Ερευνητική Εργασία Α΄Λυκείου Α΄Τετράμηνο 2017-2018 by Nίκος Παπαγεωργίου

2017-2018 Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου

Το ανθρώπινο σώμα Τραυματισμοί και Πρώτες Βοήθειες

Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ Α΄ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ Επιβλέπων – Συντονιστής: Ματσκαλίδης Περικλής (ΠΕ 11)

Πίνακας περιεχομένων Πρόλογος ............................................................................................................................................ 3 Μυς κεφαλής και προσώπου ............................................................................................................... 4 Μυς του Θώρακα ................................................................................................................................ 6 Μυς της πλάτης ................................................................................................................................... 7 Μυς των άνω άκρων ........................................................................................................................... 8 Μυς των κάτω άκρων ....................................................................................................................... 10 Οστά της Κεφαλής - Εγκεφαλικό Kρανίο ......................................................................................... 13 Οστά του Άνω Άκρου ........................................................................................................................ 15 Οστά του κάτω άκρου ....................................................................................................................... 17 Οστά του κορμού .............................................................................................................................. 18 Όργανα του ανθρώπινου σώματος .................................................................................................... 20 Μυϊκοί τραυματισμοί και αντιμετώπιση ........................................................................................... 26 Τραυματισμοί οστών και εγκαύματα ................................................................................................ 30 Βιωματική προσέγγιση όσων μάθαμε ............................................................................................... 34 Πηγές ................................................................................................................................................. 38

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ο σκοπός της εργασίας αυτής είναι η παροχή απλών πρώτων βοηθειών. Είναι απολύτως απαραίτητο να γνωρίζουμε πώς να φροντίσουμε ένα απλό τραύμα πάνω στο σώμα μας ή ενός συνανθρώπου μας που χρειάζεται βοήθεια, χωρίς όμως να προκαλέσουμε προβλήματα στον τραυματία. Προκειμένου λοιπόν να είμαστε σε θέση να παρέχουμε τις πρώτες βοήθειες σωστά αλλά και με ασφάλεια πρέπει πρώτα να γνωρίσουμε το ανθρώπινο σώμα και πως αυτό λειτουργεί. Στην εργασία αυτή παρουσιάζουμε τα μέρη του ανθρώπινου σώματος στα οποία συναντούνται οι συνηθέστεροι τραυματισμοί και τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε. Η εργασία αυτή χωρίζεται σε τέσσερα κεφάλαια.    

Μυς Οστά Όργανα του ανθρώπινου σώματος Τραύματα και πρώτες βοήθειες

Μαθητές: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.

Αργυρός Αλέξανδρος Δευτεραίου Ναταλία Κορφιάτη Βασιλική Ντάλλα Αγγελική Παπαδόπουλος Γιάννης Ρομποτή Αγγελική Ρομποτή Μαρία Ζώτος Νικόλαος Σαββίνος Σπύρος Σκληρός Ανδρέας Σκληρός Στάθης Σκληρού Νικολέτα Φάββας Παρασκευάς Φατούρος Ιωάννης

Συντονιστής: Ματσκαλίδης Περικλής (πε 11)

ΜΥΣ ΚΕΦΑΛΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΟΥ Οι μυς της κεφαλής διακρίνονται σε δερματικούς ή μιμικούς και σε μασητήριους μυς. Οι δερματικοί μυς κινούν το δέρμα στο οποίο προσφύονται και μεταβάλλουν την έκφραση του προσώπου, και για αυτό το λόγο ονομάζονται μιμικοί, εκφράζοντας τα συναισθήματα Οι μασητήριοι μυς καταφύονται στην κάτω γνάθο και την κινούν, όπως κατά τη μάσηση. ΕΠΙΚΡΑΝΙΑ ΑΠΟΝΕΥΡΩΣΗ Η επικράνια απονεύρωση συνδέει τους δύο μετωπιαίους μυς μπροστά, με τους δύο ινιακούς μυς πίσω.Στα πλάγια καταφύεται, δεξιά και αριστερά, στην κροταφική περιτονία. Συνδέεται στερεά με το υπερκείμενο δέρμα έτσι ώστε σε τραυματισμό του τριχωτού της κεφαλής, τα χείλη του τραύματος δεν απομακρύνονται το ένα από το άλλο. Όταν το τραύμα περιλαμβάνει και την επικράνια απονεύρωση τα χείλη του τραύματος απομακρύνονται. ΜΕΤΩΠΙΑΙΟΣ ΜΥΣ Ο μετωπιαίος μυς εκφύεται από δέρμα του φρυδιού και του μεσόφρυου και καταφύεται στο πρόσθιο χείλος της επικράνιας απονεύρωσης. Με τη ενέργειά του ανασηκώνονται τα φρύδια και ρυτιδώνεται το δέρμα του μετώπου. ΚΡΟΤΑΦΙΤΗΣ ΜΥΣ Ο κροταφίτης μυς εκφύεται από την κροταφική χώρα και από την κροταφική περιτονία και καταφύεται στην κάτω γνάθο. Με τη ενέργειά του προκαλείται κλείσιμο της κάτω γνάθου. ΜΑΣΗΤΗΡΑΣ ΜΥΣ Ο μασητήρας μυς είναι ένας παχύς μυς με τετράπλευρο σχήμα που βρίσκεται στην έξω επιφάνεια της κάτω γνάθου. Εκφύεται από το ζυγωματικό τόξο και καταφύεται στην έξω επιφάνεια της κάτω γνάθου.Με τη ενέργειά του, φέρνει προς τα πάνω την κάτω γνάθο και συμπλησιάζει τα δόντια μέχρι να έλθουν σε επαφή. ΒΥΚΑΝΗΤΗΣ ΜΥΣ Ο βυκανητής μυς αποτελεί δεξιά και αριστερά το μυικό υπόστρωμα της κάθε παρειάς (μάγουλο) και καλύπτει το κενό μεταξύ άνω και κάτω γνάθου. Εκφύεται από την άνω και την κάτω γνάθο και οι μυικές του ίνες φέρονται προς την σύστοιχη γωνία του στόματος, όπου χιάζονται και φέρονται οι άνω ίνες στο κάτω χείλος και οι κάτω ίνες στο άνω χείλος. Ο βυκανητής μυς προωθεί το περιεχόμενο του προστομίου και το σάλιο στην κυρίως κοιλότητα του στόματος, συμβάλλει στην προώθηση του περιεχομένου του στόματος προς το φάρυγγα και διώχνει προς τα έξω τον αέρα του στόματος, όπως στο φύσημα ή σάλπισμα. ΣΦΙΓΚΤΗΡΑΣ ΜΥΣ ΤΟΥ ΒΛΕΦΑΡΟΥ Ο σφιγκτήρας μυς του βλεφάρου περιβάλλει τη βλεφαρική σχισμή, κλείνει τα βλέφαρα και συμβάλλει στην απομάκρυνση των δακρύων. Σε παράλυση του, η βλεφαρική σχισμή παραμένει μισάνοιχτη, κατάσταση που ονομάζεται λαγόφθαλμος. ΖΥΓΩΜΑΤΙΚΟΣ ΜΥΣ Ο ζυγωματικός μυς εκφύεται από το ζυγωματικό οστό και καταφύεται στη σύστοιχη γωνία του στόματος. Με τη ενέργειά του, φέρνει τη γωνία του στόματος προς τα πάνω και έξω, όπως στο γέλιο.

ΓΕΛΑΣΤΗΡΙΟΣ ΜΥΣ Ο γελαστήριος μυς εκφύεται από την παρωτιδομασητήρια περιτονία και καταφύεται στη σύστοιχη γωνία του στόματος. Με τη ενέργειά του, φέρνει τη γωνία του στόματος προς τα έξω, όπως στο χαμόγελο. ΣΦΙΓΚΤΗΡΑΣ - ΔΙΑΣΤΟΛΕΑΣ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ Γύρω από το στόμα υπάρχουν αρκετοί μυς. Με τη διάταξη και την κατάφυση των μυών γύρω από το στόμα, δημιουργούνται μυϊκές δέσμες που στο σύνολό τους αποτελούν το σφικτήρα και τον διαστολέα του στόματος. Οι μυϊκές δέσμες του σφιγκτήρα του στόματος βρίσκονται κυκλικά γύρω από το στόμα και το κλείνουν, ενώ οι μυϊκές δέσμες του διαστολέα του στόματος βρίσκονται ακτινοειδώς και απομακρύνουν τα χείλη μεταξύ τους. ΚΑΘΕΛΚΤΗΡΑΣ ΜΥΣ ΤΟΥ ΚΑΤΩ ΧΕΙΛΟΥΣ Ο καθελκτήρας μυς του κάτω χείλους βρίσκεται στα πλάγια της γενειακής χώρας, κάτω από τη γωνία του στόματος και το κάτω χείλος. Με τη ενέργειά του, φέρνει το κάτω χείλος προς τα κάτω, όπως στον τρόμο. ΚΑΘΕΛΚΤΗΡΑΣ ΜΥΣ ΤΗΣ ΓΩΝΙΑΣ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ Ο καθελκτήρας μυς της γωνίας του στόματος βρίσκεται στα πλάγια της γενειακής χώρας, κάτω από τη γωνία του στόματος. Με τη ενέργειά του, φέρνει τη γωνία του στόματος προς τα κάτω, όπως στη λύπη.

Μυς του θώρακα Μείζων θωρακικός μυς: Ο μείζων θωρακικός μυς είναι ένας πλατύς μυς, ο οποίος καλύπτει το μπροστά και άνω τμήμα του θώρακα και συμβάλλει στη διαμόρφωση του πρόσθιου τοιχώματος του θώρακα και της μασχάλης. Εκφύεται από την κλείδα, το στέρνο και τη θήκη του ορθού κοιλιακού μυός και καταφύεται στο βραχιόνιο οστό μας. Με ενέργειά του προκαλεί έκταση, κάμψη και έσω στροφή του βραχίο. Έξω λοξός κοιλιακός μυς: Ο έξω λοξός κοιλιακός μυς καλύπτει εξωτερικά το πλάγιο κοιλιακό τοίχωμα. Εκφύεται από τις έξι έως οχτώ κατώτερες πλευρές και καταφύεται στη λευκή γραμμή αποτελώντας τμήμα της θήκης του ορθού κοιλιακού μυός και τη λαγόνια ακρολοφία. Μεσοπλεύριοι μύες: Οι μεσοπλεύριοι μύες αποτελούν τους κύριους μυς της θωρακικής αναπνοής που με την σύσπασή τους προκαλούν συμπλησίαση ή απομάκρυνση των πλευρών. Κατά την εισπνοή οι μεσοπλεύριοι μυς φέρνουν τις πλευρές προς τα πάνω και κατά την εκπνοή προς τα κάτω, προκαλώντας αυξομείωση του μεγέθους του θώρακα κατά τη αναπνοή. Ορθός κοιλιακός μυς: Κάθε ορθός κοιλιακός μυς βρίσκεται στο πρόσθιο κοιλιακό τοίχωμα παράλληλα και έξω από τη λευκή γραμμή. Ο ορθός κοιλιακός μυς εκφύεται από την ξιφοειδή απόφυση του στέρνου και καταφύεται στην ηβική σύμφυση. Επειδή ο μυς έχει μεγάλο μήκος, για να ισχυροποιηθεί παρουσιάζει τρεις με τέσσερις ενδιάμεσους τένοντες που λέγονται τενόντιες εγγραφές. Έσω λοξός κοιλιακός μυς: Ο έσω λοξός κοιλιακός μυς εκφύεται από την οσφυονωτιαία περιτονία, τη λαγόνια ακρολοφία και τον βουβωνικό σύνδεσμο και καταφύεται στη λευκή γραμμή αποτελώντας τμήμα της θήκης του ορθού κοιλιακού μυός.

ΜΥΣ ΠΛΑΤΗΣ Δελτοειδής: Ο δελτοειδής μυς είναι μυς του πάνω μέρους του ανθρώπινου κορμού, επάνω από τη διάρθρωση του ώμου. Πήρε το όνομά του από το κεφαλαίο γράμμα δέλτα της ελληνικής αλφαβήτου, με το σχήμα του οποίου μοιάζει. Εκφύεται από τη κλείδα, το ακρώμιο και την ωμοπλάτη και καταφύεται στο βραχιόνιο οστό. Με ενέργειά του προκαλεί απαγωγή του βραχίονα μέχρι την οριζόντια θέση, κάμψη, έσω και έξω στροφή του βραχίονα. Τραπεζοειδής: Κάθε τραπεζοειδής μυς έχει σχήμα τριγώνου και καταλαμβάνει το πάνω μισό της ράχης. Συνολικά και οι δύο μυς μαζί έχουν σχήμα τραπεζίου, από όπου πήρε το ονομά του και ο μυς. Κάθε τραπεζοειδής μυς εκφύεται από το ινιακό οστό και από τους αυχενικούς και τους θωρακικούς σπονδύλους και καταφύεται στην κλείδα και στην ωμοπλάτη. Με την ενέργειά του φέρνει τον ώμο προς τα πίσω και την ωμοπλάτη προς την σπονδυλική στήλη. Υπακάνθιος: Ο υπακάνθιος μυς βρίσκεται στον υπακάνθιο βόθρο. Εκφύεται από τα δύο έσω τριτημόρια του υπακανθίου βόθρου και της υπακάνθιας περίτονης και καταφύεται με μορφή τένοντα στο μέσον του μείζονος βραχιονίου ογκώματος. Ο υπακάνθιος μυς με ενέργειά του στρέφει το βραχιόνιο οστό προς τα έξω και πίσω. Καθώς επίσης συμβάλλει στην σταθεροποιήση της κεφαλής του βραχιονίου στην κάμψη, στην ανύψωση και στην απαγωγή. Ελάσσων στρόγγυλος μυς: είναι ένας στενός, επιμήκης μυς του στροφικού πετάλου. Εκφύεται από το μασχαλιαίο χείλος της ωμοπλάτης και καταφύεται με μορφή τένοντα στο κάτω μέρος του μείζονος βραχιονίου ογκώματος. Με ενέργειά του προκαλεί στροφή του βραχίονα προς τα έξω και πίσω. Μείζων στρογγυλός μυς: είναι επιμήκης μυς και παρεμβάλλεται μεταξύ του ελάσσονα στρογγύλου μυός και του πλατέος ραχιαίου. Εκφύεται από την ωμοπλάτη και καταφύεται στο βραχίονα. Με την ενέργειά του προκαλεί έσω στροφή και προσαγωγή του βραχίονα. Πλατύς ραχιαίος: είναι ένας μεγάλος μυς της πλάτης. Αρχικά ο μυς είναι πλατύς, αλλά στενεύει όσο προχωρά προς τα πάνω και καταλήγει σε ένα στενό τένοντα που προσφύεται στο βραχιόνιο οστό. Λόγω της θέσης του ο πλατύς ραχιαίος είναι υπεύθυνος για την έκταση, προσαγωγή και έσω στροφή του άνω άκρου. Επίσης, μπορεί να εμποδίσει την ανύψωση του ώμου. Ο μυς νευρώνεται από το θωρακορραχιαίο νεύρο που προέρχεται από το βραχιόνιο πλέγμα. Μαζί με το νεύρο κατέρχεται και η θωρακορραχαία αρτηρία που αιματώνει το μυ σε συνδυασμό με κάποιες μικρές οπίσθιες μεσοθωρακικές και οσφυϊκές αρτηρίες. Λόγω της θέσης του χρησιμοποιείται για την ανάπλαση ενός μαστού ο οποίος αφαιρέθηκε με μαστεκτομή.

Πηγή:

ΜΥΣ ΤΩΝ ΑΝΩ ΑΚΡΩΝ ΔΕΛΤΟΕΙΔΗΣ ΜΥΣ Ο δελτοειδής μυς καλύπτει τη διάρθρωση του ώμου και το άνω τεταρτημόριο του βραχιόνιου οστού. Εκφύεται από τη κλείδα, το ακρώμιο και τη ωμοπλάτη και καταφύεται στο βραχιόνιο οστό.Με την ενέργεια του απάγει το βραχίονα μέχρι την οριζόντια θέση , προκαλεί κάμψη και έσω στροφή καθώς και έκταση και έξω στροφή του βραχίονα. ΥΠΑΚΑΝΘΙΟΣ ΜΥΣ Ο υπακάνθιος μυς εκφύεται από την ωμοπλάτη και καταφύεται στο βραχίονα. Με ενέργεια του προκαλεί έξω στροφή του βραχίονα. ΜΕΙΖΩΝ ΣΤΡΟΓΓΥΛΟΣ ΜΥΣ Ο μείζων στρογγύλος μυς εκφύεται από την ωμοπλάτη και καταφύεται στο βραχίονα. Με την ενέργεια του προκαλεί έσω στροφή και προσαγωγή του βραχίονα. ΤΡΙΚΕΦΑΛΟΣ ΒΡΑΧΙΟΝΙΟΣ ΜΥΣ Ο τρικέφαλος μυς εμφανίζει τρεις κεφαλές, τη μακρά που εκφύεται από την ωμοπλάτη , την έξω και την έσω που εκφύονται από το βραχιόνιο οστό .Οι κεφαλές ενώνονται και ο τρικέφαλος μυς καταφύεται στο ωλέκρανο. Με την ενέργεια του εκτείνει τον πήχη. ΑΓΚΩΝΙΑΙΟΣ ΜΥΣ Ο αγκωνιαίος μυς εκφύεται από το βραχιόνιο οστό και καταφύεται στην ωλένη. Με τη ενέργεια του συμβάλλει μερικώς στην έκταση του πήχη. ΩΛΕΝΙΟΣ ΚΑΜΠΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΚΑΡΠΟΥ ΜΥΣ Ο ωλένιος καμπτήρας του καρπού μυς εκφύεται με δύο κεφαλές, τη βραχιόνια κεφαλή από το βραχιόνιο οστό και την ωλένια κεφαλή από το ωλέκρανο και την ωλένη και καταφύεται στα οστά του καρπού. Με τη ενέργεια του κάμπτει και συγχρόνως προσάγει προς τα έσω το χέρι. ΩΛΕΝΙΟΣ ΕΚΤΕΙΝΩΝ ΤΟΝ ΚΑΡΠΟ ΜΥΣ Ο ωλένιος εκτείνων τον καρπό μυς εκφύεται από την παρακονδύλια απόφυση, από την περιτονία του πήχη και το μεσομύιο διάφραγμα και καταφύεται στη βάση του πέμπτου μετακάρπιου. Με τη ενέργεια του εκτείνει και προσάγει προς τα έσω τον καρπό και το χέρι. ΚΟΙΝΟΣ ΕΚΤΕΙΝΩΝ ΤΟΥΣ ΔΑΚΤΥΛΟΥΣ ΜΥΣ Ο κοινός εκτείνων τους δακτύλους μυς εκφύεται από την παρακονδύλια απόφυση και από την περιτονία του πήχη και καταφύεται στους τέσσερις τελευταίους δακτύλους. Με τη ενέργεια του εκτείνει τους τέσσερις τελευταίους δακτύλους και συμβάλλει στην εκτάση και την ωλένια προσαγωγή του χεριού. YΠΟΠΛΑΤΙΟΣ ΜΥΣ Ο υποπλάτιος μυς εκφύεται από την ωμοπλάτη και καταφύεται στο βραχιόνιο οστό. Με την ενέργεια του προκαλεί έσω στροφή του βραχίονα και σταθεροποιεί την άρθωση του ώμου.

ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ ΜΥΣ Ο δικέφαλος μυς εκφύεται με δύο εκφυτικές κεφαλές, τη μακρά και τη βραχεία από τη ωμοπλάτη και καταφύεται στο πήχη. Με την ενέργεια του κάμπτει ισχυρά το πήχη προς το βραχίονα και συγχρόνως τον υπτιάζει. ΚΟΡΑΚΟΒΡΑΧΙΟΝΙΟΣ ΜΥΣ Ο κορακοβραχιόνιος εκφύεται από την ωμοπλάτη και καταφύεται στο βραχιόνιο οστό. Με την ενέργεια του κάμπτει και προσάγει ελαφρά το βραχίονα. ΒΡΑΧΙΟΝΙΟΣ ΜΥΣ Ο βραχιόνιος μυς εκφύεται από το βραχιόνιο οστό και καταφύεται στην ωλένη. Με τη ενέργεια του κάμπτει τον πήχη. ΒΡΑΧΙΟΝΟΚΕΡΚΙΔΙΚΟΣ ΜΥΣ Ο βραχιονοκερκιδικός μυς εκφύεται από το βραχιόνιο οστό και καταφύεται στη κερκίδα. Με την ενέργεια του κάμπτει τον πήχη και υποβοηθεί στον πρηνισμό του πήχη. ΚΕΡΚΙΔΙΚΟΣ ΚΑΜΠΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΚΑΡΠΟΥ ΜΥΣ Ο κερκιδικός καμπτήρας του καρπού μυς εκφύεται από το βραχιόνιο οστό και την περιτονία του πήχη και καταφύεται στη βάση του δεύτερου και τρίτου μετακάρπιου. Με την ενέργεια του κάμπτει και συγχρόνως απάγει το χέρι. ΜΑΚΡΟΣ ΠΑΛΑΜΙΚΟΣ ΜΥΣ Ο μακρός παλαμικός μυς εκφύεται από την παρατροχίλια απόφυση και την περιτονία του πήχη και καταφύεται στην παλαμιαία απονεύρωση του χεριού. Με την ενέργεια του τείνει την παλαμιαία απονεύρωση και κάμπτει το χέρι. ΩΛΕΝΙΟΣ ΚΑΜΠΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΚΑΡΠΟΥ ΜΥΣ Ο ωλένιος καμπτήρας του καρπού μυς εκφύεται με δύο κεφαλές, τη βραχιόνια από την παρατροχίλια απόφυση και την ωλένια από την ωλένη και καταφύεται στα οστά του καρπού. Με την ενέργεια του κάμπτει και συγχρόνως προσάγει το χέρι. ΕΠΙΠΟΛΗΣ ΚΑΜΠΤΉΡΑΣ ΤΩΝ ΔΑΚΤΎΛΩΝ ΜΥΣ Ο επιπολής καμπτήρας των δακτύλων μυς εκφύεται με δύο κεφαλές, την βραχιονωλένια κεφαλή από την παρατροχίλια απόφυση και την ωλένη και την κερκιδική κεφαλή από την κερκίδα και καταφύεται στις φάλαγγες των δακτύλων.

ΜΥΣ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ ΜΕΓΑΛΟΣ ΓΛΟΥΤΙΑΙΟΣ ΜΥΣ Ο μεγάλος γλουτιαίος μυς εκφύεται από το λαγόνιο οστό, το ιερό οστό , το κόκκυγα, το μεγάλο ισχιοιερό σύνδεσμο, την απονεύρωση του ιερονωτιαίου μυ και την περιτονία του μέσου γλουτιαίου μυ και καταφύεται στη λαγονοκνημιαία ταινία και στο μηριαίο οστό. Με την ενέργεια του εκτείνει και στρέφει προς τα έξω το μηρό, συμβάλλει στην καθήλωση της διάρθωσης του γόνατος και εκτείνει το κορμό όταν ο μηρός είναι ακίνητος. ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ ΜΗΡΙΑΙΟΣ ΜΥΣ Ο δικέφαλος μηριαίος μυς εκφύεται με δύο εκφυτικές κεφαλές, τη μακρά από το ισχιακό κύρτωμα και τον ισχιοϊερό σύνδεσμο και τη βραχεία από την τραχεία γραμμή, την έξω υπερκονδύλια γραμμή και το έξω μεσομύϊο διάφραγμα. Με την ενέργεια του κάμπτει και στρέφει προς τα έξω την κνήμη και εκτείνει το μηρό. ΗΜΙΤΕΝΟΝΤΩΔΗΣ ΜΥΣ Ο ημιτενοντώδης μυς εκφύεται από το ισχιακό κύρτωμα και καταφύεται στο έσω χείλος του κνημιαίου κυρτώματος και στην κνημιαία περιτονία. Με την ενέργεια του κάμπτει και στρέφει προς τα έσω την κνήμη και συμβάλλει στην έκταση του μηρού. ΗΜΙΥΜΕΝΩΔΗΣ ΜΥΣ Ο ημιυμενώδης μυς εκφύεται απότο ισχιακό κύρτωμα και καταφύεται στην κνήμη. Με την ενέργεια του κάμπτει και στρέφει προς τα έσω την κνήμη, εκτείνει το μηρό και έλκει το οπίσθιο τοίχωμα του θυλάκου της διάρθρωσης του γόνατος. ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ ΓΑΣΤΡΟΚΝΗΜΙΟΣ ΜΥΣ Ο δικέφαλος γαστροκνήμιος μυς εκφύεται με δύο ισχυρές κεφαλές, την έξω και την έσω. Η έξω κεφαλή εκφύεται από τον έξω μηριαίο κόνδυλο και η έσω κεφαλή από την ιγνυακή επιφάνεια του μηριαίου οστού και τον έσω μηριαίο κόνδυλο και καταφύεται μετά την συνένωση με τον υποκνημίδιο μυ και τον σχηματισμό του ισχυρότερου τένοντα του ανθρώπου, τον αχίλλειο τένοντα, στο κάτω ημιμόριο της οπίσθιας επιφάνειας της πτέρνας. Με την ενέργεια του κάμπτει την κνήμη και μαζί με τους άλλους μυς, κάμπτει πελματιαίως το πόδι. ΜΑΚΡΟΣ ΠΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΜΥΣ Ο μακρός πελματικός μυς εκφύεται από το θύλακο της διάρθρωσης του γόνατος και από το έξω χείλος του μηριαίου οστού και καταφύεται στον αχίλλειο τένοντα. Με την ενέργεια του κάμπτει πελματιαίως το πόδι. ΥΠΟΚΝΗΜΙΔΙΟΣ ΜΥΣ Ο υποκνημίδιος μυς εκφύεται με δύο εκφύσεις, την κνημιαία από την κνήμη και την περονιαία από τη περόνη και καταφύεται στην φτέρνα μετά το σχηματισμό του αχίλλειου τένοντα. Με την ενέργεια του κάμπτει ισχυρά πελματιαίως το πόδι. ΛΑΓΟΝΟΚΝΗΜΙΑΙΑ ΤΑΙΝΙΑ Η λαγονοκνημιαία ταινία αποτελεί την έξω μοίρα της μηριαίας περιτονίας και είναι αρκετά παχιά και προσφύεται προς τα άνω στην περιτονία του μέσου γλουτιαίου μυ και προς τα κάτω καταφύεται στον έξω κόνδυλο της κνήμης και στο έξω χείλος της επιγονατίδας.

ΛΑΓΟΝΟΨΟΙΤΗΣ ΜΥΣ Ο λαγονοψοΐτης μυς αποτελείται από δύο μυς, το μεγάλο ψοΐτη και το λαγόνιο μυς, οι οποίοι συνενώνονται σε έναν. Ο μείζων ψοΐτης μυς εκφύεται από το 12ο θωρακικό και τους πέντε οσφυικούς σπονδύλους και καταφύεται στο μηριαίο οστό. Ο λαγόνιος μυς εκφύεται από τη λαγόνια ακρολοφία, το λαγόνιο βόθρο και τον οσφυολαγόνιο σύνδεσμο και καταφύεται επίσης στο μηριαίο οστό. Με την ενέργεια του κάμπτει και στρέφει συγχρόνως ελαφρά προς τα έξω το μηρό προς την πύελο, κατά την ορθοστασία στρέφει την πύελο προς τα μπροστά και κάτω ενώ κατά τη βάδιση γίνεται η εναλλάξ κίνηση των μηρών προς τα μπροστά. ΛΑΓΟΝΙΟΣ ΜΥΣ Ο λαγόνιος μυς αποτελεί έναν από τους δύο μυς του λαγονοψοΐτη. ΤΕΙΝΩΝ ΤΗΝ ΠΛΑΤΙΑ ΠΕΡΙΤΟΝΙΑ ΜΥΣ Ο τείνων την πλατιά περιτονία μυς εκφύεται από την πρόσθια άνω λαγόνια άκανθα και την λαγόνια ακρολοφία και καταφύεται στον έξω κόνδυλο της κνήμης και στην επιγονατίδα. Με την ενέργεια του εκτείνει τη λαγονοκνημιαία ταινία και συμβάλλει στη διατήρηση του γόνατος σε έκταση. ΡΑΠΤΙΚΟΣ ΜΥΣ Ο ραπτικός μυς εκφύεται από την πρόσθια άνω λαγόνια άκανθα και καταφύεται στη κνημιαία περιτονία. Με την ενέργεια του κάμπτει, προσάγει και στρέφει προς τα έξω το μηρό και συγχρόνως κάμπτει και στρέφει προς τα έσω την κνήμη. ΚΤΕΝΙΤΗΣ ΜΥΣ Ο κτενίτης μυς εκφύεται από το ηβικό οστό και καταφύεται στο μηριαίο οστό. Με την ενέργεια του κάμπτει και προσάγει το μηρό. ΜΑΚΡΟΣ ΠΡΟΣΑΓΩΓΟΣ ΜΥΣ Ο μακρός προσαγωγός μυς εκφύεται από το ηβικό οστό και καταφύεται στη τραχεία γραμμή. Με την ενέργεια του προσάγει και στρέφει προς τα έξω το μηρό. ΙΣΧΝΟΣ ΜΥΣ Ο ισχνός μυς εκφύεται από το ηβικό και το ισχιακό οστό και καταφύεται στην έσω επιφάνεια της κνήμης. Με την ενέργεια του προσάγει το μηρό και συμβάλει στην κάμψη της κνήμης και τη στροφή της προς τα έσω. ΟΡΘΟΣ ΜΗΡΙΑΙΟΣ ΜΥΣ Ο ορθός μηριαίος μυς εκφύεται με δύο ισχυρές κεφαλές, την ευθεία από την πρόσθια άνω λαγόνια άκανθα και την ανεστραμμένη από το λαγόνιο οστό και καταφύεται στην επιγονατίδα και στο κνημιαίο κύρτωμα. ΕΞΩ ΠΛΑΤΥΣ ΜΥΣ Ο έξω πλατύς μυς εκφύεται από τη μεσοτροχαντήρια γραμμή, τη βάση του μεγάλου τροχαντήρα, το έξω κράσπεδο της τραχείας γραμμής και το έξω μεσομύικο διάφραγμα και καταφύεται στην επιγονατίδα.

ΕΣΩ ΠΛΑΤΥΣ ΜΥΣ Ο έσω πλατύς μυς εκφύεται από το μηριαίο οστό και καταφύεται στη επιγονατίδα. ΜΕΣΟΣ ΠΛΑΤΥΣ ΜΥΣ Ο μέσος πλατύς μυς εκφύεται από την πρόσθια και έξω επιφάνεια του μηριαίου οστού και καταφύεται στην επιγονατίδα. ΤΕΤΡΑΚΕΦΑΛΟΣ ΜΥΣ Ο τετρακέφαλος μυς αποτελείται από τέσσερεις μυς, τον ορθό μηριαίο, τον έξω πλατύ, έσω πλατύ και μέσο πλατύ μυ. Με την ενέργεια του, ο τετρακέφαλος, εκτείνει την κνήμη, σταθεροποιεί τη διάρθρωση του γόνατος και αποτελεί ισχυρό καμπτήρα του μηρού. ΠΡΟΣΘΙΟΣ ΚΝΗΜΙΑΙΟΣ ΜΥΣ O πρόσθιος κνημιαίος μυς εκφύεται από το άνω ημιμόριο της έξω επιφάνειας της κνήμης και καταφύεται στα οστά του ταρσού και στη βάση του πρώτου ματατάρσιου. Με την ενέργεια του εκτείνει το πόδι και συγχρόνως το υπτιάζει και συμβάλλει στη συγκράτηση της ποδικής καμάρας. ΜΑΚΡΟΣ ΕΚΤΕΙΝΩΝ ΤΟΥΣ ΔΑΚΤΥΛΟΥΣ ΜΥΣ O μακρός εκτείνων τους δακτύλους μυς εκφύεται από την περόνη, τον έξω κνημιαίο κόνδυλο, το μεσόστεο υμένα και το πρόσθιο περονιαίο μεσομυίκο διάφραγμα και καταφύεται στη ραχιαία επιφάνεια της βάσης της μέσης φάλαγγας και στη βάση της ονυχοφόρας φάλαγγας κάθε δακτύλου. Με την ενέργεια του εκτείνει τους τέσσερις τελευταίους δακτύλους και γενικά το πόδι. ΜΑΚΡΟΣ ΠΕΡΟΝΙΑΙΟΣ ΜΥΣ Ο μακρός περονιαίος μυς εκφύεται από την κνήμη και την περόνη και καταφύεται στη βάση του πρώτου μετατάρσιου και στο πρώτο σφηνοειδές. Με την ενέργεια του κάμπτει πελματιαίως το πόδι και συγχρόνως το πρηνίζει και το σημαντικότερο όμως είναι η συγκράτηση της ποδικής καμάρας σε εγκάρσια φορά. ΒΡΑΧΥΣ ΠΕΡΟΝΙΑΙΟΣ ΜΥΣ Ο βραχύς περονιαίος μυς εκφύεται από τη περόνη και καταφύεται στο πέμπτο μετατάρσιο. Με την ενέργεια του κάμπτει πελματιαίως το πόδι και συγχρόνως το πρηνίζει.

Οστά της Κεφαλής - Εγκεφαλικό Kρανίο Στοιχεία ανατομίας Ο σκελετός της κεφαλής ή κρανίο, διαιρείται στο εγκεφαλικό ή κυρίως κρανίο και στο προσωπικό ή σπλαχνικό κρανίο. Τα οστά του εγκεφαλικού κρανίου είναι οκτώ, το μετωπιαίο, το ινιακό, το σφηνοειδές, το ηθμοειδές και το κροταφικό και βρεγματικό, τα οποία είναι διφυή (ένα αριστερά και ένα δεξιά).

ΜΕΤΩΠΙΑΙΟ Το μετωπιαίο οστό βρίσκεται στη πρόσθια επιφάνεια του κρανίου, σχηματίζοντας το μέτωπο. ΒΡΕΓΜΑΤΙΚΟ ΟΣΤΟ Τα δύο βρεγματικά οστά βρίσκονται στην άνω και την πλάγια επιφάνεια του κρανίου. ΙΝΙΑΚΟ ΟΣΤΟ Το ινιακό οστό βρίσκεται στην οπίσθια επιφάνεια του κρανίου. ΚΡΟΤΑΦΙΚΟ ΟΣΤΟ Τα δύο κροταφικά οστά βρίσκονται στην πλάγια επιφάνεια του κρανίου. Στο κροταφικό οστό βρίσκεται ο έξω ακουστικός πόρος από όπου ακούμε. ΣΦΗΝΟΕΙΔΕΣ ΟΣΤΟ Το σφηνοειδές οστό βρίσκεται στη βάση του εγκεφαλικού κρανίου. ΗΘΜΟΕΙΔΕΣ ΟΣΤΟ Το ηθμοειδές οστό είναι ένα μικρό οστό που βρίσκεται στην οροφή της κοιλότητα της μύτης. Τα οστά του κρανίου συνδέονται μεταξύ τους σε σημεία που ονομάζονται ραφές του κρανίου.

ΟΒΕΛΙΑΙΑ ΡΑΦΗ Η οβελιαία ραφή συνδέει τα δύο βρεγματικά οστά μεταξύ τους. ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΡΑΦΗ Η στεφανιαία ραφή συνδέει τα δύο βρεγματικά οστά με το μετωπιαίο οστό. ΛΑΜΔΟΕΙΔΗΣ ΡΑΦΗ Η λαμδοειδής ραφή συνδέει τα δύο βρεγματικά οστά με το ινιακό οστό. Στοιχεία φυσιολογίας Ο κύριος σκοπός των οστών του κρανίου είναι η προστασία του εγκεφάλου από κακώσεις. Τα οστά του κρανίου αποτελούνται από δύο συμπαγείς πλάκες μεταξύ των οποίων υπάρχει μια λεπτή αραιά περιοχή. Σε ορισμένες περιοχές οι δύο πλάκες απομακρύνονται μεταξύ τους και έτσι δημιουργούνται χώροι με αέρα που λέγονται κόλποι. Όταν κάποιο μικρόβιο αναπτυχθεί μέσα στους κόλπους προκύπτουν φλεγμονές με συνηθέστερη την ιγμορiτιδα.

Οστά του Άνω Άκρου Στοιχεία ανατομίας Ο σκελετός του άνω άκρου αποτελείται από την ωμοπλάτη, την κλείδα, το βραχιόνιο οστό, την κερκίδα, την ωλένη, τα οστά του καρπού, τα μετακάρπια οστά και τις φάλαγγες των δακτύλων. ΩΜΟΠΛΑΤΗ Η ωμοπλάτη είναι ένα πλατύ και λεπτό οστό τριγωνικού σχήματος που βρίσκεται πίσω από την οπίσθια επιφάνεια του θωρακικού τοιχώματος και εκτείνεται από την δεύτερη μέχρι την έβδομη πλευρά. Στην έξω γωνία της ωμοπλάτης βρίσκεται η ωμογλήνη, με την οποία η ωμοπλάτη ενώνεται με το βραχιόνιο οστό.

ΚΛΕΙΔΑ Η κλείδα είναι ένα επιμηκυσμένο οστό που έχει σχήμα S και βρίσκεται πάνω από την πρώτη πλευρά. Η κλείδα στο ένα της άκρο συνδέεται με το στέρνο και στο άλλο της άκρο συνδέεται με την ωμοπλάτη. ΒΡΑΧΙΟΝΙΟ ΟΣΤΟ Το βραχιόνιο οστό εμφανίζει τρία μέρη: το μέσον ή σώμα, το άνω άκρο και το κάτω άκρο. Το άνω άκρο εμφανίζει την κεφαλή του βραχιονίου οστού και συνδέεται με την ωμοπλάτη σχηματίζοντας την άρθρωση του ώμου. Το σώμα του βραχιονίου οστού έχει σχήμα κυλινδρικό προς τα πάνω και σχήμα πρίσματος προς τα κάτω. Το κάτω άκρο του βραχιονίου οστού εμφανίζει δύο αρθρικές επιφάνειες την τροχιλία προς τα μέσα και τον κόνδυλο προς τα έξω που συνδέονται με την ωλένη και την κερκίδα αντίστοιχα σχηματίζοντας την άρθρωση του αγκώνα. ΩΛΕΝΗ Η ωλένη εμφανίζει τρία μέρη: το σώμα, το άνω άκρο και το κάτω άκρο. Το άνω άκρο της ωλένης συνδέεται με το βραχιόνιο οστό και με την κεφαλή της κερκίδας συμμετέχοντας στον σχηματισμό της άρθρωσης του αγκώνα. Το σώμα της ωλένης έχει σχήμα πρίσματος προς τα πάνω και σχήμα κυλίνδρου προς τα κάτω. Το κάτω άκρο της ωλένης καταλήγει στην κεφαλή της ωλένης η οποία συνδέεται με τα οστά του καρπού και την κερκίδα συμμετέχοντας στον σχηματισμό της άρθρωσης του καρπού. 15

ΚΕΡΚΙΔΑ Η κερκίδα έχει μικρότερο μήκος από την ωλένη και εμφανίζει τρία μέρη: το σώμα, το άνω άκρο και το κάτω άκρο. Το άνω άκρο της κερκίδας εμφανίζει την κεφαλή της κερκίδας η οποία συνδέεται με το βραχιόνιο οστό και την ωλένη συμμετέχοντας στον σχηματισμό της άρθρωσης του αγκώνα. Το σώμα της κερκίδας εμφανίζει σχήμα πρίσματος. Το κάτω άκρο της κερκίδας συνδέεται με τα οστά του καρπού και την ωλένη συμμετέχοντας στον σχηματισμό της άρθρωσης του καρπού. ΟΣΤΑ ΤΟΥ ΚΑΡΠΟΥ Τα οστά του καρπού είναι το σκαφοειδές, το μηνοειδές, το πυραμοειδές, το πισοειδές, το μείζον πολύγωνο, το έλασσον πολύγωνο, το κεφαλωτό και το αγκιστρωτό και βρίσκονται σε δύο σειρές. ΜΕΤΑΚΑΡΠΙΑ ΟΣΤΑ Τα μετακάρπια οστά είναι πέντε και αντιστοιχούν ένα οστό σε κάθε δάχτυλο. ΦΑΛΑΓΓΕΣ Κάθε δάχτυλο έχει τρεις φάλαγγες εκτός από τον αντίχειρα που έχει δύο. Οι φάλαγγες ονομάζονται από πάνω προς τα κάτω πρώτη, δεύτερη ή μέση και τρίτη ή ονυχοφόρος. Οι αρθρώσεις του άνω άκρου είναι η ακρωμιοκλειδική και η κορακοκλειδική με τις οποίες συνδέεται η ωμοπλάτη με το σκελετό του θώρακα με τη μεσολάβηση της κλείδας.Έτσι συνδέεται εμπρός με το θώρακα στην στερνοκλειδική άρθρωση

Οστά του κάτω άκρου

Στοιχεία ανατομίας Ο σκελετός των κάτω άκρων αποτελείται από τα δύο ανώνυμα οστά, το μηριαίο οστό, την επιγονατίδα, την κνήμη, την περόνη, τα οστά του ταρσού, τα μετατάρσια και τις φάλαγγες. Στην εικόνα παρατηρούνται: ΜΗΡΙΑΙΟ ΟΣΤΟ Το μηριαίο οστό είναι το ισχυρότερο και το μεγαλύτερο οστό του σώματος και από το μήκος του εξαρτάται το ύψος του ανθρώπου. Η φορά του μηριαίου οστού είναι λοξή από τα πάνω και έξω προς τα κάτω και μέσα. Το μηριαίο οστό εμφανίζει τρία μέρη: το σώμα, το άνω άκρο και το κάτω άκρο. Το άνω άκρο εμφανίζει την κεφαλή του μηριαίου οστού και συνδέεται με την κοτύλη σχηματίζοντας την άρθρωση του ισχίου.

ΟΣΤΑ ΤΟΥ ΚΟΡΜΟΥ Οστά του Θώρακα Στοιχεία ανατομίας Ο σκελετός του θώρακα αποτελείται από τους 12 θωρακικούς σπονδύλους, από το στέρνο και από 12 ζεύγη πλευρών που εκτείνονται από τη σπονδυλική στήλη μέχρι το στέρνο. ΣΤΕΡΝΟ Το στέρνο έχει σχήμα ξίφους, βρίσκεται μπροστά και απέναντι από τη θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης και αποτελείται από τη λαβή, το σώμα και την ξιφοειδή απόφυση. Στο σημείο της ένωσης της λαβής με το σώμα του στέρνου δημιουργείται η στερνική ή λουδοβίκειος γωνία που ψηλαφάτε εύκολα ως μικρό έπαρμα. Η βάση της λαβής του στέρνου εμφανίζει τη μηνοειδή ή σφαγιτιδική εντομή. ΠΛΕΥΡΕΣ Οι πλευρές είναι 12 ζεύγη (δεξιά και αριστερά) και ενώνονται στο ένα τους άκρο με τους 12 θωρακικούς σπονδύλους και στο άλλο τους άκρο άμεσα ή έμμεσα με το στέρνο σχηματίζοντας την θωρακική κοιλότητα, μέσα στην οποία προστατεύονται οι πνεύμονες, η καρδιά και τα μεγάλα αγγεία. Το πρόσθιο άκρο των επτά πρώτων πλευρών ενώνεται άμεσα με το στέρνο με τους πλευρικούς χόνδρους. Οι πλευρές αυτές ονομάζονται γνήσιες πλευρές. Το πρόσθιο άκρο της όγδοης, ένατης και δέκατης πλευράς ενώνεται έμμεσα με το στέρνο με το χόνδρινο πλευρικό τόξο. Οι πλευρές αυτές ονομάζονται νόθες πλευρές. Το πρόσθιο άκρο της ενδέκατης και της δωδέκατης πλευράς καταλήγουν ελεύθερα χωρίς να ενώνεται με το στέρνο. Οι πλευρές αυτές ονομάζονται νόθες ασύντακτες πλευρές. Στοιχεία φυσιολογίας Οι κινήσεις του θώρακα κατά την αναπνοή, που οφείλονται στην λειτουργία των αναπνευστικών μυών, πραγματοποιούνται κυρίως στο σημείο που οι πλευρές ενώνονται με τους θωρακικούς σπονδύλους. Στις αρθρώσεις αυτές κατά την αναπνοή γίνονται κινήσεις των πλευρών και του στέρνου και αυξομειώνεται ανάλογα το μέγεθος του θώρακα. Έτσι, κατά την εισπνοή, οι διαστάσεις του θώρακα αυξάνουν αφ΄ ενός μεν με την κίνηση των πλευρών και του στέρνου προς τα πάνω, οπότε το στέρνο απομακρύνεται από τη σπονδυλική στήλη, αφ΄ εταίρου δε με την κίνηση των πλευρών προς τα έξω. Τα αντίθετα συμβαίνουν κατά την εκπνοή.

Σπονδυλική Στήλη Στοιχεία ανατομίας Η σπονδυλική στήλη βρίσκεται στο μέσο και πίσω επίπεδο του σώματος, αποτελώντας τον κύριο στηρικτικό σκελετικό άξονα του σώματος. Εμφανίζει πέντε μοίρες: την αυχενική, τη θωρακική, την οσφυϊκή, την ιερή και την κοκκυγική και κάθε μοίρα αποτελείται από διαφορετικό αριθμό σπονδύλων. Η σπονδυλική στήλη, όταν την παρατηρούμε από τα πλάγια, εμφανίζει τέσσερα κυρτώματα το αυχενικό, το θωρακικό, το οσφυϊκό και το ιεροκοκκυγικό. Αποτελείται από τριάντα τρεις έως τριάντα τέσσερις σπονδύλους, που βρίσκονται ο ένας πάνω από τον άλλο και χωρίζονται μεταξύ τους με τους μέσο-σπονδυλίους δίσκους. Οι σπόνδυλοι ανάλογα με την μοίρα της σπονδυλική στήλης διακρίνονται σε επτά αυχενικούς, δώδεκα θωρακικούς, πέντε οσφυϊκούς, πέντε ιερούς και τέσσερις έως πέντε κοκκυγικούς. Οι αυχενικοί, οι θωρακικοί και οι οσφυϊκοί σπόνδυλοι ονομάζονται γνήσιοι σπόνδυλοι, ενώ οι ιεροί και οι κοκκυγικοί σπόνδυλοι ενώνονται μεταξύ τους και αποτελούν ενιαία οστά, το ιερό οστό και τον κόκκυγα αντίστοιχα, και ονομάζονται νόθοι σπόνδυλοι. Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από τριάντα τρεις έως τριάντα τέσσερις σπονδύλους, που βρίσκονται ο ένας πάνω από τον άλλο και χωρίζονται μεταξύ τους με τους μεσοσπονδύλιους δίσκους. Κάθε γνήσιος σπόνδυλος εμφανίζει το σώμα, το τόξο, τις αποφύσεις και το σπονδυλικό τρήμα. Τα σώματα των σπονδύλων βρίσκονται το ένα πάνω από το άλλο και μεταξύ τους παρεμβάλλεται ο μεσοσπονδύλιος δίσκος, ενώ μεταξύ των σπονδύλων υπάρχουν τα μεσοσπονδύλια τρήματα από όπου περνούν τα νωτιαία νεύρα. Το σπονδυλικό τόξο βρίσκεται πίσω από το σώμα και μεταξύ τους δημιουργείται το σπονδυλικό τρήμα. Τα σπονδυλικά τρήματα των σπονδύλων δημιουργούν τον σπονδυλικό σωλήνα μέσα στον οποίο βρίσκεται προστατευμένος ο νωτιαίος μυελός.

ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Το σύστημα αισθητήριων οργάνων (τα μάτια, τα αυτιά, η γλώσσα και η μύτη) συλλέγει πληροφορίες που σχετίζονται με το περιβάλλον του σώματος. Οι ανιχνευτές του συστήματος μετατρέπουν τα ερεθίσματα από το περιβάλλον σε ηλεκτρικά σήματα και τα μεταδίδουν σε υποδοχείς των νευρικών κυττάρων. Το νευρικό σύστημα ανιχνεύει και επεξεργάζεται τις πληροφορίες από τα αισθητήρια όργανα. Ενεργοποιεί τις αντιδράσεις του σώματος. Βασική μονάδα του νευρικού συστήματος είναι το νευρικό κύτταρο – ο νευρώνας. Οι νευρώνες λαμβάνουν τα ερεθίσματα από το περιβάλλον, μεταβιβάζουν τα νευρικά σήματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα (στον εγκέφαλο και νωτιαίο μυελό). Το κεντρικό νευρικό σύστημα επεξεργάζεται τις πληροφορίες, που λαμβάνει, και δίνει εντολές στα όργανα του σώματος. Ο εγκέφαλος είναι το όργανο σκέψης, συναισθήματος, μνήμης και επεξεργασίας των αισθήσεων (όρασης, ακοής, γεύσης και οσμής), εξυπηρετεί πολλές πτυχές της επικοινωνίας και ελέγχει τις λειτουργίες των διάφορων συστημάτων. Το σύστημα των ενδοκρινών αδένων παράγει ορμόνες και ρυθμίζει τη λειτουργία των ιστών. Οι ορμόνες είναι πολύπλοκες χημικές ουσίες που απελευθερώνονται από ενδοκρινείς αδένες στην κυκλοφορία του αίματος, διαβιβάζονται στους ιστούς και προκαλούν συγκεκριμένες αντιδράσεις των κυττάρων του ιστού. Στους ενδοκρινείς αδένες ανήκουν ο υποθάλαμος, η υπόφυση, ο θυρεοειδής, τα επινεφρίδια, η επίφυση, το πάγκρεας και ο θύμος αδένας. Τα όργανα του πεπτικού συστήματος πραγματοποιούν την πέψη της τροφής και την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών της. Κατά τη διάρκεια της πέψης, η τροφή διασπάται σε μόρια αρκετά μικρά ώστε να μπορούν να απορροφηθούν στην κυκλοφορία του αίματος και μέσω αυτού σε όλους τους ιστούς ώστε να χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας και μακρομορίων. Το πεπτικό σύστημα αποτελείται από το στομάχι, τους σιελογόνους αδένες, το πάγκρεας, το ήπαρ, τη χοληδόχο κύστη και το έντερο. Το κυκλοφορικό σύστημα ή καρδιαγγειακό σύστημα μεταφέρει οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες στους ιστούς και απομακρύνει τα άχρηστα μεταβολικά προϊόντα, ρυθμίζει την θερμοκρασία του σώματος. Αποτελείται από την καρδιά, τα αιμοφόρα αγγεία (αρτηρίες, φλέβες, τριχοειδή αγγεία) και το αίμα. Η καρδιά προωθεί το αίμα — «μέσο μεταφοράς» οξυγόνου, θρεπτικών συστατικών, αχρήστων προϊόντων, κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, και ορμονών από το ένα μέρος του σώματος στο άλλο. Λεμφικό σύστημα είναι δίκτυο από αγγεία και αδένες που συνεργάζονται για την μεταφορά και καθάρισμα του μεσοκυττάριου υγρού. Οι δομές του λεμφικού συστήματος συμβάλλουν στην άμυνα του οργανισμού με την παραγωγή αντισωμάτων, καταστροφή παθογόνων μικροοργανισμών και καρκινικών κυττάρων. Τα όργανα του αναπνευστικού συστήματος, που είναι οι ρινικές κοιλότητες, ο φάρυγγας, ο λάρυγγας, η τραχεία, το βρογχικό δέντρο και ο πνεύμονας πραγματοποιούν την ανταλλαγή οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα με το περιβάλλων. Το ουροποιητικό σύστημα αποτελείται από τους νεφρούς, τους ουρητήρες, την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα. Φιλτράρει το αίμα. Αφαιρεί την περίσσεια αλάτων και νερού, αποβάλλει 20

άχρηστες και επιβλαβείς ουσίες από το σώμα. Το ερειστικό σύστημα περιλαμβάνει τα οστά, τους συνδέσμους των αρθρώσεων, τους τένοντες, και το χόνδρο. Η κίνηση του σώματος απαιτεί την στήριξη των οστών, τη δύναμη των μυών και την ελευθερία κινήσεων στις αρθρώσεις. Το ερειστικό σύστημα στηρίζει το σώμα, προστατεύει τα εσωτερικά όργανα, εξασφαλίζει την ικανότητα κίνησης. Στο μυελό των οστών παράγονται τα κύτταρα του αίματος. Επίσης, όλα τα οστά είναι σημαντικές αποθήκες ασβεστίου και φωσφόρου. Το μυϊκό σύστημα εκτελεί όλες τις κινήσεις του σώματος, διατηρεί τη στάση του σώματος, και βοηθά στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος. Περιλαμβάνει σκελετικούς μύες, λείους μύες και τον καρδιακό μυ. Καλυπτήριο σύστημα. Αποτελείται από το δέρμα, το μαλλί, τα νύχια, τις αδένες του ιδρώτα και τους σμηγματογόνους αδένες. Το δέρμα παρέχει προστασία στα άλλα όργανα, χρησιμεύει επίσης ως μια σημαντική αισθητήρια διεπαφή με το περιβάλλον. Το αναπαραγωγικό σύστημα παράγει σπερματοζωάρια και ωάρια (γεννητικά κύτταρα με απλοειδή σύλολο χρωμοσωμάτων), η συνένωση των οποίων δημιουργεί το ζυγωτό. Το ζυγωτό εξελίσσεται σε έμβρυο και αναπτύσσεται σε οργανισμό με κληρονομικά χαρακτηριστικά και των δύο γονικών οργανισμών. Το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα στηρίζει το έμβρυο μέχρι τη γέννα. Τα συστήματα συχνά συνεργάζονται για την εκτέλεση μιας λειτουργίας. Για παράδειγμα, το νευρικό και το ενδοκρινικό σύστημα λειτουργούν μέσω ενός κοινού οργάνου, του υποθαλάμου. Για το λόγο αυτό, τα δύο συστήματα συνδυάζονται και μελετώνται ως νευροενδοκρινικό σύστημα. Ο πνεύμονας είναι το όργανο του αναπνευστικού συστήματος στο οποίο ανταλλάσσεται το διοξείδιο του άνθρακα του αίματος με το οξυγόνο του εισπνεόμενου αέρα. Ύστερα το αίμα κυκλοφορεί μέσω του κυκλοφορικού συστήματος σε όλο το σώμα οξυγoνώνοντας όλους τους ιστούς. Οι υδρόβιοι οργανισμοί διαθέτουν αντίστοιχα βράγχια, ενώ οι αμφίβιοι διαθέτουν, ανάλογα με τη φάση της ζωής τους, είτε βράγχια είτε πνεύμονες. Συνήθως ο πνεύμονας συναντάται σε ζεύγη, ενώ στα σπονδυλωτά συνδέεται με την τραχεία μέσω των βρόγχων. Βρίσκονται αμφότερα της καρδιάς προφυλασσόμενα μέσα στο σκελετό του θώρακα. Διαιρείται σε βαθιές σχισμές που λέγονται λοβοί του πνεύμονα. Έχει σχήμα κωνικό. Η κορυφή του βρίσκεται προς τα πάνω και η βάση προς τα κάτω. Παρουσιάζει την έξω επιφάνεια η οποία βρίσκεται σε επαφή με το πλευρικό τοίχωμα και η έσω έρχεται σε επαφή με την καρδιά. Στην έσω επιφάνεια

βρίσκονται οι πύλες του πνεύμονα από τις οποίες περνούν ο αντίστοιχος βρόγχος, ο κλάδος της πνευμονικής αρτηρίας, οι πνευμονικές φλέβες, βρογχικές αρτηρίες και φλέβες και λεμφαγγεία και νεύρα. Επίσης οι πνεύμονες περιβάλλονται εξωτερικά από ένα υμένα, τον υπεζωκότα. Αυτός βρίσκεται μεταξύ πνεύμονα και θώρακα και σχηματίζει την κοιλότητα του υπεζωκότα όπου υπάρχει μικρή ποσότητα υγρού που ονομάζεται πλευρικό υγρό.

Η καρδιά είναι κοίλος μυς που δίνοντας στο αίμα πίεση, το κάνει να κυκλοφορεί στο εσωτερικό των αρτηριών, με τέτοιο τρόπο, ώστε να φτάνει σε όλα τα όργανα. Είναι φυσική αντλία που παίρνει το αίμα από τις φλέβες, στις οποίες βρίσκεται σε χαμηλή πίεση και το στέλνει στις αρτηρίες με υψηλή. Η καρδιά αποτελείται από ένα ειδικό τύπο σκελετικού μυ που βρίσκεται μόνο σε αυτή και αποκαλείται καρδιακός μυς και αποτελεί το μυοκάρδιο. Η καρδιά εν γένει λειτουργεί ακατάπαυστα καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του οργανισμού. Το στομάχι είναι μια διεύρυνση του πεπτικού σωλήνα του ανθρώπου και των ζώων. Είναι βασικό όργανο πέψης και ένα από τα όργανα που συγκροτούν το γαστρεντερικό σύστημα. Στον άνθρωπο, το στομάχι έχει χωρητικότητα 2.001 κυβ. εκ. και βρίσκεται στο πάνω μέρος της κοιλιακής κοιλότητας. Συγκοινωνεί με τον οισοφάγο με ένα στόμιο, που ονομάζεται καρδιακό στόμιο. Προς τα κάτω συγκοινωνεί με το λεπτό έντερο, με το πυλωρικό στόμιο. Το πάνω μέρος του στομαχιού ονομάζεται θόλος και περιέχει συνήθως αέρια. Η περιοχή που βρίσκεται κάτω από το θόλο, λέγεται σώμα του στομαχιού, ενώ η περιοχή που βρίσκεται προς τον πυλωρό λέγεται πυλωρικό άντρο. Το τοίχωμα του στομαχιού αποτελείται από 4 χιτώνες, που είναι από τα έξω προς τα μέσα: ο ορογόνος, ο μυϊκός (πολύ αναπτυγμένος και αποτελείται από λείες μυϊκές ίνες), ο υποβλεννογόνος και ο βλεννογόνος, στον οποίο υπάρχουν οι γαστρικοί αδένες που εκκρίνουν το γαστρικό υγρό (υδροχλωρικό οξύ και ένζυμα).

Ήπαρ: Το ήπαρ ή συκώτι είναι ένα ζωτικό όργανο που διαθέτουν τα σπονδυλωτά, καθώς και κάποια άλλα ζώα. Έχει ένα ευρύ φάσμα λειτουργιών στο οποίο περιλαμβάνεται η αποτοξίνωση, η σύνθεση πρωτεϊνών και η παραγωγή βιοχημικών ουσιών απαραίτητων για την πέψη των τροφών. Το ήπαρ είναι απαραίτητο για τη ζωή. Επί του παρόντος δεν έχει ανευρεθεί τρόπος αντιστάθμισης των λειτουργιών του, σε περίπτωση πλήρους απουσίας του σε βάθος χρόνου, παρόλο που η αιμοκάθαρση ήπατος μπορεί να συνεισφέρει για ένα μικρό διάστημα. Το όργανο αυτό παίζει κυρίαρχο ρόλο στο μεταβολισμό και επιτελεί πολλές λειτουργίες του οργανισμού, μεταξύ άλλων την αποθήκευση γλυκογόνου, καταστροφή ερυθροκυττάρων, σύνθεση των πρωτεϊνών του πλάσματος, παραγωγή ορμονών και απομάκρυνση των τοξικών ουσιών από το σώμα, είτε είναι εξωγενείς είτε είναι παράγωγα του μεταβολισμού. Βρίσκεται κάτω από το διάφραγμα, στο δεξιό και άνω μέρος της κοιλίας, που ονομάζεται δεξιό υποχόνδριο, και επεκτείνεται και στο κεντρικό και άνω μέρος της κοιλιάς, που ονομάζεται επιγάστριο. Παράγει τη χολή, ένα αλκαλικό μίγμα, που αποδομεί μικρά και περίπλοκα μόρια, πολλά από τα οποία είναι αναγκαία για τις φυσιολογικές ζωτικές λειτουργίες. Το λεπτό έντερο είναι το όργανο του πεπτικού συστήματος στο οποίο απορροφώνται οι θρεπτικές ουσίες της τροφής. Το όργανο μοιάζει με ένα πάρα πολύ μακρύ περιελιγμένο σωλήνα με υγρό στο εσωτερικό του. Η λειτουργία του εντέρου στην καθημερινή ζωή λέγεται χώνευση. Το λεπτό έντερο ελέγχεται νευρικά από τον εγκέφαλο. Ωστόσο, όπως όλο το πεπτικό σύστημα μπορεί να λειτουργήσει ανεξάρτητα. Το λεπτό έντερο είναι το πρώτο όργανο που ανακαλύφθηκε ότι έχει αυτήν την ιδιότητα, όταν σε εγχείρηση διακόπηκαν όλες οι νευρικές συνδέσεις και τα νεύρα του συνέχισαν να λειτουργούν.

To παχύ έντερο είναι όργανο του πεπτικού συστήματος το οποίο απορροφά το νερό από την τροφή που δεν χωνεύτηκε στο λεπτό έντερο και στη συνέχεια αποβάλει από τον οργανισμό το υπόλειμμα. Αποτελεί το προτελευταίο μέρος του πεπτικού σωλήνα, με το τελευταίο να είναι ο πρωκτός. Το παχύ έντερο αποτελείται από τρία ανισομήκη τμήματα, το τυφλό έντερο με τη σκωληκοειδή απόφυση, το κόλον (ανιόν, εγκάρσιο, κατιόν και σιγμοειδές) και το απευθυσμένο ή ορθό. Το μήκος του ανθρώπινου παχέος εντέρου είναι ενάμιση μέτρο και έχει διάμετρο 5 με 8 εκατοστά. Αποτελεί το ένα πέμπτο του συνολικού μήκους του πεπτικού σωλήνα. Η εξωτερική επιφάνεια του παχέος εντέρου χαρακτηρίζεται από τις κολικές ταινίες, τις κολικές κυψέλες, τις εγκάρσιες αύλακες και τις επιπλοϊκές αποφύσεις. ΚΕΦΑΛΗ Ο εγκέφαλος αποτελεί το σπουδαιότερο και μεγαλύτερο τμήμα του κεντρικού νευρικού συστήματος. Βρίσκεται εντός του εγκεφαλικού κρανίου και περιβάλλεται από τρεις προστατευτικούς υμένες, τις μήνιγγες. Αποτελείται από δύο ημισφαίρια τα οποία χωρίζονται μεταξύ τους από την επιμήκη σχισμή. Από την κάτω επιφάνεια του εγκεφάλου εκφύονται οι εγκεφαλικές συζυγίες ή νεύρα και ξεκινά ο νωτιαίος μυελός. Η βάση του εγκεφαλικού κρανίου έρχεται σε σχέση με την κάτω επιφάνεια του εγκεφάλου και διαθέτει αντίστοιχα τμήματα για την δίοδο των κρανιακών νεύρων και του νωτιαίου μυελού. Από τα τμήματα αυτά περνούν επίσης τα διάφορα αγγεία για την αιμάτωση του εγκεφάλου. Η άνω και οι πλάγιες επιφάνειες του εγκεφάλου αποτελούν τον εγκεφαλικό φλοιό και έρχονται σε σχέση με τον θόλο του κρανίου. Μάτι ονομάζεται το αισθητήριο όργανο της όρασης των ζωντανών οργανισμών. Μέσω αυτού λαμβάνονται τα οπτικά ερεθίσματα που στέλνονται στον εγκέφαλο ώστε να παίρνουν μορφή εκεί. Με τον τρόπο αυτό γίνεται αντιληπτό το περιβάλλον, υπό την προϋπόθεση πως το τελευταίο εκπέμπει, σκεδάζει, απορροφά, διαθλά κλπ. κατάλληλη ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (φως) που μπορεί να συλλάβει το μάτι.

Η μύτη, από ανατομικής απόψεως, είναι ένα εξόγκωμα στα σπονδυλωτά που αποτελείται από τα ρουθούνια με τα οποία εισπνέεται και εκπνέεται ο αέρας κατά τη λειτουργία της αναπνοής, σε συνδυασμό με το στόμα. Επίσης, με τη μύτη επιτελείται η όσφρηση στους ανθρώπους και τα ζώα. Στη μύτη υπάρχουν συνήθως τρίχες οι οποίες συνεισφέρουν στο φιλτράρισμα του εισερχόμενου αέρα από τη σκόνη. Πίσω από την μύτη υπάρχει ο οσφρητικός βλεννογόνος και τα ιγμόρεια. Πίσω από τη ρινική κοιλότητα, ο αέρας περνά μέσα από το φάρυγγα, από κοινού με το πεπτικό σύστημα, και στη συνέχεια στο υπόλοιπο αναπνευστικό σύστημα. Στους ανθρώπους, η μύτη βρίσκεται κεντρικά στο πρόσωπο και χρησιμεύει ως μια εναλλακτική αναπνευστική δίοδο ειδικά κατά τη διάρκεια του θηλασμού για τα βρέφη. Στους ανθρώπους και γενικά στα σπονδυλωτά η μύτη είναι ένα όργανο που προεξέχει είτε λιγότερο είτε περισσότερο (όπως στους ελέφαντες), ενώ στα κητώδη η μύτη έχει μειωθεί μόνο στα ρουθούνια. Η ευαισθησία στην όσφρηση είναι διαφορετική σε κάθε είδος. Τα σκυλιά, τα οποία έχουν υγρή μύτη, έχουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη όσφρηση. Το στόμα ή στοματική κοιλότητα ή κοίλο του στόματος αποτελεί αρχικό τμήμα του γαστρεντερικού συστήματος. Η στοματική κοιλότητα ξεκινάει από τα χείλη και τον οδοντικό φραγμό ενώ προς τα πίσω μεταπίπτει στον φάρυγγα. Το άνω τοίχωμα της στοματικής κοιλότητας σχηματίζεται από το οστό της άνω γνάθου και καλείται υπερώα. Η υπερώα αποτελείται από δύο επιμέρους τμήματα την σκληρή (τα πρόσθια 2/3) και την μαλθακή υπερώα (το οπίσθιο 1/3). Από πλάγια η στοματική κοιλότητα αφορίζεται από τα μάγουλα (παρείες). Το κάτω τοίχωμα της στοματική κοιλότητας καλείται έδαφος του στόματος και σχηματίζεται από τον γενειογλωσσικό και τον γναθοϋοειδή μυ. Όταν το στόμα παραμένει κλειστό, η στοματική κοιλότητα πληρούται από την γλώσσα. Η στοματική κοιλότητα καλύπτεται από τον στοματικό βλεννογόνο. Επίσης στη στοματική κοιλότητα απελευθερώνεται το σάλιο που παράγεται από τους σιελογόνους αδένες. Το σάλιο περιέχει δυο σημαντικά ένζυμα, την αμυλάση και τη λυσοζύμη. Το αφτί (ους στην αρχαία ελληνική) είναι το όργανο ακοής του ανθρώπου και των ζώων, αλλά και σημαντικό όργανο για την ισορροπία. Οι άνθρωποι και τα σπονδυλωτά έχουν δυο αφτιά συμμετρικά τοποθετημένα σε αντίθετες πλευρές του κεφαλιού. Αποτελείται από το εξωτερικό αφτί το οποίο έχει τέτοια κατασκευή ώστε να βελτιώνεται η ακοή (το αφτί που είναι ορατό εξωτερικά και ο ακουστικός πόρος), το μέσο αφτί (μετά το τύμπανο) και το εσωτερικό αφτί (με κύριο όργανο τον λαβύρινθο).

Μυϊκοί τραυματισμοί και αντιμετώπιση Οι μυϊκοί τραυματισμοί είναι από τις συχνότερες αθλητικές κακώσεις και μπορεί να επηρεάσουν καθοριστικά την απόδοση του αθλητή. Η κλινική τους εκδήλωση ποικίλει. Μπορεί να εκδηλώνονται ως πόνος ή ενόχληση κατά την άσκηση αλλά, μπορεί σε βαριές περιπτώσεις να αποτελέσουν αιτία διακοπής της αγωνιστικής δραστηριότητας για μακρό χρονικό διάστημα. Οι μυϊκοί τραυματισμοί διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: τους μυϊκούς μώλωπες, τις μυϊκές θλάσεις και τις ρήξεις. Οι μυϊκοί μώλωπες προκαλούνται από άμεση πλήξη των μυών. Συμβαίνουν κυρίως σε αθλήματα επαφής όπως είναι το ποδόσφαιρο, η καλοθοσφαίριση και οι πολεμικές τέχνες. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο του μυός, αδυναμία κίνησης της γειτονικής άρθρωσης, οίδημα (πρήξιμο) στην περιοχή και εκχύμωση (μελανιά) λόγω του σχηματισμού αιματώματος. Οι μυϊκές θλάσεις προκαλούνται από έντονη σύσπαση των μυών. Σε οξείες περιπτώσεις, συμβαίνουν όταν ο αθλητής πραγματοποιεί κίνηση με έκρηξη και ένταση ενώ, σε χρόνιες περιπτώσεις, συμβαίνουν λόγω επαναλαμβανόμενων κινήσεων και υπέρχρησης μιας συγκεκριμένης μυϊκής ομάδας. Κλινικά, οι θλάσεις εκδηλώνονται με πόνο της πάσχουσας περιοχής και ευαισθησία κατά την ψηλάφηση. Οι ρήξεις αφορούν σε λύση (διακοπή) της συνέχειας των ινών του μυός. Με απλά λόγια, ο μυς σκίζεται. Η ρήξη μπορεί να αφορά σε μέρος των ινών του , οπότε καλείται μερική, ή να αφορά σε όλες τις ίνες του, οπότε καλείται πλήρης. Οι ρήξεις είναι λιγότερο συχνές σε σχέση με τους μώλωπες και τις θλάσεις. Το συχνότερο σημείο ρήξης ενός μυός είναι στην μυοτενόντια συμβολή, εκεί δηλαδή, όπου ο μύς μετατρέπεται σε τένοντα. Η ρήξη εκδηλώνεται με πόνο, αδυναμία χρήσης της αντίστοιχης άρθρωσης, οίδημα και εκχύμωση στην πάσχουσα περιοχή.

Αντιμετώπιση Μυϊκοί μώλωπες: Όσο το δυνατόν γρηγορότερα μετά από ένα χτύπημα, βάλτε στην περιοχή παγοκύστες ή κρύες κομπρέσες. Μερικοί βάζουν πάγο απευθείας πάνω στο τραύμα. Ως εναλλακτική μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμα και ένα πακέτο κατεψυγμένου αρακά από την κατάψυξη. Μυϊκές θλάσεις: Ξαπλώστε το άτομο που έχει υποστεί την μυϊκή θλάση σε αναπαυτική θέση και τοποθετήστε μια σακούλα με πάγο τυλιγμένη σε μία πετσέτα η οποία έχει αποιδηματική δράση και χαρίζει μία αίσθηση ανακούφισης. Αποφεύγονται: τα ζεστά επιθέματα και οι περιδέσεις με ελαστικούς επιδέσμους. Αν οι ενοχλήσεις επιμένουν θα πρέπει να γίνει εκτίμηση από ορθοπαιδικό ιατρό. Ρήξεις: Ακινητοποιήστε με πάγο. Ζητήστε ιατρική βοήθεια. Τραυματισμοί στο δέρμα Εκδορές Στους τραυματισμούς αυτούς ανήκουν γρατζουνιές, αμυχές, κτλ. Κοινό τους στοιχείο είναι ότι δε διαταράσσεται η συνέχεια του δέρματος και πρόκειται για τραυματισμό κυρίως της επιδερμίδας και εν μέρει μόνο του χορίου, δηλαδή της βαθιάς στοιβάδας του δέρματος. Μετά την εκδορά σχηματίζεται συνήθως μια κρούστα, γνωστό ως «κακάδι», το οποίο πέφτει μετά από 10 ημέρες συνήθως, όταν έχει ολοκληρωθεί η επούλωση. Επιφανειακά θλαστικά τραύματα Ως θλαστικό τραύμα χαρακτηρίζουμε τραύματα όπου υπάρχει διακοπή της συνέχειας του δέρματος. Κλασική περίπτωση είναι ο τραυματισμός με μαχαίρι ή αιχμηρό αντικείμενο, όπως από γυαλί, βελόνες (νυγμός) κτλ. Ως επιφανειακό θλαστικό τραύμα ας θεωρήσουμε αυτό που δεν αιμορραγεί πολύ σε ποσότητα και διάρκεια, δεν πηγαίνει σε βάθος μεγαλύτερο των 5 χιλιοστών και δεν αφορά όργανα ή δομές κάτω από το δέρμα. Βαθιά θλαστικά τραύματα Στις περιπτώσεις αυτές υπάρχει ένα τραύμα σε βάθος μεγαλύτερο των 5 χιλιοστών, που μπορεί να περικλείει και άλλα όργανα ή ανατομικές δομές όπως αγγεία, νεύρα, τένοντες κτλ. Χαρακτηριστικά εδώ υπάρχει μεγαλύτερη αιμορραγία που διαρκεί για περισσότερο από 2-3 λεπτά. Σοβαροί τραυματισμοί Τέλος τραυματισμοί που αφορούν καταστάσεις όπου εκτός από το δέρμα υπάρχει σοβαρός τραυματισμός άλλων οργάνων ή συντρέχει κάποιος σοβαρός κίνδυνος για την υγεία. Κλασικό παράδειγμα είναι τα ανοιχτά κατάγματα, όπου το τραυματισμένο οστό διατρυπάει το δέρμα ή τραυματισμός κάποιων μεγάλων αγγείων. Στις περιπτώσεις αυτές υπάρχει αθρόα αιμορραγία που δε σταματάει από μόνη της. Πρώτες βοήθειες Όταν διαπιστώσουμε ότι το παιδί μας έχει κάποιον τραυματισμό, καταρχάς χρειάζεται ψυχραιμία, διότι ο πανικός μεταδίδεται και στα παιδιά και οξύνει ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Το δεύτερο βήμα είναι να διακρίνουμε εάν πρόκειται για κάποιον σοβαρό

τραυματισμό. Ο πιο άμεσος τρόπος να καταλάβουμε αν έχει τραυματιστεί κάποιος τένοντας, οστό ή άρθρωση, είναι να βάλουμε το παιδί μας να κουνήσει το μέλος που έχει τραυματιστεί. Για παράδειγμα, αν πρόκειται για έναν τραυματισμό σε κάποιο δάχτυλο, βάλτε το παιδί σας να κουνήσει όλα τα δάχτυλα επανειλημμένα, να κάνει μπουνιά και να τεντώσει όλα τα δάχτυλα. Εφόσον ο τραυματισμός είναι επιφανειακός, όλα τα δάχτυλα θα κουνιούνται φυσιολογικά και η κίνηση δε θα συνοδεύεται από πόνο. Για να ελέγξετε αν έχει τραυματιστεί ένα νεύρο, τσιμπήστε τις ράγες των δαχτύλων ελαφρά με το νύχι σας και ρωτήστε αν το παιδί σας αντιλαμβάνεται το τσίμπημα το ίδιο σε όλα τα δάχτυλα. Στη συνέχεια χρειάζεται καθαρισμός και επίδεση. Καθαρίστε πρώτα τα χέρια σας με σαπούνι και νερό και επιπρόσθετα με κάποιο ήπιο απολυμαντικό χεριών, εάν υπάρχει. Στη συνέχεια, πρέπει να καθαρίσετε το τραύμα του παιδιού σας. Εάν πρόκειται για κάποιο ρυπαρό τραυματισμό, που ενδεχομένως εμπεριέχει χώματα, χορτάρια και άλλες ακαθαρσίες, πλύνετε αρχικά το τραύμα με άφθονο κρύο νερό βρύσης χωρίς σαπούνι. Η απολύμανση του τραύματος είναι καλό να γίνεται, αλλά δεν είναι απαραίτητη. Το βασικό είναι να γίνεται σωστά. Το οινόπνευμα ως απολυμαντικό απαγορεύεται, το ίδιο και το βαμβάκι. Το οινόπνευμα από τη μια δε σκοτώνει όλα τα μικρόβια και από την άλλη προκαλεί αγγειοδιαστολή που μπορεί να χειροτερέψει την αιμορραγία. Το μπλε οινόπνευμα είναι τοξικό και επικίνδυνο για ιατρική χρήση. Το καθαρό οινόπνευμα είναι επίσης τοξικό, όταν έρθει σε επαφή με ανοιχτούς τραυματισμούς. Όσον αφορά το βαμβάκι, πάντα κολλάνε ίνες από βαμβάκι μέσα στο τραύμα, οι οποίες μένουν μέσα και δρουν ως ξένο σώμα, διαταράσσοντας τη διαδικασία της επούλωσης. Το ιώδιο επίσης δε συνιστάται. Έχει διαπιστωθεί ότι το ιώδιο είναι κυτταροτοξικό, δηλαδή προκαλεί βλάβες στα κύτταρα, διαταράσσοντας την επούλωση του τραύματος. Η χρήση του έχει περιοριστεί σε ειδικές περιπτώσεις επιμολυσμένων τραυμάτων. Ιδανικά η αντισηψία γίνεται με κάποιο μη αλκοολούχο αντισηπτικό ιστών, όπως είναι το Octenisept ή αυτά με βάση το πολυεξανίδιο (Polyhexanide). Το αντισηπτικό το εφαρμόζουμε απευθείας με τη μορφή σπρέι πάνω στο τραύμα, ή μουσκεύουμε μια αποστειρωμένη γάζα και την εναποθέτουμε απαλά πάνω στο τραύμα, χωρίς να τρίβουμε βίαια για να αποφύγουμε νέα αιμορραγία. Στη συνέχεια ανάλογα με το μέγεθος του τραυματισμού, επιλέγουμε τον τρόπο επίδεσης. Σε μικρούς τραυματισμούς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα απλό κολλητικό επίθεμα, όπως το Hansaplast. Στην περίπτωση εκδοράς ή εγκαύματος τριβής, μπορούμε να επιλέξουμε την υγρή ή τη στεγνή μέθοδο. Στην υγρή μέθοδο, τοποθετούμε ένα βαζελινούχο επίθεμα πάνω στον τραυματισμό και καλύπτουμε με αποστειρωμένες γάζες, τις οποίες τις στερεώνουμε με ελαστικό επίδεσμο ή αυτοκόλλητη ταινία. Στη στεγνή μέθοδο, αφήνουμε το τραύμα ανοιχτό, ώστε να στεγνώσει από μόνο του και να κάνει κρούστα. Το αν θα επιλέξει κανείς τη μια ή την άλλη μέθοδο είναι θέμα προτίμησης και διαθέσιμων υλικών, ωστόσο σε σημεία τριβής όπως στα γόνατα, η κλειστή υγρή μέθοδος είναι πιο άνετη για το παιδί. Τι κάνουμε στην περίπτωση όμως ενός θλαστικού τραύματος; Εάν είμαστε σίγουροι ότι το τραύμα είναι τελείως επιφανειακό και σχετικά μικρό, μπορούμε αφού εφαρμόσουμε την παραπάνω μέθοδο καθαρισμού και αντισηψίας, να συμπλησιάσουμε τα χείλη του τραύματος με ειδικές κολλητικές ταινίες – συστήματα σύγκλεισης τραύματος (Steri strips) και στη συνέχεια να κλείσουμε το τραύμα με αποστειρωμένες γάζες ή με αυτοκόλλητα επιθέματα (Hansaplast). Σε περίπτωση βαθιού τραυματισμού, μη διακινδυνέψετε να λάβετε από μόνοι σας ιατρικές πρωτοβουλίες για το παιδί σας. Απευθυνθείτε καλύτερα σε κάποιον ειδικό, κατά προτίμηση κάποιον ιατρό με εμπειρία σε παιδικούς τραυματισμούς.

Εφόσον υπάρχει σοβαρός τραυματισμός και υποψιάζεστε ότι έχει τραυματιστεί κάποιο αγγείο, νεύρο, οστό ή άλλο όργανο, καλέστε άμεσα ένα ασθενοφόρο. Η αρτηριακή αιμορραγία διαπιστώνεται από την παλμική έξοδο του αίματος από το τραύμα. Αντίθετα στη φλεβική αιμορραγία το αίμα έχει πιο σκούρο χρώμα και έχει σχετικά σταθερή ροή. Για να σταματήσετε μια μεγάλη αιμορραγία, τοποθετήστε αποστειρωμένες γάζες πάνω στο τραύμα και εφαρμόστε εξωτερική πίεση. Εφόσον είναι δυνατό, μπορείτε να τυλίξετε το τραυματισμένο μέλος σφιχτά με έναν ελαστικό επίδεσμο. Η επίδεση αυτή μπορεί να παραμείνει για περίπου 1 ώρα, χωρίς να προκαλέσει βλάβες στο άκρο. Μια ειδική περίπτωση είναι οι λεγόμενοι ρυπαροί τραυματισμοί, κατά τους οποίους μεταφέρονται αρκετά μικρόβια και ξένα σώματα μέσα στο τραύμα, αυξάνοντας σημαντικά την πιθανότητα φλεγμονής. Βασική προϋπόθεση για την προστασία του παιδιού σας είναι να έχει κάνει αντιτετανικό εμβόλιο και να επαναλαμβάνει τις αναμνηστικές δόσεις ως ενήλικας. Επίσης, τραυματισμοί από ζώα όπως γάτες και σκύλοι έχουν μεγάλο μικροβιακό φορτίο και πολύ μεγάλο ποσοστό φλεγμονών. Στις περιπτώσεις αυτές, ακόμα και αν πρόκειται για μικρό τραυματισμό, συνιστάται η παρακολούθηση και ενδεχομένως χειρουργικός καθαρισμός από κάποιον κατάλληλο χειρουργό. Η προληπτική χειρουργική εξαίρεση είναι πολλές φορές πολύ προτιμότερη από την κωλυσιεργία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε άκρως επικίνδυνες φλεγμονές. Η ρινορραγία μπορεί επίσης να είναι αποτέλεσμα τραυματισμού στη μύτη. Αρχικά θα πρέπει να ελέγξετε εάν έχει σπάσει η μύτη. Πιέστε με του δυο αντίχειρες τα δυο ρινικά οστά, στο ύψος των ματιών και προσπαθήστε να τα μετακινήστε δεξιά και αριστερά. Εφόσον δεν υπάρχει πόνος ή αισθητή μετακίνηση των οστών, το κάταγμα μάλλον αποκλείεται. Για να σταματήσετε την αιμορραγία, πιέστε εξωτερικά τη μύτη για 1 λεπτό, κρατώντας το κεφάλι του παιδιού ελαφρώς προς τα πίσω. Εάν υπάρχει αθρόα αιμορραγία, υπάρχει κίνδυνος να περάσει πολύ αίμα στο στομάχι κρατώντας το κεφάλι προς τα πίσω, που μπορεί να προκαλέσει εμετό. Εφόσον η ρινορραγία συνεχίζεται μετά το λεπτό, πιθανόν χρειάζεται να γίνει ταμπονάρισμα. Μη χρησιμοποιείτε βαμβάκι ή χαρτί, εκτός κι αν δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Ιδανικά τοποθετήστε μια γάζα όσο μπορείτε πιο βαθιά, κρατώντας την άκρη της πάντα έξω από τη μύτη και επαναλάβετε τη διαδικασία με το πάτημα για 1 λεπτό. Εάν πάλι δε σταματήσει, επισκεφτείτε κάποιον αρμόδιο ιατρό.

Τραυματισμοί των Οστών

Αθλητικές κακώσεις κατάγματα κόπωσης: Τα κατάγματα κόπωσης είναι μικρά σπασίματα των οστών, τα οποία προκαλούνται εξαιτίας των συνεχών και επαναλαμβανόμενων επιβαρύνσεων όπως συμβαίνει π.χ. κατά το τρέξιμο ή σε αθλήματα με συνεχόμενα άλματα Τα εξασθενημένα οστά, εξαιτίας ενδεχομένως και παλαιοτέρων τραυματισμών, είναι πολύ πιο ευπαθή σε κάποιο κάταγμα επειδή είναι λιγότερο ικανά να αντέξουν νέες επιβαρύνσεις. Οι αθλητές με μειωμένη οστική πυκνότητα, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, όταν αυξάνουν τον όγκο και την ένταση της προπόνησής του Τα κατάγματα κόπωσης είναι πιο συνηθισμένα σε αθλήματα που συνδυάζουν συνεχώς επαναλαμβανόμενες κινήσεις που προκαλούν κραδασμούς. Τέτοια είναι ο χορός, η καλαθοσφαίριση, η γυμναστική, το τένις και φυσικά ο στίβος και το τρέξιμο. Παρ’ όλο που τα κατάγματα κόπωσης, μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε οστό δέχεται επαναλαμβανόμενες επιβαρύνσεις, η κνήμη κυρίως και μετά η περόνη, τα μετατάρσια και το μηριαίο, είναι τα οστά που εμφανίζουν τα με ποσοστά καταγμάτων κόπωσης.

Πρώτες βοήθειες σε τραύματα των οστών: Κατάγματα: Κάταγμα καλείται η διακοπή, μερική ή ολική, της συνέχειας των οστών. Πρέπει να αποφεύγονται τα εξής: Μην χρησιμοποιείτε ζεστά επιθέματα Μην προσπαθείτε να κουνήσετε το μέλος που έχει υποστεί χτύπημα ιδιαίτερα εάν είναι στον αυχένα ή στην σπονδυλική στήλη Αν το κάταγμα είναι στο χέρι ή στο μπράτσο και φοράτε δαχτυλίδια ή ρολόι, βγάλτε τα αμέσως για υπάρχει πιθανότητα το άκρο να πρηστεί. Αποφύγετε το φαγητό ή την λήψη υγρών, ώστε να μην υπάρχει πρόβλημα σε περίπτωση χορήγησης γενικής αναισθησίας στο νοσοκομείο

Πρέπει να γίνουν τα εξής: Τοποθετήστε πάνω από την περιοχή του κατάγματος μια σακούλα με πάγο Αν ο πόνος είναι ανυπόφορος, πάρτε ένα παυσίπονο Ακινητοποιήστε το μέλος που έχει πάθει κάκωση με έναν αυτοσχέδιο νάρθηκα ( όπως ένα κομμάτι ξύλο ή μια σανίδα ) ώστε να περιοριστεί ο πόνος και να μην επιδεινωθεί η κατάσταση Είδη Εγκαυμάτων Ακτινικά Η πιο συνηθισμένη κατηγορία. Δημιουργούνται από έκθεση σε βλαβερή ακτινοβολία όπως η ηλιακή ή η πυρινική. Θερμικά Η δεύτερη πιο γνωστή κατηγορία με αιτία την επίδραση της θερμότητας στο δέρμα. Σε αυτή την κατηγορία είναι εγκαύματα από φωτιά, καυτά αντικείμενα και υγρά, εγκαύματα από τριβή (σύρσιμο), κτλ. Χημικά Είναι εγκαύματα από χημικές ουσίες βλαβερές για το δέρμα, μερικά παραδείγματα είναι υδροχλωρικό οξύ, ασβέστης, φώσφορος, κτλ. Ηλεκτρικά Προκαλούνται από εκκένωση ηλεκτρικού ρεύματος. Είναι σπάνια και τις περισσότερες φορές μεγάλου βαθμού. Βαθμοί Εγκαυμάτων Η κατηγοριοποίηση των εγκαυμάτων ήταν πάντα ένα δύσκολο θέμα όμως εδώ και πολλά χρόνια παγκοσμίως χρησιμοποιούμε μόνο τρεις βαθμούς, συχνά στην Ελλάδα βλέπουμε και αναφορές με τα αντίστοιχα γράμματα Α, Β και Γ. Ο στόχος του διαχωρισμού είναι η γρήγορη αναγνώριση και κατηγοριοποίηση ανάλογα με την έκταση της βλάβης που προκαλεί. Οι τρεις βαθμοί είναι:

Πρώτου Βαθμού (Α) Είναι στα πρώτα επίπεδα του δέρματος και προκαλεί ερεθισμό που κάνει το δέρμα κόκκινο και στεγνό. Συνήθως πονάει λίγο και μπορεί να είναι ελαφρώς πρησμένο. Η πιο διαδεδομένη αιτία για τέτοια εγκαύματα είναι ο ήλιος και ζεστές επιφάνειες.

Δευτέρου Βαθμού (Β) Τα εγκαύματα Β βαθμού έχουν σχεδόν πάντα και εγκαύματα πρώτου βαθμού. Το βασικό χαρακτηριστικό τους είναι ότι εισχωρούν σε βαθύτερα στρώματα του δέρματος και προκαλούν φουσκάλες καθώς τα πρώτα στρώματα του δέρματος καταστρέφονται. Το αίσθημα πόνου είναι λίγο πιο έντονο από αυτό στα εγκαύματα πρώτου βαθμού.

Τρίτου Βαθμού (Γ) Η πιο σοβαρή κατηγορία που σχεδόν πάντα περιλαμβάνει και εγκαύματα από τις δύο προηγούμενες. Χαρακτηριστικό των εγκαυμάτων τρίτου βαθμού είναι ότι έχουν λευκό ή μαύρο χρώμα, είναι στεγνά και σκληρά και το θύμα δε νοιώθει πόνο ή νοιώθει ελάχιστο πόνο διότι έχουν καταστραφεί τα νεύρα μέσα στο δέρμα.

Πρώτες Βοήθειες εγκαυμάτων Στις πρώτες βοήθειες υπάρχουν δύο πιθανές επιλογές: Για ακτινικά ή θερμικά εγκαύματα (κατηγορίες 1 και 2) ρίχνουμε χλιαρό νερό λίγο πιο πάνω από το έγκαυμα για τουλάχιστον 10 λεπτά.

Στη συνέχεια αν θεωρούμε ότι το θύμα χρήζει ιατρικής περίθαλψης τυλίγουμε το έγκαυμα χωρίς καθόλου πίεση με αντικολλητική διαφάνεια ή αν έχουμε διαθέσιμο ειδικό επίδεσμο για εγκαύματα (με anti-burn gel). Συνήθως τα εγκαύματα πρώτου βαθμού δεν απαιτούν ιατρική βοήθεια και επιδιορθώνονται σε διάρκεια μερικών ημερών. Τέλος, ο στόχος του νερού είναι να μειώσει τη θερμοκρασία αλλά αποφεύγουμε το πολύ κρύο νερό γιατί θα είναι δυσάρεστο για το θύμα εφόσον είναι για τουλάχιστον 10 λεπτά. Στη δεύτερη κατηγορία έχουμε τα χημικά και ηλεκτρικά (κατηγορίες 3 και 4) εγκαύματα. Όλα τα βήματα είναι ίδια με διαφορά ότι πρέπει να ρίχνουμε νερό για τουλάχιστον 30 λεπτά. Και στην περίπτωση των χημικών εγκαυμάτων να αφαιρέσουμε τα μολυσμένα ρούχα εφόσον δεν είναι κολλημένα στο δέρμα. Πέρα από αυτά θα πρέπει να γνωρίζουμε και ότι: Εκτενή Εγκαύματα Εγκαύματα πάνω από 10% του σώματος είναι επικίνδυνα για τη ζωή του θύματος. Μία απλή τεχνική για να το υπολογίζουμε στην πράξη είναι ότι η μία παλάμη μας είναι περίπου το 5% του σώματος μας. Άρα εγκαύματα με έκταση πάνω από δύο παλάμες είναι πολύ επικίνδυνα και απαιτούν ιατρική βοήθεια.

Χημικά. Τα χημικά εγκαύματα στο πρόσωπο θέλουν μεγάλη προσοχή ώστε ρίχνοντας νερό να μην οδηγούμε το χημικό σε ευαίσθητα όργανα όπως τα μάτια. Για παράδειγμα, αν κάποιος είχε χημικό έγκαυμα στο αριστερό του μάτι αυτή είναι η σωστή θέση: Ρούχα. Ποτέ δεν αφαιρούμε ρούχα από ένα άτομο που έχει υποστεί εγκαύματα. Αντίθετα, ρίχνουμε νερό πάνω από τα ρούχα για όσο χρόνο χρειάζεται και μετά βλέπουμε αν μπορούν να αφαιρεθούν τα ρούχα χωρίς ιατρική βοήθεια. Σε εγκαύματα μεγάλων βαθμών τα ρούχα μπορεί να κολλήσουν με το δέρμα και αφαιρώντας τα κάνουμε μεγαλύτερη ζημιά διότι αφαιρούμε δέρμα από το σώμα του θύματος. Χρυσαφικά. Εφόσον έχουμε αρχίσει να ρίχνουμε νερό στο έγκαυμα παρατηρούμε αν υπάρχουν χρυσαφικά που θα μπορούσαν να μειώσουν τη ροή του αίματος σε περίπτωση που το σημείο αρχίσει να πρήζεται. Αν ναι ζητάμε από το θύμα να τα αφαιρέσει. Φουσκάλες και κατεστραμμένο δέρμα. Ποτέ δεν αφαιρούμε κατεστραμμένο δέρμα ή φουσκάλες καθώς προστατεύουν τα βαθύτερα στρώματα του δέρματος. Γάζες. Όπως και με τα ρούχα, εκτός αν είναι ειδικές γάζες εγκαυμάτων (δηλαδή από ειδικό τζελ ή μεταλλικές) δεν βάζουμε γάζες στη πληγή γιατί θα κολλήσουν στο δέρμα. Λιπαρές Ουσίες. Ποτέ δε βάζουμε σε έγκαυμα λιπαρές ουσίες όπως λάδι, λίπη ή αλοιφές. Αυτές θα δημιουργήσουν μία λεπτή μεμβράνη που θα λειτουργεί ως μονωτικό και δε θα επιτρέπει στη θερμότητα να φύγει γρήγορα.

ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ-ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΤΡΑΥΜΑΤΩΝ (Βιωματική Προσέγγιση) Ακινητοποίηση τραυματισμένου ώμου:

Τοποθέτηση πρόχειρου νάρθηκα με χρήση βιβλίου:

Τοποθέτηση πρόχειρου νάρθηκα:

Τοποθέτηση πρόχειρου νάρθηκα με χρήση σανίδων:

Σταμάτημα ρινορραγίας:

Περιποίηση Τραύματος - Εκδοράς:

Εφαρμογή όλων όσων μάθαμε…

ΠΗΓΕΣ: 1. http://www.care.gr/post/51/mys-tis-kefalis-kai-tou-prosopou 2. http://www.care.gr/post/53/mys-tou-kormou 3. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B5%CE%AF%CE%B6%CF%89%CE%BD_%CE%B 4. https://defensegr.wordpress.com/2014/02/16/%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%B5%CF%82%CE%B2%CE%BF%CE%AE%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CE%B5%CF%82%CE%B5%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CF%8D%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1/

5. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BB%CE%B1%CF%84%CF%8D%CF%82_%CF%81 %CE%B1%CF%87%CE%B9%CE%B1%CE%AF%CE%BF%CF%82_%CE%BC%CF%85%CF%82 6. http://www.care.gr/post/54/mys-tis-raxis 7. http://www.superdad.gr/igeia/paidia/paidikoi-travmatismoi-kai-prwtes-voithies/ 8. http://www.andreasmorakis.gr/%CE%BF%CF%81%CE%B8%CE%BF%CF%80%CE%B1%CE%B 9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82%CE%BA%CE%B1%CE%BA%CF%8E%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82/ 9. https://meygeia.gr/pos-na-therapefsete-grigora-tis-melanies/ http://mde-didaktiki.biol.uoa.gr/mde9/papaioannou/anw_akro.html 10. http://mde-didaktiki.biol.uoa.gr/mde9/papaioannou/kormos.html

11. http://www.care.gr/post/57/mys-tou-kato-akrou-prosthia-epifaneia 12. http://mde-didaktiki.biol.uoa.gr/mde9/papaioannou/kranio.html#header 13. http://www.care.gr/post/50/osta-tou-kato-akrou