Alfabetik, Sistematik ve Topografik Düzende
RESİMLİ ANATOMİ SÖZLÜĞÜ
Prof. Dr. Mehmet YILDIRIM İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
NOBEL TIP KİTABEVLERİ
© 2013 Nobel Tıp Kitabevleri Ltd. Şti. Alfabetik, Sistematik ve Topografik Düzende RESİMLİ ANATOMİ SÖZLÜĞÜ Prof. Dr. Mehmet YILDIRIM 1. Baskı ISBN: 978-975-420-934-1 Bu kitabın, 5846 ve 2936 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası Hükümleri gereğince yazarın yazılı izni olmadan bir bölümünden alıntı yapılamaz; fotokopi yöntemiyle çoğaltılamaz; resim, şekil, şema, grafik, vb.’ler kopya edilemez. 1. Baskının her hakkı Nobel Tıp Kitabevleri Ltd Şti’ne aittir. Kitabın resimlerinin büyük bir bölümü, özgün materyal yanında kaynaklar bölümünde belirtilen eserlerden yararlanılarak klasik yöntemle, DR. MY imzası ile Mehmet Yıldırım tarafından çizilmiştir. Bir kısmı, bilgisayar destekli olarak, BSMY imzalı Ressam Buket Serdar ile ortak çizilmiştir. Resimlerin telif hakları Prof. Dr. Mehmet Yıldırım’a aittir; yazılı izin alınmadan kullanılamaz. Düzenleme:
Nobel Tıp Kitabevleri - Hakkı Çakır
Kapak:
Özkan Kaya, Buket Serdar
Baskı /Cilt:
Nobel Matbaacılık, Hadımköy-İSTANBUL
NOBEL TIP KİTABEVLERİ LTD. ŞTİ. ÇAPA Millet Cad. No:111 Çapa-İstanbul Tel: (0212) 632 83 33 Fax: (0212) 587 02 17 CERRAHPAŞA Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Karşısı Park içi Cerrahpaşa-İstanbul Tel: (0212) 586 17 58 KADIKÖY Rıhtım Cad. Derya İş Merkezi No: 7 Kadıköy-İstanbul Tel: (0216) 336 60 08
ANKARA Sağlık Sokak No:17/C Çankaya (Sıhhiye) Tel: (0312) 434 10 87 ANTALYA Meltem Mahallesi Dumlupınar Bulvarı Başkent Sit. B Blok. No: 4 Meltem-Antalya Tel: (0242) 238 15 55 BURSA Uludağ Üniversitesi Görükle Kampüsü Kampüs AVM No: 7 Nilüfer-Bursa Tel: (0224) 224 60 21 ELAZIĞ Yahya Kemal Cad. Üniversite Mah. No: 36/B Tel: (0424) 233 43 43 SAMSUN Ulugazi Mah. 19 Mayıs Bulvarı 16/6 Tel: (0362) 435 08 03
Bu kitabım, başarıları ile gurur duyduğum tüm öğrencilerime arma ğandır. Dr.MY
YAZARIN ÖZGEÇMİŞİ
1956 yılında Balıkesir-Dursunbey Dada Köyü’nde dünyaya geldi. İlkokulu aynı köyde bitirdikten sonra, orta öğrenimini, kendi ilçesinden tek kişi olarak kazandığı Savaştepe İlköğretmen Okulu’nda yaptı. Başarısından dolayı, 1971-1972 öğretim yılında Ankara Yüksek Öğretmen Okulu Hazırlık Lisesi’ne gönderildi ve buradan 1972 yılında mezun oldu. 1973 yılında dışardan İlköğretmen Okulu’nu da bitirdi. 1973 yılında İ.Ü.Veteriner Fakültesi’ne girdi. İki yıl bu fakültede öğrenimini sürdürdükten sonra 1975 yılında İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’ne geçti ve 1980 yılında Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden mezun oldu. 6 ay süre ile İstanbul’da pratisyen hekim olarak çalıştıktan sonra, Temmuz 1981 ‘de Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anatomi ve Klinik Anatomisi Kürsüsü’nde ANATOMİ ihtisasına başladı. Mayıs 1984 ‘te ANATOMİ UZMANI oldu. 1985 yılında Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi Bilim Dalı’nda Uzman Doktor olarak göreve başladı. 1986 yılında Yrd. Doç., 1989 yılında DOÇENT oldu. 1992 yılında naklen tayinle esas yuvası olan Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalına döndü. Burada, teorik-pratik anatomi öğretimine aktif katılım yanında, bol kadavra olanakları nedeniyle T.Ü.Tıp Fakültesinde düşünüp gerçekleştiremediği birçok araştırmayı yürütmeyi başardı. Mayıs 1993 yılında yayın hayatına başlayan MORFOLOJİ DERGİSİ’nin kurucu editörleri arasında yer aldı ve derginin sekreteryasını da yürüttü. İdari görev olarak, 1994 – 1995 yıllarında İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde Hastane Başhekimliği, 2006-2009 döneminde Eğitimden Sorumlu Dekan Yardımcılığı ve Tıp Eğitimi Anabilim Dalı kurucu başkanlığı yaptı. Bu dönemde, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nin tam entegre programla eğitime geçişinde önemli katkılar sağladı. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’de bir ilki gerçekleştirerek “Tıbbi Resim Birimi” ni kurdu. 2006 yılında, kendi çizdiği anatomik resimler ile zengin anatomik kadavra disseksiyon fotoğraflarından örnekler içeren bir “tıbbi resim sergisi” de açtı. Son 5 yıldır anatomik resim çizim çalışmalarını arttıran Dr.Yıldırım, 1400 civarında çizgisel resim ile variasyonlar anatomisine yönelik, yaklaşık 4000 kare fotoğraf içeren, zengin bir kişisel arşive sahiptir. Çalışmalarını, öğrenci eğitimine yönelik kitaplar, anatomik resim çizimleri, kadavraya dayalı variasyonlar anatomisi ve Türklere özgü anatomik oluşum ölçümleri konularında yoğunlaştıran yazar, Eylül 2012 itibariyle, yerli - yabancı 100’ ün üzerinde makale ve 50’ ye yakın telif ve tercüme esere sahiptir. Halen, İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı’nda Öğretim Üyesi olarak görev yapmaktadır. Evli olup, iki erkek çocuğu vardır.
IV
ÖNSÖZ
İnsan vücudunun morfolojik yapısının bir öğretisi olan İnsan Anatomisi, sağlıkla ilgili fakülte ve yüksek okulların en temel derslerinden biridir. Günümüzde, yaklaşık 10.000 anatomi terimi çerçevesinde yürütülen bu öğretim, sağlık eğitimi süresinde okutulan başka hiçbir derste bulunmayan ölçüde, geniş içerik ve görsel niteliklere sahiptir. Anatomi Atlasları, kadavra yanında yıllarca anatomi öğretiminin en vazgeçilmez materyalleri oldu. Bugün, klasik anatomik diseksiyonlara ait video görüntüleri, atlaslara ait bilgisayar CD/DVD’leri, internet yolu ile ulaşılabilen çeşitli formattaki anatomik çizim / resimler ile çeşitli anatomik modeller öğrencilerin hizmetine sunuldu. Anatomi öğretiminin en zor yönlerinden biri, her geçen gün artan, günümüzde yaklaşık 10.000’ e ulaşan ve çoğunluğu Latince olan anatomik terimlerin öğrenilmesidir. Ülkemizde, 1946 yılında Ord.Prof.Dr. Zeki Zeren tarafından yayınlanan “Latince – Osmanlıca - Türkçe Anatomi Terimleri Sözlüğü ve Türk Anatomi Terimleri” eserinden sonra hepsi alfabetik düzende olan 8 sözlük yayınlanmış, fakat hiçbirinde terimlerin öğrenilmesini destekleyen resimler yer almamıştır. Geniş boyutları nedeniyle, her yere taşınamayan anatomi atlaslarının işlevini görebilecek daha küçük boyuttaki resimli anatomi sözlüğü, ülkemizde telif eser olarak yayınlanmamıştır. Dünyada bu standartlardaki iki ün yapmış eser, editörlüğü tarafımca yapılan “Feneis’in Sistematik Resimli Anatomi Sözlüğü” ile editörlüğünü S. İlgi’ nin yaptığı topografik düzendeki “Dorland’s Gray’s Anatomi Sözlüğü ve Cep Atlası” dır. Ülkemizdeki yaygın kullanılan Tıp Eğitimi Sistemleri dikkate alındığında, öğrencinin anatomi ile ilgili tüm sorularına cevap bulabileceği, tek ciltlik bir sözlük ihtiyacının bulunduğu aşikardır. Uzun zamandan beri bildiğim bu eksikliği gidermek amacı ile 2007 yılının ilk aylarında çalışmaya başladım. Bir yandan sözlüğün metin bölümünü yazarken, bir yandan da “her gün bir resim” prensibi doğrultusunda şekil / resimleri çizdim. Mayıs 2012’de sözlüğün yazımını bitirdiğimde, eski çizimlerimle beraber, arşivimde 1400’e yakın resim biriktiğini gördüm. Ülkemizde bir örneği bulunmayan, insan üstü bir çalışma ile ortaya çıkan bu sözlüğün, anatomi öğretimine yapacağı katkıları görmek, en büyük mutluluğum olacaktır. İlk baskısında, hiçbir iddiası bulunmayan bu sözlüğün, öğrencilerimiz ve öğretim üyelerimizden gelecek geri bildirimlerle gelişeceğini düşünüyorum. Yaklaşık 10.000 terimi görsel olarak somutlaştırma hedefindeki bu sözlükte, tüm gayretlerime rağmen, olabilecek yazım hataları için şimdiden özür dilerim. Yapıcı eleştirilerinizi, sözlüğün gelişmesi için bir yardım olarak göreceğim. Başarı dileklerimle, saygı ve sevgilerimi sunarım. Eylül 2012 Cerrahpaşa
Prof. Dr. Mehmet Yıldırım
V
TEŞEKKÜRLER
İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı’nda asistanlığa başladığım 1981 yılından bu yana devam eden yakın dostluğu yanında, anatomi bilgimin gelişmesinde ve akademik ilerlememdeki katkıları ile 20 yıldır yayın hayatındaki MORFOLOJİ Dergisinin ortaya çıkışındaki ve devamlılığındaki teşvikleri, ayrıca bu sözlüğün alfabetik bölümünün yazımı esnasında “Tıbbi Latince - Gramer ve Sözlük”, “Tıbbi Terminoloji” ve “Sekiz Dilde Anatomi Terimleri Sözlüğü” kitaplarından doğrudan yararlanmama izin veren hocam Prof.Dr. Recep Mesut’a en derin saygılarımla teşekkürlerimi sunuyorum. Tıbbi resim konusundaki yeteneğime güvenerek, sürekli şekilde böyle bir sözlüğü hazırlamam konusunda teşviklerde bulunan ve bunu başararak, benim bu projeye başlamamam yanında katkıları ile mutlu sona erişmemi sağlayan, Nobel Tıp Kitabevleri Yöneticisi Sayın Ersal Bingöl’ e sonsuz teşekkürler. Bu eserin alfabetik bölümünün hazırlanması esnasında, Eponim Terimler konusunda ön bir çalışma yaparak e-mail olarak gönderen, ayrıca rahmetli hocamız Prof.Dr.Şevket Selvili ile ortak yayınladıkları “Latince-Türkçe Tıp Terimleri Sözlüğü” ile yayınlanmamış “Anatomi Sözlüğü” dosyasından doğrudan yararlanmama izin veren, bugüne kadar gördüğüm en sadık anatomi aşığı Vet. Hek. Dr.Ali Ayyıldız’a katkılarından dolayı teşekkür ederim. Resimli Anatomi Sözlüğü ortaya çıkarmak, oldukça zor, ayrıca çizim / resim yeteneği veya bu çizimleri yapacak usta ekip gerektiren büyük bir proje. Öğretmen Okulu öğrenciliğimden bu yana bu yeteneğimi çeşitli kitaplarımda kullanmama karşın bu büyük projeyi başarabileceğim konusunda bazı endişeler taşıdım. Ressam Buket Serdar’ ın bu konudaki kesin destek sözü, beni rahatlattı. Kendi çizdiğim (DRMY imzalı) 1200’ ün üzerindeki resimler yanında, bilgisayar desteğinde, çizim tableti kullanarak ortak imzalı (BSMY) resimler de ortaya çıkardık. Ressam Buket Serdar’a, daha sonraki projelerimde de ortak çalışma sözü ve katkılarından dolayı teşekkür ediyor, başarılarının devamını diliyorum. Sözlükteki şematik resimlere esas teşkil eden, 25 yıldan beri biriken özgün anatomi arşivimin fotoğraflarının tablarını, hiçbir özveriden kaçınmadan en mükemmel şekilde yapan, iyi bir dost ve sanatçı, “Dost Fotoğrafçılığın” patronu Abdullah Balon olmak üzere tüm çalışanlarına sonsuz teşekkürler. Yeni bir eserin kusursuz ortaya çıkarılmasının çok zor olduğuna; ancak hatalarının olabildiğince az olduğu bir eserin ortaya çıkarılabileceğine inanan bir kişiyim. Yazarın dikkatinden kaçan noktalar ile yazım hatalarının bulunabilmesi, ancak başka öğretim üyeleri yanında öğrenci gözüyle incelenmesi sonucu mümkün olabiliyor. Sözlükteki, Tıp Öğrencilerine anlattıkları konuları okuyarak geri bildirim veren öğretim üyesi arkadaşlarım Prof. Dr. Güler Kahraman Yıldırım, Prof. Dr. Zeki Yıldız, Prof. Dr. Ali İhsan Soyluoğlu, Prof. Dr. Turan Peştemalcı, Prof.Dr. Ercan Tanyeli, Prof. Dr. Tania Marur, Doç.Dr. Selman Demirci, Doç. Dr. Mehmet Üzel ve Yrd.Doç.Dr. Hüseyin Balcıoğlu ile sözlüğün tamamını okuyarak geri bildirim veren öğrencilerimiz Melek Arık ve Ezgi Darıcı’ya teşekkürlerimi sunuyorum. Son olarak, diğer hiçbir kitap mizanpaj işine benzemeyen ve çok zor yönleri bulunan bu sözlüğün, teknik yönden basım aşamasına gelmesini sağlayan Nobel Tıp Kitabevleri Dizgi Bölümünden Hakkı Çakır’ a teşekkür ederim.
VI
İÇİNDEKİLER
BÖLÜM 1 ALFABETİK SÖZLÜK................................................................................... 1 İNSAN ANATOMİSİNE GİRİŞ....................................................................................... 77 BÖLÜM 2 SİSTEMATİK ANATOMİ SÖZLÜĞÜ............................................................ 85 Hareket Sistemi..................................................................................................... 85 Kemikler (osteologia)............................................................................................. 86 Genel bilgi......................................................................................................... 86 Ossa membri superioris.................................................................................... 88 Clavicula, scapula, humerus...................................................................... 88 Radius, ulna, ossa manus.......................................................................... 90 Ossa membri inferioris...................................................................................... 92 Os coxae, pelvis......................................................................................... 92 Os femoris, patella, tibia, fibula.................................................................. 94 Ossa pedis................................................................................................. 96 Skeleton axiale................................................................................................. 98 Columna vertebralis, vertebrae cervicales................................................. 98 Vertebrae thoracicae, vertebrae lumbales, os sacrum, os coccygis........ 100 Skeleton thoracis...................................................................................... 102 Costae, sternum, vertebrae thoracicae, cavea thoracis..................... 102 Cranium: Genel bilgi, antropolojik noktalar............................................... 104 Os frontale, os parietale, os occipitale............................................... 106 Os temporale..................................................................................... 108 Os sphenoidale, os ethmoidale.......................................................... 110 Maxilla, os palatinum, os nasale, os lacrimale, vomer....................... 112 Os zygomaticum, mandibula, os hyoideum, ossicula auditus............ 114 Kafatasındaki boşluklar............................................................................ 116 Fossa temporalis, fossa infratemporalis, fossa pterygopalatina........ 116 Orbita, cavitas nasalis ossea............................................................. 118 Calvaria, basis cranii interna-fossa cranii anterior, media, posterior.. 120 Eklemler (arthrologia)........................................................................................... 123 Genel bilgi: Eklem çeşitleri.............................................................................. 124 Juncturae membri superioris.......................................................................... 126 Syndesmosis cinguli pectorales, art. acromioclavicularis, art. sternoclavicularis, art. humeri......................................................... 126 Art. cubiti, art. radioulnaris distalis, art. radiocarpalis, artt. manus........... 128 Juncturae membri inferioris............................................................................ 130 Syndesmosis cinguli pelvici, symphysis pubica, art. sacroiliaca, art. coxae............................................................................................... 130 Art. genus................................................................................................. 132 Art.tibiofibularis, syndesmosis tibiofibularis, art.talocruralis..................... 134
VII
VIII
KISIM İÇİNDEKİLER
2
M. Yıldırım
Articulationes pedis: Art. subtalaris, art.tarsi transversa, artt. tarsometatarsales............................................................................ 136 Art. temporomandibularis, art. atlantooccipitalis, artt. atlantoaxiales.............. 138 Syndesmoses columnae vertebrales, synchondroses columnae vertebrales, artt. zygapophysiales, syndesmoses thoracis, artt. thoracis.... 140 Kaslar (myologia)................................................................................................. 142 Genel bilgi....................................................................................................... 142 Musculi faciei.................................................................................................. 144 Musculi colli.................................................................................................... 146 Musculi thoracis, musculi abdominis.............................................................. 148 Musculi dorsi................................................................................................... 150 Musculi membri superioris.............................................................................. 152 Mm. cinguli membri superioris / omuz kemeri kasları, mm. brachii.......... 152 Mm. antebrachii - ön kompartman kasları................................................ 154 Mm. antebrachii - arka kompartman kasları............................................. 156 Mm. manus............................................................................................... 158 Musculi membri inferioris................................................................................ 160 Mm. cinguli membri inferioris / kalça kemeri kasları................................. 160 Mm. femoris.............................................................................................. 162 Mm. cruris................................................................................................. 164 Mm. pedis................................................................................................. 166 Dolaşım sistemi (systema circulatorium)............................................................. 169 Genel kavramlar............................................................................................. 170 Cor (kalp)........................................................................................................ 172 Yeri, konumu, eksternal anatomisi........................................................... 172 Kalbin röntgenolojik kenarları................................................................... 172 Kalbin yüzey anatomisi............................................................................. 172 Sağ kalp: Atrium dextrum, ventriculus dexter........................................... 174 Sol kalp: Atrium sinistrum, ventriculus sinister......................................... 176 Oskültasyon odakları................................................................................ 176 Kalbin duvar yapısı................................................................................... 176 Kalbin beslenmesi, kalbin iletim sistemi, fetal dolaşım............................. 178 Arteriae (arterler / atardamarlar).................................................................... 180 Aorta ascendens ve arcus aortae............................................................. 180 Baş- boyun arterleri.................................................................................. 180 A. carotis externa............................................................................... 180 A. carotis interna................................................................................ 184 A. subclavia orijinli baş-boyun arterleri.............................................. 188 Üsttaraf arterleri........................................................................................ 190 A. subclavia........................................................................................ 190 A. axillaris........................................................................................... 190 A. radialis, a. ulnaris, arcus palmaris superficialis ve profundus........ 190 Göğüs arterler: Aorta thoracica ve dalları................................................. 192 Karın arterleri: Aorta abdominalis ve dalları............................................. 192 Truncus coeliacus, a. mesenterica superior ve inferior, a. renalis..... 192 Pelvis arterleri: A. iliaca interna ve dalları................................................. 194 Alt ekstremite arterleri.............................................................................. 196 A. femoralis........................................................................................ 196
İÇİNDEKİLER
IX
A. poplitea, a. tibialis anterior ve posterior......................................... 196 Truncus pulmonalis.................................................................................. 198 Venae (venler / toplardamarlar)...................................................................... 198 Vv. pulmonales......................................................................................... 198 V. cava superior, v. cava inferior, v.azygos / hemiazygos, vv. vertebrales..................................................................................... 198 Circulatio minor, fetal dolaşım.................................................................. 198 V. cava superior’un oluşumu ve buraya dökülen venler........................... 200 Boyun venleri ve başın dış venleri............................................................ 202 Kafatası ve başın iç venleri...................................................................... 206 Omurga venleri ve göğüs boşluğunda yer alan venler............................. 208 Üsttaraf venleri......................................................................................... 210 Karın ve pelvis venleri.............................................................................. 212 Alttaraf venleri.......................................................................................... 214 Systema lymphoideum (lenfatik sistem)...................................................... 216 Genel kavramlar....................................................................................... 216 Baş ve boyun lenfatikleri.......................................................................... 218 Üsttaraf ve göğüs lenfatikleri.................................................................... 220 Karın, pelvis ve alttaraf lenfatikleri............................................................ 222 Sindirim sistemi (systema digestorium).............................................................. 226 Genel bilgi....................................................................................................... 226 Cavitas oris, vestibulum oris, cavitas oris propria, dentes.............................. 228 Dentes ........................................................................................................... 230 Lingua ........................................................................................................... 232 Palatum, fauces, mm.palati mollis et faucium................................................. 234 Pharynx, anulus lymphoideus pharyngis........................................................ 236 Oesophagus................................................................................................... 238 Gaster ........................................................................................................... 240 Intestinum tenue: Duodenum, jejunum, ileum................................................ 242 Intestinum crassum: Caecum, colon............................................................... 244 Rectum, canalis analis.................................................................................... 246 Hepar, vesica biliaris, ductus choledochus..................................................... 248 Pancreas, gll. oris........................................................................................... 250 Solunum sistemi (systema respiratorium)........................................................... 254 Genel bilgi, nasus........................................................................................... 254 Cavitas nasi.................................................................................................... 256 Sinus paranasales, pharynx........................................................................... 258 Larynx ........................................................................................................... 260 Trachea, bronchii, pulmones.......................................................................... 262 Göğüs boşluğu: Pleura, cavitas pleurales, mediastinum................................ 264 Üriner sistem (systema urinarium)...................................................................... 268 Renes ........................................................................................................... 268 Ureter, vesica urinaria..................................................................................... 270 Urethra: Urethra feminina, urethra masculina................................................. 272 Kadın üreme sistemi (organa genitalia feminina)......................................... 274 Ovarium, tuba uterina, uterus................................................................... 274
X
KISIM İÇİNDEKİLER
2
M. Yıldırım
Pedendum feminunum: Clitoris, bulbus vestibuli, mons pubis, gll.vestibulares, labia majora, labia minora........................................... 276 Erkek üreme sistemi (organa genitalia masculina)....................................... 278 Testis, epididymis..................................................................................... 278 Genital yollar ve eklenti bezler................................................................. 280 Ductus deferens................................................................................. 280 Gl. vesiculosa..................................................................................... 280 Prostata ve gl.bulbourethralis............................................................ 280 Penis........................................................................................................ 282 Scrotum.................................................................................................... 282 Endokrin sistem (systema endocrinum).............................................................. 286 Endokrin organlar........................................................................................... 286 Hypothalamus’un hipofizle bağlantıları........................................................... 286 Hypophysis cerebri......................................................................................... 286 Adenohypophysis..................................................................................... 286 Neurohypophysis...................................................................................... 286 Epiphysis cerebri............................................................................................ 288 Gl. thyroidea................................................................................................... 288 Gll. parathyroideae......................................................................................... 288 Gl.suprarenalis................................................................................................ 290 Endokrin pancreas.......................................................................................... 290 Endokrin testis................................................................................................ 290 Endokrin ovarium............................................................................................ 290 Sinir sistemi (systema nervosum)....................................................................... 294 Genel kavramlar............................................................................................. 294 Medulla spinalis (omurilik)............................................................................ 296 Substantia grisea: Çekirdekler ve lamina’lar............................................ 296 Substantia alba: İnen-çıkan yollar............................................................ 298 Encephalon (beyin)....................................................................................... 300 Telencephalon (hemispherium cerebri).................................................... 300 Loblar ve içerdikleri gyri et sulci..................................................300-303 Corpus callosum, hippocampus, ventriculus lateralis........................ 304 Cortex cerebri ve fonksiyonların lokalizasyon yerleri......................... 306 Nuclei basales.................................................................................... 308 Hemisferlerin beyaz dokusu............................................................... 310 Diencephalon (ara beyin)......................................................................... 312 Thalamus, hypothalamus, subthalamus, metathalamus, epithalamus... 312 Thalamus’un içerdiği çekirdekler........................................................ 314 Hypothalamus’un içerdiği çekirdekler................................................ 316 Subthalamus ve epithalamus............................................................. 318 Truncus encephali (beyin sapı)................................................................ 320 Mesencephalon, pons ve medulla oblongata: Makroskopik anatomi.....320 Mesencephalon: İçerdiği çekirdekler ve yollar................................... 322 Pons: İçerdiği çekirdekler ve yollar.................................................... 324 Medulla oblongata: İçerdiği çekirdekler ve yollar............................... 326 Cerebellum (beyincik)............................................................................... 328 Morphologia externa.......................................................................... 328 Morphologia interna........................................................................... 330
İÇİNDEKİLER
XI
Ventriküler sistem..................................................................................... 332 Merkezi sinir sisteminin örtüleri................................................................ 334
Periferik sinir sistemi: Genel kavramlar....................................................... 338 Nervi craniales (kranial sinirler).............................................................. 340 Nervus terminalis (CN 0).................................................................... 340 Nervus olfactorius (CN I).................................................................... 340 Nervus opticus (CN II)........................................................................ 340 Nervus oculomotorius (CN III)............................................................ 342 Nervus trochlearis.............................................................................. 342 N. trigeminus (CN V).......................................................................... 344 N . . ophthalmicus (V 1)................................................................... 344 N. maxillaris (V 2).......................................................................... 346 N. mandibularis (V 3).................................................................... 348 N. abducens (CN VI) . ....................................................................... 342 N. facialis (CN VII)............................................................................. 350 N. vestibulocochlearis (CN VIII)......................................................... 352 N. glossopharyngeus (CN IX)............................................................ 352 N. vagus (CN X)................................................................................. 354 N. accessorius (CN XI)...................................................................... 356 N. hypoglossus (CN XII).................................................................... 356 Nervi spinales (spinal sinirler)................................................................. 358 Genel kavramlar................................................................................. 358 Nervi cervicales.................................................................................. 360 Rami posteriores................................................................................ 360 Rami anteriores.................................................................................. 360 P . lexus cervicalis........................................................................... 360 Deri dalları................................................................................ 360 Kas dalları................................................................................ 360 Plexus brachialis................................................................................ 362 Oluşumu........................................................................................ 362 Pars supraclavicularis: ................................................................. 362 Radices ve truncus’lardan çıkan sinirler.................................. 362 Pars infraclavicularis..................................................................... 364 Fasikuluslardan çıkan sinirler................................................... 364 N. medianus ve kliniği.............................................................. 366 N. ulnaris ve kliniği................................................................... 368 N. radialis ve kliniği.................................................................. 370 Nervi thoracici.................................................................................... 372 Rami posteriores........................................................................... 372 Rami anteriores............................................................................. 372 Tipik interkostal sinirler.............................................................. 372 Atipik interkostal sinirler............................................................ 372 Nervi lumbales................................................................................... 374 Rami posteriores........................................................................... 374 Rami anteriores............................................................................. 374 Plexus lumbalis ve dalları......................................................... 374 N.femoralis................................................................................ 376 Nervi sacrales.................................................................................... 378 Rami posteriores........................................................................... 378
XII
KISIM İÇİNDEKİLER
2
M. Yıldırım
Rami anteriores............................................................................. 378 Plexus sacralis ve dalları.......................................................... 378 N. pudendus, nn. glutei, n. cut. femoris posterior..................... 378 N. ischiadicus............................................................................ 380 N. fibularis communis .............................................................. 380 N. tibialis................................................................................... 380 Otonom sinir sistemi (systema nervosum autonomicum)..................... 382 Genel kavramlar................................................................................. 382 Pars sympathica, truncus sympathicus.............................................. 384 Pars cervicalis................................................................................ 384 Pars thoracica................................................................................ 384 Pars lumbalis................................................................................. 384 Pars sacralis.................................................................................. 384 Pars parasympathica......................................................................... 386 Başta bulunan parasempatik ganglionlar....................................... 386 Otonom pleksuslar............................................................................. 388 Duyu organları (organa sensuum)....................................................................... 394 Organum olfactorium (koku organı)............................................................. 394 Organum gustatorium (tad organı).............................................................. 394 Integumentum commune (deri ve eklentileri)............................................... 394 Epidermis................................................................................................. 394 Dermis, hypodermis................................................................................. 396 Derinin özel eklentileri.............................................................................. 396 Deri bezleri (gll.sebaceae, gll.sudoriferae)............................................... 396 Kıllar (pili)................................................................................................. 396 Deride bulunan genel duyu reseptörleri................................................... 396 Tırnaklar (ungues).................................................................................... 396 Mama....................................................................................................... 396 Auris (kulak, işitme ve denge organı)............................................................ 398 Auris externa............................................................................................ 398 Meatus acusticus externus................................................................ 398 Membrana tympanica........................................................................ 398 Auris media.............................................................................................. 398 Cavitas tympani ve duvarları.............................................................. 398 İşitme kemikçikleri.............................................................................. 398 Auris interna............................................................................................. 400 Labyrinthus osseus............................................................................ 400 Labyrinthus membranaceus............................................................... 400 .Utriculus, sacculus......................................................................... 400 Ductus semicirculares.................................................................... 400 Ductus cochlearis........................................................................... 400 Organum visuale (görme organı).................................................................. 402 Bulbus oculi (göz küresi).......................................................................... 402 Tunica fibrosa bulbi: Sclera, cornea................................................... 402 Tunica vasculosa bulbi: Choroidea, corpus ciliare............................. 402 Tunica interna bulbi............................................................................ 402 Göz küresinin kırıcı organları................................................................... 404 N. opticus ve görme yolu.......................................................................... 404 Gözün yardımcı organları......................................................................... 406
İÇİNDEKİLER
XIII
Mm.externi bulbi................................................................................. 406 Apparatus lacrimalis........................................................................... 406 .Gl. lacrimalis.................................................................................. 406 Gözyaşının atılım kanalları............................................................ 406 Palpebrae, cilia, tunica conjunctiva.......................................................... 406 BÖLÜM 3 TOPOGRAFİK ANATOMİ SÖZLÜĞÜ MEMBRUM SUPERIUS (üst ekstremite).............................................................. 410 Üsttaraf bölgeleri (genel)................................................................................ 410 Deri sinirleri ve dermatom düzeyleri............................................................... 412 Üst ekstremite’nin arterleri.............................................................................. 414 Üst ekstremite’nin yüzeyel venleri ve lenfatik drenajı..................................... 416 Regio deltoidea............................................................................................... 418 Regio scapularis ve regio pectoralis............................................................... 420 Regio axilllaris................................................................................................. 422 Kol ve dirsek ön bölgeleri................................................................................ 424 Önkol ve el bileği ön bölgeleri......................................................................... 426 El bölgeleri I: Palma manus............................................................................ 428 Kol ve dirsek arka bölgeleri............................................................................. 430 Önkol ve el bileği arka bölgeleri...................................................................... 432 El bölgeleri II: Regio dorsalis manus.............................................................. 434 MEMBRUM INFERIUS (alt ekstremite)................................................................ 438 Üsttaraf bölgeleri (genel)................................................................................ 438 Deri sinirleri ve dermatom düzeyleri............................................................... 440 Alt ekstremite’nin yüzeyel venleri ve lenfatik drenajı...................................... 442 Alt ekstremite’nin arterleri............................................................................... 444 Uyluk ve diz ön bölgeleri................................................................................. 446 Bacak ön ve ayak sırtı bölgeleri...................................................................... 448 Gluteal bölge................................................................................................... 450 Uyluk ve diz arka bölgeleri.............................................................................. 452 Bacak arka ve ayak tabanı bölgeleri............................................................... 454 SIRT (dorsum)....................................................................................................... 458 Sırt bölgeleri ve deri innervasyonu................................................................. 458 Yüzey anatomi ve bazı organ / oluşumların skeletotopisi............................... 460 Sırt bölgelerindeki damar sinirler ve açıklıklar................................................ 462 Sırt kasları (mm. dorsi)................................................................................... 464 Medulla spinalis (omurilik).............................................................................. 466 THORAX (göğüs).................................................................................................. 470 Tanım ........................................................................................................... 470 Regiones thoracicae....................................................................................... 470 Thorax ön duvarının deri innervasyonu.......................................................... 470 Regio pectoralis.............................................................................................. 472 Mamma....................................................................................................... 472 Göğüs duvarının yapısı ve interkostal aralıklar............................................... 474 Göğüs boşluğu: Pleura, mediastinum............................................................. 476 Trachea, pulmones................................................................................... 478
XIV
KISIM İÇİNDEKİLER
2
M. Yıldırım
Pericardium, cor....................................................................................... 480 Kalbin beslenmesi, iletim sistemi, fetal dolaşım................................... 482 Göğüs boşluğundaki damar ve sinirler..................................................... 484 Göğüs organlarının projeksiyonları................................................................. 486 ABDOMEN (karın)................................................................................................ 490 Karın bölgeleri, yüzey anatomi ve bazı tanımlar............................................. 490 Anterolateral karın duvarı............................................................................... 492 Funiculıs spermaticus ve anterolateral karın duvarındaki damar-sinirler........ 494 Karın boşluğu ve periton................................................................................. 496 Abdominal sindirim sistemi organları.............................................................. 498 Gaster....................................................................................................... 498 Intestinum tenue: Duodenum, jejunum, ileum.......................................... 500 Intestinum crassum: Genel özellikler, caecum ve colon’lar...................... 502 Hepar, vesica biliaris ve ekstrahepatik safra yolları.................................. 504 Pancreas, splen........................................................................................ 506 Karın arka duvarı............................................................................................ 506 Renes, ureter’ler............................................................................................. 508 Karın boşluğundaki arterler ve venler............................................................. 510 Karın boşluğundaki sinirler............................................................................. 512 Karın lenfatikleri.............................................................................................. 514 Karın organlarının projeksiyonları................................................................... 516 PELVİS ve PERİNE (pelvis et perineum).............................................................. 520 Pelvis duvarları, bazı tanımlar ve kadında pelvis çapları................................ 520 Pelvik sindirim ve üriner sistem organları....................................................... 522 Rectum..................................................................................................... 522 Ureter....................................................................................................... 522 Vesica urinaria.......................................................................................... 522 Pelvik kadın üreme sistemi organları.............................................................. 524 Ovarium, tuba uterina, uterus, vagina...................................................... 524 Pelvik erkek üreme sistemi organları.............................................................. 526 Pelvik damarlar ve lenfatikler.......................................................................... 528 Pelvik sinirler................................................................................................... 530 Perine bölgeleri, yüzey anatomisi, damar ve sinirleri...................................... 532 Perine fasyaları, aralıkları ve kasları............................................................... 534 Fossa ischioanalis.................................................................................... 534 Kadın dış üreme organları.............................................................................. 536 Clitoris, bulbus vestibuli, gll. Vestibulares, mons pubis, labia majora et minora............................................................................................... 536 Erkek dış üreme organları.............................................................................. 538 Penis, scrotum.......................................................................................... 538 Testis, epididymis..................................................................................... 538 BOYUN (collum)................................................................................................... 542 Tanım, ........................................................................................................... 542 Boyun deri innervasyonu................................................................................ 542 Boyun yüzeyel venleri..................................................................................... 542 Boyun fasyası................................................................................................. 542 Regio cervicalis anterior................................................................................. 544
İÇİNDEKİLER
XV
Regio cervicalis lateralis................................................................................. 546 Regio cervicalis posterior................................................................................ 546 Boyun organları.............................................................................................. 546 Larynx ........................................................................................................... 548 Gl. thyroidea, gl. parathyroidea....................................................................... 550 Pharynx, trachea............................................................................................. 550 Plex. cervicalis................................................................................................ 552
BAŞ (caput).......................................................................................................... 556 Başta bulunan yüzey anatomik ve antropolojik noktalar, oluşumlar, delikler.. 556 Baş bölgeleri ve başın eksternal damar - sinirleri........................................... 558 Musculi faciei.................................................................................................. 560 Saçlı deri bölgeleri / regiones fornicis capitis.................................................. 562 Regio frontoparietooccipitalis................................................................... 562 Regio temporalis...................................................................................... 562 Subregio mastoidea................................................................................. 562 Regio auricularis: Auris / işitme denge organı................................................ 564 Auris externa............................................................................................ 564 Auris media.............................................................................................. 564 Auris interna............................................................................................. 566 Regio parotideomasseterica........................................................................... 568 Regio oralis: Ağız (os)..................................................................................... 570 Vestibulum oris......................................................................................... 570 Cavitas oris propria.................................................................................. 570 Dentes................................................................................................ 572 Lingua................................................................................................ 574 Palatum ve fauces.................................................................................... 576 Regio nasalis: Nasus...................................................................................... 578 Nasus externus........................................................................................ 578 Cavitas nasi.............................................................................................. 580 Sinus paranasales.................................................................................... 580 Regio orbitalis: Görme organı ve yardımcı oluşumları.................................... 582 Bulbus oculi ve katmanları....................................................................... 584 Nervus opticus.......................................................................................... 584 Mm. externi bulbi...................................................................................... 586 Apparatus lacrimalis................................................................................. 586 Gl. lacrimalis......................................................................................... 586 Başta bulunan fossalar................................................................................... 588 Fossa temporalis, fossa infratemporalis, fossa pterygopalatina............... 588 Calvaria ve basis cranii interna................................................................ 590 Fossa cranii anterior, media ve posterior........................................... 590 Ventriküler sistem..................................................................................... 592 Kaynaklar
........................................................................................................... 595
İndeks
........................................................................................................... 601
KISALTMALAR A., Aa.
arteria, arteriae
M.scm
m.sternocleidomastoideus
ACh
asetilkolin
N., Nn.
nervus, nervi
AICA
arteria inferior anterior cerebelli
NA
noradrenalin
Art.
articulatio
Nuc.
nucleus
BA
a. basilaris
PCA
a. cerebri posterior
B.O.S
beyin omurilik sıvısı
PCI
pedunculus cerebellaris inferior
C.
cervical
PCM
pedunculus cerebellaris medius
Can.
canalis
PCS
pedunculus cerebellaris superior
Cart.
cartilago
PICA
arteria inferior posterior cerebelli
CN
nervus cranialis
Plex., pl.
plexus
Dex.
dexter
Proc.
processus
ECA
a. carotis externa
R., rr.
ramus, rami
Ext.
extensor
Rec.
recessus
Fac.
facies
Reg.
regio
Flex.
flexor
S.
sacral
For.
foramen
SCA
a. superior cerebelli
Ggl., gang. ganglion
Seg.
segmentum
Gl.
glandula
SIAS
spina iliaca anterior superior
Gr.
Grekçe
Sin.
sinister
GSA
genel somatik afferent
SVA
spesifik / özel visseral afferent
GSE
genel somatik efferent
SVE
spesifik / özel visseral efferent
GVE
genel visseral efferent
T.
toracal
ICA
a. carotis interna
Trac., tr.
tractus
L.
Lumbal
Trig.
trigonum
Lat.
Latince
TTC
truncus thyrocervicalis
Lig. ligg.
ligamentum, ligamenta
Tub.
tuberculum
LGB
corpus geniculatum laterale
UMN
üst motor nöron
LMF
fasciculus longitudinalis medialis
V., Vv.
vena, venae
LMN
alt motor nöron
VA
a. veretebralis
Lob.
lobus
VCI
v. cava inferior
M., Mm.
musculus, musculi
VCS
v.cava superior
MCA
a. cerebri media
VPL
nuc. ventralis posterolateralis
MGB
corpus geniculatum mediale
VPM
nuc. ventralis posterolmedialis
XVI
Çekirdek E�itim Program� Çerçevesinde
Resimli ANATOMİ SÖZLÜĞÜ
ALFABET�K, S�STEMAT�K ve TOPOGRAF�K
Resimli
ANATOM� SÖZLÜ�Ü Bölüm 1 1 Bölüm
ALFABETİK SÖZLÜK
ALFABET�K SÖZLÜK
Prof.Dr.Mehmet YILDIRIM �.Ü.Cerrahpa�a T�p Fakültesi Anatomi Anabilim Dal�
1
2
K I SANATOMİ I M 2 SÖZLÜĞÜ RESİMLİ
ALFABETİK ANATOMİ TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ A a, önek a. aa. ab, Lat. abcessus, Lat. abdomen, Lat. abducens, Lat. abductio, Lat. abductor, Lat. aberrant, Lat. ablatio, Lat. abnormalis, Lat. absorptio, Lat. acapnia, Gr. acceleran, Lat. accessorius, Lat. accomodatio, Lat. accumbens, Lat. acetebulum, Lat. Achilles tendonu acidosis, Lat. acinus,, Lat. acne, Gr. accomodatio, Lat. acromion, Lat. acusticus, Lat. acutus adamantinus, Lat. adaptatio, Lat. adductio, Lat. adenos, Gr. adenoidea adenoma adhesio, Lat. adiposus, Lat. aditus, Lat. adnex, Lat. adolescens, Lat. adultus, Lat.
-sız, olmayan, eksiklik, yokluk anlamı verir arteria (atardamar) kısaltması arteriae (atardamarlar) kısaltması uzağında abse karın, batın A uzaklaştırıcı uzaklaştırma B uzaklaştıran sapkın, normal şekil ve yerinden ayrılmış olan ayırmak, kesip atmak kuraldışı emilme kanda CO2 düzeyinin düşmesi hızlandıran, uyaran ek, eklenen, sonradan eklenen uyum, akomodasyon yaslanmış sirke çanağı, dibek C tendo calcaneus, tendo Achilles D kan pH’sının düşmesi üzüm tanesi, üzüm salkımı sivilce uyum, adaptasyon omuzucu, omuz çıkıntısı E işitme ile ilgili, işitsel keskin, ciddi, kısa süreli çelik veya elmas gibi sert uyma, intibak etme, alışma yaklaştırma, orta çizgiye yaklaştırma bez, glandula bez’e benzeyen glanduler orijinli, iyi huylu tümör yapışıklık yağlı, yağ dokusu, yağ dokusu ile ilgili ağız, girim, açıklık ek, eklenti, bağlı bölüm buluğ çağına erişme, gençlik erişkin, yetişkin
M. Yıldırım
ALFABETİK SÖZLÜK
Bölüm 1
A
B
Abductio
Abdomen
C
D
Acetebulum
Bacak kasları Achilles tendonu Os coxae (kalça kemiği) Acromion
E
Kürek kemiği (scapula)
3
4
K I SANATOMİ I M 2 SÖZLÜĞÜ RESİMLİ
adventitia, Lat. aesthesia, Gr. afferens, Lat. affixus, Lat. agitatio agger, Lat. aggregatio, Lat. agnosia, Gr. agraphia,, Gr. akinesia, Gr. akusis, Gr. ala, Lat. albicans, Lat. albuginea, Lat. albus, Lat. alcalosis, Lat. Alcock kanalı algesia alimentarius, Lat. alimentatio, Lat. alexia, Gr. allergia, Gr. alveolus, Lat. amaurosis, Gr. ambiens, Lat. ambiguus, Lat. ambliopie amnesia, Gr. ampulla, Lat. amputatio, Lat. amygdala, Gr. ana, Gr.önek analis, Lat. analgesia, Gr. anastomosis, Gr. anatomia, Lat. ancon, Gr. androgen, Gr. anemia, Gr. angina angion, Gr.
M. Yıldırım
damarların ve organların dış tabakası, adventisya A duyu, hissetme (anaesthesia = duyunun kaybolması) getiren, periferden merkeze taşıyan B bağlanmış, bağlı, tutturulmuş tedirginlik, huzursuzluk set, seki, siper kümeleşme tanıyamama, bilmeme yazı yazamama hareketsizlik, hareket yokluğu işitme kanat C beyazlanmak, akçıl akgömlek beyaz, ak kan pH’sının yükselmesi, bazik yöne kayması canalis pudendalis (içinden n. pudendus ve a.v. pudenda interna geçer) ağrı duyusu besinle ilgili beslenme, yemek yeme kelime körlüğü, yazıyı okuyamama bir maddeye karşı normal dışı duyarlık küçük oyuk, yuva görme yokluğu kuşatan kuşkulu, şüpheli, belirsiz görme gücünün azalması, göz tembelliği hafıza kaybı, hatırlayamama ampul, boru şeklindeki yolların genişlemiş bölümü bir ekstremitenin veya bölümünün kesilip çıkarılması badem, çağla, amigdaloid cisim (beyinde) D içinden, ilerleyerek anus’a ait, anus’la ilgili ağrı duyusunun yokluğu ağızlaşma, birleşme bedenbilim, anatomi dirsek E erkek yapan kansızlık ağrı, hastalık, aniden başlayan ağrı (angina pectoris = göğüs ağrısı) damar
Çekirdek E�itim Program� Çerçevesinde ALFABET�K, S�STEMAT�K ve TOPOGRAF�K
Resimli Resimli ANATOMİ SÖZLÜĞÜ ANATOM� SÖZLÜ�Ü
ANATOMİYE GİRİŞ ANATOM�YE G�R��
77
82
K I SANATOMİ I M 2 SÖZLÜĞÜ RESİMLİ
İNSAN ANATOMİSİNE GİRİŞ: İNSAN VÜCUDUNDAKİ SİSTEMLER 1. Anatomia systemica: Sistematik / sistemik anatomi. İnsan vücudunun, organ gruplarına - SİSTEM - göre incelendiği bir anatomi çeşitidir. Sistematik anatomi en çok kullanılan anatomi öğretim yöntemi olup, bu yöntemle insan vücudu sekiz sisteme ayrılarak incelenir. Bunlar: Hareket sistemi, dolaşım sistemi, sindirim sistemi, solunum sistemi, idrar ve üreme sistemi, iç salgılı bezler sistemi, sinir sistemi, duyu organları. 2. Systema locomotorium: Hareket sistemi (Lat. locus = yer, mekan; motio = hareket, devinim), insan vücuduna belirli bir biçim veren ve ona mekanda yer değiştirme olanağı sağlayan bir sistemdir. Üç altbölüme sahiptir. A Ayrıntıları, sözlüğün “Sistematik Anatomi” bölümünde anlatılmıştır. Bkz. s. 86-167 3. Systema skeletale / Ossa: İskelet sistemi. İnsan vücudundaki 206 kemik tarafından oluşturulur. 4. Systema articulare / juncturae: Eklem sistemi. İki veya daha çok iskelet oluşumu (kemik veya kıkırdak) arasındaki fonksiyonel birleşmeler, hareketli olsun veya olmasın eklem (articulatio, art., junctura) olarak adlandırılır. Ayrıntıları, sözlüğün “Sistematik Anatomi” bölümünde anlatılmıştır. Bkz. s. 124-141 5. Systema musculare / musculi: Kas sistemi. Hareket sisteminin aktif bölümünü oluşturur. 6. Systema circulatorium: Dolaşım sistemi. İçinde kan ve lenfanın dolaştığı damarlar (vasa) ile merkezi pompa organı olan kalpten oluşur. İki alt sisteme sahiptir: Systema cardiovasculare, systema lymphoideum. 7. Systema digestorium: Sindirim sistem. Dışardan aldığımız besin maddelerinin kana geçişinin sağlandığı sistem olup, sindirim kanalı ile salgılarını buraya boşaltan eklenti bezlerden oluşur. Ayrıntıları, sözlüğün “Sistematik Anatomi” bölümünde anlatılmıştır. Bkz. s. 226-251 8. Systema respiratorium: Solunum sistemi. Sürekli olarak dış ortamla organizma arasındaki gaz alış-verişini gerçekleştiren bir sistemdir. Systema respiratorium’un, solunum yolları ve solunum organı olarak, iki temel bölümü vardır. Ayrıntıları, sözlüğün “Sistematik Anatomi” bölümünde anlatılmıştır. Bkz. s. 253-265 9. Systema ürogenitale: İdrar ve üreme sistemi. İki organ grubunu içeren bir sistemdir. 10. Organa ürinaria (Lat.uron = idrar): İdrar organları. İdrarı üreten ve ileten organlar olup, organizmaya zararlı bazı metabolitlerin idrar yolu ile atılmasını sağlarlar. Bu organlar sırayla renes, ureter’ler, vesica ürinaria ve ürethra’dan ibarettir. Ayrıntıları, sözlüğün “Sistematik Anatomi” bölümünde anlatılmıştır. Bkz. s. 11. Organa genitalia: Genital organlar. ÜREME İŞİ ile görevli organlardır. Kadın ve erkekte farklı yapıdadırlar. 12. Organa genitalia feminina: Kadın üreme organları. OVARIUM, TUBA UTERINA, UTERUS, VAGINA VE DIŞ GENİTAL ORGANLAR’dan ibarettir. Ayrıntıları,
M. Yıldırım
sözlüğün “Sistematik Anatomi” bölümünde anlatılmıştır. Bkz. s. 274-277 13. Organa genitalia masculina: Erkek üreme organları. DESCENSUS TESTİS, EPIDIDYMIS, DUCTUS DEFERENS, VESICULA SEMINALIS, PROSTATA, Gl. bulbourethralis ve PENIS’ten oluşur. Ayrıntıları, sözlüğün “Sistematik Anatomi” bölümünde anlatılmıştır. Bkz. s. 278-283 14. Glandulae endocrinae: İç salgılı bezler. Vücudun değişik yerlerinde bulunan ve farklı embriyonal yapraklardan gelişen İÇ SALGILI BEZLER, HORMON adı verilen salgılarını direkt olarak kana verirler. Bir boşaltma kanalına sahip olmayan bu bezler gll. sine ductibus (kanalsız bezler) olarak da adlandırılırlar. Gl.hypophysialis, gl.pinealis, gl.thyroidea, gl.parathyroidea, gl.suprarenalis, endokrin pancreas, endokrin testis, endokrin ovarium ile thymus bu başlık altında incelenirler. Ayrıntıları, sözlüğün “Sistematik Anatomi” bölümünde anlatılmıştır. Bkz. s. 286-291 15. Systema nervosum: Sinir sistemi. Sinir sistemi, insan vücudunun telli haberleşme sistemi olma yanında, kendine gelen iç ve dış uyarıları değerlendirme, sonuçlar çıkarma ve bilgi depolama gibi fonksiyonları da vardır. Sinir sistemi bölümleri textus nervosus (sinir dokusu)’tan oluşur. Sinir dokusu nöronlar, nöroglialar ve kan damarlarını içerir. Sinir sistemi, topografik yerleşim ilkeleri çerçevesinde merkezi ve periferik (systema nervosum centrale ve systema nervosum periphericum), fonksiyonel yönden somatik ve visseral sinir sistemi olarak ayrılır. Ayrıntıları, sözlüğün “Sistematik Anatomi” bölümünde anlatılmıştır. Bkz. s. 294 16. Systema nervosum centrale: Merkezi sinir sistemi (MSS, CNS), kafatası içinde yer alan encephalon (beyin) ile omurga kanalı içinde yer alan medulla spinalis’ten oluşur. Ayrıntıları, sözlüğün “Sistematik Anatomi” bölümünde anlatılmıştır. Bkz. s. 294-335 17. Systema nervosum periphericum: Merkezi sinir sistemi dışında kalan sinir sistemi bölümü olup, spinal (nervi spinales), kranial (nervi craniales) ve otonom sinirler ile bunlarla ilgili ganglionları içerir. Ayrıntıları, sözlüğün “Sistematik Anatomi” bölümünde anlatılmıştır. Bkz. s. 338-391 18. Organa sensuum: Duyu organları. Duyu organları, canlının kendi iç dünyasında ortaya çıkan değişiklikler ile yaşadığı ortamdaki çeşitli uyarıları (fiziksel, kimyasal, mekanik) alarak MSS’ne iletilmesini sağlayan organlardır. Bundan 2000 yıl önce Aristo’nun, dokunma, koku, tad, işitme ve görme olmak üzere 5 duyu tanımlamasına karşın, bugün bunlara ilaveten basınç, ağrı, sıcak, soğuk, hareket, denge, açlık, tokluk vb.duyuların da varlığını biliyoruz. Duyular, genel duyular ve özel duyular olarak iki grupta ele alınırlar. Dokunma, basınç, titreşim, sıcak - soğuk, stereognosis ve propriosepsiyon gibi duyular GENEL DUYU; görme (organum visuale), işitme – denge (organum vestibulocochleare / auris), koku (organum olfactorium) ve tad (organum gustatorium) ÖZEL DUYULAR olarak adlandırılır. Ayrıntıları, sözlüğün “Sistematik Anatomi” bölümünde anlatılmıştır. Bkz. s. 394-407
83
ANATOMİYE GİRİŞ
A
B
C
Systema circulatorium
Systema locomotorium
Systema digestorium
D
E
Systema respiratorium
G
F
Organa urinaria
H
Glandulae endocrinae
Organa genitalia masculina
I
Systema nervosum
Organa sensuum
Çekirdek E�itim Program� Çerçevesinde ALFABET�K, S�STEMAT�K ve TOPOGRAF�K
Resimli ANATOM� SÖZLÜ�Ü Bölüm 2
S�STEMAT�K ResimliANATOM� ANATOMİ SÖZLÜĞÜ
Bölüm 2
SİSTEMATİK ANATOMİ
HAREKET SİSTEMİ KEMİKLER (OSTEOLOGIA) 85
HAREKET S�STEM�
KEM�KLER
86
K I SANATOMİ I M 2 SÖZLÜĞÜ RESİMLİ
OSSA (KEMİKLER), OSTEOLOGIA (KEMİKBİLİM): GENEL BİLGİ 1. Os: Kemik; ossa = çoğul kemikler. 2. Cartilago: Latince, kıkırdak. Cartilago hyalina / fibrosa / elastica olarak üç tipi vardır. 3. Skeleton: Grekçe, iskelet. Omurgalılarda, vücudun sert desteği. Endosketon, iç iskelet; exoskeleton, dış iskelet olarak iki tipi vardır. 4. Skeleton appendiculare: Gövdeye bağlanan ekstremite / tarafların iskeleti. 5. Skeleton axiale: Baş-boyun ve gövdenin iskeleti. 6. Systema: Grekçe, sistem. Fonksiyonel ve gelişimsel bağlantıları ile bir araya gelerek, özel fonksiyon / fonksiyonları üstlenmiş doku ve organların tümü. Örneğin, systema digestorium, sindirim sistemi. 7. Systema skeletale: İskelet sistemi. Büyük bölümü kemikler tarafından oluşturulan (çok az bir kısmı kıkırdak dokudan oluşur; ör. cartilago costalis), vücudumuzun iç iskeleti. 8. Pars ossea: İskeletin kemik bölümü. 9. Textus osseus: Kemik doku. Embriyolojik olarak mezodermal kaynaklı olup, kemik dokuya özel hüc reler, lifler ve ekstrasellüler matriks ’ten yapılıdır. Ke mik dokuda belirgin derecede fazla olan ekstrasel lüler materyel, içerdiği kalsiyum fosfat ve kalsiyum karbonat gibi inorganik tuzlardan dolayı serttir. A 10. Osteocytus: Kemik hücresi, osteosit. A 11. Lacuna ossea: İçinde osteositlerin yer aldığı, etrafı sert kemik boşluğu. 12. Matrix ossea: Kemik dokuda, lacuna’ların dışında yer alan sert doku. A 13. Canalis centralis (Havers kanalı): Kompakt kemik dokusundaki, osteon’un merkezinde uzunlamasına uzanan kanal. A 14. Canalis perforans (Volkmann kanalı): Periost yüzeyinden başlayıp, Havers kanallarını birbirine bağlayan kanallar. A 15. Textus osseus compactus: Sert kemik dokusu. Düzenli Havers sistemlerine sahiptir. Substantia compacta’dan yapılıdır. C 16. Textus osseus spongiosus / trabecularis: Süngerimsi kemik doku. Substantia spongiosa’dan yapılıdır. C 17. Periosteum: Eklemleşen yüzleri hariç, kemiği dıştan saran, sağlam, ileri derecede özelleşmiş bağ dokusu tabakası. C 18. Canalis nutriens / nutricus: Kemiğin beslenmesini sağlayan damarların yer aldığı, kemik yüzeyinden başlayan kanal. 19. Foramen nutritium: Canalis nutriens’ in kemik yüzeyindeki deliği. 20. Centrum ossificationis: Kemikleşmenin başladığı alan / odak. 21. Centrum ossificationis primarium / secundarium: Primer ve sekonder kemikleşme odakları. 22. Osteogenesis membranacea / desmal kemikleşme: Bağ dokusu taslaklarından kemikleşme. 23. Osteogenesis cartilaginea / kondral kemikleşme:
M. Yıldırım
Hiyalin kıkırdak model üzerinden kemikleşme. Ossificatio perichondralis / endochondrialis olarak iki tipi vardır. Prensip olarak, yassı kemikler desmal, kısa ve uzun kemikler ise kondral kemikleşme sonucu olu şurlar. 24. Cartilago epiphysialis / lamina epiphysialis: Uzun kemiklerde, kemikleşmenin devam ettiği, sekonder kemikleşme odağındaki kıkırdak. C 25. Linea epiphysialis: Röntgen grafisi veya kemik kesitlerinde görülen, cartilago epiphysialis hattı. C 26. Cavitas medullaris: Kemiğin gövdesi içindeki, ke mik iliği boşluğu. Endosteum ile kaplıdır. C 27. Medulla ossium: Cavitas medullaris’i dolduran doku / kemik iliği. Medulla ossium rubra / flava olarak iki tipi vardır. C 28. Diaphysis: Kemiğin orta bölümü / gövdesi. C 29. Epiphysis: Uzun bir kemiğin iki ucundan herbiri; epiphysis proximalis / distalis. C 30. Metaphysis: Diafiz ile epifiz arasında, epifiz kıkırdağının da yer aldığı bölüm. C 31. Os longum: Uzunluğu genişliğinden büyük olan kemik, uzun kemik. Ör. humerus, os femoris. C şekli. 32. Os breve: Kabaca uzunluğu, genişliği ve kalınlığı birbirine eşit olan kemiklerdir. Ör. ossa carpi / tarsi. F 33. Os planum: İnce ve kavisli kemiklerdir. Ör. kalvar ya kemikleri, costae, scapula ve os coxae. D, E 34. Os irregulare: Belli bir şekle uymayan bu kemik ler, Ör. vertebra. G 35. Os pneumaticum: İçi boşluklu, havalı kemik. Ör. os frontale, maxilla. H 36. Os sesamoideum: Tendon ve bağlar içinde gelişen yuvarlak kemik, susamsı kemik. 37. Os accessoria: Gelişme esnasında kaynaşmayan kemik bölümlerinin oluşturduğu kemikler. Ör. os trigonum, os Vesalinum pedis, os tibiale externum). I 38. Caput / kaput: Baş. Ör. caput femoris. C 39. Condylus / kondil: Lokma veya yumruk şeklindeki çıkıntı. Ör. condylus humeri. C 40. Tuberculum / tüberkül: Küçük yuvarlak çıkıntı. Ör. Tuberculum majus. C 41. Tuberositas: Yüksekliği fazla olmayan, pürüzlü kabarıklık. Ör. Tuberositas tibiae. 42. Malleolus / malleol: Küçük, çekiç ucu şeklindeki çıkıntı. Ör. malleolus medialis. 43. Trochanter / trokanter: Yumru, yuvarlak çıkıntı. Ör. trochanter major. 44. Incisura: Çentik şeklinde defekt. Ör. incisura scapulae. E 45. Sulcus: Oluk şeklinde depression. Ör. sulcus nervi radialis. 46. Foramen: Delik şeklindeki açıklık, delik. Ör. foramen ovale. 47. Canalis: Kanal. Ör. canalis pterygoideus. 48. Fissura: Yarık şeklindeki açıklık. Ör. fissura orbitalis superior. 49. Meatus: Geçit, yol. Ör. meatus acusticus externus. 50. Fossa, fovea, foveola, fossula: Çukurluk ve çukur cuklar. Ör. fossa cranii anterior.
HAREKET SİSTEMİ
Kemikler (Osteologia)
87
Bölüm 2 SİSTEMATİK ANATOMİ
A
B
12
13
10, 11 Chondrocytus
Kıkırdak doku 9
40
14
38
C
D 16
33
24, 25
15
E 44
26
17 27 33
28 19
29
}
30
G
H
F 32
34
Maxilla 35
I
37
37
160
K I SANATOMİ I M 2 SÖZLÜĞÜ RESİMLİ
MYOLOGIA, SYSTEMA MUSCULARE, MUSCULI (KASLAR): MUSCULI MEMBRI INFERIORIS I ALTTARAF KASLARI: Memeliler sınıfında, insanı iki ayak üzerinde dik durabilen bir yaratık, yani homo erectus yapan alttaraflardır. Üç esas görevi vardır: (1) Vücudun ağırlığını taşıyan temel desteği oluşturmak. (2) Sadece iki dayanak noktası üzerinde duran ve yürüyen vücut kitlesinin statik ve dinamik dengesini sağlamak. (3) Yürüme, koşma, atlama, sıçrama, tırmanma gibi eylemleri, yani bedenimizin mekanda yer değiştirmesini (locomotio) sağlamak. Bu görevlerin başarılmasında, alttaraf kaslarının büyük önemi vardır. Alttaraf kasları, kalça kemeri kasları, uyluk kasları, bacak kasları ve ayak kasları olarak 4 grupta incelenir. KALÇA KEMERİ KASLARI: Ön grup ve arka grup kaslar olarak ayrlır. M.iliopsoas (m.psoas major, m. iliacus) ve m. psoas minor ön grup; diğerleri arka grup kaslardır. 1. M.iliopsoas: Güçlü bir kas olup, uyluğun esas fleksörüdür (m. gluteus maximus’un antagonisti). Sırtüstü yatar pozisyondan (supine pozisyon) oturma durumuna geçerken gövdeyi kaldırır. Farklı adlarla anılan iki başa sahiptir. A 2. M.psoas major: T 12 ve tüm lumbal omurlar ile bunlar arasındaki disklerden başlar; A 3. M.iliacus: Fossa iliaca’dan başlar. A S: İki kas, birleşerek lacuna musculorum’ dan geçip trochanter minor’da sonlanır (trochanter minor’da sonlanan tek kas olup, üsttaraftaki m. subscapularis’in sonlanmasına benzer). Kasın sonlanmasına yakın olarak, bazen kas ile art. coxae’nin kapsülü arasında, eklem boşluğu ile bağlantılı bir bursa (bursa iliopectinea) yer alır. F: Uyluğa fleksiyon (art.coxae’nin fleksiyonunda pm özelliğine sahip). I: L 2 - 3’ün ön dalları ve n.femoralis. 4. M. psoas minor: %40 oranında bulunmayan bu kas, T 12 – L 1 omurlardan başlar; m. psoas major’un önünde ilerleyerek, eminentia iliopubica’da sonlanır (Art. coxae’yi çaprazlamadığı için burada hareket oluşturmaz). A 5. M.gluteus maximus: Vücudumuzun en büyük / en ağır kasıdır. Üsttaraf kaslarından m. deltoideus’a benzer şekilde, derinindeki birçok oluşumu sarar. Bunlar: Spina ischiadica, tuber ischiadicum, trochanter major, for. ischiadicum majus / minus, lig. sacrotuberale, diğer mm. glutei, uyluğun kısa lateral rotator kasları, hamstring kasların başlangıç bölümleri, a. iliaca interna’nın bu bölgeye ulaşan dalları. B: Os ilium’un dış yüzü, os sacrum ve lig.sacrotuberale. S: Dışyana ve aşağıya doğru uzanan lifleri, trochanter major’un üzerinden geçerek trac.iliotibialis ve tuberositas glutea’ ya tutunur. Kas ile trochanter major arasında, bursa trochanterica m. glutei maximi yer alır. F: Uyluğa ekstensiyon (uyluğun esas ekstensör kasıdır) ve lateral rotasyon; bacağa ekstensiyon. Uyluğun temel ekstensörü olması nedeniyle, merdiven ve yokuş çıkma ile oturma pozisyonundan kalkma esnasında çok aktif olmak zorundadır. Uyluktaki temel ektensör fonksiyonu, gövdenin dik pozisyonunu da korur. I: N.gluteus inferior (n.gluteus inferior’un innerve ettiği tek kas). E 6. M.gluteus medius ve minimus: B: Ala ossis ilii’nin dış yüzü. S: Trochanter major. F: Uyluğa abduksiyon ve medial rotasyon (m. gluteus medius, uyluğun en güçlü
M. Yıldırım
abduktorudur). Yürüme ve koşma esnasında, pelvis, yerden kalkan ayak tarafına düşme eğilimi gösterir; aktif olarak bu iki kas bunu önler (bu destekte, kaslar yanında normal kolodiafizer açı ve sağlam collum femoris de rol oynar). M. gluteus medius ve minimus felcinde, kişi bu taraf üzerinde ayakta dururken, pelvis karşı tarafa (sağlam taraf) düşer; bu durum “(+) Trendelenburg belirtisi” olarak bilinir. I: N.gluteus superior. B, C, D, E 7. M.tensor fasciae latae: Embriyolojik olarak m.gluteus medius’tan ayrılan bu kas, tutunduğu, uyluk fasyasının kalınlaşmış bir oluşumu olan tractus iliotibialis’in tendinöz desteği ile iki eklemde hareket oluşturur. N. gluteus superior tarafından innerve edilen m.tensor fasciae latae ile n. gluteus inferior tarafından innerve edilen m. gluteus maximus’un aynı oluşuma - trac.iliotibialis’e tutunması ilginçtir. Tractus iliotibialis’in fonksiyonu, ekstensiyon konumundaki diz eklemini stabilize etmektir. B: Crista iliaca, spina iliaca anterior superior. S: Trac.iliotibialis yolu ile condylus lateralis tibiae. F: Art. coxae’de uyluğa fleksiyon, abduksiyon, ve medial rotasyon; art.genus’ta bacağa ekstensiyon yaptırır. I: N.gluteus superior. 8. M.piriformis: Bir bölümü pelvis boşluğunda, bir bölümü gluteal bölgede yer alan bu kas, bölgede önemli bir “landmark” tır. Foramen ischiadicum majus’tan, hemen hemen burayı doldurarak geçen kas, deliğin üst bölümünde foramen suprapiriforme (buradan n.a.v. glutea superior geçer); alt bölümünde foramen infrapiriforme (buradan n.a.v. glutea inferior, n.ischiadicus, a. v. pudenda interna, n.pudendus, n. cutaneus femoris posterior geçer) ’nin oluşumunu sağlar. Kasın hipertrofisi yanında, bazen n. ischiadicus’un erken ayrılan iki dalından birinin kas lifleri arasından geçmesi nedeniyle sıkışması “piriformis sendromu”na neden olur. B: Facies pelvina ossis sacri. S: Trochanter major’un üst kenarına yapışır. F: Uyluğa abduksiyon ve lateral rotasyon. I: N.musculi piriformis. D, E 9. Mm.gemelli: M.gemellus superior ve inferior olarak iki kastır. B: M.gemellus superior spina ischiadica’dan, m.gemellus inferior tuber ischiadicum’dan başlar. S: Trochanter major (fossa trochanterica). F: Uyluğa lateral rotasyon. I: M. gemellus superior’u n.musculi obturatorii interni, m. gemellus inferior’u n.musculi quadrati femoris innerve eder. 10. M.obturatorius internus: B: Membrana obturatoria’nın iç yüzü ve for.obturatum. S: Trochanter major - fossa trochanterica. F:Uyluğa lateral rotasyon.I: N.musculi obturatorii interni E 11. M.quadratus femoris: Uyluğun lateral rotatorlarının en güçlüsüdür. Başlama yerinden laterale doğru seyri esnasında, collum femoris ve art. coxae’nin kapsülünü arkadan çaprazlar. B: Tuber ischiadicum. S: Crista intertrochanterica - tub.quadratum. F: Uyluğa lateral rotasyon. I: N.musculi quadrati femoris. E 12. M.obturatorius externus: Arkada, m.quadratus femoris’in derininde, collum femoris’in arka yüzünü dolanarak yer alır; disseksiyonda kasın tendonunu görmek için m.quadratus femoris’i kaldırmak gerekir. Kas ayrıca, uyluk içyan grubu kasları arasında sayılır.B: Membrana obturatoria’nın dış yüzü ve for.obturatum’un kenarları. S: Trochanter major - fossa trochanterica. F: Uyluğa lateral rotasyon yaptırır. Femur boynunu arkadan spiral şekilde sarması, bu kasın, kalça ekleminde bir ligament gibi rol oynayarak, caput femoris’in acetebulum’da kalmasına katkı yapar. D I: N.obturatorius. D
KASLAR (Myologia, musculi)
A
161
Bölüm 2 SİSTEMATİK ANATOMİ
B
T12
C M. gluteus medius M. gluteus minimus
2 L5 Trochanter major
4 3
6 5 8
E Trachanter minor
10
D
11
6
Tuberositas glutea
8
12
Tractus iliotibialis
Trochanter major
162
K I SANATOMİ I M 2 SÖZLÜĞÜ RESİMLİ
MYOLOGIA, SYSTEMA MUSCULARE, MUSCULI (KASLAR): MUSCULI MEMBRI INFERIORIS II UYLUK KASLARI (mm.femoris): Uyluk ön kompartıman, içyan kompartıman ve arka kompartıman kasları olarak 3 gruba ayrılarak incelenir. ÖN KOMPARTIMAN KASLARI: Bu kaslardan m. iliopsoas, m. quadriceps femoris’in m. rectus femoris bölümü ile m.sartorius, art. coxae’de fleksiyon; m.sartorius ayrıca art. genus’ta da fleksiyon yaptırırken; m.quaricep femoris (m.rectus femoris, m. vastus lateralis / medialis / intermedius) bir bütün olarak art. genus’ta ekstensiyon yaptırır. Uyluk ön kompartıman kasları n.femoralis tarafından innerve edilirler. 1. M.quadriceps femoris: Çok büyük bir kas olup, uyluk ön bölgesini tümüyle doldurur. Ayrı adları bulunan dört başı mevcuttur. Esas olarak, bacak ekstensoru olan kasın, Spina iliaca anterior inferior’dan başlayan bölümü (m. rectus femoris) uyluğa fleksiyon yaptırır. Klinikte, kasın fonksiyonu, “patellar tendon refleksi” ile test edilir. 2. M.rectus femoris: Spina iliaca anterior inferior’dan başlar. A 3. M.vastus lateralis: Kasın en büyük bölümü olup trochanter major ve linea aspera’dan başlar. A 4. M.vastus intermedius: Femur’un ön yüzünden başlar. En alt lifleri m. articularis genus’u oluşturur. 5. M.vastus medialis: Linea aspera ve crista supracondylaris medialis’ten başlar. A M. quadriceps femoris ‘in ortak sonlanması: Patella ve lig.patellae yolu ile tuberositas tibiae’de sonlanır (M.articularis genus, diz ekleminin recessus suprapatellaris bölümünün membrana synovialis’ine tutunur). F: Bütün olarak art.genus’ta bacağa ekstensiyon; sadece m.rectus femoris bölümü uyluğa fleksiyon yaptırır. 6. M.sartorius (terzi kası, Lat. sartor = terzi): Uyluğun ön bölümünde, latero-inferomedial yöneltide, oblik olarak yüzeyel konumda yer alan, vücudumuzun en uzun kasıdır. Uyluk ön bölgesinde önemli bir “landmark” olup, trigonum femorale (Scarpa üçgeni)’ nin dışyan sınırını yapar; canalis adductorius (Hunter kanalı, subsartoryal kanal)’un ön duvarının oluşumuna katılır. B: Spina iliaca anterior superior’ dan başlar. S: Pes anserinus (kaz ayağı) yapısına katılarak, tuberositas tibiae hizasında tibia üst uç, medial yüzüne tutunur. F: Uyluğa fleksiyon, abduksiyon ve lateral rotasyon; bacağa fleksiyon (hem art. coxae, hem de art. genus’ta fleksiyon yaptıran tek kastır). A, B, C İÇYAN KOMPARTIMAN KASLARI: “Binici kasları” olarak da adlandırılan bu kaslar, yüzeyel (m.pectineus, m. adductor longus, m. gracilis), ara (m.obturatorius externus, m.adductor brevis) ve derin tabaka (m.adductor magnus) olmak üzere üç katman halinde bulunurlar. N.obturatorius tarafından innerve edilirler. 7. M.pectineus: Trigonum femorale’nin döşemesinde yer alır. B: Pecten ossis pubis. S: Linea pectinea. F: Uyluğa fleksiyon ve adduksiyon. I: Çift innervasyona sahiptir (n.femoralis + n.obturatorius). A 8. M.adductor longus: Trigonum femorale’nin döşemesinde yer alır; içyan kenarı aynı zamanda üçgenin içyan sınırını oluşturur. B: Corpus ossis pubis. S: Linea aspera’nın orta 1/3’ü. F: Uyluğa adduksiyon, iç rotasyon ve fleksiyon. A, C
M. Yıldırım
9. M.gracilis (Lat. gracilis = ince, narin): İnce, yassı bir kas olup, içyan grupta en yüzeyel konumda yer alır. B: Ramus inferior ve corpus ossis pubis. S: Pes anserinus (kaz ayağı) yapısına katılarak, tibia’nın proksimal bölümünün içyan yüzünde sonlanır. F: Uyluğa adduksiyon yaptırır. Bacağın medial rotatoru ve yardımcı fleksorudur. A, B 10. M.obturatorius externus: Uyluğun kısa rotatorları içinde de sayılan bu kas, arkada m.quadratus femoris’in derininde, collum femoris’in arka yüzünü dolanarak yer alır; disseksiyonda kasın tendonunu görmek için, m.quadratus femoris’i kaldırmak gerekir. Kas, uyluk iç yan kompartımanının orta / ara katmanında bulunmasına karşın, buradaki kasların fonksiyonlarına uymaz; sadece innervasyonu ortaktır. B: Membrana obturatoria’nın dış yüzü ve foramen obturatum’un kenarları. S: Trochanter major - fossa trochanterica. F: Uyluğa lateral rotasyon yaptırır. Femur boynunu arkadan spiral şekilde sarması, bu kasın, kalça ekleminde bir ligament gibi rol oynayarak, caput femoris’in acetebulum’da kalmasına katkı yapar. I: N.obturatorius. 11. M.adductor brevis: M.adductor magnus’un önünde yer alır. B: Corpus ve ramus inferior ossis pubis. S: Linea aspera’nın proksimal bölümü. F: Uyluğa adduksiyon yaptırırır; ve yardımcı fleksor olarak rol oynar. B 12. M.adductor magnus: Adduktor kasların en büyüğüdür. Adduktor ve hamstring olarak iki bölümü vardır. B: Ramus ischiopubicus (iskion-pubis kolu) ve tuber ischiadicum (hamstring bölüm). S: Linea aspera’nın distal bölümü ve tuberculum adductorium. İki ayrı sonlanma kirişi arasında hiatus tendineus / hiatus adductorius oluşur. F: Adduktor bölümü uyluğa adduksiyon (uyluğun en güçlü adduktoru) yaptırır; tuber ischiadicumdan başlayan arka, hamstring bölümü ise uyluğa ekstensiyon yaptırır. I: N.obturatorius + n.tibialis (hamstring bölümü). ARKA KOMPARTIMAN KASLARI: Uyluğun arka kompartımanında yer alan, m.biceps femoris, m.semitendinosus, m.semimembranosus ve m.adductor magnus’un arka bölümü HAMSTRİNG KASLAR olarak adlandırılır. Tuber ischiadicum’dan orijin alarak, tibia veya fibula’da sonlanmaları nedeniyle iki eklemde de hareket oluşturan (art.coxa’de ekstensiyon, art. genus’ta fleksiyon) bu kaslar n.tibialis tarafından innerve edilirler (m.biceps femoris’in caput breve’ sinin n. peroneus communis tarafından innervasyonu istisnadır). 13. M.biceps femoris: İki başlı bir kastır. B: Caput longum:Tuber ischiadicum’dan başlar; Caput breve: Linea aspera ve septum intermusculare’den başlar. S: Ortak bir tendonla caput fibulae ‘de sonlanır; bazı lifleri lig. collaterale fibulare’ye ulaşır. F: Uzun başı uyluğa ekstensiyon yaptırır. Kas bacağa fleksiyon ve lateral rotasyon yaptırır. I: Caput longum n.tibialis, caput breve n.peroneus communis tarafından innerve edilir. D 14. M.semitendinosus: B: Tuber ischiadicum. S: Pes anserinus (kaz ayağı) yapısına katılarak tibia’nın proksimal bölümünün içyan yüzünde sonlanır. F: Uyluğa ekstensiyon, bacağa fleksiyon ve medial rotasyon. D 15. M.semimembranosus: B: Tuber ischiadicum. S: Condylus medialis tibiae’de sonlanır. Sonlanma tendonunun uzantısı, diz ekleminin dış bağlarından olan ve fibröz kapsülün arka bölümünü güçlendiren lig.popliteum obliquum (Winslow bağı)’un oluşumunu sağlar. F: M.semitendinosus’la aynı. D
KASLAR (Myologia, musculi)
163
Bölüm 2 SİSTEMATİK ANATOMİ
M. tensor fasciae latae
A
B
11 7
2
6
8
9
9 6
3
BSMY
5
D
Lig. inguinale
C
N.A.V. femoralis
Tuber ischiadicum
6
8 15 14
13
Caput fibulae
164
K I SANATOMİ I M 2 SÖZLÜĞÜ RESİMLİ
MYOLOGIA, SYSTEMA MUSCULARE, MUSCULI (KASLAR): MUSCULI MEMBRI INFERIORIS III BACAK KASLARI (mm. cruris): Bacak kasları, fascia cruris’in oluşumları olan septum intermusculare cruris anterius / posterius’ larla ön, dışyan ve arka faysal kompartımanlara ayrılmıştır. Bu komparımanlarda yer alan kasların tümü (m. popliteus istisnadır) longitudinal olarak ilerleyerek ayak kemiklerine tutunur; bu nedenle bacak ve ayak “bir fonksiyonel ünit” olarak çalışır. ÖN KOMPARTIMAN KASLARI: Burada yer alan 4 kas, n.peroneus profundus tarafından innerve edilir ve ayağın dorsifleksiyon / inversiyon hareketlerine olanak sağlarlar. 1. M.tibialis anterior: Ön grup kasların en medial ve en güçlü olanıdır. B: Tibia’nın 2/3 üst bölümünün dış yüzü ve komşu membrana interossea. S: Os cuneiforme mediale, basis ossis metatarsalis I. F: Ayağa dorsifleksiyon ve inversiyon (m.tibialis posterior ile beraber, ayağın medial longitudinal kemerini yukarıdan askıya alır). A, B, E 2. M.extensor hallucis longus: B: Fibula ve membrana interossea. S: Ayak başparmağının distal falanksının basisi. F: Başparmağa ekstensiyon, ayağa dorsifleksiyon. A, E 3. M.extensor digitorum longus: B: Fibula, membrana interossea, septum intermusculare ve tibia’nın dış kondili. S: II - V.parmakların orta ve distal falanksları. F: Ayağa dorsifleksiyon ve lateral dört ayak parmağına ekstensiyon. A, B, E 4. M. fibularis (peroneus) tertius: M.ext.digit.longus’un bir parçası olarak kabul edilir; bazen bulunmaz. B: Fibula’nın dış yüzü ve membrana interossea. S: Basis ossis metatarsalis V. F: Ayağa dorsifleksiyon. E DIŞYAN KOMPARTIMAN KASLARI: Burada yer alan, ayağa plantar fleksiyon ve eversiyon yapma olanağı sağlayan iki kas, n.peroneus superficialis tarafından innerve edilir. 5. M. fibularis (peroneus) longus: B: Caput fibulae ve fibula’nın 2 / 3 üst bölümü dışyan yüzü. S: Ayak tabanına geçen kirişi, oblik olarak içyana doğru giderek os cuneiforme mediale ve os metatarsale I’in tabanına yapışır. F: Ayağa plantar fleksiyon ve eversiyon (pm) (m.peroneus brevis ile beraber ayağın lateral longitudinal kemerini yukarıdan askıya alır). A, B 6. M. fibularis (peroneus) brevis: B: Fibula’nın dış yüzü ve septum intermusculare cruris. S: Tuberositas ossis metatarsi V. F: Ayağa plantar fleksiyon ve eversiyon. ARKA KOMPARTIMAN KASLARI: Bacağın en büyük kompartımanı olup, yukarıda fossa poplitea, aşağıda ayak tabanı ile devam eder. Burada yer alan ve ayağa plantar fleksiyon (m. popliteus istisnadır) yaptıran 6 kas, n.tibialis tarafından innerve edilir. Bacak arka kompartıman kaslarından m. triceps surae ve m.plantaris, yüzeyel, diğerleri derin planda yer alır. 7. M.triceps surae: Baldır kitlesini yaratan esas kas olup üç başı vardır. 8. M.gastrocnemius: M.triceps surae’nin yüzeyel bölümü olup iki başı vardır. B: Caput laterale’si condylus lateralis’ten, caput mediale’si condylus medialis’ten başlar. B 9. M.soleus: Caput fibulae, fibula cisminin 1/3 üst bölümünün arka yüzü, tibia’nın içyan kenarı, arka yüzündeki linea musculi solei ve arcus tendineus m.solei’ den başlar. M. soleus, içerdiği çok sayıdaki venöz sinus nedeniyle “periferik kalp” olarak adlandırılır. B, C
M. Yıldırım
M.triceps surae’ nin sonlanması: Ortak bir kirişle (tendo calcaneus – Achilles tendonu) tuber calcanei’ye tutunur. Tendo calcaneus, 15 cm uzunluğunda, vücudumuzun en kalın ve en sağlam kirişidir. F: Bacağa fleksiyon, ayağa plantar fleksiyon yaptırır (art.talocruralis’te plantar fleksiyonun temel kası - pm). M. triceps surae, alt ekstremitenin venöz kanının kalbe iletilmesinde “baldır kas pompası” olarak da fonksiyon görür. 10. M. plantaris: Kısa, dar bir karnı (venter)’nın aksine oldukça uzun,ince bir tendonu vardır. Başlangıçta, venter’i m. gastrocnemius’un caput laterale’sinin derinindedir; kas oblik bir seyirle içyana – aşağıya doğru uzanır; uzun tendonu m.gastrocnemius’ un caput mediale’si ile m. soleus arasında seyreder. İnce, uzun tendonu, tendon tamirlerinde greft olarak kullanılır. B: Linea supracondylaris lateralis (os femoris) ve diz eklemi kapsülünden başlar. S: Tendo calcanei ve calcaneus F: Ayak plantar fleksiyonuna ve bacak fleksiyonuna yardım eder. 11. M. popliteus: Bacak arka kompartıman kaslarının derin grubunun, en küçük kası olup, yukarıda, fossa poplitea’ nın döşemesinin bir bölümünü oluşturur. Bu trianguler, yassı kas, grup fonksiyonunun istisnası olup; ekstensiyondaki (kilitlenmiş pozisyon) diz ekleminin, fleksiyonunun başlangıcında, os femoris’e 5° dış rotasyon yaptırarak, eklemin kilit mekanizmasını çözer; bu nedenle “diz ekleminin anahtarı” olarak bilinir. B: Tibia’nın arka yüzünün, linea musculi solei’nin üst tarafında kalan üçgen bölümünden başlar. S: Geniş, yassı kas gövdesi, yukarıya ve dışyana doğru giderek tendonlaşır; tendon lateralde diz ekleminin fibröz kapsülüne penetre olur; dış meniskus ile fibröz kapsül arasında olarak seyrederek condylus lateralis’ teki sulcus popliteus’un ön ucuna tutunur. F: Ekstensiyondaki diz ekleminde, fleksiyonun başlangıcında, os femoris’e 5° dış rotasyon yaptırarak, eklemin kilit mekanizmasını çözer. C, D 12. M.flexor hallucis longus: Bacak arka bölgesi, derin grup kaslarının en büyüğüdür. B: Bacak arka bölgesinin dışyan bölümünde fibula arka yüzü ve membrana interossea cruris’ten başlar. S: Kas, oblik olarak aşağıya ve içyana doğru seyreder; tendonu, retinaculum musculorum flexorum’un derininden geçerek ayak baş parmağının (hallux) distal falanksının basisinde sonlanır. F: Plantar fleksiyon, ayak baş parmağına fleksiyon yaptırır. D, F 13. M.tibialis posterior: Bacak arka bölgesinin en derin kası olup, m. flexor hallucis longus ile m.flexor digitorum longus kas kitleleri arasında ve bir kısmı bu kaslar tarafından sarılı olarak yer alır. B:Tibia ve fibula’nın arka yüzleri ile Membrana interossea cruris’ in 2 / 3 üst bölümü ile bunun iki yanındaki komşu, tibia ve fibula arka yüz.bölümlerinden başlar. S: Malleolus medials’in arkasından geçerek, ayak tabanında tuberositas ossis navicularis ‘te sonlanır (bazı lifleri II.,III., ve IV. metatarsal kemiklerin basisi, ossa cuneiforme, os cuboideum’ a ulaşır). F: Plantar fleksiyon ve inversiyon (m.tibialis anterior’la beraber ayağın esas invertörü / pm). F 14. M.flexor digitorum longus: Bacak arka bölgesi derin kaslarının en medialde yer alanı olup, ayak tabanında, ana tendonuna m.quadratus plantae; ana tendondan ayrılarak II-V. parmağa giden tendonlarına mm.lumbricales tutunur. B: Tibia’nın arka yüzünden başlar. S: II - V.parmakların distal falanksları. F: Ayağa ve ayak parmaklarına plantar fleksiyon yaptırır. D, F
KASLAR (Myologia, musculi)
Bölüm 2 SİSTEMATİK ANATOMİ
A
B
165
C
1
5
11 9
8
1 9 5
3 6
3 2
Tendo calcaneus
2 1
3
D
E
11 4 2 1 14
12
F 14
12
13
564
K I SANATOMİ I M 2 SÖZLÜĞÜ RESİMLİ
REGIO AURICULARIS İşitme ve denge organını içeren bölge regio auricularis olarak adlandırılır. Bölgenin, kulak kepçesi dışındaki oluşumları derinde bulunur. Kısaca kulak (Lat. auris, Gr. otos = kulak) olarak adlandırılır. Dış (auris externa), orta (auris media) ve iç (auris interna) olmak üzere üç bölümden oluşur. 1. AURIS EXTERNA: Sesin toplanması, arttırılması ve orta kulağa iletilmesinde rol oynar. Dış kulak kapsamında auricula (kulak kepçesi), meatus acusticus externus (dış kulak yolu) ve membrana tympanica (kulak zarı) incelenir. 2. Auricula: Kulak kepçesi. Deforme huni şeklinde, tipik biçimli bir oluşumdur. A 3. Helix: Serbest kenar boyunca, dış yüzü sınırlayan çıkıntı. A 4. Crus helicis: Helix’in, concha auriculae’de, meatus acusticus externus’un üst tarafındaki başlangıç bölümü. A 5. Cauda helicis: Helix’in kulak memesine bağlanan bitiş bölümü. A 6. Antihelix: Helix’in arka bölümünün önünde, ona paralel giden, kavisli çıkıntı. A 7. Lobulus auriculae: Auricula’da, antitragus’un aşağısında kalan yumuşak bölüm. A 8. Crura antihelicis: Antihelix’ in yukarıdaki iki ayakçığı. A 9. Fossa triangularis: Antihelix ayakçıklarının sınırladığı üçgen şeklindeki çukurluk. A 10. Scapha: Helix ve antihelix arasındaki oluk (Lat.scapha = kayık, sandal). A 11. Antitragus: Lobulus’un üst tarafında, antihelix’ in sonlanma tümsekçiği. A 12. Concha auriculae: Auricula’nın dış yüzünde, meatus acusticus externus ile devam eden merkezi çukurluk. A 13. Cymba conchae: Crus helicis’in başlangıç bölümü tarafından ikiye bölünen concha auriculae’ nin üst kısmı. A 14. Cavum conchae: Crus helicis’in başlangıç bölümü tarafından bölünen concha auriculae’ nin aşağıdaki büyük kısmı. A 15. Tragus: Cavum conchae’nin önünde yer alan trianguler çıkıntı. A 16. Incisura intertragica: Tragus ile antitragus arasındaki çentik. A 17. Meatus acusticus externus (dış kulak yolu): Concha auriculae’nin tabanından, membrana tympanica’ya kadar uzanan 2.5 cm uzunluğunda bir yoldur. Kıkırdak ve kemik olmak üzere iki bölümü vardır. Bu iki bölüm arasında, açıklığı öne ve aşağıya bakan 140 ’lik bir açının bulunması nedeniyle yolun yöneltisi düz değildir; S şeklinde kabul edilir. B, F 18. Cartilago meatus acustici / pars cartilaginea: Dış kulak yolunun 1/3 dış bölümünü çevreleyen kıkırdak. B 19. Tragi: Dış kulak yolunun, pars cartilaginea derisindeki kıllar. 20. Membrana tympanica: Meatus acusticus externus’un sonunda, dışkulak - ortakulak sınırında yer almış, ince, oval şekilli, yarı-saydam zar. Pars tensa (gergin bölüm) ve pars flaccida (Shrapnell membranı) olarak iki bölümü vardır. B, C
M. Yıldırım
21. Umbo membrana tympani: Kulak zarına dış yüzden bakıldığında, pars tensa’nın ortasında görülen çöküntülü yer. Burası, kulak zarının iç yüzüne tutunan manubrium mallei’nin ucuna uyar. B 22. AURIS MEDIA: Orta kulak, temporal kemik içinde yer alan, nazofarinksle bağlantılı havalı boşluklar, işitme kemikçikleri ve bunlara bağlanan kas-bağlardan ibaret bir bütündür. 23. Cavitas tympani: Altı duvarlı orta kulak boşluğu. Duvarları aşağıda belirtilmiştir. B, C (duvarları gösterilmiştir) 24. Paries tegmentalis (üst duvar): Tegmen tympani tarafından oluşturulur. İnce olan bu duvar, orta kulak iltihaplarının kafa boşluğuna yayılmasına imkan verebilir. C 25. Paries jugularis (alt duvar): Bulbus v. jugularis interna ile timpanik boşluğu ayıran ince bir duvardır. Alt duvarın medial kenarında, CN IX’ un dalı n. tympanicus’un geçtiği canaliculus tympanicus yer alır. C 26. Paries caroticus (ön duvar): A. carotis interna ile komşuluk yapan bu duvarın üst bölümünde iki kanala (semicanalis m. tensoris tympani ve tuba auditiva) ait delikler bulunur. C 27. Paries mastoideus (arka duvar): Proc.mastoideus tarafında yer alan bu duvarın üst tarafındaki aditus ad antrum mastoideum, mastoid boşluklarla timpanik kavite arasındaki bağlantıyı sağlar. C 28. Eminentia pyramidalis: Arka duvarın ortasında, önemli bir buluş noktası niteliğindeki çıkıntı (içinde m. stapedius’u barındırır). C 29. Paries labyrinthicus (içyan duvar): Orta kulak ile iç kulak arasında yer alan bir duvar olup yuvarlak ve oval pencere (fenestra cochlea - yuvarlak pencere; fenestra vestibuli - oval pencere)’yi içerir. C 30. Fenestra cochlea / yuvarlak pencere: Membrana tympani secundaria ile kapatılır. F 31. Fenestra vestibuli / oval pencere: Stapes’in basis’inin oturduğu delik. C 32. Promontorium: İçyan duvarın ortasında, kohleanın ilk kıvrımı tarafından oluşturulan çıkıntı; üzerinde plex. tympanicus yer alır. C 33. Prominentia canalis facialis: Oval pencerenin posterosuperiorunda, içyan duvarda yer alan ve içinde n. facialis’in yer aldığı kanalın kabartısı. C 34. Paries membranaceus (dışyan duvar): Kulak zarı tarafından oluşturulur. B,C 35. Tuba auditiva (Eustachi borusu): Nasopharynx ile ortakulak boşluğu arasında uzanan kanal. B 36. İşitme kemikçikleri (ossicula auditus): Kulak zarından aldıkları ses titreşimlerini 15 - 20 kat artışla oval pencere (fenestra vestibuli)’ye ileten, birbiri ile eklemleşmiş üç küçük kemikçik (çekiç-malleus, örs-incus, üzengi-stapes)’tir. 37. Malleus: Çekiç şeklinde olup, dış yanda kulak zarına tutunur. Caput, collum ve üç çıkıntısı vardır. B, D, E 38. Manubrium mallei: Kulak zarına tutunur. E 39. Processus lateralis mallei: Manubrium’un kökünden çıkar. E 40. Processus anterior mallei: Uzun, ince çıkıntı. Yetişkinde atrofiye olur. E 41. Incus: Örs kemiği. Corpus, crus longum ve crus breve olarak iki çıkıntısı vardır. B, D, E, F 42. Crus longum: Stapes ile eklem yapar. E 43. Stapes: Üzengi kemiği. Caput, crus anterius / posterius ve basis bölümlerivardır. B, E, F 44. Basis stapedis: Fenestra vestibuli / oval pencere’ ye oturur. E, F
BAŞ (CAPUT)
565
Bölüm 3 TOPOGRAFİK ANATOMİ
A
B
3 37 41
9 8
4
18
10
17 15
6
16
21
13
23 20 43
1
11 12
5
35
7 24
C 27
34
33 31 26
32 20
29
30
D
25 28
41
37 41
E
Crus breve Caput
39 40
35
Crus longum, 42
37
F 44
43 41
37
43
30 35
17
38
Caput
44
İNDEKS A Abdomen 78 Abdominal darlık 238 Absorptio / emilim 226 Acetabulum 92 Acromion 410, 460 Adenohypophysis (lobus anterior) 286 Adhesio interthalamica 312 Aditus orbitalis 118 Adnexa canalis digestorii / eklenti sindirim kanalı organları 226 Agger nasi 256, 580 Akciğerler 254 Akciğerlerin arka kenarlarının projeksiyonu 486 Akciğerlerin margo anterior’larının projeksiyonu 486 Akciğerlerin margo inferior’larının projeksiyonu 486 Akciğerlerin projeksiyonları 486 Aksiller lenf düğümleri (nodi lymphoidei axillares) 416 Ala lobuli centralis - lobulus centralis 328 major 110 minor 110 nasi 254, 578 ossis ilii 92 ossis sacri 100 Alcock kanalı 534 Alimentatio (ingestio / yemek yeme) 226 Allocortex 306 Alttaraf kasları 160 Alveolar - kapiller kompleks / solunum membranı 262, 478 Alveoli dentales 112, 114 Alveus hippocampi 304 Ampulla bulbus duodeni / duodenal cap 242, 500 ductus deferentis 280, 526 ossea 400, 566 recti 246, 522 tubae uterinae 274, 524 Anastomosis arteriovenosa 170 Anatomia systemica 82 Angulus costae 102 frontalis / occipitalis / sphenoidalis / mastoideus 106 inferior / superior / lateralis 88 inferior scapulae 410, 420, 460 infrasternalis (Charpy açısı) 102, 490 iridocornealis 402, 404, 582, 584 mandibulae 104, 114, 556 oris dexter ve sinister 228, 570 pontocerebellaris 320 sterni 102, 470, 474 superior scapulae 420, 460 thyroideus 260, 548 venosus (Pirogoff açısı) 200, 202 Ansa cervicalis 360, 544, 546 hypoglossi 552 lenticularis 308 subclavia / Vieussens halkası 384 Antagonist kas 142
Antebrachium 78 Antefleksiyon 274, 524 Anterolateral karın duvarındaki damar-sinirler 494 Anteversiyon açısı 274, 524 Antihelix 398, 564 Antitragus 398, 564 Antrum pyloricum 240, 498 Anulus conjunctivae 402, 582 fibrosus 140, 176, 480 inguinalis profundus’un izdüşümü 516 inguinalis superficialis 492 inguinalis superficialis’in izdüşümü 516 lymphoideus pharyngis (Waldeyer’in lenfatik halkası) 236 tendineus communis (Zinn halkası) 406, 586 Anus 226, 246 Aorta abdominalis 192, 510 Aorta abdominalis’in karın ön duvarındaki izdüşümü 516 Aorta ascendens (pars ascendens aortae, yükselen aorta) 180 Aorta thoracica 192, 264, 476, 484 Aorto-özofageal darlık 238 Apertura aqueductus mesencephali / cerebri 312, 332, 592 ductus nasolacrimalis 256, 580 externa / interna canalis carotici 108 interna canaliculi vestibuli 400, 566 lateralis (Luschkae) 332, 592 mediana 332, 592 pelvis superior 92 piriformis 118 sinus frontalis 106 sinus sphenoidalis 110 thoracis inferior / thoracic outlet 102, 470 thoracis superior / thoracic inlet / toraks girişi 102, 470 Apex capitis fibulae 94 cordis 172, 480 dentis 98 linguae 232, 574 nasi 254, 578 orbitae 118 ossis sacri 100 partis petrosae 108 pili 396 prostatae 280, 526 pulmonis 262, 460, 478 pulmonis projeksiyonu 486 vesicae 270, 522 Aponeurosis 142 dorsalis digiti 434 linguae 232, 574 palmaris 428 Apparatus lacrimalis 406, 586 Appendices omentales / epiploicae 244, 502 Appendix epididymidis 278 testis (Morgagni) 278 vermiformis 244, 502, 530 Aqueductus cerebri (Sylvii) 312, 332, 592
601
602
KISIM İNDEKS
2
Arachnoidea mater cranialis / arachnoidea mater encephali 334 Arachnoidea mater spinalis 334, 466 Arbor vitae (cerebelli) 330 Archicerebellum 328 Archicortex 306 Arcus alveolaris 112, 114 anterior atlantis 98 aortae (aorta kavsi) 180 cartilaginis cricoideae 260, 548 coracoacromialis 126 costalis 102, 470 costalis dexter ve sinister 490 dentalis mandibularis / inferior 228, 570 dentalis maxillaris / superior 228, 570 ductus thoracici 216, 460 palatoglossus / plica anterior faucium 234, 576 palatopharyngeus / plica posterior faucium 234, 576 palmaris profundus 190, 414, 428 palmaris superficialis 190, 414, 428 plantaris profundus 196, 444 posterior atlantis 98 pubicus 92 superciliaris 104, 106, 556 tendineus 142 venae azygos 208 venosus dorsalis pedis 214, 442 venosus jugularis 202 venosus palmaris profundus 210 venosus palmaris superficialis 210, 416 venosus plantaris 214 vertebrae 98 Area cribrosa 268, 508 intercondylaris anterior 94 intercondylaris posterior 94 motoria primaria / M I 306 motoria suplementaria / M II 306 nuda (bare area) 248, 504 optica frontalis / FEF 306 paraolfactoria 302 phasia motoria 306 phasia sensoria / Wernicke merkezi 306 postrema 332, 592 premotoria / PMC 306 preoptica 312 pretectalis 318 retroolivaris 320 septalis 308 somatosensoria associationis 306 somatosensoria primaria / S I 306 subcallosa 302 vestibularis 332, 592 Areae auditoriae / A 1, 2, 3 306 visuales / V 1, 2, 3 306 Areola mammae 396, 472 Arnold / Alderman siniri 354 Arteria 170 alveolares superiores anteriores 184 alveolaris inferior 182 alveolaris superior posterior 182 angularis 180 arcuata 196, 444, 448 auricularis posterior 182, 558, 562
M. Yıldırım
auricularis profunda 182 axillaris 190, 414, 422 basilaris (BA) 188 brachialis 190, 414, 424 buccalis 182 bulbi penis / vestibuli 194, 532 bulbi vestibuli 276, 536 callosomarginalis 186 canalis pterygoidei 182, 184 caroticotympanicae 184 carotis communis dextra (CCD) 180 carotis communis sinistra (CCS) 180 carotis externa / ECA 180, 544, 558, 568 carotis interna / ICA 184 centrales anterolaterales (lateral striat veya lentikulostriat arterler) 186 centrales anteromediales (medial striat arterler / talamositriat arterler) 186 centrales posterolaterales 188 centrales posteromediales 186 centralis longa /Arteria recurrens / Heubner arteri 186 centralis retinae 186 cerebri anterior (ACA) 186 cerebri media (MCA) 186 cerebri posterior (PCA) 188 cervicalis ascendens 188, 190, 414 choroidea anterior 184 ciliares posteriores breves 186 ciliares posteriores longae 186 circumflexa femoris lateralis 196, 444, 446 circumflexa femoris medialis 196, 444, 446 circumflexa humeri anterior 190, 414, 422 circumflexa humeri posterior 190, 414, 418, 422, 462 circumflexa ilium superficialis 196, 444, 446 circumflexa scapulae 190, 414, 422, 462 colica dextra 192, 244, 502, 510 colica media 192, 244, 502, 510 colica sinistra 192, 244, 502, 510 collateralis media 190, 414, 430 collateralis radialis 190, 414, 430 collateralis ulnaris inferior 190, 414, 424 collateralis ulnaris superior 190, 414, 424 collicularis / quadrigeminalis 188 communicans anterior (a. comm) 186 communicans posterior (p. comm) 184, 186 coronaria dextra (sağ koroner arter, RCA) 178, 180, 482 coronaria sinistra (sol koroner arter, LCA) 178, 180, 482 cremasterica 494 descendens genus 196, 444, 446 digitales dorsales 196, 434, 444, 448 digitales palmares 434 digitales palmares communes 190, 414 digitales plantares propriae 196, 444 dorsalis clitoridis 276, 536 dorsalis nasi (arteria nasi externa) 186 dorsalis pedis 196, 444, 448 dorsalis penis / clitoridis 194, 532 ductus deferentis (erkekte) 194, 494, 528 epigastrica inferior 494 epigastrica superficialis 196, 444, 446, 494 epigastrica superior 190, 484, 494
İNDEKS
Arteria (devamı) ethmoidalis anterior 186 ethmoidalis posterior 186 facialis 180, 544, 558 femoralis 196, 444, 446 fibularis 196, 444, 454 frontalis lateralis 186 frontalis medialis 186, 558 frontobasalis lateralis / orbitofrontalis lateralis 186 frontobasalis medialis / arteria orbitofrontalis medialis 186 gastrica dextra 240, 498 gastrica sinistra 192, 240, 498, 510 gastricae breves ve arteria gastrica posterio r 240, 498 gastroduodenalis 192, 510 gastroomentalis dextra 240, 498 gastroomentalis sinistra 240, 498 glutea inferior 194, 444, 450, 528 glutea superior 194, 444, 450, 528 hepatica communis 192, 510 hepatica propria 192, 510 hypophysialis inferior/superior 184 ileales 192, 242, 500, 510 ileocolica 192, 244, 502, 510 iliaca communis 196, 444 iliaca interna 194, 528 iliolumbalis 194, 528 inferior anterior cerebelli (AICA) 188 inferior lateralis genus 196, 444, 452 inferior medialis genus 196, 444, 452 inferior posterior cerebelli (PICA) 188 infraorbitalis 184, 558 intercostales posteriores 264, 476, 494 intercostales posteriores III – XI (arka interkostal arterler) 192, 474, 484 intercostalis posterior prima /secunda 192, 474, 484 intercostalis suprema 190 interossea anterior/posterior 190, 414, 432 interossea communis 190, 414 interossea recurrens 190, 414 jejunales 192, 242, 500, 510 labialis inferior 180 labialis superior 180 labyrinthi 188 lacrimalis 186 laryngea inferior 188 laryngea superior 180 lingualis 180, 544 lumbales 192, 494, 510 malleolaris anterior medialis ve lateralis 196, 444, 448 mammaria externa 190, 414, 418, 422, 472 mammaria interna 190, 414, 484 mammillares 186 marginalis coli (Drummond arteri, arteria juxtacolica, arcus marginalis coli, marginal arter) 192, 510 maxillaris 182 meningea media 182, 562 meningea posterior 182 mesencephalicae 188 mesenterica inferior (IMA) 192, 244, 502, 510 mesenterica superior 192, 244, 460, 502, 510 metacarpales dorsales 434 metacarpales palmares 190, 414
603
metatarsales plantares 196, 444 metatarsalis dorsalis II, III, IV 196, 444, 448 metatarsalis I 196, 444, 448 musculares 186 musculophrenica 190, 484 nasales posteriores laterales 184 nasopalatina 184 nutricia / nutriens 170 obturatoria 194, 444, 528 occipitalis 182, 544, 558, 562 occipitalis lateralis (segmentum P 3) 188 occipitalis medialis (segmentum P 4) 188 ophthalmica 186 palatina ascendens 180 palatina descendens 184 palatina major 184 palatinae minores 184 palpebrales mediales 186 pancreaticoduodenalis inferior 192, 500, 510 pancreaticoduodenalis superior anterior / posterior 242, 500 parietalis anterior ve posterior 186 perforantes 196, 444, 446 pericallosa 186 perinealis 194, 532 pharyngea ascendens (yutakyanı arteri) 182 phrenica inferior 192, 510 phrenicae superiores 192, 484 plantaris lateralis 196, 444, 454 plantaris medialis 196, 444, 454 polaris frontalis 186 polaris temporalis 186 pontis 188 poplitea 196, 444, 452 prefrontalis 186 profunda brachii 190, 414, 424 profunda femoris 196, 444, 446 profunda linguae 180 profunda penis / clitoridis 194, 532 pterygomeningea 182 pudenda externa superficialis 196, 444 pudenda interna 194, 276, 528, 532, 536 pudendae externae 446 pulmonalis dextra 198 pulmonalis sinistra 198 radialis 190, 414, 434 rectalis inferior 194, 532 rectalis media 194, 528 rectalis superior 192, 244, 502, 510 recurrens radialis 190, 414 recurrens tibialis anterior 196, 444, 448 recurrens ulnaris 190, 414 renalis 192, 510 sacrales laterales 194, 528 sacralis mediana 192, 510 sigmoideae 192, 244, 502, 510 sphenopalatina 184 spinalis anterior 188, 466 spinalis posterior 188, 466 splenica (lienalis) 192, 510 striatae mediales proximales 186 stylomastoidea 182 subclavia 188, 190, 414
604
KISIM İNDEKS
2
Arteria (devamı) subclavia dextra (SD) 180 subclavia sinistra (SS) 180 subcostalis 192, 484 subcostalis 494 sublingualis 180 submentalis 180 subscapularis 190, 414, 420, 422 sulci centralis 186 sulci postcentralis 186 sulci precentralis 186 superior cerebelli (SCA) 188 superior lateralis genus 196, 444, 452 superior medialis genus 196, 444, 452 supraorbitalis (arteria frontalis lateralis) 186 supraorbitalis 558, 562 suprarenalis media 192, 510 suprascapularis 188,190, 414, 420, 462, 546 supratrochlearis (arteria frontalis medialis) 186, 558 supratrochlearis 558, 562 tarsales mediales 448 tarsalis lateralis 196, 444, 448 temporalis media 182 temporalis profunda anterior / posterior 182 temporalis superficialis 182, 558, 562, 568 testicularis / ovarica 192, 494, 510 thalamotuberalis / premammillaris 186 thoracica interna / arteria mammaria interna 190, 414, 484 thoracica lateralis (arteria mammaria externa) 190, 414, 420, 422, 472 thoracica superior 190, 414, 418, 420, 422, 472 thoracoacromialis 190, 414, 418, 420, 422 thoracodorsalis 190, 414, 422 thyroidea inferior 188, 190, 414, 550 thyroidea superior 180, 544, 550 tibialis anterior 196, 444, 448, 452 tibialis posterior 196, 444, 452, 454 transversa cervicis / colli 188, 190, 414, 420, 546 transversa faciei 182, 558 tympanica anterior 182 tympanica inferior 182 tympanica posterior 182 tympanica superior 182 ulnaris 190, 414, 426 umbilicalis 194, 528 uterina 194, 274, 524, 528 vaginalis 194, 528 vena nervus digitales dorsales 434 vertebralis (VA) 188,190, 414, 462, 546 vesicales superiores 194, 522, 528 vesicalis inferior 194, 280, 522, 526, 528 zygomaticoorbitalis 182 Arteriola 170 Articulatio (-nes) 6 acromioclavicularis 126, 418 atlantoaxialis lateralis 138 atlantoaxialis mediana 138 atlantooccipitalis 138 bicondylaris 124 calcaneocuboidea 136 capitis costae 140 carpi / intercarpales 128
M. Yıldırım
carpometacarpales 128 carpometacarpalis pollicis 128 cinguli membri superioris 126 cinguli pectoralis / articulatio cinguli membri superioris 126 composita 124 costochondralis 140 costotransversaria 140 costovertebralis 140 cotylica 124 coxae / coxofemoralis 130 cricoidea 460 cubiti 128 cuneonavicularis 136 cylindrica 124 dentoalveolaris 124 elipsoidea 124 genus 132 humeri / glenohumeralis 126, 418 humeroradialis 128 humeroulnaris 128 interchondrales 140 intercuneiformis 136 intermetacarpales 128 intermetatarsales 136 interphalangeae manus 128 interphalangeae pedis 136 lumbosacralis 140 manus 128 mediocarpalis 128 membri inferioris liberi 130 membri superioris liberi 126 metacarpophalangeae 128 metatarsophalangeae 136 ossis pisiformis 128 plana 124 radiocarpalis 128 radioulnaris distalis 128 radioulnaris proximalis 128 sacroiliaca 130 sellaris 124 simplex 124 spheroidea / enarthrosis 124 sternoclavicularis 126 sternocostales 140 subtalaris / articulatio talocalcanea 136 talocalcaneonavicularis 136 talocruralis (ayak bileği eklemi) 134 tarsi transversa 136 tarsometatarsales 136 temporomandibularis 138 thoracis 140 tibiofibularis (üst tibiofibular eklem) 134 trochoidea 124 zygapophysiales (faset eklemleri) 140 Aschoff-Tawara düğümü) 178, 482 Asetilkolin (ACh) 382 Asterion 104, 556 Astrocytus 294 Atipik interkostal sinirlerin dalları 372 Atlas (CI) 98 Atrium 304, 332, 592 dextrum 174, 480 sinistrum 176, 480
İNDEKS
Auerbach pleksusu 390 Auricula 398, 564 Auricula dextra 174 dextra/sinistra 176, 480 Auris 78 externa 398, 564 media 398, 564 Axilla 78 Axis (CII) / vertebra dentata 98 bulbi externus 402, 582 cordis 172 opticus / axis visus / görme ekseni 402, 582 pelvis 92, 520 visus 402, 582 Axon (neuritum) 294 Ayak kasları (mm.pedis) 166 sırtı kasları 166 tabanı hipotenar loj kasları 166 tabanı orta loj kasları 166 tabanı tenar loj kasları 166
B Bacak kasları (mm. cruris) 164 Bartholin bezi 276, 536 Bartholin kanalı 250 Baş ve boyunun arteryel kanlanması 180 Basion 104, 556 Basis / corpus / caput ossi metatarsi 96 corpus / caput phalangis 96 cochlea 400, 566 cordis 172, 480 cranii interna 120, 590 mandibulae 114 ossis metacarpi 90 ossis sacri 100 pedunculi 322 phalangis 90 prostatae 280, 526 pulmonis 262, 478 stapedis 398, 564 Başın iç venleri 204 Bell siniri 362, 472 Besin maddeleri 226 Beyin venleri (venae cerebri) 206 Bichat’ın yağ kitlesi 228, 570 Bifurcatio aortae 460 carotidis 180 tracheae / trachealis 262, 478, 550 trunci pulmonalis 198 Bitemporal hemianopsi 340, 404, 584 Böbreğin karın arka duvarındaki izdüşümü 516 örtüleri 508 yapısı 268, 508 Böbrek ve üreter 530 Böbreklerin arka yüz koşulukları 268, 508 Böbreklerin ön yüz koşulukları 268, 508 Böbreküstü bezleri 286 Bowman bezleri 394 Boyd perforan veni 214, 442 Boyun fasyası (fascia cervicalis) 542 Boyun venleri 202 yüzeyel venleri 542
605
Brachium 78 Brachium colliculi inferioris 314, 320 Brachium colliculi superioris 314, 320 Bregma 104, 120, 556, 590 bıngıldağı 120, 590 Brodman’ın 17. alanı (temel görme merkezi) 404, 584 Bronchi segmentales 262, 478 Bronchus principalis dexter / eparterial bronş (sağ ana bronş) 262, 478 Bronchus principalis sinister / hyparterial bronş (sol ana bronş) 262, 478 Bronşlar 254 Bruch membranı 402, 582 Bryant üçgeni 450 Buccae 228, 570 Buck fasyası 282, 538 Bulbus aortae 180 cornus posterioris 304, 332, 592 inferior venae jugularis 202 oculi (göz küresi/yuvarlağı) 402, 582 olfactorius 308, 340 penis 282, 538 pili 396 superior venae jugularis 202 vestibuli 276, 536 Bulla ethmoidalis 110, 256, 580 Burdach demeti 298 Bursa anserina 132 infrapatellaris profunda 132 musculi semimembranosi 132 omentalis (lesser sac) 496 subacromialis 126, 418 subcoracoidea 126 subcutanea infrapatellaris 132 subcutanea prepatellaris 132 subcutaneae tuberositatis tibiae 132 subdeltoidea 126, 418 subtendinea m.gastrocnemii medialis 132 subtendinea m.subscapularis 126 suprapatellaris 132 synovialis 142 Burun 254 Burun boşluğunun arterleri ve sinirleri 580
C C hücreleri 550 Caecum (kör barsak) 244, 502 Cajal hücresi 306 Calcaneus 96 Calcar avis 304, 332, 592 Calcitonin (tirokalsitonin) 288 Calices renales majores 268, 508 Calices renales minores 268, 508 Caliculus gustatorius 394 Calot üçgeni / trigonum cystohepaticum 248, 504 Calvaria 104, 120, 590 Calx 78 Camera anterior 404, 584 posterior 404, 584 postrema / camera vitrea 404, 584 vitrea 404, 584 Camerae bulbi 404, 584
606
KISIM İNDEKS
2
Canaliculi caroticotympanici 108 Canaliculus chordae tympani 108 cochleae / apertura canaliculi cochleae 108 lacrimalis superior / inferior 406, 586 tympanicus 108 vestibuli / apertura canaliculi vestibuli 108 Canalis 86 adductorius (Hunter kanalı, subsartorial kanal) 446 analis 246, 534 caroticus 104, 108, 556 carpi / karpal tünel 426 carpi 128 carpi ulnaris / Guyon kanalı 426 centralis (Havers kanalı) 86 centralis 296, 466 cervicoaxillaris 422 condylaris 106 digestorius / sindirim kanalı 226 diploici 104 facialis (Fallop kanalı) 104, 556 femoralis 446 gastricus 240, 498 humeromuscularis 430 incisivus 112 inguinalis 492 longitudinales modioli 400, 566 mandibulae 114 musculotubarius 108 nervi facialis 108 nervi hypoglossi 106, 120, 590 nutriens / nutricus 86 obturatorius 130, 446, 520 opticus 104, 110, 120, 556, 590 opticus’un orbital açıklığı 118 palatini minores 112 palatinus major 116, 588 perforans (Volkmann kanalı) 86 pterygoideus 110, 116, 588 pudendalis (Alcock kanalı) 534 pyloricus 240, 498 radicis dentis 228, 570 sacralis 100 semicirculares 400, 566 semicircularis anterior 400, 566 semicircularis lateralis 400, 566 semicircularis posterior 400, 566 spirales modioli 400, 566 spiralis cochleae 400, 566 ulnaris 128 vertebralis 80, 98 Capitulum humeri 88 Capsula 216, 290 adiposa / perirenal yağ kapsülü 268, 508 articularis 124 externa 310 extrema 310 fibrosa / renal kapsül / gerçek kapsül 268, 508 fibrosa 288, 550 interna 310 lentis 404, 584 otica 400, 566 prostatica 280, 526 tonsillae 234, 576
M. Yıldırım
Caput 78, 86, 142, 308 costae 102, 474 epididymidis 278 femoris 94, 130 fibulae 94, 438 humeri 88 mandibulae / condylus mandibulae 114 ossis metacarpi 90 pancreatis 250, 506 phalangis 90 radii 90 tali 96 ulnae 90 Carina trachealis 262, 478 Carpus 78 Cartilago 86 alares minores 254, 578 alaris major (alt lateral kıkırdak, alar kıkırdak) 254, 578 articularis 124 arytenoidea (aritenoid / ibrik kıkırdak) 260, 548 cornuculata 260, 548 costalis 102, 474 cricoidea (halka kıkırdak) 260, 548 epiglottica (yaprak kıkırdak) 260, 548 epiphysialis / lamina epiphysialis 86 meatus acustici / pars cartilaginea 398, 564 nasi 254, 578 nasi accessoriae 254, 578 septi nasi 254, 578 thyroidea (kalkan kıkırdak) 260, 548 thyroidea 460 tracheales 550 Caruncula lacrimalis 406, 586 sublingualis 232, 574 Cauda 308 epididymidis 278 equina 296, 466 helicis 398, 564 pancreatis 250, 506 Cavea thoracis / compages thoracis 102 Cavernae corporum cavernosorum 282, 538 Cavitas abdominis 80 abdomino - pelvina 80 articularis 124 cranii 80 dentis / pulparis 228, 570 glenoidalis 88 infraglottica 260, 548 laryngis 260, 548 laryngis intermedium 260, 548 medullaris 86 nasalis ossea 118 nasi (burun boşluğu/nasus internus) 578 oris 226, 228, 570 oris propria (asıl ağız boşluğu) 228, 570 pelvis 80, 92 pericardiaca 480 peritonealis 80, 496 pharyngis 236, 258 pleuralis 264, 476 thoracis 80, 102 tympani 108, 398, 564 uteri 274, 524
İNDEKS
Cavitates corporis humani 80 Cavum conchae 398, 564 septi pellucidi 304 trigeminale 334 vaginale 278 Cellulae ethmoidales 258, 580 ethmoidales anteriores / mediae 110 ethmoidales anteriores 258, 580 ethmoidales mediae 258, 580 ethmoidales posteriores 110, 258, 580 mastoideae 108 mitrales 340 spermatogenicae 278 Cementum 228, 570 Centrum ossificationis 86 perinei 532 primarium / secundarium 86 dentis 228, 570 uteri 274, 524 vesicae 270, 522 Charpy açısı 490 Chiasma opticum 312, 340, 404, 584 Choanae 118, 256, 578 Chondrocranium 104 Chorda obliqua 126 Chorda tympani / radix parasympathica ganglii submandibularis 348, 350 Chordae tendineae 174, 176, 480 Choroidea 402, 582 Cilia 406, 586 Cingulum 310 pelvicum / cingulum membri inferioris 92 Circulatio minor / pulmoner dolaşım 198 Circumferentia articularis 90 Cisterna ambiens 334 cerebellomedullaris lateralis 334 cerebellomedullaris posterior / cisterna magna 334 chiasmatica 334 fossae lateralis cerebri 334 interpeduncularis 334 laminae terminalis 334 lumbalis 334 magna 334 pericallosa 334 pontocerebellaris 334 quadrigeminalis / cisterna venae magnae cerebri 334 subarachnoideae 334 Claustrum 308 Clavicula 88, 410 Clitoris 276, 536 Clivus 106 Coccyx 532 Cochlea (salyangoz kabuk) 400, 566 Cocket I, II,III perforan venleri 214, 442 Colles fasyası 282, 538 Colliculus facialis 320, 332, 592 inferior 320 seminalis / verumontanum 272 superior 320 Collum 78, 542 anatomicum 88 chirurgicum 88 costae 102
607
femoris 94 fibulae 94 mandibulae 114 pancreatis 250, 506 radii 90 scapulae 88 tali 96 vesicae biliaris 248, 504 Colon ascendens (çıkan kolon) 244, 502 descendens (inen kolon) 244, 502 sigmoideum (sigmoid veya pelvik kolon) 244, 502 transversum (enine kolon) 244, 502 Columna (-ae) 294, 304 anales (Morgagni kolonları) 246 anterior 296 intermedia / cornu laterale 296 posterior 296 renales (Bertini kolonları) 268, 508 vertebralis 98 Commissura anterior 304, 310 cerebelli 328 fornicis (David’in lir lifleri) 304 habenulorum 310, 318 hippocampi (commissura fornicis, David’in lir lifleri) 310 labiorum 228, 570 posterior (epithalamica) 310, 312, 318, 332, 592 labiorum anterior 276, 536 labiorum posterior 276, 536 Compartimentum 142 Compartimentum superficiale perinei / Spatium superficiale perinei 534 Complexus stimulans cordis, systema conducente cordis) 178, 482 Concha auriculae 398, 564 nasalis inferior 112 nasalis media 110 nasalis superior 110 nasi / nasalis inferior 256, 580 nasi / nasalis media 256, 580 nasi / nasalis superior 256, 578 nasi / nasalis suprema 256, 578 Condylus 14, 86 humeri 88 lateralis 94, 438 mandibulae 114 medialis 94, 438 occipitalis 106 Confluens sinuum (Herophil toplağı) 204 Conjugata (diameter) anatomica 92, 520 (diameter) diagonalis 92, 520 recta 92 vera (diameter conjugata) 92, 520 Constrictio partis thoracicae / constrictio bronchoaortica (orta darlık) 238 pharyngooesophagealis 236, 238, 258 phrenica / constrictio diaphragmatica (alt darlık) 238 Conus arteriosus / infundibulum 174 elasticus 260, 548 medullaris 296, 466 Cooper bağları 396, 472, 492 Cor (kalp) 480 Cornea 402, 404, 582, 584
608
KISIM İNDEKS
2
Cornu anterius 296, 466 coccygeum 100 frontale / cornu anterius 304, 332, 592 laterale 296, 466 majus 114 minus 114 occipitale / cornu posterius 296, 304, 332, 466, 592 sacrale 100 temporale / cornu inferius 304, 332, 592 Corona ciliaris 402, 582 clinica 228, 570 dentis 228, 570 radiata 310 Corpus 16, 110, 304, 308 adiposum buccae (Bichat’ın yağ kitlesi) 228, 570 adiposum infrapatellare 132 adiposum pararenale (pararenal yağ kapsülü) 268, 508 amygdaloideum (amygdala) 308 anococcygeum / lig.anococcygeum 532 callosum 304 cavernosum clitoridis dextrum / sinistrum 276, 536 cavernosum penis 282, 538 cerebelli 328 ciliare 402, 582 claviculae / claviculare 88 clitoridis 276, 536 costae 102 epididymidis 278 femoris 94 fibulae 94 gastricum 240, 498 geniculatum laterale (LGB) 312, 404, 584 geniculatum mediale (MGB) 312 Higmori 278 humeri 88 linguae 232, 574 luteum 274, 524 mamillare 312 mammaria 396, 472 mandibulae 114 maxillae 112 medullare cerebelli 328 neurale 294 ossis hyoidei 114 ossis ilii 92 ossis ischii 92 ossis metacarpi 90 ossis pubis 92 pancreatis 250, 506 penis 282, 538 perineale / centrum perinei 532 phalangis 90 pineale 288 radii 90 spongiosum penis 282, 538 sterni 102 striatum 308 tali 96 tibiae 94 trapezoideum 324 ulnae 90 unguis 396 uteri 274, 524
M. Yıldırım
vertebrae 98, 100 vesicae 270, 522 vesicae biliaris 248, 504 vitreum 404, 584 Corpusculum bulboidea (Krause cisimciği) 396 lamellosum (Vater-Pacini cisimciği) 396 tactus (Meissner korpüskülü) 396 Cortex 216, 290 cerebelli 330 ovarii (zona parenchymatosa) 274, 524 periamygdaloideus 308 renalis 268, 508 Corti organı 400, 566 Costa cervicalis / costa colli 102 lumbalis 102 prima (I) 102, 474 secunda (II) 102 Costae (I- XII) 102, 474 fluctuantes (XI-XII) 102 spuriae (VIII- XII) 102, 474 verae (I-VII) 102, 474 vertebrocostales 102 Costale 490 Coxa 78 Cranium 104 Crista capitis costae 102 colli costae 102 conchalis 112 costae 102 frontalis 106 galli 110, 120, 590 iliaca 92, 438 infratemporalis 110 intertrochanterica 94 lacrimalis anterior 112 medialis 94 musculi supinatoris 90 nasalis 112 obturatoria 92 palatopharyngea (Passavant kabartısı) 236, 258 pubica 92 sacralis medialis 100 sacralis mediana 100 sphenoidalis 110 supraepicondylaris / supracondylaris lateralis 88 supraepicondylaris / supracondylaris medialis 88 supramastoidea 108 suprastyloidea 90 supraventricularis 174 terminalis 174, 480 tuberculi majoris / labium laterale 88 tuberculi minoris 88 urethralis 272 Crura antihelicis 398, 564 clitoridis 276, 536 Crus 78, 304 anterius 310 cerebri 320, 322 dextrum (sağ dal) 178, 482, 506 helicis 398, 564 laterale 254, 578 longum 398, 564 mediale 254, 578
İNDEKS
osseum commune 400, 566 osseum simplex 400, 566 posterius 310 sinistrum (sol dal) 178, 482, 506 Cryptae tonsillae 234, 576 Cubitus 78 Cuneus 302 Cupula cochlea 400, 566 Curvatura major 240, 498 minor 240, 498 primaria 98 secondaria 98 Cuspis 170 anterior 174, 176 buccalis 230, 572 distalis 230, 572 distobuccalis 230, 572 distolingualis 230, 572 distopalatinalis 230, 572 lingualis 230, 572 mesiobuccalis 230, 572 mesiolingualis 230, 572 mesiopalatinalis 230, 572 palatinalis 230, 572 posterior (inferior) 174, 176 septalis 174 Cutis 394 penis 282, 538 scroti (scrotum derisi) 282, 538 Cymba conchae 398, 564
D Dalağın karın arka duvarındaki izdüşümü 516 Decussatio lemnisci medialis / decussatio sensoria 326 pyramidum 320 Defecatio / dışkılama 226 Delphian nodülü 218 Dendritum 294 Dens axis 98, 138 Dentes (dişler) 228, 570 caninus 230, 572 decidui 230, 572 incisivi 230, 572 molares 230, 572 permanentes 230, 572 premolares 230, 572 Dentinum / substantia eburnea 228, 570 Deri 492, 562, 568 innervasyonu 428, 430, 542 (integumentum commune) ve eklentileri I 394 Derialtı dokusu / tela subcutanea abdominis 492 Derialtı dokusu ve içerdiği oluşumlar 562, 568 Derin damar-sinir paketi 450 fasya ve subfasyal oluşumlar 450 fasya ve subfasyal yapılar 448 oluşumlar/subfasyal yapılar 432, 434 oluşumları 426 sırt kasları (otokton / intrinsik sırt kasları, mm.postvertebrales) 150, 464 yerleşimli kaslar 432 Derinin eklentileri 396 Dermatom 358
609
Dermis/corium 396 Desjardin noktası 516 Desmocranium 104 Diameter (conjugata) recta 520 externa 520 obliqua I - II 92, 520 transversa 92, 520 Diaphragma (diaphragma thoracoabdominalis) 148, 460 pelvis 532 sellae 334 Diaphysis 86 Difüzyon 254 Digestio / sindirim 226 Digitationes hippocampi 304 Digiti manus 78, 80 pedis 78, 80, 438 Diploe 104 Dirsek arka bölgesi 430 Diş köklerinin adlandırması 572 Discus articularis 124, 126, 128, 138 interpubicus / fibrocartilago interpubica 130 intervertebralis 140 nervi optici 402, 582 Distantia cristarium (intercristalis) 520 spinarium (interspinosa) 520 trochanterium (intertrochanterica) 520 Diverticulum ilei / Meckel divertikülü 242, 500 Divisiones 362 anteriores 362 posteriores 362 Dış çaplar (pelvis’in) 520 Dış pleksuslar 208 Dışyan / Radyal damar-sinir paketi 426 damar-sinir paketi 450 kompartıman kasları 164 Dorsal boşluk 80 Dorsum 78 linguae 232, 574 manus 78 nasi 254, 578 pedis / regio dorsalis pedis 78, 80 sellae 110 Douglas çıkmazı 246, 522 kavsi 92, 492 Duc. pancreaticus accessorius (Santorini kanalı) 250, 506 Ductuli efferentes testis 278 excretorii 406, 586 Ductus arteriosus 178, 198, 482 choledochus 248, 504 cochlearis (Reissner kanalı) 400, 566 cysticus 248, 504 deferens (vas deferens) 280, 494, 526 ejaculatorius 280, 526 epididymidis 278 excretorius 280, 526 hepaticus communis 248, 504 hepaticus dexter ve sinister 248, 504 lactiferi 396, 472 lymphaticus dexter 216 nasolacrimalis 406, 586 pancreaticus (Wirsung kanalı) 250, 506 paraurethrales (Skene kanalları) 272 parotideus (Stensen veya Stenon kanalı) 250, 558, 568
610
KISIM İNDEKS
2
Ductus arteriosus (devamı) semicirculares (yarımdaire kanalları) 400, 566 sublinguales minores (Rivinus kanalları) 250 sublingualis major (Bartholin kanalı) 250 submandibularis 250 thoracicus 216 utriculosaccularis’le 400, 566 venosus 178, 198, 482 Duodenum (oniki parmak barsağı) 242, 500 Dura mater 334 cranialis / dura mater encephali 334 spinalis 334, 466 ven sinüsleri 204
E Edinger-Westphal çekirdeği 342 Eklenti sindirim kanalı organları 226 Ekstensor mekanizma / aparat 132 El kasları (mm.manus) 158 Elbileği arka bölgesi (regio carpalis posterior) 432 Eminentia arcuata 108 collateralis 304, 332, 592 cruciformis 106 hypothenaris / hipotenar kabarıklık 428 iliopubica / iliopectinea 92 intercondylaris 94 medialis 320, 332, 592 mediana 312 pyramidalis 398, 564 suralis 438 tendinis calcanei (Achilles) 438 thenaris / tenar kabarıklık 428 Enamelum / mina / substantia adamantina 228, 570 Encephalon 294, 338 Endocardium 176 Endocrinocytus alpha / glucagonocytus 290 beta / insulinocytus 290 chromophilus 286 chromophobus 286 delta 290 follicularis 288, 550 interstitialis (Leydig hücreleri) 278 oxyphilicus (oksifil hücreler) 288, 550 parafollicularis (C hücreleri) 288, 550 principalis (esas hücreler) 288, 550 Endokrin ovarium 286, 290 pankreas / insulae pancreaticae 290 pankreas 286 testis / endocrinocytus interstitialis 290 testis 286 Endomysium 142 Endoneurium 294, 338, 358 Enerji sağlayan maddeler 226 Ependymocytus 294 Epicardium 176 Epicondylus lateralis 94 lateralis humeri 410, 430 medialis 94 medialis humeri 410, 430 medialis ve epicondylus lateralis 88 Epidermis 394 Epididymis 278, 282, 538
M. Yıldırım
Epimysium 142 Epineurium 294, 338, 358 Epiphysis 86 anularis 98 cerebri / gl.pinealis / corpus pineale 288, 312, 318 Epithalamus 312 Epitheliocytus basalis 394 magnus granularis / alveolar pneumosit Tip II 262, 478 neurosensorius olfactorius 340, 394 respiratorius / alveolar pneumosit Tip I 262, 478 sensorius gustatorius 394 sustenans (Sertoli hücresi) 278 sustenans 394 Epithelium lentis 404, 584 olfactorium 340, 394 superficiale (Waldeyer tabakası, epithelium germinativum) 274, 524 Equator lentis 404, 584 Esas hareket ettirici (prime mover) kas 142 Excavatio rectouterina (Douglas çıkmazı) 246, 522 rectovesicalis 246, 522 Extremitas acromialis 88 anterior splenis 506 dorsalis / ventralis 102 inferior / polus inferior 268, 278, 508 posterior splenis 506 sternalis 88 superior / polus superior 268, 278, 508 tubaria 274, 524 uterina 274, 524
F Facia buccopharyngealis 236 Facies 22, 78 anterior / posterior / lateralis 90 anterior / posterior / medialis 90 anterior / posterior 402, 582 anterior 112, 268, 280, 290, 508, 526 anterior partis petrosae 108 anteromedialis / anterolateralis / posterior 88 articularis 108, 124, 132 anterior 98 calcanea anterior 96 calcanea media 96 calcanea posterior 96, 136 capitis costae 102 capitis fibulae 94 carpalis 90 cuboidea 96 fibularis 94 inferior 94 malleoli lateralis 94 malleoli medialis 94 navicularis 96 patellaris 132 posterior 98 superior / inferior 98 superior 94, 132 talaris anterior 96 talaris media 96
İNDEKS
talaris posterior 96, 136 tuberculum costae 102 auricularis 92, 100 buccalis 230, 572 cerebralis 108, 110 contactus / facies approximalis 230, 572 convexa 300 costalis / anterior 88 costalis 262, 478 diaphragmatica (facies inferior) 172, 480 diaphragmatica 248, 262, 478, 504, 506 distalis 230, 572 dorsales digitorum 410 dorsalis 100 externa 106 glutea 92 inferior linguae 232, 574 inferior partis petrosae 108 inferolateralis 280, 526 infratemporalis 110, 112 interna / externa 106 intervertebralis 98 labialis 230, 572 lateralis / medialis / posterior 94, 114, 278 lingualis / oralis 230, 572 lunata 92, 130 malleolaris lateralis 96 malleolaris medialis 96 maxillaris 110, 112 medialis / posterior / lateralis 94 medialis / renalis 278, 290 medialis et inferior hemispherii cerebri 302 medialis tibiae 438 mediastinalis 262, 478 mesialis 230, 572 nasalis 112 occlusalis / masticatoria 230, 572 orbitalis 106, 110, 112, 114 palatina 112 palatinus 230, 572 palmares digitorum 410 patellaris 94 pelvica 100 poplitea 94 posterior 88, 268, 280, 290, 508, 526 posterior partis petrosae 108 pulmonalis (dexter / sinister) 172 sacropelvica 92 sternocostalis (facies anterior) 480 sternocostalis / anterior 172 superior 96 superolateralis hemispherii cerebri / facies convexa 300 symphysialis 92 temporalis 106, 108, 110, 114 vestibularis 230, 572 visceralis 248, 504, 506 Fallop kanalı 556 Falx cerebelli 334 cerebri 334 inguinalis (tendo conjunctivus) 492 Faringo-özofageal darlık 238 Fascia 142
611
cervicalis / colli 146, 542 clavipectoralis 418, 422 cremasterica ve m. cremaster 282, 538 endopelvina ve fascia obturatoria 520 endothoracica 474 inferior diaphragmatis pelvis 534 investiens abdominis 492 lata ve subfasyal yapılar 446 pelvis 534 penis profunda (Buck fasyası) 282, 538 penis superficialis / tela subcutanea / Colles fasyası) 282, 538 pharyngobasalis 236, 258 renalis / perirenal fasya / Gerota fasyası 268, 508 spermatica externa 282, 494, 538 spermatica interna 282, 494, 538 spermatica media/Fascia cremasterica 494 superior diaphragmatis ürogenitalis 534 temporalis 562 Fasciculus (-i) 294, 362 (tr) mammillothalamicus 316 atrioventricularis (atrioventriküler demet, HİS demeti) 178, 482 cuneatus (Burdach demeti) 298, 320, 326 gracilis (Goll demeti) 298, 320, 326 interfascicularis / semilunaris 298 lateralis 362 lenticularis 308 longitudinales 138 longitudinalis dorsalis / posterior (Schütz demeti) 316, 322, 324 longitudinalis inferior 310 longitudinalis medialis (MLF) 322, 324, 326 longitudinalis superior / fasciculus arcuatus 310 mammillotegmentalis 316 medialis 362 medialis telencephali (fasc.prosencephalicus medialis) 316 occipitales horizontales 310 occipitales verticales 310 occipitofrontalis inferior 310 occipitofrontalis superior / fasciculus subcallosus 310 posterior 362 proprius anterior / lateralis / posterior 298 subthalamicus 308 thalamicus 308 uncinatus 310 Faset eklemleri 140 Fastiguum 332, 592 Fasya pectoralis ve fascia clavipectoralis 420 tabakası 568 Fauces 234, 576 Femur 78 Fenestra cochlea / yuvarlak pencere 398, 564 Fenestra vestibuli / oval pencere 398, 400, 564, 566 Fetal dolaşım 178, 198, 482 Fibrae arcuatae cerebri 310 associationis breves / longae 310 associationis telencephali 310 commissurales telencephali 310 corporis callosi 310 corticonucleares 310 corticopontinae 324, 330
612
KISIM İNDEKS
2
Fibrae arcuatae cerebri (devamı) corticoreticulares / corticorubrales / corticospinales / corticothalamici / parietopontinae /thalamoparietales 310 dentatothalamicae 330 pontis longitudinales 324 pontis transversae 324 projectionis telencephali 310 propriae (intrinsik lifler) 330 striae terminalis 316 zonularis (lig. suspensorium lentis) 404, 584 Fibula 94 Fila olfactoria 340 Fila radicularia 358 Filum terminale 296, 334, 466 Fimbria hippocampi 304 Fimbriae tubae uterinae 274, 524 Fissura 86 choroidea 304, 332, 592 horizontalis 262, 478 ligamenti teretis 248, 504 ligamenti venosi 248, 504 longitudinalis cerebri 300 mediana anterior (ventralis) 296, 320, 466 obligua 262, 478 orbitalis inferior 116,118, 588 orbitalis superior 104, 110, 118, 120, 556, 590 petrosquamosa / tympanosquamosa / tympanomastoidea 108 petrotympanica 108 portalis principalis 248, 504 posterolateralis 328 preclivalis 328 prima / fissura preclivalis 328 pterygomaxillaris 116 pterygomaxillaris 588 transversa cerebri / fissura telodiencephalica 300 umbilicalis 248, 504 cerebelli 328 horizontalis / intercruralis 328 Flexura coli dextra / flexura hepatica 244, 502 coli sinistra / flexura splenica 244, 502 duodeni inferior 242, 500 duodeni superior 242, 500 duodenojejunalis 242, 460, 500 perinealis / anorectalis 246 perinealis 522 sacralis (rectosigmoid junction) 246, 522 Flocculus – nodulus 328 Folia cerebelli 328 Folliculus 288, 550 pili 396 Fonticuli cranii 104, 120, 590 Fonticulus anterior / fonticulus major / bregma bıngıldağı 120, 590 anterolateralis / sphenoidalis 120, 590 posterior / fonticulus minor / lambda bıngıldağı 120, 590 posterolateralis / mastoideus 120, 590 Foramen / canalis infraorbitalis 104, 556 Foramen 86 Foramen axillare laterale / foramen quadrilaterum 420, 422, 462
M. Yıldırım
axillare mediale / foramen trilaterum 420, 422, 462 caecum 106 caecum linguae 232, 574 caecum medullae oblongatae 320 epiploicum / Winslow deliği 496 incisivum 112 infraorbitale 112 infrapiriforme 450, 520 interventriculare (Monro deliği) 304, 312, 332, 592 intervertebrale 98 ischiadicum majus 130, 520 ischiadicum minus 130 jugulare 104, 120, 556, 590 magnum 104, 106, 120, 556, 590 mandibulae 114 mastoideum 108 mentale 114 nutritium 86 obturatum 92 omentale / foramen epiploicum / Winslow deliği 496 ovale 110, 120, 178, 198, 482, 556, 590 parietale 106 quadrilaterum 420, 422, 462 rotundum 110, 116, 120, 556, 588, 590 sphenopalatinum 118, 588 spinosum 110, 120, 556, 590 stylomastoideum 108, 556 suprapiriforme 450, 520 transversarium 98 trilaterum 420, 422, 462 venae cavae 506 vertebrale 98, 100 zygomaticofaciale 114 zygomaticoorbitale 114 zygomaticotemporale 114 Foramina alveolaria / Canalis alveolares 112 cribrosa 110 cribrosae 556 intervertebralia 100 palatina minora 112 sacralia anteriora 100 sacralia posteriora 100 Forceps major / forceps occipitalis 304 minor / forceps frontalis 304 Forel alanları 318 Fornix 304, 316 Fornix conjunctivae superior / inferior 406, 586 pharyngis 236, 258 sacci lacrimalis 406, 586 vaginae 274, 524 Fossa (-ae) 24 acetabuli 92 bulbaris 272 canina 112 cerebellaris 106 cerebralis 106 coronoidea 88 cranii anterior 120, 590 cranii anterior’un arka sınırı 120, 590 cranii media 120, 590 cranii media’nın arka sınırı 120, 590 cranii posterior 120, 590 cubitalis (dirsek ön bölgesi) 424
İNDEKS
digastrica 114 glandulae lacrimalis 106, 118 hyaloidea 404, 584 hypophysialis 110 iliaca 92 infatemporalis 116 infraclavicularis / Trigonum clavipectorale 470 infraspinata 88 infratemporalis 104, 588 intercondylaris 94 interpeduncularis 320 ischioanalis/fossa ischiorectalis 534 ischiorectalis 534 jugularis 108, 542 lateralis cerebri 300 mandibularis 108 navicularis urethrae / fossa terminalis 272 olecrani 88 ovalis 174, 480 ovarica 274, 524 poplitea 452 pterygoidea 110 pterygopalatina 104, 116, 588 radialis 88 retromolaris 114 rhomboidea 332, 592 scaphoidea 110 subarcuata 108 subscapularis 88 supraclavicularis major 542 supraspinata 88 supratonsillaris 234, 576 temporalis 104, 116, 588 terminalis 272 tonsillaris / sinus tonsillaris 234, 576 triangularis 398, 564 vesicae biliaris 248, 504 Fossa, fovea, foveola, fossula 86 Fossulae tonsillae 234, 576 Fovea 24 articularis 90 costalis 100 costalis inferior 100 costalis processus transversi 100 costalis superior 100 dentis 98, 138 inferior 332, 592 poplitea 438 pterygoidea 114 radiocarpea / anatomi enfiyeliği 432 retromalleolaris medialis 438 sublingualis 114 submandibularis 114 suboccipitalis 460 superior 332, 592 trochlearis 106, 118 Foveola gastricae / gastrik pit 240, 498 Frenulum clitoridis 276, 536 labii inferioris ve superioris 228, 570 labiorum pudendi 276, 536 linguae 232, 574 veli medullaris superioris 332, 592 Fundus gastricus 240, 498
613
uteri 274, 524 vesicae 270, 522 vesicae biliaris - sulcus venae cavae tasarılı hattı 248, 504 vesicae biliaris 248, 504 Funiculi medullae spinalis 296 Funiculus 294 anterior 296, 298, 466 lateralis 296, 298, 320, 466 posterior 296, 298, 466 spermaticus 280, 494, 526
G Ganglia (-a) 24, 338, 358 aorticorenalia 390 autonomica 382 autonomicum 338, 358 cardiaca 388 cervicale inferioris 384, 552 cervicale medium 384, 552 cervicale superius 384, 552 cervicothoracicum / stellatum 384 ciliare 386 cochleare / ganglion spirale cochleae 352 coeliaca 390 geniculi 350 impar 384, 530 inferius 352, 354 intermedia 384 lumbalia 384 mesentericum inferius 390 mesentericum superius 390 oticum 386, 568 paravertebrales (ganglia trunci sympathici) 382 prevertebrales 382 pterygopalatinum 386 renalia 390 sacralia (sakral ganglionlar) 384, 530 sensorium nervi cranialis 338 sensorium nervi spinalis 338, 358 submandibulare 386 superius 352, 354 terminalia 382 thoracica 384 thoracicum splanchnicum 384 trigeminale / semilunare (Gasser ganglionu) 344 trunci sympathici / ganglia paravertebrales 384 vertebrale 384 vestibulare / Scarpa ganglionu 352 Gasser ganglionu 344 Gaster (mide) (gaster, ventriculus) 226, 240, 498 Gemmula ve spinula dendritica 294 Genel somatik afferent (GSA) lifler / nöronlar 338, 358 Genel somatik efferent (GSE) lifler / nöronlar 338, 358 Genel visseral afferent (GVA) lifler / nöronlar 338, 358 Genel visseral efferent (GVE) lifler / nöronlar 338, 358 Geniculum (n.facialis) 350 Genu 78, 304 Genu capsulae internae 310 Genu nervi facialis 324 Gerlach bademciği 236 Gerota fasyası 268, 508
614
KISIM İNDEKS
2
Gimbernat bağı 492 Gingiva 228, 570 Gırtlağın intrensek kasları 260, 548 Gırtlağın membranları ve bağları 260, 548 Gırtlak 254 Gırtlak boşluğu (cavitas laryngis) 260, 548 Glabella 104, 106, 556 Glandula (-ae) 26 bulbourethrales 534 ciliares (Moll bezleri) 406, 586 cutis (deri bezleri) 396 endocrinae 82 gastricae 240, 498 lacrimalis (gözyaþı bezi) 406, 586 olfactoriae (Bowman bezleri) 394 parathyroidea 550 inferior 288 superior 288 parathyroideae 288 parotidea 250, 558, 568 parotidea’nın innervasyonu 568 pharyngeales 236, 258 pinealis (epiphysis cerebri) 288, 312, 318 pituitaria 286 salivariae 250 sebaceae (yağ bezleri) 396 sebaceae 406, 586 seminalis / vesicula seminalis 280, 526 sublingualis 250 submandibularis 250 submandibularis ve glandula sublingualis’in innervasyonu 544 sudoriferae 396 suprarenalis 290 tarsales (Bowman bezleri) 394 thyroidea 288, 550 thyroideae accessoriae 288, 550 urethrales (Littre bezleri) 272 vesiculosa (glandula seminalis, vesicula seminalis) 280, 526 vestibulares minores 276, 536 vestibularis major (Bartholin bezi) 276, 536 Glans clitoridis 276, 536 penis 282, 538 Globus pallidus / GP 308 medialis / lateralis 308 Glucagonocytus 290 Göğüs boşluğunda yer alan venler 208 duvarının iç yüzünde bulunan kaslar 148, 474 lenfatikleri 484 ön duvarındaki yüzey anatomik oluşumlar 470 Göğüsteki sinirler 484 Golgi tendon organı 396 Goll demeti 298 Gomphosis/Articulatiodentoalveolaris 124 Granulationes arachnoideae (Pacchioni cisimcikleri) 204, 334 Grassi’nin kriminal siniri 240, 498 Gynglymus 124 Gyri cerebri 300 insulae 300 orbitales ve sulci orbitales 302 temporales transversi (Heschl girusları) 300
M. Yıldırım
Gyrus angularis 300 cinguli 302 dentatus 302, 304 fasciolaris 302 frontalis inferior 300 frontalis medialis 302 frontalis medius 300 frontalis superior 300 lingualis 302 occipitotemporalis lateralis 302 occipitotemporalis medialis 302 paracentralis anterior 302 paracentralis posterior 302 parahippocampalis 302 paraterminalis 302 postcentralis 300 precentralis 300 rectus 302 supramarginalis 300 temporalis 300 temporalis inferior 300, 302 temporalis medius 300
H Habenula 312, 318 Haller çıkmazı 176, 480 Hamulus ossis hamati 90, 410 pterygoideus 110 Haustra coli 244, 502 Havers kanalı 86 Helicotrema (Scarpa deliği) 400, 566 Helix 398, 564 Hemispherium cerebelli 328 Hemorrhoidal sinirler 378 Hepar (karaciğer) 504 Hering siniri 352 Herophil toplağı 204 Heschl girusları 300 Hesselbach üçgeni 492 Heubner arteri 186 Hiatus aorticus 460, 506 canalis nervi petrosi majoris / sulcus nervi petrosi majoris 108 canalis nervi petrosi minoris / sulcus nervi petrosi minoris 108 maxillaris 112 oesophageus 460, 506 sacralis 100 semilunaris 110, 256, 580 Hilton çizgisi / beyaz çizgi 246 Hilum 216, 290 ovarii 274, 524 pulmonis 262, 478 renale 268, 508 splenicum / lienale 506 Hipofiz bezi 286 Hipofizyal portal sistem / vv.portales hypophysiales 286 Hipotenar kaslar 158 Hippocampus 304 Hippocampus proprius / cornu ammonis 304 His demeti 178, 482 Hueter çizgisi 430 üçgeni 430
İNDEKS
Humerus 88 Humor aquosus 404, 584 Hunter / Dodd perforan veni 214, 442 Hunter kanalı / subsartorial kanal 446 Hyoid 542 Hypodermis (tela subcutanea) 396 Hypophysis cerebri / gl.pituitaria 286 Hypophysis pharyngealis 236, 258 Hypothalamus 312
I Icisura cardialis 240, 498 Ictus cordis 172 Ileum 242, 500 terminale / pars terminalis ilei 242, 500 Impressio cardiaca 262, 478 digitatae / gyrorum / juga cerebralia 120, 590 lig.costoclavicularis 88 trigeminalis 108 Incisura 30, 86 acetabuli 92 angularis 240, 498 cardiaca pulmonis sinistri 262, 478 clavicularis 102 ethmoidalis 106 fibularis 94 frontalis / foramen frontale 106 intertragica 398, 564 ischiadica major 92 ischiadica minor 92 jugularis 102,106, 108, 460, 470, 474 ligamenti teretis 248, 504 mandibulae 114, 116, 588 mastoidea 108 nasalis 112 pancreatis 250, 506 parietalis 108 preoccipitalis 300 pterygoidea 110 radialis 90 scapulae 88 sphenopalatina 112 supraorbitalis / foramen supraorbitale 106 suprascapularis 462 tentorii 334 trochlearis 90 ulnaris 90 vertebralis inferior 98 vertebralis superior 98 costales 102 Inclinatio pelvis 92, 520 Incus 114, 398, 564 Indusium griseum 304 İnen otonomik lifler 316 Infraorbitale 104, 556 İnfundibulopelvik bağ 274, 524 Infundibulum 286, 312 ethmoidale 110, 256, 580 tubae uterinae 274, 524 Inion 104, 556 İnsan anatomisi (anatomia humana) 78 Insertio 142
615
Insula / lobus insularis / Reil adası 300 Insulinocytus 290 Interstitium testis 278 Intestinum crassum 226 tenue 226 Intumescentia cervicalis 296, 466 lumbosacralis 296, 466 Iris 402, 582 İşitme kemikçikleri (ossicula auditus) 398, 564 Isocortex 306 Isthmus faucium 234, 576 glandulae thyroideae 288, 550 pharyngea 236, 258 tubae uterinae 274, 524 uteri 274, 524
J Jacobson organı 256 Jacopson siniri 352 Jejunum (boş barsak) 242, 500 Juga alveolaria 112, 114 cerebralia 120, 590 Jugum sphenoidale 110 Junctio anorectalis 246 Junctura (-ae) 32 cartilaginea 124 cinguli pectoralis 126 cinguli pelvici 130 fibrosa 124 membri superioris liberi 126 percontinuitatem 124 percontiquitatem 124 synovialis/articulatio/diarthrosis 124 thoracis 140
K Kadın iç üreme organları (organa genitalia feminina interna) 274, 524 Kadında pelvis çapları 520 Kafatası venleri 204 Kalbin duvar yapısı 176 fibröz iskeleti 480 iletim sistemi (complexus stimulans cordis, systema conducente cordis) 178, 482 röntgenolojik alt kenarının projeksiyonu 486 röntgenolojik kenarları 172 röntgenolojik sağ kenarının projeksiyonu 486 tepe (apex) noktası 486 venleri (vv.cordis) 178, 482 yüzey anatomisi 172 Kalça kemeri kasları 160 Kalp boşlukları ve oluşumları 480 Kalple ilgili projeksiyonlar 486 Kan kalsiyum düzeyinin regülasyonu 288 şeker düzeyinin regülasyonu 290 Karaciğer 248, 504 Karaciğerin üst sınırı ile ön kenarının izdüşümü 516 Karın arka duvarı (paries posterior abdominis) 506 Karın boşluğundaki otonom sinirler 512 Karın-pelvis ön duvarında bazı organların yansıyan ağrı bölgeleri 530
616
KISIM İNDEKS
2
Karotis bifurkasyonu 460 Karpal tünel sendromu 366 Keith-Flack düğümü 178, 482 Kemik katı ve derini 562 Kıl çeşitleri 396 Kocher veni 202, 542 Koku organı (organum olfactorium) 394 Kol kasları (mm.brachii) 152 Krause cisimciği 396 Kubital tünel sendromu 368 Kyphosis sacralis 98 thoracica 98
L Labbé üçgeni 516 veni 206 Labia majora pudendi (büyük dudaklar) 276, 536 Labia minora pudendi (nymphes - küçük dudaklar) 276, 536 Labium mediale 88 superius ve inferius 228, 570 Labrum acetabuli 130 articulare 124 glenoidale 126 ileocaecale / labrum inferius 244, 502 ileocolicum / labrum superius 244, 502 Labryrinthus ethmoidalis 110 Labyrinthus membranaceus (zar labirint) 400, 566 Labyrinthus osseus (kemik labirint) 400, 566 Lacuna musculorum 446 Lacuna ossea 86 vasorum 446 Lacunae laterales 204 urathrales / Morgagni çukurcukları 272 urethrales 272 Lacus lacrimalis 406, 586 Lambda 104, 120, 556, 590 bıngıldağı 120, 590 Lamina arcus vertebrae 98 basalis (Bruch membranı) 402, 582 cartilaginis cricoideae 260, 548 cribrosa 110, 120, 590 cribrosa sclerae 402, 582 episcleralis 402, 582 externa / interna 104 fusca sclerae 402, 582 granularis externa (Lamina II) 306 granularis interna (Lamina IV) 306 horizontalis 112 lateralis 110 medialis 110 medullaris lateralis / externa 308 medullaris medialis/interna 314 molecularis (Lamina I) 306 multiformis (Lamina VI) 306 orbitalis 110 parietalis / periorchium 278, 480 parietalis tunica vaginalis (periorchium) 282, 538 perpendicularis 110, 112 pretrachealis (orta yaprak) 542 prevertebralis (derin yaprak) 542
M. Yıldırım
pyramidalis externa (Lamina III) 306 pyramidalis interna (Lamina V) 306 septi pellucidi 304 spinalis VII 296 spiralis ossea 400, 566 superficialis (investing fasya) 542 tecti / lamina quadrigemina 320 terminalis 304 visceralis (epicardium) 480 visceralis / epiorchium 278 Laminae spinales I-X 296 Lans noktası 516 Larynx (gırtlak) 548 Lemniscus 36, 294 Lemniscus lateralis 322, 324 medialis / tr.bulbothalamicus 326 medialis 314, 322, 324 spinalis / tr.anterolateralis 314, 322 spinalis 324, 326 trigeminalis / tractus trigeminothalamicus 314, 322, 324 Lens 404, 584 Lentikulostriat arterler 186 Leptomeninx / arachnoidea mater et pia mater 334 Leydig hücreleri 278 Lieutaud üçgeni 270, 522 Ligamentum (-a) 36, 124, 496 acromioclaviculare 126, 418 alaria 138 anococcygeum 532 anulare radii 128 anularia (trachealia) 550 apicis dentis 138 arcuatum laterale 506 arcuatum mediale 506 arcuatum medianum 506 arteriosum 198 atlantooccipitale laterale 138 bifurcatum 136 calcaneocuboideum plantare 136 calcaneofibulare 134 calcaneonaviculare plantare 136 capitis costae intraarticulare 140 capitis costae radiatum 140 capitis femoris (lig. teres femoris) 130 cardinale / Mackenrodt bağı 274, 524 carpi radiatum 128 carpometacarpalia dorsalia / palmaria 128 collaterale carpi radiale 128 collaterale carpi ulnare 128 collaterale fibulare 132 collaterale laterale 134 collaterale mediale / lig. deltoideum 134 collaterale radiale 128 collaterale tibiale 132 collaterale ulnare 128 collateralia / plantaria 136 collateralia 128 conoideum 126, 418 coracoacromiale 126 coracoclaviculare 126, 418 coracohumerale 126 coronarium 248, 504
İNDEKS
costoclaviculare 126 costotransversarium 140 costotransversarium laterale 140 costotransversarium superius 140 cruciatum anterius 132 cruciatum posterius 132 cruciforme atlantis 138 cuneonavicularia dorsalia 136 deltoideum 134 denticulatum 334, 466 falciforme 496 falciforme hepatis 248, 504 flava 140 glenohumeralia (lig. glenohumerale superius/medius/ inferius) 126, 418 iliofemorale 130 iliolumbale 140 inguinale (Poupart bağı) 490, 492 intercarpalia dorsalia / palmaria 128 intercarpalia interossea 128 interclaviculare 126 interspinalia 140 intertransversaria 140 ischiofemorale 130 lacunare (Gimbernat bağı) 492 laterale (lig. temporomandibulare) 138 latum uteri 274, 524 longitudinale anterius 140 longitudinale posterius 140 lumbocostale 140 mediale 138 meniscofemorale anterius ve posterius 132 metacarpale transversum profundum 128 metacarpalia dorsalia / palmaria 128 metacarpalia interossea 128 metatarsale transversum profundum 136 metatarsalia interossea / dorsalia / plantaria 136 nuchae 140 ovarii proprium (lig. uteroovaricum, chorda uteroovarica) 274, 524 palmaria 128 patellae 132 pectineum (Cooper bağı) 492 pisohamatum 128 pisometacarpale 128 plantare longum 136 popliteum arcuatum 132 popliteum obliquum 132 pubicum inferius 130 pubicum superius 130 pubocervicale 274, 524 pubofemorale 130 quadratum 128 radiocarpale dorsale 128 radiocarpale palmare 128 sacroiliacum anterius 130 sacroiliacum interosseum 130 sacroiliacum posterius 130 sacrospinale 130 sacrospinale 520 sacrotuberale 130 sacrotuberale 520, 532 sphenomandibulare 138
617
sternoclaviculare anterius 126 sternoclaviculare posterius 126 stylomandibulare 138 supraspinale 140 suspensorium duodeni / Treitz bağı 242, 500 suspensorium lentis 404, 584 suspensorium mammae (çoğul, ligg. suspensoria mammaria / Cooper bağları) 396, 472 suspensorium ovarii (infundibulopelvik bağ) 274, 524 talocalcaneum interosseum 136 talocalcaneum laterale 136 talocalcaneum mediale 136 talocalcaneum posterius 136 talofibulare anterius 134 talofibulare posterius 134 talonaviculare 136 tarsometatarsalia dorsalia 136 temporomandibulare 138 teres uteri 274, 524 transversa 140 transversum acetabuli 130 transversum atlantis 138 transversum cervicis (= lig. cardinale, Mackenrodt bağı) 274, 524 transversum genus 132 transversum humeri 126 transversum scapulae superius 126 trapezoideum 126, 418 triangulare dextrum 248, 504 triangulare sinistrum 248, 504 ulnocarpale palmare / dorsale 128 uteroovaricum / chorda utero-ovarica 274, 524 uterosacrale (lig. sacrocervicale) 274, 524 Limbus corneae 402, 582 Limen insulae 300 Limen nasi 256, 578 Line mediana anterior 470 Linea (-ae) 36 anocutanea (Hilton çizgisi / beyaz çizgi) 246 arcuata / linea semicircularis / Douglas kavsi 92, 492 arcuata diaphragmatica 490 aspera 94 biischiadica 532 epiphysialis 86 glutea anterior / posterior / inferior 92 intercondylaris 94 intertrochanterica 94 medioclavicularis / linea mammillaris 470 musculi solei 94 mylohyoidea 114 nuchalis suprema / superior / inferior 106 obliqua 114 pectinata / linea denticulatum 246 subcostarum 490 supracondylaris medialis / lateralis 94 temporalis superior / inferior 106 terminalis 92, 520 transumbilicalis 490 trapezoidea 88 distractiones 394 transversae 100 Lingua 232, 574
618
KISIM İNDEKS
2
Lingula 328 mandibulae 114 pulmonis sinistri 262, 478 Liquor cerebrospinalis 334 Littre bezleri 272 Lobi cerebri 300 Lobi gl. mammariae 396, 472 Lobuli epididymidis / coni epididymidis 278 Lobuli testis 278 Lobulus 288 auriculae 398, 564 biventer - pyramis 328 paracentralis 302 parietalis inferior 300 parietalis superior 300 quadrangularis - culmen 328 semilunaris inferior - tuber 328 semilunaris superior - folium 328 simplex - declive 328 Lobus (-i) 36 anterior / Isthmus prostatae 280, 526 caudatus 248, 504 cerebelli anterior 328 cerebelli posterior 328 dexter / sinister 288, 550 flocculonodularis 328 frontalis 300, 302 hepatis dexter 248, 504 hepatis sinister 248, 504 lateralis dexter / sinister 280, 526 limbicus 302 medius (median lob) 280, 526 nervosus 286 occipitalis 300, 302 parietalis 300, 302 posterior 280, 526 pyramidalis 288, 550 quadratus 248, 504 temporalis 300, 302 caeruleus 332, 592 Lordosis cervicis / colli 98 lumbalis 98 Louis açısı 474 Lunula 396
M Mackenrodt bağı 274, 524 Macula lutea / sarı nokta 402, 582 utriculi 400, 566 Maculae cribrosae 400, 566 Malleolus / malleol 86 lateralis 94, 438 medialis 94, 438 Malleus 114, 398, 564 Mamilla / Mamma / Papilla mammaria 470 Mamma 396, 472 Mandibula 114 Manubrium mallei 398, 564 Manubrium sterni 102, 474 Manus 78 Margo anterior / interosseus / posterior 94 anterior / medialis / interosseus 94
M. Yıldırım
anterior 262, 278, 478 anterior tibiae 438 dexter / margo acute 172 gingivalis 228, 570 inferior 172, 248, 262, 478, 504 inferolateralis 300 inferomedialis 300 infraorbitalis 112 interosseus / anterior / posterior 90 lacrimalis 112 lateralis 88, 268, 508 linguae 232, 574 mandibulae 104, 556 mastoideus ve lambdoideus 106 medialis / lateralis 88 medialis 88, 268, 290, 508 medialis scapulae 410 nasalis 106 occipitalis / squamosus / sagittalis 106 occipitalis 108 parietalis / sphenoidalis 106, 108 posterior 278 posterior partis petrosae 108 sinister / margo obtusus 172 sphenoidalis 106 superior 88, 172, 290, 300 superior partis petrosae 108 supraorbitalis 106 zygomaticus / frontalis / parietalis / squamosus 110 Massa lateralis atlantis 98 Mastoid 104, 556 Matrix ossea 86 unguis 396 Maxilla 112 Mc Burney noktası 244, 502, 516 Meatus 86 acusticus externus 104, 108, 398, 564 acusticus internus 104, 556 nasi communis 118, 256, 580 nasi inferior 118, 256, 580 nasi medius 118, 256, 580 nasi superior 118, 256, 580 nasopharyngeus 256, 580 Mediastinum 264, 476 anterius 264, 476 inferius 264, 476 medium 264, 476 posterius 264, 476 superius 264, 476 testis (Corpus Higmori) 278 Medulla 216, 290 oblongata/bulbus (omurilik soğanı) 320 ossium 86 renalis 268, 508 spinalis 294, 338, 460 spinalis’in beslenmesi 466 Meissner korpüskülü 396 Membra / extremitas 78 Membrana atlantooccipitalis anterior 138 atlantooccipitalis posterior 138 cricovocalis / conus elasticus 260, 548 fibrosa / stratum fibrosum 124 intercostalis externa / interna 140
İNDEKS
intercostalis externa 148, 474 intercostalis interna 148, 474 interossea antebrachii 126 interossea cruris 134 obturatoria 130 perinei / fascia diaphragmatis urogenitalis inferior 534 quadrangularis 260, 548 synovialis / stratum synoviale 124 synovialis inferior 138 synovialis superior 138 tectoria (jelatinosa) 138, 400, 566 triangularis / membrana cricovocalis / conus elasticus 260, 548 tympanica 398, 564 vitrea 404, 584 Membrum inferius / extremitas inferior 78 superius / extremitas superior 78 Meniscus lateralis 132 medialis 132 tactus (Merkel diskleri) 396 articularis 124 Mentum (genios) 104, 556 Merkel diskleri 396 Mesane 530 Mesane’nin damar ve sinirleri 270, 522 Mesencephalon (orta beyin) 320 Mesenterium 242, 496, 500 Meso 496 Mesocolon transversum 496 Mesocortex 306 Metaphysis 86 Metarteriola / arteriola precapillaris 170 Metathalamus 312 Metopion 104, 556 Microglia 294 Mide 226 Mide’nin cardia bölümü 460 Midinguinale 490 Modiolus cochleae 400, 566 Moll bezleri 406, 586 Monakow demeti 298 Monro deliği 304, 312, 332, 592 Mons pubis (veneris) 276, 536 Morgagni çukurcukları 272 Morris dörtgeni 268, 508 Motor nokta 142 Motor ünite 142 Murphy noktası 516 Musculus (- i) 42, 142 abdominis 148 abductor 142 adductor 142 anconeus 156 anticus 260, 548 arrector pili (mm.arrectores pilorum) 396 arytenoideus obliquus 260, 548 arytenoideus transversus 260, 548 auricularis anterior / superior / posterior 144, 560 biceps 142 biceps brachii 152, 424 biceps femoris 162, 452 biventer 142 brachialis 152, 424
619
brachioradialis 156, 424, 426 brevis 162, 446 buccinator 144, 560 bulbospongiosus 276, 282, 534, 536, 538 caninus 144, 560 ciliaris 402, 582 colli / cervicis 146 constrictor pharyngis inferior 236, 258, 550 constrictor pharyngis medius 236, 258, 550 constrictor pharyngis superior 236, 258, 550 coracobrachialis 152, 424 corrugator supercilii 144, 560 cremaster 282, 538 cricoarytenoideus lateralis 260, 548 cricoarytenoideus posterior (m.posticus) 260, 548 cricothyroideus (m.anticus) 260, 548 cutaneus 142 deltoideus 152, 418 depressor anguli oris 144, 560 depressor labii inferioris 144, 560 depressor septi nasi 144, 560 depressor supercilii 144, 560 detrusor vesicae 270, 522 digastricus 146 digiti minimi 158, 166 dilatator 142 epicranius 144, 560 erector spinae 150, 464 extensor 142 carpi radialis longus ve brevis 156, 432 carpi ulnaris 156, 432 digiti minimi 156, 432 digitorum 156, 432 digitorum brevis 166, 448 digitorum longus 164, 448 hallucis brevis 166, 448 hallucis longus 164, 448 indicis 156, 432 pollicis brevis 156, 432 pollicis longus 156, 432 externi bulbi oculi (EOM) 406, 586 faciei 144, 560 fibularis (peroneus) brevis 164 longus 164 tertius 164 flexor 142 carpi radialis (FCR) 154, 426 carpi ulnaris (FCU) 154, 426 digiti minimi brevis 158, 166 digitorum brevis 166, 454 digitorum longus 164, 454 digitorum profundus (FDP) 154, 426, 428 digitorum superficialis (FDS) 154, 426, 428 hallucis brevis 166, 454 hallucis longus 164, 454 pollicis brevis 158, 428 pollicis longus (FPL) 154, 426 fusiformis 142 gastrocnemius 164, 454 gemelli 160, 450 genioglossus 232, 574 geniohyoideus 146 gluteus maximus 160, 450
620
KISIM İNDEKS
2
Musculus (- i) (devamı) gluteus medius 450 gluteus medius ve minimus 160 gluteus minimus 450 gracilis 162, 446 hallucis 166, 454 hyoglossus 232, 574 iliacus 160 iliococygeus 532 iliocostalis 150, 464 iliopsoas 160, 446, 506 infrahyoidei 146 infraspinatus 152, 418, 420 intercostales externi 148, 474 intercostales interni 148, 474 interossei dorsales I, II, III, IV 158, 166, 428 interossei palmares I, II, III 158, 428 interossei plantares I, II, III 166, 454 intertransversarii 150, 464 ischiocavernosus 276, 282, 534, 536, 538 latissimus dorsi 150, 464 levator anguli oris (m.caninus) 144, 560 levator labii superioris 144, 560 levator labii superioris alaque nasi 144, 560 levator palpebrae superioris 406, 586 levator scapulae 150, 464 levator veli palatini 234, 576 levatores costarum 150, 464 levatores costarum longi breves 148 linguae 232, 574 longissimus 150, 464 longitudinalis inferior 232, 574 longitudinalis superior 232, 574 longus 162, 446 longus capitis 146 longus colli / cervicis 146 lumbricales 1, 2 158 lumbricales 3, 4 158 lumbricales 428 lumbricales I. II. III. IV 166, 454 magnus 162, 446 masseter 144, 558, 568 masticatorii 144 mentalis 144, 560 multifidi 150 multifidi 464 multipennatus 142 mylohyoideus 146 nasalis 144, 560 obliquus capitis inferior 146, 150, 464, 546 obliquus capitis superior 146, 150, 464, 546 obliquus externus abdominis 148, 492 obliquus inferior 406, 586 obliquus internus abdominis 148, 492 obliquus superior 406, 586 obturatorius externus 160, 162 obturatorius internus 160, 450, 520 occipitofrontalis 144, 560 omohyoideus 146, 546 opponens 142 opponens digiti minimi 158 opponens pollicis 158, 428 orbicularis 142
M. Yıldırım
orbicularis oculi 144, 560 orbicularis oris 144, 560 orbitalis 406, 586 palatoglossus 232, 234, 574, 576 palatopharyngeus 234, 236, 550, 576 palmaris longus (PL) 154, 426 papillares 174, 176, 480 paravertebrales 146 pectinati 174, 176, 480 pectineus 162, 446 pectoralis major 148, 420, 422, 472 pectoralis minor 148, 418, 420, 422, 472 pennatus / bipennatus 142 peroneus brevis 448 peroneus longus 448 peroneus tertius 448 piriformis 160, 450, 520 plantaris 164, 454 planus 142 pollicis 158, 428 brevis 158, 428 longus 156, 432 popliteus 164, 454 posticus 260, 548 prevertebrales 146 procerus 144, 560 pronator 142 pronator quadratus (PQ) 154, 426 pronator teres (PT) 154, 426, 424 psoas major 160, 506 psoas minor 160 pterygoideus lateralis 144 pterygoideus medialis 144 pubococygeus / m. puborectalis 532 puboprostaticus / m.pubovaginalis 532 puborectalis 532 pyramidalis 148, 492 quadratus 142 quadratus femoris 160, 450 quadratus lumborum 506 quadratus plantae / m. flexor accessorius 166, 454 quadriceps 142 quadriceps femoris 162, 446 rectus 142 abdominis 148, 492 capitis anterior 146 capitis lateralis 146 capitis posterior major 146, 150, 464, 546 capitis posterior minor 146 femoris 162 inferior 406, 586 lateralis 406, 586 medialis 406, 586 superior 406, 586 rhomboidei 150, 464 risorius 144, 560 rotator 142 rotatores 150, 464 salphingopharyngeus 236, 550 sartorius 162, 446 scalenus anterior 146 scalenus medius 146 scalenus posterior 146
İNDEKS
scm 146 semimembranosus 162, 452 semipennatus / unipennatus 142 semispinalis 150, 464 semitendinosus 162, 452 serratus anterior 148, 422, 472 serratus posterior inferior 150, 464 serratus posterior superior 150, 464 soleus 164, 454 sphincter 142 sphincter ani externus 246 sphincter ani internus 246 sphincter ani internus ve mesanenin innervasyonu 530 sphincter urethrae externus 272, 534 sphincter urethrae internus / m. sphincter supracollicularis 272 spinalis 150, 464 splenius capitis ve cervicis 150, 464 sternocleidomastoideus (scm) 146, 546 sternohyoideus 146 sternothyroideus 146 styloglossus 232, 574 stylohyoideus 146 stylopharyngeus 236, 550 subclavius 148, 422 suboccipitales 146, 150, 464 subscapularis 152, 422 supinator 142, 156, 432 suprahyoidei 146 supraspinatus 152, 420 suspensorium duodeni 242, 500 temporalis 144, 562 temporoparietalis 144, 560 tensor fasciae latae 160, 450 tensor veli palatini 234, 576 teres major 152, 418, 420, 422 teres minor 152, 418, 420 thoracis 148 thyroarytenoideus 260, 548 thyrohyoideus 146 tibialis anterior 164, 448 tibialis posterior 164, 454 trachealis 550 transversus abdominis 148, 492 transversus linguae 232, 574 transversus perinei profundus 534 transversus perinei superficialis 534 transversus thoracis 148, 474 trapezius 150, 464, 546 triangularis 142 triceps 142 triceps brachii 152, 430 triceps brachii’nin caput longum’u 420 triceps surae 164 uvulae 234, 576 vastus intermedius 162 vastus lateralis 162 vastus medialis 162 verticalis linguae 232, 574 vocalis 260, 548 zygomaticus major / minor 144, 560 Muskuloaponevrotik tabaka 492, 562
621
Mustax 228, 570 Myocardium (miyokard) 176 Myocytus striatus 142
N Nares 254, 256, 578 Nasion 104, 556 Nasus (nasus, rhinos) 254, 578 Nasus externus (dış burun) 254, 578 Nasus internus 578 Natis / clunis 78 Nazal hemianopia 340 Neocerebellum 328 Neocortex 306 Neocortex yapısında bulunan nöron tipleri 306 Nervus (- i) 44, 294, 338, 358 abducens (CN VI) 342 accessorius (CN XI) 356, 546, 552 alveolares superiores 346 alveolaris inferior 348 ampullaris anterior 352 lateralis 352 posterior 352 anales / rectales inferiores (hemorrhoidal sinirler) 378 anales superiores 390 auriculares anteriores 348 magnus (C 2-3) 360, 542, 546, 552 magnus (C 2, 3) innervasyon alanı 558 auricularis posterior (CN VII) 350, 558 auriculotemporalis 348, 386, 558, 562, 568 axillaris (C 5 - 6, n.circumflexus) 364, 418, 422, 462 buccalis 348, 558 canalis pterygoidei 386 canalis pterygoidii 350 cardiacus cervicalis inferior 384 cardiacus cervicalis medius 384 cardiacus cervicalis superior 384 carotici externi 384 caroticotympanici 388 caroticus internus 384 cavernosi penis / clitoridis 390 cervicales 358 ciliares breves 342, 386 ciliares longi 344 circumflexus 364, 422, 462 clunium inferiores 440, 450 clunium medii 378, 440, 450 clunium superiores 374, 440, 450, 458 coccygeus 358 cochlearis 352 craniales 294, 338 cutaneus antebrachii lateralis (C 5 - 6) 364, 412, 424, 430, 432 cutaneus antebrachii medialis (C 8 - T 1) 364, 412, 424, 430, 432 cutaneus antebrachii posterior (C 5 - 8) 370, 412, 430, 432 cutaneus brachii lateralis inferior (C 5 - 8) 370, 412, 424, 430 cutaneus brachii lateralis superior (C 5 - 6) 364, 412, 430 cutaneus brachii medialis (C 8 - T 1) 364, 412, 424
622
KISIM İNDEKS
2
Nervus (- i) (devamı) cutaneus brachii medialis ve n.intercostobrachialis 430 cutaneus brachii posterior (C 5 - 8) 370, 430, 412 cutaneus dorsalis intermedius 380 cutaneus dorsalis lateralis 380, 448 cutaneus dorsalis medialis 380 cutaneus dorsalis medialis ve intermedius 448 cutaneus femoris intermedia 376 cutaneus femoris lateralis (L 2 - 3) 374, 440, 446, 450, 512 cutaneus femoris lateralis dalları 452 cutaneus femoris medialis 376 cutaneus femoris posterior (S 1 - 2 - 3) 378, 440, 452, 530 cutaneus perforans (S 2, 3, arka divizyon) 378, 530 cutaneus surae lateralis 380, 440, 448, 454 cutaneus surae medialis 380 digitales dorsales 370, 412, 434 digitales dorsales pedis 380 digitales palmares 434 digitales palmares communes I, II, III 366 digitales palmares proprii (C 7) 366, 412 digitales plantares communes 380 digitales plantares proprii 380 digitalis palmaris communis I, II, III 366 dorsalis clitoridis 276, 378, 536 dorsalis penis / clitoridis 378, 532 dorsalis scapulae (C 5) 362, 420, 462 ethmoidalis anterior 344 ethmoidalis posterior 344 facialis 558, 568 femoralis (L 2, L 3, L 4) 374, 376, 512 fibularis / peroneus profundus 380 fibularis / peroneus superficialis (bacağın muskulokutaneöz siniri) 380 fibularis profundus 440 fibularis superficialis 440 fibularis/peroneus communis (L 4, 5, S 1, 2, 3) 380 frontalis 344 genitofemoralis (L 1 - L 2) 374, 494, 512 genitofemoralis ve n. ilioinguinalis 440 glossopharyngeus (CN IX) 352 glossopharyngeus (CNIX) ve n. petrosus minor 568 gluteus superior 378, 450, 530 hypogastricus (n.presacralis) dexter / sinister 390, 530 hypoglossus (CN XII) 356, 544, 552 iliohypogastricus (T 12 - L1) 374, 440, 446, 494, 512 iliohypogastricus ve n. subcostalis 450 ilioinguinalis (L 1) 374, 446, 494, 512 incisivus 346 infraorbitalis 346, 558 infratrochlearis 344 intercostales 474, 484, 494 intercostobrachialis 372, 424, 430, 470 interosseus antebrachii anterior 366 interosseus cruris 380 ischiadicus (L 4-5 - S 1-2-3) 378, 380, 452, 530 jugularis 384 labiales posteriores 276, 536 lacrimalis 344 laryngeus inferior 354 laryngeus recurrens 354, 552
M. Yıldırım
laryngeus recurrens sinister 354 laryngeus superior 354, 552 lingualis 348 lumbales 358, 374 mandibularis (V 3) innervasyon alanı 558 massetericus 348 maxillaris (V 2) innervasyon alanı 558 meatus acustici externi 348 medianus (C 5 - T 1) 424, 428 medianus hasarları 366 mentalis 348, 558 mixtus 294, 338, 358 motorius 294, 338, 358 musculi obturatorii interni (L 5, S 1, 2 ön divizyon) 378, 530 musculi piriformis (S 1, 2 arka divizyon) 378, 530 musculi quadrati femoris (L 4, 5, S 1 ön divizyon) 378, 530 musculocutaneus (C 5 - 6 - 7) 364, 424 mylohyoideus 348 nasociliaris 344 nasopalatinus (incisivus) 346 obturatorius (L 2, 3, 4) 374, 512 obturatorius accessorius (L3, 4) 374 occipitalis major (C 2, 3 arka dalları) innervasyon alanı 558 occipitalis major 360, 458, 546, 562 occipitalis minor (C 2) 360, 458, 542, 552, 562 innervasyon alanı 558 occipitalis tertius 360, 458, 542 oculomotorius (CN III) 342 olfactorius (CN I) 340 ophthalmicus (V 1) 344 ophthalmicus (V 1) innervasyon alanı 558 opticus (CN II) 340, 404, 584 palatini 346 palatini minores 346 palatinus major 346 pectorales 418 pectoralis lateralis (C 5 - 6 - 7) 364, 472 pectoralis lateralis ve medialis 420 pectoralis medialis (C 8 - T 1) 364, 472 perineales 276, 378, 532, 536 peroneus communis (L 4, 5, S 1, 2, 3) 452 peroneus profundus (L-4-5-S1) 448 peroneus superficialis 448 petrosus major / radix parasympathica ganglii pterygopalatini 350 petrosus minor 352, 568 petrosus profundus 350, 388 pharyngeus 346 phrenici accessorii 360 phrenicus (C 3-4-5) 360, 552 pinealis 384 plantaris lateralis 380, 440, 454 plantaris medialis (L4-5) 380, 440, 454 presacralis dexter / sinister 530 pterygoideus lateralis 348 pterygoideus medialis 348 pudendus (S 2, 3, 4 ön divizyon) 276, 378, 450, 530, 536 pudendus 532 radialis (C 5 - 8, T 1) 364, 424, 430
İNDEKS
radialis felci 370 rectalis inferior 532 saccularis 352 sacrales (sakral spinal sinirler) 358, 378 saphenus 376, 440, 448 scrotales / labiales anteriores 374 scrotales / labiales posteriores 378, 532 sensorius 294, 338, 358 spinales 294, 338, 358 splanchnici lumbales 384, 512 splanchnici pelvici 512, 530 splanchnici sacrales 384, 530 splanchnicus 382, 484 splanchnicus imus 384, 484, 512 splanchnicus major 264, 384, 476, 512 splanchnicus minor 384, 484, 512 stapedius 350 subclavius (C 5 - 6) 362 subcostalis 372 sublingualis 348 suboccipitalis 360, 462, 546 subscapularis inferior (C 5 - 6) 364 subscapularis superior (C 5 - 6) 364 supraclaviculares (C 3-4) 360, 420, 458, 470, 542, 546, 552 supraclaviculares intermedii 360 supraclaviculares laterales 360 supraclaviculares mediales 360, 412 supraorbitalis 344, 558, 562 suprascapularis (C 5 - 6) 362, 420, 462, 546 supratrochlearis 344, 558, 562 suralis 380, 440, 454 temporales profundi 348 terminalis (CN 0) 340 thoracici (T1-T2)/torakal spinal sinirler 358, 372 thoracicus longus (Bell siniri; C 5 - 6 - 7) 362, 422, 472 thoracoabdominales 474, 484, 494 thoracodorsalis (C 6 - 7 - 8) 364 tibialis (L 4, 5, S 1, 2, 3) 380, 452, 454 transversus colli (C 2-3) 360, 542, 546, 552 trigeminus (CN V) 344 trochlearis (CN IV) 342 tympanicus (Jacopson siniri) 352 ulnaris (C 8 - T 1) 364, 424, 428, 430 utricularis 352 utriculoampullaris 352 vaginales 390 vagus (CN X) 512, 552 vertebralis 384, 388 vestibularis 352 vestibulocochlearis 400, 566 zygomaticus 346 Neurocranium 104 Neurofibra myelinata 294 Neurofibra nonmyelinata 294 Neurofibrae afferens (afferent lifler) 330, 338, 358 autonomicae 338, 358, 382 efferens (efferent lifler) 330, 338, 358 postganglionicae 338, 358, 382 preganglionicae 338, 358, 382 somaticae 338, 358 Neuroglia 294 Neurohypophysis (lobus posterior) 286
623
Neurolemmocytus (Schwann hücreleri) 294 Neuron 294 Neuron bipolare 294 Neuron multipolare 294 Neuron pseudounipolare 294 Neuronum fusiforme (fusiform hücre) 306 Neuronum horizontale (Cajal hücresi) 306 Neuronum pyramidale (piramidal hücre) 306 Neuronum stellatum (granüler / stellat hücre) 306 Noduli lymphoidei agregati / tonsilla intestinalis / Peyer plakları 242, 500 lymphoidei pharyngealis 236, 258 Nodus (-i) 44 accessorii 218 apicales 220, 416, 472 atrioventricularis (atrioventriküler düğüm, A-V düğüm, Aschoff-Tawara düğümü) 178, 482 brachiocephalici 220 bronchopulmonales 220 centrales 220, 416, 472 cervicales profundi 218 cervicales superficiales 218 coeliaci 222, 242, 500, 514 cubitales 220, 416 deltopectorales / nodi infraclaviculares 220, 416 diaphragmatici 484 diaphragmatici superiores 220 epigastrici inferiores 222, 514 faciales / buccales 218 gastrici dextri / sinistri 222, 240, 498, 514 gastroomentales dextri / sinistri 222, 240, 498, 514 hepatici 222, 514 humerales (laterales - Brakial grup) 220, 416 ileocolici 222, 514 iliaci communis 222, 528 iliaci externi 222, 528 iliaci interni 222, 528 iliaci interni ve nodi sacrales 280, 526 infrahyoidei 218 inguinales profundi 222, 442 inguinales superficiales 222, 442, 472, 528 intercostales 220, 484 interpectorales 220 intrapulmonales 220 jugulares anteriores 218 jugulodigastricus 218 juguloomohyoideus 218 juxtaintestinales 222, 242, 500, 514 laterales 472 lumbales 222, 514 lumbales dextri 222, 514 lumbales intermedii 222, 514 lumbales sinistri 222, 514 lymphoidei 216 axillares 416, 422 inguinales 222, 442 inguinales superficiales 446 membri inferioris 442 mastoidei (nodi retroauriculares) 218 mediastinales 484 mesenterici inferiores 222, 244, 502, 514 mesenterici superiores 222, 242, 244, 500, 502, 514 mesocolici 222, 514
624
KISIM İNDEKS
2
Nodus (-i) (devamı) occipitales 218 pancreatici 222, 514 paramammarii 220 pararectales 222 parasternales (sternal, internal torasik) 220, 472, 484 paratracheales 218 parauterini 222 paravaginales 222 paravesicales 222 parotidei profundi 218, 568 parotidei superficiales 218 pectorales (anterior grup) 220, 416, 472 pericardiaci 220 phrenici / diaphragmatici superiores 220 phrenici inferiores 222, 514 poplitei 222, 442, 452 prelaryngei/Delphian nodülü 218 pretracheales 218 prevertebrales / mediastinales posteriores 220 profundi (nodi cubitales) 220, 416 pylorici 240, 498 retroauriculares 218 retropharyngeales 218 sinuatrialis (sinoatrial düğüm, S.Arteria düğüm, Keith -Flack düğümü) 178, 482 splenici 222, 514 submandibulares 218 submentales 218 subscapulares (posterior grup) 220, 416, 472 superficiales colli laterales 218 supraclaviculares 218 supratrochleares / nodi epitrochleares / nodi superficiales nodi cubitales 220, 416 tracheobronchiales 484 tracheobronchiales superiores / inferiores 220 Noradrenalin (NA) 382 Norma facialis / frontalis 104 inferior / basalis 104 lateralis 104 occipitalis 104 superior / verticalis 104, 590 Nucleus (- i) 44, 294 accessorii nervi oculomotorii 322 accessorius nervi oculomotorii (Edinger-Westphal çekirdeği) 342 accumbens 308 ambiguus 326, 352, 354, 356 anterior hypothalami 316 anteriores thalami 314 anterolateralis/posterolateralis/retroposterolateralis 296 anteromedialis / posteromedialis 296 arcuatus (nuc.semilunaris, nuc.infundibularis) 316 arcuatus 326 campi perizonalis (Forel alanları) 318 caudatus 308 centralis 296 cerebelli 330 cervicalis lateralis/medialis 296 cochleares 324, 352 colliculi inferioris 322 corporis geniculati lateralis (CGL / LGB) 314
M. Yıldırım
corporis geniculati medialis (CGM / MGB) 314 corporis trapezoidei 324 cuneatus 326 cuneatus accessorius 326 dentatus / nucleus lateralis cerebelli 330 dorsales thalami 314 dorsalis nervi vagi / nuc.posterior nervi vagi 326, 354, 382, 512 emboliformis 330 fastigii / nucleus medialis cerebelli 330 globosus 330 gracilis 326 habenulares 318 hypothalamicus lateralis 316 intermediolateralis / intermediomedialis 296, 382 interpositus anterior / nucleus emboliformis 330 interpositus posterior / nucleus globosus 330 intralaminares thalami 314 lacrimalis 324, 350, 382 lentiformis 308 mamillares 316 marginalis / lamina spinalis I 296 masticatorius 324, 344 mediales thalami 314 mediani thalami 314 mesencephalicus nervi trigemini 322, 344 motorius nervi trigemini (nuc.masticatorius) 324, 344 nervi abducentis 324, 342 nervi accessorii / nuc.spinalis CN XI 296, 356 nervi cranialis 338 nervi facialis 324, 350 nervi hypoglossi 326, 356 nervi oculomotorii 322, 342 nervi phrenici 296 nervi pudendi (Onuf çekirdekleri) 296 nervi trochlearis 322, 342 oculomotorius accessorius (Edinger - Westphal çekirdeği) 382 olfactorius anterior 308 olivares inferiores (complexus olivaris inferior) 326 olivaris superior 324 originis 338 parasympathici sacrales 296, 382 paraventricularis 316 pontinus nervi trigeminalis 324, 344 pontis 324, 330 posterior hypothalami 316 preopticus lateralis 316 preopticus medialis 316 pretectales 322 principalis nervi trigemini (nuc. pontinus nervi trigeminalis) 324, 344 proprius (nuc.centrodorsalis) / Laminae spinales III, IV, V 296 pulposus 140 pulvinares 314 reticularis thalami 314 ruber 322 salivatorius inferior (caudalis) 326, 352, 382, 568 salivatorius superior (cranialis) 324, 350, 382 septales et structurae pertinentes 304 septalis dorsalis / lateralis / medialis / nucleus septofimbrialis 304
İNDEKS
spinalis nervi trigemini 326, 344 subthalamicus (corpus subthalamicus Luysi) 308, 318 suprachiasmaticus 316 supraopticus 316 terminationis 338 thoracicus posterior (nuc.dorsalis, Clarke kolonu) 296 tractus solitarii 326, 350 ventrales thalami 314 ventralis anterior (VA) 314 ventralis lateralis (VL) 314 ventralis posterolateralis (VPL) 314 ventralis posteromedialis (VPM) 314 ventrobasales (ventrobasal kompleks) 314 ventromedialis/VM 316 vestibulares 324, 326, 330, 352
O Obex 320, 332, 592 Occiput 78 Oesophagus 226, 264, 476, 550 Olecranon 90, 410, 430 Oligodendrocytus 294 Oliva 320 Omentum 496 Omentum majus 496 Omentum minus 496 Omos 78 Omurga venleri (vv. columnae vertebralis) 208 Omuz kemeri kasları 152 Önkol arka bölgesi (regio antebrachii posterior) 432 Önkol arka kompartıman kasları 156 Onuf çekirdekleri 296 Operculum frontale 300 Operculum parietale 300 Operculum temporale 300 Opisthion 104, 556 Ora serrata 402, 582 Orbita/cavitas orbitalis 118 Organa cavitosa / lumenalia 226 Organa genitalia 82 genitalia feminina 82 genitalia feminina interna 274, 524 genitalia masculina 82 sensuum 82 ürinaria 82 visceralia parenchymatosa / Parankimatöz organlar 226 Organum spirale (Corti organı) 400, 566 subfornicale 304 vomeronasale (Jacobson organı) 256 Orificium zygomaticum 116, 588 Origo 142 Orta beyin 320 Os (-sa) 46, 86, 228, 570 accessoria 86 breve 86 capitatum 90, 410 carpi / carpalia 90 cinguli membri superioris 88 coccygis/coccyx (vertebrae coccygeae I- IV) 100 costale/costa 102, 474 coxae 92
625
cuboideum 96 cuneiforme intermedium 96 cuneiforme laterale 96 cuneiforme mediale 96 digitorum / phalanges 90 digitorum manus 410 digitorum pedis / phalanges 96, 438 ethmoidale 110 femoris 94 frontale 106 hamatum 90 hyoideum 114, 460 ilium / Ilium 92 irregulare 86 ischii / ischium 92 lacrimale 112 longum 86 lunatum 90 manus 90 Membri superioris liberii / pars libera membri superioris 88 metacarpi / metacarpalia (I-V) 90, 410 metatarsi / metatarsalia ( I- V) 96, 438 nasale 112 naviculare 96 occipitale 106 palatinum 112 parietale 106 pedis 96 pisiforme 90, 410 planum 86 pneumaticum 86 pubis / pubis 92 sacrum (vertebrae sacrales I- V) 100 scaphoideum 90 sesamoideum 86 sphenoidale 110 tarsi / tarsalia 96 temporale 108 trapezium 90 trapezoideum 90 triquetrum 90 zygomaticum 114 Oskültasyon odakları/yerleri 176 Ossicula auditus 114, 398, 564 Osteocytus 86 Osteogenesis cartilaginea / kondral kemikleşme 86 Osteogenesis membranacea / desmal kemikleşme 86 Ostium (-ia) 46 abdominale tubae uterinae 274, 524 aortae 176, 480 appendicis vermiformis 244, 502 atrioventriculare dextrum 174, 176, 480 atrioventriculare sinistrum 176, 480 atrioventricularia projeksiyonu 486 cardiacum 240, 498 ileale 244, 502 pharyngeum tubae auditivae / auditoria 236, 258 pyloricum 240, 498 sinus coronarii 174, 480 trunci pulmonalis 174, 176, 480 urethrae externum 272 urethrae internum 270, 272, 522
626
KISIM İNDEKS
2
Ostium (-ia) (devamı) urethrae internum tipleri 272 uteri / external os 274, 524 uterinum tubae uterinae 274, 524 venae cavae inferioris 174 venae cavae superioris 174 venae cavae superioris ve inferioris 480 venarum pulmonalium 176, 480 Otonomik fokuslar 382 Oval pencere 398, 400, 564, 566 Ovarium 274, 524 Ovulatio 274, 524
P Pacchioni cisimcikleri 204, 334 Pachymeninx / dura mater 334 Palatum 234, 576 durum 234, 576 molle / velum palatinum 234, 576 Paleocerebellum 328 Paleocortex 306 Pallidum 308 Pallidum dorsale 308 Pallidum ventrale 308 Palma / vola / regio palmaris 78, 80 Palpe edilebilen kemik oluşumlar 410, 430 Palpebrae 406, 586 Pancreas 250, 506 Panniculus adiposus / Camper fasyası 492 Papilla (- ae) 48, 396 ductus parotidei 228, 570 duodeni major 242, 500 duodeni minor 242, 500 filiformes 232, 574 foliatae 232, 574 fungiformes 232, 574 gingivalis / interdentalis 228, 570 ilealis / valva ileocaecalis (Bauhin kapağı) 244, 502 incisiva 234, 576 lacrimalis 406, 586 mammaria 396, 472 renalis 268, 508 vallatae 232, 574 Paracortex (zona thymodependens) 216 Paradidymis (Giraldes organı) 278 Paraganglia sympathica 384 Parasempatik sinirler 512 Parathormon (PTH) 288 Paratiroid bezler 286 Parenchyma 280, 526 testis 278 Paries 48 anterior 240, 498 caroticus (ön duvar) 398, 564 inferior 118 jugularis (alt duvar) 398, 564 labyrinthicus (içyan duvar) 398, 564 lateralis 118 mastoideus (arka duvar) 398, 564 medialis 118 membranaceus (dışyan duvar) 398, 550, 564 posterior 240, 498
M. Yıldırım
superior 118 tegmentalis (üst duvar) 398, 564 Pars abdominalis 216, 238, 268, 390, 508 alveolaris 114 anterior / presulcalis 232, 574 ascendens 242, 500 basalis telencephali 308 basilaris 106 cardiaca (cardia, kardia bölümü) 240, 498 cartilaginea 256, 578 centralis 304, 332, 592 cerebralis (serebral bölüm - supraklinoid bölüm) 184 cervicalis (boyun bölümü) 184, 216 cervicalis / pars colli (cupula pleurae) 238, 264, 476, 550 cervicalis / segmenta cervicalia (1-8) 296 cervicalis trunci sympathici 552 coccygea / segmenta coccygea (1-3) 296 costalis (pleura costalis) 264, 476 cranialis 386 craniocervicalis 388 descendens 130, 242, 500 diaphragmatica (pleura diaphragmatica) 264, 476 distalis 272, 286 dorsalis / plex.cardiacus profundus 388 duralis / filum terminale externum 334 fixa (radix penis) 228, 282, 538, 570 funicularis 280, 526 horizontalis (inferior) 242, 500 inferior 352 infraduodenalis 248, 504 inguinalis 280, 526 intermedia / membranacae 272, 286 intracanalicularis 340, 404, 584 intracranialis 340, 404, 584 intraduodenalis (intramuralis) 248, 504 intramuralis / preprostatica 272 intramuralis 268, 272, 508 intraocularis 340, 404, 584 laryngea pharyngis (laryngopharynx, hypo-pharynx) 236, 258 lateralis 100, 106 libera 228, 282, 538, 570 lumbalis / segmenta lumbalia (1-5) 296 lumbalis diafragmatis 506 lumbalis trunci sympathici 512 mediastinalis (pleura mediastinalis) 264, 476 membranacea 256, 578 nasalis 106 nasalis pharyngis (nasopharynx, epipharynx) 236, 258 opercularis 300 oralis pharyngis (oropharynx, mesopharynx) 236, 258 orbitalis 106, 300, 340, 404, 406, 584, 586 ossea 86, 256, 578 palpebralis 406, 586 pelvica 268, 280, 390, 508, 526 pelvica’nın erkekte seyri (üreter) 270, 522 pelvica’nın kadında seyri (üreter) 270, 522 petrosa (petroz bölüm) 184 petrosa / pars petromastoidea 108 pialis / filum terminale internum 334 posterior / postsulcalis 232, 574 prostatica 272
İNDEKS
proximalis 272 pylorica (pilor bölümü) 240, 498 retroduodenalis 248, 504 retrolentiformis 310 sacralis / segmenta sacralia (1-5) 296 sacralis/pelvica trunci sympathici 530 scrotalis 280, 526 spongiosa / ön üretra 272 squamosa 108 sublentiformis 310 superior (ilk /1. bölüm) 500 superior 242, 352 supraduodenalis 248, 504 thoracica / segmenta thoracica (1-12) 296 thoracica 216, 238, 388, 550 tibiocalcanea 134 tibionavicularis 134 tibiotalaris anterior 134 tibiotalaris posterior 134 transversa 130 triangularis 300 tuberalis 286 tympanica 108 uterina (pars intramuralis) 274, 524 ventralis / plex.cardiacus superficialis 388 Partes corporis humani 78 Passavant kabartısı 236, 258 Patella 94, 438 Pecten analis 246 Pecten ossis pubis 92 Pediculus arcus vertebrae 98 Pedunculi cerebellares 328 Pedunculus cerebellaris inferior / PCI (corpus restiforme) 320, 326 328, 330 Pedunculus cerebellaris medius / brachium pontis (PCM / MCP) 320, 328, 330 Pedunculus cerebellaris superior (PCS, brachium conjunctivum) 320, 322, 328, 330 Pedunculus cerebri 320 Pelvis 78, 92 Pelvis lenfatikleri (nodi lymphoidei pelvis) 528 Pelvis major/minor 92 Pelvis minor 520 Pelvis minor’un anterolateral duvarı 520 Pelvis minor’un inferior / alt duvarı 520 Pelvis minor’un posterosuperior duvarı 520 Pelvis renalis 268, 508 Pelvis’in dış çapları 92 Pelvis’te bulunan otonom pleksuslar 530 Penis (phallus, membrum virilie) 282, 538 Pericardium 480 Pericardium fibrosum 480 Pericardium serosum 480 Pericranium / periosteum externum cranii 104 Perimysium 142 Perinenin arterleri ve sinirleri 532 Perineum (edep bölgesi, apışarası) 532 Perineurium 294, 338, 358 Periodontinum 228, 570 Periorbita 406, 586 Periosteum 86 Peritoneum 496 Peritoneum parietale (parietal periton) 496
627
Peritoneum viscerale (visseral periton) 496 Pes 78 Pes anserinus minor 350 Pes hippocampi 304 Petit üçgeni 462 Phalanx proximalis / media / distalis 90, 96 Pharynx (yutak) 226, 550 Philtrum 228, 570 Pia mater 334 Pia mater cranialis / pia mater encephali 334 Pia mater spinalis 334, 466 Pilus (çoğul, pili) 396 Pineal bez/epifiz bezi 286 Pirogoff açısı 200, 202 Planta / regio plantaris 80 Planta 78 Planum frontale / coronale (alın düzlemi) 78, 104, 556 horizontale / transversum (enine - yere paralel düzlem) 78 intertuberculare 490 medianum (orta düzlem) 78 occipitale 106 paramedianum 78 sagittale (sagittal düzlem) 78 subcostale 460 supradiaphragmaticum 490 temporale 104, 556 transpyloricum 460, 490 transumbilicale 460 Platysma 146 Pleura 264, 476 Pleura parietalis 264, 476 Pleura visceralis (pulmonalis) 264, 476 Plevranın kostal projeksiyonu 486 Plevranın servikal projeksiyonu 486 Plevranın sternal projeksiyonu 486 Plexus (sinus) basilaris 204 aorticus abdominalis 390 aorticus thoracicus 388 autonomicus brachialis 388 brachialis 422 cardiacus 388 caroticus communis 388 caroticus externus 388 caroticus internus 388 cavernosus 388 cavernosus conchae 256, 580 cervicalis 552 choroideus 304, 312, 332, 592 choroideus ventriculi lateralis 334 choroideus ventriculi quarti 334 choroideus ventriculi tertii 334 coeliacus 390 coronarius dexter 388 coronarius sinister 388 deferentialis 390 dentalis inferior 348 dentalis superior 346 entericus 390 femoralis 390 gastrici 390 hepaticus 390 hypogastricus inferior / plexus pelvicus 390
628
KISIM İNDEKS
2
Plexus (sinus) basilaris (devamı) hypogastricus superior / n. presacralis 390, 530 iliacus 390 intermesentericus 390 intraparotideus 350 lumbalis 374, 512 mesentericus inferior 390 mesentericus superior 390 myentericus / plexus neuralis myentericus (Auerbach pleksusu) 390 nervorum spinalium 338, 358 oesophagealis 388 oesophageus 264, 476 ovaricus / testicularis 390 pampiniformis 212, 494 pancreaticus 390 pelvicus (plex.hypogastricus inferior) 530 prostaticus 390 pterygoideus 202 pulmonalis 388 pulmonalis anterior 388 pulmonalis posterior 388 rectalis inferior 390 rectalis medius 390 rectalis superior 390 renalis 390 sacralis 378, 530 splenicus / plexus lienalis 390 subclavius 388 submucosus / plexus neuralis submucosus (Meissner pleksusu) 390 subserosus 390 suprarenalis 390 testicularis ve plex.deferentialis’e ait otonom lifler 494 tympanicus 352 uretericus 390 uterovaginalis 390 venosus canalis nervi hypoglossi 204 venosus caroticus internus 204 venosus foraminis ovalis / sphenoidalis 204 venosus prostaticus 212, 528 venosus prostaticus 280, 526 venosus rectalis 212, 528 venosus sacralis 212 venosus uterinus 212 venosus vertebralis externus anterior 208 venosus vertebralis externus posterior 208 venosus vertebralis internus anterior 208 venosus vertebralis internus posterior 208 venosus vesicalis 212, 528 vertebralis 388 vesicalis 390 visceralis 338 Plica (-ae) 50 fimbriata 232, 574 glossoepiglottica lateralis 236, 258 glossoepiglottica mediana 236, 258 inguinalis 438 interureterica (Marcier plikası) 270, 522 salpingopalatina 236, 258 salpingopharyngea 236, 258 semilunaris 234, 576 synovialis 124
M. Yıldırım
circulares 242, 500 gastricae / rugae 240, 498 palatinae transversae / rugae palatinae 234, 576 semilunares 244, 502 transversae recti / Houston plikaları 246, 522 Polus anterior / posterior 402, 404, 582, 584 Polus frontalis 300 Polus occipitalis 300 Polus temporalis 300 Pons (köprü) 320 Pontocerebellum / cerebro-cerebellum 328 Poples 78 Porion 104, 556 Porta hepatis 248, 504 Portosistemik (porto-cav) anastomoz yerleri 510 Porus acusticus externus 108 Porus acusticus internus / meatus acusticus internus 108 Porus acusticus internus 120, 590 Porus gustatorius 394 Positio anatomica normalis (normal anatomik duruş) 78 Postosistemik (porto-cav) anastomoz yerleri 212 Pott fraktürü 134 Poupart bağı 490, 492 PP hücreleri / F hücreleri 290 Precuneus 302 Preputium clitoridis 276, 536 Processus (-i) 52 accesorius 100 alveolaris 112 anterior mallei 398, 564 articularis / zygapophysis superior 98 articularis inferior / zygapophysis inferior 98 articularis superior / inferior 100 ciliares 402, 582 clinoideus anterior 110 clinoideus posterior 110 condylaris 114 coracoideus 88, 410 coronoideus 90, 114 costalis costiformis / proc. costalis / proc. transversus 100 frontalis 112, 114 intrajugularis 108 jugularis / intrajugularis 106 lateralis 254, 578 lateralis mallei 398, 564 lateralis tali 96 mammillaris 100 mastoideus 108 orbitalis 112 palatinus 112 posterior / sphenoidalis 254, 578 posterior tali 96 pterygoideus 110 pyramidalis 112 sphenoidalis 112 spinosus 98, 100 spinosus (C VII) 460 spinosus (T II) 460 spinosus (T III) 460 spinosus (T VII) 460 styloideus 108 styloideus capitis ulnae 410, 430
İNDEKS
styloideus ossis metacarpi tertii (III) 90 styloideus radii 90, 410, 430 styloideus ulnae 90 temporalis 114 transversus 98, 100 uncinatus 110 uncinatus pancreatis 250, 506 xiphoideus 102, 460, 474 zygomaticus 106, 108, 112 Prominentia canalis facialis 398, 564 Prominentia claviculae 470, 542 Prominentia laryngea 542 Prominentia sternocleidomastoidea 542 Prominentia trapezi 542 Promontorium 100, 398, 564 Pronator sendromu 366 Prostat’ın yalancı kapsülü 280, 526 Prostata (glandula prostatica) 280, 526 Protuberantia occipitalis (externa) 104, 556 Protuberentia mentalis 114 Protuberentia occipitalis externa 106 Protuberentia occipitalis interna 106 Pterion 104, 116, 556, 588 Pulmoner ventilasyon 254 Pulmones (akciğerler, tekil: pulmo) 262, 478 Pulpa dentis 228, 570 Pulvinar thalami 312 Punctum fixum 142 Punctum lacrimale 406, 586 Punctum mobile 142 Punctum nervosum 542 Pupilla / gözbebeği 402, 582 Putamen 308 Pylorus 240, 498 Pyramides renales / Malpighi piramidleri 268, 508 Pyramis medullae oblongatae / pyramis bulbi 320
Q Quadranta abdominis 490
R Radiatio acustica / fibrae geniculotemporales 310 acustica 314 corporis callosi 304 optica / fibrae geniculocalcarinae 310 optica 314, 404, 584 thalami anterior 310 thalami centralis 310 Radices 362 Radius 90 Radix (-ces) 54 accessoria 230, 572 anterior / motoria 358 buccalis 230, 572 clinica 228, 570 cranialis / pars vagalis 356 dentis / radix anatomica 228, 570 distalis 230, 572 distobuccalis 230, 572 inferior / posterior (eski adlandırması: r.descendens cervicalis) 552
629
inferior / posterior; r.descendens cervicalis 360 lateralis 312 lateralis nervi mediani (C 5 - 6 - 7) 364 linguae 232, 574 lingualis 230, 572 medialis 312 medialis nervi mediani (C 8 - T 1) 364 mesialis 230, 572 mesiobuccalis 230, 572 mesiolingualis 230, 572 motoria / portio minor 344 nasi 254, 578 palatinalis 230, 572 parasympathica / chorda tympani 386 parasympathica / n.petrosus minor 386 parasympathica / radix intermedia / n. petrosus major 386 parasympathica / radix oculomotoria / r. n. oculomotorii ad ganglion ciliare 386 pili (kıl kökü) 396 posterior / sensoria 358 pulmonis 262, 478 sensoria / portio major 344 sensoria / radix nasociliaris / r. communicans n. nasociliaris cum ganglio ciliare 386 sensoria / rr. ganglionares n. mandibularis 386 sensoria ganglii pterygopalatini / rr. ganglionares n. maxillaris 386 spinalis / pars spinalis 356 superior 356 superior / anterior 360, 552 sympathica / n. petrosus profundus 386 sympathica 386 unguis 396 Ramus (-i) 54 ad ganglion ciliare / radix parasympathica ganglii ciliaris / radix occulomotoria ganglii ciliaris 342 alveolares superiores anteriores 346 alveolares superiores posteriores 346 anastomoticus 186 anterior 300, 358, 374 anteriores/ventrales nervi lumbales 374 anteriores/ventrales nervi sacrales 378 anteriores/ventrales nervi thoracici 372 articulares 366, 368, 370, 376, 380 ascendens 300 atriales 178, 482 auricularis (Arnold veya Alderman siniri) 354 bronchiales (bronşial arterler) 192, 354, 484 buccales 350, 558 calcanei laterales 380 calcanei mediales 380 cardiaci superiores ve inferiores 354, 552 cardiaci thoracici 354, 384 cardiaci thoracici 384 circumflexus 178, 482 circumflexus fibularis 196, 444, 454 collateralis 192, 372, 474, 484 colli 350, 558 communicans 358 communicans albus / ramus albus 358, 382, 384 communicans fibularis / peroneus 380 communicans griseus / ramus griseus 358, 382, 384
630
KISIM İNDEKS
2
Ramus (-i) (devamı) communicans ulnaris n. radialis 434 communicantes 384 coni arteriosi 178, 482 cricothyroideus 180 cutanei 370, 376, 380 cutanei anteriores (n. femoralis) 440, 446 cutanei anteriores 376 cutanei anteriores abdominales 494 cutanei anteriores pectorales 420 cutanei cruris mediales 376 cutanei laterales (nn.intercostales) 458, 472 cutanei laterales abdominales 494 cutanei palmares (C 6,7, 8) 412 cutaneus (n. obturatorius) 440 cutaneus anterior (hipogastrik dal) 374 cutaneus anterior abdominalis 372 cutaneus anterior pectoralis 474, 484 cutaneus lateralis 192, 374, 474, 484 cutaneus lateralis pectoralis / abdominalis 372 cutaneus lateralis pectoralis 372, 462, 470, 472, 474, 484 cutaneus n. obturatorii 446, 452 cutaneus posterior 360, 372 dentales inferiores 348 descendens 182 digastricus 350 dorsalis 192, 484 dorsalis n. ulnaris (C 8 - T 1) 368, 412, 432, 434 externus 354, 356, 552 femoralis (lumboinguinal sinir) 374 femoralis n.genitofemoralis (lumboinguinal sinir) 446 frontalis 182 frontalis anteromedialis 186 frontalis posteromedialis 186 ganglionares 346, 348 geniohyoideus 360 genitalis (dış spermatik sinir) 374 gingivales 348 gingivales inferiores 348 gingivales superiores 346 glandulares 180, 188 glomus carotici 354 hypothalamicus 186 inferior 342 inferior ossis pubis 92 infrapatellaris 376 intercostales anteriores 190, 474, 484 interganglionares 384 internus 354, 356, 552 interventricularis anterior 178, 482 interventricularis posterior 178, 482 ischiopubicus 92 isthmi faucium 348 labiales inferiores 348 labiales superiores 346 laryngopharyngei 384 lateralis 360, 372, 374, 378 lateralis nasi 180 linguales 348, 352, 356 mammarii laterales 192, 372, 474, 484 mammarii mediales 190, 372, 472, 474, 484 mandibulae 114
M. Yıldırım
marginalis dexter 178, 482 marginalis mandibularis 350, 558 marginalis sinister 178, 482 mastoideus 182 medialis 360, 372, 374, 378 mediastinales (mediastinal dallar) 192, 484 membranae tympani 348 meningei 188 meningeus (n.spinosus) 346, 348, 354 meningeus recurrens / r. tentorius 344 mentales 348 musculares 182, 356, 364, 366, 368, 370, 372, 376, 380, 474 muscularis / r.recurrens n.mediani 366 musculi stylopharyngei 352 nasales anteriores laterales 186 nasales externi 346 nasales interni 346 nasales posteriores inferiores 346 nasales posteriores superiores laterales / mediales 346 nasalis externus 558 oesophageales (özofageal arterler) 192, 384, 484 oesophagei 354 orbitales 346 ossis ischii 92 palmaris n. mediani 366 palmaris n.ulnaris 368 palmaris profundus 190, 414 palmaris superficialis 190, 414 palpebrales inferiores 346 paracentrales 186 parietalis 182 parietooccipitales 186 pectorales 472 perforantes 190, 484 pericardiaci (perikard dalları) 192, 484 pericardiacus 360 peritoneales 372 petrosa 182 pharyngei 352, 354 pharyngeus 354, 552 phrenicoabdominales 360 pleurales 372 posterior 300, 358, 374 posterior ventriculi sinistri 178, 482 posteriores (r.lateralis ve r. medialis) 458, 462 posteriores/dorsales nervi lumbales 374 posteriores/dorsales nervi sacrales 378 posteriores/dorsales nervi thoracici 372 praecunealis 186 profundus -arteria transversa cervicis / arteria dorsalis scapulae 462 profundus (müzisyen siniri) 368, 370, 380 profundus n.radialis 432 pulmonales thoracici 384 radiculares 188 renalis 384 septales anteriores 186 septales posteriores 184 septi nasi 180 sinus carotici (Hering siniri) 352 spinales 188 stylohyoideus 350
İNDEKS
subendocardiales (Purkinje lifleri) 178, 482 superficialis 368, 370, 380 superficialis n. radialis (C 6 - 8) 412, 426, 432, 434 superior 342 superior ossis pubis 92 temporales 350, 558 temporales superficiales 348 temporalis anterior / medius / posterior 186 temporoccipitalis 186 thyrohyoideus 360 tonsillares 352 tonsillaris 180, 182, 352 tracheales 354 vasculares 376 zygomatici 350, 558 zygomaticofacialis 346, 558 zygomaticotemporalis 346, 558, 562 Raphe palati 234, 576 Raphe pharyngis 236, 258 Recessus (- i) 54 articularis 124 axillaris 126 costodiaphragmaticus 264, 476 costomediastinalis 264, 476 düz barsak 246, 522 ellipticus / utricularis 400, 566 hepatorenalis (Morison çıkmazı) 496 inferior omentalis 496 infundibuli / infundibularis 312, 332, 592 lateralis 332, 592 lienalis / splenicus 496 pharyngeus (Rosenmüller çukuru) 236, 258 phrenicomediastinalis 264, 476 pinealis 312, 332, 592 piriformis 236, 258 pleurales (plevral çıkmazlar) 264, 476 sacciformis 128 sphenoethmoidalis 256, 580 sphericus / saccularis 400, 566 subhepaticus / bursa hepatica 496 superior omentalis 496 supraopticus 312, 332, 592 suprapinealis 312, 332, 592 Rectum’un damarları ve sinirleri 246, 522 Regio (-nes) 56 abdominales 80, 490 abdominalis lateralis (colica) dextra 490 abdominalis lateralis (colica) sinistra 490 antebrachialis anterior / posterior 80 antebrachii anterior 410 antebrachii posterior 410 anterior 316 axillaris 410 brachialis anterior / posterior 80 brachii anterior 410 brachii posterior 410 buccalis 558 calcanea 80, 438 capitis 80 carpalis anterior / posterior 80 carpalis anterior 410 carpalis posterior 410 cervicales 80
631
cervicalis anterior / trigonum cervicale anterius / trigonum colli anterius 80, 544 cervicalis lateralis / trigonum cervicale posterius / trigonum colli laterale 80, 546 cervicalis posterior / regio colli posterior 80, 458, 546 corporis humani 80 coxae 80 cruris anterior / posterior 80 cruris anterior 438 cruris posterior 438 cubitalis anterior / posterior 80 cubitalis anterior 410 cubitalis anterior/fossa cubitalis (dirsek ön bölgesi) 424 cubitalis posterior 410 cutanea 256, 580 deltoidea 80, 410 digitales / Digiti 410 dorsales / dorsi 80 dorsalis manus 80, 410, 434 dorsalis pedis 438 epigastrica 490 femoris anterior / posterior 80 femoris anterior 438 frontalis 558 frontoparietooccipitalis 562 genus anterior / posterior 80 genus anterior 438 genus posterior/regio poplitea 438, 452 glutealis 80, 438 hypochondriaca dextra 490 hypochondriaca sinistra 490 inframammaria 470 infraorbitalis + zygomatica 558 infrascapularis 458 inguinalis dextra 490 inguinalis sinistra 490 lumbalis 458 mamillaris 316 mammaria 470 membri inferioris 80 membri superioris 80 mentalis 558 nasalis 558 occipitalis 558 olfactoria (koku bölgesi) 256, 394, 580 oralis 558 orbitalis 558 palmares ve dorsales digitorum 434 palmaris 410 palmaris manus 428 parietalis 558 parotideomasseterica 558 pectoralis 410, 420, 470 pectoralis lateralis 470 perinealis 80 perinealis’in sınırları 532 plantaris 438 poplitea 452 respiratoria 256, 580 sacralis 458 scapularis 410, 420, 458 sternalis / presternalis 470
632
KISIM İNDEKS
2
Regio (-nes) (devamı) sternocleidomastoidea 546 suprapubica (pubica) 490 talocruralis anterior / posterior 80 talocruralis anterior 438 temporalis (şakak bölgesi) 562 temporalis ve regio auricularis 558 thoracicae/toraks bölgeleri 470 tuberalis 316 umbilicalis 490 vertebralis 458 Reil adası 300 Reissner kanalı 400, 566 Renes (böbrekler) 508 Rete carpale dorsale 434 lymphocapillare 170, 216 mirabile 170 testis / Haller ağı 278 vasculorum articulare 170 venosum 170 venosum dorsale manus 210, 416, 434 venosum dorsale pedis 214, 442 venosum plantare 214 Retinacula cutis 394 Retinaculum extensorum ve derinindeki kanallar 432 Retinaculum flexorum 426 Retinaculum musculorum 142 Retinaculum patellae mediale / laterale 132 Retinaculum trabeculare (lig. pectinatum / spongiosum iridocorneale) 402, 582 Rhinion 104, 556 Rima oris 228, 570 Rima pudendi 276, 536 Rima vestibuli 260, 548 Rima vocalis (rima glottidis) 260, 548 Rivinus kanalları 250 Rolando yarığı 300 Rosenmüller çukuru 236, 258 Roser-Nélaton çizgisi 450 Rostrum 304 Rostrum sphenoidale 110 Ruffini korpüskülü 396 Rugae vaginales 274, 524
S Sacculus 400, 566 Saccus conjunctivalis 406, 586 Saccus lacrimalis 406, 586 Saccus subcutaneus perinei 534 Sağ / sol hemianopia 340 Sağ böbrek 460 Sağ gözde total körlük 404, 584 Santorini kanalı 250, 506 Sarı nokta 402, 582 Scala tympani 400, 566 Scala vestibuli 400, 566 Scalp 562 Scapha 398, 564 Scapula 88 Scapus pili 396 Scarpa deliği 400, 566 Scarpa ganglionu 352
M. Yıldırım
Schlemm kanalı 402, 582 Schütz demeti 316, 322, 324 Schwann hücreleri 294 Sclera 402, 582 Scoliosis 98 Scrotum 538 Segmentum (-a) 60 anterius (S III) 262, 478 apicale (S I) 262, 478 basale anterius (S VIII) 262, 478 basale laterale (S IX) 262, 478 basale mediale / cardiacum (S VII) 262, 478 basale posterius (S X) 262, 478 bronchopulmonalia 262, 478 laterale (S IV) 262, 478 lingulare inferius (S V) 262, 478 lingulare superius (S IV) 262, 478 mediale (S V) 262, 478 medullae spinalis 466 posterius (S II) 262, 478 renalia 268, 508 superius (S VI) 262, 478 Sella turcica 110 Semicanalis musculi tensoris tympani 108 Semicanalis tubae auditivae / auditoria 108 Septula testis 278 Septum (-a) 60 atrioventriculare 174 cervicale intermedium 334 interalveolaria 112, 114 interatriale 174, 480 intermusculare brachii laterale 424 intermusculare brachii mediale 424 interradicularia 112, 114 interventriculare 174, 480 linguae 232, 574 medianum posterior 296 nasi 256, 578 pellucidum 304 penis 282, 538 sinuum sphenoidalium 110 Sertoli hücresi 278 Sinciput 78 Sinerjist (agonist) kas 142 Sinus 60 anales 246 aortae 180 caroticus 180 cavernosus 204, 206 coronarius 178, 482 corticalis perinodularis 216 epididymidis 278 frontalis 106, 258, 580 lactiferi 396, 472 lymphaticus 216 maxillaris (Cavum Higmori) 112, 258, 580 medullaris 216 obliquus pericardii (Haller çıkmazı) 176, 480 occipitalis 204 paranasales 258, 580 petrosus inferior 204 petrosus superior 204 prostaticus 272
İNDEKS
rectus 204 renalis 268, 508 sagittalis inferior 204 sagittalis superior 204 sigmoideus 204, 562 sphenoidalis 110, 258, 580 subcapsularis 216 tarsi 96 transversus 204, 480 transversus pericardii 176 trunci pulmonalis 198 unguis 396 venosus 170 venosus sclerae (Schlemm kanalı) 402, 582 Sistemiçi birleşme 198 Sistemlerarası birleşme 198 SItS kasları (rotator cuff kasları) 126, 418 Sırtın deri innervasyonu 458 Sırtın dermatom düzeyleri 458 Skeleton 86 Skeleton appendiculare 86 Skeleton axiale 86 Skeleton thoracis / ossa thoracis 102 Sol hemianopsi 404, 584 Soluk / nefes borusu 254 Solunum membranı 262, 478 Solunum yüzeyi / solunum membranı 254 Spatium (-a) 62 epidurale / spatium extradurale 334 epidurale / spatium peridurale 334 intercostale 102 intercostalia 474 intergluteale primum 450 intergluteale secundum 450 interossea metacarpi 128 interossea metatarsi 136 perichoroideum 402, 582 perilymphaticum 400, 566 periodontale 228, 570 peripharyngeum 236 profundum perinei / saccus profundus perinei 534 retroviscerale 542 subarachnoideum / spatium leptomemingeum 334 subarachnoideum 466 subdeltoideum 418 subdurale 334 superficiale perinei 534 zonularia (Petit aralıkları) 404, 584 Spesial (özel) somatik afferent (SSA) lifler / nöronlar 338 Spesial (özel) visseral afferent (SVA) lifler / nöronlar 338 Spesial (özel) visseral efferent (SVE) lifler / nöronlar 338 Sphincter pylorici 240, 498 Sphincter urethrae internus 272 Spina (-ae) iliaca anterior inferior 92 iliaca anterior superior (SIAS) 92, 438, 490 iliaca posterior inferior 92 iliaca posterior superior 92 ischiadica 92 mentalis inferior / spina geni inferior 114 mentalis superior / spina geni superior 114 nasalis 106 nasalis anterior 112
633
nasalis posterior 112 scapulae 88, 410, 420, 460 Spinocerebellum 328 Splen/lien (dalak) 506 Splenium 304 Squama frontalis 106 Squama occipitalis 106 Stapes 114, 398, 564 Stensen veya Stenon kanalı 250, 568 Sternum 102, 474 Stratum (-a) 62 basale (str.germinativum) 394 colliculi superioris 322 corneum 394 ganglionicum 340, 404, 584 germinativum 394 granulosum 330, 394 gyri dentati hippocampi/strata cornu ammonis 304 lucidum 394 membranosum - Scarpa fasyası 492 membranosum / fascia perinei / fascia investiens perinei superficialis 534 moleculare 330 nervosum 404, 584 neurofibrarum 340, 404, 584 nucleare externum 404, 584 nucleare internum 404, 584 papillare 396 Purkinjense / str.gangliosum / str.neurium piriformium 330 reticulare 396 spinosum 394 Stria (-ae) 62 diagonalis 308 isocorticis 306 longitudinalis lateralis / medialis 304 medullaris thalami 312 olfactoria lateralis 308 olfactoria medialis 308 terminalis 304, 308, 332, 592 medullares ventriculi quarti 332, 592 Striatum / neostriatum / striatum dorsale 308 Stroma 288, 550 Subaponeurotik tabaka 562 Subcostale 490 Subfasyal oluşumlar 430, 452, 454 Subiculum 304 Subnasale 104, 556 Subregio mastoidea 562 Subsartorial kanal 446 Substantia adamantina 228, 570 alba 294, 296, 466 basalis 308 gelatinosa (Rolando) / Lamina spinalis II 296 grisea 294, 296, 466 grisea centralis 322 innominata 308 intermedia lateralis / zona intermedia 296 nigra (SN) 308, 322 perforata anterior / rostralis 308 perforata posterior 320 propria sclerae 402, 582 visceralis secundaria (visseral afferent çekirdek) 296
634
KISIM İNDEKS
2
Subthalamus 312 Sulcus (-i) 64, 86 a. meningeae mediae 106 a. occipitalis 108 a. subclaviae 102 a. vertebralis 98 accessorius / linea mensalis / Akıl çizgisi 428 anterolateralis 296, 320 arteriosi 106 basilaris 320 bulbopontinus 320 calcanei 96 calcarinus 302 caroticus 110 carpi 90 centralis (Rolando yarığı) 300, 302 cerebri 300 cinguli 302 circularis insulae 300 collateralis 302 coronarius 172, 480 corporis callosi 302 costae 102, 474 cutis 394 digitorum / linea cephalica / Baş çizgisi 428 frontalis inferior 300 frontalis superior 300 gingivalis 228, 570 habenularis 312 hippocampalis 302 hypothalamicus 312, 332, 592 infraorbitalis / canalis infraorbitalis 112, 118 infrapectoralis / inframammaria 470 interlobares 300, 302 intermedius posterior 296 interpectoralis / intermammaria 470 intersphinctericus 246 intertubercularis 88 interventricularis anterior 172, 480 interventricularis posterior 172, 480 intraparietalis 300 lacrimalis 112, 118 lateralis (Sylvius yarığı) 300 lateralis mesencephali 320 limitans 332, 592 longitudinalis / linea fortunae / Kader çizgisi 428 lunatus 300 malleolaris 94 marginalis / ramus marginalis 302 medianus 320, 332, 592 medianus dorsi 460 medianus linguae 232, 574 medianus posterior (dorsalis) 296, 320, 466 medianus ve linea mediana / linea alba 490 mentolabialis 228, 570 mylohyoideus 114 nasolabialis 228, 570 nervi oculomotorii 320 nervi radialis 88 nervi spinalis 98 nervi ulnaris 88 nymphohymenalis 276, 536 nympholabialis 276, 536
M. Yıldırım
obturatorius 92 occipitalis transversus 300 occipitotemporalis 302 olfactorius 302 palatini ve spinae palatinae 112 palatinus major 112 palatovaginalis 110 paracentralis 302 paracolicus dexter 496 paracolicus sinister 496 pararectalis / linea semilunaris / Spiegel çizgisi 492 pararectalis / semilunaris / Spiegel çizgisi 490 parietooccipitalis 300, 302 popliteus 94 postcentralis 300 posterolateralis 296, 320 precentralis 300 prechiasmaticus 110 preolivaris 320 pulmonalis 102 retroolivaris 320 rhinalis 302 sclerae 402, 582 sinus petrosi inferioris 108 sinus sagittalis superioris / transversii / sigmoidei / occipitalis 106 sinus sagittalis superioris 106 sinus sigmoidei 106, 108 subparietalis 302 tali 96 temporalis inferior 300, 302 temporalis superior 300 tendinis musculi fibularis longi 96 tendinis musculi flexoris hallucis longi 96 tendinum musculorum extensorum 90 tendinus musculi flexoris hallucis longi 96 terminalis 172, 232, 574 thenaris / linea vitalis / Hayat çizgisi 428 tubae auditivae 110 urethralis 282, 538 venae cavae 248, 504 venae subclaviae 102 Supraorbitale 104, 556 Sura 78 Sustentaculum tali 96 Sutura 124 Sutura coronalis 120, 590 Sutura frontalis persistens / sutura metopica 106 Sutura lambdoidea 120, 590 Sutura sagittalis 120, 590 Sylvius yarığı 300 Symphysis 124 Symphysis intervertebralis 140 Symphysis pubica 130, 532 Synapsis 294 Synchondroses columnae vertebralis 140 Synchondroses thoracis 140 Synchondrosis 124 Syndesmoses cinguli pectorales / syndesmoses cinguli membri superioris 126 Syndesmoses cinguli pelvici 130 Syndesmoses columnae vertebralis 140 Syndesmoses thoracis 140
İNDEKS
Syndesmosis 124 Syndesmosis radioulnaris 126 Syndesmosis tibiofibularis 134 Synovia 124 Systema 86 articulare / juncturae 82 cardiovasculare 170 circulatorium 82 digestorium 82 locomotorium 82 lymphoideum 170 musculare / musculi 82 nervosum 82, 338 nervosum centrale (CNS, MSS) 82, 294, 338 nervosum periphericum (PNS, PSS) 82, 294, 338, 358 respiratorium 82 skeletale / Os 82, 86 ürogenitale 82
T Tad organı (organum gustatorium) 394 Taenia coli 244, 502 libera 244, 502 mesocolica 244, 502 omentalis 244, 502 thalami 312 Talamositriat arterler 186 Talus 96 Tapetum 304 Tarsus 78 Tarsus superior / inferior 406, 586 Taşıma (transport) 254 Tectum mesencephali 320, 322 Tegmen tympani 108 Tegmen ventriculi quarti 332, 592 Tegmentum mesencephali 320, 322 Tela choroidea 332, 592 Tela choroidea ventriculi quarti 334 Tela choroidea ventriculi tertii 334 Tela subcutanea perinei / lamina externa / Cruveilhier fasyası 534 Tela submucosa 226, 238 Temel besleyiciler 226 Tempora 78 Tenar kaslar 158 Tendo 142 Tentorium cerebelli 334 Tepe (apex) noktası 172 Tepesi 534 Terminatio nervi cutis 396 Testis/orchis/didymis 278, 282, 538 Textus muscularis striatus / skeletalis 142 Textus osseus 86 Textus osseus compactus 86 Textus osseus spongiosus / trabecularis 86 Thalamus 312, 314 Thorax 78, 470 Thorax ön duvarının deri innervasyonu 470 Tibia 94 Timus 286 Tipik interkostal sinirlerin dalları 372 Tiroid bezi 286
635
Tonsilla - uvula 328 Tonsilla lingualis 232, 236, 574 palatina 234, 236, 576 pharyngealis (adenoidea) 236 tubaria (Gerlach bademciği) 236 Torakal spinal sinirler 372 Toruli tactiles 394 Torus erectorius 460 Torus levatorius 236, 258 Torus mastoideus 104, 556 Torus tubarius 236, 258 Trabecula septomarginalis (moderator band) 174, 480 Trabeculae 216 Trabeculae arachnoideae 334 Trachea (soluk borusu) 262, 478, 550 Trachea 460, 486 Tractus 294 bulboreticulospinalis 298 corticospinalis / pyramidalis anterior 298 corticospinalis / pyramidalis lateralis 298 corticospinalis anterior 466 corticospinalis lateralis 466 cuneocerebellaris 330 frontopontinus 310 hypothalamohypophysialis 286, 316 olfactorius 308, 340 olivocerebellaris 330 opticus 312, 340, 404, 584 pontocerebellaris 330 pontoreticulospinalis 298 pyramidalis 326 retinohypothalamicus 316 rubrospinalis (Monakow demeti) 298 rubrospinalis ve tr. rubroreticularis 322 spinocerebellaris anterior (Gowers) 298, 330 spinocerebellaris posterior (Flechsig) 298, 330 spinocerebellaris posterior (Flechsig) ve tr. spinocerebellaris anterior (Gowers) 466 spinothalamicus anterior 298, 466 spinothalamicus lateralis 298, 466 tectospinalis 298, 324 tectospinalis ve tr. tectonuclearis 322 tegmentalis centralis 324 thalamohypothalamicus 316 tuberoinfundibularis (tuberohypophysialis) 286, 316 vestibulospinalis medialis / lateralis 298 Tragi 398, 564 Tragion 104, 556 Tragus 398, 564 Traube alanı 516 Treitz bağı 242, 500 Trigonum anale (subregio analis) 532 auscultationis 462 caroticum 544 cervicale anterius / trigonum colli anterius 80, 544 clavipectorale 418 collaterale 304, 332, 592 colli laterale 80, 546 cystohepaticum 248, 504 femoris (trigonum femorale, Scarpa üçgeni) 446 femorolaterale 446 fibrosum dextrum / sinistrum 176, 480 gastricum (mide üçgeni) 240, 498
636
KISIM İNDEKS
2
Trigonum anale (subregio analis) (devamı) habenulare 312, 318 inguinale (Hesselbach üçgeni) 492 lumbale (Petit üçgeni) 462 musculare/omotracheale 544 nervi hypoglossi 332, 592 nervi vagi / trigonum vagale 332, 592 olfactorium 308 omoclaviculare 546 omotrapezoideum 546 retromolare 114 submandibulare 544 submentale 544 suboccipitale 146, 462, 546 urogenitale (subregio ürogenitalis) 532 vesicae (Lieutaud üçgeni) 270, 522 Trochanter / trokanter 86 Trochanter major 94, 438 Trochanter minor 94 Trochlea fibularis / peronealis 96 Trochlea humeri 88 Trochlea phalangis 90, 96 Trochlea tali 96 Trolard veni 206 Truncus (-i) 68, 78, 304, 362 brachiocephalicus (TB) 180 bronchomediastinalis 216, 220 coeliacus (çöliak kütük, Haller tripusu) 192, 460, 510 costocervicalis 188, 190, 414, 546 inferior 362 intestinales 216 jugularis 216 lumbales 216 medius 362 nervi accessorii 356 nervi spinalis 358 subclavius 216 superior 362 sympathicus 264, 384, 476 thyrocervicalis (TTC) 188 thyrocervicalis 190, 414 vagalis anterior 240, 354, 498, 512 vagalis posterior 240, 354, 498, 512 Tuba auditiva (Eustachi borusu) 398, 564 Tuba uterina (Salpinx, Fallop borusu, oviductus) 274, 524 Tuber calcanei 96 cinereum 312 frontale / eminentia frontalis 106 ischiadicum 92, 532 maxillae / eminentia maxillae 112 omentale 250, 506 parietale / eminentia parietalis 104, 106, 556 Tuberculum (-a) 68, 86 adductorium 94 anterius / posterius 98 anterius thalami 312 articulare 108 calcanei 96 caroticum 98 conoideum 88 costae 102, 474 cuneatum 320 deltoideum 88
M. Yıldırım
dorsale (Lister tüberkülü) 90 gracile 320 iliacum 92 infraglenoidale 88 jugulare 106 majus humeri 88, 410, 430 mentale 114 minus humeri 88, 410 musculi scaleni anterioris 102 orbitale 114 ossis scaphoidei 90, 410 ossis trapezi 90, 410 pharyngeum 106 posterius 98 pubicum 92, 490 sellae 110 supraglenoidale 88 Tuberositas 86 deltoidea 88 glutea 94 iliaca 92 ligamenti corococlavicularis 88 masseterica 114 musculi serrati anterioris 102 ossis metatarsi primi (I) 96 ossis metatarsi quintii (V) 96 ossis navicularis 96 ossis sacri 100 phalangis distalis 90, 96 pronatoria 90 pterygoidea 114 radii 90 tibiae 94, 438 ulnae 90 Tubuli seminiferi contorti / convoluti 278 Tubuli seminiferi recti 278 Tükrük bezleri (gll. oris / glandulae salivariae) 250 Tükrük bezlerinin innervasyonları 250 Tunica adventitia / serosa 226, 238 albuginea 278, 282, 538 conjunctiva 406, 586 dartos 282, 538 fibrosa bulbi 402, 582 mucosa 226, 238, 272 mucosa linguae 232, 574 mucosa olfactoria / pars olfactoria tunicae mucosae nasi 394 muscularis 226, 238, 272 spongiosa 272 vaginalis testis 278 vasculosa 278 vasculosa bulbi 402, 582 Tunicae internae bulbi 402, 582
U Ulna 90 Ulnar tünel (Guyon kanalı) sendromu 368 Umbilicus ve fossa umbilicalis 490 Umbo membrana tympani 398, 564 Uncus 302 Uncus corporis / processus uncinatus 98 Unguis 396
İNDEKS
Unilateral alt motor nöron (LMN) hasarı 356 Ureter (pars pelvica) 270, 522 Ureter 268, 508 Ureter’in alt darlığı 270, 522 Ureter’in orta darlığı 270, 522 Ureter’in pars intramuralis’i 270, 522 Urethra feminina 272 Urethra masculina 272 Üst motor nöron (UMN) hasarları 356 Uterus (metra, hystera, ana rahmi) 274, 524 Utriculus 400, 566 Utriculus prostaticus 272 Uvula / uvula palatina 234, 576 Uyluk kasları (mm.femoris) 162
V Vagina (colpos, hazne) 274, 524 Vagina carotica 542 Vagina fibrosae digitorum manus 434 Vaginae synoviales digitorum manus 434 Vallecula cerebelli 328 Vallecula epiglottica 236, 258 Vallum unguis 396 Valva 70, 170 Valva aortae 176 Valva aortae’in dinleme odağı 486 Valva atrioventricularis dextra (tricuspidalis) 176 Valva atrioventricularis dextra / TRICUSPIDALIS’in dinleme odağı 486 Valva atrioventricularis dextra / valva tricuspidalis 174 Valva atrioventricularis sinistra (mitralis) 176 Valva atrioventricularis sinistra / MITRALIS’in dinleme odağı 486 Valva atrioventricularis sinistra / valva mitralis / bicuspidalis 176 Valva trunci pulmonalis 174, 176 Valva trunci pulmonalis’in dinleme odağı 486 Valvula 170 Valvula lymphatica 170, 216 Valvula venosa 170, 198 Valvulae anales 246 Varicositas axonalis 294 Vas capillare arteriale 170 Vas capillare sinusoideum 248, 504 Vas capillare venosum 170 Vas capillere sinusoideum / vas sinusoideum / sinuzoid 170 Vas lymphaticum afferens 216 Vas lymphaticum centrale / lacteal 242, 500 Vas lymphaticum efferens 216 Vas lymphaticum profundum 170, 216 Vas lymphaticum superficiale 170, 216 Vas lymphocapillare 170, 216 Vasa capillaria / haemocapillaria 170 Vasa epigastricae inferiores’in karın ön duvarındaki izdüşümü 516 Vasa lymphatica 170, 216, 494 Vasa sanguinea 170 Vasa vasorum 170 Vater-Pacini cisimciği 396 Velum medullare inferius 332, 592 Velum medullare superius 320, 332, 592
637
Vena (-ae) 70, 170 anastomatica jugularis (Kocher veni) 202, 542 anastomotica inferior (Labbé veni) 206 anastomotica superior (Trolard veni) 206 angularis 202 anterior / posterior septi pellucidi 206 anteriores cerebri 206 auricularis posterior 202, 562, 568 axillaris 210, 416, 422 azygos 208, 264, 476, 484 azygos/hemiazygos 198 basalis (Rosenthal veni) 206 basilica 210, 416, 424 basilica antebrachii 416 basilica brachii 424 basivertebrales 208 brachiales 210 brachiocephalica dextra 200, 486 brachiocephalica sinistra 200, 486 brachiocephalicae 200 bronchiales 200, 208 cardiaca magna (v. interventricularis anterior) 178, 482 cardiaca media (v. interventricularis posterior) 178, 482 cardiaca parva 178, 482 cava inferior 198, 212, 460, 510 cava inferior’un karın ön duvarındaki izdüşümü 516 cava superior 198, 200, 486 cephalica 210, 416, 418, 420, 424 cephalica antebrachii 416 cephalica pollicis 210 cerebelli 206 cerebri 206 cervicalis / colli profunda 200 choroidea inferior 206 choroidea superior 206 circumflexa ilium profunda 212 circumflexa ilium superficialis 214, 442 circumflexa ilium superficialis 446 comitans 170 comitantes 198 cordis / cardiaca minimae (Thebesius venleri) 178, 482 cordis / cardiacae anteriores (vv. ventriculi dextri anteriores - Galenos venleri) 178, 482 digitales dorsales 434 digitales palmares 210, 416, 434 digitales plantares 214 diploica frontalis 204 diploica occipitalis 204 diploica temporalis anterior / posterior 204 diploicae 204 directae laterales 206 dorsales superficiales penis / clitoridis 214 dorsalis profunda penis / clitoridis 212 emissaria condylaris 204 emissaria occipitalis 204 emissaria parietalis 204 emissariae 204, 562 epigastrica inferior 212, 494 epigastrica superficialis 214, 442, 446, 494 epigastrica superior 494 facialis (v. facialis anterior) 202, 558
638
KISIM İNDEKS
2
Vena (-ae) (devamı) femoropoplitea 452 fibulares 214 frontales 206 gastrica sinistra 212, 510 geniculares 214 gluteales superiores / inferiores 212 hemiazygos 208, 484 hemiazygos accessoria 208, 484 hepaticae 212 iliaca externa 212 iliaca interna (vena hypogastrica) 212 iliaca interna 528 ilica communis 212 iliolumbalis 212 inferiores cerebri 206 infraorbitalis 558 intercapitulares 210, 214, 442 intercapitulares 434 intercostales posteriores 208 intercostales posteriores V-XI 484 intercostalis superior dexra 208, 484 intercostalis superior sinistra 200, 484 intercostalis suprema 200 intermedia cephalica / basilica 210 internae cerebri 206 interosseae anteriores / posteriores 210 interpedunculares 206 jugularis anterior 202, 542 jugularis externa 202, 542, 546, 568 jugularis interna 202, 544, 558 labiales superiores / inferiores 202 lumbales 208, 212 lumbalis ascendens 208 magna cerebri (Galen veni) 206 marginalis dextra 178, 482 marginalis medialis / lateralis 214 maxillares 202 media profunda cerebri 206 media superficialis cerebri 206 mediana antebrachii (v. intermedia antebrachii) 210, 416 mediana cubiti (v. intermedia cubiti) 210, 416 mediastinales 200, 208 medullae spinales 208 medullaris anteromediana / posteromediana 206 mesenterica inferior 212, 248, 504, 510, 528 mesenterica inferior ve v. rectalis superior 244, 502 mesenterica superior 212, 244, 248, 502, 504, 510 metacarpales dorsales 210, 416, 434 metacarpales palmares 210 metatarsales dorsales 214, 442 metatarsales plantares 214 nasales externae 202 obliqua atrii sinistri (Marshall veni) 178, 482 obturatoriae 212 occipitalis 202, 206, 562 oesophageales 200, 208 orbitae 202, 206 paraumbilicales 212, 510 parietales 206 parotideae 202 pectorales 210
M. Yıldırım
pedunculares 206 perforantes membri inferioris 214, 442 pericardiacae 200 pericardiacophrenicae 200 pharyngeae 202 phrenicae inferiores 212 phrenicae superiores 208 pontis anteromediana 206 poplitea 452 portae hepatis 198, 212, 244, 248, 502, 504, 510 prefrontales 206 profunda 170, 198 profunda faciei 202 profundae cerebri 206 profundae penis / clitoridis 212 pudenda interna 212 pudendae externae 214, 442, 446 pulmonales 198 pulmonalis dextra inferior 198 pulmonalis dextra superior 198 pulmonalis sinistra inferior 198 pulmonalis sinistra superior 198 radiales 210 rectales inferiores 212 rectales mediae 212, 528 rectalis inferior 528 rectalis superior 212, 510, 528 renales 212 retromandibularis (v. facialis posterior) 202 retromandibularis 202, 568 sacrales laterales 212 sacralis mediana 212 salvatella 210 saphena magna 214, 442, 446, 448 saphena parva 214, 442, 454 scapularis dorsalis 210 scrotales / labiales anteriores 214 scrotales / labiales posteriores 212 spinales anteriores / posteriores 208 splenica 212, 248, 504, 510 subclavia 210, 416 subcostalis 208 submentalis 202 superficiales cerebri 206 superficialis 170, 198 superior / inferior vermis 206 superiores / inferiores cerebelli 206 superiores cerebri 206 supraorbitalis (v. nasofrontalis) 202, 558, 562 suprarenalis dextra 212 suprarenalis sinistra 212 suprascapularis 202 supratrochlearis (v. frontalis) 202, 558, 562 temporales 206 temporales superficiales 202, 562 testicularis / ovarica dextra 212 testicularis / ovarica sinistra 212 thalamostriata superior / v.terminalis 206 thalamostriatae inferiores 206 thoracicae internae 200 thoracoepigastrica 494 thymicae 200 thyroidea inferior 200
İNDEKS
thyroidea media 202 thyroidea superior 202 tibiales anteriores / posteriores 214 tracheales 200 transversa faciei 558 transversae colli / cervicis 202 transversae colli ve v. supraclavicularis 542 trunci encephali 206 ulnares 210 uncalis 206 uterinae 212 ventricularis inferior 206 ventriculi sinistri posterior 178, 482 vertebrales 198, 200 vesicales 212, 528 Venler (venae) 198 Venter 142 Ventral boşluk 80 Ventriculus dexter 174, 480 Ventriculus lateralis 304, 332, 592 Ventriculus quartus 332, 592 Ventriculus sinister 176, 480 Ventriculus tertius 312, 332, 592 Ventriküllere giriş-çıkış deliklerinin göğüs ön duvarındaki izdüşümleri 176 Venula 170 Vermis cerebelli (I- X) 328 Vertabrae lumbales (LI- LV) 100 Vertebra 98 Vertebra prominens (CVII) 98 Vertebrae cervicales (CI- CIII) 98 Vertebrae thoracica (TI- TXII) 100, 102 Vertex (obelion) 104, 556 Vertex corneae 402, 582 Vesica biliaris (safra kesesi) 248, 504 Vesica urinaria (mesane) / idrar torbası 270, 522 Vesicula otica 400, 566 Vesicula seminalis 280, 526 Vestibulocerebellum 328 Vestibulum 400, 566 Vestibulum aortae 176 Vestibulum bursae omentalis 496 Vestibulum laryngis 260, 548
639
Vestibulum nasi 256, 578 Vestibulum oris 228, 570 Vibrissae 256, 580 Villi intestinales 242, 500 Villi synoviales 124 Vincula tendinum digitorum manus 434 Vinculum breve 434 Vinculum longum 434 Viscerocranium 104 Visseral lenf düğümleri (nodi lymphoidei viscerales) 514 Volkmann kanalı 86 Vomer 112 Vulva’nın damar ve sinirleri 536
W Waldeyer tabakası / epithelium germinativum 274, 524 Waldeyer’in lenfatik halkası 236 Winslow deliği 496
Y Yutak (pharynx) 236, 254, 258 Yuvarlak pencere 398, 564 Yüzey anatomik ve palpabıl oluşumlar 542 Yüzeyel sırt kasları 150, 464 Yüzeyel yerleşimli kaslar 432
Z Zar labirint 400, 566 Zona fasciculata 290 glomerulosa 290 incerta (318 lateralis 328 orbicularis 130 paravermalis / intermedia 328 reticularis 290 transitionalis analis 246 vermalis / medialis 328 Zonula ciliaris 404, 584 Zygion 104, 556 Zygoma 104, 556