NTGent magazine januari - februari 2016 by NTGent

ZONDER LIEFDE HOUDT HET OP

RUBRIEK RUBRIEK

ZONDER LIEFDE HOUDT HET OP Enkele weken geleden, op een vrijdagavond, vond in Parijs een serie aanslagen plaats. Deze dodelijke aanslagen hadden geen ‘officieel’ doelwit voor ogen, zoals een ambassade of een justitiepaleis of een regeringsgebouw. Ze waren gericht tegen het goede leven zoals wij dat graag leven. De doelwitten waren sociaal van aard, ingebed in onze westerse cultuur: een restaurant, een voetbalstadion, een concertzaal. De daders, jonge kerels die hun leven veil hadden om een ijskoud statement te maken, vonden het nodig om het beeld van Parijs – als romantische, gezellige, liederlijke stad – kapot te slaan. Sindsdien is er al veel inkt gevloeid over deze kwestie. Zin, maar ook onzin. De publieke opinie raakte meteen oververhit en laat zien dat we allemaal vanuit onze eigen logica naar zulke feiten kijken. Een effect dat de daders allicht toejuichen: het illustreert dat het westerse ideaal, gestoeld op principes van vrijheid en gelijkheid, maar vormgegeven via een systeem van kapitalisme en consumentisme, niet voor iedereen even toegankelijk is als we soms denken. Een dergelijke barbaarse daad zaait vertwijfeling in onze harten.

Op het moment van de aanslagen waren we in volle repetitie van De kersentuin. In dit toneelstuk van Tsjechov staat de Russische revolutie voor de deur, en worden mensen gedwongen om keuzes te maken. Het landgoed verkopen of niet? Tussen de regels, bij elke zin die de personages uitspreken, proef je al iets van het afscheid dat eraan zit te komen. Is het dat waar wij nu zelf voor staan? Moeten wij afscheid nemen van de wereld zoals we die kennen? Het is een lastige vraag en een overtuigend antwoord hebben we niet.

Al sprak ik de talen van alle mensen en die van de engelen – had ik de liefde niet, ik zou niet meer zijn dan een dreunende gong of een schelle cimbaal. Al had ik de gave om te profeteren en doorgrondde ik alle geheimen, al bezat ik alle kennis en had ik het geloof dat ik bergen kan verplaatsen – had ik de liefde niet, ik zou niets zijn. Al verkocht ik mijn bezittingen omdat ik voedsel aan de armen wilde geven, al gaf ik mijn lichaam prijs en kon ik daar trots op zijn – had ik de liefde niet, het zou mij niet baten.

Laat ik voor mezelf spreken, als mens en als kunstenaar. Wat ik weet is dat we het, als puntje bij paaltje komt, niet redden zonder liefde. Lopachin, het personage dat het oude landgoed wil verkavelen en exploiteren, bezit al het geld van de wereld, maar hij heeft geen liefde. En dat beseft hij uiteindelijk ook. Wat heeft het dan voor zin, zo’n leven?

De liefde is geduldig en vol goedheid. De liefde kent geen afgunst, geen ijdel vertoon en geen zelfgenoegzaamheid. Ze is niet grof en niet zelfzuchtig, ze laat zich niet boos maken en rekent het kwaad niet aan, ze verheugt zich niet over het onrecht maar vindt vreugde in de waarheid. Alles verdraagt ze, alles gelooft ze, alles hoopt ze, in alles volhardt ze.

De behoefte aan perspectief, ook na de dieptreurige gebeurtenissen in Parijs, doet me terugdenken aan een passage in de bijbel die we als kind moesten lezen. Daarmee wil ik geloof of religie niet per se als antwoord naar voren schuiven in een tijd van beproeving. Het gaat me om de lofzang op de liefde die erin wordt beschreven, met name in de eerste brief aan de Korintiërs (1 - 13), geschreven door de apostel Paulus. Het is een tekst die me keer op keer ontroert en nederig maakt. Want inderdaad: ons profeteren is beperkt.

De liefde zal nooit vergaan. Profetieën zullen verdwijnen, klanktaal zal verstommen, kennis verloren gaan – want ons kennen schiet te kort en ons profeteren is beperkt. Groet, Johan

EDITORIAAL

SANS AMOUR TOUT S’ARRÊTE / OHNE LIEBE IST SCHLUSS / WITHOUT LOVE EVERYTHING ENDS F Il y a quelques semaines, un vendredi soir, Paris a été le théâtre d’une série d’attaques meurtrières. Elles n’avaient pas d’objectif « officiel », comme une ambassade, un palais de justice ou un bâtiment du gouvernement. Elles étaient dirigées contre la « bonne » vie telle que nous l’aimons. Les objectifs étaient sociaux, complètement intégrés dans notre culture occidentale : un restaurant, un stade de foot, une salle de concert. Les auteurs, de jeunes hommes qui ont sacrifié leur vie pour affirmer leurs convictions glaciales, ont estimé pertinent de s’en prendre à l’image de Paris – ville romantique, agréable, lascive.

Cette histoire a fait couler beaucoup d’encre sous les ponts. Beaucoup de choses sensées et insensées ont été dites et écrites. Les oreilles de l’opinion publique ont très vite surchauffé et les réactions de la population montrent que chacun à sa propre logique par rapport à de tels faits. Les auteurs s’en réjouissent probablement parce que, selon eux, la preuve est ainsi faite que l’idéal occidental, reposant sur les principes de liberté et d’égalité, mais construit en réalité sur un système capitaliste et consumériste, n’est pas aussi accessible à tous que nous ne le pensons parfois. Cet acte barbare sème le doute dans nos cœurs.

EDITORIAAL

D Zum Zeitpunkt der Anschläge waren wir mitten in den Proben von De kersentuin. In diesem Theaterstück von Tschechow steht die russische Revolution vor der Tür, Menschen werden gezwungen, Entscheidungen zu treffen. Das Landgut verkaufen oder nicht? Zwischen den Zeilen, bei jedem Satz, den die Personen aussprechen, spürt man bereits etwas von dem Abschied, der darin steckt. Stehen wir nun selbst vor der gleichen Situation? Müssen wir Abschied nehmen von der Welt, wie wir sie kennen? Das ist eine lästige Frage und wir haben keine überzeugende Antwort.

Lassen Sie mich für mich selbst sprechen, als Mensch und als Künstler. Eins weiß ich: Wenn es darauf ankommt, werden wir es ohne Liebe nicht schaffen. Lopachin, die Person, die das alte Landgut parzellieren und erschließen will, besitzt bereits alles Geld der Welt, aber er hat keine Liebe. Und das wird ihm letztlich auch bewusst. Was hat es dann für einen Sinn, so ein Leben? Das Bedürfnis nach Perspektive, auch nach den todtraurigen Ereignissen in Paris, erinnert mich an einen Abschnitt in der Bibel, den wir als Kind lesen mussten. Damit will ich Glauben oder Religion in einer Zeit der Heimsuchung nicht per se als Antwort anbieten. Es geht mir um den Lobgesang auf die Liebe, die darin beschrieben wird, und zwar in dem ersten Brief an die Korinther (1 – 13), geschrieben vom Apostel Paulus.

Es ist ein Text, der mich immer wieder aufs Neue berührt und demütig macht. Denn in der Tat: Unser Prophezeien ist beschränkt. E Even if I spoke the languages of all people and that of the angels – if I did not have love, I would be no more than a booming gong or a crashing cymbal. Even if I had the gift of prophecy and could fathom all mysteries, even if I possessed all knowledge and believed I could move mountains – if I did not have love I would be nothing. Even if I sold all my possessions to give food to the poor, even if I abandoned my body and could feel proud of it – if I did not have love it would be of no avail.

Love is patient and full of goodness. Love shows no envy, no vain display and no conceit. It is not crude and selfish, cannot be angered and does not blame the wrong, it does not delight in injustice but finds joy in truth. It tolerates everything, it believes everything, it hopes for everything, it perseveres in everything. Love will never perish. Prophecies will fade, spoken language will fall mute, knowledge will be lost – because our understanding is inadequate and our prophesying is limited.

INHOUD

ZONDER LIEFDE HOUDT HET OP Editoriaal Johan Simons, artistiek leider

DIT ZIJN DE NAMEN SUCCESROMAN VAN TOMMY WIERINGA WORDT TONEELSTUK Korte inhoud, credits en praktische info

SCHAFFEN WIR DAS? Regisseur Philipp Becker over de langetermijngevolgen van de vluchtelingencrisis

HOUT OP HOUT Tommy Wieringa over het natte schrijven

ALS ER GEEN WAARHEID BESTAAT, WAAR KOM JE DAN UIT? Steven Heene in gesprek met Peter Schmidt en Steven Van Watermeulen

FINDING THE COMMUNITY TOGETHER Column Risto Kübar, acteur en ensemblelid van NTGent

IN EUROPA | leesmarathon naar Geert Mak 26 DE KERSENTUIN | opnieuw in NTGent 28 NIEUWJAARSCONCERT MET B'ROCK XS 30 WE MOETEN ERUIT! | Matthias Velle sprak met Stijn Devillé 32 FRIS EN WARM TEGELIJK | Steven Heene over Dis-moi wie ik ben 35 NOMADE DER VERBEELDING | Jeroen Versteele portretteert Meg Stuart 36 GASTVOORSTELLINGEN 40 OOGST VAN DE WROK | première in Hamburg 43 PUBLIEKSWERKING PLEZIERT PANELS 44 HET SALON MET JOHAN SIMONS 46 BUITEN WOEDT DE WERELDBRAND. BINNEN SPEELT HET ORKEST. | Column Arnon Grunberg 48 EVEN PRAKTISCH 51 KALENDER 54

INHOUDSTAFEL

NL Het tweede decennia van de 21ste eeuw. Een stad op de grens tussen Oost- en West-Europa. In de straten spoelt een groepje zwervers aan, ze leven nauwelijks, voeden zich met bevroren vlees uit vuilnisbakken en jagen de inwoners angst aan. “Het zijn de ondoden”. Wanneer in hun bagage het hoofd van een zwarte man wordt gevonden, is het aan commissaris Pontus Beg om de waarheid te achterhalen en de schuldige te vinden, zodat het leven zo snel mogelijk zijn normale gang kan hervatten. Beg voelt dat er met de komst van de vluchtelingen meer aan de hand is, iets onomkeerbaars dat ten diepste met zijn eigen levensvragen heeft te maken…

Dit zijn de namen vertelt in bijna schokkende eenvoud het verhaal van verloren mensen, mensen met een schijnbaar hopeloze geschiedenis: een man op zoek naar betekenis in het eigen leven, een groep vluchtelingen op zoek naar hun eigen menselijkheid in de grote wereld. Deuxième décennie du xxie siècle. Une ville à la frontière entre l’Europe de l’Est et de l’Ouest. Un F groupe de vagabonds erre dans les rues. Ils sont à peine en vie, se nourrissent de viande congelée qu’ils trouvent dans les poubelles et effraient les habitants. « Ce sont les morts-vivants ». Lorsque la tête d’un homme noir est retrouvée dans leurs bagages, il incombe au commissaire Pontus Beg de faire la vérité et de retrouver le coupable, pour que la vie puisse reprendre son cours normal aussi vite que possible. Beg sent que l’arrivée des réfugiés s’accompagne de quelque chose de plus, d’un phénomène irréversible qui touche à ses questionnements existentiels les plus profonds… Voici les noms raconte dans une simplicité presque choquante l’histoire de gens perdus, de personnes au passé apparemment sans espoir : un homme en quête de sens dans sa vie, un groupe de réfugiés en quête de sa propre humanité dans le grand monde. The second decade of the 21st century. A city on the boundary between Eastern and Western Europe. E A small group of drifters washes up in the streets. They are hardly alive, feed on frozen meat from dustbins, and frighten the inhabitants. ‘They are the undead’. When the head of a black man is found in their baggage, it is up to Commissioner Pontus Beg to seek out the truth and find the culprit, so that life can return to normal as soon as possible. Beg senses that the arrival of the refugees involves something more, something irreversible that is profoundly linked to his own questions about life. These Are the Names tells with almost shocking simplicity the story of lost people, people with a seemingly hopeless story: a man in search of meaning in his own life, a group of refugees looking for their own humanity in the wide world. Das zweite Jahrzehnt des 21. Jahrhunderts. Eine Stadt an der Grenze zwischen Ost- und Westeuropa. D Eine Gruppe von Streunern wird in die Straßen geschwemmt, sie leben kaum, ernähren sich von gefrorenem Fleisch aus Mülltonnen und jagen den Einwohnern Angst ein. „Es sind die Untoten“. Als in ihrem Gepäck der Kopf eines schwarzen Mannes gefunden wird, ist es an Kommissar Pontus Beg, die Wahrheit herauszubekommen und den Schuldigen zu finden, damit das Leben so schnell wie möglich wieder seinen normalen Gang gehen kann. Beg fühlt, dass es mit der Ankunft der Flüchtlinge mehr auf sich hat, etwas Unumkehrbares, das sehr eng mit seinen eigenen Lebensfragen zusammenhängt … Dies sind die Namen erzählt in fast schon schockierender Einfachheit die Geschichte verlorener Menschen, Menschen mit einer scheinbar hoffnungslosen Vita: ein Mann auf der Suche nach Bedeutung im eigenen Leben, eine Gruppe von Flüchtlingen auf der Suche nach ihrer eigenen Menschlichkeit in der großen weiten Welt.

PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

SUCCESROMAN VAN TOMMY WIERINGA WORDT TONEELSTUK

DIT ZIJN DE NAMEN Première op woensdag 20 januari 2016 in NTGent Schouwburg voorstellingen op vr 22, za 23, zo 24, di 26, wo 27, do 28 en vr 29 januari en op wo 10, do 11 en vr 12 februari reisvoorstellingen naar Aalst, Amsterdam, Brugge, Den Haag, Eindhoven, Groningen, Hasselt, Maastricht, Meppel, Oostende, Roeselare, Rotterdam, Sint-Niklaas, Tilburg, Turnhout en Utrecht tekst naar Tommy Wieringa | regie Philipp Becker | dramaturgie en bewerking Koen Tachelet | spel Steven Van Watermeulen, An Miller, Frank Focketyn, Lia Hoensbroech, Risto Kübar, Mark Verstraete & Tim Bogaerts | decorontwerp Bettina Pommer | kostuumontwerp Katharina Müller | lichtontwerp Marc Swaenen & Sander Michiels | muziekontwerp Johannes Hofmann | productie NTGent Het boek Dit zijn de namen van Tommy Wieringa werd uitgegeven door De Bezige Bij.

Bij Dit zijn de namen voorziet onze afdeling publiekswerking naast de gebruikelijke (gratis) INLEIDINGEN drie kwartier voor aanvang van de voorstelling (behalve op de première) ook LESMAPPEN ter voorbereiding of NABESPREKING en kunt u indien gewenst een PRODUCTIEWORKSHOP met onze theaterdocente Debby Crommelinck boeken. Op vrijdag 29 januari is er een INLEIDING XL met dramaturg Koen Tachelet en een NAGESPREK met acteurs uit de cast. Op zondag 24 januari voorzien we voor blinden en slechtzienden AUDIODESCRIPTIE bij de voorstelling. Om je als GROEP eens extra te laten verwennen, bieden we jou graag een omkadering op maat aan. Meer info via publiekswerking.be PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

REGISSEUR PHILIPP BECKER OVER DE LANGETERMIJNGEVOLGEN VAN DE VLUCHTELINGENCRISIS

‘SCHAFFEN WIR DAS? WE MOÉTEN HET AANKUNNEN. WE HEBBEN EENVOUDIGWEG GEEN KEUS.’ MET 'DIT ZIJN DE NAMEN' ZIT DE JONGE DUITSE REGISSEUR PHILIPP BECKER MIDDEN IN DE ACTUALITEIT – ALLEEN WIL HIJ DAAR VOORBIJ, VER VOORBIJ. ZIJN ENSCENERING VAN TOMMY WIERINGA’S BEKROONDE ROMAN RAAKT AAN DE VLUCHTELINGENPROBLEMATIEK VAN VANDAAG, MAAR OVERSTIJGT DE ACUTE DISCUSSIES ROND BED, BAD OF BROOD. BECKER: ‘DE ECHTE VRAAG IS: WAT KOMT ERNA? ZIJN WE NIET ALLEEN BEREID OM HULP TE BIEDEN, MAAR OOK OM SAMEN TE LEVEN? EN HOE BOUWEN WE DIE NIEUWE SAMENLEVING OP?’

Dit zijn de namen, waarvoor de Nederlandse schrijver Tommy Wieringa in 2013 de Libris Literatuurprijs ontving, vertelt het verhaal van een groep vluchtelingen die de steppe van Oost-Europa doorkruist op zoek naar een beter leven. De weinige overlevenden van de barre tocht bereiken het fictieve stadje Michailopol, waar ze onder de hoede komen van politiecommissaris Pontus Beg, een corrupte ambtenaar met joodse roots. Hun zoektocht naar een menswaardig bestaan vermengt zich op beklemmende wijze met de persoonlijke zoektocht van Beg naar zingeving: in de aankomst van deze groep mensen vanuit de woestijn ziet Beg een echo van de exodus van de Israëlieten uit Egypte. Geen zand evenwel in de repetitieruimte van de Minnemeers, geen acteurs die zich snakkend naar water over de scène slepen – enkel een abstracte, witte decorconstructie, het werk van scenografe Bettina Pommer. Philipp Becker (°1979, Tübingen) is erg blij met het ontwerp. Niet alleen met de esthetiek, ook met de manier waarop het tot stand is gekomen – in wederzijdse uitwisseling met Pommer, iets waaraan Becker veel belang hecht – én met de uitdaging die het dwingende

PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

Philipp Becker © Fotografie: Kurt Van der Elst

Theater is voor mij een interessante kunstPB vorm omdat de acteurs er ieder moment zijn, in het hier en nu, en ze het met elkaar moeten doen: dat betekent dat ze voortdurend moeten zoeken naar gemeenschappelijkheid, naar een common ground. Geen compromis dat alles afvlakt, juist niet, maar een situatie waarin ieders verschillendheid, ieders anders-zijn gerespecteerd wordt en ieders stem gehoord wordt. Dat is een complexe zaak voor een groep mensen die elkaar niet door en door kent, zeker omdat ik niet de regisseur ben die komt aanzetten met een 10

PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

afgewerkte invulling van de personages en vervolgens zegt: ‘Speel het maar zo.’ De zeven moesten dus van bij het begin tasten naar hun personage, maar ook naar hun verhouding met elkaar. Dat is moeilijk, but it is meant to be difficult. (lacht) Het gevecht, die confrontatie van concrete lichamen op scène: daarin schuilt in mijn ogen juist de waarde en de kracht van theater. Tegelijkertijd resoneert in zo’n artistiek gevecht meteen een bredere, politieke kwestie: hoe gaan we om met die ‘andere’ wanneer hij plots voor onze neus staat en we hem niet meer kunnen ontlopen? PB Dat klopt, en dat is natuurlijk de eerste, concrete vraag die nu in de West-Europese landen speelt: de vluchtelingen zijn er, zichtbaar en fysiek, hoe gaan

Risto Kübar

Frank Focketyn

decor zijn zeven acteurs stelt: ze kunnen er niet uit ontsnappen, ze zijn verplicht voortdurend op scène te blijven en zich elk moment van de voorstelling tot elkaar te verhouden. Ook dat is, op miniatuurschaal van het artistieke proces, een poging tot samenleven. Beckers onderzoek naar wat een ‘gemeenschap’ is of kan zijn, beperkt zich niet tot de inhoud van zijn voorstellingen: het strekt zich uit van zijn manier van werken tot zijn manier van denken, en leven.

Tim Bogaerts

There is a very fine passage in the script where Beg says to a young refugee: if you get to the West, you will meet people who feel good because they have given you something to eat, warm clothes or a place to spend the cold winter. But after that? You are not there because as a refugee you want to be saved. You are there because you want to lead your life. Will they accept that too? It is the question of the long-term vision, the question of ‘what comes afterwards?’, that distinguishes this play from political activism.

we nu om met die nieuwe aanwezigheid? Tegelijkertijd ben ik blij dat de roman van Wieringa en de prachtige bewerking die Koen Tachelet ervan maakte over zoveel méér gaan dan over de actuele vluchtelingencrisis. Eigenlijk is het verhaal dat erin verteld wordt een oud verhaal, meer dan vijfduizend jaar oud: het gaat terug op de uittocht van de joden uit Egypte, zoals verhaald in het boek Exodus. Het gaat dus over ‘de’ vluchteling, degene die van elders komt, maar evengoed over de vluchteling die vanbinnen zit – zo’n commissaris Beg voelt zich in zijn comfortabele leventje minstens even verloren als de groep ontheemden die opduikt in zijn stad. Voorbij de politieke invulling van dit moment stelt Dit zijn de namen existentiële vragen, die we ons blijkbaar keer op keer op keer moeten blijven stellen: wat zijn de consequenties van de aanwezigheid van het ‘vreemde’ hier, wat als we zeggen ‘Laat ons samen leven’, wat betekent dat voor onze waarden, voor onze manier van zijn? Er is een heel mooie passage in de tekst waarin Beg tegen een jonge vluchteling zegt: als je in het Westen geraakt, zal je

daar mensen ontmoeten die zich goed voelen omdat ze je iets te eten hebben gegeven, je warme kleren hebben bezorgd of een plek om de koude winter door te komen. Maar daarna? Je bent daar niet omdat je een vluchteling bent die gered wilt worden. Je bent daar omdat je je leven wil leiden. Zullen ze ook dat aanvaarden? De vraag naar de langetermijnvisie, de vraag naar het ‘Wat erna?’ onderscheidt deze theatervoorstelling van politiek activisme. Nochtans is de grens tussen activisme en kunst een dunne lijn, waarop heel wat kunstenaars vandaag balanceren. Wat is op dit moment zinvoller: kunst maken of soep gaan bedelen in een vluchtelingenkamp? Ik moet je eerlijk bekennen dat ik worstel met PB dezelfde vraag, gezien de acuutheid, de concreetheid van de politieke en humanitaire situatie nu, gesteld tegenover mijn opdracht of verlangen als regisseur om het over dat bredere existentiële perspectief te hebben. In mijn thuisstad Tübingen proberen mijn vrouw en ik actief de Syrische vluchtelingen te helpen. Allemaal goed en wel, maar terwijl wij dit gesprek voeren zit ik in Gent, en ik ben hier acht weken, waardoor ik in Tübingen niets voor de vluchtelingen kan doen. Zou het een juistere keuze geweest zijn om dit project in de steek te laten en in mijn thuisstad te blijven? Had ik me daar gedurende die acht weken nuttiger kunnen maken? Misschien wel. Alleen hoop ik, en op de goede momenten geloof ik ook echt, dat ik ook iets zinvols kan bereiken door dit verhaal te vertellen. Dat ik met theater het publiek kan bewegen. Ik bedoel daarmee PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

Koen Tachelet

niet ‘emotioneren’, maar het raken op een specifieke manier, zodat het al wat het dacht te weten over ‘vreemdheid’ opnieuw gaat bevragen.

In hoeverre preekt u in dat opzicht bij het traditioneel links-progressieve theaterpubliek niet voor eigen parochie? Er zijn heel wat mensen die zelfs de noodzaak van eerstelijnshulp voor vluchtelingen in vraag stellen. Waarom met dit stuk niet naar ‘buiten’ trekken, op locatie in de stad bijvoorbeeld, om daar de discussie aan te gaan? PB

Omdat het maar te bezien valt welke preek je

wilt afsteken – en dan heb ik het opnieuw over de existentiële lading van Dit zijn de namen. Ik denk niet dat ik me wil bezighouden met het bekeren van mensen die niet de noodzaak inzien van het helpen van een grote groep mensen in nood. De bedoeling van Dit zijn de namen is niet om te zeggen ‘Die arme vluchtelingen, ze hebben hulp nodig.’ Het gaat er juist om een 12

PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

stap verder te gaan met die mensen die al vinden dat ze goed bezig zijn omdat ze geld geven of soep maken of een paar uur per week gaan helpen in een opvangcentrum. Veel mensen die naar de schouwburg komen zijn inderdaad overtuigd van de noodzaak van opvang, maar hebben ze ook nagedacht over de consequenties van die hulp op langere termijn? Over wat dat dan betekent in hun eigen levens? Waarbij het ene het andere uiteraard niet uitsluit: je kan hopen dat elk individu in de theaterzaal zich die vragen stelt, maar daarnaast ook concreet actie onderneemt of zijn stem inzet om deel te nemen aan de publieke discussie. Ziet u in uw thuisstad Tübingen een bewustwording optreden van dit bredere vraagstuk op lange termijn? Ja, en ik zie ook hoe zwaar de impact van die PB vraag weegt. Tübingen is een jonge universiteitsstad van zo’n 90.000 inwoners, waarvan 35.000 studenten – de stad heeft een groene burgemeester, is rijk en staat bekend als progressief. De bereidheid om te helpen is er groot en er wordt veel geld uitgegeven aan de opvang van vluchtelingen. Maar: ze moeten wel netjes binnen hun tentenkampen blijven, samen, clean en op afstand. Dat is de manier waarop we het momenteel in Duitsland aanpakken: we zijn er erg trots op dat er ziekenhuizen in zo’n kamp worden gebouwd, maar dat is vooral om te vermijden dat de vluchtelingen uit hun kamp zouden moeten komen om naar een ziekenhuis in de stad te gaan. De idee van een ‘kamp’ heeft sowieso al veel te maken met het afschermen van een identiteit: wanneer je een grote groep mensen het contact

Lia Hoensbroech

An Miller

ontzegt met de stad, geef je eigenlijk het signaal dat je niet ‘besmet’ wilt raken. Maar wat als de opdracht voor de stad Tübingen de komende jaren niet wordt om die duizend of tweeduizend mensen door de winter te helpen, maar om hen een thuis te geven, een toekomst? Hoeveel mensen uit Tübingen willen écht hun werken leefomstandigheden met hen delen? Ik heb zelf een zoontje van vier. Zal ik accepteren dat hij niet van 9 tot 5 in de kinderopvang kan blijven omdat ook de kinderen van vluchtelingen een plekje moeten krijgen? Die vragen zitten eraan te komen, en we zullen ermee moeten omgaan. Toen Angela Merkel verklaarde wir schaffen das was ik erg onder de indruk, omdat zo veel mensen het gevoel hebben dat we het helemaal niét aankunnen. Maar eigenlijk is die hele discussie een non-issue: we moéten het aankunnen, we zullen het moéten schaffen, op de een of andere manier. We hebben eenvoudigweg geen keus.’

Als Angela Merkel erklärte: Wir schaffen das, war ich sehr beeindruckt, da so viele Menschen das Gefühl haben, dass wir absolut nicht damit fertig werden können. Aber eigentlich ist diese ganze Diskussion überhaupt kein Thema: Wir müssen damit fertig werden, wir werden es schaffen müssen, auf die eine oder andere Weise. Wir haben einfach keine Wahl.

PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

Mark Verstraete

OVER ZIJN ARTISTIEKE ROOTS: ‘Het Theater Lindenhof in Tübingen is voor mij van grote invloed geweest, en is dat nog steeds. Het is een compagnie die 37 jaar geleden werd opgericht door een paar universiteitsstudenten en twee leraren. Naar het voorbeeld van Ariane Mnouchkine en het Théâtre du Soleil trokken ze zich terug buiten de stad: ze kochten een restaurant in een dorpje in de Swabische Alpen en begonnen daar een theater. Elke zomer speelden ze veertig shows met zo’n negentig niet-professionele acteurs en elke avond zat er achthonderd man in het publiek. Toen ik elf was speelde ik mee in een van die producties, je kan je voorstellen hoeveel indruk dat maakte.’ (lacht)

PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

Katharina Müller

PHILIPP BECKER OVER PHILIPP BECKER

OVER ZIJN OPLEIDING: ‘Na mijn eerste ervaringen bij het Lindenhof ben ik regie gaan studeren aan de Otto-Falckenberg-Schule in München, een prestigieuze theaterschool, maar ik heb daar een compleet nieuwe manier moeten ontdekken om over theater te praten, een manier die binnen ‘het reguliere systeem’ gebruikelijk is. Ik stel vast dat ik vandaag nog steeds theater maak binnen beide circuits. Ik werk nog steeds voor Theater Lindenhof en regelmatig pak ik grote projecten aan met amateurs, zoals het Willem Tell-project in Altdorf volgend jaar of een groots project in Freiburg in 2017. Tegelijkertijd geniet ik er erg van om binnen de reguliere theaterhuizen te werken, zowel in de stadstheaters als in de ‘vrije’ scene. Of in NTGent, waar ik de kans krijg om in gesprek te gaan met geweldige acteurs. Ik ben heel eerlijk wanneer ik je zeg dat ik nog steeds niet weet in welk circuit ik het beste functioneer als regisseur. Ik hoop trouwens dat ik dat nog lang niet te weten kom – het geeft me de gelegenheid om op verschillende sporen te blijven zoeken.’

OVER ZIJN METHODIEK: ‘De invloed van Theater Lindenhof schemert zeker door in de manier waarop ik met professionele acteurs omga – eigenlijk verschilt die aanpak in niets met het werken met amateurs. Ik verwacht dialoog, betrokkenheid en engagement van het hele team. Johan Simons, bij wie ik in mijn tweede jaar aan de regieopleiding stage liep, heeft mij daarin trouwens sterk beïnvloed. Ik zat mee aan tafel bij het werkproces van Dekalog (De Tien Geboden, 20082009, ec) en ik viel achterover toen hij ook aan mij, stagiairtje, mijn mening vroeg, op dezelfde manier als hij die vroeg aan de beroemde acteurs die in die productie meespeelden. Het besef dat je het altijd moet doen met de persoonlijkheden van de mensen die voor je zitten, met de tijd, de ruimte en de context die voorhanden is, en dat je met die ingrediënten het allerbeste theater moet proberen maken – dat was voor mij een copernicaanse omwenteling.’

Avoir conscience qu'il faut toujours composer avec les personnalités qui se trouvent face à soi, avec le temps, avec l'espace et avec le contexte qui sont à disposition, et qu'il faut essayer de donner le meilleur théâtre possible avec ces ingrédients, ce fut pour moi une révolution copernicienne.

Steven Van Watermeulen

EVELYNE COUSSENS Evelyne Coussens studeerde klassieke filologie aan de Universiteit Gent en theaterwetenschappen aan de Universiteit Antwerpen. Ze schrijft als freelance cultuurjournalist voor de krant De Morgen en voor verschillende cultuurmedia zoals Etcetera, rekto:verso, Ons Erfdeel... PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

HOUT OP HOUT TOMMY WIERINGA OVER HET NATTE SCHRIJVEN

In Bahir Dar, een stad aan de oever van het Tana-meer, kwamen een jongen en een meisje een café binnen. Ze waren heel jong, misschien broer en zus, ze maakten muziek. Zij bespeelde een snaarinstrument, hij sloeg twee stukken geschaafd hout op elkaar. Ze zongen en speelden terwijl een meisje van lichte zeden me trachtte over te halen tot haar bed. ‘Come Tommy, come. Let’s play’, zei ze vrolijk, maar ik wilde naar de muziek luisteren, die droog en opzwepend was, en eindeloos doorging. Zo wil ik dat mijn lied klinkt, dacht ik, als het slaan van twee blokken hout op elkaar, zo droog en helder. Hout op hout. Zoiets is heel moeilijk. Het meeste schrijven is niet droog. Een beetje nat eerder. Het natte schrijven is iets vreselijks. Tot mijn plezier vond ik eenzelfde vermenging van zintuiglijke sensaties later ook bij een ander terug. In een gedicht voor Remco Campert schreef Louis Lehmann over zijn synesthetische ervaring met natheid en droogte. Er bestaat / voor mijn gehoor / droge en natte / muziek. / Zo maakte Satie / droge muziek, / Wagner natte. / Het eerste / heeft mijn voorkeur. / In de praatgrage kunsten / bestaat ook / natheid en droogte, / hoewel voor het oor / veel verpest kan worden / door de stem. / (ik houd het maar bij / het geestesoor.) / Maar à propos: / jij bent een meester / van het droge. Het heeft lang geduurd voor ik een beetje droog leerde schrijven; een goed beginpunt is het advies van Isaak © Johan Jacobs 16

PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

Babel, die meende dat je moet schrijven met de beknoptheid van een bankcheque. Voor het goede begrip van de zaak: het droge schrijven moet niet worden verward met het zakelijke of het dorre; het kan heel wel tegelijk bloemrijk en melodieus zijn. Eerder heeft het te maken met precisie en doeltreffendheid, met zuiverheid en evenwicht – al brengt alleen het noemen van zulke woorden het juiste begrip misschien ook niet dichterbij. Pas met mijn vierde roman lukte het me om het succes te omsingelen. Een uitvloeisel van een succesvol boek, leerde ik destijds, is dat zich filmproducenten melden voor verfilmingen. Het waren er zes. Mannen van de wereld, soms artistiek van uiterlijk. Ze waren in het gezelschap van inderhaast opgetrommelde regisseurs, die nog geen kans zagen het boek te lezen maar er al wel van gehoord hadden. Filmproducenten verlaten zich graag op bewezen resultaat. Met de verfilming van een bestseller heb je de eerste vijftigduizend bezoekers al binnen, is de gedachte. Kort en goed, ik stond het verhaal af voor een verfilming en wachtte hoopvol op het vervolg. Na een tijd kreeg ik in vlot tempo een synopsis, het treatment en het scenario toegestuurd. Ik sloeg op tafel en schreeuwde ‘Nein! Nein! Nein!’ Mijn droge woorden, die ik zo secuur bij elkaar had gezocht, waren nat geworden. De natte hervertelling was bovendien van een aangrijpend simplisme. De bestaansproblematiek van personages werd met een paar gemeenplaatsen verklaard, de makers leken geen geloof te hebben in mededelingen die niet met een megafoon werden gedaan. Je kon de hysterie waarmee de acteurs het innerlijk leven van de personages te lijf gingen al haast horen. Dat brengt me op de vraag waarom Nederlandse acteurs eigenlijk altijd zo schreeuwen. Elk innerlijk roerseltje wordt met orkaankracht gebracht, en als dat bij uitzondering achterwege blijft, wordt ons wel expliciet meegedeeld wat er gaande is in de zielshuishouding van het personage. (Ook stemacteurs roeren net zo lang in een tekst rond tot zelfs het helderste sublimaat troebel wordt. Ze menen vaak dat de tekst nog niet af is, dat er nog iets aan moet worden toegevoegd. Daartoe brengen zij een nieuwe, emotieve laag aan, die ons moet

opwekken uit onze klaarblijkelijke ongevoeligheid.) Enfin, pas na een rechtsgang van vier jaar kreeg ik mijn woorden terug, en zwoer me nooit meer te zullen inlaten met de filmindustrie. Dit laat natuurlijk allemaal onverlet dat ik graag amoreuze betrekkingen zou onderhouden met droevige actrices en de glazen op cafétafels zou slaan met acteurs die ik bewonder. Zo kwam het dat ik gretig instemde met het voorstel tot een theaterbewerking van Dit zijn de namen. Such stuff as dreams are made on… De illusie van een premièreavond bijvoorbeeld is niet zonder risico. In 1937 woonde F. Scott Fitzgerald de toneelbewerking bij van zijn verhaal The Diamond as big as the Ritz. Hij huurde een limousine en verscheen in avondkleding in het theater. In het zaaltje zaten twaalf toeschouwers in dagelijkse kleding. Na de voorstelling ging hij nog even naar de kleedkamer. ‘Misschien’, zoals hij tegen zijn geliefde zei, ‘dat het ze wel aanmoedigt als ze weten dat de schrijver is komen kijken.’ Volgens zijn biograaf Andrew Turnbull vertelde hij de amateurspelers dat ze goed werk hadden geleverd, ‘maar toen ze terugreden naar Hollywood was hij stil en depressief.’

TOMMY WIERINGA De Nederlandse schrijver Tommy Wieringa studeerde geschiedenis in Groningen en journalistiek in Utrecht. Hij is presentator, columnist, scenarioschrijver, dichter en romancier. Zijn grote doorbraak als romanschrijver kwam tien jaar geleden met Joe Speedboot (2005). Caesarion (2009) werd genomineerd voor de AKO Literatuurprijs, Dit zijn de namen (2012) won de Libris Literatuurprijs en de prijs van de Lezersjury van de Gouden Uil en is intussen een internationaal succes. Zijn jongste boek is de reisverhalenbundel Honorair Kozak (2015). PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

ALS ER GEEN WAARHEID BESTAAT, WAAR KOM JE DAN UIT? HET ONBEHAGEN ALS LEIDRAAD IN 'DIT ZIJN DE NAMEN'. STEVEN HEENE IN GESPREK MET PETER SCHMIDT EN STEVEN VAN WATERMEULEN.

De mens is zoekende. Ziedaar de harde kern uit Dit zijn de namen. De Duitse gastregisseur Philipp Becker leidt zijn groep acteurs door licht en donker, doorheen het weten én het niet-weten, op basis van de bewerking die NTGent-dramaturg Koen Tachelet maakte van de gelijknamige roman uit 2012 van Tommy Wieringa. Het is aanleiding voor een gesprek met acteur Steven Van Watermeulen en Peter Schmidt, filoloog, theoloog en kanunnik van het Sint-Baafskapittel in Gent. Want wie ‘zoeken’ zegt, komt bij de nood aan zingeving uit.

Een man op zoek naar betekenis in zijn eigen leven. Een groep vluchtelingen op zoek naar menselijkheid in de grote wereld. Vanuit deze schijnbare tegenstelling tussen een individu en een collectief schetst Wieringa het beeld van de mens in vertwijfeling. De titel van zijn roman, die in 2013 bekroond werd met de Libris Literatuurprijs, verwijst naar de eerste regel van Exodus, het tweede boek in het Oud Testament: ‘Dit zijn de namen van de zonen van Israël…’ Daar blijft het niet bij, want Wieringa refereert in zijn roman wel vaker aan passages uit de bijbel. Daarmee plaatst hij religie, of de behoefte daaraan, weer hoog op de agenda, zo lijkt het. En hij is daarin niet alleen, zo merkte de jury van de Libris Literatuurprijs 2013 op in haar verslag. ‘Voorts viel het de jury op hoezeer in ons toch grotendeels geseculariseerde taalgebied het geloof nog steeds een rol speelt. God mag ooit verdwenen zijn uit Jorwerd, menig schrijver heeft hij nog niet verlaten…’ Over Dit zijn de namen klonk haar oordeel als volgt: ‘Een boek waarin stilistische bravoure, filosofische diepgang en aforistische kracht gepaard 18

PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

gaan met een hecht getimmerde compositie. Een donkere roman over migratie en godsdienst die tegelijk licht is, want gemaakt van lenige, sierlijke taal.’ Einde citaat.

In welke mate hebt u zich verwonderd over de speeltekst van Dit zijn de namen? Was u bijvoorbeeld al vertrouwd met Tommy Wieringa als auteur?

‘A book in which stylistic bravura, philosophical profundity and aphoristic vigour go hand in hand with a tightly constructed composition. A dark novel on migration and religion which is nevertheless also light, since it is written in a supple, graceful language’ (from the jury report on Tommy Wieringa’s book These Are the Names when it was awarded the 2013 Libris Literature Prize).

PS Helemaal niet. Het was allemaal nieuw voor mij. Ik heb inderdaad de bewerking via mail gekregen. En die heb ik met veel aandacht gelezen. Maar het boek, de roman dus, kende ik niet, neen. Wellicht was het voor mij als lezer ook daarom niet gemakkelijk om te volgen – ik merkte dat ik de draad soms kwijt was. Het stuk heeft wel iets van een mozaïek, waarbij ik me afvroeg: waar gaat dit naartoe? Maar dat zal wel normaal zijn, vermoed ik? Ik ben ook zeker geen ervaren theaterlezer. De klassiekers, ja, die ken ik. Op school indertijd moesten we Racine lezen, Molière, Shakespeare, Aeschylos... In vergelijking daarmee biedt deze toneeltekst een veelheid aan interpretatiemogelijkheden. Zo heb ik het toch ervaren.

Naar aanleiding van die referenties nodigde NTGent de theoloog Peter Schmidt uit voor een gesprek met de cast van Dit zijn de namen. Hoe leest hij deze queeste naar zingeving en, in de ultieme fase, verlossing? Aansluitend vond een dubbelinterview plaats met acteur Steven Van Watermeulen. Hij speelt het mannelijk hoofdpersonage genaamd Pontus Beg. Alles begint bij verwondering, aldus Schmidt, gevolgd door onze reflex om iets te willen ontleden en bestuderen. ‘Beroepshalve moet ik nogal veel uitleggen, ziet u. Te veel, soms. Mijn zussen zeggen dat het in mijn genen zit: om les te geven, te doceren. Meestal moeten ze stop zeggen – anders blijf ik maar doorpraten.’ Hij glimlacht. ‘Ook daarom houd ik het, indien mogelijk, bij uitlegbare zaken. Zo vermijd ik dat ik mijn luisteraars zou vervelen.’

DAT ER EEN ALOUDE MENSELIJKE BEHOEFTE AAN RELIGIE BESTAAT, DAT IS ZEKER WAAR. OP EEN MANIER IS DAT TOCH EEN PROTEST TEGEN ‘DE MAAKBARE MENS’ – EEN IDEE DAT, ZEKER IN DE HEDENDAAGSE SAMENLEVING, NOGAL VERABSOLUTEERD WORDT. RELIGIE DAARENTEGEN HERINNERT ONS ERAAN DAT ER IETS IN HET LEVEN IS DAT NIET ‘MAAKBAAR’ IS, WANT EEN MYSTERIE. WAT DIT MYSTERIE OOK IS. SVW Ik moet zelf ook nog het boek van Wieringa lezen. Dat ga ik nu doen: binnenkort liggen de repetities

PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

gedurende enkele weken stil, door omstandigheden, en dat lijkt me een geschikt moment om de roman te lezen. Ik wou dat bewust niet vooraf doen, omdat ik de speeltekst alle kansen wou bieden in mijn verbeelding, als lezer en dus ook als speler. Anders kan ik mijn intuïtie niet volgen, zo heb ik in het verleden gemerkt. En wat uw eerste indruk betreft, meneer Schmidt: ik hoop dat we daar met de voorstelling iets tegenover kunnen zetten, ook in de beeldtaal bijvoorbeeld. Dat gevoel heb ik alleszins. Wellicht wordt die inhoudelijke lijn sneller zichtbaar als alle elementen samenkomen. Ich glaube, einer der großen Übeltäter in unserer Welt ist der Narzissmus. Der Mann, der in den Teich blickt, sich selbst sieht und daran ein Ideal festmacht – etwas, dem er weiterhin entsprechen muss, ganz gleich, was geschieht. Das sehe ich auch bei sehr frommen Menschen. Sie wollen noch reiner sein als der Papst, so zu sagen. Damit fügen wir uns selbst viel Leid zu. Denn daraus erwächst unser Schuldgefühl. Und damit unser Unglück.

Hoe dan ook is het een roman met verschillende verhaallijnen. Aan de ene kant is er een groep vluchtelingen, op zoek naar een beter leven. Aan de andere kant is er een politieman genaamd Pontus Beg. Hoe zou jij jouw personage omschrijven, Steven? Mmm. Het is een specifiek geval, mijn personage. Hij is een typische westerling. Waarmee ik bedoel: hij heeft geen verleden. Of beter gezegd: hij SVW

PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

is daar niet mee bezig. Hij heeft het als het ware uitgewist door op delete te drukken. Maar gaandeweg voelt hij dat daar een leegte zit – een leegte die hij verwoed probeert in te vullen met orde. Die man leeft van orde. Hij is niet voor niets politieagent: hij hoopt de werkelijkheid te vatten in een soort van waarheid. En natuurlijk komt hij daarbij het andere uiterste tegen, namelijk: een groep vluchtelingen. Zij leven niet van een algemene waarheid; zij hebben geleerd om te overleven, dag na dag. Eigenlijk zijn zij zowat door een hel gegaan, zoals dat hier op aarde mogelijk is. Tegelijk zijn ze daarbij zo diep gegaan, dat die mensen een soort verbond met elkaar zijn aangegaan. Dat is, denk ik, de basis van het verhaal: aan de ene kant zie je een westerling in een extreem geïndividualiseerde maatschappij, onze selfie-cultuur zeg maar. En aan de andere kant zie je de vluchteling die onderweg zowat alles is kwijtgeraakt. Maar desondanks staat die vluchteling misschien wel rijker in het leven dan de westerling, op een of ander immaterieel niveau. Het zijn echt twee uitersten tegenover elkaar – zo kijk ik er alleszins naar. Het is ook niet zo verwonderlijk, denk ik, dat we vandaag bij wijze van spreken overspoeld worden door mensen die hier een nieuw leven willen beginnen. Zoals dat gaat in het leven roept het ene uiterste het andere op, telkens weer. Natuurlijk heeft die toevloed aan mensen dus iets met onze levensstijl te maken. Dat ‘verbond’ slaat met name op de religie die de vluchtelingen delen: ze vereren het hoofd van een zwarte man. Een bizar symbool is dat. Maar een herkenbare behoefte?

© Kurt Van der Elst PS Die verering van dat hoofd is zeker een van de frappante elementen in het stuk, ja. Maar ook hier ontbreekt het aan duiding: hoe moet je dit element interpreteren? Het is een zeer raadselachtig gegeven dat ergens doet denken aan het gouden kalf in het verhaal van Mozes, toen hij met zijn volk onderweg was. Zijn volgelingen hadden behoefte aan een God die waarneembaar was, die ze konden aanraken. Die behoefte is alleszins herkenbaar, want van alle tijden. Maar als reminiscentie met de bijbel lijkt het niet helemaal te kloppen. Het is alleszins geen mooie afbeelding, laat staan van goud: het hoofd van een dode man?

DAT IS, DENK IK, DE BASIS VAN HET VERHAAL: AAN DE ENE KANT ZIE JE EEN WESTERLING IN EEN EXTREEM GEÏNDIVIDUALISEERDE MAATSCHAPPIJ, ONZE SELFIE-CULTUUR ZEG MAAR. EN AAN DE ANDERE KANT ZIE JE DE VLUCHTELING DIE ONDERWEG ZOWAT ALLES IS KWIJTGERAAKT. MAAR DESONDANKS STAAT DIE VLUCHTELING MISSCHIEN WEL RIJKER IN HET LEVEN DAN DE WESTERLING, OP EEN OF ANDER IMMATERIEEL NIVEAU. SVW

Ik denk dat de auteur hier een oude waarheid

aanraakt, namelijk: de behoefte van de mens om een godsdienst, op welke manier ook, te ontwikkelen. Hij laat daarmee zien dat die behoefte, dus ook die potentie, overal in aanwezig is en dat die kiem snel wortel kan schieten. Het is toch eigen aan de mens om over iets hogers na te denken? Maar omdat we daar met ons verstand niet bij kunnen, vinden we maar zelf dingen uit.

PS Dat er een aloude menselijke behoefte aan religie bestaat, dat is zeker waar. Op een manier is dat toch een protest tegen ‘de maakbare mens’ – een idee dat, zeker in de hedendaagse samenleving, nogal verabsoluteerd wordt. Religie daarentegen herinnert ons eraan dat er iets in het leven is dat niet ‘maakbaar’ is, want een mysterie. Wat dit mysterie ook is. Ik maak daarbij trouwens steeds het onderscheid tussen geloof en religie. Die twee hebben wel iets met elkaar te maken, maar ze zijn niet inwisselbaar als begrip, zeker niet.

SVW Tegenover die cultus van de vluchtelingen plaatst Wieringa de joodse roots van Pontus Beg, als officiële religie. Gaandeweg tijdens het verhaal blijkt dat zijn moeder joods was. Iets waarop hij zelf niet direct een antwoord heeft, maar het is wel een gegeven dat vragen oproept bij de lezer of toeschouwer: als we zogenaamd willen breken met onze tradities, met ons verleden, vanuit de behoefte om ‘de nieuwe mens’ te zijn – ‘de maakbare mens’ zoals dat in naoorlogse tijden heet – waar komen we dan op uit? Lopen we dan eigenlijk niet leeg, op termijn? Dat lijkt de auteur alleszins te suggereren.

Over die mogelijke innerlijke leegte gesproken: naar aanleiding van de aanslagen in Parijs schreef een collega van u, meneer Schmidt, namelijk de theoloog Frans Van Looveren, een opiniestuk in De Standaard met als titel: Het is ons nihilisme dat in ons gezicht ontploft. In dat nihilisme zag hij een indirecte oorzaak voor het blinde geweld. PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

PS ‘Dat was zijn verklaring, ja. En Gwendolyn Rutten, voorzitter van Open VLD, reageerde als door een wesp gestoken (glimlacht). Vraagt u mij nu of ik het met hem eens ben? Wel, zijn tekst trof mij zeer, dat geef ik toe. Maar of ik het onderschrijf? Ik weet het niet. Ik heb soms wel eens dat gevoel, ja. (stilte) Ik ben een theoloog: uiteindelijk spreken wij nooit rechtstreeks over God, we spreken over hem via geschriften en teksten. Zo kijken wij naar de wereld en naar de mens. Ergens in de holte die we ‘transcendentie’ noemen. En als je filosofisch gaat doordenken, bijvoorbeeld over de populaire stelling dat er vandaag geen absolute waarheid meer bestaat, waar kom je dan uit? Ik heb goede vrienden die radicaal atheïst zijn. Eén ervan zei onlangs: de meeste atheïsten zijn in wezen ook religieus, want ze kunnen niet aanvaarden dat het hele bestaan geen enkele zin heeft. Als je dan doorvraagt, is er bij velen van hen een vorm van erkenning dat er ‘iets’ is, iets dat wij niet kunnen bevatten. Voor alle duidelijkheid: ik heb het dus niet over gelovig zijn. Religiositeit is een woord dat afkomstig is van het Latijnse woord religio, wat volgens sommige bronnen verwijst naar het werkwoord religare en zoveel betekent als ‘verbinden’. Dat bewustzijn, dat de mens niet alles maakt of zelf het centrum is, maar dat we verbonden zijn met iets dat ons overstijgt… Dat vind je in veel benaderingen terug, ook vandaag. Bijvoorbeeld in de grote ecologische bekommernis. In dit verband verwijs ik altijd graag naar een uitspraak van de Spaanse kerkleraar en mysticus Johannes van het Kruis. Hij leefde in de vijftiende eeuw en heeft het in een van zijn teksten over het samengaan van todo y nada – van alles en niets.

PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

La religiosité est un terme originaire du mot latin religio qui, selon certaines sources, renvoie au verbe religare, qui signifie « lier » ou « relier ». Cette conscience, que l’homme n’est pas tout et ne se trouve même pas au centre, mais qu’il est lié à quelque chose qui le dépasse… nous la retrouvons dans bon nombre de conceptions du monde, y compris aujourd’hui. Par exemple dans les grandes inquiétudes écologiques.

Dat doet zowaar denken aan jouw romandebuut, Steven. Dat ging onder meer over jouw jeugdjaren in een katholiek nest en had als titel: Landschap tussen alles of niets. Ik heb daar zeker een tijdje mee geworsteld, SVW ja, met mijn katholieke opvoeding. Hoe ik al die ballast kon afgooien, of toch zogezegd. Maar dat gaat dus niet. De laatste tijd lees ik graag Anselm Grün, een benedictijner die zelf een brede interesse heeft. Hij leest ook Jung, onder andere. Hij toetst dat idee graag af aan andere opvattingen: wat is dat, religie? Het helpt mij om ‘los’ te leren nadenken. Want bidden bijvoorbeeld heb ik nooit goed begrepen. Terwijl hij stelt: bidden, dat kan zoveel zijn. Zelfs een glas water uitschenken, als dat met liefde gebeurt. Ik vind dat prettig, zo’n benadering. En ja, ik heb zeker een hang naar rituelen, en naar religiositeit. Anders kun je ook geen acteur zijn, denk ik. Wij kunnen niet anders dan onze intuïtie gebruiken. Als ik een voorstelling als Gif speel, dan speel ik een vader die zijn kind is verloren. Terwijl ik zelf geen kinderen heb. Maar ik kan dat verdriet wel

aanraken. Hoe kan zoiets? Dat is een mysterie. En zo is het goed. Ik hoef niet alles te duiden. Zelfs als we dat per se willen, blijven we toch in onze menselijke tekortkomingen steken. Dus neen: ik voel geen behoefte om alles ooit te doorgronden. Dat is een van de problemen van theologie. Voor elke vorm van theologie. Je wilt zoveel als mogelijk duiden, door een kader aan te reiken. Maar je stoot onmiddellijk op het probleem dat alles wat je zegt of schrijft, omdat het nu eenmaal in woorden wordt gegoten, nooit toereikend kan zijn. Laat staan dat het God zou zijn. Ik denk daarbij aan de grote Thomas van Aquino, de middeleeuwse theoloog die zei: als je over God wilt spreken, dan moet je van alles afstand doen. Alle materiële en fysieke kenmerken zoals we die ervaren in de wereld. Maar ook alle geestelijke kenmerken: besef van tijd en ruimte, en zelfs waarden als goedheid of rechtvaardigheid. Dat was natuurlijk behoorlijk controversieel voor die tijd (lacht). En hij vervolgde: dan kom je als mens in een soort van verwarring terecht, maar dat is nog niet het laatste. Uiteindelijk moet je de idee van het bestaan loslaten, zoals we dat in de schepselen aantreffen. En in die nacht, aldus Thomas van Aquino, woont God. Maar goed, dat is complexe materie, waar we nu over bezig zijn. Of nonsens, voor sommigen. PS

Conclusie: we kunnen onze staat van verwarring maar beter leren aanvaarden? SVW Dat is alleszins wat Pontus Beg doet, op het einde. Hij is gaandeweg tot nieuwe inzichten geko-

men, niet het minst over zichzelf. Hij zegt: laat mij maar zijn, ik ben nu gewend aan deze troep. Ik denk dat dit een vorm van aanvaarding is, ja. Beseffen dat de chaos dichtbij is, en altijd zal zijn. PS Ik gebruik liever een ander woord dan aanvaarden. Mijn formulering zou zijn: hoe kan een mens ontvankelijk leven? Vanuit het besef dat die dubbelheid er altijd is.

SVW Ik denk dat een grote boosdoener in onze wereld het narcisme is. De man die in de vijver kijkt, zichzelf ziet en daar een ideaal aan vasthangt – iets waaraan hij moet blijven voldoen, wat er ook gebeurt. Je ziet dat ook bij zeer vrome mensen. Ze willen nog properder zijn dan de paus, bij wijze van spreken. Daarmee berokkenen we onszelf veel kwaad. Want het is daar dat ons schuldgevoel uit voortkomt. En dus ons ongeluk.

Veel spiritualiteit was en is spiegelkijkerij, dat PS klopt. Verdiensten vergaren. Of narcisme, zoals u zegt: waar sta ik in de wereld? Vervolgens begint men zich te vergelijken met anderen. En dan wordt het gevaarlijk, ja.

STEVEN HEENE Steven Heene werkt als dramaturg en redacteur voor NTGent en was onder artistiek directeur Wim Opbrouck artistiek coördinator van NTGent. Dit seizoen verzorgt hij de dramaturgie voor Oogst van de wrok, de nieuwe NTGent-productie in regie van Luk Perceval. PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

FINDING THE COMMUNITY TOGETHER TESTING PLACE A childish picture. A flat green area. With thin black lines. Two rubber feet coming from the top of a picture. Knees bent backward, with no logic there because knees do not bend backwards, they bend forward. Something makes them blow backward. The feet stepping from pattern to pattern.

pictures of real people. In front of it I let my pants down and expelled feces from the body. The others said prayers. I watched the huge choir coming out of the forest singing the morning full with an opera-like sound, deep voices, educated voices, tidy and neat. Incongruous. A girl, mentally disabled, who was lost among the others. Or just a child. Had to use a phone to open the gate of her parents’ grave to communicate with the deceased. It was me who said “I can't do this!” at the very last performance and not the girl. Shame at the cemetery of who we once were, disgrace that I can’t find my song, that I had to use someone else’s voice. A strong metaphor for art, heavy load to carry as a living creature. Stranger in my own land. Here I am thinking in which language I should write Here I am thinking in which language I should think Here I am thinking that not understanding what people are talking about has become a normality.

There was a black man, an African, negro, nigger, slave, pickle. (What is politically correct? I’ve lost track). He married an Estonian. Moved to Estonia. Then the summer came, he was still wearing his coat and scarf and sitting in front of the fireplace. He went mad and had to go back. Alone.

LOST ON THE OBJECT Munich. Simisalu. Gent. The summer back at home. After five days of rehearsals I ended up with a skirt hanging down from my hips, greyish grandfather’s sports pants under it, rubber boots, a cardigan with golden ribbons while having the impression of being a Russian Orthodox Icon, the Mary of all women. Long hair covering my face because of the shame. Trees covered with 24

PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

BODY IS THE REAL THING After one year of being abroad, in Munich, where I had the feeling that my body never lay down, never rested on the ground, always a few centimetres above the surface, I returned home. By the end of the summer, when the sun hits the most beautiful orange, I took a walk through the miniature yards where people from the dormitory, from the relict of Soviet times, from the times when inhabitants were dragged from their land to the apartments, now still grow their vegetables for the memory. (There was a family who could not get used to the fact that they had to move to one of these

apartments so they took out the floor and replaced it with soil). I walked through all the yards and ended up in the field, where I used to steal peas that were grown there for pigs, chased by the white bus that once caught up with me and the driver who with the sentence “next time I see you I will beat you up so badly that your parents will not recognise you” asked me to return home. I turn my face to the sun. I feel that the distance between my feet and the ground now has disappeared. I can finally lie down again without lying down. BOY ENTERING HIS THOUGHTS For some time I have been searching for the beginning. My beginning. I once chose the biggest rock in the forest. And every day when there was a day to celebrate I brought bread crumbs there and placed them on the stone. One stone ended here but there was another one over there. Until you could circle the world by moving from one stone to another. Or the trees in front of which I stopped to talk with my long gone people. They were once buried but yet still around. That’s what we believed. Faceless. Nameless. Floating around. There was no heaven which I had to live for or underworld which I had to be afraid of. There was a bird and three eggs came out of her: one for the moon, one for the earth and one for the sun. That’s how simple it was. Until the men with crosses came and built towers in the place I used to go to and I was asked to go there instead. To kneel under the pictures that never changed where you could only hear the echoes of men. To listen to stories that clearly do not fit with the bird. Someone to be more privileged, someone to be chased out from their land, someone who thinks that one land has bigger advantages. Reminds me of the story of the EU who came and asked to make every single house acceptable for any casual visit from the West, and you were given a directory for a lavatory that should fit with the ass of an average European who could peacefully make their woe without fearing that a snake might come out of the hole or that they might slip in and disappear forever. I watch planes here. In the morning the stripes in the blue sky and in the evening as if they were jewellery blinking on a Christmas tree. I don't see the terror.

FINDING THE COMMUNITY TOGETHER I was asked when reading “Dit zijn de namen” how I could do that with all that Judaism and stuff. I didn't answer to a question with a question because it would be rude (though very much what a Jew would do) but my thought was how can we do “The Cherry Orchard” with all the Russian Orthodox Church and stuff. Why don't we all gather around in a circle, place our hands into our neighbour’s and say what wonderful times we live in, by sharing the myths that grant us a sense of community. And the smell of gun powder just drags the myth closer to reality or gives a topic to talk about or allows us to make art out of it. Just go for it. As Phillipp Becker said “It’s not about truth, it’s about truthfulness.” EVERY WORD IS IMPORTANT I play with death as if it were a football. Confident of being the chosen one. Should I let them in. Into my soul. Into my state. What are countries? What does it mean and how to call it? The lightness of being Who you are, not the one you were before. I want to go further, further back. I am not a thing, I am just acting it. I lose the moral code from home. I take the things from the one I am now. How do they really lose themselves? Second death. I also need him to test my authority. The sacrifice you make is an Africa. Europe + Africa. I am sure you didn't get a thing (notes from the textbook “Dit zijn de namen”) RISTO KUBAR De Est Risto Kübar speelde bij het Teater NO99 in Tallinn, was vorig seizoen verbonden aan de Münchner Kammerspiele en werkt nu voor NTGent waar hij dit seizoen nog Dit zijn de namen, Spectacular Lightshows Of Which U Don’t See The Effect en Learning How To Walk brengt. PREMIÈRE DIT ZIJN DE NAMEN

IN EUROPA #2 Beelden van In Europa #2, de tweede etappe van de leesmarathon waarmee NTGent-acteurs en LOD-muzikanten door het Europa van de 20ste eeuw trekken, met Geert Maks boek als gids.

laatste etappes: #4 MA 22/02 van de wederopbouw na WO II tot de val van de Muur #5 DI 19/04 het laatste decennium van de 20ste eeuw

ÂŠ Fotografie: Phile Deprez

DE KERSENTUIN Voor een verderlichte Tsjechov, waarin het menselijk onvermogen baadt in zachte melancholie, ben je bij Johan Simons niet aan het juiste adres. In zijn kersentuin heerst een sinistere ondergangsstemming. (De Standaard) 'De kersentuin' is schouderbreed theater waar je het bij momenten, letterlijk, benauwd van krijgt. De oogkleppen die de personages dragen en de drang om alles zelf op te lossen, en uit de financiële put te klimmen, zijn mooie metaforen voor het individualisme van deze tijd. (Het Nieuwsblad) Simons analyseert en dissecteert als nooit tevoren. Gevolg is een bijna ondragelijk intense ‘De kersentuin’. Er is echter ook troost, die bij Simons naar aloude gewoonte uit de muziek opwelt. Visueel wordt het leed dankzij de uitnemende cast efficiënt uitvergroot, terwijl de soundtrack al het lijden als een warme mantel omvat. (Cutting Edge) Het concept is zo opgebouwd dat de spelers nauwelijks bewegingsruimte hebben. Wat de patsituatie van het droeve verhaal maar versterkt. Panelen in alle mogelijke maten en gewichten leunen tegen elkaar. Het tekent het verval van het huis. (…) In dit bizar decor acteren de spelers op een wijze die doet denken aan het einde van de stomme film, met veel schaduwspel, en de gesproken film, met slapstick en overacting. Waarmee Johan Simons terugkeert naar wat Tsjechov wilde: een komedie. (Knack Focus)

RUBRIEK RUBRIEK

De interessante visie die Simons met zijn bewonderenswaardige cast van spelers uitdraagt, is er een van volkomen ontheemding. (NRC Handelsblad) Johan Simons regisseerde ‘De kersentuin’ van Anton Tsjechov en maakte een voorstelling die tot de essentie kwam. De essentie die Tsjechov zelf voor ogen had. En dat met de hulp van een fenomenale cast.(…) De spelers weten perfect waar ze naartoe gaan, ze hebben een concreet doel voor ogen. Elke uitspraak hoe absurd en van de pot gerukt, is onmisbaar voor het geheel. Elke hoge inzet van een personage stimuleert die van de andere. Een gouden regel bij het acteren waarvan hier maximaal gebruik wordt gemaakt. (Tumult)

Nog te zien op wo 24, do 25, vr 26 en za 27/02 in NTGent Schouwburg en in januari en februari ook uitgebreid op tournee door Vlaanderen en Nederland (zie www.ntgent.be).

RUBRIEK RUBRIEK

NIEUWJAARSCONCERT IN NTGENT DOOR B’ROCK XS EEN THEATER À L’ITALIENNE, ALOM GEPREZEN OM ZIJN PRACHTIG INTERIEUR EN UITSTEKENDE AKOESTIEK, VORMT HET IDEALE KADER VOOR

EEN ITALIAANS FEESTMAAL Dit programma wordt bereid met de puurste Italiaanse ingrediënten, vergeten groenten uit de 17e eeuw. Componisten als Biagio Marini, Maurizio Cazzati en tijdgenoten kleuren uw bord met exquise smaken… geserveerd door B’Rock XS onder leiding van Wim Maeseele (luit) en David Van Bouwel (klavecimbel) PRIMI PIATTI Sinfonie | In de Sonate da Camera van Biagio Marini vinden we een prachtige verzameling aan uitstekende Sinfonie. Dit zijn kort gekruide stukken die uitstekend dienen als amuses gueules. Baletti & Correnti | dansen, licht op de maag, smaken steeds naar meer: een zorgvuldig samengestelde insalata mista. SECONDI PIATTI Voor deze ietwat copieuzere gang serveren we u de beste streekgerechten uit Noord-Italië, nl. uit Brescia, Mantua, Venetië en Bologna. Canzone Bolognese | Niet te versmaden composities van de topkok Maurizio Cazzati, stevige aroma’s op een bedje van klank! Sonata Veneziana | Een gerecht van de hand van Marco Antonio Ferro, populair tot in de Weense keuken, bestaande uit vijf basisingrediënten. Salata Monte Verde | Geheel in de lijn van zijn meester Claudio Monteverdi haalt Biagio Marini alles uit de kast voor dit uitgebalanceerde gerecht. Een feest voor alle zintuigen. DOLCI Passacaglia | Het zoete nagerecht voor als u nog puf hebt. Dit populaire werk van Marini bezorgt u ongekende culinaire fantasieën. Ciaccona | Na dergelijke copieuze maaltijd kan de maag wel wat hulp gebruiken bij de spijsvertering, een digestieve Grappa zoals dat in Noord-Italië gebruikelijk is.

Een Italiaans feestmaal met B’Rock XS Op zaterdag 30 januari in NTGent Schouwburg | tickets van € 14 tot € 24 30

NIEUWJAARSCONCERT

DIT MUZIKALE MENU OMKADERT ONZE FOYER MET EEN HEERLIJKE MAALTIJD PRIMI PIATTI Winters slaatje met burrata, olijfolie, gerst, bloemkool en selder Rundscarpaccio met boschampignons, crème van porcini, rucola en parmezaan SECONDO PIATTO Gemarineerd lamsvlees met salie en rozemarijn, gebakken pompoen en gnocchi, saus met vin santo en sjalot DOLCI MET EEN GLAASJE SPUMANTE Hazelnoot biscuit met panna cotta, basilicum, mango en passievrucht Primo & secundo piatto om 18u in de Foyer van NTGent Schouwburg, met aansluitend concert (tickets in eerste categorie). Na afloop wordt u het nagerecht geserveerd in de Foyer. All-in formule voor € 65 per persoon. Reserveer snel via Tickets Gent.

Ook met het Grand Hotel Reylof en Restaurant Lof zijn voor dit concert ticketarrangementen mogelijk. Surf naar ntgent.be voor meer info of laat u informeren door ons bespreekbureau.

NIEUWJAARSCONCERT

WE MOETEN ERUIT! MATTHIAS VELLE SPRAK MET STIJN DEVILLÉ OVER DE CRISISTRILOGIE EN DE KLEINE RITSELENDE REVOLUTIE VAN HET NIEUWSTEDELIJK.

Begin februari speelt Het nieuwstedelijk zijn felgesmaakte crisistrilogie in de Gentse schouwburg. Een uitstekende aanleiding om met schrijver-regisseur Stijn Devillé terug te blikken op Hebzucht en Angst. En om te vragen waarom hij in deze vermaledijde tijden een stuk maakt met als titel Hoop. Op het moment van ons gesprek is dat sluitstuk van de crisistrilogie net in première gegaan in OPEK, de Leuvense thuisbasis van Het nieuwstedelijk. Het eerste deel van de crisistrilogie Hebzucht dateert van drie jaar geleden. De voorstelling is een genadeloze dissectie van de kredietcrisis met een sterk documentaire inslag. Het toont hoe grootbanken en malafide beleggers de onzichtbare hand die vraag en aanbod op de financiële markten schijnbaar in evenwicht houdt, als een afgod vereren. Er is geen sprake van rationele beslissingen, van controle of streven naar collectieve welvaart. De codewoorden zijn perceptie, verspilling en hebzucht. Op het einde van het stuk wordt geprobeerd daaraan een moraal vast te knopen, als in een brechtiaans leerstuk. Moet het theater zich vandaag opnieuw voluit in het maatschappelijke debat mengen? Heeft het die plicht al te lang verzaakt? En moet het zelfs proberen om nieuwe waarden te scheppen?

SD Ik heb geen oordeel te vellen over mijn collega-theatermakers, maar mijn drive is theatermaken over zaken die ik in de maatschappij zie gebeuren. Theater is de kunst van het hier en nu. Je zit gedurende enkele uren met een paar honderd mensen samen

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

in een gesloten ruimte. Laat het dan ook gaan over wat die mensen bindt en wat hen boven het hoofd hangt. De crisistrilogie is duidelijk in de actualiteit ingebed en daarom lijkt het misschien alsof ik poog om een boodschap te verkondigen, maar dat is niet per se het geval. Het gaat me meer om grip te krijgen op een bepaalde toestand. Daarom doe ik telkens zoveel research. Een quote van de Britse auteur Rebecca West is mijn motto geworden: ‘I write to find out about things.’ Het schrijfproces is een manier om de werkelijkheid te proberen begrijpen en de voorstelling is een manier om dat proces mee te delen. En soms zitten daar noodkreten in, zoals in de crisistrilogie. Ik ben geen mens van de barricaden, ik loop niet makkelijk mee in een betoging of achter een vlag. Ik heb daarbij altijd bedenkingen. Maar dat is de schoonheid van het theater: door middel van personages kan je verschillende standpunten en grote tegenstellingen tonen. Na Hebzucht bleken de reacties van het publiek echter opvallend gelijklopend. Het overheersende gevoel was woede. Op de woede van Hebzucht volgde de ontreddering van Angst. In het stuk slaat de paniek van de spartelende markten over op de politici. En het plebs is de pineut. Bovendien wordt de financiële crisis doorkruist door de klimaatproblematiek en oorlogen om grondstoffen en voedsel. Als je de krant openslaat, moet je als theatermaker toch het gevoel hebben dat je werk door de werkelijkheid ingehaald wordt. Hoe ga je daarmee om? En hoe maak je vandaag de dag een stuk over hoop? Hoop was zonder enige twijfel het moeilijkste SD deel van de trilogie om te maken. Daarvoor waren er dramaturgische redenen: het is makkelijker om spannend theater over conflicten te schrijven. Maar de actualiteit speelde inderdaad ook een belangrijke rol. Vandaag heb je meer reden om over angst dan over hoop te schrijven. Het is een ware opdracht om die te vinden. Na de aanslagen in Parijs was ik even van mijn à propos. Wat nu? De crisistrilogie gaat echter alleen onrechtstreeks over die gebeurtenissen. Ze zoomt

uit op de verhouding tussen mens, werk en geld. In Hebzucht wordt die verhouding vanuit een financieel perspectief belicht, in Angst krijgt ze een politieke dimensie en in Hoop een ecologische. Aan het einde van Angst wordt dat ecologische perspectief al aangekondigd door de monoloog van het personage Carl: de belangrijkste crisissen worden onder de mat geveegd om de paniek van het moment te bezweren. Er wordt alleen maar op de korte termijn gedacht. In Hoop gaat het over een langetermijnvisie. Mijn vertrekpunt daarbij is de idee dat het merendeel van de geopolitieke conflicten sinds de Tweede Wereldoorlog direct of indirect verband houdt met de strijd om olie. Van de twee Golfoorlogen tot de terreur van Al Qaeda, Boko Haram en IS, die slechts bestaan bij de gratie van de olie die ze verkopen. We moeten daarvan af. Het gebruik van olie is niet alleen op ecologisch vlak rampzalig, het is ook een politiek probleem. We moeten evolueren van een economie van de schaarste, waarin schaarse grondstoffen enkel toebehoren aan een elite, naar een economie van de overvloed. We hebben voldoende alternatieve grondstoffen. We moeten die alleen durven exploiteren en verdelen. Dat vraagt om een enorme mind switch. Op de website van Het nieuwstedelijk vond ik de blog Verander alles terug, waarop iedereen hoopvolle suggesties kan posten onder het motto ‘er is niet één groot plan, maar wel vele kleine plannen.’ Hoe verhoudt die blog zich tot het streven naar een overvloedeconomie? De blog moet Hoop meer voeding geven. Veel SD ideeën in het stuk situeren zich op een politiek niveau. Daaraan kunnen jij en ik niet zomaar wat veranderen. Tijdens het creatieproces vroeg de ploeg zich evenwel af: wat kunnen wij concreet veranderen? En daarom is die blog opgericht. We moeten beseffen dat sinds de opkomst van het internet de macht stelselmatig gedecentraliseerd wordt. Platenmaatschappijen en het instituut Encyclopaedia Britannica werden weggevaagd omdat ze niet op kunnen tegen de gedecentraliseerde samenwerking van miljoenen mensen achter hun laptop. Hetzelfde moet GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

gebeuren met energie. We blijven al te braaf onze zonnepanelen aansluiten op het net en betalen daarvoor een vergoeding, ongeveer zestig procent van een normale energiefactuur. Zo zijn we nog steeds afhankelijk van fossiele brandstoffen en kernenergie. We laten ons inpakken! Moeten we hopen op een Wikipedia van de energiemarkt?

jagen. Het betekent dat ons denken eindig is. Maar de mens is een creatieve geest. We kunnen altijd een oplossing bedenken. Optimisme is een morele plicht – een quote van Karl Popper. Nog een laatste quote om af te sluiten: cynisme is een luxe voor oude mannen. Mensen die hun leven nog voor de boeg hebben, mogen niet cynisch zijn. We kunnen ons dat vandaag niet permitteren. Er staat te veel op het spel.

Ja, die evolutie is onvermijdelijk en al in gang SD gezet. In Duitsland bijvoorbeeld hebben al meer dan zeventig steden hun eigen energiebedrijf. In Stuttgart voorziet de stad zelfs energie in samenwerking met een burgercoöperatie die een windmolenpark heeft aangelegd. De inwoners van Stuttgart zijn eigenaar van hun eigen groene energie en als men wat te veel aan elektriciteit betaald heeft, dan investeert de stad Stuttgart dat geld in zorg en onderwijs. Dat is fantastisch. Een betere wereld is mogelijk. En het is niet één of andere geitenwollensok die zijn gehucht heeft gemobiliseerd, maar Stuttgart! En wij geven Electrabel een vergunning om de kerncentrales langer open te houden… Dat is waanzin. Uit de aankondiging van Hoop op de website spreekt veel hoop op verandering, vertrouwen in de toekomst én in de ideologiekritische functie van theater: ‘De werkelijkheid is niet onveranderlijk. Alles zou anders kunnen. Utopieën kunnen de manier waarop de wereld vandaag draait, ontmaskeren als slechts één van de vele mogelijkheden.’ En wat verderop: ‘Wir schaffen das. We moeten eigenlijk alleen maar beslissen dat we het ook willen.’ Heb je met Hoop het pessimisme van het hoofd definitief ingewisseld voor het optimisme van het hart? Ik ben sowieso een goedgezinde jongen. Maar SD het was niettemin een opdracht. Door Hebzucht en Angst ben ik drie jaar uitsluitend bezig geweest met miserie. Toen dacht ik: we moeten eruit! De voornaam van mijn personage Tina Krimp is een acroniem van het thatcheriaanse ‘There is no alternative’, een leuze die Bart De Wever gewoon overneemt. Als er geen alternatief is, moeten we ons een kogel door de kop 34

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

MATTHIAS VELLE Matthias Velle werkte mee aan publicaties van het Poëziecentrum en aan de festivalkrant van de jongste editie van Theater aan Zee, doctoreert aan de UGent over het oeuvre van Peter Verhelst en is vanaf januari 2016 dramaturg bij NTGent.

CRISISTRILOGIE Het nieuwstedelijk Dit drieluik maakt de balans op van tien woelige jaren in Europa. (Een stukje) politiek theater in regie van Stijn Devillé. VR 5/03 (20:00, Hebzucht), ZA 6/03 (16:30, Angst & 20:30 Hoop) | NTGent Schouwburg met gratis inleiding 45' voor aanvang

FRIS EN WARM TEGELIJK DRAMATURG STEVEN HEENE OVER DIS-MOI WIE IK BEN

De voorstelling Dis-moi wie ik ben is momenteel aan een succesvolle tournee langs de Vlaamse podia bezig. Terecht, zo meent onze dramaturg Steven Heene. Hij zag deze coproductie van GEN2020 en ’t Arsenaal afgelopen zomer tijdens Theater Aan Zee in Oostende en schreef er voor de TAZ-festivalkrant het volgende artikel over. Zo warm als het gisteren in de Dactylozaal van De Grote Post was, zo speels en verfrissend is dit theaterportret van de zogenaamde ‘tweede generatie’, gebracht door twee talentvolle actrices uit Antwerpen met Afrikaanse roots: Aminata Demba en Aïcha Cissé. In een regie van Frédérique Lecomte leggen zij alle clichés en vooroordelen over migratie en identiteit vrank en vrij op tafel – of gooien ze zelfs op een hoopje – en halen diezelfde vooroordelen vervolgens met een stralende glimlach onderuit. Daarvoor moet je van goeden huize zijn, en misschien ook wel recht van spreken hebben. Alleszins is Dis-moi wie ik ben het soort voorstelling dat we een lange tournee toewensen, want met veel emotionele intelligentie en menselijke warmte gemaakt. Die intelligentie blijkt al meteen uit de eerste scène, waarin de twee actrices, gezeten op stoelen achteraan op een bijna lege bühne, naar het publiek kijken dat net heeft plaatsgenomen. Hun zacht gefluister wordt langzaam hoorbaar en verstaanbaar: ze vragen zich af wat de toeschouwers verwachten te zien – iets met zang en dans waarschijnlijk – en kaatsen zo de bal, of beter: de blik, terug de zaal in. Het ijs is meteen gebroken en als ze daarna naar voren komen en het pu-

bliek ook echt aanspreken, ontstaat er moeiteloos een tijdelijk verbond, genre: vanavond kan en mag alles uitgesproken worden dat op onze lever ligt, collectief en/of individueel. Maar verontrustend is dat niet, wel integendeel, daarvoor is het spel van beide dames te ontwapenend, te grappig ook. Herkenbare uiterlijkheden passeren de revue – Afrikaanse mama’s met grote boezems en derrières, Afrikaanse papa’s met veel praatjes en affaires, zakelijk en amoureus – en worden door de speelsters waar nodig van commentaar voorzien: soms duidend en informatief, maar vrijwel altijd relativerend. De kinderlijke adoratie voor de sterke vaderfiguur, de discussies als tiener met de strenge want overbezorgde moeder, de naïeve projecties op het verre Afrika als een paradijs bevolkt door verwanten… Verschillende facetten van de zogenaamde ‘tweede generatie’ krijgen in Dis-moi een plek. En behalve tot humor en relativering leidt die aanpak ook meermaals tot ontroering, bijvoorbeeld tijdens een opsomming van Onbeantwoorde Vragen: zaken waar hun ouders nooit ofte nimmer over verteld hebben, zoals over hun emoties, of over seks. Communicatie tussen een ouder en een kind maakt nooit alles goed, maar kan toch veel verzachten, zo blijkt. Maar bovenal is Dis-moi wie ik ben een uiting van puur spelplezier. Over een gevoelig onderwerp, en juist daarom zo knap. (SH)

DIS-MOI WIE IK BEN t’arsenaal Een grappige en ontroerende voorstelling over de zoektocht naar identiteit van Aïcha en Aminata, twee Vlaams-Afrikaanse actrices. DO 28, VR 29/02 | 20:00 | NTGent Arca GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

NOMADE DER VERBEELDING DRAMATURG JEROEN VERSTEELE PORTRETTEERT MEG STUART

'Bij Meg Stuart staat de mens centraal, niet de techniek', sprak Johan Simons in zijn lofrede toen de choreografe en danseres in 2012 de prijs van de Akademie der Künste in Berlijn in ontvangst mocht nemen. 'Het onvermogen staat bij haar centraal, niet de virtuositeit. De emotie, niet het intellect. De moed de werkelijkheid kwetsbaar tegemoet te treden, zonder valse zekerheden. De moed te accepteren dat het leven soms sterker is dan wij, mensen.'

Meg Stuart is ongetwijfeld een van de meest spannende, uitdagende podiumkunstenaars van deze tijd. Haar gezelschap in Brussel, Damaged Goods, is al meer dan twintig jaar lang een kleine, beweeglijke structuur van waaruit ze samenwerkingen opzet met performers, muzikanten, beeldend kunstenaars en dramaturgen. Terwijl vele andere succesvolle regisseurs en choreografen van haar generatie grote huizen en ensembles leiden, heeft Meg Stuart voor vrijheid en artistieke autonomie gekozen. Elk project begint vanuit dat wat haar beweegt – en dat valt gerust letterlijk te nemen. Hoe werkt de wereld in op het lichaam? Hoe gedraagt de mens zich in confrontatie met zijn herinneringen en behoeftes? Wat zijn mogelijke vormen van aanraking? Wat kunnen we met elkaar delen? Hoe ontstaat intimiteit en hoe worden grenzen overschreden? Welke sociale rituelen hebben we aangeleerd om met elkaar in contact te treden? Het zijn maar enkele vragen waar Stuarts producties geen antwoorden op bieden, maar wel telkens opnieuw fascinerende en fysieke beelden voor vinden.

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

'Het lichaam is mysterieus', vertelde Meg Stuart tijdens de repetities van haar jongste productie, UNTIL OUR HEARTS STOP (2015), waaraan ik als dramaturg meewerkte. 'Soms, wanneer je een behandeling of een massage krijgt toegediend en iemand raakt je op een verkeerde plek aan, kan je beginnen huilen of schreeuwen. Het lichaam verzamelt herinneringen, en we weten niet altijd wat er precies in opgeslagen is en hoe mogelijke reacties uitgelokt worden. Ik geloof dat het lichaam zichzelf kan helen. Mensen kunnen herstellen van ingrijpende gebeurtenissen. Het is mogelijk jezelf opnieuw in de wereld in te passen. We zijn sociale dieren en we hebben contact nodig. We hebben geconstrueerde vormen van ’spel’ nodig. We willen getuige zijn van sociale interactie. Het houdt ons aan de gang en het tilt ons op. Soms zijn we er niet toe bereid om speels en creatief te zijn. Vaak hangt er niet genoeg vertrouwen in de lucht. Ons sociaal gedrag wordt bepaald door gewoontes en door angst. We voelen ons begrensd – vaak zonder te begrijpen waar dat gevoel vandaan komt. We zijn er het grootste deel van de tijd mee bezig onze grenzen af te tasten en ze met elkaar te onderhandelen: hoe dicht staan we bij elkaar? Hoe snel beantwoord ik deze e-mail? Het is allemaal een soort spel van grenzen. Iets weerhoudt ons ervan te zeggen, ok, laat ons elkaar vertrouwen, laat ons zeggen wat we willen, of zwijgen als we willen... Ik zou soms willen dat mensen zich anders tegenover elkaar gedragen, ook tegenover onbekenden.' Meg Stuarts eigenzinnige, intuïtieve manier van werken brengt stukken voort die allemaal sterk samenhangen, een organische logica ademen en tegelijk

zeer van elkaar verschillen. Repetitieperiodes duren vaak vele maanden, laten grondige research en talrijke omwegen toe. Gastsprekers, masseurs, yogaleraars en bevriende kunstenaars voeden en bevragen het proces, wekelijkse try-outs recapituleren en ordenen het vele materiaal dat gedurende lange improvisatiesessies ontstaat. Performer Kristof Van Boven (voormalig lid van het NTGent-ensemble) zei eens na een repetitie: 'Ik ken niemand die zo goed vondsten uit verschillende repetitiefases kan isoleren en met elkaar verbinden, in hun volle temperatuur bovendien, zodat er een associatie ontstaat die niemand eerder heeft opgemerkt.' HET LICHAAM VERZAMELT HERINNERINGEN, EN WE WETEN NIET ALTIJD WAT ER PRECIES IN OPGESLAGEN IS EN HOE MOGELIJKE REACTIES UITGELOKT WORDEN. Bij elke nieuwe productie ontvouwt zich een nieuwe wereld. De afgelopen zes, zeven jaar produceerde Meg Stuart onder andere werk vol opwindende, collectieve energie (VIOLET, 2011), een hartverscheurende solo in de regen (BLESSED, 2007), een theatrale tijdreis door de westerse muziekgeschiedenis (Built to Last, 2012), een abstract duet in het museum (the fault lines, 2010), een kleurrijk bezoek aan een kunstenaarsatelier vol uitspattingen en grote gevoelens (Sketches/Notebook, 2013). Maar centraal staat steeds de fascinatie voor het menselijke lichaam in al zijn verschijnings- en verhullingspogingen. De beweeglijkheid van Meg Stuart/Damaged Goods GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

weerspiegelt zich ook geografisch. Zelf is Stuart afkomstig uit New Orleans, ze studeerde dans in New York en lanceerde haar Europese loopbaan met Disfigure Study op het Leuvense Klapstukfestival in 1991. De organisatie van Damaged Goods bevindt zich in Brussel, zelf woont Stuart in Berlijn, ze geeft workshops en resideert in verschillende hoeken van Europa en de wereld – onlangs nog gedurende enkele maanden in Porto. Haar voorstellingen reizen van Mexico over Oslo en Maasmechelen naar Wenen. Ze ontstonden in samenwerking met huizen en festivals als het Schauspielhaus Zürich (2000-2004), de Volksbühne in Berlijn (2005-2010), de Münchner Kammerspiele (2010-2015) en de Ruhrtriennale (2015-2017). CENTRAAL STAAT STEEDS DE FASCINATIE VOOR HET MENSELIJKE LICHAAM IN AL ZIJN VERSCHIJNINGS- EN VERHULLINGSPOGINGEN. Het spreekt voor zich dat zulk een veelvormige en mobiele artistieke praktijk over de jaren heen een enorme hoeveelheid souvenirs produceert. 'Mijn persoonlijke archief bestaat uit dozen vol rommel, zakken met rotzooi en papier, onleesbare krabbels die ik tijdens voorstellingen schreef, foto’s uit tijdschriften, pas begonnen nooit volgeschreven notitieboekjes, niet ingediende treinkaartjes, premièrekaartjes voor medewerkers die nooit zijn verstuurd, festivalbrochures, fanmail, veel kasticketjes van gehuurde video’s, rekeningen van taxi’s, boeken, cd’s, kleren, onmogelijk te zeggen wat voor werk bedoeld was en wat niet, lijsten deelnemers aan workshops, schema’s, tekstfragmen38

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

ten, verbleekte faxen, muziekpartituren voor repetities, mijn eigen videocassettes, pennen, premièregeschenken, batterijen, gommen, gsm-opladers, kabels, kapotte camera’s, lege cd’s, legostenen, pincetten, massa’s munten, kopieën van eenvoudige taalcursussen, eindeloze hoeveelheden foto’s, meestal van dansers en techniekers op tournee, aan het eten en drinken in restaurants, postkaarten met kunstwerken, een paar foto’s van lichamen die op straat liggen, babyfoto’s, familieleden die lachen en elkaar vastpakken, liefdesbrieven, contracten in het Duits, begrotingen in het Nederlands, betalingsformulieren voor opvoeringen, talloze flyers voor alternatieve geneeskunde en holistische workshops, bladzijden vol lijsten met weinig woorden en veel pijlen', zo begint het door Jeroen Peeters samengestelde boek ’Are we here yet?’, dat inzicht biedt in Meg Stuarts werkwijze en artistieke allianties. In Hunter (2014), Stuarts eerste solo die binnenkort in Gent speelt, zien we de impact van dit archief van spullen, gecombineerd met een peilloze hoeveelheid van herinneringen en associaties op het lichaam van Meg Stuart zelf. Beelden, voorwerpen en geluiden uit haar kindertijd gaan speelse verbindingen aan met surreële filmbeelden van Chris Kondek. Stemmen van muzikale helden vermengen zich met die van haarzelf of met de soundscape, gecomponeerd entot een collage gemonteerd door een andere compagnon de route, Vincent Malstaf. Stuart vertelt over haar jeugd en lijkt zich in elektrisch geladen dans te verliezen, subtiel belicht door Jan Maertens. Hunter – de titel verwijst misschien naar de bijna obsessieve manier waarop Stuart

de sporen van haar eigen leven najaagt en verlekkerd haar vondsten verzamelt in dit jagershol, een patchwork met videoschermen, knutseltafels, luidsprekers en de staketsels van een tent. Hunter vormt een fascinerende caleidoscoop waarbinnen Stuart zelf de verbinding en de verbeelding belichaamt.

JEROEN VERSTEELE Jeroen Versteele begon zijn loopbaan als dramaturg bij NTGent in 2005. Hij volgde Johan Simons naar de Münchner Kammerspiele, waar hij met verschillende internationale regisseurs en choreografen samenwerkte, zoals met Meg Stuart. Momenteel werkt hij voor de Ruhrtriennale, festival der kunsten.

HUNTER Meg Stuart / Damaged Goods ‘Hoe kan ik de vele invloeden en sporen verwerken die mij hebben gevormd als persoon en als kunstenaar? Sluimeren er nog nieuwe ervaringen en ongeschreven levensverhalen in mijn lichaam?’ In haar eerste solo geeft Meg Stuart (door Tanz uitgeroepen tot choreografe van het jaar 2014) zichzelf bloot. DO 18, VR 19, ZA 20/02 | 20:00 NTGent Minnemeers met gratis inleiding 45' voor aanvang

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

TE GAST IN ONS HUIS Naast de gastvoorstellingen die op voorgaande pagina’s werden uitgelicht, heeft NTGent nog andere producties te gast, waarover u hier de basisinformatie vindt, maar waar onze website uitgebreider aandacht aan besteedt met foto’s, filmpjes en teksten of extra weblinks. Eén adres: www.ntgent.be

MISSIE

WE DOEN HET WEL ZELF

KVS

Wunderbaum

DI 2, WO 3/02 | 20:00 | NTGent Schouwburg met gratis inleiding 45’ voor aanvang

DI 16, WO 17/02 | 20:00 | NTGent Schouwburg met gratis inleiding 45’ voor aanvang

Bruno Vanden Broecke kruipt in de huid van een oude maar nog steeds vitale missionaris die terugblikt op zijn leven. David Van Reybrouck schreef deze pakkende monoloog op basis van tientallen interviews met missionarissen uit Congo. Geen dode letter, maar een verhaal des mensen.

Hoe groot willen wij onze overheid? Voelen we ons in de steek gelaten of zijn we eindelijk bevrijd? En is de braafste ‘bottom up’ leerling uiteindelijk niet de ware liberaal? Een avond over de glorende participatiesamenleving en de grondbeginselen van het liberalisme. Deze voorstelling is onderdeel van The New Forest, een groeiend samenwerkingsverband tussen Acteursgroep Wunderbaum en talrijke partners, vrijwilligers en toeschouwers. Het is een platform voor maatschappelijke verandering dat via theatervoorstellingen, seminars, een filmproject, contextprogramma’s en online content de transitie verbeeldt en een blik werpt op de samenleving van morgen.

GASTVOORSTELLINGEN

MONTAIGNE

DE MEESTER EN MARGARITHA

DADANERO

Stormvogels

DO 18/02 | 20:00 | NTGent Schouwburg met gratis inleiding 45’ voor aanvang

DI 23/02 | 20:00 | NTGent Arca met gratis inleiding 45’ voor aanvang

Een filosoof op scène zetten, dat lijkt een waagstuk maar het is een kolfje naar de hand van acteur en regisseur Koen De Sutter. Hij heeft al heel lang iets met het werk van Michel de Montaigne, de gerenommeerde Franse filosoof uit de zestiende eeuw. Diens Essays behoren tot de boeiendste teksten uit de filosofische literatuur. Ze vormen - in een lange alleenspraak Montaignes zelfportret en zijn publieke bekentenis. Alexander Roose maakte er deze monoloog van die Koen De Sutter op het lijf lijkt geschreven.

Het nieuwe Amsterdamse theatercollectief Stormvogels kenmerkt zich door een sterke beeldtaal, afwisselende speelstijlen, performance-elementen, groteske uitspattingen en muzikaliteit. Met De Meester en Margarita dompelen ze u onder in een surrealistische wereld die troost, vermaakt, bevraagt en confronteert. De voorstelling is gebaseerd op Michail Boelgakovs gelijknamige roman waarin het repressieve regime van Stalin op de korrel wordt genomen. Alain Pringels zorgt voor de tekstbewerking, Julie Van den Berghe regisseert.

GASTVOORSTELLINGEN

THE CIVIL WARS

CHILDREN OF NOWHERE

MILO RAU / IIPM

LOD muziektheater & Cie. Artara

WO 24/02 | 20:00 | Theaterzaal Vooruit

DI , WO 9/03 | 20:00 | NTGent Schouwburg

Vier acteurs – Sara De Bosschere, Johan Leysen, Sébastien Foucault en Karim Bel Kacem – halen in de huiskamer van Syriëstrijder Joris herinneringen op aan hun jeugd en hun vaders. Onvermijdelijk hebben die vaders sporen nagelaten op de vier acteurs, maar hun artistiek parcours heeft hen een uitweg geboden. Hadden ze in andere omstandigheden andere, radicalere keuzes gemaakt? Een meertalige voorstelling in regie van Milo Rau.

Na Ghost Road gaat Fabrice Murgia via videogetuigenissen, poëtische beelden, volksgezang en concrete monologen op zoek naar verhalen en herinneringen van ontheemde kinderen. Dominique Pauwels tekent voor de muziek. Op het podium: Viviane De Muynck Lore Binon en het Collectief Aton' & Armide. Het verhaal begint in Chacabuco, te midden van de woestijn Atacama in Chili… Een dorre, droge plaats waar geesten van weleer blijven ronddwalen. Deze gewezen mijnstad veranderde onder de dictatuur van Pinochet in een concentratiekamp waar duizenden Chilenen naar verbannen werden. Children of Nowhere brengt hun verhaal.

GASTVOORSTELLINGEN

INTUSSEN WERKT NTGENT IN HAMBURG AAN OOGST VAN DE WROK Over immigratie, en hoe daarmee om te gaan. Via deze bewerking van de magistrale roman van John Steinbeck, over de vluchtelingenstroom die in de Verenigde Staten op gang kwam door de Grote Depressie na de beurscrash van Wall Street in 1929 en de uitzonderlijke droogte van de Dust Bowl, keren deze kwesties als een boemerang terug naar het Europa van vandaag. Met als bottomline: wat willen we oogsten, op termijn? Na Platonov en FRONT wordt dit Luk Percevals derde regie voor NTGent, de tweede in coproductie met het Thalia Theater Hamburg. Met Bert Luppes, Kristof Van Boven, Nick Monu, Marina Galic, Rafael Stachowiak en Marii Schulga.

PREMIÈRE OP ZA 23/01 IN THALIA THEATER HAMBURG BELGISCHE PREMIÈRE OP DI 1/03 IN NTGENT SCHOUWBURG VOORSTELLINGEN TOT VR 4/03 EN VAN MA 23 TOT DO 26/05 | OPGELET: NIEUWE DATA! PREMIÈRE OP VERPLAATSING

PUBLIEKSWERKING PLEZIERT PANELS

In 2008 groeide in NTGent de idee om ‘iets’ te gaan doen met panels waarin we nieuwe publieken intensief wilden onderdompelen in onze producties. Zo werden twee ‘jury’s’ geboren. Omdat we ook dit seizoen aan de slag gaan met die tweeling, willen we ze graag even van dichtbij aan u voorstellen. KINDEREN KIJKT! ‘Ik zie drie blote madammekes. En ik zie hun blote poep. Ze staan precies in een grot te dansen, met bloemekes erbij…’ Een beschrijving door twee kinderen van het schilderij De Drie Gratiën van Pieter Paul Rubens, in een afsluitend blok van Man bijt hond. 44

PUBLIEKSPANELS

Kinderen beschrijven bekende schilderijen op hun eigen leuke manier. Het gaf ons stof voor een idee: wat als we kinderen tussen 6 en 12 jaar eens een seizoen lang confronteerden met onze eigen NTGent-producties en hun onbevangen en onbevooroordeelde kijk daarop zouden delen? De Kinderjury was geboren. Elk seizoen lanceren we via onze communicatiekanalen een oproep naar kinderen die dat avontuur met ons willen aangaan. Via intakegesprekken met de kandidaatjes en hun ouders stellen we een diverse maar hechte groep samen. Zij zien samen met ons alle nieuwe NTGent-voorstellingen van het seizoen. Elke voorstellingsavond wordt goed voorbereid. Een uur voor de voorstelling worden de kinderen ingeleid op de productie via een workshop. Daarna gaan ze de zaal in, goed herkenbaar voor het publiek met badge, NTGent-shirt en eigen zitje met Kinderen Kijkt! –overtrek. Na de voorstelling volgt een meet en greet met de acteurs en een nagesprek. Uiteraard bieden we ook hun ouders de kans de voorstelling bij te wonen, zodat ook thuis verder over het verhaal, de inhoud en de tekentaal kan worden verder gepraat. Toppers van producties waren de voorbije seizoenen voor onze kinderen onder andere Tien Geboden, Elektra, En avant marche en tauberbach. Dit seizoen kunnen jullie sedert De kersentuin Amélie, Bas, Emmo, Julie, Magali en Matteo zien pronken in onze zalen. Vraag hen gerust naar hun bevindingen. Zij bezoeken dit jaar nog Dit zijn de namen, Oogst van de wrok, Liefde en Learning how to walk. Daarnaast bieden we ze nog een theaterworkshop én een rondleiding achter de schermen aan. NIEUWE NTGENTENAARS Al veel vroeger dan de kinderen, probeerden we ‘nieuwe’ volwassenen intensief te betrekken bij onze werking. Met vallen en opstaan eerst, tot we een echte jury samenstelden vanuit allerlei Gentse organisaties die werken rondom mensen die leven in of aan de rand van de armoede. Dit superdiverse panel reikte aan het einde van hun kijkseizoen de ‘lege portemonnees’ uit aan allerlei NTGent-mensen achter de schermen. Van toen af was een jaarlijks panel geboren.

In de voorbije seizoenen werkten we samen met onder andere de wijken Sluizeken-Tolhuis-Ham, Watersportbaan-Ekkergem en de wijk Portus aan de Reep. Vorig seizoen stelden we de groep samen uit de nieuwe Gentenaars die door de gemeenteraad zo’n viermaal per jaar onthaald worden op het stadhuis. Zo werd ook de nieuwe naam van ons panel boven de doopvont gehouden: Nieuwe NTGentenaars. Voor het seizoen 2015-2016 baseerden we ons op opvallende cijfers over de hoge jeugdige werkloosheid in Gent. Daarom werken we dit seizoen samen met VDAB. Acht enthousiaste werkzoekenden jonger dan 30 jaar, met diverse achtergronden, maar allen wonend in Gent, laten zich een seizoen lang onderdompelen in de wereld van NTGent. Daarbij leren ze ook de verschillende arbeidsprofielen kennen die NTGent telt, gaande van de communicatieafdeling tot de artistieke kern, van de technische afdeling tot de dienst productie, planning en verkoop en het bedrijfsbureau. Ons kersvers Nieuwe NTGentenaars-panel ging van start bij De kersentuin. Behalve inleiding en voorstelling stond ook een nagesprek met regisseur Johan Simons en acteurs op het programma. In januari kent dit verhaal een vervolg bij Dit zijn de namen (inclusief het bijwonen van een repetitie), in februari nemen we een kijkje achter de schermen met een rondleiding, en nadien bekijken we nog Oogst van de wrok, Liefde en Learning how to walk. Verslag! Hou onze Facebookpagina in de gaten, want daar kan je filmpjes over de belevenissen van onze panels bekijken, bij elkaar gesprokkeld en gefilmd door onze partner De Zendelingen! Met dank aan Filip Tielens, Liese Lattrez, Bregt Van Wijnendaele.

DE XII WERKEN In deze nieuwe reeks online vragen we aan een van onze huisregisseurs naar de twaalf kunstwerken en/of kunstenaars die zijn of haar referentiekader hebben gevormd. Dit seizoen stellen we die twaalfvoudige vraag aan onze artistiek leider: Johan Simons. In de eerste twee afleveringen spreekt hij respectievelijk zijn respect en bewondering uit voor de beroemde Duitse kunstenaar Joseph Beuys (°1921-1986) en voor de Nederlandse ontwerper en beeldhouwer Joep van Lieshout (°1963), bekend van Atelier Van Lieshout. Door naar ‘tijdloze’ artistieke referenties te vragen, blijven we in eerste instantie weg van de dagelijkse praktijk, lees: de repetities of vakliteratuur van dat moment. Maar uiteraard kun je deze referenties niet los zien van diezelfde praktijk. De bedoeling is om eventjes, in de mate van het mogelijke, ‘in het hoofd’ van de regisseur in kwestie te kunnen kijken. Zoals blijkt uit de eerste antwoorden is dat referentiekader niet beperkt tot theater of literatuur alleen. De meest diverse disciplines kunnen aan bod komen: film, poëzie, dans, muziek… Eventueel ook niet-artistieke referenties, afhankelijk van de argumentatie.

SAARTJE CAUWENBERGH

De titel is een knipoog naar de twaalf werken van Hercules of Herakles. Deze held uit de Griekse mythologie kreeg twaalf loodzware opdrachten, op bevel van een koning, maar bracht die, tot ieders verbazing, tot een goed einde, dankzij zijn slimheid en grote kracht. (SH)

Binnen onze afdeling publiekswerking is Saartje Cauwenbergh verantwoordelijk voor het diversiteitsbeleid van NTGent.

AFLEVERING 1 EN 2: ZIE WWW.NTGENT. BE. DEZE NIEUWE RUBRIEK VERSCHIJNT TWEEMAANDELIJKS. 45

HET SALON MET JOHAN SIMONS

Geachte, ik nodig u graag uit op een ontmoetingsavond, om samen met een tiental mensen, waaronder artistiek leider van het Gentse stadstheater NTGent Johan Simons, bij een hap en drankje, te praten. Over onze maatschappij, de actualiteit, kunst en cultuur, theatermaken. Zo luidde de aanhef van de uitnodiging die Peter van den Steen, de gastheer van het allereerste salon met Johan Simons, zijn vrienden stuurde. Met Het Salon wil Johan Simons - 5 jaar weg geweest uit Gent - de stad opnieuw van binnenuit leren kennen. Hoe beter dan door met haar bewoners te praten? Daarom gaat hij 5 keer rond de tafel zitten, met een tiental mensen. Op elk van deze avonden schuift hij met een ander samengesteld gezelschap aan tafel, om zo te weten te komen wat er leeft bij de mensen, in Gent. Zo sprak Johan al met een groep ondernemers, en met een groep jonge mensen, net afgestudeerd en net aan het werk. â&#x20AC;&#x2DC;Hoe pittig onze vragen ook waren, Johan Simons' antwoorden waren dat niet minderâ&#x20AC;&#x2122;, aldus gastvrouw Camille Bourgeus. Nieuwsgierig? Surf naar ntgent.be!

HET SALON MET JOHAN SIMONS

OVER SALONS EN SALÒ Salons, genoemd naar de gelijknamige kamer waarin deze plaatsvinden, worden nauwelijks nog gehouden. Sociaal netwerken gebeurt tegenwoordig online. Tenminste, dat is wat Wikipedia ons wil doen gevoelen. Altijd in voor wat “disruptive” denken en met een passend gevoel voor tegendraadsheid gaan we daar graag tegenin. Eerlijkheidshalve had ik het NTGent wat uit het oog verloren. De voorstelling van Accattone eerder dit jaar bracht daar kordaat verandering in. Toen NTGent me vroeg of ik een van hun Salons met Johan Simons wou organiseren, ging ik direct voluit voor ja. Twaalf goede vrienden, een hapje en drankje en veel maatschappij, de actualiteit, kunst en cultuur, theatermaken: de ingrediënten waren aanwezig, het recept geslaagd. Verrassend om te horen hoe ieder van ons NTGent toch net iets anders zag. Bij de meeste spontaan toch eerder verleden dan toekomst. Kortom, een uitdaging. Wat dieper in het gesprek kwamen de komende producties aan bod. Het lijkt alvast dat daar stevige argumenten inzitten. De eerst volgende afspraak werd De Kersentuin. Dat nu net die voorstelling over terugkeren en herinneringen moet gaan. Cultuur en Gent aan tafel, en dus kwamen ook Gerard Mortier en Jan Hoet weer uitgebreid aan bod. Cultuur

is overtuigend als het inspirerend is, dan komen we graag en veel. Boeiend ook hoe Johan helder bracht waarom vaste acteurs voor een theatergezelschap een zegen en geen vloek zijn. Salò speelde op de achtergrond maar kreeg te midden van de levendige discussie weinig aandacht. Er was sowieso al tijd te weinig. Pasolini was er wel als gemeenschappelijke held. Of Pino Pelosi nu echt de moordenaar was kwamen we niet te weten, maar het is en blijft de blik van het slachtoffer die de misdaad uitlokt. Ik kende Johan enkel bij naam als een monument in theaterland. Fijn om hem nu ook te kennen als een warm en inspirerend man. Tot snel in NTGent, Peter van den Steen

HET SALON MET JOHAN SIMONS

BUITEN WOEDT DE WERELDBRAND, BINNEN SPEELT HET ORKEST. Een van de mooiste dichtregels die ik ken is van Erich Kästner: ‘Und immer wieder schickt ihr mir Briefe,/ in denen ihr, dick unterstrichen, schreibt:/”Herr Kästner, wo bleibt das Positive?/” Ja, weiß der Teufel, wo das bleibt.’ Erich Kästner is een dichter die je op school moest lezen, vandaar dat het met zijn huidige populariteit wel meevalt. Bovendien is toegankelijke poëzie verdacht en is de poëzie in het algemeen een tijdverdrijf voor een steeds kleiner wordende groep mensen geworden. Maar de vraag die Kästner in deze regels aan de orde stelt, is nog steeds urgent. De schrijver dient de lezer niet elke hoop te ontnemen, sterker nog, hij dient als het even kan de hoop van de lezer te doen toenemen, door het positieve – wat we ons daarbij ook mogen voorstellen – niet te vergeten. En dat geldt natuurlijk ook voor de theatermaker. De vraag of de kunstenaar het positieve moet benadrukken gaat eigenlijk over de vraag welke maatschappelijke verantwoordelijkheden de kunstenaar heeft. Hij heeft, zo lijken de lezers van Kästner te benadrukken, meer taken dan uitsluitend esthetische. 48

COLUMN ARNON GRUNBERG

Wij, sociaal bewogen burgers, vragen onze dichters en theatermakers niet meer waar het positieve blijft. Wij vragen hooguit: waar blijft de wereldbrand? En het antwoord daarop luidt dan: ‘Hoe heb je de wereldbrand kunnen missen? Hij was de hele avond op het podium.’ Sinds wij weten dat het persoonlijke het politieke is, kan immers vrijwel alles doorgaan voor representatie van de wereldbrand. Die vraag naar maatschappelijke verantwoordelijkheid lijkt me hoe dan ook zinniger dan een probleemstelling te creëren waarin dat vermaledijde woordje ‘engagement’ voorkomt. In praktijk lijkt dat engagement altijd veel op de heilige geest uit de toverdoos van de katholieke kerk. Niets tegen toverdozen trouwens, het theater lijkt me zelf een al dan niet kunstig gedeconstrueerde toverdoos, en ook niets tegen geesten. Sinds Brecht ons leerde dat het theater een plaats is waar mensen samenkomen om inzicht te krijgen in hun werkelijke situatie, is de vraag naar maatschappelijke verantwoordelijkheid voor theatermakers urgenter dan bij andere kunstenaars. Het collectieve karakter draagt ook bij aan de overtuiging dat verandering juist daar zal plaatsvinden. Persoonlijk vrees ik dat die verandering eerder uit een voetbalstadion zal komen, waar het schouwspel een nog veel groter collectief karakter heeft dan in het theater, maar niemand zal ooit beweren dat er gevoetbald wordt om de wereld te verbeteren. Tegelijkertijd is er ook vrijwel niemand meer die gelooft dat het theater, of zelfs maar kunst, iets kan bijdragen aan maatschappelijke verandering. Ik ben zelfs sceptisch over de individuele verandering waaraan kunst kan bijdragen. Ik ken mensen die dag en nacht bezig zijn met het bestuderen van bepaalde teksten en die doceren over die teksten, met kennis en enthousiasme, en tegelijkertijd toch doen alsof die teksten niets met hun levens te maken hebben. Misschien een beetje zoals een bioloog een koekoek bestudeert. De bioloog zal zeggen: ‘Ja, ik interesseer me voor de koekoek, maar ik ben geen koekoek en de koekoek zal nooit een bioloog worden.’

Daarmee is de vraag naar de maatschappelijke verantwoordelijkheid nog niet beantwoord. Als buiten de wereldbrand woedt, kan het orkest dan vrolijk verder spelen?

Ja, zeker, de mensen willen in vrede, veiligheid en welvaart leven, ongeacht huidskleur, seksuele voorkeur en religie, maar sommigen willen dat liever dan anderen.

Dat kan. Dat om te beginnen. Het mag ook. Elke kunstenaar functioneert in het systeem dat hem is gegeven en ook de grootste kunstenaars zijn doorgaans bereid water bij de wijn te doen om hun kunst te laten voortbestaan. Ten tijde van de nazi-bezetting verwijderde Camus een verwijzing naar Kafka uit De mythe van Sisyfus om het boek uitgegeven te krijgen.

De dood lokt ons ook, en het is echt niet zo dat onze cultuur die lokroep heeft overwonnen. Honderd jaar geleden lieten officieren aan Franse en Duitse zijde hun manschappen manoeuvres uitvoeren die niets anders dan collectieve zelfmoordaanslagen kunnen worden genoemd. Historisch gezien is honderd jaar, nee zeventig jaar, een beetje kort om te roepen dat wij genezen zijn van die ziekte.

Buiten woedt de wereldbrand, binnen speelt het orkest. Dat lijkt me dus een gegeven. Vraag is hooguit: moet die wereldbrand, of een min of meer symbolische representatie ervan, het podium op worden gesleurd? In het systeem van de repressieve tolerantie, een uitvinding waarvoor wij God of andere machten op onze blote knietjes mogen danken, vertegenwoordigt de theatermaker niet de verandering, maar het status quo. Zijn al dan niet venijnige kritiek houdt de fabriek draaiende, want die kritiek is nodig. Men moet zijn hart kunnen luchten, bij voorkeur op esthetisch verantwoorde wijze. De theatermaker, en dat geldt ook voor andere kunstenaars, vertegenwoordigt niet de revolutie maar de antirevolutie. De zelfbewuste theatermakers weten dat, de minder zelfbewuste theatermakers veinzen alsof ze dat niet weten. Over de theatermakers zonder zelfbewustzijn zullen we zwijgen. Maar er zit nog een ander probleem aan die maatschappelijke verantwoordelijkheid van de theatermaker, of het nu over de Griekse crisis, de vluchtelingen, IS of andere actuele representatie van de wereldbrand gaat. De kans is groot dat de theatermaker in de val van de politicus trapt, zij het met andere middelen uiteraard, namelijk dat hij weet wat het wenselijke is en hoe dat bereikt zou kunnen worden. Het is een hoogmoedige veronderstelling te weten wat het wenselijke is. Wat wenselijk voor mij is, hoeft nog niet wenselijk voor een ander te zijn.

En de dichter, of de theatermaker, mag een ziener zijn, zelfs dat verandert de loop der dingen niet. In 1930 (!) dichtte Kästner in datzelfde gedicht waaruit ik al citeerde: ‘Die Zeit liegt im Sterben. Bald wird sie begraben./ Im Osten zimmern sie schon den Sarg./ Ihr möchtet gern euren Spaß dran haben ...?/ Ein Friedhof ist kein Lunapark.’ Zoals gezegd, zelfs de zieners veranderen de loop van de geschiedenis niet. En Kästner was geen obscure dichter. Dus dit is nog altijd de situatie: de wereldbrand woedt, het orkest speelt, in de derde akte komt de wereldbrand eindelijk op, magnifiek gespeeld door Pierre Bokma. Voor zover God of vrijheid niets anders zijn dan het besef dat alles mogelijk is, laat de theatermaker ons een paar andere mogelijkheden zien. Dat is zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid. En misschien komt er een man thuis na het zien van het stuk, hij kruipt in bed en zegt tegen zijn partner: ‘Lief, die wereldbrand, ik geloof dat ik dat ben.’

ARNON GRUNBERG De Nederlandse schrijver Arnon Grunberg verzorgt dit seizoen een vaste column in dit magazine. 49

OP ZOEK NAAR EEN BOEK OVER THEATER? TICKETS GENT IS HET VASTE VERKOOPPUNT VOOR DE THEATERCOLLECTIE VAN BOEKHANDEL PAARD VAN TROJE. HANDIG.

EVEN PRAKTISCH St-Baafsplein 17, 9000 Gent | parkings: Vrijdagmarkt, Reep, Sint-Michiels, Kouter

Minnemeers 8, 9000 Gent | parking: Vrijdagmarkt

St. Widostraat 4, 9000 Gent | parkings: Vrijdagmarkt, Ramen, Sint-Michiels

Walpoortstraat 15, 9000 Gent | parkings: Zuid, Kouter, St. Pietersplein

check ntgent.be

LAAT U RIJDEN! ZONDER PARKEERZORGEN NAAR HET THEATER. Uw NTGent-ticket geldt op de dag van de voorstelling als vervoersbewijs heen en terug voor bussen en trams van De Lijn. De Park & Ride plaatsen in Gentbrugge, Flanders Expo en aan het St. Pietersstation laten u genieten van bus of tram. Zo kunt u de parkeerdrukte in de stad vermijden. Het nachtnet van De Lijn (tot 1u) brengt u veilig terug. Om uw reisweg te plannen is er delijn.be/nl/routeplanner.

Dagelijks open van 10u ’s ochtends tot 20u op dagen zonder voorstelling en tot 3 uur na het vallen van het doek. Proef er de beste koffie of een theatraal glaasje bubbels, geniet er het gezelschap van ac-

teurs en theaterliefhebbers of lees er in een aangenaam kader een krant, tijdschrift of goed boek. Elke weekdag bieden we u tussen 12u en 14u een gezond buffet aan. Het NTGent Café zal u dit seizoen zeker verrassen!

Het mooiste zonneterras van Gent in combinatie met heerlijke gastronomische gerechten, originele wijnen of Belgische bieren: het team van NTGent Foyer verwacht u elke dag behalve op maandag en dinsdag voor heerlijke bistrogerechten, Belgische klassiekers of voor de populaire brunchformule op zondag. Met het theaterarrangement boekt u een ticket in rang 1 en kunt u vooraf genieten van een goed getimed dinner zodat u op tijd naar de voorstelling kan.

Reserveren kan via + 32 9 234 13 54 of info@foyerntgent.be GRAND HOTEL REYLOF Grand Hotel Reylof is het kroonjuweel van de tophotels in Gent. Een hotel dat u zal verrassen door de unieke samensmelting van authentiek en origineel design, comfort en luxe. Met een toprestaurant, mooie wellness en een prachtige binnentuin waar u tot rust kunt komen. Allemaal op een steenworp van het historische centrum van Gent. In samenwerking met NTGent geniet u er speciale tarieven in de charmekamers, en krijgt u er een welkomstdrankje bovenop! U boekt deze pormotie rechtstreeks in het hotel met vermelding ‘arrangement NTGent’ via +32 9 235 40 70. Dit biedt u een quick dinner formule (2 gangen binnen 50 minuten) in combinatie met een ticket rang 1.

OP ZOEK NAAR EEN GESCHENK?

Wij helpen je graag en geven het beste van onszelf: theater met alles erop en eraan. Cadeaubonnen en ticketarrangementen met een diner in onze Foyer of Restaurant Lof, of zelfs met een overnachting in het Grand Hotel Reylof: het kan allemaal. Of geeft u liever een boek of een cd? Kijk even op ntgent.myshopify.com en laat u verleiden. Hieronder alvast twee tips. ABC NTG / HET ALFABET VAN NTGENT Het verhaal van ons stadstheater bij zijn 50ste verjaardag, opgesteld als een abecedarium: zowat 300 bladzijden tekst en fotomateriaal, gebundeld in een map met 26 onderdelen, uitgewerkt in diverse formats. Een speelse uitgave van NTGent en Hannibal/Kannibaal, in redactie van Steven Heene, vormgegeven door Dooreman. € 40 (beperkte oplage)

WE SHALL OVERCOME Live-cd van de gelijknamige NTGent-voorstelling van Wim Opbrouck, Ron Reuman, Axl Peleman en Roeland Vandemoortele. Pete Seeger meets Willem Vermandere, Boris Vian, Kurt Weill, Leonard Cohen, Wannes Van de Velde, June Tabor, Bob Dylan, Vuile Mong, Bob Marley, Walter De Buck, Jacques Brel, John Lennon, Nick Lowe, Captain Sensible, PJ Harvey, en vele, vele anderen. € 15 (NTGent-abonnees € 12 via abo@ntgent.be) UITERAARD IS DIT ALLES OOK TE BEKOMEN VIA ONS BESPREEKBUREAU

Tickets voor NTGent bestel je bij Tickets Gent, ons bespreekbureau dat je bereikt via de doorgang rechts van het NTGent Café. Open van dinsdag tot vrijdag van 10u tot 18u, op zaterdag van 14u tot 18u en vanaf 1 uur voor aanvang van de voorstellingen in de Schouwburg. Gesloten op zonen maandag. Opgelet: in de eindejaarsperiode sluiten we op 24 en 31/12 om 16u en zijn we gesloten van 25 tot 28/12 en van 1 tot 4/01. Online bestellen kan uiteraard altijd. ntgent.be | +32 9 225 01 01 | info@ticketsgent.be 52

OMKADERING (NIEUWE) NTGENTPRODUCTIES DE KERSENTUIN / DIT ZIJN DE NAMEN / OOGST VAN DE WROK

Verhoog uw kijkplezier door deel te nemen aan de activiteiten van onze publiekswerking! \

Alle voorstellingen (excl. de première!) worden GRATIS INGELEID, 45’ voor aanvang van de voorstelling, op foyerniveau in onze schouwburg.

Daarnaast zijn er ook INLEIDINGEN XL door onze productiedramaturgen: Koen Tachelet geeft meer inzicht in bewerking en voorstelling Dit zijn de namen op vrijdag 29 januari 2016. Steven Heene doet hetzelfde voor Oogst van de wrok op vrijdag 4 maart 2016. Beide om 19u15 op foyerniveau in de schouwburg. Op dezelfde avonden kan u NA DE VOORSTELLING ook deelnemen aan het NAGESPREK met de dramaturg en acteurs uit de cast.

\ Voor De kersentuin en Dit zijn de namen kunnen we helaas geen nieuwe SCHOOLGROEPEN meer inboeken! Al die tickets zijn al de deur uit! Andere groepen blijven welkom zolang de voorraad tickets strekt. \

Voor Oogst van de wrok zijn er nog tickets beschikbaar op 2 en 4 maart, maar alweer niet overvloedig…

Je kan aansluiten bij elke inleiding, maar je kan ons ook boeken voor een INLEIDINGSLES OF EEN INLEIDEND GESPREK OP LOCATIE. Dat geldt voor alle groepen, trouwens.

Voorbereiden en nabespreken met je (school)groep doe je aan de hand van onze gratis LESMAPPEN. Downloadbaar via de productiepagina van onze website of aan te vragen via e-mail.

\ Actiever aan de slag om meer te weten over de voorstellingen? Theaterdocente Els De Neve staat klaar om jullie een intense PRODUCTIEWORKSHOP te laten beleven rondom De kersentuin; Debbie Crommelinck neemt Dit zijn de namen voor haar rekening. Om praktische redenen kunnen we helaas Oogst van de wrok niet met zo’n productieworkshop omkaderen. \

Tijdens het repetitieproces van Dit zijn de namen zetten we zeker de deuren op voor een select publiek. Hou de data van de OPEN REPETITIES in de gaten via onze website.

Wens je je groep eens extra te verwennen? Neem dan contact op met Publiekswerking: we stellen voor jou graag een VERWENTGENTARRANGEMENT op maat samen! 53

NTGENT IN GENT / JANUARI - JUNI 2016 JANUARI WO 20 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN PREM NTGent | Schouwburg | €14-30 Moet een samenleving eerst worden ontdaan van zijn illusies alvorens er terug ruimte ontstaat voor empathie, zorg en barmhartigheid? En wie zal ons bij deze hernieuwde tocht door de woestijn gidsen? Toneelbewerking door Koen Tachelet van Tommy Wieringa’s bekroonde boek, in regie van Philipp Becker. VR 22 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-26 ZA 23 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-26 ZO 24 15:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN MAT €14-24 DI 26 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-24 WO 27 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-24 DO 28 20:00 DIS-MOI WIE IK BEN (12+) t,Arsenaal | Arca | €14-16 Een grappige en ontroerende voorstelling over de zoektocht naar identiteit van Aïcha en Aminata, twee Vlaams-Afrikaanse actrices. DO 28 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-24 VR 29 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-26 VR 29 20:00 DIS-MOI WIE IK BEN €14-16 ZA 30 20:00 NIEUWJAARSCONCERT B'ROCK XS | NTGent Schouwburg | €14-24

FEBRUARI DI 02 20:00 MISSIE KVS | Schouwburg | €14-24 Bruno Vanden Broecke kruipt in de huid van een oude maar nog steeds vitale missionaris die terugblikt op zijn leven. Monoloog op tekst van David Van Reybrouck. WO 03 20:00 MISSIE €14-24 VR 05 20:00 CRISISTRILOGIE: HEBZUCHT Het nieuwstedelijk | Schouwburg | €14-26 Dit drieluik maakt de balans op van tien woelige jaren in Europa. (Een stukje) politiek theater in regie van Stijn Devillé. ZA 06 16:30 CRISISTRILOGIE: ANGST €14-26 ZA 06 20:00 CRISISTRILOGIE: HOOP €14-26 54

WO 10 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-24 DO 11 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-24 VR 12 20:00 \ DIT ZIJN DE NAMEN €14-26 DI 16 20:00 WE DOEN HET WEL ZELF Wunderbaum | Schouwburg | €14-24 Hoe groot willen wij onze overheid? Voelen we ons in de steek gelaten of zijn we eindelijk bevrijd? En is de braafste ‘bottom up’ leerling uiteindelijk niet de ware liberaal? Een avond met autarkische punk-invloeden en een band samengesteld uit zelfredzame burgers. Over de glorende participatiesamenleving en de grondbeginselen van het liberalisme. WO 17 20:00 WE DOEN HET WEL ZELF €14-24 DO 18 20:00 HUNTER €14-20 Damaged Goods/Meg Stuart | Minnemeers ‘Hoe kan ik de vele invloeden en sporen verwerken die mij hebben gevormd als persoon en als kunstenaar? Sluimeren er nog nieuwe ervaringen en ongeschreven levensverhalen in mijn lichaam?’ In haar eerste solo geeft choreografe Meg Stuart zichzelf bloot. DO 18 20:00 MONTAIGNE €14-24 DADANERO/Koen De Sutter | Schouwburg ‘Que sais-je?’ Over de zoektocht van Montaigne naar zijn eigen bestaan. Door Koen De Sutter. VR 19 20:00 HUNTER €14-20 ZA 20 20:00 HUNTER €14-20 MA 22 20:00 \ IN EUROPA €12 DI 23 20:00 DE MEESTER EN MARGARITHA Stormvogels | Arca | €14-16 Naar Michail Boelgakovs gelijknamige roman waarin het repressieve regime van Stalin op de korrel wordt genomen. Alain Pringels zorgt voor de tekstbewerking, Julie Van den Berghe regisseert. WO 24 20:00 DE MEESTER EN MARGARITHA €14-16 WO 24 20:00 \ DE KERSENTUIN €14-24 DO 25 20:00 \ DE KERSENTUIN €14-24 VR 26 20:00 \ DE KERSENTUIN €14-26 ZA 27 20:00 \ DE KERSENTUIN €14-26

MAART DI 01 20:00 \ OOGST VAN DE WROK PREM NTGent, Thalia Theater Hamburg Schouwburg | €14-30 WO 02 20:00 \ OOGST VAN DE WROK €14-24 DO 03 20:00 \ OOGST VAN DE WROK €14-24 VR 04 20:00 \ OOGST VAN DE WROK €14-26 DI 08 20:00 CHILDREN OF NOWHERE €14-24 LOD muziektheater, Cie. Artara | Schouwburg Na Ghost Road gaat Fabrice Murgia via videogetuigenissen, poëtische beelden, volksgezang en concrete monologen op zoek naar verhalen en herinneringen van ontheemde kinderen. Dominique Pauwels tekent voor de muziek. WO 09 20:00 CHILDREN OF NOWHERE €14-24 DO 10 20:00 \ DE VUURMOND NTGent & UGent | Schouwburg | €12 Een avond die het gedachtegoed van wijlen Gerard Mortier warm houdt. DO 10 20:00 \ SPECTACULAR LIGHTSHOWS €14-20 VR 11 20:00 \ SPECTACULAR LIGHTSHOWS €14-20 ZA 12 20:00 AMADEUS De Warme Winkel | Arca | €14-20 Over de noodlottige botsing tussen het onversneden talent van Mozart en het hardwerkende vakmanschap van de hofcomponist Salieri. VR 18 20:00 ANGELENA Cie Cecilia | Arca | €14-20 Angelena is geïnterneerd, zit al vier jaar in de gevangenis en heeft geen enkel uitzicht op vrijlating. Een verhaal van Mieke Dobbels dat recht door de ziel snijdt. ZA 19 20:00 ANGELENA €14-20 DI 22 20:00 ANGELENA €14-20 DI 22 20:00 HEDDA GABLER Toneelhuis | Schouwburg | €14-24 Henrik Ibsens toneelstuk door Bart Meuleman bewerkt naar de wereld van vandaag. Over hoe personages zich opsluiten in een kleine, benauwende wereld in tijden die nieuwe zekerheid eisen.

DI 22 20:00 \ AFRICA NTGent | Minnemeers | €14-20 Over Africa als gedroomde continent, het voorwerp van verlangen, die onbegrijpelijke plek vol exotisme, seks en geweld, natuurschoon, muziek, kleuren en geuren. Een voorstelling van Peter Verhelst met Oscar Van Rompay in de rol van zijn leven. WO 23 20:00 \ AFRICA €14-20 WO 23 20:00 ANGELENA €14-20 DO 24 20:00 \ AFRICA €14-20 DO 24 20:00 VERKLÄRTE NACHT Rosas | Schouwburg | €14-26 Op de tonen van Schönberg keert Anne Teresa De Keersmaeker met dit schaamteloos romantische stuk terug naar de essentie. VR 25 20:00 VERKLÄRTE NACHT €14-26 ZA 26 20:00 VERKLÄRTE NACHT €14-26

APRIL DI 12 20:00 \ WE SHALL OVERCOME. FRIEDE, VREDE, PAIX, PEACE, PAX. NTGent | Schouwburg | €14-24 In alle toonaarden verkondigt dit liedjesprogramma zijn geweldloos verzet tegen oorlog en geweld. Een eigenzinnige selectie uit het wereldklasserepertoire met Wim Opbrouck als leader of the band. WO 13 20:00 \ LIEFDE PREM NTGent | Arca | €14-30 ‘Je weet, als echtgenote, dat er bloed aan de handen van jouw man kleeft, en wellicht ook aan zijn geslachtsdeel. En diezelfde man zit naast jou aan tafel, ligt naast jou in bed. Hoe doe je dat?’ Nieuwe voorstelling van Peter Verhelst, over militairen die terugkeren naar huis, naar hun gezin, en over moeders die hun dochters weerbaar willen maken voor het echte leven. Met Els Dottermans en An Miller. WO 13 20:00 \ WE SHALL OVERCOME €14-24 DO 14 20:00 \ WE SHALL OVERCOME €14-24 VR 15 20:00 \ LIEFDE €14-20 VR 15 20:00 DE SLEUTEL LOD muziektheater | Schouwburg | €14-24 Een toneelstuk waarin dagboeken, geheime 55

verlangens en seksuele behoeften centraal staan. Naar het boek van Junichiro Tanizaki, bewerkt door Josse De Pauw. ZA 16 20:00 DE SLEUTEL €14-24 ZA 16 20:00 \ LIEFDE €14-20 ZO 17 15:00 \ LIEFDE MAT €14-20 DI 19 20:00 \ IN EUROPA €12 DI 19 20:00 \ 4.48 PSYCHOSIS NTGent | Minard | €14-20 Twee bijzondere versies van dezelfde aangrijpende monoloog van Sarah Kane op één avond, gespeeld door Lien Wildemeersch en Benjamin Cools. Jan Steen regisseert. WO 20 20:00 \ 4.48 PSYCHOSIS €14-20 DO 21 20:00 \ PLATONOV NTGent | Schouwburg | €14-24 Herneming van de indrukwekkende Tsjechov-regie waarmee Luk Perceval terugkeerde naar België en Bert Luppes met een topvertolking zijn debuut maakte als lid van ons ensemble. VR 22 20:00 \ PLATONOV €14-26 ZA 23 20:00 A T M O S P H E R E Kunst/Werk | Schouwburg | €14-24 Een Belgisch-Turkse productie van choreograaf Marc Vanrunxt waarin hij zijn persoonlijke obsessies met tijd en ruimte laat ontdekken door vijf Turkse dansers met verschillende achtergronden. WO 27 20:00 PAX EUROPA DNA | Arca | €14-20 Kleine intieme verhalen van bewoners, reizigers en vluchtelingen uit alle windstreken, die samenleven op Europese bodem. Geschreven door de veelgeprezen Vlaams-Marokkaanse auteur Fikry El Azzouzi, geregisseerd door de Irakees Mokhallad Rasem. DO 28 20:00 \ FRONT - POLYPHONIE €14-24 NTGent, Thalia Theater Hamburg | Schouwburg Meertalige voorstelling in regie van Luk Perceval die het leed van de onfortuinlijke manschappen uit de Grote Oorlog tastbaar aanwezig stelt en ‘de toeschouwer genadeloos door elkaar schudt’ (De Groene Amsterdammer). Met muziek van Ferdinand Försch. VR 29 20:00 \ FRONT - POLYPHONIE €14-26 56

ZA 30 20:00 \ FRONT - POLYPHONIE €14-26 ZA 30 20:00 A BRAVE NEW JUNGLE Eisbär | Minnemeers | €14-20 Een voorstelling van Femke Heijens en Gregory Frateur over het menselijk falen dat we allemaal direct van onze ouders en indirect van onze vele voorouders hebben geërfd.

MEI DI 03 20:00 HET JAAR VAN DE KREEFT Toneelgroep Amsterdam | Schouwburg | €14-26 Twee grote meneren (Hugo Claus en Luk Perceval) kruisen elkaars wegen. Het resultaat is een voorstelling over liefde en de duisternis van onvolkomen verlangens. WO 04 20:00 HET JAAR VAN DE KREEFT €14-26 DI 17 20:00 CREATIE 2016 Olympique Dramatique | Schouwburg | €14-24 Na het succesvolle Bij het kanaal naar links (2011) volgt nu een nieuwe samenwerking tussen de Nederlandse theater- en filmmaker Alex van Warmerdam en het Vlaamse collectief Olympique Dramatique. Ze koesteren allebei een grote liefde voor het gewone, maar dat gewone krijgt bij hen altijd een slagje, het ontspoort en de duistere drijfveren van ons handelen komen boven... WO 18 20:00 \ LEARNING HOW TO WALK PREM NTGent | Minard | €14-30 ‘Met Learning How to Walk wil ik misschien wel opnieuw beginnen, alles wat ik leerde opnieuw formuleren, elk begrip, elke beweging, alles opnieuw definiëren en dan weer in vraag stellen als een soort verloren tussengebied dat constructief is, zonder drama.’ (Benny Claessens) WO 18 20:00 CREATIE 2016 €14-24 DO 19 20:00 CREATIE 2016 €14-24 VR 20 20:00 ZONDER BLOED LOD muziektheater | Schouwburg | €14-24 Over wraak, verzoening en de gevolgen van oorlog. Naar de novelle van Alessandro Baricco, met muziek van Dominique Pauwels. VR 20 20:00 \ LEARNING HOW TO... €14-24

VR 20 20:00 ZA 21 20:00 ZA 21 20:00 ZA 21 20:00 ZO 22 15:00 MA 23 20:00 DI 24 20:00 DI 24 20:00 WO 25 20:00 WO 25 20:00 WO 25 20:00 DO 26 20:00 DO 26 20:00 VR 27 20:00 ZA 28 20:00 ZA 28 20:00 DI 31 20:00

\ LIEFDE €14-20 \ LEARNING HOW TO... €14-24 \ LIEFDE €14-20 ZONDER BLOED €14-24 \ LEARNING HOW TO...MAT €14-24 \ OOGST VAN DE WROK €14-24 \ LIEFDE €14-20 \ OOGST VAN DE WROK €14-24 \ LEARNING HOW TO WALK \ LIEFDE €14-20 \ OOGST VAN DE WROK €14-24 \ LEARNING HOW TO... €14-24 \ OOGST VAN DE WROK €14-24 \ LEARNING HOW TO... €14-24 \ LEARNING HOW TO... €14-24 \ WE SHALL OVERCOME €14-24 \ LEARNING HOW TO... €14-24

JUNI WO 01 20:00 \ LEARNING HOW TO... €14-24 WO 01 » ZA 05 \ WE ARE ALREADY DEAD NTGent | Minnemeers Performance die Florian Fischer voor de Münchner Kammerspiele uitwerkte, nu in een remake met Oscar Van Rompay. Prijs en aanvangsuren nog te bepalen

Afgesloten op 15/12/2015. Alle weergegeven informatie is onder voorbehoud van wijzigingen in de loop van het seizoen. NTGENT.BE

Met deze digitale kaart kunnen deelnemers aan vrijetijdsactiviteiten in Gent punten sparen die rechts geven op bijkomende voordelen en fijne extraatjes. Ook NTGent aanvaardt deze kaart bij alle voorstellingen. Meer info op www.uitingent.be/uitpas 57

NTGent wil een open huis zijn, toegankelijk voor iedereen. Een NTGent productie bijwonen is een recht. Daarom maken we ons aanbod zo toegankelijk mogelijk voor iedereen. NTGent is rolstoeltoegankelijk, heeft een ringleiding voor doven en slechthorenden, en voorziet bij sommige voorstellingen ook audiodescriptie, tolken Vlaamse gebarentaal, voelstoelen en/of boventiteling. Om u de beste service te kunnen bieden, vragen wij u om steeds alle relevante informatie te vermelden bij uw reservering.

We voorzien audiodescriptie bij Dit zijn de namen op zo 24/1 en bij In Europa #4 op ma 22/2. Audiodescriptie is een live beschrijving van wat er op scène gebeurt, bedoeld voor blinden en slechtzienden. Indien je hier gebruik van wenst te maken, dan kan je je ticket reserveren via VeBeS Gent: via het nummer 09 292 40 80 of via e-mail gent@vebes.be. VeBeS is een vereniging van blinden en slechtzienden, maar je hoeft geen lid te zijn van deze organisatie om gebruik te maken van dit aanbod.

Meer info via: publiekswerking@ntgent.be +32 9 269 35 29 | +32 9 269 35 30

NTGENT ZOEKT VRIJWILLIGERS NTGent is steeds op zoek naar vrijwilligers met een groot hart voor theater. Wilt u graag deel utmaken van een actieve en dynamische ploeg vrijwilligers en kunt u ons helpen bij het onthaal, de bar, de promotie enz., geef ons dan een seintje via vacature@ntgent.be

COLOFON redactie Nele Buyst | Sophie Cocquyt | Dirk Crommelinck | Benny D’haeseleer | Caroline Eliano | Koen Haagdorens | Steven Heene | Koen Tachelet | Koen Van Caekenberghe (coördinatie & eindredactie) vertalers Gregory Ball (E), André Verkaeren (F), Sibylle Jung (D) en Koen Van Caekenberghe (NL) fotografie Stephan Vanfleteren (cover & affichebeelden) | Jules August (corporate photography) vormgeving Chilli (Hannah De Jonghe, Frederik Vanderfaeillie) verantwoordelijke uitgever Kurt Melens | Sint-Baafsplein 17, 9000 Gent U ontvangt deze publicatie op basis van klantgegevens van NTGent. Wenst u dit niet, laat het ons dan weten via info@ntgent.be 58

RUBRIEK

FACEBOOK TWITTER 59 RUBRIEK INSTAGRAM

dankt zijn sponsors en subsidiĂŤnten

NTGent magazine januari - februari 2016 jaargang 13 #4 december 2015

PB-PP|B-31355 BELGIE(N)-BELGIQUE

Verschijnt 6x per jaar in februari, april, juni, augustus, oktober, december Afgiftekantoor Gent X | P209538 Afzendadres | Kurt Melens, St-Baafsplein 17, 9000 Gent