ปที่ 26 ฉบับที่ 2 ประจําเดือน กุมภาพันธ 2561
วันที่ 13 มกราคม 2561 พลเอก อนันตพร กาญจนรัตน รัฐมนตรี วาการกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมัน่ คง ของมนุษย และ บริษัท ปตท.จํากัด (มหาชน) ไดมาตรวจเยีย่ มชุมชนและรับฟงสรุปการดําเนิน งาน ภายใตโครงการความรวมมือระหวางมูลนิธิ โครงการหลวง และ บริษทั ปตท. จํากัด (มหาชน) ณ หมูบานขุนยะ ปากลวย ตําบลบานหลวง อําเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม ตรวจเยี่ยม ศูนยการเรียนรูช มุ ชนและแลกเปลีย่ นการเรียนรู ดานการพัฒนาชุมชน งานพัฒนาเกษตรกรชาวเขา และเยี่ยมชมโรงแปรรูปและการจัดการผลผลิต
1
ที่บริหารจัดการชุมชนหมูบานหนองหลม ตําบลบานหลวง อําเภอจอมทอง จังหวัด เชียงใหม พรอมรับรับฟงบรรยายและแลก เปลี่ยนความรูกับผูนําชุมชน
ขาวทั่วไป NEWS UPDATE
วันที่ 11 มกราคม 2561 มูลนิธโิ ครงการหลวง ไดรบั มอบรางวัล “Best Innovation 2018” จาก มร.จอหน คริสตี้ ประธานกรรมการบริหาร เทสโก โลตัสเนือ่ งดวย มูลนิธิโครงการหลวงไดดําเนินงานภายใตการเปนผูประกอบการที่คิด พัฒนานวัตกรรมเพือ่ ตอบโจทยความตองการของผูบ ริโภคยุคใหมในงาน การประชุมคูค า ประจําปของเทสโกโลตัส ณ ศูนยประชุมแหงชาติสริ กิ ติ ิ์ กรุงเทพมหานคร
วันที่ 18-23 มกราคม 2561 มูลนิธโิ ครงการหลวง รวมกับศูนยการคาเซ็นทรัลพลาซา จ.ระยอง จัดงาน Royal Project Strawberry Festival 2018 @ CentralPlaza Rayong ภายใตชื่อกิจกรรมวา “จากยอดดอยสูชายฝงทะเล” โดยไฮไลท ของการจัดงานครั้งนี้ คือการนํา “สตรอวเบอรรีพันธุพระราชทาน 80” มาจําหนายในงาน นอกจากนี้ยังมี ผลิตภัณฑอื่น ๆ อีกมากมาย ไดแก ผัก ผลไม สินคาแปรรูป ไมกระถาง ดอกไมแหง ณ ลานกิจกรรมชั้น 1 ศูนยการคาเซ็นทรัลพลาซา ระยอง 2
วันที่ 26 มกราคม 2561 มูลนิธิโครงการหลวง รวมกับ สถาบันวิจัยและ พัฒนาพืน้ ทีส่ งู (องคกรมหาชน) จัดการสัมมนาในหัวขอเรือ่ ง “ผลการปฏิบัติงานการพัฒนาและสงเสริมพืชผักสมุนไพร ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 และแผนการปฏิบัติงาน ปงบ ประมาณ พ.ศ. 2561” ณ หองประชุมอินทนิล สํานักบริการ วิชาการ มหาวิทยาลัยเชียงใหม โดยมีนายสุทัศน ปลื้มปญญา หัวหนาฝายพัฒนา เปนประธานในพิธีเปด ในโอกาสนี้ไดมีการมอบรางวัล ใหกบั ศูนยพฒ ั นาโครงการหลวง ทีม่ ผี ลงานดีเดนและรางวัล การประกวดเกษตรกรดีเดนในการผลิตพืชผักภายใตระบบ
3
การเพาะปลูกทีด่ ี (GAP) จํานวน 9 ราย การสัมมนาในครัง้ นี้ มีวตั ถุประสงคเพือ่ สรุปผลการดําเนินงานดานการผลิตพืชผัก ปญหาและอุปสรรคทผี่ า นมา พรอมการนําเสนอแผนปฏิบตั ิ งานสงเสริมของศูนย/สถานีฯ มีผเู ขารวมสัมมนาฯ จากหลาย ภาคสวน เชน ผูอ าํ นวยการศูนย หัวหนาศูนย นักวิชาการผัก เจาหนาทีผ่ กั ฯลฯ รวม 200 คน กิจกรรมภายในงานสัมมนา มีทงั้ การแบงกลุม แตละพืน้ ทีร่ บั ผิดชอบเพือ่ นําเสนอผลการ ดําเนินงาน และระดมความคิดเห็นเพือ่ หาแนวทางการแกไข ปญหา และวางแผนการพัฒนาพืชผักสมุนไพร ใหบรรลุ ตามวัตถุประสงคที่ไดตั้งไว
ผลการประกวดเกษตรกรดีเดนในการผลิตพืชผัก ภายใตระบบการเพาะปลูกที่ดี (GAP) รางวัลที่ 1 นายมติศักดิ์ ศิริสุนทรกุล (แมแฮ) รางวัลที่ 2 นายอําพล แสนสุขอําดมบุญ (แมแฮ) นายมณี ศักดิ์ชัยปญญา (แมสะเรียง) รางวัลที่ 3 นางสาวสุนิสา สีจะ (หวยนํ้าขุน) นายสุรสิทธิ์ ไตรกระแสชล (อินทนนท) รางวัลชมเชย นางอามามี่ สกุลวงศา (หนองหอย) นายใจนอย ลุงกู (อางขาง) นายอุดม เชียงหลิง (ตีนตก) นายชัยสิทธิ วารีนิยม (ปงคา)
ตารางออกใหบริการหนวยแพทย ประชาอาสา - พัฒนาโครงการหลวง ปงบประมาณ 2561 ลําดับ
วัน/เดือน/ปที่ใหบริการ
สถานที่
หมายเหตุ
1.
16 - 17 กุมภาพันธ 2561
ศูนยฯ ปางอุง
บานผาละป
21 - 22 เมษายน 2561
ศูนยฯ แกนอย
22 เมษายน 2561 ทําบุญประจําปพระธาตุฯ อางขาง
3.
8 - 9 มิถุนายน 2561
ศูนยฯ ผาตั้ง
4.
10 - 11 สิงหาคม 2561
2.
ศูนยฯ พระบาทหวยตม
4
5
ขาวจากดอย N E W S
U P D A T E
Í‹Ò§¢Ò§
วันที่ 12-14 มกราคม 2561 บริษัทปาฝน เนกซสเตป จํากัด โดยกรมสงเสริมคุณภาพสิ่งแวดลอม ได เขาบันทึกภาพ และสัมภาษณเกษตรกรทีไ่ ดรบั การพัฒนาอาชีพดานการเกษตร พรอมทั้งสัมภาษณเจาหนาที่ สถานีเกษตรหลวงอางขางเพื่อจัดทําหนังสือ“9เรียนรูตามคําพอสอน” เพื่อ เผยแพรและนอมนําคําสอนของ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระบรมนาถบพิตร ไปพัฒนาการเรียนรูเกี่ยวกับการสงเสริมการเกษตร เศรษฐกิจพอเพียง งานการพัฒนาและการปรับปรุงดิน ตลอดจนแนวทางการอนุรักษและจัดการสิ่งแวดลอมในพื้นที่
วันที่ 16 มกราคม 2561 คณาจารยจากสถาบันวิจยั มหาวิทยาลัยราชภัฎรําไพพรรณี จํานวน 10 คน เขาศึกษาดูงานการดําเนินการวิจยั ผัก และ ไมผล (สตรอเบอรี)่ โดยมีนายสรศักดิ์ แซเฮอ (นักวิชาการดานผัก) และ นางสาวจีรนันท แสงโชติ(นักวิชาการไมผล) ใหความรูและขอมูลการดําเนินงานวิจัย ของสถานีเกษตรหลวงอางขาง เพื่อคณะจะไดนําแนวทางการวิจัยที่เหมาะสม ของสถานีฯ อางขาง ไปปรับใชที่ สถาบันวิจัย ม.ราชภัฎรําไพพรรณีตอไป
6
ÍÔ¹·¹¹·
วันที่ 29 ธันวาคม 2560 - 2 มกราคม 2561 สถานีเกษตรหลวงอินทนนท อ.จอมทอง จ.เชียงใหม ไดจดั กิจกรรมพิเศษสงทายป 2560 ตลาดอินทนนทคนรักหนาว ในระหวางวันที่ 29 ธันวาคม 2560 - 2 มกราคม 2561ภายในงานมีบูทกิจกรรมการออกรานจําหนายผลิตผลและ ผลิตภัณฑของโครงการหลวง รานอาหารจากผลิตผลของโครงการหลวง การสาธิตการตําขาวปุกอาหารประจําชนเผามง และในวันที่ 1 มกราคม 2561 ไดจัดกิจกรรมทําบุญ ตักบาตร เนื่องในวันขึ้นปใหม 2561 กิจกรรมในชวงเชา เปนการทําบุญตักบาตรพระสงฆ 6 รูป ภายในสถานี เกษตรหลวงอินทนนท โดยมีเจาหนาทีแ่ ละลูกคาบานพัก มารวมกันตักบาตรในวันแรกของป
7
คลินิกพืช
โรคตนแตกยางไหล ในพืชตระกูลแตง (Gummy Stem Blight)
NEWS UPDATE
ศูนยอารักขาพืช ในชวงฤดูฝนที่ผานมามีฝนตกตอเนื่องกันหลายวัน สงผลใหพื้นที่ที่มีการผลิตพืช ตระกูลแตงเชน แคนตาลูป ฟกทองญี่ปุน แตงกวาญี่ปุน ประสบปญหาการเขาทําลาย ของโรคพืชชนิดหนึ่ง คือ โรคตนแตกยางไหล (Gummy Stem Blight) ซึ่งเปนโรคพืช ที่มีความสําคัญเนื่องจาก เมื่อเขาทําลายพืชแลว สามารถทําใหพืชตายไดยอยางรวดเร็ว ทั่วทั้งแปลงปลูก
ลักษณะอาการ อาการทีพ่ ชื แสดง บริเวณ ใบ กิง่ กาน ลําตน ขอตอลําตน มีแผลฉํา่ นํา้ หลังจากนัน้ แผลจะกลายเปนสีนาํ้ ตาลถึงนํา้ ตาลแดงมียางเหนียวสีแดงไหลออกมา (ภาพที่ 1) จากนัน้ แผลตกสะเก็ด และพบเม็ดสีดําเล็ก ๆ บริเวณรอยแผล (ภาพที่ 2)
เชื้อสาเหตุของโรค เชือ้ รา Didymella bryoniae (Auersw.) Rehm. เชือ้ ราชนิดนี้ เปนเชือ้ ราทีส่ ามารถ อาศัยและติดมากับเมล็ดพันธุไ ด รวมทัง้ อยูข า มฤดูไดเปนเวลานานในเศษซากพืชทีเ่ ปนโรค โดยอาศัยอยูในโตรงสรางของเชื้อรา พิคนีเดีย (pycnidia) ซึ่งจะเปนแหลงพักตัวของ เชือ้ สาเหตุโรค เมือ่ สภาพแวดลอมเหมาะสม คือ มีความชืน้ สูง พิคนิเยทีอ่ ยูบ นเศษซากพืช ก็จะเจริญเติบโตและปลอยสวนขยายพันธุ (conidia) ของเชื้อราออกมา ซึ่งสามารถแพร กระจายไปกับนํ้าฝนหรือระบบการใหนํ้าได
8
ปจจัยที่สงผลใหเกิดการแพรระบาดของโรค ความชืน้ และอุณหภูมเิ ปนปจจัยทีส่ าํ คัญตอการระบาดของโรค เพราะมีผลตอการงอก การสราง และการปลอยสวนขยายพันธุ รวมทัง้ การเขาทําลายพืชดวย โดยความชืน้ จะเปนปจจัยหลัก ถาพบวา มีความชืน้ สัมพัทธมากกวา 85 เปอรเซ็นตหรือในสภาพทีม่ ฝี นตก หรือใบพืชเปยกอยางนอย 1 ชัว่ โมง ก็จะมีผลตอการเขาทําลายของเชือ้ โรคและการพัฒนาของแผล สําหรับอุณหภูมทิ เี่ หมาะสมตอการระบาด ของโรคนัน้ บางครัง้ ขึน้ อยูก บั ชนิดของพืชดวยวาเปนพืชตระกูลแตงชนิดใด เชน ถาเปนแตงโม อุณหภูมิ 24 องศาเซลเซียสจะเหมาะสมตอการระบาด สวนแตงกวาหรือแตงรานอุณหภูมิ 24 - 26 องศาเซลเซียส จะเหมาะสมตอการระบาด สําหรับแคนตาลูปอุณหภูมิประมาณ 18 - 20 องศาเซลเซียส จะเหมาะสมตอการระบาดของโรค ซึ่ง ถาอุณหภูมิสูงเพิ่มขึ้นพืชจะมีความตานทานตอโรคเพิ่มมากขึ้น นอกจากนี้ยังพบวาโรคนี้มีความสัมพันธกับโรคราแปง กลาวคือ หากพืชมีการเขาทําลายของโรคราแปงกอน ก็จะทําใหเกิดโรคตนแตกยางไหลไดงายขึ้น
9
การปองกันกําจัดโรค ใชเมล็ดพันธุที่ปลอดโรค คลุกเมล็ดกอนปลูกดวยเชื้อราไตรโคเดอรมา (พีพ โตรโค) หรือ ผสมเชื้อราไตรโคเดอรมา ในวัสดุปลูก ปลูกพืชหมุนเวียนในพื้นที่ทุก 2 ป ทําลายตนที่เปนโรคหรือเศษซากพืชในแปลงใหหมดหลังการเก็บเกี่ยวผลผลิตแลว ควรทําการปองกันโรคราแปง โดยพนสารนํ้ามันปโตรเลี่ยม หรือ สบูออน อยางสมํ่าเสมอ หากพบการระบาดของโรค สามารถใชสารปองกันกําจัดโรคพืช เชน อะซ็อกซี่สโตรบิน (อมิสตา) ไพราโคลสโตรบิน (เฮดไลน) สลับกับ แมนโคเซบ (ไดเทนเอ็ม 45) เปนตน
ภาพที่ 1 ลักษณะอาการของโรคตนแตกยางไหลในฟกทองญี่ปุน
ภาพที่ 2 เชื้อรา Didymella bryoniae สรางพิคนีเดียสีดํา บริเวณลําตนที่เปนแผล
10
ภาพที่ 3 ลักษณะพิคนีเดียของเชื้อรา Didymella bryoniae ภายใตกลองจุลทรรศน
เอกสารอางอิง
https : //www.thairath.co.th/content/443230 https : //www.extension.umn.edu/garden/yard-garden/vegetables/diseases-of-cucurbits/ gummy-stem-blight/
11
12 4. รานโครงการหลวง สาขา เซ็นทรัลพลาซา เชียงใหม แอรพอรต ตั้งอยูในศูนยการคาเชียงใหม แอรพอรต โซน ชั้น G บริเวณโซนกาดหลวง อําเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม
ปีที่ 26 ฉบับที่ 2 ประจําเดือน กุมภาพันธ 2560