THE BOOK OF FIRSTS A compilation. A recollection. A celebration.
Republic of the Philippines UNIVERSITY OF NORTHERN PHILIPPINES Tamag, Vigan City 2700 Ilocos Sur
College of Teacher Education Website: www.unp.edu.ph Mail: deancte@yahoo.com Tel. #: (077) 674-0789
The Book of Firsts ____________________
A Portfolio
Presented to Novelyn T. Barcena, PhD College of Teacher Education University of Northern Philippines Vigan City, Ilocos Sur
____________________
In partial fulfillment of the requirements for the subject EL 2 – Participation and Teaching Assistantship
Niña Paulette F. Agsaullo BSEd Filipino IV
2022
For the successful completion of this simple piece of work, the teacher assistant wish to express her most profound gratitude and appreciation for the assistance extended by the people who were instrumental in sharing their invaluable time, constant motivation, inspiration, and most precious time in the realization of this portfolio, particularly to the following: Dr. Novelyn T. Barcena, Professor in the College of Teacher Education, for her unending support and encouragement to the teacher assistant; Mr. Lester A. Aaron, cooperating teacher of the teacher assistant, for his fatherly concern, efforts, scholarly suggestions, patience and guidance from the start up to the end of the participation and teaching assistantship; SPO3 and Mrs. Robert P. Agsaullo, the parents who serves as her inspiration and who gave her all the love, care and all out support to finalize this piece of work; To the Grade 11 – STEM A, her students, who actively participated in the demonstration teachings and completed the desired tasks, without whom her EL 2 would not be completed; Her sibling, friends, and loved ones for the unending love, moral support, inspiration, motivation, and all the wonderful memories; All the people who in one way or another contributed to the successful completion of this simple piece of work; Above all, to Almighty God, Jesus Christ, the source of wisdom and strength, life and everything. N.P.F.A
1
EL 2 – Participation and Teaching Assistantship is one of the courses that an education student should take. Through this course, students are given the opportunity to experience demonstration teaching and assisting the teachers in checking, preparing, computing, and all other “teaching things.” Thus, the firsts of many teaching things start here.
The “Book of Firsts” is a compilation, a recollection, and a celebration of all the firsts of the teacher assistant. It includes the journal entries per day, reflections in every activity, and documentations of all the things that she has experienced.
Moreover, this portfolio will serve as the manifestation of the all the hard works that the teacher assistant has experienced. In addition, it will be her guidance as she steps on another milestone as she become a Practice Teacher in her Teaching Internship – a step closer to her dreams.
As they say, there will always be a first time of everything. Thus, for her, this is her book of firsts.
2
Our heavenly Father, We praise Your name as You continue to bless us each day despite our shortcomings. We are not perfect human beings, but You keep on giving us another day to be better.
Heavenly Father, thank You for the gift of knowledge. Without Your guidance and wisdom, I wouldn’t be able to fulfill my duties and responsibilities as a teacher assistant.
Thank You for the gift of charm. I wouldn’t be able to build a harmonious relationship with my students as well as with my cooperating teacher.
Thank You for the gift of creativity. I was able to provide different strategies to catch the attention of my students. In return, my students were able to bring out different ways to present their outputs too.
Thank You for the gift of patience and understanding. Without these two, I wouldn’t be able to be flexible enough with the shortcomings of my students. There are still a lot to be thankful for, but most importantly, thank You for the gift of life. You gave me an opportunity to serve Your people. I know that teaching is hard, but I accepted the challenge to be one. I know that this is my calling and that You want me to share what I have to other people. Know that I am and will always be willing to follow Your steps — to keep my faith and to believe in fate. Please forgive me my shortcomings. Sometimes, the challenges in life consumes me. However, You always find a way to keep me going. Heavenly Father, continue to guide my quest towards becoming a full-pledged teacher. Continue to bless my family so that I will be able to pay back their sacrifices. And lastly, help my loved ones and all the people here on earth to carry whatever burdens that they have. These I ask You, through the intercession of Virgin Mary and in Your mighty name. Amen.
3
4
VISION
MISSION
A Globally Recognized university in a Heritage City by 2030.
To produce globally skilled and morally upright
professionals
instilled
with
rich
cultural values.
CORE VALUES SERVANT Leadership Selfless Service Excellence Responsibility Virtuous Adaptability iNtegrity Transparency and Accountability
QUALITY POLICY We are committed to provide excellent instruction, research, and extension services toward the total satisfaction of stakeholders and the development of globally skilled and morally upright graduates instilled with rich cultural values. 6 We abide by applicable requirements and continuously review and improve our quality management system. “Dekalidad a serbisio isagutmi kadakayo, adal nga inkam ipaay mangtubay kinatao, a mangitunda ti balligi iti sadino man a disso.”
5
6
The College of Teacher Education aims to produce teachers who are: 1. equipped with technical, pedagogical, and leadership skills; 2. capable of conducting relevant researches aimed at improving the teaching-learning process in coordination with research agencies within and outside the country and based on the UNP Research Agenda; 3. able to undertake research-based extension activities aimed at improving the quality of instruction at different levels; and 4. self-reliant.
Program Outcomes To produce globally competent and competitive graduates who can: 1. Explain the rootedness of education in philosophical, socio-cultural, historical, psychological, and political context; 2. Show effective communication skills in English and Filipino. 3. Exhibit meaningful and comprehensive pedagogical content knowledge and analytical and critical thinking skills in the different subject areas; 4. Apply appropriate teaching methodologies and delivery modes that cater to diverse learners; 5. Apply skills in developing and using ICT-based instructional materials to promote quality, relevant, and sustainable educational practices; 6. Construct appropriate assessment and evaluation tools to measure learning outcomes; 7. Work effectively with a substantial degree of independence in multi-disciplinary and multicultural teams; 8. Demonstrate positive attributes both as individual and as a professional; and 9. Pursue personal and professional development continuously.
7
Bachelor of Secondary Education, Major in Filipino Program Description The Bachelor of Secondary Education (BSEd) is an undergraduate teacher education degree program designed to equip students with adequate and relevant
competencies
to
teach
in
their
chosen
area
of
specialization/major in the secondary level.
Program Outcomes Specific to Filipino as area of specialization 1. Nagpapamalas ng metakognitibong kaalaman sa pagtuturo ng wika at panitikang Filipino; 2. Nakapagpapahayag nang mabisa ng mga kaisipan na may kaugnayan sa wika, kultura at lipunan; 3. Nakapaglalahad ng mga iba't ibang metodo, estratehiya, dulog, pamamaraan at teknik sa pagtuturo-pagkatuto sa wika at panitikan gamit ang makabagong teknolohiya; 4. Nagtataglay ng kaalaman at nakapagsasaalang-alang ng mga pagkakaiba-iba hinggil sa usaping kultural at linggwistikong dibersidad ng bansa; 5. Nakapagdidisenyo ng malikhain, inobatibo, integratibo, kolaboratibo, at alternatibong dulog sa wika at panitikan sa pagtuturo at pagkatuto; 6. Nakagagawa ng pananaliksik ukol sa wika at panitikan; 7. Nagpapakita ng kahusayan at katatasan sa mga makrong kasanayang pangwika gamit ang Filipino.
8
9
10
11
12
As most people believe, teachers are the drivers inside a classroom and the students are the passengers.
The belief of most people is somewhat true. That is why before my deployment as a teacher assistant in the Laboratory Schools, my nerves were already wracking. Later that day, I found out that my students will be from Grade 11, particularly Science Technology Engineering and Mathematics Strand section A. The first thing that came up my mind is “crème of the crop.” And there it goes, I did not know how to calm my nerves.
Moreover, days before I finally meet them, I reflected on the belief of many people that teachers are the drivers, and the students are the passengers. I asked myself, how am I going to let my passengers in? What if they don’t want me to be their driver? And the question list goes on. However, I was awakened with the thought of believing in myself, believing in my capabilities. I did not come this far to only come this far. Thus, brainstorming of teaching strategies started. As I am a step closer towards becoming a full-pledged teacher, I am always open to downfalls and struggles – it’s all part of the process. Thus, I am ready to meet my students – I am ready to commit mistakes and continue learning from them.
13
After several weeks of staying in the Laboratory Schools, I can say that it is true that teachers are the drivers, and the students are the passengers. Before traveling the road, all I know is driving on a straight path given the limited knowledge and experiences in teaching because of the pandemic. However, along the way, I was able to learn on how to drive through the bumpiest streets – through the complex minds of my students. Furthermore, as I enjoy the different views along the way with my students, Mr. Aaron taught me different driving skills that will make the ride more fun and exciting. It is true that it is challenging to handle students from the “crème of the crop,” but I am grateful that my cooperating teacher have always been there to guide me and be my conductor. Moreover, as I go on to another bus to drive next semester, I know that I have learned a lot not only from my cooperating teachers but from my students too. Through them, I was able to do things that I did not expect me to do. Given the chance to share my experience, I would choose the best. Being able to inspire someone is more than enough. I was able to let each and every one in class participate – even the most silent ones. Through this experience, I was able to realize that teachers play a vital role in the teaching and learning process. Although I cannot yet ride my permanent bus, I am always looking forward in driving different buses of students and teachers for me to prepare myself. And sooner or later, if I already have my permanent bus, I will surely bring with me the driving skills that my cooperating teachers and students have taught me. Still a long way, but as I always say, I am always willing to learn.
14
15
“Teaching is my passion; serving and caring has always been my fulfillment.” – N.P.F.A.
Through the years, I have been a part of the Supreme Student Government family. I have experienced leading the whole student body and that deepen my love for other people. It challenged me to always seek for the betterment of everyone and not only for myself. With that, I have realized that the school will always be my home. From that time on, I have realized that 10 years from now, the podium that I am using in speaking in front of my fellow students will still be the podium that I will be using in speaking in front of students and fellow teachers.
Further, it is fulfilling to see the students to succeed in life knowing that you are part of their success. It is responsibility as teachers to teach
our the
students the basic knowledge and the most essential competencies that they need for them to succeed.
As I matured from a young girl to an empowered woman, I came to realize that teaching is not only teaching itself. Rather, teaching is also learning. I have accepted the challenge that I will be forever open to new learnings as I quest to become an effective and efficient teacher. If I am not willing to learn, how am I going to teach the next generations? Thus, as a teacher embracing teaching as a passion, I need to learn and do everything that I can to provide quality education
for
my
students.
16
While it is not easy to do this, I should bear in mind that I am not only here to accept my monthly salary, but I am also here so that I can help my students in any way that I can.
Moreover, I made existentialism as my inspiration in coming up with my teaching philosophy. Considering teaching as my passion, I
need
students and
to
help
my
understand appreciate
themselves as unique individuals who accept complete responsibility for their thoughts, feelings, and actions. Thus, it is my role to help the students define their own essence by exposing them to various paths that they take in life by creating an environment in which they freely choose their own preferred
Additionally, I should
be giving my
students wide variety of options from which to choose from. I need to provide my students with vicarious experiences that will help unleash their own creativity and selfexpression. Thus, it is my duty to encourage my students to develop their creativity and widen their imagination more than copying and imitating established models.
Also, given my philosophy in teaching, I should focus on my students and their differences. After all, learning is self-paced and self-directed. It includes a great deal of individual contact with me, as the teacher, who relates to each other openly and honestly. To be able to realize this, I should remain non-judgmental and take care not to impose my values on my students since values are personal and we all have our own way of thinking.
way.
17
I may not yet be a full-pledged teacher, but I am more than excited to be one. I can already imagine myself teaching concepts to my students and learning from them. In addition, I cannot wait to see my students succeed in their own ways knowing that I am part of it.
Two to three years from now, I will consider my teaching philosophy, teaching is my passion; serving and caring has always been my fulfillment – always in all ways.
18
19
Republic of the Philippines UNIVERSITY OF NORTHERN PHILIPPINES Tamag, Vigan City 2700 Ilocos Sur
College of Teacher Education Office of the Laboratory Schools Website: www.unp.edu.ph Email: laboratoryschoolsunp@gmail.com
MASUSING BANGHAY-ARALIN SA FILIPINO 10 Week No. 6 Petsa: Nobyembre 8-12, 2021 I.
Mga Layunin 1. Natutukoy ang pagkakaiba ng mga gamit ng wika bilang Instrumento, Regulatoryo, at Interaksiyonal. 2. Nakalalahok nang masigla sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga sariling karanasan sa paggamit ng wika bilang Instrumento, Regulatoryo, at Interaksiyonal. 3. Nakagagawa ng infomercial habang isinasaalang-alang ang mga gamit ng wika bilang Instrumento, Regulatoryo, o Interaksiyonal.
II.
Paksang-Aralin: Paksa: Mga Gamit ng Wika sa Lipunan: Instrumento, Regulatoryo, at Interaksiyonal Sanggunian: Gragasin, J. M. D., Malabuyoc, V. A., Nuncio, R. V., Nuncio, E. M., Saul, A. J. G Valenzuela, R., Villanueva, M. A. (2016). Sidhaya 11: Komunikasyon at pananaliksik sa wika at kulturang Pilipino. C & E Publishing, Inc. Pahina 84 – 123 Kagamitan: Laptop, Powerpoint Presentation
III.
Pamamaraan Gawain ng Guro A. Balik-Aral Isang hapong kayganda sa inyong lahat, klas! Bago tayo magsimula sa araw na ito, damhin natin ang presensiya ng Panginoon sa pamamagitan ng isang dasal. Licia, maaari bang pangunahan ito?
Gawain ng mga Mag-aaral
Sa ngalan ng Ama, ng Anak, ng Espiritu Santo, Amen. Ama naming, maraming salamat at muli mo kaming tinipon-tipon sa araw na ito upang matuto at makita ang aming mga kaklase at guro. Gabayan mo po kami sa aming talakayan nang sa ganoon ay makamit namin ang mga layuning inihanda ng aming guro para sa linggong ito. Bigyan mo kami ng lakas at talino, gayundin ng aming guro, upang maging makabuluhan ang aming pagkaklase. Amen. Maraming salamat, Licia. Narito na ba ang lahat ng 11 – STEM A?
Opo, ma’am.
20
Ikinagagalak kong makita kayong lahat! Ipagpatuloy ang pagpasok, klas. Kumusta ang inyong internet connection?
Maayos naman po, ma’am.
Mabuti naman kung ganoon. Ano ang huling tinalakay natin, klas?
Tungkol po sa Ebolusyon ng Wikang Pambansa.
Maaari bang ibahagi sa klase kung ano ang naaalala tungkol dito, Gabrielle?
Mula po sa Tagalog, naging Pilipino, at ngayon na po ay wikang Filipino ang wikang Pambansa ng Pilipinas.
Mahusay! Lagi ninyong tatandaan klas na ang wikang Pambansa ng Pilipinas ay wikang Filipino alinsunod sa 1987 Constitution, Artikulo 14, Section 6-9. Ang Tagalog naman ay naging batayan lamang noon sapagkat ito ang nauunawaan ng nakararami at ang Pilipino naman ang Opo, ma’am. siyang tawag sa mga taong tubong Pilipinas. Natutuwa ako at naintindihan ninyo ang tinalakay natin noong nakaraan. Ngayon, batid ko na kayo ay handa na para sa Handa na po, ma’am! susunod na paksang aralin. Handa na ba, klas? B.
Bagong Aralin
1. Pagganyak I-type mo, basahin mo *with feelings*! Masusubok dito ang bilis ng inyong mga kamay at tatas sa pagsasalita. Ifa-flash ko sa screen ang mga salitang ita-type ninyo at babasahin ito *with feelings*. Ang unang makabubuo ng pahayag ang siyang unang babasa. Gayunpaman, kailangan muna niyang banggitin ang katagang “oh” bago basahin ang mga pahayag *with feelings.* Naintindihan ba ang panuto, klas? Kung gayon, simulan na natin! Opo, ma’am! 1. 2. 3. 4. 5.
Aray! Bakit mo ako tinusok? Dear Manang Remy … Wow! Ang laki naman niyan. Isasagawa ang gawain Ops! Huwag diyan, nakamamatay! Aling Marites, pinaglihi ka ba sa tsimis? – Naku, medyo lang!
Ang gagaling naman ninyo! Nagustuhan ba? 2.
Opo, ma’am!
Paglalahad
21
Balikan natin ang inyong gawain. Sa Mayroon pong nagtatanong, nagbibigay paanong paraan binigkas ng inyong mga paalala, at pumupuna. kaklase ang mga pahayag? Tama! Batay sa mga pahayag nagsasaad ito ng tuwa, paalala, puna, at iba pa. Gamit ang wika, naipahayag nila ang kanilang mga nararamdaman sa iba’t ibang ekspresyon. Ngayon, may ideya na ba kayo kung ano ang tatalakayin natin ngayon? Magaling! Ang paksang aralin natin sa araw Tungkol po sa gamit ng wika, ma’am. na ito ay walang iba kundi ang gamit ng wika sa lipunan, partikular na ang Instrumento na gamit ang wika ay natutugunan ang pangangailangan ng mga tao, Regulatoryo na nagtatakda ng mga bagay na dapat sundin, at Interaksiyonal na nagpapakita ng ugnayan sa pagitan ng dalawa o higit pang mga tao. Handa na ba kayo, klas? Ating tuklasin ang tatlo sa anim na mga gamit ng wika sa lipunan.
Opo, ma’am!
3. Pagtalakay Adrian, maaari bang basahin ang naka-flash INSTRUMENTAL – ginagamit ang wika upang sa screen? may mangyari o may maganap na bagaybagay. Magaling. Ang wika ay maituturing na instrumental sapagkat natutugunan nito ang pangangailangan ng tao tulad ng: a. Pagpapahayag ng damdamin b. Panghihikayat c. Direktang pag-uutos d. Pagtuturo at pagkatuto Isa-isahin natin ito. Maaari bang magbigay ng halimbawa kung paano ginagamit ang wika sa pagpapahayag ng damdamin?
Mahal kita, mama.
Tama! Maaaring sabihin mo rin na; nakakainis ka na, punong-puno na ako sa’yo, iiwan na kita, at marami pang iba. Paano ka naman manghikayat, Rania?
Maganda ‘to mare, bilhin mo na.
Magaling! Maaaring sa paraan din na; ito oh, nakasuot sa akin, o kaya naman ay ma sasama sa gala sig anito, payag ka na please, at iba pa.
22
Sa mga magaling mag-utos o mapagutusan, ano ang kadalasang binabanggit sa Gawin mo na ‘yan, bibigyan kita ng panload. inyo? Tama. Kung minsan, gusto rin naman nating mapag-utusan dahil sa kapalit. Kung sa pagtuturo at pagkatuto naman, maaari bang magbigay ng halimbawa?
Ganito ang gawin mo sa sanaysay, lagyan mo ng panimula, katawan, at wakas.
Mahusay! Maaaring sa pinakapayak din na halimbawa, itong ginagawa natin ngayon. Ako ay nagtuturo sa inyo at natututo rin sa lawak ng inyong kaalaman. Sunod naman, pakibasa nga, Jaquelyn?
Ayon kay John L. Austin sa kaniyang teorya sa bigkas-pagganap o speech act, mayroon itong tatlong kategorya. 1. Literal na pahayag o lokusyunaryo – ito ang literal na kahulugan ng pahayag. Halimbawa: Tama na!
Ano ang naintindihan sa unang kategorya?
Ang lokusyunaryo po ay tumutukoy sa literal na kahulugan po. Kagaya po ng katagang tama na, nais po niyang sabihin na itigil na ito.
Magaling! Sa lokusyunaryo, kung ano iyong una mong naintindihan o naunawaan. Maaaring halimbawa rin nito ay, Ako na lang ulit. Ibig sabihin? Kailangan pong piliin siyang muli. Tama! Sunod naman, pakibasa, Lourianne?
2. Pahiwatig sa konteksto ng kultura’t lipunan o ilokusyunaryo – ito ang kahulugan ng mensahe batay sa kontekstong pinagmulan ng nakikinig at tumatanggap nito. Halimbawa: Tama na! Maaaring mangahulugang: Tumpak, totoo, o kapani-paniwala Itigil na o tapusin na Mula sa mali, hinintay na maging tama
Salamat! Ano ang nais iparating ng ilokusyunaryo?
Ang mensahe po ng isang pahayag ay nakabatay sa konteksto o sitwasyon.
Tumpak! Ang ilokusyunaryo ay tumutukoy sa kahulugan batay sa sitwasyon o pangyayari. Sa palagay ninyo, ano pa ang Magkabalikan po sila o kaya naman po ay ibig sabihin ng, ako na lang ulit? gawin niya ulit ‘yong isang bagay.
23
Magaling! Batid kong nauunawaan ninyo REGULATORYO – ginagamit ang wika upang ang Instrumental. Sunod naman, pakibasa magtakda, mag-utos, at magbigay direksyon ang tungkol sa Regulatoryo, Althea? sa atin bilang kasapi ng anumang institusyon.
Matanong ko nga kayo, sa inyong mga bahay sino ang nasusunod? Ang tatay ba o nanay? O baka naman kayong mga anak?
May magsasabing nanay o tatay.
Tama, ang nanay o ang tatay ang siyang nasusunod sa bahay. Wala namang ibang hinahangad ang inyong mga magulang kundi ang inyong kabutihan. Maliban sa Paaralan, simbahan, bilihan, pamahalaan… tahanan, saang lugar n’yo pa nakikita na mayroong nasusunod, klas? Magagaling! Sa bawat institusyon na inyong pinapasukan, pribado man o publiko, mayroon itong sinusunod na mga alituntunin, dito na pumapasok ang gamit Tatlong Klasipikasyon ng Wika ayon sa ng wika bilang regulatoryo. Pakibasa ang Regulatoryong Bisa nito susunod na slide, Audrey? 1. Berbal – ang mga kautusan, batas, o tuntunin na binabanggit lamang nang pasalita ng pinuno. Halimbawa: Pamilya – Curfew Guro – Bagsak
Salamat, Audrey. Mula sa terminong berbal, ito ay nanggagaling sa bunganga ng mga taong nagtatakda ng mga ito. Maliban sa mga nabanggit, magbigay pa ng ilang halimbawa?
Mahusay! Kung nasusulat naman ang batas, dito na papasok iyong tiyak na sinusunod ng mga tao na ipinasa bilang batas, ordinansa, o kautusan. Maaari bang magbigay ng mga batas sa Pilipinas?
Class officers – ang magsasalita ng Ilokano ay magbabayad ng piso Mga kapatid – ang kukuha ng pagkain ay hindi matutulungan sa assignment
2. Nasusulat, nakalimbag, at Biswal – ang mga kautusan, batas, o tuntunin na mababasa, mapapanood, o makikita na ipinapatupad ng nasa kapangyarihan. Halimbawa: Saligang Batas Batas na ipinasa sa Kongreso Ordinansa mula sa munisipyo at siyudad Kautusan at patakaran ng kompanya
24
RA 9262 – Anti-VAWC RA 10931 – Universal Access to Quality Tertiary Education Act Magaling! Kung sa di-nasusulat na tradisyon naman, tumutukoy ito sa mga tuntunin na nagpasalin-salin lamang. Maaari bang magbigay ng mga superstitious belief na alam ninyo?
3. Di-nasusulat na tradisyon – mga nagpasalin-saling bukambibig na kautusan, batas, o tuntuning sinusunod ng halos lahat ng mga tao. Halimbawa: Superstitious beliefs
Bawal magwalis tuwing gabi, bawal kumain ng niyog kapag rineregla … Mahusay! Alam kong naunawaan ninyo nang ambuti ang Regulatoryo kung kaya’t dadako na tayo sa Interaksiyonal, pakibasa nga ito, Paul? INTERAKSIYONAL – ginagamit ang wika upang tulungan tayong makipag-ugnayan at bumuo ng sosyal na relasyon sa ating pamilya, kaibigan, o kakilala. Halimbawa: Pakikipagbiruan Pakikipagtalo tungko sa partikular na isyu Pagsasalaysay ng maluungkot o masasayang pangyayari Maaari bang magbigay ng mga halimbawa ng interaksiyonal?
Socialization, Debut party, Kasal, Binyag
Tama. Ang inyong mga nabanggit ay sa paraang face to face, paano naman ngayong pandemya? Google meeting, zoom meeting, chat, video call, voice call Ang gagaling naman ninyo klas! Natutuwa ako sa inyong mga kasagutan. 4. Paglalahat Balikan nga natin kung ano ang mga Tinalakay po natin ang unang tatlong gamit tinalakay sa araw na ito, klas? ng wika. Ang instrumental, regulatoryo, at interaksiyonal. Maaari bang banggitin ang pagkakaiba ng tatlong ito?
Babanggitin ang pagkakaiba ng Instrumental, Regulatoryo, at Interaksiyonal.
Magaling! Batay sa inyong napag-aralan, ano ang mahihinuha ninyong kahalagahan ng bawat gamit ng wika na ating tinalakay? Nakatutulong sa pagpapahayag damdamin. Nagkakaroon ng gabay at panuntunan. Nakabubuo ng magandang samahan.
ng
25
Mahusay! Ang lahat ng inyong nabanggit ay tama at alam kong batay ito sa inyong pagunawa. Basta’t lagi ninyong tatandaan klas na ang wika ay mahalaga sa ating lipunan sapagkat mayroon itong kaniya-kaniyang gamit sa bawat aspekto ng ating buhay. Ang simpleng salita ay nagkakaroon ng iba’t ibang kahulugan batay sa iba’t ibang emosyon na nanggagaling sa ating kaibuturan. Kagaya nga ng gawain ninyo kanina, ang mga simpleng pahayag ay nabigyan ninyo ng iba’t ibang kahulugan dahil sa katagang “basahin with feelings.” 5. Pagsasanay Pahayag ko, Tukuyin mo Basahin at unawain ang mga pahayag. Pagkatapos ay tukuyin kung anong gamit ng wika ang isinasaad nito. 1. Maaari bang kunin mo ang bag ko sa itaas? 2. Bawal magtapon ng basura rito. 3. Kumusta ka na? -Ayos lang naman. 4. Honesty is the best policy. 5. Pakihugasan mo ang pinagkainan ko. 6. Uy, may zoom meeting tayo mamaya! 7. Dumalo ako sa binyag ni baby Ish kahapon kaya nakita ko siya. 8. Ayaw ko na! 9. Bawal ang pangangabit. 10. Masama ang pakiramdam ko.
IV.
ANSWER KEY 1. Instrumental 2. Regulatoryo 3. Interaksiyonal 4. Regulatoryo 5. Instrumental 6. Interaksiyonal 7. Interaksiyonal 8. Instrumental 9. Regulatoryo 10. Instrumental
Pagtataya INFOMERCIAL: ‘Usto mo ‘yorn? Yaman din lamang na natapos na natin ang unang tatlong gamit ng wika (Instrumental, Regulatoryo, at Interaksiyonal) inaasahang makagagawa kayo ng isang Infomercial. Ito ay magiging pangkatang gawain. Panuto: Pumili ng isang produkto na nais ninyong gawan ng informecial. Sa inyong infomercial, inaasahan na makikita ang gamit ng wika na maaaring Instrumental, Regulatoryo, o Interaksiyonal. Ito ay magtatagal lamang ng dalawa hanggang tatlong minuto at ang bawat pangkat ay magkakaroon lamang ng anim na miyembro. *Iminumungkahi ko rito ay gawin lamang hanggang 1 minuto upang maging “bite-sized” at hindi masyadong mabigatan ang mga mag-aaral sa kanilang gawain at kung maari ay gawing tatlohan o magkapares na lamang upang matiyak na lahat ay makapag-aambag sa gawain. Maari ka ng maghanda ng kanilang group number at miyembro upang maging maayos ang daloy ng gawain. Pagkatapos ay ipadala mo sa pamamagitan ng isang sulatroniko (email).
26
Rubriks para sa INFOMERCIAL: ‘Usto mo ‘yorn? PAMANTAYAN
KONSIS TENT
MAHUSAY
KATAMT AMAN
Nilalaman. Malinaw na naipakita ang paksang nais talakayin sa infomercial gayundin ang mahusay na paggamit sa mga gamit ng wika sa lipunan.
Gramatika. Nagamit nang mahusay ang wikang Filipino sa pamamagitan ng mga tamang salitang nakapaloob sa infomercial.
Pagiging Malikhain. Kitang-kita ang kahusayan sa paggamit ng iba’t ibang mga teknik o istratehiya upang maging masaya, kaakit- akit ang infomercial na nabuo. Bawat miyembro ay nagkaroon ng pagkakataong makita ang kahusayan sa pagganap sa isinagawang infomercial. Hindi lumagpas sa tatlong (3) minuto ang video at maayos ang paraan ng pagkaka-edit
KABUOAN
V.
Takdang-Aralin Basahin ang natitirang tatlong gamit ng wika (Personal, Heuristik, at Representatibo) para sa susunod na talakayan.
Inihanda ni: NIÑA PAULETTE F. AGSAULLO Gurong Nagsasanay
Iwinasto ni: LESTER A. AARON, MATFil Gurong Namamatnubay
Binigyang-pansin ni:
ANITA A. ARLEGUI, EdD Asst. Principal, Junior High School
Pinagtibay:
AURELIA T. VITAMOG, EdD, RGC Principal, Laboratory Schools
27
Pangkalahatang Puna/Mungkahi: 1. Maging konsistent sa paggamit ng mga tiyak at teknikal na termino sa banghay-aralin. Iminumungkahi ko na panatilihin ang baybay ng mga teknikal na terminong ito kung wala pang unibersal na salin sa Filipino. 2. Lagyan ng gitling ang pagitan ng mga panlapi at hiram na mga salitang teknikal e.g. naka-flash, i-type, i-encode. 3. Dagdagan ang gawain ng mga mag-aaral. Ang nais kong sabihin dito, marapat na mas maraming manggagaling sagot at paglalahat mula sa kolum ng mga mag-aaral kaysa sa guro. Sa pamamagitan nito, naipakikita ang distribusyong 70% para sa mga mag-aaral at papaimbabaw na tagapagdaloy lamang ang guro. 4. Sa bahaging rubriks, marapat na magkaroon ng number o figure value ang degree ng mga descriptive titles. Hal (4-3-2-1) upang ma-compute ang kabuoang iskor. 5. Palitan ang “takdang-aralin” ng kasunduan, sapagkat hindi namang bibigyang-puntos ang gawain bagkus isa lamang itong gawaing nagpaalala at nagpapakilala ng magiging paksa sa susunod na pagkikita. 6. Sa kabuoan, nababanaag ko ang maayos, kapana-panabik at mahusay na daloy ng banghayaralin at inaasahan kong makita ang pagkakasagawa nito sa iyong pakitang-turo 7. Kung gayon, ipasok ang mga mungkahing ito, muling rebisahin ang banghay-aralin at ipasa sa aking gmail address: lester.aaron@unp.edu.ph 8. Good luck!
28
Republic of the Philippines UNIVERSITY OF NORTHERN PHILIPPINES Tamag, Vigan City 2700 Ilocos Sur
College of Teacher Education Office of the Laboratory Schools Website: www.unp.edu.ph Email: laboratoryschoolsunp@gmail.com
MASUSING BANGHAY-ARALIN SA FILIPINO 10 Week No. 7 Petsa: Nobyembre 15-19, 2021 I.
Mga Layunin 1. Nabibigyang-diin ang pagkakaiba ng mga gamit ng wika bilang Personal, Imahinatibo, Heuristik, at Representatibo. 2. Nakagagamit ng iba’t ibang pahayag na angkop sa gamit ng wika bilang Personal, Imahinatibo, Heuristik, at Representatibo nang matino at mabisa. 3. Nakabubuo ng isang blog habang isinasaalng-alang ang mga gamit ng wika bilang Personal, Imahinatibo, Heuristik, at Representatibo.
II.
Paksang-Aralin: Paksa: Mga Gamit ng Wika sa Lipunan: Personal, Heuristik, at Representatibo Sanggunian: Gragasin, J. M. D., Malabuyoc, V. A., Nuncio, R. V., Nuncio, E. M., Saul, A. J. G Valenzuela, R., Villanueva, M. A. (2016). Sidhaya 11: Komunikasyon at pananaliksik sa wika at kulturang Pilipino. C & E Publishing, Inc. Pahina 124-166 Sagang, I.M. (2020). Gamit ng wika sa lipunan. https://www.scribd.com/presentation/481771406/Gamit-ng-wika-saLipunan?fbclid=IwAR3D89-g5CEM55yQQVb4SrQU-2iymHN39K2dYZGYnP6U65LbMLOOiK3giw Kagamitan: Laptop, Powerpoint Presentation, Wheel of Names
III.
Pamamaraan Gawain ng Guro A. Balik-Aral Isang hapong kayganda sa inyong lahat, klas! Bago tayo magsimula sa araw na ito, damhin natin ang presensiya ng Panginoon sa pamamagitan ng isang dasal. Althea, maaari bang pangunahan ito?
Gawain ng mga Mag-aaral
Sa ngalan ng Ama, ng Anak, ng Espiritu Santo, Amen. Ama naming, maraming salamat at muli mo kaming tinipon-tipon sa araw na ito upang matuto at makita ang aming mga kaklase at guro. Gabayan mo po kami sa aming talakayan nang sa ganoon ay makamit namin ang mga layuning inihanda ng aming guro para sa linggong ito. Bigyan mo kami ng lakas at talino, gayundin ng aming guro, upang maging makabuluhan ang aming pagkaklase. Amen.
29
Maraming salamat, Althea. Narito na ba ang lahat ng 11 – STEM A?
Opo, ma’am.
Ikinagagalak kong makita kayong lahat! Kumusta ang inyong internet connection? Mabuti naman kung ganoon. Bago tayo magsimula, balikan natin ang huling tinalakay natin. Ano na ulit ito, klas?
Maaari bang ibahagi sa klase kung ano ang naaalala tungkol dito, Lourianne?
Maayos naman po, ma’am.
Tungkol po sa mga gamit ng wika partikular na ang Instrumento, Regulatoryo, at Interaksiyonal. Tinalakay po natin na sa ginagamit ang wika bilang Instrumento upang mayroong maganap na bagay-bagay, sa regulatoryo naman po ay nagkakaroon tayo ng gabay sa mga dapat at hindi dapat gawin, at sa interaksiyonal naman po ay iyong pakikipagugnayan natin sa ibang tao.
Mahusay! Lagi ninyong tatandaan klas na mayroong iba’t ibang gampanin ang wika. Ito ang magsisilbing gabay ninyo sa inyong buhay, hindi lamang bilang isang mag-aaral kundi bilang mamamayan din ng lipunang inyong ginagalawan. Natutuwa naman ako at naunawaan ninyo ang tinalakay natin noong nakaraan at kung maalala ko ay talagang nag-enjoy rin ang lahat sa mga ginawa natin. Tama ba ako? Oo naman po ma’am! B.
Bagong Aralin
1. Pagganyak Name it, to win it! (Pangalanan mo, Panalunan mo) Masusubok sa larong ito kung gaano kalawak ang inyong bokabularyo. Kailangan lamang ninyong hulaan kung anong salita ang mabubuo batay sa mga larawan na ipapakita sa inyong screen. Ang unang makahuhula ng tamang sagot ay makatatanggap ng mobile load. Bago sabihin ang sagot, kailangan munang banggitin ang “mine” at ang karampatang mobile load na makikita sa bawat slide. Halimbawa: Mine 50, *sagot* Naintindihan ba ang panuto, klas? Opo, ma’am! Handa na ba?
Handang-handa na po, ma’am!
30
6. 7. 8. 9. 10.
Diary Bugtong Kwento Thesis Interview
Buhay na buhay ang klase! Nagustuhan ba, klas? 2.
Opo, ma’am.
Paglalahad
Balikan natin ang inyong gawain. Ano-ano ang mga salitang nahulaan ninyo, klas? Diary, bugtong, kuwento, thesis, at interview, ma’am. Tama! Ano sa palagay ninyo ang mga salitang ito, klas?
May kaugnayan po sa paksang ating tatalakayin ngayon, ma’am?
May punto, Daniel. Iba pang kasagutan?
Mga halimbawa po ng tatalakayin natin ngayon, ma’am?
Tumpak! Ang mga salitang hinulaan ninyo kanina ay may kaugnayan sa ating paksang pag-aaralan ngayon. Batid kong mayroon na kayong ideya sa kung ano ang susunod nating tatalakayin sapagkat ito ang naging kasunduan natin noong huling talakayan, hindi ba? Ano na ulit ito? Ang mga gamit ng wika bilang Personal, Imahinatibo, Heuristik, at Representatibo, ma’am. Mahusay! Kung gayon, atin nang simulan ang talakayan hinggil sa mga gamit ng wika bilang Personal, Imahinatibo, Heuristik, at Representatibo. 3. Pagtalakay Sa pakikipagtalastasan, gusto nating magkaroon ng tatak, hindi ba? Kumbaga dito nakikilala ang ating mga personalidad. Maaaring matukoy ng ating kausap kung tayo ay mabait, mataray, malumanay, maragsa, at marami pang iba. Dito na pumapasok ang Personal na gamit ng wika sa lipunan. Atin pang palalimin ang tungkol sa gamit na ito. Yansen, maaari bang basahin ito? Personal - Ginagamit ang wika sa pagpapahayag ng opinyon o kuro-kuro sa paksang pinag-uusapan. Ano ang naiintindihan tungkol dito?
Ito po ay pansariling pagpapahayag, ma’am.
Tama! Mula sa salitang personal, ito ay pansarili.
31
Upang hindi kayo malito, klas, mayroong mga halimbawa rito ng mga pahayag na maaaring magamit ninyo sa personal na gamit ng wika. Pakibasa nga?
Halimbawa ng mga Pahayag sa Personal na Gamit ng Wika • Sa palagay ko… • Kung ako ang tatanungin… • Sa tingin ko… • Sa aking pananaw
Tama. Maliban sa mga nabanggit, mayroon pa ba kayong ibang ginagamit na mga Para sa akin, sa aking palagay, ako ay pahayag? sumasang-ayon, ako ay… Mahusay! Tama ang inyong mga kasagutan, basta’t tandaan lamang ninyo na sa personal, ang magiging clue o pahiwatig ninyo ay ang panghalip na “ko” o “ako.” Magaling! Narito naman ang mga tiyak na halimbawa.
Salamat sa pagbasa. Mahilig ba kayo sa pagsusulat ng diary o open letter? Maaari bang magbigay ng halimbawa kung paano ninyo sinusulat ito? O bumanggit ng ilang mga pahayag na nakapaloob dito.
Tiyak na Halimbawa: • Pagsulat ng talaarawan o diary • Pagsulat ng bukas na liham o open letter hinggil sa napapanahong isyu
Ang saya-saya ng araw ko na ito. Ako ay sumasang-ayon sa ginawa mong kabutihan.
Magagaling! Talaga namang dito natin nailalabas ang ating personal na damdamin. Kumbaga iyong mga hindi kayang sambitin ng ating mga bunganga, idinadaan na lang natin sa paggamit ng Tama po, ma’am. pluma, katulad ni Dr. Jose Rizal. Tama? Kung kaya’t napakagandang halimbawa ang diary kanina sa inyong gawain na name it, to win it sapagkat nagkaroon kayo ng kaunting ideya tungkol sa personal na gamit ng wika na atin na lamang pinalalim. Pagkatapos ng personal na gamit ng wika, marapat lamang na alamin din natin ang malikhaing gamit nito. Hindi naman lingid sa kaalaman ng nakararami na ang Pilipinas ay binubuo ng hindi mabilang na panitikan. Ito ay dahil na rin sa malikhaing isipan ng mga Pilipino. Dito na pumapasok ang Imahinatibong gamit ng wika. Tiffany, maari bang pakibasa ang tungkol dito?
32
IMAHINATIBO - Ginagamit ito sa pagpapahayag ng imahinasyon sa malikhaing paraan. Ibahagi sa klase kung ano ang nauunawaan tungkol sa imahinatibo, Brylle?
Sa imahinatibo po nakalilikha, nakatutuklas, at nakaaaliw ang mga manunulat ng mga mambabasa.
Mahusay! Sa imahinatibong gamit ng wika, hindi lamang ang mga manunulat ang napalalawak ang imahinasyon dito kundi pati rin tayong mga mambabasa. Upang hindi kayo malito, klas, mayroong Halimbawa ng mga Pahayag mga halimbawa rito ng mga pahayag na Imahinatibong Gamit ng Wika maaaring magamit ninyo sa imahinatibong • Noong unang panahon… gamit ng wika. Pakibasa nga? • Isang araw … • Sa isang hardin na… Tama. Maliban sa mga nabanggit, marami pa kayong maaaring magamit. Hangga’t maaari ay palawakin lamang ang inyong imahinasyon. Naintindihan ba? Nakasusunod ba? Narito naman ang mga tiyak na halimbawa.
sa
Opo, ma’am. Tiyak na Halimbawa ng Imahinatibong Gamit ng Wika • Pagkukwento • Paglikha ng mga bugtong • Pagsulat ng mga akdang pampanitikan
Salamat sa pagbasa. Mahilig ba kayong magsulat ng mga malikhaing sulatin? Kung gayon, maaari bang ibahagi sa klase ang Magbibigay ng mga sariling katha. ilan sa mga nagawa na ninyong mga akda? Magagaling! Dito na lumalabas ang lawak ng inyong imahinasyon. Ipagpatuloy iyan! Kung atin ding babalikan ang ginawa ninyong gawain, nabanggit ang mga halimbawang kuwento at bugtong bilang mga halimbawa ng imahinatibong gamit ng wika. Malinaw ba ang tungkol dito, klas? Opo, ma’am! Ngayong tapos na ang ikalimang gamit ng wika, papasok naman ang isa pang gamit nito. Lahat naman siguro sa atin ay gustong matuto, klas, hindi ba? Sa pamamagitan nito, patuloy nating napauunlad ang ating mga sarili. Dito na nagkakaroon ng heuristik na gamit ng wika. Rania, maaari bang pakibasa ang tungkol dito?
33
Heuristiko - Ginagamit ito upang matuto at magtamo ng mga tiyak na kaalaman tungkol sa mundo, sa mga akademiko, at/o propesyunal na sitwasyon. Ibahagi sa klase kung ano ang nauunawaan tungkol sa heuristiko, Yansen?
Mahusay! Sa heuristikong gamit ng wika, napalalago natin ang ating sarili, lalo na sa mental na aspekto nito. Nagtatanong tayo kung kaya’t natututo rin tayo. Tama ba, klas? Upang hindi kayo malito, klas, mayroong mga halimbawa rito ng mga pahayag na maaaring magamit ninyo sa heuristikong gamit ng wika. Pakibasa nga?
Ang heuristikong gamit ng wika po ay ginagamit upang tayo ay matuto tungkol sa mga bagay-bagay po.
Tama po, ma’am.
Halimbawa ng mga Pahayag sa Heuristikong Gamit ng Wika • Bakit? • Paano? • Saan nagsimula? • Ano? • Sino?
Tama. Maliban sa mga nabanggit, marami pa kayong maaaring magamit. Bumanggit Tungkol saan ‘yong forum? nga ng iba pa, klas? Paano ko malalaman… Mahusay! Narito naman ang mga tiyak na halimbawa ng heuristikong gamit ng wika.
Tiyak na Halimbawa ng Heuristikong Gamit ng Wika • Paghahanap ng solusyon sa isang problema • Pagsasagawa ng panayam o sarbey
Salamat sa pagbasa. Naranasan n’yo na bang makipanayam? Kung oo, ano-ano iyong mga tinanong ninyo noon? Maaari bang ibahagi sa klase ang naging Nagtanong-tanong po kami tungkol sa karanasan? partikular na isyu na gusto naming malaman. Nagkaroon po kami ng guide questions. Magagaling! Natutuwa ako at naranasan pa ninyo ang pakikipanayam noong mayroon pang face-to-face. Kung atin ding babalikan ang ginawa ninyong gawain, nabanggit ang interview roon at iyon nga ay maituturing na halimbawa ng heuristikong gamit ng wika. Opo, ma’am. Naintindihan ba, klas?
34
Ngayong tapos na ang ika-anim na gamit ng wika, atin namang talakayin ang panghuling gamit ng wika sa lipunan. Minsan ba sa inyong buhay ay mayroon na kayong ginayang news anchor? Iyon bang tipong ginagawa ninyo sila at pati na rin ang kanilang inuulat? O kaya naman ay nakapag-ulat na sa klase, hindi ba? Kung gayon, ang ginawa ninyong iyon ay isang halimbawa ng representatibong gamit ng wika. Lyndie, maaari bang pakibasa ang tungkol Representatibo - Ginagamit ang wika sa dito? pagpaparating ng kaalaman tungkol sa mga nangyayari sa daigdig. Ibahagi sa klase kung ano ang nauunawaan tungkol sa heuristiko, Zyrah?
Sa representatibo po nagbabahagi tayo ng kaalaman para makatulong po sa ibang tao.
Mahusay! Sa representatibong gamit ng wika, nagbibigay tayo ng datos batay sa ating natutuhan upang makadagdag sa kaalaman ng iba. Upang hindi kayo malito, klas, mayroong mga halimbawa rito ng mga pahayag na maaaring magamit ninyo sa representatibong gamit ng wika. Pakibasa Halimbawa ng mga Pahayag sa nga? Representatibong Gamit ng Wika • Ipinababatid sa lahat na… • Narito ang mga detalye ukol sa… • Batay sa aklat… Tama. Maliban sa mga nabanggit, marami Ayon kay… pa kayong maaaring magamit. Bumanggit Batay sap ag-aaral nina… nga ng iba pa, klas? Nais ipaalam sa lahat na… Mahusay! Narito naman ang mga tiyak na halimbawa ng heuristikong gamit ng wika. Maaari bang pakibasa, Grace?
Tiyak na Halimbawa ng Representatibong Gamit ng Wika • Pag-uulat ng mga pangyayari • Pagsusulat ng thesis o pamanahong papel
Salamat sa pagbasa. Maaari ko bang pakinggan kung paano kayo mag-ulat?
Mag-uulat na parang isang reporter sa telebisyon o radyo.
Magagaling! Natutuwa ako at para talaga kayong mga reporter sa telebisyon o radyo. Kung atin ding babalikan ang ginawa ninyong gawain, nabanggit ang thesis doon
35
na nagsilbing halimbawa na natin dito sa representatibong gamit ng wika. Naintindihan ba klas? May mga katanungan ba, klas? 4. Paglalahat Pahayag ko, Ilahad mo Magbibigay ako ng mga pahayag na mga halimbawa ng mga gamit ng wika na ating tinalakay. Pagkatapos nito, kailangang matukoy ninyo kung ito ba ay Personal, Imahinatibo, Heuristiko, o Representatibo. Pagkatapos ay bigyang-kahulugan ang gamit ng wika na ito. 1.
Opo, ma’am. Wala po, ma’am.
Sa palagay ko ay kaya kong tapusin ang Ito po ay isang halimbawa ng Personal na takdang-aralin mamayang gabi. gamit ng wika. Nabanggit po sa pahayag ang panghalip na “ko” kung kaya’t ito po ay nagsasaad ng personal na gamit ng wika.
Mahusay! Ito ay isang halimbawa ng personal na gamit ng wika sapagkat nagsasaad ito ng personal na damdamin ng isang tao at iyong pahiwatig na “ko.” 2. Sa isang iglap, naglaho ang matatamis Ang halimbawa po ay isang Imahinatibo. na ngiti sa iyong mga labi. Gumamit po ito ng masining na mga salita at napagalaw po nito ang aking imahinasyon. Magaling! Ito ay isang halimbawa ng imahinatibong gamit ng wika sapagkat ginamitan ito ng mga salitang magpapagalaw sa inyong imahinasyon. 3. Ako si Ginoong Mark Batumbakal, isang mag-aaral ng UNPPP. Maaari ka ba naming kapanayamin para sa aming proyekto?
Ang pahayag ay isang halimbawa ng Heuristikong gamit ng wika. Napag-alaman ko po kanina na batay sa depinisyon ng heuristiko, ito po ay ginagamit upang magkaroon tayo ng kaalaman. Isa pa po, nabanggit na isang halimbawa ang pakikipanayam sa heuristikong gamit ng wika.
Tama! Ito ay isang halimbawa ng heuristikong gamit ng wika. Nandoon kumbaga iyong kagustuhan mong matuto sa isang bagay kung kaya’t ikaw ay nagtatanong. 4. Nabanggit ni Haliday (1975) sa Ang pahayag po ay isang halimbawa ng kaniyang pananaliksik na mayroong representatibong gamit ng wika. Ang pitong gamit ng wika sa lipunan. pahayag po na ito ay katulad ng mga ginagamit na citation sa mga thesis po. ]
36
Mahusay! Ang huling halimbawa ay isang representatibo. Isa itong halimbawa ng citation na ginagamit ng mga mag-aaral sa kanilang mga pananaliksik o mga pamanahong papel. Batay sa mga halimbawa, maaari bang ibigay ang pagkakaiba ng natitirang apat na gamit ng wika? Sa palagay ninyo, ano ang kahalagahan ng mga ito sa inyong buhay?
Babanggitin ang pagkakaiba ng apat.
Magkakaroon ng gabay sa pananaliksik Madaragdagan ang kaalaman Mapalawak ang imahinasyon Maipahayag ang damdamin
Magaling! Natitiyak kong naunawaan ninyo ang ating paksa sa araw na ito. Malinaw ba, klas?
Opo, ma’am.
May nais ba kayong tanungin o klaruhin?
Wala na po, ma’am.
5. Pagsasanay Gamit ko, Halimbawa mo Magbigay ng tig-tatlong tiyak na halimbawa ng Personal, Imahinatibo, Heuristiko, at Representatibong gamit ng wika. Ang mga halimbawa ay kinakailangang sariling katha at hindi manggagaling sa internet o sa sagot ng mga kaklase. Matatagpuan ang pagsasanay na ito sa inyong google classroom. Bukas ang google form mula 3:00 pm hanggang 11:59 pm ng Nobyember 17, 2021.
IV.
Pagtataya Oh ‘dyi BLOG? Yaman din lamang na natapos na natin ang huling gamit ng wika (Personal, Imahinatibo, Heuristiko, at Representatibo) inaasahang makagagawa kayo ng isang Blog. Ito ay magiging pangkatang gawain. Panuto: Gumawa ng isang blog na tungkol sa mga karanasan ninyo bilang mag-aaral sa Online Learning. Sa blog na ito, kailangang makita ang mga gamit ng wika bilang Personal, Imahinatibo, Heuristiko, at Representatibo. Maaaring mag-layout sa MS Word, Powerpoint, Publisher, o Canva at i-upload sa issuu.com. Bubuoin ng apat na miyembro ang bawat grupo. Inaasahan na ang bawat miyembro ay naatasan ng isang gamit ng wika upang ang lahat ay may kontribusyon sa paggawa.
37
Rubriks para sa Oh ‘dyi BLOG? PAMANTAY AN Nilalaman (x5)
Gramatik a (x4)
Pagiging malikhai n (x3) V.
KONSISTENT 4 Malinaw na nailahad ang mga karanasan ng mga magaaral sa Online Learning at mahusay na naipakita ang mga gamit ng wika sa lipunan. Nagamit nang mahusay ang wikang Filipino sa pamamagitan ng mga tamang salitang nakapaloob sa blog Kitang-kita ang kahusayan sa paggamit ng iba’t ibang mga teknik o istratehiya upang kaakit-akit ang blog.
MAHUSAY 3 Malinaw na na nailahad ang mga karanasan ng mga mag-aaral sa Online Learning ngunit hindi ito naipakita ang mga gamit ng wika sa lipunan. May tatlo hanggang limang pagkakamali sa wastong paggamit ng mga salita sa wikang Filipino. Hindi gaanong kaakitakit ang blog dahil sa limitadong istratehiyang ginamit.
KATAMTAMAN ANG HUSAY 2 Hindi malinaw ang mga karanasan ng mga mag-aaral sa Online Learning at hindi rin naipakita ang mga gamit ng wika sa lipunan. Lumagpas sa lima ang pagkakamali sa wastong paggamit ng mga salita sa wikang Filipino. Hindi gumamit ng istratehiya sa paggawa ng blog, basta na lamang nag-post sa issuu.com ng dokumento.
Kasunduan Basahin ang tungkol sa Sitwasyong Pangwika sa Pilipinas para sa susunod na talakayan pagkatapos ng Unang Markahang Pagsusulit. 17
17
Inihanda ni:
NIÑA PAULETTE F. AGSAULLO Gurong Nagsasanay Sinuri ni: NOVELYN T. BARCENA, PhD Guro ng EL 2 Iwinasto ni: LESTER A. AARON, MATFil Gurong Namamatnubay Binigyang-pansin ni: ANITA A. ARLEGUI, EdD Asst. Principal, Junior High School Pinagtibay: AURELIA T. VITAMOG, EdD, RGC Principal, Laboratory Schools Puna: NAPAKAHUSAY! BINABATI KITA!
38
39
Republic of the Philippines UNIVERSITY OF NORTHERN PHILIPPINES Tamag, Vigan City 2700 Ilocos Sur
College of Teacher Education Office of the Laboratory Schools Website: www.unp.edu.ph Email: laboratoryschoolsunp@gmail.com
MASUSING BANGHAY-ARALIN SA FILIPINO 10 Week No. 6 Petsa: Nobyembre 8-12, 2021 I.
Mga Layunin 1. Natutukoy ang pagkakaiba ng mga gamit ng wika bilang Instrumento, Regulatoryo, at Interaksiyonal. 2. Nakalalahok nang masigla sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga sariling karanasan sa paggamit ng wika bilang Instrumento, Regulatoryo, at Interaksiyonal. 3. Nakagagawa ng infomercial habang isinasaalang-alang ang mga gamit ng wika bilang Instrumento, Regulatoryo, o Interaksiyonal.
II.
Paksang-Aralin: Paksa: Mga Gamit ng Wika sa Lipunan: Instrumento, Regulatoryo, at Interaksiyonal Sanggunian: Gragasin, J. M. D., Malabuyoc, V. A., Nuncio, R. V., Nuncio, E. M., Saul, A. J. G Valenzuela, R., Villanueva, M. A. (2016). Sidhaya 11: Komunikasyon at pananaliksik sa wika at kulturang Pilipino. C & E Publishing, Inc. Pahina 84 – 123 Kagamitan: Laptop, Powerpoint Presentation
III.
Pamamaraan Gawain ng Guro A. Balik-Aral Isang hapong kayganda sa inyong lahat, klas! Bago tayo magsimula sa araw na ito, damhin natin ang presensiya ng Panginoon sa pamamagitan ng isang dasal. Licia, maaari bang pangunahan ito?
Gawain ng mga Mag-aaral
Sa ngalan ng Ama, ng Anak, ng Espiritu Santo, Amen. Ama naming, maraming salamat at muli mo kaming tinipon-tipon sa araw na ito upang matuto at makita ang aming mga kaklase at guro. Gabayan mo po kami sa aming talakayan nang sa ganoon ay makamit namin ang mga layuning inihanda ng aming guro para sa linggong ito. Bigyan mo kami ng lakas at talino, gayundin ng aming guro, upang maging makabuluhan ang aming pagkaklase. Amen. Maraming salamat, Licia. Narito na ba ang lahat ng 11 – STEM A?
Opo, ma’am.
40
Ikinagagalak kong makita kayong lahat! Ipagpatuloy ang pagpasok, klas. Kumusta ang inyong internet connection?
Maayos naman po, ma’am.
Mabuti naman kung ganoon. Ano ang huling Tungkol po sa Ebolusyon ng Wikang tinalakay natin, klas? Pambansa. Maaari bang ibahagi sa klase kung ano ang naaalala tungkol dito, Gabrielle?
Mula po sa Tagalog, naging Pilipino, at ngayon na po ay wikang Filipino ang wikang Pambansa ng Pilipinas.
Mahusay! Lagi ninyong tatandaan klas na ang wikang Pambansa ng Pilipinas ay wikang Filipino alinsunod sa 1987 Constitution, Artikulo 14, Section 6-9. Ang Tagalog naman ay naging batayan lamang noon sapagkat ito ang nauunawaan ng nakararami at ang Pilipino naman ang siyang tawag sa mga Opo, ma’am. taong tubong Pilipinas. Natutuwa ako at naintindihan ninyo ang tinalakay natin noong nakaraan. Ngayon, batid ko na kayo ay handa na para sa susunod na paksang aralin. Handa na ba, klas? B.
Handa na po, ma’am!
Bagong Aralin
1. Pagganyak I-type mo, basahin mo *with feelings*! Masusubok dito ang bilis ng inyong mga kamay at tatas sa pagsasalita. Ifa-flash ko sa screen ang mga salitang ita-type ninyo at babasahin ito *with feelings*. Ang unang makabubuo ng pahayag ang siyang unang babasa. Gayunpaman, kailangan muna niyang banggitin ang katagang “oh” bago basahin ang mga pahayag *with feelings.* Naintindihan ba ang panuto, klas? Kung gayon, simulan na natin! 11. 12. 13. 14. 15.
Opo, ma’am! Aray! Bakit mo ako tinusok? Dear Manang Remy … Wow! Ang laki naman niyan. Ops! Huwag diyan, nakamamatay! Isasagawa ang gawain Aling Marites, pinaglihi ka ba sa tsimis? – Naku, medyo lang!
Ang gagaling naman ninyo! Nagustuhan ba? Opo, ma’am!
41
2.
Paglalahad
Balikan natin ang inyong gawain. Sa paanong paraan binigkas ng inyong mga kaklase ang mga pahayag? Tama! Batay sa mga pahayag, nagsasaad ito ng tuwa, paalala, puna, at iba pa. Ngayon, ano sa tingin ninyo ang gampanin ng wika rito?
Mayroon pong nagtatanong, nagbibigay paalala, at pumupuna.
Gamit ang wika, naipahayag nila ang kanilang mga nararamdaman sa iba’t ibang ekspresyon, ma’am.
Mahusay! Sa pamamagitan ng paggamit ng wika, ating naipapahayag ang ating saloobin hinggil sa mga bagay-bagay sa ating paligid. Sa puntong ito, may ideya na ba kayo kung ano ang paksang aralin natin sa araw na ito? Tungkol po sa gamit ng wika, ma’am. Magaling! Ang paksang aralin natin sa araw na ito ay walang iba kundi ang gamit ng wika sa lipunan, partikular na ang Instrumento na gamit ang wika ay natutugunan ang pangangailangan ng mga tao, Regulatoryo na nagtatakda ng mga bagay na dapat sundin, at Interaksiyonal na nagpapakita ng ugnayan sa pagitan ng dalawa o higit pang mga tao. Handa na ba kayo, klas?
Opo, ma’am!
Ating tuklasin ang tatlo sa anim na mga gamit ng wika sa lipunan.
3. Pagtalakay Adrian, maaari bang basahin ang naka-flash INSTRUMENTAL – ginagamit ang wika sa screen? upang may mangyari o may maganap na bagay-bagay. Magaling. Ang wika ay maituturing na instrumental sapagkat natutugunan nito ang pangangailangan ng tao tulad ng: e. Pagpapahayag ng damdamin f. Panghihikayat g. Direktang pag-uutos h. Pagtuturo at pagkatuto Isa-isahin natin ito. Maaari bang magbigay ng halimbawa kung paano ginagamit ang wika sa pagpapahayag ng damdamin?
Mahal kita, mama. Maraming salamat, Sir! Magandang araw s aiyo, binibini!
42
Tama! Maaaring sabihin mo rin na; nakakainis ka na, punong-puno na ako sa’yo, iiwan na kita, at marami pang iba. Paano naman kayo manghikayat?
Maganda ‘to mare, bilhin mo na. Sa UNP mo na pag-aralin ang anak mo, mahahasa siya kagaya ni Angeline.
Magaling! Maaaring sa paraan din na; ito oh, nakasuot sa akin, o kaya naman ay ma, sasama sa gala si ganito, payag ka na please, at iba pa. Sa mga magaling mag-utos o mapag-utusan, ano ang kadalasang binabanggit sa inyo? Gawin mo na ‘yan, bibigyan kita ng panload. Kung huhugasan mo ang pinggan, hindi kita isusumbong. Tama. Kung minsan, gusto rin naman nating mapag-utusan dahil sa kapalit. Kung sa pagtuturo at pagkatuto naman, maaari bang magbigay ng halimbawa? Ganito ang gawin mo sa sanaysay, lagyan mo ng panimula, katawan, at wakas. Sa dulo ng kalye na ito, kailangan mong lumiko at makikita mo na ang Calle Mahusay! Maaaring sa pinakapayak din na Crisologo. halimbawa, itong ginagawa natin ngayon. Ako ay nagtuturo sa inyo at natututo rin ako sa inyo sa lawak ng inyong kaalaman.
Maliban sa mga nabanggit, ang mga pahayag na matatagpuan sa inyong gawain kanina na 1. Aray! Bakit mo ako tinusok? 2. Dear Manang Remy… 3. Wow! Ang laki naman niyan. ay mga halimbawa ng Instrumental sapagkat ang wika ang ginamit upang ipahayag ang kanilang nararamdaman. Sunod naman, pakibasa nga, Jaquelyn? Ayon kay John L. Austin sa kaniyang teorya sa bigkas-pagganap o speech act, mayroon itong tatlong kategorya.
Ano ang naintindihan sa unang kategorya?
3. Literal na pahayag o lokusyunaryo – ito ang literal na kahulugan ng pahayag. Halimbawa: Tama na! Ang lokusyunaryo po ay tumutukoy sa literal na kahulugan po. Kagaya po ng katagang
43
tama na, nais po niyang sabihin na itigil na Magaling! Sa lokusyunaryo, kung ano iyong ito. una mong naintindihan o naunawaan. Maaaring halimbawa rin nito ay, Ako na lang ulit. Ibig sabihin? Kailangan pong piliin siyang muli. Tama! Sunod naman, pakibasa, Lourianne? 4. Pahiwatig sa konteksto ng kultura’t lipunan o ilokusyunaryo – ito ang kahulugan ng mensahe batay sa kontekstong pinagmulan ng nakikinig at tumatanggap nito. Halimbawa: Tama na! Maaaring mangahulugang: Tumpak, totoo, o kapani-paniwala Itigil na o tapusin na Mula sa mali, hinintay na maging tama Salamat! Ano ang nais iparating ng ilokusyunaryo?
Tumpak! Ang ilokusyunaryo ay tumutukoy sa kahulugan batay sa sitwasyon o pangyayari. Sa palagay ninyo, ano pa ang ibig sabihin ng, ako na lang ulit?
Mahusay! Panghuling kategorya, maari bang pakibasa, Cassandra?
Sa palagay ninyo, ano ang maaaring mangyari sa mga pahayag na, ako na lang ulit?
Ang mensahe po ng isang pahayag ay nakabatay sa konteksto o sitwasyon.
Magkabalikan po sila o kaya naman po ay gawin niya ulit ‘yong isang bagay.
5. Pagganap sa mensahe o perlokusyunaryo – ito ang ginawa o nangyari matapos mapakinggan o matanggap ang mensahe. Halimbawa: “Tama na!” Maaaring magbunga ng pagtigil ng isang tao sa kaniyang ginagawa.
Magkakabalikan na po sila o magagawa na niyang muli iyong gusto niyang gawin.
Magaling! Batid kong nauunawaan ninyo ang Instrumental. Sunod naman, pakibasa ang tungkol sa Regulatoryo, Althea?
Ano ang nais iparating ng Regulatoryo?
Tama! Matanong ko nga kayo, sa inyong mga bahay sino ang nasusunod? Ang tatay ba o nanay? O baka naman kayong mga anak?
REGULATORYO – ginagamit ang wika upang magtakda, mag-utos, at magbigay direksyon sa atin bilang kasapi ng anumang institusyon. Sa tulong po ng wika, nagkakaroon tayo ng gabay sa mga bagay na dapat at hindi dapat gawin.
May magsasabing nanay o tatay.
44
Tama, ang nanay o ang tatay ang siyang nasusunod sa bahay. Wala namang ibang hinahangad ang inyong mga magulang kundi ang inyong kabutihan. Maliban sa tahanan, saang lugar n’yo pa nakikita na mayroong nasusunod, klas?
Paaralan, simbahan, bilihan, pamahalaan…
Magagaling! Sa bawat institusyon na inyong pinapasukan, pribado man o publiko, mayroon itong sinusunod na mga alituntunin, dito na pumapasok ang gamit ng wika bilang regulatoryo. Pakibasa ang susunod na slide, Audrey? Tatlong Klasipikasyon ng Wika ayon sa Regulatoryong Bisa nito 4. Berbal – ang mga kautusan, batas, o tuntunin na binabanggit lamang nang pasalita ng pinuno. Halimbawa: Salamat, Audrey. Mula sa terminong berbal, Pamilya – Curfew ito ay nanggagaling sa bunganga ng mga Guro – Bagsak taong nagtatakda ng mga ito. Maliban sa mga nabanggit, pakahulugan ang berbal na klasipikasyon at magbigay pa ng ilang halimbawa? Ang berbal po ay mga sinusunod natin na sinasalita lamang ng kahit na sino sa atin. Class officers – ang magsasalita ng Ilokano ay magbabayad ng piso Mahusay! Pakibasa ang susunod na slide, Mga kapatid – ang kukuha ng pagkain ay Harold? hindi matutulungan sa assignment
Ipaliwanag nga kung ano ng biswal na klasipikasyon?
5. Nasusulat, nakalimbag, at Biswal – ang mga kautusan, batas, o tuntunin na mababasa, mapapanood, o makikita na ipinapatupad ng nasa kapangyarihan. Halimbawa: Saligang Batas Batas na ipinasa sa Kongreso Ordinansa mula sa munisipyo at siyudad Kautusan at patakaran ng kompanya
Ang biswal po, ma’am, ay iyong mga nakikita ng ating mga mga. Iyon pong mga nakasulat Tumpak! Kung nasusulat naman ang batas, na batas o ordinansa na kailangan po nating dito na papasok iyong tiyak na sinusunod ng sundin na mga mamamayan. mga tao na ipinasa bilang batas, ordinansa, o kautusan. Maaari bang magbigay ng mga batas sa Pilipinas? O mga ordinansa sa inyong mga tinitirahan.
RA 9262 – Anti-VAWC
45
Tama ang inyong mga halimbawa. Kung dito naman sa paaralan, maaaring basahin ninyo ang UNP Student Handbook nang sa ganoon ay magkaroon kayo ng ideya sa mga dapat at hindi dapat gawin ng isang UNPian. Pakibasa ang susunod na slide, Rania?
RA 10931 – Universal Access to Quality Tertiary Education Act Pagsuot ng Face Mask at Face Shield Pamantayan sa Pamasahe
6. Di-nasusulat na tradisyon – mga nagpasalin-saling bukambibig na kautusan, batas, o tuntuning sinusunod ng halos lahat ng mga tao. Halimbawa: Superstitious beliefs Salamat sa pagbasa! Ano ang naiintindihan tungkol dito? Ito po iyong sinusunod natin na batay na po Magaling! Tumutukoy ito sa mga sa ating kultura at tradisyon na namana po superstitious beliefs nating mga Pilipino o natin sa ating mga ninuno, ma’am. kahit sa iba ring kultura sa ibang bansa. Maaari bang magbigay ng mga superstitious belief na alam ninyo? Bawal magwalis tuwing gabi, bawal kumain Mahusay! Alam kong naunawaan ninyo ng niyog kapag rineregla … nang mabuti ang Regulatoryo. Sa inyong gawain kanina, ang halimbawa nito ay ang pahayag na, “Ops! Huwag diyan, nakamamatay!” sapagkat nagpapaalala ito.
Dadako na tayo sa Interaksiyonal, pakibasa nga ito, Paul?
Salamat sa pagbasa! Ano ang naunawaan tungkol dito?
INTERAKSIYONAL – ginagamit ang wika upang tulungan tayong makipag-ugnayan at bumuo ng sosyal na relasyon sa ating pamilya, kaibigan, o kakilala. Halimbawa: Pakikipagbiruan Pakikipagtalo tungko sa partikular na isyu Pagsasalaysay ng maluungkot o masasayang pangyayari
Ang interaksiyonal po ma’am ay isang paraan na tayo ay makisalamuha sa ating kapwa. Nakikipag-usap po tayo sa kanila upang magkaroon ng magandang samahan po.
46
Tama! Sa interaksiyonal, nalilinang ang ating kakayahan na makibagay sa ibang tao sa pamamagitan ng pakikipag-usap sa kanila. Maaari bang magbigay ng mga halimbawa ng interaksiyonal? Tama. Ang inyong mga nabanggit ay sa Socialization, Debut party, Kasal, Binyag paraang face to face, paano naman ngayong pandemya?
Ang gagaling naman ninyo klas! Natutuwa ako sa inyong mga kasagutan. Maaaring gamitin din natin halimbawa ang pahayag kanina sa inyong gawain na “Aling Marites, pinaglihi ka ba sa tsismis?? – Naku, medyo lang!” sapagkat mayroong nangyaring interaksiyon sa pagitan nina Aling Marites at ang kaniyang kausap.
Google meeting, zoom meeting, chat, video call, voice call
4. Paglalahat Ugat ko, Bunga mo
Sa puntong ito, ating balikan ang kabuoan ng tinalakay natin sa araw na ito sa pamamagitan ng puno na ito. Sa palagay ninyo klas, ano ang nararapat na ilagay natin sa ugat ng ating puno?
Magaling! Nagkaroon tayo ng malawak na talakayan dahil sa konsepto ni Haliday na mga Gamit ng Wika sa Lipunan. Nakita natin dito ang iba’t ibang bunga na talaga namang makatutulong sa inyong pakikipagtalastasan at pakikipag-ugnayan. Maaari bang bumanggit ng naging bunga nito?
Ang pinag-ugatan po ng ating talakayan ngayon ay ang Mga Gamit ng Wika sa Lipunan ni M.A.K. Haliday, ma’am.
Una po ang Instrumental na kung saan ginagamit ito upang mayroong mangyari o maganap. Natalakay rin po natin dito ang tatlong kategorya na Lokusyunaryo na literal na kahulugan, Ilokusyunaryo na ang kahulugan ay nakabatay sa mga pangyayari, at Perlokusyunaryo ay ang maaaring mangyari pagkatapos ng pahayag.
47
Mahusay! Nagiging instrumental ang gamit ng wika kung ito ang siyang dahilan kung bakit mayroong nagaganap na mga bagaybagay. Bilang karagdagan, papasok din dito ang Lokusyunaryo, Ilokusyunaryo, at Perlokusynaryo na lalo pang nagpalawak sa inyong pag-unawa sa instrumental na gamit Ang Regulatoryo po. Ginagamit po ang wika ng wika. rito upang magkaroon tayo ng gabay sa mga ginagawa natin. Dagdag pa rito, napagMaliban sa instrumental, ano pa ang ibang alaman natin ang mga klasipikasyon na bunga ng mga gamit ng wika, klas? berbal o pasalita, biswal na nakasulat, at mga di nakasulat na tradisyon na mga superstitious beliefs.
Tumpak! Ang regulatoryong gamit ng wika ang nagsisilbing gabay o paalala sa ating tungkol sa mga bagay na dapat at hindi dapat gawin. Dito na rin pumapasok iyong mga tuntunin na kailangan nating sundin na maaaring pasalita, pasulat, at mga nagpasalin-salin na mula sa ating mga Ang huli pong gamit ng wika na ating ninuno. tinalakay ay ang Interaksiyonal. Ginagamit po natin ang wika upang makipag-ugnayan sa ating kapwa. Mahusay! Ang interaksiyonal na gamit ng wika ay nakatutulong sa atin upang mapalalim pa ang ating pakikipagkapwa, pisikal man ito o birtwal. Ibibigay ang pagkakaiba ng tatlo. Batid ko na naunawaan ninyo ang ating tinalakay. Ngayon, maaari bang ibigay ang pagkakaiba ng unang tatlong gamit ng wika? Nakatutulong sa pagpapahayag ng Magaling! Batay sa inyong napag-aralan, damdamin. ano ang mahihinuha ninyong kahalagahan Nagkakaroon ng gabay at panuntunan. ng bawat gamit ng wika na ating tinalakay? Nakabubuo ng magandang samahan.
Mahusay! Ang lahat ng inyong nabanggit ay tama at alam kong batay ito sa inyong pagunawa. Basta’t lagi ninyong tatandaan klas na ang wika ay mahalaga sa ating lipunan sapagkat mayroon itong kaniya-kaniyang gamit sa bawat aspekto ng ating buhay. Ang simpleng salita ay nagkakaroon ng iba’t
48
ibang kahulugan batay sa iba’t ibang emosyon na nanggagaling sa ating kaibuturan. Kagaya nga ng gawain ninyo kanina, ang mga simpleng pahayag ay nabigyan ninyo ng iba’t ibang kahulugan dahil sa katagang “basahin with feelings.” 5. Pagsasanay Pahayag ko, Tukuyin mo Basahin at unawain ang mga pahayag. Pagkatapos ay tukuyin kung anong gamit ng wika ang isinasaad nito. Matatagpuan ang pagsasanay na ito sa inyong google classroom. Bukas ang google form mula 3:00 pm hanggang 11:59 pm ng Nobyember 10, ANSWER KEY 2021. 1. Instrumental 2. Regulatoryo 1. Maaari bang kunin mo ang bag ko sa 3. Interaksiyonal itaas? 4. Regulatoryo 2. Bawal magtapon ng basura rito. 5. Instrumental 3. Kumusta ka na? -Ayos lang naman. 6. Interaksiyonal 4. Honesty is the best policy. 7. Interaksiyonal 5. Pakihugasan mo ang pinagkainan ko. 8. Instrumental 6. Uy, may zoom meeting tayo mamaya! 9. Regulatoryo 7. Dumalo ako sa binyag ni baby Ish 10. Instrumental kahapon kaya nakita ko siya. 8. Ayaw ko na! 9. Bawal ang pangangabit. 10. Masama ang pakiramdam ko.
IV.
Pagtataya INFOMERCIAL: ‘Usto mo ‘yorn? Yaman din lamang na natapos na natin ang unang tatlong gamit ng wika (Instrumental, Regulatoryo, at Interaksiyonal) inaasahang makagagawa kayo ng isang Infomercial. Ito ay magiging pangkatang gawain. Panuto: Pumili ng isang produkto na nais ninyong gawan ng infomercial. Sa inyong infomercial, inaasahan na makikita ang gamit ng wika na maaaring Instrumental, Regulatoryo, o Interaksiyonal. Ito ay magtatagal lamang ng isang minuto at ang bawat pangkat ay magkakaroon lamang ng tatlong miyembro at kinakailangang makita na ang bawat isa ay mayroong pagganap. Ipapadala ko sa inyong email kung sino-sino ang magkakagrupo.
49
Rubriks para sa INFOMERCIAL: ‘Usto mo ‘yorn? PAMANTAY AN
Nilalaman (x5)
Gramatik a (x4)
Pagiging malikhain (x3)
V.
KONSISTENT 4
MAHUSAY 3
Malinaw na naipakita ang produktong nais talakayin at mahusay na naiugnay at nailahad ng napiling gamit ng wika sa lipunan. Nagamit nang mahusay ang wikang Filipino sa pamamagitan ng mga tamang salitang nakapaloob sa infomercial. Kitang-kita ang kahusayan sa paggamit ng iba’t ibang mga teknik o istratehiya upang maging masaya, kaakit- akit ang infomercial na nabuo.
Malinaw na naipakita ang produktong nais talakayin ngunit hindi naiugnay at nailahad ang napiling gamit ng wika sa lipunan. May tatlo hanggang limang pagkakamali sa wastong paggamit ng mga salita sa wikang Filipino.
KATAMTAMAN ANG HUSAY 2 Hindi malinaw ang produktong nais talakayan at hindi naiugnay ang produkto at gamit ng wika sa lipunan. Lumagpas sa lima ang pagkakamali sa wastong paggamit ng mga salita sa wikang Filipino.
Hindi gaanong kaakit-akit ang infomercial dahil sa limitadong istratehiyang ginamit.
Hindi gumamit ng istratehiya sa paggawa ng infomercial, basta na lamang gumawa ng bidyu.
Kasunduan Basahin ang natitirang tatlong gamit ng wika (Personal, Heuristik, at Representatibo) para sa susunod na talakayan.
Inihanda ni:
NIÑA PAULETTE F. AGSAULLO Gurong Nagsasanay Sinuri ni:
NOVELYN T. BARCENA, PhD Guro ng EL 2 Iwinasto ni: LESTER A. AARON, MATFil Gurong Namamatnubay Binigyang-pansin ni: ANITA A. ARLEGUI, EdD Asst. Principal, Junior High School
Pinagtibay: AURELIA T. VITAMOG, EdD, RGC Principal, Laboratory Schools Puna: NAPAKAHUSAY! BINABATI KITA!
50
Republic of the Philippines UNIVERSITY OF NORTHERN PHILIPPINES Tamag, Vigan City 2700 Ilocos Sur
College of Teacher Education Office of the Laboratory Schools Website: www.unp.edu.ph Email: laboratoryschoolsunp@gmail.com
MASUSING BANGHAY-ARALIN SA FILIPINO 10 Week No. 7 Petsa: Nobyembre 15-19, 2021 I.
Mga Layunin 1. 2. 3.
4.
Napaghahambing mga gamit ng wika bilang Personal, Imahinatibo, Heuristik, at Representatibo. Nakagagamit ng iba’t ibang pahayag na angkop sa gamit ng wika bilang Personal, Imahinatibo, Heuristik, at Representatibo nang matino at mabisa. Nakalalahok nang masigla sa talakayan sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga karanasan sa mga gamit ng wika bilang Personal, Imahinatino, Heurisik, at Representatibo Nakabubuo ng isang blog habang isinasaalng-alang ang mga gamit ng wika bilang Personal, Imahinatibo, Heuristik, at Representatibo.
II.
Paksang-Aralin: Paksa: Mga Gamit ng Wika sa Lipunan: Personal, Heuristik, at Representatibo Sanggunian: Gragasin, J. M. D., Malabuyoc, V. A., Nuncio, R. V., Nuncio, E. M., Saul, A. J. G Valenzuela, R., Villanueva, M. A. (2016). Sidhaya 11: Komunikasyon at pananaliksik sa wika at kulturang Pilipino. C & E Publishing, Inc. Pahina 124-166 Sagang, I.M. (2020). Gamit ng wika sa lipunan. https://www.scribd.com/presentation/481771406/Gamit-ng-wika-saLipunan?fbclid=IwAR3D89-g5CEM55yQQVb4SrQU-2iymHN39K2dYZGYnP6U65LbMLOOiK3giw Kagamitan: Laptop, Powerpoint Presentation, Wheel of Names
III.
Pamamaraan Gawain ng Guro A. Balik-Aral Isang hapong kayganda sa inyong lahat, klas! Bago tayo magsimula sa araw na ito, damhin natin ang presensiya ng Panginoon sa pamamagitan ng isang dasal. Althea, maaari bang pangunahan ito?
Gawain ng mga Mag-aaral
Sa ngalan ng Ama, ng Anak, ng Espiritu Santo, Amen. Ama namin, maraming salamat at muli mo kaming tinipon-tipon sa araw na ito upang matuto at makita ang aming mga kaklase at guro. Gabayan mo po kami sa aming talakayan nang sa ganoon ay makamit namin ang mga layuning inihanda ng aming guro para sa linggong ito. Bigyan mo kami ng
51
lakas at talino, gayundin ng aming guro, upang maging makabuluhan ang aming pagkaklase. Amen. Maraming salamat, Althea. Narito na ba ang lahat ng 11 – STEM A?
Opo, ma’am.
Ikinagagalak kong makita kayong lahat! Kumusta ang inyong internet connection? Mabuti naman kung ganoon. Bago tayo magsimula, balikan natin ang huling tinalakay natin. Ano na ulit ito, klas?
Maaari bang ibahagi sa klase kung ano ang naaalala tungkol dito, Lourianne?
Maayos naman po, ma’am.
Tungkol po sa mga gamit ng wika partikular na ang Instrumento, Regulatoryo, at Interaksiyonal. Tinalakay po natin na sa ginagamit ang wika bilang Instrumento upang mayroong maganap na bagay-bagay, sa regulatoryo naman po ay nagkakaroon tayo ng gabay sa mga dapat at hindi dapat gawin, at sa interaksiyonal naman po ay iyong pakikipagugnayan natin sa ibang tao.
Mahusay! Lagi ninyong tatandaan klas na mayroong iba’t ibang gampanin ang wika. Ito ang magsisilbing gabay ninyo sa inyong buhay, hindi lamang bilang isang mag-aaral kundi bilang mamamayan din ng lipunang inyong ginagalawan. Natutuwa naman ako at naunawaan ninyo ang tinalakay natin noong nakaraan at kung maalala ko ay talagang nag-enjoy rin ang lahat sa mga ginawa natin. Tama ba ako? Oo naman po ma’am! B.
Bagong Aralin
1. Pagganyak Name it, to win it! (Pangalanan mo, Panalunan mo) Masusubok sa larong ito kung gaano kalawak ang inyong bokabularyo. Kailangan lamang ninyong hulaan kung anong salita ang mabubuo batay sa mga larawan na ipapakita sa inyong screen. Ang unang makahuhula ng tamang sagot ay makatatanggap ng mobile load. Bago sabihin ang sagot, kailangan munang banggitin ang “mine” at ang karampatang mobile load na makikita sa bawat slide. Halimbawa: Mine 50, *sagot* Naintindihan ba ang panuto, klas? Opo, ma’am!
52
Handa na ba?
Handang-handa na po, ma’am!
16. Diary
17. Bugtong
18. Kuwento
19. Thesis
20. Interview
Buhay na buhay ang klase! Nagustuhan ba, klas?
Opo, ma’am.
2. Paglalahad Balikan natin ang inyong gawain. Ano-ano ang mga salitang nahulaan ninyo, klas?
Tama! Ano sa palagay ninyo ang mga salitang ito, klas? May punto, Daniel. Iba pang kasagutan?
Diary, bugtong, kuwento, interview, ma’am.
thesis,
at
May kaugnayan po sa paksang ating tatalakayin ngayon, ma’am? Mga halimbawa po ng tatalakayin natin ngayon, ma’am?
Tumpak! Ang mga salitang hinulaan ninyo kanina ay may kaugnayan sa ating paksang
53
pag-aaralan ngayon. Batid kong mayroon na kayong ideya sa kung ano ang susunod nating tatalakayin sapagkat ito ang naging kasunduan natin noong huling talakayan, Ang mga gamit ng wika bilang Personal, hindi ba? Ano na ulit ito? Imahinatibo, Heuristik, at Representatibo, ma’am.
Mahusay! Kung gayon, atin nang simulan ang talakayan hinggil sa mga gamit ng wika bilang Personal, Imahinatibo, Heuristik, at Representatibo. 3. Pagtalakay Sa pakikipagtalastasan, gusto nating magkaroon ng tatak, hindi ba? Kumbaga dito nakikilala ang ating mga personalidad. Maaaring matukoy ng ating kausap kung tayo ay mabait, mataray, malumanay, maragsa, at marami pang iba. Dito na pumapasok ang Personal na gamit ng wika sa lipunan. Atin pang palalimin ang tungkol sa gamit na ito. Yansen, maaari bang basahin ito? Personal - Ginagamit ang wika sa pagpapahayag ng opinyon o kuro-kuro sa paksang pinag-uusapan. Ano ang naiintindihan tungkol dito? Tama! Mula sa salitang personal, ito ay pansarili. Upang hindi kayo malito, klas, mayroong mga halimbawa rito ng mga pahayag na maaaring magamit ninyo sa personal na gamit ng wika. Pakibasa nga?
Tama. Maliban sa mga nabanggit, mayroon pa ba kayong ibang ginagamit na mga pahayag?
Ito po ay pansariling pagpapahayag, ma’am.
Halimbawa ng mga Pahayag sa Personal na Gamit ng Wika • Sa palagay ko… • Kung ako ang tatanungin… • Sa tingin ko… • Sa aking pananaw
Para sa akin, sa aking palagay, ako ay sumasang-ayon, ako ay…
Mahusay! Tama ang inyong mga kasagutan, basta’t tandaan lamang ninyo na sa personal, ang magiging clue o pahiwatig ninyo ay ang panghalip na “ko” o “ako.” Magaling! Narito naman ang mga tiyak na halimbawa.
Tiyak na Halimbawa: • Pagsulat ng talaarawan o diary • Pagsulat ng bukas na liham o open letter hinggil sa napapanahong isyu
54
Salamat sa pagbasa. Mahilig ba kayo sa pagsusulat ng diary o open letter? Maaari bang magbigay ng halimbawa kung paano ninyo sinusulat ito? O bumanggit ng ilang mga pahayag na nakapaloob dito.
Ang saya-saya ng araw ko na ito. Ako ay sumasang-ayon sa ginawa mong kabutihan.
Magagaling! Talaga namang dito natin nailalabas ang ating personal na damdamin. Kumbaga iyong mga hindi kayang sambitin ng ating mga bunganga, idinadaan na lang natin sa paggamit ng pluma, katulad ni Dr. Tama po, ma’am. Jose Rizal. Tama? Kung kaya’t napakagandang halimbawa ang diary kanina sa inyong gawain na name it, to win it sapagkat nagkaroon kayo ng kaunting ideya tungkol sa personal na gamit ng wika na atin na lamang pinalalim. Para sa inyong karagdagang kaalaman, ang isang paraan ng pagsusulat ninyo sa personal na gamit ng wika ay pagsasalaysay, hindi ba? Ayon kay Abadilla, ang sanaysay ay, maaari bang pakibasa? SANAYSAY - Ito ay nakasulat na karanasan ng isang sanay na nagsasalaysay. Salamat sa pagbasa. Alam kong naranasan na ninyo ang pagsusulat ng isang sanaysay kung kaya’t maaari bang banggitin ang nilalaman ng bawat bahagi nito?
Simula – kailangang kaakit-akit ang pahayag Katawan – dito papasok ang mga mahahalagang ideya Wakas – pagbibigay ng kongklusyon upang maipabatid nang maayos ang nais iparating.
Mahusay! Sa pagsulat ng sanaysay kailangang isaalang-alang ang tatlo nang sa ganoon ay maiparating ang mensahe na nais ninyong iparating. Mainam din na gumamit ng transitional devices, klas. Malinaw ba? Opo, ma’am.
Pagkatapos ng personal na gamit ng wika, marapat lamang na alamin din natin ang malikhaing gamit nito. Hindi naman lingid sa kaalaman ng nakararami na ang Pilipinas ay binubuo ng hindi mabilang na panitikan. Ito ay dahil na rin sa malikhaing isipan ng mga Pilipino. Dito na pumapasok ang Imahinatibong gamit ng wika.
55
Tiffany, maari bang pakibasa ang tungkol dito?
IMAHINATIBO - Ginagamit ito pagpapahayag ng imahinasyon malikhaing paraan.
sa sa
Ibahagi sa klase kung ano ang nauunawaan tungkol sa imahinatibo, Brylle?
Sa imahinatibo po nakalilikha, nakatutuklas, at nakaaaliw ang mga manunulat ng mga mambabasa.
Mahusay! Sa imahinatibong gamit ng wika, hindi lamang ang mga manunulat ang napalalawak ang imahinasyon dito kundi pati rin tayong mga mambabasa. Upang hindi kayo malito, klas, mayroong mga halimbawa rito ng mga pahayag na maaaring magamit ninyo sa imahinatibong gamit ng wika. Pakibasa nga?
Halimbawa ng mga Pahayag Imahinatibong Gamit ng Wika • Noong unang panahon… • Isang araw … • Sa isang hardin na…
sa
Tama. Maliban sa mga nabanggit, marami pa kayong maaaring magamit. Hangga’t maaari ay palawakin lamang ang inyong imahinasyon. Naintindihan ba? Opo, ma’am. Nakasusunod ba? Narito naman ang mga tiyak na halimbawa.
Tiyak na Halimbawa ng Imahinatibong Gamit ng Wika • Pagkukwento • Paglikha ng mga bugtong • Pagsulat ng mga akdang pampanitikan
Salamat sa pagbasa. Mahilig ba kayong magsulat ng mga malikhaing sulatin? Kung gayon, maaari bang ibahagi sa klase ang ilan Magbibigay ng mga sariling katha. sa mga nagawa na ninyong mga akda? Magagaling! Dito na lumalabas ang lawak ng inyong imahinasyon. Ipagpatuloy iyan! Kung atin ding babalikan ang ginawa ninyong gawain, nabanggit ang mga halimbawang kuwento at bugtong bilang mga halimbawa ng imahinatibong gamit ng Opo, ma’am! wika. Malinaw ba ang tungkol dito, klas?
Maliban sa mga nabanggit, papasok sa imahinatibong gamit ng wika ang panitikan. Maaari bang pakibasa kung ano ang PANITIKAN - Ito ay mga katha na panitikan? nagpapahayag ng mga karanasan, damdamin, kaisipan ng isang tao namaaring
56
batay sa katotohanan o gawa-gawa lamang para sa isang layunin. Tama. Ang panitikan ay maaaring totoo o likhang isip lamang ng manunulat. Narito ang mga halimbawa ng iba’t ibang anyo ng panitikan na alam kong nakabasa na rin naman kayo ng ilan sa mga ito.
Maari bang magbigay kayo ng mga nabasa na ninyong mga akda?
Iba’t ibang Anyo ng Panitikan 1. Mitolohiya 2. Alamat 3. Kuwentong-bayan 4. Siyensiyang Piksyon 5. Pantasya
Magbibigay ng mga kuwento, nobela, tula, atbp.
Ngayong tapos na ang ikalimang gamit ng wika, papasok naman ang isa pang gamit nito. Lahat naman siguro sa atin ay gustong matuto, klas, hindi ba? Sa pamamagitan nito, patuloy nating napauunlad ang ating mga sarili. Dito na nagkakaroon ng heuristik na gamit ng wika. Rania, maaari bang pakibasa ang tungkol Heuristiko - Ginagamit ito upang matuto at dito? magtamo ng mga tiyak na kaalaman tungkol sa mundo, sa mga akademiko, at/o propesyunal na sitwasyon.
Ibahagi sa klase kung ano ang nauunawaan tungkol sa heuristiko, Yansen?
Mahusay! Sa heuristikong gamit ng wika, napalalago natin ang ating sarili, lalo na sa mental na aspekto nito. Nagtatanong tayo kung kaya’t natututo rin tayo. Tama ba, klas? Upang hindi kayo malito, klas, mayroong mga halimbawa rito ng mga pahayag na maaaring magamit ninyo sa heuristikong gamit ng wika. Pakibasa nga?
Tama. Maliban sa mga nabanggit, marami pa kayong maaaring magamit. Bumanggit nga ng iba pa, klas?
Ang heuristikong gamit ng wika po ay ginagamit upang tayo ay matuto tungkol sa mga bagay-bagay po.
Tama po, ma’am.
Halimbawa ng mga Pahayag sa Heuristikong Gamit ng Wika • Bakit? • Paano? • Saan nagsimula? • Ano? • Sino?
Tungkol saan ‘yong forum? Paano ko malalaman…
57
Mahusay! Narito naman ang mga tiyak na halimbawa ng heuristikong gamit ng wika.
Tiyak na Halimbawa ng Heuristikong Gamit ng Wika • Paghahanap ng solusyon sa isang problema • Pagsasagawa ng panayam o sarbey
Salamat sa pagbasa. Naranasan n’yo na bang makipanayam? Kung oo, ano-ano iyong mga tinanong ninyo noon? Maaari bang ibahagi sa klase ang naging karanasan? Nagtanong-tanong po kami tungkol sa partikular na isyu na gusto naming malaman. Nagkaroon po kami ng guide questions. Magagaling! Natutuwa ako at naranasan pa ninyo ang pakikipanayam noong mayroon pang face-to-face. Kung atin ding babalikan ang ginawa ninyong gawain, nabanggit ang interview roon at iyon nga ay maituturing na halimbawa ng heuristikong gamit ng wika. Naintindihan ba, klas? Opo, ma’am. Ngayong tapos na ang ikaanim na gamit ng wika, atin namang talakayin ang panghuling gamit ng wika sa lipunan. Minsan ba sa inyong buhay ay mayroon na kayong ginayang news anchor? Iyon bang tipong ginagaya ninyo sila at pati na rin ang kanilang inuulat? O kaya naman ay nakapagulat na sa klase, hindi ba? Kung gayon, ang ginawa ninyong iyon ay isang halimbawa ng representatibong gamit ng wika. Lyndie, maaari bang pakibasa ang tungkol Representatibo - Ginagamit ang wika sa dito? pagpaparating ng kaalaman tungkol sa mga nangyayari sa daigdig.
Ibahagi sa klase kung ano ang nauunawaan tungkol sa heuristiko, Zyrah?
Sa representatibo po nagbabahagi tayo ng kaalaman para makatulong po sa ibang tao.
Mahusay! Sa representatibong gamit ng wika, nagbibigay tayo ng datos batay sa ating natutuhan upang makadagdag sa kaalaman ng iba. Upang hindi kayo malito, klas, mayroong mga halimbawa rito ng mga pahayag na maaaring magamit ninyo sa
58
representatibong gamit ng wika. Pakibasa nga?
Halimbawa ng mga Pahayag sa Representatibong Gamit ng Wika • Ipinababatid sa lahat na… • Narito ang mga detalye ukol sa… • Batay sa aklat…
Tama. Maliban sa mga nabanggit, marami pa kayong maaaring magamit. Bumanggit nga ng iba pa, klas?
Ayon kay… Batay sa pag-aaral nina… Nais ipaalam sa lahat na…
Mahusay! Narito naman ang mga tiyak na halimbawa ng heuristikong gamit ng wika. Maaari bang pakibasa, Grace?
Tiyak na Halimbawa ng Representatibong Gamit ng Wika • Pag-uulat ng mga pangyayari • Pagsusulat ng thesis o pamanahong papel
Salamat sa pagbasa. Maaari ko bang pakinggan kung paano kayo mag-ulat?
Mag-uulat na parang isang reporter sa telebisyon o radyo.
Magagaling! Natutuwa ako at para talaga kayong mga reporter sa telebisyon o radyo. Kung atin ding babalikan ang ginawa ninyong gawain, nabanggit ang thesis doon na nagsilbing halimbawa na natin dito sa representatibong gamit ng wika. Opo, ma’am. Naintindihan ba klas? May mga katanungan ba, klas?
Wala po, ma’am.
4. Paglalahat Pahayag ko, Ilahad mo Magbibigay ako ng mga pahayag na mga halimbawa ng mga gamit ng wika na ating tinalakay. Pagkatapos nito, kailangang matukoy ninyo kung ito ba ay Personal, Imahinatibo, Heuristiko, o Representatibo. Pagkatapos ay bigyang-kahulugan ang gamit ng wika na ito. 5.
Sa palagay ko ay kaya kong tapusin ang takdang-aralin mamayang gabi.
Ito po ay isang halimbawa ng Personal na gamit ng wika. Nabanggit po sa pahayag ang panghalip na “ko” kung kaya’t ito po ay nagsasaad ng personal na gamit ng wika.
Mahusay! Ito ay isang halimbawa ng personal na gamit ng wika sapagkat nagsasaad ito ng personal na damdamin ng isang tao at iyong pahiwatig na “ko.”
59
6. Sa isang iglap, naglaho ang matatamis Ang halimbawa po ay isang Imahinatibo. na ngiti sa iyong mga labi. Gumamit po ito ng masining na mga salita at napagalaw po nito ang aking imahinasyon. Magaling! Ito ay isang halimbawa ng imahinatibong gamit ng wika sapagkat ginamitan ito ng mga salitang magpapagalaw sa inyong imahinasyon. 7. Ako si Ginoong Mark Batumbakal, isang mag-aaral ng UNPPP. Maaari ka ba naming kapanayamin para sa aming proyekto?
Ang pahayag ay isang halimbawa ng Heuristikong gamit ng wika. Napag-alaman ko po kanina na batay sa depinisyon ng heuristiko, ito po ay ginagamit upang magkaroon tayo ng kaalaman. Isa pa po, nabanggit na isang halimbawa ang pakikipanayam sa heuristikong gamit ng wika.
Tama! Ito ay isang halimbawa ng heuristikong gamit ng wika. Nandoon kumbaga iyong kagustuhan mong matuto sa isang bagay kung kaya’t ikaw ay nagtatanong. 8. Nabanggit ni Haliday (1975) sa kaniyang pananaliksik na mayroong pitong gamit ng wika sa lipunan.
Ang pahayag po ay isang halimbawa ng representatibong gamit ng wika. Ang pahayag po na ito ay katulad ng mga ginagamit na citation sa mga thesis po.
Mahusay! Ang huling halimbawa ay isang representatibo. Isa itong halimbawa ng citation na ginagamit ng mga mag-aaral sa kanilang mga pananaliksik o mga pamanahong papel. Batay sa mga halimbawa, maaari bang ibigay ang pagkakaiba ng natitirang apat na gamit ng wika? Sa palagay ninyo, ano ang kahalagahan ng mga ito sa inyong buhay?
Babanggitin ang pagkakaiba ng apat.
Magkakaroon ng gabay sa pananaliksik Madaragdagan ang kaalaman Mapalawak ang imahinasyon Maipahayag ang damdamin
Magaling! Natitiyak kong naunawaan ninyo ang ating paksa sa araw na ito. Malinaw ba, klas?
Opo, ma’am.
May nais ba kayong tanungin o klaruhin?
Wala na po, ma’am.
Kung gayon, hindi mabubuo ang mga gamit ng wika sa lipunan kung hindi natin
60
idaragdag ang mga natalakay natin noong nakaraan at ito ay ang?
Mga gamit ng wika sa lipunan din po ma’am partikular na ang Instrumental, Regulatoryo at Interaksiyonal.
Magagaling! Lagi ninyong tatandaan na ang wika ay mayroong malaking gampanin sa inyong pag-unlad. Kung kaya’t nararapat lamang na isaisip, isapuso, at isagawa ang lahat ng inyong napag-aralan sa mga gamit ng wika sa lipunan. Magsisilbing gabay ninyo ang mga halimbawa sa nilaro ninyo kanina na name it, to win it na talaga namang tumatak sa inyo. Lagi’t lagi, ipagmalaki ang wikang Filipino, ipagmalaki ang mga Pilipino. 5. Pagsasanay Dugtungan mo! Dahil natapos na natin ang ating talakayan, nararapat lamang na matukoy kung talagang naintindihan ninyo ang ating tinalakay. Pamilyar ba kayo sa larong dugtungan, klas? Kung hindi, narito ang mekaniks ng larong ito. Panuto: Ang klase ay mahahati sa apat na grupo, pangangalanan itong Personal, Imahinatibo, Heuristiko, at Representatibo. Magbibigay ako ng isang salita at dudugtungan ito ng grupo na aking babanggitin. Ang pahayag o pangungusap na kanilang bubuoin ay batay sa kanilang pangalan. Halimbawa ang ibinigay kong salita ay Haliday at natapat ito sa grupong Personal. Ang kanilang magiging pahayag ay Ako na ang kakausap kay Haliday. Kung ang grupong Representatibo naman ang susunod, maaaring ang pahayag nila ay, “Ayon kay Haliday, mayroong pitong gamit ng wika sa lipunan.” Ang huling salitang babanggitin ng unang grupo ang siyang dudugtungan ninyo. Magbibilang ako ng limang segundo para sa pagsagot, sa oras na lumagpas na ito at wala pang naisasagot ang Malinaw po, ma’am. grupo, mawawalan sila ng pagkakataon upang sumagot. Malinaw ba klas? Ang grupong may pinakamaraming puntos ang siyang mabibigyan ng papremyo. Gusto n’yo ba, klas?
Opo, ma’am!
Simulan na natin!
Isasagawa ang laro.
At ang makatatanggap ng mobile load ay walang iba kundi ang Heuristikong pangkat. Palakpakan natin sila!
61
IV.
Pagtataya Oh ‘dyi BLOG? Yaman din lamang na natapos na natin ang huling gamit ng wika (Personal, Imahinatibo, Heuristiko, at Representatibo) inaasahang makagagawa kayo ng isang Blog. Ito ay magiging pangkatang gawain. Panuto: Gumawa ng isang blog na tungkol sa mga karanasan ninyo bilang mag-aaral sa Online Learning. Sa blog na ito, kailangang makita ang mga gamit ng wika bilang Personal, Imahinatibo, Heuristiko, at Representatibo. Maaaring mag-layout sa MS Word, Powerpoint, Publisher, o Canva at i-upload sa issuu.com. Bubuoin ng apat na miyembro ang bawat grupo. Inaasahan na ang bawat miyembro ay naatasan ng isang gamit ng wika upang ang lahat ay may kontribusyon sa paggawa. Rubriks para sa Oh ‘dyi BLOG?
PAMANTAYAN
Nilalaman (x5)
Gramatika (x4)
Pagiging malikhain (x3)
V.
KONSISTENT 4
MAHUSAY 3
KATAMTAMAN ANG HUSAY 2 Malinaw na nailahad Malinaw na na nailahad ang Hindi malinaw ang mga ang mga karanasan ng mga karanasan ng mga karanasan ng mga magmga mag-aaral sa mag-aaral sa Online aaral sa Online Learning Online Learning at Learning ngunit hindi ito at hindi rin naipakita mahusay na naipakita naipakita ang mga gamit ng ang mga gamit ng wika ang mga gamit ng wika wika sa lipunan. sa lipunan. sa lipunan. Nagamit nang May tatlo hanggang limang Lumagpas sa lima ang mahusay ang wikang pagkakamali sa wastong pagkakamali sa Filipino sa paggamit ng mga salita sa wastong paggamit ng pamamagitan ng mga wikang Filipino. mga salita sa wikang tamang salitang Filipino. nakapaloob sa blog Kitang-kita ang Hindi gaanong kaakit-akit Hindi gumamit ng kahusayan sa paggamit ang blog dahil sa limitadong istratehiya sa paggawa ng iba’t ibang mga istratehiyang ginamit. ng blog, basta na teknik o istratehiya lamang nag-post sa upang kaakit-akit ang issuu.com ng blog. dokumento.
Kasunduan Tapusin at ipasa ang lahat ng mga gawain na kinakailangan para sa asignaturang Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino bago ang inyong pagsusulit.
62
Inihanda ni:
NIÑA PAULETTE F. AGSAULLO Gurong Nagsasanay
Sinuri ni:
NOVELYN T. BARCENA, PhD Guro ng EL 2 Iwinasto ni:
LESTER A. AARON, MATFil Gurong Namamatnubay
Binigyang-pansin ni:
ANITA A. ARLEGUI, EdD Asst. Principal, Junior High School
Pinagtibay:
AURELIA T. VITAMOG, EdD, RGC Principal, Laboratory Schools
63
Republic of the Philippines UNIVERSITY OF NORTHERN PHILIPPINES Tamag, Vigan City 2700 Ilocos Sur
College of Teacher Education Office of the Laboratory Schools Website: www.unp.edu.ph Email: laboratoryschoolsunp@gmail.com
MASUSING BANGHAY-ARALIN SA FILIPINO 10 Week No. 11 Petsa: Disyembre 13-17, 2021 I.
Mga Layunin 1. 2. 3.
Natutukoy ang gampanin ng wikang Filipino sa Internet at Social Media. Nakalalahok nang masigla sa talakayan sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga halimbawa ng mga meme na ginagamitan ng wikang Filipino. Nakagagawa ng isang social media poster hinggil sa kahilingan sa pasko gamit ang wikang Filipino.
II.
Paksang-Aralin: Paksa: WIKANG FILIPINO, INTERNET, AT SOCIAL MEDIA Sanggunian: Dayag, Alma M. at del Rosario, Mary Grace. (2017). Pinagyamang Pluma Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino. Quezon City: Phoenix Publishing House, Inc. Kagamitan: Laptop, Powerpoint Presentation,
III.
Pamamaraan Gawain ng Guro Gawain ng mga Mag-aaral A. Balik-Aral Isang hapong kayganda sa inyong lahat, klas! Bago tayo magsimula sa araw na ito, damhin natin ang presensiya ng Panginoon sa pamamagitan ng isang dasal. Claire, maaari bang pangunahan ito? Sa ngalan ng Ama, ng Anak, ng Espiritu Santo, Amen. Ama namin, maraming salamat at muli mo kaming tinipon-tipon sa araw na ito upang matuto at makita ang aming mga kaklase at guro. Gabayan mo po kami sa aming talakayan nang sa ganoon ay makamit namin ang mga layuning inihanda ng aming guro para sa linggong ito. Bigyan mo po kami ng lakas at talino, gayundin ng aming guro, upang maging makabuluhan ang aming pagkaklase. Amen. Maraming salamat. Narito na ba ang lahat ng Opo, ma’am. 11 – STEM A? Naipasa na ba ninyo ang inyong mga gawain?
Hindi pa po, ma’am.
64
Kung ganoon, mangyaring ipasa na ito nang sa ganoon ay maiwasto ko na ang inyong mga Opo, ma’am. gawain. Marami man kayong ginagawa ngunit kailangan pa rin nating ipagpatuloy ang inyong pagkatuto. Para rin sa inyo ito, naintindihan ba Opo, ma’am. klas? Mukhang handa naman na kayo sa bagong aralin natin subalit bago iyan, nanood ba kayo ng Ms. Universe, klas? May sasagot ng “oo” at “hindi” Mukhang maraming pageant fans dito ano? Tiyak na magugustuhan ninyo ang ating unang gawain para sa araw na ito, ang TaMEME o MEMEli? B.
Bagong Aralin
1. Pagganyak Tameme o Memeli? Pagmasdan ang mga larawan at tignan ang nakalagay na comment sa mga ito. Pagkatapos, suriin natin kung ito ba ay TAMEME (wasto ang paggamit ng wikang Filipino) o MEMELI (mali ang paggamit ng wikang Filipino) Malinaw ba ang panuto klas?
Malinaw po, ma’am.
Memeli, ma’am.
Memeli, ma’am.
Tameme, ma’am.
65
Memeli, ma’am.
Memeli, ma’am.
2.
Paglalahad
Sa tingin ninyo, ilan kaya ang nakuha ninyong Hindi po naming sigurado, ma’am. tama, klas? Huwag kayong mag-alala dahil titignan natin mamaya kung tama ang inyong mga kasagutan. Bago ang lahat, nagustuhan ba ang mga Opo, ma’am. larawan? Saan n’yo nakikita ang mga ito, klas?
Sa facebook po, ma’am. Social media po ganoon.
Mahusay, Dayne! Ang mga meme na ito ay kadalasang nakikita sa social media. Ano ang ginagamit ninyo upang makita ang Cellphone po ma’am. mga ito? Tumpak! Hindi naman ninyo makikita ito kung Internet po ma’am. walang? Magaling, Zyrah. Kung gayon, may ideya na ba kayo kung anong tatalakayin natin sa araw na May kinalaman po sa social media, ito? ma’am. Korek, Lyndie! Ang paksang aralin ninyo sa araw na ito ay tungkol sa Wikang Filipino, Internet, at Social Media. 3.
Pagtalakay
Sa pang-araw-araw na buhay, may mga taong hindi na kayang mabuhay na walang internet, Opo, ma’am. hindi ba?
66
Napakalaki ng impluwensya ng internet sa atin kung kaya’t ating alamin ang kahulugan nito. Maaari bang pakibasa, Paul? INTERNET • Ito ay mula sa dalawang pinagsamang salita na inter at networking. • Kilala bilang malawakang daluyan ng impormasyon. • Pinakamalaking aklatan ngayon at walang iisang teksbuk ang makatatapat dito. Maraming salamat, Paul. Ano ang naintindihan mo tungkol sa internet, Ed? Sinasabi po rito ma’am na ang internet ay hindi matatawaran ng pinakamalking aklatan sa dami po ng impormasyon na ating makukuha rito. Mahusay, Ed! Ang internet ay isang malawakang daluyan ng impormasyon. Gayunpaman, nais ko kayong paalalahanan klas na dapat maging maingat kayo sa mga binabasa ninyo ha? Siguraduhin na ang mga ito ay hindi baluktot na impormasyon. Matanong ko nga kayo, para saan ang mga Takdang-aralin impormasyon na madalas ninyong kinukuha sa Research work internet? Bagong kaalaman na gustong malaman
Magagaling! Ang inyong mga kasagutan ay tama. Natutuwa ako at mahilig kayong magbasa. Basta’t tandaan na piliin nang mabuti ang mga ito, klas ha? Opo, ma’am.
Sunod naman, maliban sa internet. Hindi na mabubuo ang ating araw kung hindi tayo bumibisita sa ating social media. Hindi ba? kung kaya’t maaari bang pakibasa ang tungkol SOCIAL MEDIA dito, Tiffany? • Ito ay isang sistema na nilikha para mapaunlad ang komunikasyon ng mga tao. Nagbibigay daan ito sa paglikha at pakikipagpalitan ng kaalaman sa bawat mamamayan. Maraming salamat, Tiffany! Lyndie, maaari bang ibahagi kung ano ang naintindihan sa Sa social media po nagkakaroon ng mas kaniyang binasa? malawak na komunikasyon ang mga tao. Tama ka Lyndie. Sa katunayan klas pansin n’yo ba na kung dati ay napakahirap at napakamahal ang makipag-usap sa mga
67
kamag-anak ninyo sa ibang bansa? Ngayon ay madali na lamang. kumbaga ay real time na ito. Maliban dito, ano pa klas?
Natututo po tayo sa ibang tao.
Tumpak, Yansen! Sa pamamagitan ng pakikipagpalitan ng mga kuro-kuro, natututo tayo. Ngayong alam n’yo na ang internet at social media, dadako tayo sa isa pang trend ngayon at ito ang blog. Alam n’yo ba kung ano ang Opo, ma’am. Iyong mga pinapanood po blog, klas? natin sa Youtube.
May punto ka, Adrian. Gayunpaman, ang blog na tinutukoy mo ay isang vlog. Ang blog klas ay iba sa vlog, ha? Mamaya malalaman natin kung paano nagkakaiba ang mga ito. Maaari bang pakibasa ang tungkol sa blog, BLOG Khloe? Blog bilang pangngalan Ito ay isang pangngalan na tumutukoy sa isang website na maituturing naman na isang blog dahil sa tema at mga nilalaman nito. Blog bilang pandiwa Ang blog o pagbablog ay tumutukoy sa aksiyon ng paggawa o pagsusulat ng isang post na siyang ilalagay at magiging ng iyong blog (pangngalan).
Maraming salamat, Khloe. Ano naintindihan mo sa iyong binasa?
ang Ma’am ang blog po ay isang website na kung saan nakapupulot po tayo ng mga kaalaman. Ang pagbablog naman po ay tumutukoy sa ginagawa ng isang tao po.
Magaling! Ang blog ay isang website na kung saan ang nilalaman nito ay impormatibo. Ibig sabihin ay naglalaman ito ng mga larawan at mga teksto upang kayo ay matuto. Alam n’yo ba klas na mayroong iba’t ibang uri Fashion Blog – Ito ay naglalaman ng mga ng blog? Unahin natin ang Fashion Blog, may damit o kung ano man ang bago sa mundo ideya pa kayo tungkol dito? ng fashion. Ang fashion blog po ma’am ay iyong mga uso po sa mundo ng fashion katulad po ng mga damit, sapatos, at iba pa. Mahusay, Trisha! Ang fashion blog ay tungkol sa mga in sa mundo ng fashion. Kumbaga iyong
68
mga bagong labas na bag, sapatos, damit, pabango, make up, at iba pa. Sunod naan ang personal blog, klas. Mula sa salitang personal, ito ay? Personal Blog – Nais ng mga blogger na matuto ang mga tao sa kanila o magbahagi ng mga bagay na tumatakbo sa kanilang isipan. Tama, ito ay tungkol sa buhay ng isang tao. Sa Tungkol po sa buhay ng isang tao. palagay ninyo klas, bakit sila gumagawa nito? Para po magbahagi ng kaalaman at ibahagi ang kanilang buhay. Mahusay, Diana! Ang ikatlong uri ay news blog, ano ang alam ninyo ukol dito? News Blog – Pagbabahagi ng mga bagong balita sa mga mambabasa na maaaring ukol sa kalusugan, isports, at teknolohiya. Sa news blog po ma’am ay iyong mga balita sa ating lugar. Magaling! Maaari bang bumanggit ng mga news blog na alam ninyo? Abscbnnews.com Gmanews.com PhilStar.com Tama ang inyong mga kasagutan klas. Ang mga nabanggit ninyo ay ilan lamang sa marami pang websites ng new blog.
Sunod naman ang humor blog, ano ito Paul?
Humor Blog – Naglalayon itong makapagpatawa o makapagpaaliw na kung saan nakukuha ang kiliti at emosyon ng mga mambabasa. Ang humor blog po ay may layuning magpatawa.
Korek! Mula sa salitang humor, ito ay nagpapatawa, nang-aaliw sa mga tao.
Ang photo blog naman, ano ang alam mo rito Photo Blog – Ito ay naglalaman ng mga Mohairah? litrato hanggang sa mga typographies. Para po ito sa mga mahilig kumuha ng larawan. Tama iha. Pero tandaan na hindi lamang ito para sa mga mahilig kumuha ng larawan, kahit sino ay pwede basta ito ay naglalaman ng mga larawan.
69
Sunod naman ang paborito nating mga Pilipino, ang food blog. Ibahagi ang iyong alam tungkol dito Gabrielle? Food Blog – Pagbabahagi ng mga resipi at mga paraan sa pagluluto ng masasarap o kakaibang mga pagkain. Tungkol po ito sa mga pagkain at mga paraan po kung paano ito lutuin. Tumpak! Ito ay naglalaman ng mga pagkain at mga resipi. Para sa mga mahilig sa pagkain, maraming food blog sa internet na maaaring pagkuhanan ng resipi.
Ang susunod naman ay iyong nakalituhan Vlog – Ito ay kilala rin bilang video blog na ninyo kanina, ang vlog. Ngayon, ano ang kung saan naglalaman ito ng mga pagkakaiba ng vlog at blog? paglalakbay, eksperimento, at iba pang personal na gawain. Ang vlog po ay sa paraan ng pagbibiyu habang ang blog po ay sa paraan ng pagsusulat. Tama ka, Akisa! Ang blog ay isang website na maaaring naglalaman ng iba’t ibang impormatibong bagay na nakasulat at kung minsan ay mayroon ding mga larawan. Samantala, ang vlog naman ay pinapanood natin na naglalaman ng iba’t ibang paksa. Sino ang inyong paboritong vlogger?
Cong TV Team Payaman Kimpoy Feliciano
Tumpak at marami pang iba! Para sa huli klas, ito ang inyong pinakaginagamit, and educational blog. Ano ito Christine? Educational Blog – Nakatutulong na maliwanagan ang mga mag-aaral sa mga aralin na hindi nila maintindihan sa paaralan. Ito po ay malaking tulong sa amin na mga mag-aaral kung saan po kumukuha kami ng impormasyon. Magaling! Ito na ang madalas ninyong ginagamit, pati na rin kaming mga guro. Bumanggit nga ng mga educational blog? Academia.edu Wattpad
70
Tama ang lahat ng inyong sinabi klas. Nais ko lamang bigyang diin na iwasan ang paggamit Bakit naman po ma’am? ng Wikipedia ha? Kasi hindi ito reliable, klas. Mas mainam na tumingin kayo sa iba, doon na lamang kayo sa google scholar. Marami kayong makikita. Salamat po, ma’am. Maliban sa iba’t ibang uri ng blog, aalamin din natin ang gampanin ng social media sa pagkatuto. Maaari bang pakibasa, Jaquelyn? 1. Daluyan ng pagkatuto maraming bagay
hinggil
sa
Sa paanong paraan nagiging daluyan ng pagkatuto ang social media? Sa isang pindot lamang po ng mga bagay na nais nating malaman, lumalabas na po ang kasagutan. Tama, kumbaga makikita na ninyo lahat dito. 2. Mabilisang pakikipag-ugnayan ng mga Sunod naman, Patricia? mag-aaral sa kanilang mga guro
Paano napapadali ang pakikipag-ugnayan?
Napapadali po ito dahil maaari naming gamitin ang messenger kung may gusto po kaming itanong sa inyo na mga guro at nakasasagot naman po kayo kaagad.
Mahusay! Pero unawain n’yo klas kung minsan ay hindi kaagad nakasasagot ang inyong mga guro dahil sa ibang gawain. Daniel, pakibasa 3. Madaliang palitan ng mga kuro-kuro ang susunod. Bakit sinabing madaliang palitan?
Kasi po sa isang pindot lang ay maaari nang mabasa ng kausap mo iyong mensahe mo tapos nakasasagot po ito.
Korek! Madalian kasi hindi tulad noon na kailangan mong maghintay ng ilang araw bago matanggap ng taong sinulatan mo ang iyong mensahe. Para naman sa susunod, Harold? 4. Nakikilala ng mga guro ang kanilang mga mag-aaral Paano naming kayo nakikilala?
Sa pamamagitan po ng mga bagay na ipino-post namin.
Tama! Nakikilala naming kayo nang mas malalim pa. At panghuli, Grace? 5. Nakapagbibigay ng pag-asa upang malampasan ang hirap ng buhay Sa paanong paraan?
Sa pamamagitan po ng mga shared posts na nakaka-inspire.
Tama, iyong mga inspirational quotes at pati na rin iyong mga kwento ng mga tao.
71
Maliban dito klas, alamin din natin ang iresponsableng paggamit ng social media. Pakibasa nga ito Lourianne? Iresponsable at maling paggamit ng wikang Filipino sa social media: -Code switching (pagpapalit-palit ng wika) -Maling pagpapaikli at pagsasama ng ilang mga salita -Hindi makatuwiran at hindi maingat ang pagbibigay ng komento at pahayag -Mali-maling impormasyong nakabatay sa makitid na pananaw ng iilan Papasok na rito iyong wastong paggamit ng wikang Filipino sa social media. Sa tigin ninyo, bakit kaya kailangan sundin ang wastong gamit Bilang paggalang na rin po sa ating wikang nito? Pambansa. Kung may subject verb agreement po sa wikang Ingles, ganoon din po sa Filipino. Magagaling! Nararapat lamang na magamit natin nang tama ang wikang Filipino kahit sa larangan ng social media. Dapat mayroon pa ring puwang ang wikang Filipino rito. Dapat po ay maging maingat ang mga tao sa kanilang mga komento at iwasan ang pagkalat ng fake news. May kinalaman po sa pagkakaiba-iba ng Mahusay! Dapat lamang na maging wika. responsible tayo sa paggamit nang sa ganoon ay hindi malito ang ating kapwa. Naintindihan ba ang tungkol sa tinalakay natin ngayon, klas? Opo, ma’am. 4. Paglalahat Tameme o Memeli Babalikan natin ang inyong unang gawain. Dito masusubok kung mayroon na kayong kaalaman sa wikang Filipino sa social media. Memeli - Anak: Ma, may paruparo oh! Mama: Huwag mong galawin ‘yan anak, lola mo ‘yan. Memeli - ‘Yong mainit ang ulo mo pero may bisita kaya nakasmile ka pa rin. Tameme - Tila ako’y nakalutang na sa langit. Memeli - Hinanap ko ang beywang niya pero nahirapan ako. Akala ko tuloy, triangle ‘yong body niya.
72
Memeli - Uwian na! May gamit na pampaswerte. Hahahaha! Ang gagaling ninyo! Ngayon, ano ang natutuhan ninyo sa araw na ito? Napakahalaga po ang wastong paggamit ng wikang Filipino kahit na sa social media pa po ito. Ang blog po ay mayroong iba’t ibang uri na nagbibigay po ng impormasyon at iyong iba ay nakakapagbigay ng aliw.
Tumpak ang inyong mga kasagutan! Basta’t tatandaan ninyo klas na, “Ang wikang Filipino ay kasinghalaga ng iba pang mga wikang Opo, ma’am. umiiral sa daigdig.” 5. Pagsasanay #AngHilingKoNgayongPasko Bilang nalalapit na ang Pasko, nais kong malaman ang inyong mga kahilingan. Gayunpaman, kailangan ninyo itong gawin na poster na inyong ipo-post sa ating group page. Isaalang-alang ang wastong paggamit ng Opo, ma’am. wikang Filipino, klas ha? Isasagawa ang gawain. IV.
Pagtataya Sagutin ang mga sumusunod na katanungan. Ang sagot ay hindi lalagpas sa limang pangungusap. 1. Paano nakatutulong ang social media sa pagpapaunlad ng wikang Filipino? 2. Bilang isang mag-aaral, ano ang pinakapayak na paraan na maaari mong gawin sa pagpapaunlad ng wikang Filipino gamit ang social media?
V.
Kasunduan Mag-isip o magsaliksik ng mga paksa na maaaring magamit sa inyong pananaliksik.
73
Inihanda ni:
NIÑA PAULETTE F. AGSAULLO Gurong Nagsasanay
Sinuri ni:
NOVELYN T. BARCENA, PhD Guro ng EL 2 Iwinasto ni:
LESTER A. AARON, MATFil Gurong Namamatnubay
Binigyang-pansin ni:
ANITA A. ARLEGUI, EdD Asst. Principal, Junior High School
Pinagtibay:
AURELIA T. VITAMOG, EdD, RGC Principal, Laboratory Schools
74
Republic of the Philippines UNIVERSITY OF NORTHERN PHILIPPINES Tamag, Vigan City 2700 Ilocos Sur
College of Teacher Education Office of the Laboratory Schools Website: www.unp.edu.ph Email: laboratoryschoolsunp@gmail.com
MASUSING BANGHAY-ARALIN SA FILIPINO 10 Week No. 13 Petsa: Enero 10-14, 2022 I.
Mga Layunin 1. 2. 3.
4.
Naipapaliwanag ang kahulugan ng iba’t ibang Barayti ng Wika. Napag-uuri-uri ang mga halimbawa ng iba’t ibang Barayti ng Wika bilang Dayalek, Sosyolek, Etnolek, Register, Pidgin, at Creole. Nakalalahok nang masigla sa talakayan sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga halimbawa ng iba’t ibang Barayti ng Wika bilang Dayalek, Sosyolek, Etnolek, Register, Pidgin, at Creole. Nakabubuo ng isang mini talk show na isinasaalang-alang ang iba’t ibang Barayti ng Wika.
II.
Paksang-Aralin: Paksa: REGISTER AT BARAYTI NG WIKA SA IBA’T IBANG SITWASYON Sanggunian: Dayag, Alma M. at del Rosario, Mary Grace. (2017). Pinagyamang Pluma Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino. Quezon City: Phoenix Publishing House, Inc. Kagamitan: Laptop, Powerpoint Presentation, Wheel of Names
III.
Pamamaraan Gawain ng Guro Gawain ng mga Mag-aaral C. Balik-Aral Isang hapong kayganda sa inyong lahat, klas! Bago tayo magsimula sa araw na ito, damhin natin ang presensiya ng Panginoon sa pamamagitan ng isang dasal. Gabrielle, maaari bang pangunahan ito? Sa ngalan ng Ama, ng Anak, ng Espiritu Santo, Amen. Ama namin, maraming salamat at muli mo kaming tinipon-tipon sa araw na ito upang matuto at makita ang aming mga kaklase at guro. Gabayan mo po kami sa aming talakayan nang sa ganoon ay makamit namin ang mga layuning inihanda ng aming guro para sa linggong ito. Bigyan mo po kami ng lakas at talino, gayundin ng aming guro, upang maging makabuluhan ang aming pagkaklase. Amen. Maraming salamat. Narito na ba ang lahat ng Opo, ma’am. 11 – STEM A?
75
Kumusta ang inyong bakasyon?
Bitin, ma’am.
Ganoon ba? Huwag kayong mag-alala dahil papalapit naman na ang inyong Semestral Break. Bago tayo makalayo sa pag-aaral at mukhang nagbabalik tayo sa bakasyon, naaalala n’yo pa Opo, ma’am. Pinagawa mo po kami ng ba ang huli nating ginawa sa klase? isang poster tungkol sa aming kahilingan sa Pasko gamit ang wikang Filipino.
Tama. Natupad ba ang inyong mga kahilingan? May sasagot ng “oo” at “hindi” Natutuwa ako sapagkat nakita ko sa inyong mga gawain ang wastong paggamit ninyo ng wikang Filipino. Sa palagay ninyo, bakit hindi wikang Ingles ang pinagamit ko sa inyo? Upang patuloy pong magamit ang wikang Filipino kahit na sa social media pa ito. Tama, ginamit ninyo ang wikang Filipino sapagkat nais kong ikintal sa inyong mga isipan na sa kabila ng pag-usbong ng midya at teknolohiya, kailangan pa ring magkaroon ng puwang ang ating wikang Pambansa. Malinaw Malinaw po, ma’am. ba?
Kung gayon, mayroon akong ipapanood sa Oo naman po, ma’am. inyo. Gusto n’yo bang manood, klas?
D.
Bagong Aralin
6. Pagganyak PPP: Pansinin, Punan, Palawakin Pansinin ang mga salitang makikita sa inyong screen. Pagkatapos ay punan ang patlang at palawakin sa pamamagitan ng pagpapaliwanag sa inyong napansin. 1. Kain ____ ng mongo. 2. Todo na ______! 3. Let’s ______ kain na. 4. Palangga, _____ na tayo. 5. Hindi ako makakasama, wala akong datung. – Hindi po ako makakasama, wala po akong _______. 6. Pag-uusap ng Kastila at _______.
7.
1. Kain tayo ng mongo. 2. Todo na ‘to! 3. Let’s make kain na. 4. Palangga, uwi na tayo. 5. Hindi ako makakasama, wala akong datung. – Hindi po ako makakasama, wala po akong pera. 6. Pag-uusap ng Kastila at Pilipino.
Paglalahad
76
Balikan natin ang inyong gawain. Ano ang Hindi po purong Filipino ang mga mapapansin ninyo sa mga ito? pahayag, ma’am. Parang pormal ‘yong iba at ‘di pormal Mahusay! Ang mga pahayag ay hindi purong naman po ‘yong iba. Filipino. Iba pa? Tumpak! Ang ilan sa mga pahayag ay ginagamit sa pormal na sitwasyon at ang ilan ay sa pang-araw-araw na buhay.
Matapos ang inyong mga napansin, ano sa May kinalaman po sa pagkakaiba-iba ng palagay ninyo ang paksang-aralin natin sa araw wika. na ito? Corectus! Ang ating paksa sa araw na ito ay walang iba kundi ang Barayti at Baryasyon ng Wika.
8.
Pagtalakay
Sa palagay ninyo, homogenous ba ang ating Heterogenous po ma’am dahil iba-iba wika o heterogenous? naman po ang pinanggalingan nating mga tao.
Tama! Nagiging heterogenous ang wika dahil sa iba’t ibang aspekto. Pakibasa nga ito? HETEROGENOUS NA WIKA Heterogenous ang isang wika dahil nagkakaroon ng pagkakaiba-iba na sanhi ng iba’t ibang salik panlipunan tulad ng edad, hanapbuhay o trabaho, antas ng pinag-aralan, kasarian, kalagayang panlipunan, rehiyon o lugar, pangkatetniko at iba pa. Maraming salamat sa pagbasa. Sa dinami-rami ng tao rito sa Pilipinas, iba-ibang wika ang ating ginagamit. Paano naman nagiging homogenous ang wika? Maaari bang pakibasa. HOMOGENOUS NA WIKA Homogenous ang tawag sa wika kung pare-parehong magsalita ang lahat ng gumagamit ng isang wika. Dito sa ating bansa, malimit lamang ang mga lugar kung saan iisang wika lamang ang ginagamit ng mga taong naninirahan dito. Yaman din lamang na nabanggit natin sa heterogenous na wika ang iba’t ibang salik ng
77
pagkakaiba-iba ng wika, papasok na rito ang pagkakaroon ng iba’t ibang BARAYTI NG WIKA. Pakinggan n’yo nga kung ano ang tama sa sasabihin ko, Tama po silang dalawa, ma’am. Nagimas toy nateng! Nagimbag toy nateng! Paano mo nasabi?
Kasi po ma’am ang nagimas ay sinasalita natin dito sa Ilocos Sur at ang naimbag po ay sinasalita ng mga taga-Abra.
Tama. Dito na papasok ang unang barayti ng wika bilang Dayalek. Pakibasa nga? DAYALEK Ito ang barayti ng wikang ginagamit ng partikular na pangkat ng mga tao mula sa isang partikular na lugar tulad ng lalawigan, rehiyon, o bayan
Sa inyong unang gawain kanina, ano ang Iyong “kain tayo ng mongo”, ma’am. dayalek doon? Tama. Ito ay Tagalog sa Rizal, ang mongo ay balatong naman sa Tagalog Teresa. May iba pa ba kayong alam na halimbawa? Dinengdeng – Inabraw Nabuntog – Nalokmeg Mahusay! Sunod naman ang pahayag na ito, sino ang nagsabi ng mga pahayag na ito? Aha, ha, ha! Nakakaloka! Si Kris Aquino po, ma’am. Tumpak! Walang iba kundi si Kris Aquino. Dito na pumapasok ang kakanyahan ng pananalita ng mga tao, ang Idyolek. Maaari bang IDYOLEK pakibasa? Ito ang paglitaw ng katangian at kakayahang natatangi ng taong nagsasalita. Alin sa mga pahayag kanina ang nabibilang sa “Todo na ‘to!” ma’am na binanggit ni Idyolek? Ruffa Mae Quinto.
Tama. Kung titignan natin klas, ang mga simpleng pahayag ay nagkakaroon ng pagkakakilanlan dahil sinasalita ito ng mga taong tanyag sa iba’t ibang larangan. May nais pa ba kayong ibahagi? Kami ang pabebe girls! Ang buhay ay weather weather lang. Excuse me po! Magagaling! Dadako naman tayo sa susunod. Opo, ma’am. Hulaan kung anong uri ng pananalita ang babanggitin ko,
78
Can we kain egg waffles dipped in a sweet Coño po, ma’am. brown sauce sa kanto? Tumpak! Ang coño ay isa lamang sa mga uri ng tinatawag nating Sosyolek. Basahin nga ang SOSYOLEK tungkol dito? Ito ay nakabatay sa katayuan o antas panlipunan o dimensiyong sosyal ng mga taong gumagamit ng wika. Suriin natin ang naging gawain, alin doon ang nabibilang sa Sosyolek? “Let’s make kain na” na po, ma’am. Tama. Pinapalitaw ng barayting sosyolek ang kinabibilangang lipunan ng isang tao. Kung kaya’t papasok din dito ang apat na uri ng sosyolek, unahin natin ang Gay Lingo. Ano ang GAY LINGO alam ninyong mga salita ng mga beki? Ito ang “wika ng mga beki.” Datong – pera Givenchy – magbigay Chararat – pangit Mahusay! Pakinggan ko nga kayong mag- COÑO coño? Nangyayari ang code switching dito dahil sa paghahalo ng salitang Ingles sa salitang Filipino. Please pindot the electric fan. I want inihaw na fish. Let’s make ihi sa unang floor. Magagaling! Ngayon naman, magkakaalaman na kung sino ang mga jejemon o naging jejemon noon. Magbigay nga kayo ng halimbawa? JEJESPEAK Nakabatay pa rin Filipino subalit pinaghalo-halonh at magkasamang titik.
ito sa wikang Ingles at isinusulat nang may numero, mga simbolo, malalaki at maliliit na
Eow powszx! Mahal qoeh 24! Ikaw langszx sapats na! Kung sa iba’t ibang larangan naman, may sinasalita rin silang iba sa ating kinabibilangan. Magbigay nga ng mga salitang jargon? JARGON Ito ang natatanging bokabularyo ng partikular na pangkat na nagpapakilala sa kanilang trabaho o gawain Guro – Lesson Plan, Report Card Doktor – Gamot, Stethoscope
79
Sa puntong ito, tutuklasin naman natin ang mundo ng mga pangkat etniko. Ang barayti ng ETNOLEK wika bilang Etnolek. Ito ay wika mula etnolingguwistikong grupo.
sa
mga
Batay sa naging gawain ninyo kanina, ano ang maituturing na etnolek doon? Iyong “palangga, uwi na tayo” ma’am. Magaling! Ang ibig sabihin ng salitang palangga klas ay mahal o minamahal. May iba pa ba kayong alam na halimbawa? Vakuul Bagnet Batok Mahuhusay! Basta’t tandaan ninyo lamang na sa etnolek klas, ito ay sinasalita ng mga pangkat etniko. Hindi ba’t sa araw-araw nating pakikisalamuha sa ating kapwa, may mga pagkakataon na nagiiba ang paraan natin ng pananalita? Kung gayon, papasok naman ang Register na barayti REGISTER ng wika. Naiaangkop ng isang nagsasalita ang uri ng wikang ginagamit niya sa sitwasyon o sa kausap. “Hindi ako makakasama, wala akong Sa naging gawain ninyo kanina, alin doon ang datung. – Hindi po ako makakasama, wala register? po akong pera”, ma’am.
Tama. Ito ay dahil nag-iba ang paraan nito ng pananalita. Mula sa ‘di pormal na pakikipagusap ng tao sa kaniyang kaibigan hanggang sa naging pormal na ito nang makausap niya ang kaniyang guro. Maaari ba kayong magbigay ng mga pagkakataon na ginagamit ninyo ang register? “Mga hunghang kain na kayo” – Ikaw sa iyong mga kaibigan. “Kain na po kayo mga tita.” – Ikaw sa iyong mga kamag-anak. Tumpak! Maliban sa mga nabanggit, may mga pagkakataon klas na nagsasalita ang dalawang taong nanggaling sa ibang lugar na mayroong sariling wikang ginagamit. Dito na pumapasok ang Pidgin at Creole. Bago ang lahat, ano ba PIDGIN ang kabihan ng dalawang ito? Ito ay umusbong na bagong wika o tinatawag na “nobody’s language.” CREOLE Ito ang resulta ng pidgin dahil nagamit ito sa mahabang panahon ay nakabuo ng mga tuntuning sinunod na ng karamihan.
80
Huwag kayong malilito sapagkat ang magiging clue ninyo sa dalawang ito ay dahil sa Pidgin, nagkaroon ng Creole. Kumbaga mula sa nobody’s language, nang magamit, unti-unting nagkaroon ng mga tuntunin. Opo, ma’am. Sa naging gawain ninyo kanina, ang pag-uusap ng Kastila at Pilipino ang halimbawa ng mga ito. Kailan naging Pidgin ang pahayag na ito? Noong unang panahon kung saan wala pang mga tuntuning sinusunod sa wika. Sa kabilang banda, naging Creole na ito sa pagkakataon na matagal na itong ginagamit hanggang sa ganap na itong naging wika at tinawag na wikang Chavacano. Malinaw ba klas? Opo, ma’am. Kung malinaw na ito, maaari ba nating balikan kung ano-ano ang mga barayti ng wika na ating pinag-aralan. Ang iba’t ibang barayti ng wika ay Dayalek, Idyolek, Sosyolek, Register, Etnolek, Pidgin, at Creole, ma’am. Magaling! 9. Paglalahat Barayti ko, Uriin mo! Ipapakita kong muli sa inyong screen ang mga pahayag kanina sa gawaing 3Ps: Pansinin, Punan, Palawakin. Ang bawat pahayag ay kinakailangan ninyong mauri kung ito ay Dayalek, Idyolek, Sosyolek, Register, Etnolek, Pidgin, o Creole. Pagkatapos ay ipaliwanag ang tungkol dito. 1. Kain tayo ng mongo.
Kain na tayo ng mongo – DAYALEK Ang dayalek ay wikang ginagamit ng mga tao sa isang partikular na lugar.
2. Todo na ‘to!
Todo na ‘to! – IDYOLEK Ang idyolek ay ang paglitaw ng katangian ng isang indibidwal batay sa kaniyang pananalita.
3. Let’s make kain na.
Let’s make kain na. – SOSYOLEK Ang sosyolek ay maaaring gay lingo, coño, jejemon, at jargon.
4. Palangga, uwi na tayo.
Palangga, uwi na tayo. – ETNOLEK Ang etnolek ay ginagamit ng mga pangkat etniko.
81
5. Hindi ako makakasama, wala akong datung. – Hindi po ako makakasama, wala po akong Hindi ako makakasama, wala akong pera. datung. – Hindi po ako makakasama, wala po akong pera. – REGISTER Ang register ay paraan ng pananalita na kung saan nagbabago ito batay sa sitwasyon o kinakausap.
6. Pag-uusap ng Kastila at Pilipino.
Pag-uusap ng Kastila at Pilipino. – CREOLE at/o PIDGIN Ang pidgin ay “nobody’s language.” Gayunpaman, dahil sa paggamit ng mga tao sa wikang ito, nagkaroon na ito ng mga tuntunin kung kaya’t unti-unti na itong naging Creole.
Ang gagaling ninyo! Ngayon, batid kong handa na kayo sa susunod ninyong gawain. 10. Pagsasanay BARAYtalk Show Masusubok sa talk show na ito kung gaano ninyo naintindihan ang ating tinalakay. Yaman din lamang na naibigay ko na ang inyong mga Ipapakita ang inihandang presentasyon grupo, batid kong handa na ang lahat sa ating ng bawat grupo. presentasyon. PANGKAT DAYALEK PANGKAT IDYOLEK PANGKAT SOSYOLEK PANGKAT REGISTER PANGKAT ETNOLEK PANGKAT CREOLE AT PIDGIN
PAMANTAYAN
Nilalaman (x5) Pagiging malikhain (x4) Audience Impact (x3)
RUBRIKS BARAYtalk Show KONSISTENT MAHUSAY 4 3
KATAMTAMAN ANG HUSAY 2 Mahusay na nagamit Hindi gaanong nagamit Hindi nagamit ang ang iba’t ibang barayti ang iba’t ibang barayti iba’t ibang barayti ng ng wika. ng wika. wika. Naging malikhain sa Hindi gaanong naging Ordinaryong pagpapakilala at malikhain sa talk show. pagpapakilala at pagsagot sa talk pagsagot sa talk show. show. Natuwa ang lahat sa Hindi gaanong natuwa Walang natuwa sa presentasyon. ang ilan sa presentasyon. presentasyon.
82
IV.
Pagtataya BARAYTI NG WIquiz Sagutan ang maikling pagsusulit tungkol sa Barayti ng Wika. Mabibigyan kayo limang minuto upang sagutin ito. Panuto: Basahin nang mabuti ang mga pahayag at piliin ang tamang sagot sa pagpipilian. 1. 2. 3. 4. 5.
Can you make kuha my things? Magkain na ta mo. Tumatahimik ang bata sa loob ng simbahan. Nag-uusap ng wikang Chavacano ang Kastila at Pilipino. Kayo ang boss ko!
ANSWER KEY 1. 2. 3. 4. 5. V.
Sosyolek Etnolek Register Creole Idyolek
Kasunduan Mag-isip o magsaliksik ng mga paksa na maaaring magamit sa inyong pananaliksik.
Inihanda ni:
NIÑA PAULETTE F. AGSAULLO Gurong Nagsasanay
Sinuri ni:
NOVELYN T. BARCENA, PhD Guro ng EL 2 Iwinasto ni: LESTER A. AARON, MATFil Gurong Namamatnubay Binigyang-pansin ni: ANITA A. ARLEGUI, EdD Asst. Principal, Junior High School Pinagtibay:
AURELIA T. VITAMOG, EdD, RGC Principal, Laboratory Schools
83
84
October 27, 2021
Meeting someone for the first time gives you that nerve-wracking feeling. It somehow scares you, but it gives you an excitement too. Obviously, this is what I felt during the first day of my Participation and Teaching Assistantship with 11-STEM A under Mr. Lester Aaron, my cooperating teacher. Before the class started, Mr. Aaron gave me an opportunity to introduce myself. The moment my students listened intently with my introduction, I knew that I will be challenged, but will probably learn a lot from them, and I did. Furthermore, after my introduction, I have observed that he has his own strategy in gaining the attention of the students. He asks what their last topic was and connects it to the new one. But, it was not boring because he set examples that later on turns into a joke. Undoubtedly, 11-STEM A students are bright in different aspects. They were able to present a Radio Drama even without seeing each other physically. I was amazed on how they were able to deliver their script well. Even if it was a Radio Drama, I was able to imagine the scenes inside my head. Aside from the Radio Drama that they have presented, almost all of them in the class were actively participating in the class discussion regarding “Sangkap at Proseso ng Komunikasyon.” They were able to share their ideas and experiences that have made the discussion more meaningful and alive. After the discussion, Mr. Aaron gave the students an opportunity to share their learnings regarding the topic that was discussed. Those who were not able to recite earlier were the ones being called first. Truly, the students were every eager to participate in class regardless of not being able to speak Filipino language fluently. Subsequently, before dismissing the class, we took pictures, and I was so happy. After an hour of discussion, they still have energy to smile, and they even posed to their wacky faces. At this point in time, I knew that I will have a good bond with them. Before this day ends, I told myself that I have to prepare because my students are bright in different aspects. I am not only going to deal with one personality so I have to think of different strategies that would best suit my students’ interests and capabilities.
85
November 3, 2021
Today marks another day of learning and a step closer to my First Demonstration Teaching. It’s only my second day of being with 11-STEM A but it feels like we’ve known each other for a long time now. Their smiles and giggles after greeting me “Magandang Hapon, Ma’am” makes me have that kilig factor. Moving on, before the discussion started, Mr. Aaron gave the students some time to prepare for their reporting. While the students were preparing, he told me to list down the names of the students who will participate in the reporting as well as in the discussion. It was not that hard since I tried to memorize their names and their faces that moment, I was added in their group chat and google classroom. Apart from this, Group 3 reported the topic Linggwistikong Komunidad. I have observed that whenever the reporter cannot explain a certain slide, Mr. Aaron would always lend a hand to further discuss it. In addition to that, after the reporting, Mr. Aaron also discussed the Kasaysayan ng Wikang Pambansa. I am glad that the students can differentiate Tagalog, Pilipino, and Filipino. Aside from that, I can clearly see that they were very eager to learn because they were all listening to Mr. Aaron. Accordingly, the class discussion went well because of the participation of the students. Along with that, after the discussion, he reminded the students to pass their learning materials for us to evaluate their activities. Finally, after the students have left the meeting, Mr. Aaron gave his tips for my first demonstration teaching that will happen on the 10th of November. He even gave suggestions for my lesson plan and PowerPoint presentation, and I feel grateful for that. Indeed, this day is full of learning – learning different strategies in teaching and learning from the students.
86
November 10, 2021
As cliché as it may sound, there is always a first time for everything. Today, I had my first ever teaching demonstration, not with my classmates, but with my students from 11-STEM A. The teaching demonstration started with a prayer followed by setting the mood of the students. Before the discussion started, I gave them a motivation entitled “I-type mo, Basahin mo *with feelings.” My heart was jumping with joy when I saw the comment section in the google meet. Almost everyone was typing and with that, I was sure that my students are ready for the discussion. In the same way, the energy of the students did not stop on the motivation part. Almost everyone in the class wanted to read and share their thoughts regarding Mga Gamit ng Wika sa Lipunan. Some shared their own experiences as examples and others shared their observations. Furthermore, I thought it will be hard for me to explain the lesson. I am aware that they are more in love with their other subjects. However, they proved to me that they love their Filipino subject too. Their participation is more than enough for me to feel relief, that they were able to understand what I was discussing to them. Before ending the class, I left them with a quote to ponder on, “Ang bawat isa sa inyo ay mayroong halaga. Katulad ng wika, mayroon kayong iba’t ibang gampanin na makatutulong sa patuloy na paglago ng inyong mga sarili at ng inyong lipi.” They all smiled with this one. Finally, after the students left the meeting, Mr. Aaron shared his positive and negative comments on my demonstration teaching. He emphasized that I was using voice fillers too much that is why I must avoid it. However, he congratulated me for having a good start. Mr. Aaron and I were so happy that students were able to participate even if I am still a student-teacher. My takeaway for today is that if I show a positive aura while teaching, my students will be influenced by it. And most especially, the comments and suggestions of Mr. Aaron will surely be improved on my next teaching demonstration. The learning continues!
87
`
November 17, 2021
Seeing my students happy on my first demonstration teaching inspired me to do more and be more. Setting the standards high on my first demonstration teaching challenged me on my second. Nevertheless, I knew that I love what I am doing. As usual, the demonstration teaching started with a prayer followed by the preliminary activities like asking who’s absent, their requirements, and other life updates. A motivation for the lesson followed entitled, “Pangalanan mo, Panalunan mo.” The students were very happy with their first activity of the day because it was timely and relevant. Even Mr. Aaron participated in the game. Oh, how fulfilling it is. Moreover, the discussion was still on Mga Gamit ng Wika sa Lipunan. I came up with a Wheel of Names this time to avoid bias in calling out the students to recite and of course to add a little suspense for them. Thankfully, everyone who was called on the wheel of names responded. If they cannot explain their thoughts well, I made sure to give supplemental words to further explain it. After the discussion, I gave them another quote to ponder on that is related with the discussion saying, “Ang mga gamit ng wika sa lipunan ay kinakailangang isaisip, isapuso, at isagawa.” Finally, the students left the meeting. Mr. Aaron immediately proceeded with the post-conference. He complemented me for preparing different instructional materials and for explaining the lesson well. Indeed, it was a successful demonstration teaching. On my second demonstration, I have realized that even if my cooperating teacher has complemented me for a job well done, there still a lot to improve. After all, improvements are not only for the benefit of my students but also for my development as a teacher someday.
88
November 24, 2021
After two consecutive weeks of teaching, I’m back to being an observer again. It’s time to learn both from my cooperating teacher and my students. Let’s bring it on! Meantime, before starting the class, Mr. Aaron reminded those students who were not yet able to submit their requirements. Before starting the formal discussion, he introduced the topic Wika at Kultura by letting the students watch a certain video that is connected with the topic. Further, since some of the students from 11-STEM A belong to some ethnic groups, they were able to share their rich culture and heritage. This have led me to realize that on my next demonstration teaching, I shall consider in my strategies that would best suit the individuality of my learners. Aside from that, I was able to see the eagerness of the students to learn variety of languages and culture from different parts of the Philippines by asking questions to Mr. Aaron. In return, Mr. Aaron made sure that he entertains all of the question and answers them one by one. Just as Wika at Kultura was the topic, it was the best way to introduce their final output and that is to make a Research. Mr. Aaron even instructed the students to start thinking or searching for some research topics regarding language or culture. Finally, before I leave the meeting, Mr. Aaron instructed me to help him in checking the activities of his students. It was quite challenging knowing that the students from 11-STEM A are all good. Nevertheless, I know that I can do it.
89
December 1, 2021
It’s the sixth week of my class observation with 11-STEM A. As days passed by, I can say that they are serving me different personalities and attitudes that I adore the most. They continued doing their best and with that, I am inspired to be better too. Today’s topic is about Sitwasyong Pangwika sa Pilipinas. Mr. Aaron assigned me to present the video. After presenting it, he asked some questions to ponder on. As expected, the class went wild since almost every one of them wanted to share their ideas. However, as the discussion continues, there is this one student who was called but did not respond. Mr. Aaron kept on calling the student, but still there was no response. At that moment, I saw him scold the students. I was shocked because his aura is so light, and it seems like he does not scold students that way. But, as they say, we all have our limits too. Furthermore, I was not disappointed with Mr. Aaron. Instead, I salute him for scolding the student. Sometimes, we have to scold them in order for them to learn. Nevertheless, the way of scolding was generalized so that the student won’t be ashamed. On the other hand, I felt the sincerity of the whole class for apologizing immediately. It takes a lot of bravery to apologize right away. I feel glad that the students from 11-STEM A knows how to admit their mistakes and how to ask for forgiveness after. To conclude, before ending the meeting, Mr. Aaron told me that sometimes we have to scold the students in order for them to be well-rounded individuals. He even emphasized that a good character is better than intelligence, and I agreed on that. In addition, he assigned me to take over his class on the 15th of December because he will be busy with the accreditation. It was indeed a day full of emotions and I think I was overwhelmed. Nevertheless, I have to stop overthinking and just prepare for the discussion next week. I hope it won’t be awkward though. Still, the learning continues!
90
`
December 15, 2021
Today marks my first teaching experience without Mr. Aaron. This was more nerve-wracking than my first demonstration teaching. However, I told myself that in the near future, there will be no Mr. Aaron that will observe me, so I have to give my best. Before the discussion started, I oriented them that Mr. Aaron will not be with us today for he is busy with the accreditation. And of course, I told them that next time, when a teacher asks them to recite, they should answer. After all, respect begets respect. They just smiled and answered with a big yes. I hope they can apply this for a lifetime. Moreover, prior to the discussion of Wikang Filipino, Internet, at social media, I showed them Ms. Universe 2021 memes that have caught their attention. They have to answer if the Filipino statement was correct or not. After that, I asked them to share their thoughts with our own language, Filipino. In addition, the students were actively participating in class. I know that the topic is one of their interests especially that it is timely, and everyone can relate to it. The discussion went well even if Mr. Aaron was not in the meeting. My heart is delighted to see them participate in the class discussion, I felt like I’m already a full-pledged teacher, but of course, it is still a long process. On the other hand, since Christmas is just around the corner, I choose an activity that will best suit their interest that is connected with the topic. I asked them to make a poster regarding #AngHilingKoNgayongPasko. Further, I have seen in their outputs that there still a kid in them – there is still this innocence of a child wanting to receive a gift on Christmas day. Plus, they were able to use the Filipino language with minimal errors too. Finally, we ended the meeting with our Christmas greetings. Indeed, it was a fruitful discussion on the last school day for the year 2021. To sum up the experience, it was nerve-wracking but at the same time it was fun. I felt like I was able to rule my own kingdom. Thankful for Mr. Aaron for allowing me to experience my firsts in the teaching profession.
91
January 5, 2021
It is undeniably true that it is hard to catch the attention of the learners after how many weeks of vacation. Nevertheless, Mr. Aaron has his own ways to easily adjust the students. Thus, Online Kumustahan happened. The Online Kumustahan allowed the students to share their experiences during the holidays. Each and every one of them has a story to tell. It gives me joy knowing that the students trust us, their teachers. Furthermore, I was able to realize that having a good teacher-student relationship gives them the chance to just be themselves. They fear nothing and it’s just amazing to see the students build their self-confidence. Subsequently, after the students left the meeting, Mr. Aaron gave me the last topic for my final demonstration for this semester. I felt mixed emotions because even if I wanted to be with them for a little longer, I have to move forward to the next semester and so with them. To sum this day up, I told myself that I have to give my best shot for my final demonstration. No pressures, but just enjoy the moment. This will all be my stepping stones to be the best teacher that I can be.
92
January 12, 2021
The weaknesses of yesterday had led me to my strengths of today. Thus, this day, 12th of January is the result of my determination and willingness to be corrected. As I started my demonstration teaching on Barayti at Baryasyon ng Wika, I gave them a preliminary activity entitled “PPP: Pansinin, Punan, Palawakin.” The examples that I have used in their game served as the backbone in the entire class discussion. Moving on, I was shocked when the student who was scolded last few weeks was so active in class. She was able to share her thoughts regarding the subject matter. Not only that, but I was also impressed when she was the one represented their group for their final activity “BarayTALK Show.” I felt like I just poured a magic spell on her that she was able to come out of her shell. It’s priceless. On the other hand, on my last demonstration teaching, I have observed that most of them were consistent in class participation. Not to forget those few students who finally had the guts to talk in class after being scolded for the past few weeks. What a way to end my final demonstration. Furthermore, when the students finally left the meeting, I felt so delighted because of Mr. Aaron’s complement. He gave me words of wisdom for me to ponder on. Certainly, he had played a vital role in my development as an effective and efficient teacher in the near future. He was able to bring out the best in me and I am sure that the best is yet to come. Lastly, I may have accomplished my demonstration teachings as a Teacher Assistant, but the learning should not stop here. I shall continue to improve myself – personally and professionally.
93
January 19, 2021
It’s my second to the last day of being a Teacher Assistant for 11-STEM A and I am already having a separation anxiety. However, the memories that I had with them will forever be remembered. Moving on to their new lesson Introduksyon sa Pananaliksik, Mr. Aaron assigned me to share his presentation in class. This topic is a little bit tricky and technical. However, he was able to discuss it in such a way where students were able to understand it. Furthermore, the students shared their sentiments and experiences in writing a research paper. Some answered that research takes so much time, knowledge, and patience. I was smiling though because I remember our research to graduate. Indeed, they are right, it takes a lot of time, knowledge, and patience to finish one. After the discussion, Mr. Aaron gave the students their final activity and that is to write the first chapter of research. After that, he gave the students an opportunity to ask questions regarding their requirement. After series of questions, the students finally left the meeting. My takeaway for today’s discussion is that I have to work fast on my research. I don’t want to be left behind though. I want to graduate on time and get the licensed to become a full-pledged teacher just like Mr. Aaron, my cooperating teacher.
94
January 26, 2021
Today feels different. I still have the excitement to see them, but it’s just that I am being too emotional since it’s the last day with 11 - STEM A. Before Mr. Aaron started the final oral recitation, he gave them an idea on what to expect. He even added that their answers should be based in their own understanding and not on the things that they will see on google. Lastly, he told them to do their best because it’s part of their final requirement for the Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino. As expected, the students gave their best. Further, what I admire from Mr. Aaron the most is that he treats his students fairly. Everyone has this sense of belongingness because everyone has the time to speak for themselves. The learning environment never feels awkward and that’s the kind of environment I want to have when I become a full-pledged teacher someday. After the graded recitation, Mr. Aaron gave his final words. While he was talking I saw that our students became emotional. Without noticing, I too got emotional especially when they said their goodbyes. In return, I gave them my speech of gratitude. Even just for a short span of time, I was able to feel that I am already a teacher, not only a teacher assistant. They welcomed me to their family even if we weren’t able to rub our elbows physically, I felt them — I felt their love and their support in every meeting that we had. As we end our final google meet for this semester, Mr. Aaron told them to evaluate me as their teacher assistant through google forms. I cannot wait to read their messages, comments, and suggestions though. I’m pretty sure I’ll be very emotional again once I read their messages. To end this day, I can say that I did not just had a section to teach, I had a family who helped me improve my teaching strategies and discover things that I myself didn’t expect me to do.
95
96
Before I formally meet my students, we had a general orientation on the do’s and don’ts on the google classroom and in google meetings.
Somehow, I feel relieved for the reason that my cooperating teacher gave me a brief introduction about the subject that I am going to teach which is Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino. Aside from that he added that I will probably enjoy the class knowing that my students are equally bright and talented. It was a mixed of emotions though. Lastly, he told me that he won’t be giving too much about 11 STEM A because I will be me the one to discover things that I want to know.
I am excited and nervous at the same time but I know that this is a step closer to my dreams. There’s no turning back, just keep moving forward.
97
Classrooms used to be four walls, but now classrooms are found inside the four corners of our laptops.
Today, I was invited as a teacher in the google classroom of 11 - STEM A. I was so excited to discover this platform since this is the new normal classroom of teachers and students. While we were on the google meeting, my cooperating teacher shared his screen and he taught me the different parts of the classroom. It was not that hard because I, myself, have tried using it already.
Further, I was also added in the group chat of 11 - STEM A. Still, it feels surreal. Everyone in there was calling me “Ma’am Niña” and “Binibining Niña.” It made me the happiest.
My heart is jumping for joy. They are making me feel that I am already part of their family. This is going to be an amazing journey, I think.
98
Internet and/or mobile data has always been the barrier in the teaching and learning process. Sad to say, this is still inevitable.
On the positive side, during google meetings, my cooperating teacher told me to give reminders before the discussion. I should ask my students to open their camera if they can. If their connection is from great to moderate, they can open it. But if not, they can just close it while listening. Aside from that, I should encourage them to participate in the class discussion, it’s up to me on how will I be able to let the students speak their minds though.
Furthermore, my cooperating teacher told me to always record the discussion. This is for the reason that my students who were absent for that day will be able to watch the recorded discussion and can still catch up with the lesson. The recorded discussion, as well as the presentation will be uploaded in the google classroom so that everyone can have an access on it.
So excited to have my demonstration teachings. I hope that my students will have a good connection, same as mine.
99
Online communication has never been this exciting not until I saw the benefits of using gmail.
On this day, my cooperating teacher taught me how to send instructions and other announcements using gmail. It was so fun because I get to send my messages to each and every one of them separately. I was able to appreciate the initiative of using gmail instead of group chats in messenger. From now on, I’ll practice doing this.
What
an
informative
day.
Another
strategy has been unlocked!
100
Giving of assessments used to be so easy. We just have to make it based on the learning objectives and there we have it. But now, giving of assessments is way harder because you have to make sure that the students will be working on their own and won’t try to search on google.
Luckily, I have my cooperating teacher who guided me in creating test questions as well as in manipulating google forms. Aside from the test itself, he taught me different tips so that my students won’t be able to cheat. These are some of the many tips that he gave me: 1) do not put
the
correct
answers
immediately,
2)
reshuffle the test questions, 3) write a congratulatory message after submitting, and a lot more.
It was indeed another day full of learning.
101
Having a mom whose profession is teaching, I have experienced checking quizzes and test papers of her students. I thought it was easy, not until I experienced it on my own students.
At first I thought it was just a piece of cake since my mom has let me experience it countless times. However, I realized that the mode of learning before was still face-to-face. This means that the things that I was checking is through a pen and paper test. Thus, the struggle is real.
Checking the outputs of the students online is challenging. Aside from the eyes that get sore from time to time, it needs more effort to read and comprehend on their answers. Though some of the students are struggling with their online classes, all of them are still trying their best to learn and meet our expectations. Still, there’s this eagerness to learn.
After
the
checking
task
given
by
my
cooperating teacher, I can proudly say that I made it and it’s so satisfying to try and learn new things.
102
One of the trickiest part of being a teacher is computing the grades of the students. They have given their part and they should be given the grade that they deserve.
For this day, my cooperating teacher gave me a task to grade the outputs of my students by following the rubrics. He made me use the Microsoft Excel which serves as my electronic class record. It was tricky to use the application at first, but through his guidance I was able to do it.
I am so happy that I am able to learn these things. It makes me want to be a teacher already. But of course, it’s still a long way to go.
103
Participation and Teaching Assistantship is far different from Observation in Teaching-Learning in Actual School Environment.
Going back to my experiences in my EL 1, I can say that in one way or another, it has contributed in my preparation for EL 2. It is true that being an observer will lead you to learn different teaching strategies as well as handling different behavior of students.
Furthermore, what made my EL2 memorable is my amazing students from STEM A. Their brilliant minds tickled my mind too. Their diversity has challenged me to come up with different teaching strategies. Their curiosity has led me to discover concepts that I have never known before. And most especially, their flaws and imperfections made me become a more compassionate teacher in such a way that I was able to become an effective and efficient teacher.
On the other hand, I cannot deny the fact that I was
challenged on how good they are. However, I think I was able to match their energy with the help of my cooperating teacher. It’s a great platform for me to discover my strengths and my weaknesses so that I will be able to prepare myself for my teaching internship. Still, I feel grateful that they have been with me for one semester.
Overall, I had the most amazing memories with STEM A. What a STEMazing experience with them.
104
105
First Demonstration Teaching
106
First Demonstration Teaching
107
First Demonstration Teaching
108
First Demonstration Teaching
109
Second Demonstration Teaching
110
Second Demonstration Teaching
111
Second Demonstration Teaching
112
Second Demonstration Teaching
113
Second Demonstration Teaching
114
Second Demonstration Teaching
115
Second Demonstration Teaching
116
Second Demonstration Teaching
117
Third Demonstration Teaching
118
Third Demonstration Teaching
119
Third Demonstration Teaching
120
Third Demonstration Teaching
121
Third Demonstration Teaching
122
Third Demonstration Teaching
123
Fourth Demonstration Teaching
124
Fourth Demonstration Teaching
125
Fourth Demonstration Teaching
126
Fourth Demonstration Teaching
127
Fourth Demonstration Teaching
128
Fourth Demonstration Teaching
129
Fourth Demonstration Teaching
130
Fourth Demonstration Teaching
131
Fourth Demonstration Teaching
132
133
FIRST DEMONSTRATION TEACHING https://drive.google.com/file/d/1iC6zKJ08q2ZIZ0 T4MlqRYs8TR4KNavMx/view?usp=sharing
134
SECOND DEMONSTRATION TEACHING https://drive.google.com/file/d/1CqX54lShw8knB4O2xr9RLJERpZN5ozo/view?usp=sha ring
135
THIRD DEMONSTRATION TEACHING https://drive.google.com/file/d/1xiNwWRjD62oOuK4uymjHkblxeMGiZOO/view?usp=sharing
136
FOURTH DEMONSTRATION TEACHING https://drive.google.com/file/d/1mXj1ZzOvqiJk4n s3cIEwsPLk5fQbEzUq/view?usp=sharing
137
138
October 27, 2021 – Class Observation
139
October 27, 2021 – Class Observation
140
November 3, 2021 – Class Observation
141
November 3, 2021 – Class Observation
142
November 10, 2021 – Demonstration Teaching
143
November 10, 2021 – Demonstration Teaching
144
November 10, 2021 – Demonstration Teaching
145
November 10, 2021 – Demonstration Teaching
146
November 10, 2021 – Demonstration Teaching
147
November 17, 2021 – Demonstration Teaching
148
November 17, 2021 – Demonstration Teaching
149
November 17, 2021 – Demonstration Teaching
150
November 17, 2021 – Demonstration Teaching
151
November 24, 2021 – Class Observation
152
November 24, 2021 – Class Observation
153
December 1, 2021 – Class Observation
154
December 1, 2021 – Class Observation
155
December 15, 2021 – Demonstration Teaching
156
December 15, 2021 – Demonstration Teaching
157
December 15, 2021 – Demonstration Teaching
158
December 15, 2021 – Demonstration Teaching
159
January 5, 2022 – Class Observation
160
January 5, 2022 – Class Observation
161
January 12, 2022 – Demonstration Teaching
162
January 12, 2022 – Demonstration Teaching
163
January 12, 2022 – Demonstration Teaching
164
January 12, 2022 – Demonstration Teaching
165
January 19, 2022 – Class Observation
166
January 19, 2022 – Class Observation
167
January 26, 2022 – Class Observation
168
January 26, 2022 – Class Observation
169
Sending Emails
170
Sending Emails
171
Posting Materials
172
Making Quizzes
173
Checking Activities
174
Recording Scores
175
176
177
178
It is a fact that teaching is not a lucrative profession. However, we, teachers, chose this path because we knew within ourselves that this is our calling. Growing up, I saw how hard it is to become a teacher having my mom as a living proof. Aside from the 8 hours that they have rendered at school, when they get home, they will still face the test papers and projects of their students. No matter how my mom wanted to rest before, she had no time since she also needs to look over me and my sister's homework and finish other household chores. From that day on, I knew I wanted to become a teacher. I idolize my mom and all other teachers that have contributed to my development. Going further, comparing the way of teaching before and now hits different. The mode of teaching and learning now is far more different than before. Teachers used to teach inside the four walls of their classroom, but now they just teach inside the four corners of their laptops or personal computers. On the other hand, people think that teachers have a "bed of roses" kind of life during the distance learning. They have no idea that most of the elder teachers are technologically challenged, but they are trying their best to cope up with the new normal. They may be working from the comfort of their own homes but what makes them feel uncomfortable is that they are not sure if their students are still learning or just merely passing. Further, on the part of the parents, I know for sure that they are also having a hard time teaching their children. With that, I hope that it will serve as a wakeup call for them that teaching is not as easy as what they think it is -- that teaching requires knowledge, patience, understanding, and above all, compassion. Lastly, my salute goes to all the teachers and soon-to-be teachers out there! They may not be the richest in pockets, but they are the richest at heart. Never judge a teacher, we never knew what they have gone through to achieve such things.
179
“Every child deserves to learn in a conducive learning environment that poses no threat to their health and safety ... and enhances learning outcomes and academic performance.” The quotation says it all. Teachers should always see to it that they provide a safe and conducive learning environment for all. When students feel a positive atmosphere, eagerness in learning develops between each and every one of them. Moving on, a conducive learning environment is a setting which allows for a free exchange of ideas, thoughts and skills among the teachers and learners to achieve the expected educational goals by considering the physical, psychological, social, and cultural needs of all the learners. This enables both the students and teachers to better utilize the classroom to facilitate the learning and teaching process. On the other hand, a safe learning environment is setting up any lesson that deals with potentially sensitive subjects, it's essential to begin by creating a safe, secure learning environment. This will help children feel confident to share their ideas, values, and attitudes without fear of negative feedback from their peers. Through this, students are treated with respect and fairness by teachers, other staff and other students, members of the school community feel valued, effective teaching and learning takes place. Furthermore, I believe that a conducive and safe learning environment reflects you, as a teacher. That is the very reason why we should always plan and make these plans into reality. At first it may be hard, especially for newbie teachers, but as they grow old in the profession, it will be easier for them. And one thing more, the legacy continues as each and every student will be provided a safe and conducive learning as they move from one grade level to another. In conclusion, whether the set-up is face-to-face or online, we teachers, should always be creative and flexible enough in providing a safe and conducive learning environment for all.
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
``
192
193
194
195
196
`
197
THE BOOK OF FIRSTS A compilation. A recollection. A celebration.