ABSOLUUT A RCH I T ECT U U R — DESIGN — K U NST — L I F EST Y L E
N°13
H E R F S T— W I N T E R 1 6 — € 7
“Als jonge gast deed ik niets liever dan skaten door de grootstad, overal in Europa. En terwijl ik over beton, staal en hout gleed, veranderde mijn kijk op de stad en de ontwikkeling ervan. Beetje bij beetje begreep ik de sociale interacties en de verschillen tussen materialen. Het legde de kiem voor wat ik later zou worden: architect.�
Julien De Smedt
A Daimler Brand
3,3 - 11,9 L/100 KM • 78 - 278 G CO2/KM
Milieu informatie KB19/3/2004: www.mercedes-benz.be - Geef voorrang aan veiligheid
De SUV's van Mercedes-Benz. Voor elke weg die je inslaat. Ontdek hen bij uw Erkend Concessiehouder Mercedes-Benz.
ABSOLUUT VOORAF
Gemoedsrust Gemoedsrust is geen klein bier. Integendeel, het is waar alles op zou moeten neerkomen. De uitgesproken manier om gemoedsrust te bereiken, is door goed werk te leveren. Lees er "Zen and the Art of Motorcycle Maintenance" maar op na, een inspirerend boek van de Amerikaanse schrijver en filosoof Robert Pirsig over het onderzoek naar waarden in het leven. Het zegt dat slecht werk de gemoedsrust verstoort. Dat slechte werk kunnen we evenwel herkennen door kritisch te zijn. Voor dat laatste moeten we in het reine zijn met onszelf, in evenwicht. Daarmee is de cirkel bijna rond. Om het punt te bereiken waarop je ziet wat goed of slecht is, en ook begrijpt waarom iets goed of slecht is, moet je zorgen voor innerlijke rust, een onbezwaard gemoed. Kwaliteit leidt via goed werk naar die mentale rust. Die stelt ons op haar beurt in staat om het goede van het slechte te onderscheiden. Dat vermogen tot het uiten van een beoordeling noemen we ‘kritiek’ en zorgt ervoor dat we Kwaliteit kunnen nastreven. Om kritisch te zijn, moet je dus vrij zijn, maar van wat?
Lees verder op pagina 86.
Anton Gonnissen, uitgever ABSoluut Sint-Martens-Latem, 11 september 2016
N°13
ABSOLUUT
Small = Big
08
27
36
ABSOLUUT ARCHITECTUUR
ABSOLUUT R E P O R TA G E
ABSOLUUT ART
Julien De Smedt / 02 Skaten door de grootstad
Kleine geneugten, groots gezinsleven / 18 Binnenkijken bij Kris & Benedicte
Trendrapport / 36 25ste editie Biënnale Interieur Kortrijk
Woord vooraf / 05 Om kritisch te zijn, moet je vrij zijn
Lamot Mechelen / 08 Onderschatte architectuur
Onze absolute favorieten 25 / 56 / 61 / 75
Wat eten we vandaag? / 27 Culinair ondernemen op een bescheiden, maar bewuste manier
Materiaalverhalen / 44 De creatieve verbeelding van Bertjan Pot
Kubisme met karakter / 49 De signatuurwoning van Belgisch designer Filip Janssens
Coverbeeld: uit de reportage ‘Kubisme met karakter’ vanaf pagina 49 (Annick Vernimmen)
INHOUD
herfst - winter 2016
72
76
106
ABSOLUUT T R AV E L
ABSOLUUT INTERVIEW
ABSOLUUT H OTSPOTS
On your travel bucket list 58 / 72 / 88 / 104
Pleidooi voor ruimtelijke nederigheid / 76 Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck over de rol van architectuur
Conceptstores / 106 Have a nice experience!
Elle et moi / 62 Belgisch design in beeld
Upcycling / 68 Het knutselstadium voorbij
Foodmarkten / 107 Shopping nature Bugatti / 82 Topsnelheid gekoppeld aan spectaculair design
Gemoedsrust door Kwaliteit / 86 Column Anton Gonnissen
Vive Liège / 96 Underdog city met ambitie
Gifts / 108 Small Xmas luxuries for big intentions
Books / 112 Must-read boeken
Expo / 113 Nieuwe musea in de maak
Julien De Smedt versus Lamot Mechelen
8
ABSOLUUT ARCHITECTUUR
Elke editie gaan twee architectuurkenners in gesprek over Belgische architectuur. Dit keer trekken we met Anton Gonnissen, zaakvoerder van ABS Bouwteam en uitgever van ABSoluut magazine, en architect Julien De Smedt naar het Lamot-gebouw in Mechelen. Julien groeide op in Brussel, is oprichter van JDS Architects, verdeelt zijn tijd tussen zijn kantoren in Brussel, Kopenhagen en Shanghai en startte dit jaar zijn eerste project in Brussel op. Zijn keuze voor Lamot illustreert zijn missie als architect: het creĂŤren van architectuur die de stad dient.
9
“Lamot illustreert de functie van hedendaagse architectuur�
Hoe kan je steden reactiveren? Het is een vraag die architect Julien De Smedt zich dagelijks stelt. Het antwoord zoekt hij steevast in architectuur. Anton Gonnissen is dan weer een ontwikkelaar die met een passie voor ruimtelijke ordening de stad en haar periferie wil vormgeven. Het duo ontmoette elkaar in Lamot in Mechelen, het gebouw dat de stad heeft veranderd.
10
Lamot pingpongt in de ene ruimte tussen oud en nieuw en is elders een op-en-neerspel van trapjes en verhoogjes.
Op de plaats waar nu het Lamot-gebouw staat, in
waard en nieuwe elementen ingepast: een moeilijke
het historische hart van Mechelen, bevond zich in
puzzel. Van buitenaf krijg je op elke hoek een ander
1627 al een brouwerij. In 1855 vestigde de familie
gezicht van het bouwwerk te zien. Julien De Smedt:
Lamot er zich en brouwde er het gelijknamige bier.
“Lamot is schizofreen. Het is evengoed een nieuw
Het gebouw transformeerde in de 19de en 20ste
gebouw als een hedendaagse renovatie, afhankelijk
eeuw tot een bont knip- en plakwerk: naargelang
van hoe je het bekijkt. Soms zie je een gebouw dat
de behoeftes van de brouwerij werden stukken
perfect blendt in het stadsbeeld, dan weer krijg je
bijgebouwd en andere afgebroken. In 1994 werden
het beeld van een ufo die geland is in het centrum
de activiteiten stopgezet en ging de brouwerij dicht.
van Mechelen. Die verschillende identiteiten gaan in
Het gebouw, een conglomeraat van diverse kleine
dialoog en dat werkt. Het gebouw is een geslaagd
gebouwen, werd in 2000 aangepakt door 51n4e
samenspel van oud en nieuw. Het is geen oldschool-
architecten. Het Brusselse bureau renoveerde Lamot
case van een stadsintegratie. Het is een voorbeeld
tot een hedendaags, publiek gebouw dat vandaag
van een project dat contrast inzet als tool om tot een
als congres- en erfgoedcentrum fungeert. Daarbij
nieuwe harmonie te komen.�
werden zoveel mogelijk historische fragmenten be-
11
In de conferenceroom zijn de buitenmuren volledig ingenomen door glas. Zo heb je een weids uitzicht over de stad.
GRADUEEL VA N D O N K E R NA AR LICHT
14
Lamot pingpongt in de ene ruimte tussen oud en
gebouw wordt doorgetrokken, zorgt volgens Julien
nieuw en is elders een op-en-neerspel van trapjes
voor een verantwoorde mix, die ook in zijn eigen
en verhoogjes. De zin voor pittige contrasten uit
werk vaak wordt toegepast. “Het is een resolute njet
zich ook in de graduele overgang van donker naar
tegen overbodige luxe. En zo hoort het ook. Je hoeft
licht. “Het zijn weldoordachte clashes tussen oud
geen tovenaar te zijn, maar een pragmaticus om te
en nieuw, hoog en laag, donker en licht en ze
weten dat, als je samen met de opdrachtgever tot in
interageren op zo’n wijze dat het gebouw nooit
detail doorspreekt wat de essentiële elementen en
verveelt”, aldus Julien. In de conferenceroom bereikt
de onwrikbare wensen van een project zijn, je kan
het gebouw een hoogtepunt en verhuizen de interne
ontwerpen en bouwen zonder je budgetboekje te
dialogen naar buiten. De buitenmuren zijn volledig
buiten te gaan.” Wat de internationale architect dan
ingenomen door glas en zorgen voor een weids
van een monumentaal bouwwerk als de Fondation
uitzicht over de stad. “Hier breekt het gebouw uit
Louis Vuitton in Parijs vindt, vraagt Anton zich af.
zichzelf”, merkt Anton op. “Het gaat de dialoog aan
“Het belichaamt het soort van extravagantie die we
met buiten en nodigt mensen uit. Wel, het gebouw is
in de architectuur niet mogen toelaten. Het enga-
al even eclectisch als zijn stad.” De sobere materiaal-
geert niet, het beklijft niet. Het illustreert alleen maar
keuze van beton, hout en glas die ook elders in het
een absolute kostenwaanzin.”
TICKET NAAR DE TO E KO M S T Lamot is een hedendaagse landmark in het historische hart van Mechelen. De renovatie gaf een boost aan de stad en creëerde heel wat activiteit in het centrum. “Ik ben niet geïnteresseerd in klassieke schoonheden en Lamot is dat zeker niet. Wel interessant zijn de prestaties van architectuur en de invloed die ze heeft op een stad. Lamot is zeldzaam en uniek omdat het als een hedendaags bouwwerk past in een historisch geladen stadscentrum en dat tot leven brengt.” Het is een gegeven dat aanzet tot reflectie. Anton: “Hoe kunnen we ervoor zorgen dat jonge gezinnen de steden niet verlaten en we de groene gordels errond niet extra belasten?” Julien: “Volgens mij kan je dat onder meer bereiken door architectuur neer te poten met een mix van functionaliteiten en programma’s, zoals Lamot dat doet. Het gebouw is niet problematisch bevroren, het kan tijdens het jaar mee-evolueren met de noden van zijn gebruikers. Het verlegt moeiteloos zijn zwaartepunt van congrescentrum naar expositieruimte en terug. Die multiprogrammering binnen de muren van eenzelfde gebouw, daar streef ik naar. Het betekent architectuur die meer is dan enkel een ruimte om te wonen. Dat is niet evident, maar binnen de context van een project toch de juiste ingrediënten samenbrengen om dit te verwezenlijken, is altijd een boeiende uitdaging. Hedendaagse architectuur moet een mix zijn van woon-, werk- en ontspanningsfuncties, met wat ruimte voor groenbeleving on top. Dat is het ticket naar de toekomst.”
15
OUTRO
Anton Gonnissen & Julien De Smedt Toen Julien de dag voor het interview de uitnodiging voor een gerenommeerd architectenevent weigerde hij verdere medewerking omdat bleek dat de
COLLECTIVE INTELLIGENCE
organisatoren professionele ontwikkelaars hadden gemeden in hun programmatie. Daar schuilt volgens deze internationale architect een kapitale fout, namelijk de negatieve perceptie van de samenwerking tussen architecten en ontwikkelaars. De combinatie architect, klant - die voor grotere projecten bijna altijd een ontwikkelaar is - en overheid werkt volgens Julien het best als deze drie partijen samenblijven ĂŠn op elkaar afgestemd zijn. Zonder samenwerking kan de architectuur nooit winnen. De maatschappij, het budget en de architectuur moeten elkaar onderling versterken. Collective intelligence, quoi.
16
meubelen tapijten objecten & kunst verlichting
B&B Italia Cassina Flexform Giorgetti Interni Knoll Maxalto MDF Italia Minotti Porro Poliform Rolf Benz Vitra en vele andere
Antwerpsesteenweg 97 Lochristi (bij Gent) www.classo.be
PUUR, STERK & PERSOONLIJK
A B S O L U U T R E P O R TA G E
kleine geneugten, groots gezinsleven Met de kinderen een filmpje meepikken, even de benen losrijden op de racefiets, een aperomoment rond de keukentafel, binnenvallende vrienden. Spontaniteit en familie staan centraal in het huis van Kris en Benedicte. En daar hebben ze voor nodig: een ruime woning met veel licht en weinig onderhoud + een memorabel uitzicht.
19
“De twee zijdelingse vleugelmuren doen ons huis als het ware openplooien in de richting van de tuin en zetten 100% privacy om in een absoluut zengevoel�
20
Het hele huis is gebouwd rond een centrale as. Zowel buiten als binnen kan je de woning rondlopen.
Naast zijn fulltimebaan runt Kris een webshop met
een vloer in polybeton. Dat materiaal wordt naad-
sportvoeding. Dat zorgt tot ’s avonds laat voor werk
loos naar het buitenterras doorgetrokken. Vanuit
aan de winkel. Ook Benedicte heeft als HR-consu-
de keuken heb je een weids zicht op de tuin en
lente in Brussel de handen vol. En hoewel ze allebei
omliggende akkers. Benedicte: “Ons uitzicht is een
echte joblovers zijn, is de behoefte aan een rustige
levend schilderij. De verandering van wolktekenin-
omgeving na de werkuren immens groot. Hoe kan
gen, seizoenskleuren en lichtschakeringen maakt
het ook anders met twee bijna-tieners in huis? “Het
van ons huis een echte thuis en van onze keuken
fameuze vakantiegevoel in huis, daar waren wij naar
een lievelingsplek. We ontbijten hier samen met de
op zoek toen we hier in 2014 begonnen bouwen”,
kinderen of delen er een aperomoment. ’s Avonds
vertelt Kris. “We kwamen van een kleine, gerieflijke
nestelen we ons in de living, zeker in de winter. Dan
rijwoning en eigenlijk wilden we geen nieuwbouw.
speelt de open haard de hoofdrol in huis en is onze
Het leek ons te tijdrovend en onze vrije tijd is kost-
comfortabele couch de uitgelezen plek waar we
baar. Maar dan botsten we op dit stukje bouwgrond
met z’n allen lekker languit kunnen liggen. Sinds we
en leerden we ABS Bouwteam kennen.” De woning
hier wonen, krijgen we vaker onverwachts bezoek
richt al zijn aandacht op het memorabele uitzicht.
van vrienden en daar houden we enorm van. Dan
De sterke contrastgevel in witte crepi en zwart
zitten we graag samen aan de keukentafel. Je hebt
aluminium scheidt de villa vooraan perfect af van de
alles bij de hand en je kan samen genieten van
weinig aantrekkelijke straat. Het bezorgt de villa een
een babbel en het uitzicht. Gelukkig vraagt onze
karakteristieke L-shape. Wie binnenkomt, gaat van
tuin niet veel onderhoud en ligt hij er altijd mooi bij.
de inkomhal via een muurhoge pivoterende deur
(lacht)”
naar de open living met parket en de keuken met
21
Openheid schept verbinding In haar vrije tijd gaat Benedicte graag met vriendinnen weg. Kris houdt er een iets sportievere hobby op na. In de kelder wachten zijn sportfietsen ongeduldig om uitgelaten te worden. En terwijl Emilia in haar kamer speelt, zit Théophile in de inkomhal op een stoel te gamen. “Het hele huis is gebouwd rond een centrale as. Zowel buiten als binnen kan je de woning rondlopen. Dat was ook onze specifieke vraag aan interieurarchitecte Francisca Hautekeete. Het zorgt voor het soort openheid in huis dat ons verbindt zonder dat we de mogelijkheid verliezen om bepaalde delen – lees: rommel – af te sluiten voor bezoek. Ook op onze wishlist stond de vraag om alle kamers uitzicht te geven op de tuin. Francisca voegde daarvoor twee zijdelingse vleugelmuren aan de woning toe. Die doen ons huis als het ware openplooien in de richting van de tuin, schermen het volledig af van de straat en zetten 100% privacy om in een absoluut zengevoel. Aan de voorkant van de woning zitten overigens geen vensters en ook de donker gevlamde glazen deur laat geen inkijk toe”, aldus Kris.
Gezellige soberheid Ten huize Kris en Benedicte is het Kris die over de inrichting gaat. Benedicte: “Toen wij hier een jaar geleden onze intrek namen, heeft Kris veel tijd besteed aan het interieur. Ik moest het enkel goedkeuren. (lacht) We volgen onze eigen stijl en die is modern, tijdloos, sober en gezellig. Warme kleuren en dito materialen gebruiken we graag. Zo zie je veel warm oranje en hout. En vergeet de bos bloemen niet!”
Met dank aan: Goûts et Couleurs – www.gouts-et-couleurs.be Bultin – www.bultin.be Le Chaperon Unlimited – www.lechaperonunlimited.com
23
“ VAN TUINDROOM TOT DROOMTUIN”
Tuinarchitect Frederiek Snaet Molenstraat 52 c, 9860 Balegem T. 09 362 80 62 WWW.TUINENSNAET.BE
ABSOLUUT FAVOURITES
Sabine Marcelis De lichtalchemiste
De objecten van Sabine Marcelis zijn stilstaand, maar niet statisch. Dit krijgt de in Rotterdam wonende industrieel ontwerpster voor elkaar door licht en kleur te manipuleren. Ze kiest materialen op basis van hun transparantie, reflectieve kwaliteiten of kleurveranderende eigenschappen en speelt zo op haast magische wijze met de esthetische beleving. Voor haar ruimtelijke ontwerpen voor de mode- en architectuurwereld (CĂŠline en Isabel Marant behoren tot haar klantenlijst) werkt ze nauw samen met industriĂŤle specialisten en ambachtslieden. Dit geeft Marcelis de kans in te grijpen in productieprocessen en te experimenteren met materie, met verrassende visuele effecten tot gevolg. Het mag dan ook geen verrassing zijn dat ze graag werkt met (spiegel) glas, maar evengoed benut ze het levendige licht en de smeedbare vorm van neon. Zo bestaat de serie Dawn uit een reeks neonsculpturen, waarbij een witte neonbuis gecombineerd werd met gekleurd giethars. Het wonderlijke spel van gekleurde lichtschakeringen deed Marcelis denken aan het ochtendgloren: het enige moment van de dag waarop de zon, de hemel en de wolken samenspannen om een tijdelijk spektakel van tinten tot stand te brengen.
25
Uw specialist in warmtepompen & airconditioning
Kortrijksesteenweg  1114/01 9051 Sint-Denijs-Westrem www.geeroms.be
Een bordje biologisch graag, met verse ingrediënten rechtstreeks vanop het veld. Daarom kozen we voor een tête-à-tête met drie culinaire ondernemers die vandaag succes oogsten. Bescheiden, maar bewust. Elk op hun eigen manier, elk met hun verhaal.
27
Wat eten we vandaag?
“Kippenvel krijg ik als ik in het oude receptenboek van Frans Louis Van Camp lees. De bladzijden zijn vergeeld, maar het handschrift is nog goed leesbaar. Hun recepten voor mosterd en pickles gebruiken we vandaag nog steeds. Ik hou vast aan de geschiedenis van Camp’s, aan dat erfgoed dat ondertussen al 110 jaar oud is. En
De ingelegde groentjes van Camp’s
in de toekomst wil ik daar nog een stapje verder mee gaan. Of liever: een stapje terugzetten. Ik wil me meer focussen op de oorsprong van Camp’s, namelijk het inleggen van groentjes op azijn. Met die makkelijke techniek zorgden de broers Van Camp vroeger voor knapperige groentjes om het hele jaar door te verwerken in hun pickles. En ook vandaag is het een meerwaarde in de keuken, omdat het je toelaat verse groenten bij de boer te kopen, zo je voetafdruk te verkleinen en toch het hele jaar door vers te eten.”
Zicht op natuurgebied
“Sinds kort zijn we verhuisd van onze veel te kleine productievestiging in Ronse naar een nieuwe site in Oudenaarde. Ik heb twee jaar met de plannen in mijn hoofd gelopen en na een jaar van productieanalyse heeft het architectenbureau Dhooge & Meganck het ontwerp gemaakt en het nieuwe Camp’s-gebouw neergepoot aan de rand van een industrieterrein met zicht op een prachtig natuurgebied. Noem het gerust een hedendaags klooster, want ook voor mij is het een absolute zenplek, hoe hard we hier ook werken. Met een team van vijf man werken we hier aan de jaarlijkse productie van ongeveer 750.000 kg mosterd of de verwerking van 40.000 kg bloemkool voor in de pickles. Ik draai mee bij alle activiteiten, van het schillen van worteltjes met de hand, het handmatig ontpekelen van groenten tot de administratie. Handwerk brengt de ziel in het bedrijf. Mijn droom is om hierachter een moestuin te kunnen aanleggen, waar niet alleen wijzelf maar ook mensen uit de buurt groenten kunnen kweken en verwerken. Dat zou mooi zijn.”
28
Ben Decock X Camp’s Mosterd, pickles en op zuur ingelegde groentjes: al meer dan 110 jaar vormen ze de kern van Camp’s. Het bedrijf uit Ronse werd in 1905 opgericht door Frans Louis Van Camp. Vanaf de jaren zeventig waren het zijn kleinzoons Albert en Robert Van Camp die het bedrijf verder uitbouwden. De authentieke smaak van de Engelse pickles met veel groenten en meer dan tien verschillende kruiden proef je vandaag nog altijd. Het is een eerlijke smaak zonder kleurstoffen, smaakversterkers of bewaarmiddelen. Het bindmiddel is een goed bewaard geheim. En Ben Decock? Die had het allemaal voor elkaar. Selfmade man, gelukkig getrouwd, vier gezonde kinderen, een huis op het platteland en een sportwagen in de garage. Maar hij wilde iets anders, als gepassioneerd hobbykok en overtuigd bourgondiër. De lokroep om zelf aan de slag te gaan in de voedingsproductie werd te groot en hij vond in Camp’s zijn absolute droomproject. Hij nam het bedrijf over in 2011 en runt het vandaag succesvol door met veel bezieling een brug te slaan tussen het heden en het verleden.
www.vancamps.be Dhooge & Meganck pootte het nieuwe Camp’s-gebouw neer aan de rand van een industrieterrein met zicht op een prachtig natuurgebied.
29
Wat eten we vandaag?
“Ik ben een echte sport- en gezondheidsfreak en ben al lang verzot op granola, maar een echt gezond merk vond ik vroeger niet. Dus ben ik dat zelf gaan samenstellen op basis van het superfood quinoa. Er zijn heel wat trials and errors en proefsessies door familie aan voorafgegaan: leuk en boeiend tegelijk. De eerste soort die op punt
La Favo’s quinoa granola
stond, de granola op basis van noten, is vandaag bekend en gelabeld als de ‘La Favo Nuts’. En La Favo is nog steeds een familieverhaal, want ik kom uit een ondernemende familie en dat is heel handig als ik op zoek ben naar helpende handen of advies."
Persoonlijk en handgemaakt
“Mijn man en ik zijn net terug van een jaartje Azië. Het was een buitenlands avontuur vol inspiratie en Aziatische invloeden die ik nu volledig ga benutten voor mijn culinaire avontuur. En daar komt een gezonde portie ambitie bij kijken. We hebben een kleine, industriële keuken ingericht in mijn ouderlijke huis en daar ga ik de wereld mee veroveren. (lacht) La Favo ligt nu in Belgische natuurwinkels en conceptstores en hoewel ik internationaal denk, zullen het persoonlijke en het handgemaakte aspect voor mij altijd belangrijk blijven. Ik wil nooit de voeling met mijn klanten, leveranciers en mijn product verliezen.”
Aankloppen bij Sergio Herman
“Reizen en mensen zijn mijn grootste inspiratiebronnen. Binnenkort trekken we naar het Andesgebergte om het quinoaverhaal van dichtbij te beleven en in mijn zoektocht naar nieuwe smaken en recepten ben ik bij Sergio Herman gaan aankloppen. Hij raadde me aan om granola te maken met cacaonips, heel trendy en bijna puur. Het is een lekkere granola geworden, een echte topper. Ik vind het heerlijk om aan receptontwikkeling te doen en wil binnenkort ook snacks op de markt brengen, zoals granola energy balls. Heel voedzaam.”
30
Bie Verheye X La Favo Bieke (aka ‘Bie’) Verheye maakte begin september de overstap van sales & marketing manager bij het online fashionplatform Belmodo naar La Favo. Ze woont in Antwerpen en maakt elke week de oversteek naar de Vlaamse Ardennen voor de wekelijkse productie. De zin voor ondernemen zit in haar familie, de zin voor rijkelijk gezond eten is een essentieel onderdeel van haar leven. Zo mengt La Favo Nuts bijvoorbeeld quinoa met biologische havervlokken, pompoenpitten, zonnebloempitten, walnoten, pecannoten, rozijnen, esdoornsiroop, olijfolie en kaneel. Quinoa behoort tot de superfoods, is glutenvrij en biologisch en komt geteeld door lokale boeren recht uit het Andesgebergte. Met 94 kcal per 20 g blijf je bovendien onder de 100 kcal per serving. De granola wordt ambachtelijk geroosterd om de waardevolle voedingsstoffen en pure smaak te behouden. De quinoa granola van La Favo eet je bij je yoghurt of je kom vers fruit, maar ook als topping op je salade of op je ijsje. Er zijn momenteel vier smaken: met noten, chocolade, appel of boekweit en besjes.
www.lafavo.be
La Favo ligt in Belgische natuurwinkels en conceptstores.
31
Wat eten we vandaag?
Wouter: “Je kunt zeggen dat ons vermoutavontuur vorig jaar in de zomer begon, maar de kiemen werden eigenlijk al veel vroeger gezaaid. Onze grootouders hebben nog een echte ‘hof’ en toen we klein waren konden we mee beleven hoe meter de bessen tot confituur verwerkte en peter zijn eigen notenaperitief maakte. Mensen leefden
Kiss My vermout
toen nog veel dichter bij de natuur. Hoe raar is het om te zeggen dat dat bewonderenswaardig is, terwijl het een evidentie moet zijn.” Niels: “Het aperitiefrecept van pepe was tot vorige zomer een vergeten familiegeheim. Niemand deed er iets mee, tot Wouter en ik in de potten zijn beginnen roeren. (lacht) We zijn op pluktocht gegaan in de tuin van onze ouders, want ook daar staat een notenboom en na enkele maanden rijping was in december onze eerste testlading klaar, gewoon voor de fun. Al even vrijblijvend hebben we die door enkele mensen uit de horecasector laten proeven. Olivier Jacobs van Jiggers in Gent was een van de eersten en plakte er de naam ‘vermout’ op. Wij waren er ons eigenlijk niet van bewust dat we vermout aan het maken waren. (lacht) En we hadden al zeker niet op bestellingen
Ook de Superette in Gent is fan van Kiss My vermout.
gerekend.”
Recept van grootouders
Wouter: “Ondertussen zijn verschillende smaken verkrijgbaar in een aantal conceptstores in Vlaanderen en zijn we vereerd dat sterrenzaken en toppers zoals De Superette, Publiek, Bruut en Moor&Moor onze familie-erfenis aanbieden. Kiss My is tegen onze verwachtingen pijlsnel gelanceerd, dus zijn we nog eens in de recepten van onze grootouders moeten duiken om ons product aan te vullen met andere seizoenspluksels en aangepaste recepten. Na de noten komen immers de bessen en de rabarber en ook die verwerken we tegenwoordig. Bij Hertog Jan zijn ze superfan van de ‘Kiss my Rhubarb’!”
32
Wouter en Niels Vandekerkhove X Kiss My Kiss My, dat zijn Belgische vermouts op basis van verse vruchten en kruiden. Niels & Wouter Vandekerkhove – de één student interieurvormgeving en de ander chef en eigenaar van een eetcafé – zijn de creatieve breinen van het booming aperitieflabel. Tijdens de productie wordt zoveel mogelijk met bio-, bulk- en lokale producten gewerkt en veel van de ingrediënten plukken de West-Vlaamse broers zelf. Zo is er ‘Kiss My…Nuts’, de allereerste vermout die het duo ontwikkelde: een infusie van groene jonge noten, kruidnagel en kaneel. Het resultaat is een heldere, bruinrode vermout die mooi in balans zit tussen zoet, kruidig en de houttoetsen van de jonge groene noten. Die kan je zowel als aperitief (met ijs), digestief als in cocktails (bv. ‘Kiss My… Negroni’) drinken.
www.kissmy.be
33
ENJOY BATHING, COOKING & ENERGY.
Kwatrechtsteenweg 113, 9230 Wetteren – www.blanco.nu Industrielaan 1, 9900 Eeklo - www.valcke.be
ALUMINIUM GEVELBEKLEDING EN CORTENSTAAL OP MAAT Damvalleistraat 30, 9070 Destelbergen info@rtek.be / +32 (0)9 233 97 59 www.rtek.be
BIËNNALE INTERIEUR 2016
ABSOLUUT
Elke twee jaar verzamelt de internationale interieurscene in Kortrijk voor de Biënnale Interieur. Geen betere plek om ideeën op te doen, trends te spotten, nieuwigheden te ontdekken en even stil te staan bij de vraag: ‘Wat is dat nu eigenlijk, een interieur?’
A. DE ZILVEREN EDITIE 1. Centrale thema: Interieur! Het lijkt weinig origineel: ‘Interiors’ als thema voor de 25ste editie van de Biënnale Interieur. Toch zit er meer achter. Curatoren Kersten Geers en David Van Severen van architectenbureau OFFICE KGDVS wilden met het centrale thema afstand nemen van de verheerlijking van het individuele meubel. We moeten ons opnieuw meer richten op het geheel, het eigenlijke interieur. Vandaar dat Geers en Van Severen tal van kunstgalerijen uitnodigden om deel te nemen aan deze editie. Kunst maakt immers net zo goed deel uit van een interieur. Ook op The Floor Is Yours, het platform voor jong aanstormend talent, bestond de opdracht erin een scenografie neer te zetten, eerder dan een simpele etalage met nieuwe producten.
Curatoren Kersten Geers en David Van Severen.
2. Architecturaal pareltje Binnen het thema ‘Interiors’ nodigde OFFICE KGDVS een vijftal andere creatievelingen uit
Vakantiehuis SOLO, het prestigeproject van OFFICE KGDVS in opdracht van een Franse bouwpromotor.
36
TRENDRAPPORT
om na te denken over wat het begrip ‘interieur’ voor hen betekent. Zelf stelden de curatoren een installatie op over hun lopende prestigeproject in Spanje: het vakantiehuis SOLO, in opdracht van een Franse bouwpromotor. Dat wordt een glazen cirkel zonder muren. “Het interieur van dat huis gaat een bijzondere relatie aan met de omgeving”, zo klinkt het bij OFFICE KGDVS. “De woning gaat letterlijk op in de omgeving en is zelfvoorzienend.” Voor het project doen de architecten een beroep op Muller Van Severen voor een reeks meubels (Wires), op Richard Venlet voor een aantal verlichtingskrukjes, en op kunstenaar Pieter Vermeersch die enkele daksculpturen zal beschilderen.
3. Zwart met zilveren accent
Speciaal voor het zilveren jubileum kreeg de Biënnale Interieur zilveren accenten.
De Biënnale Interieur doet voor de aankleding van haar hosts en hostessen afwisselend een beroep op gevestigde modenamen en nieuw talent. Voor deze editie ging die eer naar een van de grootste mode-iconen van ons land: Ann Demeulemeester. Het was dan ook geen verrassing dat het Interieur-personeel in het zwart gekleed ging. Speciaal voor het zilveren jubileum van de Belgische interieurbeurs werd dat zwarte uniform opgevrolijkt met zilveren accenten. Ook het handelsmerk van Ann Demeulemeester – de halsketting met veer – vertoonde een zilveren schijn.
4. In de prijzen Traditioneel worden in Kortrijk ook een aantal prijzen uitgedeeld. De meest prestigieuze in het rijtje Interieur Awards is die in de categorie ‘Objects’. Deze editie ging de prijs naar de Zwitser Dimitri Bähler, een alumnus van de Design Academy in Eindhoven die eerder al samenwerkte met Hay en USM. Bähler won de prijs met zijn collectie keramische objecten getiteld ‘Volumes, Patterns, Textiles and Colors’. Bähler was aanvankelijk van plan om grote volumes in klei te fabriceren, maar toen dat een beetje tricky bleek, focuste hij op kleine schalen. Die kregen de textuur van wat erin ligt. Zo is er een schaal met de textuur van een avocado, of eentje met een onvervalste sinaasappelhuid. Dimitri Bähler kreeg voor dit concept een cheque van 2500 euro en een prominente plaats in de beurshallen.
De Interieur Award in de categorie 'Objects' ging naar de Zwitser Dimitri Bähler.
37
ABSOLUUT
B. TRENDS 1. Persoonlijk gepimpt We willen onze interieurs graag zo persoonlijk mogelijk, afgestemd op onze eigen smaak. Dat was duidelijk te merken op de Biënnale Interieur, waar almaar meer merken inzetten op ‘customizing’. Vloerenfabrikant Bolon ontwikkelde samen met het Britse designerduo Doshi Levien de collectie Bolon By You. Via de website kan je zelf kiezen uit patronen, draden en kleuren en zo een unieke vloer samenstellen. Hetzelfde geldt voor de Mobilo® collectie van badkamerspecialist Van Marcke, waarbij het basiselement naar eigen smaak en budget kan worden gewijzigd of uitgebreid. Voor het 5x5 concept van designregio Kortrijk werd zelfs een nieuw label in het leven geroepen: KOVR. Dat is een designlabel van Depro Profiles in samenwerking met Danny Venlet dat ledverlichting inwerkt in wand- en plafondpanelen zodat die vanop afstand bediend en gepersonaliseerd kunnen worden.
We willen onze interieurs graag zo persoonlijk mogelijk en daar speelt het nieuwe label KOVR handig op in.
2. Druk, druk, druk We hebben het toch allemaal zo ontzettend druk, en dus is ook werken een gegeerd thema in de interieurbusiness. BuzziSpace presenteerde in Kortrijk de in het oog springende BuzziJungle van Jonas Van Put, een ontwerp waarbij verschillende coworkers gestapeld worden en zo aangezet worden tot interactie. Daarnaast is er de BuzziBalance die bewegen in een werkomgeving moet stimuleren.
De BuzziBalance moet bewegen in een werkomgeving stimuleren.
38
TRENDRAPPORT
Mogelijk nog hipper is de installatie Dojo Wheels van het jonge Kortrijkse ontwerpbureau FIVE AM. Deze mobiele werkruimte in de vorm van een caravan werd al bekroond met de German Design award en de Architizer A+ award. Grote troef is dat je de volledig uitgeruste werkplek kan neerplanten waar je maar wil: in een stad, aan de rand van een bos of vlak bij een strand.
3. Cocooning
Dojo Wheels van het jonge Kortrijkse ontwerpbureau FIVE AM is een mobiele werkruimte.
Na de Scandinavische stijlperiode van openheid, minimalisme en witte muren belandt de interieurwereld opnieuw in een warme gloed. Het mag weer wat luxueuzer en wat rommeliger. Textiel en tactiliteit worden almaar belangrijker en dat was op de Biënnale niet anders. Succesduo Muller Van Severen presenteerde een tapijt dat samen met het gerenommeerde Antwerpse tapijtenhuis Ashtari werd vervaardigd. Ook modeontwerper Dirk Van Saene – een van de Antwerpse Zes – waagde zich samen met het Belgische designmerk Limited Edition aan een tapijt voor de expo ‘Rik Wouters & het huiselijk utopia’. Hij beeldt daarvoor zijn eigen huiselijk utopia af, namelijk de katten van de buren. Ten slotte kwam ook Kvadrat naar Kortrijk met de allereerste gordijnencollectie van Doshi Levien, meteen verkrijgbaar in vier verschillende prints.
Succesduo Muller Van Severen presenteerde een tapijt dat samen met het gerenommeerde Antwerpse tapijtenhuis Ashtari werd vervaardigd.
39
C. DIT IS BELGISCH
ABSOLUUT
1. PJ Mares voor Serax PJ Mares, of Peter-Jan Scherpereel en Tom Mares, toonden met een indrukwekkende stand tot wat voor maatwerk ze in staat zijn. “Het is een installatie waar al onze ideeën samenkomen en elke richting kunnen uitgaan”, vertelt Tom Mares over SUPERNOMAX. Daarnaast stelde het creatieve duo hun eerste samenwerkingen voor met het Belgische label Serax. Het resultaat van dat huwelijk zijn de Sanba-tafels, de Oona-kleerhangers en de Butterfly-wandrekjes. “Noem het gerust een design crush”, aldus Axel Van Den Bossche van Serax.
PJ Mares stelde zijn eerste samenwerking met het Belgische label Serax voor.
2. Frederik Delbart voor Moome Frederik Delbart is een naam om te onthouden. De Brusselse designer was alomtegenwoordig in de Kortrijkse Xpo. Hij ontwierp het modulaire wandreksysteem Vertebrae voor Per/use, de tafel RectoVerso met steenspecialist Van Den Weghe en een loungechair en spiegels voor het Limburgse designlabel Moome. Die Mira-spiegels komen zowel vrijstaand als tegen een muur mooi tot hun recht. Ze zijn grafisch interessant en komen in drie maten, drie spiegeltinten en verschillende houtkleuren. Ideaal om een eigen compositie mee samen te stellen.
Frederik Delbart ontwierp een loungechair en spiegels voor het designlabel MOOME.
3. Nedda El-Asmar voor Magnitude Meestal zijn sprookjes te mooi om waar te zijn, maar Magnitude – een merknaam van LS Bedding – liet alvast één sprookje waarheid worden in Kortrijk. Met ‘Han Christian’ lanceerden ze immers een sprookjesachtig bedconcept van de hand van STUDIO|Nedda, de designstudio van voormalig Designer van het Jaar Nedda El-Asmar. Het design van het bed is geïnspireerd op het sprookje van de ‘prinses op de erwt’. Het doet denken aan een opeengestapelde berg matrassen, waar de eigenlijke matras helemaal bovenop komt te liggen. In dit bed kruip je niet, je klimt erin. En de erwt? Ook die is STUDIO|Nedda niet vergeten. Een houten bolletje hangt binnen handbereik aan de matras. Wie eraan trekt, ontdekt nog meer sprookjesachtige details …
40
Magnitude lanceerde met 'Han Christian' een sprookjesachtig bedconcept van de hand van STUDIO|Nedda.
TRENDRAPPORT
Steenspecialist Van Den Weghe liet het publiek kennismaken met hun objectlabel Van Den Weghe/ Items.
4. Glenn Sestig voor Van Den Weghe Natuurlijke materialen waren ook deze editie de publieksliefhebbers. Steenspecialist Van Den Weghe bouwde in de Xpo Hallen een replica van de showroom in Knokke en liet het Belgische publiek kennismaken met Van Den Weghe / Items, het objectlabel dat vorig jaar in het leven werd geroepen. In die Items-collectie uiteraard allemaal stenen designs, zoals de Pleasure Dome van Glenn Sestig waar vorig jaar een prototype van werd gepresenteerd op de Milanese tentoonstelling van het toonaangevende magazine Wallpaper.
5. Filip Janssens
Filip Janssens presenteerde de Rupture-kast, die visueel wordt opengescheurd door een grillige compositie van open modules.
Op maat gemaakte kasten met een asymmetrisch grafisch patroon van open modules zijn al enkele jaren het handelsmerk van selfmade designer Filip Janssens. Voor het eerst is Janssens erin geslaagd om dat handelsmerk te vertalen naar één enkel meubel met vaste afmetingen dat los verkocht kan worden. Rupture is een gesloten wit vierkant dat, zoals de naam doet vermoeden, visueel wordt opengescheurd door een grillige compositie van open modules. De Rupture-kast kan verder gepersonaliseerd worden met ingewerkte verlichting en inzetmodules met gekleurd mondgeblazen glas. Janssens brengt zijn kast uit in eigen productie en voorlopig in beperkte oplage.
6. Vincent Van Duysen De titel 'Designer van het Jaar' ging naar architect en designer Vincent Van Duysen.
Elf jaar geleden riepen Knack Weekend en de Biënnale Interieur de titel ‘Designer van het Jaar’ in het leven. Intussen zijn ook Bozar, Design Vlaanderen, Design museum Gent, Grand Hornu, Wallonie/Bruxelles Design/Mode en MAD Brussels partners. Dit jaar ging de eer naar architect en designer Vincent Van Duysen. Die schopte het tot creatief directeur van het gerenommeerde Italiaanse designhuis Molteni&C én hij werkte samen met Flos aan enkele bijzondere verlichtingscollecties. Ook zijn kleinere objecten kennen veel succes. De potterylijn die hij ruim tien jaar geleden ontwierp voor When Objects Work zijn vandaag nog altijd de bestsellers van het bedrijf. Om maar te zeggen dat Van Duysen zonder enige twijfel de titel Designer van het Jaar verdient.
41
Gebruiksvriendelijk totaalplatform
Je intelligente woning op maat IPBuilding biedt intelligente systemen voor je woning die volledig op maat gemaakt worden. Als gebruiker kan je kiezen uit verschillende modules, gaande van een basismodule tot een prestigemodule. De modules van IPBuilding bedienen en beheren alle gewenste elektrische toestellen voor een optimaal comfort en veiligheid. Tevens krijg je een grotere controle over je energieverbruik en kun je vanop afstand communiceren met je huis. De modules zijn eveneens flexibel en aanpasbaar aan je eigen noden en verlangens. Nagenoeg alles is mogelijk. Naargelang je budget of je behoeftes kun je vandaag instappen in een basismodule en deze nadien gradueel verder uitbreiden om tot een compleet systeem te komen. Dit zonder kappen of slijpen en zonder nodeloze extra kosten. Aangezien het systeem gebaseerd is op het ”IP-protocol”, kun je ook steeds de nieuwste technologieën integreren in het systeem. Zelfs diegene die vandaag nog niet bestaan! Ben je ook geïnteresseerd in je eigen Smarthome? Smart Homes, Smart Buildings, Smart Care Ga dan alvast een kijkje nemen in de modelwoning van ABS villabouw in Oosterzele en ontdek de talloze mogelijkheden van IPBuilding.
Voor extra info: www.ipbuilding.com Dankzij haar specifieke technologie
IPBuilding heeft een gebruiksvriendelijke, geïntegreerde gebaseerd op het internet protocol (IP) is alle IPBuilding hetenmeest toegankelijke, totaaloplossing ontwikkeld om technieken gebruiksvriendelijke en vooral betaalgebouwtechnologie eenvoudig te bedienen en te beheren.
bare intelligente systeem op de markt.
Voor extra info: www.ipbuilding.com
IPBUILDING AFFORDABLE HOME INTELLIGENCE
IPBUILDING NV Honderdweg 1, 9230 Wetteren Tel: |+32(0)9 8969 69| info@ipbuilding.com Honderdweg 1, 9230 Wetteren T. +32(0)9279 279 89 info@ipbuilding.com
LU X H O M E I N T E R I O R S
•
B A A I G E M S T R A AT 14 2 -14 4
•
9 8 9 0 G AV E R E
•
T. + 3 2 9 3 8 9 6 0 0 0
•
I N F O@LU X H O M E . B E
•
W W W. LU X H O M E . B E
ABSOLUUT DESIGN
Materiaal— verhalen Heus niet al Nederlands design is serieus en conceptueel. Kijk maar naar Bertjan Pot. Afgelopen voorjaar toonde hij tijdens Design Milaan 2016 hoe je van autobinnenbanden – en met wat weeftalent – een prima uitrustpoef kan maken. Eerder breide hij een stoel van wol en maakte hij sculpturen van strijkkralen. Welkom in een speels oeuvre waar nieuwsgierigheid key is, en waar inspiratie niet iets is dat je overkomt, maar dat je zelf maakt.
44
Wat kan een materiaal wel en wat kan het niet? Het
Al sinds zijn afstuderen aan de Design Academy in
lijkt dé leidende vraag te zijn voor de in Rotterdam
Eindhoven in 1998, combineert Pot zijn technische
wonende ontwerper Bertjan Pot (41). Voor het
interesse, fascinatie voor materialen en creatieve
project dat hij in april in samenwerking met Nike
verbeelding om de grenzen van de industriële
maakte voor Design Milaan, viel zijn oog op de
productie open te trekken. Hoewel hij flirt met de
binnenbanden van auto’s, tractoren en kruiwagens.
computeresthetiek en zijn objecten niet zelden uit
Hij bedekte de leeggelopen banden door eigen-
een 3D-printer gerold lijken te zijn, vermijdt Pot
handig een patroon te weven van touw en veters;
het gebruik van de computer als ontwerptool.
et voilà, als je Bertjan Pot heet, ontstaat er dan
Ontwerpen begint bij hem namelijk niet bij een
binnen de kortste keren een poef (of negen) onder
technische tekening of een concept (dat vindt hij
je handen. Fijn voor die vermoeide beursbezoekers,
een vies woord), maar vanuit het materiaal zelf, in
moet hij gedacht hebben.
een ambachtelijke zoektocht naar wat mogelijk is.
'The Masks' (2010)
45
'Carbon Chair' (2004)
Producten zijn gemaakt uit materialen en materialisering is nu eenmaal onvermijdelijk. Toch is het vaak een vergeten onderdeel van het ontwerpproces. Hoe de lampen en meubels die Studio Bertjan Pot maakt in samenwerking met klinkende namen als Arco, Moooi, Established & Sons, Goods en Moustache eruitzien, is dan ook even belangrijk als hoe ze aanvoelen.
Pot brak in 2002 internationaal door aan het
lampenkappen van gedroogde pompoenschillen
design-front met zijn Carbon Copy, een uitvoering
(Old Fruits, Tops and Bottoms, 2004) of de instal-
van Charles Eames’ beroemde DKR Chair in kool-
laties die hij maakt van strijkkralen (Melted Beads,
stofvezels en kunsthars (het origineel bestaat uit
2014-2016): de huid omhult het object niet alleen,
staal). Deze stoel ging ook niet aan musea voorbij:
maar is het daadwerkelijke object. De oppervlakken
onder meer het Stedelijk Museum in Amsterdam en
van de materialen zijn allesbehalve glad en egaal,
het New Yorkse MoMa hebben een exemplaar in
een verfrissende en haast rebelse daad in een
hun collecties opgenomen. Een andere klassie-
industrie waar textuur doorgaans wordt gewist en
ker van zijn hand is de Random Light voor Moooi
gestroomlijnde vlakken de regel zijn. Het is duidelijk:
uit 1999. Die verlicht inmiddels als wereldwijde
voor Pot is design geen oefening in styling, waarbij
bestseller tal van huiskamers. Pot maakte de ronde
je als ontwerper een object hipper maakt, maar
hanglamp door te experimenteren met restma-
een antwoord op de vraag ‘wat is het ultieme ding
teriaal van zijn afstudeerproject. Hij wikkelde met
dat je kunt maken met de techniek of het materiaal
kunsthars verharde glasvezeldraden op willekeurige
dat nu voor je ligt?’. Waar sommige ontwerpers
wijze rondom een ballon, liet de ontstane structuur
een onstilbare honger lijken te hebben naar nieuwe
drogen en de ballon vervolgens weer leeglopen,
materialen, wordt Pot meer aangetrokken tot mate-
et voilà: een transparante globe die lijkt op een
rialen die zich al hebben bewezen. Geavanceerde
zeepbel, een bal van garen of … een object van
technieken en experimenten stellen hem in staat
buitenaardse komaf.
om te tonen dat deze nog vol verrassingen zitten: herontdekken is even belangrijk als ontdekken.
Het is typisch voor Pot: zijn objecten hebben niet
46
één verhaal, maar bestaan uit talloze ingrediënten
Als Pot niet ontwerpt voor klinkende designmerken,
die tot meerdere identiteiten kunnen leiden, afhan-
pielt en bouwt hij graag wat in zijn eentje aan alles
kelijk van degene die ze bezit, gebruikt of naar ze
wat los en vast zit in zijn atelier. Wat niet zelden tot
kijkt. De relatie die ontstaat tussen interieurobjecten
nieuw werk leidt, uiteraard: het is simpelweg hoe
en hun gebruikers, is dan ook van groot belang
Pot tot nieuwe designs komt. Uit zo’n materiaal-
voor Pot. Zelf ziet hij dat zo: producten die gemaakt
experiment ontstond bijvoorbeeld ook The Masks
zijn voor woonruimtes zijn persoonlijker dan hard-
in 2010: een doorlopende serie maskers in felle
core industriële objecten, zoals auto’s en gebou-
kleuren en met duidelijk handgemaakte details. Pot
wen, maar minder intiem en vluchtig dan mode.
wilde eigenlijk uitvinden of hij een groot, plat tapijt
Deze positie geeft Pot de vrijheid om te spelen,
kon maken door stukken touw aan elkaar te naaien
zonder vrijblijvend te zijn. Pot is geen ontwerper bij
met een naaimachine. Nee dus: in plaats van plat,
wie het in de eerste plaats om de esthetiek gaat (hij
werden zijn naaisels bochtig en bollig. Toen een
heeft ook geen herkenbare vormstijl), toch is er één
assistent voor de grap één ervan voor zijn gezicht
kenmerk dat Pots designs verbindt: de tactiele huid
hield, werd Pot op een nieuw idee gebracht. Wie
ervan. Of het nu een wollen stoel is (Jumper, 2010),
dus beweert dat de inspiratie van deze maskers
'Uitrustpoef' voor NIKE (2016)
vast wel in etnische artefacten moet liggen: wrong! Dat de maskers er Afrikaans en primitief uitzien, heeft volgens Pot maar één simpele reden: hij legt zichzelf restricties op door met primitieve middelen en technieken te werken, net zoals bepaalde stammen dat doen. Een ontwerp reduceren tot een voorafgaand verhaal doet volgens Pot af aan waar het echt om gaat: de methode. En dat deze soms tot bedrieglijke uitkomsten kan leiden, is alleen maar fijn. Pot speelt niet alleen met het zogenaamde verhaal achter zijn ontwerpen, maar geeft soms ook de materialen zelf een andere identiteit mee. Volume creëren met minimale materialen: dat lijkt het credo. Zo lijkt de Slim Table (2005), een ontwerp voor Arco, een zeer slanke houten tafel met een zeer dun blad met grote afmetingen. Feitelijk is dat echter onmogelijk: een dergelijke constructie van massief hout stort direct in. Wat blijkt? Een stalen geraamte gaat schuil onder een laagje houten vernis. Pot ziet er de humor wel van in: onbedoeld heeft hij de lat hoog gelegd voor andere ontwerpers om een nóg dunnere tafel te bedenken; het is zoiets als de snelste auto. Zelf boeien dergelijke trends hem allerminst. Het maakt van Pot een oprechte, pragmatische en op zijn eigen manier atypische ontwerper: één die uitgaat van concrete mogelijkheden en minder van dromen of wensen, en één die het fijner vindt om een project te beginnen dan te eindigen.
TERRA INTERNATIONAL TADELAKT FINISHING Ontdek de wereld van Terra: een vloer en wand afwerking met “béton” look. Terra dankt zijn succes aan de natuurlijke waterafstotende kwaliteiten en de zachte structuur. Ideaal voor badkamers, douches, keukens, vloeren, trappen, muren, meubels, ... Brialmontlei 2 2018 Antwerpen T. 032 32 71 06
info@terra-international.be www.terra-international.be
A B S O L U U T R E P O R TA G E
KUBISME MET KARAKTER De signatuurwoning van Belgisch designer Filip Janssens Filip Janssens ontwierp zijn eigen gezinswoning in Essene. Hij bracht zeven kubussen samen tot één geheel. Met een ritmisch spel van inspringende modules zette hij overduidelijk zijn karakteristieke designstempel op de architectuur van het huis. “De compositie van de kubussen was voor mij erg belangrijk. Ik wilde een boeiend buitenaanzicht en binnen een ruimtelijke indeling in functie van het licht en ons leven.”
49
KUBISME MET KARAKTER
50
“ Het is niet evident, de keuze voor houten schrijnwerk in een nieuwbouwwoning. Die elementen die buiten de standaard vallen, maakten het bouwproces intensief, maar ook heel persoonlijk.” Heidi
Twee jaar geleden waagde Filip Janssens
het evenmin. Daarom schermt de ei zo na
heel bescheiden zijn kans als designer op de
vensterloze voorgevel het huis af van de straat.
Biënnale Interieur in Kortrijk. Het katapulteerde
Slechts enkele kijkgaten maken de verbinding
zijn carrière van leraar en gepassioneerd
met buiten. Soms haken ze speels in op een
meubelontwerper tot volbloed Belgisch
ander venster, dan weer vormen ze een soort
designer. Vandaag ontwerpt hij voor labels als
piepgaatje met een karakteristieke, stalen
Serax, Design is Wolf en Moome. Ook twee
Filip Janssens-decoratie. Alle vensters kregen
jaar geleden: Filip en zijn echtgenote Heidi
een houten kader. Heidi: “Het is niet evident,
vinden een mooi stuk grond in Essene, dicht
de keuze voor houten schrijnwerk in een
bij zijn ouderlijke thuis en aan de rand van
nieuwbouwwoning. Die elementen die buiten
een weelderige groenzone. Het is het begin
de standaard vallen, zoals bijvoorbeeld de
van een intens bouwproces in samenwerking
aparte onderverdeling van de ramen, maakten
met ABS Bouwteam. De Belgische designer
het bouwproces vaak intensief, maar tegelijk
tekende zelf de blueprint van de nieuwe
heel persoonlijk. Zo hebben we ook lang
woning, in zijn onmiskenbare stijl. “Zeven
moeten zoeken naar een bekwame vakman
aparte blokken vormen samen de woning. Ze
die onze gevel kon voegen. We wilden graag
maken ritmische insprongen en hebben elk
een schaduwvoeg en dat is tegenwoordig een
een unieke venstercompositie. De achtergevel
zeldzame techniek. Omdat de gevel zo sterk de
ziet er van buitenaf dan ook allesbehalve
look van een woning bepaalt, vonden we het
saai uit. De vensters nemen samen haast
wel een belangrijk aandachtspunt. We wilden
de volledige achtergevel in, zodat het huis
een nieuwe woning, maar dan met de uitstraling
de groene omgeving en het daglicht volledig
van een oud gerenoveerd fabriekje zeg maar.”
opslorpt”, vertelt Filip. Geen saaie blokkendoos dus voor het koppel, maar een kijkdoos is
51
INTIMISTISCHE BENEDENVERDIEPING
Het huis van Filip en Heidi werd tot in detail afgestemd op de omgeving, het dagelijkse traject van de zon en de levensfase van zijn bewoners. Filip: “De donkere gevel verandert mee met het weer en gaat mooi op in de natuur. ’s Ochtends en ’s avonds hebben we zon op onze terrassen en dat vinden we niet erg. Niets vervelender dan de zon die recht in je gezicht schijnt als je naar buiten kijkt. Je moet bouwen naar het zicht, vind ik. Bovendien was ons vorige huis één grote ruimte, maar toen hadden we allebei nog een andere job, was een kantoorruimte niet van toepassing en kwamen er geen klanten of schrijnwerkers over de vloer. Nu is dat anders. De benedenverdieping bestaat uit onze office, de hal en een open ruimte die door middel van schuifdeuren kan worden opgedeeld. De plafonds zijn opmerkelijk laag. Als mijn dochter en mijn vrouw zin hebben in een filmavond, schermen ze de living af van de keuken, trekken ze de gordijnen dicht en leggen ze de projector aan. Dat zorgt voor een intimistisch cinemagevoel. Mij vind je ’s avonds vaak terug in de lounge in de keuken. Daar kan ik op een meer ontspannen manier nog wat computerwerk doen. De nis zit ingebouwd in de kastwand waar ook de keukentoestellen en een apothekerskast achter verborgen zitten. Ja, onze keuken is redelijk atypisch.” Aan de andere kant van de keuken: een levendige keukenopstelling met keukenwerkbladen in afgerond Calacatta-marmer, zwart kraanwerk en een maatwerkkast in donker, Afrikaans etimoëhout, omgeven door een grafisch spel van zwart staal. Overduidelijk gesigneerd: Filip Janssens.
52
Het vintagekastje van Jules Wabbes is een van Filips favoriete objecten in huis. Het principe van multiplexhout met een laag fineer, komt ook in zijn eigen werk terug.
Ronde vormen, zoals de keukentafel van eigen makelij en de poffige salonzetel van Patricia Urquiola voor B&B Italia, verzachten het afgelijnde, geometrische interieur.
53
Een van de kantoormuren is van baksteen. Ook die werd opgebouwd in de typische geometrische Janssens-stijl.
TETRIS OP DE KASTWAND
Boven zijn de kamers kleiner, maar de plafonds
is het net alsof we buiten slapen. Heerlijk”, aldus
hoger en de gebruikte houtsoorten veel lichter. Op
Heidi. De badkamer is in al zijn eenvoud een parel:
die manier creëerde de designer toch een open,
ietwat bevreemdend maar tegelijk erg functioneel.
ruimtelijk gevoel. En ook hier drukte hij duidelijk zijn
Een bad, inloopdouche en wasbassin zijn
stempel op het maatwerkmeubilair. Zo integreerde
samengebracht in een minimalistische compositie.
hij in de lichthouten kastdeuren in de hal en in de
De wastafel, een mix van corian en zwart staal, is
masterbedroom een ludiek maar tegelijk decoratief
een design van Filip. Door een hoog horizontaal
spel met blokjes en zette hij op de donkerhouten
venster werp je een blik op de tuin. En meer moet
kastwand in de slaapkamer van dochter Joek een
dat voor drie volwassen mensen niet zijn, vindt Filip:
gigantisch geometrisch handvat. “De kamer van
“Wellicht zullen onze woonbehoeftes weer helemaal
Cato is het grootst, want zij brengt er veel tijd door
anders liggen binnen enkele jaren, als ook Cato het
en heeft een bureau nodig. Onze slaapkamer is net
huis uit is. Dan gaan we misschien dromen van een
groot genoeg voor een bed, een kast en een stoel,
miniwoning en schrikt een nieuw bouwavontuur
maar met een groot venster vlak bij het beduiteinde
ons niet af.”
Een levendige keukenopstelling met keukenwerkbladen in afgerond Calacatta-marmer, zwart kraanwerk en een maatwerkkast in donker, Afrikaans etimoëhout, omgeven door een grafisch spel van zwart staal.
54
vorm ingedingen.be - foto cafeine
bulthaup van damme team
hogeheerweg 3 9051 sint-denijs-westrem 09 222 23 40 martelaarslaan 200 9000 gent 09 248 05 55 info@bulthaupgent.be
www.bulthaupgent.be
ABSOLUUT FAVOURITES
Laurence Leenaert LRNCE OF ARABIA
Na een korte carrière als tassenontwerpster in België, verhuisde Laurence Leenaert – aka LRNCE – een klein jaar geleden naar Marokko. Vanuit haar kleurrijke atelier in de chaotische medina van Marrakech, een stad die voor haar staat voor ultieme (gast) vrijheid, heeft ze zich ontpopt tot een designduizendpoot. Haar liefde voor kwaliteitsvolle, handgemaakte tassen is niet verdampt, maar inmiddels geeft ze haar ontwerptalent ook vorm met kledingstukken als kimono’s, sandalen, tapijten en keramische objecten. Dat de etnische, dynamische omgeving waarin Laurence leeft haar niet onberoerd laat, is te zien in de esthetiek van haar designs. Overal keren verwijzingen naar nomadische stammen en lokale rituelen terug, maar dan wel in een hedendaags jasje. Zo combineert ze verschillende uitgesproken texturen en grafische prints met een minimale vormentaal. Relaxte, maar evengoed eyecatching stukken zijn het resultaat. Het aangaan van lokale samenwerkingen is trouwens fundamenteel voor Laurence. Dat deed ze ook voor haar nieuwe collectie 'Borrowed from Fatima' (beeld), waarbij ze een beroep deed op de vergeten technieken en kennis van Marrokaanse vrouwen. Echt gek is dat niet, zegt ze zelf, als je in de straat woont van een mandenwever, een houtbewerker en een textielverver. En dan schijnt de zon er ook nog bijna altijd. Geen wonder dat het motto van Laurence ‘alles is mogelijk (in Marrakech)’ is.
56
Slank design voor maximale transparantie
W W W. A L U L I M . B E Openingsuren ma - vr: 9u00 - 17u00 za - zo: gesloten Showroom Nijverheidslaan 1563 3660 Opglabbeek Info & advies T +32 (0)475 98 93 88 jan@alulim.be
ABSOLUU T TR AVEL
Het eiland Møn is een van de mooiste plekken van Denemarken. Op zo’n 300 meter van het strand ligt te midden van een berkenbosje Birkedal, het vakantiehuis van Jan Henrik Jansen. De architect had vijf jaar nodig om het huis te bedenken, te plannen en te bouwen. Iedere centimeter is ontstaan uit zijn gedachten, ieder element heeft hij zelf gecreëerd én eigenhandig gebouwd. De façade is bekleed met dunne sparren, binnen kleurt het interieur in vijftig tinten wit. Het huis is complex, onconventioneel en veeleisend. Negen aan elkaar verbonden cilinders staan op zichzelf, zijn door middel van trapjes met elkaar verbonden en geven door verschillende grote ramen uit op het landschap. Ze omlijsten het als een schilderij. Birkedal is rond. En het zet zijn deuren wagenwijd open voor gezelschappen tot zes personen.
www.urlaubsarchitektur.com 58
59
Havwoods Belgium Wood that works
w w w.w i l l t o n . b e w w w. o l d b a r n w o o d . e u
ABSOLUUT FAVOURITES
Veerle Verschooren Glaskunst krijgt update
In haar atelier in een omgebouwde gymzaal in Gent, omgeven door bakken vol glas in allerlei vormen, kleuren en texturen, werkt Veerle Verschooren aan haar glasobjecten. Deze glasontwerpster heeft zich als doel gesteld een eeuwenoud ambacht op een frisse manier te vertalen voor de hedendaagse woonarchitectuur. Het oubollige imago van glas spreekt ze dan ook graag tegen. Moderne interieurs die gedomineerd worden door wit, kunnen namelijk enorm opleven door raampartijen of koepels te voorzien van gekleurde glas-in-loodpanelen. Denk hierbij niet aan religieuze taferelen, maar aan geometrische patronen en onregelmatige oppervlakten. Door de veranderende lichtinval krijgen ruimtes doorheen de dag verschillende gezichten. Dat de kerkarchitectuur bepalend is geweest voor de glaskunst ontkent Verschooren niet, maar zelf put ze haar inspiratie vooral uit de jaren twintig van de vorige eeuw. Glaswerk was in de periode van de art deco immers alomtegenwoordig in publieke en private ruimtes. Verschooren doet graag aan slow design: ze is betrokken bij het volledige maakproces, van de ontwerpfase tot de uitvoering en de plaatsing van het glasobject. Het leverde haar in 2015 het HIB-label (Handmade in Belgium) op: een erkenning voor makers van authentieke en ambachtelijke kwaliteitsproducten van eigen bodem.
61
ABSOLUUT BELGISCH
Brrr brrr brr-brr brr-brr brrr brrr Brrr brrr brr-brr brr-brr brrr brrr Brrr brrr brr-brr brr-brr brrr brrr Brr-brr brr-brr-brr brrr Take me riding in a car, car Take you riding in a car, car Take you for a ride or take you for a ride Oh, going for a ride in a car Brr-brr brr-brr-brr brrr Click clack, open up the door, boys Click clack, open up the door, girls Front door, back door, boys and girls We're going for a ride in a car ... I'm a gonna let you blow the horn I'm a gonna let you blow the horn Wa-hooo, wa-hooo, wa-hooo Wa-hooo, wa-hooo, ride in the car Brr-brr brr-brr-brr brrr... fragment uit Car Car - Bob Dylan (1961)
62
1. Laptophoes 120 euro – Lies Mertens 2. Bomber 406 euro – Magdalena 3. Pencil skirt 146 euro – Magdalena 4. Shoes 260 euro – Atelier Content
63
1. Behang Zephyr Marine 96 euro/rol – Tenue de Ville 2. Vaasje Edison klein 13,80 euro, groot 28,40 euro – Serax 3. Plaid blauw 290 euro – Casalis 4. Tamara Van San, Chuck Berry, 2016, geglazuurde keramiek, 87 x 99 x 37 cm, courtesy Tatjana Pieters, Gent – 5000 euro 5. Cybele bag 380 euro – NELE 6. Shoes montone 495 euro – Ellen Verbeek 7. Kimono wit linnen 176 euro – The Alfred Collection 8. Terrazzo cutting board 32,35 - Serax
64
1. Bordjes 22 euro, espressocups 10 euro – Sara Delesie keramiek 2. Stampring Silverstone 85 euro – Lien Hereijgers 3. 2 x stackring Silverstone & Emperor’s gold 69 euro/stuk – Lien Hereijgers 4. Spoon cupper brushed, Koichi Futatsumata 45,95 euro – Valerie_objects 5. Tafellaken ‘Day after Dinner’ 280 euro – Verilin 6. Terrazzo cutting board 50,25 euro – Serax
65
Energiebewust voor uw toekomst Trendsetter in warmtepompen en klimatisatie
Residentie ‘Zonneschijn’ BY ABS BOUWTEAM
3 NIEUWBOUWVILLA’S TE ASTENE EXCLUSIEVE VERKOOP VIA FORTUM VASTGOED
FORTUM VAS T G O ED
Kortrijksesteenweg 39B2 9830 Sint-Martens-Latem T. 09/245 43 88 E. info@fortum-vastgoed.be www.fortum-vastgoed.be
Upcycling, het knutselstadium voorbij_ We nemen je mee naar een vergaderruimte van een hotel in Kortrijk, gelegen op een steenworp van de Xpo. De Biënnale Interieur 2016 is volop aan de gang en van die gelegenheid maken vijf Belgische designproducenten gebruik om hun nieuwe collecties voor te stellen aan de pers. Tijdens een van de presentaties verkondigt een zaakvoerder triomfantelijk maar met spot dat er in zijn tuinmeubelen “geen versleten autobanden of Indische teenslippers” verwerkt zitten, maar uitsluitend “zuivere, pure materialen”. De zaal lacht – groen dan wel gemeend – met hem mee. Een doorbraak voor upcyclingdesign lijkt op dat moment nog heel ver weg, ook wanneer we even later merken dat het onderwerp op de beurs zelf niet bepaald hot is bij de standhouders. Al zijn er uitzonderingen, zoals Design Studio Niruk uit Duitsland die er zijn zelfgemaakte grondstof Corcrete uit gerecycleerd rubber en beton komt voorstellen. Dieter Van Den Storm, woordvoerder van Interieur, bevestigt dat upcycling nog lang niet top of mind is bij interieurontwerpers. “Als jurylid van de Henry van de Velde Awards weet ik ook dat het elk jaar zoeken is naar interessante inzendingen voor de OVAM Ecodesign Award.”
68
Upcyclingdesign is meer geworden dan louter knutselen met afgedankte palletten, wijnkistjes en olievaten. Een nieuwe generatie productdesigners staat klaar om afval te verwerken tot nieuwe grondstoffen en daar hoogwaardig design in serie van te maken. De eerste resultaten zijn vaak vernuftig en verbluffend.
Grote uitdagingen
Eigen identiteit en uitstraling
Willen we vooruitgang zien, dan moeten we kijken
Ontwerper, onderzoeker en docent Ben
naar de productdesignsector. “In tegenstelling
Hagenaars van de LUCA School of Arts focust
tot meubeldesigners zijn productdesigners al
voor het behalen van zijn doctoraat op duurzaam
volop bezig met upcycling. Zeker in een land als
ontwerpen. Hij ziet hoe bedrijven goedbedoeld
Nederland is de aandacht groot, dat was tijdens
een duurzaam verhaal vertellen en werken aan
de Dutch Design Week heel erg duidelijk”, zegt
een groen imago, maar volgens hem ontbreekt het
upcyclingdesignconsultant Evy Puelinckx. Al meer
nog aan investeringen in upcyclingdesign. “Die zijn
dan vijftien jaar grist zij in afvalcontainers naar
mogelijk én noodzakelijk. Ik zie daarbij een unieke
afgedankte voorwerpen en materialen waar ze
rol weggelegd voor ons, productdesigners. Door de
nieuwe producten mee maakt. Ze is architecte van
afvalstromen te bestuderen en nieuwe grondstoffen
opleiding en gepassioneerd door design. Met haar
te ontwikkelen die dan worden toegepast in
boek Upcycling leerde ze consumenten om hippe
design met een eigen identiteit en uitstraling kan
voorwerpen te maken met afdankertjes, maar nu
de perceptie bij zowel bedrijven als consumenten
richt ze zich ook, en vooral, tot de bedrijfswereld.
veranderen. Aan de hand van prototypes kunnen
Als consulente bezoekt, ondersteunt en begeleidt
wij de toekomst concreet maken. Je kan producten
ze ondernemingen die stappen richting een
een tweede, derde of zelfs vierde leven geven, maar
circulaire economie willen zetten. KBC, Samsung,
de waardering zal nooit zo hoog zijn als bij een
Torfs en vele anderen deden al een beroep op haar
nieuwe toepassing.” Er zijn al enkele voorbeelden.
diensten. “Het boek Cradle to Cradle van William
Zo lanceert de Belg Sebastiaan de Neubourg
McDonough en Michael Braungart over duurzaam
volgend voorjaar een eerste collectie ge-3D-printe
ontwerpen heeft destijds veel in gang gezet en
zonnebrillen waarin bamboe, koelkasten, oude
zeker de laatste jaren merk ik dat upcycling echt
dashboards en andere gerecycleerde materialen
een vlucht neemt. Bedrijven zijn van goede wil,
zijn verwerkt en in Rotterdam wordt fruitleather
maar de weg is nog lang en moeilijk want upcycling
gemaakt van rottend fruit. Maar ook multinationals
plaatst designers voor grote uitdagingen: de
als Adidas en G-Star deden al hun duit in het zakje
toevoer van afvalmateriaal is onregelmatig en
door in samenwerking met Parley for the Oceans
er komt veel handwerk aan te pas waardoor de
respectievelijk sneakers en een kledinglijn op basis
eindproducten vaak een hoger prijskaartje hebben.
van plastic uit de oceaan te produceren.
Toch is er veel aan het bewegen en dat is goed.” Puelinckx benadrukt dat upcycling meer is dan
Volgens Ben Hagenaars moeten bedrijven tot
alleen het hergebruiken van materialen. “Kijk naar
het inzicht komen dat er een businessmodel
Mud Jeans dat naast jeans recycleren ook broeken
zit in upcycling. Een bewijs dat het kan, ziet hij
least.” Als docente aan de Universiteit Antwerpen
onder meer in het Belgische Nearly New Office
leert ze haar studenten Interieurarchitectuur een
Facilities (NNOF) dat met succes het bestaande
kritische houding aannemen tegenover traditionele
kantoormeubilair van zijn klanten hergebruikt om
productieprocessen. “Hun honger naar een andere
nieuwe, hedendaagse werkplekken te creëren. “Ik
manier van ontwerpen is groot, dus geloof ik
vermoed dat er na verloop van tijd zelfs niet meer
dat het vanaf nu alleen maar beter zal gaan. Een
raar opgekeken zal worden van upcycling, maar
inhaalbeweging zit eraan te komen.”
dat het heel gewoon en voor honderd procent gewaardeerd zal worden. We zijn er nog lang niet, maar we staan wel aan de start.”
69
ABSoluut geslaagd upcyclingdesign
01. Fruitleather
02. Yuma
Fruitleather is het product van een
Yuma is een Belgische start-up die 3D-geprinte
designerscollectief uit Rotterdam dat een oplossing
zonnebrillen gemaakt. De 3D-printerinkt is gemaakt
wou vinden voor de tonnen voedsel die we
van gemalen bamboe, dashboards, koelkasten
dagelijks weggooien. Rottend fruit wordt opgehaald
en andere gerecycleerde materialen. Het Yuma-
bij verschillende bedrijven, de pitten worden eruit
team gebruikt zo weinig mogelijk materialen. De
gehaald en vervolgens wordt het fruit gemalen
brilmonturen zijn licht maar sterk waardoor ze een
tot een soort pulp. Die pulp wordt ingekookt en
lange levensduur hebben. Lijm of toxische coatings
uitgesmeerd tot een lap: fruitleather. Met dit nieuwe
komen er niet aan te pas zodat de zonnebrillen op
materiaal werd eerst een handtas gemaakt en
het einde van hun leven gemakkelijk te recycleren
tijdens de Dutch Design Week presenteerde het
zijn. Zaakvoerder Sebastiaan de Neubourg kwam
collectief de Wassily-stoel van Marcel Breuer met
op het idee voor Yuma toen hij tijdens een van
fruitleather in plaats van dierenhuid. Het materiaal
zijn vele reizen oog in oog kwam te staan met de
wordt nu verder ontwikkeld zodat er in de toekomst
plasticsoep in de oceaan. Vier modellen zullen
nog meer toepassingen mogelijk worden.
vanaf volgend jaar te koop zijn op Kickstarter.
www.fruitleather-rotterdam.com
www.weareyuma.com www.kickstarter.com
70
03. Mud Jeans
04. Adidas Parley
05. Corcrete
De upcyclinginspanningen van Mud Jeans zijn
Naar aanleiding van World Oceans Day lanceerde
Corcrete is een materiaal dat werd gecreëerd
divers. De nieuwe jeansbroeken van het label zijn
Adidas dit jaar samen met Parley for the Oceans
door het Duitse Design Studio Niruk en deels uit
gemaakt van zuiver biokatoen zodat ze op het
een ge-3D-printe sneaker gemaakt uit een
gerecycleerde kurk, deels uit beton is vervaardigd
einde van hun leven probleemloos gerecycleerd
kunststof die werd gewonnen uit PET-flessen
en verder versterkt wordt met bamboe. De
kunnen worden. Daarnaast krijgen consumenten
en oceaanplastic dat werd opgevist voor de
designers maken er strakke salon- en bijzettafels
tien euro korting wanneer ze oude jeansbroeken
kust van de Malediven. Vijftig sneakers werden
van en in de toekomst zullen ook architecturale
indienen die voor 98% uit zuiver katoen bestaan.
geproduceerd, meer was niet mogelijk vanwege het
toepassingen mogelijk zijn. Het duo achter het label
Die worden gerecycleerd en van dat gerecycleerde
intensieve productieproces. Adidas kondigde bij die
won met dit nieuwe materiaal een award op de
denim maakt Mud Jeans zowel broeken als truien.
gelegenheid ook aan dat het in de toekomst nog
Biënnale Interieur in Kortrijk.
Verder worden oude geleasede MUD jeansbroeken
meer gerecycleerde kunststoffen wil gebruiken. www.facebook.com/studioniruk
als vintage-exemplaren aangeboden. Mud Jeans bant het gebruik van water en chemicaliën uit zijn
www.adidas.com/us/parley
productieprocessen, maar zweert daarentegen bij laserbehandelingen. www.mudjeans.eu
71
ABSOLUU T TR AVEL
Heaven is an infinity pool on earth
www.hotel-miramonti.com
72
73
SPECIALISTEN IN GLAZEN BALUSTRADES
De glazen balustrades voor het prestigieuze project Light Falls in Melle werden geïnstalleerd door ALUMINCO en AIGLASS.
GLAZEN BALUSTRADES / GLAZEN WANDEN & DEUREN / EXCLUSIEVE INTERIEURPROJECTEN
ALUMINCO Belgium Rijksweg 3 2870 Puurs info@aluminco.be www.aluminco.be
AIGLASS DOK NOORD 3 9000 GENT bernard@aiglass.be www.aiglass.be
ABSOLUUT FAVOURITES
Tuinch De kracht van kasjmier
Kasjmier in zijn puurste vorm, daar gaat het om voor het piepjonge Belgische modelabel Tuinch. Met de ene voet in Antwerpen en de andere in het Verre Oosten debuteert het luxemerk met een najaarscollectie waarin hoogwaardige Aziatische geitenwol verwerkt wordt in minimalistische ontwerpen. Dat is hoognodig volgens oprichtster Veronique Vermussche. Al te vaak leidt dit vederzachte materiaal immers tot hyperklassieke, saaie snits. Laidbackluxe is het uitgangspunt. Zelf raakte Vermussche in de ban van de zogenaamde jewel of fibres toen ze eens urenlang vastzat op een vliegveld in Tibet en in een artisanaal atelier een traditionele sjaal uit kasjmier op de kop tikte om zich op te warmen. Het was liefde op het eerste gezicht. De kledingstukken van Tuinch worden vervaardigd door lokale ambachtslieden in Nepal en Kashmir die hun expertise met de paplepel ingegeven kregen. Fijn detail: elke stuk wordt vergezeld door wasnoten uit Nepal, een soort bessen die natuurlijke zeep bevatten. Zo kan de drager zijn kasjmier op een duurzame manier onderhouden (dat wasnoten ook verzorgend zijn voor de handen is mooi meegenomen).
75
Pleidooi voor ruimtelijke neder “Je komt niet elke dag iemand tegen die even gek is als ikzelf.� Zo omschrijft Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck zijn bijzondere band met ABS-boegbeeld Anton Gonnissen. De twee kunnen uren filosoferen over de rol van architectuur in de bouw van een betere wereld. En dat deden ze dan ook met plezier voor ABSoluut.
76
righeid De intrigerende vraag ‘hoe woont een Vlaams
verpletterende verantwoordelijkheid voor de
Bouwmeester?’ wordt bij het binnenwandelen van
structurele toekomst van Vlaanderen. “Ik heb een
Leo Van Broecks appartement op de veertiende
Robin Hoodfunctie”, vertelt Van Broeck. “Ik mag
verdieping van de Résidence Léopold in hartje
vier jaar lang alles vertellen, maar heb in wezen
Brussel al snel herleid tot ‘welk uitzicht op de
niets te zeggen. Vlaams Bouwmeester, dat ben ik
wereld heeft een Vlaams Bouwmeester?’. Want
trouwens niet alleen, dat is een ploeg van zestien
zonder twijfel het pronkstuk van zijn woonst is
mensen. Zeer capabele mensen.” In 2020 is het
het adembenemende uitzicht over de Brusselse
dan onherroepelijk voorbij, een Bouwmeester wordt
binnenstad. Een uitzicht dat Van Broeck eindeloos
niet herverkozen.
weet te inspireren tot mooie foto’s. “Dit zicht went nooit, ik heb hier een voortdurend gevoel van vakantie.” Het oog dat de architect beroepshalve heeft voor verhoudingen, cadrage, kleur, lichtinval
IEDEREEN IN TEX AS
en detail, gebruikt hij ook in zijn fotografie. “Ik heb net mijn eerste foto’s verkocht”, vertelt hij trots.
Voor Gonnissen, die met ABS Bouwteam intussen al dertig jaar actief is in bouwprojecten over heel
Van Broeck woont nu elf jaar in het
Vlaanderen, lijkt het een bijna onmogelijke opdracht
interbellumgebouw van de architecten Eggericx en
om in vier jaar tijd een steen te verleggen binnen
Verwilghen, de allereerste woontoren van Brussel.
de logge structuren van mobiliteit, stedenbouw en
Een controversieel project, dat spreekt voor zich.
ruimtelijke ordening. “Hoe ga jij in hemelsnaam het
Zo’n vijftien jaar geleden werd de gevel van dit
verschil kunnen maken?”, vraagt Gonnissen. “Niet
bouwwerk onder handen genomen door Van
met verordeningen, dat staat vast”, reageert Van
Broecks architectenbureau Bogdan & Van Broeck.
Broeck. “Ik wil mensen niet op stang jagen. Ik wil
Een bureau waarmee hij intussen al een aantal
de publieke opinie beïnvloeden met de informatie
prestigieuze projecten kon verwezenlijken, zoals
die ik in handen heb.”
de renovatie van de Cosmopolitan woontoren, de herorganisatie van het gebied rondom het
Daarmee reikt Van Broeck meteen zijn stokpaardje
Kasteel van Gaasbeek en wooneenheden voor het
aan: evidence based policy. Beslissingen nemen
Kanaalproject van Axel Vervoordt.
op basis van de data die voorhanden zijn. En die data liegen er niet om: wereldwijd sterven er elk
“Het is bij dat project dat je me voor het eerst
uur 148 mensen door een auto-ongeluk. Vooral
bent opgevallen”, vertelt Gonnissen, die na
jongere mensen. Een dramatisch hoog aantal.
die eerste kennismaking werd uitgenodigd op
“Het is evident dat de kans op een auto-ongeval in
het bureau van Bogdan & Van Broeck. “Als ik
landelijk gebied groter is dan in de stad, waar meer
eerlijk ben, de eerste keer dat ik op zijn kantoor
mensen zich verplaatsen met de fiets, het openbaar
binnenkwam, was mijn reactie: waar ben ik in
vervoer of te voet. Ook de echtscheidingsratio ligt
hemelsnaam terechtgekomen? Het kantoor was
twintig procent hoger in verkavelingsgebied. Want
totaal niet posh, helemaal niet corporate”, aldus
wie tweemaal 45 minuten moet pendelen van en
Gonnissen. Precies de toegankelijke uitstraling die
naar het werk, houdt minder tijd over voor zijn of
Van Broeck nastreeft. Voor deze architect is de
haar gezin. En dan misschien nog het belangrijkste
titel van Vlaams Bouwmeester geen prestigetitel,
argument: de ecologische voetafdruk van een
geen indrukwekkend lijntje op het cv, maar een
passiefhuis in een verkaveling waar geen openbaar
77
vervoer rijdt, is groter dan de voetafdruk van een
nu wel heel ver van het architectuurpad afwijkt,
negentiende-eeuwse rijwoning in de binnenstad.”
een kleine flashback naar het begin van de avond, toen Van Broeck besloot het boek Gödel, Escher,
Het is duidelijk waar het discours van Van Broeck
Bach boven te halen. Een lijvig naslagwerk over
onvermijdelijk toe leidt: kernverdichting. Meer
de denkwijzen van de filosofen in de titel. “Gödel
mensen in de kern van dorpen en steden, zodat er
beschrijft de wereld in axioma’s, maar hij voegt
in landelijk Vlaanderen weer plaats ontstaat voor
daar steevast een onvolledigheidsaxioma aan toe.
natuur. Echte, wilde natuur, geen strak aangelegd
Er is altijd een onwaarheid, kortom: wat ik zeg, is
gazon. Daar help je de biodiversiteit niet mee
altijd gelogen.” Stilte. Bezinning. Ander onderwerp.
vooruit. “In theorie zou met zestig woningen per hectare heel onze planeet samen in de staat Texas kunnen wonen en zou al de rest open ruimte kunnen zijn. Dat is natuurlijk niet realistisch,
MEER TOSCANE
maar het toont wel de gigantische capaciteiten van kernverdichting aan.” Grote uitdaging wordt
Kernverdichting dus. Geen wondermiddel, maar
het bijschaven van de algemene perceptie over
een proces. Eentje waarbij wooneenheden
duurzame ruimte-invulling. “Als ik daar in vier jaar
gecreëerd worden op plaatsen die gemakkelijk
tijd één millimeter van kan afschaven, dan ben ik al
toegankelijk zijn met het openbaar vervoer, waar
heel tevreden.”
bovendien een crèche vlakbij is, een school en een nachtwinkel. Kernverdichting is ook onlosmakelijk verbonden met het creëren van mensenvrije ruimtes waar de biodiversiteit kan floreren. “Vlaanderen is
I K L I E G A LT I J D
te versnipperd, verneveld bijna”, legt Van Broeck uit. “Ik maak graag de vergelijking met Toscane.
Bij Anton Gonnissen is het besef dat de toekomst
Mocht men Toscane beginnen verkavelen, het zou
van bouwprojecten vooral in die kernverdichting
al zijn schoonheid verliezen. De charme ligt nu in de
zit, intussen al enkele jaren doorgedrongen. “Dat
dichtbevolkte historische steden en de prachtige
was zowel een persoonlijke als een professionele
natuurgebieden daartussen. Dat is iets wat wij hier
openbaring. Het is alleen zo jammer dat we nog
niet kennen. Vlaanderen moet wat meer Toscane
steeds op zoveel vergunningsproblemen stoten.”
worden.” Een belangrijke tool daarvoor is het
“Op een bepaald moment zal iedereen mee
concept van grondwissels. “Projectontwikkelaars
op de kar moeten springen”, stelt Van Broeck.
die verkavelingen inplanten op weinig toegankelijke
“Ook diegenen die de vergunningen uitdelen.
gebieden, moeten die kunnen inwisselen voor een
De data zullen zo overweldigend worden dat
stuk nabij de stad. Zodat de stad extra capaciteit
kernverdichting de enige duurzame oplossing
creëert, en de oorspronkelijke verkaveling
zal blijken.” Diezelfde data voorspellen ook nu al
natuurgebied kan worden”, legt Van Broeck
toekomstige pijnpunten in stedenbouw. “Iedereen
uit, die al enkele mooie voorbeelden van zulke
beschouwt de vergrijzing als een probleem, ik zie
grondwissels tot stand zag komen. “Ik pleit voor
vooral een probleem nà de vergrijzing. Wat zal er
een ruimtelijke nederigheid. Dat is de kern van de
met al die gebouwen gebeuren waar nu serviceflats
zaak.”
van worden gemaakt? De generatie na die van de babyboomers is veel kleiner, zodat er logischerwijs een overschot aan rusthuizen en serviceflats zal ontstaan. Ik verzin dat niet, je kan dat makkelijk zelf uitrekenen.” Nog een scenario dat volgens beide heren onvermijdelijk zal zijn, is de invoering van een basisinkomen. “Heel onze maatschappij wordt onder andere door de digitalisering alsmaar efficiënter. Slechts een fractie van de huidige jobs zal dat overleven.” Voor wie vindt dat het discours
78
© Leo Van Broeck
HANDEL IN ZUURSTOF Gonnissen deelt Van Broecks stelling dat
in de wereld zouden verdelen onder de bevolking,
het grootste pijnpunt voor Vlaanderen in
en dat je dan moet betalen om zuurstof te mogen
de regelgeving ligt. “Bij het afleveren van
inademen. Iedereen beseft dat dit te gek is voor
vergunningen voor gebouwen wordt nog veel te
woorden. En toch is dat precies wat we doen met
weinig naar die ruimtelijke redelijkheid gekeken.
de machine die zuurstof maakt – de bodem van
De maatschappelijke kwaliteit van architectuur
deze aarde. Die is niet van ons. Nochtans hebben
moet primeren, maar daar is nu nog te weinig
we die massaal geclaimd. Sinds kort hebben
oren naar. De lobby is zéér groot, dat mag je niet
wetenschappers officieel aangekondigd dat we
onderschatten”, zegt Gonnissen.
ons in een nieuw geologisch tijdvak bevinden: het antropoceen. We zijn officieel zover dat alle
Ruimtelijke redelijkheid heeft ook alles te maken
fenomenen en processen op deze aarde beïnvloed
met respect. Respect voor de natuur, de aarde, de
worden door menselijke aanwezigheid. Je kan in
grond onder onze voeten. Van Broeck stelt het heel
ons land van Bastogne naar Knokke fietsen en
cru: “Beeld je bijvoorbeeld eens in dat we zuurstof
bijna nergens nog ongerepte natuur tegenkomen.
zouden privatiseren, dat we de zuurstof
Schrijnend vind ik dat. We maken onszelf wijs dat we in een economische crisis zitten, maar in feite staan we aan de vooravond van een planetaire mutatie.” Terwijl Van Broeck het zo uitlegt, klinkt dat allemaal heel somber en bijna apocalyptisch, maar
© Leo Van Broeck
de architect nuanceert. “Wat er na die mutatie ligt, zal beter zijn. Ik zie de toekomst hoopvol tegemoet. Alleen de weg ernaartoe zal af en toe pijn doen.”
www.bogdanvanbroeck.com
© Leo Van Broeck
79
REFLECTIE
ARCHITECTUUR IS GEEN ESTHETISCHE HOBBY MEER
Het gesprek tussen Anton en Leo ging alle richtingen uit, maar naar het einde toe, toen beide mannen al wat honger hadden, kwamen ze tot de essentie:
Leo: “Denemarken en Finland zijn goed op weg.”
voor mensen met veel geld. Ik was de relevantie van mijn beroep kwijt. Tot ik ontdekte dat ik deel
Anton: “Inderdaad. Daar krijgt iedereen een
uitmaakte van de meest medeplichtige sector in het
basisinkomen, of ze nu werken of niet.”
verkwanselen van vierkante meters planeet. Onze sector moet het heft in handen nemen, wij moeten
Leo: “Het valt me op dat landen waar de ruimtelijke
met de beleidsmakers spreken, met burgers praten
ordening op punt staat, ook beslissingen nemen die
en tonen dat er alternatieven zijn die beter werken
gunstig zijn voor de structuur van de maatschappij.”
dan het oldschoolmodel. We moeten meer natuur maken.”
Anton: “Het schuift overal in de goede richting.” Anton: “Leo, weet uw baas (minister Bourgeois, Leo: “Vijftien jaar geleden heb ik al voorgesteld om
n.v.d.r.) dat u als Bouwmeester dit discours voert?”
ruimtelijk rendement op te nemen in het programma van de architecten. Toen lukte het niet, nu wel.”
Leo: “Anton, hij heeft er mij voor aangeworven.”
Anton: “Het grote vraagstuk is natuurlijk: van wie moet de verschuiving komen?” Als tevreden mannen sloten Anton en Leo hun
80
Leo: “Van ons. Ik bleef vroeger op mijn honger
avond af met Moules Créoles in Matonge, een
zitten. Ik deed aan design, bedacht vormpjes
bruisend deel van onze prachtige metropool.
FORM FOLLOWS PERFORMANCE 82
De Bugatti Chiron is de nieuwe snelste auto ter wereld. Die topsnelheid wordt gekoppeld aan een spectaculair design. Designer Achim Anscheidt over de filosofie achter de lijnen.
Forms follows performance
"Het project begon met heel duidelijke doel-
van de wagen passeert, is relatief onstabiel
stellingen op het gebied van de prestaties:
als hij de achterzijde bereikt. Het kwam er
zowel qua vermogen als topsnelheid en aero-
dus op aan die turbulenties te vermijden en
“De vormen die ik aan de Chiron heb gege-
dynamica. Om die doelstellingen te bereiken,
de lucht op een min of meer onverstoorde
ven, zijn gaandeweg gegroeid uit de best
moesten engineering en design hand in hand
manier naar het motorcompartiment te
mogelijke technische oplossingen. Zo gene-
naar oplossingen zoeken. De voornaamste
voeren. En die lucht daar zo snel mogelijk
reert de achtervleugel een kolossale hoeveel-
zorg was het onder controle houden, van de
weer weg te zuigen.”
heid neerwaartse druk. De rest gebeurt onder
temperatuur: om torenhoge prestaties aan te houden moet je immers een kolossale
de wagen, met de nadruk op de voorzijde Duivels efficiënt
hoeveelheid hete lucht afvoeren."
ervan die ook tegen de grond moet worden gedrukt. Zonder die ingrepen ging de Chiron
“Om de topsnelheid te halen die voorlopig
vliegen en dat is wel het laatste wat we
gelimiteerd werd op 420 km/uur, kozen we
wilden. Om de juiste balans te vinden tussen
voor de zogenaamde cut-off rear end: duivels
koeling, neerwaartse druk en topsnelheid zijn
"De meeste elementen en onderdelen die je
efficiënt en de perfecte oplossing om de
jaren nodig geweest. Een titanenwerk dat in
ziet, draaien om efficiëntie. Toch zit er aan
stroomlijn van de lucht ongestoord over het
drie woorden kan samengevat worden: Form
de C-vorm van de zijkant ook een esthetisch
achterste deel van de auto te evacueren.
follows performance.”
kantje... De C-vorm achter de portieren is
Turbulenties achter de auto werken namelijk
bijvoorbeeld niets minder dan het ideale
als een rem. Terwijl de onderdruk die je met
design voor een reusachtige luchtinlaat. De
zo’n achtersteven creëert, helpt om de warme
lucht die bij hoge snelheid langs de zijkanten
lucht uit het motorcompartiment te zuigen.”
Ideaal C-design
83
Vloer- en wandtegels Natuursteen en keramiek Eigen plaatsingsdienst
Nieuwe showroom: Steenovenstraat 12, Tielt - 051 40 28 24 - www.cortvriendt.com
Voor onze gloednieuwe ‘versatile’ ontwerpen en producten.
ThyssenKrupp Liften Ascenseurs n.v.-s.a. Avenue de la Métrologielaan 10, 1130 Brussels Telefoon Bureau: +32(0)2/247.34.68 Telefoon Mobile: +32(0)495/28.15.60 mail: vincent.domen@thyssenkrupp.com www.thyssenkruppliften.be
C O L U M N
GEMOEDSRUST DOOR KWALITEIT
In zijn filosofische roadbook ‘Zen and the art of motorcycle maintenance’ gebruikt Robert Pirsig de rust die hij ervaart bij het nauwgezet onderhouden van zijn motor als metafoor voor de positieve mentale gevolgen bij het streven naar kwaliteit. Zo lijkt, in mijn zoektocht naar waarden, de vergelijking tussen een projectontwikkelaar en een slager ook de baan te houden.
86
C O L U M N
Ik zeg het aan iedereen die even tijd en goesting heeft om te luisteren: we moeten af van de foute logica van het verlagen van de Kwaliteit om iets goedkoper te kunnen leveren waar dan meer aan verdiend kan worden. Niet alles, of zeg maar ‘zeer weinig’, kan of zou mogen gedicteerd worden door het dogma van maximalisatie van winst en om naadloos op mijn vakgebied aan te sluiten: zeker Ruimtelijke Ordening niet. Architectuur (mijn passie) en Ruimtelijke Ordening (mijn beroep) zijn intrinsiek met mekaar verbonden, zoals de koe en de slager. Architectuur heeft vrijwel geen andere bestaansreden dan het uiteindelijk kwalitatief ordenen van de ruimte. De enige bestaansreden van een koe is dan weer om uiteindelijk ontbeend te worden door een slager, tenzij ze heilig is natuurlijk. Hoe grappig deze vergelijking ook mag zijn, zowel ontwikkelaars als slagers moeten ontegensprekelijk een hogere kwaliteitsnorm nastreven. Dat is de evidentie zelve. In de wetenschap dat scheten latende koeien en slechte Ruimtelijke Ordening samen onze wereld grotendeels in een opwarmende vuilnisbelt hebben herschapen, klinkt het marsorder om Kwaliteit na te streven (door kritiek te uiten) niet eens zo vreemd. Bovendien brengt Kwaliteit mentale rust omdat het ‘maken’ van iets kwalitatiefs een onbezwaard gemoed promoot, of in één woord: gemoedsrust.
Gemoedsrust
Koekoert
Trump
Gemoedsrust is absoluut niet oppervlakkig.
Een Apenval, of Koekoert in Indonesië,
Ik geef het toe, ik ben een kritische mens.
Integendeel, het is waar alles op zou moeten
wordt gebruikt om aapjes te vangen. Die
Bovenstaande redenering dient dus, naast
neerkomen. De uitgesproken manier om
worden gelokt met een kokosnoot waarin
haar feitelijke essentie, het doel mij te ontslaan
gemoedsrust te bereiken, is door goed werk
wat lekkers wordt verborgen. De opening van
van het stigma van een zeurder. Mensen
te leveren. Slecht werk daarentegen verstoort
de kokosnoot is net groot genoeg voor de
vinden het niet leuk als ze afgekamd worden,
de gemoedsrust. Dat slechte werk kunnen we
hand van de aap. Maar om het lekkers vast te
zelfs niet door een vriend. Mijn vrouw is zowaar
evenwel herkennen door kritisch te zijn. Voor
pakken, maakt de rakker een vuist en is zijn
mijn getuige, ik wil niet die ene zijn die altijd
dat laatste moeten we in het reine zijn met
volle poot te groot geworden voor de opening.
staat te zeuren op feestjes, integendeel. Ik acht
onszelf, in evenwicht. Daarmee is de cirkel
Als de aap tot het inzicht zou komen dat hij zijn
mij een integraal deel van een bevoorrechte
bijna rond. Om het punt te bereiken waarop
poot er weer uit zou kunnen halen door het
generatie met ongekende en ongelimiteerde
je ziet wat goed of slecht is, en ook begrijpt
lekkers los te laten, zou hij kunnen vluchten en
mogelijkheden en ik geniet elke dag van die
waarom iets goed of slecht is, moet je zorgen
vrij zijn. Maar dat begrijpt de aap niet. Hij zit
status. We slapen in warme bedden, eten
voor innerlijke rust, een onbezwaard gemoed.
vast aan zijn verlangen naar het lekkers. Deze
driemaal per dag en reizen de wereld rond in
Kwaliteit leidt via goed werk naar die mentale
manier van ‘vangen’ of ‘in de val lokken’ wordt
en op wonderen van technisch en motorisch
rust. Die stelt ons op haar beurt in staat om het
in de moderne industrie en handel veelvuldig
vernuft. Ik krijg het alleen wel Spaans
goede van het slechte te onderscheiden. Dat
toegepast (Phishing for Phools, the Economics
benauwd als ik The Donald op de televisie zie
vermogen tot het uiten van een beoordeling
of Manipulation and Deception). Iets relatief
verschijnen. Politiek is in mijn ogen al decennia
noemen we ‘kritiek’ en zorgt ervoor dat we
nutteloos wordt dan als onmisbaar voorgesteld
een mager beestje, maar het punt waarop we
Kwaliteit kunnen nastreven. Om kritisch te zijn,
zodat de consument ernaar gaat verlangen,
nu beland zijn, is werkelijk bedroevend. Alleen
moet je dus vrij zijn, maar van wat?
tot die ten slotte niet meer zonder kan of wil.
snoeiharde kritiek kan hier nog enige Kwaliteit
In onze fijne wereld kan je aan allerlei dingen
brengen. Dus ik open mijn poot en laat het
‘vastzitten’. Denk aan chips, geld, alcohol,
lekkers los. Zowaar een dubbele missie …
roken, (vr)eten, seks, gamen, ‘things’ of het internet. Om vrij te zijn, moet je gewoon loslaten.
Anton Gonnissen Sint-Martens-Latem, 11 september 2016
87
ABSOLUU T TR AVEL
"The only Zen you find on the tops of mountains is the Zen you bring up there." Robert M. Pirsig
www.aman.com Aman + Giri, vrede + bergen in het Sanskriet, komen samen in het luxeresort Amangiri. Verstopt tussen de indrukwekkende canyons van Zuidwest-Amerika, is het de perfecte hideaway voor wie onbevredigbaar op zoek is naar een mix van rust en adrenalinekicks.
88
ABSOLUUT PLAZA
CIJFERS Het nieuwbouwproject ABSoluut Plaza biedt plaats aan 800 m2 kleinhandel, 900 m2 kantoren en acht hoogwaardige tweeslaapkamerappartementen met inpandige terrassen. In de ondergrondse kelderverdieping is ruimte voor 56 wagens en 80 fietsen.
90
WAAR RETAIL, KANTOREN EN WONEN STIJLVOL SAMENKOMEN
De Kortrijksesteenweg in Sint-Denijs-Westrem krijgt er binnenkort een eyecatcher van formaat bij. ABS Bouwteam plant er de bouw van ABSoluut Plaza, een bijzonder retail-, kantoor- en woonproject op een uitstekende locatie. En ook qua zichtbaarheid en architecturale uitstraling springt dit project eruit. Een unicum voor ondernemers uit de streek!
De Kortrijksesteenweg – beter bekend als The
wisselen gesloten geveldelen en glaspartijen elkaar
Golden Mile – is de belangrijkste invalsweg van de
af op de kantoorverdieping: chic en comfortabel
agglomeratie Gent. Sinds jaar en dag trekt de 1,4
tegelijk. Dat ontwerp zorgt voor veel lichtinval en
kilometer lange baan de high-end retailers, banken
een mooie luchtcirculatie. Via een centrale vide
en automotivebedrijven aan. Halfweg pronkt een
worden licht en lucht zelfs tot in de parkeerkelder
prachtige commerciële cluster: de Carrefoursite,
getrokken. De appartementen, met een gesloten
met maar liefst 884 parkeerplaatsen. Het is de
geveldeel en privébinnenterras, vormen de
plek waar de Kortrijksesteenweg de vertakking
bekroning van ABSoluut Plaza. Naar goede
maakt naar de Schoonzichtstraat, ook wel de
ABS-gewoonte wordt het gebouw stijlvol afgewerkt.
Platinum Five Hundred Meters genoemd. Het is
De accenten in messing zorgen voor een instant
op die hotspot dat ABS Bouwteam binnenkort zijn
classy uitstraling en een ongeëvenaarde standing
ABSoluut Plaza zal neerplanten. Beter wordt het
in de streek. Met het oog op een maximale
niet.
zichtbaarheid vanop de Kortrijksesteenweg, wordt het gebouw ten slotte vijf meter voor de voorgevel
Of toch? Want ook over de architectuur en
van Imber ingeplant.
de zeer karakteristieke, hedendaagse look van het spraakmakende retail-, kantoor- en woonproject valt heel wat te zeggen. Zo wordt het handelsgelijkvloers volledig in glas opgetrokken en
91
ABSOLUUT PLAZA
INTERIEUR GEBROEDERS CLAERHOUT BELGISCH FABRIKANT MAATWERK
DIAFORM HOME-STYLING HOME-STAIRS
KEUKENS - MAATKASTEN DEUREN TRAPPEN ADVIES
T. 09 388 97 84 info@diaform.be www.diaform.be
|
ONTWERP
Toonzaal: Nieuwlandstraat 1 - 9870 Olsene Maandag tot vrijdag: 10u tot 12u en 14u tot 18u Zaterdag: 10u tot 12u en 14u tot 17u
|
UITVOERING
ABSOLUUT FAVOURITES
5 kantorenTuinch in de Provence
De kracht van kasjmier
Kasjmier in zijn puurste vorm, daar gaat het om voor het piepjonge Belgische modelabel Tuinch. Met de ene voet in Antwerpen en de andere in het Verre Oosten debuteert het luxemerk met een najaarscollectie waarin hoogwaardige Aziatische geitenwol verwerkt wordt in minimalistische ontwerpen. Dat is hoognodig volgens oprichtster Veronique Vermussche. Al te vaak leidt dit vederzachte materiaal immers tot hyperklassieke, saaie snits. Laidbackluxe is het uitgangspunt. Zelf raakte Vermussche in de ban van de zogenaamde jewel of fibres toen ze eens urenlang vastzat op een vliegveld in Tibet en in een artisanaal atelier een traditionele sjaal uit kasjmier op de kop tikte om zich op te warmen. Het was liefde op het eerste gezicht. De kledingstukken van Tuinch worden vervaardigd door lokale ambachtslieden in Nepal en Kashmir die hun expertise met de paplepel ingegeven kregen. Fijn detail: elke stuk wordt vergezeld door wasnoten uit Nepal, een soort bessen die natuurlijke zeep bevatten. Zo kan de drager zijn kasjmier op een duurzame manier onderhouden (dat wasnoten ook verzorgend zijn voor de handen is mooi meegenomen). Onze vastgoedgroep is, met 5 kantoren in het zuiden van Frankrijk, van de Mont Ventoux, Luberon tot St Rémy de Provence en St Tropez, de belangrijkste speler in de Provence. Onze Vlaamse roots gecombineerd met de internationale luxevastgoedgroep Knight Frank biedt u :
T. Rudi Janssens: 0033 6 87 55 36 43 E. contact@janssensimmobilier.com www.janssens-immobilier.com
• bijna 1000 mooie kwaliteiteigendommen te koop en te huur • een totaalbegeleiding van onze viertalige teams • 200.000 jaarlijkse bezoekers via onze website • een deur naar kwaliteitsvastgoed wereldwijd via 417 kantoren in 52 landen
ABSOLUUT CIT Y
Vive Liège
Jade Tang is een van de twaalf jonge kunstenaars die van de Waalse overheid een subsidie krijgt om haar werk verder te exploreren in het Luikse kunstenaarsdistrict RAVI.
98
Er beweegt wat in Luik. De voorbije tien jaar schudde de Waalse industriestad zijn duffe imago van zich af en groeide het bescheiden maar trefzeker uit tot een city met potentieel. Van quasi onvoorwaardelijke steun voor jonge creatievelingen tot de resolute keuze voor uitgekiende architectuur: Luik heeft ambitie.
Dat ze hier ten volle gebruik kan maken van de
Jade heeft vanuit haar atelier zicht op de oude
immense ruimte om grote installaties te creëren. En
Haacht-brouwerij. Die werd opgeknapt en stelt nu
dat ze hoopt dat het zoals bij haar voorgangers een
ruimte ter beschikking die tegen een voordelig tarief
springplank is voor haar verdere artistieke carrière.
te huur is voor artistieke creatie. Wat verderop ligt
Aan het woord is de jonge kunstenares Jade Tang.
Espace 251 Nord. Ooit was het een directiege-
Ze komt uit Parijs en kreeg na een juryselectie als
bouw van de mijn, vandaag een privéinstelling die
één van de twaalf artiesten per jaar Waalse over-
eigentijdse kunst naar Luik brengt. Dat deze wijk
heidssteun die toelaat haar werk verder te explore-
aantrekkelijk is voor kunstenaars en galerieën, hoeft
ren. Die subsidie is een appartement met atelier voor
niet te verwonderen. De oude mijnmagazijnen lenen
drie maanden in het Luikse kunstenaarsdistrict RAVI,
zich immers perfect tot atelier. En daar wordt gretig
plus een som van 600 euro.
gebruik van gemaakt. Niet alleen de kunstinitiatieven poppen ongelimiteerd op, ook nieuwe huisvestingen
Tang onderzoekt de staat van materialen en de
schieten als paddenstoelen uit de grond. Afgeleefde
metamorfose ervan na bewerking of blootstelling.
rijwoningen worden vervangen door nieuwe, moder-
In haar jonge oeuvre spitste ze zich vooral toe op
ne architectuur, vaak in de vorm van gezamenlijke
architectuur, maar tijdens haar verblijf in Luik vormt
projecten gedreven door verschillende eigenaren die
de omzetting naar hernieuwbare materialen haar
willen investeren in een knappe community met veel
werkveld. “Je moet het zien als een ervaringspe-
zin voor duurzaamheid.
riode”, vertelt Chantal Olivier van het Secretariaat van Cultuur en Stedelijkheid. “Kunstenaars leren van elkaar, beïnvloeden elkaar en daar vloeit soms gezamenlijk werk uit voort. Alles komt samen in een groepstentoonstelling die op veel persaandacht kan rekenen.”
99
Die opwaardering van de stedelijke architectuur is al aan een tijdje aan de gang. Het paradepaardje is uiteraard het station Luik-Guillemins van Calatrava uit 2009. Ook de Opéra de Liège kreeg in samenwerking met A2RC architecten een geslaagde renovatie én een verticale, sculpturale annex en in Musée Grand Curtius koppelde het Luikse bureau Dethier Architecture de restauratie en verbouwing van beschermde panden aan hedendaagse architectuur. Volledig anders maar ook het vermelden waard is Cité Miroir, het modernistische zwembad van de Luikse architect Georges Dedoyard. Dat werd door Bureau Triangle in zijn blauwe glorie hersteld en doet vandaag dienst als museum voor volkscultuur en burgerschap. Ernaast ligt Cinéma Sauvenière, een statement van V+ architecten. Met een schil van wit beton, enkel onderbroken door grote glaspartijen, trekt het minimalistische bouwwerk het licht overvloedig naar binnen zonder aan de intimiteit van de cinemazaaltjes te raken. En in de zomer zorgt de charmante patio en openluchtcinema voor veel aandacht van het jonge volkje.
Cinéma Sauvenière is een statement van V+ architecten. Met een schil van wit beton, enkel onderbroken door grote glaspartijen, trekt het minimalistische bouwwerk het licht overvloedig naar binnen.
100
De Opéra de Liège kreeg in samenwerking met A2RC architecten een geslaagde renovatie én een verticale, sculpturale annex.
Cité Miroir is het modernistische zwembad van de Luikse architect Georges Dedoyard. Het werd door Bureau Triangle in zijn blauwe glorie hersteld en doet vandaag dienst als museum voor volkscultuur en burgerschap.
Als laatste wapenfeit heeft Luik de verbouwing en uitbreiding van Musée Boverie op zijn palmares. Na drie jaar van werken opende het museum voor schone kunsten in april van dit jaar opnieuw de deuren. Architect Rudy Ricciotti, verbonden aan het Luikse kantoor pHD, voegde een glazen vleugel toe aan de waterkant. Het werd een echte eyecatcher. Ook binnen getuigt het museum van een hedendaagse visie. Zo kan La Boverie tot in 2018 rekenen op de begeleiding van het Louvre voor de programmatie van drie tentoonstellingen met internationale uitstraling. Kevin Bona tekende dan weer voor de inrichting van het eetcafé, een mix van de Scandinavische stijl met urbanjunglevibes. Deze Luikenaar is een rijzende ster aan het interieurfirmament en stuwt de golf jong talent vooruit die tegenwoordig de Luikse hospitality- en retailscene overspoelt. “Als je af en toe eens door de stad wandelt, zie je Luik veranderen. Er is nog veel werk, maar je merkt toch dat leuke pop-ups gestaag hun intrede doen, mooie boetieks de weg naar onze stad vinden en hippe wijnbarretjes de deuren openen. Daarvoor zoeken jonge ondernemers naar creatief talent, want authenticiteit is hier het hoogste goed. Alleen daarmee kunnen we ons onderscheiden. Ooit verhuis ik wel naar elders, maar nu voel ik me hier goed. De vraag naar mijn werk is groot en ik laat graag mijn spoor na in een stad in volle ontwikkeling.”
Ook binnen getuigt Musée Boverie van een hedendaagse visie.
102
Op een steenworp van het museum ligt Yoko Uhoda, een galerie die de ervaring van vader George als jarenlange kunstliefhebber en -verzamelaar, combineert met de ambitie en het enthousiasme van dochter en galeriste Yoko. “Luik is goed voor ons. Hier kunnen we een hedendaags platform creëren voor zowel bekende internatioIn oktober stelde de Luikse designer Catherine Grassier haar handgemaakte, modulaire objectenlijn voor in galerie Yoko Uhoda.
nale namen als jong talent. En er zijn hier mooie ruimtes beschikbaar. In Brussel zouden we ons dat als jonge galerie niet kunnen permitteren. Toch kunnen we van hieruit verbindingen maken met Brussel, maar evengoed met Maastricht.” De liefde voor kunst van vader en dochter neemt vele vormen aan. Naast fotografie of conceptuele kunst geeft de galerie ook graag een plek aan design. Zo stelde de Luikse designer Catherine Grassier in oktober haar handgemaakte, modulaire objectenlijn voor in de galerie. Met namen als Menu, Dark, Xala, Ligne Roset en Van den Weghe op zijn cv staat designer Quentin Decoster al een pak verder in zijn carrière. Ook hij heeft zijn atelier in Luik. “Er zijn niet zoveel designers in Luik, maar wie hier werkt, doet dat op een sympathieke en nederige
Ook designer Quentin Decoster heeft zijn atelier in Luik.
manier. Dat is een enorme sterkte. Dat is hoe wij ons laten opmerken.”
103
ABSOLUU T TR AVEL
"Waarom moet ik alleen Cobra verzamelen, of alleen realistische kunst? Mensen die zo verzamelen, zijn heel saaie mensen." Joop van Caldenborgh
Architect: Kraaijvanger architects Project: Ontwikkeling Museum Voorlinden als een groene oase in de duinen. Locatie: Wassenaar Opening: September 2016 Materialen: Het gebouw is opgetrokken uit 6 parallelle wanden in het landschap. De gevel bestaat uit afwisselend duinzandkleurige natuursteen en ijle glazen puien. Highlight: Het typische Hollands licht aan de Noordzee is al eeuwen een inspiratie voor kunstenaars. Uniek in het ontwerp van Museum Voorlinden is het dak waardoor het daglicht door 115.000 onder een hoek afgesneden buisjes indirect naar binnen valt. 104
105
ABSOLUUT HOTSPOTS
Have a nice experience!
1 © Frederik Vercruysse
1 / De Antwerpse BOETIEK ENES bestaat vijftien jaar en dat vierde founding mother Muriel Van Nieuwenhove afgelopen zomer met de opening van een indrukwekkende lifestylewinkel in de Volkstraat in Antwerpen. En wat voor een! De nieuwe shop is een multibrand- maar ook een multibelevingswinkel, compleet met bar en patio, Cubex-keuken en drie gastenkamers. Daar zorgde Gert Voorjans voor, bekend om zijn eclectische, maximalistische stijl. www.enes.be 2 / Deze zomer opende SISSY-BOY een nieuwe Belgische vestiging in Gent. Daarna volgden ook twee filialen in Brugge en Knokke. De Nederlandse conceptstore slaat dus aan! Van mode (Gsus, Sessun, Marie Sixtine, Koi) over interieur (House Doctor, Bloomingville, Janod, Tinne+Mia) tot beauty (Compagnie de Provence): alles zit in een perfect gestyled kleedje. Het maakt van shoppen in het voormalige postgebouw Post Plaza op de Korenmarkt een echte ontdekkingstocht. Inspiratie alom! www.sissy-boy.com 3 / Een kids experience café, dat is AMÉLIE+MOI in een notendop. Deze nieuwe hotspot in Gent is een ontmoetingsplek voor ouders én kind. Met een loungehoek om de kleintjes eten te geven, kinderstoelen te over, een speelruimte, stilzitmateriaal, enzovoort. Op de kaart vind je fairtradedrankjes, ontbijt en lunch met seizoensproducten en uiteraard een uitgekiend menu voor de allerkleinsten. En dat allemaal in combinatie met een shop met duurzame kindermerken en een activiteitenruimte voor kidsproof events of workshops. www.ameliemoi.be
106
2
3
ABSOLUUT HOTSPOTS
1
Shopping nature 1 / VERS opent binnenkort de deuren als plek die je wil inspireren met echte en gezonde voeding. VERS staat voor gezonde commerce en verwelkomt iedereen die op zoek is naar Gentse kwaliteit en een boon heeft voor verantwoord eten. www.versgent.be 2 / Elke vrijdag vindt LOKAAL plaats tussen 15u en 20u in de Cassinastraat in Deerlijk. Het is een sfeervolle, overdekte markt waar je heerlijke streekproducten shopt, rechtstreeks van bij de boer. Ga zeker eens langs voor de perfecte start van je weekend. www.lokaalmarkt.be
2
3
4
3 / Het versmarktconcept CRU opende enkele weken geleden zijn derde vestiging, op de Kouter in Gent. Je kan er vanaf nu dagelijks authentieke producten shoppen in een onvervalste marktomgeving. Op de eerste verdieping vind je Cuit, het eethuis van de winkel. www.cru.be 4 / Brussel is een topadresje rijker: de kleine, maar o zo charmante kruidenierszaak FARCI in Ukkel. De rekken zijn er gevuld met artisanale producten en in de smaragdgroene toonbank vind je elke dag nieuwe bereidingen. Die kan je ook ter plekke proeven. Ga voor de gevulde groenten van het huis, zoals de bijzonder verfrissende biet met feta, appel en munt. www.farci.be
107
ABSOLUUT GIFTS
Small Xmas luxuries for big intentions
*
**
LECHAPERON is een slowshoppingplatform, een online galerie van small everyday luxuries. Elk item is door toegewijde makers exclusief ontworpen voor LECHAPERON. * Sober en stijlvol, met een knipoog naar de emaillerie van weleer: een porseleinen set met kopje en ondertasje van keramiste Margot Thyssen. 68 euro ** De elegante George Balanchine foulard van Monsieur Maison laat niemand onberoerd. Door zijn unieke lengte kan je er alle kanten mee op. 375 euro ***
*** Aan de spiegel van Ontwerpduo hangt meteen een schap. Handig! En dankzij het ronde, uitgepuurde design kan je er in elk interieur mee weg, van modern tot vintage. 271 euro www.lechaperonunlimited.com
4
108
ABSOLUUT GIFTS
2
3
2/ HVID staat voor wondermooi breigoed, zoals sjaals en plaids maar ook kinderdekentjes. Ze zijn gemaakt in de zachtste lamswol met subtiele kleuraccenten. www.hvid.be 85 à 95 euro 3/ Zachte stofjes, flatterende kleuren, fijne lijnen: de delicate, handgemaakte items van Ophelia lingerie zijn een compliment voor elke vrouw. www.ophelialingerie.be Jane body nude – 180 euro
4
5
4 / Unieke kraagjes die telkens een perfecte passe-partout zijn, heel vrouwelijk en toch ook een beetje garçon manqué. Belgisch ontwerp van styliste Liesbeth Diels. www.lilirooz.com – 85 euro 5/ Pop culture meets nature in rock-‘n-rolltextiel uit LA. Designer Lilian Martinez heeft met BFGF dan ook maar een missie: de wereld een beetje mooier maken. www.clouds9000.com – 279 euro
6
7
6/ Eenvoudig en elegant, zowel op tafel als tegen de muur een kunstwerk. Het zijn de Muller Van Severen coasters, in vier pastelkleuren. www.pietmoodshop.be – 100 euro 7/ BillyXClub is een Belgisch, eigenzinnig parfummerk met zes karaktervolle geuren, zoals Shewolf voor ontembare vrouwen of Beatnik Boulevard voor mannen onderweg, naar overal en nergens. www.billyxclub.com – 68 euro
8
9
8 / Manchetten voor mannen waren nog nooit zo classy. Handgemaakt uit composiet, voor een bijzondere marmerlook. www.lienhereijgers.be – 99 euro 9 / Meubeldesigner Marina Bautier heeft haar eerste accessoires gelanceerd. Het zijn massief houten doosjes met deksel, gedraaid in Luik en behandeld met een voedend vernis. Ideaal voor het bewaren van specerijen. Of van juwelen! www.bautier.com – afhankelijk van de afmeting: 58, 95, 145 euro
109
NATUURSTEEN | KERAMIEK | COMPOSIET
innerlijk en uiterlijk welzijn. Showroom Olsene Grote Steenweg 13 9870 Olsene - Zulte +32 93 88 91 11 stone.be
TE KOOP Oosterzele Minimalistische villa op 1 ha
WWW.ABSBOUWTEAM.BE
ABSOLUUT BOOKS
Must-read boeken
1
1 / Met zijn boek ‘Wonders are collectible - taxidermie, verstilde schoonheid’ brengt de Belgische taxidermist Jeroen Lemaitre zijn rariteitenkabinet, een atelier vol opgezette dieren, in boekformaat op je koffietafel. Je duikt ermee in een bijzondere ‘Wunderkammer’ vol illustraties en afbeeldingen van dieren en treasuries, in een wereld met wonderlijke interieurs en fantastische kunstwerken. Er is ook een limited edition luxe-exemplaar verkrijgbaar, verpakt in een Box of Wonders. Die bevat een gesigneerd exemplaar van het boek en een unieke, opgezette groene kever. Uitgeverij Lannoo – 34,90 euro of limited edition box 199 euro
2 / Digital creative Hannes Coudenys is een brand. Hij slaagt erin om enkel en alleen via social media een sterk merk rond zijn persoon te bouwen én er geld mee te verdienen. Wil je weten hoe hij dat doet? In ‘Like my Like’ geeft hij zijn geheimen prijs. Uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts – 22,95 euro
3 / Frederik Vercruysse voorstellen als architectuur- en interieurfotograaf is overbodig. Maar nu is er Index 20062016, zijn eerste boek met een verzameling van zijn werk, stillevens, composities en landschapsfoto’s. En dat toont precies de aard van de maker en van zijn oeuvre: minutieus uitgemeten en gecontroleerd, maar ook verstild en intiem. Uitgeverij Luster – 39,95 euro
4 / Aroy Aroy! betekent in het Thais zoveel als: lekker, lekker! Dat krijg je als je de broers Michael en Jason Blanckaert – de eerste is fotograaf en Thailandfanaat, de ander chef van J.E.F. en Flemish Foodie –samenbrengt in één culinair avontuur. Aroy Aroy! is een kookboek over de Thaise keuken, uitgepuurd en bekeken door een andere bril. Met respect voor traditie, maar met beide voeten in het nu (én met bijpassende bieren bij elk gerecht). Uitgeverij Luster – 27,50 euro
112
2
3
4
ABSOLUUT EXPO
5
6
Must-see musea & expo 5 / Portugals nieuwe museum voor Art, Architecture and Technology – aka MAAT MUSEUM – bevindt zich in Belém in Lissabon. De opvallende laagbouw met organische rondingen vormt een echte eyecatcher langs de Taag en herbergt een aantal flexibele tentoonstellingszalen. Het MAAT is een realisatie van het Londense architectenbureau AL_A van Amanda Levete. www.maat.pt
6 / Op landgoed Voorlinden in Wassenaar realiseerde zakenman en kunstverzamelaar Joop van Caldenborgh zijn droom: een museum van internationale allure dat zijn kunstcollectie, genaamd de CALDIC COLLECTIE, herbergt. Op 11 september opende het museum voor moderne en hedendaagse kunst de deuren. Permanente highlights zijn de skyspace van James Turrell, Couple under an Umbrella van Ron Mueck en Leandro Erlichs Swimming Pool. www.voorlinden.nl
7
7 / Nog tot 29 januari 2017 presenteert het FOMU in Antwerpen een retrospectieve van het werk van de Amerikaanse street photographer Saul Leiter. Die was een pionier in kleurenfotografie, een beeldenvirtuoos die zichzelf zowel als schilder als fotograaf beschouwde. En dat merk je in zijn oeuvre. De expo toont Leiters kleuren- en zwart-witfotografie alsook een selectie van zijn schilderijen en nooit eerder getoonde werk. www.fotomuseum.be
113
COLOFON Uitgever Anton Gonnissen ABS Bouwteam, Schoonzichtstraat 33,
ABSOLUUT ONLINE
9051 Sint-Denijs-Westrem, T 09 242 85 65 info@absbouwteam.be www.absbouwteam.be Hoofdredactie Leslie Vanhecke – Savvy PR & Communicatie www.savvy.be Lay-out
YOUR DAILY SHOT OF PURE ARCHITECTURE & GREAT LIFESTYLE
David Kino – Newdays
follow
Uitgever en auteurs betrachten grote zorgvuldigheid bij de
www.newdays.be Redactie Leslie Vanhecke, Stijn Vanbiervliet (eindredactie), An Bogaerts (p. 36-41 en p. 76-80), Katrien Depoorter (p. 68-71), Pierre Darge (p. 82-83) en Anton Gonnissen (p. 5 en p. 86-87) Beeld Tim Van de Velde (p. 2-3, 8-16, p. 27-33, p. 76-80 en p. 96-103), Diego Franssens (p. 5), Piet-Albert Goethals (p. 18-23), Eline Ros (p. 62-65) en Annick Vernimmen (cover en p. 49-54) Redactie bereiken? redactie@absoluutmagazine.be Adverteren? contacteer Ann De Roo - ann@absoluutmagazine.be ABSoluut verschijnt tweemaal per jaar. Het volgende nummer komt uit in mei 2017. U kunt alle edities integraal online raadplegen op onze website www.absoluutmagazine.be
samenstelling van dit magazine. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvou-
read the blog www.absoluutmagazine.be
digd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Ten aanzien van hetgeen in deze uitgave is opgenomen is getracht voor zover deze niet bekend waren de auteursrechthebbende te achterhalen. Voor zover er sprake is van onjuiste vermelding van auteursrechthebbende is dit gebaseerd op te goeder trouw verkregen gegevens. Uitgever aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventueel ontbreken van toestemming van auteursrechthebbenden.
114
Woodstoxx brengt de warmte van hout op een innovatieve manier in uw project. Vanuit onze passie inspireren wij u om de juiste houten vloer- of muurbekleding te kiezen.
BOSMANS +
P L A C E S
AD + FOTO: CAFEINE.BE
F I R E
CONTACT BOSMANSHAARDEN EEGENE 91-93, 9200 DENDERMONDE WWW.BOSMANSHAARDEN.BE
GET OUR MAGAZINE FIRE + PLACES . 08 MAIL US : MAGAZINE@BOSMANSHAARDEN.BE