Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου 2019 by Nίκος Παπαγεωργίου

Γυμνάσιο και Λυκειακές Τάξεις Βασιλικής Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου

Safer Internet Day 2019

Όλοι μαζί για ένα καλύτερο διαδίκτυο

Γυμνάσιο και Λυκειακές Τάξεις Βασιλικής Safer Internet Day 2019

Δυνατότητες του διαδικτύου…

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Γιατί;;;

Η κατάσταση στη χώρα μας σήμερα… Το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, ανακοίνωσε τα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποίησε σε 14.000 μαθητές υπό την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, για τις συνήθειες και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν στο διαδίκτυο. Από τα αποτελέσματα προκύπτει προβληματισμός αλλά και ανάγκη ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των παιδιών σε θέματα που άπτονται της ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου.

Διαδίκτυο και Μαθητές…

Ας τα δούμε αναλυτικά…

Αναζήτηση πληροφοριών… Πόσο ασφαλής είναι η αναζήτηση πληροφοριών; Κίνδυνοι… Να εκτεθούμε σε περιεχόμενο ακατάλληλο, προσβλητικό, κλπ… Να οδηγηθούμε σε σελίδες με ανακριβείς ή ψευδείς πληροφορίες

Αναζήτηση πληροφοριών… Fake News… πως προστατεύομαι; Πως θα καταλάβουμε αν αυτό που διαβάζουμε είναι αξιόπιστο; Υποβάλλουμε τον εαυτό μας τις εξής ερωτήσεις: •ΠΟΙΟΣ το δημοσίευσε; Είναι ειδικός στο συγκεκριμένο θέμα; •ΠΟΥ δημοσιεύτηκε; Είναι η πηγή αξιόπιστη; •ΠΟΤΕ δημοσιεύτηκε ή ενημερώθηκε τελευταία φορά; •ΓΙΑΤΙ δημοσιεύτηκε; Για να μας ενημερώσει, να μας πείσει για μια γνώμη ή για προωθήσει ένα προϊόν; •ΠΩΣ αναπαράχθηκε; Από αξιόπιστες σελίδες ή κυρίως μέσω των κοινωνικών δικτύων; Σύμφωνα με έρευνες, 6 στους 10 χρήστες του Διαδικτύου αναδημοσιεύουν μια είδηση διαβάζοντας μόνο τον τίτλο και όχι το περιεχόμενο της. 12

Ψηφιακό αποτύπωμα; -τι είναι; -πότε ξεκινά;

-ποιος το δημιουργεί;

Η ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΜΑΣ ΦΗΜΗ • τι είναι; • πως διαμορφώνεται; • επηρεάζει τους άλλους;

GDPR (General Data Protection Regulation) Από τις 25 Μαΐου 2018 έχει(;;;) τεθεί σε ισχύ και στη χώρα μας ο νέος κανονισμός για την προστασία των δεδομένων στην ΕΕ, γνωστός με το ακρωνύμιο GDPR. Στόχος είναι να δοθεί πάλι στους πολίτες ο έλεγχος της διαχείρισης των προσωπικών τους δεδομένων και να δημιουργηθεί ένα υψηλό πανευρωπαϊκό επίπεδο προστασίας των δεδομένων στη νέα ψηφιακή εποχή.

GDPR Ο νέος νόμος GDPR αλλάζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο επιχειρήσεις και οργανισμοί συλλέγουν, επεξεργάζονται και διαχειρίζονται προσωπικά δεδομένα κάθε μορφής. Οι κανόνες είναι πολύπλοκοι και τα πρόστιμα για μη συμμόρφωση πολύ αυστηρά και μπορούν να φτάσουν έως τα 20 εκατομμύρια ευρώ.

GDPR & Κοινωνικά Δίκτυα (Social Media) Ενισχύεται η προστασία των δεδομένων των παιδιών: Βάσει του νέου κανονισμού απαγορεύεται τη χρήση των social media σε παιδιά από 13 έως 16 ετών παρά μόνο με τη συγκατάθεση των γονέων. Στην Ελλάδα έχει επιλεχθεί η ηλικία των 15 ετών ως ηλικία ψηφιακής συναίνεσης.

GDPR & Κοινωνικά Δίκτυα (Social Media)

Τι πρέπει να προσέχω όταν χρησιμοποιώ κοινωνικά δίκτυα • Χρησιμοποιώ έναν «ισχυρό» κωδικό πρόσβασης • Προστατεύω την ιδιωτικότητά μου.. • Δε δέχομαι αιτήματα φιλίας από αγνώστους και δε συνομιλώ με αγνώστους. Θυμάμαι πάντα ότι ο οποιοσδήποτε μπορεί να εμφανιστεί με ψεύτικο προφίλ ως συνομήλικός μου. • Δε δέχομαι να συναντήσω ΠΟΤΕ μόνος μου κάποιον που γνώρισα στο διαδίκτυο. 19

Περί κωδικών Πρόσβασης…

Περί κωδικών Πρόσβασης… Γενικά ένας καλός – ισχυρός κωδικός θα πρέπει να έχει: -Τουλάχιστον 8 χαρακτήρες -Να περιλαμβάνει γράμματα (πεζά και κεφαλαία), αριθμούς και ειδικά σύμβολα (!@#$%^&) Αν δυσκολεύεστε, απλά δοκιμάστε σε κάτι απλό να κάνετε αλλαγές:

Olympiakos  οL!mPi@k0s

Περί κωδικών Πρόσβασης…

Δοκιμάστε…

Προσωπικά δεδομένα…

Η δύναμη και οι κίνδυνοι της εικόνας Γιατί οι άνθρωποι δημοσιεύουν φωτογραφίες;

Για να μοιραστούν εμπειρίες/αναμνήσεις; Για να τραβήξουν την προσοχή; Για να δείξουν στους άλλους τι κάνουν; Για να ενημερώσουν; Για να αυξήσουν την αυτοπεποίθησή τους;

Η δύναμη και οι κίνδυνοι της εικόνας

Προσωπικά δεδομένα…

…για ειδικούς;;; 27

ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΔΕΝ ΞΕΧΝΑ! ΟΤΑΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΥΜΕ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΕΝΕΙ ΕΚΕΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ

Διαδικτυακός εκφοβισµός Cyber- Bullying Η διαδικτυακή παρενόχληση είναι όταν κάποιος σκοπίμως - και συχνά επανειλημμένα παρενοχλεί, προσβάλλει, κακομεταχειρίζεται ή γελοιοποιεί κάποιο άλλο άτομο στο διαδίκτυο. Η διαδικτυακή παρενόχληση θεωρείται έγκλημα εάν περιλαμβάνει απειλές βίας,

εικόνες παιδικής κακοποίησης, υλικό ρητορικής μίσους.

Διαφέρει από τον εκφοβισμό εκτός σύνδεσης; Ναι!!! Είναι συνήθως χειρότερος!!! Γιατί;

Διαδικτυακός εκφοβισµός Cyber- Bullying •Παρέμβαση 24 ώρες το εικοσιτετράωρο •Το κοινό είναι ανυπολόγιστα μεγάλο και το περιεχόμενο εξαπλώνεται εξαιρετικά γρήγορα •Οι θύτες μπορούν να ενεργήσουν ανώνυμα ή με ψεύτικο προφίλ

•Η θυματοποίηση και οι συνέπειες δεν γίνονται αντιληπτά άμεσα

Διαδικτυακός εκφοβισµός Cyber- Bullying Πως αντιμετωπίζουμε το φαινόμενο;

Sexting -είναι η ανταλλαγή προκλητικών μηνυµάτων ή γυµνών φωτογραφιών µέσω διαδικτύου ή µέσω κινητών τηλεφώνων, που λανθασμένα νομίζουμε ότι θα μείνουν για πάντα ιδιωτικές. -Τα μηνύµατα αυτά µπορεί να σταλούν σε ένα µόνο άτοµο ή σε πλήθος ατόµων ενώ οι πιο κοινοί διαδικτυακοί τόποι όπου µπορεί να λάβουν χώρα τέτοια φαινόµενα είναι τα κοινωνικά δίκτυα (π.χ. Facebook, Instagram, Skype κ.α.) και µέσω κινητών τηλεφώνων (MMS, Viber κ.α.). Πολλοί νομίζουν ότι µια τέτοια πρακτική είναι φυσιολογική στο πλαίσιο µιας σχέσης... έχουν αναρωτηθεί όμως τις συνέπειες; 34

Τι μπορεί να συμβεί μετά; Οι φωτογραφίες ή τα µηνύµατα µπορεί να διανεμηθούν σε πολύ µικρό χρονικό διάστηµα σε πλήθος ατόμων ή/και να δημοσιευτούν σε διάφορους ιστοχώρους, δηλαδή σε άλλα sites!

Ακόµα, ενδέχεται κάποιος θεληµένα να µοιραστεί τις φωτογραφίες µας! Ας αναρωτηθούμε εάν χωρίσω µε το αγόρι µου ή το κορίτσι µου τι θα γίνουν οι φωτογραφίες που έχω στείλει; 35

Grooming; Το διαδικτυακό grooming ή αλλιώς «αποπλάνηση» συμβαίνει όταν ένας ενήλικας έρχεται σε επαφή µέσω του διαδικτύου µε ένα παιδί ή έφηβο προκειμένου να το συναντήσει από κοντά και να το εκμεταλλευτεί µε πολύ άσχημο τρόπο. Το grooming µέσω διαδικτύου είναι έγκλημα που τιμωρείται αυστηρά σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.

Μέθοδοι που χρησιμοποιούν οι Groomers • Κάποιοι διαδικτυακοί groomers µπορεί να προσποιούνται ότι είναι συνομήλικοι µε τα παιδιά (π.χ. βάζοντας ψεύτικη φωτογραφία προφίλ και δηλώνοντας ψευδή ηλικία). • Ακόµα, οι διαδικτυακοί groomers συνήθως έχουν γνώσεις στο να χειρίζονται ψυχολογικά και συναισθηματικά τους εφήβους (π.χ. γνωρίζουν την εφηβική γλώσσα και τον εφηβικό τρόπο σκέψης) και για αυτό µπορεί να χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές προκειμένου να αποκτήσουν αρχικά την εμπιστοσύνη του εφήβου.

Διαδικτυακά Παιχνίδια και Εθισμός Τα παιχνίδια: •καλλιεργούν τη δημιουργικότητα •βοηθούν στην εξοικείωση με την τεχνολογία •αυξάνουν την ικανότητα αυτοπειθαρχίας λόγω των κανόνων που πρέπει να ακολουθείς •αναπτύσσουν τις ικανότητές σου στην επίλυση προβλημάτων ανάλογα με το περιεχόμενό τους

Διαδικτυακά Παιχνίδια και Εθισμός Όμως… •Υπερβολική ενασχόληση •Έκθεση σε ακατάλληλο/βίαιο περιεχόμενο •Επαφή με αγνώστους •Διαδικτυακός εκφοβισμός (θα αναφερθούμε αργότερα)

Τι κάνω λοιπόν; Παίζω ή δεν παίζω;

Διαδικτυακά Παιχνίδια και Εθισμός Σε όλα τα πράγματα πρέπει να υπάρχουν ισορροπίες. Βεβαίως και παίζω… •Παιχνίδια κατάλληλα για την ηλικία μου. •Παιχνίδια που με βοηθούν να αναπτύξω δεξιότητες, που με μαθαίνουν να επιλύω προβλήματα και να παίρνω αποφάσεις.

•Βάζω μόνος μου όρια στο χρόνο που παίζω •Δεν αντικαθιστώ την προσωπική μου ζωή στον πραγματικό κόσμο για να βρίσκομαι στους «εικονικούς κόσμους» των παιχνιδιών 40

Το παράδειγμα του Fortnite Το τελευταίο εξάμηνο το 80% των κλήσεων που γίνονται στη γραμμή βοήθειας HELP-LINE αφορούν σε γονείς που επικοινωνούν αναζητώντας τρόπο να περιορίσουν την ενασχόληση του παιδιού τους με το συγκεκριμένο διαδικτυακό παιχνίδι!

Πως θα καταλάβω εάν δαπανώ υπερβολικά πολλές ώρες στο διαδίκτυο; • Θέλεις να περνάς συνεχώς όλο και περισσότερο χρόνο στο διαδίκτυο; Όταν δεν είσαι συνδεδεμένος σκέφτεσαι διαρκώς τις διαδικτυακές σου δραστηριότητες;

• Δεν περνάς χρόνο με την οικογένεια ή/και τους φίλους σου ή παραμελείς τις δραστηριότητές σου εξαιτίας του διαδικτύου; • Νιώθεις κενό, ανησυχία, άσχημη διάθεση ή και επιθετικότητα όταν δεν είσαι συνδεδεμένος ή όταν οι γονείς σου προσπαθούν να σου περιορίσουν τη χρήση του διαδικτύου; • Ο χρόνος ενασχόλησής σου με το διαδίκτυο αποτελεί σημείο τριβής με την οικογένειά σου;

Εθισμός στο Διαδίκτυο …συμπτώματα • Παραμέληση ή και απομόνωση από την οικογένεια και τους φίλους, διακινδύνευση απώλειας σημαντικών σχέσεων ή εκπαιδευτικών ευκαιριών και μείωση των σχολικών επιδόσεων.

• Συναισθηματικό κενό, ανία, ανησυχία, άσχημη διάθεση, επιθετικότητα, όταν δεν είναι online, ή όταν προσπαθεί να περιορίσει τη χρήση. • Επανάπαυση στην οικογένεια και τους φίλους ή αδιαφορία σχετικά με τις δραστηριότητες και τις ευθύνες που του αναλογούν. • Αίσθηση ευεξίας, ευτυχίας και ευφορίας όταν βρίσκεσαι στον υπολογιστή. • Αισθήματα ενοχής ή αμυντική συμπεριφορά σχετικά με τη χρήση του Διαδικτύου που μπορούν να εκδηλωθούν και με ψέματα προς τα μέλη της οικογένειας ή φίλους, προκειμένου να αποκρύψει το χρόνο παραμονής στο Διαδίκτυο. • Σωματικές επιπτώσεις… 43

Εθισμός και Κινητά! Έχετε ακούσει τη λέξη nomophobia; • Με την διαρκή εξέλιξη της τεχνολογίας, νέες συνήθειες αλλά και νέα άγχη και φοβίες βγαίνουν στην επιφάνεια και καθορίζουν τις ανθρώπινες ζωές. • Η νέα «τεχνολογική φοβία» ονομάζεται Nomophobia (από τα αρχικά της φράσης no mobile phone phobia). Συμπτώματα αυτής της φοβίας είναι το να μην πηγαίνει κανείς πουθενά χωρίς το κινητό του τηλέφωνο, να κοιτάζει συνεχώς μήπως δεν έχει σήμα και δε μπορεί να μιλήσει ή να πανικοβάλλεται όταν τελειώνει η μπαταρία του.

Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω τον εαυτό μου; • Ενίσχυσε τις ικανότητες στις διαπροσωπικές σου σχέσεις και επέκτεινε το δίκτυο των φίλων σου. • Βρες υγιείς δραστηριότητες που σου αρέσουν στην πραγµατική ζωή προκειµένου να γεµίσεις τον ελεύθερο χρόνο σου! • Θέσε µόνος/µόνη σου στόχο για τις ώρες που θα δαπανήσεις στο διαδίκτυο και µην περιµένεις από τους γονείς σου να το κάνουν αυτό για σένα! 46

Και μην ξεχνάς…

Σας ευχαριστώ…