ANATOMİDE BAŞARI Topografik Anatomi Çalışma Kitabı Pratiklere ve Sınavlara Hazırlık 150 Şekil 500 Soru ve Yanıtları Deneme Sınavları
Prof. Dr. Mehmet YILDIRIM İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
NOBEL TIP KİTABEVLERİ
© 2010 Nobel T›p Kitabevleri Ltd. fiti. TORAKS RADYOLOJ‹S‹ Geniflletilmifl 2. Bask›
© 2011 Nobel Tıp Kitabevleri Ltd. Şti.
Yazar: Prof. Dr. Kemal Ödev
ANATOMİDE BAŞARI
Birinci Bask›: 2005 Topografik Anatomi Çalışma Kitabı
Prof. Dr. Mehmet YILDIRIM ISBN: 978-975-420-766-8 1.Baskı – Şubat 2011
ISBN: 978-975-420-817-7 Bu kitab›n, 5846 ve 2936 say›l› Fikir ve Sanat Eserleri Yasas› Hükümleri gere¤ince yazar›n yaz›l› izni olmadan Bu kitabın, 5846 veal›nt› 2936yap›lamaz,; sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası Hükümleri gereğince yazarın kitab›n bir bölümünden fotokopi yöntemiyle ço¤alt›lamaz; resim, flekil, flema, grafik, vb.’ler yazılı izni olmadan bir bölümünden alıntı yapılamaz; fotokopi yöntemiyle çoğaltılamaz; resim, kopya edilemez. Her hakk› Nobel T›p Kitabevleri Ltd fiti’ne aittir.
şekil, şema, grafik, vb.’ler kopya edilemez. Her hakkı Nobel Tıp Kitabevleri Ltd Şti’ne aittir. Kitaptaki tüm şekiller, özgün materyal yanında kaynaklar bölümünde belirtilen eserlerden
yararlanılarak Dr.Nobel Mehmet tarafından çizilmiştir. Düzenleme: T›pYıldırım Kitabevleri
Hakk› Çak›r
Kapak:
Düzenleme:
Hakk› Çak›r Nobel Tıp Kitabevleri - Hakkı Çakır Matbaac›l›k, TıbbiNobel Ressam Buket Serdar tarafından yapılmıştır.
Baskı /Cilt:
Had›mköy-‹STANBUL Nobel Matbaacılık, Hadımköy-İSTANBUL
Bask› / Cilt: Kapak:
NOBEL TIP K‹TABEVLER‹ LTD. fiT‹. ÇAPA Millet Cad. No:111 Çapa-‹stanbul Tel: (0212) 632 83 33 Fax: (0212) 587 02 17 CERRAHPAfiA Cerrahpafla T›p Fakültesi Karfl›s› Park içi Cerrahpafla-‹stanbul Tel: (0212) 586 17 58 KADIKÖY R›ht›m Cad. Derya ‹fl Merkezi No: 7 Kad›köy-‹stanbul Tel: (0216) 336 60 08 SAMSUN Ulugazi Mah. 19 May›s Bulvar› 16/6 Tel: (0362) 435 08 03 ELAZI⁄ Yahya Kemal Cad. Üniversite Mah. No: 36/B Tel: (0424) 233 43 43 ANTALYA Meltem Mahallesi, Dumlup›nar Bulvar› Falez Sit. Toros Apt. No:183/2 Tel: 0 (242) 238 15 55 BURSA Alt›parmak Cad. Burç Pasaj›, Bursa Tel: (0224) 224 60 21
Ankara MN MED‹KAL & NOBEL TIP K‹TABEV‹ Halk Sok. No: 5 S›hhiye-Ankara Tel: (0312) 431 16 33 ‹zmir / Bornova ‹ZM‹R GÜVEN K‹TABEV‹ 168. Sok. No: 10/1 Bornova-‹zmir Tel: (0232) 339 16 96 ‹zmir / Konak ‹ZM‹R GÜVEN K‹TABEV‹ SSK ‹fl Han› P/36 Konak-‹zmir Tel: (0232) 425 27 58 Adana ADANA NOBEL K‹TABEV‹ Adnan Kahveci Bulvar› 31/C Adana Tel: (0322) 233 00 29
Bu kitabım, övgü ve eleştirileri ile, çalışmalarıma süreklilik kazandıran, çok değer verdiğim Tıp Fakültesi öğrencilerime armağandır. Dr. MY
Önsöz “Anatomi bilgisinden yoksun hekimler, köstebeğe benzerler; karanlıkta çalışan elleri ile birçok mezarlar yaratırlar.” Prof. F. Tiedemann.
İnsan vücudunun öğrenilmesinde ve öğretilmesinde Sistematik Anatomi vazgeçilmez bir yöntemdir. Fakat Sistematik Anatomi’de organ gruplarının (sistemler) izole olarak ele alınması, bilgilerin klinik uygulamadaki kullanılışını güçleştirmektedir. Çünkü, canlı ile uğraşım içinde olan HEKİM, tanıya varırken ve tedavi ederken, ele aldığı bölgede birçok sisteme ait oluşumları aynı anda bulabilmektedir. Bu güçlüklerin yenilmesinde, Topografik Anatomi bilgilerinden yararlanılır. Topografik Anatomi öğretiminde, İNSAN VÜCUDU üç temel bölüme ayrılır: I. Baş ve Boyun (caput et collum) II. Ekstremiteler (membra) • Üsttaraf (membrum superius) • Alttaraf (membrum inferius) III. Gövde (truncus) • Göğüs (thorax) • Karın (abdomen) • Leğen ve perine (pelvis et perineum) • Sırt (dorsum) Bu bölümler de kendi içlerinde bazı bölgelere (regiones) ayrılır. Her bölge DERİ’den başlanarak derinlere doğru hiçbir sistem ayırımı yapılmadan tabaka tabaka incelenir. Topografik Anatomi bilgileri, hastaların klinik uygulamalarında, cerrahi girişimlerde ve anatominin vazgeçilmez yöntemlerinin başında gelen disseksiyon ‘da kullanılır. Topografik anatomi ve disseksiyon, ayrılmaz bir bütün olarak, sistematik anatomi bilgilerinin pekiştirilmesinde ve kişiye maledilmesinde büyük görev yapar. Ülkemizde, Topografik Anatomi konusunda yazılmış kitaplar bulunmasına karşın, geniş bir konu içinden öğrencilerimizin mutlaka öğrenmeleri gerekenleri bulabilecekleri, ayrıca öğrendikleri konularda kendilerini sınayabilecekleri “çalışma kitabı” bulunmaması, bir eksiklikti. Bu eksiklik, zaman zaman öğrencilerimizden gelen geribildirimlerde de vurgulanıyordu. 10 yıl önce yayınladığım “ANATOMİDE BAŞARI, Sistematik Anatomi Çalışma Kitabı”na benzer şekilde uzun bir çalışma ile Topografik Anatomi Çalışma Kitabı hazırladım. Kendi kulvarında ilk kitap olması nedeniyle, bazı eksiklikleri olabilecek bu kitabımın, öğrecilerimiz ve öğretim üyelerimizden gelecek önerilerle gelişeceğini umuyorum. Sağlık ve başarı dileklerimle. Şubat 2011/Cerrahpaşa
Prof. Dr. Mehmet YILDIRIM
İçindekiler BÖLÜM 1
Topografik anatomiye giriş . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
BÖLÜM 2
Membrum superius (üsttaraf) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
BÖLÜM 3
Membrum inferius (alttaraf) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
BÖLÜM 4
Dorsum (sırt) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
BÖLÜM 5
Caput (baş) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
BÖLÜM 6
Collum (boyun) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
BÖLÜM 7
Thorax (göğüs) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
BÖLÜM 8
Abdomen (karın) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
BÖLÜM 9
Pelvis ve perineum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
BÖLÜM 10
Deneme sınavları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
K a y n a k l a r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111