Reis&Co bijlage november 2019 by Mediahuis Noord

November 2019 De reisbijlage van NDC mediagroep

a m i s s i l l e B Zuid-Tirol Disneyland Paris

Cultureel Malta

2020

NATUURIJS

Detective

op Guernsey

Heerlijk cruisen!

Ontdek Europa's mooiste rivieren...

Heeft u de nieuwe brochure voor 2020 al?

editie 2020

Feenstra

Riviercruises

e rivieren tijdens Ontdek Europa’s mooist uise van Feenstra! gde riviercr een volledig verzor

feenstrarijnlijn.nl 23-08-19 15:21

4788 - Reisgids

2020.indd 1

en boek een riviercruise van Feenstra!

Riviercruises 2020 Met Feenstra Rijn Lijn heeft u keuze uit vele prachtige cruises over de Rijn, Moezel, Saar, Neckar, Main en Donau. Verder bieden wij unieke reizen over de Nederlandse en Belgische wateren. Een riviercruise van Feenstra staat garant voor comfort, afwisseling, gezelligheid en uitstekende verzorging.

Tel. 026 445 28 05

Daarom kiest u voor Feenstra Zeer uitgebreid aanbod op de Rijn, Moezel, Saar, Neckar, Main en Donau en de Nederlandse & Belgische wateren Keuze uit 72 verschillende riviercruises en 8 comfortabele schepen Verzorging op basis van volpension Busvervoer van en naar Antwerpen mogelijk bij de meeste reizen Nederlandstalige reisleiding Interessante excursies Op alle cruises prijsgarantie

Onze bestemmingen • Nederland & België • Luxemburg & Duitsland • Zwitserland & Oostenrijk • Hongarije & Slowakije • Kroatië, Roemenië & Servië

Meer informatie • Ga naar uw ANVR reisbureau • Op www.feenstrarijnlijn.nl • Volg ons op Facebook! • Of bel 026 445 28 05

www.feenstrarijnlijn.nl

Pagina 3

Bremen, foto: Jonas Ginter, Bremer Touristik Zentrale

t h c i l & r Donke Hoe donkerder de dagen, hoe aangenamer de sfeer. Ontdek in deze novembereditie van Reis&Co de nachten van Friesland, het lichtjesfeest van Londen en de kerstsfeer in Bremen. Of reis met ons mee naar het licht van warm Malta, spannend Guernsey, ijskoud Oostenrijk, vrolijk Parijs en ‘bellissima’ Zuid-Tirol. Goede reis!

Check onze website en sociale media voor meer verhalen, fotoreportages, video’s, het laatste reisnieuws en interessante Reis&Co-aanbiedingen.

Kerstmark Londen

www.facebook.com/ndcreisenco

Inhoud

reis.en.co

Natuurijs Weissensee

Bellissima Zuid-Tirol

Disneyland Paris 2020

www.reisenco.nl

10 Kerstsfeer in Londen 13 Duurzaam op reis 14 Cultureel Malta 16 Detective op Guernsey Valletta, Malta

Colofon Reis&Co is de reisbijlage van NDC mediagroep Redactie: Anniek Boswijk, Sanne Eva Dijkstra, Sybylle Kroon Eindredactie: Sanne Eva Dijkstra Coördinatie: Martin Messing, Productiehuis NDC Vormgeving: Henk Haan Sales&Support: Kaya Otten, kaya.otten@ndcmediagroep.nl, telefoon 06 13 21 41 31.

18 Middeleeuws Bremen 19 Donker Friesland

haak78/Shutterstock

Pagina 4

Hollandse sferen op Oostenrijks ijs Zodra de temperatuur naar beneden gaat, begint het te kriebelen: het schaatsvirus slaat toe. De schaatsen worden weer opgezocht, uit het vet gehaald en geslepen. Klaar voor dat ene moment. Helaas blijft het in Nederland vaak bij dromen over natuurijs en de Friese Elfstedentocht. Maar voor échte schaatsfans is er een alternatief: de Weissensee in Oostenrijk.

WENEN

Natuurijs tussen de bergen Oud-marathonschaatsster Jolanda Langeland uit Bedum is groot fan van de Alternatieve Elfstedentocht. Zelf reed ze de 200 kilometer op het meer in Oostenrijk zes keer uit en behaalde ze in haar loopbaan meerdere podiumplaatsen. ,,Schaatsen op de Weissensee is de ultieme schaatsbeleving”, vertelt ze. ,,Voor professionals én recreanten”, voegt de Bedumse (38) daar uitdrukkelijk aan toe. ,,Iedereen is maar met één ding bezig: schaatsen. De sfeer is geweldig en er heerst saamhorigheid. Iedereen mag van het ijs gebruikmaken. Het is heerlijk om zo te kunnen schaatsen op natuurijs. En dan ook nog eens in een prachtige omgeving tussen de bergen.”

stapt zo het ijs op. En wát voor ijs: we hopen deze keer ook weer op perfect natuurijs”, aldus Langeland. Het meer bestaat uit twee delen: een groot meer en een klein meer. Het kleine meer ligt ’s winters als eerste dicht. Daar ligt een baan van zo’n 12 kilometer voor de schaatsers klaar. ,,Als je geluk hebt, kun je ook op het grote meer schaatsen. De stilte, het mooie ijs en het zicht op de Dolomieten - de Dolomietenblick - is geweldig”, mijmert de Bedumse. Een rondje op het grote meer is zo’n 25 kilometer.

Havana

Tot over de ﬁnish Hoewel Langeland niet meer professioneel schaatst, is de schaatssport nog steeds een grote passie. Samen met schaatsmaatje Foske Tamar van der Wal organiseert ze schaatsclinics, om mensen enthousiast te maken voor de sport. ,,Onze droom was om een reis te organiseren en clinics te geven op de Weissensee. In samenwerking met Dalstra Reizen hebben we die droom vorig jaar kunnen waarmaken. Het werd zo’n succes, dat we begin 2020 weer met een enthousiaste groep die kant op gaan.” Deelnemers krijgen persoonlijke begeleiding van Langeland en Van der Wal. Naast schaatstechniek leren ze over kleding, voeding en de schaatsen zelf. ,,En natuurlijk schaatsen we mee tijdens de tocht. We coachen iedereen tot over de ﬁnish. Iedereen heeft een persoonlijk doel. Of je nu 50, 100 of 200 kilometer wilt volbrengen, wij werken mee aan het bereiken van dat ultieme doel”, licht de voormalige marathonschaatsster toe.

Foske en Jolanda, foto: Ronnie Schuringa

Sport verbindt

Tocht der Tochten

Iedereen kan zich aanmelden voor de Weissensee-trip. ,,Er is maar een voorwaarde: je moet wel kunnen schaatsen”, zegt Langeland. De groep is divers, in leeftijd variërend tussen de 25 en eind 70. ,,Het is een veelzijdige club mensen, maar we zagen vorig jaar al: sport verbindt enorm. Ook al ken je elkaar in het begin niet, iedereen heeft dezelfde passie en hetzelfde doel. Dat schept een band. De sfeer in de bus is vanaf het begin heel goed en er ontstaan vriendschappen. Heel gaaf.”

Hoe mooi schaatsen op het Oostenrijkse meer ook is, voor Nederlanders is er maar één echte Tocht der Tochten. Langeland zelf was net te jong om mee te mogen doen aan de laatste Friese Elfstedentocht in 1997, maar is er klaar voor mocht de tocht zich ooit weer aandienen. De kans dat er in januari zoveel ijs in Friesland ligt dat de Friese Elfstedentocht door kan gaan, is klein. Toch houdt Langeland een slag om de arm en kunnen de deelnemers aan de schaatstrip een annuleringsverzekering met Elfstedenclausule afsluiten. ,,Mocht er een Elfstedentocht komen, dan zou dat fantastisch zijn. Maar ik ga ervan uit dat we eind januari heerlijk over het natuurijs van de Weissensee zoeven en er een Hollands feestje van maken.”

Dolomietenblick Eenmaal ter plekke aan het meer in het zuiden van Oostenrijk wordt de sfeer nog beter. ,,Het hotel ligt aan het meer, je

Pagina 5

Alternatieve Elfstedentocht op de Weissensee Samen met Jolanda Langeland en Foske Tamar van der Wal naar de Alternatieve Elfstedentocht. Met een goede voorbereiding en schaatsclinics eindigen we de week met deelname aan de Elfstedentocht. Of gaat u mee als supporter en geniet u van de unieke sfeer aan de Weissensee, de bergen en de koek en zopie? Inclusief: • reis in Royal Class touringcar • kamer met douche/toilet • halfpension vanaf ontbijt dag 2 t/m diner dag 5 • leuk dagprogramma • schaatsclinics • begeleiding door Jolanda Langeland en Foske Tamar Aantal dagen: 6 Vertrek: 21 januari 2020

Prijs: €755,- p.p.

Let op: vol is vol!

Weissensee Meer in het zuiden van Oostenrijk Deelstaat: Karinthië Hoogte: 930 meter Lengte: 12 kilometer Breedte max: 1 kilometer Diepste punt: 99 meter Afstand vanaf Noord-Nederland: 1200 kilometer Wetenswaardig: de Alternatieve Elfstedentocht wordt sinds 1989 op de Weissensee georganiseerd. Er zijn wedstrijden voor professionals en prestatietochten van honderd en tweehonderd kilometer voor recreanten. Daarvoor moet je je inschrijven. Ook wordt er een wintertriatlon georganiseerd met de onderdelen hardlopen (5 kilometer), schaatsen (12,5 kilometer) en langlaufen (8 kilometer). www.weissensee.nl www.wintertriathlon-weissensee.com

WK sprint en WK allround Hamar Dit jaar staat het Vikingschip in Hamar voor de eerste keer centraal als de plek waar zowel om Wereldkampioenschap sprint als allround wordt gestreden. Ga mee en voel de spanning, sensatie en de sfeer met Dalstra Reizen. Inclusief: • reis in Comfort Class touringcar • binnenhut/kamer met douche en toilet • verzorging op basis van logies/ontbijt • 3 dagen staplaatsen

Primeur in Hamar Schaatsliefhebbers heb je in allerlei uitvoeringen. De superfanatieke, de sportieve, de gelegenheidsschaatser en de toeschouwer. Vooral grote toernooien kunnen rekenen op een grote schare fans die als toeschouwers genieten van het schaatsen en de uitbundige sfeer in de stadions. Schaatsbolwerk bij uitstek is het Vikingschip in het Noorse Hamar. Deze overdekte schaatsbaan – in de vorm van een omgekeerd vikingschip – is al sinds de Olympische Winterspelen in 1994 het toneel van grote toernooien. Hier vierden Rintje Ritsma, Renate Groenewold, Sven Kramer en Ireen Wüst hun triomfen. In het laatste weekend van februari 2020 staan de wereldkampioenschappen sprint en allround in Noorwegen op het programma. Een primeur: niet eerder werden deze twee kampioenschappen gecombineerd. Mooie gelegenheid om er naartoe te gaan!

Aantal dagen: 6 Vertrek: 27 februari 2020

Prijs: €655,655,- p.p. Meer informatie over deze of andere reizen? Neem dan contact op met Dalstra Reizen, www.dalstra.nl of bel 0512 - 369 030.

6 DAGEN WINTERSFEERREIS

6 DAGEN

RESCHENPASS

WINTERSPORTREIS ITALIË

€ 498,-

Inclusief: • vervoer per Royal Class touringcar • 3x overnachting met ontbijtbuffet • 3x dinerbuffet • 3x après-ski Marende • gebruik van wellness • extra ontbijt bij aankomst

Vertrek: 13 maart

ANDRÉ RIEU IN ANTWERPEN

2 dagen

NIEUWJAARSCONCERT

KERSTREIS

Inclusief: • overnachting met ontbijt in 4**** NH hotel in centrum • plattegrondjes van Düsseldorf en Keulen

Vertrek: 11 januari ...................

Vertrek: 12 en 19 dec. ......

399,-

KERSTSFEER

Vertrek: 28 november ............... € 355,19 december.................................... € 380,-

€135,-

VALKENBURG & MAASTRICHT

Inclusief: • overnachting in 4**** Welcome hotel in het centrum van Essen met ontbijtbuffet • plattegrond

€125,-

4 dagen

Vertrek: 13 en 19 dec. ....

o.a. schitterende treinreis met de Glacier Express door het adembenemde Zwiterse landschap

Vertrek: 8 maart 3 dagen

ANTWERPEN, GENT, BRUGGE

Vertrek: 12 en 19 dec. / 21 feb. / 27 maart .........................

4 dagen

THÜRINGEN

225,-

NOORD-HARZ

€275,-

WESTENDORF TIROL

126

MARGRIET

WINTERFAIR DEN BOSCH

Alleen retour ........................................................ 29 Inclusief retour en entree .....................45 Inclusief retour, entree, kofﬁe en Bossche bol ............................................................ 50 Vertrek: 22, 23, 25, 26 en 27 november

Inclusief: • 3x overnachting met ontbijtbuffet • 3x dinerbuffet • gebruik hotelzwembad • bezoek Eisenach, Gotha en Osnabrück • gids in Weimar en Erfurt

Inclusief: • 2x overnachting in Antwerpen met ontbijtbuffet • gids in Brugge en Gent • diner op de terugreis

6 dagen

KRAKAU

115

DE MUSICAL

Vertrek: 6 december........

PRAAG

Inclusief: 1e rang zitplaats Vertrek: 10 en 24 nov. / 1 en 22 dec. / 5 en 26 jan. / 9 en 23 feb. ....................................................

Inclusief: 1e rang zitplaats Vertrek: 15 - 23 februari / 7 - 15 maart / 19 april................

Vertrek: 12 en 19 dec. ...............

5 dagen

ANASTASIA

TINA TURNER

Inclusief: • 2x overnachting met ontbijtbuffet • 2x diner in het hotel • gids in Wernigerode • afscheidsdiner op de terugreis

4 dagen

PARIJS

€ 590,-

Inclusief: overnachting met ontbijt in 3***hotel in centrum van Valkenburg

119,-

€125,-

Middagvoorstelling inclusief: driegangendiner op de terugreis Vertrek: 5, 19 en 26 feb. / 4 mrt. / 15 en 22 april / 20 en 27 mei..........123

SCHEVENINGEN

3 dagen

2 dagen

ESSEN & DORTMUND

Inclusief: • overnachting in 3*** hotel met ontbijtbuffet • plattegrond van Hamburg

LONDEN

Inclusief: • 3x overnachting met ontbijtbuffet • 2x gids in Londen • retour veerboot

2 dagen KERSTMARKTREIS

HAMBURG

Vertrek: 12 en 19 dec.. ......

4 dagen

DÜSSELDORF & KEULEN

Inclusief: • 2x overnachting met ontbijtbuffet • 1x driegangendiner in een Antwerps restaurant • entree/zitplaats 2e categorie • stadsgids Antwerpen • driegangendiner op de terugreis

2 dagen

***Hotel Ortlerspitz Een uitstekend hotel met lift op loopafstand van de piste.

ZWITSERLAND EN OOSTENRIJK

Inclusief: 1e rang zitplaats Vertrek: 22 december / 5 januari / 16 februari / 8 en 29 maart / 5 en 26 april / 17 en 24 mei .............. 117

Vertrek: 8 december..........

€289,-

Inclusief retour en entree .....................43 Inclusief retour, entree, kofﬁe en Bossche bol ............................................................ 48 Vertrek: 24 en 28 november

4 dagen

MATTHÄUS PASSION IN LEIPZIG

4 dagen

BERLIJN

Inclusief: • 3x overnachting met uitgebreid ontbijtbuffet • 3x 3 gangen diner in Berlijns restaurant • 2x stadsgids • diner op de terugreis Vertrek: 5, 12 en 19 december .....

€299,-

3 dagen

DISNEYLAND

Inclusief: • 3x overnachting met ontbijtbuffet • 3x diner in het hotel • entree Matthäus Passion Thomaskirche • entree Sleeping Beauty Opernhaus • rondleiding Leipzig “In de voetsporen van Bach” • entree Bach-museum • bezoek Merseburg Dom • entree Schloss Oranienbaum en Park • reisleiding Rudolf Nammensma

Vertrek: 9 april .......................

4 dagen

€790,-

BERLIJN

SUPERAA

v.a. € 264,-

SUPERAA

NBIEDIN

Inclusief: • 3x overnachting met ontbijtbuffet • 2x stadsexcursie met gids

Inclusief: • 3x overnachting met ontbijtbuffet • 1x diner in Praag • 1x dinnercruise Praag

Vertrek: 21 november / 20 februari / 19 maart / 2 april

Vertrek: 12 dec. / 16 feb. / 19 maart .......................

299,-

Inclusief: • 4x overnachting met ontbijtbuffet • hotel op loopafstand centrum • 3x diner in Krakau • entree zoutmijn van Wieliczka • gids in Krakau Extra bij te boeken: bus excursie met entree Auschwitz Birkenau € 29,- p.p.

Inclusief: • vervoer in Royal Class touringcar • 3x overnachting hotel Mesnerwirt • 3x ontbijfbuffet • 3x diner in het hotel

Vertrek: 15 en 22 maart .................

Vertrek: 3 januari ......................

459

445,-

KERSTMARKTEN BREMEN

OLDENBURG

Inclusief stadsplattegrond

Vertrekdata:

6, 7, 12, 13, 14, 18, 19, 20, 21, 22 december Vertrek vanuit Friesland............................. 27 Vertrek vanuit Groningen ..................... BREMEN

DEVENTER

Vertrek vanuit Friesland............................ 24 Vertrek vanuit Groningen .....................

Vertrekdata: 30 november / 9, 10, 11, 15, 16, 17 december Vertrek vanuit Friesland............................. 24

OLDENBURG Vertrekdata: 30 november / 9, 10, 11, 15, 16, 17 december Vertrek vanuit Friesland.............................. 22

Vertrek vanuit Groningen ......................

Vertrek vanuit Groningen .....................

OBERHAUSEN CENTRO Vertrek: 7, 12, 13, 14, 19, 20 en 21 december ..

OSNABRÜCK Vertrek: 30 november / 7, 12, 14, 18, 19, 20, 21 december .........

Vertrek: 21 december ..............................

Vertrek: 11 en 18 december ................

Inclusief stadsplattegrond Vertrek: 11 en 20 december.............

OSNABRÜCK

MÜNSTER

KERSTSFEER BIJ AVOND

Vertrekdata: 30 november / 6, 10, 17 en 21 december .........................

Vertrek: 27 december / 16 februari

GOUDA

Vertrek: 15 december .............................

MIDDAGTOCHT

DRUK- EN ZETFOUTEN VOORBEHOUDEN

ITALIË

ARS VOORJA TIE VAKAN

Inclusief: • 3x overnachting met ontbijtbuffet • 3x diner in het hotel Royalclass touringcar • 4 dagen volop genieten van wintersport

Vertrek: 16 februari ................

AURICH DUITSLAND KERSTMARKT

Inclusief: • bezoek Aurich • Duits vijfgangen kerstdiner Vertrek: 18 december.............................

VLINDERS &ORCHIDEEËN Inclusief: • entree Orchideeënhoeve met haar nieuwe attractie: de zwevende bloementuin • 2 kopjes kofﬁe of thee met gebak • vijfgangen kerstdiner met live muziek op de terugreis

369,-

4 dagen

Inclusief: • 4x overnachting met ontbijtbuffet • 2x driegangendiner in het hotel • 1x welkomstdrankje bij het avondeten • 1x kerstdiner inclusief 1 drankje • 1x driegangendiner in Praags restaurant • gids voor een halve dag door Praag met Praagse Kerstkribben, inclusief Glühwein • gids voor een dag voor bezichtiging Praag en Karlstein • rondvaart met kofﬁe en kerststol Vertrek: 23 dec. .............

Vertrek: 26 december...............................

 Voordelig en vertrouwd  90+ jaar ervaring  Modern wagenpark  20+ touringcars

(0512) 51 41 74

EISACKTAL

TOURINGCAR VERHUUR

DE KLETTEN 2-4 9206 BA DRACHTEN

295,-

6 dagen Wintersport

5 DAGEN

BIJ KAARSLICHT Inclusief programmaboekje. Vertrek: vrijdag 13 december ..........

20 feb. / 12 en 26 maart ......

PRAAG

2e KERSTDAG

Aankomst 14.30 u. vertrek 20.00 u. Vertrekdata: 6, 7, 10, 17 en 21 december ...................

HAMBURG

KERSTSFEER BIJ AVOND

Vertrek: 14 nov. / 9 en 30 jan. / Inclusief: • 2x overnachting met ontbijtbuffet • lichttour door Parijs • 2x park entree

DORDRECHT

DÜSSELDORF

MÜNSTER Vertrek: 30 november / 7, 12, 13, 14, 19, 20, 21 december .........

ANTWERPEN

SPECIALE AANBIEDING:

Inclusief stadsplattegrond Vertrek: 14 en 15 december ................

v.a. € 349,-

KERST IN

DICKENS FESTIJN

6, 7, 12, 13, 14, 18, 19, 20, 21, 22 december

NBIEDIN G Inclusief: • 3x overnachting met ontbijtbuffet • 3x diner in Berlijn • gids in Berlijn • diner op de terugreis

www.paulusma.nl info@paulusma.nl

€455,-

ANDRÉ RIEU IN LONDEN

Inclusief: • 3x overnachting met ontbijtbuffet • 1x diner in Londen • excursie met stadsgids Londen • entree concert André Rieu • veerboot retour Vertrek: 23 april.....................

€599,-

Pagina 7

: l o r i T d i u Z

365 dagen per jaar ‘bellissima’

Zuid-Tirol Provincie in Noord-Italië Aantal inwoners: 500.000 Hoofdstad: Bolzano Taal: Oostenrijks, Italiaans Valuta: euro Afstand Noord-Nederland - Zuid-Tirol: 1100 km www.suedtirol.info

Benno, Renate en zoon Luis

De provincie Zuid-Tirol in het noorden van Italië, aan de zuidkant de Alpen, is een populair wintersportgebied. ,,Niet alleen in de winter; het hele jaar door is er genoeg te beleven in de Italiaanse bergen”, stelt hotelier Benno Licata. De Italiaan met Nederlandse roots bestiert samen met zijn vrouw Renate een hotel in San Valentino alla Muta, bovenop de Reschenpass. Honderd jaar oud hotel Benno Licata (1977) nam in 2004 het hotel van zijn Italiaanse vader Enzo en Nederlandse moeder Paula over. ,,Mijn moeder komt uit Schiedam en heeft mijn vader tijdens een vakantie in Italië leren kennen. Samen hebben ze het honderd jaar oude hotel Ortlerspitz, dat al sinds 1962 in mijn vaders familie was, verder opgebouwd ”, legt Licata in vlekkeloos Nederlands uit. Vijftien jaar geleden nam hij het bedrijf over en bouwde het hotel samen met zijn vrouw Renate verder uit naar de wensen van deze tijd.

Kerk in het water San Valentino alla Muta ligt tussen het Haidermeer en het Reschenmeer. Het dorp ligt bovenop de Reschenpass; een belangrijke noord-zuidverbinding in de Alpen. ,,Een opvallende verschijning in onze regio is de kerktoren die in het Reschenmeer staat”, vertelt Licata. De toren is het enige overblijfsel van het oude dorpje Graun, dat ruim vijfenzestig jaar geleden onder water kwam te staan bij de aanleg van het stuwmeer. ,,San Valentino is een ideaal ski-oord. Het ligt tussen twee gletsjers in, heeft uitzicht op de imposante, bijna vierduizend meter hoge Ortler, kijkt uit op de Haideralm en ligt middenin het skigebied Schöneben”, gaat de Nederlandse Italiaan verder. Vanuit het dorpscentrum brengt de gondel je zo boven de 2000 meter hoogte, en een skilift je vervolgens nog hoger, naar 2700 meter. ,,En sinds kort is er een nieuwe kabelbaan tussen San Valentino en Resia, aan de andere kant van het meer. Daar zijn we erg blij mee”.

Ook een zomerbestemming In Zuid-Tirol kun je langlaufen, sneeuwschoenwandelen, skiën en snowboarden over de vele pistes, rodelen op een van de honderd rodelbanen en ijsklimmen op de Ortler,

de hoogste berg van Tirol. De winter is van oudsher dan ook de drukste periode van het jaar: ,,Dit is een belangrijk skigebied, maar de regio wordt nu ook vaker in de zomermaanden ontdekt”, merkt Licata. ,,Steeds meer bezoekers komen hier ’s zomers om van de natuur en de meren te genieten. Je kunt hier geweldig wandelen, hiken, vissen en bergbeklimmen. En sinds de elektrische ﬁets er is, zie je ook steeds meer mensen ﬁetsen en mountainbiken”.

Mediterrane keuken Zuid-Tirol ligt ingeklemd tussen de Alpen en de Dolomieten. ,,Hoewel we slechts tien kilometer van Oostenrijk af zitten, zijn naast alpiene sferen ook mediterrane invloeden goed merkbaar”, vertelt Licata. ,,Zoals de taal: de ene keer spreken we Oostenrijks, de andere keer Italiaans. Die mediterrane invloeden zie je ook goed in onze regionale keuken. Pasta is hier net zo populair als in de rest van Italië. Verder staat onze regio bekend om bergkaas, spek en bombardino, een warme drank met advocaat, whisky, kaneel en slagroom. Heerlijk tijdens of na het skiën, of gewoon op een koude winterdag.”

Pagina 8

Disneyland Paris kijkt naar de toekomst Als een van de grootste toeristische trekpleisters van Europa blijft Disneyland Paris continu in ontwikkeling. Tijdens een spectaculaire Media Expo in het chique Salomon de Rothschild Hotel in Parijs onthulde Disney onlangs de plannen voor ‘2020 and beyond’.

AlliaceImages/Shutterstock

Met een knipoog naar de oneliner van Buzz Lightyear uit de ﬁlm Toy Story (,,To inﬁnity… and beyond!”) blikte het concern tijdens de Media Expo alvast vooruit naar het komende decennium en daarna. Disneyland Paris heeft voor de komende jaren onder meer een enorme uitbreiding van het Walt Disney Studios Park op de planning staan, met drie nieuwe themagebieden in de stijl van Star Wars, Frozen en Marvel. Fans van dat laatste (superhelden)thema treffen het helemaal. Die kunnen vanaf deze week al een kamer boeken in het allereerste Marvel-hotel ter wereld. Komende zomer opent dat hotel zijn deuren. Het gaat om het voormalige

Disneyhotel New York (een van de zes Disneyhotels die op het resort te vinden zijn) dat sinds begin dit jaar een complete transformatie ondergaat. Na de heropening zal de naam voluit luiden: Disney’s Hotel New York The Art of Marvel. ‘Art’ is niet voor niets toegevoegd aan de naam. Behalve dat dit het eerste themahotel van Marvel is, beschikt het hotel straks ook over de grootste verzameling kunst op dit gebied. Meer dan 300 kunstwerken, gemaakt door meer dan 50 kunstenaars van Marvel Comics en Marvel Studios, worden bij elkaar gebracht. Denk aan storyboards, posters, stripboekomslagen en originele schetsen.

Pagina 9

VIJF VRAGEN AAN GIONA PREVETE Giona Prevete is dit jaar de oﬃciële ambassadeur van Disneyland Paris. Daar mogen we als Nederlanders best een beetje trots op zijn, want Prevete is een landgenoot. Uit 17.000 castmembers met meer dan 100 verschillende nationaliteiten, werd hij geselecteerd om Disney te vertegenwoordigen. Wat houdt dat in, ambassadeur van Disneyland? ,,Het ambassadeursprogramma is in 1965 opgestart door Walt Disney himself, omdat hij zelf te druk was om zo’n functie er nog bij te doen. Tegenwoordig hebben alle parken wereldwijd één of twee ambassadeurs die als het ware het gezicht van het bedrijf zijn.’’ Hoe word je ambassadeur? ,,Ik vergeet nooit meer de dag dat Mickey Mouse op me afgerend kwam om me te vertellen dat ik het geworden was. Daar ging wel een strenge selectie aan vooraf. Iedereen die in het park werkt, kan zich in principe aanmelden. Maar je moet echt wel bewijzen, met ﬁlmpjes en presentaties, dat je geschikt bent.’’

Arandelle Ook voor de fans van Frozen is er veel om naar uit kijken. Het zal hen niet ontgaan zijn dat deze maand de langverwachte opvolger van de razend populaire ijzige, maar ook hartverwarmende prinsessenfilm in première gaat. En natuurlijk laat ook Disneyland Paris dat niet onopgemerkt voorbijgaan. De nieuwe Frozen-merchandise ligt daar inmiddels in de shops en er komt een spectaculaire nieuwe float (een soort praalwagen) voor de parade. Die wagen krijgt de vorm van een verlichte en van kleur verspringende ijsberg, waarop Anna, Elsa en Olaf hun opwachting zullen maken. De float vormt het middelpunt van de festiviteiten tijdens het Frozen Celebration Season, dat loopt van 11 januari tot 3 mei 2020. Daarnaast wordt er deze maand (op 17 november) al een nieuwe attractie geopend. Frozen: A Musical Invitation is een interactieve beleving waarbij gasten kunnen spelen, dansen en zingen met de hoofdkarakters uit de film. Hier ervaren ze alvast een voorproefje op de Frozen-uitbreiding van het park, die voor de langere termijn op de planning staat.

Over een aantal jaar loop je daar als gast rond in Arandelle, het koninkrijk van Anna en Elsa. De tekeningen voor dit sprookjesachtige gebied rond een nieuw aan te leggen meer werden tijdens de Media Expo in Parijs gepresenteerd. Wanneer het zover is, is nog niet te zeggen. De drie uitbreidingen zullen verspreid over de komende tien jaar uitgevoerd worden. De komende maanden staan eerst in het teken van Kerst. Het nieuwe seizoen Disney’s Enchanted Christmas begint komende zaterdag en loopt tot 6 januari. Daarna heeft het resort van half januari tot half maart weer een grote aantrekkingskracht op de liefhebbers van Star Wars, met de terugkeer van het succesvolle seizoen Legends of the Force: A Celebration of Star Wars. Sommige plannen liggen dus nog erg ver beyond in de toekomst, op andere kunnen fans van Disney zich nú al verheugen.

Meer informatie: www.disneylandparis.nl

De eerste ,,Disneyland Paris is in heel veel dingen altijd de eerste geweest’’, vertelt David Wilson, die als vice president van Walt Disney Imagineering de leiding heeft over het project. ,,Ook met dit hotel is het Europese park weer een voorloper.’’

Elke kamer in het art-decostijl hotel zal een Marvelkunstwerk aan de muur hebben hangen en verwijzingen tonen naar de legendarische Iron Man. De luxe suites

Boekingen voor dit nieuwe hotel kunnen vanaf deze week gemaakt worden. Marvel-fans die niet kunnen wachten tot het hotel in de zomer opent, kunnen zich ook al eerder onderdompelen in Marvel-sferen. Van 24 maart tot 7 juni 2020 loopt in het Walt Disney Studios Park het Marvel Super Heroes Season, met shows en belevenissen die draaien om Spider-Man, Iron Man, Captain America en andere helden. Maar daarmee houdt de Marvel-beleving nog lang niet op. Van de maar liefst drie nieuwe themagebieden in de op stapel staande enorme (en gefaseerde) uitbreiding van het Walt Disney Studios Park, is er dus één in Marvelthema. Onder de naam Avengers Campus zal ook dit nieuwe gebied van alles omvatten dat met de superhelden te maken heeft, waaronder een nieuwe Spider-Man attractie.

Wat is je mooiste ervaring als ambassadeur? ,,Het mooiste vond ik de heropening van Phantom Manor, mijn lievelingsattractie. Die is een tijd gesloten geweest voor een upgrade en op de openingsavond speelde ik de burgemeester van Frontierland. Maar er zijn veel meer hoogtepunten. Magical Pride, waar we diversiteit vieren, is ook geweldig. Mijn leven is ontzettend veranderd sinds ik ambassadeur ben. Geen dag is hetzelfde. Soms denk ik echt: knijp me, want het lijkt wel of ik droom.’’ Wat vind je van de toekomstplannen voor Disneyland Paris? ,,De tekeningen voor de uitbreiding van het Walt Disney Studios Park zien er fantastisch uit. Ik kreeg kippenvel toen ik ze voor het eerst zag.’’

SPECIALE EVENEMENTEN IN 2020 • Hardlopen in je prinsessenjurk? Doe mee aan de eerste editie van de Disneyland Paris Princess Run van 8 tot 10 mei 2020. • Voor de allerkleinsten is er in de lente van 2020 een nieuwe interactieve show in Studio D, waar ze kunnen dansen met Mickey, Minnie en hun Disney Junior vriendjes. • Muziekliefhebbers kunnen in het weekend van 4 juli het festival Electroland bezoeken. • Een nieuwe editie van Macigal Pride vindt plaats op 6 juni. • In september is er weer een Disneyland Run.

ChihHsuanPeng/Shutterstock

Toen het resort in 1992 opende (toen nog onder de naam Eurodisney) werden de zes bijbehorende hotels georiënteerd op een Amerikaans thema. Zo verblijf je in hotel Sequoia Lodge tussen de rangers van de grote Nationale Parken en brengt hotel Newport Bay je in maritieme sferen, alsof je op vakantie bent aan de mondaine oostkust van de VS. Wilson: ,,Met de metamorfose van Hotel New York maken we een omslag naar een meer Disneygerelateerd thema. Er wordt een verhaal toegevoegd. Een verblijf in het hotel wordt daarmee een totale onderdompeling in de Marvel-ervaring.’’

hebben Avengers en Spider-Man als thema. Bij Super Hero Station, een speciale locatie in het hotel, kunnen gasten hun helden ook ontmoeten en met hen op de foto gaan.

Wat betekent Disney voor jou? ,,Disney zit in mijn dna! Op mijn vierde kwam ik voor het eerst in het park en sindsdien ben ik elk jaar minstens één keer geweest. In 2010 kreeg ik een baan als enquêteur en daarna ben ik intern opgeleid voor andere functies. Ik heb onder meer als VIPguide en als Guest Communicator gewerkt. Ik denk dat ik mijn hele leven bij Disney blijf.’’

Pagina 10

Kerstsfeer

proeven in Londen

FrankGaertner/Shutterstock

Shop till you drop Vervelen in Londen is onmogelijk. Er zijn talloze winkels en musea en het aantal historische en culturele evenementen is enorm. In aanloop naar kerst doet de Engelse hoofdstad er nog een schepje bovenop. Veel winkelstraten en etalages - bijvoorbeeld in Bond Street, Regent Street en Oxford Street - zijn in kerstsfeer gehuld. De beroemdste en grootste winkel van Londen is Harrods. Dit chique warenhuis heeft naast een zeer breed aanbod een gigantische kerstafdeling. Iets minder prijzig is het warenhuis Selfridges. Wie iets anders zoekt dan grote winkelstraten, kan op verschillende locaties in Londen terecht. Her en der vind je gezellige markten, waaronder de Camden Market, de Portobello Road Market (bekend van de ﬁlm Notting Hill) en de overdekte Greenwich Market.

Markten, feesten en sprookjes Engelsen zijn gek op alles wat met kerst te maken heeft. In Londen en omgeving alleen al zijn in november en december tientallen grote en kleine kerstmarkten te vinden, zoals bij Southbank Center Winter Festival, op Leicester Square en bij het Old Royal Naval College in Greenwich. Voor een van de mooiste ga je naar Hyde Park: Winter Wonderland. Naast een grote markt met zo’n tweehonderd kramen is er een ijsbaan en een reuzenrad. Winterville in Clapman Common is een alternatief kerstfestival, met een rollerdisco en buitenbioscoop. Net buiten Londen, aan de Theems, vind je de Kew Gardens. In de feestmaanden waan je je hier in een sprookje. De bomen en gebouwen in de botanische tuin zijn dan versierd met miljoenen lampjes.

Een citytrip naar Londen is altijd een goed idee. Ga je in de laatste maanden van het jaar? Dan kom je helemaal in de feeststemming. Overal proef je de kerstsfeer. Dat begint al in november, als miljoenen lampjes de donkere dagen in de stad van een feestelijk tintje voorzien.

travelwild/Shutterstock

Zoek het hogerop Wil je even bijkomen van alle kerstdrukte, zoek het dan hogerop. Vanuit de Londen Eye heb je een panoramisch uitzicht over de stad in kerstsfeer. Je moet wel wat geduld hebben voordat je in een cabine van dit enorme reuzenrad aan de oever van de Theems kunt stappen, want de wachtrijen zijn vaak lang. Een goed alternatief is de Sky Garden op 20 Fenchurch Street. Op de vijfendertigste verdieping van deze glazen kolos vind je een tuin met bar en restaurant. De wolkenkrabber mag dan verkozen zijn tot het lelijkste gebouw van Londen; het uitzicht is fantastisch. En nog gratis toegankelijk ook.

Londen - je bent er zo

Reis je via Groningen Airport Eelde, dan sta je binnen twee-en-een-half uur in hartje Londen. Je hoeft niet uren van tevoren aanwezig te zijn, parkeert in Eelde voor de deur en treft geen lange wachtrijen bij de incheckbalies. Je vliegt naar Southend-onSea waar je de trein pakt naar Londen. Drie kwartier later stap je uit in het centrum van de Britse hoofdstad. ,,Voor mij is vliegen vanaf Groningen Airport Eelde ideaal. Zo snel ben ik nog nooit in Londen geweest”, aldus reiziger Wouter Steenhuisen.

Pagina 11

TIEN ICONEN VAN LONDEN London Eye – het reuzenrad van Londen is 135 meter hoog

KERST OP Z’N BRITS

Big Ben – de zwaarste klok ter wereld hangt in de toren van het Palace of Westminster Queens Guard – de wisseling van de wacht bij Buckingham Palace

Mistletoe De kerstsfeer in Britse huishoudens is pas compleet als er groene versiering is aangebracht, zoals hulst, klimop en mistletoe (maretak). Er mag gezoend worden onder een bosje mistletoe.

Tower Bridge – de beroemdste brug van Londen over de Theems

Christmas crackers Tijdens de Britse kerstmaaltijd worden Christmas crackers getrokken. Dit zijn kokertjes met gedraaide uiteinden, net enorme toffees. Door aan beide kanten te trekken, klinkt er een (bescheiden) knal en gaat het pakketje open. Er zit een raadsel, grapje, iets lekkers, een kleinigheidje of een feesthoedje in dat tijdens het diner wordt gedragen.

Telefooncellen – op sommige plekken staan de bekende rode telefooncellen nog

Christmas cake Deze cake wordt bereid met onder meer blauwe bessen, rozijnen, kersen en cognac. De cake wordt soms al twee maanden van tevoren gemaakt en daarna regelmatig ‘gevoed’ met alcohol. Dan is de fruitcake als Kerstmis aanbreekt op smaak en moist (smeuïg): daar houden de Britten van.

Metro – de Underground van Londen is het oudste metronetwerk ter wereld

Theems – deze rivier ontspringt in de heuvels van de Cotswolds

Dubbeldekker – iconische rode bus met een onderen bovenverdieping Taxi – de nieuwe cabs in Londen zijn ontworpen naar oud model

Bobby – politieman of -vrouw in Londen, te herkennen aan de typische ‘bolhoed’

Christmas plum pudding Net als de Christmas cake kan deze pudding met rozijnen, noten en cognac maanden van tevoren gemaakt worden, zodat hij goed kan ‘rijpen’. Het is een van de favoriete desserts bij het traditionele Britse kerstdiner. Turkey sandwich Van de kalkoen die tijdens kerst wordt verorberd, blijft bijna altijd wel iets over. De restjes belanden op Boxing Day (26 december) tussen twee boterhammen met pickles (in zuur ingelegde groente).

Snel naar Londen vanaf Groningen Airport Eelde “Het parkeren is dichtbij, voordelig en je loopt zo naar de terminal. In een mum van tijd stond ik al op London Southend, vanwaar het nog een klein uurtje met de trein naar hartje Londen is. En wat is Londen rondom Kerst gaaf! Aanrader, en al helemaal vanaf Groningen Airport Eelde.” Vanaf Groningen Airport Eelde vlieg je dagelijks met een rechtstreekse verbinding naar Londen Southend. En bij ons begint je reis goed! Binnen 2,5 uur sta je in hartje centrum van de Engelse hoofdstad.

Waarom een vliegticket naar Londen? Waarom niet! Een vliegticket naar Londen is een ticket naar bruisende wereldstad vol bezienswaardigheden. Van Tower Bridge tot Buckingham Palace en van London Eye tot Westminster Abbey. Gecombineerd met een eigen cultuur is de hoofdstad van het Verenigd Koninkrijk rijk aan winkelcentra, theaters, musea van wereldklasse en toprestaurants.

> Boek jouw tickets naar Londen snel via vakantie.groningenairport.nl of ﬂybe.com. > De kerstsfeer proeven in Londen? Boek je tickets nu vanaf €31,40 enkele reis! > Meer informatie? Check www.groningenairport.nl Daarom vliegen vanaf Groningen Airport Eelde: • Makkelijk bereikbaar en dichtbij • Voordelig parkeren voor de deur • Snel en makkelijk inchecken • Vertrek ontspannen naar jouw bestemming

Zo relaxed begon je reis nog nooit Ontspannen en relaxed naar Londen vliegen, dat kan vanaf de luchthaven van het Noorden. En nog voordelig ook! Goedkope vliegtickets vind je o.a. op onze website. Zo boek je een enkele reis vanaf €31,40!

Sieds van der Veen

Pagina 12

ARRANGEMENT

PUUR GENIETEN OP TERSCHELLING 3 dagen vanaf €99,50 p.p.

Kom naar Terschelling voor een paar heerlijke dagen weg van de drukte. Met dit arrangement kun je ervoor kiezen om extra lang te genieten van de prachtige duinen, uitgestrekte stranden en gezellige dorpjes. In deze periode van het jaar heb je het eiland praktisch voor jezelf, dat is pas het échte eilandgevoel! WestCord ApartHotel Boschrijck Heerlijk genieten met z’n tweeën of het hele gezin! WestCord ApartHotel Boschrijck bevindt zich in het prachtige bos bij West-Terschelling en biedt appartementen tot 6 personen. Het hotel heeft een leuk kinderparadijs, uitgebreide wellness en gezellig restaurant. De ideale uitvalsbasis voor jouw trip naar Terschelling!

3 dagen

Inclusief

vanaf €99,50 p.p.

p 2 of 4 x overnachting in een ruim appartement p Uitgebreid ontbijtbuffet p 1 x dagspecial in het restaurant p 1 of 2 dagen fietshuur p Gratis gebruik van naastgelegen binnenzwembad p Kortingsboekje Terschelling voordelig p Bagageservice van en naar de veerboot

5 dagen

vanaf €174,50 p.p. Prijs is op basis van 4 personen per kamer. Bekijk alle prijzen en voorwaarden op de website.

Het arrangement is boekbaar t/m 31 mei 2020 o.b.v. beschikbaarheid. Exclusief toeristenbelasting en eindschoonmaak.

Bezoek onze website www.westcordhotels.nl/ndc of WestCord ApartHotel Boschrijck: 0562 – 44 33 11 o.v.v. ‘NDC – Puur genieten op Terschelling’

Travel ZA 11.01.20 | ZO 12.01.20

your way!

MartiniPlaza Groningen 10.00 - 17.00 uur

Voor alle avonturiers, strandliefhebbers, stedenfreaks, eilandhoppers, wereldreizigers en dagjesmensen:

Reis&Co Event is terug!

Tickets tijdelijk

€5,-

Meer weten? Bel 050-5844833 of mail events@ndcmediagroep.nl

www.reisevent.nl

Pagina 13

Klimaatbewust(er) vakantie vieren: zo doe je dat Zelfs als je volstrekt geen last hebt van vliegschaamte kan het tóch een beetje wringen: het gevoel dat jouw behoefte de wereld te ontdekken diezelfde wereld ﬂink vervuilt. Wat kun jij doen om de klimaatimpact van een volgende vakantie te verminderen? Negen tips voor de klimaatbewuste reiziger.

1. Blijf dichtbij

9 TIPS 5. Verplaats je verstandig

Niet de leukste tip, wel een hele effectieve. Ook in Nederland en zelfs je eigen provincie valt veel moois te ontdekken. Wat dacht je van een weekje Wadden bijvoorbeeld?

Verplaats je eenmaal ter plekke zoveel mogelijk met het openbaar vervoer. Of huur een ﬁets of verken je vakantiebestemming lopend.

2. Pak de trein

6. Houd het schoon

Vooral als je binnen Europa blijft, is de trein een comfortabele (en best wel snelle) manier van reizen die veel minder vervuilend is dan het vliegtuig pakken. Zo rijden de elektrische treinen van NS sinds 2017 allemaal op groene stroom en kun je dus over een langere afstand klimaatneutraal reizen.

Ook op vakantie zorg je er natuurlijk voor dat jouw afval niet in de natuur terechtkomt. Maar je kunt een stapje verder gaan. Kom je rondslingerend plastic tegen in een natuurgebied, op het strand of zomaar op straat? Draag altijd een herbruikbare zak bij je zodat je zwerfafval op kunt ruimen.

3. Compenseer de CO2-uitstoot van je vlucht

7. Ga (vaker) voor vega

We hoeven je niet te vertellen dat helemaal niet vliegen de beste optie is. Maar reishonger valt niet altijd te stillen met een weekje op de camping in de buurt; in Sri Lanka of New York beland je nu eenmaal niet met de trein. Kom je niet onder een vlucht uit? Kies dan liefst voor een directe vlucht en compenseer je CO2-uitstoot. Goede opties daarvoor zijn onder andere GreanSeat, Fair Climate Fund en Trees for All. Je kunt bij veel vliegmaatschappijen ook aangeven dat je wilt betalen voor CO2-compensatie, maar dan is lang niet altijd duidelijk wat er nu precies met je geld gebeurt.

De vleesindustrie is een ﬂinke vervuiler. Gelukkig kun je tegenwoordig overal terecht voor de lekkerste vegetarische ontbijtjes, lunches, borrelhapjes en diners.

8. Neem een herbruikbare ﬂes mee Of je nu gaat bergbeklimmen of op je dooie gemakje door een stad slentert: dorst krijg je sowieso. Zonde als je die moet stillen met water uit een plastic ﬂesje.

4. Back to basic

9. Gebruik je handdoeken vaker

Kamperen heeft minder milieu-impact dan een hotel. Liever meer luxe? Verdiep je dan eens in (kleinschalige) eco-accommodaties. Daar houden ze rekening met zaken als wateren energieverbruik. Bonus: je vindt ze vaak op de mooiste en soms meest afgelegen plekken, omringd door natuur.

Zo’n knisperend frisse, extra dikke hotelhanddoek is heerlijk, maar elke dag wassen kost veel water en energie. Gebruik handdoeken in huuraccommodaties dus vaker dan een keer.

Duurzaam reizen Meer tips over duurzaam reizen vind je op Ikbenbewust. Deze website staat bomvol makkelijke tips en inspiratie voor een bewuste(re) lifestyle op het gebied van wonen, werken, persoonlijke verzorging, voeding en reizen. www.ikbenbewust.nl

Pagina 14

‘‘Maltezen klinken als ls Arabieren, gebaren a Italianen en gedragen zich Brits’

potpourri van culturen : a t l a M Malta

Ze rijden links, zijn gek op paardenraces en high tea, houden er mediterraanse familiebanden op na, zijn dol op konijnen en zelfs katholieken noemen hun god hier ‘Allah’. Reis&Co laat je kennis maken met de verrassende potpourri van culturen en gebruiken op een klein eiland in de Middellandse Zee: Malta. Stad en land Malta is twee keer zo groot als Texel en het meest dichtbevolkte land van Europa. In het noordoosten vind je de meeste steden, met levendige boulevards, winkels, bars en restaurants. In het zuiden domineert de natuur. De ruige Dingli kliffen van 12 kilometer lang en zo’n 220 meter hoog vormen het hoogste punt van het eiland. Rivieren vind je niet op Malta; wel heuvelachtige wandelgebieden, kleine stranden, grotten en kraakheldere baaien die het hele jaar door veel natuur- en duikliefhebbers trekken. In het binnenland voeren de landwegen je langs wijngaarden, kappertjesplanten, olijfbomen en leegstaande huizen. Die zijn behekst, geloven de Maltezen. En elk dorp, hoe klein ook, heeft zijn eigen barokke parochiekerk. Op de drie Maltese eilanden staan er in totaal maar liefst 376.

Fluorescerend blauw Met de wind in de haren varen we in een Maltees houten vissersbootje de gemoedelijke haven van Wied-iz-Zurrieq uit. De kalkstenen rotsen voeren een constant gevecht met beukende golven van de zee. Bij de Blauwe Grot - wat eigenlijk zeven grotten zijn - zien we waarom deze plek zoveel mensen trekt tussen zonsopgang en één uur ’s middags.

Door het binnenvallende zonlicht en de ligging van de grot verandert het zeewater in allerlei tinten blauw, van diepblauw tot bijna ﬂuorescerend blauw: alsof je door een caleidoscoop kijkt en eraan draait. Een boottocht van 20 minuten kost 8 euro, maar wie een langere tocht wil maken om bij de grotten te kunnen zwemmen, moet gewoon proberen aan wal een dealtje te maken met de schipper. Maltezen zijn de moeilijksten niet.

Een bijzondere mix Hoe zou je de Maltezen het beste kunnen typeren? Een schrijver deed het eens zo: ,,Maltezen klinken als Arabieren, gebaren als Italianen en gedragen zich Brits.” Het is een beleefd volkje, gesteld op tradities. De ofﬁciële voertalen op Malta zijn Engels en Maltees, een mix van Arabisch, Hebreeuws, Grieks, Frans en Italiaans. Dat zegt meteen iets over de verschillende volken en religieuze groepen die Malta hebben bezocht. De eerste waren er al zevenduizend jaar geleden. Pas toen de Britten Malta verlieten en het eiland in 1979 volledig neutraal werd, konden de Maltezen hun eigen identiteit vormen. Met dit in het achterhoofd snap je hoe die bijzondere mix van architectuur, taal en gebruiken Malta maakt tot wat het is.

Vormt samen met de eilanden Gozo en Comino de Maltese eilanden en ligt in het hart van de Middellandse Zee Ligging: 93 km ten zuiden van Sicilië Aantal inwoners: 500.000 Oppervlakte: 316 km2 - Malta, Gozo en Comino samen Hoofdstad: Valletta Valuta: euro Taal: Engels, Maltees Te bereiken met: vliegtuig, boot Vliegduur: 3 uur Beste reistijd: In de zomer wordt het 22 tot 33 graden. In het voor-en najaar is de temperatuur ook aangenaam en is het rustiger qua toerisme. Bijzonderheden: Op Malta houden ze van feesten en festivals, zoals het olijfoliefestival, aardbeienfeest, barokfestival, candlelightfestival en jazzfestival. www.visitmalta.com

Pagina 15

Net een filmdecor:

Valletta

Valletta bij nacht

Valletta, de hoofdstad met zesduizend inwoners, is een stad vol historische gebouwen en was het ﬁlmdecor voor onder andere de Da Vinci Code, Thor, Gladiator en Game of Thrones. In 2018 was Valletta Culturele Hoofdstad van Europa en daarom ligt alles er nog piekﬁjn bij. Mensen zitten op een terras, eten een ijsje of slenteren door de Trio ir-Republica, de hoofdstraat met aparte boetieks, juweliers en karakteristieke grand-cafés met parmantige obers.

Romantische straten Het meest romantische stukje Valletta is misschien wel St. Johns Street, waar de straat steil naar beneden loopt en mensen op de trap van het uitzicht over het water genieten. In de zijstraten zie je herenhuizen met houten balkons in uitbundig geverfde kleuren. Hier en daar een antiquair, of een kruidenier te midden van koekblikken en dozen wasmiddel tot aan het plafond.

Romantisch St. Johns Street

‘Mooiste haven van de Mediterranee’ Vanaf een bootje kun je de Grand Harbour en de grandeur van Waterfront - de kade met warenhuizen uit de 18e eeuw - goed bekijken. Reisgidsen noemen de haven als een van de mooiste van de Mediterranee. Waar achter de rode, gele en groene deuren vroeger de analfabeten wisten waar het brood, munitie of touw moest worden opgeborgen, zitten nu keramiek- en souvenirwinkels en vind je handgeblazen glaswerk en zilversmeden. De klok met een knal gelijk Verderop, vanaf het plateau onder de Super Barrakka Gardens, wordt elke dag om twaalf uur een kanonschot afgevuurd; de ‘noon gun’. Tot 1923 synchroniseerden schepen in de haven hiermee hun klokken.

Uitzicht over Valletta

Tips van een local Mariella Buhagiar Bose is geboren op Malta en gidst er toeristen rond. Haar tips: •

•

Mdina, ‘de stille stad’

Verse vis in Marsaxlokk

Mdina, ‘stad’ in het Arabisch, is een middeleeuws burchtstadje, gelegen op een rotsplateau in het midden van het eiland. Goed beschermd tegen indringers vanaf zee, woonde hier de adel in riante, statige huizen. Tot 1530 was het de hoofdstad van Malta. Geen straat is er recht en nergens kun je verder kijken dan een pijlschot. Ze noemen het tegenwoordig ook wel de ‘stille stad’, omdat er bijna geen auto’s in mogen. En er wonen slechts driehonderd mensen. Als de avondzon op de kalkstenen huizen en kathedraal valt, kleurt Mdina in sepiatinten.

In het zuidoosten ligt het vissersdorp Marsaxlokk. Bootjes in helderblauw, -geel en -rood dobberen in het water. Kom je hier vroeg in de ochtend, dan hoor, zie en ruik je de vissers terugkomen van een lange nacht op zee. Hun vis belandt direct op de dagelijkse ochtendmarkt. Op zondag is er de grote markt. Hier vind je naast zeebrasem, zwaardvis en octopus ook olijfolie, zelfgestookte likeur van dadels en Maltees kant. Als aan het einde van de dag de kramen plaatsmaken voor de tafels van het restaurant en de vis is verorberd, maken de vissers zich alweer gereed voor de volgende vaart.

• • • •

•

Proef eens een ftira of een hobz biz-zej in een van de vele barretjes waar de arbeiders komen. Een plat brood met tomaat, tonijn, munt, olijfolie en basilicum. Sliema en St Julians voor wie reuring zoekt langs de bruisende boulevards met chique restaurants, en de wijk Paceville waar studenten het leven vieren. Wandelen, abseilen en bergbeklimmen bij de vallei Wied Babu, in de buurt van de Blauwe grot. Paardrijden door prachtig, ruig landschap bij Golden Bay Horse Riding. Een wijnproeverij bij familiebedrijf Ta’Betta. Een ferry brengt je in twintig minuten naar buureiland Gozo, waar ook de ﬁlm By the Sea met Brad Pitt en Angelina Jolie is opgenomen. Het Baroque Festival in januari, als topartiesten uit alle windstreken muziek van Bach tot Monteverdi laten horen in kathedralen en kerken in Valletta en daarbuiten. Golden Sand, St. Peters Pool, of St. Georges (met geïmporteerd zand uit Jordanië) zijn de bekende stranden. Origineler is het strandje van Qarmir in het noorden. En bij het plaatsje Mgarr, bekend om z’n konijnenspecialiteitenrestaurants, ligt het zandstrand Il-Gnejna. De barokke Sint Johns Kathedraal in Valletta. Van buiten lijkt het niets bijzonders, maar binnen is het pracht en praal, met onder andere twee Caravaggio’s in het Oratorium.

Pagina 16

Net als in een Engelse detective Seigneurie Sark

Ze liggen in de oksel van Normandië en Bretagne: de Kanaaleilanden. Hoewel de eilanden geograﬁsch in het zicht van Frankrijk liggen, zijn ze toch echt Brits Kroonbezit. Reis&Co-redacteur Sybylle Kroon reisde af naar de eilanden Guernsey, Herm en Sark en dacht dat ze in een Engelse detective beland was – maar dan zonder moord. Guernsey

Pittoresk en groen

Hoofdstad: Saint Peter Port Grootte: 78 km2 Aantal bewoners: 65.000 Valuta: Britse pond en Guernsey pond Taal: Engels Klimaat: mild zeeklimaat Guernsey - Herm: 20 minuten varen Guernsey - Sark: 55 minuten varen Vliegduur Eelde - Guernsey: 2 uur en 10 minuten

De flamboyante hoteleigenaresse, de mysterieuze tuinman, de Franse ober en de grumpy winkelier: ik dacht dat dit soort karakters uit Engelse detectives als Midsomer Murders fictief waren. Maar sinds mijn bezoek aan de eilanden Guernsey, Herm en Sark weet ik: ze bestaan écht. Soms lijkt het net alsof ik op een filmset beland ben, maar dan met echte mensen in plaats van acteurs en figuranten. Ook de setting is precies hetzelfde als op tv, met pittoreske dorpjes met oude cafés en authentieke huizen, omringd door bloemrijke tuinen in een weelderig, groen landschap.

Van 26 april tot en met 9 augustus 2020 gaat er elke zondag een vlucht vanaf Groningen Airport Eelde naar Guernsey.

Auto’s verboden Neem Elizabeth Perree. Ze is eigenaresse van La Sablonnerie op het Kanaaleiland Sark, gehuisvest in een zestiende-eeuwse boerderij. Het hotel met restaurant ligt verscholen tussen het groen op dit mini-eilandje voor de kust van Guernsey, waar je alleen per boot kunt komen. Ze verwelkomt elke gast met dezelfde grandeur, in fraaie kleding, op hoge hakken en met een lange stola over haar schouders gedrapeerd. Op het zandpad naast het hotelletje begroet ze haar broer, die net een paar gasten met zijn trekker heeft afgeleverd. Het is het enige

La Coupée

gemotoriseerde verkeer op Sark: auto’s zijn verboden. Trekkers eigenlijk ook, maar op dit eiland zonder politie worden die getolereerd. Toch lopen we in La Sablonnerie tegen een heuse detective aan: Tom Barnaby uit Midsomer Murders. Niet in dienst, trouwens. Acteur John Nettles is een goede vriend van Elizabeth Perree, vandaar.

Mysteries op Sark Hoewel het eiland vanaf de boot op een grote kale rots leek, blijkt Sark verrassend groen en bloemrijk te zijn. Het bestaat uit twee delen: Sark en Little Sark. Ze worden verbonden door de smalle, natuurlijke brug La Coupée. Op onze gehuurde ﬁetsen rijden we door een afwisselend landschap. We stoppen bij de Seigneurie, waar we een afspraak hebben met een tuinman. Om geheimzinnige redenen blijkt hij opeens te zijn verdwenen, dus we verkennen de fraai aangelegde tuin en omgeving rondom het landgoed op eigen gelegenheid. Het wordt nog mysterieuzer wanneer we even later bovenop een klif langs de kust een mini-uitvoering van Stone Henge vinden. Een magische plek waar we een tijdje van de serene rust, de oneindige ruimte en het uitzicht over zee genieten.

Pagina 17

Little Chapel

Verscholen strandje

Saint Peter Port

‘Caribisch’ strand

Wennen aan links rijden

Dachten we dat Sark al speciaal was omdat er geen auto’s mochten rijden; het buureiland Herm - op twintig minuten varen vanaf Guernsey - maakt het nog bonter. Op dit minieilandje van 2,5 bij 1 kilometer zijn behalve auto’s ook ﬁetsen verboden. Je komt hooguit een boer op een quad of een local met paard en wagen tegen. We volgen het wandelpad dat langs de kust loopt en speuren naar papegaaiduikers. Die bijzondere vogels komen hier voor. Ze genieten net als wij van het uitzicht over zee, de grillige kust met grotten en het groene eiland. Aan de noorden westkust komen we langs zandstranden zo wit en zeewater zo helder, dat we ons op een Caribisch eiland wanen. Na een paar uur wandelen zijn we rond. Op het terras van een van de weinige uitspanningen worden we bediend door een ober met een zalig Frans accent die zo clumsy is dat we weer op een ﬁlmset lijken te zijn beland.

Weer terug op Guernsey is de huurauto geen overbodig luxe. Het is even wennen aan links rijden. Maar om het hele eiland te zien, heb je een auto én een paar dagen wel nodig. Anders hadden we de mooiste zonsondergang van het eiland, op het strand van Cobo, gemist. Hadden we nooit geweten dat er prehistorische overblijfselen bij Le Creux ès Faïes te zien waren. En waren we niet langs Saint Andrew met zijn Little Chapel gekomen. Dit mini-kerkje is opgebouwd uit een bonte verzameling schelpen, stenen en scherven. In de hoofdstad Saint Peter Port doen we alles lopend. We wandelen langs de haven, verbazen ons over het grote verschil tussen eb en vloed (tot wel elf meter!) en dolen door het oude centrum van de stad met geplaveide straten, luxe winkels en talloze trappen. Een van die trappen brengt ons bij Hauteville House. Hier woonde de negentiende-eeuwse schrijver en dichter

Cream Tea

Victor Hugo tijdens zijn ballingschap. Na het zien van zijn huis overheerst maar een gevoel: we zijn impressed.

Happy end We vergeten even dat we in een Engelse detective beland zijn, totdat we een winkel binnenlopen waar ze de beroemde Guernsey-tomaten verkopen. Praktisch alle locals die we tot dan toe zijn tegengekomen, waren vriendelijk en in bezit van die typisch Engelse, onderkoelde humor. Deze grumpy verkoper maakt het echter zo bont, dat we er om moeten grinniken. Dat vindt hij not funny. Resoluut werkt hij ons de winkel uit en draait het bordje op closed. En wat doe je dan, als je in Engeland bent? Dan los je het op met tea. We ploffen neer in een café met uitzicht op zee en bestellen een cream tea – met ovenverse scones, clotted cream en jam. Net zoals de meeste Engelse detectives eindigt ook ons bezoek aan Guernsey met een big smile.

Met Sunair rechtstreeks vanaf Groningen naar Maak kennis met de schoonheid en unieke facetten van Guernsey, Herm en Sark. Sunair biedt een speciale achtdaagse reis met keuze uit twee verschillende hotels. Geniet als gratis extra op de dag van aankomst van een welkomstdiner.

8 dagen vanaf €769 p.p. Le Chêne Bed & Breakfast Een populaire, verzorgde accommodatie, in een bosrijke omgeving vlakbij de klifpaden, geleid door een Nederlands echtpaar. Dineren is mogelijk in gastro-pub The Deerhound, op 3 minuten loopstand. Vertrekperiode en prijs* 26/4 - 2/5 2020 € 769 3/5 - 23/5 2020 € 810 24/5 - 18/7 2020 € 869 19/7 - 15/8 2020 € 889

Hotel Hougue du Pommier Sfeervol hotel gevestigd in een voormalige boerderij uit 1712 aan de westkust van Guernsey, ca. 15 minuten lopen van Cobo Bay. Achter de traditionele gevel is een modern boutique-hotel gehuisvest met lounges, restaurant, grote tuinen en moderne kamers. Vertrekperiode en prijs* 26/4 - 2/5 2020 € 879 1/5 - 30/5 2020 € 899 31/5 - 6/6 2020 € 1025 7/6 - 18/7 2020 € 999 19/7 - 15/8 2020 € 1025

Inclusief: • rechtstreekse retourvlucht Groningen - Guernsey v.v. per Blue Islands • 20 kg ruimbagage en 10 kg handbagage • 7 overnachtingen in een standaardkamer, met ontbijt • welkomstdiner op dag van aankomst • dinsdag: dagtocht Herm met ferryticket en bustransfer hotel-haven v.v. • donderdag: dagtocht Sark met ferryticket en bustransfer hotel-haven v.v. • luchthaventransfers op dag 1 & 8 • Engelssprekende lokale vertegenwoordiging • Per boeking een Sunair/Dominicus reisgids Kanaaleilanden. Exclusief zijn evt. vluchttoeslagen Y1 of Y2, wanneer de goedkoopste vliegtuigstoelen (Y-klasse) niet meer beschikbaar zijn.

Meer informatie en boeken Voor meer informatie en reserveren neemt u contact op met uw reisbureau, of met één van onze Kanaaleilandenspecialisten. U kunt verwijzen naar de reis, zoals vermeld in de novembereditie van Reis&Co. Telefoon: 0172 - 782 040 E-mail: kanaaleilanden@sunair.nl Of kijk op www.sunair.nl/reisenco

*Prijzen per persoon op basis van een tweepersoonskamer *Vertrek wekelijks op zondag van 26 april t/m 9 augustus 2020 vanaf Groningen Airport Eelde om ca. 13.40 uur.

Pagina 18

Middeleeuwse (kerst)sferen in Bremen BREMEN Hanzestad in Noord-Duitsland Deelstaat: Vrije Hanzestad Bremen Aantal inwoners: 557.000 Afstand vanaf grens NL: 135 kilometer www.bremen-tourismus.de

Het is een eeuwenoude traditie bij onze oosterburen: de kerstmarkt. Ook in Bremen weten ze hoe ze licht, warmte en vreugde naar de stad kunnen brengen tijdens de donkere dagen voor kerst. De middeleeuwse stad aan de Wezer is tussen 25 november en 23 december 2019 sprookjesachtiger dan ooit. Terug in de tijd Niet alleen de monumentale gebouwen in de Hanzestad zijn feestelijk versierd; ook de schepen langs de kade van de Wezer zijn getooid met vele lichtjes. Een wandeling over de Wezerpromenade brengt je bij - volgens de kenners - een van de mooiste kerstmarken van Duitsland: de Schlachte-Zauber. Dit is een kerstmarkt met een maritiem en middeleeuws karakter. Brandende fakkels, zwoegende ambachtslieden, rijkelijk vloeiende honingdrank en kruidige geuren manifesteren zich op de markt. Zo moet het er vroeger aan toe zijn gegaan, toen de houten schepen van verre reizen terugkeerden en aan de kade van de Wezer aanlegden.

Op deze terug-in-de-tijd-kerstmarkt koop je originele souvenirs en geniet je van authentieke gerechten.

Sfeervol gedecoreerd Een stukje verderop, in het oude stadscentrum, tref je een traditionele kerstmarkt aan. De pleinen, straten en stegen rondom het historische stadhuis en de beroemde Roland, het ‘vrijheidsbeeld’ van Bremen, zijn sfeervol gedecoreerd met duizenden lampjes. De markt bestaat uit zo’n honderdzeventig kramen waar van alles te koop is. Natuurlijk ontbreken de lebkuchen, glühwein, bratwurst en pretzels niet.

Marktplein met bezienswaardigheden Tussen de kerstkramen op het marktplein (Marktplatz) staat ook het beeld van de Bremer stadsmuzikanten. Dit zijn de hoofdrolspelers uit het gelijknamige sprookje van de gebroeders Grimm. De ezel, hond, kat en haan vieren dit jaar hun tweehonderdste verjaardag. Het centrale plein van de stad heeft naast Roland en de stadsmuzikanten meer eyecatchers, zoals de St. Petri Dom en het stadhuis. Wandel vanaf het marktplein vooral ook even door de Böttcherstrasse of de wijk Schnoor, als je van bijzondere architectuur houdt. Ook hier waan je je terug in de middeleeuwen.

BREMEN IN EEN FEESTELIJK KERSTSFEER Geniet van de typisch Duitse kerstmarkt voor een historisch coulisse en de maritieme „Schlachte-Zauber“ aan de Weser.

Böttcherstraße en Centraal Station

Wij zijn de Bremen-Kenners.

+49 (0)421 / 30 800 10 bremen-tourism.de/nl

Foto: André v.d. Meulen

Pagina 19

Op zoek naar het donker

Nachtkijkertjes in je ogen We staan middenin het Lauwersmeergebied. Ik zie letterlijk en ﬁguurlijk geen hand voor ogen. ,,Het duurt ongeveer twintig minuten voordat je ogen gewend zijn aan écht donker”, vertelt Jaap Kloosterhuis, boswachter van en gids door het Lauwersmeergebied. Heeft iets met kegeltjes en staafjes in je ogen te maken. De telefoon en andere lichtbronnen moeten daarom worden opgeborgen. Alleen dan gaan de lichtgevoelige staafjes, onze ‘nachtkijkers’, aan het werk. ,,Kijk je per ongeluk toch weer in een lichtbron, dan kun je weer opnieuw beginnen”, aldus Kloosterhuis. Nou vooruit, de telefoon gaat in de tas. Het enige licht dat we nu af en toe voorbij zien komen, komt van de vuurtoren van Schier-mon-nik-oog (vier lettergrepen, vier lichtﬂitsen). Regelmatig woesjjj-en de lichtbundels langs de donkere einder.

Dark Sky boven Lauwersmeer Min of meer op de tast en op gehoor lopen we achter de boswachter aan. Nationaal Park Lauwersmeer mag zichzelf Dark Sky Park noemen. Een natuurpark dat 24/7 open is. Overdag geniet je van de natuur. Maar nu, om een uur of elf ’s avonds, is er niet veel te zien. Je moet ook niet om je héén kijken, maar naar bóven. Want daar vindt een indrukwekkend schouwspel plaats. Ik zie eerst tientallen, dan honderden, duizenden, misschien wel miljoenen sterren. ,,Kijk, een vallende ster”, roept starwatcher Jaap uit. Ik kijk snel om me heen, maar een vallende ster, ho maar. Ik ben weer eens te laat. Gelukkig vallen heel, heel veel sterren vanavond niet. Die schitteren juist aan het inktzwarte ﬁrmament.

Foto: Tobias Holten

Het is best moeilijk om in Nederland ’s nachts de Melkweg te zien. In het Noorden zijn een paar donkere locaties te vinden waar de lichtvervuiling minimaal is. Het Lauwersmeer en de Boschplaat op Terschelling zijn zelfs uitgeroepen tot oﬃciële Dark Sky Parken. Reis&Co-redacteur Sybylle Kroon liep een nacht met de Lauwersmeerboswachter mee om te ervaren hoe donker écht donker is.

DISCOVER THE DARK In de maand november staat in Friesland, ‘de donkerste provincie van Nederland’, de duisternis centraal. Tijdens de campagne Discover the Dark is er aandacht voor de Dark Sky Parken en worden er diverse culturele avonden nachtactiviteiten georganiseerd, waaronder de Verhalenavond (15 november 2019) en het Luna Festival (28, 29 en 30 november 2019). www.friesland.nl/discoverthedark

Sterren spotten Ondertussen kan ik mijn ogen niet afhouden van de Melkweg. Veel over gehoord, maar nog nooit heb ik de hemelse snelweg zó in vol ornaat gezien. Dit zie je niet als je in de stad woont. Of bij kassen. Of als je omringd bent met buren die bang zijn voor inbrekers. ,,Er is veel lichtvervuiling in Nederland”, vertelt Kloosterhuis. ,,Daardoor wordt het op veel plaatsen nooit echt donker en zie je dus ook de sterren niet zo goed. Maar ze zijn er wel degelijk. En een van de beste plekken om sterren te spotten, is hier, in het Lauwersmeergebied.” Dat steelpannetje (Grote Beer) weet ik zelf nog wel te ontdekken. En de Poolster is ook niet moeilijk. Maar ik heb toch echt ‘sterrenkijker’ Jaap nodig om de Dolﬁjn en de Zwaan tussen de miljoenen andere sterren te zien. Nederland kent nóg een Dark Sky Park: de Boschplaat op Terschelling. ,,Daar is het nóg donkerder dan hier”, geeft hij toe. Maakt mij niet uit, ik heb hier in het uiterste noorden van het land niet alleen het donker ontdekt, maar ook de hemel.

DARK SKY PARK Wereldwijd zijn er 76 Dark Sky Parken, waarvan dertien in Europa. Nederland telt twee van deze parken: de Boschplaat op Terschelling en het Lauwersmeergebied. De parken zijn ’s nachts ook open voor publiek. www.darksky.org

1 nacht inclusief ontbijt

25,

00 p.p.

2 nachten inclusief ontbijt

49,

p.p.

2 nachten, 2x ontbijt, 1x diner

69,

00 p.p.

Bestemming onbekend

Geef de regie uit handen

De locatie

Hou je wel van een verrassing?

Ontdek een bruisende stad, authentiek dorp of adembenemende natuur

3 dagen voor vertrek informeren wij je over het hotel waar je verblijft

We werken samen met uiteenlopende en gastvrije hotels

Wij hebben de leukste bezienswaardigheden en tips voor je verzameld zodat je goed geïnformeerd op pad gaat

Boek 1 van onze verrassingsverblijf arrangementen Je verblijft in een hotel in Nederland, desgewenst nemen we ook Duitsland of België mee in de selectie

Goedverblijf.nl

Kies je gewenste datum en geniet van een ontspannen verblijf

www.verrassingsverblijf.nl of bel +31 (0)85 489 90 19

Prijzen zijn o.b.v. 2 personen per kamer, exclusief wisselende verblijfsbelasting en boekingskosten à € 15 per boeking.