จดหมายข่าวโครงการหลวง มีนาคม 2561

ปที่ 26 ฉบับที่ 3 ประจําเดือน มีนาคม 2561

มูลนิธิโครงการหลวงรวมออกรานจําหนาย ผลผลิต และจัดแสดงนิทรรศการประวัตคิ วามเปนมา ของสตรอวเบอรรี่โครงการหลวง ในงาน “อุนไอรัก คลายความหนาว” ระหวาง วันที่ 8 กุมภาพันธ 11 มีนาคม 2561 ณ บริเวณพระลานพระราชวังดุสติ และสนามเสือปา ทัง้ นี้ ขอเชิญชวนประชาชนรวมงานแตงกายยอนยุคสมัยรัชกาลที่ 5 หรือสวมใสผา ไทย หรือชุดสุภาพ เพื่อรวมงาน “อุนไอรัก คลายความหนาว” ระหวางวันที่ 8 ก.พ. - 11 มี.ค. ที่ พระลานพระราชวังดุสิต และสนามเสือปา ระหวางเวลา 10.30 - 21.00 น. เฉพาะวันศุกรและวันเสาร เปดตัง้ แตเวลา 10.30 - 22.00 น. โดยไมเสียคาบัตรผานประตู

1

ขาวทั่วไป NEWS UPDATE

ผลการออกปฏิบัติงานมหาวิทยาลัยเชียงใหม-ประชาอาสา พัฒนาโครงการหลวง ครั้งที่ 370/88 เมือ่ วันที่ 17 กุมภาพันธ 2561 คณะทํางานอาสาสมัคร มหาวิทยาลัยเชียงใหม - ประชาอาสาพัฒนาโครงการหลวง โดยการประสานงานของงานพัฒนาการศึกษาและสาธารณสุข นําโดย รองศาสตราจารย ทันตแพทย ดร.สิทธิชยั วนจันทรรักษ คณบดี คณะทันตแพทยศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม ไดนํา คณะแพทย ทันตแพทย พยาบาล เภสัชกร และบุคลากร จากหนวยงาน ไดออกปฏิบตั งิ านบริการหนวยแพทยเคลือ่ นที่ ใหแกราษฎรชนเผากะเหรีย่ ง และมง ณ โรงเรียนบานผาละป ศูนยพัฒนาโครงการหลวงปางอุง ตําบลแมศึก อําเภอแมแจม จังหวัดเชียงใหม ไดใหบริการตรวจรักษา จายยาและ ใหคําปรึกษาในการดูแลสุขภาพอนามัย 94 ราย ฝงเข็มรักษาตามอาการโรค 36 ราย ตรวจมะเร็งปากมดลูกและมะเร็ง เตานม 41 ราย ทันตกรรม 84 ราย ตัดผม 72 ราย แจกแวนสายตายาวสําหรับผูสูงอายุ 78 ราย มอบชุดยารักษาโรค (ยาสามัญประจําบาน) จํานวน 9 ชุด ใหแก ศูนยพฒ ั นาฯปางอุง และโรงเรียนในพืน้ ที่ พรอมทัง้ มอบชุดอุปกรณการกีฬา ใหแกโรงเรียนบานผาละป 1 ชุด

คณะทํางานอาสาสมัคร มหาวิทยาลัยเชียงใหม - ประชาอาสาพัฒนาโครงการหลวง กําหนดจะออกปฏิบัติงาน ครั้งตอไป ใน วันที่ 21-22 เมษายน 2561 ณ ศูนยพัฒนาโครงการหลวงแกนอย ตําบลเมืองนะ อําเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม 2

งาน Royal Project Strawberry Festival 2018 นครศรีธรรมราช วันที่ 9 กุมภาพันธ 2561 ดร.ณรงคชยั พิพฒ ั นธนวงศ ผูอ าํ นวยการ ฝายตลาด มูลนิธโิ ครงการหลวง รวมเปดงาน Royal Project Strawberry Festival 2018 ซีง่ จัดขึน้ เปนปที่ 2 ในระหวางวันที่ 7-11 กุมภาพันธ 2561 โดยมี นายวิรัตน รักษพันธ รองผูวาราชการจังหวัดนครศรีธรรมราช และ คุณปรีดี คงสงค ผูจ ดั การทัว่ ไป ศูนยการคาเซ็นทรัลพลาซา นครศรีธรรมราช รวมปนไอศกรีมสตรอวเบอรรีใหกับแขกที่มารวมงาน ณ ลานโปรโมชั่น ชั้น 1 ศูนยการคาเซ็นทรัลพลาซา นครศรีธรรมราช

3

ขาวจากดอย N E W S

U P D A T E

Í‹Ò§¢Ò§

วันที่ 6 กุมภาพันธ 2561

คณะนักศึกษาระดับปริญญาโทและปริญญาเอกจากประเทศ ในอาเซียน ไดแก ประเทศเวียดนาม พมา ฟลปิ ปนส รวมทัง้ ประเทศไทย จากคณะทรัพยากรชีวภาพและเทคโนโลยี สาขาวิชาเทคโนโลยีหลัง การเก็บเกี่ยว สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาธนบุรี จํานวน 14 คน เขาเยีย่ มชมการทํางานภายในอาคารผลผลิตสถานีเกษตรหลวงอางขาง เพื่อนําความรูที่ไดไปประยุกตใชในโครงการพัฒนาการเรียนรูนอก หองเรียน ดานเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยวตอไป

4

วันที่ 12 กุมภาพันธ 2561 คณะกรรมการพรรค แขวง เจาเมือง นายบาน จากแขวง เชียงขวาง และ แขวงหัวพัน สปป.ลาวโดยการนําของ ดร.จันเพ็ง สุทธิวงศ (หัวหนาหองวาการ ศูนยกลางแนวลาวสรางชาติ สปป.ลาว (เทียบเทาเลขาธิการวุฒิสภาไทย) และ ทานบุญเฮ็ง กวาง มณีวนั (รองประธานกลุม บริษทั พงสะหวันกรุป ) เขาศึกษาดูงาน การสงเสริมอาชีพเกษตร ณ แปลงผลิตผักอินทรียแ ละแปลง สตรอวเบอรรี่ บานนอแล สถานีเกษตรหลวงอางขาง

5

ÍÔ¹·¹¹· รมช.กระทรวงเกษตร ฯ

วันที่ 27 มกราคม 2561

เยี่ยมชมงานที่เมืองอาง ดร.วิวัฒน ศัลยกําธร รัฐมนตรีชวยวาการกระทรวงเกษตร และสหกรณ และคณะ เขาเยีย่ มชมการดําเนินงานของพืน้ ทีน่ าํ รอง “เมืองอางโมเดล” หมูบ า นเมืองอาง ตําบลบานหลวง อําเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม ในความดูแลของมูลนิธิโครงการหลวง สถานี เกษตรหลวงอินทนนท

6

“เมืองอางโมเดล” เปนหมูบานตนแบบการเสริมสรางความเขมแข็งของชุมชน โดยการจัดตั้ง วิสาหกิจชุมชนกลุม ผูผ ลิตพืชอินทรีย ดานฟน ฟูและอนุรกั ษสงิ่ แวดลอม มีการฟน ฟูความอุดมสมบูรณ ของดิน โดยการผลิตปุยหมัก ดานการบริหารจัดการนํ้ามีการจัดตั้งกลุมผูใชนํ้าดานการเกษตร จน สามารถคืนพื้นที่ปาไดกวา 1,700 ไร และทําแนวปองกันไฟปา 20 กิโลเมตร นับเปนหมูบานตนแบบ ทีม่ คี วามเขมแข็งในการอยูร ว มกับปาไดโดยไมตอ งทําลาย ดวยการทํางานแบบบูรณาการกับทุกภาค สวนแบบรอบดาน

7

คลินิกพืช

O

NEWS UPDATE

H 2C

ฟโรโมน (Pheromone) ลอแมลง

CH3

O CH 3

ศูนยอารักขาพืช

การจัดการศัตรูพืชนั้นมีการจัดการหลายโดยใชแตละวิธีมาใชรวมกันในการจัดการศัตรูพืช สําหรับการใชสารลอ ฟโรโมน (Pheromone) ในการลอแมลง เปนสวนหนึ่งในการตรวจสอบการระบาดของแมลงศัตรูพืชชนิดนั้น และเปน นวัตกรรมใหมในการควบคุมและตรวจสอบ หากใชกบั ดักฟโรโมน (Pheromone trap) ซึง่ คําวา “ฟโรโมน (Pheromone)” ถูกตัง้ ขึน้ เมือ่ ป ค.ศ.1959 โดยนักชีวเคมีชาวเยอรมันชือ่ ปเตอรคารลสัน (Peter Karlson) และ นักกีฏวิทยาชาวสวิสเซอรแลนด ชือ่ มารตนิ ลุสเชอร (Martin Luscher) บนพืน้ ฐานของภาษากรีก 2 คํา คือ Pherinแปลวาการขนสงและคําวา Hormone ที่มีความหมายวาการกระตุน ซึ่งเมื่อรวมกันแลวคําวาฟโรโมนมีความหมายวาสารเคมีที่สิ่งมีชีวิตสรางและปลอยออก นอกรางกาย ซึง่ จะไปมีอทิ ธิพลตอการเปลีย่ นแปลงพฤติกรรมและขบวนการทางสรีรวิทยาของสมาชิกอืน่ ๆ ทีอ่ ยูใ นสปชสี  (species) เดียวกัน ซึ่งปจจุบันโรโมนที่ถูกคนพบสามารถแบงออกไดหลายชนิดตามวัตถุประสงคของตัวฟโรโมน ไดแก

1. Sex pheromone สารดึงดูดทางเพศ เพื่อใหเกิดการ ผสมพันธุ 2. Alarm pheromone สารเตือนภัย กระตุนใหเกิดการตอสู พบในพืชและแมลง

8

3. Aggregation promoting substances สารสงเสริมการรวมกลุม ใชนําทางและบอกอาณาเขต 4. Primer pheromone ทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงระยะยาวกับกระบวนการทางสรีรวิทยาของผูรับ พบในพวกแมลงสังคม เชน มด ปลวก ผึ้ง โดยจะกินฟโรโมนเขาไปนับวามีบทบาทสําคัญในเรื่องการแบงวรรณะ เชน นางพญาปลวกจะสรางฟโรโมนออกมาทาง ทวารหนักเพื่อใหตัวออนกิน จะเปนตัวกําหนดใหตัวออนพัฒนาไปเปนปลวกวรรณะตาง ๆ เชน ปลวกงาน ปลวกทหาร 5. Epideictic pheromone พบในแมลง ใชบอกถิ่นที่อยู 6. Signal pheromone ทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงระยะสั้น 7. Territorial pheromone บอกเขตแดนสิ่งมีชีวิต เชน ในสุนัข 8. Trial pheromone เปนสารเครื่องหมายนําทาง (trial substance) ในการออกหากินและกลับรัง โดยใชทองแตะกับพื้นดิน และปลอย สารเคมีเปนระยะ ๆ เชน มดงานสามารถเดินติดตามสารนี้ไปยังแหลงอาหารได แตมันจะไมปลอยสารนี้เลยถามันไมได ขนอาหารจากแหลงอาหารนั้น

9

สําหรับการใชฟโรโมน สวนใหญ ใชในโรงงานอุตสาหรรมเกษตร เชน โกดังเก็บผลผลิตทางการเกษตร เชน ขาว แปง ยาสูบ ขาวโพด ฯลฯ และ ภาคอุตสาหกรรมปาไมเชน โรงงานเก็บ ไมแปรรูป ไมอัด สําหรับในภาคเกษตร ยังคงมีการใชทนี่ อ ย ยังไมเปนทีแ่ พรหลาย แตคงมีการใช เชน สารลอแมลงวันผลไม สารลอผีเสื้อกลางคืน สารลอดวงงวงมันเทศ เปนตน ซึ่งการใชฟโรโมนใน แปลงเกษตรกรนั้น นิยมใหตรวจสอบติดตามการระบาดของแมลงศัตรูพืชชนิดนั้น เนื่องจากการใชสารลอฟโรโมนนั้น มีความจําเพาะเจาะจงสูงมาก การใชกับดักฟโรโมนคือ ใชเปนเหยื่อลอในกับดัก แตวิธีนี้ไมสามารถควบคุมปริมาณ ประชากรศัตรูพืชได เนื่องจากแมลงที่เขามาติดกับมีเพียงแมลงตัวผูเทานั้น แตสามารถลดอัตราการผสมพันธุไดใน รุนตอไป เชน การสารลอเมทิลยูจีนอล (methyl eugenol)ดักจับแมลงวันทองตัวผูเทานั้น การใชฟโรโมนลอดวงงวง มันเทศสามารถลอไดดวงงวงมันเทศเพศผูเทานั้น การใชฟโรโมนลอผีเสื้อหนอนกระทูผัก และผีเสื้อหนอนใยผัก ยังคง ลอไดเฉพาะผีเสื้อหนอนกระทูผักและผีเสื้อหนอนใยผักเทานั้น การใชฟโรโมนลอดวงแรดมะพราว ลอไดเฉพาะเพศผู เทานั้น ซึ่งเห็นไดวาการใชกับดักฟโรโมนนั้นลอแมลงชนิดนั้นไดเฉพาะเพศผู แตยังคงจําเปนในการเกษตรกรที่ตอง ประเมินประชากรของแมลงศัตรูพืชเพื่อตรวจสอบการระบาด หากพบในปริมาณที่เกินระดับความเสียหายเศรษฐกิจ

มีความจําเปนตองหาวิธีจัดการกับศัตรูพืชชนิดนั้น แตปญหาที่พบในใชกับดักฟโรโมนในแปลงเกษตรกร พบวาชนิด ของสารลอฟโรโมนที่จําหนายในประเทศยังคงมีนอยและยังไมแพรหลายเนื่องจากหาซื้อไดยากและราคาแพงสําหรับ เกษตรกร หวังวาหากฟโรโมนที่จําหนายในประเทศมากขึ้นหาไดงายและราคาถูก จึงเปนอีกทางเลือกหนึ่งในการลด ปริมาณการของแมลงศัตรูพืชทําใหเกษตรกรมีการใชสารเคมีเมื่อจําเปนและลดการใชสารเคมีอีกดวย

10

เอกสารอางอิง

https://www.greenbestproduct.com/ http://st-biology.blogspot.com/2012/06/pheromone.html http://at.doa.go.th/coconut/Pheromone.html http://manage.brr.ac.th/biology/bio30253/work/ppt2C501G6.pdf

11

12 4. รานโครงการหลวง สาขา เซ็นทรัลพลาซา เชียงใหม แอรพอรต ตั้งอยูในศูนยการคาเชียงใหม แอรพอรต โซน ชั้น G บริเวณโซนกาดหลวง อําเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม

ปีที่ 26 ฉบับที่ 3 ประจําเดือน มีนาคม 2561