[440501] [Δ'] ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ-ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΕΠ. ΕΡΓ. by Nikos Spanakodimitrobagelis

Μεζνδνινγία Έξεπλαο & Σπγγξαθή Δπηζηεκνληθήο Δξγαζίαο

Ζ Αγνξά Δίλαη θνξεζκέλε απφ εηδηθφηεηεο θαη αθφξεζηε απφ Πξνζσπηθφηεηεο

Διδάζκων

Γξ. Ζξαθιήο Η. Γσληάδεο 2

Ζ Πξνζσπηθφηεηα

Μεζνδνινγία Έξεπλαο

Οη πέληε ζπληζηψζεο ηεο: 1. Δμσζηξέθεηα/ Οξκεηηθφηεηα, 2. Πξνζήλεηα, 3. Δπζπλεηδεζία, 4. Σπλαηζζεκαηηθή Σηαζεξφηεηα, 5. Ννεηηθή Ηθαλφηεηα/ Γεθηηθφηεηα ζηελ 3 Δκπεηξία.

Μεζνδνινγία Έξεπλαο Με ηε ιέμε έξεπλα ελλννχκε ηελ παξαγσγή πξσηφηππσλ απνηειεζκάησλ, κέζσ ηεο ζπζηεκαηηθήο, νξζνινγηθήο θαη επηζηεκνληθήο αλαδήηεζεο, κε ζηφρν ηε ζπκβνιή ζηελ πθηζηάκελε γλψζε. . 5

Δλλννχκε έλα νινθιεξσκέλν ζχλνιν δηαδηθαζηψλ θαη κεζφδσλ πνπ κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ ζην πιαίζην δηεμαγσγήο κηαο εξεπλεηηθήο εξγαζίαο.

Μεζνδνινγία Έξεπλαο Οη κέζνδνη έξεπλαο απνηεινχλ απνζπαζκαηηθέο θαη κεκνλσκέλεο επηζηεκνληθέο ηερληθέο θαη δηαδηθαζίεο πνπ εθαξκφδνληαη αλάινγα -κε ην αληηθείκελν, -ην πξφγξακκα, θαη, -ηε ρξεζηκνπνηνχκελε κεζνδνινγία 6

Μεζνδνινγία Έξεπλαο

Ο επηζηεκνληθφο ιφγνο είλαη, γεληθά, ιηηφο θαη απζηεξφο, ρξεζηκνπνηεί ζπγθεθξηκέλε νξνινγία, ψζηε λα είλαη ζαθήο, ζχληνκνο θαη αθξηβήο.

Δίδε Δπηζηεκνληθήο Δξγαζίαο Τν άξζξν (paper)

Παξνπζηάδεη κε ιφγν ιηηφ θαη κε νηθνλνκία ρψξνπ, ηηο πνιχ εηδηθέο επηζηεκνληθέο εμειίμεηο ζρεηηθά κε ην ζέκα πνπ πξαγκαηεχεηαη.

Δίδε Δπηζηεκνληθήο Δξγαζίαο Τν άξζξν (paper)

Δίδε Δπηζηεκνληθήο Δξγαζίαο Ζ Πηπρηαθή Δξγαζία

Ζ δνκή ηνπ, ζπλήζσο, πεξηιακβάλεη ηηο αθφινπζεο ελφηεηεο: 1. Τίηιν

6. Μεζνδνινγία έξεπλαο

2. Ολφκαηα & ζηνηρεία ησλ ζπγγξαθέσλ

7. Παξνπζίαζε επξεκάησλ

3. Πεξίιεςε

9. Σπκπεξάζκαηα

4. Δηζαγσγή

10. Βηβιηνγξαθία θαη ην

5. Βηβιηνγξαθηθή επηζθφπεζε

11. Παξάξηεκα

8. Σρνιηαζκφο

Βνεζάεη ηνλ θνηηεηή λα αλαπηχμεη ηθαλφηεηεο νη νπνίεο απαηηνχληαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε ζχλζεησλ εξγαζηψλ. Τν ζέκα ηεο πηπρηαθήο, είλαη θαιό λα ζρεηίδεηαη κε ηε κειινληηθή εμέιημε ηνπ θνηηεηή.

Δίδε Δπηζηεκνληθήο Δξγαζίαο

Ζ Πηπρηαθή Δξγαζία

Πξφθεηηαη νπζηαζηηθά γηα ηε δηαρείξηζε ελφο έξγνπ κέζσ ηνπ νπνίνπ ν θνηηεηήο καζαίλεη:  Να ζρεδηάδεη/ πξνγξακκαηίδεη/ παξαθνινπζεί & ειέγρεη ηελ πξφνδν ησλ εξγαζηψλ. θαη  Να εληνπίδεη/ ρξεζηκνπνηεί απνηειεζκαηηθά ηνπο πιεξνθνξηαθνχο ηνπ πφξνπο. 11

Δπίζεο, κε ηε δηαρείξηζε ηνπ έξγνπ ηεο απνθνίηεζήο ηνπ καζαίλεη:  Να ρξεζηκνπνηεί ζπλδπαζηηθά γλψζεηο, εξγαιεία θαη ηερληθέο πνπ δηδάρζεθε. θαη  Να ππνζηεξίδεη ηηο απφςεηο θαη ηηο ηδέεο ηνπ, θαζψο θαη λα παξνπζηάδεη απνηειεζκαηηθά ηα επξήκαηα θαη ηα επηηεχγκαηά ηνπ. 12

Δίδε Δπηζηεκνληθήο Δξγαζίαο

Ζ Πηπρηαθή Δξγαζία

Πξέπεη λα έρεη:

Έλα θαιφ πιαίζην ζρεδίνπ ηεο, πξέπεη λα έρεη πςειή ζπκ-

1. Σθνπφ Τη πξνζπαζεί λα επηηύρεη; Γηα πνην ιόγν γίλεηαη;

βαηφηεηα κεηαμχ ησλ ζθνπψλ, ηεο ζεσξίαο, ησλ εξεπλεηη-

2. Θεσξία Σε πνηά ζεσξία ζα ζηεξηρζεί; Πνην ελλνηνινγηθό

θψλ εξσηεκάησλ, ησλ κεζφδσλ θαη ηεο δεηγκαηνιεςίαο.

πιαίζην; Πσο ζα θαηαλνεζνύλ ηα επξήκαηα;

3. Δξεπλεηηθά εξσηήκαηα Σε πνηα εξσηήκαηα ζα απαληήζεη; Τη είλαη εθηθηό λα γίλεη κε δεδνκέλν ην ρξόλν θαη ηνπο πόξνπο;

4. Μέζνδν Πνηεο ζπγθεθξηκέλεο ηερληθέο ζα ρξεζηκνπνηεζνύλ γηα λα ζπιιερζνύλ ηα δεδνκέλα θαη πσο απηά ζα απνδεηρζνύλ σο αμηόπηζηα θαη ζα αλαιπζνύλ;

5. Σηξαηεγηθή δεηγκαηνιεςίαο Πσο ζα βξεζνύλ ηα δεδνκέλα; Πσο ζα δηαζθαιηζηεί ε ζπιινγή ησλ θαηάιιεισλ; 13

Δίδε Δπηζηεκνληθήο Δξγαζίαο

Ζ Πηπρηαθή Δξγαζία

Ζ Μεηαπηπρηαθή Δξγαζία

Πξέπεη λα πεξαηψλεηαη κέζα ζε έλα αθαδεκατθφ εμάκελν. Ο επηβιέπσλ θαζεγεηήο πξνηείλεη ηελ παξνπζίαζή ηεο κφλνλ φηαλ:  Ηθαλνπνηεί ηα θξηηήξηα πξνβηβαζκνχ ηνπ θνηηεηή, θαη φηαλ,  Ζ ζπγγξαθή ηεο εξγαζίαο αθνινπζεί ζπγθεθξηκέλνπο θαλφλεο. 15

Έρεη ζαλ ζθνπφ λα παξνπζηάζεη ηελ θξηηηθή θαη αλαιπηηθή ηθαλφηεηα ηνπ ππνςήθηνπ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ ηθαλφηεηα πνπ απηφο έρεη -λα αλαηξέρεη ζηηο βηβιηνγξαθηθέο πεγέο θαη, -λα αλαιχεη πνιχπινθα θαη εμεηδηθεπκέλα επηζηεκνληθά ζέκαηα. 16

Δίδε Δπηζηεκνληθήο Δξγαζίαο

Ζ Μεηαπηπρηαθή Δξγαζία

Ζ Γηδαθηνξηθή Γηαηξηβή

Ζ πξαγκάηεπζε ηνπ ζέκαηνο πξέπεη λα έρεη  ζηνηρεία πξσηνηππίαο ζεκαληηθή βηβιηνγξαθηθή ελεκέξσζε ζεκαληηθφ αλαιπηηθφ/ πεηξακαηηθφ κέξνο ζπκπεξάζκαηα. Γηαξθεί κεξηθνύο κήλεο ή κέρξη έλα έηνο. 17

Πξφθεηηαη γηα κηα εμεηδηθεπκέλε εξγαζία πάλσ ζε έλα ζέκα ην νπνίν αλήθεη ζε έλαλ επξχηεξν επηζηεκνληθφ θχθιν, ηνλ νπνίν εμαληιεί ν επηζηήκνλαο θαηά ηξφπν νπσζδήπνηε πξσηφηππν θαη ζπζηεκαηηθφ, ρσξίο ράζκαηα. Τν ζέκα ηεο δηαηξηβήο πξέπεη λα είλαη απνθιεηζηηθό θαη ε ζπγγξαθή ηεο δηαξθεί από ηξία έσο πέληε ρξόληα 18

•

Δίδε Δπηζηεκνληθήο Δξγαζίαο

Ζ Γηδαθηνξηθή Γηαηξηβή

Ζ Μνλνγξαθία

Τν ζέκα ηεο δηαηξηβήο πξέπεη λα είλαη απνθιεηζηηθφ. Να κελ αζρνιείηαη, νχηε λα έρεη αζρνιεζεί θάπνηνο άιινο κ’ απηφ. Ζ ζπγγξαθή ηεο δηαξθεί απφ ηξία έσο πέληε ρξφληα.

•

Γηα ηελ εθπφλεζε ηεο δηαηξηβήο απαηηείηαη κεγάινο φγθνο βηβιηνγξαθηθψλ παξαπνκπψλ αιιά θαη πξσηφηππνο ηξφπνο αλάπηπμεο.

•

Με απηή επηδηψθεηαη ε ζπλδξνκή ζηελ πξφνδν ηεο επηζηήκεο θαη κέξε ηεο δεκνζηεχνληαη σο άξζξα ζε επηζηεκνληθά πεξηνδηθά. 19

Δίδε Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ 1. Πεξηγξαθηθέο (Μειέηεο πεξηπηψζεσλ, δηαρξνληθέο έξεπλεο, ζπγθξηηηθέο, επηζθνπήζεηο/δεκνζθνπήζεηο, εξγαζηεξηαθά πεηξάκαηα).

2. Βηβιηνγξαθηθέο (Τη έρεη γξαθεί γηα θάηη). 3. Έξεπλεο Διέγρνπ Υπνζέζεσλ (Γεκηνπξγνχκε ηηο ππνζέζεηο καο, ηηο πξνζαξκφδνπκε ζηελ πξαγκαηηθφηεηα θαη ειέγρνπκε αλ αιεζεχνπλ ζπιιέγνληαο θαηάιιεια δεδνκέλα). 21

Τν Θέκα ηεο Δξγαζίαο

Ζ αλεχξεζε ηνπ πξνο έξεπλα ζέκαηνο, ίζσο λα απνηειεί ηελ πην θαζνξηζηηθή θάζε γηα ηελ εμέιημε ηεο εξγαζίαο.

Πξφθεηηαη γηα κηα απφιπηα εμεηδηθεπκέλε εξγαζία πάλσ ζε έλα ζέκα πνπ δελ αλήθεη ζε έλαλ επξχηεξν επηζηεκνληθφ θχθιν, ή κηα γεληθφηεξε εξγαζία. Γεκηνπξγεί, φκσο, έλαλ ηδηαίηεξν επηζηεκνληθφ ρψξν ηνλ νπνίν επίζεο εμαληιεί θαηά ηξφπν ζπζηεκαηηθφ, θαη ρσξίο ράζκαηα. 20

Δίδε Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ 4. Γηεξεπλεηηθέο (ρσξίο δηαηχπσζε ππνζέζεσλ)

5. Δπηβεβαησηηθέο (ζηεξίδνληαη ζε θάπνηα ζεσξία ηελ νπνία θαη ειέγρνπλ ζηελ πξαθηηθή ηεο εθαξκνγή)

6. Απφδνζεο, ή Δξκελείαο επηζηεκνληθνχ θεηκέλνπ (επεμήγεζε κηαο ζεσξίαο ή κηαο απφδεημεο, θιπ.). 22

Τν Θέκα ηεο Δξγαζίαο Τν ζέκα πξέπεη λα είλαη ειθπζηηθφ γηα ηνλ ππνςήθην ψζηε λα πξνθαιεί ην ελδηαθέξνλ θαη ηελ πεξηέξγεηά ηνπ. θαη αθφκα, Να ζηεξίδεηαη ζε κηα φζν ην δπλαηφλ κεγαιχηεξε βάζε βηβιηνγξαθηθψλ πεγψλ.

Τν Θέκα ηεο Δξγαζίαο Σηελ αξρή ην ζέκα ηεο εξγαζίαο κπνξεί λα είλαη γεληθφ, λα αλαθέξεηαη πρ., ζην πεδίν ελδηαθέξνληνο ηνπ εξεπλεηή Με ηε κειέηε ηεο βηβιηνγξαθίαο, φκσο, θαη ηελ πεξεηαίξσ θαηαλφεζε ησλ ελλνηψλ πνπ πξαγκαηεχεηαη ε εξγαζία, εζηηάδεηαη ζε πην ζπγθεθξηκέλν επηζηεκνληθφ ηνκέα. Τν ζέκα εμεηδηθεχεηαη θαη νξηζηηθνπνηείηαη κεηά ηε ζπζηεκαηηθή αλαδήηεζε θαη κειέηε, ε νπνία απνζαθελίδεη ην εηδηθφ ελδηαθέξνλ θαη ηελ εηθφλα ηνπ ππνςήθηνπ γηα ηε ζπλδξνκή ηνπ 25 ζηελ πθηζηάκελε γλψζε.

Τν Θέκα ηεο Δξγαζίαο Ζ αλεχξεζε ηνπ πξνο έξεπλα ζέκαηνο ππνβνεζείηαη απφ: I.

Έλα πξφγξακκα αλάγλσζεο.

II.

Τε δηεξεχλεζε θαη ηνλ έιεγρν ησλ επξεκάησλ κηαο ζεσξίαο.

III.

Τνλ έιεγρν ηεο εγθπξφηεηαο κηαο κεζφδνπ.

Τν Θέκα ηεο Δξγαζίαο

Τν Θέκα ηεο Δξγαζίαο Ζ αλεχξεζε ηνπ ππνβνεζείηαη, επίζεο, απφ:

Τα Δξεπλεηηθά Δξσηήκαηα

Πξέπεη λα είλαη: I. Σαθή (ψζηε λα θαηαλννχληαη εχθνια θαη δελ είλαη δηθνξνχκελα).

Τνλ έιεγρν ησλ δηαρξνληθψλ ηάζεσλ.

ΗΗ.

Σπγθεθξηκέλα (ψζηε λα είλαη ζαθέο ηη απνηειεί κηα

Τε δηαθνξεηηθή κέζνδν ειέγρνπ ησλ επξεκάησλ κηαο άιιεο κεζφδνπ.

ΗΗΗ.

Απαληεηέα (ψζηε λα είλαη αληηιεπηφ ηη είδνπο

VI.

Τελ αλαδήηεζε ζπκβνπιψλ, ππνδείμεσλ, παξαηεξήζεσλ.

ΗV. VI.

δεδνκέλα ρξεηάδνληαη γηα ηηο απαληήζεηο θαη ην πψο ζα βξεζνχλ). Αιιεινζπλδεφκελα (λα ζπλδένληαη κε ηξφπν θαηαλνεηφ θαη λα δηακνξθψλνπλ έλα ζπλεπέο ζχλνιν). Οπζησδψο ζρεηηθά (αμηφινγα θαη φρη ηεηξηκκέλα). 28

Τν Θέκα ηεο Δξγαζίαο Τν ζέκα ηεο εξγαζίαο, ηέινο, πξέπεη λα ζπλάδεη κε ηηο επαγγεικαηηθέο θηινδνμίεο ηνπ θνηηεηή, ψζηε λα ηνπ δψζεη ηελ επθαηξία λα εκβαζχλεη αθφκα πεξηζζφηεξν πξνο έλαλ ηνκέα πνπ ηνλ έιθεη ηδηαίηεξα. Ο ζπλδπαζκφο ηνπ ζρεηηθνχ κε ηε κειινληηθή ζηαδηνδξνκία ζέκαηνο εξγαζίαο κε ηελ, επίζεο, ζρεηηθή πξαθηηθή άζθεζε ηνπ θνηηεηή, ζα θαιχςεη επαξθψο ηε ζξπινχκελε απαίηεζε επαγγεικαηηθήο ηνπ εκπεηξίαο.

απάληεζε).

Ο Δπηβιέπσλ ηεο Δξγαζίαο Τν επφκελν ζεκαληηθφ βήκα, κεηά ηελ αλεχξεζε ηνπ ζέκαηνο (ή θαη ζε ζπλδπαζκφ), είλαη ε επηινγή ηνπ επηβιέπνληα θαζεγεηή. Απηφο κπνξεί ή θαη πξέπεη:    

Να ελδηαθέξεηαη γηα ην ζέκα Να γλσξίδεη ην γεληθφ πεδίν ηνπ ζέκαηνο Να δηαζέηεη ηθαλνπνηεηηθφ ρξφλν Να ζπκβνπιεχεη/ θαζνδεγεί/ θαηεπζχλεη/ ζεκαηνδνηεί, θιπ. 30

Ο Δπηβιέπσλ ηεο Δξγαζίαο Ζ δηαξθήο επαθή κε ηνλ επηβιέπνληα θαζεγεηή απνηειεί ζηνηρείν «εθ ησλ σλ νπθ άλεπ» γηα ηελ επηηπρή έθβαζε ηνπ απνηειέζκαηνο ην νπνίν πξέπεη λα ηνλ ηθαλνπνηεί ψζηε λα ην ππνζηεξίμεη. Κπξίσο, φκσο, ην απνηέιεζκα απηφ πξέπεη, πέξα απφ ηελ πξφζζεηε γλψζε, λα απνθαιχςεη ηηο ηθαλφηεηεο θαη λα εληζρχζεη ηηο δεμηφηεηέο ηνπ πνπ, κε ηε ζεηξά ηνπο, ζα εληζρχζνπλ ηελ εηθφλα ηνπ θνηηεηή γηα ηνλ εαπηφ ηνπ. 31

Ο Σηφρνο ηεο Δξγαζίαο Ο δξφκνο γηα ηελ απηνεθηίκεζε θαη ηελ απηνπεπνίζεζε πεξλάεη κέζα απφ ηε δηάζεζε ηνπ θνηηεηή λα κάζεη λα αζρνιείηαη ζσζηά κε φ,ηη θαηάπηάλεηαη. Μηα ηερλνγλσζία πνπ ηνλ αθνινπζεί εθ’ φξνπ δσήο! Μάζε, ινηπόλ, λα αζρνιείζαη ζσζηά κε ηα πξάγκαηα θαη κεηά βξεο πνηα είλαη ηα ζσζηά πξάγκαηα γηα ζέλα, θαη λα αζρνιεζείο κε απηά (P. Drucker). 32

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Ζ Βηβιηνγξαθηθή Έξεπλα

1. Οη Πξσηνγελείο Πεγέο

Οη Πξσηνγελείο Πεγέο έρνπλ

-Άξζξα πεξηνδηθψλ, -Αλαθνξέο & εθζέζεηο, -Δπίζεκεο εθδφζεηο επξεζηηερλίαο, -Καηάινγνη, -Πξνδηαγξαθέο, -Δπξεηήξηα.

Πιενλεθηήκαηα: -κπνξνχλ λα απνηεινχλ ηελ θαηαιιειφηεξε πεγή γηα ηελ έξεπλα, -κπνξνχλ λα πξνζαξκνζηνχλ ζηηο αλάγθεο ηεο έξεπλαο.

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Ζ Βηβιηνγξαθηθή Έξεπλα

2. Γεπηεξνγελείο Πεγέο

Έρνπλ φκσο θαη Μεηνλεθηήκαηα: -φπσο ην κεγάινο θφζηνο θηήζεο ηνπο, θαη - ε δπζθνιία πξφζβαζεο (βι. πξνζσπηθά δεδνκέλα). 35

-Μνλνγξαθίεο, -Δγρεηξίδηα, -Δπεηεξίδεο, -Δπξεηήξηα δεκνζηεχζεσλ, -Δλεκεξσηηθά δεκνζηεχκαηα.

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Ζ Βηβιηνγξαθηθή Έξεπλα

Οη Γεπηεξνγελείο Πεγέο έρνπλ θαη Πιενλεθηήκαηα, φπσο: -ε νηθνλνκία θφζηνπο & ρξφλνπ, -ε ζπλδξνκή ζηνλ επαλαπξνζδηνξηζκφ ηνπ πξνβιήκαηνο (ηνπ ζέκαηνο ηεο εξγαζίαο), -ε παξνρή ιχζεσλ ζε πξνβιήκαηα πνπ έρνπλ ήδε αληηκεησπηζζεί, -φηη πξνεηδνπνηνχλ γηα ελδερφκελα 37 αδηέμνδα.

Οη Γεπηεξνγελείο Πεγέο έρνπλ θαη Μεηνλεθηήκαηα, φπσο: - ε έιιεηςε δηαζεζηκφηεηαο, - ηα πξνβιήκαηα εθαξκνγήο, -ηνπ πεξηερνκέλνπ (κίγκα δηαθνξεηηθώλ ζηνηρείσλ) -ηεο επηθαηξνπνίεζεο, -ηα αλαθξηβή & αλεπαξθή δεδνκέλα. 38

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Ζ Βηβιηνγξαθηθή Έξεπλα

Σηηο Γεπηεξνγελείο βηβιηνγξαθηθέο πεγέο Τν πξφβιεκα δελ βξίζθεηαη ηφζν ζηε δηαζεζηκφηεηα ησλ πεγψλ απηψλ φζν, θπξίσο, ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ θαηάιιεισλ θαη ζηελ πξνζβαζηκφηεηά ηνπο.

1. Τξηηνγελείο Πεγέο -Οδεγνί, -Γεληθέο βηβιηνγξαθίεο, -Δγθπθινπαίδεηεο, -Οδεγνί ρξήζεο εηδηθεπκέλσλ βηβιηνγξαθηψλ.

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Τν Δξσηεκαηνιφγην

1. Οη Αλνηρηέο Δξσηήζεηο

2. Οη Κιεηζηέο Δξσηήζεηο

Γελ πξνηείλνπλ επηινγέο ζηνλ εξσηψκελν ν νπνίνο κπνξεί λα απαληά ειεχζεξα θαη ρσξίο πεξηνξηζκνχο. Αλαιχνληαη θπξίσο κε πνηνηηθφ ηξφπν θαη φρη πνζνηηθφ, αλ θαη ν εξεπλεηήο κπνξεί κεηά λα ηηο θαηεγνξηνπνηήζεη κε θίλδπλν ζηξέβισζεο βέβαηα, ησλ απαληήζεσλ. 41

Πξνηείλνπλ κηα ζεηξά απαληήζεσλ απφ ηηο νπνίεο ν εξσηψκελνο κπνξεί λα επηιέμεη. Αλαιχνληαη κε πνζνηηθφ ηξφπν θαη θάλνπλ ζπγθξίζηκεο ηηο απαληήζεηο. Βέβαηα, κπνξεί λα κελ εθθξάδνπλ πιήξσο ην ζχλνιν ησλ απαληήζεσλ. 42

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Τν Δξσηεκαηνιφγην

Οη Κιεηζηέο Δξσηήζεηο δηαθξίλνληαη ζε Α. Γηρνηνκηθέο: επηδέρνληαη σο απάληεζε κία απφ ηηο δχν δπλαηέο ηηκέο (πρ. Αμίδεη λα ζπνπδάδεη θαλείο; Ναη □ Όρη □).

Β. Κιίκαθεο απιήο επηινγήο: επηδέρνληαη κφλν κία απφ κηα ζεηξά πξνηεηλφκελσλ απαληήζεσλ (πρ. Οηθνγ. θαηάζηαζε..... έγγακνο □ άγακνο □ δηαδεπγκέλνο □).

Οη Κιεηζηέο Δξσηήζεηο δηαθξίλνληαη ζε Γ. Κιίκαθεο πνιιαπιήο επηινγήο: επηδέρνληαη κία ή πεξηζζφηεξεο απαληήζεηο. (πρ.Πσο πξνζειθύεηε πξνζσπηθό; -Με θαηαρώξεζε ζηνλ ηύπν □ -Με αλαδήηεζε κέζσ ΟΑΔΓ □ -Μέζσ γλσζηώλ □ -Μέζσ ζπκβνύισλ □ Κιπ.

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Τν Δξσηεκαηνιφγην

Οη Κιεηζηέο Δξσηήζεηο δηαθξίλνληαη ζε

Γ. Κιίκαθεο αμηνιφγεζεο:

ν εξσηψκελνο θαιείηαη λα βαζκνινγήζεη κηα ζεηξά απφ πξνηάζεηο, θιπ., κε βάζε ηε ζπνπδαηφηεηά ηνπο. (πρ. Πνηα είλαη ε αθξηβέζηεξε κέζνδνο αμηνιόγεζεο ηεο επίδνζεο ησλ ζηειερώλ, θαηά ηε γλώκε ζαο. Βαζκόο από 1 κέρξη 4, από ηελ αθξηβέζηεξε ζηε ιηγόηεξν αθξηβή. Σπλέληεπμε □ Χπρνινγηθά ηέζη □ Γξαπηέο εμεηάζεηο □ Πξνζσπηθέο Σπζηάζεηο □

Μεηνλεθηήκαηα: Οη εξσηψκελνη -δελ αμηνινγνχλ φιεο ηηο ηηκέο, -ρξεζηκνπνηνχλ ίδηνπο βαζκνχο αμηνιφγεζεο, -απιψο ηζεθάξνπλ απηέο πνπ ζεσξνχλ ζεκαληηθέο, θαη φζν πεξηζζφηεξεο είλαη νη ηηκέο, ηφζν κεγαιχηεξεο νη αδπλακίεο ησλ θιηκάθσλ αμηνιφγεζεο.

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Τν Δξσηεκαηνιφγην

Οη Κιεηζηέο Δξσηήζεηο δηαθξίλνληαη ζε Δ. Κιίκαθεο Likert: Δίλαη νη πιένλ δηαδεδνκέλεο θαη ην πιενλέθηεκά ηνπο είλαη φηη δελ θαηαγξάθνπλ κηα ζπκθσλία ή δηαθσλία αιιά ην βαζκφ (πόζν, ζε πνην βαζκό, θ.ά.). Γεκνθηιέζηεξεο είλαη νη 5βάζκηεο θιίκαθεο, κε κέζε ζέζε, απφ 1 κέρξη 5 (ζεκαληηθφ → αζήκαλην). (πρ. Υπνδείμηε κε Φ ην βαζκό ζπκθσλίαο ζαο ζηελ αθόινπζε εξώηεζε: Η πηζαλόηεηα λα απνθνηηήζσ έγθαηξα είλαη: 1 □ (θαζόινπ), 2 □ (ιίγν), 3 □ (αξθεηά), 4 □ (πνιύ), 5 □ (πάξα πνιύ) 47

Οη Κιεηζηέο Δξσηήζεηο δηαθξίλνληαη ζε Ση. Κιίκαθεο Σεκαληηθνχ Γηαθνξηζκνχ: Απνηειεί επηαζέζηα παξαιιαγή ηεο θιίκαθαο Likert, φπνπ ν εξσηψκελνο θαιείηαη λα πάξεη κηα ζέζε αλάκεζα ζε κία επηινγή θαη ζηελ αληίζεηή ηεο (δίπνιν). (πρ. Σε πνην βαζκφ ε θαηάξηηζε γίλεηαη απφ ζηειέρε ή εμσηεξηθνχο ζπκβνχινπο ηεο επηρείξεζεο; Απφ ζηειέρε

7 Απφ εμσηεξηθνχο Σπκβνχινπο 48

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Τν Δξσηεκαηνιφγην

Οη Κιεηζηέο Δξσηήζεηο δηαθξίλνληαη ζε

Ε. Κιίκαθα Stapel:

Ζ. Τερληθή Grid ηνπ Kelly:

Ο εξσηψκελνο επηιέγεη κεηαμχ ηνπ απφιπηα αξλεηηθνχ (-3) θαη ηνπ απφιπηα ζεηηθνχ (+3).

Ο εξσηψκελνο κπνξεί λα επηιέμεη κε Φ ή λα αθήζεη θελφ, αλάινγα κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζέκαηνο. Φξεζηκνπνηείηαη ζε ζπγθξίζεηο κεηαμχ αληαγσληζηηθψλ εηαηξεηψλ.

(Παξαθαινύκε, αμηνινγείζηε θαηά πόζν ην κάζεκα πξνζθέξεη : Οπζηώδεηο γλώζεηο -3 -2 -1 0 1 2 3 Γεμηόηεηεο ζηε ζπγγξαθή

-3 -2 -1 0 1 2 3

(πρ. Πσο αληηδξνύλ νη γνλείο ζνπ ζηελ επηζπκία ζνπ λα αγνξάζεηο θάηη; Παηέξαο Μεηέξα Γέρνληαη λα ζπκκεηέρνπλ ζηε δαπάλε □ □ Τν αγνξάδνπλ γηα πάξηη ζνπ □ □

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Τν Δξσηεκαηνιφγην

Οη Κιεηζηέο Δξσηήζεηο δηαθξίλνληαη ζε Θ. Κιίκαθεο Σπνπδαηφηεηαο Ο εξσηψκελνο ηνπνζεηείηαη πάλσ ζε έλα ζέκα γηα ην πφζν ζεηηθφο ή αξλεηηθφο είλαη. (πρ. Πόζν θαιή είλαη ε παηδεία ζηελ Διιάδα; Καιή θαη δε ζέιεη αιιαγέο □ Καιή αιιά ζέιεη θάπνηεο αιιαγέο □ Γελ ιεηηνπξγεί θαιά & ζέιεη πνιιέο αιιαγέο □ Γελ ιεηηνπξγεί θαιά θαη ρξεηάδεηαη ξηδηθή αιιαγή □ ) 51

κε απζηεξά θαζνξηζκέλε ζεηξά γξαπηψλ εξσηήζεσλ, ζπλήζσο θιεηζηψλ, πνπ ν εξσηψλ ηελ αθνινπζεί ρσξίο λα ηελ ππεξβεί (ζε πνζνηηθέο έξεπλεο, πξνζσπηθέο, ηειεθσληθέο & ηαρπδξνκηθέο).

1. Με Γνκεκέλα: ε ζεηξά ησλ εξσηήζεσλ αιιάδεη θαηά ηελ θξίζε ηνπ εξεπλεηή ν νπνίνο πξέπεη λα είλαη έκπεηξνο. Δίλαη πςεινύ θόζηνπο, δύζθνιν λα ειεγρζνύλ αλ είλαη αθξηβείο, αμηόπηζηεο θαη έγθπξεο, ελώ δπζθνιεύνπλ ηελ πηλαθνπνίεζε θαη ηε ζηαηηζηηθή επεμεξγαζία. 52

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Τν Δξσηεκαηνιφγην

Σθάικαηα Μέηξεζεο: Δγθπξφηεηα

Τίηινο- ζηνηρεία θνξέα-εηζαγσγηθφ ζεκείσκα. Κπξίσο εξσηεκαηνιφγην -εηζαγσγηθέο εξσηήζεηο (γεληθά ραξαθηεξηζηηθά εξσηψκελνπ) -εξσηήζεηο πνπ έρνπλ άκεζε ζρέζε κε ην ζέκα -βηνγξαθηθά ζηνηρεία ηνπ εξσηψκελνπ

«Δγθπξφηεηα είλαη ε ηδηφηεηα ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ λα κεηξά απηφ πνπ ηζρπξίδεηαη φηη κεηξά» Γηαθξίλεηαη ζε: 1. Δγθπξφηεηα Πεξηερνκέλνπ

Καζνξηζκφο ηνπ πεξηερνκέλνπ: 1. 2. 3. 4.

Δίλαη δχν εηδψλ: • Τν Γνκεκέλν:

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο Σρεδηαζκφο ηνπ Γνκεκέλνπ: 1. 2.

Καηαηγηζκφο ηδεψλ Γηεξεχλεζε Οκάδεο εζηίαζεο Τξάπεδεο εξσηήζεσλ/ πξνεγνχκελεο έξεπλεο. 53

Απνηειεί ην βαζκό ζηνλ νπνίν νη εξσηήζεηο εθθξάδνπλ επαξθώο ην θαηλόκελν πνπ εξεπλάηαη. 54

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Σθάικαηα Μέηξεζεο: Δγθπξφηεηα

2. Δγθπξφηεηα Πξφβιεςεο

4. Δγθπξφηεηα Καηαζθεπήο ή Γνκήο

Απνηειεί ην βαζκό ζηνλ νπνίν νη πξνβιέςεηο & νη εθηηκήζεηο ησλ εξσηήζεσλ επηβεβαηώλνληαη από ηελ θαηνπηλή ζπκπεξηθνξά ησλ ππνθεηκέλσλ ηεο έξεπλαο.

Αλαθέξεηαη ζην βαζκό ζηνλ νπνίν ην εξσηεκαηνιόγην κεηξά ηα ππνζεηηθά ραξαθηεξηζηηθά πνπ ζπλζέηνπλ κηα ζεσξεηηθή θαηαζθεπή.

3. Δγθπξφηεηα Σχγθιηζεο

Δθθξάδεη ην βαζκό ζηνλ νπνίν έλα εξσηεκαηνιόγην θαίλεηαη λα κεηξά απηό πνπ ηζρπξίδεηαη όηη κεηξά. Τε ραξαθηεξίδεη κεγάιε ππνθεηκεληθόηεηα.

Δίλαη έλα είδνο εγθπξόηεηαο θξηηεξίνπ. Διέγρεη αλ ηα απνηειέζκαηα ελόο εξσηεκαηνινγίνπ ζπγθιίλνπλ κε εθείλα θάπνηνπ άιινπ πνπ 55 ζεσξείηαη έγθπξν.

5. Φαηλνκεληθή Δγθπξφηεηα

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Σθάικαηα Μέηξεζεο: Αμηνπηζηία

Η αμηνπηζηία -νξίδεηαη σο ν βαζκόο εζσηεξηθήο ζπλάθεηαο θαη ζπλέπεηαο ηνπ εξγαιείνπ κέηξεζεο. -εθθξάδεη θαηά πόζν έλα εξσηεκαηνιόγην κπνξεί λα παξάγεη απνηειέζκαηα απαιιαγκέλα από ζθάικαηα κέηξεζεο. -απνηειεί ζεκαληηθό πξναπαηηνύκελν ζηηο έξεπλεο εθείλεο όπνπ ε αθξίβεηα έρεη κεγάιε ζεκαζία. 57

Ζ αμηνπηζηία ειέγρεηαη κε: α) Δλαιιαθηηθή Μνξθή Γηαλέκνληαη ζηα ίδηα άηνκα δύν εξσηεκαηνιόγηα (ηαπηόρξνλα, ή κεηά από κηθξό ρξνληθό δηάζηεκα) θαη ζπγθξίλνληαη νη απαληήζεηο κε ρξήζε ηνπ ζπληειεζηή ζπζρέηηζεο. Τν ελαιιαθηηθφ εξσηεκαηνιφγην κπνξεί λα πξνθχςεη κε αιιαγή: -ηεο ζεηξάο ησλ δπλαηψλ απαληήζεσλ, -ηεο δηαηχπσζήο ηνπο ρσξίο αιινίσζε ηνπ λνήκαηνο -ηεο δηαηχπσζεο ηεο εξψηεζεο. 58

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Σθάικαηα Μέηξεζεο: Αμηνπηζηία

Ζ αμηνπηζηία ειέγρεηαη κε:

β) Δπαλέιεγρν

γ) Δζσηεξηθή Σπλάθεηα

Γηαλέκεηαη ην ίδην εξσηεκαηνιόγην κεηά από ζύληνκν ρξνληθό δηάζηεκα. Γίλεηαη θαη εδώ ε ρξήζε ησλ ζπληειεζηώλ ζπζρέηηζεο (Pearson r, θιπ.). Όηαλ ε ηηκή ηνπ ζπληειεζηή ππεξβαίλεη ην 0,70 ηόηε ραξαθηεξίδεηαη από αμηνπηζηία. 59

Διέγρεηαη κε δηάθνξνπο ηξόπνπο όπσο ν ρσξηζκόο ησλ εξσηήζεσλ ζε δύν ηζνπιεζείο νκάδεο (πρ. κε αύμνπζα δηάηαμε νη κνλνί & αλάινγα νη δπγνί). Όηαλ ν ζπληειεζηήο ζπζρέηηζεο ηείλεη ζηε κνλάδα, ηόηε πξνθύπηεη πςειή εζσηεξηθή ζπλάθεηα. Γεκνθηιέζηεξνο είλαη ν ζπληειεζηήο α ηνπ Cronbach κε ηηκέο από -1 κέρξη 1. 60

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Ζ Γεηγκαηνιεςία

Αθνξά ηε ιήςε απαληήζεσλ ηκήκαηνο ελφο επξχηεξνπ ζπλφινπ θαη είλαη επηηπρήο, φηαλ παξάγεη απνηειέζκαηα πνπ βξίζθνληαη πην θνληά ζε εθείλα ηνπ ζπλνιηθνχ πιεζπζκνχ. α) Γεηγκαηνιεςία κε πηζαλφηεηα Γίλεηαη βάζεη ησλ λφκσλ ησλ πηζαλνηήησλ, κε ειεγρφκελεο παξακέηξνπο, δίλεη ηε δπλαηφηεηα γελίθεπζεο ησλ ζπκπεξαζκάησλ πνπ εμάγνληαη απφ ην δείγκα, αιιά θαη ππνινγηζκνχ ηνπ ζθάικαηνο εθηίκεζεο (πρ. ηα exit poll).

β) Γεηγκαηνιεςία ρσξίο πηζαλφηεηα Γίλεηαη ζε πεξηπηψζεηο φπνπ δελ είλαη εθηθηή ε δεηγκαηνιεςία κε πηζαλφηεηα, ή φηαλ ελδηαθέξεη λα γίλεη γξήγνξα ε έξεπλα, φπσο πρ. κηα πηινηηθή έξεπλα. Τα απνηειέζκαηά ηεο δελ είλαη γεληθεχζηκα, αθνξνχλ κφλν ηε ζπγθεθξηκέλε κειέηε ηνπ δείγκαηνο, νχηε θαη είλαη δπλαηφο ν ππνινγηζκφο ζθάικαηνο εθηίκεζεο.

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Ζ Γεηγκαηνιεςία/ Οξνινγία

Σηνηρείν, ή κνλάδα, ή ππνθείκελν: ε βαζηθή κνλάδα δεηγκαηνιεςίαο (νη άλζξσπνη, δειαδή). Πιεζπζκφο: ην ζχλνιν ησλ ππνθεηκέλσλ ηεο έξεπλαο. Σηαηηζηηθφο Πιεζπζκφο: ην ηκήκα ηνπ επξχηεξνπ πιεζπζκνχ πνπ κπνξεί λα ζπκπεξηιεθζεί ζηελ έξεπλα. Γεηγκαηνιεπηηθφ πιαίζην: ν θαηάινγνο ηνπ πιεζπζκνχ ηεο έξεπλαο. Γεηγκαηνιεπηηθή κνλάδα: ην ζηνηρείν ή ε ζπιινγή ζηνηρείσλ πνπ κπνξεί λα επηιεγεί ζε θάπνην ζηάδην ηεο δεηγκαηνιεςίαο. 63

Μνλάδα Παξαηήξεζεο: είλαη φηη θαη ην ζηνηρείν παξαηήξεζεο (πρ. λνηθνθπξηφ ή άηνκν). Μέγεζνο δείγκαηνο: ην πιήζνο ησλ ζηνηρείσλ πνπ δηακνξθψλνπλ ην δείγκα θαη ζπκβνιίδεηαη κε ην n. Γελ απνηειεί πνζνζηφ ηνπ κεγέζνπο ηνπ πιεζπζκνχ αιιά πξνζδηνξίδεηαη ζε ζρέζε κε ην κέγεζνο ηνπ ζθάικαηνο εθηίκεζεο, ιφγσ ηεο ρξήζεο θαη ηεο κεζφδνπ ηεο δεηγκαηνιεςίαο, ηεο ζρεηηθήο νκνηνγέλεηαο ή αλνκνηνγέλεηαο θαη ηνπ θφζηνπο δεηγκαηνιεςίαο.

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Ζ Γεηγκαηνιεςία κε Πηζαλφηεηα

α) Τπραηφηεηα & Μέγεζνο Γείγκαηνο

β) Απιή Τπραία Γεηγκαηνιεςία

Ζ έλλνηα ηεο ηπραηφηεηαο ζηε ζχλζεζε ηνπ δείγκαηνο δελ πξέπεη λα ζπγρέεηαη κε εθείλε ηεο επθνιίαο ζηε δεκηνπξγία ηνπ, αιιά λα ζπλδέεηαη κε ηελ πηζαλφηεηα πνπ παξέρεηαη ζε θάζε ππνθείκελν ηεο έξεπλαο, λα ζπκκεηέρεη ζε απηή. Τν κέγεζνο ηνπ δείγκαηνο δελ ππφθεηηαη ζε θάπνην πνζνηηθφ θαλφλα. Αμία έρεη λα γλσξίδνπκε πνην ηκήκα ηνπ πιεζπζκνχ έρνπκε επηιέμεη θαη πφζν ζα πξέπεη λα ζηαζκίζνπκε ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο, ψζηε λα πάξνπκε αληηπξνζσπεπηηθά ζηαηηζηηθά.

Κάζε κέινο ηνπ πιεζπζκνχ έρεη ηελ ίδηα πηζαλφηεηα λα επηιεγεί γηα ηε δηακφξθσζε ηνπ δείγκαηνο. Ζ επηινγή γίλεηαη απφ ην δεηγκαηνιεπηηθφ πιαίζην (πρ. έλαο θαηάινγνο) κε ηπραίν ηξφπν κέρξη πνπ λα ζπκπιεξσζεί ην πιήζνο ηνπ δείγκαηνο πνπ ζέινπκε. Ζ ρξήζε ηεο κεζφδνπ απηήο δελ νδεγεί ζηε δεκηνπξγία αληηπξνζσπεπηηθνχ δείγκαηνο, αθήλεη αθάιππηεο πεξηνρέο αλ θαη έρεη επθνιία ζηελ εθαξκνγή ηεο. Απαηηείηαη θαιά ελεκεξσκέλνο θαηάινγνο γηα λα απνθεπρζνχλ θφζηε ηξηβήο.

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Ζ Γεηγκαηνιεςία κε Πηζαλφηεηα

γ) Σπζηεκαηηθή Γεηγκαηνιεςία

δ) Σηξσκαηνπνηεκέλε Γεηγκαηνιεςία

Δθαξκφδεηαη φηαλ ην δεηγκαηνιεπηηθφ πιαίζην έρεη ηε κνξθή ιίζηαο. Αλ πρ., ν πιεζπζκφο έρεη κέγεζνο Ν ζε κηα ιίζηα κε αχμνληα αξηζκφ, ηνλ δηαηξνχκε κε ην n ηνπ δείγκαηνο θαη απφ ηνλ αξηζκφ πνπ πξνθχπηεη πξνζδηνξίδνπκε ηε ζέζε Φ ηνπ πξψηνπ ππνθεηκέλνπ, θαζψο θαη θάζε επφκελνπ απφ ηε ζρέζε Φ+Ν/n. Γηα αλαινγηθή αληηπξνζψπεπζε πξέπεη ε ιίζηα ηνπ πιεζπζκνχ λα δηακνξθσζεί κε βάζε ην θαίξην ραξαθηεξηζηηθφ ζηξσκαηνπνίεζήο ηνπ.

Δμαζθαιίδεη ηελ αληηπξνζψπεπζε θάζε ηκήκαηνο ηνπ πιεζπζκνχ, ηε κείσζε ηνπ ζθάικαηνο εθηίκεζεο θαη ηελ χπαξμε ηθαλνχ αξηζκνχ ππνθεηκέλσλ ησλ ππνπιεζπζκψλ. Απαηηείηαη κηα πιήξεο θαηαγξαθή ηνπ ζηαηηζηηθνχ πιεζπζκνχ, αλεμάξηεηα απφ ην κέγεζνο θαη ηε γεσγξαθηθή θαηαλνκή ηνπ, ρσξηζκφο ζε ζηξψκαηα θαη ζηε ζπλέρεηα δεκηνπξγία δεηγκάησλ κε απιή ηπραία δεηγκαηνιεςία.

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο Ζ Γεηγκαηνιεςία κε Πηζαλφηεηα

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο Ζ Γεηγκαηνιεςία κε Πηζαλφηεηα ε) Καηά Σπζηάδεο Γεηγκαηνιεςία

δ) Σηξσκαηνπνηεκέλε Γεηγκαηνιεςία Γηαθξίλεηαη ζε 1. Αλαινγηθή:

1. Με Αλαινγηθή: Δπηιέγεηαη ην κέγεζνο γηα θάζε ζηξψκα ην νπνίν είλαη ίδην θαη ζε θάζε άιιν.

Δλδείθλπηαη γηα έξεπλεο πνπ αθνξνχλ επξείεο γεσγξαθηθέο πεξηνρέο κε δηαζπνξά, επεηδή δελ απμάλεηαη ην θφζηνο ηεο έξεπλαο. Δδψ, ην ζπλνιηθφ κέγεζνο ηνπ δείγκαηνο είλαη ην γηλφκελν ηνπ πιήζνπο ησλ νκάδσλ-ζπζηάδσλ επί ην πιήζνο θάζε ζπζηάδαο. Σπλεπψο, ε επηινγή ηνπ αξηζκνχ ησλ ζπζηάδσλ θαη ηνπ πιήζνπο ησλ ππνθεηκέλσλ ηνπο, είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηππηθνχ ζθάικαηνο εθηίκεζεο, ηεο γεσγξαθηθήο θαηαλνκήο ηνπο θαη ηνπ θφζηνπο έξεπλαο. 70

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Ζ Γεηγκαηνιεςία κε Πηζαλφηεηα

Ζ Γεηγκαηνιεςία Φσξίο Πηζαλφηεηα

ζη) Πνιπεπίπεδε ή πνιπζηαδηαθή Γεηγκαηνιεςία

α) Γεηγκαηνιεςία Δπθνιίαο ή Δπρέξεηαο

Δίλαη παξαιιαγή ηεο πξνεγνχκελεο κεζφδνπ θαη ελδείθλπηαη γηα ηε δεκηνπξγία δεηγκάησλ ζε πεξηπηψζεηο κεγάιεο δηαζπνξάο πιεζπζκνχ θαη έιιεηςεο δεηγκαηνιεπηηθνχ πιαηζίνπ. Γηαθέξεη απφ ηελ πξνεγνχκελε κέζνδν γηαηί κεηά ηελ επηινγή ησλ ζπζηάδσλ κπνξεί λα αθνινπζήζεη δεχηεξν θαη ηξίην ζηάδην δεηγκαηνιεςίαο ζε ππν-νκάδεο κέζα ζηηο αξρηθέο νκάδεο. 71

Σρεκαηίδνληαη δείγκαηα κε γλψκνλα ηελ επθνιία θαη ηε δηαζεζηκφηεηα ησλ κειψλ πνπ ηα απνηεινχλ. Τα απνηειέζκαηά ηνπο δελ είλαη γεληθεχζηκα, έρνπλ πνιινχο πεξηνξηζκνχο θαη δελ ππάξρεη θάπνην κέηξν εθηίκεζεο ηεο αθξίβεηάο ηνπο, άξα θαη ηνπ Σθάικαηνο κέηξεζεο. Δλδείθλπηαη ζε πηινηηθέο έξεπλεο, φπσο πρ., γηα ηελ αμηνιφγεζε ελφο εξσηεκαηνινγίνπ. 72

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Ζ Γεηγκαηνιεςία Φσξίο Πηζαλφηεηα

Ζ Γεηγκαηνιεςία Φσξίο Απφθξηζε

β) Γεηγκαηνιεςία Φηνλνζηηβάδαο Δληνπίδνληαη θάπνηα αξρηθά άηνκα ηα νπνία, κε ηε ζεηξά ηνπο, ππνδεηθλχνπλ άιια άηνκα. Φξεζηκνπνηείηαη γηα ηνλ εληνπηζκφ δπζπξφζηησλ, ή εηδηθψλ ελδηαθεξφλησλ, νκάδσλ.

γ) Γεηγκαηνιεςία Πνζνζηψζεσλ Πξηλ ηε δηεμαγσγή δεηγκαηνιεπηηθψλ εξεπλψλ, είλαη γλσζηά θάπνηα ραξαθηεξηζηηθά (πρ. πνζνζηά) ηνπ ππφ κειέηε πιεζπζκνχ ηα νπνία νη εξεπλεηέο ιακβάλνπλ ππφςε ηνπο, γηα λα ηεξνχληαη νη αλαινγίεο ηνπ δείγκαηνο.

Γηα δηάθνξνπο ιφγνπο, δελ απαληηνχληαη φιεο νη εξσηήζεηο. Οη ειιείςεηο απηέο, ζρνιηάδνληαη απφ ηνπο εξεπλεηέο ρσξίο πξνζπάζεηα δηφξζσζήο ηνπο. Φξεζηκνπνηνχληαη, ελαιιαθηηθά, ζηαηηζηηθέο ηερληθέο εθηίκεζεο ησλ ηηκψλ πνπ ιείπνπλ, αλαθνξηθά κε ην πνηεο ήηαλ νη απαληήζεηο ησλ άιισλ, ή ζε ζρέζε κε ην ηη ππέδεημαλ απηνί ζηηο άιιεο απαληήζεηο.

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Σηαηηζηηθέο Μέζνδνη Αλάιπζεο Γεδνκέλσλ

Σηαηηζηηθέο Μέζνδνη Αλάιπζεο Γεδνκέλσλ Ο ζπληειεζηήο ζπζρέηηζεο r ηνπ Pearson Καηαδεηθλχεη ηελ χπαξμε ή φρη, ζρέζεο κεηαμχ δχν κεηαβιεηψλ, ππνινγίδεη ηε κνξθή απηήο ηεο ζρέζεο (ζεηηθή ή αξλεηηθή ζπζρέηηζε), θαζψο θαη ηελ έληαζή ηεο ( ην επίπεδν ηεο ζηαηηζηηθήο ζεκαληηθφηεηαο).

Οη ηηκέο πνπ κπνξεί λα πάξεη ν r είλαη από –1 κέρξη +1. 75

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Σηαηηζηηθέο Μέζνδνη Αλάιπζεο Γεδνκέλσλ

Όηαλ ην πξφζεκν ηνπ ζπληειεζηή ζπζρέηηζεο r είλαη ζεηηθφ (ζεηηθή ζπζρέηηζε), ε κία κεηαβιεηή απμάλεηαη θαζψο απμάλεηαη θαη ε άιιε. Y

Όηαλ ην πξφζεκν ηνπ ζπληειεζηή ζπζρέηηζεο r είλαη αξλεηηθφ (αξλεηηθή ζπζρέηηζε), ε κία κεηαβιεηή απμάλεηαη θαζψο ε άιιε κεηψλεηαη.

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Σηαηηζηηθέο Μέζνδνη Αλάιπζεο Γεδνκέλσλ

Αλάιπζε Γξακκηθήο Παιηλδξφκεζεο Δμεηάδεηαη ε ζρέζε κεηαμχ δχν ή πεξηζζφηεξσλ κεηαβιεηψλ κε ζθνπφ ηελ πξφβιεςε ησλ ηηκψλ ηεο κηαο (εμαξηεκέλε κεηαβιεηή, πρ. ε Υ), κέζσ ησλ ηηκψλ ηεο άιιεο (αλεμάξηεηε κεηαβιεηή, πρ. ε Φ). Ο εθηηκψκελνο ζπληειεζηήο πξνζδηνξηζκνχ R² πνπ εθθξάδεη ην πνζνζηφ δηαζπνξάο ηεο Υ ην νπνίν εξκελεχεηαη απφ ηε δηαζπνξά ηεο Φ, δηαβάδεηαη ζε % θαη δειψλεη θαηά πφζν ε Υ εξκελεχεηαη απφ ηελ Φ. Ο R² ρξεζηκνπνηείηαη σο κέηξν θαηαιιειόηεηαο ηνπ κνληέινπ πνπ πηνζεηείηαη. 79

Ζ Αλάιπζε Γξακκηθήο Παιηλδξφκεζεο πξνυπνζέηεη φηη:  Ζ αλακελφκελε ηηκή ηνπ ζθάικαηνο θάζε παξαηήξεζεο ηζνχηαη κε κεδέλ.  Ζ δηαθχκαλζε ηνπ ζθάικαηνο φισλ ησλ ηηκψλ είλαη ζηαζεξή (νκνζθεδαζηηθφηεηα).  Τα ζθάικαηα ησλ παξαηεξήζεσλ δελ ζπζρεηίδνληαη κεηαμχ ηνπο.  Οη αλεμάξηεηεο κεηαβιεηέο δελ πξέπεη λα ζπλδένληαη κε ην ζθάικα ηεο εμίζσζεο.  Οη αλεμάξηεηεο κεηαβιεηέο δελ είλαη γξακκηθά ζπζρεηηζκέλεο κεηαμχ ηνπο. 80

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Σηαηηζηηθέο Μέζνδνη Αλάιπζεο Γεδνκέλσλ

Τν πξφβιεκα ηεο Πνιπζπγγξακκηθφηεηαο Δκθαλίδεηαη ζηα πνιπκεηαβιεηά κνληέια: Υ=α+βΦ1+γΦ2+δΦ3+…. θαη βέβαηα, φηαλ ππάξρεη ζπζρέηηζε κεηαμχ ησλ αλεμάξηεησλ κεηαβιεηψλ. Δπηιχεηαη κε ηελ Καηά Βήκαηα Μέζνδν πνπ εηζάγεη ζην κνληέιν ηηο κεηαβιεηέο νη νπνίεο εξκελεχνπλ θαιχηεξα ηελ εμαξηεκέλε, ρσξίο λα ζπζρεηίδνληαη κεηαμχ ηνπο. 81

Έιεγρνο Ηζφηεηαο Μέζσλ Τηκψλ (T-Test) Αθνξά ηνλ ζηαηηζηηθφ έιεγρν ηεο Υπφζεζεο Μεδέλ, ζπκβνιίδεηαη κε H, θαη δειψλεη φηη νη κέζεο ηηκέο δχν δεηγκάησλ είλαη ίζεο, δειαδή δελ είλαη ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή ε δηαθνξά ηνπο. Σηε κεδεληθή ππφζεζε αληηζηνηρεί ε Δλαιιαθηηθή Υπφζεζε, ζπκβνιίδεηαη κε Α, ε νπνία ζεσξεί φηη ε δηαθνξά ηνπο είλαη ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή. 82

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Σηαηηζηηθέο Μέζνδνη Αλάιπζεο Γεδνκέλσλ

Έιεγρνο Ηζφηεηαο Μέζσλ Τηκψλ (T-Test)

Έιεγρνο Αλάιπζεο Γηαζπνξάο (ANOVA)

Γηα ηελ απνδνρή ηεο H, ή ηελ απφξξηςε ηεο, ζηεξηδφκαζηε ζηε ζηαηηζηηθή ειέγρνπ: t = Γεηγκαηνιεπηηθφο κέζνο - Θεσξεηηθφο κέζνο / Τππηθφ ζθάικα Αλ ε ηηκή απηή είλαη κεγαιχηεξε απφ θάπνηα t-ηηκή ηφηε απηφ καο νδεγεί ζηελ απνδνρή ηεο κεδεληθήο ππφζεζεο, δηαθνξεηηθά ζηελ ελαιιαθηηθή ηεο. 83

Φξεζηκνπνηείηαη γηα ηε δηαπίζησζε ηεο χπαξμεο ζηαηηζηηθψλ δηαθνξψλ αλάκεζα ζε νκάδεο ππνθεηκέλσλ ζηηο ηηκέο κηαο πνζνηηθήο κεηαβιεηήο. Ζ κεδεληθή ππφζεζε είλαη φηη δελ ππάξρεη δηαθνξά αλάκεζά ηνπο. Πξνυπνζέηεη φηη ε ζπλερήο κεηαβιεηή θαηαλέκεηαη θαλνληθά θαη φηη ππάξρεη νκνηνκνξθία δηαζπνξάο κεηαμχ ησλ νκάδσλ. 84

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Σηαηηζηηθέο Μέζνδνη Αλάιπζεο Γεδνκέλσλ

Με παξακεηξηθνί έιεγρνη: δελ επεξεάδνληαη απφ ην είδνο ηεο θαηαλνκήο ησλ κεηαβιεηψλ, ελψ, γηα ηνπο παξακεηξηθνχο ειέγρνπο ππνηίζεηαη φηη νη κεηαβιεηέο, πέξα απφ ζπλερείο, ζπλήζσο, αθνινπζνχλ ηελ θαλνληθή θαηαλνκή, όπως θαίνεηαι ζηο ζχήμα:

Ο Φ² Έιεγρνο Ζ ηηκή ηνπ Φ² δείρλεη θαηά πφζν ε αλεμαξηεζία δχν κεηαβιεηψλ είλαη ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή ή φρη. Διέγρεηαη ε κεδεληθή ππφζεζε φηη νη δχν κεηαβιεηέο είλαη ζηαηηζηηθά αλεμάξηεηεο κεηαμχ ηνπο, έλαληη ηεο ελαιιαθηηθήο φηη είλαη εμαξηεκέλεο.

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Πνηνηηθέο Μέζνδνη Έξεπλαο

Δίλαη έλα ζχλνιν εξκελεπηηθψλ θαη δηεξεπλεηηθψλ κεζφδσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε δηάθνξεο επηζηήκεο γηα λα πεξηγξάςνπλ, λα απνθσδηθνπνηήζνπλ, λα κεηαθξάζνπλ θαη λα απνδψζνπλ θάπνην λφεκα ζε έλα θαηλφκελν. Γελ κεηξνχλ ζπρλφηεηεο θαη πνζνζηά εκθάληζεο ησλ θαηλνκέλσλ, αιιά εμεγνχλ θαη αλαιχνπλ ηνπο ιφγνπο εκθάληζήο ηνπο. 87

Γελ απνθιείνπλ, αιιά ζπλδπάδνληαη κε ηηο πνζνηηθέο κεζφδνπο. Λεηηνπξγνχλ ζπκπιεξσκαηηθά κε ηηο πνζνηηθέο κεζφδνπο ζε κηα έξεπλα πεδίνπ. Οη πνηνηηθέο κέζνδνη εξκελεχνπλ θαη εμεγνχλ ηνπο ιφγνπο θαη ηηο αηηίεο εκθάληζεο ζπκπεξηθνξψλ. Οη πνζνηηθέο κέζνδνη κεηξνχλ ην κέγεζνο ησλ επηδξάζεσλ πνπ δηέπνπλ έλα θαηλφκελν, θαζψο 88 θαη ην κέγεζνο ηνπ ίδηνπ ηνπ θαηλνκέλνπ.

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Πνηνηηθέο Μέζνδνη Έξεπλαο

Ζ πνηνηηθή έξεπλα: • Γελ πξαγκαηεχεηαη θαη δελ κειεηά ηα θαηλφκελα κε ηε ρξήζε αξηζκεηηθψλ κεηξήζεσλ.

Ζ πνηνηηθή έξεπλα: • Δπηηξέπεη ηελ αλάιπζε θαη θαηαλφεζε ησλ αηηίσλ ζε θαηλφκελα αιιαγήο θαηαζηάζεσλ.

• Γελ πξνυπνζέηεη ηελ χπαξμε αηηίνπ - απνηειέζκαηνο, αιιά αλαδεηθλχεη ηε ζρέζε απηή.

• Πξαγκαηνπνηείηαη ζηνπο θπζηθνχο ρψξνπο πνπ ζπκβαίλεη ην ππφ κειέηε θαηλφκελν θαη αληαλαθιά ηα πξνβιήκαηα, ηηο ηδηαηηεξφηεηεο θαη ηηο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ.

• Πξνζαξκφδεηαη εχθνια ζηηο αλάγθεο ηεο έξεπλαο θαη κπνξεί λα εκπινπηηζηεί κε επηπιένλ ζηνηρεία, κε ςπρνκεηξηθά, γηα λα εθηηκήζεη θαη λα εκβαζχλεη ζην θαηλφκελν πνπ κειεηά. 89

• Πξνζθέξεη κηα νιηζηηθή ζεψξεζε θαη εξκελεία ηνπ θαηλνκέλνπ πνπ κειεηά. 90

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Πνηνηηθέο Μέζνδνη Έξεπλαο

Ζ πνηνηηθή έξεπλα: • Δκπεξηέρεη ην ραξαθηεξηζηηθφ ηεο ππνθεηκεληθφηεηαο. • Φαξαθηεξίδεηαη απφ ηελ αιιειεπίδξαζε εξεπλεηή θαη εξεπλνχκελνπ. • Απνζθνπεί ζηελ αλαθάιπςε κέζσ ηεο δηεξεχλεζεο αιιά θαη ηεο επαγσγηθήο ζθέςεο. • Ζ πνζνηηθή ρξεζηκνπνηεί ηε ζπκπεξαζκαηνινγία, ε πνηνηηθή ηελ επαγσγηθή δηαδηθαζία.

Ζ επηινγή ηεο ελδεηθλπφκελεο έξεπλαο, πνηνηηθήο ή πνζνηηθήο, πξνθχπηεη απφ κηα ζεηξά βαζηθψλ εξσηεκάησλ πνπ ηίζεληαη αξρηθά. Όκσο, ηα ζεκειηψδε εξσηήκαηα πνπ πξέπεη λα απαληεζνχλ ζε θάζε επηζηεκνληθή έξεπλα είλαη: α) Μπνξεί θάπνηνο άιινο εξεπλεηήο λα ζπλάγεη ηα αλάινγα ζπκπεξάζκαηα κε απηφλ πνπ εθάξκνζε αξρηθά ηε κέζνδν (αμηνπηζηία); θαη, β) Μεηξά ε πξνηεηλφκελε κέζνδνο απηφ πνπ ηζρπξίδεηαη φηη κεηξά (εγθπξφηεηα);

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Πνηνηηθέο Μέζνδνη Έξεπλαο

Δίδε πνηνηηθήο έξεπλαο:

• Ζ Σπκκεηνρηθή παξαηήξεζε: ν εξεπλεηήο ζπκκεηέρεη θαη παξαηεξεί ηα θαηλόκελα. Ο βαζκφο ζπκκεηνρήο πξνζδηνξίδεηαη απφ ηηο αθφινπζεο θαηεγνξίεο:

• Οη Οκάδεο εζηίαζεο: ρξεζηκνπνηνύληαη γηα λα κειεηήζνπλ ζε βάζνο, κέζσ ηεο ζπδήηεζεο, έλα πεδίν πνπ ελδηαθέξεη ηνλ εξεπλεηή. Παξνπζηάδνπλ ηδηαηηεξόηεηεο αλάινγα κε ην ζθνπό, ην κέγεζνο, ηε ζύλζεζε θαη ηνλ ηξόπν ρξήζεο ηνπο.

1. Ο πιήξσο ζπκκεηέρσλ εξεπλεηήο (θξπθή εκπινθή)

Τν κέγεζφο ηνπο πνηθίιεη (4-12 κέιε), κε θαηαιιειφηεξεο

2. Ο ζπκκεηέρσλ σο παξαηεξεηήο (θαλεξή εκπινθή)

ηηο νκάδεο ησλ 7 σο 10 αηφκσλ.

3. Ο παξαηεξεηήο σο ζπκκεηέρσλ (θαλεξή, ρσξίο εκπινθή)

Μειεηνχληαη πνιιέο νκάδεο νη νπνίεο, πάληα, ζρεκαηίδν-

4. Ο πιήξσο παξαηεξεηήο (θξπθή, ρσξίο εκπινθή). 93

ληαη απφ άηνκα άγλσζηα κεηαμχ ηνπο αιιά κε νκνεηδή ραξαθηεξηζηηθά, 94

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Πνηνηηθέο Μέζνδνη Έξεπλαο

Πιενλεθηήκαηα ησλ νκάδσλ εζηίαζεο:

Τα κεηνλεθηήκαηα ησλ νκάδσλ εζηίαζεο είλαη:

1. Γίλνπλ έκθαζε ζηελ θνηλσληθή ζπκπεξηθνξά ησλ αηφκσλ.

1. Πξνζθέξνπλ ιηγφηεξν έιεγρν απ’ φηη νη ζπλεληεχμεηο ζε βάζνο.

2. Ο ζπληνληζηήο κπνξεί λα ππνβνεζήζεη ηελ απάληεζε εξσηήζεσλ πνπ είλαη αλνηρηέο.

2. Ζ αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ είλαη δχζθνιε.

3. Φαξαθηεξίδνληαη απφ πςειή θαηλνκεληθή εγθπξφηεηα. 4. Έρνπλ ρακειφ θφζηνο. 5. Μπνξνχλ λα πξαγκαηνπνηνχληαη γξήγνξα. 6. Πξαγκαηνπνηνχληαη ζε κεγαιχηεξα δείγκαηα απφ άιιεο πνηνηηθέο κεζφδνπο. 95

3. Οη νκάδεο κπνξνχλ λα δηαθέξνπλ ζεκαληηθά κεηαμχ ηνπο. 4. Μεξηθέο θνξέο είλαη δχζθνιν λα ζπλαζξνηζηνχλ νη νκάδεο. 5. Οη ζπδεηήζεηο (απφ 30΄κέρξη 1 ψξα) πξέπεη λα πξαγκαηνπνηνχληαη ζε πεξηβάιινλ θαηάιιειν γηα ην ζθνπφ απηφ. 96

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Πνηνηηθέο Μέζνδνη Έξεπλαο

Δίδε πνηνηηθήο έξεπλαο:

•

Ζ Πξνζσπηθή ζπλέληεπμε: είλαη ε πεξηζζόηεξν, ίζσο, ρξεζηκνπνηνύκελε κέζνδνο, ιόγσ ηεο επειημίαο δηεμαγσγήο ηεο, ηεο ακεζόηεηαο, ηεο εμνηθείσζεο ηνπ θνηλνύ κε ηε κέζνδν απηή θαη ηνπ ρακεινύ θόζηνπο ηεο.

Τα βήκαηα πινπνίεζήο ηεο είλαη: 1. Οξηζκφο ηνπ ππφ δηεξεχλεζε ζέκαηνο. 2. Γεκηνπξγία νδεγηψλ δηεμαγσγήο ηεο ζπλέληεπμεο. 3. Δμεχξεζε ησλ εξσηψκελσλ.

Ζ Αλάιπζε ιφγνπ: ζπληζηά έλαλ ηξόπν ζεώξεζεο ηνπ πξνθνξηθνύ θαη γξαπηνύ ιόγνπ κε ζθνπό ηελ αλίρλεπζε θξπκκέλσλ δνκώλ θαη ηνπ ξεπεξηνξίνπ πνπ εθθξάδνληαη ζην ιόγν ζπγθεθξηκέλσλ αηόκσλ, ζε ζπγθεθξηκέλα θνηλσληθά ζρήκαηα.

Αλαγλσξίδεη φηη ην άηνκν δηακνξθψλεη θαη δηαθνξνπνηεί ην ιφγν ηνπ, αλάινγα κε ηηο ζπλζήθεο θαη ην θνηλσληθφ πιαίζην πνπ ην άηνκν απηφ αλήθεη. Γελ πξνηείλεη ζπγθεθξηκέλεο απαληήζεηο, κα βνεζά ζηελ

4. Πξαγκαηνπνίεζε ησλ ζπλεληεχμεσλ.

θαηαλφεζε ησλ θηλήηξσλ ησλ πξάμεσλ ησλ αηφκσλ. 97

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Πνηνηηθέο Μέζνδνη Έξεπλαο

Δίδε πνηνηηθήο έξεπλαο: •

Ζ Αλάιπζε αξρεηαθνχ πιηθνχ: αθνξά ηε κειέηε εγγξάθσλ θαη αξρείσλ δηαθόξσλ νξγαληζκώλ.

Τα ζεκαληηθφηεξα ζηνηρεία πνπ πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε είλαη ε εγθπξφηεηα θαη ε θαηαιιειφηεηα ησλ πεγψλ, θαζψο θαη ε νξζφηεηα ησλ αλαιχζεσλ. Ο εξεπλεηήο πξέπεη λα εθαξκφζεη έλα εξκελεπηηθφ ζρήκα κε ηα αθφινπζα βήκαηα: 1. Καηαλφεζε ηνπ λνήκαηνο ησλ θεηκέλσλ. 2. Δληνπηζκφο πεδίσλ θαη ζεκάησλ έξεπλαο. 3. Δληνπηζκφο νκάδσλ θαη ζεκάησλ έξεπλαο. 99

4. Απνζαθήληζε θαη δηαζηαχξσζε ησλ ζηνηρείσλ κε ρξήζε ηεο ηερληθήο ηεο ηξηγσλνπνίεζεο. 5. Έιεγρνο ηεο αμηνπηζηίαο θαη ηεο εγθπξφηεηαο ησλ ζηνηρείσλ. 6. Δπαλαπξνζδηνξηζκφο ηνπ πιαηζίνπ ζην νπνίν πξέπεη λα αλαιπζνχλ ηα ζηνηρεία. 7. Δπηινγή θαη ρξήζε αληηπξνζσπεπηηθψλ πεξηπηψζεσλ γηα ηελ εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ. Σηελ πξάμε ν εξεπλεηήο πξέπεη λα απνθηήζεη πξφζβαζε ζην πιηθφ, λα ειέγμεη ηελ απζεληηθφηεηά ηνπ, λα ην θαηαλνήζεη, λα εκβαζχλεη θαη λα ην αλαιχζεη. 100

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Πνηνηηθέο Μέζνδνη Έξεπλαο

Δίδε πνηνηηθήο έξεπλαο:

Ζ Αλάιπζε πεξηερνκέλνπ καδί κε ηε Θεκαηηθή αλάιπζε

•

θαη ηε Σεκεησηηθή αλάιπζε απνηεινχλ έλα ηξίπηπρν

Ζ Αλάιπζε πεξηερνκέλνπ: απνηειεί ζεκαληηθή ηερληθή αληηθεηκεληθήο θαη ζπζηεκαηηθήο κειέηεο θαη αλάιπζεο ηνπ γξαπηνύ θαη πξνθνξηθνύ ιόγνπ, θαζώο θαη ηνπ πεξηερνκέλνπ πνπ επηθνηλσλείηαη ή δηαηίζεηαη από άιια κέζα.

κεζφδσλ. Τα βήκαηα πινπνίεζήο ηεο είλαη: 1. Απφθαζε ρξήζεο ζπγθεθξηκέλσλ θαηεγνξηψλ.

Σθνπφο ηεο κεζφδνπ είλαη λα θαηαγξαθνχλ, λα ζπλνςη-

2. Δπηινγή δείγκαηνο.

ζηνχλ θαη λα πεξηγξαθνχλ ιέμεηο, θξάζεηο, θαη λνήκαηα

3. Δπηινγή ρξνληθήο πεξηφδνπ εθαξκνγήο ηεο δεηγκαηνιεηςίαο.

πνπ εθθέξνληαη ζε έλα θείκελν, ψζηε λα πεξηγξαθεί θαη λα αλαθαιπθζεί ην λφεκα θαη ηα κελχκαηα πνπ πεξηέρνληαη ζε απηφ θαη λα εμαρζνχλ ηα θαηάιιεια ζπκπεξάζκαηα.

101

4. Απφθαζε γηα ην πιήζνο ησλ παξαηεξήζεσλ. 5. Σπζηεκαηηθή θαηαγξαθή ησλ παξαηεξήζεσλ. 102

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Πνηνηηθέο Μέζνδνη Έξεπλαο

Ο ζθνπφο ηεο αλάιπζεο πεξηερνκέλνπ θαηά ηνπο Borg & Gall (1989), είλαη. 1. Να παξαγάγεη πεξηγξαθηθή πιεξνθνξία. 2. Να ειέγμεη θαη λα επαιεζεχζεη επξήκαηα άιισλ πνηνηηθψλ εξεπλψλ. 3. Να ειέγμεη ππνζέζεηο θαη ηελ εθαξκνγή ζπγθεθξηκέλσλ κεζφδσλ, θαζψο θαη λα αληρλεχζεη ζπζρεηίζεηο. Οη αλαιχζεηο πεξηερνκέλνπ κπνξνχλ λα βαζίδνληαη είηε ζε πιηθφ πνπ ππάξρεη, είηε ζε πιηθφ πνπ δεκηνπξγείηαη απφ ηνλ εξεπλεηή, πρ. απαληήζεηο εξσηεκαηνινγίσλ. 103

Τα ζεκαληηθά ζεκεία πινπνίεζεο ηεο αλάιπζεο πεξηερνκέλνπ (Κπξηαδή 1999) είλαη : 1. Ζ επηινγή κνλάδαο θαηαγξαθήο: είλαη ην ηκήκα ηνπ θεηκέλνπ πνπ ζα απνηειέζεη ηε βάζε θαηεγνξηνπνίεζεο (ιέμεηο, θξάζεηο, παξάγξαθνη). 2. Ζ δεκηνπξγία θαηεγνξηψλ: πνπ θαζνξίδνληαη από ηηο αλάγθεο, ην ζθνπό θαη ην ππόβαζξν ηεο έξεπλαο, πξέπεη λα είλαη πεξηεθηηθέο, ζαθείο θαη μεθάζαξεο, θαη λα θαζνξίδνληαη κέζα από αθξηβείο νξηζκνύο. 3. Τν ζχζηεκα θσδηθνπνίεζεο: ρξεζηκνπνηώληαο πξνεγνύκελε εκπεηξία κνλάδσλ, θαηεγνξηώλ θαη θσδηθνπνίεζεο, εμνηθνλνκεί ρξόλν, δεκηνπξγεί απνηειέζκαηα ζπγθξίζηκα κε εθείλα πξνεγνύκελσλ εξεπλώλ θαη ζπλερίδεη ηελ έξεπλα άιισλ εξεπλεηώλ. 104

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Πνηνηηθέο Μέζνδνη Έξεπλαο

4. Γεηγκαηνιεςία: επηβάιιεηαη ζε κεγάινπο όγθνπο δεδνκέλσλ, αλάινγα κε ηηο ηδηαηηεξόηεηεο ηνπ ζέκαηνο θαη ηηο αλάγθεο ηεο έξεπλαο.

Δίδε πνηνηηθήο έξεπλαο: •

Μειέηε πεξίπησζεο: δελ είλαη κέζνδνο αιιά ζηξαηεγηθή έξεπλαο κε ζπλδπαζκό δηαθόξσλ κεζόδσλ όπνπ ρξεζηκνπνηνύληαη πνιιαπιέο πεγέο πιεξνθνξηώλ γηα ηε κειέηε ελόο θαηλνκέλνπ.

•

Μειέηεο επρξεζηίαο: αλαιύνληαη ηόζν κε πνηνηηθέο, όζν θαη κε πνζνηηθέο ηερληθέο θαη αθνξνύλ, ζπλήζσο, ηε κειέηε ηνπ βαζκνύ επθνιίαο, άλεζεο, θαη απνηειεζκαηηθόηεηαο θαηά ηε δηάξθεηα πινήγεζεο ζην ηληεξλέη ή ρξήζεο κηαο εθαξκνγήο ινγηζκηθνύ.

Παξφηη ε εθαξκνγή ηεο ηπραίαο δεηγκαηνιεςίαο είλαη ε ζπρλφηεξε, εληνχηνηο, γηα πιεξέζηεξε πεξηγξαθή ησλ ηερληθψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη, θαίλεηαη νξζφηεξε ε ρξήζε ηνπ ζπλδπαζκνχ ηεο ηπραίαο ζηξσκαηνπνηεκέλεο, δεηγκαηνιεςίαο, ηεο πνιπεπίπεδεο δεηγκαηνιεςίαο πνζνζηψζεσλ θαη ηεο δεηγκαηνιεςίαο επθνιίαο. 105

106

Σρεδηαζκφο & Υινπνίεζε ηεο Έξεπλαο

Πνηνηηθέο Μέζνδνη Έξεπλαο

Με ηηο κειέηεο επρξεζηίαο κειεηάηαη ν ηξφπνο πνπ ν ρξήζηεο αληηιακβάλεηαη ηα πξάγκαηα θαη πξνηείλεη ηξφπνπο επρεξνχο ρξήζεο ελφο κεραληζκνχ, θαη φρη πνηνο ζα ήηαλ ν θαηλνκεληθά θαιχηεξνο ηξφπνο ζρεδηαζκνχ απφ ηε κεξηά ηνπ θαηαζθεπαζηή. Καηά ηνλ έιεγρν επρξεζηίαο 

Διέγρνληαη πξαγκαηηθνί ρξήζηεο πνπ πξαγκαηνπνηνχλ δηαδηθαζίεο ζε πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο.



Καηαγξάθνληαη, γηα λα κειεηεζνχλ, ε ζπκπεξηθνξά θαη ηα ζρφιηα ησλ ρξεζηψλ.



Αλαιχνληαη πνηνηηθά θαη πνζνηηθά ηα δεδνκέλα, ψζηε λα 107 νη ρξήζηεο. δηνξζσζνχλ ηα πξνβιήκαηα πνπ εληνπίδνπλ

Σηνλ ηππηθφ έιεγρν επρξεζηίαο ζπκκεηέρνπλ εξεπλεηέο θαη ρξήζηεο πνπ εξγάδνληαη κε ζπγθεθξηκέλα (απζηεξά) πξφηππα, ελψ δελ επηηξέπεηαη ε αλαηξνθνδφηεζε ησλ ρξεζηψλ κε ζρφιηα ησλ εξεπλεηψλ. Σηνλ άηππν έιεγρν επρξεζηίαο δηεξεπλάηαη ε ζπκπεξηθνξά ησλ ρξεζηψλ απφ εξεπλεηέο πνπ δελ ζπκκεηέρνπλ ζηελ πξνεγνχκελε δηαδηθαζία. Ζ έξεπλα επρξεζηίαο ειέγρεηαη γηα ηε θαηλνκεληθή ηεο εγθπξφηεηα, θαζψο θαη γηα ηελ εγθπξφηεηα πεξηερνκέλνπ. 108

Ζ Σπγγξαθή ηεο Δξγαζίαο

Δηζαγσγηθά ζηνηρεία

Ζ ζχληαμε ελφο εχιεπηνπ θαη γιαθπξνχ θεηκέλνπ απαηηεί

Τα ηκήκαηα ηεο επηζηεκνληθήο εξγαζίαο

κηα δεμηφηεηα ηελ νπνία απνθηά θαη δηαηεξεί θαλείο, κέζα απφ ζπλερή άζθεζε. Ο θαηαλνεηφο πξνθνξηθφο ιφγνο είλαη απνηέιεζκα ηεο ζθέςεο ε νπνία θηλεηνπνηείηαη κε ηε γξαθή. Με άιια ιφγηα ηζρχεη ε ζρέζε:



Τν εμψθπιιν



Τα πεξηερφκελα



Ζ πεξίιεςε



Ζ εηζαγσγή



Ζ επηζήκαλζε ησλ πεγψλ αλαθνξάο (επιζκόπηζη)

Σθέθηνκαη ↔ Γξάθσ ↔ Μηιψ 109

110

Ζ Σπγγξαθή ηεο Δξγαζίαο

Δηζαγσγηθά ζηνηρεία

Τα ηκήκαηα ηεο επηζηεκνληθήο εξγαζίαο 

Ζ δηαηχπσζε ππνζέζεσλ



Ζ κεζνδνινγία ηεο έξεπλαο



Ζ πεξηγξαθή ησλ απνηειεζκάησλ



Τα ζπκπεξάζκαηα ηεο εξγαζίαο



Ζ βηβιηνγξαθία



Τα παξαξηήκαηα

Ζ γξαθή θάζε αλζξψπνπ δηαθέξεη (φπσο θαη ε ζθέςε ηνπ άιισζηε), αιιά κπνξεί λα ζπζηεκαηνπνηεζεί: 1. Πξνζρέδην ηεο εξγαζίαο: θάλνπκε έλα ζθαξίθεκα ησλ ελνηήησλ πνπ λνκίδνπκε φηη ζα πξέπεη λα πεξηιακβάλνληαη ζε απηή, ψζηε λα έρνπκε έλαλ νδεγφ (κπνύζνπια… ειιεληζηί) γηα ηελ επηζθφπεζε ηεο βηβιηνγξαθίαο. Αξγφηεξα κπνξεί λα αλαδηακνξθσζεί.

Πεξίιεςε ηεο εξγαζίαο: απνηειεί ηελ πξνζπάζεηα απφδνζεο,

Πξσηφιεηα κνξθή ηεο εξγαζίαο: απνηειεί ηελ θαηά 90%,

111

Ζ Σπγγξαθή ηεο Δξγαζίαο

ζε έλα ζχληνκν θείκελν, ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο εξγαζίαο κε έκθαζε ζηα θαηλνηφκα επξήκαηά ηεο. Τν ζχληνκν απηφ θείκελν καο βνεζά λα πξνζδηνξίζνπκε θαιχηεξα απηφ πνπ ζθεθηφκαζηε λα θάλνπκε θαη πσο ζα ην θάλνπκε. Μπνξνχκε λα ηε δηακνξθψζνπκε κε βάζε ηελ εξεπλεηηθή πξφηαζε ηεο ηδέαο καο γηα ην ζέκα ηεο εξγαζίαο. πεξίπνπ, δηακφξθσζε ηνπ θεηκέλνπ ην νπνίν πηζηεχνπκε φηη θαιχπηεη ηθαλνπνηεηηθά ην ζέκα καο. Δπίζεο, ζηε θάζε απηή, ειέγρνπκε ηφζν ηελ αηζζεηηθή ηνπ, φζν θαη ηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο ηεο κνξθνπνίεζήο ηνπ. 112

Ζ Σπγγξαθή ηεο Δξγαζίαο

Δηζαγσγηθά ζηνηρεία

Ζ γξαθή θάζε αλζξψπνπ δηαθέξεη (φπσο θαη ε ζθέςε ηνπ άιισζηε), αιιά κπνξεί λα ζπζηεκαηνπνηεζεί: 4.

Αγλφεζε ηεο εξγαζίαο: «παξαηνχκε» ηελ εξγαζία

Αλαδηακφξθσζε & ζπκπιήξσζε ηεο εξγαζίαο: ην

Αλάγλσζε ηεο εξγαζίαο απφ ηξίηνπο: ζηε θάζε απηή έλα

γηα θάπνην δηάζηεκα (πρ. έλα δεθαήκεξν) ψζηε λα κπνξέζνπκε λα ηελ μαλαδνχκε κε κηα λέα καηηά γηα λα εληνπίζνπκε επθνιφηεξα πηζαλά ιάζε, αβιεςίεο, επαλαιήςεηο, πιαηεηαζκνχο, έιιεηςε βηβιηνγξαθηθψλ αλαθνξψλ, θιπ.



πεξίιεςε, εκεξνκελία.



113

Ο ηίηινο ηεο εξγαζίαο: πξέπεη λα είλαη ζχληνκνο θαη ζαθήο, κε επηιεγκέλεο ιέμεηο θαη λα δίλεη κηα ππφζρεζε ζηνλ δπλεηηθφ αλαγλψζηε.



Ζ πεξίιεςε: απνηειεί ηελ θεληξηθή ηδέα ηεο εξγαζίαο, δηαηππσκέλε κε πεξηγξαθηθφ θαη πιεξνθνξηαθφ ηξφπν, ζε ελεζηψηα ρξφλν, ζε κία παξάγξαθν θαη φρη παξαπάλσ απφ 150 ιέμεηο. Γξάθεηαη ηειεπηαία, αθφηνπ έρεη νινθιεξσζεί ε εξγαζία θαη καδί κε ηνλ ηίηιν ηεο, ππφζρεηαη ζηνλ αλαγλψζηε απηφ πνπ δηαβάζεη.

ακέζσο πξνεγνχκελν νδεγεί ζηελ αλαδηακφξθσζε θαη ζπκπιήξσζε ηεο εξγαζίαο ψζηε απηή λα πιεζηάζεη ην ηέιεην. «ηξίην κάηη» ή κηα άιιε άπνςε πάλσ ζην θείκελν θαη ζηε γξαθή ζαο, κφλν θαιφ ζα θάλεη ζηελ πξνζπάζεηα, απνδερφκελνη βεβαίσο, ηηο παξαηεξήζεηο ή ηηο ππνδείμεηο ηνπ άιινπ, είηε είλαη έλαο ζπκθνηηεηήο, είηε νη γνλείο ζαο.

Ζ πξψηε ζειίδα: ηίηινο ζρνιήο, νλνκαηεπψλπκν ζπληάθηε,



Τα πεξηερφκελα: ν πίλαθαο κπαίλεη ζηελ αξρή, ή θαη ζην ηέινο ηεο εξγαζίαο, δελ ρξεζηκνπνηείηαη ζε ζχληνκεο εξγαζίεο. 114

Ζ Σπγγξαθή ηεο Δξγαζίαο

Δηζαγσγηθά ζηνηρεία

Ζ Βηβιηνγξαθηθή Δπηζθφπεζε

Ζ εηζαγσγή: πεξηγξάθεη ηε δνκή θαη ην πεξηερφκελν, ην εηδηθφ



αληηθείκελν θαη ην πεδίν πνπ αλήθεη, θαζψο θαη ηε ζπνπδαηφηεηά ηνπ. Πεξηιακβάλεη: •

Πεξηγξαθή ηνπ επξχηεξνπ επηζηεκνληθνχ πεδίνπ πνπ αλήθεη ην ππφ δηεξεχλεζε ζέκα.

•

Οξηζκφ ηνπ ζέκαηνο ηεο εξγαζίαο, ηη πξνηίζεηαη λα επηηχρεη θαη πσο ζα ην πξαγκαηνπνηήζεη, θιπ.

•

Αηηηνιφγεζε ηεο ζεκαληηθφηεηαο θαη ηεο ζεκαζίαο ηνπ ζέκαηνο.

•

Γηαηχπσζε θαη πεξηγξαθή ησλ ελδερφκελσλ πεξηνξηζκψλ ηεο έξεπλαο.

•

Απιή πεξηγξαθή ηεο κεζνδνινγίαο πνπ αθνινπζείηαη θαη αλαπηχζζεηαη ζην θχξην κέξνο ηεο εξγαζίαο.

•

Πεξηγξαθή ησλ ηκεκάησλ ηεο εξγαζίαο, ησλ θεθαιαίσλ πνπ αθνινπζνχλ. 115

κε ζπλερή αξίζκεζε, κε ην θαζέλα λα απνηειεί απηνηειή ελφηεηα, κε ππνελφηεηεο θαη παξαγξάθνπο. • Σπλήζσο, ην πξψην θεθάιαην ηεο εξγαζίαο θαιχπηεηαη απφ ηε βηβιηνγξαθηθή επηζθφπεζε.

 Ζ βηβιηνγξαθηθή επηζθφπεζε: αθνξά ηε δηεμνδηθή πεξηγξαθή ησλ πεγψλ ηεο βηβιηνγξαθηθήο ελεκέξσζεο, δειαδή, ηη έρεη γξαθεί κέρξη ηψξα γηα ην ζέκα θαη ηηο έλλνηεο πνπ πξαγκαηεχεηαη ε εξγαζία. Απνηειεί έλα ζεκαληηθφ ηκήκα ηεο επηζηεκνληθήο εξγαζίαο θαη φζν επξχηεξε είλαη ε θάιπςή ηεο, ηφζν θαιχηεξε ζα είλαη ε θαηαλφεζε ησλ ελλνηψλ πνπ πξαγκαηεχεηαη. Δπίζεο, καο απνθαιχπηεη ηα θελά ηεο έξεπλαο ησλ άιισλ, ηα νπνία ζα κπνξνχζε λα θαιχςεη ε δηθή καο εξγαζία. Καη αθφκε, κπνξεί λα καο βνεζήζεη ζηνλ εληνπηζκφ ησλ θξηηεξίσλ ή ησλ ππνζέζεσλ ηεο εξγαζίαο. 116

Ζ Σπγγξαθή ηεο Δξγαζίαο

Ζ Βηβιηνγξαθηθή Δπηζθφπεζε

Οη Πεγέο ηεο Βηβιηνγξαθίαο  Ζ γεληθή βηβιηνγξαθία: αθνξά θπξίσο βηβιηνγξαθία θαη

νξηζκνχο ζρεηηθά κε ηνλ επξχηεξν ηνκέα ζηνλ νπνίν αλήθεη ην ζέκα ηεο εξγαζίαο. Πξνηείλεη έλαλ φγθν βηβιηνγξαθίαο φπνπ ν αλαγλψζηεο κπνξεί λα πξνζηξέμεη γηα κεγαιχηεξε ελεκέξσζε θαη δελ ελδείθλπηαη ζηηο αθαδεκατθέο εξεπλεηηθέο εξγαζίεο.

 Ζ Σρεηηθή βηβιηνγξαθία: αθνξά ηελ πεξηζζφηεξν εηδηθή ζρεηηθά κε ην ζέκα ηεο εξγαζίαο.

 Ζ Απφιπηα Σρεηηθή & Δμεηδηθεπκέλε: αλαθέξεηαη ζε

εηδηθέο εθαξκνγέο ζρεηηθά κε ηνλ ππξήλα ηνπ ζέκαηνο ηεο εξγαζίαο. Σηελ αξρή ηεο επηζθόπεζεο αλαθέξεηαη ν ζθνπόο ηεο θαη ζην ηέινο ηεο, αλαθέξεηαη πνηα ζα είλαη ε ζπλέρεηα θαη πνηα ε ζθνπηκόηεηά ηεο επεμεξγαζίαο ηνπ πιηθνύ, πνπ ζα αθνινπζήζεη ζηα 117 επόκελα θεθάιαηα.

Οη Βηβιηνγξαθηθέο αλαθνξέο γίλνληαη: 1. Μέζα ζην θείκελν ηεο εξγαζίαο: φηαλ ρξεζηκνπνηνχληαη απνζπάζκαηα θαη πιεξνθνξίεο απφ ην έξγν ελφο ή πνιιψλ ζπγγξαθέσλ, ζα πξέπεη νη ζπγγξαθείο απηνί λα αλαθέξνληαη. Ζ αλαθνξά γίλεηαη κε δχν ηξφπνπο: - ηνλ ακεξηθάληθν: κε παξέλζεζε κέζα ζην θείκελν, -ηνλ επξσπατθφ: κε αξηζκεηηθή παξαπνκπή ζην ππνζέιηδν.

2. Σην ηέινο ηεο εξγαζίαο: κε ηνλ επξσπατθφ ηξφπν, κεηά απφ ηα ζπκπεξάζκαηα, κε αξίζκεζε θαη ζπγθεθξηκέλε απνηχπσζε, αλάινγα κε ην είδνο ηεο βηβιηνγξαθηθήο πεγήο.

118

Ζ Σπγγξαθή ηεο Δξγαζίαο

Ζ Βηβιηνγξαθηθή Δπηζθφπεζε

Οη Βηβιηνγξαθηθέο αλαθνξέο γίλνληαη: 1.

 Τν θπξίσο κέξνο ηεο εξγαζίαο: αλαπηχζζεηαη ζε θεθάιαηα

Οη Βηβιηνγξαθηθέο αλαθνξέο γίλνληαη:

Μέζα ζην θείκελν ηεο εξγαζίαο: φηαλ ρξεζηκνπνηνχληαη

απνζπάζκαηα θαη πιεξνθνξίεο απφ ην έξγν ελφο ή πνιιψλ ζπγγξαθέσλ ζα πξέπεη απηνί λα αλαθέξνληαη. Πξφθεηηαη γηα κηα παξαπνκπή ζηε βηβιηνγξαθία πνπ βξίζθεηαη ζην ηέινο ηεο εξγαζίαο.

Ζ ζχληνκε απηή αλαθνξά κπαίλεη ζην ηέινο ηεο θξάζεο, πρ. …φπσο αλαθέξεη ν Ησαλλίδεο (2001) Σχκθσλα κε ηνπο Ησαλλίδε & Βαζηιεηάδε (2000), Σχκθσλα κε ηνπο Ησαλλίδε θ.ά. (2000), Σχκθσλα κε ηνλ Ησαλλίδε (2000α, 2000β), …φπσο θαίλεηαη απφ ηηο κέρξη ηψξα δηεξεπλεηηθέο πξνζπάζεηεο (Ησαλλίδεο, 2000- Ησαλλίδεο θ.ά., 2000), «…. θείκελν απηνχζην…» (Ησαλλίδεο, 2001)

Όηαλ δελ ππάξρνπλ βηβιηνγξαθηθέο παξαπνκπέο ζην θείκελν, ηφηε απηφ εθιακβάλεηαη σο αληηγξαθή. 119

2. Σην ηέινο ηεο εξγαζίαο:  Δπψλπκν Σπγγξαθέα  Αξρηθφ ηνπ νλφκαηφο ηνπ  Φξνλνινγία έθδνζεο ζε παξέλζεζε  Τίηινη έθδνζεο  Τφπνο έθδνζεο  Τφκνο, ηεχρνο, ζηνηρεία απαξίζκεζεο έθδνζεο & ζειίδαο  Πξνέιεπζε ή ηχπνο έθδνζεο (ζπάληα ή κε έληππε) Πρ. Ησαλλίδεο, Φ. (2000). Διιεληθή επηρεηξεκαηηθφηεηα ζηα Βαιθάληα, Οηθνλνκηθή Δπηζεώξεζε, 6,ζζ.34-47. 120

Ζ Σπγγξαθή ηεο Δξγαζίαο

Ζ Βηβιηνγξαθηθή Δπηζθφπεζε

Γηαηχπσζε Υπνζέζεσλ & Μεζνδνινγία Έξεπλαο

Παξαδείγκαηα: 1. Ησαλλίδεο, Φ. (2000α). Διιεληθή επηρεηξεκαηηθφηεηα ζηα Βαιθάληα, Οηθνλνκηθή Δπηζεώξεζε, 6,ζζ.34-47. 2. Ησαλλίδεο, Φ. (2000β). Οηθνλνκηθή Θεσξία. Αζήλα: Δθδφζεηο Τχπνο. 3. Ησαλλίδεο, Φ. (2001). Διιεληθή επηρεηξεκαηηθόηεηα ζηα Βαιθάληα, Αζήλα: Δθδφζεηο Παπαδήζε.

Ζ βηβιηνγξαθία παξαηίζεηαη αιθαβεηηθά θαη αιιάδεη ε δηαηχπσζή ηεο αλάινγα κε ηελ πεγή πξνέιεπζεο.

Γίλεηαη ζπλήζσο, κεηά ηε βηβιηνγξαθηθή επηζθφπεζε, αθνχ έρνπκε νινθιεξψζεη ηελ έξεπλά καο θαη έρνπκε κηα πξντδέαζε ησλ απνηειεζκάησλ. Σπλήζσο είλαη ηξεηο (κέρξη επηά), δηαηππψλνληαη κε θαηαθαηηθφ ηξφπν ζε ελεζηψηα ρξφλν θαη απνηεινχλ εξσηήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ βηβιηνγξαθία θαη ζρεηίδνληαη κε ηελ εθαξκνγή ηεο έξεπλαο. Ψο ππνζέζεηο ελλννχκε ηηο ζχληνκεο πξνηάζεηο πνπ δηαηππψλνπλ θάπνηεο ηδηφηεηεο ζρεηηθά κε ηα ππνθείκελα ή ηηο κεηαβιεηέο ηεο έξεπλαο.

121

122

Ζ Σπγγξαθή ηεο Δξγαζίαο

Γηαηχπσζε Υπνζέζεσλ & Μεζνδνινγία Έξεπλαο

Ζ κεζνδνινγία ηεο έξεπλαο πνπ πεξηγξάθεηαη ζηελ εξγαζία, απνηειεί ζπλέρεηα ηεο δηαηχπσζεο ησλ ππνζέζεσλ ηεο έξεπλαο ηεο βηβιηνγξαθηθήο επηζθφπεζεο. Σην ηκήκα απηφ πεξηγξάθνληαη: •

Τν ηερληθφ κέξνο ηεο εξγαζίαο

• •

Ζ κέζνδνο ζπιινγήο ησλ δεδνκέλσλ Ζ ζηαηηζηηθή, ή άιιε, αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ, ε αηηηνιφγεζε επηινγήο, θιπ.

• •

Οη δπζθνιίεο πνπ κπνξεί λα αληηκεηψπηζε ν εξεπλεηήο, Άιια ζηνηρεία φπσο, ρξφλνο, ηφπνο, ππνθείκελα ηεο έξεπλαο, θιπ. 123

Τν ζεκαληηθφηεξν ζεκείν ηεο εθπφλεζεο θαη ζπγγξαθήο κηαο εξγαζίαο, είλαη ν εληνπηζκφο εθείλσλ ησλ κεηαβιεηψλ (κία ή πεξηζζφηεξεο) πνπ ζεσξνχληαη ζεκαληηθέο γηα ηελ πεξηγξαθή ηνπ θαηλνκέλνπ πνπ εμεηάδεηαη. Οη κεηαβιεηέο απηέο είλαη -είηε νη εμαξηεκέλεο: δηακνξθψλνπλ ηηο ηηκέο ηνπο ζαλ απνηέιεζκα ηεο επίδξαζεο θάπνησλ παξαγφλησλ πνπ εμεηάδνληαη ζηελ εξγαζία, -είηε αλεμάξηεηεο: είλαη νη παξάγνληεο πνπ έρνπκε σο δεδνκέλεο ηηο ηηκέο ηνπο. 124

Ζ Σπγγξαθή ηεο Δξγαζίαο

Παξνπζίαζε Απνηειεζκάησλ ηεο Δξγαζίαο

Τα κέζα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη θείκελν, πίλαθεο ζρεδηαγξάκκαηα θαη ζρφιηα, ρσξίο λα εμάγνληαη ζπκπεξάζκαηα. Οη πίλαθεο πξέπεη λα είλαη θαινδνπιεκέλνη θαη επαλάλλσζηνη, κέζα ζην θείκελν ή ζην παξάξηεκα, αλάινγα κε ηε κνξθή ηεο εξγαζίαο θαη βέβαηα, παξνπζηάδνληαη εθφζνλ είλαη απαξαίηεηνη, ζηελ αξρή ή ζην ηέινο ηεο ζειίδαο θαη φρη κνηξαζκέλνη ζε δχν ζειίδεο. Φξεζηκνπνηείηαη είηε εληαία αξίζκεζε, είηε θαηά θεθάιαην θαη αθνινπζείηαη ζπγθεθξηκέλε κνξθνπνίεζε γηα ηελ παξνπζίαζή ηνπο. 125

Ζ γξαθηθή παξάζηαζε ρξεζηκνπνηείηαη θαη αληί ηνπ πίλαθα, φηαλ κάιηζηα ηα δεδνκέλα ηνπ είλαη πεξίπινθα. Γελ πξέπεη λα «πλίγνπκε» ην θείκελν κε πίλαθεο, παξαζηάζεηο θαη ζρήκαηα. Τα ζρήκαηα έρνπλ δηθή ηνπο αξίζκεζε, είλαη θαηά ην δπλαηφλ απιά θαη αθνινπζνχλ παξφκνηνπο γεληθνχο θαλφλεο παξνπζίαζεο κε ηνπο πίλαθεο. 126

Ζ Σπγγξαθή ηεο Δξγαζίαο

Τν Κιείζηκν ηεο Δξγαζίαο

Σπδήηεζε ησλ απνηειεζκάησλ: εμάγνληαη ζπκπεξάζκαηα, γίλνληαη δηαπηζηψζεηο ησλ αηηίσλ, δηαπηζηψλεηαη ε εγθπξφηεηα θαη ε εκβέιεηα ησλ απνηειεζκάησλ θαη δηαηππψλνληαη νη πεξηνξηζκνί. Ηζρχνπλ ή φρη νη ππνζέζεηο; Σπκθσλεί ή δηαθσλεί ε εκπεηξηθή ηνπ κειέηε κε ηε ζεσξία θαη γηαηί; Πξνηάζεηο επίιπζεο πξνβιεκάησλ, ρξήζε βηβιηνγξαθηθψλ αλαθνξψλ, θιπ. 127

Σπκπεξάζκαηα ηεο εξγαζίαο: απνηεινχλ έλα ζεκαληηθφ ηκήκα ηεο θαη καδί κε ηελ πεξίιεςε, είλαη ηα κφλα πνπ δηαβάδνληαη πεξηζζφηεξν ζε θάζε εξγαζία. Σηελ παξάγξαθν απηή ν ζπγγξαθέαο κπνξεί λα ζρνιηάζεη: 

Τελ πξσηνηππία ηεο εξγαζίαο,



Τε λέα ηδέα,



Τα ζεκαληηθά ζεκεία πνπ ήξζαλ ζηελ επηθάλεηα,



Τε ζρέζε ζπκπεξαζκάησλ θαη εκπεηξίαο,



Πξνηάζεηο ζε ζρέζε κε ηα απνηειέζκαηα,



Τε ζπκθσλία θαη πσο, κε ηα ζπκπεξάζκαηα άιισλ,



Τνπο πεξηνξηζκνχο ηεο έξεπλαο θαη ησλ ζπκπεξαζκάησλ,



Τηο πξνηάζεηο γηα κειινληηθέο έξεπλεο.

Τίηινη (ζρνιήο- ζέκαηνο- ζπγγξαθέα- εκεξνκελία)

Δηζαγσγή (ηη, γηαηί, πσο, πνπ πφηε πνηνο)

Δπηζθφπεζε Βηβιηνγξαθίαο (ζεσξεηηθφ πιαίζην, έλλνηεο, θξηηήξηα ή ππνζέζεηο πνπ έρνπλ δηεξεπλεζεί θαη απνδεηρζεί κέρξη ηψξα, ηη ζα επηρεηξήζνπκε λα απνδείμνπκε εκείο)

Μεζνδνινγία έξεπλαο (ηη ζα θάλνπκε γηα λα βξνχκε ηα δεδνκέλα θαη κε πνην επηζηεκνληθφ ηξφπν, πσο ζα ηα επεμεξγαζηνχκε θαη γηαηί)

Παξνπζίαζε απνηειεζκάησλ (ηη έρεη βξεζεί θαη πσο απηφ ζπλδέεηαη κε ηε βηβιηνγξαθία: ηε ζηεξίδνπλ ηα επξήκαηά καο ή φρη θαη γηαηί)

Σπκπεξάζκαηα & πξνηάζεηο: (ζε ηη καο νδεγεί ε εξγαζία θαη πσο κπνξνχκε λα αμηνπνηήζνπκε ηα επξήκαηά καο)

Βηβιηνγξαθία: (ιίζηα πεγψλ φπσο, βηβιία, επηζηεκνληθά άξζξα, εθζέζεηο, έξεπλεο, θιπ.)

Παξάξηεκα (λα είλαη αλάγθε): (πίλαθεο, δεδνκέλα, ππνινγηζκνί 130 εξσηεκαηνιφγηα, θιπ.

Ζ Σπγγξαθή ηεο Δξγαζίαο Τν Κιείζηκν ηεο Δξγαζίαο Βηβιηνγξαθία: κπαίλεη κεηά ηα ζπκπεξάζκαηα, κε αξίζκεζε, αιθαβεηηθή ζεηξά θαη κε θαη ζπγθεθξηκέλε απνηχπσζε, αλάινγα κε ην είδνο ηεο βηβιηνγξαθηθήο πεγήο. Σε κηα πηπρηαθή εξγαζία δελ πξέπεη λα πεξηέρεη ιηγφηεξν απφ 50 πεγέο δηαθφξσλ εηδψλ. Παξαξηήκαηα: ηνπνζεηνχληαη ηα δεδνκέλα ηεο έξεπλαο ηα νπνία, είηε δελ είλαη απαξαίηεην λα πεξηέρνληαη ζην θείκελν ηεο εξγαζίαο, είηε δηαθφπηνπλ ηε ζπλνρή ηνπ θεηκέλνπ. Τέηνηα κπνξεί λα είλαη, ζηαηηζηηθνί πίλαθεο, καζεκαηηθνί ππνινγηζκνί, λνκνινγία, θιπ. 129

128

Πεξηερφκελα ηεο Δξγαζίαο

Ζ Σπγγξαθή ηεο Δξγαζίαο Ζ Πξνθνξηθή Παξνπζίαζε Οη δηαθάλεηεο, (PowerPoint ή ζε ζελίδερ Α4. Λιηέρ με λέξειρ ή θπάζειρ κλειδιά, και όσι μποςκυμένερ με κείμενο) Έιεγρνο ηνπ ρψξνπ, (θυηιζμόρ/ ζςζκόηιζη, θέπμανζη/ τύξη), Έιεγρνο θαηαιιειφηεηαο θαη επάξθεηαο εμνπιηζκνχ (πίνακαρ, μαπκαδόποι,επιδιαζκόπιο, ή video projector και computer), Άλεζε ζηελ παξνπζίαζε (δείσνει ηη δοςλειά πος έσει γίνει και ηη γνώζη πος καηακηήθηκε, όπυρ και η σπήζη ηυν εποπηικών μέζυν,ή η οπγάνυζη παποςζίαζηρ). 131

132

Να Θπκάζηε πάληα φηη:

«Τν έζλνο λα ιππάζηε, αλ θνξεί έλδπκα πνπ δελ ην χθαλε. Χσκί αλ ηξψεη αιιά φρη απ' ηε ζνδεηά ηνπ. Κξαζί αλ πίλεη, αιιά φρη απφ ην παηεηήξη ηνπ.

Αλ ε επαλάιεςε είλαη ε κεηέξα ηεο κάζεζεο,

Τν έζλνο λα ιππάζηε, πνπ δελ πςψλεη ηε θσλή παξά κνλάρα ζηε πνκπή ηεο θεδείαο. Πνπ δελ ζπκθηιηψλεηαη παξά κνλάρα κεο ηα εξείπηά ηνπ. Πνπ δελ επαλαζηαηεί παξά κνλάρα ζαλ βξεζεί ν ιαηκφο ηνπ αλάκεζα ζην ζπαζί θαη ηελ πέηξα.

ηφηε θαη ε πξάμε είλαη ε γηαγηά ηεο!

Τν έζλνο λα ιππάζηε, πνπ έρεη αιεπνχ γηα πνιηηηθφ, απαηεψλα γηα θηιφζνθν, κπαιψκαηα θαη απνκηκήζεηο είλαη ε ηέρλε ηνπ. Τν έζλνο λα ιππάζηε, πνπ έρεη ζνθνχο απφ ρξφληα βνπβακέλνπο» Φαιίι Γθηκπξάλ [1883-1931] «Ο θήπνο ηνπ Πξνθήηε»

Ζξαθιήο Η. Γσληάδεο