Ik ben druk met van alles eromheen, met mensen spreken
eenmaal niet in alles goed zijn. Het gevaar is dat je alle gaten
vooral.”
gaat dichtlopen, je een slag in het rond werkt, terwijl iemand anders dat veel beter zou kunnen en het schip beter op koers
De hamvraag: hoe zorg je ervoor dat je bijtijds in de gaten hebt dat je je eigen rol moet
kan houden.”
aanpassen, dat je moet doen waar je goed in bent, dat je bedrijf geen synoniem is voor jijzelf? Door de helikopter te pakken. Maar – uitzonderingen daargelaten – je hebt wel
Klinkt het logisch? Natuurlijk. Maar eenvoudig is het meestal
iemand nodig die je even naar het vliegveld brengt. Een partner, een goede vriend, een
niet. Je laat in wezen je eigen kindje een beetje los, alles waar
coach. En wie echt bij de pinken is, trekt tijdig capabele commissarissen aan.
je al die jaren zo hard voor gewerkt hebt. De onderneming die je lief is, die je van een identiteit voorziet. Dat doen de meeste
Alfred Welink: „Ik heb zelf ook al heel lang een coach. Heb ik gewoon nodig om de
ondernemers dus ook niet, helemaal loslaten. Voorbeelden zat
juiste richting in te blijven kijken. Vergelijk het met een voetbalwedstrijd. Een goede
van entrepreneurs die hun bedrijf verkopen natuurlijk, maar dat
coach laat je inzien dat je de bal te vaak
doen ze meestal nog voordat de startup een scale up geworden
over links speelt. Of dat de verdediging
is.
een keer mee naar voren moet. In de roerige beginfase van een startup sta je
Nee, een positie binnen het bedrijf, hoe klein ook, is vaak het
zelf midden op het veld. En dan zie je
streven. René Schoenmakers droeg de dagelijkse leiding over en
het dus niet.”
werd niet-uitvoerend bestuurder in de zogenaamde ‘board’ waar ook de belangrijkste investeerders in zitten. „Natuurlijk, het is
Vletter onderstreept dat. „Het gaat er
mijn kindje, maar dat is achttien geworden, zeg maar. Het kan
vooral om dat je kwetsbaar bent, open-
op eigen benen staan. Maar helemaal loslaten? Nee, dat doe je
staat voor kritiek. Je eerste werknemer
bij kinderen niet. Kan ik me niet voorstellen.”
kan je ook als een soort coach helpen. Daarom zeg ik altijd: zorg ervoor dat
Edwin Kuipers heeft een zelfde soort pad bewandeld.
de eerste die je aanneemt iemand is die
„Aandeelhouder blijf ik, maar ik ben ook technisch adviseur.
een diametraal tegenovergesteld
Het moment waarop die verandering kwam, had overigens voor-
karakter en eigenschappen heeft.”
Natuurlijk het is mijn kindje, maar het is net achttien geworden
al met externe invloeden te maken. Een nieuwe financieringsronde bracht nieuwe commissarissen mee. En dan komt auto-
Het aantrekken van commissarissen die je écht een spiegel voorhouden is iets waar
matisch de vraag: hoeveel rek zit er nog in mij? Ben ik de juiste
startende ondernemers niet snel aan denken. Als er commissarissen komen, dan
persoon om het bedrijf nog harder te laten groeien? Misschien
worden die er vaak neergezet door een partij die een financiële injectie doet en een
niet dus. Goede starters zijn niet per se de beste uitbouwers.”
soort controle wil houden. Toch is het heel verstandig om goed na te denken over die adviserende rollen.
Het kan ook anders. Jobert Abma heeft helemaal geen afstand genomen van zijn bedrijf. Integendeel. „In wezen doe ik niet
Welink: „Kijk naar Jumbo. Oprichter Frits van Eerd begon heel klein, maar vroeg me-
veel anders dan wat ik in de begintijd deed. Ik weet waar mijn
teen de juiste mensen in die posities. En nu heeft hij een megabedrijf neergezet.
toegevoegde waarde ligt en zet die in op de plekken waar het
Hij heeft geluisterd, gespiegeld, en doet waar hij goed in is.”
nodig is. Dat kan, omdat we op tijd de juiste mensen hebben aangenomen. Elk bedrijf heeft goede leiding nodig. Dus moet je
„Dat heb ik wel geleerd ja. Het was zo’n beetje het eerste wat ik deed toen ik mijn
iemand vinden die dat veel beter kan dan jijzelf.”
nieuwe bedrijf Imagine Run oprichtte”, vertelt Edwin Kuipers. „Goede commissarissen neerzetten is essentieel. Juist om te voorkomen dat je te lang doorgaat met zelf de kar
Wat Mark Vletter doet, is vergelijkbaar. „Het duurde wel even
trekken, terwijl het om je onderneming gaat. Niet om jou.”
22
BALANCEREN OP DE GROEICURVE Het begon negen jaar geleden
in een garagebox. Ondertussen zetelt MG Energy Systems in een groot pand in Leeuwarden. Hoe kan je groeien en tegelijk de aansluiting met de werkvloer behouden?
Door Wilbert Elting, foto Pepijn van den Broeke
Tijdens het interview gaat plots de telefoon van Mark Scholten,
voor en wonnen race op race. Rijen bekers staan er in het kan
samen met Gerard van der Schaar eigenaar van accuproducent
toor om dat te onderstrepen.
MG Energy Systems in Leeuwarden. Een productiemedewerker heeft een vraag over een bestelling. Scholten antwoordt kort en
Het idee groeide ondertussen uit tot een onderneming die sinds
zakelijk en legt zijn telefoon weg. Klaar voor de volgende vraag.
de oprichting in 2009 exponentieel groeit. Ieder jaar verdub belde tot nu toe de omzet, tot een kleine 3 miljoen euro op dit
Het is geen bijzonder voorval in een gesprek met een onder
moment. Het personeelsbestand dijde uit naar veertien man,
nemer. Maar het is wel tekenend voor de groei die MG Energy
exclusief stagiairs en afstudeerders en in negen jaar tijd verhuis
Systems de afgelopen jaren doormaakte. Nog niet zolang
de het bedrijf drie keer.
geleden had deze situatie zich namelijk niet voor kunnen doen. Scholten was toen nog zelf de productiemedewerker. „In de
MG Energy Systems bouwt accu’s op basis van lithiumIon
beginjaren schreef ik nog de eerste versies van de software.
en levert daarbij een systeem dat de batterijen bewaakt en
Gerard is meer van de mechanica, hij heeft de hele ombouw
beschermt zodat het een veilig, betrouwbaar en eenvoudig te
ontworpen. En we hadden al snel een afstudeerder,
installeren systeem is. De systemen spelen een belangrijke rol
Wilco, die het ontwerp van de electronica voor het batterij
in de overgang van fossiele brandstoffen naar elektrische aan
managementsysteem op zich nam en na zijn afstuderen bij
drijving. Hun accu’s liggen bijvoorbeeld in superjachten en
ons in dienst is gekomen. Samen zetten we de batterijen en
vervangen daarin de generator of accu’s op basis van lood die
managementsystemen in elkaar.”
veel meer ruimte en gewicht innemen.
MG Energy Systems ontstond in de wereld van het zonneboot
De Leeuwarders leverden ook de accu’s voor de elektrische
racen. Scholten en Van der Schaar, op dat moment studie
auto’s van de Amerikaanse startup Detroit Electric, werken
genoten, ontwierpen zelf een boot en alle bijbehorende onder
aan grote containers met honderden accu’s die bij een zonne
delen. Door gebrek aan een goed batterijsysteem ontwikkelden
park geplaatst kunnen worden om energie op te slaan als er
ze er zelf één, die nog steeds als basis gebruikt wordt voor de
overcapaciteit is en te leveren aan het net als de vraag het aan
huidige producten. Met hun innovatie bleven ze de andere boten
bod overstijgt en bouwden voor Rederij Doeksen een highend
23
batterijsysteem waarmee de boegschroeven van de nieuwe
de consumentenmarkt. Dat bijt elkaar niet.”
veerboten naar Vlieland en Terschelling worden aangedreven.
Door de groei is de rol van Scholten en Van der Schaar in het
„Het zijn heel verschillende projecten”, zegt Scholten. „Maar we
bedrijf veranderd. „We staan iets meer op afstand van het
kiezen wel altijd zo dat er ook voor ons iets te leren is.”
productieproces. Het gaat nu ook om het leiden van het bedrijf.” Of Scholten dat jammer vindt? „Dat zou ik niet zo zeggen.
Aan de energietransitie danken ze voor een deel hun succes.
Natuurlijk, techniek dat kriebelt nog altijd. Maar er zijn nu nieu
„En die transitie is tegelijk onze drive”, zegt Scholten. „We willen
we uitdagingen. Als we een
laten zien wat er op dit moment kan met duurzame energie en de
klant helpen bij het oplossen
huidige technieken. Dat doen we met de zonneboten en met ons
van een probleem, dan geeft
bedrijf. Dat spoort ons ook aan om telkens door te ontwikkelen.
dat ook voldoening.”
We kwamen in 2009 uit onze garagebox na een heel ontwikkel traject en hadden een product. Maar vanaf daar is het eigenlijk
Uiteindelijk moet het
gaan lopen. Er zijn telkens nieuwe toepassingen bijgekomen.
personeelsbestand van
En het geld dat we daarmee verdienden is voor een groot deel
MG Energy Systems groeien
weer naar ontwikkeling gegaan.”
naar dertig man met bij behorende omzet. Scholten
Het is belangrijk aansluiting met de werkvloer te houden
De groei werd in het begin vooral aangejaagd door Victron
verwacht dat er vooral meer
Energy dat wereldwijd omvormers verkoopt en voor haar
productiemedewerkers
systemen accu’s van MG Energy Systems gebruikt. En dan is er
bij zullen komen. Zullen
nog Tesla. Naast bouwer van elektrische auto’s ook actief op het
hij en Van der Schaar dan
gebied van accu’s. Het klinkt als concurrentie maar Scholten
nog meer manager worden? „Deels wel. Maar ik denk dat het
ziet dat niet zo. „Ik denk eerder dat het andersom is. Zij helpen
belangrijk is dat je aansluiting houdt met wat op de werkvloer
ons juist vooruit. Door Tesla is er heel veel aandacht gekomen
gebeurd. Als die balans er niet is, kan je het bedrijf niet goed
voor energieopslag. En daar profiteren wij ook van mee. Boven
leiden. Dat is wel iets waar we over nadenken nu. Hoe gaan we
dien richten wij ons op de industrie en scheepvaart en Tesla op
verder als we nog groter worden?”
24
Groeien zonder je identiteit te verliezen. In 25 jaar ontwikkelde BPZ in Tynaarlo zich tot één van de grootste spelers op de Nederlandse markt voor binnendeuren. Toch werd er niet getornd aan de belangrijkste pijler: de waarden van het familiebedrijf.
GROEI BLIJFT IN DE FAMILIE Door Jasper de Vries, foto Pepijn van den Broeke Hoe je het ook wendt of keert, wanneer je groeit als bedrijf komen er veranderingen.
Het werd tijd om stappen te maken in het professio
„Je wordt groter en dus wordt je bedrijf anders. Toen ik hier kwam, en dat is veertien
naliseren van de organisatie. Vooral de visie en
jaar terug, waren we met acht mensen. Nu zijn we met 45. Alleen al de personeels
structuur waren wegens de groei naar de achter
planning is daarmee volledig over de kop gegaan. En dan praat je over slechts een klein
grond gedrukt. Een traject van een jaar binnen het
deel van de gevolgen van hard groeien.”
bedrijf zorgde ervoor dat het vooral een familie bedrijf bleef. „Dat betekende een platte organisatie
Het zijn de woorden van Matthijs Zomer, directeur van BPZ (Bouwprodukten Zomer).
structuur, maar wel beter georganiseerd. Groei is
Want hard groeien deed zijn bedrijf dat gespecialiseerd is in binnendeuren absoluut.
heel mooi, maar je organisatie moet er van binnen
En dat doet het door vader Thijs Zomer opgerichte bedrijf nog steeds.
wel mee kunnen dealen. En daarbij bedoel ik ook dat je de kern van het bedrijf niet uit het oog moet
Waar het jaren terug heel normaal was om een deur, hang en sluitwerk, glas en een
verliezen. Daar zijn we veel mee bezig.”
monteur van verschillende partijen in te kopen, biedt BPZ sinds 2006 het complete pakket aan. Alles van één partij. Deuren, hang en sluitwerk, kozijnen, beglazing,
Dat doen ze door verschillende partners te zoeken
montage en onderhoud. Met name voor binnendeuren.
met hetzelfde DNA. Na de strategische keuze om Van Vuuren over te nemen, nam BPZ de afgelopen
Het totaalconcept bleek de basis van de groei die BPZ vanaf 2013 heeft doorgemaakt.
jaren nog meer partijen uit de productieketen onder
„Wij wilden toen ons concept landelijk weg gaan zetten”, vertelt Zomer. „Vanwege
hun hoede. Nadat in 2016 voor de service rondom de
Rendement is belangrijk, maar ook een goede sfeer waarin veel gelachen wordt
scherpe rayonafspraken
deuren werd geparticipeerd in Deurplus, volgde dit
met onze deurenleveran
jaar de participatie in Harryvan Kozijnen in
cier mochten we enkel de
Slochteren. Om elke deur komt immers een kozijn.
drie noordelijke provincies
Het is een duidelijke strategie. „Wij zoeken partner
bedienen. Terwijl lange
schappen om nieuwe dingen te kunnen doen”, legt
gesprekken met onze
Zomer uit. „Zo groeien we steeds wat verder, zonder
leverancier tot niets leken te
dat wij bij BPZ zelf zo groot worden dat we te ver
leiden, klopte deurenfabriek
van onze waarden af komen te staan. Onze partners
Van Vuuren in Grou ineens
groeien mee. We zijn altijd mede aandeelhouder: wat
bij ons aan. Zij zijn één van
we gezond vinden is dat we voor 50 procent eigenaar
de vier grote deurenfabri
zijn van een bedrijf.”
kanten in Nederland en
„Het mooie is dat het niet puur BPZ is dat enorm
werkten al landelijk. Of we
gegroeid is. Eigenlijk zijn we een grote organisatie,
niet met hen wilden samen
maar iedere partner heeft een eigen directeur. De
werken.”
vent runt de tent. Als je echt groeit, ontkom je er op een gegeven moment niet aan dat je bedrijf wat meer
Van Vuuren was op dat moment vanwege onderproductie een verliesgevend bedrijf.
gelaagd wordt. Toch heb ik dat liever niet. Ik wil ook
BPZ besloot de deurenfabrikant volledig over te nemen. Een strategische keuze.
onder de vijftig werknemers blijven. Dat klinkt niet
Het hek naar de rest van Nederland ging open. „Sinds die overname is de groei er echt
erg ambitieus, maar als je met meer dan vijftig men
ingekomen. In 2014 maakten we een omzetgroei door van maar liefst 40 procent.
sen bent, krijg je veranderingen binnen je bedrijf.”
We namen Van Vuuren eind 2013 over en binnen een jaar ging het van verlies naar winstgevend.”
„We hebben een enorme groei doorgemaakt, maar hebben het leuk weten te houden door participaties
Een hosannaverhaal, zo lijkt het. Toch is de waarheid genuanceerder. Zomer: „Die
aan te gaan. Want als je de hele club samen bekijkt,
40 procent omzetgroei was veel te veel. Onze organisatie kon dat absoluut niet aan.
zit je op 180 werknemers. Zo blijven wij als BPZ
We gingen heel Nederland van deuren voorzien en kregen projecten die we hier in het
toch echt een familiebedrijf. We houden ons vast
Noorden nog nooit hadden gezien, laat staan gemaakt. We moesten veel nieuwe men
aan onze waarden. Natuurlijk vinden we een goed
sen aannemen. Die zet je niet even op een stoel en ze draaien lekker mee. Ze moesten
rendement belangrijk, maar ook een goede sfeer
worden ingewerkt, maar het was ontzettend druk. Te druk. Dan worden er fouten ge
waarin veel gelachen wordt. De vrijdagmiddagborrel
maakt. Qua omzet maakten we een enorme groei, maar we verdienden geen klap extra.
is wekelijkse prik, net als dat we eens in de twee jaar
Ons rendement was hetzelfde als het jaar ervoor. Dat kan nooit de bedoeling zijn.”
met z’n allen vijf dagen op vakantie gaan.”
25
Matthijs Zomer
Thijs Zomer
ADVERTENTIE
26
Hij heeft niet de behoefte met zijn site boven in de Google-ranking te staan, Aise de Groot van BeSalesWise vindt liever zelf z’n klanten. Hij gelooft in duurzame klantrelaties en bij iedere training geldt: jezelf zijn en mogen blijven, de kracht van persoonlijk contact en de juiste motivatie.
‘Persoonlijk contact is nieuwerwets’ „Ik heb de leukste aspecten uit mijn werk verzameld en daar help ik nu organisaties en mensen mee.” Aise de Groot van BeSalesWise ondersteunt bedrijven en organisaties in het verbeteren van ‘sales & business’. Hij werkt vanuit het Noorden samen met het Amsterdamse Bureau Spraakwater, dat zich met name richt op training van communicatieve vaardigheden. „Ik vind het mooi mensen te helpen bij hun persoonlijke ontwikkeling, voor groepen men sen te staan, gespreksleider of dagvoorzitter te zijn, bedrijven te ondersteunen bij teambuilding, accountmanagement, verkoopverbetering, bij klant en probleemoplossingen en bij verbetering van hun communicatie.” De basis is z’n commer ciële en brede ervaring in tal van (internationale) management en directiefuncties bij onder meer Neopost, M&G Group en Accell, een rustige uit
straling en z’n overtuiging mensen te respecteren. Wat onderscheidt hem? „Ga mee in het ritme van mensen, heb respect voor elkaar. Dat is de basis om te werken en te leven. Daarom doorgrond ik de bedrijven waar ik mee samenwerk en zorg ik ervoor uitgebreid kennis te maken met de mensen van een bedrijf. Ik kijk vanuit de strategie en verdiep me in af delingen, de mensen en hun werk, ik ga mee het veld in om hen en hun klanten te leren kennen, te kijken wat er speelt. Daarna kijk ik hoe we verder gaan. Doelstellingen formuleren en met praktijk cases die bij het bedrijf passen aan de slag gaan, ik maak programma’s op maat.” „De mindset om mee te gaan in training en coaching is belangrijk, want als het buikgevoel niet goed is, heeft praten geen zin. Het draait
altijd om persoonlijk contact, net als mijn over tuiging dat mensen zichzelf mogen zijn en blijven. Neem de tijd voor elkaar. Ja, het zijn soms bijna tegeltjeswijsheden en daarom werk ik daar letter lijk mee; vat eens samen wat jou of jullie drijfveer is, wat past bij jou? Ik wil mensen aan het denken zetten en laten ervaren dat trainen leuk is. Samen de uitdaging aangaan en ergens naar toe werken.”
aisedegroot@besaleswise.com www.besaleswise.com
27
vervoer?”, vroeg een dame uit het publiek. Daarop stond de trendwatcher heel even met de mond vol tanden. Hij had uitgebreid verteld over auto’s op afroep, die bovendien zelfrijdend en elektrisch waren. Over vliegende auto’s. Over de hyperloop, die passagiers in een soort buizenpost in een uurtje van Amsterdam naar Berlijn kon schieten. Maar dat waren allemaal private bedrijven. Had hij iets over het hoofd gezien? Nee, natuurlijk niet. Openbaar vervoer, dat bestond eigenlijk nu al niet meer. NS en Connexxion en zo, dat zijn toch ook gewoon bedrijven? „Mevrouw”, antwoordde hij, „als de overheid een hyperloop zou bouwen, dan moest er bij elke dikke boom een station komen en zou het kaartje niet meer dan een euro mogen kosten. Dat werkt natuurlijk niet.”
Daar kwam de trendwatcher mee weg, want iedereen is het erover eens dat de overheid niet moet ondernemen. De overheid moet niet „op de stoel van de ondernemer gaan zitten”, of „bedrijfje gaan spelen met belastinggeld”. Want dan gaat het natuurlijk mis. Zoals bij... eh... nou ja, zoals in de Sovjet-Unie!
BELEGGERS ONTTREKKEN GELD AAN HUISVESTING
Het is vreemd en jammer dat we maatschappelijke bedrijven direct associëren met de inefficiënte Sovjetbureaucratie. Alsof een bedrijf alleen efficiënt en effectief kan zijn als het naar maximale winst streeft. We hebben in Nederland juist een rijke traditie in dit soort bedrijven: woningcorporaties, pensioenfondsen, veel scholen, universiteiten, ziekenhuizen en bibliotheken – allemaal begonnen als niet-staatsbedrijf en als niet-commerciële onderneming, maar als „collectief particulier initiatief” zonder winstoogmerk. Al dan niet met een steuntje in de rug vanuit de overheid, omdat ze het algemeen belang dienen.
Uber automatiseert taxivervoer en brengt het online. Maar het blijven individuele ritten met halflege auto’s. De technologie leent zich echter ook uitstekend voor het
organiseren van collectief vervoer. Denk aan de Turkse dolmus of de Indonesische bemo, maar dan zonder vaste route. Een zelfrijdend busje, op te roepen via een app en gestuurd door slimme algoritmes die constant afwegingen maken tussen wachttijd, reistijd en bezettingsgraad. Veel efficiënter,
Ronald Mulder Ondernemer en econoom. Man van weinig woorden.
veel minder blik op straat en veel minder energieverbruik. Maar net als bij gewoon openbaar vervoer werkt dit vooral goed als er één aanbiedende partij is, en geen tien. Dit kun je dus het beste collectief organiseren.
Of neem de woningmarkt. Er is geen markt die zo gereguleerd, gefragmenteerd en anderszins verstoord is als de woningmarkt. Toch laten we woningcorporaties geen vrije sector huurwoningen bouwen, waar een groot tekort aan is, want dat zou de markt verstoren. In plaats daarvan laten we
@ronaldmulder
het over aan projectontwikkelaars, die de woningen vervolgens verkopen aan, veelal buitenlandse, beleggers. Het geld dat deze partijen hieraan verdienen wordt aan de volkshuisvesting onttrokken. Als het bij woningcorporaties terecht was gekomen, had het gebruikt kunnen worden voor sociale woningbouw of studentenhuisvesting. Dat zou maatschappelijk gezien een betere uitkomst zijn.
Misschien moeten we eens af van het idee dat ‘de vrije markt’ een doel op zich is. Het kan een middel zijn om maatschappelijke doelen te bereiken. Maar soms zijn er betere middelen.
COLUMN
„En hoe ziet u de toekomst van het openbaar
PRO+ LET OP:
DENK AAN UW INVESTERINGSAFTREK 2017!
250 bedrijfswagens uit Frankrijk met 25 tot 40% korting
0% rente op de financiering en de hoogste inruilprijs
DE EERSTE 110 AL VERKOCHT! Kijk voor meer informatie op: www.abdrenault.nl/uitverkooplocatie Welkom bij ABD
UITVERKOOP Genoemde actie alleen geldig bij ABD Renault. Niet geldig in combinatie met andere(landelijke) acties. Drukfouten voorbehouden.
‘s Avonds langskomen? Dat kan! Maak een afspraak via tel.: 058 303 10 50
Leeuwarden
Elzenstraat 1 - 058 303 10 50
TEGENOVER ABD RENAULT IN LEEUWARDEN Aflevering op alle vestigingen mogelijk.