Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙ ΟΣ - Μ Α Ρ Τ Ι ΟΣ 20 14
Μουντιάλ κι οι Ηπειρώτες που φόρεσαν τη γαλανόλευκη
Συνέντευξη Γρηγόρης Γκίκας: "Τα καταφέραμε παρά τις δύσκολες συνθήκες."
Αφιέρωμα Νησί, το μονάκριβο στολίδι της Παμβώτιδας
2
ΚΤΧ
3
editorial
Εμείς και ο βαρόνος Μινχάουζεν
Ο Κ
ι μήνες περνούν, γεμάτοι με κακές, δυσάρεστες ειδήσεις και εικόνες. Η οικονομική κρίση μάς δείχνει τα δόντια της με μεγάλη ένταση, συνεχίζοντας να δοκιμάζει τις ζωές όλων μας.
αι τί δεν είδαμε… Από τους ανέργους, τα συσσίτια, τους αστέγους και τα σβηστά καλοριφέρ έως τις ελλείψεις στα νοσοκομεία. Είναι πολλοί, πάρα πολλοί, οι άγνωστοι Έλληνες πολίτες που υποφέρουν. Η γνώριμη ζωή που είχαν πριν τέσσερα χρόνια ξεθωριάζει, χάνεται, δυσκολεύονται πια και να τη θυμηθούν.
Ε Τ
ίναι όμως πολλοί και εκείνοι οι άγνωστοι Έλληνες που προσπαθούν με όλες τους τις δυνάμεις, δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους απέναντι στις δυσκολίες. Αναπροσαρμόστηκαν, ζορίστηκαν, πιέστηκαν, άλλοι τα κατάφεραν και άλλοι όχι.
γράφει ο Νίκος Ζαρμπαλάς
ώρα στεκόμαστε στο κατώφλι μιας νέας χρονιάς. Τι να περιμένουμε; Κάποιοι πιστεύουν ότι τίποτα από όσα συμβαίνουν δεν τους αφορούν, ίσως, διότι δεν τους αγγίζουν. Δεν βλέπουν τον πόνο των άλλων, δεν αντιλαμβάνονται την κατάρρευση του δημόσιου χώρου. Επιζητούν την ατομική σωτηρία, πιστοί στο δόγμα «ο καθείς για τον εαυτό του». Δεν θα σωθούν, αν χαθεί το σύμπαν.
Ά
λλοι πάλι είναι έτοιμοι να εναποθέσουν την μοίρα τους σε ένα Μεσσία, ένα κομματικό μηχανισμό ή ένα πρόσωπο. Νωρίτερα ή αργότερα θα καταλάβουν ότι δεν υπάρχει Μωυσής που θα μας αρπάξει και θα μας οδηγήσει μακριά από την κοιλάδα των δακρύων.
Τ
ι πρέπει να κάνουμε; Οι περισσότεροι αναζητούμε διεξόδους, εναλλακτικούς δρόμους, χαραμάδες φωτός. Ψάχνουμε ένα σχέδιο να ακολουθήσουμε, που θα περιέχει σκληρές αλήθειες, κόπο, βάσανα αλλά θα εγγυάται διέξοδο με ισότητα, δικαιοσύνη, διαφάνεια, αξιοκρατία, δημοκρατία. Ψάχνουμε σε ποια κοινωνία, ποιο κράτος, με ποιους όρους θα συνεχίσουμε να ζούμε, εφόσον επιβιώσουμε από την καταιγίδα.
Ο
ι απαντήσεις στα ερωτήματα δεν είναι απλές. Το βέβαιο είναι πως όσα περνάμε σήμερα δεν είναι μοιραία, αναπόφευκτα. Μπορεί (και πρέπει) να αλλάξουν. Χρειάζεται σχέδιο και προσπάθεια για να ανακόψουμε την πτώση και να σταθούμε στα πόδια μας. Τι πρέπει να εγκαταλείψουμε; Τις ανέξοδες υποσχέσεις, ότι όλα μπορεί να αλλάξουν με λόγια.
«Οι περισσότεροι αναζητούμε διεξόδους, εναλλακτικούς δρόμους, χαραμάδες φωτός. Ψάχνουμε ένα σχέδιο να ακολουθήσουμε, που θα περιέχει σκληρές αλήθειες, κόπο, βάσανα αλλά θα εγγυάται διέξοδο με ισότητα, δικαιοσύνη, διαφάνεια, αξιοκρατία, δημοκρατία. Ψάχνουμε σε ποια κοινωνία, ποιο κράτος, με ποιους όρους θα συνεχίσουμε να ζούμε, εφόσον επιβιώσουμε από την καταιγίδα.
Ε
ίναι γνωστές οι ιστορίες του φαντασιόπληκτου Μινχάουζεν. Σε μια από αυτές διηγείται πως βρέθηκε με το άλογό του σε ένα βάλτο. Κάθε κίνησή του να βγει τον ακινητοποιούσε όλο και περισσότερο. Τότε, λέει με καμάρι, έπιασε τα μαλλιά του, τα τράβηξε προς τα επάνω και σήκωσε τον εαυτό του (και το άλογο) από τον βάλτο! Στη δυσάρεστη θέση του βαρόνου Μινχάουζεν βρισκόμαστε σήμερα. Η λύση δεν είναι να πιαστούμε από τα μαλλιά μας. Έτσι δεν θα βγούμε από τον βάλτο.
Καλό ταξίδι!
4
εριεχόμενα
14
περί λόγου Λεκτική δυσπραξία
26
πόλη...τισμός 28 συνέντευξη 6
μουσική 32
εδώ κι εκεί
technews 34
8
συν+πλην- 10 εν ονόματι 12 Άρτα, η προέλευση και η σημασία της ονομασίας της
αφιέρωμα 14
Νησί, το μονάκριβο στολίδι της Παμβώτιδας
Νησί, το μονάκριβο στολίδι της Παμβώτιδας
διαβάζουμε 21 ταξίδι στο χρόνο
22
Οι δυσκολίες του σήμερα ας γίνουν δύναμη για την αναγέννηση του αύριο! Η νέα χρονιά ας σημάνει μία νέα αρχή για όλους μας!
Καλή Χρονιά!!! ΥΠΕΡΑΣΤΙΚΟ ΚΤΕΛ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Α.Ε.
fashion woman 36 fashion man 37 beauty 38 Αφυδατωμένο δέρμα; Αντισταθείτε!
υγεία 40 αθλητικά 41 αυτοκίνητο
46
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ – ΕΚΔΟΣΗ Γραφείο Γενικού Τουρισμού Υπεραστικού ΚΤΕΛ Ιωαννίνων Πανεπιστημιούπολη, 45500, Ιωάννινα Τηλ.: 26510 26344 ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Νίκος Ζαρμπαλάς ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ – ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Next Com A.E. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Αρχείο Next Com
22 Ο Μητροπολιτικός Ναός των Ιωαννίνων
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Next Com A.E. Χαντέλη & Μπάρκα, 45221, Ιωάννινα Τηλ.: 26510 29600 www.nextcom.gr
7
συνέντευξη "Τα καταφέραμε παρά τις δύσκολες συνθήκες"
Συνέντευξη με τον Πρόεδρο του Υπεραστικού ΚΤΕΛ Ιωαννίνων, Γρηγόρη Γκίκα
Μ
ε τον καλύτερο τρόπο ανταπεξήλθε τη χρονιά που πέρασε το Υπεραστικό ΚΤΕΛ Ιωαννίνων στο έργο που είχε αναλάβει παρέχοντας υπηρεσίες ποιότητας σε εκατοντάδες χιλιάδες επιβάτες. Στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε, οι πολίτες εμπιστεύονται το ΚΤΕΛ για τις μετακινήσεις τους. Και οι άνθρωποι του ΚΤΕΛ εργάζονται σκληρά χωρίς «εκπτώσεις» σε ζητήματα ασφάλειας των μετακινήσεων και ανταποκρίνονται στις αυξημένες ανάγκες των πολιτών. Χωρίς πολλά λόγια το ΚΤΕΛ Ιωαννίνων στηρίζει σήμερα πολλές «ευπαθείς ομάδες» στην περιοχή μας και επιλέγει συνεργάτες από την τοπική αγορά δίνοντας «ανάσα» σε πολλές το πικές επιχειρήσεις. Με την ανατολή του νέου έτους είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε για το χθες, το σήμερα και το αύριο του υπεραστικού ΚΤΕΛ Ιωαννίνων με τον πρόεδρο του κ. Γρηγόρη Γκίκα.
Το 2013 ήταν μια δύσκολη χρονιά σχεδόν για όλους. Για το ΚΤΕΛ Ιωαννίνων; • Κάνοντας τον απολογισμό της χρονιάς που πέρασε θα έλεγα ότι το ΚΤΕΛ Ιωαννίνων παρά την ύφεση και την οικονομική κρίση, ανταπεξήλθε με τον καλύτερο τρόπο στο έργο που έχει αναλάβει και κατάφερε να εναρμονιστεί στις απαιτήσεις της νέας εποχής παρέχοντας υπηρεσίες ποιότητας. Για να αντεπεξέλθετε στις υποχρεώσεις περικόψατε παροχές προς τους πολίτες; • Συνεχίζουμε να εκτελούμε δρομολόγια και στα πιο απομακρυσμένα χωριά, παρά το τεράστιο κόστος που συνεπάγεται αυτό με δεδομένη τη σχεδόν ανύπαρκτη επιβατική κίνηση. Δίνουμε έτσι τη δυνατότητα πρόσβασης στην πόλη, στις ιατρικές υπηρεσίες κλπ. σε ανθρώπους που ζουν στις ακριτικές περιοχές του νομού μας και οι οποίοι είναι ξεχασμένοι από την Πολιτεία. Η έκπτωση επί της κανονικής τιμής του εισιτηρίου που χορηγείται πλέον στους φοιτητές ανέρχεται στο 50%, σημαντικό για όλες τις οικογένειες, που τα παιδιά τους σπουδάζουν σε άλλες πόλεις, καθώς διευκολύνονται οι μετακινήσεις τους. Στους σπουδαστές των ΙΕΚ επίσης χορηγείται έκπτωση 25% με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας μας. Με απόφασή μας χορηγείται έκπτωση και στους στρατιώτες η οποία ανέρχεται στο 25%.
8
Ο Πρόεδρος του Υπεραστικού ΚΤΕΛ Ιωαννίνων Γρηγόρης Γκίκας
«Συνεχίζουμε να εκτελούμε δρομολόγια και στα πιο απομακρυσμένα χωριά, παρά το τεράστιο κόστος που συνεπάγεται αυτό με δεδομένη τη σχεδόν ανύπαρκτη επιβατική κίνηση. Δίνουμε έτσι τη δυνατότητα πρόσβασης στην πόλη, στις ιατρικές υπηρεσίες κλπ. σε ανθρώπους που ζουν στις ακριτικές περιοχές του νομού μας και οι οποίοι είναι ξεχασμένοι από την Πολιτεία...»
Συνεχίζεται η χορήγηση της έκπτωσης 25% στους εργαζόμενους που μετακινούνται καθημερινά με το ΚΤΕΛ μας. Υπάρχει επίσης η κάρτα επιβάτη για όλους, με την οποία δίδεται μπόνους ένα εισιτήριο με επιστροφή εφόσον πραγματοποιηθούν 12 ταξίδια. Συνοψίζοντας λαμβάνοντας υπόψη μας και την έκπτωση 50% που χορηγούμε στους μαθητές, την έκπτωση 50% των πολυτέκνων εύκολα συμπεραίνουμε ότι τα ΚΤΕΛ δεν είναι απλώς εμπορικές επιχειρήσεις με σκοπό το κέρδος αλλά έχουν έναν κοινωνικό ρόλο ιδιαίτερης σημασίας. Στηρίζουμε πολλές δράσεις. Για παράδειγμα γίναμε χορηγοί στο πανελλήνιο πρωτάθλημα σκι, στηρίζουμε το «Χαμόγελο του παιδιού», την δικαστική υπηρεσία προστασίας ανηλίκων του Υπουργείου Δικαιοσύνης και πολλές «ευπαθείς ομάδες» αλλά δεν θα ήθελα να αναφερθώ σε αυτά που στη σημερινή εποχή θεωρούνται αυτονόητα. Οι πολίτες εμπιστεύονται τα ΚΤΕΛ για τις μετακινήσεις τους; • Αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά όταν διαπιστώνω ότι ο κόσμος μας εμπιστεύεται. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επισημάνω τους αυστηρούς ελέγχους που διενεργούμε και στα λεωφορεία του στόλου μας αλλά και στο προσωπικό μας. Η καλή κατάσταση των λεωφορείων, η συντήρηση τους, η καθαριότητα τους ελέγχεται συστηματικά ενώ το προσωπικό υποβάλλεται σε ιατρικές εξετάσεις κάθε έτος. Το νομικό πλαίσιο επίσης σ΄αυτόν τον τομέα εξασφαλίζει την ασφαλή μεταφορά. Εδώ θα ήθελα να σας αναφέρω ότι παρά τις συνθήκες κρίσης, όταν το κόστος συντήρησης των λεωφορείων έχει εκτοξευθεί, τα καύσιμα είναι πολύ ακριβά, δεν έχουν γίνει «εκπτώσεις» σ’ αυτόν τον τομέα.
μηλές και τα ξενοδοχεία με τα οποία συνεργαζόμαστε είναι άριστα. Ποιες είναι οι σχέσεις σας με τις τοπικές επιχειρήσεις στην περιοχή; • Το ΚΤΕΛ Ιωαννίνων είναι σημαντική οικονομική μονάδα για το νομό μας. Η επιχείρηση απασχολεί προσωπικό με διάφορες ειδικότητες και ο κύκλος εργασιών της απαιτεί συνεργασία με πολλές τοπικές επιχειρήσεις. Η πολιτική της εταιρείας σ’ αυτόν τον τομέα είναι να επιλέγονται συνεργάτες από την τοπική αγορά. Εκτός από πρόεδρος του Υπεραστικού ΚΤΕΛ Ιωαννίνων είστε και δημοτικός σύμβουλος στην πόλη. Το Μάιο θα έχουμε τοπικές εκλογές. Θα συνεχίσετε τη δράση σας και από αυτό το μετερίζι; • Ναι. Θα είμαι υποψήφιος στις δημοτικές εκλογές με το συνδυασμό του Ν. Γκόντα, για να ξαναφτιάξουμε από την αρχή την πόλη που θέλουμε. l
Δεν υπάρχουν κρούσματα κακής συμπεριφοράς; • Μεμονωμένα περιστατικά μπορεί να συμβούν, δεν είναι όμως πολλά. Υπάρχει πειθαρχικός έλεγχος ο οποίος ασκείται όχι μόνο από τα όργανα του ΚΤΕΛ αλλά από συμβούλιο το οποίο απαρτίζεται από τον διευθυντή της Διεύθυνσης Μεταφορών και Επικοινωνιών Ιωαννίνων, από τον διευθυντή του Σ.Ε.Π.Ε. Τι να περιμένουμε τα επόμενα χρόνια από τα ΚΤΕΛ; Υπάρχουν περιθώρια για αλλαγές και βελτιώσεις στις παρεχόμενες υπηρεσίες; • Οι μεταφορές είναι ένα αναπόσπαστο τμήμα της λειτουργίας του κοινωνικού συνόλου. Έχουν ιδιαίτερα στενή σχέση με όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες, τόσο τις παραγωγικές όσο και εκείνες της αναψυχής και επομένως παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της κοινωνικής δομής. Η ολοκλήρωση των οδικών έργων στους άξονες που κινούνται τα λεωφορεία μας πχ. Αθήνας είναι σημαντική και θα δώσει νέα ώθηση στην εταιρεία μας ενώ το επιβατικό κοινό θα εξυπηρετείται πολύ καλύτερα. Στόχος μας είναι να βελτιώσουμε τις υπηρεσίες μας. Στην ιστοσελίδα μας πλέον υπάρχει πλήρης και διαρκής ενημέρωση για τα δρομολόγια μας ενώ σύντομα θα είναι δυνατή και η κράτηση θέσεων. Μόλις ολοκληρωθεί το νέο πλαίσιο λειτουργίας μας σύμφωνα με το νέο νόμο θα μπορέσουμε να δώσουμε περισσότερα στο επιβατικό κοινό. Τι συμβαίνει με το Γραφείο Γενικού Τουρισμού; Το Γραφείο Γενικού Τουρισμού διοργανώνει εκδρομές εσωτερικού και εξωτερικού με μεγάλη επιτυχία. Δημοφιλείς προορισμοί των πελατών μας είναι το Μπάνσκο, η Κωνσταντινούπολη, η Ωχρίδα, οι Άγιοι Σαράντα, τα Τίρανα. Στο εσωτερικό τα Τρίκαλα, η Ευρυτανία, η Καστοριά, η Φλώρινα, ο Βόλος κ.α. Οι τιμές μας είναι χα-
9
εδώ κι εκεί...
*
Εκτός λογικής
ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ χρεοκόπησε παρασύροντας στη δίνη την κοινωνία, που παλεύει για μια κάποια διέξοδο επιδεικνύοντας απρόσμενη υπομονή και ανοχή. Τα τέσσερα τελευταία χρόνια οι ανατροπές διαδέχονταν η μία την άλλη με καταιγιστικούς ρυθμούς και παρόλα ταύτα οι πολίτες επέδειξαν σπάνια ωριμότητα και ανέχθηκαν μια πολιτική που τους έφερε πολλά χρόνια πίσω. Ως ένα βαθμό όλοι μας αναγνωρίσαμε και τα δικά μας λάθη σε αυτό το ξέφρενο πάρτι της καλοπέρασης με δανεικά, που κράτησε τουλάχιστον δύο δεκαετίες και προσπαθούμε να βρούμε νέες ισορροπίες. Η βίαιη όμως προσαρμογή σε ένα νέο μοντέλο ζωής αφήνει θύματα χωρίς να ξεχωρίζει δίκαιους και αδίκους διευρύνοντας τον κύκλο της ανισότητας. Κι αυτό που εξοργίζει τους πολίτες είναι η συνεχής αλλαγή της φορολογικής νομοθεσίας που κατατείνει να πληρώνουν διαρκώς περισσότερα οι συνεπείς επειδή οι αρμόδιες αρχές αδυνατούν να συλλάβουν τη φοροδιαφυγή. * Η κατάσταση όσο περνάει ο καιρός, ξεφεύγει από τη λογική.
*
*
Στην Ελλάδα είσαι όσα δη λώ
σεις...
*
Το τέλος της ατιμωρησίας
Στα χέρια της δικαιοσύνης βρίσκεται πλέον ο πρώην πρόεδρος του νοσοκομείου Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού» και πολιτευτής Χάρης Τομπούλογλου. Ως γνωστόν αξίωσε μερίδιο 25.000 ευρώ προκειμένου να αποπληρώσει γνωστή γιαννιώτικη διαφημιστική εταιρεία, που υλοποίησε πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας. Ο ιδιοκτήτης της εταιρείας δεν ενέδωσε και τηρήθηκε κατά γράμμα η συνήθης σε τέτοιες περιπτώσεις αστυνομική διαδικασία. Είναι σημείο των καιρών: Καθώς η χώρα στενάζει από την κρίση, οι πάντες αντιλαμβάνονται-με πρώτο το πολιτικό σύστημαότι η συνέχιση ενός καθεστώτος ασυλίας και ατιμωρησίας για όλους εκείνους που δεν τιμούν τον δημόσιο βίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε εκρήξεις, πολιτικές και κοινωνικές. Και σπεύδουν να προσαρμοστούν. Η εμπέδωση της νομιμότητας σε όλα τα επίπεδα ασφαλώς θα αποβεί ωφέλιμη για την ελληνική κοινωνία, που απαιτεί να συναλλάσσεται με τους δημόσιους λειτουργούς χωρίς γρηγορόσημα και φακελάκια. Θα αποβεί όμως λυτρωτική και για το ίδιο το πολιτικό σύστημα, ώστε να ανακτήσει την έξωθεν καλή μαρτυρία. *Ωστόσο, για να συμβεί αυτό, έννοιες όπως οι πελατειακές σχέσεις, ο κομματισμός, τα δικά μας παιδιά, το πολιτικό μαύρο χρήμα πρέπει να αποτελέσουν παρελθόν.
10
*
*
Απειλή η ανεργία
*
Μη μου μιλάτε για ποσοστά, όποιος είναι άνεργος είναι 100% άνεργος. Γι’ αυτό πρέπει να ενδιαφερθούμε όλοι…». Στη ρήση του αείμνηστου Γεώργιου Γεννηματά το 1987, όταν το ποσοστό ανεργίας ήταν μόλις 7,7% μπορεί κανείς να διακρίνει όχι μόνο την ευαισθησία του μεγάλου πολιτικού αλλά, αν το καλοσκεφθεί, μπορεί να προσδιορίσει και το στίγμα της ελληνικής κοινωνίας σήμερα. Οι άνεργοι που ξεπέρασαν το 1.300.000 άτομα, είναι ο καθένας απ' αυτούς "100% άνεργος" ανεξάρτητα από τις ανακοινώσεις περί ανάκαμψης κ.λπ. Η ανεργία που απογοητεύει τους νέους, οδηγεί στην απελπισία χιλιάδες οικογενειάρχες και σπρώχνει στο περιθώριο μεγάλες ομάδες του πληθυσμού είναι τεράστια απειλή. Αν δεν αντιμετωπιστεί με επείγοντα μέτρα αναπτυξιακού και κοινωνικού χαρακτήρα, μπορεί να τραβήξει και πάλι τη χώρα στο τέλμα από το οποίο προσπαθούμε να βγούμε. *Να βγούμε από την κρίση όλοι μαζί!
*
Κούνα κι εσύ
Ακούω πολιτικούς ηγέτες της χώρας μας να μιλούν συχνά για την προστασία που παρέχουν στην κλυδωνιζόμενη χώρα μας τα ουράνια. Μακάρι. Αλλά, δυστυχώς, το «συν Αθηνά και χείρα κίνει» δεν ειπώθηκε δίχως λόγο. Ούτε και το νεότερο ηπειρωτικό «Αϊ-Νικόλα, βοήθα!¨- Κούνα κι εσύ το χέρι σου». *Έτσι δεν είναι;
άγια αλή και η κ , ω έ λ Δεν ίνησ επανεκκ είναι η ς. Μήπως όμως της Ιονία οκλήρωση ολ ως την βουλώναμε και … α ν στους της ακκούβα με; λ ιά μ α κ που έχου δρόμους
ανας φορές «Μερικέ αν κυβερνούν ι ρωτιέμα ξυπνοι που μας έ ι ηλίκάποιο κάποιοι ά» ή ν υ ο ύ ε βαρ δουλ ιλάνε σο μ υ ο π ι θιο ΥΕΪΝ ΜΑΡΚ ΤΟ
*
Οι πεινασμένοι
Τους βλέπω πλέον καθημερινά. Πολίτες που ψάχνουν συστηματικά στα σκουπίδια για τροφή. Τους βλέπω, «ανθρώπινα απόβλητα», να σκύβουν στους μεταλλικούς κάδους, να σκαλίζουν τα σκουπίδια, τα δάχτυλα να ανασηκώνουν ξινισμένα απομεινάρια των τροφών. Η ανθρωπιστική κρίση στη χώρα μας προσλαμβάνει πλέον ανεξέλεγκτες διαστάσεις, εξωθεί αυξανόμενους αριθμούς συμπολιτών μας στα δύσβατα μονοπάτια της ανέχειας. *Μεγάλες απώλειες.
*
*
*
*
Ο τουρισμός πήγε εξαιρετικά το περασμένο καλοκαίρι. Έδειξε σημάδια ανάκαμψης. Πρέπει όμως να σχεδιάσουμε με επαγγελματισμό και όραμα το πώς θέλουμε την τουριστική Ελλάδα. Έχει έλθει, για παράδειγμα, η ώρα να ξεφύγουμε από το στόχο-κλισέ για το πόσα εκατομμύρια επισκέπτες θέλουμε. Δεν έχει νόημα να «βουλιάζουν» για παράδειγμα τα παράλια της Ηπείρου από τουρίστες, που ξοδεύουν ελάχιστα. Το είδαμε… Ίσως έχει έρθει η ώρα ν’ αναληφθούν σοβαρές και πρακτικές πρωτοβουλίες για την αναβάθμιση της ελληνικής «βαριάς βιομηχανίας». Ας μην περιοριστούμε λοιπόν στους πανηγυρισμούς δια την περυσινή, πολύ καλή σεζόν και ας αρχίσουμε να σχεδιάζουμε με σοβαρότητα το μέλλον του τουρισμού. *Σε νέες ποιοτικές βάσεις.
ιά ΑΣΜΑ σφάζουν αρν «Στα Σάλωνα κριάρια και σό και στο Χρυ ν την αυλή τω ά μ ομ στων κ την οψήφιοι για υπ ι α ντ ζο σφά ή» ατοπική βουλ να είναι το τρ σε ού Θα μπορ εποχής γουδάκι της
Ψάχνοντας τα λάθη
Δύο τρείς δημοσιογράφοι ξένων εφημερίδων και περιοδικών είχαν μια καλή ιδέα. Υποβάλλουν τα γραπτά τους, που δημοσιεύτηκαν κατά την διάρκεια του χρόνου σε «λογιστικό έλεγχο». Κοιτάζουν πίσω με την ταπεινότητα που (μπορεί να) προσφέρει ο χρόνος και παρουσιάζουν λίστα με όλα τα λάθη που έκαναν. Δεν έχουν πολλή σημασία οι λεπτομέρειες, η ιδέα είναι το θέμα και η ιδέα είναι ιδιαίτερα ελκυστική. Αναρωτιέμαι δεν βρίσκεται - έστω κι - ένας Έλληνας δημοσιογράφος να κάνει το ίδιο. Να κάνει αυτοκριτική για όσα - κι όσους - έγραψε τα τελευταία χρόνια. *Η αυτοκριτική είναι άγνωστη λέξη στην Ελλάδα.
*
Ανάγκη για νέες βάσεις
*
Μπερδευτήκαμε
Διαβάζοντας τα ρεπορτάζ των εφημερίδων για τα θέματα του Υπουργείου Οικονομικών συνήθως μπερδεύομαι. Άλλα τη μια, άλλα την άλλη… Έχω μια πρόταση για τους αρμόδιους: Να εκδίδεται ημερήσιο δελτίο στο οποίο να αναφέρεται σαφώς τι ισχύει αναφορικά με τις αποδείξεις, το αφορολόγητο, τα τεκμήρια κ.λπ. Θα είναι μια σοβαρή κοινωνική προσφορά, διότι έτσι όπως εξελίσσεται το πράγμα ουδείς είναι σε θέση να γνωρίζει πλέον τι ισχύει. *Χάνει η μάνα το παιδί…
* 11
συν+πληνΔεν μας αρέσει… Μας αρέσει… 2.713 φυσικά και νομικά πρόσωπα συμμετείχαν στην τελευταία αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Ηπείρου. Το ποσό που συγκεντρώθηκε ανέρχεται σε 4.110.166 ευρώ. Οι νέοι μεριδιούχοι ανέρχονται σε 1439. Το σύνολο των ίδιων κεφαλαίων της Τράπεζας Ηπείρου ξεπερνά τα 28.500.000 ευρώ. Οι αριθμοί της αισιοδοξίας. Ως τώρα ψάχναμε για λεφτά. Τώρα θα αρχίσουμε να ψάχνουμε για υποψηφίους. Καλύτερα... Αρχίζουν-επιτέλους-οι εργασίες στην Ιονία Οδό και οι προσδοκίες των Ηπειρωτών είναι μεγάλες. Θα δημιουργηθούν εκατοντάδες θέσεις εργασίας, ενώ θα κινηθούν και δεκάδες επαγγέλματα που συνδέονται με τις κατασκευές. Ευεργετικές επιπτώσεις στην τοπική οικονομία θα υπάρξουν και με την ολοκλήρωση του έργου. Πυκνώνουν εσχάτως τα περιστατικά που δείχνουν ότι τα όργανα της πολιτείας, σε όλα τα επίπεδα επικεντρώνονται-επιτέλους-στο καθήκον τους Συλλήψεις πρώην υπουργών, παγίδευση επίορκων δημόσιων λειτουργών, βαθιά έρευνα στην υπόθεση των εξοπλιστικών προγραμμάτων των περασμένων δεκαετιών. Κάτι αλλάζει (προς το καλύτερο). Με θετικό πρόσημο έκλεισε το 2013 για βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία, την εκδοτική κίνηση και τη λογοτεχνική παραγωγή. Μάθαμε ότι η πόλη μας έχει λαϊκή βιβλιοθήκη με αναβαθμισμένες υποδομές και υπηρεσίες. Σαν τα σαλιγκάρια μετά τη βροχή και μέσα στην κρίση, βιβλιοπωλεία, μικρά ως επί το πλείστον, έσκασαν μύτη. Με βιβλιόφιλους ιδιοκτήτες και πιστούς πελάτες, δημιουργούν σιγά σιγά φιλαναγνωστικούς πυρήνες. Τα παζάρια βιβλίου-όσο και αν είναι συζητήσιμη η πρακτική αυτή-έβαλαν το βιβλίο σε πολλά σπίτια. Παρά τα μίζερα σχόλια ορισμένων, η εκδοτική σοδειά δεν ήταν κακή, είχαμε και πολλούς και καλούς τίτλους.
12
Ο νέος διαχωρισμός της ελληνικής κοινωνίας. Τα άτομα χωρίζονται σε όσους μπορούν να πληρώσουν τα χρέη και σε εκείνους που δεν μπορούν. Φοβάμαι ότι (κάποτε που) θα ολοκληρωθεί η Ιονία εμείς (αν ζούμε) θα ταξιδεύουμε από τους παλαιούς δρόμους λόγω ακριβών διοδίων. Στις κανονικές ευρωπαϊκές χώρες, τα μεγάλα λογοτεχνικά βραβεία είθισται να δίνονται πριν από τα Χριστούγεννα ώστε να συμβάλλουν στο εορταστικό κλίμα οι προθήκες των βιβλιοπωλείων και να βλέπουν χαρά κάτω από το δένδρο τους οι αναγνώστες. Εμείς εδώ το πάμε λάου λάου. Απ’ ότι φαίνεται, τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας του 2012 αντί για τον Δεκέμβριο θα δοθούν φέτος κοντά στο Πάσχα, στην καλύτερη μέσα στη Σαρακοστή, αφού στη σαρακοστιανή μας χώρα οι υπουργικές αποφάσεις βγαίνουν με το πάσο τους, ακόμη κι αυτές που δεν σκοντάφτουν σε οικονομικό εμπόδιο. Στην Ελλάδα, όπως λένε οι αρμόδιοι, άνθρωποι απ’ όλες τις κοινωνικές τάξεις και όλα τα μορφωτικά επίπεδα εμπλέκονται σε διακίνηση παιδικού πορνογραφικού υλικού. Έχουν συλλάβει γιατρούς, δικηγόρους, επιχειρηματίες, οδηγό σχολικού λεωφορείου, στρατιωτικούς και φοιτητές, αλλά και αγρότη και ψαρά. Στο σύστημα υγείας οι παθογένειες του παρελθόντος συνεχίζονται μισοκρυμμένες και εξίσου καταστροφικές: οι κοστολογήσεις υλικών και υπηρεσιών εξακολουθούν να είναι σουρεαλιστικές και γεννήτριες διαφθοράς. Ας πούμε, από την δεκαετία του ’90 ένα υπερηχογράφημα αγγείου κοστολογείται από το κράτος 75 ευρώ, και μια αγγειοχειρουργική επέμβαση κοστολογείται 45 ευρώ! Αντιλαμβάνεστε την συνέχεια…
ΚΤΧ
13
εν ονόματι γράφει ο Στέφανος Δ. Παππάς
Άρτα
Η προέλευση και η σημασία της ονομασίας της
.
Η Άρτα, πρωτεύουσα πόλη στην περιφερειακή ενότητα Άρτας, η οποία ανήκει στην περιφέρεια Ηπείρου, είναι κτισμένη επάνω σε ερείπια αρχαίου οικισμού. Οι σύγχρονες αρχαιολογικές απόψεις, με βεβαιότητα εκτιμούν, ότι τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής του σημερινού οικισμού, ανήκουν στην αρχαία Αμβρακία, στα ερείπια της οποίας οικοδομήθηκε, άγνωστο πότε ακριβώς, η Άρτα. Στα 1204 μ.χ. η Άρτα καθιερώθηκε ως έδρα στο λεγόμενο «Δεσποτάτο της Ηπείρου», ενώ τον 11ο μ.χ. και τον 12 μ.χ. αιώνα, σε εκκλησιαστικά έγγραφα μνημονεύονται, αντιστοίχως, οι επίσκοποι Άρτης Παύλος και Βασίλειος. Ακόμη, σε ιστορημένη μαρτυρία, σε «Τακτικά» που μας παραδίδει ο αυτοκράτορας Μανουήλ Α’ ο Κομνηνός μνημονεύεται ότι η επισκοπή Άρτης ανήκει στη μητρόπολη Ναυπάκτου – Νικοπόλεως. Σε φιλολογικές μαρτυρίες το τοπωνύμιο συναντάται στις διάφορες παραλλαγές με τις οποίες είναι γνωστό «Το χρονικόν του Μορέως». Σε αλλόγλωσσα κείμενα Οθωμανών και Ευ-
14
ρωπαίων περιηγητών, η ονομασία της πόλης αναφέρεται με τους τύπους Larta, Narda, Arta. Σε χάρτες και χαρακτικά, έργα ευρωπαίων γεωγράφων, χαρτογράφων και χαρακτών του 16ου, 17ου, 18ου και 19ου αιώνα, ορισμένα από τα οποία κοσμούν και ταξιδιωτικές εντυπώσεις περιηγητών, συναντώνται οι τύποι Larta, Arta, Ambracia και Ambraciae για το όνομα της πόλης. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως ομώνυμα ή συγγενή τοπωνύμια και οικωνύμια συναντώνται σε πολλά σημεία της Μεσογείου, στην Αρμενία, στο Αζερμπαϊτζάν, στο Τζιμπουτί αλλά και στις Η.Π.Α. Αξιοσημείωτο, επίσης, είναι ότι το πρόθεμα Άρτα, συναντάται σε ονόματα επιφανών ή βασιλέων Περσών, Πάρθων, Αρμενίων, αλλά και Μακεδόνων ή βυζαντινών αξιωματούχων, όπως: Αρταβαζάνης, Αρτάβαζος, Αρτάβανος, Αρταβάσδης, Αρτάβασδος, Αρταξέρξης, Αρταξίας, Αρταφέρνης κ.α. Στο μεταξύ, «κώμη» ή «χωρίον» με την ονομασία Άρτα αναφέρεται από Ηπειρώτες λόγιους και συγγραφείς και στην περιοχή της λιμνοθάλασσας του Αυλώνα στη Νότια Αλβανία. Υποστηρίζεται σε κείμενά τους ότι οι κάτοικοι του οικισμού τον οποίο μνημονεύουν και ως Παλαιά Άρτα ομιλούσαν την ελληνική γλώσσα. Στην αλβανική γλώσσα ο οικισμός ονομάζεται Narda ή Νάρ(ν)τα. Για την προέλευση και τη σημασία της ονομασίας της πόλης έχουν, διαχρονικά, διατυπωθεί πολλές και διαφορετικές απόψεις, γνώμες, εκδοχές: Η ονομασία Άρτα προέρχεται από το ρήμα αρταίνω, γιατί η ευρύτερη περιοχή ήταν παραγωγός πολλών σιτηρών και λοιπών τροφίμων, τα οποία προμηθεύονταν και τρέφονταν κάτοικοι γειτονικών περιοχών. Άλλωστε «… η Άρτα ‘ναι χρυσός Μπαξές…» και «Άρτα, αρτιμή του Κόσμου» μνημονεύεται η πόλη σε λαϊκά δίστιχα. Ονοματοδότης της πόλης είναι ο ποταμός Άραχθος, από παραφθορά του ονόματός του προέκυψε το τοπωνύμιο Άρτα ως εξής: Άραχθος – Άραχτα – Άχτα – Άρτα. Ή Άραχθος, Άραχθα, Άρατθα η Άρτα. Ή πάλι ο ποταμός Άραχθος ονομαζόταν Αρέβων οπότε η ονομασία της πόλης, επίσης, προέκυψε από παραφθορά του ονόματος του ποταμού: Αρέθων – Αρέθεια – Αράθεια , Άρθα – Άρτα. Παλαιότερα η πόλη ονομαζόταν Αργιθέα, και από την παραφθορά της πρόεκυψε το όνομα Άρτα, ως εξής: Αργιθέα, Αριτέα, Άρτα. Ή πάλι η πόλη αρχικά ονομαζόταν ‘Αρνισα και μετατράπηκε σε Άρνα ή Άρσα και τελικώς Άρτα. Το όνομα προέρχεται από την αλβανική λέξη Ονάρντα που σημαίνει νερό. Από τη λέξη ονάρντα προέκυψαν οι λέξεις Άρντα και Άρτα που σημαίνουν ποταμός.
Η προέλευση του τοπωνυμίου οφείλεται στην περσική λέξη άρτα, η οποία δηλώνει τον καλό, τον υψηλό, τον ευγενή. Προέρχεται από τα αλβανικά επίθετα artё (i,e) «χρυσός, μαλαματένιος» ή nartё (i,e) «καθαρός, ανέμελος, διαυγής (για νερό)». Το τοπωνύμιο ετυμολογείται από το προσηγορικό Artas, «βασιλιάς» που είναι ιλλυρικής προέλευσης. Συνδέεται με το αρχαίο ινδικό rta «καθαρός, λαμπρός» ή με το αρχαίο περσικό πρόθεμα Arta – που συνοδεύει προσωνύμια και σημαίνει «μέγας και λαμπρός».
Με βάση τα όσα προαναφέρθηκαν και συνεκτιμώντας τα, γνώμη μου είναι ότι η αρχική προέλευση του οικωνυμίου, πρέπει να αναζητηθεί στην κλασική ινδική, στη σανσκριτική γλώσσα και στην περσική γλώσσα όπου συναντώνται, αντιστοίχως η λέξη rta και το επίθεμα προσωνυμίων Arta. Και βεβαίως, η ερμηνεία του πρέπει να έχει σχέση με το επίθετο λαμπρός, ο,η,ο, ή κάτι παραπλήσιο. Πιθανότατα το οικωνύμιο Άρτα να ξεκίνησε ως arta πόλη, δηλαδή λαμπρή πόλη ή ένδοξη πόλη, ενδεχομένως και ακολούθως παραλείφθηκε το ουσιαστικό. Ας σημειωθεί, ακόμη, ότι η διερεύνηση και ο προσδιορισμός της ιστορικής σχέσης η οποία συνδέει την Άρτα της Ηπείρου με την Παλαιά Άρτα, την Άρτα της Αλβανίας, είναι δυνατόν, πιθανότατα να συμβάλει ουσιαστικά, αν όχι καθοριστικά και σε τελεσφόρες προσπάθειες για την ετυμολόγηση του οικωνυμίου. α. l
Ο κάμπος της περιοχής ήταν αφιερωμένος στην αρχαία θεά Εόρδα (Μητέρα Γη). Από την παραφθορά του ονόματος Εόρδα και Άρδα προέκυψε και το όνομα της πόλης Άρτα. Η ονομασία Άρτα προέρχεται από το λατινικό επίθετο artus – arta – artum και κυριολεκτικά σημαίνει η στενή ή τα στενά, ενώ μεταφορικά ερμηνεύεται η δύσκολη, η στενάχωρη, η ισχυρή κ.α. Αφετηρία του τοπωνυμίου είναι η δαλματική λέξη balta «έλος, λίμνη». Το balta έγινε valta, αυτό warta απ’ όπου προέκυψε το Arta. Το τοπωνύμιο προέρχεται από το σλαβικό Άρδα, όνομα που σηματοδοτεί περιοχές με πολλά νερά και άφθονη βλάστηση. Πιθανή είναι η ετυμολόγηση από την νεολατινική λέξη arte, η οποία ερμηνεύεται τέχνη, εργαστήριο, συντεχνία κ.α.
15
αφιέρωμα
Νησί, το μονάκριβο στολίδι της Παμβώτιδας Μονάκριβο στολίδι, λικνίζεται στην καρδιά της Παμβώτιδας, στα γλαυκά νερά της. Το νησί των Ιωαννίνων, το Νησί. Δίχως άλλο όνομα, πνιγμένο από τα πεύκα, τα κυπαρίσσια, τα βαθύσκιωτα αιωνόβια πλατάνια, τις ιτιές, τους καλαμώνες και τ’ άλλα υδροχαρή φυτά. Γεμάτο μ’ απάνεμα λιμανάκια, όπου αράζουν τα καΐκια τους οι Νησιώτες ψαράδες και βαρκάρηδες. 16
Σ
’ όλη την Ελλάδα δύο πόλεις μονάχα περιβάλλονται από λίμνη. Τα Γιάννινα κι η Καστοριά. Είναι όμως ένα από τα ελάχιστα κατοικημένα νησιά λίμνης στον κόσμο. Ένας πανέμορφος οικισμός, με λιτά, απέριττα σπίτια, που μοσχοβολούν ασβέστη και παστράδα με περιποιημένες αυλές και μοσχομύριστους μπαξέδες κοσμεί το Νησί. Καλντερίμια και πλατειούλες πεντακάθαρες, κεντράκια και τα ταβερνάκια όμορφα τακτοποιημένα συμπληρώνουν τη γραφική εικόνα. “…Το χωριό του Νησιού έχει την ομορφιά της ανθρώπινης ζωής. Δε φτιασιδώνεται, δεν «αναπαλαιώνεται». Ζει απλά, ήρεμα, χωρίς τη βουή, την ταραχή, το σάλαγο των πολιτειών μας…”, γράφει ο Κώστας Νικολαΐδης στο έργο του «Τα Γιάννινα. Το ΚΑΣΤΡΟ – Η ΛΙΜΝΗ – ΤΟ ΝΗΣΙ». Και συνεχίζει: “…Περιδιαβάζουμε το χωριό. Οι δρόμοι, τα καλντερίμια, αστράφτουν όλα από καθαριότητα. Τα σπίτια γύρω μας κάτασπρα, φρεσκοασπρισμένα, ισόγεια, χαμηλά, το ένα δίπλα στο άλλο. Με τις μικρές τους αυλές πεντακάθαρες, ισκιωμένες από κληματαριές. Οι τοίχοι, τα πεζούλια καταπράσινα με αναρριχητικά και οι γλάστρες με το βασιλικό, τις ορτανσίες, λογής – λογιών μυριστικά. Εδώ δεν έχουμε να μιλήσουμε για την ποίηση της πέτρας. Θα μιλήσουμε μόνο για την ποίηση του ξύλου και την ποίηση των χρωμάτων. Είναι η αισθητική των σπιτιών που σε ικανοποιεί. Η ισορροπία της απλής γραμμής και του όγκου για τη χρησιμότητα. Τίποτε περιττό, αλλά και τίποτε που να λείπει από τις βιολογικές ανάγκες. Κάθε σπίτι, όσο μικρό και αν είναι, έχει το κάτι διαφορετικό από το άλλο. Κάτι διαφορετικό στην αυλή του, στο χρώμα των τοίχων, στο σκάλισμα της πόρτας, στο στόλισμα της αυλής. Το κάθε σπίτι έχει τη δική του ψυχή. Και καθώς δεν ακούγεται στους δρόμους βουή τροχοφόρων και η γαλήνη της απλής, ήρεμης ανθρώπινης ζωής κυριαρχεί, αναπαύεται η ψυχή σου από κάθε πεζή και μάταιη φροντίδα, καταλαγιάζει, πικρέ οδοιπόρε, λεηλατημένη ψυχή από την πολυθόρυβη ζωή, τους αγώνες, το άγχος και το αγκομαχητό…”. Όπως επισημαίνει ο ίδιος “… τούτος ο οικισμός, δεν έχει τίποτε από τη μουσειακή νεκρή συντήρηση που όλα μυρίζουν σιωπή, μούχλα και ερήμωση. Όπως η θλιβερή εικόνα των εγκαταλειμμένων χωριών, όπου πραγματικά συναντάει κανείς την ωραία οικιστική παράδοση, χωρίς όμως τη χαρά της ζωής…”.
17
αφιέρωμα Τa σημάδια της ιστορίας
Στις 13 Απριλίου 1204, η Κωνσταντινούπολη πέφτει στα χέρια των Φράγκων. Τρεις ημέρες δοκιμάζεται η πρωτεύουσα από τις δολοφονίες, τις λεηλασίες, τις καταστροφές. Όσοι μπορούν, οι άρχοντες, οι γαιοκτήμονες, οι τιτλούχοι, οι στρατηγοί φεύγουν να σωθούν στις ελεύθερες ελληνικές περιοχές. Ο Μιχαήλ Άγγελος Α’ ιδρύει το Δεσποτάτου της Ηπείρου, που από την αρχή δηλώνει τα αντιδυτικά του αισθήματα. Πολεμάει αδιάκοπα τους Φράγκους. Καμία επαφή με την Παπική Εκκλησία. Αυτός είναι ο λόγος που καταφεύγουν στα Γιάννινα οι πρόσφυγες Βυζαντινοί. Όλοι τους είναι πολέμιοι των Φράγκων και Σταυροφόρων και λυσσαλέοι πολέμιοι της Καθολικής Εκκλησίας και της υποταγής της Ορθοδοξίας στην παπική κηδεμονία. Ως μαχόμενοι φανατικοί ορθόδοξοι χριστιανοί, ζηλωτές της πίστης, αποσύρονται από τις μέριμνες και τους αγώνες της ζωής και προτιμούν τη μοναστική ζωή. Το Νησί είναι ιδεώδης, τόπος θρησκευτικής λατρείας. Κοντά στην πόλη τριγυρισμένο από τα νερά της λίμνης, προσφέρει τη μόνωση και τη γαλήνη για την ανάπτυξη του μοναστικού βίου. Από τις αρχές του 1280 και μετά αρχίζει η ζωή του Νησιού, ως κέντρου θρησκευτικού των ανθενωτικών ορθόδοξων χριστιανών. Τότε χτίζονται τα μοναστήρια των Φιλανθρωπινών, του Στρατηγόπουλου κι άλλες μικρότερες σκήτες και ησυχαστήρια.
18
Δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί, πως η ιστορία του νησιού των Ιωαννίνων είναι, πρωτ’ απ’ όλα, η ιστορία των μοναστηριών του. Οι πολυάριθμες σκήτες και τα’ ασκητάρια, τα ησυχαστήρια, τα εφτά αξιόλογα μοναστήρια – με «φροντιστήρια» κι «εκπαιδευτήρια» ορισμένα απ’ αυτά – ανέδειξαν το Νησί των Ιωαννίνων σ’ ένα αξιόλογο, ιστορικό χώρο ασκητισμού και μοναχισμού. Δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί πως αναπτύχθηκε εδώ μια μοναστική πολιτεία. Ίσως η πιο αξιόλογη της χώρας, βέβαια μετά εκείνες, τις ασύγκριτες, του Αγίου Όρους και των Μετεώρων. Αλλά και στα ύστερα χρόνια, τα δύσκολα της Τουρκοκρατίας, τα μοναστήρια του Νησιού συνεχίζουν την πολυδαίδαλη ιστορική τους διαδρομή αναπτύσσοντας πολύμορφες θρησκευτικές, λατρευτικές, πνευματικές, αλλά και καλλιτεχνικές και κοινωνικές δραστηριότητες. Για αιώνες παραμένουν αποκούμπι και καταφύγιο για κατατρεγμένους, αλλά και για ανθρώπους με αναζητήσεις, ενδιαφέροντα και προβληματισμούς. Να γιατί στα χρόνια της Τουρκοκρατίας το Νησί ονομάζονταν «κιαφίρ αντασί», που σημαίνει «νησί των απίστων».,
Τα επτά μοναστήρια του Νησιού
Η Μονή του Αγίου Νικολάου, των Φιλανθρωπηνών ή του Σπανού, η Μονή του Αγίου Νικολάου ή του Στρατηγοπούλου ή του Ντίλιου, η Μονή του Αγίου Νικολάου του Μεθοδίου ή του Γκιούμα ή των Γκιουματών, γνωστότερη τώρα ως Μονή Ελευούσας, ή Μονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, η Μονή Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, η Μονή του Αγίου Παντελεήμονα, η Μονή του προφήτη Ηλία, και κοντά σ’ αυτές ο σημερινός ενοριακός ναός, στο κέντρο του χωριού, της Κοίμησης της Θεοτόκου για τον οποίο, σύμφωνα με τους καθηγητές του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Μίλτο Γαρίδη και Αθανάσιο Παλιούρα, που επιμελήθηκαν την έκδοση των Ιερών Μονών Νήσου Ιωαννίνων «Μοναστήρια Νήσου Ιωαννίνων-Ζωγραφική». «υπάρχουν ενδείξεις ότι και αυτός κάποτε ξεκίνησε ως καθολικό μοναστηρίου», για πολλούς αιώνες, στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο, συναποτελούσαν μια μοναδική μοναστική πολιτεία. Κατάσπαρτος από δοξαστικά μοναστήρια ο ευλογημένος τούτος όμορφος και γαλήνιος τόπος, έμελλε να είναι σημείο αναφοράς, πίστης, λατρείας, τέχνης και πολιτισμού. «Παρατηρώντας το νησί από τις όχθες της λίμνης δεν φαντάζεται κανείς εύκολα την ιστορία του. Μόνο σαν πατήσει κανείς το πόδι του εκεί αρχίζει να ανακαλύπτει τις πραγματικές διαστάσεις του χώρου, της κοινωνίας, της οικονομίας, του πολιτισμού, με προεξάρχουσα την θρησκευτική διάσταση…». Βασίλης Νιτσιάκος, Μιχάλης Αράπογλου, Κώστας Καρανάτσης «Νομός Ιωαννίνων, Σύγχρονη Πολιτισμική Γεωγραφία».
19
αφιέρωμα Με καταγωγή από τη Μάνη;
Πότε και από ποιους πρωτοκατοικήθηκε το Νησί, πότε πρωτοδημιουργήθηκε ο σημερινός οικισμός, είναι άγνωστο. Εικασίες έχουν διατυπωθεί, ωστόσο δεν είναι εξακριβωμένες, ιστορικά τεκμηριωμένες. Άλλωστε και για το Νησί, όπως και για την Παμβώτιδα και το κάστρο των Ιωαννίνων, οι μαρτυρίες της παράδοσης υπερτερούν των ιστορικών στοιχείων. Πάντως η πρώτη γραπτή μαρτυρία, για την ύπαρξη οικισμού στο Νησί, συναντάται στην αυτοβιογραφία των μοναχών Νεκταρίου και Θεοφάνη των Αψαράδων, γραμμένη στα μέσα του 16ου αιώνα, αν και είναι βέβαιο ότι η ύπαρξη, από τα χρόνια του Δεσποτάτου της Ηπείρου, ασκηταριών, ησυχαστηρίων και μοναστηριών «μαρτυρεί ότι το σημερινό χωριό έχει παλιότερη ιστορία», όπως παρατηρεί ο Σωτήρης Δάκαρης. Οι παραδόσεις των ίδιων των Νησιωτών θέλουν την καταγωγή τους Μανιάτικη, χωρίς και τούτο να τεκμηριώνεται από βέβαιες πηγές και ασφαλείς πληροφορίες. Ο Παναγιώτης Αραβαντινός, στο σημαντικό του έργο «Χρονογραφία της Ηπείρου…», αναφορικά με το θέμα, σημειώνει ότι «…οποίου δε τόπου υπήρξαν θετικώς άποικοι και οι ως ανωτέρω ενοικήσαντας αντίκρυ της νήσου ου γνωρίζομεν. Λέγεται ότι ήλθον ή απήχθησαν εκ της Μάνης…». Ωστόσο ο ίδιος δεν ασπάζεται την εκδοχή αυτή γιατί, συνεχίζοντας στα γραφόμενα του, εκτιμά πως «…το πιθανώτερον εστίν ότι απωκίσθηκαν εκ του Αμβρακικού κόλπου ή εκ τινος Ιονικής νήσου, αλιείς την τέχνην όντες…». Ο Δημήτρης Σαλαμάγκας, επίσης, παρατηρεί πως οι Νησιώτες ξεχώριζαν από τους Γιαννιώτες «φυσιογνωμικά, φωνητικά και εθιμικά ακόμα». Όσο για το λόγο για τον οποίο Μανιάτες βρέθη-
Το κελί που σκοτώθηκε ο Αλή Πασάς
Το πλήθος του κόσμου που επισκέπτεται το Νησί ακολουθεί το δρόμο αριστερά προς τα ανατολικά άκρη του χωριού. Θέλουν να ιδούν το σπιτάκι, το κελί όπου σκοτώθηκε ο Αλή Πασάς. Μόνος, εγκαταλειμμένος με την αφοσιωμένη και αγαπημένη γυναίκα του, την Κυρά Βασιλική. Είναι η ιστορία του πάθους, της δόξας, του έρωτα και του θανάτου, που τραβάει τον άνθρωπο. Ήταν 24 Γενάρη του 1822,
20
καν στην περιοχή των Ιωαννίνων παραθέτει το εξής ιστορικό γεγονός: Στα 1481 ο αρματολός των Βενετών Κροκόνδυλος Κλαδάς, Ηπειρώτης στην καταγωγή, με 16.000 επικηρυγμένους Μανιάτες, αφού απελευθέρωσε μεγάλα τμήματα της Μάνης, κατέφυγε στην Ιταλία. Στη συνέχεια μαζί με τον Ιωάννη Καστριώτη συνοδευόμενος από τους Μανιάτες που τον ακολούθησαν αποβιβάστηκε στον Αυλώνα, ξεσήκωσε χωριά και χάρισε την ελευθερία σε διάφορες περιοχές. Από το γεγονός αυτό ο Δημήτρης Σαλαμάγκας συμπεραίνει: «…Δε βρίσκουμε απίθανο πολλοί απ’ αυτούς, να είχαν κατόπι αποφασίσει να εγκατασταθούν, μόνιμα, στις περιοχές της λίμνης μας…». Μια άλλη εκδοχή υποστηρίζει, ο αείμνηστος Γιαννιώτης λόγιος ερευνητής, Κωνσταντίνος Μέρτζιος, στο σημείωμα του «Περί των κατοίκων της νησίδος Ιωαννίνων», στην «ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ», ΣΤΑ 1961 Η εκδοχή αυτή ξεκινά με αφετηρία ότι οι Μανιάτες δεν ήλθαν οικειοθελώς να ζήσουν στο Νησί, αλλά μεταφέρθηκαν βίαια από τον τόπο τους στην περιοχή των Ιωαννίνων. Μάλιστα πιθανολογεί, η εκδοχή αυτή, πως η βίαια απαγωγή και μεταφορά πρέπει να έγινε στα 1614, από τον Ασλάν Πασά των Ιωαννίνων. Τον Αύγουστο εκείνης της χρονιάς, σύμφωνα με έγγραφο των Κρατικών Αρχείων Βενετίας που επικαλείται ο Κωνσταντίνος Μέρτζιος, διάφοροι πασάδες, με ηγέτη τον Ασλάν Πασά και δύναμη 20.000 ανδρών, επέδραμαν στη Μάνη. Οι Μανιάτες ηττήθηκαν, ιδιαίτερα στις παραθαλάσσιες περιοχές, και πολλοί αιχμαλωτίσθηκαν από τους Τούρκους. Κάποιους απ’ αυτούς, άγνωστο για ποιους λόγους, ο Ασλάν Πασάς τους οδήγησε στο Νησί. Ίσως η εκδοχή αυτή είναι μια εξήγηση για τη Μανιάτικη προέλευση των Νησιωτών.
όταν ο Αλής άφησε την τελευταία του πνοή χτυπημένος από τους απεσταλμένους του Σουλτάνου. Οι Τούρκοι στρατιώτες ανέβηκαν στο κελί, έκοψαν το κεφάλι του Αλή, το έβαλαν σ’ ένα δίσκο και το πήγαν στο Χουρσίτ. Ύστερα από ένα μήνα το κεφάλι του Αλή έφτασε στην Πόλη κι από εκεί το έθαψαν στο νεκροταφείο κοντά στην πύλη της Σηλυβρίας, εκεί όπου και τα κεφάλια των παιδιών του. Το σώμα του θάφτηκε στον οικογενειακό του τάφο δίπλα στο Φετιχιέ Τζαμί στα Γιάννενα.
Η ζωή με τη λίμνη
Πάντως, άσχετα με τα όσα θρυλούνται για την προέλευση των Νησιωτών, η τοπική κοινωνία των κατοίκων του οικισμού, αποτέλεσε μια άλλη, ξεχωριστή κοινωνία από εκείνη των κατοίκων της πόλης των Ιωαννίνων, αν και οι τύχες τους ήταν αλληλένδετες και αλληλοκαθοριζόμενες. Πριν απ’ όλα η κοινωνία των Νησιωτών, όπως σημειώνουν οι πανεπιστημιακοί καθηγητές Μίλτος Γαρίδης και Αθανάσιος Παλιούρας, «μέσα στους αιώνες, μοίραζε τα ενδιαφέροντα και τη ζωή της ανάμεσα στα μοναστήρια και στη λίμνη». Ψαράδες και καϊκτσήδες μεταφορείς, στη μεγάλη, τη συντριπτική πλειοψηφία τους, οι Νησιώτες, ζούσαν απ’ όσα, κυρίως για τις αλιευτικές τους δραστηριότητες, η «τα πάντα τρέφουσα» Λίμνη πρόσφερε. Στις αρχές του αιώνα το ψάρεμα γινόταν, πάντα με πατροπαράδοτες τεχνικές και μέσα, από ομάδες ψαράδων, τις «σιτιές». Υπήρχαν εφτά «σιτιές» οι οποίες αποτελούνταν από δέκα έως δώδεκα ψαράδες. Στα 1922 ιδρύθηκε στο Νησί συνεταιρισμός ψαράδων, με το όνομα «Παμβώτις» και σκοπό την αλιευτική εκμετάλλευση της Λίμνης. Τους κόπους τους οι Νησιώτες ψαράδες τους διέθεταν –και τους διαθέτουν- στις λαϊκές αγορές της πόλης των Ιωαννίνων, σε ψαράδικα, αλλά και σε χωριά του κάμπου και της ενδοχώρας των Ιωαννίνων και της Ηπείρου. Με τα καΐκια τους πάλι πριν την ανάπτυξη του οδικού δικτύου στην περιοχή μετέφεραν, είδη διατροφής, ξυλείας κ.α. από διάφορα γειτονικά, αλλά και απομακρυσμένα χωριά, για την κάλυψη των διαφόρων αναγκών των κατοίκων και της αγοράς της πόλης της Ιωαννίνων. Κι ακόμη ήταν στη διάθεση όλων όσων ήθελαν να διασκεδάσουν με ρομαντζάδες στη Λίμνη ή με επισκέψεις στις γιαννιώτικες και ηπειρώτικες ομορφιές. Σημαντική υπήρξε, επίσης, η συνεισφορά καϊκτσήδων του Νησιού στην παράνομη μεταφορά οπλισμού και στη διανομή του, σε ομάδες Γιαννιωτών πατριωτών, μελών της μυστικής αντιστασιακής οργάνωσης «ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», στις αρχές του 20ου αιώνα.
Κοντά τους οι Νησιώτισσες, μαζί με το νοικοκυριό τους, φρόντιζαν να αξιοποιούν στην καθημερινή τους ζωή- αλλά και ως συμπλήρωμα του οικογενειακού εισοδήματος- τα υδροχαρή και υδρόβια φυτά του θαυμαστού κόσμου της Λίμνης, κατασκευάζοντας με αυτά διάφορα χρήσιμα προϊόντα. Έτσι με τα «βριζάρια», χόρτα της ξηράς, αλλά και με τα «ψαθιά» έπλεκαν καρεκλόψαθες. Με τα «παπύρια» κατασκεύαζαν τα πλατύγυρα καπέλα, τις «ντρίτσες» ή τα «σκιαδιά». Για «ντρίτσες» καλύτερης ποιότητας, πιο στέρεες, χρησιμοποιούσαν το «ρογκόζι». Με τα «καλάμια» πλεγμένα- σε αυτοσχέδιους αργαλειούς- με το «παπύρι», κατασκεύαζαν τις «καλαμωτές», χρήσιμες για καλαίσθητες περιφράξεις ή για τη δημιουργία σκιάς. Το «παπύρι» οι Νησιώτες το χρησιμοποιούσαν να φτιάξουν και τις «φουρτουτήρις», για τους σκαρμούς των καϊκιών τους.
21
αφιέρωμα Ένα πανηγύρι στο νησί
Στο Νησί γιόρταζαν τον προφήτη Ηλία, τον αϊ- Σωτήρα, όμως η μεγαλύτερη σύναξη κόσμου από τα Γιάννινα και τα γύρω χωριά ήταν του Παντελεήμονα στις 27 Ιουλίου. Στο προαύλιο του μοναστηριού μαζεύονταν από το απόγευμα της παραμονής 26 του Αλωνάρη, οι πανηγυριώτες. Έρχονταν προσκυνητές από τα Γιάννινα και από όλα τα γύρω καμποχώρια. Στο Μώλο της Κυρά-Φροσύνης, κόσμος και κοσμάκης, να μπούνε στα καΐκια, να περάσουν στο Νησί. Να προσκυνήσουν στη χάρη Του, να ανάψουν την λαμπάδα τους, να προσφέρουν το τάμα τους, να ειπούνε στον άγιο σκυφτοί μπροστά στο κόνισμά του ακουμπώντας στις πλάκες της εκκλησίας, τους καημούς και τα πάθια τους. Ας γυρίσουμε πίσω πολλά χρόνια με τις θύμησες του αείμνηστου Κώστα Νικολαΐδη: Παραμονή πανηγυριού, μόλις νύχτωνε. Δεξιά και αριστερά της εκκλησίας σε μακριά σειρά οι μικροπωλητές με τις τάβλες τους στημένες: Λογής-λογιών ζαχαρωτά και καραμέλες. Ο Γκέγκας με τους χαλβάδες του και τα σουτζούκια του. Ο κουλουράς με τις «δυάδες», τα «πλαστάρια», τα μοσχομυριστά κουλουράκια της κανέλλας. Εδώ και οι ψιλικατζήδες με τις πολύχρωμες τάβλες. Πλήθος τα παιχνιδάκια: ψεύτικα ρολογάκια, φτηνά δαχτυλίδια και καρφίτσες, σκουλαρίκια και βραχιόλια, ζουρνάδες, τρουμπέτες και τσαμπούνες. Οι λοταρίες στη θέση τους. Γύρω τους οι κυνηγοί της τύχης να διαλέξουν τον λαχνό και να κερδίσει ο τυχερός, ένα ξυπνητήρι, ένα λαϊνι, ένα καθρέφτη. Και οι φωνές που ακολουθούσαν: «λάμπα… λάμπα, καθρέφτης…».
Συνεχίζουν την διαδρομή
Σήμερα οι Νησιώτες συνεχίζουν την διαδρομή τους στο χρόνο, με τη ζωή τους, πάντα, αξεχώριστα δεμένη με τη Λίμνη, πιστοί στις παραδοσιακές τους ασχολίες και στις συνήθειές τους, χωρίς, ωστόσο, να ξεκόβονται από τις εξελίξεις και τα δεδομένα της νέας εποχής. Άλλωστε, το νησί, η ιστορία και το τοπίο του, είναι ιδιαίτερα ελκυστικό για πολυάριθμους, Έλληνες και ξένους, επισκέπτες, γεγονός που έχει φέρει ευνοϊκές αλλαγές στην τοπική κοινωνία και στις συνήθειές της. Οι Νησιώτες, άνθρωποι φιλόξενοι, προκομμένοι και δουλευταράδες, γνωρίζουν να περιποιούνται τους επισκέπτες τους στα καλοβαλμένα και προσεγμένα κεντράκια του οικισμού, με την εξαίρετη τοπική κουζίνα, και με τα αυθεντικά προϊόντα. Όμως δεν έχουν θυσιάσει τη γαλήνη και τις συνήθειες του τους στο βωμό του ισοπεδωτισμού και του κέρδους. Ακόμη και σήμερα το Νησί είναι και παραμένει «.. ένας τόπος, μια κοινωνία, ένας πολιτισμός μικρής κλίμακας με έντονα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, με μια συνέχεια στο χρόνο, που φαίνεται να υπαγορεύει από μόνη της έναν σεβασμό, ώστε να μην γίνει θύμα μιας ανεξέλεγκτης τουριστικής ανάπτυξης. Σ’ αυτό πάντως συμβάλλει και η ίδια η συνείδηση των νησιωτών, μια συνείδηση κλειστής κοινωνίας με έντονη την αίσθηση της ιδιαιτερότητας…», όπως σημειώνεται στην έκδοση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ιωαννίνων «Νομός Ιωαννίνων. Σύγχρονη Πολιτιστική Γεωγραφία».
22
Σωροί λαχταριστοί κάτω από τα κελιά, τα φρούτα της εποχής: Τα καστραβέτσια (αγγουράκια) από τους Γιαννιώτες μποσταντζήδες, τα πεπόνια και τα καρπούζια από την Ανδρομίστα και το Μπρακμάδι. Στη θέση του και ο υπαίθριος καφετζής με τα λουκούμια του, τους κουραμπιέδες, τις βυσινάδες, τις λεμονάδες, και στα πιοτά του. Μυρωδιές γέμιζαν τον αέρα στο προαύλιο από τα ψητά της σούβλας, τα κοκορέτσια και τα σπληνάντερα, που σιγοψήνονταν για τις νυχτιάτικες γιαννιώτικες παρέες. Ετοιμάζονταν ακόμα στο υπαίθριο κέντρο και οι νησιώτικοι μεζέδες για τους Γιαννιώτες μπαντίδους και χαροκόπους: Καραβίδες βραστές, καραβίδες της σκορδαλιάς, ψητά ψάρια και χέλια. Νύχτα στο πανηγύρι του Παντελεήμονα παραμονή. Φωνές και βουητό στο προαύλιο. Λαμπάδες και κεριά και οι φωτιές στις ψησταριές και στα μαγκάλια που ψήνονταν τα καλαμπόκια. Μέσα στην εκκλησία, γεμάτη από πιστούς, ακούονται τα τροπάρια και οι δεήσεις: «αθλοφόρε άγιε και ιαματικέ Παντελεήμων, πρέσβευε τω ελεήμονι Θεώ ίνα πταισμάτων άφεσιν παράσχει ταις ψυχαίς ημών» Σαν σκόλαε η αγρυπνία, γύρω στα μεσάνυχτα, ευλαβικές γυναίκες έστρωναν τις ψάθες και κοιμώνταν στα κελιά του μοναστηριού, ενώ έξω στο προαύλιο κάτω από τα δυο μεγάλα πλατάνια, άρχιζαν οι χοροί και τα γλέντια που κράταγαν ως τα ξημερώματα. Την άλλη μέρα, μετά την λειτουργία, το πανηγύρι στο προαύλιο ξανάρχιζε πάλι και κράταε ως το δειλινό. Οι πανηγυριώτες με τα καΐκια κατέβαιναν στο λιμάνι του Νησιού και έπιαναν μια θέση στο βουερό προαύλιο του μοναστηριού". l
Το Ι-travel σας προτείνει βιβλία που σας ψυχαγωγούν, σας προβληματίζουν, σας ενημερώνουν. Βιβλία που σας ταξιδεύουν…
διαβάζουμε
...καλή ανάγνωση!
1. μυθισ
τόρημα
2. ποίηση
3. ιστορία
τόρημα
4. μυθισ
5. μυθιστόρημα
6. μ
υθισ
1
Τηλέμαχος Κώτσιας Κώδικας τιμής Ένα μυθιστόρημα για τoν νόμο της βεντέτας (τον Κανόνα του Λεκ Ντουκαγκίνι) στους ορεινούς όγκους της Βόρειας Αλβανίας: το υποψήφιο θύμα κλείνεται στο σπίτι του ως την ώρα που οι εκδικητές θα αδράξουν κάποια ευκαιρία για να το ξετρυπώσουν και να πάρουν πίσω το αίμα τους. Το φονικό παιχνίδι ξεκινά από τα αλβανικά χωριά, για να καταλήξει σε ένα ξέφρενο κυνηγητό στην Ελλάδα.
5
2
Μιχάλης Γκανάς Ποιήματα 1978-2012 Επτά ποιητικές συλλογές σε διάστημα 34 ετών από μια ποιητική φωνή ευδιάκριτη και διακεκριμένη που έχει αποσπάσει τον έπαινο και του Δήμου και των Σοφιστών, κατά τον ποιητή και κριτικό Κώστα Κουτσουρέλη, επειδή η τέχνη του Μιχάλη Γκανά «δεν έχασε τη ζωτική της επαφή με την κοινή γλώσσα». Ο ποιητής τιμήθηκε το 2011 από την Ακαδημία Αθηνών (Ίδρυμα Πέτρου Χάρη) για το συνολικό του έργο.
Αύγουστος Κορτώ Το βιβλίο της Κατερίνας «Η ιστορία μου αρχίζει από το τέλος-το δικό της και το δικό μου». Έτσι ξεκινά η αφήγηση για μια γυναίκα-πρόκειται για τη μητέρα του συγγραφέα-που πάλεψε μια ζωή με την ψυχική αρρώστια και που αν και νικήθηκε, έζησε και μεγαλούργησε ταπεινά χάρη στην αγάπη.
3 Βαγγέλης Τζούκας Οι οπλαρχηγοί του ΕΔΕΣ στην Ήπειρο 1942-1944-Τοπικότητα και πολιτική ένταξη Το βιβλίο περιγράφει τις διαδικασίες συγκρότησης των ενόπλων σωμάτων του ΕΔΕΣ στο χώρο της Ηπείρου κατά την περίοδο 1942-1944. Πρόκειται ουσιαστικά για την σχέση μεταξύ του ΕΔΕΣ, μιας αστικής αντιστασιακής οργάνωσης, και του παραδοσιακού, τοπικά προσδιορισμένου αγροτικού περιβάλλοντος, στο οποίο υποχρεώθηκε να αναπτύξει τα ένοπλα τμήματά του.
6
τόρη
μα
4
Σώτη Τριανταφύλλου Σπάνιες γαίες Ο Πραβιέν Σεργκέγεβιτς Μακάρεφ γεννήθηκε στη Ρωσία δέκα χρόνια μετά την επανάσταση των μπολσεβίκων. Σπούδασε εδαφολογία, ερωτεύτηκε μια ακροβάτισσα, διέπραξε ένα έγκλημα. Ύστερα, γνώρισε έναν άγγλο κατάσκοπο: η φιλία αυτή τον οδήγησε σε μια απόφαση που δεν πραγματοποίησε. Αναζητώντας «Σπάνιες γαίες» ο ίδιος άκουσε και τους ψιθύρους της ιστορίας που μορφάζει σαν τέρας. Αυτό το βιβλίο είναι τα απομνημονεύματά του.
Philip Kerr Μοιραία Πράγα Ο Μπέρνι Γκούντερ είναι ο κεντρικός ήρωας μιας ακόμη σημαντικής ιστορίας του Φίλιπ Κερ. Μέσα στο βιβλίο, πέρα από την αστυνομική ιστορία, αποτυπώνεται και το ναζιστικό κράτος όπως το δημιούργησαν οι εθνικοσοσιαλιστές εκείνη την περίοδο.
23
πολη...τισμός ταξίδι στο χρόνο
O Mητροπολιτικός Ναός των Ιωαννίνων Τον Αύγουστο του 1820 τα Γιάννινα παραδίδονται στις φλόγες, από το χέρι του Αλή Πασά. Φημισμένα αρχοντικά, καταστήματα, στοές, λατρευτικοί χώροι κ.α. δεν αντιστέκονται στη μανία της φωτιάς και γίνονται στάχτη. Μεταξύ αυτών και ο Μητροπολιτικός Ναός του Αγίου Αθανασίου. Το 1831 ξεκινά η ανέγερση του τωρινού ναού και ολοκληρώνεται μόλις σε ένα χρόνο! Τα εγκαίνια της εκκλησίας, όπου συναντήθηκε η ευμάρεια των κτητόρων με την σοφία και το μεράκι λαϊκών μαστόρων και τεχνιτών έγιναν στα 1833. 24
Το κωδωνοστάσιο κατασκευάστηκε πολύ αργότερα, το 1905 από τον Γιαννιώτη αρχιτέκτονα Περικλή Μελίρρυτο
πολη...τισμός ταξίδι στο χρόνο
Η
μεγάλη πυρκαγιά του 1820* ήταν καταστρεπτική για τη θρησκευτικά μνημεία των Ιωαννίνων. Οι χριστιανικές εκκλησίες, (εκτός από το Αρχιμαντρειό και την Αγία Αικατερίνη που τις έσωσαν οι αμπελώνες που τις περιέβαλαν, πολλά οθωμανικά τεμένη και η συναγωγή αποτεφρώθηκαν. Σήμερα, σώζεται κυρίως ό,τι ξανακτίστηκε μετά τη σημαδιακή αυτή χρονολογία. Οι χριστιανικοί ναοί κτίζονται πάλι μέσα σε διάστημα 40 ετών (1831-1872). Πρόκειται για τις επτά ιστορικές εκκλησίες της πόλης. Η Αγία Αικατερίνη, η Αγία Μαρίνα, το Αρχιμαντρειό, η Περίβλεπτος, ο Άγιος Νικόλαος Αγοράς, ο Άγιος Νικόλαος, ο Άγιος Νικόλαος Κοπάνων και ο Μητροπολιτικός Ναός. Η ανοικοδόμηση τους έγινε δυνατή χάρη στην «υιοθεσία» τους από τις περίφημες συντεχνίες των Ιωαννίνων που τότε βρίσκονταν σε εξαιρετική ακμή, αλλά κυρίως και πρωτίστως χάρη στην δίχως όρια οικονομική αρωγή των μεγάλων εθνικών ευεργετών, των αδελφών Ζωσιμάδων αλλά και του Γεωργίου Χατζηκώστα, της Αγγελικής Παπάζογλου κ.α. Η εξωτερική όψη των ναών δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον, εκτός από τον όγκο τους, δείγμα της ευμάρειας και της οικονομικής δυνατότητας των κτητόρων τους. Όμως, στο εσωτερικό τους συναντώνται αξιόλογες αγιογραφίες και περίτεχνα ξύλινα τέμπλα έργα των ονομαστών ξυλογλυπτών της περιοχής της Κόνιτσας. Όλες οι εκκλησίες είναι πέτρινες, έχουν κτιστεί από τους ίδιους σχεδόν τεχνίτες, τα δε πρόπυλά τους είναι μεταγενέστερα. Στην αρχική τους μορφή δεν διέθεταν κωδωνοστάσια, που προστέθηκαν αργότερα. Πάντως η επίδραση της κοσμικής αρχιτεκτονικής στις εκκλησίες των Ιωαννίνων είναι εμφανής. Πότε πρωτοκτίστηκε ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Αθανασίου δεν είναι με βεβαιότητα γνωστό. Όπως γράφει ο Αναστάσιος Παπασταύρος στο βιβλίο «Ιωαννίνων Εγκώμιον το παρελθόν που δεν χάθηκε» ο ναός «είναι πιθανόν να προϋπήρχε της άλωσης των Ιωαννίνων από τους Τούρκους το 1430. Πάντως σίγουρα προϋπήρχε του 1611 κατά την άτυχη εξέγερση του Διονυσίου του φιλοσόφου και μάλιστα γλύτωσε από την καταστροφή των πέντε μοναστηριών και δεκαοκτώ εκκλησιών που ακολούθησε το αποτυχημένο κίνημα του φλογερού ιερωμένου. Δεν συνέβη όμως το ίδιο στις 25 Αυγούστου του 1820, όταν ο Αλή Πασάς πυρπόλησε την πόλη για να ενισχύσει τη θέση του απέναντι στους Τούρκους πολιορκητές. Ο Μητροπολιτικός Ναός αποτεφρώθηκε εντελώς» Η ανέγερση του τωρινού ναού, όπως μαρτυρεί η επιγραφή με ένθετα κεραμικά που υπάρχει στην εξωτερική του πλευρά, άρχισε στα 1831 και ολοκληρώθηκε μόλις σε ένα χρόνο. Τα εγκαίνια της εκκλησίας έγιναν στα 1833. Ο ναός είναι έργο τριών λαϊκών μαστόρων από τη Βούρμπιανη της Κόνιτσας, του Νικολάου Λιόλη και των αδερφών Δημητρίου και Γεωργίου Δόση, είναι τύπου μεγάλης τρίκλιτης βασιλικής μετά τρούλων. Το εντυπωσιακό πρόπυλο (κούμπες) της κυρίας εσόδου κτίστηκε λίγο αργότε-
26
Μοναδικό σε ποιότητα και θεματολογία είναι το από καρυδιά τέμπλο του ναού, ρυθμού "μπαρόκ". Φέρει παραστάσεις αό το φυτικό και ζωικό βασίλειο και σκηνές από την Κοινή Διαθήκη γεγονός που σπανιότατα συναντάται.
ρα το 1846, όπως μαρτυρά άλλη επιγραφή. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι το δάπεδο του ναού βρίσκεται χαμηλότερα από τον περιβάλλοντα χώρο, πράγμα που δεν έχει ερμηνευτεί μέχρι τώρα πειστικά. Ο ναός είναι κτισμένος με ντόπια λευκή πελεκητή πέτρα που πλέκεται με σειρές μαύρης επίσης πελεκητής πέτρας. Απορία προξενεί στον παρατηρητή η αναντιστοιχία του κάθετου άξονα της πρώτης και δεύτερης σειράς των παραθύρων. Ολόκληρος ο ναός καλύπτεται από τυφλούς θόλους και είναι πλακοσκεπής. Το κωδωνοστάσιο κατασκευάστηκε πολύ αργότερα, το 1905, από τον γιαννιώτη αρχιτέκτονα Περικλή Μελίρρυτο. Στην πορεία του χρόνου δέχτηκε διάφορες επεμβάσεις που το αλλοίωσαν. Ήδη όμως αποκαταστάθηκε στην αρχική του μορφή που ήταν από ντόπια άσπρη και μαύρη πελεκητή πέτρα, ώστε να συμβαδίζει με το κτίριο του κυρίως ναού.
"Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι το δάπεδο του ναού βρίσκεται χαμηλότερα από τον περιβάλλοντα χώρο, πράγμα που δεν έχει ερμηνευτεί μέχρι τώρα πειστικά." Η εκκλησία τοιχογραφήθηκε τρεις φορές. Το 1835 από τους Καπεσοβίτες αγιογράφους Θεοδόσιο και Κωνσταντίνο, το 1901 από άγνωστο αγιογράφο και λίγο πριν το 1940. Οι δυο τελευταίες επεμβάσεις ήταν καταστρεπτικές. Ήδη οι τοίχοι απαλλάχτηκαν από τα δυο τελευταία στρώματα και αποκαλύφθηκαν οι αρχικές έξοχες τοιχογραφίες. Μοναδικό σε ποιότητα και θεματολογία είναι το από καρυδιά τέμπλο του ναού, αλλά και ο δεσποτικός θρόνος και ο άμβωνας. Το τέμπλο είναι του ρυθμού «μπαρόκ» και φέρει ολόγλυφες-σχεδόν- παραστάσεις από το φυσικό και ζωικό βασίλειο, και σκηνές από την Καινή Διαθήκη, γεγονός που σπάνια συναντάται. Το σπουδαίο αυτό εικονοστάσιο είναι έργο τεσσάρων ξυλογλύπτων από το Γοργοπόταμο (Τούρνοβο) Κόνιτσας, των Αναστασίου Σκαλιστή και των γιών του Κωνσταντίνου, Γιάννη και Δημητρίου. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Αγγλίδα περιηγήτρια λαίδη Στράνγκφορντ (EmilyAnne Strangford), που επισκέφθηκε τα Γιάννενα το 1864, θεώρησε τον ξύλινο διάκοσμο του Μητροπολιτικού Ναού ως το σπουδαιότερο αξιοθέατο των Ιωαννίνων. l *Ήταν Αύγουστος του 1820, όταν η πόλη αποτεφρώθηκε κυριολεκτικά από την πυρκαγιά που προξένησε ο Αλή Πασάς για να ελέγχει τις κινήσεις των σουλτανικών στρατευμάτων που τον πολιορκούσαν. Σχεδόν κανένα από τα φημισμένα αρχοντικά δεν διασώθηκαν. Τα υλικά τους και κυρίως οι ξυλοκατασκευές δεν άντεξαν τη μανία της φωτιάς.
27
περί λόγου γράφει η λογοθεραπεύτρια Ελένη Φιλίδη
Λεκτική δυσπραξία: μια κρυμμένη διαταραχή
Έ
να παιδί με λεκτική δυσπραξία έχει μεγάλη δυσκολία στο να οργανώσει, να συντονίσει και να εκτελέσει τις ακριβείς στοματικές κινήσεις που απαιτούνται για να εκφέρει καθαρά την ομιλία του. Είναι μία πάθηση του κεντρικού νευρικού συστήματος που επηρεάζει την ικανότητα του παιδιού να βάζει στη σειρά και να λέει ήχους, συλλαβές και λέξεις. Το παιδί ξέρει τι θέλει να πει, αλλά ο εγκέφαλος δε δίνει τις σωστές εντολές ώστε να κουνηθούν όλα όπως πρέπει και να βγει σωστή ομιλία. Μπορεί να βγάλει τη γλώσσα του έξω για να γλείψει ένα παγωτό που του δίνουμε, αλλά παρουσιάζει δυσκολία να βγάλει τη γλώσσα του όταν του ζητηθεί, παρουσιάζοντας ανικανότητα αντιγραφής των κινήσεων του στόματος. Όσον αφορά τα χαρακτηριστικά της ομιλίας το παιδί καθυστερεί να παράγει τις πρώτες του λέξεις και διαθέτει ένα περιορισμένο φωνολογικό ρεπερτόριο (λιγότερους φθόγγους από το αναμενόμενο για την ηλικία του). Παρουσιάζονται αλλοιώσεις των φωνηέντων και αντικαταστάσεις συμφώνων αλλάζοντας τα με αυτά που προφέρει καλύτερα, όπου το δυσκολεύουν. Υπάρχουν προβλήματα στην προσωδία (ένταση, τονισμός, ποιότητα φωνής), μιλάει με αργό ρυθμό και κάνει πολλές παύσεις, δυσκολεύεται στη μίμηση ήχων ή φθόγγων και συχνά απλοποιεί τις λέξεις. Τέλος έχει καλύτερη κατανόηση από έκφραση. Ο βαθμός και το είδος των δυσκολιών είναι δυνατόν να διαφέρουν από παιδί σε παιδί και να υπάρχουν με διαφορετική ένταση. Η αντιμετώπιση των δυσκολιών που προκύπτουν από τη λεκτική δυσπραξία προϋποθέτει μια έγκαιρη και σωστή διάγνωση έτσι ώστε να διευκολυνθεί η ζωή των παιδιών. Πολλά πράγματα που φαίνονται εύκολα για εμάς, για το δυσπραξικό παιδί φαίνονται πολύπλοκα και απαιτούν πολύ κόπο και ενέργεια από την πλευρά του. Επομένως, αρχικά θα πρέπει να του μειώσουμε το άγχος και να του αυξήσουμε την αυτοεκτίμηση πάνω από όλα με έγκαιρη παρέμβαση. l
πολη...τισμός
Τα κρυμμένα σεντούκια του Αλή Πασά
Τα παιδιά βρήκαν τον θησαυρό!
Τ
ρία παιδιά παρασύρονται από περιέργεια σε μια περιπέτεια που τα οδηγεί βήμα-βήμα στην αναζήτηση ενός μυθικού θησαυρού. Πέντ’ έξι λέξεις χαραγμένες σε πέτρα κι ένα μυστήριο γύρω από ένα κομπολόι γίνονται αφορμή για να ξετυλιχθεί το κουβάρι της ιστορίας, που ξεκινά από την αρχαιότητα και φτάνει ως την εποχή της τουρκοκρατούμενης Ελλάδας. Η ιστορία μαγεύει τα παιδιά, τα παίρνει από το χέρι για να περπατήσουν στο Κάστρο των Ιωαννίνων, τα βουτάει στα νερά της λίμνης Παμβώτιδας, τα οδηγεί σε υπόγειες σπηλαίες και αρχαίους τόπους, τους μαθαίνει τα μηνύματα της φύσης, τα ανεβάζει σε απόκρημνα βουνά, τα ταξιδεύει σε ολόκληρη την Ήπειρο και τους συστήνει μυθικά πρόσωπα. Οι ανασκαφές που χρόνια τώρα συνεχίζονται για την ανακάλυψη του θρυλικού θησαυρού του Αλή πασά στα Γιάννενα και σε άλλους τόπους της Ελλάδας μπορεί να μην έχουν σταματήσει, όμως οι τρείς φίλοι ανακαλύπτουν τελικά κάτι που κανένας χρυσοθήρας δεν φαντάστηκε ποτέ… Οδηγός στην αφήγηση είναι ιστορικά γεγονότα που έλαβαν χώρα την εποχή της Τουρκοκρατίας στην Ήπειρο και συγκεκριμένα στα Ιωάννινα, που ήταν ένας τόπος σε άνθηση και ξακουστός σε όλη την Ευρώπη. Οι ιστορικές αναφορές στηρίζονται σε έρευνα της συγγραφέως σε πηγές και βιβλία έγκυρων ιστορικών. Η Μαίρη Σάββα-Ρουμπάτη είναι η συγγραφέας του βιβλίου «Τα κρυμμένα σεντούκια του Αλή πασά» (Εκδόσεις «Μίνωας»). Είναι εκείνη που παίρνει από το χέρι τα παιδιά και τα οδηγεί σ’ ένα μεγάλο ταξίδι. Βγάζει τους ήρωες περασμένων εποχών να περπατήσουν στους δρόμους της πόλης, να μιλήσουν με τιε νέες γενιές. Η συγγραφέας δεν είναι μόνο επισκέπτης στα Γιάννενα. Τη συνδέουν πολλά, όπως η ίδια εξηγεί στη συνέντευξη, που παραχώρησε στο “I Travel”.
30
"Η ιστορία μαγεύει τα παιδιά, τα παίρνει από το χέρι για να περπατήσουν στο Κάστρο των Ιωαννίνων, τα βουτάει στα νερά της λίμνης Παμβώτιδας, τα οδηγεί σε υπόγειες σπηλαίες και αρχαίους τόπους, τους μαθαίνει τα μηνύματα της φύσης, τα ανεβάζει σε απόκρημνα βουνά, τα ταξιδεύει σε ολόκληρη την Ήπειρο και τους συστήνει μυθικά πρόσωπα."
Μόλις κυκλοφόρησε το τελευταίο αυτό βιβλίο «Τα Μυστικά Σεντούκια του Αλή πασά». Ψάχνετε κι εσείς εδώ στα μέρη μας, το θησαυρό που αναζήτησαν τόσοι και τόσοι άλλοι στο παρελθόν; Αυτό το βιβλίο είναι μια περιπέτεια για μικρούς αναγνώστες, ένα κυνήγι θησαυρού, μα όχι οποιουδήποτε θησαυρού! Ο μυθικός θησαυρός του Αλή Πασά, αυτής της φοβερής φυσιογνωμίας που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Ήπειρο και ολόκληρη την Ελλάδα επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, είναι η αφορμή για το μεγάλο ταξίδι. Ένα ταξίδι μαγικό, μια εξερεύνηση, με κέντρο τα Ιωάννινα.
"Όποιος περπατά σε μέρη, σε κάθε βήμα προς το Κάστρο, τη Λίμνη, τη Δωδώνη, βλέποντας απέναντι το Μιτσικέλι, ακούει τους ήρωες των περασμένων εποχών που δεν τους πρέπει να μένουν κλεισμένοι σε δυσανάγνωστα σχολικά βιβλία."
Γιατί διαλέξατε όμως ένα ταξίδι στα Γιάννενα γι’ αυτήν την εξερεύνηση; Ο επισκέπτης στα Γιάννενα ζει μαζί με την Ιστορία. Πόσο μάλλον αυτός που δεν είναι μόνον επισκέπτης! Κι εγώ δεν είμαι μόνο επισκέπτης στην πόλη σας. Κάθε φορά που περνάμε στα λιθόστρωτα δρομάκια του Κάστρου με τα παιδιά μου, ακούν τις ιστορίες του μπαμπά τους του Γιάννη Ρουμπάτη, από τις μέρες που μεγάλωνε σε μια γειτονιά στο Αρχιμαντρειό. Σε ένα μικρό σπιτάκι που έβλεπε τότε ως τη λίμνη. Είναι τόσο κοντά αυτή η εποχή, κι όμως τόσο μακριά για τους νεότερους… Έχουν δεθεί με τα Γιάννενα τα παιδιά σας; Σήμερα τα παιδιά δένονται, όταν βρίσκουν κρίκους για να πιαστούν και να συνδεθούν. Είναι όμως τα links στο διαδίκτυο. Μπορείς να πιαστείς από κάπου και να φτάσεις ως τα πέρατα της γης. Θα σας δώσω ένα μικρό παράδειγμα: στο Μουσείο του Κάστρου θαύμασαν κάποτε μια παραδοσιακή φορεσιά. Από αυτές που ανήκουν στην Ιστορία πια. Όταν έμαθαν ότι ένας από τους χρυσοκέντηδες της Ηπείρου, ο παππούς τους, κεντούσε τέτοιες στολές, κατέγραψαν στο μυαλό τους αυτή τη σπουδαία τέχνη που άνθισε κάποτε εδώ. Πιστεύετε ότι το παιδικό αναγνωστικό κοινό ενδιαφέρεται για τέτοια βιβλία; Όποιος περπατά σε μέρη, σε κάθε βήμα προς το Κάστρο, τη Λίμνη, τη Δωδώνη, βλέποντας απέναντι το Μιτσικέλι, ακούει τους ήρωες των περασμένων εποχών που δεν τους πρέπει να μένουν κλεισμένοι σε δυσανάγνωστα σχολικά βιβλία. Τους το χρωστάμε να βγουν, να περπατήσουν, να μιλήσουν με τις νέες γενιές. Και δεν υπάρχει άλλος τρόπος να γίνει αυτό, παρά να τους βάλουμε στη ζωή μας διαφορετικά. Τα παιδικά βιβλία αγοράζονται κυρίως από τους ενήλικες για τα παιδία. Έτσι γράφοντας δεν απευθύνεστε στον καταναλωτή του πνευματικού σας έργου αμέσως, αυτό το παίρνετε υπόψη σας; Ναι βεβαίως, αλλά αυτό δεν μπορεί να είναι μοναδικό κριτήριο. Γιατί ο τελικός αποδέκτης είναι που έχει σημασία, αυτός σε κρίνει, αυτός διασκεδάζει, αυτός προβληματίζεται με τα βιβλία, αυτός είναι που πρέπει να ψαχουλεύει στα ράφια των βιβλιοπωλείων και των βιβλιοθηκών… l
Τα «Κρυμμένα σεντούκια του Αλή Πασά» κυκλοφορούν από τις εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ. Η Μαίρη Σάββα-Ρουμπάτη γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Δίκαιο της Ευρώπης. Για πολλά χρόνια εργάστηκε ως δημοσιογράφος στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο, σε περιοδικά και εφημερίδες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (έζησε κάποια χρόνια στο Βέλγιο). Πάντα της άρεσε να διαβάζει, να ακούει, να μεταφράζει και να λέει ιστορίες. Για να μπορεί να λέει και να γράφει καλύτερα ιστορίες, πήγε σε σχολείο για παραμυθάδες, γιατί πιστεύει ότι κανείς ποτέ στη ζωή δεν σταματά να μαθαίνει. Τα κρυμμένα σεντούκια του Αλή πασά είναι το πρώτο της βιβλίο για παιδιά.
Η σειρά Λογοτεχνικές Εξερευνήσεις με θέμα Ταξίδια στην Ελλάδα απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 9+ και περιλαμβάνει ιστορίες που διαδραματίζονται κάθε φορά σε ένα διαφορετικό μέρος της χώρας μας. Στόχος είναι οι μικροί αναγνώστες να έρθουν σε επαφή με τις ομορφιές και τις ιδιαιτερότητες του κάθε τόπου, με την πολιτιστική του παράδοση και την ιστορία του.
31
33
μουσική ...νέες κυκλοφορίες Ανοιχτή ακρόαση Παντελής Θαλασσινός Ο Παντελής Θαλασσινός δείχνοντας την αγάπη του - και όχι µόνο - τόσα χρόνια στους ήχους των παραδοσιακών οργάνων, υπακούει και σε αυτό το διπλό cd στη βαθιά φωνή µέσα του, ενορχηστρώνοντας και αφήνοντας τους µουσικούς να παίξουν στους δικούς τους δρόµους. Από τις γκάιντες της Μακεδονίας, στα βιολιά των νησιών και από εκεί στα κανονάκια, τα σάζια και πολίτικα λαούτα. Από το πρώτο κιόλας άκουσµα καταλαβαίνουµε το αµοιβαίο «πάρε-δώσε» µεταξύ του Παντελή Θαλασσινού και των µουσικών. Πόσο να πέσω πιο χαμηλά! Αμαρυλλίς Η Αμαρυλλίς συνεργάζεται για πρώτη φορά με τον Γιώργο Θεοφάνους! Yπογράφει το νέο της single «Πόσο να πέσω πιο χαμηλά» σε στίχους του Θ. Παπανικολάου ενώ παράλληλα βρίσκεται στο στούντιο, ετοιμάζοντας και τα υπόλοιπα τραγούδια του δίσκου. Adios Mi Amor Marios Brasil Παρά το νεαρό της ηλικίας του ο Marios Brasil έχει στο ενεργητικό του ένα επιτυχημένο ντεμπούτο με το single, «Sem Para» (δίχως σταματημό) και μία μεγάλη συνεργασία, με την Ελένη Φουρέιρα στα Mad Video Music Awards 2013 που έκλεψαν τις εντυπώσεις! Άλλος άνθρωπος Ηλίας Βρεττός Ο Ηλίας Βρεττός γίνεται «Άλλος άνθρωπος» και «παντρεύει» μέσα από το νέο του τραγούδι την παράδοση με έναν ήχο πρωτόγνωρα ανατρεπτικό και ξεσηκωτικό. Σε μουσική του Γιάννη Ιερεμία και στίχους της Έλενας Μαρρά πρόκειται για το πρώτο single από το επερχόμενο ολοκληρωμένο άλμπουμ του το τρίτο κατά σειρά - που θα κυκλοφορήσει στις αρχές του νέου έτους. Αν λοιπόν αναρωτηθήκατε με το «Τι δεν καταλαβαίνεις», ερωτευτήκατε με το να «Μείνεις για πάντα» και παλέψατε μέσα σας με το «Αχ καρδιά μου», ήρθε η ώρα να γίνετε … «Άλλος άνθρωπος» με την μεγαλύτερη επιτυχία της χρονιάς!
34
με εξώφυλλο αρχαιοελληνικό Scorpions Πρέπει να είναι οι μοναδικοί Γερμανοί που είναι τόσο αγαπητοί στην Ελλάδα. Τα αισθήματα είναι αμοιβαία, καθώς και οι γνωστοί και μη εξαιρετέοι Scorpions δεν ξεχνούν τις... συχνές συναυλίες τους στην Ελλάδα. Ο δίσκος θα κυκλοφορήσει στη Β. Αμερική στις 21 Ιανουαρίου 2014, μέσω της Sony και θα περιλαμβάνει τόσο cd, όσο και το dvd από τα δύο live - απόλυτα ακουστικά - που έδωσε το συγκρότημα τον περασμένο Σεπτέμβριο στον Λυκαβηττό. Ο δίσκος θα κυκλοφορήσει σε άλλες 50 χώρες, ενώ το εξώφυλλό του είναι απολύτως... ελληνικό καθώς φέρει μια αρχαιοελληνική αναπαράσταση.
μουσική
35
technews
SONY SMARTWATCH 2 στέλνει και μηνύματα Τα έξυπνα ρολόγια ήταν μια από τις τεχνολογικές καινοτομίες που παρουσιάστηκαν το 2013 και φέρνουν την τεχνολογία στον καρπό μας. Η πρόταση της Sony λειτουργεί με τα κινητά που «τρέχουν» λειτουργικό σύστημα Android και μεταφέρει στην οθόνη του τις βασικές λειτουργίες τους. έτσι, πέρα από το να δείχνει την ώρα, το ρολόι της Sony σας ενημερώνει για τις κλήσεις, τα γραπτά σας μηνύματα, αλλά μπορείσε συνδυασμό με το κινητό- να τρέξει και δεκάδες εφαρμογές, φτιαγμένες ειδικά γι’ αυτό, που θα βρει κανείς στο Google Play.
iPHONE 5C το “iPhone του φτωχού”
PLAYSTATION 4 το νέο φετίχ
Το αποκαλούμενο και «iphone του φτωχού» είναι ένα πλήρες Smartphone που ενσωματώνει το λειτουργικό σύστημα και τα χαρακτηριστικά των κινητών της Apple σε (ελαφρώς) μειωμένη τιμή. Έρχεται σε πέντε διαφορετικά χρώματα, καλύπτοντας τις αισθητικές ανάγκες όλων, ενώ στην «καρδιά του» χτυπά ένας επεξεργαστής Α6. Διαθέτει κάμερα ανάλυσης 8 Megapixel iSight και οθόνη 4 ιντσών Retina. Επίσης, συνδέεται στα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας 4G, για ακόμη πιο γρήγορο «σερφάρισμα».
Η νέα παιχνιδομηχανή της Sony είναι το φετίχ της τεχνολογίας αλλά και των απανταχού gamers. Ενσωματώνοντας επεξεργαστή αλλά και σύστημα γραφικών νέας γενιάς, υπόσχεται βελτιωμένη εμπειρία gaming με ανώτερης ποιότητας γραφικά και ήχο, αλλά και επιπλέον ρεαλισμό σε κάθε είδους παιχνίδι. Αναμένεται να «λάμψει» το 2014, όταν θα κυκλοφορήσουν και τα περισσότερα παιχνίδια.
SATZUMA SQUID HUB με USB πλοκάμια Μοιάζει… με εξωγήινο χταπόδι, στην πραγματικότητα όμως μπορεί να γίνει ένα από τα αγαπημένα σας γκάτζετ που κυριολεκτικά θα σας λύσει τα χέρια. Πρόκειται για ένα πρακτικό USB hub, το οποίο επεκτείνει τις εξόδους USB του υπολογιστή σας. Η συσκευή ενσωματώνει τέσσερις θύρες USB, αυξάνοντας τον αριθμό των περιφερειακών που μπορείτε α συνδέσετε με το PC ή το λάπτοπ σας.
36
ION PICS 2 SD δίνει ζωή σε παλαιές φωτογραφίες Ένα ακριβούτσικο γκάτζετ. Το Ion Pics επιτρέπει στον κάτοχό του να δώσει ζωή στην παλιά συλλογή του από φωτογραφίες, slides και αρνητικά. Ψηφιοποιεί και αποθηκεύει τα αρχεία απευθείας σε κάρτα SD ώστε να μπορείτε να απολαύσετε στον υπολογιστή σας, σε ψηφιακές κορνίζες ή στο κινητό σας. Χάρη στην ενσωματωμένη έγχρωμη οθόνη LCD μπορείτε να έχετε πρόσβαση στις παλιές φωτογραφίες σας οπουδήποτε βρίσκεστε.
37
fashion woman Τσάντα… Το απαραίτητο «φετίχ» για τη γυναίκα Όταν οι τσάντες δεν είναι απλά ένα μέσο μεταφοράς των προσωπικών σας αντικειμένων… αλλά στοχεύουν σε μια ολοκληρωμένη και στιλάτη εμφάνιση κάνοντας τη γυναίκα κομψή και ελκυστική. Δείτε τις νέες τάσεις της μόδας στις τσάντες που σίγουρα δεν θα σας αφήσουν αδιάφορες!
1/
4/
Γούνινες Αποτελούν μια πιο ζεστή επιλογή για το χειμώνα καθώς και μια πιο ιδιαίτερη εμφάνιση που θα αναβαθμίσει το στιλ σας. Μικρές ή μεγάλες, γνήσια γούνα ή μη, μακρύ ή κοντό τρίχωμα… προσδίδουν αδιαμφισβήτητα μια πολυτέλεια στην εμφάνιση σας
Fringed Bags
Για μια πιο trendy εμφάνιση επιλέξτε τσάντες διακοσμημένες με κρόσσια ή φτερά. Αποτελεί τάση για φέτος και χαρίζουν μοναδικότητα στο γυναικείο ντύσιμο..
5/
Πρωτότυπες ιδέες Μπορεί ο αποθηκευτικός τους χώρος να είναι περιορισμένος αλλά η μοναδικότητα τους και το στυλ τους ξεπερνά τις αναστολές σας. Πρωτότυπος σχεδιασμός συνδυασμένος με διάφορα υλικά.
Υφή ερπετών
2/
3/ Κλασικό δέρμα Οι διαχρονικές μας δερμάτινες… Σε πολλά χρώματα και μεγέθη, συνυφασμένες με την ποιότητα και την πολυτέλεια, ιδανικές για όλες τις ώρες
38
Μια από τις πιο in τάσεις για το χειμώνα 2014 είναι το δέρμα με υφή ερπετών. Θα το δείτε τόσο στις τσάντες όσο και στα παπούτσια. Γνήσιο δέρμα ή απομίμηση αποτελεί μια επιλογή για τις γυναίκες με… ‘άγρια ένστικτα’.
6/
Bowling Bags Σίγουρα μια χρήσιμη τσάντα για κάθε γυναίκα. Άνετες, ευρύχωρες και πολύ πρακτικές παραμένουν στη μόδα για τα καλά. Ιδανικές για γυναίκες που τρέχουν από το πρωί μέχρι το βράδυ και πρέπει σε μια τσάντα να έχουν τα πάντα.
7/
Χαρτοφύλακες Οι «χαρτοφύλακες» είναι και φέτος στη μόδα. Ότι πρέπει για μια business woman, προσδίδουν αυστηρό και κομψό στυλ.
Πέντε λόγοι να κρατήσεις το ρολόι στο χέρι σου
fashion man
Το ρολόι αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα από τα βασικότερα ανδρικά αξεσουάρ. Γιατί; Δες 5 λόγους για τους οποίους το ρολόι είναι must. 1. Θα γίνει οικογενειακό κειμήλιο. Επένδυσε σε ένα καλό ρολόι το οποίο
συνηθίζεται να περνά από γενιά σε γενιά. Μην ξοδεύεσαι άσκοπα σε ακριβά κινητά, που το πιο πιθανό σενάριο να κληρονομήσεις θα είναι ένα iphone με σπασμένη οθόνη.
2. Ρολόι = αληθινός άνδρας. Και αδιαμφισβήτητα στις γυναίκες αρέσουν οι αληθινοί άνδρες. Όπως και να ο κάνουμε άλλη γοητεία έχει να ρωτάς κάποιον την ώρα και να κοιτάει το ‘πραγματικό’ του ρολόι, παρά την οθόνη του κινητού του. 3. Ναι και οι άντρες φοράνε αξεσουάρ! Με τις ατελείωτες επιλογές για
αξεσουάρ που έχουν οι γυναίκες για να τονίσουν την εμφάνιση τους οι άνδρες βασίζονται σε ένα καλόγουστο ρολόι που θα τους δώσει πολλούς πόντους ακόμη κι αν το ντύσιμο τους δεν είναι το δυνατό του σημείο. Η επιλογή ρολογιού θα ‘κοσμήσει’ το χέρι, προσδίδει στυλ, κύρος και χαρακτήρα.
4. Δείχνει συνέπεια. Η κατανόηση τις
έννοιας της ώρας δείχνει ένα άνδρα συνεπή άρα αυτόματα και ελκυστικό στο άλλο φύλο.
5. Τέλος στην περιέργεια! Βασίσου στο φανταστικό καινούργιο ρολόι σου για να δεις την ώρα όταν ο φίλος σου είναι αργοπορημένος και εσύ τον περιμένεις μέσα σε ένα μπαρ. Σταμάτα να ρωτάς κάθε λίγο τον μπάρμαν. Αντίθετα παρήγγειλε ένα scotch σαν σταρ του σινεμά.
39
beauty γράφει η αισθητικός Βίκυ Σκουτέρη
Αφυδατωμένο δέρμα; Αντισταθείτε!
Η
αφυδάτωση είναι το συχνότερο παράπονο των περισσότερων γυναικών αλλά και των ανδρών τώρα το χειμώνα και η πιο εύκολη και αβίαστη εξήγηση για διάφορες ενοχλήσεις που νιώθουν στο δέρμα τους και που μπορεί να μην έχουν σχέση με την αφυδάτωση. Το πρώτο λοιπόν που πρέπει να κάνουμε είναι να μάθουμε τι είναι η αφυδάτωση, πώς εμφανίζεται και ποιοι τρόποι υπάρχουν προκειμένου να αντιμετωπιστεί. Αυτό που θα πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα είναι ότι κάθε τύπος δέρματος μπορεί να υποστεί αφυδάτωση κατά τη διάρκεια του χειμώνα! Η εικόνα που παρουσιάζει ένα αφυδατωμένο δέρμα είναι ξηρότητα, μια τραχιά αίσθηση όταν το ακουμπάμε και εμφανίζονται μικρά σπασίματα και απολέπιση. Η ξηρότητα οφείλεται στη μειωμένη έκκριση των σμηγματογόνων ή των ιδρωτοποιών αδένων. Οφείλεται επίσης στην κακή διατροφή και αφυδάτωση του οργανισμού. Οι έντονες κοκκινίλες συνήθως στα μάγουλα είναι επίσης ένα σημάδι αφυδάτωσης του δέρματος. Τα αίτια της αφυδάτωσης του δέρματος χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Τα παθολογικά αίτια όπως παθήσεις του θυρεοειδή αδένα, προβλήματα νεφρικής ανεπάρκειας, σακχαρώδης διαβήτης κ.α. Τα μη παθολογικά αίτια όπως η μείωση της ποσότητας του νερού στο δέρμα λόγω του τρόπου ζωής διατροφή, κάπνισμα, αέρας, ήλιος, ατμοσφαιρική ρύπανση, ακατάλληλες κρέμες, παρατεταμένη ηλιοθεραπεία κ.α. Η βοήθεια που μπορείτε εσείς να δώσετε στο αφυδατωμένο δέρμα σας είναι: Καθαρισμός του προσώπου σας με προϊόντα καθαρά υδατικά, χρήση ενυδατικών μασκών τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, χρήση μιας πολύ υδατικής κρέμας ή και αντιηλιακής. Για την καλύτερη δυνατή λύση όμως θα πρέπει να επισκεφτείτε την αισθητικό σας προκειμένου να κάνετε μια σωστή διάγνωση δέρματος και να βρείτε τι ακριβώς συμβαίνει. Έτσι θα ακολουθήσετε το σωστό τρόπο που αρμόζει σε εσάς, μιας και όπως είδαμε η αφυδάτωση έχει διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης από άτομο σε άτομο ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του δέρματός του. l
40
"Κάθε τύπος δέρματος μπορεί να υποστεί αφυδάτωση κατά τη διάρκεια του χειμώνα."
υγεία γράφει η διαιτολόγος Μάρθα Κώστα
Ένα ιδανικό «φάρμακο»
Λεμόνι για 17 λόγους
Δ
εν υπάρχει κουζίνα στον… κόσμο, στην οποία το λεμόνι να μην αποτελεί βασικό συστατικό. Το οικείο σε όλους μας κίτρινο εσπεριδοειδές, είναι δημοφιλές σε όλο τον πλανήτη. Ποιά είναι όμως η επίδραση της κατανάλωσης λεμονιού στον ανθρώπινο οργανισμό; Με άφθονη βιταμίνη C, είναι ιδανικό «φάρμακο» για την αντιμετώπιση λοιμώξεων και άλλων προβλημάτων υγείας, ενώ συστήνεται και για την τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος και την αντιμετώπιση της δυσπεψίας.
17 ευεργετικές επιδράσεις του λεμονιού στον ανθρώπινο οργανισμό: 1. Τα λεμόνια, μπορεί να είναι όξινα αλλά δημιουργούν αλκαλικές βάσεις στα υγρά του σώματος και βοηθούν στην αποκατάσταση της ισορροπίας του pH. 2. Τα λεμόνια είναι πλούσια σε βιταμίνη C και σε φλαβονοειδή, που λειτουργούν ενάντια σε μολύνσεις από ιούς όπως η γρίπη και το κρύωμα. Είναι πλούσιο σε βιταμίνες Β1, Β2, Β3, Β6. Το λεμόνι αποτελεί μια μικρή διατροφική έκπληξη, πλούσια σε πολύτιμα θρεπτικά συστατικά. 3. Το συκώτι λατρεύει το λεμόνι: είναι εκπληκτικό τονωτικό για το συγκεκριμένο όργανο, διαλύει το ουρικό οξύ και άλλα δηλητήρια και υγροποιεί τη χολή. Ο φρέσκος χυμός λεμόνι που προστίθεται σε ένα μεγάλο ποτήρι νερό είναι τρομερό πρωινό αντιοξειδωτικό για το στομάχι. 4. Καθαρίζει το έντερο: Το λεμόνι αυξάνει την περίσταλση του εντέρου, βοηθώντας την κίνησή του, άρα βοηθώντας στην κανονική του λειτουργία. Ρίξτε το χυμό ενός λεμονιού σε ζεστό νερό και πιείτε το νωρίς το πρωί, αν έχετε σχετικό πρόβλημα. 5. Το σκορβούτο γιατρεύεται με τη χορήγηση μερικών γραμμαρίων χυμού από λεμόνι στον ασθενή, διαλυμένου σε νερό, κάθε δύο ή τέσσερις ώρες. Ακόμα και σήμερα, το Βρετανικό Ναυτικό απαιτεί να υπάρχουν στα πλοία του αρκετά λεμόνια ώστε κάθε ναύτης να μπορεί να καταναλώνει λίγο χυμό λεμονιού ημερησίως. 6. Το κιτρικό οξύ του χυμού από το λεμόνι βοηθά στη διάλυση του χολόλιθου, των εναποθέσεων ασβεστίου και της πέτρας στα νεφρά. 7. Η βιταμίνη C στα λεμόνια βοηθά στην ουδετεροποίηση των ελεύθερων ριζών που ευθύνονται για το γήρας και για τις περισσότερες ασθένειες. 8. Η φλούδα του λεμονιού περιέχει το σημαντικότατο συστατικό tangeretin, που έχει αποδειχτεί τρομερά αποδοτικό για δυσλειτουργίες του εγκεφάλου, όπως η νόσος Parkinson. 9. Στην Ινδία, η Ayurveda αξιολογεί το λεμόνι τόσο ως φρούτο, όσο και για τις ιδιότητές του. Είναι ξινό, ζεστό, βοηθά στη γαστρική φωτιά, είναι καλό για την ενίσχυση της όρασης, πικάντικο και στυπτικό. 10. Διαλύει τους εντερικούς σκώληκες. 11. Όταν δεν υπάρχει αρκετό οξυγόνο και δυσκολία στην αναπνοή (όπως στην ορειβασία) τα λεμόνια μπορούν να βοηθήσουν ιδιαι-
42
τέρως. Ο πρώτος άνδρας που έφτασε ποτέ στην κορυφή του Έβερεστ, ο Edmund Hillary, σημείωνε πάντα ότι η επιτυχία του οφειλόταν και στα λεμόνια. 12. Τα λεμόνια έχουν αντιβακτηριδιακές ιδιότητες. Σύμφωνα, με έρευνες, ο χυμός λεμονιού βοηθά στην καταπολέμηση λοιμώξεων του λαιμού, τον πονόλαιμο και την αμυγδαλίτιδα, μπορεί να σκοτώσει τα βακτήρια της μαλάριας, της χολέρας, του τύφου, της διφθερίτιδας και άλλων ασθενειών. Έχει αντιπυρετική δράση. Δεν είναι τυχαίο, το γεγονός ότι οι παλιότερες γενιές, το χρησιμοποιούσαν, για να θεραπεύσουν τα τσιμπήματα από έντομα, τσούχτρες αλλά και να «ρίξουν» τον υψηλό πυρετό. 13. Τα αγγεία του αίματος ενισχύονται από τη βιταμίνη P (βιοφλαβονοειδή), οπότε γίνεται σαφώς πιο δύσκολη μια οποιαδήποτε εσωτερική αιμορραγία. Επίσης, βοηθά πολύ ενάντια στην αρτηριακή πίεση και στη καρδιά. 14. Τα συμπτώματα των διαταραχών στην όραση, όπως της διαβητικής ρετινοπάθειας, φαίνεται πως βοηθούνται σημαντικά από το στοιχείο ρουτίνη, που βρίσκεται στα λεμόνια. 15. Τα λεμόνια περιέχουν 22 αντικαρκινικές χημικές ενώσεις, μεταξύ αυτών και η λεμονίνη. Πρόκειται για έλαιο, που καταπολεμά ή και σταματά τη μεγέθυνση των καρκινικών όγκων στα ζώα και το φλαβονειδές γλυκοσίδη, που σταματά τη διαίρεση των καρκινικών κυττάρων. 16. Σύμφωνα με τη θεωρία του Reams Biological Ionization (RBTI), το λεμόνι είναι το μόνο τρόφιμο στον κόσμο που είναι ανιονικό (ιόν με αρνητική φόρτιση). Όλα τα υπόλοιπα τρόφιμα είναι κατιονικά. Αυτό το κάνει ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς η αλληλεπίδραση ανάμεσα σε ανιόντα και κατιόντα, είναι που τελικά δίνει όλη την κυτταρική ενέργεια. 17. Ο φρέσκος χυμός λεμονιού αν εφαρμόζεται στις περιοχές του πονόδοντου, μπορεί να βοηθήσει για να απαλλαγούμε από τον πόνο. Το μασάζ του με χυμό λεμονιού για τα ούλα μπορούν να σταματήσει την αιμορραγία των ούλων. (ξεπλένουμε πάντα καλά, μετά) l
αθλητικά
Το ραντεβού στη Βραζιλία
Όλοι σε ένα ρυθμό Ιστορικό ραντεβού. Το καλοκαίρι στα γήπεδα της Βραζιλίας θα παραταχθούν 19 Παγκόσμια Κύπελλα, όσες και οι διοργανώσεις του μεγαλύτερου ποσοσφαιρικού ραντεβού από το 1930, 12 από τα 14 Euro, 38 Κόπα Αμέρικα, 13 Κύπελλα Εθνών Αφρικής, 9 Ασίας, 6 Ωκεανίας και 18 ΒόρειαςΚεντρικής Αμερικής και Καραϊβικής.
J
untos num so ritmo: «Όλοι σε ένα ρυθμό», όπως είναι και το επίσημο σύνθημα του βραζιλιάνικου Παγκοσμίου Κυπέλλου, θα κινούνται από τις 12 Ιουνίου οι Μέσι, Ρονάλντο, Νέιμαρ, Ινιέστα, Οζίλ, Σουάρες, Σνάιντερ, Σάντσες Ρούνι, Μπαλοτέλι, Ετό, Ντρογμπά και δεκάδες ακόμη σπουδαίοι ποδοσφαιριστές που παρέχουν τα εχέγγυα για μια συναρπαστική διοργάνωση. Την τελευταία φορά που το ποδόσφαιρο χόρεψε σάμπα, το μακρινό 1950, η διοργάνωση άφησε ανοιχτές πληγές στους Βραζιλιάνους που ελπίζουν πως ήρθε η ώρα να επουλωθούν. Στους εφιάλτες τους εξακολουθούν να βλέπουν τον Ουρουγουανό Αλσίντες Γκίτζια να πανηγυρίζει με ανοιχτά τα χέρια το γκολ το οποίο τους στέρησε τον πρώτο τους τίτλο ενώπιον 220.000 που κρέμονταν σαν τσαμπιά τον Αύγουστο από τις εξέδρες του Μαρακανά. Η λευκή φανέλα που φορούσαν μέχρι τότε οι Βραζιλιάνοι θεωρήθηκε καταραμένη και αντικαταστάθηκε από τη γνωστή κίτρινη-μπλε. Ο τερματοφύλακας Μοασίρ Μπαρμπόσα κρίθηκε ένοχος για την ήττα και «καταδικάστηκε» σε «ισόβια απομόνωση». Μέχρι
τον θάνατό του εθεωρείτο ένας από τους πιο μισητούς ανθρώπους στη Βραζιλία. «Στη Βραζιλία η εσχάτη των ποινών είναι 30 χρόνια φυλάκιση. Εγώ πενήντα χρόνια πληρώνω για ένα έγκλημα που δεν έχω διαπράξει. Κι ένας εγκληματίας, όταν πληρώνει το χρέος του, συγχωρείται, εγώ όμως δεν συγχωρέθηκα ποτέ», είχε δηλώσει σε μια από τις τελευταίες του συνεντεύξεις ο «άνθρωπος που έκανε την Βραζιλία να κλαίει». Η υπεύθυνη για εκείνο το κάζο που έμεινε στην Ιστορία ως «Μαρακάζο», η ομάδα της Ουρουγουάης, είναι η τελευταία από τις 32 φιναλίστ που πήρε το εισιτήριο για το 20ό Παγκόσμιο Κύπελλο. Οι συνειρμοί στη Βραζιλία άρχισαν να προκαλούν ήδη ανατριχίλα, ενώ η Puma προώθησε διαφήμιση που δείχνει ένα… φάντασμα με το νούμερο 50 στην πλάτη (προφανώς υπονοεί το 1950) να εισέρχεται στο Μαρακανά! Να σημειωθεί επίσης πως ένας από τους επίσημους προσκεκλημένους της FIFA στη Βραζιλία θα είναι ο 86χρονος Γκίτζια, ο μοναδικός εν ζωή Ουρουγουανός της ομάδας του 1950. Ανατριχίλα όμως αισθάνονται και οι πολιτικοί στη σκέψη πως οι δρόμοι στις μεγαλουπόλεις της Βραζιλίας θα πλημμυρίσουν εκτός από φιλάθλους και από διαδηλωτές. Η υπερκοστολόγηση των έργων που έχει εκτινάξει τον προϋπολογισμό της διοργάνωσης στα 14 δις δολάρια, όταν η Νότια Αφρική πριν από τέσσερα χρόνια ξόδεψε 4 δις δολάρια η κατασκευή έξι νέων γηπέδων που θεωρούνται εν δυνάμει Λευκοί Ελέφαντες, η καθυστέρηση ή και η αναβολή σημαντικών έργων αναβάθμισης της ποιότητας ζωής των πολιτών, όπως η βελτίωση των συγκοινωνιών, της ιατρικής περίθαλψης, της εκπαίδευσης αλλά και η διαφθορά έβγαλαν στους δρόμους χιλιάδες Βραζιλιάνους στη διάρκεια της πρόβας τζενεράλε του Παγκοσμίου Κυπέλλου, της διοργάνωσης του Κυπέλλου Συνομοσπονδιών το περασμένο καλοκαίρι. Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί πως ανάλογα γεγονότα δεν θα λάβουν χώρα τις 32 ημέρες (12 Ιουνίου-13 Ιουλίου) που ο κόσμος θα έχει στραμμένο το ενδιαφέρον του στην πολυπληθέστερη χώρα της Λατινικής Αμερικής.
43
αθλητικά Σταθερά στην ελίτ του κόσμου Η χρυσή δεκαετία της ελληνικής ομάδας από το έπος του 2004 μέχρι την πρόκριση στο Μουντιάλ του 2014.
Π
οιος θα το έλεγε ότι δέκα χρόνια μετά το έπος της Πορτογαλίας και την ανεπανάληπτη κατάκτηση του Euro 2004, η Ελλάδα θα παρέμενε στην ελίτ του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Άλλωστε, η εθνική ομάδα ποτέ κατά το παρελθόν δεν είχε κατορθώσει να παρουσιαστεί σταθερή και κυρίως αποτελεσματική για διάστημα μεγαλύτερο του έτους. Οι μόλις δύο παρουσίες που είχε η γαλανόλευκη, σε Μουντιάλ (1994) και Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα (1980), μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα και κυρίως οι αμέτρητοι αποκλεισμοί από μεγάλες διοργανώσεις αποτελούσαν επί δεκαετίες τον καθρέφτη του ποδοσφαίρου μας στο εξωτερικό. Μέχρι που ανέλαβε τις τύχες του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος ένας πεισματάρης, σχεδόν ξεροκέφαλος αλλά ευφυής προπονητής, ο οποίος άλλαξε τον ρου της ιστορίας του ελληνικού ποδοσφαίρου. Ο Γερμανός Ότο Ρεχάγκελ οδήγησε την Ελλάδα στην κορυφή της Ευρώπης και έκτοτε η Γαλανόλευκη ανεμίζει ψηλά. Με εξαίρεση το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2006, η χώρα μας συμμετέχει ανελλιπώς σε όλες τις μεγάλες διοργανώσεις της τελευταίας δεκαετίας. Χρυσό μετάλλιο στο Euro του 2004, παρουσία στα Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα του 2008 και του 2012 και συμμετοχή στα Μουντιάλ του 2010 και πλέον, του 2014. Μόνο η Ισπανία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ολλανδία και η Πορτογαλία έχουν πετύχει το «6 στα 6», ενώ ανάλογη επίδοση με την Ελλάδα έχουν τέσσερις χώρες (Αγγλία, Γαλλία, Κροατία και Ελβετία). Ο πορτογάλος κόουτς Φερνάντο Σάντος πήρε τη σκυτάλη από τον Ρεχάγκελ μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο της Νότιας Αφρικής και αφού πρώτα οδήγησε την Ελλάδα μέχρι τους «16» του Euro 2012, τώρα την στέλνει και στα γήπεδα της Βραζιλίας, εκεί όπου το ποδόσφαιρο λατρεύεται σαν θρησκεία. Και μόνο τα γεγονός ότι επί των ημερών του 59χρονου προπονητή η εθνική ομάδα έχει απολογισμό 24 νίκες, 13 ισοπαλίες και μόλις 4 ήττες, σε σύνολο 41 αγώνων, καταδεικνύει το μέγεθος της επιτυχίας του στον πάγκο μιας ομάδας που αποδεικνύεται πολύ σκληρή για να πεθάνει. Οι άλλοτε «λοχαγοί» του Ρεχάγκελ Γιώργος Καραγκούνης και Κώστας Κατσουράνης, μετά την αποχώρηση του Θοδωρή Ζαγοράκη, του Τραϊανού Δέλλα και του Αντώνη Νικοπολίδη, προήχθησαν σε «στρατηγούς» του Σάντος μεταλαμπαδεύοντας στη νεότερη γενιά των ελλήνων παικτών το ομαδικό πνεύμα, τη μαχητικότητα, την αυταπάρνηση και κυρίως την αγάπη για το εθνόσημο. Η χρυσή δεκαετία του ελληνικού ποδοσφαίρου συνεχίζεται πλέον στα… ιερά γήπεδα της Βραζιλίας.
44
Μόλις 4 ήττες σε 4 αγώνες έχει υποστεί η Εθνική μας, όσο στο τιμόνι βρίσκεται ο Φερνάντο Σάντος
Μπάλα, βουνό και θάλασσα Το ταξίδι της Εθνικής από το ορεινό Μπέλο Οριζόντε στις παραλιακές Νατάλ και Φορταλέζα.
Οι υποχρεώσεις της Εθνικής Ελλάδας στον τρίτο όμιλο θα ολοκληρωθούν (με την ελπίδα ότι θα συνεχιστούν στην επόμενη φάση) στην πόλη Φορταλέζα (σημαίνει οχυρό) και στο Εστάδιο Κατσελάο στις 24 Ιουνίου (23.00 ώρα Ελλάδας, 17.00 τοπική) απέναντι στην Ακτή Ελεφαντοστού. Πρόκειται για έναν ακόμη τουριστικό προορισμό με ξακουστή παραλία, ο οποίος βρίσκεται στην Βορειοανατολική Βραζιλία, στις όχθες του Ατλαντικού. Η πόλη αριθμεί περίπου 2,3 εκατ. κατοίκους και είναι η μεγαλύτερη της πολιτείας Σεαρά.
Στο Μπέλο Οριζόντε («Ωραίος Ορίζοντας»), τη μεγαλύτερη (2.475.000 κάτοικοι) πόλη της πολιτείας Μίνας Ζεράις θα δώσει τον πρώτο αγώνα της στο Μουντιάλ της Βραζιλίας η Εθνική Ελλάδας, αντιμετωπίζοντας την Κολομβία (14/6, 19.00 ώρα Ελλάδας, 13.00 τοπική ώρα). Πρόκειται για έναν ιδιαίτερα αγαπητό τουριστικό προορισμό, καθώς οι βροχές στην περιοχή είναι ελάχιστες (και κατά περιόδους σπάνιες), ενώ η μέση θερμοκρασία κυμαίνεται στους 25 βαθμούς Κελσίου. Το γήπεδο που θα διεξαχθεί ο αγώνας είναι το Εστάδιο Μινεϊράο, έδρα των Κρουζέιρο (η οποία ανέδειξε τον σπουδαίο και παλαίμαχο πλέον φορ Ρονάλντο) και Ατλέτικο Μινέιρο. Η πόλη είναι χτισμένη πάνω σε λόφους και περιβάλλεται ολοκληρωτικά από βουνά, ενώ η πολεοδομία της είναι εμπνευσμένη από την πρωτεύουσα των ΗΠΑ, Ουάσιγκτον. Το δεύτερο ματς της Ελλάδας θα διεξαχθεί στις 01.00 τα ξημερώματα ώρα Ελλάδας (19.00 τοπική) της 20ής Ιουνίου απέναντι στην Ιαπωνία, στην πόλη Νατάλ (με πληθυσμό μικρότερο του ενός εκατομμυρίου) και το Εστάδιος ντας Ντούνας, ένα γήπεδο το οποίο κατασκευάστηκε αποκλειστικά για τους αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου και θεωρείται από τα πλέον καλαίσθητα από όλα τα νεόδμητα. Η Νατάλ είναι ευρύτερα γνωστή ως η «Πόλη του Ήλιου» καθώς οι θερμοκρασίες κατά μέσο όρο αγγίζουν τους 30 βαθμούς Κελσίου και κάποιες φορές τους ξεπερνούν, ενώ η υγρασία μπορεί να χτυπήσει και 100%! Είναι μια από τις ανατολικές περιοχές που βρίσκονται πιο κοντά από όλες στην Αφρική και στην Ευρώπη, ενώ οι παραλίες στα βορειοανατολικά της πόλης θεωρούνται από τις καλύτερες της χώρας.
Μεγάλοι απόντες ΔΕΚΑΔΕΣ ΣΠΟΥΔΑΙΟΙ ποδοσφαιριστές δεν κατάφεραν στη διάρκεια της καριέρας τους να παίξουν σε Παγκόσμιο Κύπελλο, είτε λόγω συγκυριών- όπως ο Ξάνθο Βέλος, ο Αλφρέδο ντι Στέφανο, παρά το γεγονός ότι αγωνίστηκε με την φανέλα τριών εθνικών ομάδων (Αργεντινής, Κολομβίας, Ισπανίας), ο Ερίκ Καντονά, ο Λάσλο Κουμπάλα και ο Μπέρντ Σούστερ-είτε λόγω χαμηλής δυναμικότητας του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος με το οποίο αγωνιζόταν ο παίκτης. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν ποδοσφαιριστές όπως ο Τζορτζ Μπέστ και ο Ράιαν Γκιγκς. Οι τρανταχτές απουσίες από το 20ό Παγκόσμιο Κύπελλο δεν θα είναι αρκετές, καθώς η αφρόκρεμα του ποδοσφαίρου κατάφερε να πάρει το εισιτήριο για τα τελικά. Όπως και το 2010, απών από το μεγάλο ραντεβού του ποδοσφαίρου θα είναι ο Ζλάταν Ιμπραίμοβιτς μετά την ήττα του στην μονομαχία με τον Ρονάλντο. Ο Σουηδός μετράει ήδη δυο συμμετοχές σε Παγκόσμια Κύπελλα, το 2002 και το 2006, στα οποία πέρασε σχεδόν απαρατήρητος. Θα απουσιάσει επίσης και ο «μίστερ 100 εκατ. ευρώ» Γκάρεθ Μπέιλ, που πολύ πιθανόν να έχει στην καριέρα του την ίδια τύχη με τον συμπατριώτη του Ράιαν Γκίγκς και να μην παίξει ποτέ σε Μουντιάλ αν η Ουαλία δεν καταφέρει να ανέβει αγωνιστικό επίπεδο. Στις, σημαντικές απουσίες περιλαμβανονται επίσης ο πολωνός επιθετικός Ρόμπερτ Λεβαντόφσκι και φυσικά οι Τσεχ, Αλάμπα, Χάμσικ, Ροζίτσκι, Ράμσι.
45
αθλητικά γράφει ο Βαγγέλης Γυφτόπουλος
Ιστορικό σημείωμα για τους παίκτες που έπαιξαν στην εθνική από τον Τσανακτσή μέχρι τον Σεϊταρίδη
Οι Ηπειρώτες που φόρεσαν την γαλανόλευκη ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ του ενδιαφέροντος βρίσκεται η Εθνική ομάδα της χώρας μας και η πρόκρισή της στο Μουντιάλ της Βραζιλίας του 2014. Ήταν η πιο ευχάριστη νότα για τους Έλληνες στη μαύρη κατά τα άλλα ειδησεογραφία των ημερών. Οι Έλληνες το πανηγύρισαν και καλά έκαναν, για να ξεφύγουν και λίγο από την καθημερινότητα και τα προβλήματά της. Είναι όμως ευκαιρία σήμερα να θυμηθούμε και τους Ηπειρώτες που τίμησαν τη φανέλα της εθνικής και διακρίθηκαν με τα χρώματα της γαλανόλευκης, επεκτείνοντας το θέμα και για τους Ηπειρώτες που έπαιξαν στην εθνική ομάδα ανδρών. Παλιά ήταν δύσκολο κανείς να παίξει από την περιφέρεια στο εθνικό συγκρότημα μιας και δεν υπήρχαν τα μέσα της προβολής και ούτε η δομή των εθνικών ομάδων ήταν συγκροτημένη όπως σήμερα με πολλούς συνεργάτες στην επαρχία. Αλλά παρόλα αυτά και σήμερα, ο κορμός της εθνικής είναι από τους Ολυμπιακό, Παναθηναϊκό, ΠΑΟΚ, πιο πριν από την ΑΕΚ και λίγοι παίκτες από περιφερειακές ομάδες έγιναν διεθνείς. Και τούτο γιατί, ειδικά ο Ολυμπιακός και επί εποχής Βαρδινογιάννη και ο Παναθηναϊκός ό,τι καλό υπήρχε στην επαρχία το μετέγραφαν στις ομάδες τους. Ο πρώτος Γιαννιώτης ποδοσφαιριστής, που έσπασε τα στενά όρια των Ιωαννίνων και έφτασε μέχρι τον Ολυμπιακό και την Εθνική ομάδα ήταν ο θρυλικός Στάθης Τσανακτσής. Γκολκίπερ με φοβερά προσόντα, με χέρια σαν τανάλια όπως έγραφε ο Σεραφείμ Ευάγγελου, ο οποίος στα τέλη της δεκαετίας του ’50 μεταγράφηκε από τον Ατρόμητο Ιωαννίνων στον Απόλλωνα Αθηνών. Το 1961 μεταγράφηκε στον Ολυμπιακό όπου και κλήθηκε στην εθνική ομάδα κάνοντας 4 συμμετοχές και μάλιστα σε ένα Ο πρώτος ποσφαιριστής που έσπασε τα στενά όρια της Ηπείρου και ματς με την Γιουγκοσλαβία ήταν έπαιξε στην Εθνική ήταν ο τερματο- από τους κορυφαίους. φύλακας Στάθης Τσανακτσης. Ο Στάθης Τσανακτσής μετά τον Ολυμπιακό πήγε στον Παναιγιάλειο, για να σταματήσει στη συνέχεια το ποδόσφαιρο. Ο Στάθης Τσανακτσής έφυγε από κοντά μας στις 1-2-2002. Στον Πειραιά τον αγαπούσαν πολύ οι φίλαθλοι, γιατί ήταν αγνός άνθρω-
46
πος. Μάλιστα τον αποκαλούσαν «Πιάκο» γιατί με την γιαννιώτικη αργκό έλεγε «θα πιάκω εγώ την μπάλα». Στην δεκαετία του ’70 ο Αλκέτας Παναγούλιας κάλεσε τους Εδουάρδο Κοντογιωργάκη (που είχε λάβει το 1975 την ελληνική υπηκοότητα) και Νίκο Λιάκο, οι οποίοι αγωνίστηκαν στο φιλικό με την εθνική Αυστραλίας αλλά ο «Λόκο» ήταν στην αποστολή και στο επίσημο ματς με την Εθνική Ρωσίας χωρίς να αγωνιστεί. Η διαδρομή του Εδουάρδου Κοντογιωργάκη είναι γνωστή, καθώς ήρθε στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο 1972 με τους άλλους συμπατριώτες του, αλλά ήταν ο μοναδικός που από τη μητέρα του είχε ρίζες Ελληνικές και μάλιστα από τη Χίο. Ο παππούς του ήταν ναυτικός από την Χίο και παντρεύτηκε στην Αργεντινή. Γι’ αυτό και ο Εδουάρδος πήρε το επώνυμο της μητέρας του που ήταν το γένος Κοντογιωργάκη, ενώ το επώνυμο από τον πατέρα του ήταν Ριγκάνι. Ο Λιάκος μεταγράφηκε το 1974 από τον Θεσπρωτό στον ΠΑΣ και τον Φεβρουάριο του 1976 ο Αντώνης Γεωργιάδης του έδωσε για πρώτη φορά φανέλα σε ένα παιχνίδι κυπέλλου στην Τούμπα με τον ΠΑΟΚ. Δέκα χρόνια μετά μεταγράφηκε στον ΠΑΟΚ, μέσω τον Τρικάλων ξαναγύρισε στα Γιάννινα και κρέμασε τα παπούτσια του στο Θεσπρωτό Ηγουμενίτσας. Επίσης στην εθνική ομάδα κλήθηκε και ο Ηλίας Μάιπας, που αγωνίστηκε για αρκετά χρόνια στον ΠΑΣ Γιάννινα. Μεγάλωσε στην Τασκένδη της Ρωσίας, ως γιος πολιτικών προσφύγων και με τον επαναπατρισμό μετά την μεταπολίτευση ήρθε στα Γιάννινα όπου σε μικρή ηλικία έπαιξε στον ΠΑΣ για να κληθεί ένα διάστημα και στην εθνική ομάδα.
Εδουάρδος Κοντογιωργάκης
Ο "Τιτάνιος κοντός" Αντρέας Μπονόβας και ο Γιούρκας
Στη δεκαετία του ’80 ο Μίλτος Παπαποστόλου κάλεσε από τον ΠΑΣ στην εθνική ομάδα τον Ανδρέα Μπονόβα, τον «τιτάνιο κοντό» όπως τον αποκαλούσε το «ΦΩΣ» όταν το καλοκαίρι του 1986 είχε μεταγραφεί στον Ολυμπιακό. Με την εθνική ομάδα είχε 20 συμμετοχές και 1 γκολ. Ξεκίνησε το ποδόσφαιρο από τον Δαβάκη Ασφάκας, ο Θωμάς Τσουρλίδας τον πήρε στην ερασιτεχνική ομάδα του ΠΑΣ και πολύ σύντοα έγινε επαγγελματίας. Το καλοκαίρι του 1986 ως διεθνής εν ενεργεία από τον ΠΑΣ στον Ολυμπιακό, στην συνέχεια πήγε στον Ηρακλή, επέστρεψε στα Γιάννινα, αλλά έπαιξε μέχρι τα μεγάλα του χρόνια και σε άλλες μιρκότερες ομάδες. Ο Μπονόβας ήταν ένα «μοτεράκι» στον αγωνιστικό χώρο που έτρεχε παντού, ενώ όσο και αν φαίνεται απίστευτο ήταν καλός και
Αντρέας Μπονόβας
στο ψηλό παιχνίδι βάζοντας αρκετά γκολ με κεφαλιές!! Μάλιστα ο Βαμβακούλας έλεγε το αμίμητο: «όταν σηκώνεται για κεφαλιά ο Μπονόβας, φοβάμαι μην τρακάρει με κανένα αεροπλάνο!». Μάλιστα και το πρώτο γκολ με τη φανέλα του ΠΑΣ το σημείωσε με κεφαλιά σε ένα ματς με τη Λάρισα τον Νοέμβριο 1982 που πήρε κεφαλιά από τους «πύργους» της ΑΕΛ Μητσιμπόνα και Γκαλίτσιο, που ήταν δύο κεφάλια πιο ψηλοί από τον Ανδρέα. Στην δεκαετία του 2000 ξεχωρίζει η παρουσία του Γιούρκα Σεϊταρίδη κατά πρώτο λόγο και του Νίκου Σπυρόπουλου. Μάλιστα ο Γιούρκας ήταν βασικό στέλεχος της εθνικής στο EURO του 2004 σηκώνοντας και την κούπα του πρωταθλητή Ευρώπης. Γεννήθηκε 4 Ιουνίου 1981 στα Γιάννινα και έχει βαθιές οικογενειακές καταβολές στο ποδόσφαιρο. Ο παππούς του Γιούρκας (Γιώργος) Σεϊταρίδης ήταν πρόσφυγας από την Ρωσία και ξεχώρισε στα χρόνια του Μεσο- Γιούρκας Σεϊταρίδης πολέμου στον Κορυδαλλό, αφού
έπαιξε πολλά χρόνια στην Προοδευτική. Μετά υπήρξε και προπονητής της. Ποδοσφαιριστές και μάλιστα με πλούσιο ταλέντο έγιναν και οι δύο γιοι του Μίλτος και Δημήτρης Σεϊταρίδης. Τον Ιανουάριο 2001 μετακόμισε από τον ΠΑΣ στην Παιανία και μετέπειτα αγωνίστηκε σε Πόρτο, Ντιναμό Μόσχας, Ατλέτικο Μαδρίτης, επέστρεψε στον Παναθηναϊκό από όπου έμεινε ελεύθερος το καλοκαίρι και τώρα είναι χωρίς ομάδα. Ο Νίκος Σπυρόπουλος γεννήθηκε στις 10 Ιανουαρίου του 1983 στο χωριό Καρυές των Ιωαννίνων. Από τον ΠΑΣ έφυγε με προσφυγή το καλοκαίρι του 2004.
Κι άλλοι Ηπειρώτες της Εθνικής
Αυτοί ήταν οι Γιαννιώτες γέννημα-θρέμμα που φόρεσαν τη φανέλα της Εθνικής ομάδας. Από την υπόλοιπη Ήπειρο ξεχωρίζει η περίπτωση του Αντώνη Νικοπολίδη που κατάγεται από την Βίγλα Άρτας και του Γιάννη Αναστασίου (νυν προπονητή του Παναθηναϊκού) που κατάγεται από την Ακροποταμιά Άρτας. Συν ο Γιώργος Βαΐτσης, που μεταγράφηκε από την Αναγέννηση Άρτας στον Ολυμπιακό. Υπάρχουν και άλλοι παίκτες με καταγωγή από την Ήπειρο και τα Γιάννινα που φόρεσαν τη φανέλα της Εθνικής όπως ο Θανάσης Μπέμπης που κατάγεται Αντώνης Νικοπολίδης από τις Φιλιάτες και ο Μπάμπης Δρόσος με καταγωγή του πατέρα του από την Καλούτα Ζαγορίου και της μητέρας του από την Κοπάνη. Ο Δρόσος είναι μεν βέρος Ηπειρώτης στην καταγωγή αλλά γεννήθηκε το 1927 στο Θησείο, ξεκίνησε το ποδόσφαιρο από τη Θύελλα Περιστερίου για να καταλήξει στον Ολυμπιακό με ενδιάμεσο σταθμό τον Ατρόμητο Περιστερίου. Το θέμα μας σήμερα είναι ο Ηπειρώτες διεθνείς, αλλά ας σημειώσουμε και παίκτες που φόρεσαν τη φανέλα του ΠΑΣ και ήταν διεθνείς με την εθνική χωρίς να είναι Ηπειρώτες όπως είναι οι Λάκης Παπαϊωάννου, Νίκος Βαμβακούλας, Χρήστος Πατσατζόγλου, Δημήτρης Ελευθερόπουλος, Μιχάλης Λεοντιάδης, Κώστας Νικολαΐδης, Θανάσης Παπάζογλου, και άλλοι. l
Εκτός στοιχήματος
ΠΩΣ ΑΝΤΕΔΡΑΣΕ ο ΠΑΣ Γιάννινα για την εμπλοκή του στα φερόμενα ως «χειραγωγημένα παιχνίδια» κόντρα σε Βέροια και Παναθηναϊκό; Θυμίζουμε ότι η UEFA τα θεωρεί «ύποπτα» για υπερβολικό στοιχηματισμό. Και ο ΠΑΣ τι έκανε, λέτε; Ζήτησε να μπαίνουν τα παιχνίδια του μόνο στο κουπόνι του ΟΠΑΠ, που έχει συμβατική υποχρέωση, αλλά να εξαιρεθούν από όλα τα υπόλοιπα! Οι στοιχηματικές εταιρείες ανά τον κόσμο να μην συμπεριλαμβάνουν αγώνες του. αυτό, σαφώς και θεωρείται απίθανο να γίνει, ούτε καν με τη συνδρομή ευρωπαϊκής ή παγκόσμιας ομοσπονδίας. Γιατί, πολύ απλά, ιντερνετικές ή μη εταιρείες στοιχήματος δεν παίρνουν καμία άδεια από καμία ομοσπονδία για το ποιους αγώνες θα διαθέσουν για στοιχηματισμό. Έχει κάθε δικαίωμα ο ΠΑΣ να διαμαρτύρεται, γιατί με ενδείξεις τον στήνουν στον τοίχο. Απλώς, η αντίδρασή του γίνεται για τα μάτια του κόσμου…
47
αυτοκίνητο
Πηγαίνοντας στα ΚΤΕΟ
Γ
ια τους περισσότερους οδηγούς οι αντιδράσεις τόσο οι δικές τους όσο και του οχήματος τους σε ακραίες συνθήκες είναι άγνωστες. Σε συνθήκες καθημερινότητας μπορεί το όχημά μας να φαίνεται ότι λειτουργεί σωστά, ωστόσο αν χρειαστεί να φρενάρουμε απότομα σε ολισθηρό οδόστρωμα με αρκετά χιλιόμετρα ή πάνω σε στροφή, τα πράγματα θα εξελιχθούν δυσάρεστα αν το αυτοκίνητό μας παρουσιάζει προβλήματα κακής συντήρησης. Οι τεχνικοί έλεγχοι των ΚΤΕΟ έρχονται ακριβώς σε αυτό το σημείο να μας βοηθήσουν να εντοπίσουμε και να επισκευάσουμε άμεσα βλάβες και προβλήματα που ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια τόσο τη δική μας όσο και των υπόλοιπων οδηγών. Σε έναν τακτικό έλεγχο ΚΤΕΟ πραγματοποιούνται οπτικοί έλεγχοι σε όλο το αυτοκίνητο ελέγχοντας για παράδειγμα για πιθανές διαρροές στον κινητήρα και στα υπόλοιπα κλειστά κυκλώματα του αυτοκινήτου (φρένα, καύσιμα), στα φώτα, στα μάκτρα των υαλοκαθαριστήρων, στα ελαστικά, στις ζώνες ασφαλείας κ.α. Παράλληλα, έμφαση δίδεται στη σύ-
48
γκλιση και στην απόκλιση των τροχών, που είναι υπεύθυνες για την ευθυγράμμιση και ευστάθεια του αυτοκινήτου στον δρόμο, στο σύστημα των φρένων και στην ένταση με την οποία φρενάρει ο κάθε τροχός προκείμενου να μην υπάρχουν αποκλίσεις μεγαλύτερες από 30%ανά τροχό στον ίδιο άξονα. Ακόμη ελέγχεται η καλή λειτουργία των φώτων και η σωστή ρύθμιση τους πάνω στον δρόμο. Ο τεχνικός έλεγχος καλύπτει επίσης το σύστημα αναρτήσεων του αυτοκινήτου, προκειμένου να διαπιστωθεί η κατάσταση των αμορτισέρ και τα περιθώρια πρόσφυσης των τροχών. Ο έλεγχος που γίνεται με ειδικό εξοπλισμό, ο οποίος αξιολογεί συνολικά το σύστημα της ανάρτησης, μετρώντας τη δύναμη επαφής κάθε τροχού με τις ταλαντευόμενες ειδικές πλάκες του μηχανήματος. Τέλος, ελέγχονται οι ρύποι που εκπέμπει το αυτοκίνητο προκειμένου να διαπιστωθεί αν είναι στα προβλεπόμενα όρια και να εκδοθεί η γνωστή Κάρτα Ελέγχου Καυσαερίων. Για τα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης (ΕΙΧ) και τα φορτηγά (μεικτού βάρους ως 3,4 τόνους), οι έλεγχοι ΚΤΕΟ
είναι υποχρεωτικοί μόλις συμπληρωθούν τα τέσσερα πρώτα χρόνια από την ημερομηνία έκδοσης της πρώτης άδειας κυκλοφορίας του αυτοκινήτου. Ακολούθως επαναλαμβάνονται κάθε δύο χρόνια από την ημερομηνία πρώτου ελέγχου. Για τα ταξί οι έλεγχοι είναι υποχρεωτικοί κάθε 12 μήνες. Αντιστοίχως για την Κάρτα Ελέγχου Καυσαερίων η διάρκεια της για τα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης (ΕΙΧ) και τα φορτηγά (μεικτού βάρους ως 3,5 τόνους) είναι δωδεκάμηνη, ενώ για τα επιβατικά αυτοκίνητα δημόσιας χρήσης (ΕΔΧ, Taxi – Αγοραία) η διάρκεια της είναι εξάμηνη. Το Δελτίο του Τεχνικού Έλεγχου (ΔΤΕ) ισχύει και ως κάρτα καυσαερίων. Δηλαδή από την ημερομηνία έκδοσης του ΔΤΕ και για διάστημα 12 μηνών για τα ΕΙΧ ή 6 μηνών για τα ΔΤΕ αυτοκίνητα δεν χρειάζεται να εφοδιασθείτε και με ΚΕΚ. Ο τεχνικός έλεγχος για τα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης κοστίζει περίπου 50 ευρώ, ενώ η Κάρτα Ελέγχου Καυσαερίων, για την ίδια κατηγορία οχημάτων, κοστίζει περίπου 10 ευρώ. l
Στο χάος των πόλεων!
Κ
αθημερινά στους δρόμους επικρατεί… χάος! Παράνομη στάθμευση, κατειλημμένα πεζοδρομία, παραβάσεις του ερυθρού σηματοδότη, μηδενικός σεβασμός στους πεζούς κ.α. Πρόκειται για μια βαθύτατα αντικοινωνική συμπεριφορά. Η αδιαφορία των περισσοτέρων για τους κανόνες του Κ.Ο.Κ. είναι διαρκής και προκλητική. Και το πρόβλημα αντί να επιλύεται, καθημερινά επιδεινώνεται. Με την αδιαφορία μας για τους κανόνες δηλώνουμε την ασέβεια για την κοινή μας συμφωνία σχετικά με το πώς θα μοιραζόμαστε το χώρο μας ώστε να μπορούμε να συμβιώνουμε αρμονικά. Χωρίς για παράδειγμα τον Κ.Ο.Κ., ο κανόνας είναι το βαρύτερο όχημα νικά το ελαφρύτερο, ενώ και τα δύο καταπιέζουν τον πεζό. Απόντος του Κ.Ο.Κ κυριαρχεί η ζούγκλα, ο θρασύτερος καταπιέζει τον ηπιότερο. Το χειρότερο είναι ότι δεν υπάρχει καν κοινωνικό αίτημα αλλαγής της κατάστασης. Οι γηραιότεροι έχουν υποκύψει στη συνήθεια, οι νεότεροι (ιδίως τα άτομα με κινητικές δυσκολίες) υιοθετούν μία μάλλον ενδοτική οδό, προσπαθώντας να ευαισθητοποιήσουν αντί να απαιτήσουν σεβασμό των δικαιωμάτων τους. Χρειάζεται μια ήπια αλλά ανελέητη εφαρμογή των κανόνων. Σε αυτό φυσικά ρόλο παίζει το μπλοκάκι των αστυνομικών που περιπολούν τους δρόμους. Χρειάζεται κι η παρατήρηση από τον αστυνομικό προς τον πολίτη. Με αυτόν τον τρόπο καλλιεργείται ένα είδος επικοινωνίας που καταδικάζει κοινωνικά το φαινόμενο και σύντομα δεν χρειάζεται πια αστυνόμευση. Η κυκλοφοριακή αγωγή γίνεται εργαλείο για την ενίσχυση της πολιτικής αγωγής, αλλά και μέρος της. Η κοινωνία περνάει σε μια διαφορετική ισορροπία, ο σεβασμός των κανόνων γίνεται συνήθεια, η καθημερινή ζωή γίνεται καλύτερη. l
Ακριβά και άχρηστα αξεσουάρ Κοστίζουν πανάκριβα και δεν προσφέρουν σχεδόν τίποτα. Ο λόγος για μια σειρά εξεζητημένων αξεσουάρ που περιέχονται στον έξτρα εξοπλισμό ορισμένων μοντέλων όμως στην πραγματικότητα αποδεικνύονται άνευ σημασίας. Θερμαινόμενα τιμόνια, κλιματιζόμενα καθίσματα που κάνουν και μασάζ , αυτόματοι παρκαδόροι, κλιματιζόμενα ντουλαπάκια, αισθητήρες βροχής κ.α. Ποτέ άλλοτε δεν βομβαρδίστηκαν οι υποψήφιοι αγοραστές αυτοκινήτων με τόσες πολλές επιλογές πρόσθετων αξεσουάρ, είτε μεμονωμένα είτε με την μορφή «πακέτων», με τα οποία υποτίθεται ότι εξοικονομείς αρκετά χρήματα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ορισμένα αξεσουάρ είναι χρήσιμα και αναβαθμίζουν την άνεση οδήγησης. Όμως οι αυτοκινητοβιομηχανίες επιδιώκουν να μας πείσουν ότι δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς κάποια από αυτά. Ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα: Πριν από λίγα μόλις χρόνια κατακτούσαν την αγορά του αυτοκινήτου τα σταθερά συστήματα πλοήγησης που λειτουργούν με δορυφορικό GPS. Διέθεταν μεγάλες οθόνες και ήταν ενσωματωμένα Στην κεντρική κονσόλα, ενώ κόστιζαν μερικές χιλιάδες ευρώ. Η επέλαση των smart phones τα έκανε περιττά, αφού την ίδια δουλειά μπορεί να κάνει και ένα έξυπνο κινητό. Αυτόματο σύστημα παρκαρίσματος. Η εικόνα ενός τιμονιού που περιστρέφεται μόνο του και ενός αυτοκίνητου που πραγματοποιεί επιτόπιες μανούβρες χωρίς την επέμβαση του οδηγού έχει σίγουρα κάτι… μαγικό. Τα συγκεκριμένα συστήματα κοστολογούνται πλέον μερικές εκατοντάδες ευρώ και τοποθετούνται ακόμη και σε μικρομεσαία μοντέλα, έχουν όμως ένα κακό, ιδιαίτερα για τα ελληνικά δεδομένα. Συγκεκριμένα, «βολεύονται» μόνο σε ελεύθερους χώρους με μπόλικο… αέρα, δηλαδή απαιτούν αρκετά περισσότερα διαθέσιμα εκατοστά σε σχέση με το μήκος του αμαξώματος. Αυτό είναι βεβαίως απαγορευτικό για τις ελληνικές πόλεις, όπου παρκάρεις συνήθως τσίμα τσίμα και δεν υπάρχει η πολυτέλεια της άπλας. Κλιματιζόμενο κάθισμα. Το θεωρούμε μάλλον υπερβολή για «αστεράτα μοντέλα» με σύστημα κλιματισμού, τα οποία δροσίζουν το εσωτερικό τους σε χρόνο dt. Κάτι ανάλογο ισχύει στην Ελλάδα για τα θερμαινόμενα καθίσματα και το θερμαινόμενο τιμόνι, τα οποία προορίζονται κυρίως για βορειότερες περιοχές με σαφώς ψυχρότερα κλίματα και όχι για τη μεσογειακή πατρίδα μας. Άλλο παράδειγμα οι αισθητήρες βροχής για τους τεμπέληδες που δεν έχουν όρεξη να κουνήσουν το δαχτυλάκι τους και να διακόπτη των υαλοκαθαριστήρων. Κανένα από αυτά δεν μας είχε λείψει στο παρελθόν, σήμερα όμως είμαστε διατεθειμένοι να τα ακριβοπληρώσουμε, χωρίς να αναλογιστούμε αν πραγματικά τα χρειαζόμαστε. Ένα ακόμη αρνητικό είναι ότι δεν προσθέτουν καμία σημαντική υπεραξία στην τιμή μεταπώλησης του αυτοκινήτου, όταν έλθει η ώρα να το πουλήσουμε ως μεταχειρισμένο. Υπάρχει βεβαίως ο παράγοντας της προσωπικής ευχαρίστησης για εκείνον π.χ. που έχει ηχοσύστηματα με εκατοντάδες watt ισχύ και άπειρα ηχεία, αφού ακούει μουσική μέσα στο Ι.Χ του με ποιότητα Σκάλας Μιλάνου. Αρκεί να γνωρίζει ότι με αυστηρά οικονομικά κριτήρια αποτελεί μία επένδυση χωρίς απόδοση. Όποιος έχει λεφτά για πέταμα… l
49
δρομολόγια ΚΤΕΛ
Δ/ΝΣΗ: Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 45 – ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΤΗΛ. ΚΡΑΤΗΣΕΩΝ ΘΕΣΕΩΝ 26510 26286-25014
που, πως και πότε θα ταξιδέψετε με το ΚΤΕΛ ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΑΘΗΝΑ
ΑΘΗΝΑ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ–ΚΑΣΤΟΡΙΑ
ΚΑΣΤΟΡΙΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
08:00
06:30 ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΟΧΙ ΚΥΡΙΑΚΕΣ ΚΑΙ ΑΡΓΙΕΣ
ΔΕΥΤΕΡΑ 15:00
ΔΕΥΤΕΡΑ 10:00
10:00
08:30
ΤΕΤΑΡΤΗ 11:00
ΤΕΤΑΡΤΗ 14:30
11:00
11:00
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ – ΚΥΡΙΑΚΗ 11:00 – 15:00
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ – ΚΥΡΙΑΚΗ 10:00 – 14:30
13:00
13:00
15:15
15:30 ΕΚΤΟΣ ΣΑΒΒΑΤΟΥ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ–ΦΛΩΡΙΝΑ
ΦΛΩΡΙΝΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
17:30
17:00
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 18:00 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13:00
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14:00- ΚΥΡΙΑΚΗ
24:00
22:30
ΙΩΑΝΝΙΝΑ–ΒΟΛΟΣ
ΒΟΛΟΣ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΑΡΤΑ- ΑΓΡΙΝΙΟ – ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ – ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ – ΙΤΕΑ – ΛΙΒΑΔΕΙΑ - ΧΑΛΚΙΔΑ
ΧΑΛΚΙΔΑ – ΛΙΒΑΔΕΙΑ – ΙΤΕΑ – ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ – ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ – ΑΓΡΙΝΙΟ – ΑΡΤΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
καθημερινά 10:15 - 15:00 - 20:00 ΤΟ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΟ ΩΡΑ 20:00 ΔΕΝ ΘΑ ΕΚΤΕΛΕΙΤΑΙ ΚΑΘΕ ΣΑΒΒΑΤΟ
καθημερινά 08:15 - 13:30– 17:30 Από Λάρισα: 9:15- 14:30-18:30 ΤΟ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΟ ΩΡΑ 17:30 ΔΕΝ ΘΑ ΕΚΤΕΛΕΙΤΑΙ ΚΑΘΕ ΣΑΒΒΑΤΟ
καθημερινά 12:00 εκτός Σαββάτου
καθημερινά 10:00 εκτός Σαββάτου
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΠΑΤΡΑ
ΠΑΤΡΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ –ΜΕΤΣΟΒΟ - ΓΡΕΒΕΝΑ – ΚΟΖΑΝΗ - ΒΕΡΟΙΑ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ – ΒΕΡΟΙΑ – ΚΟΖΑΝΗ - ΓΡΕΒΕΝΑ – ΜΕΤΣΟΒΟ ΙΩΑΝΝΙΝΑ
καθημερινά 09:30 – 14:30
Καθημερινά 09:00 – 14:45
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΕΚΤΟΣ ΣΑΒΒΑΤΟΥ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΕΚΤΟΣ ΣΑΒΒΑΤΟΥ
07:00 Αν υπάρχουν επιβάτες θα διέρχεται από Γρεβενά
08:00 από Γρεβενά
11:30
11:30
14:15
14:00
16:00
15:30
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΑΓΡΙΝΙΟ
ΑΓΡΙΝΙΟ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
18:30 Αν υπάρχουν επιβάτες θα διέρχεται από Γρεβενά
18:30 από Γρεβενά
07:00 εκτός κυριακής
06:15 εκτός κυριακής
12:30 εκτός κυριακής
10:30 εκτός κυριακής
20:30
20:30
15:30
15:00
ΣΑΒΒΑΤΟ
ΣΑΒΒΑΤΟ
19:00
19:00
07:00 Αν υπάρχουν επιβάτες θα διέρχεται από Γρεβενά
08:00 από Γρεβενά
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ
ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
06:45 Εγνατία – κόμβος Νεοχωρίου – πρ. CYCLON
07:00 ΜΕΝΙΝΑ – ΝΕΟΧΩΡΙ - ΕΓΝΑΤΙΑ
11:30
11:30
10:00 Εγνατία – κόμβος Νεοχωρίου – πρ. CYCLON
14:15
14:00
08:30 Εγνατία- Παραμυθιά Δουρούτη
16:00
15:30
12:30 Εγνατία – κόμβος Νεοχωρίου – πρ. CYCLON
10:00 Εγνατία- Δουρούτη
20:30 Αν υπάρχουν επιβάτες θα διέρχεται από Γρεβενά
20:30 από Γρεβενά
14:00 Εγνατία, Παραμυθιά
12:00 Εγνατία – Κόμβος Νεοχωρίου – πρ. CYCLON - ΤΕΙ
15:00 Εγνατία
14:45 Εγνατία - ΤΕΙ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ–Δ. ΜΕΤΣΟΒΟΥ –ΤΡΙΚΑΛΑ – ΚΑΡΔΙΤΣΑ - ΛΑΜΙΑ-ΑΘΗΝΑ
ΑΘΗΝΑ – ΛΑΜΙΑ – ΚΑΡΔΙΤΣΑ – ΤΡΙΚΑΛΑ – Δ. ΜΕΤΣΟΒΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΑ
18:00 Εγνατία – κόμβος Νεοχωρίου – πρ. CYCLON
17:30 Εγνατία – Παραμυθιά - ΤΕΙ
καθημερινά 12.00
καθημερινά 10:30 ΑΠΟ ΑΘΗΝΑ – Από Λαμία ώρα 13:15, από Καρδίτσα ώρα 14:30
20:00 Εγνατία – κόμβος Νεοχωρίου – πρ. CYCLON
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ – ΚΥΡΙΑΚΗ 13:45
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ – ΚΥΡΙΑΚΗ 13:30 από Λαμία – 15:00 από Καρδίτσα
20:15 Εγνατία – κόμβος Νεοχωρίου – πρ. CYCLON - ΤΕΙ
16:15
ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΑΙ ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΩΑΝΝΙΝΑ–ΓΡΕΒΕΝΑ - ΚΟΖΑΝΗ
ΚΟΖΑΝΗ – ΓΡΕΒΕΝΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
καθημερινά 10:30 – 14:45
καθημερινά 10:45 – 15:00
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ
ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
09:00 Εγνατία – κόμβος Νεοχωρίου – πρ. CYCLON
ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Τα δρομολόγια ώρα 10:45 από Κοζάνη και 14:45 από Ιωάννινα θα εκτελούνται από λεωφορεία του ΚΤΕΛ Ν. Κοζάνης.
09:00 μέσω Εγνατίας οδούΔΟΥΡΟΥΤΗ
12:30 Εγνατία – κόμβος Νεοχωρίου – πρ. CYCLON
12:00 Εγνατία – κόμβος Νεοχωρίου – πρ. CYCLON - ΤΕΙ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ–ΚΑΛΑΜΑΤΑ
ΚΑΛΑΜΑΤΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
15:00 Εγνατία, Παραμυθιά
14:45 Εγνατία – κόμβος Νεοχωρίου
Πέμπτη – Παρασκευή – Κυριακή – Δευτέρα 13:30
Πέμπτη – Παρασκευή – Κυριακή – Δευτέρα 13:30
18:00 Εγνατία – κόμβος Νεοχωρίου – πρ. CYCLON
17:30 Εγνατία – Παραμυθιά - ΤΕΙ
20:00 Εγνατία – κόμβος Νεοχωρίου – πρ. CYCLON
20:15 Εγνατία – κόμβος Νεοχωρίου – πρ. CYCLON - ΤΕΙ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ–Δ. ΑΝΘΟΧΩΡΙΟΥ - ΤΡΙΚΑΛΑ
ΤΡΙΚΑΛΑ – Δ. ΑΝΘΟΧΩΡΙΟΥ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
08:45 - 14:45
08:30 – 15:00 Παρασκευή 15:30
50
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΑΡΤΑ
ΑΡΤΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΛΑΨΙΣΤΑ – ΝΕΟΧΩΡΙ – ΠΡΩΤΟΠΑΠΠΑ
πλην Σαββάτου – Κυριακής 06:30– 08:30 – 11:00 – 13:00 – 14:30 – 16:30 – 18:30 – 20:00
πλην Σαββάτου – Κυριακής 06:30 – 08:45– 11:00 – 13:00 – 14:30 – 16:15 – 18:15 – 20:15 Το δρομολόγιο 08:45 από Αρτα θα διέρχεται από ΤΕΙ - ΔΟΥΡΟΥΤΗ
ΠΡΩΤΟΠΑΠΑ- ΠΕΤΣΑΛΙ – ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ – ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΚΟΜΒΟ – ΔΟΜΠΟΛΗ ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Σάββατο – Κυριακή ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΑΡΤΑ
ΑΡΤΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
07:30 – 10:00 – 12:30 – 14:30 – 18:30 – 20:00
07:30 – 10:00 – 12:00 – 14:00 – 18:15 – 20:15
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΠΡΕΒΕΖΑ
ΠΡΕΒΕΖΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
πλην Σαββάτου – Κυριακής 06.30 - 09.00 – 10.30 - 12.00 13.30 – 15.00 – 18.00 - 20.30 Σάββατο – Κυριακή 07.45 - 10.00 - 12.30 - 14.30 18.00 - 20.30
πλην Σαββάτου – Κυριακής 06.00 - 07.30 - 09.15 – 11.30 - 13.30 - 16.30 - 18.00 – 20:00 Σάββατο – Κυριακή 07.30 - 10.00 - 12.00 - 14.45 - 18.00 – 20:00
ΔΕΥΤΕΡΑ - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
06:30
ΔΕΥΤΕΡΑ - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 07:10 ΤΡΙΤΗ – ΤΕΤΑΡΤΗ – ΠΕΜΠΤΗ ΕΩΣ ΠΕΤΣΑΛΙ 07:00 – ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ : 07:30 ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΑΣΦΑΚΑ – ΠΕΤΣΑΛΙ - ΠΡΩΤΟΠΑΠΑ ΔΕΥΤΕΡΑ - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
13:30
ΠΡΩΤΟΠΑΠΑ- ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ–ΜΕΤΣΟΒΟ
ΜΕΤΣΟΒΟ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
06:00 ΙΩΑΝΝΙΝΑ-ΜΑΖΙΑ -29ο χλμ –Εγνατία 42ο – 41ο - Βοτονόσι – Μέτσοβο 07:15 Μέτσοβο – Ανήλιο 07:30 Ανήλιο - Μέτσοβο 12:30 Ιωάννινα – Δρίσκος- 29χιλ.- Εγνατία – 42 χιλ. 41χλμ. – Βοτονόσι – Μέτσοβο 14:15 Μέτσοβο – Ανήλιο 15:15 ΙΩΑΝΝΙΝΑ-ΜΑΖΙΑ -29ο χλμ –Εγνατία - Μέτσοβο
08:00 Μέτσοβο – Εγνατία – 29ο χλμ Δρίσκος - Ιωάννινα (παραλαβή προσωπικού Χρυσοβίτσας) 15:00 Μέτσοβο – Βοτονόσι - 41ο - 42ο Εγνατία – 29ο – Δρίσκος - Ιωάννινα Στο 43 χλμ. συνάντηση με Χρυσοβίτσας 17:00 Μέτσοβο – Εγνατία – 29ο χλμ Δρίσκος - Ιωάννινα (παραλαβή προσωπικού Χρυσοβίτσας)
Σάββατο 06:30 ΙΩΑΝΝΙΝΑ-ΜΑΖΙΑ -29ο χλμ –Εγνατία - 42ο – 41ο - Βοτονόσι – Μέτσοβο 14:00 Ιωάννινα – Δρίσκος- 29χιλ.- Εγνατία – 42 χιλ. 41χλμ. – Βοτονόσι – Μέτσοβο
08:00 Μέτσοβο – Βοτονόσι - 41ο - 42ο Εγνατία – 29ο – Δρίσκος - Ιωάννινα 15:30 Μέτσοβο – Βοτονόσι - 41ο - 42ο Εγνατία –29ο – Δρίσκος - Ιωάννινα
Κυριακή 16:00 ΙΩΑΝΝΙΝΑ-ΜΑΖΙΑ -29ο χλμ –Εγνατία Μέτσοβο
17:30 Μέτσοβο – Βοτονόσι - 41ο - 42ο Εγνατία – 29ο – Δρίσκος - Ιωάννινα
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΜΕΓ. ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ
ΜΕΓ. ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Τρίτη –Παρασκευή 06:00 – 14:30
Τρίτη –Παρασκευή 07:15 – 15:45
ΙΩΑΝΝΙΝΑ -ΨΙΝΑ-ΔΡΑΓΟΨΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΟΧΩΡΙ-ΠΟΛΥΓΥΡΟ-ΖΟΡΓΙΑΝΗ-ΛΑΛΙΖΑ-ΧΙΝΚΑ-ΙΩΑΝΝΙΝΑ Δευτέρα 06:30 Από Πολύγυρο 07:30 ΙΩΑΝΝΙΝΑ -ΧΙΝΚΑ-ΛΑΛΙΖΑ-ΖΟΡΓΙΑΝΗ-ΠΟΛΥΓΥΡΟ-ΔΡΑΓΟΨΑ-ΨΙΝΑ-ΕΛΕΥΘΕΡ.-ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΔΕΥΤΕΡΑ - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
ΑΜΕΣΩΣ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ-ΒΛΑΧΑΤ-ΧΡΥΣΟΡΑΧΗ-ΒΡΟΝΤΙΣΜΕΝΗ-ΡΙΑΧΟΒΟ-ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ Παρασκευή 06:00 – 14:45 ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ-ΡΙΑΧΟΒΟ-ΒΡΟΝΤΙΣΜΕΝΗ-ΧΡΥΣΟΡΑΧΗ-ΒΛΑΧΑΤΑΝΟ-ΙΩΑΝΝΙΝΑ Παρασκευή 07:15 – 16:00 ΙΩΑΝΝ.-ΑΣΦΑΚΑ-ΠΕΤΣΑΛΙ-ΜΕΤΑΜ.-ΚΑΛΠΑΚΙ πλην Σαββάτου - Κυριακής 21:00 ΚΑΛΠΑΚΙ-ΙΩΑΝΝΙΝΑ αμέσως
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΚΕΡΑΣΣΕΑ
Δευτέρα 06:00
ΚΕΡΑΣΣΕΑ - ΡΑΔΟΒ. – ΓΡΑΝΙΤΣΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Δευτέρα 07:00
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΓΡΑΝΙΤΣΑ - ΚΕΡΑΣΣΕΑ
Δευτέρα 14:15
ΚΕΡΑΣΣΕΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ (μεσω Τύριας)
Δευτέρα ΑΜΕΣΩΣ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΣΕΝΙΚΟ
Παρασκευή 06:00
ΣΕΝΙΚΟ – ΡΑΔΟΒΙΖΙ - ΓΡΑΝ. - ΙΩΑΝ
Παρασκευή 07:00
ΙΩΑΝ. – ΓΡΑΝ. – ΡΑΔΟΒΙΖΙ – ΣΕΝΙΚΟ
Παρασκευή 14:15
ΣΕΝΙΚΟ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ (μεσω Τύριας)
Παρασκευή ΑΜΕΣΩΣ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΓΚΡΙΜΠΟΒΟ
Τετάρτη 06:00
ΓΚΡΙΜΠΟΒΟ – ΕΚΚΛΗΣΟΧ. - ΚΑΛΟΧ. - ΣΟΥΛΟΠ. ΔΕΛΒΙΝΑΚΟΠΟΥΛΟ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Τετάρτη 06:45
ΙΩΑΝ. - ΔΕΛΒΙΝΑΚΟΠΟΥΛΟ - ΣΟΥΛΟΠ. – ΚΑΛΟΧΩΡΙ - ΕΚΚΛΗΣΟΧ. - ΓΚΡΙΜΠΟΒΟ
Τετάρτη 13:00
ΓΚΡΙΜΠΟΒΟ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Τετάρτη 14:15
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΖΑΛΟΓΓΟ – ΒΕΡΕΝΙΚΗ
ΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗ 05:40 – 12:45 ΑΠΟ ΕΓΝΑΤΙΑ
ΒΕΡΕΝΙΚΗ – ΖΑΛΟΓΓΟ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗ 07:00 – ΑΜΕΣΩΣ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΓΚΡΙΜΠΟΒΟ – ΒΡΥΣΟΥΛΑ
Παρασκευή 06:00
ΒΡΥΣΟΥΛΑ - ΚΟΥΡΝΟΡΑΧΗ – ΦΩΤΕΙΝΟ(στο Κέντρο) - ΙΩΑΝΝ.
Παρασκευή 07:00
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΦΩΤΕΙΝΟ(στο Κέντρο) - ΚΟΥΡΝΟΡΑΧ. - ΒΡΥΣΟΥΛΑ
Παρασκευή 14:15
ΒΡΥΣΟΥΛΑ – ΓΚΡΙΜΠΟΒΟ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Παρασκευή 16:15
ΛΥΓΓΟΣ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΒΡΟΣΥΝΑ - ΚΑΤΩ ΛΑΒΔΑΝΗ - ΠΛΑΚΙΑΤΙΚΑ
Δευτέρα 05:30
ΔΕΥΤΕΡΑ - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
ΠΛΑΚΙΑΤΙΚΑ - Α.ΛΑΒΔΑΝΗ – Α.Κ.ΑΕΤΟΠΕΤΡΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Δευτέρα 07:00
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ – ΛΟΦΙΣΚΟΣ – ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ – ΓΡΑΜΜΕΝΟ – ΠΟΛΥΛΟΦΟΣ – ΛΥΓΓΟΣ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – Κ.Α.ΑΕΤΟΠΕΤΡΑ - Α.ΛΑΒΔΑΝΗ - ΠΛΑΚΙΑΤΙΚΑ
Δευτέρα 13:45
ΔΕΥΤΕΡΑ - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 13:30 ΤΡΙΤΗ – ΤΕΤΑΡΤΗ – ΠΕΜΠΤΗ: ΠΟΛΥΛΟΦΟ 07:00 ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ 07:20
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΙΕΡΟΜΝΗΜΗ
ΙΕΡΟΜΝΗΜΗ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Πέμπτη 06:15 – 13:45
Πέμπτη 07:30 – 15:00
Δευτέρα 14:15. Από ΕΛΕΥΘΕΡΟΧΩΡΙ το απόγευμα, εάν υπάρχουν επιβάτες. ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΖΙΤΣΑ
ΖΙΤΣΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
πλην Σαββάτου - Κυριακής 07:15 - 12:15 - 15:15 - 20:15
πλην Σαββάτου - Κυριακής 08:15 – 14:15 – 16:00 - 21:00
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΛΥΓΓΟΣ ΔΕΥΤΕΡΑ - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
06:15
ΛΥΓΓΟΣ-ΠΟΛΥΛΟΦΟΣ-ΓΡΑΜΜΕΝΟ-ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ-ΛΟΦΙΣΚΟΣ-ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ-ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΔΕΥΤΕΡΑ - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
07:05 14:30
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΚΟ - ΔΑΦΝΟΦΥΤΟ
ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΚΟ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Τρίτη 08:15 – 15:15
Τρίτη 09:00 – 16:15
51
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΛΥΓΓΙΑΔΕΣ
ΛΥΓΓΙΑΔΕΣ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΔΗΜΟΚΟΡΗ
Δευτέρα 05:15
Τρίτη - Παρασκευή
Τρίτη - Παρασκευή
ΔΗΜΟΚΟΡΗ – ΣΤΡΑΤΙΝΙΣΤΑ – ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ – ΚΕΡΑΣΟΒΟ – ΣΙΤΑΡΙΑ – ΚΡΥΟΝΕΡΙ - ΜΑΥΡΟΝΟΡΟΣ – ΑΝΩ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΣ – ΜΠΟΥΛΕΪΚΑ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Δευτέρα 06:30
08:45 – 13:00
09:15 – 13:30
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΚΟΝΙΤΣΑ (καθημερινά πλην Σαββάτου και Κυριακής)
ΚΟΝΙΤΣΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ (καθημερινά πλην Σαββάτου και Κυριακής)
05:00
07:00
ΙΩΑΝΝ. – ΜΠΟΥΛΕΪΚΑ - Α. ΠΑΡΑΚΑΛ. – ΜΑΥΡΟΝΟΡΟΣ – ΚΡΥΟΝΕΡΙ – ΣΙΤΑΡΙΑ – ΚΕΡΑΣΟΒΟ – ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ – ΣΤΡΑΤΙΝΙΤΣΑ - ΔΗΜΟΚΟΡΗ
Δευτέρα 14:15
07:00
09:30
ΔΗΜΟΚΟΡΗ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Δευτέρα
13:00
14:30
16:00
17:30
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΑΡΓΥΡΟΧΩΡΙ
Δευτέρα 05:45
19:30
20:45
ΑΡΓΥΡΟΧΩΡΙ – ΖΑΒΡΟΧΟ – ΤΕΡΙΑΧΙ - ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ - ΓΚΑΛΝΤΕΡΙΜΙ - ΔΕΛΒΙΝΑΚΙ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Δευτέρα 07:00
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΔΕΛΒΙΝΑΚΙ - ΓΚΑΛΝΤΕΡΙΜΙ – ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ - ΤΕΡΙΑΧΙ - ΖΑΒΡΟΧΟ - ΑΡΓΥΡΟΧΩΡΙ
Δευτέρα 14:00
ΑΡΓΥΡΟΧΩΡΙ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Δευτέρα αμέσως
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΑΡΓΥΡΟΧΩΡΙ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 05:45
ΑΡΓΥΡΟΧΩΡΙ – ΖΑΒΡΟΧΟ – ΤΕΡΙΑΧΙ – ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ – ΓΚΑΛΝΤΕΡΙΜΙ – ΔΕΛΒΙΝΑΚΙ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 07:00
Από ΙΩΑΝΝΙΝΑ αντίστροφα
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14:00 επιστροφή αμέσως
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το δρομολόγιο ώρα 08:00 από Ιωάννινα, 09:15 για ΜΕΡΤΖΙΑΝΗ, 10:15 από ΜΕΡΤΖΙΑΝΗ. Τα δρομολόγια ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΚΟΝΙΤΣΑ ώρα 07:00 και ΚΟΝΙΤΣΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ ώρα 07:00 και 14:30 θα διέρχονται από ΚΑΛΛΙΘΕΑ (Γορίτσα). Σάββατο – Κυριακή ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΚΟΝΙΤΣΑ – ΜΕΡΤΖΙΑΝΗ – ΚΟΝΙΤΣΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ 08:00 από ΚΟΝΙΤΣΑ 09:30, από ΜΕΡΤΖΙΑΝΗ 10:15, από ΚΟΝΙΤΣΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ 11:00 Σάββατο ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΚΟΝΙΤΣΑ 06:00 – 13:00 –19:30 ΚΟΝΙΤΣΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ 07:30 – 15:30 –20:45 Κυριακή ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΚΟΝΙΤΣΑ 13:00 –19:30 ΚΟΝΙΤΣΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ 15:30 –20:45 Τα δρομολόγια ώρα 13:00 θα επεκτείνονται έως ΜΕΡΤΖΙΑΝΗ, 15:30 από ΚΟΝΙΤΣΑ, ΚΟΝΙΤΣΑ - ΜΕΡΤΖΙΑΝΗ
ΜΕΡΤΖΙΑΝΗ - ΚΟΝΙΤΣΑ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΠΑΠΙΓΓΟ
ΠΑΠΙΓΓΟ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Πλην Σαββάτου – Κυριακής 06:15 – 14:45
Πλην Σαββάτου – Κυριακής 07:15 – 16:15
Τρίτη
Τρίτη
ΙΩΑΝΝΙΝΑ –ΒΑΣΙΛΙΚΟ –ΚΕΦΑΛΟΒΡΥΣΟ
ΚΕΦΑΛΟΒΡΥΣΟ - ΒΑΣΙΛΙΚΟ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΑΣΠΡΑΓΓΕΛΟΙ – ΒΙΤΣΑ – ΜΟΝΟΔΕΝΔΡΙ - Α.Κ.ΠΕΔΙΝΑ–ΕΛΑΦΟΤΟΠΟΣ
ΕΛΑΦΟΤΟΠΟΣ– Α.Κ.ΠΕΔΙΝΑ – ΜΟΝΟΔΕΝΔΡΙ –ΒΙΤΣΑ – ΑΣΠΡΑΓΓΕΛΟΙ–ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΔΕΥΤΕΡΑ – ΤΕΤΑΡΤΗ - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 05:30 – 14:00
ΔΕΥΤΕΡΑ – ΤΕΤΑΡΤΗ - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 07:00 - 15:30
Δευτέρα 05:45 – 14:00 ΕΑΝ ΥΠΑΡΞΕΙ ΜΙΣΘΩΣΗ 12:45
Δευτέρα 06:30 – 15:15 ΕΑΝ ΥΠΑΡΞΕΙ ΜΙΣΘΩΣΗ 12:45
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΣΚΑΜΝΕΛΙ
ΣΚΑΜΝΕΛΙ – ΚΑΠΕΣΟΒΟ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Παρασκευή 06:00 – 13:35
Παρασκευή
ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΑ ΓΡΑΜΜΗΣ ΠΩΓΩΝΙΑΝΗΣ – ΚΑΚΟΛΑΚΚΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΑ–ΔΕΛΒΙΝΑΚΙ & ΠΩΓΩΝΙΑΝΗ ΕΑΝ ΓΙΝΕΙ ΜΙΣΘΩΣΗ
ΔΕΛΒΙΝΑΚΙ-ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Δευτέρα 05:30 – 14:00
Δευτέρα 07:15– 15:45
05:30 – 14:30
07:00 – 16:00
06:55 – 15:15
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΦΡΑΓΚΑΔΕΣ - ΛΕΠΤΟΚΑΡΥΑ
ΠΕΜΠΤΗ 05:15
ΛΕΠΤΟΚΑΡΥΑ - ΦΡΑΓΚΑΔΕΣ - ΔΙΛΟΦΟ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΠΕΜΠΤΗ 06:45
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΔΙΛΟΦΟ (εάν υπάρχουν επιβάτες) - ΦΡΑΓΚΑΔΕΣ - ΛΕΠΤΟΚΑΡΥΑ
ΠΕΜΠΤΗ 13:45
ΛΕΠΤΟΚΑΡΥΑ – ΦΡΑΓΚΑΔΕΣ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΠΕΜΠΤΗ 15:15
ΙΩΑΝΝΙΝΑ- ΠΑΛΑΙΟΠΥΡΓΟΣ
Παρασκευή 05:30 (μέσω Βήσσανης)
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΕΛΑΤΗ – ΜΑΝΑΣΗ - ΔΙΠΟΤ. ΑΝΘΡΑΚ. - ΚΑΒΑΛ. - ΙΩΑΝ.
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΜΗΛΙΩΤ. - ΚΑΒΑΛ. - ΑΝΘΡΑΚ. - ΔΙΠΟΤ. - ΜΑΝΑΣΗ – ΕΛΑΤΗ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΠΑΛΑΙΟΠΥΡΓΟΣ – ΒΗΣΣΑΝΗ - ΚΑΤΩ PΑΒΕΝΙΑ – Σχολείο ΔΟΛΙΑΝΩΝ (εάν υπάρχουν επιβάτες) - ΙΩΑΝ. Εάν υπάρχουν μαθητές, από ΒΗΣΣΑΝΗ 07:30
07:00
Παρασκευή
Παρασκευή
ΙΩΑΝΝ. - Σχολείο ΔΟΛΙΑΝΩΝ - ΚΑΤΩ ΡΑΒΕΝΙΑ – ΒΗΣΣΑΝΗ ΠΑΛΑΙΟΠ. – ΚΕΦΑΛΟΒΡΥΣΟ
13:30
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΕΛΑΤΗ – ΜΑΝΑΣΗ - ΔΙΠΟΤ. ΑΝΘΡΑΚ. - ΚΑΒΑΛ. - ΙΩΑΝ.
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΜΗΛΙΩΤ. - ΚΑΒΑΛ. - ΑΝΘΡΑΚ. - ΔΙΠΟΤ. - ΜΑΝΑΣΗ – ΕΛΑΤΗ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Παρασκευή
Παρασκευή
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΚΑΚΑΒΙΑ
ΚΑΚΑΒΙΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΚΑΚΑΒΙΑ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΑΘΗΝΑ
05:30
05:30
13:45
13:45
06:30–08:30 (εκτός Σαββάτο & Κυριακής) –10:00–11:45–13:30–14:30–16:00-18:30 καθημερινά
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - Α.Κ. ΙΤΕΑ - ΠΕΤΡΑ
ΠΕΤΡΑ - Α.Κ. ΙΤΕΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Δευτέρα 06:00 – 13:45
Δευτέρα 07:15 – 14:45
09:00-10:15 (εκτός Σαββάτου) -11:4513:30-15:00-16:45-18:00-19:30 (περίπου) καθημερινά
ΙΩΑΝΝΙΝΑ–ΤΡΙΣΤΕΝΟ–ΕΛΑΤΟΧΩΡΙ
Δευτέρα - Παρασκευή 13:15
ΕΛΑΤΟΧΩΡΙ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Δευτέρα - Παρασκευή 15:15
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΕΛΑΤΟΧΩΡΙ (έξω)
Δευτέρα - Παρασκευή 05:00
ΕΛΑΤΟΧΩΡΙ (έξω). - ΤΡΙΣΤ. -ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Δευτέρα - Παρασκευή 07:00
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΜΙΚΡΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ
Πέμπτη
05:15
Πέμπτη
06:15
07:00 – 10:00 ΤΑΧΕΑ
ΑΘΗΝΑ–ΙΩΑΝ.–ΚΑΚΑΒΙΑ-ΙΩΑΝ.
08:30 εάν υπάρχουν επιβάτες και 19:45 – 20:00
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΚΑΚΑΒΙΑ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
18:30 ΤΑΧΥ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΚΑΚΑΒΙΑ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
22:00
ΜΙΚΡΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ - 41 ΧΙΛ/ΤΡΟ - ΣΙΤΣΑΙΝΑ – ΠΕΤΡΑ – ΔΕΜΑΤΙ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΙΩΑΝ. – ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΣ - ΚΟΥΚΛΙΟΙ
ΔΕΥΤ. – ΤΕΤ. – ΠΑΡΑΣΚ. 06.30
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΔΕΜΑΤΙ – ΠΕΤΡΑ – ΣΙΤΣΑΙΝΑ – 41ο ΧΙΛ. - ΜΙΚΡΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ
ΚΟΥΚΛΙΟΙ – ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΣ - ΔΟΛΙΑΝΑ – ΙΩΑΝ.
ΔΕΥΤ. – ΤΕΤ. – ΠΑΡΑΣΚ. 07.30
Πέμπτη 13:15 θα τερματίζει ΜΙΚΡΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ –εάν υπάρχουν επιβάτες.
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΔΟΛΙΑΝΑ - ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΣ – ΚΟΥΚΛΙΟΙ
ΔΕΥΤ. – ΤΕΤ. – ΠΑΡΑΣΚ. 13.30
ΜΙΚΡΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Πέμπτη
ΚΟΥΚΛΙΟΙ - ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΣ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΔΕΥΤ. – ΤΕΤ. – ΠΑΡΑΣΚ. 15.00
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΠΕΤΣΑΛΙ - ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ - ΚΑΛΠΑΚΙ - ΔΟΛΙΑΝΑ 07:30 ΜΑΘΗΤΙΚΟ (ΜΙΣΘΩΜΕΝΟ)
14:30
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΧΡΥΣΟΒΙΤΣΑ – ΜΥΛΟΙ
ΜΥΛΟΙ ΧΡΥΣΟΒ.-ΓΥΜΝ.ΧΡΥΣ.-ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΔΕΥΤΕΡΑ – ΤΕΤΑΡΤΗ – ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 06:00 – 14:30
πλην Σαββάτου-Κυριακής 07:10 από ΧΡΥΣΟΒΙΤΣΑ 07:30 ΚΑΘΕ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 05: 15
ΔΟΛΙΑΝΑ - ΚΑΛΠΑΚΙ - ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ - ΠΕΤΣΑΛΙ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
μετά τη λήξη των μαθημάτων
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΚΤΙΣΜΑΤΑ – ΧΑΡΑΥΓΗ – ΚΑΣΤΑΝΗ - ΑΓ.ΜΑΡΙΝΑ
Δευτέρα – Παρασκευή 05:00 – 14:00
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΜΕΓ.ΓΟΤΙΣΤΑ - ΚΡΑΨΗ – ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ – ΚΡΑΨΗ - ΜΕΓ. ΓΟΤΙΣΤΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΑΓ.ΜΑΡΙΝΑ – ΚΑΣΤΑΝΗ – ΧΑΡΑΥΓΗ – ΚΤΙΣΜΑΤΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Δευτέρα – Παρασκευή 06:45 – 15:45
Τετάρτη 05:30 – 14:15
Τετάρτη 07:00 – 15:45
52
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΠΛΑΤΑΝΟΥΣΑ - ΔΑΦΝΩΤΗ
ΤΡΙΤΗ – ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 05:15
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΠΕΝΤΟΛΑΚΟΣ
ΠΕΝΤΟΛΑΚΟΣ – ΘΕΡΙΑΚΗΣΙ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΔΑΦΝΩΤΗ – ΠΛΑΤΑΝΟΥΣΑ – ΠΗΓΑΔΙΑ – ΚΑΛΕΝΤΖΙ- ΠΑΤΕΡΟ – ΦΟΡΤΟΣΙ- ΚΩΣΤΙΤΣΙ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗ 06:45
Παρασκευή 06:00
Παρασκευή 06:55
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΚΩΣΤΙΤΣΙ – ΦΟΡΤΟΣΙ – ΠΑΤΕΡΟ – ΚΑΛΕΝΤΖΙ – ΠΗΓΑΔΙΑ – ΠΛΑΤΑΝΟΥΣΑ – ΔΑΦΝΩΤΗ
ΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗ 13:15
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΜΕΛΙΓΓΟΙ
ΔΑΦΝΩΤΗ – ΠΛΑΤΑΝΟΥΣΑ – ΠΗΓΑΔΙΑ – ΚΑΛΕΝΤΖΙ – ΠΛΑΙΣΙΑ – ΚΟΡΥΤΙΑΝΗ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 06:45
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΚΟΡΥΤΙΑΝΗ – ΠΛΑΙΣΙΑ – ΚΑΛΕΝΤΖΙ – ΠΗΓΑΔΙΑ – ΠΛΑΤΑΝΟΥΣΑ - ΔΑΦΝΩΤΗ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 13:15
Δευτέρα – Παρασκευή
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΠΡΑΜΑΝΤΑ
ΠΡΑΜΑΝΤΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ Το δρομολόγιο θα εκτελείται από το νέο δρόμο Αγνάντων.
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 05:45 – 14:45 Κυριακή ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΠΡΑΜΑΝΤΑ 14:45
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 08:00 – 17:00 Κυριακή ΠΡΑΜΑΝΤΑ - ΑΓΝΑΝΤΑ – ΠΛΑΙΣΙΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ 17:00
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΜΙΧΑΛΙΤΣΙ – ΚΑΙΣΑΡΗ
ΚΑΙΣΑΡΗ – ΜΙΧΑΛΙΤΣΙ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Παρασκευή 05:45 – 13:30
Παρασκευή 07:15 – 15:00
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΑΝΩ ΔΑΦΝΟΥΛΑ
ΔΕΥΤΕΡΑ – ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
06:30
ΑΝΩ ΔΑΦΝ. – ΚΑΡΑΔΗΜΑ - ΙΩΑΝ
ΔΕΥΤΕΡΑ – ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
07:15
ΙΩΑΝΝ. - ΣΥΝ. – ΚΑΡΑΔΗΜΑ - ΑΝΩ. ΔΑΦΝ.
ΔΕΥΤΕΡΑ – ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
13:45
ΑΝΩ ΔΑΦΝΟΥΛΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΔΕΥΤΕΡΑ – ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
14:45
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΠΡΟΣΗΛΙΟ
ΠΡΟΣΗΛΙΟ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Πέμπτη 05:45 – 13:45
Πέμπτη 07:15 – 15:15
ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΑ ΓΡΑΜΜΗΣ ΣΚΛΙΒΑΝΗΣ ΤΕΡΟΒΟΥ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΙΚΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΚΡΥΦΟΒΟ - ΡΑΒΕΝΙΑ (ΜΙΣΘΩΜΕΝΟ)
06:30
ΡΑΒΕΝΙΑ - Α. ΚΡΥΦΟΒΟ - ΑΒΓΟ - ΜΟΛΥΒΑΔΙΑ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
07:00
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΜΟΛΥΒΑΔΙΑ - ΑΒΓΟ - Α. ΚΡΥΦΟΒΟ
14:10 Επιστροφή αμέσως
Κάθε Παρασκευή για ΡΑΒΕΝΙΑ και Κρυφοβό
06:05
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΜΥΡΟΔΑΦΝΗ (ΜΙΣΘΩΜΕΝΟ)
06:30
ΜΥΡΟΔΑΦΝΗ - ΠΕΡΔ. ΙΩΑΝ.
07:20
ΙΩΑΝ. - ΠΕΡΔ. - ΜΥΡΟΔΑΦΝΗ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
13:55 Επιστροφή αμέσως
ΙΩΑΝ. - ΑΓ.ΓΕΩΡΓ. - ΣΚΛΙΒ. - ΒΙΤΣΙΡ. – ΒΑΡΛΑΑΜ – ΤΕΡΟΒΟ - ΡΑΨΑΙΟΙ
Δευτέρα - Παρασκευή 14:00 θα διέρχεται μόνον μέσα από τα χωριά, για τα οποία υπάρχουν επιβάτες.
ΡΑΨΑΙΟΙ – ΠΕΝΤΕ ΠΗΓΑΔΙΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Δευτέρα - Παρασκευή
ΑΜΕΣΩΣ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΠΕΝΤΕ ΠΗΓΑΔΙΑ – ΡΑΨΑΙΟΙ
Δευτέρα - Παρασκευή
06:00
ΡΑΨΑΙΟΙ– ΤΕΡΟΒΟ - ΒΑΡΛ. - ΤΖΟΥΒΑΡ. -ΑΓ. ΓΕΩΡ. - ΣΚΛΙΒ. - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Δευτέρα - Παρασκευή
07:00
ΓΡΑΜΜΗ ΔΕΡΒΙΖΙΑΝΩΝ - ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΔΕΡΒΙΖΙΑΝΑ - ΠΟΛΥΣΤΑΦΥΛΟ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ.
ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ - ΣΙΣΤΡ. – ΕΛΑΦΟΣ - ΔΕΡΒΙΖΙΑΝΑ ΘΕΡΙΑΚ. – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Παρασκευή
Παρασκευή
05:00
ΙΩΑΝ. - ΘΕΡΙΑΚΗΣΙ – ΠΕΝΤΟΛΑΚΟΣ – ΔΕΡΒΙΖΙΑΝΑ – ΕΛΑΦ. - ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ
Παρασκευή
ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ. - ΠΟΛΥΣΤΑΦΥΛΟ - ΔΕΡΒΙΖΙΑΝΑ - ΘΕΡΙΑΚ. - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Παρασκευή
06:40
Δευτέρα – Παρασκευή
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΖΩΤΙΚΟ
ΖΩΤΙΚΟ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΤΡΙΤΗ
ΤΡΙΤΗ
05:15 – 13:45
07:30 – ΑΜΕΣΩΣ
06:30 – αμέσως
ΙΩΑΝΝΙΝΑ – ΜΟΥΣΙΩΤΙΤΣΑ - ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ – ΜΟΥΣΙΩΤΙΤΣΑ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ
πλην Σαββάτου - Κυριακής 06:00 – 13:55 (Μισθωμένο)
πλην Σαββάτου – Κυριακής 07:15 – 15:00
Όταν δεν λειτουργούν τα σχολεία, θα εκτελούνται κάθε Δευτέρα – Παρασκευή. ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΜΑΝΩΛΙΑΣΣΑ
ΜΑΝΩΛΙΑΣΣΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΔΕΥΤΕΡΑ
ΔΕΥΤΕΡΑ
07:00 – 14:15
07:45 – 14:45
ΙΩΑΝΝΙΝΑ –ΜΠΕΡΚΟ - ΤΖΑΜΑΛΗ ΑΓΑ – ΤΕΡΜΑ - ΜΠΑΟΥΣΙΟΙ ΑΓ.ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ – ΚΩΣΤΑΝΙΑΝΗ - ΔΡΑΜΕΣΙΟΙ
Δευτέρα 06:15 – 07:30
ΙΩΑΝΝΙΝΑ –ΔΡΑΜΕΣΙΟΙ - ΚΩΣΤΑΝΙΑΝΗ -ΑΓ.ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΠΑΟΥΣΙΟΙ – ΤΖΑΜΑΛΗ ΑΓΑ – ΜΠΕΡΚΟ εάν έχει επιβάτες - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Δευτέρα 13:45 – 15:00
ΙΩΑΝΝΙΝΑ –ΕΓΝΑΤΙΑ - ΒΑΛΑΝΙΔΙΑ – ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ – ΚΟΥΜΑΡΙΑ – ΕΓΝΑΤΙΑ – ΚΩΣΤΑΝΙΑΝΗ ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Πέμπτη 05:45 – 07:00
ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΚΟΥΜΑΡΙΑ - ΑΓ.ΝΙΚΟΛΑΟΣ – ΒΑΛΑΝΙΔΙΑ – ΕΓΝΑΤΙΑ - ΚΩΣΤΑΝΙΑΝΗ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Πέμπτη 13:00 – 14:30
Χρήσιμες συμβουλές για το ταξίδι σας •
Προγραμματίστε το ταξίδι σας.
•
Μπορείτε να κάνετε κράτηση θέσης στο τηλέφωνο 26510.26286.
•
Η κράτηση θέσης ισχύει έως 1 ώρα πριν την αναχώρηση του δρομολογίου που επιθυμείτε. Ενημερώστε μας σε περίπτωση μη πραγματοποίησης του ταξιδιού σας.
•
Τα άτομα με ειδικές ανάγκες έχουν προτεραιότητα στην κράτηση θέσης, στην άνοδο και κάθοδο από τα λεωφορεία.
•
Το κάπνισμα απαγορεύεται στα λεωφορεία.
•
Στο λεωφορείο, δέστε τη ζώνη σας.
Αποσκευές •
Τοποθετείστε στις αποσκευές σας ταμπέλλα με τα προσωπικά σας στοιχεία (ονοματεπώνυμο – τηλέφωνο ή διεύθυνση).
•
Μην τοποθετείτε πράγματα αξίας στις αποσκευές σας.
•
Απευθυνθείτε για οποιοδήποτε πρόβλημα αντιμετωπίσετε στο προσωπικό μας. Θα είναι πάντα πρόθυμο να σας εξυπηρετήσει.
13:15 15:30
ΜΕΛΙΓΓΟΙ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ 06:30 – 13:30
53
Ταξιδέψτε με το ΚΤΕΛ μας
...γρήγορα ...άνετα ...οικονομικά και με ασφάλεια!
54
ΚΤΧ
55
56