Hysen Tërpeza kohë të shkurtër, si aleatë të Greqisë. Pas një kohe të shkurter, shtëpia ku grupi i tyre ishte i strehuar, sulmohet (supozohet që ishin forca të qeveris greke) dhe digjet së bashku me 4-5 anëtarë të grupit. Qeveria greke pastaj i ofron një vendstrehim tjeter dhe nga ai vendstrehim ky grup kërkon ndihmë dhe këshilla nga Mid'hat Frashëri. Nga ky marrin këshillë që të prisnin zhvillimin e situatës dhe si t'u ipej rasti të merrnin rrugën e mërgimit siq kishin bërë grupet tjera, Balli Kombëtarë. Pasi që forcat komuniste sundonin pjesen më të madhe të Ballkanit. z.Tërpeza zhvillon aktivitete të dentuara ndër shqiptarët për një kohë të gjatë deri sa nga informatorët e sigurimit shtetror Turk informohet për akrivizimin e sigurimit shtetrorë Juosllav(OZN-a) në Stamboll, dhe për këtë shkakë këshillohet që qarrkullimin e tij personal ta kufionte. Edhe për kundër këtyre të dhënave ai nuk e kufizon lëvizjen e tij deri me rastin e takimit të tij me një person nga Martinajt (sot, Mali i Zi). Ky takim kishte ndodhur në një kafeteri përderi sa Tërpeza ishte nën përcjelljen e dy nipave të tij. Pas bisedës së zhvilluar, paraqitur si dëshirës nga personi për një bisedë në katër, ngrihen që të dy dhe ecin në mes të dy nipave. Për një moment personi ulët në pozitë gjaja se të mbathë këpucët dhe në atë moment njëri nga nipat e kapë për jake dhe drejton personin të cilit Tërpeza i kërcënohet me armë në fytë. Z.[[Tërpreza migron në Gjermani ku po ashtu ndiqej ngaagjentët e Jugosllavisë. Nga Gjermania shkonë për t'u strehuara në Bruksel. Gjatë qëndrimit në Bruksel]], ai vendosë që të i bëjnë një vizitë Mbretëreshës Gjeraldinë, të cilës i kërkon ndihmë dhe mbështetje të aktiviteteve të tija. Mbretëresha e dobësuar në veprime të tilla dhe nuk ishte në gjendje të i ndihmonte në ato momene. Pas kësaj vizite dyditëshe, Tërpeza vendoset në Gjermani ku priste ndihmën e cila siç duket uk vinte edhe pas etrës së dytë të drejtuar Mbretëreshës. ↵Pas lerës së dytë të mbetur pa përgjegje merr rrugë për në ShBA. Aty aktivizohet dhe merr pjesë në Lidhja e Tretë e Prizrenit.[1]
Hysen Tërpeza Vendlindja e tij, Tërpeza nga ( Vitia )↵Pas kësaj Tërpeza viziton në Turqi, Shqipëri dhe kthehet në vendlindje ku i shtrin dorën e pajtimit me Fadil Hoxhën në shenjë të motos së jetës së tij: “Kam ditë dhe die të luaj qarkun, por asnjëher politiken”. Me Fadil Hoxhën, Tërpeza ishte kundërshtarë përshkakë se përderi sa Tërpeza ishte anëtarë i Lidhjes së Dytë të Prizrenit, Fadil Hoxha ishte anëtarë i Konferencës së Bujanit. Dy rryma me kahje të kundërta e me një qëllim, bashkimin e trojeve shqiptareTërpeza ishte kundërshtarë përshkakë se përderi sa Tërpeza ishte anëtarë i Lidhjes së Dytë të Prizrenit, Fadil Hoxha ishte anëtarë i Konferencës së Bujanit. Dy rryma me kahje të kundërta e me një qëllim, bashkimin e trojeve shqiptareërpeza ishte kundërshtarë përshkakë se përderi sa Tërpeza ishte anëtarë i Lidhjes së Dytë të Prizrenit, Fadil Hoxha ishte anëtarë i Konferencës së Bujanit. Dy rryma me kahje të kundërta e me një qëllim, bashkimin e trojeve shqiptareërpeza ishte kundërshtarë përshkakë se përderi sa Tërpeza ishte anëtarë i Lidhjes së Dytë të Prizrenit, Fadil Hoxha ishte anëtarë i Konferencës së Bujanit.
1
Hysen Tërpeza
Hysen Tërpeza lindi më 10 qershor të vitit 1910 dhe vdiq më 23 qershor, 2002, ishte aktivist ushtarak shqiptar gjatë viteve 1941-1945. Tërpeza gjatë luftës së dytë botërore ishte në anën anti-komuniste serbe.
2
Veprimtaria kombëtare
3 Pajtim kombëtar me Hoxhën partizanët atdhetare antifshitët [2]
Fadil dhe
Pas kësaj Tërpeza viziton në Turqi, Shqipëri dhe kthehet në vendlindje ku i shtrin dorën e pajtimit Fadil Hoxhës në shenjë të motos së jetës së tij: "Kam ditë dhe die të luaj qarkun, por asnjëher politiken".[3] Me Fadil Hoxhën, Tërpeza ishte kundërshtarë përshkakë se përderi sa Tërpeza ishte anëtarë i Lidhjes së Dytë të Prizrenit,
Arratisja nga atdheu Nga fundi i Luftës së Dytë Botërore bashku me grupin e tij kalon nga Kosovanë Maqedoni ku hasin në disa prita të komunistëve dhe humbin 4 anëtarë të grupit. Pas shpërthimit të këtyre pritave, ata kalojnë në Greqi, ku gjenjë strehim për një 1
2
7
Fadil Hoxha ishte anëtarë i Konferencës së Bujanit. Dy rryma me kahje të kundërta e me një qëllim, bashkimin e trojeve shqiptare.
Sylë Zarbicës dhe Ramiz Cernica Edhe Ramiz Cërrnica, në shqyrtimin kryesorë kundër tij.[4] •
4
LIDHJE TË JASHTME
[5]
Emigrant i rrezikshëm politik në vendet perendimore me orientim 5 Literaturë nacionalist(Djathëtist)
Pas kufizimit të hapësirës së tij në turqi, Tërpreza migron në Gjermani ku po ashtu ndiqej nga spiunët e Jugosllavisë. Nga Gjermania shkonë për t'u strehuara në Bruksel. Gjatë qëndrimit në Bruksel, ai vendosë që të i bëjnë një vizitë Mbretëreshës Gjeraldinë, të cilës i kërkon ndihmë dhe mbështetje të aktiviteteve të tija. Mbretëresha e dobësuar në veprime të tilla dhe nuk ishte në gjendje të i ndihmonte në ato momene. Pas kësaj vizite dyditëshe, Tërpeza vendoset në Gjermani ku priste ndihmën e cila siç duket uk vinte edhe pas etrës së dytë të drejtuar Mbretëreshës. Pas lerës së dytë të mbetur pa përgjegje merr rrugë për në ShBA. Aty aktivizohet dhe merr pjesë në lidhjen e III të Prizrenit. Në mbledhjen e lidhjes, merr fjalën dhe prezenton pikëpamjet e tija mbi situaten e përgjithëshme polotiko-shqërore të shqiptarëve. Gjatë fjalimit të tij vije deri tek polemnika me disa anëtarë të mbledhjes. Ndër këto replika dallohen fjalët e tij drejtuar mendimeve për grushtetë të armatosur. Neve na duhet t'a ruajmë atë grim Shqipni, kryetarët e kryeministrat shkojnë e vijnë, qeverit shkojnë e vijnë, ne duhet t'a duam Shqipnin, strumullar të shqiptaris. Në këtë mbledhje ai demonsron me ndjenja protesten e tij ndaj ndrimeve me dhunë fizike për të cilat mendonte se gjithnjë në histori kanë ardhur nga veriu, kosova apo lindja, ndërsa i lartësonte ndrimet politike të pa dhunë që sipas tij ato vinin më së shumti nga jugu. Paraqitjes së till ju kundërvyen anëtarë të shumtë me përshëndetjen komuniste (grushtin pranë kokës) me të cilën dëshironin Tërpezën ta vulosnin si komunist. Pas këtij reaksioni ignorues, i dëshpruar për keqpërdorimin e mendimit të tij për qëllime afatë shkurta, zotri Tërpeza pa folur e lëshon foltoren dhe ulet pranë Athanas Athanasit i cili i drejtohet me fjalët: Mbaju burr si gjithëherë. Pas kësaj në foltore del Athanasi dhe i kundervihet atye që e ignoruan mendimin e Tërpezës duke e etiketosur si Enverist. Kundërvenja e tij ishte përshkrimi i veprimtaris së Hysen Tërpezës gjatë luftës së II botërore dhe në mërgim. Citate: • Hysen Tërpeza -atdhetar i shquar, kur bënë fjalë për Luftën e Preshevës, mes tjerash thotë: “...Ishte Dita e Kurban Bajramit...kur arritëm në Preshevë e kuptuam se ishte ndalur lufta, në të cilën pati shumë të vrarë...Atëherë pash se në Preshevë kishin arritur edhe Mulla Idrizi me një fuqi, Ramiz Cernicaish- kryetar komunës sëi Parteshit, Sylë Hotli nga Kumanova, të tubuar rreth Mulla Idriz Gjilani Velekincës, zëvendskomabdant Sylë Hotli,
1. |Hysen Tërpeza: „Ka me na gjykue Nana Kosovë", Nju-Jork, 1976, 2. |Hysen Tërpeza: „Tradhtia serbe, planifikimi i qeveris jugosllave për shpërnguljen e shqiptarëve",Gjermani, maj 1979 3. |Mustafë Xhemaili: "Hysen Tërpeza, luftëtar i Shqipërisë Etnike”, intervistë në 13 vazhdime, Kombi, Prishtinë, 1997-1998 4. |Ilaz Metaj-Ali Llunji: "Hysen Tërpeza - histori e gjallë", monografi, Prishtinë, 1992 Emisione dokumentare televizive: 5. |Toka nuk përfaqëson njerëzit, por njerëzit përfaqësojnë tokën, Mustafë Xhemaili, emision dokumentar, 30 minutësh, emetoi TVSH Satelitor dhe RTK. 6. |Hysen Tërpeza- një jetë për atdhe", A.Llunji, I. Metaj dhe Nuhi Bytyçi, 3 pjesë nga 40 minuta, emetoi RTK. 7. |"[HYSEN TËRPEZA - NJË LEGJENDË PËR KOSOVËN" - libër me autor Mustafë Xhemaili
6 Shiko dhe këtu • Tabela e Trenit me mbishkrimin Albania •
Wiki Libri: Veprimtaria publike e F.H. sipas viteve
• Mbrojtja Kombëtare e Kosovës Lindore - Wikipedia
7 Lidhje të jashtme • DRAGA hysen terpeza pjesa 2 - YouTube • RIFAT DRAGA hysen terpeza pjesa 2 - YouTube • Amza : forumishqiptar
3
8
Referencat
[1] Në mbledhjen e lidhjes, merr fjalën dhe prezenton pikëpamjet e tija mbi situaten e përgjithëshme polotikoshqërore të shqiptarëve. Gjatë fjalimit të tij vije deri tek polemnika me disa anëtarë të mbledhjes. Ndër këto replika dallohen fjalët e tij drejtuar mendimeve për grushtetë të armatosur. Neve na duhet t'a ruajmë atë grim Shqipni, kryetarët e kryeministrat shkojnë e vijnë, qeverit shkojnë e vijnë, ne duhet t'a duam Shqipnin, strumullar të shqiptaris. Në këtë mbledhje ai demonsron me ndjenja protesten e tij ndaj ndrimeve me dhunë fizike për të cilat mendonte se gjithnjë në histori kanë ardhur nga veriu, kosova apo lindja, ndërsa i lartësonte ndrimet politike të pa dhunë që sipas tij ato vinin më së shumti nga jugu. Paraqitjes së till ju kundërvyen anëtarë të shumtë me përshëndetjen komuniste (grushtin pranë kokës) me të cilën dëshironin Tërpezën ta vulosnin si komunist. Pas këtij reaksioni ignorues, i dëshpruar për keqpërdorimin e mendimit të tij për qëllime afatëshkurta, Tërpeza pa folur e lëshon foltoren dhe ulet pranë Athanas Athanasit i cili i drejtohet me fjalët: Mbaju burr si gjithëherë. Pas kësaj në foltore del Athanasi dhe i kundervihet atye që e ignoruan mendimin e Tërpezës duke e etiketosur si Enverist. Kundërvenja e tij ishte përshkrimi i veprimtaris së Hysen Tërpezës gjatë luftës së II botërore dhe në mërgim.Nga libri Biseda intervista me Ilaz Meta dhe Ali Llunji RTK [2] Pas përgjakjes së Gjilanit, më 29 dhjetor 1944 mbahet një takim i ndërmjetësuar nga 'Hysen Tërpeza i cili mbahet në shtëpin e Tahir Zhegocit në Zhegoc, kjo marrëveshje ndëmjertsuar nga Hysen Tërpeza në mes Mulla Idriz Gjilanit me përfaqësuesin e UNÇSH’së Shefqet Peçin. Sipas të dëshmive të atdhetarit Ramiz Cërnica, takimi midis Mulla Idris Gjilanit dhe Shefqet Peçit u mbajt, në malet midis fshatrave Livoç, Ponesh, Gumnishtë dhe Pasjak të Gjilanit. Mulla Idrisin në këtë takim e kanë shoqëruar rreth 20 bashkëluftëtarë, kurse Shefqet Peçin e shoqëroi komandanti i Brigadës VII të kosmetit Shaban Haxhia nofka ”Përzha”, me një grup partizanësh nga njësia përcjellëse e shtabit. Në këtë takim sipas dëshmitarit tjetër Tahir Zajmi, Shefqe Peqi ka arritur ta bind Mulla Idrisin që të heq dorë nga rezistenca e mëtutjeshme. Shefqet Peçi, me këtë rast Mulla Idrisit i ka thënë Pse luftoni e derdhni gjak kot, mbasi porsa të stabilizohet gjendja, Kosova dhe gjithë viset shqiptare të Jugosllavisë pa tjetër do të bashkohen me Shqipni, gja për të cilën mund të jeni fare të sigurt... ? 5/6 Zhvillimet e mëvonshme, në Kosovë dhe në trojet tjera etnike shqiptare, që mbetën padrejtësisht nën administrimin e Jugosllavisë së Titos, dëshmuan të kundërtën e premtimeve të Shefqet Peçit. [3] ,Mustafë Xhemajli: Hysen Tërpeza, një legjendë për Kosovën, Biseda/intervista [4] Mustafë Xhemajli: Hysen Tërpeza, Një legjendë për Kosovën, Biseda/intervista [5] HYSEN TERPEZA..TAKIMI I PARË ME FADIL HOXHËN DHE LUFTA NË GJILAN -Pas përfundimit të kësaj lufte, përleshjeje në Livoç, ju çfarë bëtë dhe me
kend u takuat? - Lufta e Livoçit përfundoi ashtu siç dihet. Pas disa ditësh, mua, përmes Hasan Remnikut, më erdhi një letër nga Fadil Hoxha, i cili më shkruante: ,??I dashuri patriot, sot e dëshiron interesi i kombit që të takohemi! Interesi i kombit mbi të gjitha. Unë nuk mund t'besoja punë askujt. Ndejtëm bashkë unë dhe Hasani dhe dikur u thashë njerëzve në komunë: Hasani paska diçka punë në Tërpezë dhe ndoshta nuk vij sonte,.. Natyrisht, ne shkuam, sipas marrëveshjes, në Sllakoc të Epërm e takuam kryeplakun dhe ramë poshtë. ?Ku është Fadili,??, e pyeta Hasanin. Atje në maje të malit,,.. gjegj Hasani. Shihe Hasan, Fadili ka edhe serbë me vete,. ,, ore burrë, më tha Hasani. Të gjithë i kanë emrat shqip dhe shqip po flasin,??..??Lere ti atë Hasan,??, ia ktheva, ,??por shko e i thuaj Fadilit që të vijë dhe me vete mos ta marrë kë tjetër përveç Kurtesh Agushin, Hasani shkoi dhe u kthye me Fadilin, Kurteshin dhe një djalë të Gjakovës, Hysen i thoshin. Ishte diku 16 apo 17 maji. Që të tre kishin vënë plisa të rinj në krye. Fadilin dhe Kurteshin i njihja, por atë të tretin jo. U morëm ngryk me Fadilin. Fadili me,ju falënderua për atë se i kishin shpëtuar shokët. Pastaj më tha: Hysen, rregulloj punët ti se do të bjerë Italia dhe do të çlirohen viset shqiptare,??. O Fadil, ia prita, po nuk çlirohen viset shqiptare me serbë. Mos, or burrë,..Shihe, Hysen! Unë të kam thënë se aty ku do t,??i thuhet bukës bukë do të jetë Shqiperi, ndërsa aty ku i thonë bukës ,Hlebdo të jetë Serbi. O nuk bëhet ajo o Fadil Hoxha,??, ia ktheva. Zoti të zbretë e të më thotë se është e mundur ajo, unë nuk besoj. Po, serbi nuk punon në të mirë të shqiptarit,. Unë e di se ti je patriot, por i ke shokë Ilaz Agushin dhe Tahir Kolgjinin,, më tha Fadili. Tahiri ishte prefekt i Prishtinës. ?Unë e kam për nder t'i kem shokë edhe Ilazin e edhe Tahirin, ndërsa ti i ke miq Dushan Mugoshën dhe Milladin Popoviqin e të tjerët, dhe, me ta nuk bëhet Shqipëria,.Llafe e llafe, por nuk ramë në ujdi asesi. Shiko,, i thashë në fund - Nuk ke nevojë të më falënderosh se të kam mbrojtur. Por, ta dish se, nëse vjen dita dhe e fitojnë këta luftën, ose do të duhet të punosh si thonë ata ose do të të shkoj kryet,??Por, edhe nëse punon për ta në fund ata do të të shtrydhin dhe do të të hudhin si limonin,
4
9 TEXT AND IMAGE SOURCES, CONTRIBUTORS, AND LICENSES
9
Text and image sources, contributors, and licenses
9.1
Text
• Hysen Tërpeza Source: http://sq.wikipedia.org/wiki/Hysen_T%C3%ABrpeza?oldid=1503420 Contributors: CommonsDelinker, Aeternus, NY, Planeti, Rrjedha, Koka11, Klein Muci dhe Anonymous: 7
9.2
Dan,
Puntori,
Images
• Skeda:Stub_biografi.png Source: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/sq/2/23/Stub_biografi.png License: ? Contributors: ? Original artist: ? • Skeda:Terpeze.jpg Source: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5e/Terpeze.jpg License: CC BY-SA 3.0 Contributors: E bërë vet Original artist: Bujar Imer Gashi • Skeda:WikiPërmirëso.png Source: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/sq/a/a8/WikiP%C3%ABrmir%C3%ABso.png License: ? Contributors: ? Original artist: ? • Skeda:Wikibooks-logo.png Source: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d5/Wikibooks-logo.png License: CC BY-SA 3.0 Contributors: E bërë vet Original artist: User:Bastique, User:Ramac et al.
9.3
Content license
• Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0