Hoofdredactioneel

Nooit uitgedacht

Er is altijd wel ruimte voor een nieuw dier in de Bijbel. Dit keer verwelkomen we de dromedaris. Al langere tijd is bekend dat achter de bijbelse woorden gamal en kamêlos zowel eenbulters als tweebulters schuil kunnen gaan. En al blijven bijbelvertalingen tot nu toe gemakshalve uitgaan van ‘kamelen’, het vermoeden bestaat dat deze bijbelse ‘kamelen’ in veel gevallen toch echt maar één bult hadden. Wordt het dan niet eens tijd om die dieren dromedarissen te noemen? Reinoud Oosting heeft zich voor de revisie van de Nieuwe Bijbelvertaling in deze kwestie verdiept en schrijft erover. We hoeven van de kameel voorlopig nog geen afscheid te nemen. Maar een leger van Midjanieten dat vanuit de woestijn van noord-Arabië komt aanstuiven (Rechters 6-8) rijdt beslist op dromedarissen.

Ook in andere opzichten geeft dit nummer een inkijkje in recent on derzoek dat van invloed is op het bijbelvertalen. Leanie de Kok laat zien hoe nieuw taalkundig onderzoek ons meer leert over de func tie van het Hebreeuwse wehinneh. Het wordt vaak ingezet om een onverwachtse wending te markeren. Iedere taal heeft daar zijn eigen manieren voor. Wie graag een vervanging ziet voor het traditionele ‘en zie’, om wehinneh toch steeds hetzelfde te vertalen, zou ik – na lezing van dit artikel – aanraden om ‘en verhip’ te proberen.

Jaap van Dorp vraagt aandacht voor het totaalconcept van de Statenvertaling. Tegenwoordig gaat alle aandacht uit naar de vertaling, maar dat was, laat Van Dorp zien, maar één van de vier pijlers van deze bijbel. De kanttekeningen, de verwijsteksten en de inleidingen op de boeken en de bijbelhoofdstukken vormden samen met de vertaling een integraal geheel. Wie dat inziet, ziet een bouw werk waarin nauwkeurigheid en begrijpelijkheid elkaar in evenwicht houden. Precies wat de NBV ook nastreeft – maar nu, dankzij nieuwe vertaalkundige inzichten, geïntegreerd in de vertaling.

Tot slot een artikel over geslachtsregisters in Genesis, door Mart Jan Luteijn en Robin ten Hoopen. Voor de goede verstaander biedt een

bijbelse geslachtslijst meer dan een opsomming: er zitten onvermoede boodschappen in. De Bijbel in Gewone Taal blijkt er aardig in te slagen die boodschappen voor het voetlicht te brengen. Na lezing van dit artikel kun je die hoofdstukken uit de Bijbel dus ook niet meer overslaan!

Nieuwe inzichten en uitdagende vragen – dat is wat deze vier artikelen ons brengen. Ze leveren ons de juiste houding om ook de moeilijkste vragen onder ogen te zien, zoals aangesneden in de rubrieken, de column van Frank Bosman over de vraag of de Bijbel als ‘fout boek’ kan worden aangemerkt en de discussie tussen Krijn van der Jagt en Sam Janse over de Bijbel als gewelddadig boek. Het is goed dat deze vragen – die spelen in de seculiere samenleving maar ook in de kerken – open besproken kunnen worden. Over de Bijbel raken we nooit uitgedacht.

En inmiddels tikt de tijd voor het revisiewerk. We zijn begonnen aan de laatste boeken en eind 2020 hopen we alles te hebben afgerond, zodat de uitgave van de nieuwe NBV kan worden voorbereid. We hopen er nog veel over te schrijven in de eerstvolgende nummers. Voor nu hoop ik dat u in gezondheid kunt genieten van dit fraaie nummer. Onze wereld kraakt in zijn voegen – misschien ook uw eigen wereld. Maar dat wat het meest waardevol is, is blijvend en zal nooit verdwijnen.

Matthijs de Jong

Hoofdredacteur