freesunday by nba7

ΘΕΑΤΡΟ, ΜΟΥΣΙΚΗ, ΤΕΧΝΕΣ, LIFESTYLE, ΟΜΟΡΦΙΑ, ΜΟ∆Α, ΥΓΕΙΑ, ΕΞΟ∆ΟΣ, HOME ENTERTAINMENT

Έρωτας και µοναξιά στα χρόνια της κρίσης

σελ. 40

Πλοία, αεροπλάνα, Ι.Χ. ΠΡΟΣΩΠΑ ∆. Μελισσανίδης αντιµέτωπα µε το µνηµόνιο - Ι. Σαββίδης Παιδιά του λαού οι νέοι πρωταγωνιστές σελ. 30του «επιχειρείν»

ΠΑΝΕΛΛΑ∆ΙΚΗ ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α // ∆ΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝ // ΑΠΟ ΤΟΥΣ ∆ΗΜΙΟΥΡΓΟΥΣ ΤΗΣ

www.freesunday.gr

ΕΒ∆ΟΜΑ∆Α #227 // 28_04_13

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ σελ. 17

Η ΖΩΗ ΜΑΣ ΣΕ ∆ΟΣΕΙΣ

Γιατί δεν θα αποδώσουν οι νέες ρυθµίσεις ΠΟΛΙΤΙΚΗ σελ. 8

ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Από το ξεκατίνιασµα στο καραγκιοζιλίκι ΕΥΡΩΠΗ σελ. 12, 14 ● Τι σηµαίνει η ιταλική κρίση

για την Ευρωζώνη ● Τι κρύβει η αποστασιοποίηση της Κοµισιόν από την Ά. Μέρκελ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ σελ. 16

ΕΙΑ Γ Υ Α Μ Ω Ρ Ε Ι ΑΦ

ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΜΕ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΚΟΣΤΟΣ ● Νέες προκλήσεις

Κ. Μαρκόπουλος «Πιο κοντά στη Ν∆ ● SUPER

LEAGUE - ΕΠΟ

Και πάλι µπάχαλο

στην εποχή του µνηµονίου ● Η κρίση δοκιµάζει τις αντοχές µας σελ. 18-45

free sunday

περιεχόμενα

28.04.2013

www.freesunday.gr

ΠΟΛΙΤΙΚη

ΕΒ∆ΟΜΑ∆Α 227η

04 // ΚΕΝΤΡΙΚΟ Ο Γιώργος Κύρτσος εξηγεί γιατί είναι ανύπαρκτος ο δημοσιονομικός θησαυρός των αποκρατικοποιήσεων 08 // ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Νευρικότητα και φαινόμενα αποσύνθεσης ακυρώνουν την προπαγάνδα της ανάκαμψης που ξεκίνησε 10 // ΑΝΑΛΥΣΗ Ο Γιώργος Κύρτσος παρακολουθεί την αποσταθεροποίηση των ασφαλιστικών ταμείων και τις πολιτικές προεκτάσεις της 16 // ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Κ. Μαρκόπουλος: «Ώρα για συνένωση δυνάμεων» 17 // ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ο Γιώργος Κύρτσος εξηγεί γιατί οι νέες ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο πολυνομοσχέδιο δεν θα αποδώσουν

ΕΥΡΩΠη 12 // ΙΤΑΛΙΑ Τα τελευταία επεισόδια της πολιτικής κρίσης και η συστημική σημασία τους για την Ευρωζώνη 14 // ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Κομισιόν vs Μέρκελ για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της κρίσης

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΥΓΕΙΑ 18-45 // Νέες προκλήσεις στην εποχή του μνημονίου

28//04//13 ΙδΙοκτησΙα free sunday Εκδοτική α.Ε. Εκδότης: Γιώργος κύρτσος ΓΕνικός διΕυθυντης Χρήστος κύρτσος

free time 02 // ΠΑΣΧΑΛΙΝΗ ΕΞΟΔΟΣ Δυσκολίες λόγω λιτότητας 03 // Δ. ΜΕΛΙΣΣΑΝΙΔΗΣ - Ι. ΣΑΒΒΙΔΗΣ Αυτοδημιούργητοι και πανίσχυροι 04 // ΕΡΩΤΑΣ Υπό διωγμόν 05 // ΒΟΣΤΟΝΗ Αντιτρομοκρατική επιχείρηση στην εποχή του iPhone 06 // suPer LeaGue - ΕΠΟ Και πάλι μπάχαλο 06 // CHaMPIOns LeaGue Το αθέατο γερμανικό όπλο 07 // aLL arOund Οι επαναληπτικοί ημιτελικοί του Champions League και του ελληνικού Κυπέλλου στο προσκήνιο 07 // ΡΟΖ ΦΥΛΛΟ ΑΓΩΝΟΣ Όσα λεν οι άντρες μεταξύ τους

1 με 3 μποφόρ

15οC-31οC

Γενικά αίθριος. Θερμοκρασία: Σε μικρή άνοδο. Θα κυμανθεί σε υψηλά για την εποχή επίπεδα.

16οC-29οC 14οC-29οC 15οC-26οC

16οC-28οC

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ

14οC-29οC

19οC-28οC

Μ. ΤΡΙΤΗ - Μ. ΤΕΤΑΡΤΗ

17οC-30οC 1 με 2 μποφόρ

2 μποφόρ

Γενικά αίθριος και μόνο τις απογευματινές ώρες στα ηπειρωτικά θα αναπτυχθούν τοπικές νεφώσεις. Άνεμοι: Στα δυτικά μεταβλητοί 2 με 4 μποφόρ στρεφόμενοι την Τετάρτη σε βορειοδυτικούς ίδιας έντασης. Στα ανατολικά βόρειοι βορειοανατολικοί 3 με 5 και στο Αιγαίο τοπικά 6 μποφόρ. Θερμοκρασία: Σε μικρή πτώση κυρίως στην ανατολική χώρα την Τετάρτη.

15οC-31οC 16οC-29οC

16οC-29οC

17οC-29οC

1 με 3 μποφόρ

16οC-30οC

Μ. ΔΕΥΤΕΡΑ

3 με 4 μποφόρ

Γενικά αίθριος. Θερμοκρασία: Σε υψηλά για την εποχή επίπεδα. 1 με 2 μποφόρ

1 με 2 μποφόρ

2 μποφόρ

1 με 2 μποφόρ

ςχεδόν αίθριος

νεφελώδης

1 με 2 μποφόρ

15οC-27οC

15οC-26οC

αίθριος

*ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, ή κατά παράφραση, ή διασκευή απόδοσης του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφήσεως ή άλλον, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμοι 238/ 1970, 4301/1979, Ν. 100/1975, ΝΔ 3565/1956 και 4254, 1962 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.

16οC-31οC

3 με 4 μποφόρ

1 με 3 μποφόρ

08 // auTOMOTIOn Seat Leon 1.6 TDI: Φωτιά στα κόκκινα 09 // O Ρουβάς, η Επίδαυρος και τα ταμπού // Résumé // Word of Mouse 10 // aGenda Η πολιτιστική δραστηριότητα της εβδομάδας 12 // ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Δημήτρης Μαυρόπουλος: «Το θέατρο είναι πολιτική πράξη» 13 // TV Το πρόγραμμα του Σαββατοκύριακου και επιλογές 14 // MarKeT PLaCe Ρεπορτάζ αγοράς 15 // sTray sTOrIes Αγγελίες υιοθεσιών μικρών ζώων 16 // POPCOrn Σταυρόλεξο, sudoku, χρήσιμα τηλέφωνα και ατζέντα για το παιδί

KAIΡΟΣ

16οC-26οC

16οC-29οC

διΕυθυντρια αγγελική σπανού Creative art DireCtor Μπάμπης Μελικίδης αρχιςυντακτΕς δημήτρης καραγκούνης (sports), Ντέπυ κουρέλλου (free Time) aτΕΛιΕ Μαριάννα Γιαννακοπούλου, Ιωάννα Μαύρου διΕυθυνςη Εμπόρικης αναπτυξης Χάρις κοντραφούρη υπΕυθυνH διαφημιςης Ματίνα δημητριάδου, dmatina@cpress.gr, 210 8776554 διΕυθυντης διαφημιςης ΕΛΕυθΕρης αΓόρας Νίκος σταματογιαννόπουλος, nstamatog@cpress.gr διόρθωςη-ΕπιμΕΛΕια Μπέττυ σπανοπούλου, Γεωργία Θάνου ΕπΕξΕρΓαςια Εικόνας ηρακλής Πατραμάνης φωτόΓραφιΕς αΠΕ, Εurokinissi, Prisma, Icon υπόδόχη διαφημιςης Βίκυ Θεοδωρίδου 210 8776587, vickyth@cpress.gr διΕυθυντης διανόμης Χρήστος αργύρης υπΕυθυνη αναπτυξης δικτυόυ διανόμης σόνια Φαρασοπούλου, info@citypromotions.gr, 210 3506300 Tατοΐου 250, αχαρναί, 13672, τηλ.: 210 8776400, fax: 210 8776598, www.freesunday.gr Εκτυπωςη ΕκτυΠώσΕΙσ IrIs αΕΒΕ διανέμεται δωρεάν

Βροχή

Άστατος με βροχή

καταιγίδες

χιονόνερο

χιόνια

FREE SUNDAY

πολιτική

28.04.2013

www.freesunday.gr

ο πρόγραµµα ιδιωτικοποιήσεων που προωθεί η κυβέρνηση κινδυνεύει να πέσει θύµα των υπερβολικών προσδοκιών που δηµιούργησε η τρόικα. Μόλις διαπιστώθηκε η αποτυχία στην εφαρµογή του πρώτου µνηµονίου επινοήθηκαν έσοδα ύψους 65 δισ. ευρώ –50 δισ. από ένα υπερβολικά φιλόδοξο πρόγραµµα ιδιωτικοποιήσεων και 15 δισ. από το πρόγραµµα αξιοποίησης της ηλιακής ενέργειας «Ήλιος»– για να συντηρηθεί για ένα διάστηµα ο µύθος της βιωσιµότητας του ελληνικού χρέους.

«Κατασκευή» 65 δισ. Το χρέος του ελληνικού ∆ηµοσίου έπρεπε να δείχνει βιώσιµο και να εµφανίζει µία δυναµική επιστροφής στο 120% του ΑΕΠ µέχρι το 2020, προκειµένου να συνεχιστεί η συµµετοχή του ∆ΝΤ στο πρόγραµµα «διάσωσης» της ελληνικής οικονοµίας. Το καταστατικό του διεθνούς οργανισµού προβλέπει τη χορήγηση δανείων µόνο σε χώρες που µπορούν να τιµήσουν τις δανειακές τους υποχρεώσεις, έχουν δηλαδή βιώσιµο δηµόσιο χρέος. Με το πέρασµα του χρόνου έχει γίνει φανερό ότι το πρόγραµµα «Ήλιος» δεν έχει καµία πιθανότητα εφαρµογής και έτσι ξεχάστηκαν και τα έσοδα 15 δισ. ευρώ που συνδέονται µε αυτό. Όσο για το πρόγραµµα ιδιωτικοποιήσεων, έγινε πιο ρεαλιστικό, εφόσον προβλέπει έσοδα της τάξης των 2,6 δισ. ευρώ για το 2013 και συνολικά 10 δισ. ευρώ για τα επόµενα χρόνια. Το πιθανότερο όµως είναι ότι η κυβέρνηση θα δυσκολευτεί να επιτύχει και αυτούς τους περιορισµένους στόχους λόγω της αρνητικής οικονοµικής συγκυρίας, του µεγάλου κόστους δανεισµού για όσες επιχειρήσεις θέλουν να επενδύσουν στην ελληνική οικονοµία, αλλά και του πάντα υπαρκτού συναλλαγµατικού κινδύνου. Ούτως ή άλλως, το πρόγραµµα ιδιωτικοποιήσεων είναι δηµοσιονοµικά αδιάφορο, εφόσον ελάχιστα επηρεάζει την ανοδική πορεία του δηµόσιου χρέους. Το 2012 έκλεισε µε δηµοσιονοµικό έλλειµµα της τάξης του 10% του ΑΕΠ και το 2013 το δηµοσιονοµικό έλλειµµα θα ξεπεράσει το 15% του ΑΕΠ εξαιτίας του κόστους στήριξης του τραπεζικού συστήµατος από τον κρατικό προϋπολογισµό. Η αδυναµία µείωσης του δηµοσιονοµικού ελλείµµατος προκαλεί νέα µεγάλη αύξηση του δηµόσιου χρέους, το οποίο θα αγγίξει το 180% του ΑΕΠ το 2013. Η Ελλάδα µπήκε στα µνηµόνια µε χρέος της τάξης του 129% του ΑΕΠ και ύστερα από τρία χρόνια σκληρής έως ισοπεδωτικής λιτότητας βρίσκεται αντιµέτωπη µε ένα χρέος που θα φτάσει στο άµεσο µέλλον στο 180% του ΑΕΠ. Σε αυτά τα βασικά στατιστικά στοιχεία συνοψίζεται η αποτυχία της

πολιτικής που εφαρµόζεται, η οποία βέβαια δεν µπορεί να αντιµετωπιστεί µε τις αναγκαστικά µικρής δηµοσιονοµικής κλίµακας ιδιωτικοποιήσεις.

Ο ΟΠΑΠ Η πώληση του 33% των µετοχών της ΟΠΑΠ Α.Ε. (Οργανισµός Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου Α.Ε.) από το ΤΑΙΠΕ∆ (Ταµείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του ∆ηµοσίου) θα εξασφαλίσει στο ∆ηµόσιο έσοδα της τάξης των 650 εκατ. ευρώ. Πλειοδότης αναδείχθηκε η κοινοπραξία EMMA DELTA, η οποία πρόσφερε 622 εκατ. ευρώ και έχει προθεσµία µέχρι την 1η Μαΐου για να βελτιώσει την προσφορά και να την ανεβάσει προς τα 650 εκατ. ευρώ. Η ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ εθεωρείτο παλαιότερα ασφαλής µέθοδος για την είσπραξη ενός ποσού της τάξης των 1,5-2 δισ. ευρώ. Πρέπει να σηµειωθεί ότι η εισαγωγή της ΟΠΑΠ Α.Ε. στο Χρηµατιστήριο Αθηνών πραγµατοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2001 και ακολούθησαν τρεις διαδοχικές µετοχοποιήσεις, το 2002, το 2003 και το 2005, µε την τιµή της µετοχής να διαµορφώνεται αντίστοιχα στα 8,44 ευρώ, τα 9,44 ευρώ και τα 24,14 ευρώ. Αναφέρουµε ενδεικτικά ότι τον Ιούλιο του 2005 διατέθηκε το 16,44% του µετοχικού κεφαλαίου του ΟΠΑΠ και εισπράχθηκαν 1,26 δισ. ευρώ, ενώ σήµερα διατίθεται το 33% του µετοχικού κεφαλαίου µαζί µε τη διοίκηση του Οργανισµού έναντι ενός ποσού της τάξης των 650 εκατ. ευρώ. Συνολικά το ∆ηµόσιο εισέπραξε την περίοδο 2002-2005 2,6 δισ. ευρώ διαθέτοντας το 66% των µετοχών της ΟΠΑΠ Α.Ε., ανεβάζοντας µε αυτό τον τρόπο τις προσδοκίες για τα έσοδα. Η κακή κατάσταση της ελληνικής οικονοµίας και οι πιέσεις των πιστωτών του ελληνικού ∆ηµοσίου υπονοµεύουν τη διαπραγµατευτική θέση της κυβέρνησης, η οποία προχωράει στην πώληση του ΟΠΑΠ χωρίς να εξασφαλίζει ένα τίµηµα ικανό να συµβάλει στον έλεγχο της ανοδικής πορείας του δηµόσιου χρέους. Η ΟΠΑΠ Α.Ε. δεν χρειάζεται να είναι κρατική, εφόσον ο στοιχηµατισµός δεν µπορεί να θεωρηθεί στρατηγικής σηµασίας προνόµιο του κράτους. Από την άλλη πλευρά, το χαµηλό τίµηµα µε το οποίο πραγµατοποιείται η πώληση της ΟΠΑΠ Α.Ε. αποµυθοποιεί πλήρως, από δηµοσιονοµική άποψη, το πρόγραµµα ιδιωτικοποιήσεων και εκθέτει την κυβέρνηση Σαµαρά στην κριτική των κοµµάτων της αντιπολίτευσης.

Επιδοτούµενες ιδιωτικοποιήσεις Ακόµη χειρότερη είναι η κατάσταση στις ιδιωτικοποιήσεις που έχουν σχέση µε τις εθνικές οδούς και τη λειτουργία του αεροδρο-

Ανύπαρκτος ο δηµοσιονοµικός θησαυρός των ιδιωτικοποιήσεων

Περιορισµένα έσοδα και µεγάλα «καπέλα» για το ∆ηµόσιο.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΤΣΟΣ

µίου «Ελευθέριος Βενιζέλος». Ο κ. Σαµαράς και ο κ. Βενιζέλος αισθάνθηκαν την ανάγκη να επισκεφθούν τα εργοτάξια της Ολυµπίας Οδού, για να στείλουν το µήνυµα της επανεκκίνησης των µεγάλων έργων υποδοµής και της εθνικής οικονοµίας. Το σκηνικό αποδεικνύεται ιδιαίτερα δαπανηρό για τον κρατικό προϋπολογισµό και τους Έλληνες φορολογούµενους, εφόσον το ∆ηµόσιο κατέβαλε στους παραχωρησιούχους των εθνικών οδών 400 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο «φιλικού διακανονισµού», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στις σχετικές ανακοινώσεις. Το 2007 η κυβέρνηση Καραµανλή-Σουφλιά υπέγραψε συµβάσεις µε τους ιδιώτες στους οποίους έχει παραχωρηθεί η εκµετάλλευση των υπό κατασκευή εθνικών οδών για δεκαετίες ολόκληρες, για την ολοκλήρωση του βασικού εθνικού οδικού δικτύου. Με τις συµβάσεις αυτές το ∆ηµόσιο ανέλαβε εξωπραγµατικές υποχρεώσεις, όπως ήταν η ολοκλήρωση των απαλλοτριώσεων και η αντιµετώπιση των προβληµάτων που έχουν σχέση µε την προστασία του περιβάλλοντος και τη συνεννόηση µε την Αρχαιολογική Υπηρεσία σε διάστηµα 12 µηνών, τις οποίες, όπως ήταν αναµενόµενο, δεν µπόρεσε να τιµήσει. Η προγραµµατισµένη ασυνέπεια του ∆ηµοσίου το εξέθεσε στις απαιτήσεις των παραχωρησιούχων για αποζηµιώσεις της τάξης των 1,2 δισ. ευρώ. Στο πλαίσιο του «φιλικού διακανονισµού» οι εργολάβοι θα πάρουν 400 εκατ. ευρώ, για να δουν στη συνέχεια εάν θα µπορέσουν να ολοκληρώσουν την κατασκευή των βασικών οδικών αξόνων. Με τη µέθοδο που εφαρµόζουν οι ελληνικές κυβερνήσεις σε όφελος µεγάλων συµφερόντων του κατασκευαστικού τοµέα καταλήγουµε να πληρώνουµε διόδια για εθνικές οδούς που δεν έχουν κατασκευαστεί, ακόµη και να δεσµεύουµε τεράστια ποσά δηµόσιου χρήµατος για έργα που εµφανίζονται σαν ιδιωτικά, γι’ αυτό άλλωστε και έχει παραχωρηθεί το δικαίωµα εκµετάλλευσης στις κατασκευαστικές εταιρείες. Η ιδιωτικοποίηση των εθνικών οδών έχει µετατραπεί σε ένα πρωτοφανές διαχειριστικό σκάνδαλο, εφόσον χρηµατοδοτείται σε µεγάλο βαθµό από τα διόδια που καταβάλλονται για ανύπαρκτους οδικούς άξονες και από τα χρήµατα που δίνονται στους ιδιώτες κατασκευαστές από τον κρατικό προϋπολογισµό. Από τη στιγµή που το κοινωνικό σύνολο καλύπτει το µεγαλύτερο µέρος της χρηµατοδότησης της κατασκευής των εθνικών οδών µε τα διόδια και την επιβάρυνση των φορολογούµενων πολιτών µέσα από τον κρατικό προϋπολογισµό, η βασική υποδοµή θα έπρεπε να είναι δηµόσια. Το δηµοσιονοµικό όφελος της ιδιωτικοποίησης των βασικών εθνικών αξόνων είναι ελάχιστο έως ανύπαρκτο.

Πανάκριβο αεροδρόµιο Σε δηµοσιονοµικό και διαχειριστικό φιάσκο κατέληξε και η µερική ιδιωτικοποίηση, µε ταυτόχρονη παραχώρηση της διαχείρισης, του ∆ιεθνούς Αεροδροµίου «Ελευθέριος Βενιζέλος». Η κατασκευή του αεροδροµίου κόστισε δισεκατοµµύρια στους Έλληνες φορολογούµενους και οι όροι λειτουργίας του το καθιστούν πανάκριβο, µε αποτέλεσµα να γίνεται λιγότερο ελκυστική η Αθήνα ως τουριστικός προορισµός. Με δηλώσεις που έκανε προ ηµερών στην Αθήνα, ο αναπληρωτής διευθύνων σύµβουλος της µεγάλης αεροπορικής εταιρείας Ryan Air, Michael Coles προειδοποίησε ότι εάν δεν µειωθούν τα τέλη που επιβάλλει η διοίκηση του «Ελευθέριος Βενιζέλος» και οι χρεώσεις για τους επιβάτες στα νέα δροµολόγια, ο ελληνικός τουρισµός θα χάσει τη δυνατότητα να προσελκύσει, µέσω της Ryan Air, 10 εκατοµµύρια τουρίστες στη διάρκεια των επόµενων τριών ετών. Όπως υποστήριξε, από τη µία υπάρχει το µοντέλο του πανάκριβου αεροδροµίου «Ελευθέριος Βενιζέλος», που η κυβέρνηση ετοιµάζεται να επεκτείνει στα περιφερειακά αεροδρόµια µε την προγραµµατισµένη ιδιωτικοποίησή τους, και από την άλλη η δυνατότητα να µειωθούν οι χρεώσεις για τις αεροπορικές εταιρείες και τους επιβάτες, για να δηµιουργηθούν πρόσθετα έσοδα 4,5 δισ. ευρώ και 10.000 νέες θέσεις εργασίας. Υπάρχουν λοιπόν δύο είδη ιδιωτικοποιήσεων που εφαρµόζονται στην Ελλάδα. Αυτές που δεν αποδίδουν τα προσδοκώµενα δηµοσιονοµικά οφέλη και αυτές που δηµιουργούν τεράστια βάρη για τον κρατικό προϋπολογισµό και τη λειτουργία της οικονοµίας.

FREE SUNDAY

πολιτική

28.04.2013

www.freesunday.gr

Εντατική παραγωγή πολιτικών ανεκδότων Οι τρεις κυβερνητικοί εταίροι δίνουν µάχες στο γήπεδο της παραπολιτικής. ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΠΑΝΟΥ

ΕΚ∆ΟΣΗ ΕΥΡΩ-ΟΜΟΛΟΓΟΥ Η HELLENIC PETROLEUM FINANCE PLC, θυγατρική της ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, προτίθεται να εκδώσει Ευρω-ομόλογο τετραετούς διάρκειας και σταθερού επιτοκίου. Η έκδοση θα είναι εγγυημένη από την ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ και οι ομολογίες θα εισαχθούν προς διαπραγμάτευση στο Χρηματιστήριο του Λουξεμβούργου. Το ύψος της Έκδοσης αναμένεται να είναι της τάξης των €400εκ., ενώ το εκτιμώμενο τοκομερίδιο θα κυμανθεί στην περιοχή του 8,5%. Το οριστικό ύψος και τοκομερίδιο της Έκδοσης θα καθοριστεί στις επόμενες μέρες, κατά την τιμολόγηση της συναλλαγής. Σκοπός της έκδοσης είναι η αναχρηματοδότηση υφιστάμενων δανειακών υποχρεώσεων, καθώς και η κάλυψη άλλων δραστηριοτήτων του Ομίλου ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ. Οι τράπεζες Alpha Bank Α.Ε., Credit Suisse Securities (Europe) Limited, Eurobank Ergasias S.A., HSBC Bank plc και NBG Securities S.A. ενεργούν ως διοργανώτριες (Joint Lead Managers) της έκδοσης. Σημείωση προς τους συντάκτες: Τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, τα οποία ιδρύθηκαν το 1998, είναι ένας από τους σημαντικότερους Ομίλους στον τομέα της ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, με δραστηριότητες σε ολόκληρη την παραγωγική αλυσίδα ενέργειας και με παρουσία σε 7 χώρες. Οι μετοχές τους διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο Αθηνών (ATHEX: ELPE) και η κεφαλαιοποίησή τους ανέρχεται σε περίπου €2,5 δισ. Περισσότερες πληροφορίες: Β. Τσάιτας, Διευθυντής Σχέσεων με Επενδυτές Τηλ.: 210-6302399 Email: vtsaitas@helpe.gr

Μετά το Πάσχα τα σπουδαία Ανασχηµατισµός δεν γίνεται να µη γίνει. Όσο και αν ο πρωθυπουργός θέλει να αποφύγει τη γαλάζια αντάρα ενόψει του συνεδρίου της Ν∆ τον Ιούνιο, είναι αναγκασµένος να αλλάξει τα πρόσωπα και τους κανόνες συνεργασίας στην κυβέρνηση. Όχι µόνο γιατί τον πιέζει ασφυκτικά ο Ευ. Βενιζέλος, αλλά επίσης επειδή η παράταση ζωής του παρόντος σχήµατος ως έχει καθίσταται εκ των πραγµάτων ανέφικτη. Το πιθανότερο είναι ότι θα γίνει ένας ανασχηµατισµός µικρής κλίµακας, για να βολευτούν πολιτικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, να αλλάξει το εκρηκτικό «µείγµα» της συµµετοχής της ∆ΗΜΑΡ, να δοθεί ένα κόκαλο στους Νεοδηµοκράτες µε την προσδοκία ότι σαρωτικός ανασχηµατισµός θα γίνει το φθινόπωρο. Μετά το Πάσχα, άλλωστε, έχει ανακοινωθεί ότι ο υπουργός ∆ικαιοσύνης θα καταθέσει ρύθµιση για τους συµβασιούχους, προκειµένου να περάσει στο ράφι της ιστορίας το «τερατούργηµα», όπως ο Αντ. Ρουπακιώτης το χαρακτήρισε, του υπουργού ∆ιοικητικής Μεταρρύθµισης, ο οποίος µε τη διάταξή του επιχείρησε να καταργήσει τις προσωρινές δικαστικές διαταγές και τα ασφαλιστικά µέτρα για τις περιπτώσεις συµβασιούχων που προσφεύγουν στα δικαστήρια για να παραµείνουν στη θέση τους µέχρι να εκδικαστεί, µετά από χρόνια, η υπόθεσή τους. Πρόκειται για τους οµήρους του πελατειακού συστήµατος που προσλαµβάνονται για ορισµένο χρόνο, µε ένα κλείσιµο του µατιού ότι ουδέν µονιµότερον του προσωρινού, και µετά διεκδικούν τη µονιµοποίησή τους από το πλάι, µε δικαστικές αποφάσεις. Το φαινόµενο είναι νοσηρό, αλλά η κατάργηση δικαστικών αποφάσεων µε νόµο είναι κάτι πολύ νοσηρότερο. Στο βάθος της εικόνας υπάρχει η πρεµούρα για τις συµφωνηµένες µε την τρόικα απολύσεις δηµοσίων υπαλλήλων και η δυσκολία του πολιτικού συστήµατος εξουσίας να πράξει τα αυτονόητα σε µια σύγχρονη ευρωπαϊκή δηµοκρατία: να κλείσει παρασιτικούς

Ανασχηµατισµός δεν γίνεται να µη γίνει. Όσο και αν ο πρωθυπουργός θέλει να αποφύγει τη γαλάζια αντάρα ενόψει του συνεδρίου της Ν∆ τον Ιούνιο, είναι αναγκασµένος να αλλάξει τα πρόσωπα και τους κανόνες συνεργασίας στην κυβέρνηση.

οργανισµούς, να συγχωνεύσει υπηρεσίες στη βάση ορθολογικών κανόνων, να αποµακρύνει επίορκους, να αξιολογήσει προσόντα και αποδοτικότητα. Ο Αντ. Μανιτάκης πήρε τη σκούπα υποστηριζόµενος από το Μέγαρο Μαξίµου, που στην πορεία τον άδειασε, αφού πρώτα τον άδειασε ο πρόεδρος της ∆ΗΜΑΡ, ο οποίος και τον επέλεξε για τη συγκεκριµένη θέση, προκειµένου να µη δυσαρεστήσει τον προσωπικό του φίλο και συνάδελφο στη δικηγορία Αντώνη Ρουπακιώτη. Συνταγµατολόγος ο Μανιτάκης, συνταγµατολόγος και ο Βενιζέλος, πρώην πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου ο Ρουπακιώτης, δικηγόρος ο Κουβέλης, πώς τόσοι νοµικοί µαζί τα κατάφεραν έτσι δεν είναι απορίας άξιο, αφού το πολιτικό ταλέντο υπερισχύει της επιστηµονικής συγκρότησης.

Βενιζέλος µαινόµενος Πριν ξεσπάσει ο πόλεµος Ρουπακιώτη-Μανιτάκη, παρακολουθήσαµε θερµό επεισόδιο µεταξύ Βενιζέλου και Στουρνάρα, µε τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ να απαιτεί εδώ και τώρα µείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, παρόλο που έχει κλείσει η διαπραγµάτευση µε την τρόικα και ενώ ο ίδιος δεν κατάφερε να το «κλείσει» στη συνάντηση που είχε µε τους εκπροσώπους των πιστωτών. Το επιχείρηµα της Ιπποκράτους είναι ότι µετά την αποχώρηση των τροϊκανών προέκυψαν νέα δηµοσιονοµικά δεδοµένα, που δείχνουν ότι µπορεί να γίνει τώρα αυτή η κίνηση, την οποία εδώ και καιρό ο πρωθυπουργός διαφηµίζει ως πανάκεια για την αναθέρµανση της ελληνικής οικονοµίας. ∆ηµόσιες αντεγκλήσεις, ανταλλαγή φαρµακερών µηνυµάτων και άλλα συναφή διαµείφθηκαν µεταξύ Ιπποκράτους και υπουργείου Οικονοµικών, µέχρι που η εικόνα αρµονίας αποκαταστάθηκε µε την κοινή επίσκεψη Σαµαρά-Βενιζέλου στο εργοτάξιο της Ολυµπίας Οδού στο Ζευγολατιό Κορινθίας. Εκεί, άλλωστε, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ενηµέρωσε τον πρωθυπουργό ότι βάζει βέτο στην πονηρή διάταξη Βρούτση που πήγε να φέρει από την πίσω πόρτα µείωση έως και 35% των συντάξεων για τους ελεύθερους επαγγελµατίες που κάνουν τώρα τα χαρτιά τους. Και η ρύθµιση αυτή κάηκε, µε αποτέλεσµα να αισιοδοξεί η κυβέρνηση ότι το πολυνοµοσχέδιο θα ψηφιστεί χωρίς απώλειες µέχρι την Κυριακή το βράδυ, ώστε να εκταµιευθούν οι επόµενες δόσεις, ύψους 8,8 δισ. ευρώ. Ο πρωθυπουργός, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και ο αρχηγός της αξιωµατικής αντιπολίτευσης αναµένεται να παίξουν τα ρέστα τους για να κερδίσουν τις εντυπώσεις στη µάχη που θα διεξαχθεί στη Βουλή. Σαµαράς-Βενιζέλος θα καλλιεργήσουν ελπίδα και θα αναδείξουν τις αντιφάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ ο Αλ. Τσίπρας θα εστιάσει στην έκρηξη της ανεργίας και στις κοινωνικές παρενέργειες της ύφεσης. Είναι πολλοί οι βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας που θέλουν να πάρουν το λόγο για να τους θυµηθεί ο αρχηγός τους ενόψει ανασχηµατισµού και αρκετοί αυτοί που διαµηνύουν στο παρασκήνιο το γνωστό, ότι είναι η τελευταία φορά που ψηφίζουν µέτρα λιτότητας. Αλλά µπορεί να πρόκειται για την προτελευταία.

EUROKINISSI

πρωθυπουργός ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι βλέπει τα πρώτα θετικά σηµάδια στην καταπολέµηση της ανεργίας και την Πέµπτη ότι έρχεται η ανάκαµψη. Πριν προλάβει να προαναγγείλει και επενδύσεις (την Παρασκευή), καβγάδισε στη συνεδρίαση του υπουργικού συµβουλίου µε την υφυπουργό Υγείας Φ. Σκοπούλη επειδή του είπε τα παράπονά της αλλά δεν τον πήρε ποτέ στο τριψήφιο να τον ενηµερώσει. Ήταν µια επίδειξη πυγµής του Αντώνη Σαµαρά σε µια στιγµή που χρειαζόταν επειγόντως ένα µίνι λίφτινγκ στη δηµόσια εικόνα του ως επικεφαλής µιας κυβέρνησης συνωστισµού προσωπικών στρατηγικών και µικροκοµµατικών υπολογισµών. Η σύγκρουση κορυφής Ρουπακιώτη-Μανιτάκη, µε τον Φώτη Κουβέλη να τους παίρνει κατευναστικά τηλεφωνήµατα από τις Βρυξέλλες, ήταν το απαύγασµα µιας αξιοπερίεργης κυβερνητικής λειτουργίας, που χαρακτηρίζεται από συνεχή αδειάσµατα υπουργών, κόντρες µεταξύ των τριών κυβερνητικών εταίρων που ποτέ δεν φτάνουν στη ρήξη, υπερπαραγωγή επικοινωνίας και χαµηλών µεταρρυθµιστικών επιδόσεων.

FREE SUNDAY

ανάλυση

28.04.2013

www.freesunday.gr

Πολιτικές ανατροπές φέρνει η χρεοκοπία του ασφαλιστικού συστήματος Οι ενδοκυβερνητικές συγκρούσεις είναι μόνο η αρχή. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΥΡΤΣΟΥ

πάρχει ένα κοινό σημείο στις ενδοκυβερνητικές αντιπαραθέσεις για τον έλεγχο του ΟΑΕΔ και τη μείωση των συντάξεων του ΟΑΕΕ (Οργανισμός Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών). Και οι δύο συνδέονται με την αδυναμία της κυβέρνησης να εξασφαλίσει την επαρκή χρηματοδότηση του ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού συστήματος. Το ρεκόρ ύφεσης και ανεργίας οδηγεί στην κάθετη πτώση των ασφαλιστικών εισφορών, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η χρηματοδότηση των συντάξεων και των παροχών ακόμη και στα σημερινά, εμφανώς μειωμένα σε σχέση με την προμνημονιακή περίοδο, επίπεδα.

Φθινοπωρινή δοκιμασία Έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, το καλοκαίρι θα φανεί η αδυναμία χρηματοδότησης του ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού συστήματος. Προς το παρόν η κυβέρνηση καλύπτει το χρηματοδοτικό κενό με τις προγραμματισμένες για το 2013 κρατικές επιχορηγήσεις των ασφαλιστικών ταμείων και διάφορες μεθοδεύσεις, όπως είναι, για παράδειγμα, ο δανεισμός του ΙΚΑ από το επικουρικό του ΕΤΕΑΜ με δισεκατομμύρια ευρώ. Όλα αυτά έχουν ημερομηνία λήξης, εφόσον είναι φανερό ότι η τρόικα δεν πρόκειται να δεχτεί την αύξηση της οικονομικής στήριξης του ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού συστήματος μέσω του κρατικού προϋπολογισμού. Αυτή η εξέλιξη θα οδηγούσε σε ακόμη μεγαλύτερο δη-

μοσιονομικό έλλειμμα, το οποίο είναι προγραμματισμένο να επιστρέψει το 2013 στα απαράδεκτα υψηλά επίπεδα του 2009 (πάνω από 15% του ΑΕΠ) εξαιτίας του κόστους της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών για τον κρατικό προϋπολογισμό. Από την άλλη πλευρά, οι διευκολύνσεις που γίνονται μεταξύ των ταμείων σε μια προσπάθεια να κερδηθεί πολιτικός χρόνος μοιάζουν με δανεικά και αγύριστα. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του ΕΤΕΑΜ, το οποίο έχει δανείσει συνολικά στο ΙΚΑ ένα ποσό που υπολογίζεται γύρω στα 9,5 δισ. ευρώ και δεν πρόκειται να πάρει ποτέ πίσω. Στη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών θα γίνει φανερή η τεράστια απόκλιση μεταξύ των στόχων που έχουν τεθεί για το ασφαλιστικό, συνταξιοδοτικό σύστημα και της πραγματικότητας που διαμορφώνει η πρωτοφανής ύφεση. Στα τέλη του καλοκαιριού, αρχές του φθινοπώρου θα ενισχυθούν οι πιέσεις των πιστωτών του ελληνικού Δημοσίου για πρόσθετες περικοπές στις συντάξεις, τα εφάπαξ και κάθε είδους παροχές. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά λεπτό ζήτημα από κοινωνική και πολιτική άποψη. Έτσι όπως διαμορφώνεται η αγορά εργασίας, με τους περισσότερους νέους να αδυνατούν να ενταχθούν σε αυτήν, οι συντάξεις στηρίζουν τα οικονομικά των νοικοκυριών, εφόσον γίνεται, στις περισσότερες περιπτώσεις, εσωτερική αναδιανομή τους. Επιπλέον, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ κυριαρχούν –με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών του Ιουνίου του 2012– στους ψηφοφόρους ηλικίας άνω των 55 ετών και είναι φυσικό

να μη θέλουν να στραφούν κατά του σκληρού πυρήνα της εκλογικής πελατείας τους.

Αδυναμία χρηματοδότησης Η κυβέρνηση συνασπισμού προσπαθεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση με μέτρα που ήδη έχουν ξεπεραστεί από τις αρνητικές εξελίξεις. Για να χρηματοδοτήσει τον ΟΑΕΕ ενέκρινε την επιβολή μικρού φόρου κύκλου εργασιών στους ελεύθερους επαγγελματίες και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στη συνέχεια όμως διαπιστώθηκε ότι η επιβολή αυτού του φόρου ήταν πρακτικά αδύνατη στις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί και γι’ αυτό ο υπουργός Εργασίας κ. Βρούτσης πήρε την πρωτοβουλία να αλλάξει τον τρόπο υπολογισμού ορισμένων συντάξεων του ΟΑΕΕ, ώστε να μειωθεί το υπερβολικά υψηλό ποσοστό αναπλήρωσης για τις νέες συντάξεις και να προκύψει έτσι μία οικονομία της τάξης των 25 εκατ. ευρώ το χρόνο. Η κίνηση Βρούτση αντιμετωπίστηκε με ιδιαίτερα δυναμικό τρόπο από το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ, και έτσι εγκαταλείφθηκε και αυτή η κυβερνητική πρωτοβουλία. Σύμφωνα όμως με τα στοιχεία της ΠΟΠΟΚΠ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης), ο ΟΑΕΕ βρίσκεται σε πλήρες διαχειριστικό αδιέξοδο και οι μικρής κλίμακας παρεμβάσεις του κ. Βρούτση, ακόμη και αν υιοθετηθούν από τους κυβερνητικούς εταίρους, δεν πρόκειται να αλλάξουν την αρνητική δυναμική. Από τους 774.000 ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ οι 380.000 –περίπου οι μισοί– δεν καταβάλλουν κανονικά

τις εισφορές, με αποτέλεσμα οι συνολικές οφειλές τους να έχουν αυξηθεί από 3 δισ. ευρώ το 2011 σε 5,9 δισ. ευρώ το 2013. Στην ασυνέπεια αυτών που παραμένουν οικονομικά ενεργοί πρέπει να προστεθεί το πρόβλημα που δημιουργήθηκε με τους 196.000 ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ οι οποίοι διέκοψαν την επαγγελματική τους δραστηριότητα και σταμάτησαν τη χρηματοδότηση της συνταξιοδοτικής και ιατροφαρμακευτικής τους περίθαλψης, δημιουργώντας μια πρόσθετη διαχειριστική τρύπα 1,5 δισ. ευρώ. Είναι φανερό λοιπόν ότι ο ΟΑΕΕ δεν έχει τα έσοδα που εξασφαλίζουν την καταβολή των συντάξεων στα σημερινά τους επίπεδα. Το ίδιο ισχύει για το ΝΑΤ, τα ασφαλιστικά ταμεία του ΟΤΕ, της ΔΕΗ, του ΟΣΕ, των υπαλλήλων των τραπεζών κ.λπ. Ο αριθμός των συνταξιούχων κινείται γύρω στα 3 εκατομμύρια και με τον αριθμό των απασχολούμενων να έχει περιοριστεί στα 3,7 εκατομμύρια είναι πρακτικά αδύνατη η χρηματοδότηση του ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού συστήματος και για καθαρά κοινωνικούς, δημογραφικούς λόγους. Μια ματιά στην κατανομή των κύριων συντάξεων οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι αναγκαίες, από οικονομική άποψη, περικοπές θα είναι κοινωνικά επώδυνες. Οι συντάξεις έως 500 ευρώ το μήνα ανέρχονται σε 1.327.000 και αναλογούν στο 46% των συνολικών συντάξεων, ενώ αυτές που κινούνται από 500 έως 600 ευρώ το μήνα είναι 391.000 και αναλογούν στο 14% του συνόλου των συντάξεων. Αυτό σημαίνει ότι το 60% των κύριων συντάξεων κινείται κάτω από τα 700 ευρώ το μήνα, γεγονός που μετατρέπει τις ενδεχόμενες περικοπές σε ένα εκρηκτικό, από κοινωνική και πολιτική άποψη, ζήτημα. Υπάρχουν βέβαια και τα «ρετιρέ» του συνταξιοδοτικού συστήματος και αφορούν 217.000 κύριες συντάξεις –το 6% του συνόλου– που ξεπερνούν τα 1.700 ευρώ το μήνα. Πρόκειται όμως για τον σκληρό πυρήνα του συντεχνιακού, κομματικού, πελατειακού συστήματος που το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ δεν θέλουν να θίξουν για προφανείς λόγους.

FREE SUNDAY

ευρώπη

α τολμήσει, και αν ναι, θα κατορθώσει ο νέος πρωθυπουργός της Ιταλίας Ενρίκο Λέτα να πετύχει αυτό που δεν κατάφερε ο Ολάντ, να αλλάξει γραμμή πλεύσης η Ευρωζώνη χωρίς μετωπική σύγκρουση με τη Γερμανία; Προφανώς ο Λέτα χρειάζεται μια ρητορική διαφοροποίησης από τη διαχείριση Μόντι, καθώς το μόνο που μπορεί να πετύχει είναι να μην επιβληθούν στη χώρα νέα περιοριστικά δημοσιονομικά μέτρα που θα κλονίσουν την εύθραυστη ενότητα του κυβερνητικού συνασπισμού του οποίου ηγείται. Η αναπάντεχη επανεκλογή του Ναπολιτάνο πριν από μία εβδομάδα για δεύτερη επταετή θητεία –για πρώτη φορά μετά την ίδρυση της Ιταλικής Δημοκρατίας το 1946– έγινε στη βάση της συμφωνίας Μπερλουσκόνι-Μπερσάνι-Μόντι ότι η Ιταλία δεν έχει περιθώριο πρόκλησης μείζονος κρίσης στην Ευρωζώνη, μέσω νέων εκλογών, και ταυτόχρονα δεν μπορεί να ζητήσει επαναδιαπραγμάτευση της συνταγής δημοσιονομικής εξυγίανσης μέχρι τις εκλογές στη Γερμανία τον προσεχή Σεπτέμβριο. Έτσι, ο Ναπολιτάνο μπόρεσε να ανταλλάξει την αποδοχή της επανεκλογής του με πλήρη και πέραν των προβλεπόμενων από το Σύνταγμα αρμοδιοτήτων του ελευθερία κινήσεων, για να συγκροτήσει μία προεδρική κυβέρνηση ειδικού σκοπού, μια πιο light και με πολιτικό περιτύλιγμα εκδοχή της φόρμουλας Μόντι.

Επικίνδυνη αναβολή Το εγχείρημα θα αναβάλει την εξέλιξη της ιταλικής κρίσης για μερικούς μήνες και δεν αποκλείεται να την περιπλέξει και να την επιδεινώσει: Η Κεντροαριστερά –ακέφαλη μετά την παραίτηση Μπερσάνι και με τον Ρέντσι, τον 38χρονο δήμαρχο της Φλωρεντίας ως τον πιο γνωστό επίδοξο διάδοχό του– κινδυνεύει να πληρώσει το κόστος της μεταβατικής κυβέρνησης με πολυδιάσπαση και συρρίκνωση της εκλογικής της βάσης, καθώς η διαχειριστική της υπευθυνότητα

28.04.2013

www.freesunday.gr

ΙΤΑΛΙΑ

Κυβέρνηση… γερμανικών εκλογών ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ

δύσκολα τη διαφοροποιεί από τον Μόντι, ενώ πριμοδοτεί έναν κυρίαρχο διπολισμό, ανάμεσα στον Καβαλιέρε και τον Γκρίλο. Τόσο ο Λέτα όσο και ο Ρέντσι, σε διαφορετικούς τόνους, συνεχίζουν στη γραμμή πλεύσης που χάραξε ο Μόντι. Προσπαθούν να πείσουν το Βερολίνο, διεκδικώντας απλώς πιο ήπιους ρυθμούς προσαρμογής, ότι η Ιταλία είναι συμβατή με τη γερμανική Ευρώπη στην καλύτερη περίπτωση, και στη χειρότερη ότι η χώρα είναι μια κρίσιμη μάζα που αν δεν στηριχτεί θα προκαλέσει ένα ανεξέλεγκτο ντόμινο. Ο Μπερλουσκόνι είναι ο μεγάλος κερδισμένος των πολιτικών εξελίξεων στην Ιταλία τους τελευταίους μήνες. Κατόρθωσε να χρεώσει το κόστος της περιοριστικής δημοσιονομικής πολιτικής αποκλειστικά και μόνο στον Μόντι και υπήρξε ο πρώτος στην Ευρωζώνη ηγέτης πολιτικού σχηματισμού εξουσίας που απείλησε ευθέως με επιστροφή στο εθνικό νόμισμα. Επίσης, στη δίμηνη μετεκλογική χαώδη περίοδο ακυβερνησίας ο Μπερλουσκόνι έδωσε ρεσιτάλ υπευθυνότητας, καθώς παρουσιάστηκε έτοιμος να θυσιαστεί για χάρη της πολιτικής σταθερότητας. Επιπλέον, η πολιτική του νεκρανάσταση και η αναγόρευσή του σε κυβερνητικό εταίρο θέτουν εκ των πραγμάτων φραγμό σε κάθε προσπάθεια αποβολής του από την πολιτική σκηνή μέσω της δικαστικής οδού.

Η θρυαλλίδα της αποσταθεροποίησης Αν θέλουμε να προσφύγουμε στις ιστορικές αναλογίες, η Ιταλία και η Ευρωζώνη διασφάλισαν μία ολιγόμηνη ανακωχή πριν οι πολιτικές εξελίξεις στη Ρώμη καταστήσουν την τρίτη σε μέγεθος οικονομία της Ευρωζώνης τη θρυαλλίδα μιας συνολικής συστημικής αποσταθεροποίησης. Ο Λέτα παραπέμπει στο διάδοχο του Μουσολίνι Μπαντόλιο, που χρειάστηκε μερικούς μήνες πριν συνθηκολογήσει και αλλάξει στρατόπεδο. Μια πολυδιασπασμένη και φυλλορροούσα εκλογικά Κεντροαριστερά απέναντι στο ετερόκλητο αντισυστημικό συνονθύλευμα των Πέντε Αστέρων του Γκρίλο και τη λαϊκή Δεξιά του Καβαλιέρε. Αυτή είναι η δυναμική των εξελίξεων στην Ιταλία, που δύσκολα θα ανακοπεί, μια δυναμική που τη φέρνει σε τροχιά μετωπικής σύγκρουσης με τη γραμμή πλεύσης του Βερολίνου, η οποία δεν πρόκειται να επηρεαστεί σε άξιο λόγου βαθμό από το αποτέλεσμα των εκλογών.

Ο ρόλος του Ναπολιτάνο Η μόνη τροχοπέδη που μπορεί να εμποδίσει τον Μπερλουσκόνι να ανατρέψει μετά από μερικούς μήνες τον Λέτα και να εκβιάσει πρόωρη προσφυγή στις κάλπες είναι ο Ναπολιτάνο, με μοναδικό όπλο την απειλή παραίτησής του. Πόση κατανόηση μπορεί να προσδοκά από

τους Μέρκελ-Σόιμπλε ο Λέτα; Θα έχει τουλάχιστον τη σιωπηρή ανοχή τους στις αναπόφευκτες αρχικές ρητορικές του διαφοροποιήσεις από τον προκάτοχό του Μόντι; Η μεταχείριση που επιφύλαξε το Βερολίνο στον Μόντι δεν εμπνέει αισιοδοξία. Ο Μόντι επιβλήθηκε από τους Μέρκελ-Σαρκοζί με την πλήρη και πρόθυμη συνεργασία του Ναπολιτάνο ως μια κυβέρνηση ειδικού σκοπού, που θα απέτρεπε την ασύντακτη κατάρρευση της χώρας μέχρι να ληφθούν εντός του 2012 οι κρίσιμες αποφάσεις για συνολική διάσωση της Ευρωζώνης. Πριν από ένα χρόνο ο Μόντι προχωρούσε σε σκληρά μέτρα στο εσωτερικό χωρίς σοβαρές αντιδράσεις, ενώ πρωταγωνιστούσε στις πρωτοβουλίες για συνολική, μόνιμη θωράκιση της Ευρωζώνης, με κορυφαία στιγμή τη σύνοδο κορυφής του περασμένου Ιουνίου, όπου μαζί με τον Ραχόι, με όπλο την απειλή βέτο, επέβαλαν την απευθείας χρηματοδότηση του τραπεζικού συστήματος από τον Μόνιμο Μηχανισμό, μια κίνηση που επιτάχυνε την προώθηση της τραπεζικής ένωσης και άνοιξε το δρόμο στον επικεφαλής της ΕΚΤ Ντράγκι, στα τέλη Ιουλίου, να δεσμευτεί ότι θα κάνει ό,τι χρειάζεται για να υπερασπιστεί το κοινό νόμισμα.

Η χαριστική βολή στον Μόντι Όταν, από τον Σεπτέμβριο του 2012 και μετά, η Γερμανία άρχισε να σβήνει τις υπογραφές της και να αθετεί τις δεσμεύσεις της, με την παραπομπή της συνολικής λύσης μετά το 2014 μέσω της χρονοβόρας διαδικασίας αναθεώρησης της Συνθήκης της Λισαβόνας, έδινε την ίδια στιγμή τη χαριστική βολή στον Μόντι, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Σήμερα ο Λέτα ξεκινά χωρίς τις μεγάλες προσδοκίες του Μόντι, ως επικεφαλής μιας κυβέρνησης που λογοδοτεί κατά κύριο λόγο στον Ναπολιτάνο και η οποία μάλλον θα είναι και η τελευταία της Δεύτερης Ιταλικής Δημοκρατίας, που προέκυψε από την επιχείρηση «Καθαρά Χέρια» και βουλιάζει σήμερα λόγω της αδυναμίας προσαρμογής της χώρας στη γερμανική Ευρώπη.

FREE SUNDAY

ευρώπη

28.04.2013

www.freesunday.gr

Η Κοµισιόν αποστασιοποιείται από το Βερολίνο BΡΥΞΕΛΛΕΣ, ΤΟΥ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΜΑΣ ΝΙΚΟΥ ΜΠΕΛΛΟΥ

ι σαφέστατες αποστάσεις που πήρε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τη γερµανική λογική της µονοµερούς σκληρής λιτότητας ως της µόνης «συνταγής» για την έξοδο από την κρίση δηµόσιου χρέους µπορεί να σηµατοδοτήσει ραγδαίες εξελίξεις το επόµενο διάστηµα προς την κατεύθυνση µιας πιο ισορροπηµένης πολιτικής, που θα συνδυάζει δηµοσιονοµική εξυγίανση και ανάπτυξη. Είναι η πρώτη φορά από την υπογραφή του ελληνικού µνηµονίου, τον Μάιο του 2010, που η Γερµανία φαίνεται ότι χάνει την υποστήριξη του πολυτιµότερου συµµάχου της, της Κοµισιόν, η οποία όλα αυτά τα χρόνια έλεγε δηµόσια αυτό που δεν ήθελε να πει η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ. Οι δύο κορυφαίοι αξιωµατούχοι της Κοµισιόν, ο πρόεδρος Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και ο αντιπρόεδρος για το ευρώ Όλι Ρεν, «χτύπησαν» τις τελευταίες µέρες καίρια. Πρώτος ο Όλι Ρεν αναφέρθηκε στην ανάγκη µιας «ηπιότερης δηµοσιονοµικής διαδροµής το 2013» και στη συνέχεια ήρθε ο Μπαρόζο να τον συµπληρώσει, προκαλώντας αίσθηση µε τη δήλωσή του ότι «οι πολιτικές λιτότητας έφτασαν στα όριά τους, γιατί η επιτυχία τους δεν εξαρτάται µόνο από τον τρόπο που έχουν σχεδιαστεί, αλλά πρέπει να υπάρχει ένα µίνιµουµ κοινωνικής και πολιτικής υποστήριξης». Η άποψή του είναι ότι θα πρέπει να υπάρξει παράταση στα χρονοδιαγράµµατα δηµοσιονοµικής προσαρµογής µε ταυτόχρονη υλοποίηση δράσεων προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Σύµφωνα µε τον κ. Μπαρόζο, χρειάζονται άµεσα µέτρα για την αντιµετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού. Οι ευάλωτες οµάδες του πληθυσµού δεν µπορούν να περιµένουν, όπως είπε, τα αποτελέσµατα των µεταρρυθµίσεων.

Ξάφνιασµα στο Βερολίνο Οι τοποθετήσεις αυτές αιφνιδίασαν τη γερµανική κυβέρνηση, προφανώς γιατί δεν περίµενε αυτή την εξέλιξη. Όταν το Βερολίνο διαπίστωσε ότι οι δηλώσεις Μπαρόζο-Ρεν έγιναν πρωτοσέλιδα στον διεθνή Τύπο, ο οποίος µιλούσε για χαλάρωση της λιτότητας, έκανε το δεύτερο λάθος, αντιδρώντας µε ιδιαίτερα οξύ τρόπο. Μέρκελ, Βεστερβέλε και Σόιµπλε προέβησαν σε σκληρές δηλώσεις κατά εκείνων που ζητούν αλλαγή πολιτικής, µε αποτέλεσµα να χάσουν πλήρως το επικοινωνιακό παιχνίδι και να εµφανίζεται σήµερα δηµόσια η Γερµανία ως η χώρα που επιβάλλει τη σκληρή λιτότητα στην

ακόµη και οι Ολλανδοί λένε στους Γερµανούς «δεν γίνεται να πάρουµε µέτρα, ας το αφήσουµε γι’ αργότερα». Στις προβληµατικές περιπτώσεις θα πρέπει φυσικά να προστεθούν η Ελλάδα, µε τη µεγαλύτερη ανεργία στην Ευρώπη και την κοινωνία σε αποσύνθεση, όπως και η «ισοπεδωµένη» από το Εurogroup Κύπρος, που θα υποστεί φέτος µια υποχώρηση του ΑΕΠ της ίσως και 15%. Ο πρόεδρος της Επιτροπής όλο αυτό το διάστηµα βρισκόταν στο στόχαστρο των περισσότερων από τις προαναφερθείσες χώρες, που του ζητούσαν να πάψει να είναι το «δεκανίκι» της Άνγκελα Μέρκελ. Από την άλλη, ο ίδιος, που βλέπει τη θητεία του να τελειώνει τον Οκτώβριο του 2014 και θέλει να παραµείνει στο ευρωπαϊκό προσκήνιο, δεν θα είχε καµία τύχη εάν συνέχιζε να κάνει το «φερέφωνο» των Γερµανών.

Γαλλική αφύπνιση

Οι δύο κορυφαίοι αξιωµατούχοι της Κοµισιόν, ο πρόεδρος Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και ο αντιπρόεδρος για το ευρώ Όλι Ρεν, «χτύπησαν» τις τελευταίες µέρες καίρια. Πρώτος ο Όλι Ρεν αναφέρθηκε στην ανάγκη µιας «ηπιότερης δηµοσιονοµικής διαδροµής το 2013» και στη συνέχεια ήρθε ο Μπαρόζο να τον συµπληρώσει, προκαλώντας αίσθηση µε τη δήλωσή του ότι «οι πολιτικές λιτότητας έφτασαν στα όριά τους». Ευρωζώνη. Όχι ότι ήταν µυστικό, αλλά δηµόσια η γερµανική κυβέρνηση απέρριπτε συστηµατικά µέχρι τώρα την άποψη ότι εκείνη επινόησε και επέβαλε τα µνηµόνια και τα προγράµµατα δηµοσιονοµικής εξυγίανσης στην Ευρωζώνη. Ισχυριζόταν ότι ήταν µια συλλογική απόφαση... Στο ερώτηµα γιατί άλλαξε στάση τώρα ο Μπαρόζο και ο πολιτικά υφιστάµενός του Όλι Ρεν, στις Βρυξέλλες αποδίδουν αυτή την εξέλιξη σε δύο λόγους, έναν αντικειµενικό και έναν που έχει σχέση µε τις µελλοντικές φιλοδοξίες του προέδρου της Κοµισιόν. Ο αντικειµενικός λόγος αφορά µε τη ραγδαία επιδείνωση της κατάστασης σε πολλές χώρες της Ευρωζώνης. Σήµερα η Γαλλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία βρίσκοναι εκτός δηµοσιονοµικών στόχων, όπως επίσης το Βέλγιο και η Σλοβενία. Ακόµη και ο «δορυφόρος» του Βερολίνου, η ολλανδική κυβέρνηση, έχασε την… µπάλα, αφού ο στόχος για το έλλειµµα του 2013 είναι πλέον ανέφικτος, ενώ η Χάγη ανέβαλε τη λήψη πρόσθετων µέτρων γι’ αργότερα. ∆ηλαδή

Η αποστασιοποίηση της Κοµισιόν από το Βερολίνο… ξύπνησε και το Παρίσι, το οποίο συρόταν µέχρι τώρα από την Άνγκελα Μέρκελ, προς µεγάλη απογοήτευση όλων εκείνων που είχαν πιστέψει στις κορόνες περί ανάπτυξης του Φρανσουά Ολάντ. Οι υπεύθυνοι χάραξης της παγκόσµιας οικονοµίας συγκλίνουν όλο και περισσότερο στην ιδέα να δοθεί έµφαση στην ανάπτυξη και την ηπιότερη µείωση των ελλειµµάτων, παρ’ ότι η Γερµανία εµµένει στη σκληρή γραµµή λιτότητας, δήλωσε την Τετάρτη ο Γάλλος υπουργός Οικονοµικών Πιερ Μοσκοβισί, σύµφωνα µε τον οποίο το ∆ΝΤ, οι ΗΠΑ και η Κοµισιόν συγκαταλέγονται στους υποστηρικτές της Γαλλίας υπέρ µιας µεγαλύτερης έµφασης στην ανάπτυξη έναντι της λιτότητας. «Είναι αλήθεια πως η Γερµανία διατηρεί µια πιο παραδοσιακή στάση, αλλά παράλληλα επικρατεί και ένα κυρίαρχο κλίµα» τόνισε ο Γάλλος υπουργός Οικονοµικών.

Αλλαγή συσχετισµών; Αναφορικά µε την επόµενη µέρα, είναι προφανές ότι όσο κι αν αντιδρά η κ. Μέρκελ, η κατάσταση σήµερα στην Ευρωζώνη καθιστά µονόδροµο το «χρονικό άπλωµα της λιτότητας», δηλαδή οι δηµοσιονοµικοί στόχοι που έχουν τεθεί για το 2013 να µετατεθούν για το 2014 (Πορτογαλία, Ιρλανδία, Γαλλία) και για το 2015 (Ισπανία). Με τον τρόπο αυτό, όχι µόνο δεν θα ληφθούν πρόσθετα µέτρα αλλά θα υπάρξουν και δυνατότητες να ανακουφιστούν οι ασθενέστερες οικονοµικά οµάδες του πληθυσµού. Οι παρατάσεις αυτές θα πρέπει να δοθούν τώρα, δηλαδή µέχρι τον Ιούνιο, αν και η κ. Μέρκελ θα προτιµούσε µετά τις γερµανικές εκλογές του Σεπτεµβρίου. Και αυτό γιατί «πουλάει» στους ψηφοφόρους της τη λιτότητα στην Ευρωζώνη µε το επιχείρηµα ότι µπαίνει τάξη σε όλους, ώστε στο µέλλον να µη ζητούν δανεικά από τους Γερµανούς. Μετά τις εκλογές στη Γερµανία θα έρθουν κι άλλες αποφάσεις προς την κατεύθυνση της εκτόνωσης της κρίσης δηµόσιου χρέους στην Ευρωζώνη, όπως η ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής τραπεζικής ενοποίησης, αλλά και επιµέρους αποφάσεις για κράτη-µέλη, όπως η περαιτέρω ελάφρυνση του ελληνικού δηµόσιου χρέους.

EUROKINΙSSI

FREE SUNDAY

συνέντευξη

28.04.2013

www.freesunday.gr

«Μ

ριορίζει τον επιχειρούµενο οικονοµικό επεκτατισµό της Γερµανίας.

όνο µε την επιτυχία των αποφάσεων του ∆εκεµβρίου µπορούµε να ελπίζουµε στη θεωρία των τελευταίων µέτρων και να την τοποθετήσουµε δίπλα στη σωστή επίτευξη της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών» δηλώνει στην «F.S.» ο ανεξάρτητος βουλευτής Ευβοίας Κώστας Μαρκόπουλος. Σχετικά µε την ΑΟΖ, εκφράζει ικανοποίηση που «δείχνουµε επιτέλους να πιστεύουµε στη γεωστρατηγική µας αξία», ενώ κάνοντας προσωπικό απολογισµό και σχεδιάζοντας τα επόµενα βήµατα αναφέρει ότι «πλησιάζει η ώρα για συνένωση δυνάµεων». Ποια είναι η αντικειµενική αξία του Αιγαίου στη σύγχρονη γεωστρατηγική σκακιέρα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης; Πώς κρίνετε την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας εν µέσω της οικονοµικής κρίσης Ελλάδας και Κύπρου; Επιτέλους, δείχνουµε να πιστεύουµε στη γεωστρατηγική µας αξία και τη διαχειριζόµαστε. Οι απώλειές µας στην παγκόσµια επετηρίδα της οικονοµίας µπορούν να αναπληρωθούν µε µια σοβαρή και καλοσχεδιασµένη επιστροφή στη σκακιέρα της διπλωµατίας. Πριν από δέκα χρόνια η στρατηγική της ΑΟΖ και η επιρροή µας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο θα ακουγόταν σαν ουτοπία. Σήµερα είναι στο σχεδιασµό. Όσες επιµέρους αντιρρήσεις κι αν υπάρχουν, η πραγµατικότητα δεν αλλάζει. Και όλα αυτά τα κάνουµε απαλλαγµένοι από τα ταµπού της δήθεν «αντίστασης» στους ισχυρούς. Αξίζει στην Ελλάδα να βρει το ρόλο της στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και να γίνει πολιτικός καταλύτης ώστε η Ε.Ε. να «αγκαλιάσει» και να προστατέψει όλα τα υποθαλάσσια κοιτάσµατα της περιοχής, από τη Μάλτα ως το Ισραήλ. Η Ελλάδα θα αποκτήσει γεωστρατηγικό ρόλο και θα εκµαιεύσει οικονοµικά οφέλη. Το µνηµόνιο είναι µονόδροµος; Κατά την άποψή σας, ποιος είναι ο ρόλος του υπουργείου Οικονοµικών; Ασκεί πολιτική ή διαχειρίζεται προειληµµένες αποφάσεις; Αν ήταν µονόδροµος, δεν θα άλλαζε κάθε χρόνο µε τη σύµφωνη γνώµη και των δανειστών κρατών-µελών της Ε.Ε. Το κακό είναι ότι το µνηµόνιο περιέχει µόνο δηµοσιονοµικούς όρους, τους οποίους ελέγχει και επιτηρεί. Ενώ η ανάπτυξη έχει αφεθεί ως επί το πλείστον στα χέρια µας, και µάλλον αργεί. Ο υπουργός Οικονοµικών διαχειρίζεται ό,τι βρίσκει σύµφωνους τους δανειστές. Άρα, στρατηγικά, η αξία άσκησης πολιτικής βρίσκεται περισσότερο στις διαπραγµατεύσεις παρά στην εφαρµογή. Η αλήθεια είναι ότι, παρά τη συµµόρφωση της Ελλάδας, η τρόικα «ξεγέλασε» τον κ. Στουρνάρα τόσο στην ενοποίηση των τραπεζών Εθνικής-Eurobank όσο και στη µείωση ορισµένων φόρων (ΦΠΑ νήσων κ.ά.). Εκτός αυτών, έπεσε πολύ έξω στην αύξηση του ειδικού φόρου του πετρελαίου θέρµανσης, αφού απεδείχθη ότι τα έσοδα µειώθηκαν, και βέβαια στο συντελεστή ύφεσης από το 2010. Οι δανειστές έχουν ένα µικρό άλλοθι, να µη γνωρίζουν ακόµα πώς λειτουργεί η ελληνική οικονοµία. Ο κ. Στουρνάρας δεν έχει κανένα άλλοθι να παρασύρει την κυβέρνηση σε τόσο εσφαλµένες συµφωνίες. Βλέπετε φως στο βάθος του τούνελ; Ισχύει,

ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ, ανεξάρτητος βουλευτής

«Πλησιάζει η ώρα για συνένωση δυνάµεων» ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΤΣΑΒΟΥ κατά την άποψή σας, η δέσµευση της κυβέρνησης περί τελευταίων µέτρων; Τα 53 δισ. ευρώ της συµφωνίας του ∆εκεµβρίου είναι το σηµείο αναφοράς κάθε µελλοντικού σχεδιασµού. Μόνο µε την επιτυχία των αποφάσεων του ∆εκεµβρίου µπορούµε να ελπίζουµε στη θεωρία των τελευταίων µέτρων και να την τοποθετήσουµε δίπλα στη σωστή επίτευξη της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Φως στο τούνελ δεν θα υπάρξει ποτέ χωρίς ανάπτυξη και στιβαρό σχεδιασµό παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Πιστεύω βαθιά σε µια ουσιαστική, εφαρµόσιµη διαπραγµάτευση, διότι η Ε.Ε. δείχνει να αντιλαµβάνεται ότι οι Έλληνες είναι στα όρια της αντοχής τους. Με µία προϋπόθεση, όχι διαπραγµάτευση από τεχνοκράτες χωρίς πολιτικούς δίπλα τους που να αντιλαµβάνονται τι επικρατεί στην κοινωνία. Πολύς λόγος γίνεται για τη µεταρρύθµιση του δηµόσιου τοµέα. Θεωρείτε την άρση της µονιµότητας απαραίτητη και αναγκαία τοµή; Μπορούν να χαρακτηριστούν ευνοηµένοι οι δηµόσιοι υπάλληλοι σε σχέση µε τους εργαζόµενους του ιδιωτικού τοµέα; Η µονιµότητα χαρίζει ασφάλεια. Η προαγωγή µε βάση την επετηρίδα σκοτώνει τους ικανούς. Και τα δύο µαζί αιχµαλωτίζουν την παραγωγικότητα του δηµόσιου τοµέα. Και τα δύο πρέπει να αλλάξουν. ∆υστυχώς η µονιµότητα θα περιµένει την αναθεώρηση του Συντάγµατος. Το σύστηµα προαγωγών θέλει άµεση ανασυγκρότηση και η διαφθορά επιβάλλει πλέον απολύσεις. Αρκεί οι επίορκοι να είναι αποδεδειγµένα διεφθαρµένοι. Τότε δεν θα έχουν καµία στήριξη. Απαιτείται ακόµα πλήρης αλλαγή του ∆ηµοσιοϋπαλληλικού Κώδικα και της λειτουργίας πειθαρχικών και υπηρεσιακών συµβουλίων. Ό,τι αποφασίζεται σήµερα, είναι θεµέλιο µιας άλλης αυριανής Ελλάδας. Πρέπει να είναι στέρεο, δίκαιο και κοινωνικά αποδεκτό. Πώς τοποθετήστε αναφορικά µε την επιλογή βιώσιµου οικονοµικού µοντέλου στις σύγχρονες

Η απότοµη δηµοσιονοµική προσαρµογή έφερε σε απόσταση τη µεσαία τάξη από τον κορµό της Κεντροδεξιάς, που είναι η Ν∆. Αυτή η απόσταση έδρασε σαν καταλύτης µιας αλυσιδωτής αντίδρασης και επέφερε την πολυδιάσπασή της σε οµάδες και σε µονάδες πολιτικών. Μόνο χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας θα φέρουν τη θεραπεία της σκληρής λιτότητας. καπιταλιστικές κοινωνίες; Κοπή νέου χρήµατος, ευρωοµόλογο ή δηµοσιονοµική προσαρµογή και λιτότητα; Η Ευρώπη της αλληλεγγύης τείνει να διαχωριστεί σε κράτη δύο ταχυτήτων, Βορρά και Νότου. Πώς το σχολιάζετε; Αυτό που ακολουθεί η Ευρώπη, µε επιµονή της Γερµανίας, είναι ένα αδιέξοδο σχέδιο. Άρα θέλει αλλαγή. Η Αµερική πέρασε παρόµοια κρίση, στην οποία αντεπεξήλθε, δύσκολα, αλλά µε πολύ µεγαλύτερη επιτυχία. Προτίµησε την κυκλοφορία νέου χρήµατος από τη FED αντί της σκληρής δηµοσιονοµικής περιστολής. Και τα δύο έχουν το ίδιο αποτέλεσµα, δηλαδή µικρότερο ποσοστό του ΑΕΠ για τις δηµόσιες δαπάνες. Στην πρώτη περίπτωση (τύπωµα χαρτονοµισµάτων) έγινε µε αύξηση του παρονοµαστή (ΑΕΠ). Στη δεύτερη, µε µείωση του αριθµητή. Αυτό εφαρµόζει η Ευρώπη, αλλά δεν επαληθεύεται. Γι’ αυτό η λύση της «κοπής» νέου χρήµατος και του ευρωοµολόγου θα είναι σωτήρια για το Νότο και για το ευρώ, αλλά πιθανώς πε-

Η σύγχρονη Κεντροδεξιά είναι ή όχι συνυφασµένη µε τη µεσαία τάξη; Η «σωτηρία» της Ελλάδας ως έθνους αφορά έναν απρόσωπο γεωγραφικό προσδιορισµό ή περικλείει τους πολίτες της χώρας που βλέπουν το βιοτικό τους επίπεδο να πλήττεται βάναυσα; Η απότοµη δηµοσιονοµική προσαρµογή έφερε σε απόσταση τη µεσαία τάξη από τον κορµό της Κεντροδεξιάς, που είναι η Ν∆. Αυτή η απόσταση έδρασε σαν καταλύτης µιας αλυσιδωτής αντίδρασης και επέφερε την πολυδιάσπασή της σε οµάδες και σε µονάδες πολιτικών. Μόνο χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας θα φέρουν τη θεραπεία της σκληρής λιτότητας. Η πολιτική αυτή δεν µπορεί να πραγµατοποιηθεί χωρίς µια ισχυρή Κεντροδεξιά. Τόσο οικονοµικά όσο και πολιτικά, η λύση είναι επιστροφή στις ρίζες, ενίσχυση της µεσαίας τάξης και ικανό κοινωνικό κράτος για τους φτωχότερους. Εξάλλου, τι αξία έχει η τέχνη του «κυβερνάν» µακριά από την πλατιά, πολυάριθµη κοινωνία των πολιτών; Η περιβόητη ανάπτυξη είναι εφικτή σε µεσοπρόθεσµο χρόνο; Είµαι αισιόδοξος υπό προϋποθέσεις. Μεσοπρόθεσµη ανάπτυξη απαιτεί και ικανές και αναγκαίες συνθήκες: ισχυρό πολιτικό προσωπικό, επενδυτικές συνθήκες επιπέδου Ολυµπιακών Αγώνων 2004, άµεση απορρόφηση του ΕΣΠΑ. Και τα τρία θέλουν διόρθωση. Απαιτούνται πρωτοβουλίες στη βάση ενός σχεδίου. Η εσωτερική υποτίµηση, που έγινε τόσο ραγδαία και ίσως και άδικα για κάποιες κοινωνικές οµάδες, δεν θα έχει αποτέλεσµα αν δεν υπάρξουν άµεσες ενέργειες. Αλλά και µεγάλες επενδύσεις χωρίς γεωστρατηγικές συµφωνίες που θα προσδώσουν ασφάλεια και προστασία στη χώρα επίσης δεν γίνονται. Για το τελευταίο είµαι πιο αισιόδοξος. Η «άδεια πλατεία» αποτελεί ένδειξη ωριµότητας ή αδιαφορίας; Η «πλατεία» είναι γέννηµα του σοκ της κοινωνίας. Έχουµε χρέος να ηρεµίσουµε τους πολίτες µε έργα, όχι µε λόγια. Εξάλλου, καµία χώρα δεν παράγει σε καθεστώς αναταραχής. Η «ησυχία» που βιώνουµε είναι φαινοµενική. Όσοι λοιπόν επενδύουν πολιτικά στην «πλατεία» έχουν άγνοια κινδύνου για τις συνέπειες. Όσοι, δε, αγνοούν την «πλατεία» κινδυνεύουν να υποστούν τις συνέπειές της. Ποιος ο προσωπικός απολογισµός σας για τη χρονιά που πέρασε; Χαρακτηρίζετε τη διαγραφή σας από τη Ν∆ και τη συστράτευσή σας µε τους ΑΝΕΛ «πολιτική περιπέτεια»; Ποιες οι αποφάσεις σας για το µέλλον; Το 2012 δοκιµάστηκε σκληρά η πολιτική µου συνείδηση και οι συναισθηµατικοί µου δεσµοί µε το κόµµα στο οποίο ωρίµασα πολιτικά. Αποτέλεσε ωστόσο µεγάλη προσωπική δικαίωση η επανεκλογή µου στην Εύβοια, όπου, µετά τη διαγραφή µου, κατετάγην πρώτος σε σταυρούς προτίµησης µεταξύ των βουλευτών όλων των κοµµάτων. Τώρα πλησιάζει, για άλλη µια φορά, η ώρα του χρέους προς την πατρίδα και τους ανθρώπους που εννέα χρόνια τώρα µε στέλνουν στη Βουλή. Πλησιάζει η ώρα για συνένωση δυνάµεων.

FREE SUNDAY

οικονομία

28.04.2013

www.freesunday.gr

ρύθμιση των οφειλών σε εφορίες, τελωνεία και ασφαλιστικά ταμεία με νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης Σαμαρά δεν προβλέπεται να έχει θετικά αποτελέσματα για τον κρατικό προϋπολογισμό, τα ασφαλιστικά ταμεία και την οικονομία στο σύνολό της. Με εξαίρεση τις μικρές οφειλές έως 5.000 ευρώ, οι οποίες θα εξοφλούνται σε πολλές δόσεις –άνω των 48– χωρίς να προβλέπεται ελάχιστο ποσό για κάθε δόση, οι άλλες ρυθμίσεις θα προσκρούσουν σε μεγάλα οικονομικά και νομικά εμπόδια.

Χωρίς θετικό αποτέλεσμα η ρύθμιση των οφειλών Νέα αστοχία των πολιτικών, που είναι οι μεγαλύτεροι κακοπληρωτές. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΤΣΟΣ

Σκληροί όροι Για να ρυθμιστούν οφειλές 50.000-75.000 ευρώ απαιτείται εγγύηση για την ειλικρίνεια των οικονομικών στοιχείων της επιχείρησης από λογιστή. Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον η εγγύηση αυτή δεν έχει καμία πρακτική σημασία και ελάχιστοι σοβαροί επαγγελματίες θα την καλύψουν με την υπογραφή τους. Τα πράγματα γίνονται χειρότερα για τα φυσικά πρόσωπα και τις επιχειρήσεις που οφείλουν πάνω από 300.000 ευρώ. Θα πρέπει να προχωρήσουν σε προσημείωση ακινήτων ή να εξασφαλίσουν τραπεζικές εγγυητικές επιστολές για να εξασφαλίσουν τη ρύθμιση. Είναι φανερό ότι αν είχαν αυτές τις οικονομικές δυνατότητες θα χρωστούσαν πολύ λιγότερα, εκτός αν είναι συνειδητοί κακοπληρωτές. Κατά τα άλλα, οι νέες ρυθμίσεις δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα στην οικονομική του βάση.

Εκτός πραγματικότητας Η κυβέρνηση δεν ασχολείται με το ζήτημα της δημιουργίας των προσαυξήσεων, σε βάθος χρόνου, με την επιβολή τιμωρητικών επιτοκίων. Όσοι καθυστερούσαν τις πληρωμές τους αντιμετώπιζαν επιτόκιο υπε-

ρημερίας της τάξης του 1% το μήνα, το οποίο θεωρείται τοκογλυφικό. Αυτοί που θα ενταχθούν στη νέα ρύθμιση θα απαλλαγούν από το 50% των προσαυξήσεων στην περίπτωση της εφάπαξ εξόφλησης των οφειλών τους και μόλις από το 20% των προσαυξήσεων εφόσον καταβάλουν τις οφειλές τους σε 48 δόσεις. Σοβαρή παράλειψη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης είναι και η αδυναμία διάκρισης μεταξύ του ΦΠΑ που εισπράχθηκε από τις εταιρείες αλλά δεν αποδόθηκε και του ΦΠΑ που δεν εισπράχθηκε, ούτε φυσικά μπορεί να αποδοθεί, εφόσον δεν εξοφλήθηκαν τα τιμολόγια που εκδόθηκαν για την πώληση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών. Πρόκειται για μία βασική διάκριση, που ξεχωρίζει αυτούς που έχουν οικονομικό πρόβλημα, εξαιτίας της επιδείνωσης της κρίσης και της απορρύθμισης της αγοράς, από τους κακοπληρωτές και τους φοροκλέπτες. Η διαφοροποιημένη προσέγγιση επιβάλλεται και εξαιτίας των οφειλών του Δημοσίου προς φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις. Με τις νέες ρυθμίσεις θεσμοθετείται ο παραλογισμός βάσει του οποίου το Δημόσιο μπορεί να ασκεί οικονομική πίεση στις επιχειρήσεις ή και να δι-

ώκει ποινικά τους διευθύνοντες συμβούλους τους επειδή δεν του απέδωσαν, για παράδειγμα, τον ΦΠΑ που τους οφείλει. Το τελευταίο διάστημα επαναλαμβάνονται οι κυβερνητικές υποσχέσεις για πλήρη συμψηφισμό των χρεών ιδιωτών και Δημοσίου. Όπως όμως το θέλει η κακή παράδοση που έχει δημιουργηθεί, οι συμψηφισμοί αυτοί θα γίνουν στο... μέλλον, ενώ προϋπόθεση για το συμψηφισμό παραμένει η χρηματοδοτική απαίτηση κατά του Δημοσίου να αποδεικνύεται με τελεσίδικη δικαστική απόφαση ή άλλο δημόσιο έγγραφο. Σε απλά ελληνικά, το ίδιο το Δημόσιο δημιουργεί τεχνικά και νομικά κολλήματα για να αποφύγει τις υποχρεώσεις του, ενώ απαιτεί να του καταβληθούν άμεσα αυτά που δεν έχει καταβάλει σε φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις.

Οικονομική αυθαιρεσία Ο οργανωμένος οικονομικός παραλογισμός που περιγράφουμε οφείλεται στον τρόπο λειτουργίας του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Οι πολιτικοί που ρυθμίζουν τις οφειλές σε βάρος των πολιτών και του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας είναι οι ίδιοι που απάλλαξαν εαυτούς από τις δικές τους οφειλές. Οι επιχορηγήσεις στα κόμματα, έκτακτες και τακτικές, δίνονται με ταυτόχρονη απαλλαγή από την υποχρέωση να εξοφλήσουν τις οφειλές τους στα ασφαλιστικά ταμεία, τους υπαλλήλους τους και τους προμηθευτές τους. Με ειδική νυχτερινή τροπολογία που ψηφίστηκε προ εβδομάδων απαλλάχθηκαν όλες οι διοικήσεις της κρατικής Ολυμπιακής από αστικές και ποινικές ευθύνες για τη μη καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών και τη δημιουργία οφειλών πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ. Με ανάλογη νομοθετική ρύθμιση απαλλάχθηκαν από τις ευθύνες τους και οι διοικήσεις των τραπεζών που δάνεισαν στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ γύρω στα 250 εκατ. ευρώ χωρίς εγγυήσεις και χωρίς να υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να εξοφλήσουν τα δύο κόμματα που έριξαν έξω το ελληνικό Δημόσιο τα χρέη τους προς τις τράπεζες.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΥΓΕΙΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ-ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ-ΝΑΝΟΥ

ΌχιΟιεκπτώσεις στην ποιότητα της Yγείας πολιτικές παρεμβάσεις και τα διοικητικά μέτρα δημιουργούν νέα προβλήματα.

ην περίοδο 2000-2009 οι δαπάνες για την Yγεία ξέφυγαν από τον έλεγχο με ευθύνη των πολιτικών διαχειριστών του συστήματος. Ο πολλαπλασιασμός των δαπανών για την Yγεία, δημόσιων και ιδιωτικών, προκάλεσε μεγάλη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού αλλά και των ασφαλιστικών ταμείων, που στηρίζονται, σε τελική ανάλυση, με το χρήμα των φορολογούμενων πολιτών. Με το πέρασμα του χρόνου η Yγεία μετατράπηκε σε συντελεστή αύξησης του δημοσιονομικού ελλείμματος και του δημόσιου χρέους. Τα λάθη του παρελθόντος, τα περισσότερα από τα οποία έχουν πολιτικές υπογραφές, δεν μπορούν να διορθωθούν με νέες πολιτικές παρεμβάσεις και διοικητικά μέτρα. Αντί να υπάρξουν οι αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές για να γίνει το σύστημα οικονομικότερο και αποτελεσματικότερο, εφαρμόζονται, όπως και σε άλλους τομείς της οικονομίας, οριζόντια μέτρα που δημιουργούν

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΤΣΟΣ περισσότερα προβλήματα από αυτά που λύνουν. Αναφέρουμε ενδεικτικά την εξόφληση παραγωγών και προμηθευτών φαρμάκων με μεγάλη καθυστέρηση, υποχρεωτικές εκπτώσεις, ακόμη και πληρωμές με ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου τα οποία στη συνέχεια «κουρεύτηκαν», προκαλώντας μεγάλη οικονομική ζημιά στις επιχειρήσεις και ανατρέποντας το σχεδιασμό τους. Σε λάθος κατεύθυνση είναι και οι διοικητικές παρεμβάσεις με τις οποίες μειώνονται οι τιμές των φαρμάκων χωρίς να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη το κόστος ανάπτυξης και παραγωγής τους. Υποτίθεται ότι με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνονται σοβαρές οικονομίες για τον κρατικό προϋπολογισμό και τα κρατικά ταμεία, υπάρχουν όμως πιο δημιουργικοί τρόποι για να φτάσουμε σε θετικό διαχειριστικό αποτέλεσμα. Ενώ η φαρμακοβιομηχανία και γενικότερα ο κλάδος της Υγείας γνωρίζει μία πρωτοφανή οικονομική κακομεταχείριση εκ μέρους των αρμοδίων, δεν γίνεται τίποτα για να αντιμετωπιστούν οι απαράδεκτες καταστάσεις που ανεβάζουν σε απαγορευτικά επίπεδα το κόστος του συστήματος. Δεν υπάρχει σοβαρός διαχειριστικός έλεγ-

χος στα νοσοκομεία του ΕΣΥ, εξακολουθούν να λειτουργούν τα πιο απίθανα κυκλώματα που στηρίζονται στην πλασματική συνταγογράφηση και στην προκλητή ζήτηση διαφόρων υπηρεσιών στο χώρο της διάγνωσης και της θεραπείας. Σε απλά ελληνικά, τα ίδια πολιτικά κυκλώματα που προκάλεσαν τεράστια οικονομική ζημιά στο Δημόσιο με την προκλητικά χαλαρή διαχείριση στον τομέα της Υγείας αυτοπαρουσιάζονται τώρα σαν οι εγγυητές του δημόσιου συμφέροντος και της αποτελεσματικής διαχείρισης. Η αλλαγή ρόλου των πολιτικών και υπηρεσιακών παραγόντων είναι ενταγμένη σε έναν πολιτικό σχεδιασμό που δεν έχει σχέση με τη δημοσιονομική εξυγίανση και την ανάπτυξη ενός στρατηγικής σημασίας κλάδου της οικονομίας. Η άποψή μας είναι ότι ο συνδυασμός πολιτικής και διοικητικής ιδιοτέλειας και προχειρότητας βλάπτει σοβαρά την Υγεία. Εκπτώσεις στην ποιότητα, και μάλιστα σε μία περίοδο κατά την οποία οι προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουμε γίνονται πιο σύνθετες, δεν πρέπει να γίνουν δεκτές από το κοινωνικό σύνολο.

03/20

28.04.2013

www.freesunday.gr

αφιέρωμα υγεία 1ο ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ TEDMED

ΤΟ ΒΙΩΣΙΜΟ ΕΣΥ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΤΟ ∆ΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ

γανισμό. Όπως άλλωστε δήλωσε ο ίδιος αφοπλιστικά: «Δεν ήξερα καν ότι είχα πάγκρεας, αλλά βρήκα τον τρόπο να το θεραπεύσω, χρησιμοποιώντας τα εργαλεία του internet που χρησιμοποιούν όλοι οι έφηβοι, το Google και το Wikipedia. Η μητέρα μου νόμιζε ότι έφτιαχνα εκρηκτικά στο υπόγειο του σπιτιού μας. Δεν μπορούσα να της εξηγήσω τι έκανα και από 200 αιτήσεις που απέστειλα σε ερευνητικές ομάδες με απέρριψαν οι 199, θεωρώντας ανοησίες τη δουλειά μου». Μόνο μία ερευνητική ομάδα, στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου John Hopkins, τον δέχτηκε, και μετά από επτά μήνες σκληρής δουλειάς στο εργαστήριο το όραμα του 15χρονου έγινε πραγματικότητα. «Το τεστ είναι 100% αποτελεσματικό και κοστίζει ελάχιστα. Πρόκειται για έναν χάρτινο αισθητήρα που μπορεί να ανιχνεύσει σε τόσο πρώιμο στάδιο τον καρκίνο του παγκρέατος, ώστε οι πιθανότητες επιβίωσης να αγγίζουν το 100%» τόνισε ο Τζακ Αντράκα. Και κατέληξε: «Μέσω του διαδικτύου τα πάντα είναι δυνατά. Δεν χρειάζεται να έχεις πτυχία, αρκεί να έχεις ιδέες. Αυτές είναι που μετράνε και μακάρι όλοι οι άνθρωποι, με αφορμή ένα προσωπικό τους θέμα, να ασχοληθούν με πάθος με κάτι που θα βοηθήσει την ανθρωπότητα».

Διακεκριμένοι ομιλητές

Κ ΤΗΝ ΚΑΛΩΣ ΝΟΟΥΜΕΝΗ ΕΜΜΟΝΗ ΤΟΥ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟΥ TEDMED ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΦΡΕΣΚΕΣ Ι∆ΕΕΣ ΣΗΜΑΤΟ∆ΟΤΗΣΕ ΚΑΙ Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΠΟΥ ΕΓΚΑΙΝΙΑΣΕ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ∆ΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ. ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΖΑΚ ΑΝΤΡΑΚΑ, ΤΟΝ 15ΧΡΟΝΟ ΜΑΘΗΤΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΡΙΛΑΝΤ.

αι ενώ η δημόσια υγεία πλήττεται ανεπανόρθωτα από τις εφαρμοζόμενες πολιτικές σκληρής λιτότητας, ελπίδες γεννά το ότι η χώρα μας πρωτοστατεί στη διοργάνωση επιστημονικών εκδηλώσεων διεθνούς κύρους που βάζουν στο επίκεντρο την κλινική έρευνα και την καινοτομία στην ιατρική και τη φαρμακευτική επιστήμη. Μετά τα Prix Galien, που επιβράβευσαν τον περασμένο Φεβρουάριο τα πιο καινοτόμα φάρμακα, συγκεντρώθηκε στην Αθήνα, στο πλαίσιο της διοργάνωσης του 1ου συνεδρίου TEDMED επί ελληνικού εδάφους, η crème de la crème της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Πρόκειται για μία πρωτοποριακή εκδήλωση με τη μορφή ολοήμερου συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην πατρίδα μας την περασμένη Κυριακή, βάζοντας την «υγεία μπροστά» και εγκαινιάζοντας μια νέα σειρά πέντε αντίστοιχων διοργανώσεων σε ισάριθμες ξένες χώρες. Η ομάδα TEDMED οφείλει το ακρωνύμιό της στις λέξεις Technology, Entertainment, Design και Medicine και αποστολή της είναι η ενίσχυση της κοινωνικής πτυχής της υγειονομικής περίθαλψης μέσω της καινοτομίας και η δημιουργία κινήτρων σε ό,τι αφορά τους νέους, ώστε να αποφευχθεί η διαρροή φωτεινών μυαλών στο εξωτερικό, καθώς χωρίς νέους ανθρώπους, τις ιδέες και τις γνώσεις τους είναι αδύνατο να υπάρξει ανάπτυξη και ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας. Εκ μέρους της φαρμακευτικής εταιρείας ΜSD (Merck, Sharp&Dohme), που ενίσχυσε το TEDMEDLiveAthens, ο δρ. Εμμανουήλ Αλεξανδράκης, Αssociate Director, Policy and Communications, δήλωσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου για την ανακοίνωση της διοργάνωσης: «Στη χώρα μας υπάρχει ανεκμετάλλευτη δυναμική της φαρμακευτικής καινοτομίας. Η δυναμική αυτή είναι εμφανής από πλευράς προσφοράς, δηλαδή παραγωγής. Εξακολου-

θεί, ωστόσο, να μην αξιοποιείται σε επίπεδο ζήτησης, δηλαδή μέσω των υπηρεσιών υγείας. Γι’ αυτούς τους λόγους στηρίζουμε το TEDMEDLiveAthens. Γιατί πιστεύουμε πως αυτή η εκδήλωση μπορεί να αποτελέσει έναν ισχυρό οδηγό έμπνευσης και πράξης για την εισαγωγή καινοτόμων αντιλήψεων για την υγεία, την τεχνολογία και τον άνθρωπο».

Μία ξεχωριστή διοργάνωση Το διαδραστικό συνέδριο TEDMEDLiveAthens 2013, με θέμα «Η υγεία μπροστά», πραγματοποιήθηκε στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών με την υποστήριξη των πολυεθνικών φαρμακευτικών εταιρειών MSD, abbvie, Novartis, GSK και Sanofi, του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), του Συνδέσμου Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση και του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ). Στην ξεχωριστή αυτή διοργάνωση συμμετείχαν άτομα που έχουν διαπρέψει σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς και διαθέτουν αξιοσημείωτες ιδέες και ποικίλες προσεγγίσεις πάνω σε τάσεις, θεραπείες και τεχνολογίες, ενώ φιλοδοξούν να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την υγεία γενικότερα. Την καλώς νοούμενη… εμμονή του συνεδρίου TEDMED με την καινοτομία και τις φρέσκες ιδέες σηματοδότησε και η επιλογή του ανθρώπου που εγκαινίασε τις εργασίες της ελληνικής διοργάνωσης. Πρόκειται για τον Τζακ Αντράκα, τον 15χρονο μαθητή λυκείου από το Μέριλαντ, που σε συνεργασία με το διάσημο Πανεπιστήμιο John Hopkins ανακάλυψε ένα φθηνό τεστ ακριβείας για την ταχεία και έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος, των ωοθηκών και του πνεύμονα. Στην εναρκτήρια ομιλία του ο Τζακ Αντράκα ανέπτυξε το θέμα «Το μέλλον των ιατρικών διαγνώσεων» και εξήγησε πως με αφορμή το θάνατο κοντινών του προσώπων από καρκίνο στο πάγκρεας σκέφτηκε να εργαστεί για τη λύση του προβλήματος, παρ’ ότι ο ίδιος καλά καλά δεν γνωρίζει πού βρίσκεται το πάγκρεας, ούτε τι ρόλο επιτελεί στον ορ-

Από τους υπόλοιπους ομιλητές που συμμετείχαν στο συνέδριο TEDMED ξεχωρίζουν ο γκουρού των social media Άλεξ Μπάτλερ, ο Έλληνας ερευνητής Ιωάννης Γούσιας, που ασχολείται με την ανάπτυξη του εγκεφάλου των βρεφών και έχει βραβευτεί για τις μελέτες του, ο ψυχίατρος Στέλιος Κυμπουρόπουλος, που πάσχει από νωτιαία μυϊκή ατροφία αλλά δεν επέτρεψε ποτέ στην ασθένειά του να μπει εμπόδιο στη ζωή και την πρόοδό του, και η επίκουρη καθηγήτρια Φαρμακολογίας Δέσποινα Σανούδου, η οποία επικεντρώθηκε στην ανάγκη δημιουργίας εξατομικευμένων θεραπειών που θα στηρίζονται στις αρχές της φαρμακογονιδιωματικής. Η τελευταία αποτελεί εκείνο τον σοφιστικέ τομέα της φαρμακευτικής επιστήμης όπου τα φάρμακα αλληλεπιδρούν με τα γονίδια και εξελίσσεται στο πιο περιζήτητο επιστημονικό πεδίο, καθώς εκεί αναζητάται η απάντηση στο κρίσιμο ερώτημα «ποιοι ασθενείς (με ποιο γονιδιακό προφίλ) ανταποκρίνονται στην εκάστοτε στοχευμένη θεραπεία». Κατά τους διοργανωτές του συνεδρίου TEDMED, βασικός τους στόχος είναι η δημιουργία μιας πιο ασθενοκεντρικής κοινωνίας και ενός περισσότερο ασθενοκεντρικού συστήματος υγείας. Ψηλά στη λίστα των προτεραιοτήτων παραμένει η αναζήτηση αποτελεσματικότερων και πιο στοχευμένων θεραπειών, ώστε να αποφευχθούν οι ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων, οι λανθασμένες θεραπείες και οι θάνατοι από ακατάλληλες φαρμακευτικές αγωγές, που εξελίσσονται παγκοσμίως σε μεγάλη πληγή. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η κ. Δέσποινα Σανούδου, μόνο στις ΗΠΑ συνταγογραφούνται ετησίως περισσότερες από 2 εκατομμύρια αναποτελεσματικές ιατρικές συνταγές, ενώ οι ανεπιθύμητες ενέργειες (παρενέργειες) των φαρμάκων αποτελούν πέμπτη αιτία θανάτου και ευθύνονται για 100.000 θανάτους κάθε χρόνο στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Εκεί, για την ιστορία, γεννήθηκε η ομάδα TEDMED το 1998, οπότε και ξεκίνησε τα διεθνή συνέδρια. Έπειτα από μια ολιγόχρονη διακοπή, το 2009 οι εκδηλώσεις TEDMED ξανάρχισαν και η Ελλάδα καθίσταται σήμερα ένας σημαντικός σταθμός στην παγκόσμια συστράτευση εθελοντών και επιστημόνων για την αναζήτηση της καινοτομίας, που θα βελτιώσει σε πολλά επίπεδα την ποιότητα ζωής.

05/22

28.04.2013

www.freesunday.gr

αφιέρωμα υγεία ΚΩΣΤΑΣ ΦΡΟΥΖΗΣ

Ο MANAGER OF THE YEAR ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΕΙ ΕΝΑ ΒΙΩΣΙΜΟ ΕΣΥ ΤΟ ΒΙΩΣΙΜΟ ΕΣΥ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΤΟ ∆ΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

σοκομείων στο υπουργείο Υγείας, ώστε να μη δημιουργούνται ουρές προμηθευτών σε καθένα από τα 100 και πλέον νοσοκομεία. Ζήτησε επίσης να προχωρήσει η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, η οποία αποτελεί το ύψιστο όπλο για τον έλεγχο του όγκου των χορηγούμενων φαρμάκων, και να αναθεωρηθεί ο στόχος του 1% του ΑΕΠ σε ό,τι αφορά τη φαρμακευτική δαπάνη. Όπως επισήμανε ο κ. Φρουζής, αυτός ο στόχος είναι εφικτός για χώρες με φυσιολογικό ΑΕΠ, όχι όμως για την Ελλάδα, που διανύει την έκτη χρονιά ύφεσης. Ειδική μνεία έκανε ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ στα γενόσημα σκευάσματα, τονίζοντας πως αποτελούν ανεκτίμητο εργαλείο για τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης και δημιουργούν τον απαραίτητο χώρο στην αγορά προκειμένου να έρθουν τα πρωτότυπα φάρμακα. Και τελείωσε την ομιλία του καταρρίπτοντας το κάλπικο επιχείρημα της πολιτείας πως οι νέες θεραπείες, εφόσον έρθουν, θα φουσκώσουν τη φαρμακευτική δαπάνη, συνεπώς θα μας βγάλουν εκτός μνημονιακών στόχων, λέγοντας: «Ούτως ή άλλως, υπάρχει η αυτόματη επιστροφή κερδών μέσω του claw back, που εμείς το καταβάλλουμε. Συνεπώς δεν υπάρχει καμία δικαιολογία να μην έρθουν τα νέα φάρμακα, για να μεταφερθεί επιτέλους και το μήνυμα στις εταιρείες ότι στην Ελλάδα επιβραβεύεται η καινοτομία».

Τα πλεονεκτήματα της Novartis

Ο ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ ΤΟΥ ΣΦΕΕ ΤΟΝΙΖΕΙ ΟΤΙ Η ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΥΝΕΙΣΦΕΡΕΙ 7,5 ∆ΙΣ. ΕΥΡΩ ΣΤΑ ΚΡΑΤΙΚΑ ΕΣΟ∆Α, ΠΟΣΟ ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΙ ΣΤΟ 4% ΤΟΥ ΑΕΠ. ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΙ EΠΙΣΗΣ ΟΤΙ ΤΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΤΟΥ ΚΛΑ∆ΟΥ ΜΕ ΤΙΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΠΑΝΩ ΑΠΟ 100 ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ ΕΜΜΕΣΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ 133.780 ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ.

αι ενώ οι αναταράξεις στο χώρο της υγείας συνεχίζονται ακατάπαυστα, με συνέπεια να διακυβεύεται ακόμα και η πρόσβαση των ασθενών στη θεραπεία, το πρόσφατο συνέδριο του κορυφαίου οικονομικού περιοδικού «Economist» στην Αθήνα κατέγραψε τις προσπάθειες τις οποίες κάνει η χώρα προκειμένου να βγει από το σπιράλ της ύφεσης και να πραγματοποιήσει την πολυπόθητη επανεκκίνηση της εθνικής οικονομίας, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα την αναμόρφωση του συστήματος υγείας προς όφελος των ασθενών. Ο αντίκτυπος όλων αυτών των προσπαθειών, αλλά πρωτίστως των λαθών που οφείλονται σε έλλειψη οράματος και στην αδικαιολόγητη εμμονή της κυβέρνησης σε μια κοντόφθαλμη πολιτική, που επικεντρώνεται μόνο στη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης, αποτυπώθηκε ξεκάθαρα στα λόγια του Κώστα Φρουζή, προέδρου του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ), καθώς και αντιπροέδρου και γενικού διευθυντή της εταιρείας Novartis Hellas, που αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα μετά τη βράβευσή του με το βραβείο «Manager of the Year».

Οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις Στην ομιλία του ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ έδωσε το στίγμα των καιρών, λέγοντας πως μπορεί οι οικονομικοί δείκτες να βελτιώνονται, αλλά αυτό δεν αρκεί. Για να βγει η χώρα από το αντι-αναπτυξιακό σπιράλ πρέπει να διορθωθούν πολλές στρεβλώσεις, που εμποδίζουν την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών σε υπάρχουσες και νέες θεραπείες και ταυτόχρονα υπονομεύουν την επιχειρηματικότητα. Χωρίς να φείδεται των λόγων του, ο κ. Φουζής διευκρίνισε πως μέχρι στιγμής η πολιτεία δεν κατάφερε να πετύχει το τρί-

πτυχο των στόχων, που για τη φαρμακευτική αγορά –έναν από τους έξι σημαντικότερους πυλώνες ανάπτυξης– περιλαμβάνει την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στα φάρμακα, τη βιωσιμότητα της επιχειρηματικότητας και τον περαιτέρω εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης – παρ’ ότι σε ό,τι αφορά τον τελευταίο οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις έκαναν και με το παραπάνω το χρέος τους, μειώνοντας τη φαρμακευτική δαπάνη κατά 3 δισ. ευρώ μέσα σε τέσσερα χρόνια. Ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ συνέχισε λέγοντας πως η φαρμακευτική βιομηχανία μπορεί να συνεισφέρει 7,5 δισ. ευρώ στα κρατικά έσοδα, ποσό που αντιστοιχεί στο 4% του ΑΕΠ. «Το αποτύπωμα του κλάδου με τις εξαγωγές εξαπλώνεται σε πάνω από 100 χώρες και εμμέσως επηρεάζει 133.780 θέσεις εργασίας. Πρέπει να επικρατήσει η λογική, να εφαρμοστούν οι νόμοι και να διορθωθούν τα λάθη που δημιουργούν τεράστια προβλήματα στους ασθενείς. Επιπλέον, υπάρχει σε εξέλιξη ένας πόλεμος της πολιτείας ενάντια στην καινοτομία, με συνέπεια εδώ και δυόμισι χρόνια οι Έλληνες πολίτες να καθίστανται ασθενείς δεύτερης κατηγορίας, περιμένοντας μάταια τα καινούργια φάρμακα, κάτι που είναι ταυτόχρονα παράνομο και ανήθικο, ενώ προκαλεί στρεβλώσεις στην επιχειρηματικότητα» υπογράμμισε ο κ. Φρουζής.

Ζήτημα ταχύτητας Επίσης σχολίασε σε καυστικό τόνο πως ο όρος «fast track» είναι άγνωστος στους κρατικούς λειτουργούς, καθώς, παρ’ ότι δόθηκαν τα κονδύλια για να πληρωθούν τα χρέη των νοσοκομείων προς τις φαρμακευτικές εταιρείες, οι αποπληρωμές κωλυσιεργούν και στο μεταξύ διογκώνονται μέρα με τη μέρα τα νέα χρέη, του 2013. Για την εξομάλυνση και την επιτάχυνση της διαδικασίας ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ εισηγήθηκε τη συγκέντρωση όλων των πληρωμών των νο-

Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα που το συνέδριο του «Economist» απoτύπωνε τις εξελίξεις στον τομέα της οικονομίας και της δημόσιας υγείας και ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ παραλάμβανε από την Ελληνική Εταιρεία Διοίκησης Επιχειρήσεων το βραβείο του Manager of the Year (για το 2012), το «σπίτι» του Φρουζή, η φαρμακευτική εταιρεία Novartis Hellas, καταλάμβανε μία περίοπτη θέση στην πρώτη δεκάδα των μεγάλων επιχειρήσεων για το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον και ερχόταν πρώτη μεταξύ των φαρμακευτικών επιχειρήσεων στο διαγωνισμό GreatPlacetoWorkInstituteHe llas. «Κριτήρια επιλογής για το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον ήταν η αξιοπιστία της διοίκησης της εταιρείας, ο σεβασμός προς τους εργαζόμενους, το αίσθημα δικαιοσύνης μέσα στην εταιρεία και η περηφάνια που νιώθουν οι εργαζόμενοι» τόνισε από την πλευρά του ο Γεώργιος Γκόλιας, διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού της Novartis Hellas. Για την εξέλιξη και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού της, η Novartis Hellas δημιούργησε, σε συνεργασία με το ιδιωτικό πανεπιστήμιο Hellenic American University, ένα εξειδικευμένο προ-MBA. Σημαντική διάκριση έλαβε και μια άλλη μεγάλη πολυεθνική φαρμακευτική εταιρεία, η Roche Hellas, η οποία κατέκτησε την πρώτη θέση ανάμεσα στις εταιρείες υγείας και την τέταρτη θέση στην κατηγορία των εταιρειών που απασχολούν 50 έως 250 εργαζόμενους στα Best Workplaces Hellas 2013. «Η διάκριση αυτή έχει ιδιαίτερη αξία για εμάς, διότι αποτελεί ουσιαστικά την επιβράβευση του ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα της εταιρείας μας από τους ίδιους τους εργαζομένους της. Οι άνθρωποι της Roche Hellas, πέρα από το πλήθος και το εύρος των διαφόρων παροχών, εκτιμούν ιδιαίτερα το γεγονός ότι αισθάνονται την εταιρεία δίπλα τους επαγγελματικά και προσωπικά» δήλωσε η Κική Τσιάμη, διευθύντρια Ανθρωπίνων Πόρων της Roche Hellas. Επιπλέον, η Roche Hellas θεσμοθέτησε φέτος για πρώτη φορά ένα ετήσιο πρόγραμμα έμμισθης επαγγελματικής εξειδίκευσης για 10 νέους πτυχιούχους, το Roche Management Trainee Program, δίνοντας τη δυνατότητα στη νέα γενιά, που αυτή τη στιγμή μαστίζεται από την ανεργία, να αποκτήσει επαγγελματική εμπειρία.

09/26

28.04.2013

www.freesunday.gr

αφιέρωμα υγεία

ΚΡΑΥΓΗ ΑΓΩΝΙΑΣ ΑΠΟ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΤΟ ΒΙΩΣΙΜΟ ΕΣΥ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΤΟ ∆ΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

νει ο κ. Ζήκος. «Σε αυτό το στάδιο, όπου τα φάρμακα αποτυγχάνουν, τη λύση δίνουν οι επεμβατικές θεραπείες, οι οποίες περιλαμβάνουν την τοποθέτηση αντλίας συνεχούς έγχυσης ντοπαμίνης στην κοιλιά και ηλεκτροδιεγέρτη (ένα τσιπ σαν τον βηματοδότη) στο θώρακα με ηλεκτρόδιο στον εγκέφαλο» εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής Νευροχειρουργικής του Αττικού νοσοκομείου Στάθης Μποβιάτσης. Και συνεχίζει: «Η αντλία ντοπαμίνης δεν έχει ηλικιακό όριο και βελτιώνει σημαντικά τα μη κινητικά συμπτώματα, όπως είναι η κατάθλιψη και οι διαταραχές μνήμης, που ενδέχεται να προηγηθούν οκτώ χρόνια της διάγνωσης της νόσου. Ο ηλεκτροδιεγέρτης, από την άλλη, τοποθετείται σε ασθενείς μέχρι 70 ετών, ενώ και οι δύο επεμβατικές θεραπείες εξασφαλίζουν καλή ποιότητα ζωής για 10 χρόνια. Αντίθετα, η θεραπεία της νόσου με βλαστοκύτταρα, που αποτελεί και το μεγάλο στοίχημα της ιατρικής, παραμένει μέχρι στιγμής σε πειραματικό στάδιο».

Οι επιπτώσεις της κρίσης

ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΑΣΦΑΛΙΣΤΟΥΣ ΠΟΥ ΜΕΝΟΥΝ ΧΩΡΙΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΝΑ ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ ΚΑΤΑ ΧΙΛΙΑ∆ΕΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ, ΚΑΡΚΙΝΟΠΑΘΕΙΣ, ΣΚΛΗΡΥΝΤΙΚΟΙ, ΡΕΥΜΑΤΟΠΑΘΕΙΣ, ΘΑΛΑΣΣΑΙΜΙΚΟΙ, ΟΡΟΘΕΤΙΚΟΙ ΜΕ HIV ΛΟΙΜΩΞΗ ΚΑΙ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΠΑΝΙΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ∆ΙΕΚ∆ΙΚΟΥΝ ΟΜΟΦΩΝΑ ΕΝΑ ΑΛΛΟ –ΒΙΩΣΙΜΟ, ∆ΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ∆ΗΜΟΣΙΟ– ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ, ΠΟΥ ∆ΕΝ ΘΑ ΤΟΥΣ Ο∆ΗΓΕΙ ΣΤΟΝ ΚΑΙΑ∆Α.

ε αδιέξοδο βρίσκονται οι χρόνιοι ασθενείς στην Ελλάδα, καθώς χάνουν το δικαίωμα της πρόσβασης στη θεραπεία και επιπλέον πληρώνουν από την τσέπη τους δυσβάσταχτα ποσά για απαραίτητα φάρμακα και διαγνωστικές εξετάσεις. Μπροστά σε αυτή τη σκληρή πραγματικότητα, και με τους ανασφάλιστους που μένουν χωρίς περίθαλψη να αυξάνονται κατά χιλιάδες καθημερινά, καρκινοπαθείς, σκληρυντικοί, ρευματοπαθείς, θαλασσαιμικοί, οροθετικοί με HIV λοίμωξη και όλα τα μέλη της Πανελλήνιας Ένωσης Σπάνιων Παθήσεων (ΠΕΣΠΑ) διεκδικούν ομόφωνα ένα άλλο –βιώσιμο, δίκαιο και δημόσιο– Εθνικό Σύστημα Υγείας, που δεν θα τους οδηγεί στον Καιάδα. «Η πολιτεία πρέπει να καταλάβει πως όλη η οικογένεια πάσχει με τον χρόνιο πάσχοντα και να μην αδιαφορεί, γιατί αν οι ασθενείς αφεθούν στην τύχη τους, παθαίνουν επιπλοκές και τότε απαιτούνται πανάκριβες εξετάσεις και χειρουργικές επεμβάσεις, οι οποίες εκτοξεύουν στα ύψη το κόστος για τον δημόσιο κορβανά» επισημαίνει η πρόεδρος της ΠΕΣΠΑ Μαριάννα Λάμπρου. Και συνεχίζει: «Ο πιο πρόσφατος παραλογισμός του ΕΟΠΥΥ αφορά την τοποθέτηση μηνιαίου πλαφόν ύψους 400 ευρώ για την αγορά του ειδικού γάλακτος που καταναλώνουν ως αποκλειστική τροφή οι ασθενείς με φαινυλκετονουρία. Από το σπάνιο αυτό μεταβολικό νόσημα πάσχουν 700 άτομα στην Ελλάδα και η κατά κεφαλήν δαπάνη για το ειδικό γάλα που χρειάζονται προκειμένου να τραφούν αγγίζει μηνιαίως τα 1.400 ευρώ. Οι οικογένειες με άρρωστο παιδί αδυνατούν να καλύψουν το ποσό από την τσέπη τους και δεν ξέρουν πώς θα το ταΐσουν» καταγγέλλει η κ. Λάμπρου, η οποία είδε πρόσφατα μητέρα ασθενή να καταρρέει από την αγωνία για το τι θα συμβεί στο παιδί της και να μετρά με τρεμάμενα χέρια το γάλα με τη μεζούρα, προκειμένου η συσκευασία της ειδικής σκόνης να βγάλει περισσότερες μερίδες, όπως γινόταν στα χρόνια της Κατοχής. Παράλληλα, οι ασθενείς με σπάνια νοσήματα περιμένουν πάνω από δυόμισι χρόνια να εγκριθούν στην Ελλάδα τα νέα ορφανά φάρμακα, που αποτελούν τη μοναδική τους ελπίδα για θεραπεία. «Αναμένουμε έγκριση για 12 απαραίτητα ορφανά σκευάσματα, πόσο να αντέξουμε χωρίς τις νέες καινοτό-

μες θεραπείες; Διεκδικούμε το δικαίωμά μας στη ζωή, μας ακούει όμως κανείς;» διερωτάται αγανακτισμένη η πρόεδρος της ΠΕΣΠΑ.

Zωτική ανάγκη Την ανάγκη για απρόσκοπτη πρόσβαση όλων των ασθενών σε επαρκή θεραπεία τόνισε και ο πρόεδρος του Συλλόγου Προστασίας Ελλήνων Αιμορροφιλικών Παναγιώτης Καρκάνης. Ο κ. Καρκάνης πρόσθεσε πως πρέπει να βρεθούν κονδύλια για τη θεραπεία των ασθενών που έχουν χάσει την ασφάλισή τους, να διασφαλιστεί η παροχή προφυλακτικής αγωγής στους ενήλικες ασθενείς και να διατίθενται οι παράγοντες πήξης αίματος από τα κέντρα αιμορροφιλίας και όχι από τα νοσοκομειακά φαρμακεία, σύμφωνα με το υπάρχον λειτουργικό μοντέλο, το οποίο εφαρμόζουν το νοσοκομείο Παίδων Αγία Σοφία και το Λαϊκό. Την ίδια ώρα αυξάνονται ανησυχητικά τα άτομα με χρόνια νοσήματα που εισάγονται εσπευσμένα για νοσηλεία στα νοσοκομεία, καθώς αναγκάστηκαν να διακόψουν τη θεραπεία τους επειδή δεν είχαν να πληρώσουν τη συμμετοχή. Μετά τους διαβητικούς και τους συμπολίτες μας με ηπατική ανεπάρκεια που νοσηλεύτηκαν πρόσφατα σε κακή κατάσταση γιατί σταμάτησαν να παίρνουν τα φάρμακά τους, η οικονομική κρίση στέλνει δύο ασθενείς με νόσο Πάρκινσον στο 251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας με νευροληπτικό σύνδρομο, καθώς η οικονομική δυσχέρεια τους ανάγκασε να διακόψουν απότομα την αγωγή τους. Τη σχετική καταγγελία έκανε στην «F.S.» ο νευρολόγος του στρατιωτικού νοσοκομείου και πρόεδρος της Ένωσης Ασθενών με Νόσο Πάρκινσον «Επίκουρος Κίνηση» Παναγιώτης Ζήκος. Όπως εξηγεί ο ειδικός, περισσότεροι από 24.000 Έλληνες πάσχουν από νόσο Πάρκινσον και στην πλειονότητα των ασθενών, για την πρώτη πενταετία μετά την έναρξη των συμπτωμάτων, οι φαρμακευτικές αγωγές δρουν ικανοποιητικά, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση πως η ασθένεια έχει νικηθεί. «Η νόσος εκδηλώνεται με τρέμουλο, δυσκαμψία, αστάθεια, ψευδαισθήσεις, αϋπνία και απώλεια μνήμης, και μετά την πενταετία, στο 80% των περιστατικών, η κατάσταση των ασθενών επιδεινώνεται ταχύτατα, με αποτέλεσμα να σέρνουν τα βήματά τους, να έχουν αστάθεια και καμία δυνατότητα αυτονομίας» επισημαί-

Η πανελλαδική έρευνα Hellas Health V, που πραγματοποίησε στις αρχές του 2013 το Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής, αποτυπώνει ξεκάθαρα την επίδραση της οικονομικής κρίσης στη χρήση των υπηρεσιών υγείας. Το 56,7% των ερωτηθέντων απαντά πως η πληρωμή των φαρμάκων αποτελεί μεγάλο πρόβλημα γι’ αυτούς, ενώ το 52,3% ανησυχεί πως την προσεχή διετία δεν θα μπορεί να καλύπτει το κόστος της φαρμακευτικής δαπάνης. Ένας στους τέσσερις ερωτηθέντες λεει χαρακτηριστικά ότι κόβει ακόμα και από το φαγητό ή μετριάζει τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος για να πληρώσει τα φάρμακά του. Ούτε οι διαβητικοί αλλά ούτε και οι ασθενείς που υποφέρουν από χρόνιο νευροπαθητικό πόνο αντέχουν να πληρώνουν τις έως και κατά 71% φουσκωμένες συμμετοχές για απαραίτητες φαρμακευτικές αγωγές. Όπως άλλωστε καταγγέλλει η αναπληρώτρια καθηγήτρια Αναισθησιολογίας και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Θεραπείας Πόνου και Παρηγορητικής Φροντίδας Αθηνά Βαδαλούκα: «Στο Ιατρείο Πόνου του Αρεταίειου νοσοκομείου γινόμαστε καθημερινά αποδέκτες απελπισμένων ανθρώπων που δεν μπορούν πλέον να πάρουν τα φάρμακά τους. Πριν από λίγες μέρες δύο καρκινοπαθείς πήγαν στο φαρμακείο να πάρουν την αγωγή τους για τον καρκινικό πόνο και τους ζητήθηκε πρόσθετη συμμετοχή 40 ευρώ την οποία δεν μπορούσαν να καταβάλουν». Εκπροσωπώντας τους διαβητικούς, η Σπυριδούλα Λάγιου, μέλος του Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείων-Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη, επισημαίνει πως για την αντιμετώπιση του νευροπαθητικού πόνου οι ασθενείς λαμβάνουν το αντι-επιληπτικό σκεύασμα πρεγκαμπαλίνη, για το οποίο πλήρωναν συμμετοχή ύψους 11 ευρώ μηνιαίως, ενώ τώρα πρέπει να δίνουν 21 ευρώ. «Παράλληλα, οι διαβητικοί πληρώνουν 10% συμμετοχή σε ινσουλίνη, 10% συμμετοχή σε αντιδιαβητικά δισκία και 25% συμμετοχή σε φάρμακα για συνοδές παθήσεις και σε αναλώσιμα. Η οικονομική δυσχέρεια μας υποχρεώνει να αλλάξουμε τις θεραπείες μας και να επιστρέψουμε σε παλιά φάρμακα, που δεν έκαναν για μας. Σε χειρότερη μοίρα βρίσκονται οι διαβητικοί ασθενείς από την περιφέρεια που είναι ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ και που αντί για δύο αντιδιαβητικά χάπια ημερησίως παίρνουν ένα ανά 48ωρο, ενώ κόβουν τα φάρμακα για την πίεση και τη χοληστερίνη, καθώς δεν βγαίνουν οικονομικά» καταλήγει η κ. Λάγιου.

11/28

28.04.2013

www.freesunday.gr

αφιέρωμα υγεία

ΤΟ ΒΙΩΣΙΜΟ ΕΣΥ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΤΟ ∆ΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΦΟΥΝΤΩΝΕΙ (ΚΑΙ) Η ΜΗΝΙΓΓΙΤΙ∆Α ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Σύστημα Υγείας ανέρχεται σε 135.000 ευρώ. Οι δαπάνες υγείας που αποφεύγονται χάρη στα εμβόλια ανέρχονται στην Ευρώπη: σε 333 εκατ. ευρώ από την εξάλειψη της πολιομυελίτιδας (ακόμα καταγράφονται 223 κρούσματα της νόσου ετησίως σε πέντε χώρες εκτός Ευρωζώνης), σε 10 εκατ. ευρώ από την πρόληψη της πνευμονίας που οφείλεται στον πνευμονιόκοκκο και σε 61 εκατ. ευρώ από την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, χάρη στα εμβόλια HPV. Στην Ελλάδα, μόνο από το εμβόλιο ενάντια στον πνευμονιόκοκκο, εξοικονομούμε 4,5 εκατ. ευρώ από την παιδική πνευμονία, σύμφωνα με μελέτη της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας. Ωστόσο, παρ’ ότι τα στοιχεία αυτά είναι εντυπωσιακά, η διεθνής ιατρική κοινότητα δεν έχει κερδίσει ακόμα το στοίχημα στον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπου πεθαίνουν ετησίως 2 εκατομμύρια νήπια κάτω των 2 ετών, κυρίως από πνευμονία και διάρροια.

Ανυπόστατοι φόβοι

έλος δεν έχουν οι αρνητικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στη δημόσια υγεία, καθώς προκαλούν έως και αναζωπύρωση της μηνιγγίτιδας, που καταγράφηκε ξεκάθαρα πέρυσι και συνοδεύτηκε από ανησυχητική αύξηση της θνησιμότητας. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, τα κρούσματα μηνιγγίτιδας το 2012 έφτασαν τα 61 εντός των συνόρων, ενώ επτά ασθενείς έχασαν τη μάχη για τη ζωή. Αυτός ο απολογισμός ανεβάζει τη θνησιμότητα στο 11,47%, ποσοστό σημαντικά αυξημένο σε σύγκριση με το 2011. Όπως εξηγεί ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, καθηγητής Παιδιατρικής Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, το 90% των κρουσμάτων μηνιγγίτιδας στην Ελλάδα και την Ευρώπη οφείλεται στον μηνιγγιτιδόκοκκο Β, για τον οποίο μέχρι τώρα δεν υπήρχε διαθέσιμο εμβόλιο.

ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ∆ΙΑΘΕΣΙΜΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΤΑ ΚΡΟΥΣΜΑΤΑ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙ∆ΑΣ ΤΟ 2012 ΕΦΤΑΣΑΝ ΤΑ 61 ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ, ΕΝΩ ΕΠΤΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΕΧΑΣΑΝ ΤΗ ΜΑΧΗ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ. ΑΥΤΟΣ Ο ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΝΕΒΑΖΕΙ ΤΗ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΣΤΟ 11,47%, ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟ 2011.

Οι ευάλωτες ομάδες «Ετησίως στον κόσμο καταγράφονται 500.000 περιστατικά μηνιγγίτιδας Β και 50.000 θάνατοι, ενώ πιο ευάλωτα στην ασθένεια είναι τα νήπια κάτω του έτους και οι έφηβοι. Η περσινή υψηλή θνησιμότητα οφείλεται στο ότι έγινε πιο επιθετικός ο μηνιγγιτιδόκοκκος Β, καθώς και στην ελλιπή περίθαλψη, που συνεπάγεται καθυστερημένη διάγνωση και μη έγκαιρη μεταφορά των ασθενών σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Ωστόσο, αυτός ο κίνδυνος αποσοβείται χάρη στο νέο εμβόλιο Bexsero ενάντια στον μηνιγγιτιδόκοκκο Β, που αναμένεται να ενισχύσει την εγχώρια φαρέτρα μέσα στο καλοκαίρι. Το εμβόλιο Bexsero της φαρμακευτικής εταιρείας Νovartis παρασκευάστηκε μετά από 20ετείς έρευνες, αφού αποκωδικοποιήθηκε το γονιδίωμα του ένοχου ορότυπου, και θα χορηγείται σε βρέφη άνω των 2 μηνών. Για τους εφήβους ηλικίας 11-12 ετών χορηγείται ήδη από το 2010 το τετραπλό εμβόλιο κατά της μηνιγγίτιδας Menveo, επίσης της εταιρείας Novartis, προσφέροντας προστασία ενάντια στους ορότυπους A, C, Y

και W-135. Αμφότερα τα εμβόλια κατά της μηνιγγίτιδας είναι ενταγμένα στο Πρόγραμμα Εθνικού Εμβολιασμού και χορηγούνται δωρεάν» λέει ο ειδικός. Ο κ. Κωνσταντόπουλος συμβουλεύει τους γονείς να μη φοβούνται τα εμβόλια και υπενθυμίζει ότι στην Αγγλία, όπου σταμάτησε για λίγα χρόνια να χορηγείται το εμβόλιο MMR ενάντια σε ιλαρά, ερυθρά και παρωτίτιδα –επειδή κυκλοφόρησαν φήμες πως προκαλεί αυτισμό–, ξέσπασε επιδημία ιλαράς, που κορυφώθηκε πέρυσι με 2.030 κρούσματα, καθώς 2 εκατομμύρια πιτσιρίκια είχαν μείνει ανεμβολίαστα. Η επιδημία ιλαράς συνεχίζεται και φέτος στη γηραιά Αλβιώνα, καθώς ήδη έχουν καταγραφεί 800 κρούσματα, και απειλεί να μεταδοθεί στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ υπάρχει κίνδυνος να χτυπήσει και τη δική μας πόρτα.

Η σημασία των εμβολίων Καθώς και στη χώρα μας δημιουργήθηκε για πρώτη φορά ισχυρό αντι-εμβολιαστικό λόμπι, μετά την πανδημική γρίπη, ο καθηγητής Παιδιατρικής Ανδρέας Κωνσταντόπουλος υπογραμμίζει πως τα εμβόλια αποτελούν το μεγαλύτερο ιατρικό επίτευγμα και πως χάρη σε αυτά αποφεύγονται ετησίως 3,5 εκατομμύρια θάνατοι και 750.000 αναπηρίες. Όπως λέει χαρακτηριστικά, η επένδυση στα εμβόλια έχει τη μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα, αποφέροντας για κάθε ένα δολάριο που θα επενδυθεί σε εμβολιασμό από 31 έως 108 δολάρια, τα οποία θα εξοικονομηθούν από μελλοντικές δαπάνες υγείας. Χάρη στα προγράμματα εμβολιασμού παιδιών και ενηλίκων τα εθνικά συστήματα υγείας απαλλάσσονται από υπέρογκα ποσά που θα έπρεπε να δαπανηθούν σε νοσηλείες, περίθαλψη και αντιμετώπιση αναπηριών, καθώς ο μη εμβολιασμός, για παράδειγμα, ενάντια σε μία μόνο λοιμώδη ασθένεια, εν προκειμένω την ερυθρά, οδηγεί στη γέννηση 20.000 βρεφών ετησίως με συγγενή ερυθρά, η οποία επιφέρει νοητική υστέρηση και παραλυσία. Μόνο για ένα παιδί που θα επιζήσει της συγγενούς ερυθράς και θα μείνει παράλυτο, το κόστος στο εθνικό

Προκειμένου να καθησυχαστούν ακόμα και οι πιο δύσπιστοι γονείς για τη ζωτική σημασία του εμβολιασμού, ο κ. Κωνσταντόπουλος υπενθυμίζει πως τα εμβόλια, που παρασκευάζονται πλέον με τη μέθοδο της βιοτεχνολογίας, είναι πολύ πιο «καθαρά» από τα εμβόλια παλαιάς κοπής και πως συνολικά όλα τα παιδιατρικά εμβόλια περιέχουν περίπου 70 ουσίες (αντιγόνα), τα οποία απασχολούν το 0,1% του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Άρα, τυχόν φόβοι πως τα εμβόλια κουράζουν ή μπλοκάρουν το ανοσοποιητικό σύστημα είναι εντελώς ανυπόστατοι. «Παλιά δίναμε 4.000 ουσίες με τα εμβόλια. Μόνο το παλιό εμβόλιο ενάντια στον κοκκύτη, περιείχε 3.000 αντιγόνα, γι’ αυτό και είχε παρενέργειες. Ακόμα πιο πολύτιμα είναι τα πολυδύναμα εμβόλια, που προσφέρουν προστασία ενάντια σε πολλές ασθένειες και διευκολύνουν τη συμμόρφωση στο πρόγραμμα εμβολιασμών, καθώς αντικαθιστούν πολλές ενέσεις με ένα τρύπημα. Χάρη στα πολυδύναμα εμβόλια ένα παιδί χρειάζεται εννέα επισκέψεις στον παιδίατρο και εννέα τρυπήματα, που παλιότερα γίνονταν με 15 επισκέψεις και ισάριθμες ενέσεις» επισημαίνει ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών. Το τελευταίο πολυδύναμο εμβόλιο που θα ενισχύσει την ιατρική φαρέτρα παρασκευάζεται από τη φαρμακευτική εταιρεία Sanofi, είναι 6δύναμο και παρέχει προστασία στα βρέφη από τη διφθερίτιδα, τον τέτανο, τον κοκκύτη, την ηπατίτιδα Β, την πολιομυελίτιδα και διηθητικές λοιμώξεις που προκαλούνται από τον αιμόφιλο της γρίπης τύπου Β. Το νέο 6δύναμο παιδιατρικό εμβόλιο της γαλλικής πολυεθνικής εταιρείας έλαβε έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μόλις πριν από μία εβδομάδα και θα χορηγείται σε βρέφη από 6 εβδομάδων έως 24 μηνών. Ωστόσο, παρ’ ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν σταματούν τις έρευνες για νέα, περισσότερο αποτελεσματικά και ασφαλή εμβόλια, η οικονομική κρίση περιορίζει τη δυνατότητα των γονιών να ακολουθούν πιστά το Πρόγραμμα Εθνικού Εμβολιασμού, για καθαρά οικονομικούς λόγους. Η πανελλαδική έρευνα Hellas Health V, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2013, αποτυπώνει ξεκάθαρα την επίπτωση της οικονομικής δυσχέρειας στις πρακτικές εμβολιασμού ενηλίκων και παιδιών, με το 39,9% των ερωτηθέντων να δηλώνει ως κυριότερο εμπόδιο για τον εμβολιασμό το κόστος του εμβολίου, το 14,9% των γονιών να αναφέρει ως κυριότερη αιτία για τη μη εμβολιαστική κάλυψη του παιδιού τους το κόστος του εμβολίου και το 7,6% των γονιών το γεγονός ότι δεν είναι πια ασφαλισμένοι.

13/30

28.04.2013

www.freesunday.gr

αφιέρωμα υγεία

ΤΟ ΒΙΩΣΙΜΟ ΕΣΥ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΤΟ ∆ΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

TΑ ΚΑΛΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ Αναγκαστικός περιορισμός του καπνίσματος.

Η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ∆ΑΠΑΝΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ∆ΗΜΟΣΙΟ ΚΟΡΒΑΝΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΝΙΚΟTΙNΗΣ ΞΕΠΕΡΝΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α ΤΑ 3,3 ∆ΙΣ. ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ (ΠΟΣΟ ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΙ ΣΤΟ 1,5% ΤΟΥ ΑΕΠ), ΕΝΩ 17% ΤΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΣΕ ΗΛΙΚΙΕΣ ΑΝΩ ΤΩΝ 30 ΕΤΩΝ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΤΣΙΓΑΡΟ.

1/5 φθηνότερη τιμή» τονίζει ο κ. Μπεχράκης και συνεχίζει οργισμένος: «Δεν μπορούν οι λαθρέμποροι να καθορίζουν την εθνική στρατηγική στο κάπνισμα, όπως δεν μπορούν οι μαγαζάτορες της νύχτας να καθορίζουν την εθνική στρατηγική στο παθητικό κάπνισμα. Όσο γίνεται αυτό, η χώρα μας στέλνει διεθνώς το μήνυμα πως δεν σέβεται τον εαυτό της ως κράτος της Ευρώπης».

ον τρομακτικό αντίκτυπο που έχει το κάπνισμα στην υγεία αλλά και στην εθνική οικονομία αποτυπώνει η νέα έρευνα της Σχολής Δημόσιας Υγείας, η οποία φανερώνει ότι η συνολική δαπάνη για τον δημόσιο κορβανά ξεπερνά στην Ελλάδα τα 3,3 δισ. ευρώ ετησίως (ποσό που αντιστοιχεί στο 1,5% του ΑΕΠ), ενώ 17% των θανάτων εντός των συνόρων σε ηλικίες άνω των 30 ετών οφείλονται στο τσιγάρο. Το άμεσο ιατρικό κόστος ανέρχεται σε 1,76 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 7,9% της δαπάνης, ενώ η νοσοκομειακή δαπάνη φτάνει τα 500 εκατ. ευρώ ετησίως. Σοκαριστικό είναι το εύρημα πως 4,5 έως 6 εκατομμύρια θάνατοι διεθνώς αποδίδονται στο κάπνισμα, με 10% αυτών να οφείλονται στο παθητικό κάπνισμα και να είναι παντελώς άδικοι, καθώς ο παθητικός καπνιστής δεν φταίει για όσα του συμβαίνουν.

Τα στοιχεία, που παρουσίασε σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου ο επιστημονικός συνεργάτης της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας Κώστας Αθανασάκης, έρχονται να επιβεβαιώσουν πως το κάπνισμα αποτελεί τη μεγαλύτερη πληγή για την κοινωνία αλλά και το Εθνικό Σύστημα Υγείας, καθώς το τελευταίο επιβαρύνεται ετησίως με 199.028 εισαγωγές στο νοσοκομείο από νοσήματα τα οποία σχετίζονται άμεσα με το τσιγάρο, όπως πνευμονοπάθειες, καρκίνοι και λοιμώξεις.

Μία επικίνδυνη πολυτέλεια Είναι δε χαρακτηριστικό πως στη χώρα μας το κάπνισμα αντιστοιχεί στο 13% του συνόλου του φορτίου της νοσηρότητας και πως με μια σωστή αντικαπνιστική στρατηγική θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν υπέρογκα ποσά στις δαπάνες υγείας. Αίσθηση ωστόσο προκαλεί το γεγονός πως οι τελευταίες καταγραφές αποτυπώνουν για πρώτη φορά μια μείωση του καπνίσματος, κυ-

Ζήτημα παιδείας ρίως εξαιτίας της οικονομικής δυσχέρειας των πολιτών, αφού μετά τις αλλεπάλληλες περικοπές μισθών και συντάξεων και τη συνεχιζόμενη φοροεπιδρομή στην τσέπη μας η αγορά τσιγάρων καθίσταται πολυτέλεια ακόμη και για τους πιο αμετανόητους καπνιστές. Το ότι οι Έλληνες μετριάζουν το κάπνισμα είναι αδιαμφισβήτητο, αφού στο σύνολο του ανδρικού πληθυσμού καπνίζει πλέον το 41% αντί του 50% που ίσχυε παλαιότερα, ενώ στις γυναίκες το αντίστοιχο ποσοστό διατηρείται στο 38%, και το γεγονός αυτό αποτελεί μία από τις ελάχιστες θετικές επιδράσεις της οικονομικής κρίσης στην υγεία. Βέβαια, το σχετικό εύρημα φανερώνει πως η μείωση του κατά κεφαλήν εισοδήματος στην Ελλάδα μετά από έξι χρόνια βαθιάς ύφεσης είναι τόσο μεγάλη, που υποχρεώνει ακόμα και τους πιο αμετανόητους θεριακλήδες να βάλουν... νερό στο κρασί τους.

Η αύξηση της τιμής Η μείωση της καπνιστικής συνήθειας αποτυπώνεται ξεκάθαρα και στην κατανάλωση των τσιγάρων. Όπως επισημαίνει στην «F.S.» ο Παναγιώτης Μπεχράκης, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Ελέγχου του Καπνίσματος και καθηγητής Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ των ΗΠΑ, ενώ το 2007 (την πιο δυνατή σε ό,τι αφορά το κάπνισμα χρονιά) οι Έλληνες κάπνισαν 34 δισεκατομμύρια τσιγάρα, το 2012 η εγχώρια κατανάλωση έπεσε στα 19 δισεκατομμύρια τσιγάρα. «Η αντικαπνιστική προσπάθεια ξεκίνησε πριν από χρόνια και το

ύψιστο όπλο για την επιτυχημένη της έκβαση είναι η αύξηση της τιμής του πακέτου. Βέβαια, η αύξηση στην τιμή του πακέτου πρέπει να είναι τόση ώστε να ισοσκελίζει την απώλεια εσόδων από τη μείωση της κατανάλωσης. Έχει υπολογιστεί ότι 10% αύξηση στην τιμή των τσιγάρων θα επιφέρει μείωση στην κατανάλωση 3,7%, ενώ μια νέα μελέτη δείχνει πως μείωση της τάξης του 10% στο εισόδημα των πολιτών επιφέρει μείωση στην κατανάλωση 6,7%. Παράλληλα, μία επιπλέον αύξηση κατά 2 ευρώ στην τιμή του πακέτου θα οδηγήσει σε μειωμένη κατανάλωση κατά 20%, γεγονός που σημαίνει ότι 330.000 ενήλικες θα κόψουν το κάπνισμα, 125.000 νέοι θα αποτραπούν από να το ξεκινήσουν και θα αποφευχθούν 192.000 πρόωροι θάνατοι από ασθένειες σχετιζόμενες με το τσιγάρο. Εντούτοις, από την αυξημένη τιμή των πακέτων, μέσω των φόρων θα εισρεύσουν 1,2 δισ. ευρώ στον δημόσιο κορβανά ως πρόσθετα κρατικά έσοδα» λέει ο καθηγητής. Ακολούθως ο κ. Μπεχράκης εξηγεί πως για να συμβούν όλα αυτά πρέπει πρώτα να παταχθεί το λαθρεμπόριο των τσιγάρων και απορεί γιατί δεν γίνεται κάτι προς αυτή την κατεύθυνση, την ώρα που η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να εντείνει τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. «Το λαθρεμπόριο, όσο ανθεί, αποτελεί μια κερκόπορτα που καταστρέφει κάθε προσπάθεια μείωσης της κατανάλωσης από την αύξηση της τιμής του πακέτου, καθώς τα λαθραία τσιγάρα, πέρα από άγνωστη σύσταση, έχουν κατά

Για τους ειδικούς, το βασικό εργαλείο στην καταπολέμηση του καπνίσματος είναι η εκπαίδευση και ο έλεγχος του καπνίσματος στα σχολεία, καθώς εκεί μαθαίνουν τα παιδιά το κάπνισμα. Από τον αρμόδιο ελεγκτικό φορέα, το Σώμα Επιθεωρητών Υγείας και Πρόνοιας, ο κ. Ευαγγελάτος επισημαίνει πως έγιναν ήδη έλεγχοι σε 50 σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Αττικής και πως τώρα ξεκινούν έλεγχοι σε νοσοκομεία. Επίσης, συγκεντρώθηκαν 500.000 ευρώ από πρόστιμα, λόγω παραβίασης της αντικαπνιστικής νομοθεσίας. Πάντως όλες οι μελέτες, τόσο από την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία όσο και από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, αποτυπώνουν την επιθυμία του ελληνικού λαού να κόψει το κάπνισμα και τη συναίνεσή του στην καθολική εφαρμογή της αντικαπνιστικής νομοθεσίας, ώστε τα καφέ, τα εστιατόρια και τα μπαρ να γίνουν χώροι χωρίς καπνό. Ωστόσο, οι μελέτες δείχνουν πως η μεμονωμένη προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος έχει αμελητέα ποσοστά επιτυχίας (3%-4%), με τον πρώην καπνιστή να υποτροπιάζει συνήθως μετά το έτος, ενώ, αντίθετα, η οργανωμένη προσπάθεια στα ιατρεία διακοπής καπνίσματος των νοσοκομείων, όπου παρέχεται συμβουλευτική στήριξη και φαρμακευτική αγωγή με το φάρμακο βαρενικλίνη, έχει πολύ υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας, τα οποία φτάνουν το 70%. Όπως μάλιστα λέει χαρακτηριστικά ο κ. Αθανασάκης, κάθε επένδυση στη διακοπή του καπνίσματος αξίζει τον κόπο και κοστίζει πολύ λιγότερο από την ετήσια δαπάνη για την αγορά των τσιγάρων.

15/32

28.04.2013

www.freesunday.gr

αφιέρωμα υγεία

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ∆ΡΑΣΕΙΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Διευρύνονται οι πρωτοβουλίες για ανασφάλιστους και παιδιά.

ΤΟ ΒΙΩΣΙΜΟ ΕΣΥ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΤΟ ∆ΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

νεξέλεγκτες διαστάσεις λαμβάνει το φαινόμενο των ανασφάλιστων πολιτών στην Ελλάδα, καθώς η έκρηξη της ανεργίας και τα αλλεπάλληλα λουκέτα στις μικρές επιχειρήσεις έχουν δημιουργήσει ένα τσουνάμι ανασφάλιστων που απειλεί να πνίξει την κοινωνία, αφού το κράτος πρόνοιας είναι ουσιαστικά ανύπαρκτο και αδυνατεί να δημιουργήσει ένα δίχτυ ασφαλείας γι’ αυτή τη μεγάλη μερίδα του πληθυσμού. Όπως τονίζει στην «F.S.» ο καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του προγράμματος «Σύμμαχοι Υγείας» και του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων

Γιάννης Τούντας, ευάλωτες ομάδες πληθυσμού ανέκαθεν υπήρχαν και θα υπάρχουν σε κάθε χώρα. «Ωστόσο, αυτή η έκρηξη νεόπτωχων Ελλήνων που, ενώ είχαν μέχρι πρότινος μια δομημένη ζωή, ξαφνικά τα χάνουν όλα, και μαζί τη δυνατότητα πρόσβασης στην περίθαλψη για τους ίδιους και τα παιδιά τους, αποτελεί ένα νέο, εφιαλτικό δεδομένο που η χώρα δεν ήταν προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει. Γι’ αυτό άλλωστε σήμερα περισσότερο από ποτέ καθίσταται επιβεβλημένη η δημιουργία κοινωνικών συμμαχιών και δράσεων από αξιόπιστους φορείς που θα είναι σε θέση να παράσχουν δωρεάν υπηρεσίες υγείας και ιατροφαρμακευτικό υλικό σε αυτούς τους πολίτες» επισημαίνει ο κ. Τούντας. Μπροστά σε αυτή τη

σκληρή πραγματικότητα, και με δεδομένο ότι υπάρχουν πολλές μεμονωμένες πρωτοβουλίες, το επιστημονικό δυναμικό του Πανεπιστημίου Αθηνών εγκαινιάζει το πρόγραμμα «Σύμμαχοι Υγείας», που θα προσφέρει ιατρική, οδοντιατρική, φαρμακευτική και ψυχολογική φροντίδα σε άπορους ανασφάλιστους του Λεκανοπεδίου Αττικής. Όπως εξηγούν δύο από τους ιθύνοντες του προγράμματος, ο καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής Γιάννης Τούντας και ο καθηγητής Καρδιολογίας Χριστόδουλος Στεφανάδης, στόχος είναι η στρατολόγηση όλων των δυνάμεων που μπορούν να προσφέρουν κοινωνικό έργο σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία. Η πρωτοβουλία αυτή έχει την πρωτοτυπία να αποτελεί μια ανοιχτή συμμαχία για όλους. Στο πλαίσιό της θα δοθεί βοήθεια σε δήμους, ξεκινώντας με πέντε δήμους της Αττικής, όπου θα ενισχυθούν οι υπάρχουσες δομές, όπως πολυϊατρεία και προγράμματα νοσηλείας στο σπίτι, που πάσχουν από υποστελέχωση. Δηλώσεις συμμετοχής συμπληρώνονται στην ιστοσελίδα www. symmaxoiygeias.uoa.gr, ενώ για τον ίδιο σκοπό λειτουργεί και ανοιχτή γραμμή στα τηλέφωνα 210 7482015, 210 7487564 και 210 7759962. Παράλληλα ενισχύεται με νέες πρωτοβουλίες η εκστρατεία ενημέρωσης των

καρκινοπαθών με τίτλο «Δικαίωμά μου», που υλοποιεί ο Σύλλογος Καρκινοπαθών, Εθελοντών, Φίλων, Ιατρών ΚΕΦΙ με την υποστήριξη της φαρμακευτικής εταιρείας Novartis. Οι νέες ενέργειες θα πραγματοποιηθούν σε νοσοκομεία, φαρμακεία και στο διαδίκτυο, ενώ στον ανανεωμένο διαδικτυακό τόπο http://dikaiomamou. anticancerath είναι διαθέσιμες όλες οι πληροφορίες. Και το νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ συστρατεύεται στην εκστρατεία ενίσχυσης των πολιτών που έχουν ανάγκη, προσφέροντας αυτή τη φορά 44 κυτία πρώτων βοηθειών με υγειονομικό υλικό και φάρμακα βασικά/ μη συνταγογραφούμενα για τα σχολεία του Δήμου Ιλίου, ανταποκρινόμενο άμεσα στο σχετικό αίτημα του δήμου. Σημειώνεται πως το νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ είναι το μοναδικό στην Ελλάδα που βραβεύτηκε για δεύτερη φορά για το εργασιακό του περιβάλλον, καθώς περιλαμβάνεται στις πρώτες θέσεις των εταιρειών στην κατάταξη Best Workplaces 2013.

Κοινωνική ευθύνη Από το χώρο των φαρμακευτικών εταιρειών η Merck Α.Ε. Ελλάς στηρίζει για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά το Φεστιβάλ «Αποτυπώματα 20122013» του Συνδέσμου Κοινωνικής Ευθύνης για Παιδιά και Νέους (ΣΚΕΠ). Ο ΣΚΕΠ κι-

νείται με κεντρικό άξονα τη διαδραστική και βιωματική συνεργασία νέων με αναπηρίες και μαθητών, με στόχο να κάνει οικεία την εικόνα της αναπηρίας. Ο Γιάννης Βλόντζος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Merck A.E. δηλώνει στην «F.S.»: «Μέσω των καλλιτεχνικών συμπράξεων, δίνεται σε όλους τους νέους η ευκαιρία να ανακαλύψουν έναν δικό τους κώδικα επικοινωνίας, χωρίς λογοκρισία και μεσολαβητές, χτίζοντας μέσα από τη δημιουργική διαδικασία σχέσεις κατανόησης, σεβασμού και αποδοχής. Είναι τιμή μας να συμμετέχουμε σε τέτοιες εκδηλώσεις». Στην πρόληψη των αναπηριών συνεισφέρει και η φαρμακευτική εταιρεία MSD, στηρίζοντας την πανελλαδική εκστρατεία ενημέρωσης για την αγκυλοποιητική σπονδυλοαρθρίτιδα με τίτλο «Ας δούμε τι κρύβει ο πόνος στη μέση». Η νόσος πλήττει κατ’ εκτίμηση 22.000 νεαρούς ενήλικες ηλικίας 15-40 ετών και εκδηλώνεται με πόνο στη ράχη ή τη μέση μαζί με πρωινή δυσκαμψία, αλλά το ελπιδοφόρο μήνυμα είναι πως αν διαγνωστεί έγκαιρα από ρευματολόγο και δοθεί η σωστή φαρμακευτική αγωγή, δεν υπάρχουν περιορισμοί για τους ασθενείς. Μια έτερη σημαντική δράση που στηρίζει την ελληνική οικογένεια προέρχεται από τις οδοντόπαστες Aquafresh της φαρμακευτικής εταιρείας GlaxoSmithKline. H Aquafresh γιορτάζει 40 χρόνια και μας προσκαλεί στη σελίδα του Facebook frontise.to.stoma.sou να προσφέρουμε με κάθε χαμόγελο 1 ευρώ για τα παιδιά του Συλλόγου «Αγκαλιά». Στη στοματική υγεία των παιδιών επικεντρώνεται και το πρόγραμμα προαγωγής και καταγραφής της στοματικής υγείας του ελληνικού πληθυσμού που υλοποιεί η Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία με την υποστήριξη της Colgate. Στο πλαίσιο του προγράμματος, 340.000 ελληνόπουλα απ’ όλη την επικράτεια έχουν εκπαιδευτεί μέχρι σήμερα στο σωστό βούρτσισμα και τις συνήθειες καλής στοματικής υγιεινής.

17/34

28.04.2013

www.freesunday.gr

αφιέρωμα υγεία

ΤΟ ΒΙΩΣΙΜΟ ΕΣΥ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΤΟ ∆ΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Στην Αλεξία Σβώλου-Νάνου

ΤΑ ΝΕΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΟΥΝ ΠΟΡΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΤΑ ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΚΕΝΑ, ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΗ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗ ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ, ΠΕΡΙΟΡΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ∆ΑΠΑΝΗΡΕΣ ΝΟΣΗΛΕΙΕΣ, ΒΕΛΤΙΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΑΥΞΑΝΟΥΝ ΤΟ ΠΡΟΣ∆ΟΚΙΜΟ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ.

νατούν να αντεπεξέλθουν και να υποχρεώνονται να διακόψουν τη θεραπεία τους. Από την άλλη, η φαρμακευτική δαπάνη δεν μπορεί να μειώνεται δίχως όριο και πιστεύω πως ο στόχος για την περιστολή της δεν μπορεί να μειωθεί περισσότερο από τα 2,5 δισ. ευρώ, που συνιστούν το στόχο για το 2013. Πρέπει να ξεκινήσουμε έναν εποικοδομητικό διάλογο και να συνεργαστούμε με όλους τους παρόχους υγείας και την πολιτεία, για να δημιουργήσουμε ένα βιώσιμο σύστημα υγείας. Μόνο μέσα από την εποικοδομητική συνεργασία θα καταφέρουμε να βγούμε από το αδιέξοδο και να δημιουργήσουμε ένα σταθερό περιβάλλον.

ΡομπέΡτο ΓκΡέκο αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της φαρμακευτικής εταιρείας GlaxoSmithKline έλλάδας

«ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΝΑ ΠΙΟ ΑΠΛΟ ΚΑΙ ∆ΙΑΦΑΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ»

αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της φαρμακευτικής εταιρείας GlaxoSmithKline Ελλάδας Ρομπέρτο Γκρέκο σε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή του στην «F.S.» σχολιάζει τις τελευταίες εξελίξεις στο χώρο του φαρμάκου, αφουγκράζεται τις ανάγκες και τους φόβους των ασθενών, προτείνει λύσεις για τον εξορθολογισμό των δαπανών υγείας και μιλά με περηφάνια για το πρόγραμμα κατ’ οίκον νοσηλείας του Συλλόγου «Φλόγα», που έχει αλλάξει προς το καλύτερο τη ζωή 360 ελληνόπουλων με καρκίνο και το οποίο υλοποιείται με την υποστήριξη της GlaxoSmithKline Ελλάδας. Ποιος είναι ο αντίκτυπος των συχνών ανατιμολογήσεων των φαρμάκων σε ό,τι αφορά την κοινωνία; Μετά τις διαδοχικές μειώσεις στις τιμές των φαρμακευτικών σκευασμάτων υπάρχει κίνδυνος κάποιες φαρμακευτικές επιχειρήσεις να αποχωρήσουν από την Ελλάδα; Οι αναπροσαρμογές στις τιμές των φαρμάκων είναι μεταξύ των υποχρεώσεων της Ελλάδας που έχουν συμπεριληφθεί στο μνημόνιο, αποτυπώνοντας την ανάγκη να εναρμονιστούν οι ελληνικές τιμές με τις τρεις χαμηλότερες τιμές της Ευρώπης. Το αληθινό πρόβλημα είναι πως η έλλειψη πόρων και αποτελεσματικότητας έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση σωρείας λαθών στα διαδοχικά δελτία τιμών, τα οποία εκδίδονται κάθε τρεις και λίγο. Επιπλέον, οι λανθασμένες ελληνικές τιμές λαμβάνονται σαν τιμές αναφοράς από άλλα κράτη, οπότε αυξάνεται ο αρνητικός αντίκτυπος για τις φαρμακευτικές εταιρείες. Οι λανθασμένες τιμές στα φάρμακα δημιουργούν στρεβλώσεις στην αγορά, με συνέπεια συγκεκριμένα σκευάσματα να παρουσιάζουν έλλειψη και να εμποδίζεται η απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών στη θεραπεία τους, όπως φάνηκε στο πρόσφατο δελτίο τιμών. Παρ’ όλα αυτά τα προβλήματα, η αμέριστη στήριξη της Ελλάδας αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για τη φαρμακευτική εταιρεία GlaxoSmithKline Ελλάδας. Παρ’ ότι πολλά σκευάσματα της GlaxoSmithKline Ελλάδας έλαβαν

λανθασμένες τιμές στα προηγούμενα δελτία τιμών, η εταιρεία ουδέποτε στέρησε φάρμακο από τους Έλληνες ασθενείς και θα συνεχίσει να κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου να διασφαλίσει την απρόσκοπτη πρόσβαση όλων των ασθενών στη θεραπεία τους. Τόσο στο παρελθόν όσο και στη δύσκολη αυτή οικονομική συγκυρία η φαρμακευτική εταιρεία GlaxoSmithKline Ελλάδας θα συνεχίσει να στηρίζει τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης για την περιστολή της φαρμακευτικής δαπάνης και θα συνεργαστεί πρόθυμα με τους αρμόδιους ελληνικούς φορείς προκειμένου αυτή η μείωση να επιτευχθεί δίκαια και με απόλυτη διαφάνεια. Πιστεύω, ωστόσο, πως η Ελλάδα χρειάζεται ένα πιο απλό και διαφανές σύστημα τιμολόγησης, με λίγες χώρες να εκλαμβάνονται σαν χώρες αναφοράς και όχι και τα 27 κράτημέλη της Ευρωζώνης, ώστε να προωθούνται ομαλά οι ανατιμολογήσεις των φαρμάκων και εντέλει να εξοικονομηθούν σημαντικά ποσά για το κράτος. Επιπλέον, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα μόνιμο τμήμα για την ανατιμολόγηση των φαρμάκων στην Ελλάδα, που θα ασχολείται αποκλειστικά με αυτό το αντικείμενο, διαθέτοντας την κατάλληλη υποδομή. Καθημερινά ακούμε ιστορίες ασθενών που δεν βρίσκουν τα φάρμακά τους ή δεν μπορούν να πληρώσουν τη συμμετοχή στην αγωγή τους. Ενδέχεται τα πράγματα να χειροτερέψουν κι άλλο προτού αρχίσουν να βελτιώνονται; Είναι γεγονός πως η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας στην Ελλάδα έχει υποβαθμιστεί δραματικά. Η οικονομική κρίση έχει μεγάλο αντίκτυπο στους ασθενείς, ειδικά στους ανασφάλιστους, που αντιστοιχούν στο 37% του εγχώριου πληθυσμού και δεν έχουν πρόσβαση σε θεραπείες ακόμα και για σοβαρές, απειλητικές για τη ζωή, ασθένειες. Γινόμαστε συχνά μάρτυρες τέτοιων περιστατικών, με ασθενείς να μη βρίσκουν τη θεραπεία τους στο νοσοκομείο λόγω ελλιπούς χρηματοδότησης, και το τοπίο διαγράφεται αβέβαιο, ειδικά για όσους χάνουν την κοινωνική τους ασφάλιση. Παράλληλα αυξήθηκε το ποσοστό της συμμετοχής των ασθενών στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, με αποτέλεσμα πολλοί ασθενείς να αδυ-

Οι χρόνιοι ασθενείς, όπως είναι οι καρκινοπαθείς, δεν έχουν πρόσβαση στις νέες καινοτόμες θεραπείες, αφού εδώ και δυόμισι χρόνια δεν έχουν κυκλοφορήσει νέα φάρμακα στην ελληνική φαρμακευτική αγορά. Πόση όμως οικονομική επιβάρυνση προκαλεί η επιδείνωση της υγείας των ασθενών; Τα νέα καινοτόμα φάρμακα εξοικονομούν πόρους για το σύστημα υγείας, καθώς καλύπτουν τα υπάρχοντα θεραπευτικά κενά, μειώνουν τη θνησιμότητα και τη νοσηρότητα, περιορίζουν τις δαπανηρές νοσηλείες, βελτιώνουν την ποιότητα ζωής και αυξάνουν το προσδόκιμο επιβίωσης. Συνεπώς, η επένδυση στις καινοτόμες θεραπείες έχει υψηλή ανταποδοτικότητα και είναι προς όφελος του συστήματος υγείας, καθώς ο δημόσιος κορβανάς απαλλάσσεται από υπέρογκες δαπάνες. Μία από τις πιο σημαντικές κοινωνικές δράσεις της εταιρείας GlaxoSmithKline Ελλάδας αφορά το πρόγραμμα νοσηλείας κατ’ οίκον του Συλλόγου «Φλόγα» για τους μικρούς καρκινοπαθείς. Τι συνεπάγεται αυτό το πρόγραμμα για τους ασθενείς και θα μπορέσει στο μέλλον να καλύψει περισσότερα παιδιά; Το πρόγραμμα κατ’ οίκον νοσηλείας του Συλλόγου Γονέων Παιδιών με Νεοπλασματική Νόσο «Φλόγα», που υλοποιείται με την υποστήριξη της GlaxoSmithKline Ελλάδας, είναι ιδιαίτερα πρωτοποριακό και βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής των μικρών καρκινοπαθών και των οικογενειών τους. Χάρη στον άκρατο επαγγελματισμό και την αφοσίωση του Συλλόγου «Φλόγα», η εξέλιξη του προγράμματος ξεπέρασε κάθε προσδοκία και σήμερα καλύπτει τις ανάγκες όλων των παιδιών που νοσούν από καρκίνο και διαμένουν στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής. Οι επισκέψεις στο νοσοκομείο για θεραπεία είναι εξαιρετικά χρονοβόρες και υποβάλλουν σε ταλαιπωρία τους μικρούς ασθενείς, οπότε με την κατ’ οίκον νοσηλεία αναβαθμίζεται η ποιότητα ζωής τους, ενώ οι γονείς τους δεν χρειάζεται να απουσιάζουν από την εργασία τους προκειμένου να συνοδέψουν τα παιδιά τους για ενδονοσοκομειακή θεραπεία. Επίσης, τα παιδιά αποφεύγουν να εκτεθούν στο υψηλό μικροβιακό φορτίο των νοσοκομείων, οπότε κινδυνεύουν λιγότερο από λοιμώξεις. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της «Φλόγας», χάρη στην κατ’ οίκον νοσηλεία έχουν μειωθεί έως και κατά 40% οι επισκέψεις στο νοσοκομείο και έχουν αποσυμφορηθεί τα νοσοκομεία από τους εξωτερικούς ογκολογικούς ασθενείς, με συνέπεια να παρέχουν καλύτερη περίθαλψη σε εκείνα τα παιδιά με καρκίνο που χρήζουν νοσηλείας. Καθώς η Αττική είναι η πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή στην Ελλάδα, το πρόγραμμα κατ’ οίκον νοσηλείας είναι περισσότερο πολύτιμο εδώ, και η GlaxoSmithKline Ελλάδας δεσμεύεται για την παράτασή του για όσο χρειαστεί.

19/36

28.04.2013

www.freesunday.gr

αφιέρωμα υγεία

ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ συμβΙωση δεν χωρίζουν τα ζευγάρια εξαιτίας της κρίσης και την πληρώνουν τα παιδιά.

τό βΙωσΙμό εσυ εξασφαλΙζεΙ τό δΙκαΙωμα στη θεραπεΙα

ΙδΙαΙτερα ανησυχητΙκη θεωρεΙταΙ από τόυσ ερευνητεσ η μακρόχρόνΙα αυξηση των επΙπεδων των όρμόνων τόυ στρεσ πόυ παρατηρεΙταΙ στα παΙδΙα των δΙαλυμενων όΙκόγενεΙων. πρόκεΙταΙ γΙα μΙα χρόνΙα αυξηση στην όρμόνη κόρτΙζόλη, η όπόΙα συνδεεταΙ με πληθωρα όργανΙκων δΙαταραχων στην ενηλΙκη ζωη, από αϋπνΙα μεχρΙ παχυσαρκΙα, σακχαρωδη δΙαβητη καΙ καρδΙαγγεΙακεσ παθησεΙσ.

έα ήθη διαμορφώνει η οικονομική κρίση στη μνημονιακή Ελλάδα, διαταράσσοντας τις ευαίσθητες ισορροπίες της ήδη ταραγμένης οικογενειακής ζωής, καθώς υποχρεώνει σε αναγκαστική συμβίωση τα εν διαστάσει ζευγάρια. Πρόκειται για ένα νέο φαινόμενο των καιρών, που οφείλεται αποκλειστικά στην οικονομική στενότητα των ελληνικών νοικοκυριών και εκδηλώνεται με την άρνηση πολλών τσακωμένων ζευγαριών να προχωρήσουν στην επίσημη διάλυση του γάμου τους, παρ’ ότι αμφότεροι οι σύζυγοι έχουν συνειδητοποιήσει πως το γυαλί ράγισε οριστικά. Πολλά αντίστοιχα περιστατικά έχουν καταγραφεί από τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας του Νοσοκομείου «Αγλαΐα Κυριακού» και οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας πως η υποχρεωτική συμβίωση των ζευγαριών –εν είδει λευκού γάμου– υπονομεύει την ψυχική υγεία των παιδιών, καθώς τα υποχρεώνει να ζουν σε σπίτια όπου η ατμόσφαιρα μυρίζει διαρκώς μπαρούτι.

Λάθος πρότυπο Όπως εξηγεί στην «F.S.» η Άρτεμις Τσίτσικα, επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής και επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας: «Όταν υπάρχουν παιδιά, οι γονείς πρέπει να δίνουν στη σχέση τους πολλές ευκαιρίες και να μην καταλήγουν εύκολα στο διαζύγιο. Αν όμως τα πράγματα φτάσουν στο απροχώρητο, ο γάμος πρέπει να διαλύεται, γιατί η συμβίωση μόνο για την εξοικονόμηση χρημάτων δεν κάνει καλό στους λιλιπούτειους. Τα παιδιά έχουν κεραίες, δεν μπορείς να τους κρύψεις τίποτα και είναι πολύ βλαβερό για την ψυχοσύνθεσή τους να βιώνουν διαρκώς μια συγκρουσιακή κατάσταση. Επι-

πλέον, μέσα από το σπίτι τα παιδιά παίρνουν τα πρότυπα πάνω στα οποία θα χτίσουν τη δική τους οικογένεια, και αυτά είναι λανθασμένα πρότυπα». Και συνεχίζει: «Ο γάμος λοιπόν σε αυτές τις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει επιστροφή πρέπει να λύεται και η οικογένεια να αναδομείται και από τις δύο πλευρές, δηλαδή και οι δύο γονείς να ξαναφτιάχνουν τη ζωή τους. Αυτό συνήθως θεωρείται αυτονόητο μόνο για τον πατέρα, που αφήνει πίσω τα παιδιά, καθώς η επιμέλειά τους δίδεται κατά κανόνα στη μητέρα. Η τελευταία συνήθως προσκολλάται πάνω τους, εγκλωβίζεται και δεν ξαναπαντρεύεται, ενώ, όταν αυτά μεγαλώσουν, τους υπενθυμίζει με κάθε τρόπο πως εκείνη τους αφιερώθηκε και τα θυσίασε όλα για χάρη τους. Είναι όμως μεγάλο σφάλμα για ένα γονιό να ξεστομίσει τέτοιες φράσεις. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως καλός γονιός είναι μόνο ο ικανοποιημένος γονιός, αυτός που έχει διατηρήσει την ψυχική του ισορροπία. Και πως τα παιδιά χρειάζονται πάνω απ’ όλα ασφάλεια, και για να τους την προσφέρουμε πρέπει να είμαστε δυνατοί, ειλικρινείς, αισιόδοξοι –να μη φέρνουμε ποτέ μιζέρια μέσα στο σπίτι– και ικανοποιημένοι από τη ζωή μας».

Προβλήματα υγείας έχουν τα παιδιά των διαλυμένων οικογενειών Σύμφωνα με μια νέα, αγγλική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Οικονομικό και Κοινωνικό Βρετανικό Ερευνητικό Συμβούλιο, τα παιδιά των διαζευγμένων ζευγαριών υφίστανται σοβαρές παρενέργειες από το χωρισμό των γονιών τους. Επιπλέον, οι επιπτώσεις του διαζυγίου δεν περιορίζονται στην ψυχοσύνθεση των λιλιπούτειων, αλλά αφορούν τη γενικότερη υγεία τους, με τα παιδιά των χωρισμένων γονιών να έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν άσθμα, να αποκτήσουν περιττά κιλά και να γίνουν επιρρεπή σε

ατυχήματα. Ιδιαίτερα ανησυχητική θεωρείται από τους ερευνητές η μακροχρόνια αύξηση των επιπέδων των ορμονών του στρες που παρατηρείται στα παιδιά των διαλυμένων οικογενειών. Πρόκειται για μια χρόνια αύξηση στην ορμόνη κορτιζόλη, η οποία συνδέεται με πληθώρα οργανικών διαταραχών στην ενήλικη ζωή, από αϋπνία μέχρι παχυσαρκία, σακχαρώδη διαβήτη και καρδιαγγειακές παθήσεις. Η ψυχολόγος, παιδοψυχολόγος και συγγραφέας Αλεξάνδρα Καππάτου χαρτογραφεί στην «F.S.» τους κλυδωνισμούς που συνοδεύουν ένα διαζύγιο: «Όταν οι γονείς χωρίζουν, “σπάει” το προστατευτικό κουκούλι που περιβάλλει τα παιδιά και αλλάζουν τα δεδομένα της οικογένειας. Η χειρότερη συνέπεια είναι να γίνει το παιδί “μπαλάκι” στη διαμάχη των γονιών. Εξίσου καταστροφικό για τον ψυχισμό των παιδιών είναι να αποξενωθεί ο γονιός που φεύγει από το σπίτι –και αυτός συνήθως είναι ο πατέρας–, εφόσον παντρευτεί ξανά και δημιουργήσει νέα οικογένεια με τη δεύτερη γυναίκα του, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα τα παιδιά από την πρώτη του σύζυγο. Ωστόσο, αν οι γονείς διαχειριστούν σωστά την κατάσταση, το διαζύγιό τους μπορεί να γίνει λιγότερο επώδυνο για τα παιδιά». Η κ. Καππάτου συνεχίζει εξηγώντας τι πρέπει να κάνουν όσοι χωρίζουν: «Κατ’ αρχάς, λέμε την αλήθεια στα παιδιά, φροντίζοντας να την προσαρμόσουμε στην ηλικία τους. Αν υπάρχει εξωσυζυγική σχέση του ενός γονιού δεν το θίγουμε, ειδικά αν τα παιδιά είναι μικρά. Επίσης τονίζουμε στα βλαστάρια μας πως δεν φταίνε εκείνα που χωρίζουμε –γιατί τα παιδιά πλάθουν σενάρια με το μυαλό τους– και αποφεύγουμε τους καβγάδες. Τους επισημαίνουμε πως ό,τι κι αν έχουμε να χωρίσουμε σαν ζευγάρι, εκείνα θα παραμείνουν παιδιά μας και θα μας κρατήσουν ενωμένους. Τέλος, ενισχύουμε τη σταθερότητα των σχέσεων των παιδιών με τον απόντα γονιό –που στο 90% των περιπτώσεων είναι ο πατέρας– και δεν τα εμποδίζουμε να τον βλέπουν όσο πιο συχνά γίνεται».

ΠΩΣ ΒΙΩΝΕΙ ΤΟ ∆ΙΑΖΥΓΙΟ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΙΑ ΕΦΗΒΗ

16χρονη ελεάνα επισκέπτεται συχνά τη μονάδα εφηβικής υγείας του νοσοκομείου «αγλαΐα κυριακού» και έχει βιώσει από νωρίς την επίδραση του διαζυγίου στην παιδική ψυχή. με τη μαρτυρία της στην «F.S.» καταγράφει τις σκέψεις της και αποδεικνύει ότι ένας έφηβος μπορεί να είναι πολύ πιο σοφός από έναν ενήλικα, καθώς η ίδια λέει: «η οικογένεια είναι ένας από τους βασικότερους θεσμούς, γιατί μέσα σε αυτή δημιουργείται το πιο αγνό πράγμα στον κόσμο, το παιδί, που στη συνέχεια γίνεται έφηβος. όι γονείς δεν αρκεί που του έδωσαν ζωή, πρέπει να του προσφέρουν σταθερότητα, γνώσεις και ποιότητα ζωής, γιατί μόνο έτσι θα χτίσει τη δική του προσωπικότητα. δυστυχώς, πολλοί γονείς το ξεχνούν και πολλά παιδιά έχουν μόνο ένα γονιό να τα νοιάζεται και να τα μεγαλώνει. ό άλλος γκρεμίζει τα πάντα, ώσπου ένα διαζύγιο τα διαλύει όλα. και το παιδί τι κάνει; σκέφτεται το μόνο θετικό, την απουσία καβγάδων, και τα πολλά αρνητικά, όπως την αλλαγή τρόπου ζωής, τις στερήσεις, την απόρριψη. και ζηλεύει τα άλλα παιδιά, νιώθει μίσος, αναζητά τη βία, νιώθει ευάλωτο σε κινδύνους όπως τα ναρκωτικά. κανένας όμως γονιός δεν έχει το δικαίωμα να καταστρέφει το παιδί του».

21/38

28.04.2013

www.freesunday.gr

αφιέρωμα υγεία

το βιώσιΜο εσυ εξασφαλιζει το δικαιώΜα στή θεραπεια

NΕΑ φαρΜακα NΕΑ δεδοΜενα αλλάζουν το σκηνικό στην υγεία.

Με αφορΜή τον επικειΜενο εορτασΜο τήσ παγκοσΜιασ ήΜερασ για τήν πνευΜονική αρτήριακή υπερτασή στισ 5 Μαΐου, πραγΜατοποιήθήκε Μια νεα Μελετή, που φανερώνει ποσο σήΜαντική ειναι ή επιδρασή τήσ Μειώσήσ του οικογενειακου εισοδήΜατοσ στήν καθήΜερινοτήτα τών ασθενών και στήν ποιοτήτα τήσ ζώήσ τουσ.

ύο μελέτες, η μία για την ύπουλη νόσο της πνευμονικής αρτηριακής υπέρτασης και η άλλη για την αντιμετώπιση που έχουν από τα ελληνικά νοσοκομεία οι πολυτραυματίες, κυρίως από τροχαία ατυχήματα, φωτίζουν τα ευάλωτα σημεία του συστήματος υγείας και αναδεικνύουν την επίδραση της οικονομικής κρίσης στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Παράλληλα, νέα φάρμακα που ενισχύουν το ιατρικό οπλοστάσιο δεν αφήνουν να χαθεί η ελπίδα, παρ’ ότι οι συνθήκες είναι δύσκολες και οι ασθενείς στη μνημονιακή Ελλάδα διάγουν μία παρατεταμένη περίοδο παθών. Με αφορμή τον επικείμενο εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας για την Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση στις 5 Μαΐου, πραγματοποιήθηκε μια νέα μελέτη, που φανερώνει πόσο σημαντική είναι η επίδραση της μείωσης του οικογενειακού εισοδήματος στην καθημερινότητα των ασθενών και στην ποιότητα της ζωής τους. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί αλλά και εκπρόσωποι από το Σύλλογο Ασθενών «Πνευμονική Υπέρταση Ελλάδος», η νόσος χαρακτηρίζεται από καθυστερημένη διάγνωση, εξελίσσεται ταχύτατα και έχει παράλληλα σοβαρό αντίκτυπο στους πάσχοντες και στις οικογένειές τους. Σε ό,τι αφορά τώρα την έρευνα, όπως αναφέρει ο Παναγιώτης Καρυοφύλλης, καρδιολόγος, επιστημονικός συνεργάτης του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου: «Περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς (56%) και ένας αντίστοιχος αριθμός φροντιστών (57%) είπαν ότι η πνευμονική αρτηριακή υπέρταση έχει σημαντική επίδραση στην καθημερινότητά τους, με 85% των ασθενών και 29% των φροντιστών να δηλώνουν ότι η απασχόλησή τους έχει επηρεαστεί αρνητικά, με τα ποσοστά να αυξάνονται όσο επιδεινώνονται τα συμπτώματα της νόσου». Και συνεχίζει: «73% των ασθενών δηλώνουν ότι το οικογενειακό τους εισόδημα μειώθηκε εξαιτίας της νόσου, με αποτέλεσμα πολλές οικογένειες να ζουν κάτω από το όριο του μέσου εθνικού εισοδήματος. 55% των ασθενών και 1/3 των φροντιστών τους αισθάνονται απομονωμένοι, κυρίως λόγω

της έλλειψης ενημέρωσης και κατανόησης των φίλων και συγγενών για θέματα που αφορούν την ασθένεια. Σχεδόν 25% των φροντιστών δηλώνουν ότι δυσκολεύονται να συνδυάσουν την περιποίηση των ασθενών με πνευμονική αρτηριακή υπέρταση με την εκπλήρωση των καθημερινών τους υποχρεώσεων».

Πολύτιμες πληροφορίες «Η έρευνα αυτή», όπως επισημαίνει η Ιωάννα Αλυσανδράτου, πρόεδρος του Συλλόγου «Πνευμονική Υπέρταση Ελλάδος», «παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για το πώς η πνευμονική αρτηριακή υπέρταση επηρεάζει τις ζωές των ασθενών και των φροντιστών πέρα από τη σωματική επιβάρυνση που προκαλεί η νόσος, μια διάσταση η οποία δεν είχε μέχρι πρότινος τύχει διεξοδικής διερεύνησης. Αυτό δείχνει ότι οι ευρύτερες ανάγκες των ασθενών με πνευμονική αρτηριακή υπέρταση και των φροντιστών τους προς το παρόν δεν καλύπτονται και οι προσπάθειες όλων των φορέων θα πρέπει να στοχεύουν στη βελτίωση του επιπέδου περίθαλψης και ενημέρωσης που προσφέρεται στους ασθενείς και τους φροντιστές». Από τη μεριά του, ο Ιωάννης Λεκάκης, καθηγητής Καρδιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας για την Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, τονίζει πως για τη σωστή αντιμετώπιση της πνευμονικής αρτηριακής υπέρτασης επιβάλλεται ο έλεγχος και η τακτική παρακολούθηση των ασθενών να γίνονται σε εξειδικευμένα κέντρα, τα οποία υπάρχουν σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, καθώς και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Σήμερα υπάρχουν φαρμακευτικές θεραπείες που συμβάλλουν αποτελεσματικά τόσο στη βελτίωση των συμπτωμάτων και της ποιότητας ζωής των ασθενών όσο και στην καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου. Η εκστρατεία ενημέρωσης για την πνευμονική αρτηριακή υπέρταση υποστηρίζεται από τη φαρμακευτική εταιρεία βιοτεχνολογίας Actelion, η οποία διαθέτει την πλέον αποτελεσματική θεραπεία για τη νόσο.

Καθυστερήσεις στις διακομιδές Στην έτερη έρευνα, που αφορά τους πολυτραυματίες, η εικόνα που σχηματίζεται είναι τουλάχιστον απογοητευτική, καθώς προκύπτει ότι οι διακομιδές των τραυματιών στο νοσοκομείο γίνονται με μεγάλες καθυστερήσεις, ανεξαρτήτως της σοβαρότητας των κακώσεών τους. Έρευνα που παρουσίασε ο καθηγητής Χειρουργικής Στυλιανός Καταραγάκης και η οποία εκπονήθηκε σε 32 μεγάλα νοσοκομεία φανερώνει ότι ένας ασθενής με σοβαρά τραύματα κάνει κατά μέσο όρο 54 λεπτά έως ότου να φτάσει στο νοσοκομείο, τη στιγμή που ένας ασθενής με τραύμα χαμηλής σοβαρότητας κάνει κατά μέσο όρο 52 λεπτά. Παρατηρείται δηλαδή μεγάλος χρόνος μεταφοράς, ανεξαρτήτως της βαρύτητας των τραυμάτων, ενώ την ίδια στιγμή ο χρόνος που χάνεται αντιστοιχεί στη λεγόμενη «χρυσή ώρα», δηλαδή την πιο κρίσιμη περίοδο αντιμετώπισης. Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με την Πανελλαδική Καταγραφή για την Περίθαλψη των Πολυτραυματιών, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ο χρόνος αναμονής των τραυματιών στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) του νοσοκομείου αυξάνεται με βάση τη βαρύτητα των περιστατικών, τη στιγμή που θα περίμενε κάποιος ότι θα συνέβαινε το ακριβώς αντίθετο. Συγκεκριμένα, οι ασθενείς με αποτρέψιμους θανάτους παραμένουν στο ΤΕΠ για περισσότερο από 1 ώρα και 30 λεπτά. Ταυτόχρονα, καταγράφεται μεγάλος αριθμός διακομιδών από το ΤΕΠ σε άλλα νοσοκομεία – επομένως χάνεται πολύτιμος χρόνος προκειμένου να κρατηθεί στη ζωή ο ασθενής. Επίσης, πραγματοποιούνται πολλές χειρουργικές παρεμβάσεις σε ασθενείς με μικρής βαρύτητας τραύματα, ενώ προκαλεί ανησυχία ο τεράστιος χρόνος αναμονής στο ΤΕΠ για όλους τους τραυματίες, αλλά ιδιαίτερα για όσους μεταφέρθηκαν στη ΜΕΘ ή στο χειρουργείο. Η μεγάλη παραμονή στα Επείγοντα Περιστατικά καταδεικνύει την κακή οργάνωση που υπάρχει στα ελληνικά νοσοκομεία, τα ελλιπή μέσα, την κακή διαλογή και την ανεπαρκή αντιμετώπιση των ασθενών.

Ενισχυμένο οπλοστάσιο Δύο νέα σκευάσματα ενισχύουν το ιατρικό οπλοστάσιο, χαρίζοντας ελπίδα σε ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση και βελτιώνοντας τη ρύθμιση των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη. Για την πολλαπλή σκλήρυνση, που παρουσιάζει έξαρση στις νέες ηλικίες, ελπιδοφόρα είναι τα ευρήματα για το φάρμακο alemtuzumab της φαρμακευτικής εταιρείας genzyme, που ανήκει στον Όμιλο Sanofi. Το φάρμακο αναπτύσσεται για τη θεραπεία της πολλαπλής σκλήρυνσης και αφορά σε ένα μονοκλωνικό αντίσωμα το οποίο στοχεύει επιλεκτικά μια πρωτεΐνη που βρίσκεται σε αφθονία στην επιφάνεια των Τ και Β κυττάρων. Σε προγενέστερες μελέτες το alemtuzumab χορηγήθηκε σε δύο ετήσιες συνεδρίες και κατά το τρίτο έτος στη νέα μελέτη επέκτασης οκτώ στους δέκα ασθενείς δεν χρειάστηκαν περαιτέρω αγωγή, ενώ δεν παρουσίασαν ούτε επιδείνωση της αναπηρίας. Εξίσου ευχάριστα είναι τα νέα για τη λιξισενατίδη της Sanofi, που έλαβε έγκριση κυκλοφορίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ενδείκνυται για τη θεραπεία των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Η λιξισενατίδη είναι ο πρώτος άπαξ ημερησίως χορηγούμενος αγωνιστής των GLP-1 υποδοχέων που δρα μειώνοντας τα επίπεδα του μεταγευματικού σακχάρου και αποτελεί μία αποτελεσματική στρατηγική για τους διαβητικούς ασθενείς, ώστε να επιτύχουν καλύτερη ρύθμιση και να αποφύγουν τις επιπλοκές του διαβήτη.

23/40 αφιέρωμα υγεία ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

το βιωςιμο εςύ εξαςφαλιζει το δικαιωμα ςτΗ θεραπεια

Η TEVA HEllAs αναδεικνύεται ΗγετΗς ςτΗν αγορα των γενοςΗμων και βιο-ομοειδων φαρμακεύτικων προϊοντων, ενω ταύτοχρονα, με τΗν αναπτύξΗ νεων καινοτομων θεραπειων για αύτοανοςα και νεύρολογικα νοςΗματα για τα οποια ύπαρχει μεγαλο θεραπεύτικο κενο, αποδεικνύει εμπρακτως τΗ δεςμεύςΗ τΗς ςτις αςθενειες τού νεύρικού ςύςτΗματος.

ενας ΝΕΟΣ δύνατος παικτΗς

ην ώρα που όλοι οι εκπρόσωποι του φαρμακευτικού κόσμου υπογραμμίζουν με κάθε ευκαιρία πως τα γενόσημα (αντίγραφα) φάρμακα αποτελούν πολύτιμο εργαλείο για τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης και παράλληλα δημιουργούν τον απαραίτητο ζωτικό χώρο στο σύστημα υγείας ώστε να έρθουν οι πιο ακριβές καινοτόμες θεραπείες οι οποίες σώζουν ζωές, μία εταιρεία που δραστηριοποιείται και στις δύο κατηγορίες κάνει δυναμικά την εμφάνισή της και εξελίσσεται σε σημαντικό παίκτη της φαρμακευτικής αγοράς. Πρόκειται για την TEVA Hellas, που αναδεικνύεται ηγέτης στην αγορά των γενόσημων και βιο-ομοειδών φαρμακευτικών προϊόντων, ενώ ταυτόχρονα, με την ανάπτυξη νέων καινοτόμων θεραπειών για αυτοάνοσα και νευρολογικά νοσήματα για τα οποία υπάρχει μεγάλο θεραπευτικό κενό, αποδεικνύει εμπράκτως τη δέσμευσή της στις ασθένειες του νευρικού συστήματος. Σε αυτό το ευρύ φάσμα ασθενειών ανήκουν νοσήματα γνωστά που τρομάζουν το κοινό, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση (ή σκλήρυνση κατά πλάκας), αλλά και άγνωστα, όπως η νόσος του Huntington (Χάντιγκτον), που υπάγονται στις σπάνιες παθήσεις, στις οποίες στρέφονται η μία μετά την άλλη οι περισσότερες πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες, αναζητώντας θεραπείες που θα καλύπτουν μη αντιμετωπίσιμα προβλήματα υγείας. Σε ό,τι αφορά τη σκλήρυνση κατά πλάκας, που στην Ελλάδα πλήττει τουλάχι-

στον 10.000 άτομα, πρόκειται για μια ασθένεια με βαρύ ψυχολογικό και κοινωνικό φορτίο, η οποία εκδηλώνεται σε νεαρές ηλικίες (20-40 ετών) και αποτελεί διεθνώς την πρώτη αιτία αναπηρίας στους νέους. Η σκλήρυνση κατά πλάκας δείχνει μία ιδιαίτερη προτίμηση στις γυναίκες που κατοικούν σε αστικές περιοχές, γι’ αυτό άλλωστε τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έξαρση της νόσου στο Λεκανοπέδιο Αττικής.

Εξατομικευμένη θεραπεία Η ιδιαιτερότητα της πολλαπλής σκλήρυνσης, που την καθιστά και δύσκολα αντιμετωπίσιμη, είναι πως διαθέτει μοναδικό και ξεχωριστό αποτύπωμα σε κάθε ασθενή, δηλαδή εξελίσσεται διαφορετικά στον καθένα, γι’ αυτό και η χορηγούμενη θεραπεία συχνά αποτυγχάνει. Οι περισσότερες υπάρχουσες θεραπείες για την πολλαπλή σκλήρυνση είναι ενέσιμες –με εξαίρεση ένα χάπι που ήδη έχει λάβει άδεια κυκλοφορίας και χορηγείται εδώ και δύο χρόνια– και το μειονέκτημά τους είναι πως απαιτούν καθημερινή ή εβδομαδιαία χορήγηση, με αποτέλεσμα ο ασθενής να τρυπιέται τακτικά. Η φαρμακευτική εταιρεία ΤEVA αναπτύσσει το δεύτερο από του στόματος χορηγούμενο φάρμακο, τη λακινιμόδη, που έρχεται να απαλλάξει τους ασθενείς από το βάρος και την ταλαιπωρία των καθημερινών ενέσεων. Πρόκειται για έναν ανοσο-τροποποιητικό παράγοντα που δρα με καινοτόμο μηχανισμό επιβραδύνοντας την εξέλιξη της αναπηρίας, κάτι που άλλωστε αποτελεί και πρωταρχικό στόχο της θεραπείας των α-

28.04.2013

www.freesunday.gr

σθενών. Όπως ισχύει συχνά για τα καινοτόμα φάρμακα, η δράση τους αποδεικνύεται αποτελεσματική σε περισσότερες από μία ασθένειες, αφού έχουν την ιδιότητα να σταματούν ή να τροποποιούν βιολογικά μονοπάτια που καθορίζουν την κυτταρική ανάπτυξη και επικοινωνία, γι’ αυτό και δοκιμάζονται σαν θεραπεία και για άλλες ασθένειες. Το ίδιο συμβαίνει με τη λακινιμόδη, η οποία δοκιμάζεται σαν πειραματική θεραπεία και για τη νόσο του Crohn και για τον ερυθηματώδη λύκο, δύο αυτοάνοσα νοσήματα με μεγάλη επίπτωση στην ποιότητα ζωής. Εξ αυτών, η νόσος του Crohn αποτελεί φλεγμονώδη ασθένεια του εντέρου που εκδηλώνεται με έντονο κοιλιακό άλγος, διάρροια και απώλεια βάρους, και πρόσφατη μελέτη που έκανε η Ελληνική Γαστρεντερολογική Εταιρεία φανερώνει πως η επίπτωσή της είναι μεγάλη στον εγχώριο πληθυσμό. Επίσης από του στόματος χορηγείται η πειραματική θεραπεία της TEVA για τη νόσο του Huntington, η οποία αφορά διαταραχές στις κινήσεις των χεριών, την ισορροπία και τη βάδιση και μοιάζει με τη νόσο Πάρκινσον. Το νέο φαρμακευτικό σκεύασμα έχει ως δραστική ουσία το pridopidine, ένα μικρό μόριο σε μορφή χαπιού που σταθεροποιεί τους υποδοχείς της ντοπαμίνης, εκείνου του νευροδιαβιβαστή που παίζει καθοριστικό ρόλο και στην εμφάνιση της νόσου Πάρκινσον. Η μητρική πολυεθνική TEVA Pharmaceutical Industries, που εδρεύει στο Ισραήλ, εξαγόρασε την εταιρεία NeuroSearch και τα δικαιώματα ανάπτυξης του μορίου pridopidine, τιμώντας το «συμβόλαιό» της με τους ασθενείς για την ανάπτυξη θεραπειών για νοσήματα που αφορούν μικρές ομάδες πληθυσμού.

Ευρεία γκάμα Στο στόχαστρο της TEVA βρίσκονται και οι παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος, οι τομείς της ογκολογίας και της υγείας της γυναίκας και η ανάπτυξη νέων βιολογικών παραγόντων. Ταυτόχρονα με την έρευνα για καινοτόμες θεραπείες η εταιρεία επιδιώκει να διατηρήσει την ηγετική της θέση στην αγορά των γενοσήμων δίνοντας και εκεί το στίγμα της καινοτομίας, δηλαδή δίνοντας απόλυτη προτεραιότητα σε γενόσημα υψηλών τεχνολογικών απαιτήσεων, όπως είναι τα φάρμακα ελεγχόμενης αποδέσμευσης, οι σταθεροί συνδυασμοί φαρμάκων, οι συσκευές ενέσιμης χορήγησης, η χρήση λιποσωμάτων ως όχημα μεταφοράς του φαρμάκου σε συγκεκριμένους, δυσπρόσιτους στόχους στον οργανισμό, οι high tech και ταυτόχρονα απλές στη χρήση συσκευές εισπνεόμενων φαρμάκων και τα συστήματα διαδερμικής χορήγησης. Μια έτερη δέσμευση της TEVA αποτελεί η ανάπτυξη των νέων θεραπευτικών οντοτήτων, γνωστών με το ακρωνύμιο NTEs. Πρόκειται για γνωστά και όχι νεο-ανακαλυφθέντα μόρια, τα οποία χρησιμοποιούνται με καινοτόμο τρόπο για να καλύψουν τις ανάγκες των ασθενών, για παράδειγμα, σε νέες ενδείξεις, νέο τρόπο χορήγησης ή έναν νέο φαρμακευτικό συνδυασμό για καλύτερη αποτελεσματικότητα. Έχοντας κλείσει έναν αιώνα ζωής, καθώς η εταιρεία ιδρύθηκε το 1901, η TEVA υπηρετεί το όραμά της να γίνει η αξιόπιστη εταιρεία για τους ασθενείς, φέρνοντας εγγυημένες θεραπείες σε προσιτό ανταγωνιστικό κόστος, ώστε κανένας ασθενής να μη στερηθεί τα φάρμακά του.

25/42

28.04.2013

www.freesunday.gr

αφιέρωμα υγεία

ΠΑΙ∆ΙΚΕΣ ΑΝΟΣΟΑΝΕΠΑΡΚΕΙΕΣ Με το σταγονόμετρο η γ-σφαιρίνη.

ΤΟ ΒΙΩΣΙΜΟ ΕΣΥ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΤΟ ∆ΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΕΠΕΙ∆Η ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΟΙ ΣΤΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΕΧΟΥΝ ΥΨΗΛΟ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΟ ΦΟΡΤΙΟ, ΤΟ 90% ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΡΟΤΙΜΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΟΙ ΠΑΣΧΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΠΡΩΤΟΠΑΘΕΙΣ ΑΝΟΣΟΑΝΕΠΑΡΚΕΙΕΣ ΒΡΕΘΗΚΑΝ ΟΜΗΡΟΙ ΤΟΥ ΕΟΠΥΥ, ΑΦΟΥ Η Γ-ΣΦΑΙΡΙΝΗ ∆ΕΝ ΗΤΑΝ ∆ΙΑΘΕΣΙΜΗ ΣΤΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ.

ε το σταγονόμετρο αναγκάζονται να λαμβάνουν τα φάρμακά τους οι ασθενείς με πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες στη μνημονιακή Ελλάδα μετά τους συνεχιζόμενους κλυδωνισμούς στο χώρο του φαρμάκου που προκάλεσαν μεγάλες ελλείψεις σε αυτή την κατηγορία σκευασμάτων. Η πλειονότητα των ασθενών είναι παιδιά που πρέπει να λαμβάνουν με έγχυση, είτε υποδόρια στο σπίτι είτε ενδοφλέβια στο νοσοκομείο, γ-σφαιρίνη σαν θεραπεία υποκατάστασης, αφού έχουν γενετική ανεπάρκεια σε αντισώματα. Χωρίς τη θεραπεία υποκατάστασης η ζωή τους τίθεται άμεσα σε κίνδυνο, καθώς ο οργανισμός τους μένει αθωράκιστος απέναντι στις λοιμώξεις. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι από πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες πάσχουν περίπου 1.500 άτομα, εκ των οποίων διαγνωσμένοι είναι μόνο 120 ασθενείς και καταγεγραμμένοι 300-500. Η ελλιπέστατη διάγνωση καθιστά την ασθένεια αόρατη, χωρίς βέβαια αυτό να μειώνει την καταλυτική επίδρασή της στην υγεία. Γι’ αυτό άλλωστε οι ειδικοί τη χαρακτηρίζουν αόρατο κίνδυνο και συνιστούν στους γονείς που έχουν μικρά παιδιά τα οποία είναι πολύ επιρρεπή σε λοιμώξεις (πάνω από τέσσερις ωτίτιδες ετησίως), ή που αρρωσταίνουν διαρκώς χωρίς στο μεσοδιάστημα να γίνονται εντελώς καλά, να είναι σε επαγρύπνηση και να ψάξουν το ενδεχόμενο της ανοσοανεπάρκειας, με τη βοήθεια εξειδικευμένων αιματολογικών εξετάσεων. Όπως εξηγεί στην «F.S.» η Μαρία Κανάριου, συντονίστρια διευθύντρια του Τμήματος Ανοσολογίας και Ιστοσυμβατότητας στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία», που αποτελεί και ειδικό κέντρο αναφοράς για τις πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες στη χώρα μας, έχουν τυποποιηθεί περισσότερες από 200 μορφές ασθενειών, αλλά δεν έχουν όλες την ίδια βαρύτητα. Στα περισσότερα περιστατικά η χο-

ρηγούμενη θεραπεία υποκατάστασης είναι η γ-σφαιρίνη, που μπορεί να δοθεί είτε ενέσιμα υποδόρια στο σπίτι μία φορά την εβδομάδα είτε μία φορά το μήνα ενδοφλέβια στο νοσοκομείο. Ωστόσο, επειδή οι ασθενείς είναι ευάλωτοι στις λοιμώξεις και τα νοσοκομεία έχουν υψηλό μικροβιακό φορτίο, το 90% των ασθενών προτιμά τη θεραπεία στο σπίτι και πρόσφατα οι πάσχοντες από πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες βρέθηκαν όμηροι του ΕΟΠΥΥ, αφού η γ-σφαιρίνη δεν ήταν διαθέσιμη στα φαρμακεία του οργανισμού, ούτε όμως και στα νοσοκομειακά φαρμακεία, τα οποία αποφεύγουν να προμηθευτούν ακριβά φάρμακα. Η θεραπεία με τη γσφαιρίνη έχει κόστος από 500 έως 2.000 ευρώ το μήνα, αφού η δοσολογία καθορίζεται από το σωματικό βάρος και, όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Ασθενών με Πρωτοπαθείς Ανοσοανεπάρκειες και Παιδιατρικής Ανοσολογίας «Αρμονία» Χρήστος Μανωλακάκης, λόγω της έλλειψης που παρουσιάστηκε οι ασθενείς αναγκάστηκαν να αραιώσουν τις δόσεις και να πάρουν μικρότερες ποσότητες γ-σφαιρίνης από αυτές που χρειάζονται. Και αυτό προκειμένου το φάρμακο που είχαν στη διάθεσή τους να τους καλύψει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. «Σε άλλες περιπτώσεις οι ασθενείς αραίωσαν τη συχνότητα χορήγησης της γσφαιρίνης, π.χ. αντί εβδομαδιαία ανά τρεις εβδομάδες, πάλι για να περισσέψει και να κρατήσει περισσότερο. Ανάλογα φαινόμενα είχαν καταγραφεί στην πρώην Γιουγκοσλαβία τον καιρό του πολέμου, όπου λόγω των βομβαρδισμών σταμάτησαν οι εισαγωγές φαρμάκων, ενώ τέτοιου είδους ελλείψεις και χορήγηση θεραπείας με το σταγονόμετρο συμβαίνουν συχνά στις χώρες της Αφρικής» λέει εξοργισμένος ο κ. Μανωλακάκης, καταλήγοντας πως η Ελλάδα μοιάζει ολοένα περισσότερο με τις αναπτυσσόμενες χώρες.

27/44

28.04.2013

www.freesunday.gr

αφιέρωµα υγεία

ΤΟ ΒΙΩΣΙΜΟ ΕΣΥ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΤΟ ∆ΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΟΡΦΙΑ Η ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ∆ΕΡΜΑΤΟΣ

Η ΕΙ∆ΙΚΑ Ο ΗΛΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΣ, ΚΑΘΩΣ ΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΤΙΝΙΚΗ ΓΗΡΑΝΣΗ, ΤΗ ΛΕΓΟΜΕΝΗ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΗΡΑΝΣΗ. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΥΠΟΝΟΜΕΥΟΥΝ ΤΗΝ ΑΨΟΓΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ, ΟΠΩΣ Η ΧΑΛΑΡΩΣΗ ΤΟΥ ∆ΕΡΜΑΤΟΣ, Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΣΥΝ∆ΕΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ, Η ΚΥΤΤΑΡΙΤΙ∆Α, ΤΑ ΘΑΜΠΑ ΚΑΙ ΕΥΘΡΑΥΣΤΑ ΜΑΛΛΙΑ, ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΚΟΛΛΑΓΟΝΟΥ.

υγείας, που αφοµοιώνεται ταχύτητα χάρη στην υγρή του µορφή, βοηθώντας στην καταπολέµηση της κυτταρίτιδας και δίνοντας ακόµα µεγαλύτερη ελαστικότητα στην επιδερµίδα. Πρόκειται για τον νέο, ακαταµάχητο σύµµαχο οµορφιάς Collagen Pro-Αctive της Collagen Power, που περιέχει µαγνήσιο, βιταµίνες Β1, Β2, Β5, Β6 και πυρίτιο. Ο µοναδικός συνδυασµός τους έχει καταπληκτικά αποτελέσµατα στο δέρµα, καταπολεµά την τριχόπτωση, δυναµώνει τα νύχια, εξαφανίζει τους πόνους στο µυοσκελετικό σύστηµα και προστατεύει από την οστεοπόρωση και την οστεοαρθρίτιδα.

σύγχρονη προσέγγιση της δερµατολογίας, µέσα και από το φακό της ολιστικής ιατρικής, στηρίζεται στη θεωρία πως η οµορφιά χτίζεται από µέσα και αντανακλά τον τρόπο ζωής. Το υποστηρίζουν άλλωστε και οι δύο ειδήµονες της αντιγήρανσης στην Ελλάδα, ο διευθυντής του Εθνικού Ιδρύµατος Ερευνών Στάθης Γκόνος και ο ειδικός παθολόγος δρ. Μιχάλης Παπαχαραλάµπους, επιστηµονικός διευθυντής της εταιρείας ORTHOBIOTIKI, η οποία σχεδιάζει και προσφέρει εξατοµικευµένα προγράµµατα αντιγήρανσης. Σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου για τις πρωτεΐνες της µακροζωίας και τους βιολογικούς δείκτες που µπορούν να ανιχνευτούν µε µια απλή εξέταση αίµατος και οι οποίοι µας δείχνουν τη βιολογική µας ηλικία ο κ. Γκόνος είπε χαρακτηριστικά: «Κάθε άνθρωπος θα γεράσει όπως έζησε, γι’ αυτό και η γήρανση εκδηλώνεται εξατοµικευµένα. Το πώς θα γεράσουµε εξαρτάται σε ποσοστό 75% από περιβαλλοντικούς παράγοντες, δηλαδή από το πώς ζούµε, και σε ποσοστό 25% από γενετικούς παράγοντες, δηλαδή τη γονιδιακή µας κληρονοµιά».

ΒΡΑΒΕΙΟ ΣΤΗ PHARMATHEN

Γενικές αρχές Σε ό,τι αφορά το δέρµα, οι γενικοί κανόνες, που περιλαµβάνουν αποφυγή της ηλιακής ακτινοβολίας, χρήση αντηλιακού µε υψηλό δείκτη προστασίας, πολύ νερό και διατροφή µε φρούτα και λαχανικά που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες, αποτελούν τον κανόνα πάνω στον όποιο πρέπει να δοµήσουµε την καθηµερινή µας ρουτίνα. Ειδικά ο ήλιος είναι καταστροφικός, καθώς ευθύνεται για την ακτινική γήρανση, τη λεγόµενη και φωτογήρανση. Υπάρχουν όµως και άλλα προβλήµατα που υπονοµεύουν την άψογη εµφάνιση, όπως η χαλάρωση του δέρµατος η απώλεια της συνεκτικότητας του συνδετικού ιστού, η κυτταρίτιδα, τα θαµπά και εύθραυστα µαλλιά, που οφείλονται σε γενικευµένη ανεπάρκεια κολλαγόνου και συνοδεύονται από πόνους στις αρθρώσεις, ενοχλητικές κράµπες και διαταραχές του µεταβολισµού. Το κολλαγόνο είναι η θαυµατουργή πρωτεΐνη του δέρµατος που στηρίζει τον δερµατικό ιστό, του δίνει ελαστικότητα και τον βοηθά να διατηρήσει τη συνοχή και το πάχος του, ώστε να δρα σαν ασπίδα ενάντια στις εξωτερικές επιθέσεις. Τώρα υπάρχει πλέον και σε πόσιµη µορφή, σαν ένα high tech διατροφικό συµπλήρωµα ή σαν ένα σφηνάκι

ρόσφατα η ελληνική φαρµακοβιοµηχανία Pharmathen βραβεύτηκε µε το 1ο βραβείο βιοµηχανίας στα Greek Exports Awards για την εξαγωγική της δραστηριότητα και ο πρόεδρός της Βασίλειος Κάτσος αφιέρωσε το βραβείο στην Ελλάδα, τονίζοντας πως υπάρχει ελληνικό µοντέλο επιχειρηµατικότητας µέσα στην οικονοµική κρίση. Τα τρία νέα brands της Pharmathen θα διανέµονται αποκλειστικά από τα φαρµακεία και, όπως εξηγούν οι ειδικοί, η Nuxe απευθύνεται στην πιο σοφιστικέ, ψαγµένη καταναλώτρια, που αναζητά καλλυντικά ενδυναµωµένα µε πολύτιµα φυσικά έλαια και αποστάγµατα, και η ναυαρχίδα της είναι το λαδι µαλλιών, προσώπου και σώµατος που κάνει θραύση διεθνώς. Η Bioderma, από την άλλη, είναι το αγαπηµένο brand των δερµατολόγων και έχει µεγάλη απήχηση στις γυναίκες που θέλουν υποαλλεργική προστασία και φροντίδα µε µια κίνηση. Όσο για τα προϊόντα Gum, δεν θα µπορέσετε

Πολύτιµα καλλυντικά Τα καλλυντικά και τα προϊόντα φροντίδας και ατοµικής υγιεινής κατέχουν εξέχουσα θέση στην καθηµερινή ιεροτελεστία οµορφιάς και αποτελούν ανεκτίµητα όπλα για τη διατήρηση της νεανικής επιδερµίδας, του σφριγηλού σώµατος και του λευκού, αστραφτερού χαµόγελου. Νέα τάση στην κοσµετολογία αποτελούν τα cosmoceutical προϊόντα (από τις λέξεις cosmetics και pharmaceutical), ήτοι τα φαρµακευτικά καλλυντικά που είναι απαλλαγµένα από συντηρητικά, παραµπένια, φθαλικά άλατα και άλλες αλλεργιογόνες ουσίες και που διατίθενται µέσα από τον φυσικό τους χώρο, το φαρµακείο. Τα φαρµακευτικά καλλυντικά κερδίζουν ολοένα περισσότερες καταναλώτριες διεθνώς και στην Ελλάδα γιατί έχουν πιο καθαρές, αθώες συνθέσεις και µεγαλύτερη αποτελεσµατικότητα σε πολύ προσιτές τιµές, δηλαδή επιτυγχάνουν το βέλτιστο value for money. Η τελευταία τριπλή άφιξη στο χώρο των φαρµακευτικών καλλυντικών και προϊόντων ατοµικής υγιεινής περιλαµβάνει τα διεθνή brands καλλυντικών προσώπου και σώµατος Nuxe και Bioderma και τα προϊόντα στοµατικής φροντίδας Gum, την εκπροσώπηση των οποίων ανέλαβε για την πατρίδα µας η ελληνική πολυεθνική φαρµακοβιοµηχανία Pharmathen.

να αποχωριστείτε το travelers kit, που θα γίνει το νέο beauty φετίχ των Ελληνίδων. Για τα πιο εξειδικευµένα αισθητικά προβλήµατα όλοι οι δρόµοι οδηγούν στο Τµήµα Αισθητικής ∆ερµατολογίας & Αντιγήρανσης του νοσοκοµείου ΜΗΤΕΡΑ «DoCare». Σε ένα χώρο εξαιρετικής αισθητικής, που παραπέµπει σε spa πολυτελούς ξενοδοχείου, προσφέρονται µη επεµβατικές θεραπείες, καθαρισµός, αποτρίχωση, high tech θεραπείες σώµατος σε ανταγωνιστικές τιµές και µε τo αδιαµφισβήτητο συγκριτικό πλεονέκτηµα της υποστήριξης από εξειδικευµένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και της ασφάλειας ενός οργανωµένου νοσοκοµειακού περιβάλλοντος. Για την αποτελεσµατικότητα των θεραπειών εγγυάται ο οµότιµος καθηγητής ∆ερµατολογίας & Αφροδισιολογίας του Πανεπιστηµίου Αθηνών και διευθυντής του ∆ερµατολογικού Τµήµατος του Οµίλου ΥΓΕΙΑ Ανδρέας Κατσάµπας.