Maart | editie Friesland
Eelde is en blijft een kleine luchthaven Marco van de Kreeke
ADVERTENTIE
2
‘Meer bewustzijn en de meerwaarde van ICT leren zien’
Yttzen Terpstra en Robert Procee
Zorgen moet je doen, niet maken. Een mooie tegelwijsheid, maar geldt het ook voor data? Voor steeds meer bedrijven is data het meest vitale en waardevolle bezit. Hoe zorgen wij voor onze data? ViaData’s Ytzen Terpstra over bewustzijn en meerwaarde. De zorgen: „Alles draait om data, die mag niet gecompromitteerd worden.” De kansen: „Onderzoek welke meerwaarde ICT voor jouw bedrijf kan betekenen.” Met algemeen directeur Ytzen Terpstra van het Heerenveense ViaData praten over het belang van data, betekent zoeken naar de balans tussen optimaal beveiligen en met technologie waarde toevoegen aan je business. Maak je je zorgen? „Ja, ik denk dat we in z’n algemeen bewuster moeten omgaan met belangrijke gegevens van onszelf en onze bedrijven. Bij grote bedrijven heb ik die zorgen minder, maar bij veel bedrijven betwijfel ik of ze zich altijd bewust zijn van de risico’s. ICT wordt steeds complexer, beveiliging dus ook. De waarde van bedrijven zit in steeds grotere mate in data over hun diensten, kennis, producten en processen. Het is van steeds groter belang om de goede mensen in huis te hebben die de verantwoordelijkheid voor data aankunnen; op het vlak van infrastructuur, op gebruikers niveau en op het gebied van beveiliging. Up to date blijven vergt steeds meer kennis, tijd en alertheid. Je kunt dat er steeds moeilijker bij doen, zeker als het om beveiliging gaat.” Zijn we te makkelijk? „Mensen zijn nu eenmaal een beetje laks, ja. Wees je bewust van wat je thuis, op je werk en in je bedrijf doet. We maken van steeds meer apparaten gebruik: mobiele telefoons, laptops, iPads, noem maar op. We gebruiken steeds vaker een applicatie om iets te doen en het is lastig je voortdurend af te vragen of en hoe veilig je bezig bent. De wetgever staat toe dat mensen privé
dingen mogen doen tijdens het werk, ook zijn mensen vaak thuis nog bezig voor hun bedrijf. Dat betekent wel dat je meer risico loopt als je niet alert blijft op wat je doet, wat je bekijkt en wat je in je mail opent.” „Ik hoor mensen vaak zeggen ‘ik heb niets te verbergen’ als reden om overal maar gegevens achter te laten. Maar weet je waar, wanneer en aan wie jij welke gegevens achterlaat en wat er mee gebeurt, besef jij hoe waardevol data kunnen zijn, vraag je je weleens af waarom een bepaalde app gratis is en hoe snel en slim een computer
‘Met ICT meerwaarde genereren voor je business’ gegevens kan combineren? Realiseer je dat data eigenlijk niet zichtbaar is en computercriminali teit big business is geworden: er gaat enorm veel geld in om en de pakkans is bijzonder klein.” Data van ieder bedrijf in de cloud? „Juist door de enorme snelheid waarmee techno logie verandert en verbetert en met de weten schap dat ook criminelen steeds beter van techno logie gebruikmaken, zeg ik ja. Je loopt minder risico als je je data elders onderbrengt. Ik schat dat zo’n vijftig procent van alle MKBbedrijven hun dataopslag nog in eigen huis heeft en ik vraag me af hoe veilig dat is.”
Je meest kostbare bezit? „Het is net als met geld in je oude matras of in de kluis van een bank. Ook die kluis kan uiteindelijk beroofd worden, maar dan is het wel het risico van de bank, die bovendien net als wij voort durend gecontroleerd wordt op inspanningen om inbraak te voorkomen. Zelfs Microsoft zegt: ‘We gaan er vanuit dat we niet in alle gevallen hackers tegen kunnen houden, maar van belang is dat we op zo’n moment adequaat reageren. Over hoe meer verschillende data wij beschikken, hoe beter wij patronen kunnen herkennen en hoe sneller en beter we in staat zijn om afwijkingen op te sporen en erger voor onze klant te voorkomen. Denk daarbij aan creditcard fraude’. En ik denk dat ook vanuit verzekeringsoogpunt vaker gekeken zal worden naar wat jij zelf hebt gedaan om zorgvuldig en veilig met je waardevolle bezit om te gaan. Want dat is wat data betekent voor steeds meer bedrijven: je meest kostbare bezit.” „Veel meer bedrijven kunnen technologie en kennis van technologie inzetten om hun eigen business te professionaliseren of uit te breiden. ICT kan enorme meerwaarde genereren als je leert er slim gebruik van te maken en dat wordt nog te weinig gezien. ‘Hoe bereik ik mijn klant, hoe kan ik mijn klant van dienst zijn en tevreden stellen’, het zijn vragen waar ICT een steeds groter aandeel in heeft. Daarom willen wij met onze kennis en oplossingen bedrijven ontzorgen in die toenemende kracht van automatisering, zodat zij zich beter en met een gerust hart kunnen concentreren op waar ze het beste in zijn.” www.viadata.nl
03
NOORD-NEDERLAND ALS LANDSDEEL BESTAAT NIET, TOP DUTCH WEL T
op Dutch is een succes en ook weer niet. De invulling van die conclusie hangt af van
waar je op rekent als je het over Top Dutch hebt. Gaat het over de mogelijke komst van de Tesla-batterijfabriek dan is het maar afwachten of de marketingcampagne ooit tot succes zal leiden. Het is onbekend wat Tesla-eigenaar Elon Musk aan faciliteiten vraagt en dus is er nog geen zinnig woord over de komst van het Amerikaanse concern te zeggen. Maar, ter geruststelling, dit geldt voor al die honderden regio’s in Europa die naar
Het citaat ‘Eelde is en blijft
de gunsten van Musk dingen.
een kleine luchthaven’
Top Dutch is absoluut een succes als het om het imago van Noord-Nederland gaat.
op de voorpagina van deze
De campagne heeft duidelijk gemaakt dat het Noorden minister Kamp helemaal niet
ondernemersbijlage is een uitspraak
nodig heeft om bij Musk en de zijnen op het netvlies te komen. Een mondige
van Marco van de Kreeke, directeur
Twittercampagne etaleerde noordelijke durf.
van Groningen Airport Eelde.
Noord-Nederland als landsdeel bestaat niet, maar Top Dutch wel. Campagneleider
De uitspraak is terug te vinden
Gerard de Boer legt het uit in deze editie van noordz.
op pagina 13 van deze bijlage
colofon noordz is een ondernemersbijlage
Inhoud
van NDC mediagroep
04 Samenstelling: Bouke Nielsen Eindredactie: Gerda Douma,
08
Kort & Prachtig Over de startups Blue Falcon en Young Business Award
Janna Zuiderveld, Roel Snijder Vormgeving: Marc Bos
Top Dutch kiest zorgvuldig het momentum Gerard de Boer duidt de marketing voor Noord-Nederland
11
De Noordelijke Stelling Panel over de verkiezingen
Advertenties /
12
telefoon 050-5844994
14 18
Doe iets met al die data Ondernemers hebben heel veel data beschikbaar
Reacties:
22
De ware beleving van een Friese startup-adviseur Maaike van der Post kent noordelijke wereld van startups
telefoon 050-5844256 / 0582845477
Airport Groningen: klein maar fijn In Kopenhagen op zoek naar nieuwe kansen
specialsales@ndcmediagroep.nl
e-mail bijlagen@ndcmediagroep.nl,
De 5 do’s en 5 don’ts bij social media Hoe bereik je succes op Facebook, Twitter en LinkedIn
Branded content:
24
Er was maar een de baas bij Body & Fit: de klant Webshop voor sportvoeding voor tientallen miljoenen verkocht
Volg noordz ook online op het blog www.noordz.nl
27
De blockchain is van iedereen en niemand Ronald Mulder, nieuwe columnist en man van weinig woorden
04
05
TESLA-CAMPAGNE:
KWESTIE VAN MOMENTUM Weinig marketingcampagnes hebben de tongen
zo los gemaakt als die van Top Dutch, de lobby om de batterijenfabriek van Tesla naar Noord-Nederland te halen. Momentum is alles, legt campagneleider Gerard de Boer uit. Door Jean-Paul Taffijn, foto Pepijn van den Broeke
De duimpjes gaan enthousiast omhoog als Corjan van der Veen uit Zuidlaren door de Teslafabriek in Palo Alto loopt. Ze kennen hem allemaal, lijkt het wel. Ze kennen de tekst op zijn groene T-shirt: ‘Hi Tesla. We Are Top Dutch’. Dat moet een bizar gevoel zijn. Dat een groepje mensen uit het verre Noord-Nederland zo veel aandacht kan trekken in het Amerikaanse walhalla van de elektrische auto. „Momentum. Dat hebben we gepakt”, vertelt Gerard de Boer. De eigenaar van marketingbureau Initio in Groningen is campagneleider van Top Dutch. „Alles viel samen en wij hebben daar heel goed op ingespeeld. Nu is het zaak het momentum te behouden.” Wat is dat eigenlijk, momentum? Letterlijk vertaald uit het Latijn kom je tot ‘moment’. In navolging van de Britten hebben wij daarvan gemaakt: stuwkracht. Of eigenlijk: een kansrijke situatie die zich maar tijdelijk voordoet. En dat laatste is volledig van toepassing op de campagne Top Dutch. De directe aanleiding vormde een kort twitterbericht. Het was Tesla-baas Elon Musk zelf die op 3 april vorig jaar, even na drie uur ’s middags lokale tijd, dit bericht de wereld in zond: ‘We will need to build a factory in Europe to serve long-term regional demand as Fremont reaches max capacity.’ Bats. Daar staat het. Tesla zoekt een plek in Europa om een fabriek te bouwen. Waarom zou Musk dat niet in Nederland doen. Of beter nog: in Noord-Nederland. „Dit zijn van die kansen, die je met gemak aan je voorbij kunt laten gaan. Maar het idee prentte zich in mijn hoofd, en ook in dat van andere ondernemers en politici uit de regio. Hier moeten we werk van maken, vonden we.” Dat vonden nog honderden ondernemers en politici uit de rest van Europa, getuige de reply’s die Musk op zijn oproep ontving in de dagen erna. Dus begon het grote denken, het afwegen, het naleven van theoretische marketingprincipes met toevoeging van eigenheid. Noord-Nederlandse eigenheid. In no-time bestond een whatsapp-groepje met daarin creatieve geesten, beslissers en kenners. Allemaal mensen die overtuigd waren van één ding: we moeten het momentum pakken, een manier vinden om een onuitwisbare indruk te maken bij de jongens van Tesla. Hen verrassen. Daar ging het om. ››› 06
06
05 ››› „Wat je dan doet? Je probeert als het ware in het hoofd te kruipen van Musk en de zijnen. Stel dat ik ergens in Europa een accufabriek zou willen neerzetten. Welke argumenten zouden me dan over de streep trekken? Door wat afstand te nemen, van boven op ons eigen gebied te kijken, ontdekten we meer en meer dat wij in Noord-Nederland eigenlijk heel veel mee hebben. En dan is het zaak die voordelen zo voor het voetlicht te brengen, dat ze beklijven.” Daar gebruikte Top Dutch een riskant marketingmiddel bij: humor. „Ja, maar wel op zo’n manier dat je er niet veel mensen mee verveelt, laat staan voor het hoofd stoot. We maakten geen grappen. Het zijn intelligente kwinkslagjes. De humor zat hem meer in ons bombardement aan berichten dat bijna niemand kon ontgaan.” Als je het over momentum hebt. De bedenkers van Top Dutch verzamelden in korte tijd de twitteradressen van alle belangrijke mensen bij Tesla, maar ook van de toplagen van toeleveranciers, de universiteit en bestuurders in Californië. Precies op het moment dat minister Henk Kamp een publiek van Teslabestuurders in Palo Alto toesprak, werd in Groningen op de ‘send’-knop gedrukt. „Dat moet geweldig geweest zijn. Al die toehoorders zaten opeens op hun telefoon te kijken tijdens de speech van Kamp. Hoeveel mensen je bereikt, telt niet. Hoe bereik je de mensen die tellen. Daar gaat het om.” De minister liet later weten niet erg blij te zijn met die actie. „Tja. Wij hebben eerst uit alle macht geprobeerd om hem te vergezellen op
Dit zijn van die kansen, die je met gemak aan je voorbij kunt laten gaan
zijn lobby-reis. Maar dat mocht niet. Nou, dan moet je dus wat anders verzinnen.” De allereerste elektrische auto. Die afbeelding kregen op hetzelfde moment 240 vice-presidents van Tesla en nog honderden bestuurders uit de regio daar. Siebrandus Stratingh reed er in 1834 mee door de straten van Groningen. ‘Let’s bring the electric car home’ luidde de begeleidende tekst in de tweet. Doordacht voorwerk zorgde ervoor dat de website heel goed vindbaar was. Berichten naar nieuwszenders leidden tot de verdere verspreiding van de campagne. De vorm van zo’n succesvolle campagne (dat is-ie, blijkt onder meer uit hoe vaak mensen uit Palo Alto de website van Top Dutch bekeken) is essentieel. Maar zonder goede inhoud heb je niets. En ook daarin wijkt de campagne af. Het gaat niet over auto’s. Het gaat over duurzaamheid, over het gebied als stopcontact van Nederland, over één van de jongste steden van de wereld, over toerisme, over ruimte, over de loyale arbeidsbevolking. Over wat Elon Musk volgens de campagneleider van belang vindt. Top Dutch is bezig zich te ontwikkelen tot merk, tot uithangbord van Noord-Nederland dat graag internationale bedrijven ontvangt. De eerste voorlopige successen zijn al te melden. „Drie mega-technologiebedrijven tonen interesse in ons gebied. Omdat ze de campagne hadden gezien.” Dat is het momentum pakken.
ADVERTENTIE
07
‘Ondernemen, iedere dag weer’
Martin Hozeman
De Gjaltema Groep: 765 hoogwerkers, 155 auto’s, 130 vaste medewerkers, 3 vestigingen in Groningen, Leeuwarden en Moerdijk. Koos Gjaltema is de drijvende kracht achter de Gjaltema Groep. Met een rasondernemer in gesprek over samen groot worden en de overzichtelijke spelregels van leven en werken. Met hard werken en blijven nadenken kun je groot worden in steigerbouw, hoogwerkers en materieelverhuur. Koos Gjaltema bewijst het al meer dan veertig jaar, met Groningen als thuisbasis en Leeuwarden en Moerdijk als tweede en derde vestiging. In 2014 nam hij Exact Materieelverhuur in Groningen, Sneek en Schagen over en later dat jaar Manfred van Dijk in Veendam. Wat doet Gjaltema beter? „Korte lijnen en goede service. Investeren in relaties. Afspraak is afspraak. Problemen direct oplossen. We doen het met elkaar, altijd al gedaan. Samen kun je groot worden.” Koos Gjaltema houdt van korte antwoorden. Hij doet niet zoveel meer, zegt hij energiek. „Ik heb geen vaste plek, het begint te klein te worden.” Hij legt uit dat een kantoorgebouw hem niet zoveel doet, luxe hoeft niet. „Ik kom ’s morgens vroeg om de betalingen te doen, dan ben ik op tijd weer weg. Dan ga ik kijken waar ik kan helpen, kijken of we iets moeten oplossen.” Het afgelopen jaar is er fors geïnvesteerd in nieuw materieel en dit jaar wordt het niet anders. „We kopen groot in. En we zijn nog niet klaar. We ontwikkelen nu, als eerste in de steigerbouwmarkt, engineering software in aanvulling op de bestaande programma’s. Als ik moet kiezen tussen nieuwe wagens of een groter kantoor… Op wagens draai je een mooi rendement.”
Op Industrieterrein De Hoogte kun je moeilijk om Gjaltema heen. Grote terreinen met kantoren en loodsen, overal activiteiten en hoogwerkers en materieel in de huisstijl oranje. Meer dan veertig jaar bestaat zijn bedrijf. Met soms een down, maar over de lengte der jaren vooral ups. „Als je een keer lastig zit, weet je weer waar het om draait. Als het alleen maar goed gaat, is het niet goed.”
‘Er zijn spelregels in het leven’ Is er veel veranderd? „Het werk van de steigerbouwer is veranderd. In de goede zin. Mede door wet- en regelgeving is de veiligheid toegenomen. Ongeschoold werk is doorontwikkeld naar technisch hoogwaardig bouwen met professionals. We geven zelf op leidingen en hebben eigen veiligheidsmensen. Materieel wordt nu extern gecontroleerd en voldoet aan de zwaarste kwaliteitseisen. Door voorschriften die onveilig werken verbieden, bijvoorbeeld het verbod om met ladders te werken en de vragen rondom aardbevingsschade, is onze expertise en het aanbod mee veranderd.
In zakelijk opzicht moet je steeds beter opletten. In de achterliggende jaren waren er nogal eens faillissementen, waardoor je de rekeningen niet geïnd kreeg.” Zijn er nog goeie mensen? „Goeie mensen genoeg. We hebben ze ook hard nodig. Het werk in de bouw en in de industrie neemt toe. Helaas zijn technische opleidingen niet zo populair meer. Jonge mensen willen leiding geven of adviseren, maar vergeten dat ze ook moeten kunnen sturen. De visie op werk verandert, maar ach, dat is het verschil tussen generaties.” Een uur met Koos Gjaltema aan tafel zitten is een uur lang de voortdurende wisseling van pretoog naar een priemend onderzoekende blik zien. Soms schakelend naar bijna weemoedig, soms berustend en dan weer met een lach. Vaststaande feiten, sommige zaken zijn zoals ze zijn. „Er zijn spelregels in het leven. Lonen op tijd betalen en met de belasting moet je bij zijn. Niet opgeven, problemen zijn er om op te lossen. Afspraak is afspraak en je gaat door. Onder nemen, iedere dag weer.”
gjaltema.eu
08 KORT EN PRACHTIG
MKB’ER HEEFT ER WEER ZIN IN nieuwe klanten werven via zakelijk netwerk kanalen om nieuwe klanten te werven (% ondernemers)
De ondernemers van het midden- en kleinbedrijf (mkb) zijn positief over 2017, zo constateert ING Economisch Bureau. Het vertrouwen is zelfs niet eerder zo groot geweest de laatste jaren.
Zakelijk netwerk Mond-tot-mondreclame Beurzen/congressen Koude aquisitie
De zzp’er beleeft de groeiende economie nog wat terughoudend
Eigen website
vanwege de ontwikkelingen rond de wet DBA (Deregulering
Tussenpersoon/platform
Beoordeling Arbeidsrelaties). De invoering en het uitstel van
Social media
die wet maakt dat de opdrachtgevers onzeker zijn.
Adverteren Brancheorganisatie
Nu het de mkb’ers weer voor de wind gaat is de focus gericht
Familie en/of vrienden
op groei. En dus ook op het binnenhalen van klanten. De meest
0%
20%
40%
gebruikte kanalen om die binnen te halen zijn het zakelijk
– middenbedrijf
netwerk en de mond-tot-mondreclame.
Bron: ing economisch bureau
Niet in alle sectoren is het vertrouwen even hoog bij
60%
80%
zzp’ers
detailhandel food, industrie en zorg meest optimistisch ondernemersvertrouwen naar sector
ondernemers. Die in de detailhandel food, industrie en zorg tonen het meeste vertrouwen.
kleinbedrijf
Detailhandel food Industrie
Vooral de brexit en krimp van de melkveestapel zorgen voor onzekerheid in de agrarische sector.
Zorg Zakelijke diensten Groothandel Horeca Bouw Transport Detailhandel non-food Landbouw 90 – Q1 2017
100
110
120
130
Q4 2016kleinbedrijf
Bron: ing economisch bureau
SOMS VRAGEN ZE NET NIET: WIL JE KOFFIE OF RANJA? De Young Business Award (YBA) bestaat nog maar drie jaar, maar is in-
waarbij een koker als het ware door een buis wordt gedrukt (denk aan
middels een startupcompetitie die in Nederland amper zijn gelijke kent.
buizenpost) en een snelheid van 1200 kilometer per uur bereikt. De Delftse
„Ik hoor van de mensen van Sprout en RTL ook dat het bizar is wat we hier
studenten wonnen onlangs in Silicon Valley een prototype-wedstrijd die
in zo korte tijd hebben neergezet”, zegt Niels Palmers van YBA.
uitgeschreven was door de bedenker van de Hyperloop, Elon Musk die tevens de eigenaar is van Tesla (energie en auto’s) en Space-X (ruimtevaart).
Is YBA zelf niet inmiddels de succesvolste startup van de YBA-competitie?
YBA is on-Drents groot geworden.
Palmers: „Op 28 maart is de eerste halve finale in Assen en zonder enige
Palmers: „Ja, het doet denken aan het verhaal van de TT. Dat was ook een
marketing begint het nu al te lopen. Er komen dit keer ook enkele toppers
rondje voor Drenten en op een gegeven ogenblik dacht iemand: laten we
onder de startups naar ons. Die komen meestal uit de Randstad. Die heb-
eens mensen van buitenaf uitnodigen. Achteraf is dat een goede gedachte
ben een ander niveau dan een startup uit Drenthe en dat is geen diskwali-
geweest.”
ficatie. De omgeving daar is professioneler en door die startups hierheen te halen krijgen ze hier met voorbeelden te maken, waaraan ze zich kunnen
Je bent blij met Hardt?
optrekken. Daar wordt het niveau hier ook hoger van.”
Palmers: „Er doen acht tot tien startups mee die regelmatig landelijke publiciteit halen. Wat we hier krijgen zijn de zwaargewichten onder de
Is het doel van YBA al bijna bereikt?
startups.”
Palmers: „Ik vraag me af of ik mijn doel ooit bereik. Ik wil altijd alles verdubbelen. Maar het allerbelangrijkste is dat we het niveau van de start-
Vorig jaar had je een winnaar van buitenaf en was er kritiek.
ups verhogen. Dat is in feite ons doel. We hebben nu een bedrijf als Hardt
Palmers: „Maar daar word je sterker van als je ernaar luistert. We moeten
in de halve finale in Assen. Dat is heel gaaf, want nu leert Hardt partijen
wel oppassen niet in eigen tuintje te blijven kijken. Ik heb ook wel eens de
in Noord-Nederland kennen. En als ze straks gaan produceren denken ze
neiging om met een grote mond op zulke kritiek te reageren. Er is altijd het
wellicht aan een partner uit Drenthe. Dat is pas toegevoegde waarde.”
gevaar dat ze je te jong vinden. Ik maak wel mee dat ze nét niet zeggen: wil je koffie of ranja?”
Hardt is het bedrijf dat is voortgekomen uit het studentenproject rond de Hyperloop van TU Delft. De Hyperloop is een supersnel vervoermiddel,
09
„
KORT EN PRACHTIG
GEEN VEILIG INKOMEN BIJ BLUE FALCON
QUOTE
Het is profijtelijk, als je wijs bent, om je onnozel voor te doen Aeschylus,
”
Griekse tragediedichter
Blue Falcon uit Groningen is wel een heel bijzondere startup. De zes ontwikkelaars werken aan een ‘sciencefiction rollenspelgame waar pen en papier bij nodig is’. Dat is wat voor gamers die opgegroeid zijn in het digitale tijdperk. Ze werken zich het apezuur. Van ’s morgensvroeg tot ’s avonds beuken om hun spel af te krijgen. „Hard werken, geen veilig inkomen, af en toe op een houtje bijten en maar hopen dat het goed komt”, typeert CEO Logan van Steenderen zijn werk.
Is de doorbraak nabij? „Ja, daar hopen we op. We hebben nog wel wat te doen. Veel schrijf
Wat doe je precies?
en designwerk. Het zou mooi zijn als we het voor de kerst op de markt te
„We maken een boek met spelregels. We hebben bij Blue Falcon een spel
hebben.”
leider, dobbelstenen en er wordt een verhaallijn neergezet waarop de spelers moeten reageren. Het is een gezelschapsspel. Het gaat niet via de
Gamers vormen een apart volkje binnen de startupwereld:
telefoon, je moet bij elkaar zitten. Het is veel praten, de gedachten worden
leven in armoe en azen op een cashcow.
geprikkeld.”
„Dat wisselt per bedrijf. Er zijn van die bedrijven die een game voor de telefoon maken en dan bakken vol geld beuren. Vier jaar later is zo’n bedrijf
Moet je spelletjesliefhebber zijn om dit werk te doen?
totaal veranderd, want het gaat alleen nog om het geld. Dat is hoe het niet
„Nogal. Zeker bij dit spel. Het moet voor iedereen behapbaar zijn. En het is
moet. Ons spel vertelt al dat we een andere insteek hebben. Iedereen beleeft
zo wetenschappelijk mogelijk. Ik heb via games geleerd hoe het licht werkt.
er plezier aan, maar het gaat ook over mensen die anders zijn: hoe red je je
In dit spel leer je dat soort zaken spelenderwijs.”
in de samenleving? Het is leren zonder dat er een leerdoel is. En sociaal.”
De stagair
Logan van Steenderen
Cesco Homminga
ADVERTENTIE
10
Meten is weten en het ‘meten’ van gebouwen, het in beeld brengen van technische gebreken en bijbehorende risico’s, is maatwerk. BouwScanPlus+ in Groningen is specialist op het gebied van constructieve veiligheid, brandveiligheid, onderhoud, energie en schade.
Harald Schonewille en Arjen Boltjes
‘Gebouwbeheer trekt te weinig lering uit veiligheidsrisico’s met grote impact’ Arjen Boltjes en Harald Schonewille leggen zich met BouwScanPlus+ (opgenomen in het register van Sertum, kennisinstituut voor Onderhouds deskundigen Vastgoed) met name toe op gebou wen en woningen uit de periode 1945 – 1975. Die gebouwen vertonen niet alleen gebreken, maar voldoen ook niet aan de huidige maatstaven. Alle reden dus voor een integrale inspectie en aanpak van deze (en andere) gebouwvoorraad, mede van uit de zorgplicht van eigenaren/beheerders. ‘De urgentie is hoog’ BouwScanPlus+ inspecteert gebouwen voor eigenaren en beheerders teneinde technische gebreken in kaart te brengen. Daaraan gekoppeld volgt een adviesrapport met scenario’s voor herstelmaatregelen en aanbevelingen en even tueel coaching en projectbegeleiding tijdens de uitvoering. „Het klinkt droog, maar de urgentie is hoog”, zeggen Boltjes en Schonewille. „We trekken te weinig lering uit ongevallen met grote impact, zoals branden en instortende balkons.” Inspectierobot kijkt onder de vloer „Gebouwen uit de periode tussen 1945 en 1975 verkeren vaak in slechte onderhoudsstaat, waar bij vooral de constructieve veiligheid punt van zorg is. Beton uit die periode is in veel gevallen van matige kwaliteit, waardoor de wapening in de vloer schrikbarend slecht kan zijn. Hierdoor ontstaan soms levensgevaarlijke situaties waarop nauwelijks wordt gecontroleerd. Daarom heeft BouwScanPlus+ zelf een inspectietool ontwik keld, waarmee vloeren veilig kunnen worden geïnspecteerd: een op afstand bestuurbare Inspectierobot.”
De BouwScanPlus+ Inspectierobot beschikt over diverse camera’s, waarmee de onderzijde van vloeren veilig en adequaat in beeld gebracht wordt. „Daarmee sluiten we risico’s voor onze gecertificeerde inspecteurs, zoals asbest, verstik king, bedwelming of elektrocutie uit en krijgen we live de onderhoudsstaat van de vloer in beeld.” Hoe zit het met balkons en galerijflats? Ook aan de buitenzijde treft BouwScanPlus+ problemen aan. „Denk aan uitkragende galerij vloeren en balkons. Je weet niet wat je ziet, de wapening is vaak aangetast door chloriden die makkelijk in het poreuze beton kunnen dringen, voornamelijk afkomstig uit strooizout. Niet voor niets moeten gebouweigenaars op uiterlijk 1 juli 2017 de verplichte inspecties hebben laten uit voeren, mede naar aanleiding van ongevallen zoals in Leeuwarden in 2011. De recente berichten omtrent onveilige balkons in Breda onderstrepen deze noodzaak nog eens. En, vreemd genoeg, veel balkons en galerijvloeren zijn nog steeds niet geïnspecteerd. Laat staan dat er gewerkt wordt aan een veilige oplossing.” Nulmetingen voorkomen discussie Claims komen steeds vaker voor. Werkzaam heden, zoals de aanleg van geluidswallen en hei werkzaamheden, kunnen schade veroorzaken aan de bebouwde omgeving. BouwScanPlus+ voert nulmetingen uit, waarbij de staat van gebouwen in de omgeving in beeld wordt gebracht en vast gelegd bij de notaris. Hierdoor kan bij discussie over een eventuele schadeclaim uitsluitsel worden gegeven of het om een terechte claim gaat.
Hoe staat het met brand- en vluchtveiligheid? De voorschriften voor bestaande gebouwen zijn in het algemeen laag. Toch zijn er veel gebouwen in Nederland die hier niet aan voldoen. Vooral betreffende brand en vluchtveiligheid signaleert BouwScanPlus+ vaak gebreken, als je bijvoor beeld kijkt naar de WBDBOeis. In wanden en vloeren zitten met regelmaat openingen en er voeren leidingen doorheen zonder brandweren de afdichting. BouwScanPlus+ stelt middels een Bouwbesluittoets eerst de eisen vast waarna inspectie plaatsvindt. „Wij hebben voor een grote woningbouwvereniging recent een wooncomplex qua brandscheidingen aangepakt, en deden ook de projectbegeleiding. Niet alleen is onze op drachtgever zeer tevreden, maar ook de bewoners. Dit is gebleken uit een klantevaluatie met als gemiddelde score een 9.” Noodzaak van inspecties Energiebesparing moet de komende jaren een vlucht nemen. Met de komst van verplichtingen op het gebied van energiesparing is er de komen de jaren nog enorm veel te doen. Voorbeelden zijn het verplichte Clabel voor kantoren in 2023 en het verplichte Blabel voor corporatiewoningen in 2021. BouwScanPlus+ adviseert in pragmatische energiebesparende oplossingen, zowel bouw technisch als installatietechnisch. Daarbij wordt ook onderzoek gedaan naar de uitwendige schei dingsconstructie en installaties, om verkeerde toepassingen te voorkomen. BouwScanPlus+ levert maatwerkadvies, dat geheel op de werke lijkheid en juiste toepasbaarheid is getoetst. Ook het monitoren van energieverbruik en energiecoaching behoort tot de mogelijkheden. Schonewille en Boltjes benadrukken de noodzaak van inspecties. „De zorgplicht voor eigenaren en beheerders is vastgelegd in het Bouwbesluit, maar het begint vooral bij die eigenaar of beheer der die wil weten wat de onderhoudsstaat is. Niet alleen om inzage te krijgen in de meerjaren onderhoudsplanning, maar ook vanuit veilig heid en zorgplicht voor gebruikers en bewoners. Daarom pleiten we altijd voor integrale inspectie, want pas als je een volledig beeld hebt van hoe het ervoor staat op alle disciplines, kun je tijdig de juiste maatregelen treffen.”
www.bouwscanplus.nl
De Noordelijke stelling:
DE UITSLAG VAN DE VERKIEZINGEN MAAKT VOOR ONDERNEMERS NIET VEEL UIT Interessant, al die talkingheads. Die geleerden, politici en andere kundigen. Altijd een mening. Maar wat vindt ondernemend Noord-Nederland ervan? noordz vraagt mensen uit heel verschillende ondernemerswerelden, wat zij ervan vinden. Waarvan? Van de door ons geponeerde stelling. De Noordelijke Stelling.
11
Jolijn Creutzberg Eigenaar van Van Hulley in Groningen, het sociale bedrijf dat van oude overhemden nieuwe boxershorts maakt.
‘Ondernemer moet flexibel zijn’ „In wezen zou het voor ondernemers niet veel moeten uitmaken wie er straks in het kabinet zitten. Ondernemers moeten flexibel zijn, kunnen inspelen op veranderingen die de politiek eventueel doorvoert. Als je dat niet kunt, moet je vraagtekens zetten bij je onder
Door Jean-Paul Taffijn
nemerschap. Uiteindelijk heeft een ondernemer zelf de regie. Bij veranderende wetgeving is het
Nederland heeft gekozen. Het getouwtrek om tot een nieuwe regering te komen, kan beginnen.
ook zo: bij de ene maatregel is onderneming A
Het was spannend. Ook voor ondernemend NoordNederland. De ene partij zegt ondernemers
beter af, bij de andere onderneming B. Voor ons
te willen ontlasten, de ander maakt het hen schijnbaar lastiger. Maar maakt het de ondernemers
als ondernemers gaat het erom kansen te zien.
eigenlijk veel uit welke partijen het pluche bezetten? Of moeten zij toch echt zelf voor innovatie en
Om in politieke termen te blijven: linksom of
groeikracht zorgen?
rechtsom, die kansen blijven er wel. Het is aan ondernemers om die te grijpen.”
Eelco Bakker
Harm Beerda
Stef van der Ziel
Ontwikkelaar en aanjager van ondernemer-
CEO van grond-, weg- en waterbouwbedrijf
Eigenaar van onder meer Streamzilla,
schapsprojecten (onder meer Lentezaken,
Koninklijke Oosterhof Holman in Grijpskerk
Jet-stream en Schuddema in Groningen
‘Belasting op loon moet omlaag’
‘Flexwet moet aangepast’
‘Centrumrechtse coalitie best voor ondernemer’
„In ons polderland zul je niet snel grote
„Ondernemers zijn gebaat bij duidelijkheid en
een kabinet vormen. Sommige populistische
verschuivingen van wetgeving zien. Kijk,
stabiliteit. Veel beleidswijzigingen van de laatste
partijen hebben het over ‘de elite’ waar meer
ondernemers gaan wel, die regelen het wel.
tijd hebben toch wel wat schade berokkend.
geld vandaan gehaald moet worden om taken als
Maar de overheid kan een rol spelen in het
Denk aan het geschommel rond duurzaamheid
zorg en onderwijs te financieren. En met die elite
faciliteren, in het versnellen of verbeteren van
en de veranderingen rond personeelsbeleid.
bedoelen ze dan ondernemers. Wat een onzin.
wat ondernemers bedenken. Het echt hete
Dat is niet goed. Het moet dus vooral niet te
De meerderheid zijn hardwerkende mensen die
hangijzer is de arbeidsmarkt. De manier waarop
veel veranderen. Centrumrechts lijkt me het
elke maand hun best doen om de lonen van hun
de flexwet nu is uitgedacht zet een rem op de
gunstigst. We moeten het effect van een andere
werknemers uit te keren. Als er iets moet
groei, omdat de risico’s voor ondernemers te
kleur in de regering overigens niet overdrijven.
gebeuren, dan is dat het bijstellen van de toren
groot worden. Partijen die niets willen doen aan
Ten eerste zal er door ons systeem nooit echt een
hoge belasting op loon in ons land. Dat zou goed
de veel te lange periode dat werkgevers hun
grote ruk naar links of naar rechts komen.
zijn voor onze concurrentiepositie. Mensen
zieke werknemers moeten uitbetalen, kunnen
Ten tweede blijven de ambtenarenbastions wat
houden erdoor meer geld over, geven meer uit,
beter niet in het kabinet. Ondernemers moeten
ze zijn. Dat dempt elke verandering flink. Ik vind
waarmee de economie groeit en daarmee de
risico’s nemen Dat hoort erbij. Maar als overheid
overigens dat je als ondernemer in elke wind
werkgelegenheid. Voor ondernemers, voor het
moet je niet met regels die risico’s onverant
richting je weg moet weten te vinden.”
land, zou het goed zijn als partijen die op die lijn
Ondernemersfabiek Drenthe, Value50)
„Het is wel degelijk van belang wie er straks
woord groot maken.”
zitten, gaan regeren.”
12
Social media:
DE 5 DO’S EN DE 5 DON’TS
13
Facebook, LinkedIn, Twitter, Instagram, YouTube, blogs en vlogs. En nog veel meer. Social media doen ertoe. Maar geldt dat voor iedere ondernemer? En hoe moet je ze gebruiken en wat moet je vooral niet doen? Dat weet Merel Smedes uit Erm, die onder de naam Communicatievogel ondernemers bijstaat in hun gebruik van social media. „Doe het. Maar doe het bewust.”
Door Jean-Paul Taffijn, foto Pepijn van den Broeke
DE DO’S
DE DON’TS
DO 1
DOn’t 1
Ja! Maak gebruik van social media
Copy past
Zij zijn een eenvoudige manier om jezelf te laten zien, om te tonen welke
Een veelgemaakte fout is dat ondernemers hun berichten, afbeeldingen en
producten je maakt, welke diensten je aanbiedt. Je creëert er een band met
video’s in dezelfde vorm op veel verschillende social media kwakken. Dat is
je (potentiele) klanten mee, kweekt goodwill met goede berichten, en zorgt
een slecht idee. Je wilt als publiek niet op verschillende kanalen hetzelfde
ervoor dat je website beter bekeken wordt. Je hebt ook een geweldig
tegenkomen. Facebook creëert andere verwachtingen dan LinkedIn. Wees
platform om je successen te delen. En dat alles heeft als positieve bijvangst
op het één wat informeler in je posts, doe het op het ander juist puur
dat Google dat waardeert en je hoger in de zoekresultaten zet.
zakelijk. Scheelt irritatie en helpt waardering te krijgen.
DO 2
DOn’t 2
Denk na
SCHREEUWEN!!!
Posts werken goed als ze op het podium te zien of te lezen zijn waar ze
Al die hoofdletters en uitroeptekens gaan snel op de zenuwen werken van je
thuishoren. Gebruik Facebook voor de iets persoonlijk (maar niet té)
publiek. Heb je een mooie ondernemersprijs gewonnen? Zet er dan gerust
getinte berichten, zet zakelijke teksten op LinkedIn. Alle social media
een blij uitroepteken achter. Maar laat het verder achterwege. Je wilt niet
bieden tools aan waarmee je kunt zien hoe groot de effecten van je posts
overkomen als gillende prijsvechter die als het ware probeert een folder
zijn. Door steeds bewust te blijven van welke social media je met welke
onder iemands neus te drukken.
inhoud waarvoor gebruikt, kan het effect uiter mate groot zijn. Bedenk wel dat het een strategie voor de langere termijn is.
DO 3 Blog Nog altijd een uitstekende manier om iets over je bedrijf te vertellen. Je kunt laten zien welke visie je hebt, wat de missie is van je onderneming. En dat is belangrijk. Uiteindelijk doet iedereen zaken met een mens, niet met een bedrijf. Informatieve blogs zijn ook goed. Vertel iets over je product, je dienst,
Niet overkomen als een gillende prijsvechter
je wereld. Die blogs kun je prima verspreiden via
DOn’t 3 Te veel promotie Maak niet de fout social media alleen te gebruiken om je waar aan te prijzen. Mensen zitten niet te wachten op alleen maar ongeadresseerde reclame. Je wilt serieus genomen worden, een band op bouwen. Dat doe je door ook berichten te delen die iets zeggen over jou als ondernemer, of over je bedrijf. Blog over belangrijke dingen vanuit je onderneming, of over keuzes die je maakt. Als je dat doet, dan is het volledig geaccepteerd dat je één of twee keer per week aan platte promotie doet.
verschillende social media. Dat zorgt voor verkeer naar je website, zeker als het een goed blog is dat
DOn’t 4
verder gedeeld wordt. En daar houdt Google weer
Slechte dosering
van.
Te veel posten is niet goed, te weinig ook niet. Bij een overdaad aan berichten draaien mensen hun hoofd weg. Bij een tekort vragen je
DO 4
potentiële klanten zich af of het wel goed met je onderneming gaat. Als je
Ga de interactie met je publiek aan
laatste blogpost van 2011 is, roept dat vragen op. Als je Facebookpagina al
Social media zijn niet ontworpen als platform om alleen te zenden.
maanden geen berichten heeft, ook. Ja, gebruik van social media kost tijd.
Ze bieden je de kans om met je klanten in gesprek te gaan. Wat vinden
Dus misschien is het een idee om het uit te besteden. Dat kan al snel uit.
die van je nieuwe huisstijl, van je nieuwe product of aangepaste dienst verlening? Vraag het gewoon en leer ervan. Zo laat je meteen merken dat je
DOn’t 5
de mening van je klanten op prijs stelt en serieus neemt.
Denken dat je wel zonder kunt Fout. Bijna iedere Nederlander met een smartphone kijkt op social media.
DO 5
En tweederde van hen doet dat dagelijks. Allemaal potentiële klanten die
Denk in beeld
je laat liggen als je geen gebruik maakt van sociale media. Vergis je niet.
Uit alle onderzoeken blijkt dat berichten die voorzien zijn van afbeeldingen
Je directe concurrenten doen het allemaal wel en vissen de vijver leeg.
meer gedeeld worden. Maak je een blog, doe er dan een foto of een mooie
De kracht van social media – bij goed gebruik moet niet onderschat
tekening bij. Die zijn zat te vinden. Foto’s van gezichten doen het weer beter
worden. Daar kunnen netwerkbijeenkomsten niet tegenop.
dan andere afbeeldingen. Ook iets om bij stil te staan. Maak je liever een vlog? Ook goed. Het gebruik wordt steeds meer geaccepteerd en mensen waarderen het dat je de moeite neemt om een video te maken. Zo kun je ook nog persoonlijker in beeld komen en werken aan je gunfactor bij klanten.
14
KLEIN MAAR FIJN
Groningen Airport Eelde heeft weer vrienden. Ondernemers spannen
zich ineens in voor de noordelijke luchthaven en er is zelfs al een businessclub. Over nieuwe tijden. Door Bouke Nielsen, foto’s Pepijn van den Broeke
15
Groningen Airport Eelde is geen concurrent van Lelystad,
idee om de luchthaven te verhuizen. Eelde was en is enorm
Bremen of Münster en moet dat ook niet worden. Burgemeester
gewild als woonplaats en de verkoop van de grond zou honder-
Peter den Oudsten van aandeelhouder gemeente Groningen stelt
den miljoenen guldens opleveren.
onomwonden: „We zijn een kleine luchthaven en we blijven een kleine luchthaven.”
Dat geld moest gebruikt worden om in Oostwold een nieuw vliegveld aan te leggen. Dat lag vlakbij de geplande Blauwestad,
Vanuit die maatvoering liggen er nog voldoende mogelijkheden,
het lag nabij het kruispunt van A7 en wat de A33 naar de
constateert hij tijdens een oriëntatietrip met de vliegende
Eemshaven zou worden. En dichtbij Duitsland, want in die tijd
ondernemers- en lobbyclub GRQ naar Kopenhagen. Realiteits-
waren de vliegvelden van Münster en Bremen nog niet tot
zin in combinatie met ambitie en creativiteit moet de noorde-
wasdom gekomen.
lijke luchthaven voldoende spankracht geven om de regio tot nut te zijn en ook economisch een plus te halen. Het is daarom een
Een fraai plan van Koop. Maar het is er niet van gekomen.
lobby op maat.
Groningen Airport Eelde worstelde verder, ondanks de eindelijk gerealiseerde baanverlenging. Lichtpuntjes en tegenvallers
„Laten we wel zijn”, zegt luchthavendirecteur Marco van de
volgden elkaar op in al die jaren, het kabbelde voort. Tot een
Kreeke tijdens diezelfde trip, „we hebben het hier over Eelde.
paar maanden geleden de luchthaven dreigde te bezwijken
We worden geen Eindhoven. En in alle bescheidenheid moeten
onder alle tegendruk. Het leek alsof ondernemers ineens
we wel vaststellen dat Eelde zeker een mooie rol kan vervullen.”
beseften wat ze zouden missen: grote schrik.
Noord-Nederland en Groningen Airport Eelde was lange tijd
Van de Kreeke krijgt sindsdien steun uit alle hoeken. Vanuit
als een liefde tussen twee diepvrieskippen. Er was geen innige
GRQ zijn de leden collega-ondernemers aan het bestoken met
omhelzing. De ligging is niet perfect, want voor de Friezen is
wervende teksten over de luchthaven. En Voys arrangeerde
Schiphol een alternatief met veel meer keus. Pakweg vijftien tot
speciaal voor het vliegveld een marketing-hackathon. „Wij heb-
twintig jaar geleden had ondernemer Henk Koop daarom het
ben al meer dan tien jaar ervaring in zakelijke marketing, zeg 16 ›››
16
15 ››› maar in de business-to-businessmarketing”, legt Mark Vletter, eigenaar van Voys, uit. „Voor Eelde is dat een nieuw gebied.”
We zijn een kleine luchthaven en we blijven een kleine luchthaven
Het is goed de rol van de noordelijke luchthaven even te duiden: men biedt aan luchtvaartmaatschappijen en reisorganisaties een plek aan om te landen. Niks meer en niks minder. Een vliegveld faciliteert dus. Wat Vletter en zijn medewerkers onder meer hebben gedaan is in beeld krijgen hoe een passagier via internet Eelde bezoekt en wat voor diensten hij wil afnemen. „Dan krijg je de omzet per klant”, zegt hij, „en je weet ook dat wanneer je 1 euro investeert er bijvoorbeeld 4 uit komen.” Er is uiteindelijk een enorme lijst aan ideeën geproduceerd in de tweedaagse hackathon. We pikken er even één krent uit, namelijk de kans op een nieuwe lijndienst vanaf Eelde voor ict-ontwikkelaars uit Oost-Europa. Dat zit zo. De noordelijke ict-sector zit te springen om bekwame ontwikkelaars. Ze zijn hier niet te vinden en structureel zijn er honderden vacatures. Maar in Oost-Europa lopen er talloze hele goede ict’ers rond. Het idee is nu om op zondagavond met een vliegtuig ict’ers op te halen en ze vrijdagavond terug te vliegen. Vletter: „En door het op een site te zetten, kun je er achter komen hoeveel interesse er is. Zonder kosten te maken kun je op die manier een nieuwe vlucht in de markt zetten. Het zou gaaf zijn als we vooraf al zeker weten dat honderd man deze kant uit komen zonder dat er een vlucht is geweest.” Vletter wijst er ook op dat Eelde altijd een klein vliegveld zal blijven. In Eindhoven zullen de lowbudgetmaatschappijen landen, in Eelde zal dat beperkt blijven. Maar vanaf Eelde moet je wel snel ‘en rendabel’ de wereld in kunnen, vindt Vletter. Den Oudsten wil Groningen Airport ‘maximaal benutten’. De mogelijkheden zijn groter dan ooit tevoren, vindt hij, want doordat de overheden bereid lijken in totaal 46 miljoen euro te investeren en door de inzet van ondernemers is er een nieuw en fris elan. Den Oudsten: „De ondernemers zijn de drijvende kracht. Zo’n groep was er tien jaar geleden niet.” nieuwe business op de luchthaven ontwikkelen. Zijn definitieve Marco de Jong, eigenaar van the Factor-e, is voorzitter van
plan komt een dezer dagen af.
de businessclub GRQ. Deze club gaat helpen de business rond Eelde op te tuigen. „We gaan de zakelijke bestemmingen vanaf
Den Oudsten: „Er hangt een heel andere sfeer rond Eelde, er is
Eelde bezoeken met ondernemers van GRQ om te kijken of we
nieuwe energie. En als er zo meteen geïnvesteerd wordt, kunnen
meer business kunnen regelen.” Die bestemmingen zijn behalve
we serieus werken aan verdienmodellen.”
Kopenhagen nog Gdansk en Londen. En wellicht komt München daar nog bij. München en Kopenhagen zijn zogenoemde hubs;
Van der Kreeke weet niet wat hem overkomt. „Ik word hier wel
daar vandaan kan men de wereld in.
heel gelukkig van. Er is weer perspectief.”
Het bijzondere aan de trip naar Kopenhagen is dat ineens
Maar hij tempert al te verkeerde verwachtingen. Want Eelde
duidelijk wordt van hoeveel mensen luchthavendirecteur
vergelijken met Eindhoven, Rotterdam en Lelystad is onterecht.
Van de Kreeke steun krijgt. De Jong: „Van de Kreeke heeft er
Ooit, toen Van de Kreeke zijn loopbaan in de luchtvaart begon
al die jaren eigenlijk alleen voor gestaan. Nu ineens krijgt hij
op het vliegveld van Maastricht, gingen er zo’n 200.000 pas-
steun om te innoveren. Harm Post komt straks, Voys heeft via
sagiers jaarlijks via Eindhoven en Rotterdam, zo herinnert hij
een hackathon veel ideeën aangereikt en daar is GRQ ook nog
zich. En Eelde had er ongeveer 100.000. Hij somt op hoe de
bij gekomen.”
verhoudingen nu liggen: Eindhoven 4,5 miljoen passagiers, Rotterdam 1,5 miljoen en Eelde 185.000. „Maar er is veel meer
Harm Post, nu nog directeur van Groningen Seaports, gaat
potentie dan die 185.000. Dat wel.”
ADVERTENTIE
17
De semi-finalisten van de Young Business award 2017 Wie wint de prijs voor de meest veelbelovende startup van Nederland? De halve finales van YBA zijn op 28 maart in Assen en op 2 mei in Hoogeveen, 4 startups gaan direct door naar de spetterende finale op 6 juni in het Atlas Theater in Emmen, de vijfde finalist met een wildcard. Samen strijden zij voor de eer en de hoofdprijs van 12.500 euro. Een overzicht van de semi-finalisten. www.youngbusinessaward.com
Breath in Balanz, Meppel. Sensortechniek om disfunctioneel ademhalen te verhelpen.
CC Diagnostics, Groningen. Beter screenen baarmoederhalskanker bespaart angst, stress en geld.
Hamwells, Maassluis. Connected e-Shower, bespaart 70 % energie en 85 % waterverbruik.
Hardt, Hyperloop Delft. Supersnel, veilig en duurzaam reizen in capsules tussen steden.
Inkless, Delft. Unieke gepatenteerde technologie, printen zonder cartridge en toner.
Jake Food, Groningen. Na de shake van snelle, gezonde voeding, nu de reep van Jake.
Media Distillery, Amsterdam. Real time doorzoeken audio / video op tekst, gezichten en logo’s.
PARKEAGLE BV, Amsterdam. Een app die vertelt waar je in een straat kunt parkeren.
Plugify, Amsterdam. Online platform voor het boeken van bands, DJ’s en artiesten.
Storage Share, Hoogeveen. Online platform, geld verdienen met lege ruimtes.
Watermelon Messenger, Utrecht. Multichannel afhandelingssysteem voor klantenservice.
Webshopinchina.com, Amsterdam. Verkoopt jouw product aan 1 miljard Chinezen.
18
Toegang tot data was nog nooit zo makkelijk.
Toch kijken veel ondernemers de kat uit de boom. Maar data kan extra waarde creëren voor je bedrijf. De crux zit ’m erin wat je als ondernemer met al die gegevens doet en wat je eruit haalt.
Door Karlijn ter Horst, foto’s Pepijn van den Broeke
DOE IETS MET DIE DATA Data: simpelweg alles dat opgeslagen wordt. Van een hand-
krant opduiken. Maar ze verdienen miljarden aan data”,
geschreven kasboek of de Excel-sheet op een harde schijf tot
vertelt Ytzen Terpstra, mede-eigenaar van ViaData in Heeren-
de digitale gebruikersinformatie van een website, bewaard op
veen. Zijn bedrijf is gespecialiseerd in ICT, maar heeft ook een
superservers in grote datacenters van giganten als Google.
eigen datacenter waarop gegevens worden opgeslagen.
En zonder dat je er als burger of ondernemer om vraagt, worden
Dus de gegevens zijn er, gratis of voor een flinke prijs. Maar dan
tegenwoordig steeds meer gegevens opgeslagen – tot inmiddels
komt stap twee: data analyseren om er relevante informatie
ontelbare hoeveelheden. Het aantal toegankelijke databronnen
voor je bedrijf uit te halen. Voor veel ondernemers een tijd-
nam door bijvoorbeeld internet explosief toe. Meest bekende
rovende klus, naast alle andere werkzaamheden die een
voorbeeld is Google Analytics, gratis software van de zoek-
onderneming vergt.
machine, die demografische gegevens van websitebezoekers en hun activiteiten opslaat. Bovenal geliefd omdat de software de
Uit recent onderzoek van de Kamer van Koophandel (KvK) blijkt
verzamelde data eenvoudig inzichtelijk maakt. Het levert dus
dat het midden- en kleinbedrijf weinig tot niets met data doet:
concrete informatie op.
„Voor de meeste mkb’ers is het een ver-van-mijn-bed-show.” Het ontbreekt ondernemers volgens het onderzoek dat in januari
Kleine broer Google Streetview verzamelt achter de schermen
van dit jaar verscheen, aan geld, kennis, kunde en inderdaad:
meer dan alleen foto’s van de omgeving, die je virtueel door
tijd. 71 procent gebruikt ‘nauwelijks software om databronnen
de straten van de wereld laten struinen. „De auto’s hebben ook
te koppelen en data te vertalen naar inzichten’. Want het is
wifi-detectoren”, vertelt Joris Overzet, expert op het gebied van
vooral een kostenpost en geen strategisch middel, aldus vier op
internetmarketing, die met zijn Groningse bedrijf Redmonkey
de tien gevraagde ondernemers.
ondernemers adviseert. „Ze weten precies welke netwerken zich waar bevinden.”
Maar wat als die informatie alle andere dingen in ondernemen een stuk gemakkelijker maakt? Want met data kun je inzichten
En aan die netwerken zijn IP-adressen gekoppeld, zodat Google
krijgen in dingen die je nu nog niet weet, vertelt Jeanine Vossel-
inzicht krijgt waar een gebruiker zich op welk moment bevindt.
man, afdelingshoofd van Onderzoek&Statistiek Groningen.
„Het is moeilijk te herleiden tot namen. Dat kan net niet.
„Er zijn zoveel databronnen die je kunt combineren, waarmee je
Wel tot een individu, een poppetje”, aldus Overzet. Doordat
nieuwe relevante informatie kunt genereren.”
Google gegevens van bijvoorbeeld Analytics en Streetview combineert, wordt van een poppetje op een bepaalde plek
Een aantal voorbeelden: „Op basis van gegevens kun je bijvoor-
iedere stap op internet, iedere aanschaf en iedere interesse
beeld gemakkelijk een schets maken van een potentiële klant.
via elk willekeurig device geregistreerd.
Die kun je vervolgens strategisch inzetten om gedrag te beïnvloeden. Dat noemen we nudging”, legt Ytzen Terpstra uit.
Er zijn meer bedrijven die data verzamelen en dat vervolgens verkopen. „Het zijn namen die ons niets zeggen, die niet in de
En heb je wel eens een boek in je virtuele Amazon-winkelmand20 ›››
19
20
18 ››› je gezet? „Door basket analysis – registreren wie wat in zijn winkelmandje stopt – krijg je de melding: ‘mensen die dit lazen, kochten ook dit boek’.” Of door de sporen die je als poppetje online achterlaat, verschijnen specifiek aan jou gerichte advertenties. Elk voorbeeld kent zijn eigen software, afhankelijk van de informatie die je wil verkrijgen. Wist je dat je door data ook een band kunt opbouwen met je klanten? „Dat begint al met verzamelen van mailadressen van klanten, zodat je ze er af en toe aan kunt herinneren dat je nog bestaat”, legt Overzet uit. „Als een klant iets gekocht heeft, is er een relatie met het bedrijf en mag je informeren over soortgelijke diensten en producten.” Dat hoeft ook niet handmatig, voor wie de bui al ziet hangen. Iemand koopt online een paar schoenen. Dat wordt geregistreerd. Software zorgt ervoor dat die klant na een paar weken een mail krijgt met de vraag of hij wel gedacht heeft aan goede verzorging. De keuze die een klant daarna maakt – kopen of niet kopen – wordt wederom opgeslagen en stuurt hem automatisch door naar de volgende stap in de beslisboom. Overzet: „Je bouwt een stappenplan, waarmee je voor een klant meer waarde kunt creëren dan een concurrent doet.” Het enige dat je hoeft te doen, is het invullen van de stappen – de verschillende e-mailteksten – invullen.
COMPUTERS MAKEN GEEN FOUTEN
Ytzen Terpstra en er steeds meer software op de markt komt, weten ondernemers niet waar ze de voor hen relevante data moeten zoeken. Ze durven het niet aan en kijken liever de kat uit de boom, aldus het onderzoek van de KvK. „Alles begint met: wat wil ik?”, stelt Joris Overzet. Cruciaal is volgens hem jezelf vragen
Soms kun je niet rechtstreeks bij de verzamelde gegevens om er conclusies uit te trek-
stellen door een stukje uit je bedrijf te stappen.
ken, maar kun je er wel gebruik van maken, vertelt Overzet. Facebook is daarvan een
„Veel ondernemers zijn ondernemer bij de gratie van
bekend voorbeeld. Een advertentie via dit medium kan aan een heel specifieke doel-
het toeval. Ze hoeven niet altijd te vernieuwen.”
groep getoond worden, die Facebook op basis van verzamelde gegevens samenstelt. „Je hoeft daar echt niet mee bezig, want dat zoekt Facebook technisch wel voor je uit.”
Maar wie als ondernemer relevant voor klanten wil blijven en waarde wil toevoegen aan zijn bedrijf,
Aan de andere kant kan data ook minder consumentgericht zijn, maar meer service-
moet volgens Overzet wel mee. „En dat is simpel.”
ondersteunend, aldus Ytzen Terpstra. Bijvoorbeeld door predictive maintenance. „Heel
Want laat het gebruik van data dat bijblijven nou net
veel verzamelde data over airco’s laat een patroon zien wanneer ze kapot gaan en welke
flink vereenvoudigen. Als je maar genoeg gegevens
levensduur een onderdeel heeft. Op basis daarvan kun je een voorspelling maken en
verzamelt, die aan een computer voert en software
voorkomen dat een airco kapot gaat door een onderdeel op tijd te vervangen.”
patronen laat ontdekken waaruit je als ondernemer een conclusie kunt trekken.
Of wanneer een computer zichzelf leert trainen om een bepaalde taak uit te voeren, dat door de constante aanvoer van nieuwe gegevens steeds beter gaat. „Banken maken
Laatste advies van Overzet: laat het aan de profes-
bijvoorbeeld gebruik van machine learning bij het beoordelen van kredietaanvragen.
sionals. „Doe lekker waar jij goed in bent. Het kost
Op basis van een aantal kenmerken, een hele reeks gegevens, rolt er heel snel een ja of
meer dan een middag om je erin te verdiepen.”
een nee uit.” Veel sneller dan door een mens en bovendien foutloos, want ‘computers
Als ondernemer moet je niet alles willen weten.
maken geen fouten’.
Specialisten weten wel welke gegevens je moet hebben om de antwoorden op je vragen te geven.
Juist omdat er tegenwoordig zoveel data beschikbaar is, technologieën snel veranderen
Dus schakel ze in en doe iets met die data.
ADVERTENTIE
21
Alan van Griethuysen
Geld voor groei: met oranjegevoel investeren in mkb en eigen omgeving Het goede gevoel, dat is waar het steeds vaker om draait bij financiering. Waar steek ik mijn geld in en hoe kom ik als mkb-ondernemer aan geld voor groei en behoud ik mijn zeggenschap? NPEX, de MKB-Beurs van Nederland, bewijst dat beleggen in goede mkb-bedrijven prima loont. Wat hebben Bouwman Industry, CTOUCH, Tuk Tuk Company, Icecat, Bovemij en HyGear Holding met elkaar gemeen en delen ze met Nederlandse private beleggers? Juist: NPEX. De MKB-Beurs van Nederland groeit en wordt zichtbaar. In 2013 financierde NPEX één Nederlands mkb-bedrijf met geld van Nederlandse beleggers, in 2014 waren dat er twee, in 2015 ook twee en in 2016 waren het er acht. Alleen al in de eerste paar maanden van dit jaar zijn het er vijf. Met directeur Alan van Griethuysen van NPEX kijken we naar het succes. Komende paar maanden komen geïnteresseerden hem wellicht tegen op de bedrijvencontactdagen in Leeuwarden of tijdens de Promotiedagen in Assen. NPEX zal hier het gesprek aangaan met Noordz, ondernemers en beleggers. Kun je NPEX in het kort schetsen? „De bedrijven, die hun geld middels aandelen of obligaties ophalen bij NPEX, zijn gezonde en groeiende ondernemingen. Mkb-bedrijven in de duurzame sector, de maakindustrie, IT, finance: het is breed. Nederlandse mkb-bedrijven in elk geval met een financieringsbehoefte vanaf één miljoen euro. Ze zoeken geld om te groeien en willen de zeggenschap in hun bedrijf behouden. Wij helpen ze daarbij door na een gedegen screening hun propositie voor te leggen aan onze beleggers. Er zijn zo’n 13.500 Nederlandse beleggers, waarvan ruim zeven procent in het Noorden. Vaak (oud)dga’s met prima kennis, inzicht en een hoge
mate van interesse, die graag bijdragen aan het versterken van lokale en goede innovatieve ondernemingen. Dichtbij, herkenbaar en op een transparant platform. Inmiddels is zo’n 40 miljoen euro geïnvesteerd. Geld ophalen is voor de ondernemer natuurlijk het belangrijkste, maar hij krijgt meer. Een spiegel van de stand van zijn onderneming zodat hij kan schakelen op de sterke maar ook zwakke kanten, exposure en klanten en leveranciers die mee gaan investeren in zijn onderneming. Zo kunnen zij meeprofiteren van het succes. Waarom breekt NPEX juist nu door? „Sinds 2013 leggen we ons toe op alternatieve financiering van mkb-bedrijven, door middel van aandelen of obligaties. Die zijn van alle tijden, maar dat die vorm beschikbaar is voor middelgrote mkb-bedrijven is nieuw. Het slaat aan, iedere week weer openen nieuwe beleggers bij ons een rekening omdat ze willen beleggen in goede, innovatieve Nederlandse bedrijven; het is een soort oranjegevoel. Geld voor groei zeggen wij: de ondernemer zoekt geld voor z’n bedrijf, onze beleggers zoeken een goede bestemming voor hun vermogen en de Nederlandse economie vaart wel bij het feit dat wij die twee bij elkaar brengen.” „Het besef dat financiering van bedrijven niet meer alleen een zaak is van banken, is doorgedrongen. We zien nu dat verschillende partijen zich vanuit hun specifieke kracht richten op de vraag, hoe kan ik dat MKB van dienst zijn bij de
vraag naar kapitaal. Soms is dat een bank, soms een combinatie van partijen, soms is het een ontwikkelingsmaatschappij als de NOM en in andere gevallen zijn wij het.” Heb je een recent voorbeeld van een onderneming die bij jullie een obligatie heeft uitgegeven? „HyGear. Deze Arnhemse onderneming heeft mooie stappen gezet op het gebied van waterstof. Ze hebben veel kennis en ervaring in het produceren van waterstof en bedachten dat het logisch, beter en duurzamer was om lokaal waterstof te produceren in containers, die neergezet worden bij afnemers. Aanvankelijk was hun model gericht op het afzetten van lokale productie-units, daarna hebben ze dat bijgesteld en plaatsen ze die lokale units en verkopen de waterstof ter plekke aan hun afnemer. Om die stappen mogelijk te maken hebben ze via NPEX 2,5 miljoen euro opgehaald. We begonnen op dinsdag met inschrijvingen op de propositie en tot onze verbazing was het vrijdagmiddag rond.” Hoe kan dat zo snel gaan? „Steeds meer beleggers ontdekken die goede, innovatieve en op duurzaamheid gerichte ondernemingen in hun eigen omgeving en steken daar met vertrouwen en plezier een deel van hun geld in. Als zo’n bedrijf bij ons door de screening komt, weten onze beleggers dat het een solide belegging is. Er is geld, er zijn goede bedrijven met prima ondernemers en steeds meer mensen vinden het fijn daar in te investeren. We moeten het met elkaar doen, dat gevoel.” Wat wil je het liefste? „Dat we de opgaande lijn ook hier door kunnen trekken. We zijn met bedrijven en verschillende netwerken zoals Rabobank en WTC in gesprek en hebben steeds meer beleggers uit Friesland, Groningen en Drenthe. Er zijn genoeg prachtige, sterke en innovatieve bedrijven met een financieringsbehoefte, dus ik hoop dat we ook hier groei kunnen faciliteren. Voor dat gesprek sta ik altijd open.” www.npex.nl
22
DE SPIRIT VAN EEN Startup Weekend strijkt neer in Leeuwarden. Van 24 tot en met 26 maart mogen ondernemers, designers en ontwikkelaars – ongeacht hun leeftijd en opleiding – zich bekwamen in ondernemerschap.
Door Bouke Nielsen, foto Pepijn van den Broeke
De nieuwe generatie ondernemers hanteert nieuwe waarden.
startersklimaat en Groningen en Friesland redelijk vergelijken.
Ze geven zelfs bedrijven weg. Neem Maaike van der Post,
Over Groningen zegt ze: „Er is een grote gemeenschap van
adviseur van Startup Weekend Leeuwarden. Ze is de bedenker
startups. Er gebeurt constant wat. Het zijn wel wereldjes met
en een van de grondleggers van Surprise Dinner maar heeft dat
steeds dezelfde mensen.” Over Leeuwarden: „Het is hier meer
idee weggegeven.
versnipperd. De Kanselarij is een incubator die startups helpt.
„De lol was er voor mij af.” Zo simpel ligt het voor haar.
De rest is verspreid over Leeuwarden, al zijn er plannen op de
De verklaring: „Ik houd van starten. Als iets draait, dan loopt
Tweebaksmarkt.”
mijn interesse terug en verdwijn ik naar de achtergrond. Ik ben wat dat betreft een echte starter.”
Groningen heeft veel meer een startupcultuur, maar is dan ook eerder begonnen. „Er zitten wel heel veel Friezen in Groningen.
Maar zo komt er geen brood op de plank en word je als starter
Jonge Friezen gaan doorgaans naar Groningen of Amsterdam
nooit rijk. Ze lacht: „Ik moet het contractueel wel beter vast-
om te studeren. Maar in Amsterdam hoef je echt niet meer te
leggen. Toch, als Surprise Dinner groot mocht worden, komt
zijn. Neem ons bureau Kr8werk. Dat heeft gerenommeerde
het geld vanzelf wel. En over vijf jaar, als het concept heruit-
partijen als Ziengs en Hooghoudt als klant. Met een goede
gevonden moet worden, stap ik graag in. Weet je, ze hebben mij
startupcultuur in Leeuwarden kun je hopelijk meer jeugd vast-
op dit moment niet nodig.”
houden.”
Dit is zoals ze ernaar kijkt. „Mijn idee voor Surprise Dinner is
Van der Post hoopt dat ook oudere ondernemers naar het Friese
heilig, het is mijn kind, en als ik er op dit moment bovenop blijf
Startup Weekend komen. „De student komt toch wel”, meent
zitten, ontwikkelt de startup zich niet verder. Als ik was geble-
ze. Maar waarom zouden die ouderen dat moeten doen, als ze
ven doe ik steeds minder en dan wordt het helemaal niks. Daar-
al weten hoe te ondernemen? „Ze kunnen leren dat het goed is
naast heb ik door mijn dagelijkse werk geen tijd er een complete
om kennis te delen. Iedere ondernemer heeft ideeën voor andere
business naast te draaien. Dan is het voor mij: er volledig uit of
bedrijven dan de zijne of hare. Breng zo’n idee in tijdens zo’n
er vol in. Ik ben heel blij met de keuze die ik gemaakt heb.”
weekend. Het gaat erom dat je het idee verder brengt. Ondernemers kunnen hier leren dat het anders kan dan zij denken.”
Dit betoog halen we niet voor niks aan. Want hieruit spreekt de startupmentaliteit: jezelf weg kunnen cijferen ten behoeve van
Zo’n weekend is ook goed om ambitie en realiteitszin op één lijn
het idee en de business als dat de beste route is. En tijdens een
te krijgen, vindt Van der Post. Een bedenker van een idee veron-
Startup Weekend leer je dat. Het is een weekend leren onder-
derstelt al te vaak dat zijn of haar idee geld waard is. „Als dat zo
nemen voor jong en oud, voor student en ondernemer, voor
is, ga je de straat op om je idee te valideren. Vind je doelgroep
iedereen. Op vrijdagavond een idee pitchen en op zondagavond
en vraag of ze geld over hebben voor je idee. Misschien heb je
een businessmodel presenteren. En als het even kan, iets later
dan aan het eind van het weekend niet alleen een goed business-
een bedrijf beginnen.
idee of prototype, maar zelfs het eerste geld op tafel.”
Van der Post kent die wereld als geen ander. Ze is de voorbije
De kans is echter groter dat ideeën tijdens dit soort validatie-
jaren actief geweest als mede-organisator van Startup Weekend
processen onderuit gaan. Dat is goed, zelfs beter dan op de
in Groningen. „Het bedenken van concepten en – anders – leren
verkeerde en heilloze weg doorgaan. Het Startup Weekend
ondernemen, daar gaat het om. Echt iets voor ondernemers.
verschaft diepere inzichten over de kansen van een idee en al
En er lopen ook nog eens tal van programmeurs en designers
te vaak wordt er in die 54 uur zo geschaafd en geschrapt dat
rond die de tech-wereld willen verbeteren en zelfs hopen een
het idee een andere – meer kansrijke – invulling krijgt.
nieuwe Facebook te beginnen. Ze weten wat ze willen, maar
Van der Post: „Je ziet wel snel wie de echte ondernemers zijn.”
meestal niet hoe er te komen.” Ze heeft de afgelopen zes jaar aan zo’n acht weekenden deelDe drijfveren van de deelnemers aan zo’n weekend verschillen
genomen. Startup Weekends zijn er over de hele wereld.
nogal. De een wil leren, de ander snel rijk worden. En weer een
Van Iran tot India, van de VS tot Nieuw-Zeeland. Het draagt
ander wil leuke dingen doen. „Het is heel persoonlijk wat je
bij aan een mooiere wereld, vindt Van der Post. Ze heeft zelfs al
doelen zijn. Ik ben zelf ontwerper, maar ook ondernemer. Ik zou
eens een weekend voor kinderen (9-12 jaar) georganiseerd.
niet alleen voor het geld gaan, je wilt ook een leuke tijd hebben
Ze is nog verbaasd: „Die gaan zes keer zo snel. We hadden een
en veel nieuwe mensen leren kennen.”
thema: het gevaar van de mobiele telefoon op de fiets.
De in Groningen wonende Friezin werkt voor Kr8werk uit
Fantastische ideeën kwamen er.”
Leeuwarden, een bureau voor branded content. Ze kan het
FRIESE STARTUP
Dan is het voor mij: er volledig uit of er vol in
23
24
DE GROEICURVE VAN BODY&FIT
25
Van een piepklein winkeltje in Zwolle naar een almaar uitdijend pand langs de A7
in Heerenveen. Body&Fit, recent voor tientallen miljoenen overgenomen door het Ierse Glanbia, kan zich ondertussen qua transacties meten met de grootste webshops van het land. Een gesprek over groei en weten wat de klant wil.
Door Wilbert Elting, foto Pepijn van den Broeke
In de hal van Body&Fit, een webwinkel met sportvoeding en
Blijven jullie in Heerenveen?
producten voor een gezonde levensstijl, hangt een bordje met de
„Wij hebben geen intentie hier weg te gaan. Er is nog genoeg ruimte om uit te breiden.
(vrij uit het Engels vertaalde) tekst. ‘Er is maar een baas bij
En belangrijker nog, hier is goed personeel te vinden. Het meeste werk bij een webshop
Body&Fit: de klant. Hij kan iedereen ontslaan tot het manage-
is logistiek werk. Sjouwen in het magazijn. Hier in het Noorden doen ze dat zonder
ment aan toe. Simpelweg door zijn geld ergens anders uit te
morren. Het zijn harde werkers. Elders is dat maar afwachten.”
geven.’ Het is een spreuk waar directeur en mede-eigenaar Laurenz Roelevink vierkant achterstaat.
Andere webshops kiezen voor het midden van het land om zo snel mogelijk te kunnen leveren. Dat speelt bij jullie niet?
De klant is koning?
„Minder. Het is ook relatief. In Nederland en België leveren we binnen 24 uur.
„Daar komt het wel op neer. Als onze klanten hier niets meer
In Duitsland lukt dat niet, maar daar vinden ze het geen probleem om 48 uur te
kopen, dan houdt het voor ons snel op.”
wachten.”
Voelt die klant zich zo? Of is het een hol motto?
De grote groei in Nederland vlakt af, denkt Roelevink. Groei is niet meer te vinden
„Het is ook wat we van de klant horen. We hebben de Thuis-
in de sportvoeding, wel in het verbreden van het aanbod. Wil het bedrijf echter hard
winkel Award een paar jaar achter elkaar gewonnen. Dat is een
groeien, dan moet het nog meer de internationale markt op. Momenteel ligt de focus
prijs die voor mij veelzeggend is. Het is niet een jury die hem
vooral op Duitsland. „Daar groeien we nu per maand met twintig procent.”
toekent maar de mensen die daadwerkelijk bij je kopen.” Liggen over de grens de grote kansen? Waarom geven ze zulke hoge waarderingen?
„Ja. We hebben in Duitsland geen noemenswaardige concurrentie. Er zijn daar wel
„Wij geven heel veel service. We hebben een team van diëtisten
webshops die sportvoeding verkopen of producten voor een gezonde levensstijl.
dat alle vragen van onze klanten beantwoord. Dat is heel
In Nederland kan je bij Body&Fit alles krijgen, in Duitsland moet je daar tien
belangrijk. Je koopt bij ons geen jurkje. Mensen hebben heel
webshops voor langs.”
veel vragen over wat we verkopen. En dat is ook logisch. Je stopt het in je mond. Je wilt zeker weten dat het goed zit.”
Is Nederland wat dat betreft een voorloper? „Dat denk ik wel. Duitsers zijn wat behoudender terwijl Nederlanders sneller trends
Wie is eigenlijk jullie klant?
oppikken.”
„Het is niet een bepaalde groep. We zijn begonnen voor de echte hardcore-sporters. Atleten, marathonlopers. Dat is nu
Wat voor voordelen geeft dat?
veel breder geworden. Iedereen die gezond wil leven kan bij ons
„Wij zijn groot geworden omdat we inspelen op trends. Als we zien dat iets heel groot
terecht.”
wordt, dan zorgen we ervoor dat we voor de concurrentie dat product kunnen leveren.
Body&Fit begon als winkel voor sportvoeding in Zwolle.
Het moet niet in twee jaar maar in twee weken, bij wijze van spreken. We hebben een
Een kleine tien jaar geleden kwam daar het internet bij. Vanuit
eigen afdeling voor research en development waar we continu bezig zijn met product-
een kantoortje driehoog achter stuurden ze pakketten het land
ontwikkeling. Een paar jaar geleden waren we een van de eersten met superfoods.
door. Dat kantoortje past ondertussen in een vergaderzaal in het
Nu zie je dat veel meer mensen veganistisch willen eten. Daar zijn we nu volop mee
pand langs de A7. Body&Fit groeit als kool.
bezig. Ons veganistische assortiment breidt in rap tempo uit.”
Hoe hard groeien jullie?
Maar niets zo veranderlijk als de markt…
„De afgelopen jaren verdubbelde de omzet ieder jaar. We zijn
„Stilzitten is geen optie. Je moet continu de trends lezen en weten waar je kansen
in drie jaar tijd van 60 mensen naar 190 gegaan. Ons pand is
liggen. Superfoods en sportvoeding liggen nu ook gewoon bij de supermarkt.
eind 2015 in oppervlakte verdubbeld maar we hebben nu alweer
Dat betekent dat wij moeten kijken waar opnieuw vraag ontstaat en waar we die kun-
plannen om er nog een hal bij te bouwen.”
nen creëren. Met alleen de sportvoeding redden we het niet meer. Ondertussen leveren we zelfs kant-en-klaar-maaltijden af. Maar dan wel gezond en met extra eiwitten.”
Is die groei houdbaar? „We zijn nu op een punt gekomen dat ieder jaar de omzet
Body&Fit werd in februari overgenomen door het Ierse concern Glanbia, ’s werelds
verdubbelen niet meer mogelijk is. Daarvoor gaat het om te
grootste producent van sportvoeding. De Ieren betaalden 181 miljoen euro voor de
grote bedragen. De koers is nu op een verdubbeling iedere
webshop en voor een Amerikaanse grasproducent. Hoeveel precies voor Body&Fit
twee jaar. We zitten in een positieve flow. En dat willen we
is betaald, willen de partijen niet kenbaar maken.
vasthouden.” Was het een financiële keuze? Per dag verzendt Body&Fit rond de zesduizend pakketten.
„Nee dat was het niet. Het was een strategische keuze. Glanbia is een bedrijf met
Vooral in de avonduren is het druk in het distributiecentrum in
2200 man maar ze hadden geen kanaal waarmee ze direct aan de consument konden
Heerenveen. Tientallen medewerkers verzamelen alle bestelde
leveren. Door ons over te nemen hebben ze die wel. Ons geeft het tegelijk de kans om
spullen, leggen ze per bestelling op een kar en sturen die weer
nog sneller de internationale markt te veroveren. Wij zitten nu in vijf landen,
door naar de inpakafdeling. Van daar gaan de pakketjes door de
zij hebben afzetkanalen in meer dan vijftig. Met hen achter ons staan wij een
hele Benelux en naar Duitsland en Frankrijk. Het kan er
stuk sterker.”
’s avonds hectisch aan toegaan.
ADVERTENTIE
26
BCDD, een mooie showcase van wat Drenthe brengt
Michel Elzinga, organisator BCDD
De Bedrijven Contact Dagen Drenthe zijn de jaarlijkse place to be voor Drentse ondernemers en ondernemers, die wat met of in Drenthe willen. Ontmoeten, activiteiten, opvallen, kennis opdoen en gezelligheid. Noordz blikt vooruit.
De Bedrijvencontactdagen hebben zich de afgelopen jaren ontwikkeld van bedrijvenbeurs tot een tweedaags event over klantcontact, kennis delen en netwerken uitbreiden. Dit jaar met 325 bedrijven onder één dak, op 4 en 5 april in de TT Hall in Assen. Op dinsdag eerst een spraakmakende beursopening met rapper en entertainer Ali B. In de avond trapt Johan Derksen als gastspreker af in de BCDD Arena.
van ’t Raethuys in Hoogeveen. „Plein Hoogeveen is voor ons een hele mooie en transparante manier om onszelf neer te zetten. Ook dit jaar doen we dat weer samen met de gemeente, zo’n vijftien bedrijven en de Bedrijvencontactdagen. Juist samen mee doen werkt heel goed en daarom zijn wij gezamenlijk al verschillende jaren van de partij.”
Waarom staan ondernemers met hun bedrijven op de Bedrijvencontactdagen in Assen? We bellen een paar ‘vaste’ deelnemers om alvast in de stemming te komen.
De mooie mix van De OndernemersFabriek Ook De OndernemersFabriek is terug op de beursvloer. Met achttien jonge ondernemers, tal van prototypes zoals een 5G-drone, verschillende nieuwe apparaten en in samenwerking met partners als provincie Drenthe, Hanze en MKB-fonds een goede en open plek met alle ruimte en gelegenheid te ontmoeten en gesprekken aan te gaan. Projectleider van de OndernemersFabriek Eelco Bakker zegt: „We willen zo veel mogelijk onze jonge ondernemers koppelen aan andere ondernemers en potentiële bedrijven. Afgelopen jaar zijn er veel leads en opdrachten binnen gehaald, dus alle reden om weer mee te doen. De stand van De OndernemersFabriek is een prachtige showcase, die laat zien wat er allemaal gebeurt in Drenthe. Een leuke mix in een ontspannen setting.”
De diversiteit van ’t Raethuys en Plein Hoogeveen „Voor mij is een van de sterkste punten het feit, dat je een diversiteit aan zakenrelaties ontmoet in twee dagen tijd. Dat geldt zowel voor mensen die naar de beurs komen om jou en om elkaar te ontmoeten als voor andere standhouders die je spreekt. Het biedt een prachtige gelegenheid om al die mensen te ontmoeten in een kwalitatief hoogstaande omgeving”, zegt Johan van Regteren
Professioneel in Midden-Drenthe Joop Eising van Invent, adviesbureau voor vergroening van de gebouwde omgeving, is vol lof over de beurs in Assen. „Het concept van de pleinen spreekt mij heel erg aan. Het is een combinatie van verschillende zaken: het ziet er goed uit, het is professioneel, goed verzorgd en het trekt de juiste mensen. Wij werken op ons plein MiddenDrenthe samen met verschillende gemeentes, waardoor ik mijn netwerk echt kan uitbreiden.
Naast veel individuele stands omvat BCDD maar liefst vijftien pleinen waar bedrijven, gemeenten, organisaties en netwerkclubs samen hun krachten bundelen. Twee dagen lang is er een doorlopende stroom van meer dan vijftig uitdagende presentaties, verrassende pitches en kennisvolle workshops over tal van onderwerpen. Op de beursvloer komen onder andere innovatie, virtual reality, circulaire economie, energie en duurzaam bouwen, digitale en crossmediale marketing, finance, cybercrime en export aan bod.
Op deze manier worden wij als deelnemers echt ontzorgd en dat was voor ons de aanleiding om een aantal jaren geleden weer op de Bedrijvencontactdagen te gaan staan. Voorheen stonden we ook op bouwgerelateerde beurzen, het mooie van de BCDD is dat eigenlijk iedereen die we ontmoeten een potentiële klant blijkt te zijn. Heel veel mensen hebben wel ‘iets’ met een gebouw, dat uiteindelijk ‘vergroend’ mag worden.” In de hoogste versnelling naar Plein Coevorden Plein Coevorden pakt uit met Tom Coronel en een Formule 1-simulator. Johan van der Veer van I-Beheer bedacht vanuit zijn online product Webversneller een beurstrekker, die voor iedereen toepasselijk zou kunnen zijn en voor enthousiasme zorgt bij de pleindeelnemers. „Het belangrijkste van de beurs vind ik het klantcontact, de gelegenheid die je hebt om mensen uit te nodigen en af te spreken. Daarnaast is het een goede manier om mijn naamsbekendheid te vergroten, zeker als je de link kunt leggen met iets dat opvalt en met een bekend persoon. De combinatie met andere bedrijven en de gemeenten op het plein is heel effectief. Omdat je het samen doet, maak je makkelijk contact met elkaar en leer je elkaars netwerken kennen. Zo’n plein is eigenlijk voor iedereen toegankelijk en interessant, van kleine bedrijven en zelfs zzp’ers tot grote bedrijven. Het is leuk en effectief!” De Bedrijvencontactdagen vinden plaats op dinsdag 4 april van 14.00 tot 22.00 uur en op woensdag 5 april van 10.00 tot 18.00 uur. www.bcdd.nl. www.bcdd.nl
27
de blockchain. In het weekend van 11 en 12 februari vond in Groningen de grootste blockchain hackathon ter wereld plaats en daar is zeer uitgebreid verslag van gedaan in de media. De kans is ook groot dat u desondanks geen idee heeft wat een blockchain is en waarom al die mensen daar zo opgewonden van raken. De blockchain wordt meestal uitgelegd als een soort van openbaar register; een publiek toegankelijke boekhouding waarin allerlei informatie kan worden opgeslagen die vervolgens door niemand meer kan worden veranderd of uitgewist. Hoe dat dan precies werkt, daar is veel meer tekst voor nodig, en dat is misschien ook niet zo belangrijk.
Want ook zonder de technische details te begrijpen, is het goed mogelijk om in te zien wat blockchain-technologie zo bijzonder en zo revolutionair maakt. Blockchain-technologie zet namelijk de deur open naar een economie waarin een belangrijk deel van de digitale infrastructuur ‘van iedereen en van niemand’ is, in plaats van eigendom van grote, meestal Amerikaanse, bedrijven.
Voor een klein deel is dat al zo. ‘Het internet’ is immers van niemand. Niemand heeft de macht om het uit te zetten en belangrijke onderdelen, waaronder
VAN IEDEREEN EN VAN NIEMAND
de software waar de meeste servers op draaien, zijn open source - dat is software die iedereen gratis kan gebruiken en aanpassen. Maar de diensten die op de internet-infrastructuur worden aangeboden, zijn allemaal in private handen. En of ze nu Facebook, Google, eBay of Amazon heten: het zijn grote, machtige, particuliere bedrijven. En erger nog: het zijn praktisch monopolisten, die hun voorsprong steeds verder uitbouwen.
De bron van al die macht is data. Facebook weet meer van u dan uw moeder, en die kennis gebruikt het bedrijf om u precies die advertenties voor te schotelen waar u op gaat klikken en precies die artikelen die u gaat lezen. Een concurrent, die niets van u
ONZE NIEUWE COLUMNIST
Ronald Mulder Ondernemer en econoom.
weet, maakt geen schijn van kans. Maar in een blockchain-wereld zouden die data, op een veilige manier, deel kunnen uitmaken van de infrastructuur. Van het gebied dat ‘van iedereen en niemand’ is. Dan kan een concurrent er ook bij en kan hij echt concurreren. En het mooiste is: u bepaalt zelf wie u toelaat tot uw gegevens. Begrijp me goed: zo ver is het nog lang niet, maar het doorkijkje is al spannend genoeg.
Man van weinig woorden.
@ronaldmulder
Overigens hebben we, in Europa althans, veel ervaring met zaken die van iedereen en van niemand zijn. Tot circa 1800 kenden we gemeenschappelijke gronden; in het Saksische taalgebied heetten die ‘meent’ of ‘mient’. Met de opkomst van het kapitalisme werden die bijna overal afgeschaft. Grond die gemeenschappelijk bezit was, kon niet aan een derde worden verkocht, en dat paste niet in het nieuwe economische model. Het zou goed kunnen dat een ‘digitale meent’ nu, zo’n 200 jaar later, precies is wat we nodig hebben om alternatieven te ontwikkelen voor een wereld waarin een handvol bedrijven de dienst uitmaakt.
COLUMN
De kans is groot dat u inmiddels iets heeft gehoord over
Profiteer in maart van het rentetarief van 1.99% *
Al voor:
â‚Ź 11.900,of â‚Ź 279,- p/mnd.*
*Vraag naar de voorwaarden, zo lang de voorraad strekt, registratie in maart.
De Citan. Compacte klasse van Mercedes-Benz. Veel comfort, uitstekende rijeigenschappen, zeer wendbaar en bijna 4 m3 laadvolume: dat is de Citan. Ook op het gebied van veiligheid maakt de Citan indruk met standaard een zeer compleet pakket met innovatieve veiligheidssystemen zoals ADAPTIVE ESP en remassistent BAS PRO. De krachtige motoren met BlueEFFICIENCY-technologie zorgen bovendien voor een uniek laag verbruik en een verdere reductie van de CO2-emissie. Overtuig uzelf met een proefrit bij Wensink.
Wensink Heerenveen Venus 1 8448 CE Heerenveen Tel. 0513-612929
Wensink Leeuwarden Lorentzkade 5a 8912 AZ Leeuwarden Tel. 058-2132221
Wensink Drachten De Kletten 20 9206 BA Drachten Tel. 0512-589100