Η Γίςα, ε Δπειημία θαη ην Βιέκκα
Ο
απνγεπκαηηλόο πεξίπαηόο ηνπο είρε θαηαιήμεη ζηελ θνξπθή ηνπ ιόθνπ, ζηα ραιάζκαηα ηνπ παιαηνύ θάζηξνπ. Από δσ ε ζέα αιεζηλά έθνβε ηελ
αλάζα. Μπξνζηά ηνπο απισλόηαλ έλαο νξίδνληαο γεκάηνο από ζαύκαηα. Κάησ απ’ηα πόδηα ηνπο ε ρώξα κε ηα επγεληθά ηεο ζπίηηα. Πην θεη ην κηθξό ιηκαλάθη κε ηηο ιηγνζηέο βάξθεο. Πέξα ε ζάιαζζα απισλόηαλ όζν ηνικνύζε λα ηελ κεηξήζεη ην βιέκκα. Κάπνπ ζην βάζνο κηα ζθηά. Βνπλνθνξθέο. Έλα λεζί πνπ ίζα δηαγξαθόηαλ. Φαηλόηαλ καθξηλό, ζαλ ςεύηηθν. Κάζηζαλ ζησπεινί ζηηο πέηξεο ηνπ εξεηπσκέλνπ θάζηξνπ θαη πάιεςαλ λα θιείζνπλ ζηε ςπρή ηνπο ηε καγεία ηεο ζηηγκήο. Γύζθνιν λα ρσξέζεηο ηόζε νκνξθηά. Ννκίδεηο πσο δελ ηελ αμίδεηο θαη κόλν πνπ ηε ζαπκάδεηο. Η αύξα πνπ εξρόηαλ από δπηηθά ήηαλ ςπρξή όκσο θξαηνύζε αθόκα ε δέζηε ηεο εκέξαο. Τν ρώκα ήηαλ ζεξκό, ράηδεπε ην ρέξη ζαλ έιαην αθξηβό. Δθείλνο πήξε ζηε ρνύθηα ηνπ ιίγν θαη ην κνηξάζηεθε καδί ηεο. Χακνγέιαζαλ. «Θπκήζεθα ηώξα πνπ αλεβαίλακε ην κνλνπάηη γηα ην θάζηξν έλα παιηό ζνπ θείκελν», ηνπ είπε θάπνηα ζηηγκή εθείλε. «Γελ μέξσ γηαηί. Ήηαλ γηα ηε Γίςα, ηελ Δπειημία θαη ην Βιέκκα. Θπκάκαη πόζν πνιύ κε είρε θεληξίζεη απηό ην θείκελν. Ήηαλ ζηηο αξρέο ηεο γλσξηκίαο καο», ζπκπιήξσζε θαη ηνλ θνίηαμε. «Ναη, ην ζπκάκαη», ηεο απάληεζε. «Πηάζακε ηόηε λα ην αλαιύνπκε όκσο κείλακε κνλάρα ζηηο βαζηθέο γξακκέο. Μνπ είπεο ηόηε πσο δελ έπξεπε αθόκα λα εκβαζύλνπκε. Πσο ζα ην ζπλερίδακε κεηά από θαηξό, όηαλ ζα εξρόηαλ ε ώξα. Ννκίδσ πσο είρα πεηξαρηεί ηόηε. Πίζηεςα πσο δελ κε ζεσξνύζεο έηνηκε λα ην κνηξαζηείο καδί κνπ»
«ρη αθξηβώο. Γηαθνξεηηθά δελ ζα ζην έδηλα. Απιά δελ είρε έξζεη ε θαηάιιειε ζηηγκή λα ην αλαπηύμνπκε. ζα ζα ιέγακε ζα έκνηαδαλ αθαηάζρεηε θιπαξία. Από ηόηε όκσο άιιαμαλ πνιιά» «Άξα ζήκεξα κπνξνύκε λα ην μαλαπηάζνπκε;», ηνλ ξώηεζε θαη ηνλ θνίηαμε ζαλ κηθξό παηδί πνπ πεξηκέλεη αλππόκνλα. Τελ θνίηαμε θη εθείλνο. «Τώξα λνκίδσ πσο κπνξνύκε λα πηάζνπκε νηηδήπνηε», ηεο απάληεζε ρακνγειώληαο θαη ηεο ράηδεςε ηα καιιηά. «Ωξαία. Ξεθηλάσ εγώ ινηπόλ!», είπε εθείλε κε ελζνπζηαζκό. «Ξέξσ πσο αλαθέξεηο απηά ηα ηξία ζαλ άμνλεο… ζαλ βαζηθνύο άμνλεο ζηελ πλεπκαηηθή αλαδήηεζε… αλ ην ιέσ ζσζηά… καδί θαη ζαλ ηξεηο θξίθνπο αξκνδόκελνπο… θη νη ηξεηο δεκηνπξγνύλ θάηη ζαλ ηξίγσλν από θύθινπο… θάπνπ αιινύ ηνπο αλαθέξεηο – απηό ην ζρήκα κε παξαμέλεςε πεξηζζόηεξν λα ζνπ πσ ηελ αιήζεηα – ζαλ ηξεηο αζιεηέο ζηε ζθπηαινδξνκία… ν έλαο αθήλεη ηελ ζθπηάιε γηα ηνλ επόκελν… αιιά κε κηα βαζηθή δηαθνξά… θη απηή γηα λα πσ ηελ αιήζεηα, δελ κπνξώ λα ηελ αλαθαιέζσ ηώξα», είπε θαη δελ κίιεζε άιιν» «Καιά ηα ζπκάζαη», άξρηζε λα ηεο ιέεη εθείλνο. «Η δηαθνξά είλαη πσο νη αζιεηέο απηνί δελ ηξέρνπλ ζε έλα ζηίβν, γξακκηθά, ν έλαο κεηά ηνλ άιιν. Τξέρνπλ γηα λα παξαδώζνπλ ηε ζθπηάιε θαη επηζηξέθνπλ γηα λα ηελ παξαιάβνπλ μαλά. Σπλεξγάδνληαη ζε κηα αέλαε ζθπηαινδξνκία ζε πνιιαπιά επίπεδα. Γελ ζηακαηνύλ πνηέ. Κη ν θαζέλαο δελ είλαη ίδηνο κε ηνπο άιινπο. Γελ είλαη ηξεηο όκνηνη αζιεηέο. Δίλαη πνιύ δηαθνξεηηθνί. Σην ρξόλν, ζην ρώξν, ζηηο πνηόηεηεο, ζηε δξάζε. ιε ηνύηε ηελ θίλεζε δελ κπνξεί λα ηελ θαηαλνήζεη εύθνια παξά κνλάρα όπνηνο έρεη δηαλύζεη πνιιά ρηιηόκεηξα ζηελ Αηξαπό θη έρεη δνθηκαζηεί ζθιεξά από απνηπρίεο θαη ρηππήκαηα. Απνγνεηεύζεηο θαη δηαςεύζεηο. Δίλαη κηα ζύλζεηε θίλεζε πνπ έλαο λένο ζηελ πεξηπέηεηα ηεο Γλώζεο ηελ αηζζάλεηαη απιά ζαλ ζπλερή ζόξπβν, ζαλ άζθνπε θαζαξία εληόο ηνπ. Γη απηό δελ πξνρσξήζακε πνιύ ηόηε. Θα ήηαλ άγνλν θαη δελ ζα ζε βνεζνύζε θαζόινπ. ια απηά ηα ρξόληα όκσο δηάβαζεο θαη ζθέθηεθεο πνιύ. Μηιήζακε πνιύ θαη εξγάζηεθεο πεξηζζόηεξν. Τώξα αθνινπζείο ην δξόκν ζνπ θαη δελ έρεηο αλάγθε θαλέλαλ», είπε θαη πήξε ιίγν αθόκα ρώκα ζηα ρέξηα ηνπ. Δθείλε έκεηλε γηα ιίγν ζησπειή. «κσο, όια μεθηλνύλ από ηε Γίςα. Σσζηά;» «Βέβαηα», ζπκθώλεζε ακέζσο εθείλνο. «Η Γίςα είλαη ε πξσηνγελήο αλάγθε ηεο ύπαξμεο λα ιάβεη ηηο ζπληεηαγκέλεο ηεο. ζν δελ ηηο έρεη, ηόζν εθείλε 2
κεγαιώλεη, γίλεηαη βαζαληζηηθή, καξηπξηθή. Σε ζάξθα θαη πλεύκα. Σην ζπλαίζζεκα θαη ζην όλεηξν. Σηελ αγσλία θαη ζηελ θαζεκεξηλή δσή. Σηηο ζρέζεηο θαη ζηε κνλαρηθόηεηα. Σηελ πνίεζε θαη ζηνλ πόιεκν. Παληνύ. Η Γίςα δελ ηθαλνπνηείηαη κε ηίπνηα όζν ε ύπαξμε είλαη ρσξίο ζπληεηαγκέλεο. Οη κεγαιύηεξεο επηηεύμεηο δελ αξθνύλ γηα λα ηε ζβήζνπλ. Μνηάδεη όιν ηνύην κε ηε δίςα ηνπ ζώκαηνο αιιά είλαη πνιύ βαζύηεξε, κεγαιύηεξε, αξραηόηεξε. Καη θπζηθά γελλά ην θαιό θαη ην θαθό κέζα καο. Γελλά ηα πάληα. Τνπο ζενύο θαη ηνπο δαίκνλεο. Τελ ηζηνξία θαη ην ρξόλν. Τηο κεγάιεο αλαθαιύςεηο θαη ηνπο θόλνπο. Τα ζαύκαηα θαη ηηο κηθξόηεηεο. ια ηα γελλά εθείλε θαη παξακέλεη ελεξγή. ,ηη θη αλ θάλεη ν άλζξσπνο γηα λα ηελ εμεπκελίζεη. Αλ δελ θαηαλνήζεη θαλείο ηη είλαη ε Γίςα, δελ κπνξεί λα θαηαλνήζεη ηίπνηε. Ή ζρεδόλ ηίπνηε. Γελ κπνξεί, γηα παξάδεηγκα λα θαηαλνήζεη ηε δξάζε ησλ αξρέγνλσλ εθείλσλ ελεξγεηώλ πνπ νη έιιελεο νλόκαζαλ ζενύο –θη νη έιιελεο δελ είραλ δώδεθα αιιά δεθάδεο ‘ζενύο’. ζα θαίλνληαη παξάινγα θαη γεινία γηα ηνλ ακύεην, γηα ηνλ κπεκέλν
ηεο
αξραηόηεηαο
ήηαλ
μεθάζαξεο
δξάζεηο.
Δλεξγεηαθέο
ελαληηνδξνκήζεηο θαη πνιύξξνπεο θαη πνιύηξνπεο πνπ κνηάδνπλ κε σθεαλό κέζα ζηνλ νπνίν όινη γελληόκαζηε θαη όινη πεζαίλνπκε. Ωθεαλό ελεξγεηώλ θαη δπλάκεσλ πνπ καο ρηππνύλ απ’όιεο ηηο κεξηέο. πσο ηα θύκαηα. Αλ θαληαζηεί θαλείο ηνλ εαπηό ηνπ ζε κηα ζάιαζζα θαη ζε ζεκείν πνπ ην ρηππνύλ όινη νη άλεκνη ηαπηόρξνλα, ίζσο εηθνλίζεη κέζα ηνπ ην γεγνλόο. ια απηά είλαη γελλήκαηα ηεο Γίςαο. Κη ό,ηη αθξηβώο δηςά ζην ζύκπαλ, δηςά θαη κέζα ηνπ». «Κη εθεί αθξηβώο δξα ε Δπειημία;» «Η Δπειημία δελ είλαη απιώο ε ζζελαξή ‘παζεηηθή’ αληίζηαζή καο γηα λα κελ καο θαηαπηεί ε Γίςα. Δίλαη νιόθιεξνο ν νπιηζκόο καο. ,ηη έρνπκε θαη δελ έρνπκε γηα λα πνιεκήζνπκε θάησ απ’ηα ηείρε ηεο Τξνίαο. Μπνξεί ν πόιεκνο λα κνηάδεη κάηαηνο θαη δέθα ρξόληα ηνύηα ηα ηείρε θξάηεζαλ απόξζεηε ηελ αξραία πόιε, όκσο εκείο αθόκα δελ είκαζηε έηνηκνη γηα ηνλ Γνύξεην Ίππν. Κάπνηνη αλαξσηηνύληαη εύινγα γηαηί νη Αραηνί έθαλαλ δέθα ρξόληα γηα λα ζθεθηνύλ ην ‘ζηξαηήγεκα’ ηνπ Αιόγνπ πνπ ζα έκπαηλε ζηα ζσζηθά ηεο πόιεο». «Γελ ήηαλ έηνηκνη;» «Γελ είλαη κόλν ν βαζκόο επίγλσζεο πνπ έιεηςε από ηνλ ‘Οδπζζέα’, ηνλ άλζξσπν – αξρέηππν ηεο Σνθίαο. Ήηαλ βέβαηα θαη ν ρξόλνο. Ο θαηξόο, ε ώξα. Απηό πνπ γίλεηαη όηαλ πξέπεη λα γίλεη. Γελ ην μέξνπκε απηό ην ‘πόηε’. Γελ κπνξνύκε λα ην θαζνξίζνπκε από πξηλ. Ξέξνπκε όκσο όηαλ ζπκβαίλεη. Γελ αξθεί κνλάρα ν ρξόλνο, ρξεηάδεηαη θαη ηξόπνο. Καη ε ‘απνθάιπςε’ απηή γηα ηνλ έμππλν –αθππληζκέλν, κπεκέλν Οδπζζέα – ήηαλ δξάζε ηεο Δπειημίαο. Τν ζεκείν 3
ηνκήο ην απνθαιύπηεη ην Βιέκκα. Ο Οδπζζέαο, έλαο άλζξσπνο πνπ γελλήζεθε δπν θνξέο – ε δεύηεξε ζην ζηεξέσκα ηνπ καύξνπ ήιηνπ – δελ ζα κπνξνύζε λα ‘ζθεθηεί’ ηνλ Γνύξεην Ίππν αλ δελ είρε ην Βιέκκα» «Η δξάζε θαη ησλ ηξηώλ αμόλσλ ηαπηόρξνλα!» «Αθξηβώο, είλαη ε ζηηγκή ηνπ απόιπηνπ ζπληνληζκνύ. Η Γίςα – πόιεκνο γηα ηελ άπαξηε κπξηόρξνλε πόιε, ε Δπειημία κε ην ζρέδην ηνπ Ίππνπ, ην Βιέκκα γηα ηελ ιύζε ηνπ κεγάινπ αηλίγκαηνο. Δάλ δελ δεη θαλείο κε κπεηηθέο νξίδνπζεο ηελ Ιιηάδα, κηα θη απηήλ πηάζακε απόςε, όια ζηνλ κεξν κνηάδνπλ ζρεδόλ εμσθξεληθά, παξάινγα θαη αλόεηα. Έλαο πνηακόο αίκαηνο, έλα αηειείσην καθέιεκα αλαξίζκεησλ πνιεκηζηώλ ρσξίο θαλέλα αληίθξηζκα. Γηαηί, κελ μερλάκε, ε Ιιηάδα δελ ηειεηώλεη κε ην πάξζηκν ηεο Τξνίαο» «Απηό ην αθεγείηαη ν Οδπζζέαο, λαη, ζηνπο Φαίαθεο» «Η Δπειημία είλαη ινηπόλ, γηα λα επαλέιζνπκε ζηα θαζ’εκάο, ε δηαξθήο θαη αηειεύηεηε εγξήγνξζε ηνπ είλαη καο λα αληαπεμέξρεηαη ηθαλνπνηεηηθά ζην παξάινγν ηεο Γίςαο. Καη ην Βιέκκα είλαη ην πέξαζκά καο από ηηο αιιεπάιιειεο Σπκπιεγάδεο ζηε δηάξθεηα ηνπ βίνπ καο. Γηαηί όηαλ πεξάζνπκε κηα θνξά καο πεξηκέλνπλ θη άιιεο, θη άιιεο… σο ην πέξαο…» Έκεηλαλ γηα ιίγε ώξα ζησπεινί θάησ απ’ηα εξείπηα ηνπ θάζηξνπ θαη ν ήιηνο θόληεπε πηα λα θάλεη ηε κεγάιε ηνπ βνπηηά ζηε ζθνηεηλή ζάιαζζα. Οιόγπξά ηνπ έλα ζηεθάλη από πνξηνθαιί θσηηά πνπ εθπύξσλε ην ζηεξέσκα. Τν ζέακα ήηαλ πέξα από πεξηγξαθέο. «Χκκ…», είπε εθείλε επαλεξρόκελε, «θη νη αζιεηέο πνπ δίλνπλ θαη παίξλνπλ ηε ζθπηάιε;» «Απηό αθνξά πεξηζζόηεξν ηε δηθή καο Γίςα. Αλ είκαζηε ‘θαη’εηθόλα θαη νκνίσζε’. Καη είκαζηε. Η δίςα γηα νηηδήπνηε κηθξό θαη θαζεκεξηλό πνπ εθθξάδεηαη σο βνπιεηηθή δύλακε, απόθαζε γηα επίηεπμε ζηόρσλ, ε επειημία γηα λα επηηπγράλνπκε ηνπο ζηόρνπο, ην βιέκκα γηα λα έρνπκε δηαξθή επνπηεία… Μνλάρα πνπ όζν θαηεβαίλνπκε ζε επίπεδα, όια γίλνληαη πην ςειαθεηά, ράλνπκε ηε γεληθή εηθόλα, είκαζηε ηζνϋςείο κε ηελ αζιηόηεηα θαη ην επγελέο θαη δελ δηαθξίλνπκε θαζαξά… άιισζηε θαη ε δηθή καο δίςα γελλά ηνπο δηθνύο καο δαίκνλεο, ηνπο δηθνύο καο ήξσεο θαη ηηο δηθέο καο ‘Ιιηάδεο’. Μπνξεί λα κελ έρνπκε θηεξά γηα λα πεηάμνπκε αιιά ηα δηθά καο ηα θηεξά είλαη ην βιέκκα. Τόηε
αλαζεθσλόκαζηε θαη κπνξνύκε πηα λα δνύκε…»
4
Τνπ θξάηεζε ην ρέξη. Δίρε ζνπξνππώζεη πηα γηα ηα θαιά θαη ε αύξα είρε θνπζθώζεη. Ψύρξαηλε. Σηε ρώξα θάησ άλαβαλ ηα θώηα ζηα παξαζύξηα ησλ ζπηηηώλ. Σεθώζεθαλ γηα ην δξόκν ηεο επηζηξνθήο. «Δίλαη δύζθνιν ην ζέκα ηνύην… ρξεηάδνκαη δνπιεηά αθόκα», ηνπ είπε ζθίγγνληαο ην θνξκί ηεο ζην δηθό ηνπ. Γελ ηεο απάληεζε κνλάρα έθεξε ην έλα ηνπ ρέξη αγθαιηά ζηνλ ώκν ηεο θαη άξρηζαλ λα θαηεθνξίδνπλ ζησπεινί ζην κνλνπάηη…
http://nimertis.blogspot.gr/
5