Financial Report, pp 22-23 Ni DS Bulong ken ti Mito iti Makapakatawa a Nobela

Ni Manong Diony ken ti Mito iti Makapakatawa a Nobela

Ni Joel B. Manuel (Naibasa iti Dap-ayan Virtual Seminar-Workshop: Rabii Dagiti Mannurat)

MAYSA a di matimtimek a tao ni Manong Diony (Dionisio S. Bulong). Mannakigayyem ngem dimo mangngeg nga agangangaw wenno agparparato no agsasangokayo. Daytay manmano pay ketdi nga aguni ngem napasig met kadagiti padana a mannurat. Isu a dimo ipagarup a dagiti sursuratenna, puon gayam ti rayaw ken perpektoda a mangkiki ken ni Ilokano.

Isu a maay-ayatanak kadagiti nobelana. Nagbalinak met a mannurat kadagiti makapakatawa a sarita ken nobela ta natakuatak a serioso gayam a genre ti makapakatawa a piksion. Saan laeng gayam a ti serioso a literatura ti serioso; uray pay gayam dagiti makapakatawa a piksion, mas suabe dagitoy ken nasamayda a mangipalnaad kadagiti saning-i ti kagimongan. Ket ni Manong Diony, pinagkatkatawanatayo; ngem nangnangruna, pinagpampanunotnatayo. Kasla inikkannatayo iti bibingka nga agsipud ta saan a serioso ken nakakatkatawa ti pannakalutona, naim-imas gayam ken nanannanam ngem iti pizza a nakapimpintas ti pannakaurnos ken presentasionna.

Ngem mamatikayo nga agsipud iti isusurotko iti dana ni Manong Diony, nagbalin met a nakaay-ayat ti panagbalinko a mannurat.

Kunaen dagiti nabayag a kinapulpulapol ni Manong Diony a tunggal makairingpas daytoy iti chapter ti nobelana, rummuar iti opisinana a kasta unay ti isemna ken adda pay ayek-ekna. Wen, nalabit ay-ayek-ekan ni Manong Diony dagiti nakaay-ayat a paspasamak nga inlagana iti dayta a kapitulo ti nobelana.

Kasta met ti napaspasamak kaniak kabayatan ti panangsursuratko iti nobelak nga “Oh, My Candida.” Saan laeng a dagiti kapitulona ti inay-ayek-ekak no di pay ketdi a mismo iti panangsursuratko. Ta kanayon met nga ikamkamakamko ket adda daydi ipapanko panagatendar iti piesta nga inawagannak ti editor iti selpon kabayatan a mayat ti panangisalsalak iti maysa a balasang. Ken adda daydi nag-blackout iti naki-type-ak a pagkompiuteran sadiay Bayombong ket agawidkamin iti dayta a malem ket impatok no diakon maala ti file dayta a kapitulo ti nobelak.

Kasta gayam ti agbalin a mannurat iti makapakatawa a sinurat. Agel-ellekka met. Sika ti umuna a mangkatkatawa iti sinuratmo.

Ngem nalabit, ti saantayo pay a naamiris kadagiti sinurat ni Manong Diony a ti kinapudnona, mito met laeng dagitoy. Ti saantayo unay a madakdakamat ken ni Manong Diony, idi 1960’s nagipatpatarus wenno nagibalbaliw a nagisursurat ni Manong Diony kadagiti mitolohia a Griego. Isu a kas ken ni Apo Johny Hidalgo, naitenneb met ni Manong Diony iti lubong dagiti mito. Kas pagarigan ti “Fighting Pogi” ni Manong Diony, no amirisentayo ti istruktura ti nobela, daytoy ti aw-awagantayo iti hero structure iti Myth Criticism. Maysa comic hero ni Macario Mangiros, aglasat iti “flight in the night” a kunatayo, aglasat iti kasipngetan ti maysa a panagbiahe. Agbiahe ni Fighting Pogi iti maysa a sirkulo, nangrugi iti lugarna a Simbaluca ken agsublinto met laeng iti Simbaluca. Adda maysa nga old man wenno manakman a mangiwanwan kenkuana ket dayta ni Tata Paquing a nagbalin a manager-na. Adda met sidekickna, ta amin a nagbaniaga adda amin sidekick-da a kas ken ni Sancho Panza a sidekick ni Don Quixote. Ni Aldorado Mangiros daytoy, wenno am-ammo a kas Aldong.

Iti daytoy a panagbaniaga, adda masalaw ni Macario a beneficial goddess wenno mother goddess, ni Muyac, ket adda met ti witch wenno enchantress a ni Menchie nga anak ni Tata Paquing. Adu dagiti adversaries, dagiti ghosts ken wolves ken elves ken magical creatures, dagiti nadaldalapus ken nakasango ni Macario iti panagboksingna, agingga a makalaban ni Macario ni Flash Macho, ti great adversary-na. Kalpasan a maparmekna daytoy ken mayawidna ti kampeonato, mayawidna pay ni Halimuyac iti lugarda.

Maysa a mito ti komiko a nobela ni Apo Dionisio S. Bulong. Maysa a makapakatawa a nobela a naisakab iti mito. Dayta ti maysa kadagiti kinapudno iti literaturatayo nga Ilokano.—•