ΙΔΡΥΤΗΣ † Ἀρχιμ. Χαράλαμπος Δ. Βασιλόπουλος
Μ
ΕΣΑ στὴν γενικὴ ἀπορρύθμιση καί, στὴν πραγματικότητα, ἀποσύνθεση τῆς κοινωνίας μας, ὅ,τι ἔχει σχέση μὲ τὴν πολιτιστική μας παράδοση (π.χ. Ὀρθόδοξη Πίστη, ἑλληνικὴ γλώσσα, μάθημα τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως κ.ἄ.) πολεμεῖται ἀσυστόλως. Τελευταῖα, ἀπὸ ἐκλεγμένο βουλευτὴ τοῦ Κοινοβουλίου μας διεκωμωδήθη ἡ ἱερωσύνη καὶ αὐτὸ τὸ μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, τὸ ἀπόλυτο κέντρο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς. Διωγμὸ ἀδυσώπητο ὑφίσταται καὶ ἡ ἀπὸ αἰώνων καθιερωμένη ἑορτὴ τῶν ἑλληνορθοδόξων Γραμμάτων, ἡ
ΕΤΗΣΙΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΑΙ: ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ: ΕΥΡΩ 50,00. ΚΥΠΡΟΥ: ΕΥΡΩ 90,00. ΕΥΡΩΠΗΣ: ΕΥΡΩ 90,00. ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΧΩΡΩΝ: ΕΥΡΩ 100,00. ΤΙΜΗ ΦΥΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΣ: ΕΥΡΩ 1,20
24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014 Ξένης, Ζωσιμᾶ, Βαβύλα, Φίλωνος, Νεοφύτου ἐγκλείστου
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ «ΠΡΟΣΤΑΤΑΙ» ΤΗΣ ΙΟΝΙΟΥ ἑορτὴ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν. Ἀλλ’ ἐνῶ ἡ 30ή Ἰανουαρίου, ὅπως δείχνουν τὰ πράγματα, παύει νὰ εἶναι ἑορτὴ τῆς Παιδείας μας, τὸ πρῶτο ἑλληνικὸ Πανεπιστήμιο, ἡ Ἰόνιος Ἀκαδημία, μὲ πρωτοβουλία τοῦ ἱδρυτοῦ της Φρειδερίκου-Δημητρίου Γκίλφορδ (βαπτισμένου Ὀρθοδόξου καὶ πιστοῦ στὴν ἐκκλησιαστική μας παράδοση) καθιέρωσε τὴν μνήμη τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν ὡς
ἑορτὴ τῆς ἑλλη- Τοῦ πρωτοπρ. π. Γεωργίου Δ. Μεταλληνοῦ καθιερώθηκε κατὰ τὰ μέσα τοῦ ια΄ αἰ. νορθοδόξου Παιδείας, οἱ δὲ Τρεῖς Ἱεράρχαι ἐπελέγησαν ἀπὸ τὸν ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Μαυρόποδα, Μητροπολίτη ἴδιο τὸν Γκίλφορδ ὡς «προστάται» τοῦ πρώτου Εὐχαΐτων, ἐπὶ αὐτοκράτορα Κωνσταντίνου τοῦ (1042-1055). Ὁ ἐκκλησιαστικὸς Ἀνωτάτου Παιδευτικοῦ Ἱδρύματος τῆς νεωτέρας Μονομάχου αὐτὸς ἄνδρας «ἀπέβλεπεν εἰς τὸ νὰ προτυπώση Ἑλλάδος. τοὺς Τρεῖς τούτους Μεγάλους Πατέρας καὶ
ΕΤΟΣ ΝΔ´ ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΥΛΛΟΥ 2007
ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ*
Ἡ γιορτὴ ὅμως, αὐτὴ δὲν περιορίσθηκε στὰ ἐκκλησιαστικὰ-λειτουργικὰ πλαίσια, ἀλλὰ συνδέθηκε μὲ τὰ ἑλληνοχριστιανικὰ γράμματα, τὴν ἑλληνοχριστιανικὴ παιδεία, ποὺ καθιέρωσε τοὺς Τρεῖς Ἱεράρχες ὡς προστάτες της. Σὲ σχετικὸ μελέτημά του ὁ Δημήτριος Μπαλάνος γράφει: «Κατ’ ἄγραφον νόμον, ἀπὸ αἰώνων ὑφιστάμενον, ἡ ἡμέρα αὕτη θεωρεῖται ὡς ἑορτὴ τῆς Παιδείας καὶ τῶν Γραμμάτων καθόλου, καὶ κατ’
ΤΙ ΑΠΑΝΤΟΥΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΡΩΣΙΚΗΝ ΙΕΡΑΡΧΙΑΝ ΟΙ ΣΕΒ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ, ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΥΣΗΣ *** Ἡ ἑορτὴ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν (30 Ἰανουαρίου)
Οἰκουμενικοὺς Διδασκάλους ὡς τοὺς κατ’ ἐξοχὴν ὑπερμάχους τοῦ Τριαδικοῦ Δόγματος»1.
Διὰ τὸ πρωτεῖον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, ἤτοι: Ἐὰν εἶναι πρωτεῖον τιμῆς ἢ ἐξουσίας
ἔθος ἀπὸ τοῦ 1842, ὑπὸ τῆς Πανεπιστημιακῆς Συγκλήτου (ἐννοεῖ: τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν) καθιερωθέν, τὸ Ἀνώτατον Ἐκπαιδευτικὸν Καθίδρυμα τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἑορτάζει τὴν ἡμέραν ταύτην ὡς ἰδίαν ἑορτήν...»2. Σκοπὸς τοῦ παρόντος μελετήματος εἶναι νὰ γίνει γνωστό, ὅτι στὴν ἐπίσημη καθιέρωση τῆς Ἑορτῆς τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν ὡς σχολικῆς ἑορτῆς στὸν ἱστορικὸ ἑλλαδικὸ χῶρο καὶ στὴν ἀναγνώρισή τους ὡς Προστατῶν Ἀνωτάτου ἑλληνοφώνου Ἐκπαιδευτικοῦ Καθιδρύματος προηγήθηκε τοῦ Ἐθνικοῦ Πανεπιστημίου τὸ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ 6ην ΣΕΛ.
Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ
Ὁ Σεβ. Πειραιῶς συγχαίρει τὴν Ρωσικὴν Ἱεραρχίαν, διότι αἱ θέσεις της ἐκφράζουν τὴν ἱστορικοκανονικὴν θεώρησιν τοῦ πολιτεύματος τῆς Ἐκκλησίας καὶ κατακεραυνώνουν τὴν κακοδοξίαν καὶ αἵρεσιν τοῦ ἐπικαιροποιημένου Ὠριγενισμοῦ καὶ «ὑποτακτικισμοῦ». Προβάλλει δὲ μίαν ἔνστασιν ὡς πρὸς τὰ πρεσβεῖα τιμῆς καὶ τὰ Ἱερὰ Δίπτυχα. Ὁ Σεβ. Ναυπάκτου ἀναλύει ὅτι τὸ πρωτεῖον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου εἶναι κατωχυρωμένον ὑπὸ Οἰκουμενικῶν Συνόδων καὶ εἰς οὐδεμίαν περίπτωσιν καταργεῖ τὸ συνοδικὸν πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Σεβ. Προύσης κ. Ἐλπιδοφόρος ἀναφέρει ὅτι ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης εἶναι πρῶτος δίχως ἴσον.
Τὴν Κυριακὴν 19ην Ἰανουαρίου ἡ Ἐκκλησία μας ἑώρτασε τὴν μνήμην τοῦ Ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ Ἐπισκόπου Ἐφέσου. Εἰς τὸν κατανυκτικὸν Ἱερὸν Ναὸν Ἁγίου Γεωργίου Διονύσου, μετὰ τὴν θείαν Λειτουργίαν, ἐτελέσθη μνημόσυνον ὑπὲρ ἀναπαύσεως τῆς ψυχῆς τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιμ. π. Μάρκου Μανώλη, ὁ ὁποῖος ἐπὶ 26 συνεχῆ ἔτη ἦτο ἐκεῖ ἐφημέριος. Τὰ πνευματικὰ παιδιὰ τοῦ μακαριστοῦ π. Μάρκου δοξάζοντα τὸν Πανάγαθον Τριαδικὸν Θεὸν ποὺ ἐχαρίτωσε τόσο πολὺ τὸν πρᾶον καὶ ταπεινὸν Γέροντα καὶ τὸν ἀνέδειξε διακριτικὸν ἐξομολόγον καὶ μαχητὴν ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, μὲ πολλὴν συγκίνησιν ἔψαλαν τὸ «αἰωνία ἡ μνήμη». Εἰς τὸν προαύλιον χῶρον τοῦ Ἱ. Ναοῦ ἔγινε τρισάγιον εἰς τὸν τάφον τοῦ π. Μάρκου καὶ μὲ βουρκωμένα μάτια, ἐμνήσθημεν τοὺς ἀγῶνας του διά τὴν ἀλήθειαν τῆς πίστεως, τὴν μέριμνάν του διά τούς πτωχούς, διά τοὺς φυλακισμένους, διά τοὺς ἀσθενεῖς εἰς τὰ νοσοκομεῖα, τὴν ἑκουσίαν ὑλικὴν πτωχείαν του καὶ ἔχομεν τὴν βεβαιότητα ὅτι ἦτο ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ ποὺ τὸν ἐσκέπαζε καὶ ἔκανε τὰ ἀκατόρθωτα κατορθωτά, τὰ ἀδύνατα δυνατά· μᾶς ἀγαποῦσε ὅλους μὲ καθαρή, ἀπερίγραπτη ἐν Χριστῷ ἀγάπη, συμπάσχων μὲ τὸν πόνον ὅλων μας. Εἴμεθα εὐγνώμονες πρὸς τὸν Κύριόν μας, διότι ἀναξίως ἐγνωρίσαμεν ἕνα τόσον χαρισματοῦχον πνευματικόν. Τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος π. Μάρκου αἰωνία ἡ μνήμη
ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΚΥΛΑΝ (ΕΚΚΛΗΣΙΟΜΑΧΟΙ) ΕΙΣ ΤΗΝ ΧΑΡΥΒΔΙΝ (ΑΘΕΟΙ – ΣΥΡΙΖΑ)
Τ
Ο ΕΙΔΑΜΕ κι αὐτό: Ἐκλλησιομάχοι ἐναντίον ἀθέων μὲ σκοπὸν τὴν ψηφοθηρίαν. Κυβερνητικοὶ Ἀξιωματοῦχοι ἐναντίον τοῦ Ἀρχηγοῦ τοῦ ΣΥΡΙΖΑ καὶ τοῦ κόμματός του. Ἡ Σκύλα ἐναντίον τῆς Χάρυβδης. Τὸ μικρότερον κακὸν ἐναντίον τοῦ μεγαλυτέρου. Διαμάχη μὲ ὀξυτάτους χαρακτηρισμοὺς διὰ τὴν ἀθεΐαν τοῦ Ἀρχηγοῦ τοῦ ΣΥΡΙΖΑ καὶ τὴν ὑποκριτικήν του στάσιν ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Αἱ θέσεις τοῦ ΣΥΡΙΖΑ ὁμολογουμένως εἶναι προκλητικαὶ καὶ ἀπαράδεκτοι. Διετυπώθησαν ὑπὸ τοῦ ὑπευθύνου διὰ θέματα Παιδείας, Ἀθλητισμοῦ καὶ Θρησκευμάτων τοῦ ΣΥΡΙΖΑ. Εἰς μίαν Χώραν, κατ᾽ ἐξοχὴν Ὀρθόδοξον, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία θὰ γίνη ἰσότιμος μὲ τὰς ἄλλας θρησκείας εἰς τὸ ὄνομα τῆς πολυφυλετικῆς Ἑλλάδος. Βεβαίως ὅσο πλησιάζομεν πρὸς τὰς ἐκλογάς, αἱ θέσεις αὐταὶ ἐξαφανίζονται ἀπὸ τὸ προσκήνιον. Διότι προέχει ἡ ψηφοθηρία. Δὲν γνωρίζομεν ἐὰν αἱ θέσεις αὐταὶ ἀνατραποῦν, ἐὰν ὁ ΣΥΡΙΖΑ ἔλθη εἰς τὴν ἐξουσίαν. Διότι ὁ ΣΥΡΙΖΑ ἐκκίνησεν ἐπαναστατικὰ καὶ σημειώνει ἐντυπωσιακὴν «Δεξιὰν» στροφήν. Δὲν ἀποκλείεται «στροφὴν» καὶ εἰς τὰ ἐκκλησιαστικά, ἀλλὰ μετεκλογικῶς. Ὁ ΣΥΡΙΖΑ ἔχει κάνει «στροφὴν» εἰς τὰ πάντα πλὴν τῶν ἐκκλησιαστικῶν ζητημάτων. Ἀπὸ τὴν ἄλλην ἔχομεν τοὺς κυβερνητικοὺς ἐκκλησιομάχους. Ζητοῦν πιστοποιητικὰ θρησκευτικῆς Ὀρθοδόξου ταυτότητος ἀπὸ τὸν ἄθεον κ. Τσίπραν. Ἀλλὰ ποία ἡ ἰδική των ταυτότης; Τοὺς εἴδατε εἰς Κυριακάτικας Θείας Λειτουργίας; Αἱ ἀποφάσεις των εἶναι προκλητικαὶ ἐναντίον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας: 1ον) Μᾶς «ἐγλύτωσαν» τὸ μάθημα τῶν θρησκευτικῶν, πρὸς τὸ παρόν, ἀλλὰ ἐπέβαλον τόσο μεγάλας ἀπαλλαγάς ἀπὸ τὸ μάθημα διὰ τοὺς Ὀρθοδόξους μαθητάς, ποὺ οὐσιαστικῶς τὸ καταργοῦν. 2ον) Ὁ Γενικὸς Γραμματεὺς τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς ΝΔ ἐτάχθη δημοσίως ὑπὲρ τῆς νομιμοποιήσεως τῆς ὁμοφυλοφιλίας. 3ον) Διατηρεῖται ἡ ἀπόφασις ἡ ὁποία ἀντιμετωπίζει τοὺς κληρικοὺς ὡς ἁπλοῦς ὑπαλλήλους καὶ ἀπαγορεύει τὰς χειροτονίας νέων κληρικῶν. Διά τὴν χειροτονίαν των θέτει καθαρῶς δημοσιοϋπαλληλικὰ κριτήρια. 4ον) Φορολογεῖ τὴν Ἐκκλησίαν διὰ τὴν περιουσίαν της ὡς Πολυεθνικὴν ἑταιρείαν μὲ ὑπερκέρδη 5ον) Ἀπειλεῖ διαρκῶς μὲ διακοπὴν τῆς μισθοδοσίας τῶν Κληρικῶν 6ον) Ἐμείωσε τὰς ἐκπτώσεις εἰς τὴν φορολογίαν ἐκείνων οἱ ὁποῖοι κάμνουν δωρεάς πρὸς τὴν Ἐκκλησίαν. 7ον) Δὲν ἀκούει τὰς διαμαρτυρίας τοῦ Ἁγίου Ὄρους διὰ τὴν ὑπερφορολόγησιν τῆς ἀκινήτου περιουσίας τῶν Ἱερῶν Μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἡ ὁποία εὑρίσκεται ἐκτός τῆς Ἀθωνικῆς Πολιτείας κλπ. Βεβαίως τὸ κυβερνητικὸν μπλὸκ ἐξουσίας εἶναι τὸ μικρότερον κακὸν ἀπὸ τὸν ΣΥΡΙΖΑ, τὸν ὁποῖον, ὅμως, δὲν ἔχομεν γνωρίσει ὡς κυβέρνησιν. Ἡμεῖς ὅμως ὡς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ διακρινόμεθα ἀπὸ τὸ ἐλεύθερον Πατριωτικὸν καὶ Χριστιανικὸν φρόνημα. Δὲν ἀνήκομεν εἰς πολιτικάς παρατάξεις καὶ ἰδιαιτέρως εἰς ἐκείνας αἱ ὁποῖαι ψηφοθηροῦν, ἐκμεταλλευόμεναι καὶ τὴν Ὀρθόδοξον Πίστιν. Ἡμεῖς εἴμεθα «ὀπαδοὶ» τῆς Μεγάλης Παρατάξεως τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἂς τὸ γνωρίζουν αὐτὸ καλῶς οἱ πολιτικοὶ ἐκπρόσωποι τῆς Σκύλας (Ἐκκλησιομάχοι) καὶ τῆς Χάρυβδης (Ἄθεοι) καθὼς καὶ ἡ «δεσποτοκρατία» ἐκείνη ἡ ὁποία «ποτίζει τὰ παιγνίδια» τῶν πολιτικῶν αὐτῶν. Δὲν θὰ χαθῆ ἡ Πατρὶς καὶ ἡ Ἐκκλησία, ἐὰν ψηφισθοῦν καὶ ἄλλαι παρατάξεις μὲ πατριωτικώτερον ἐθνικόν, κοινωνικὸν καὶ Ὀρθόδοξον φρόνημα. Γ.Ζ.
Ὑπὸ φοιτητῶν τῆς Θεολογικῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
ΑΥΣΤΗΡΑ ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΕΒ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ ΔΙΑ ΤΑΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΑΣ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΚΑΣ ΕΚΤΡΟΠΑΣ ΤΟΥ
Βλέπε εἰς τὴν 8ην σελ.
Οὐσιαστικῶς ὁ Σεβ. Προύσης κ. Ἐλπιδοφόρος ὡς σχολιάζεται ὑπὸ θεολόγων εἰς τὴν προσπάθειάν του νὰ ἐνισχύση τὴν θέσιν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἔναντι τοῦ «Ρωσικοῦ ἐπεκτατισμοῦ» φαίνεται νὰ διολισθαίνη εἰς μίαν ἑρμηνείαν εἰς βάρος τοῦ θεσμοῦ τῆς συνοδικότητος καὶ νὰ μεταποιῆ τὸ πρωτεῖον εἰς ἕνα σχεδὸν ὑποκατάστατον τοῦ Παπικοῦ ἀντιστοίχου. «Ἐτάραξε» κυριολεκτικῶς τὰ «νερὰ» ἡ ἀπόφασις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας, συμφώνως πρός τὴν ὁποίαν, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος εἶναι πρῶτος ὡς πρὸς τὰ πρεσβεῖα τιμῆς εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, ὡς αὐτὸ διευκρινίζεται εἰς τὰ Δίπτυχα τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ θέσις αὐτὴ τῆς Ρωσικῆς Ἱεραρχίας προκαλεῖ ἀντιδράσεις μεταξὺ Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτῶν, τόσον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὅσον καὶ τοῦ Φαναρίου ὡς καὶ Ἑλλήνων Θεολόγων. Διά παράδειγμα ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Πειραιῶς κ. Σεραφεὶμ εἰς ἐπιστολὴν (ὑπὸ ἡμερομηνίαν 9ην Ἰανουαρίου) τὴν ὁποίαν ἀπέστειλεν πρὸς τὸν Πατριάρχην Ρωσίας κ. Κύριλλον συγχαίρει τὴν ἀπόφασιν τῆς Ρωσικῆς Ἱεραρχίας, διότι αἱ θέσεις τὰς ὁποίας διατυπώνει:
«Ἐκφράζουν ἀπολύτως τήν ἱστορικοκανονικήν θεώρησιν τοῦ πολι-
ΣΗΜΕΡΟΝ ΕΙΣ ΤΟΝ «Ο.Τ.»
G Σεβ. Κονίτσης: Νὰ προσέχουμε τοὺς προδότες. Σελ. 8 G Ἐπιστολὴ συμπαραστάσεως ὑπὸ ὀρθοδόξων πολιτῶν τῆς Θεσσαλονίκης εἰς τὸν Σεβ. Πειραιῶς κ. Σεραφείμ. Σελ. 8 G Οὐδεὶς ὁμιλεῖ διὰ τὴν ἀνέγερσιν τοῦ ἰσλαμικοῦ τεμένους. Αἶσχος! Τοῦ Σεβ. Καλαβρύτων κ. Ἀμβροσίου. Σελ. 8 G Ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικὸς ἔσωσεν ἀπὸ τὸν ἀφανισμὸν τὴν πίστιν καὶ τὴν φυλήν μας. Σελ. 4 G Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι. Τοῦ Δημητρίου Γ. Μπράνη. Σελ. 5 G Σεβ. Ναυπάκτου: Τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον ἔχει ὡς στόχον τὴν διαφύλαξιν τῆς συνοδικότητος καὶ τὴν ἑνότητα ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Σελ. 6 G Ὁλόκληρος ἡ ἐπιστολὴ τοῦ Σεβ. Πειραιῶς κ. Σεραφεὶμ πρὸς τὸν Πατριάρχην Ρωσίας διὰ τὸ πρωτεῖον τιμῆς τοῦ Οἰκ. Πατριάρχου. Σελ. 7
τεύματος τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας καί κατακεραυνώνουν τήν κακοδοξίαν καί αἵρεσιν τοῦ ἐπικαιροποιημένου Ὠριγενισμοῦ καί «ὑποτακτικισμοῦ» πού ὄζουν Μοναρχιανισμό καί πού εἰσάγουν διαβάθμισι τῶν Τριαδικῶν Προσώπων, ἀσυνείδητον ἐνδεχομένως ἀπομείωσι τοῦ ὁμοουσίου Αὐτῶν καί στρέβλωσι τῶν θείων ἰδιωμάτων, διά νά ἱκανοποιηθῇ τό κοσμοείδωλον μιᾶς δῆθεν παγκοσμίου «ἱεροκρατικῆς ἐξου-
Η
ΑΝΙΕΡΟΙ ΣΥΝΑΛΛΑΓΑΙ
Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση
ΕΠΟΧΗ μας εἶναι δύσκολη. Ὑπάρχει σύγχυση φρενῶν καὶ δολιότητα πράξεων. Ἔχουν καταπέσει πιὰ οἱ ἠθικοὶ φραγμοὶ καὶ ὅλα ἐπιτρέπονται χάριν τοῦ οἰκονομικοῦ ὀφέλους. Ἄρχοντες καὶ ἀρχόμενοι ἔχουν τὸ ἴδιο σκεπτικό. Ἐὰν πρόκειται νὰ ἔχουμε εἰσροὴ χρημάτων στὸν τόπο μας, στὴν ἐπιχείρησή μας καὶ στὸ σπίτι μας, θυσιάζουμε τὰ πάντα. Αὐτὸ ποὺ μᾶς ἐνδιαφέρει εἶναι τὸ χρῆμα, ἀπ᾽ ὅπου καὶ ἂν προέρχεται. Δυστυχῶς, στὸν πειρασμὸ αὐτὸ ἔχουν πέσει καὶ πολλοὶ Μητροπολίτες καὶ κληρικοὶ τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀλλὰ καὶ Ἱερὲς Μονές, οἱ ὁποῖες ὑποτίθεται ὅτι εἶναι ὑπεράνω χρημάτων καὶ ἔχουν ὡς κύρια ἀποστολή τους τὰ πνευματικὰ κατορθώματα καὶ τὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Πρέπει κάποια στιγμὴ νὰ ἀφυπνιστοῦμε πνευματικὰ καὶ νὰ βλέπουμε μὲ ἐπιφύλαξη τοὺς πλούσιους ἀνθρώπους, τοὺς διάφορους ὀργανισμοὺς ἀλλὰ καὶ τὰ κράτη, ποὺ προθυμοποιοῦνται νὰ μᾶς βοηθήσουν μὲ ἐντυπωσιακὰ ποσά. Νὰ βλέπουμε, νὰ πληροφορούμαστε καὶ νὰ διερωτώμαστε, γιατὶ μᾶς προσφέρουν; Σὲ τί ἀποβλέπουν; Τί θέλουν ὡς ἀνταλλάγματα; Γιατὶ ἕνας μασῶνος θέλει νὰ μᾶς βοηθήσει; Γιατὶ ἕνας ἑτερόδοξος προσφέρει σὲ κάποια Μητρόπολη; Τόσο μεγάλη ἀγάπη; Μήπως περιμένουν ἄλλα ὀφέλη; Μήπως μὲ τὶς προσφορὲς ἐξασφαλίζουν μελλοντικές μας ὑποχωρήσεις σὲ θέματα πίστεως, παραδόσεως; Ἀλήθεια, μπορεῖ σήμερα τὸ ἀναστηλωμένο καὶ ἀνακαινισμένο Ἅγιον Ὄρος νὰ ἀρνηθεῖ κάτι στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση; Τόσα ἑκατομμύρια ἔχουν δοθεῖ γιὰ τὴ διάσωσή του καὶ πῶς μποροῦν οἱ ἁγιορεῖτες νὰ μὴ συμφωνήσουν μὲ τὶς ὅποιες ἀποφάσεις της; Ἡ ἐπίσημη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος μπορεῖ νὰ ἀρνηθεῖ κάτι στοὺς ποικίλους χορηγούς της; Ἀφοῦ χωρὶς πολλὴ σκέψη δέχεται ὅ,τι τῆς προσφέρουν, εἶναι φυσικὸ καὶ νὰ προσφέρει ὅ,τι τῆς ζητοῦν. Ἡ ἀνίερη συναλλαγὴ γιὰ τοὺς ὑπεύθυνους τῆς Ἐκκλησίας δὲν θεωρεῖται ἁμαρτία. Ἀντίθετα, θεωρεῖται εὐκαιρία, γιὰ νὰ πετύχουν αὐτὰ ποὺ διαφορετικὰ δὲν θὰ μποροῦσαν νὰ πετύχουν. Παίρνουν ὑλικὰ καὶ χάνουν πνευματικά, καθὼς ὑποχωροῦν καὶ σὲ θέματα πίστεως καὶ παραδόσεως. Ἔχει χαθεῖ πιὰ τὸ ὀρθόδοξο κριτήριο καὶ ἡ εὐαισθησία περὶ τὴν ἠθική. Γιὰ πολλοὺς ἀξιωματούχους τῆς Ἐκκλησίας ἰσχύει τὸ «ὁ σκοπὸς ἁγιάζει τὰ μέσα». Θὰ συμπλήρωνα καὶ τὶς προσφορὲς τῶν διαφόρων ἀντιχρίστων. Αὐτὸ σημαίνει πνευματικὴ πτώση. Καὶ ἂν ἕνας Ἀρχιεπίσκοπος, γιὰ παράδειγμα, δέχεται προσφορὲς ἀπὸ ἀντίχριστους, τί νὰ ποῦμε στὸ λαό; Μὲ ποιὸ σθένος θὰ τὸν ἐνημερώσουμε ὅτι μόνο οἱ καθαρὲς προσφορὲς πρέπει νὰ γίνονται δεκτές, προκειμένου νὰ ματαιώνονται τὰ σχέδια εἰς βάρος τῆς Ὀρθοδοξίας, ποὺ ἐπιμελῶς καταστρώνουν οἱ διάφοροι ἑτερόδοξοι καὶ ἀλλόθρησκοι;
Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ Μ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ* (1ον)
Τοῦ πρωτοπρεσβ. π. Θεοδώρου Ζήση
1. Ἀντικωνσταντίνεια καί ἀντιβυζαντινὴ ἡ Δύση! Τὸ σκεπτικὸ τοῦ τίτλου τῆς εἰσηγήσεως θέλει νὰ θεμελιώσει τὴν ἄποψη ὅτι, μολονότι ὁ Ἑλληνισμὸς μεγαλύνθηκε καὶ ἐνισχύθηκε ἀπὸ τὸ ἔργο τοῦ Μ. Κωνσταντίνου καὶ ἀποτέλεσε βασικὸ δομικὸ στοιχεῖο τῆς νέας χριστιανικῆς αὐτοκρατορίας ποὺ ἐδημιούργησε μὲ κέντρο τὴν Νέα Ρώμη, τὴν Κωνσταντινού-
σίας» κατ’ ἀντιστοιχίαν πρός τήν «μοναρχίαν καί πρωτεῖον ἐξουσίας» τοῦ Θεοῦ καί Πατρός. Εἶναι κατεγνωσμένη ἡ τοιαύτη κακοδοξία καί αἵρεσις τοῦ Ὠριγένους καταδικασθέντος ὑπό τῆς Ἁγίας Ε΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί διά τάς ὡς εἴρηται τραγικάς αὐτοῦ θέσεις, διά τῶν ὁποίων «ὁ Λόγος εἶναι δεύτερος Θεός» (Εἰς Ἰωάννην τόμ. 5, 39), «αὐτός δέ καί ὁ Πατήρ εἶναι δύο Θεοί, δύναμις μία» (Διαλ. πρός Ἡρακλεῖδα Β.Ε.Π ΙΣΤ 367), δέν δύναται
πολη ἐπὶ ἑλληνικοῦ χώρου καὶ γεωγραφικὰ καὶ πολιτιστικά, ἐν τούτοις στὴν νεώτερη ἱστορία του, ὡς Νέος Ἑλληνισμὸς μετὰ τὸ 1821, σταδιακὰ ἀποποιεῖται τὴν κληρονομιὰ τοῦ Μ. Κωνσταντίνου καὶ ἐνσωματώνεται πλήρως στὸν δυτικὸ εὐρωπαϊκὸ πολιτισμό. Ὁ τελευταῖος ὀφείλει ἐπίσης πολλὰ στὴν ἑλληνικὴ καὶ χριστιανικὴ αὐτοκρατορία τῆς Νέας Ρώμης, ἰδιαίτερα τὴν ἱστορικὰ χριστιανική του ταυτότητα, συνδεδεμένη μὲ τὴν συνακόλουθη ἑλληνι-
κότητα, ἐπεδίωξε ὅμως συνειδητὰ καὶ ἀνταγωνιστικὰ ἀπὸ τὸν 9ο αἰώνα μὲ τὴν δυναμικὴ ἐμφάνιση τῶν Φράγκων - Γερμανῶν νὰ ὑποκαταστήσει τὴν ἑλληνικὴ αὐτοκρατορία τῆς Ρωμανίας, μὲ τὴν βοήθεια καὶ τοῦ Παπισμοῦ, κατὰ τοὺς νεωτέρους δὲ χρόνους μὲ τὴν Ἀναγέννηση καὶ ἰδιαίτερα τὸν Διαφωτισμὸ τοῦ 18ου αἰῶνος καὶ τὴν Γαλλικὴ Ἐπανάσταση νὰ ἀποκοπεῖ τελείως ἀπὸ τὶς χριστιανικές του ρίζες, νὰ ἀποχριστιανίσει τελείως τὴν Εὐρώπη, πρᾶγμα ποὺ ἐν πολλοῖς ἔχει ἤδη ἐπιτευχθῆ. Ἡ ἀνταγωνιστικότητα καὶ ἀντιπαλότητα τῶν Φράγκων καὶ τοῦ πάπα ἐμφανέστατα καὶ ἀναμφισβήτητα ἀποδείχθηκαν κατὰ τὴν πρώτη ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως τὸ 1204 ἀπὸ τοὺς σταυροφόρους καὶ τὴν ἐπακολουθήσασα κατάτμηση τῆς αὐτοκρατορίας σὲ φραγκικὰ κρατίδια, ἐξ αἰτίας τῆς
νά συγκριθῆ πρός τόν Πατέρα διότι εἶναι μέν εἰκών ἀλλ΄ εἰκών τῆς ἀγαθότητος τοῦ Πατρός καί οὐχί αὐτοαγαθόν (Περί Ἀρχῶν 1,2 καί 13) καί δέν εἶναι φυσικόν καί ἀναγκαῖον γέννημα τοῦ Πατρός ἀλλά προϊόν τῆς θελήσεως αὐτοῦ (Περί ἀρχῶν 4,4,1)...».
Ὁ Σεβ. Πειραιῶς κ. Σεραφεὶμ, ἀφοῦ ἀναλύει πῶς ἐξελίχθη ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων τὸ Συνοδικὸν Πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας μας, τὸ ὁποῖον ἔχει ὡς ἀποστολὴν τὴν ἑνότητα τῆς Πίστεως, ὑποβάλλει μίαν ἔνστασιν ἐπὶ τῆς ἀποφάσεως τῆς Ρωσικῆς Ἱεραρχίας. Μὲ τὴν ἔνστασίν του διαφωνεῖ μὲ τὴν ἀπόφασιν, κατά τὴν ὁποίαν τὸ Πρωτεῖον καθορίζεται συμφώνως πρός τὴν παράδοσιν τῶν Ἱερῶν Διπτύχων. Ὁ Σεβασμιώτατος Πειραιῶς ἐξηγεῖ μὲ ἐπιχειρήματα, στηριζόμενα εἰς τοὺς Ἱεροὺς Κανόνας, ὡς οὗτοι καθωρίσθησαν ὑπὸ Οἰκουμενικῶν Συνόδων ὅτι: «τὸ Πρωτεῖον τιμῆς τῶν πέντε πρεσβυγενῶν θρόΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ 7ην ΣΕΛ.
Τὸν Μάϊον ἡ συνάντησις Πάπα - Οἰκ. Πατριάρχου εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα
Ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος εἶχεν ἀνακοινώσει ὅτι θὰ συναντηθῆ, μὲ πρωτοβουλίαν του, μὲ τὸν Πάπαν κ. Φραγκίσκον εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα, διότι ἐφέτος συνεπληρώθησαν πεντήκοντα ἔτη ἀπὸ τὴν ἄρσιν τῶν ἀναθεμάτων μεταξὺ Ὀρθοδόξων καὶ Παπικῶν. Τὸ Βατικανὸν ἀνεκοίνωσεν ὅτι ἡ συνάντησις αὐτὴ θὰ γίνη μὲ πρωτοβουλίαν τοῦ Πάπα ἀπὸ τὴν 24ην ἕως τὴν 26ην Μαΐου, κατὰ τὴν ἐπίσκεψίν του εἰς τοὺς Ἁγίους Τόπους καὶ τὰς χώρας: Ἰορδανία, Παλαιστίνη καὶ Ἰσραήλ. Ἡ συνάντησις μὲ τὸν Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην θὰ γίνη, διά νὰ τιμήσουν τὴν ἄρσιν τῶν ἀναθεμάτων πρὸ πεντηκονταετίας ὑπὸ τοῦ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ 8ην ΣΕΛ.
ὁποίας, ἐξασθενημένη πλέον, ἐπέζησε μὲν γιὰ δύο ἀκόμη αἰῶνες, χωρὶς ὅμως τὴν παλαιά της δύναμη καὶ αἴγλη, ἀνίκανη νὰ ἀποφύγει καὶ τὴν δεύτερη καὶ ὁριστική της ἅλωση ἀπὸ τοὺς Τούρκους τὸ 1453. Στὶς ἡμέρες μας ἡ ἀντικωνσταντίνεια καὶ ἀντιβυζαντινὴ στάση τῆς Εὐρώπης, ποὺ ἀκυρώνει τὴν χριστιανικὴ οἰκουμένη τοῦ Μ. Κωνσταντίνου, ἀποδείχθηκε περίτρανα, ὅταν στὴν Νίκαια τῆς Γαλλίας ἡ σύνοδος τῶν 15 τότε Εὐρωπαίων ἡγετῶν τὸ ἔτος 2000, στὴ Χάρτα γιὰ τὰ ἀνθρώπινα δικαιώματα, διέγραψε τὴν ἀναφορὰ ποὺ ὑπῆρχε στὸ κείμενο γιὰ τὴν χριστιανικὴ κληρονομιὰ τῆς Εὐρώπης. Ἀντέδρασαν τότε πολλοὶ Εὐρωπαῖοι ἡγέτες, τὸ Εὐρωπαϊκὸ Συμβούλιο πάντως τῶν 15 ἐπίσημα κατήργησε τὴν χριστιανικὴ Εὐρώπη καὶ ἐνεθάρρυνε ἔτσι θεσμικὰ τὴν πολεμικὴ ἐναντίον τῶν χριστιανικῶν συμβόλων, τῶν χριστιανικῶν ἑορ-
Τὴν 25ην Ἰανουαρίου ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τήν μνήμην τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου. Ἀνωτέρω εἰκών ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Ἀναπαυσᾶ Μετεώρων.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΠΙΣΤΕΩ Σ ΚΑΙ ΖΩΗΣ
«ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΜΕΓΙΣΤΩΝ Η ΜΑΧΗ»
Τοῦ κ. Μιχαὴλ Ε. Μιχαηλίδη, Θεολόγου
Μπροστά στόν κίνδυνο τοῦ ἐχθροῦ, οἱ ἄνθρωποι γιά πάντα ἀντιστέκονται καί δίνουν τή μάχη. Δέ μένουν ἀδρανεῖς καί ἀμέριμνοι. Ὁ ἀρχαῖος ποιητής μᾶς παραδίδει τό σύνθημα τοῦ ξεσηκωμοῦ γιά τήν Πατρίδα, ὅταν φωνάζει: «Ἴτε παῖδες Ἑλλήνων… Νῦν ὑπέρ πάντων ἀγών»! Δέν ἀποκλείεται ὁ μέγας θεολόγος καί ποιητής Ἅγιος Γρηγόριος Ναζιανζηνός, ὡς ἄριστος σπουδαστής τῶν ἀρχαίων Ἀθηνῶν, νά τό εἶχε μελετήσει καί γνωρίσει, γιά νά γράψει τό πιό πάνω δικό του σύνθημα: «ὑπέρ τῶν μεγίστων ἡ μάχη», πού ἀπευθύνεται στούς χριστιανούς. Τώρα, σάν νά λέει, πού γίναμε χριστιανοί, βρήκαμε τό Σωτῆρα Χριστό καί σωθήκαμε. Ἀλλά θά ᾽χουμε στήν πορεία τῆς ζωῆς μας, ὁρατούς καί ἀόρατους ἐχθρούς καί θά πρέπει νά δώσουμε μάχες πνευματικές. Αὐτό ἀκριβῶς τονίζει καί ὁ θεῖος Παῦλος: "Οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρός αἷμα καί σάρκα, ἀλλά πρός τάς ἀρχάς, πρός τάς ἐξουσίας, πρός τούς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου...» (Ἐφ. ΣΤ΄ 12). Ἡ διεξαγωγή τῆς δικῆς μας μάχης γίνεται γιά τήν ὑπεράσπιση τῶν «μεγίστων». Καί ποιά εἶναι τά «μέγιστα»; Ἀσφαλῶς, ἡ ὁμολογία καί ἀπολογία τῆς Χριστιανικῆς μας Πίστης. Ἡ εὐσέβεια, ἡ λατρεία καί οἱ ἐντολές τοῦ Θεοῦ. Μή ξεχνᾶς ὅτι, «στρατιώτης εἶ Χριστοῦ», λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, καί «εὐχή, τό ὅπλον ἡμῶν τό ἀκαταγώνιστον». Ἡ προσευχή εἶναι τό ἀσυναγώνιστό μας ὅπλο. Ἀπευθυνόμενος ἰδιαίτερα πρός τούς νέους, ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ
Θεολόγος, δίνει θαυμάσιες συμβουλές, χρήσιμες γιά ὅλους: «Νέος εἶ; Στῆθι κατά τῶν παθῶν». Εἶσαι νέος; Κάνε ἀντίσταση ἐνάντια στά πάθη σου. Καί συνεχίζει: «Πᾶσαν ἁγνίσωμεν αἴσθησιν... Μηδέν εἴδωλον πορνικόν ἐν ἡμῖν αὐτοῖς φέρωμεν ἐκ φιλοπόνου θέας καί περιέργου». Νά καθαρίσουμε καί ἐξαγνίσουμε τίς αἰσθήσεις μας. Νά μή βλέπουμε μέ περιέργεια πορνικές καί σεξουαλικές εἰκόνες... «Φωτισθῶμεν ἀκοήν, φωτισθῶμεν γλῶσσαν. Καθαρθῶμεν ἁφήν, γεῦσιν, λάρυγγα»... Πόσο σοφές σκέψεις καί συμβουλές! Λές καί ζοῦσε στίς μέρες μας μέ τίς τηλεοράσεις καί τά διαδίκτυα καί τά βίντεο!… μέ τίς χυδαῖες καί ἄθλιες διαφημίσεις καί εἰκόνες καί ἀνωμαλίες καί διαστροφές, ἀπ᾽ τίς ὁποῖες, δυστυχῶς, δέ μποροῦν νά ξεφύγουν οὔτε τά παιδιά! Σάν ἔμπειρος πολεμάρχης ὁ θεῖος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, καί γνώστης τῶν τεχνασμάτων τοῦ Διαβόλου, δίνει θάρρος στόν ἀγωνιστή καί μαχητή τοῦ ἀοράτου ἐχθροῦ, καί τοῦ λέγει: «Φοβεῖταί σε μετά τοῦ ὅπλου μαχόμενον». Ὁ Διάβολος ὅσο σέ βλέπει ἑτοιμοπόλεμο καί μέ τ᾽ ὅπλο στό χέρι –τό ὅπλο τό πνευματικό– ἐκεῖνος φοβεῖται καί τρέμει. Κάποτε, βαδίζοντας ὁ Κύριος πρός τήν Ἱερουσαλήμ, κάποιος τοῦ ἔθεσε τό ἐρώτημα: «Εἰ ὀλίγοι οἱ σωζόμενοι;». Ὁ Κύριος ὅμως, ἀντί νά ἱκανοποιήσει τήν περιέργειά του, ἀπάντησε: «Ἀγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διά τῆς στενῆς πύλης» (Λουκ. ΙΓ΄ 23-24). Ἡ πνευματική ζωή εἶναι ἀγώνας καί μάχη.
τῶν, τῆς Κυριακῆς ἀργίας, τῆς ἀναγραφῆς τοῦ θρησκεύματος στὶς ταυτότητες, τοῦ χριστιανικοῦ γάμου, τοῦ χριστιανικοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν, τῆς προστασίας τῶν κληρονομημένων πολιτιστικῶν θεσμῶν καὶ παραδόσεων. Εἶναι προκλητικὴ γιὰ τὶς χριστιανικὲς συνειδήσεις ἡ αἰτιολογία τοῦ τότε Γάλλου σοσιαλιστῆ πρωθυπουργοῦ Λιονὲλ Ζοσπέν, ὁ ὁποῖος μὲ παρέμβαση στὸν πρόεδρο τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἐπιτροπῆς Ρομάνο Πρόντι ζήτησε νὰ ἀπαλειφθεῖ ἡ θρησκεία ἀπὸ τὴ Χάρτα. Εἶπε: «Ἡ Γαλλία εἶναι μία ἄθρησκη Δημοκρατία, καὶ ἑπομένως ἡ ἀναφορὰ στὴν θρησκευτικὴ κληρονομιὰ τῶν Εὐρωπαίων εἶναι γι᾽ αὐτὴν ἀπαράδεκτη». Ὅλοι ἐνθυμούμεθα τὴν μεγαλειώδη ἀντίδραση τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ γιὰ τὴν κατάργηση τοῦ «Χριστιανὸς Ὀρθόδοξος» στὶς ταυτότητες ὑπὸ τὴν ἡγεσία τοῦ ἀρχιεπισκόπου Χριστο-
δούλου, ὁ ὁποῖος ἀναφερόμενος στὶς ἀποφάσεις τῆς Νίκαιας εἶπε: «Κανένας Εὐρωπαῖος Χριστιανὸς δὲν διαφωνεῖ μὲ τὸν σεβασμὸ καὶ τὴν τήρηση τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων. Ἀντιθέτως χαίρεται, ὅταν αὐτὰ προωθοῦνται, καὶ μάλιστα ὄχι μόνον θεσμικῶς καὶ νομοθετικῶς ἀλλὰ καὶ οὐσιαστικῶς. Ὅμως αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι, διὰ νὰ προωθηθοῦν, πρέπει νὰ δεχθεῖ τὴν κατάργηση τῆς παραδόσεώς του». 2. Ἡ Ἑλλάδα φυσικὴ κληρονόμος τοῦ Βυζαντίου ἀποποιεῖται τὴν κληρονομιά Ὁ ὁμιλῶν κληθεὶς ἀπὸ τὴν «Πανελλήνια Ὀρθόδοξη Ἕνωση» τὸν Ἰανουάριο τοῦ 2001 νὰ ὁμιλήσω στὴν αἴθουσα τῆς Ἀρχαιολογικῆς Ἑταιρείας σχετικὰ μὲ τὰ ἀποφασισθέντα στὴ Νίκαια τῆς Γαλλίας, παρόντος τοῦ ἀρχιεπισκόπου κυροῦ Χριστοδούλου, ἀνέπτυξα τὸ θέμα ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ 2αν ΣΕΛ.