NTGent magazine september - oktober 2016

▒█░░▒█ █░░█ █░░█ ▒█▒█▒█ █▀▀█ █▄▄█ ▒█▄▀▄█ ▀░░▀ ▄▄▄█

█▀▀█ █▀▀█ █▀▀ █▄▄█ █▄▄▀ █▀▀ ▀░░▀ ▀░▀▀ ▀▀▀

█░░█ █▀▀█ █░░█ █▄▄█ █░░█ █░░█ ▄▄▄█ ▀▀▀▀ ░▀▀▀

█▀▀ █▀▀█ █░░█ ░▀░ █▀▀▄ █▀▀▀ ▀█ █░░ █▄▄▀ █▄▄█ ▀█▀ █░░█ █░▀█ █▀ ▀▀▀ ▀░▀▀ ▄▄▄█ ▀▀▀ ▀░░▀ ▀▀▀▀ ▄░

#8

© Jules August

EEUWIGDURENDE BIJSTAND? Het is zomer, begin augustus, als ik dit schrijf. De zon schijnt hier in Bochum, waar we met het voltallige team van de Ruhrtriënnale hard aan het werk zijn. Maar het leven is goed. Ondanks het vele werk is de stemming opperbest en iedereen geeft zich voor het volle pond. Binnen twee weken, op 12 augustus, gaat in de Jahrhunderthalle onze Alceste in première: muziektheater naar een tragedia per musica van Gluck uit 1767, gebaseerd op een tragedie van Euripides. Gluck toonde zich in zijn tijd een radicale vernieuwer van de opera als genre, en vandaag proberen we – barokdirigent René Jacobs en ikzelf als regisseur – aan dit statement van toen een passende, eigentijdse vertaling te geven.

Maar ondanks die zonnige sfeer en de grote workload ben ik in gedachten vaak in de Lage Landen.

Meer nog dan anders. Dat heeft alles te maken met de kaarten zoals die onlangs geschud zijn, wat betreft de meerjarensubsidies voor de podiumkunsten in Vlaanderen en Nederland. In Vlaanderen is het verdict eind juni gevallen, waarbij veel theatergezelschappen vanaf 2017 achteruitboeren qua budget, of zelfs helemaal uit de boot vallen.

Zoals het KIP in Gent. Die achteruitgang werd door de politiek verpakt als een ‘vooruitgang’, nota bene, wat de pil nog bitterder doet smaken.

In Nederland is pas enkele dagen geleden duidelijk geworden hoe de middelen uit het Fonds Podiumkunsten voor de komende vier jaar worden aangewend. Klinkende namen als Dood Paard, Orkater, Laura Van Dolron en het Nederlands Theaterfestival verliezen vanaf 2017 hun structurele betoelaging. Daartegenover staan ‘nieuwkomers’ als BOG, Moeremans&sons, Lotte van den Berg en Stichting Nieuwe Helden van Lucas De Man. Algemeen gesproken zitten vooral de festivals in de hoek waar de klappen vallen.

Over deze structurele subsidierondes is al veel gezegd en geschreven, de voorbije weken en maanden. En het stof is nog niet gaan liggen. Het nijpende tekort aan overheidssteun voor onze sector zal ook zonder twijfel volgend jaar blijken, bij de aangekondigde ‘file’ ter hoogte van de projectsubsidies. Ook over het gebruik van het woord ‘subsidie’ is al vaker gedebatteerd, en terecht.

Want zowat alles in onze moderne samenleving krijgt overheidssteun, op de een of andere manier. Wegen, wonen, werken… Noem maar op.

Alleen heet het dan meestal anders.

Het framen van de kunstensector begint daar.

Maar dat is niet het punt dat ik hier wil maken. Ik moest denken aan het bestel hier in Duitsland. Omdat het in mijn ogen veel duurzamer georganiseerd is. Een theaterhuis staat hier in het midden van de samenleving, maar kent wel een verloop wat het artistieke programma betreft.

Anders geformuleerd: je krijgt hier als regisseur alle kansen, gedurende een bepaalde periode, om samen

met een acteursploeg, dramaturgen en andere artistieke medewerkers, een mooi hoofdstuk te schrijven in de geschiedenis van het huis in kwestie. Daar word je als intendant op afgerekend, ook door de politiek. En na verloop van tijd wisselt het team voor een ander, zodat er een spannend nieuw hoofdstuk kan beginnen. Maar het huis blijft staan waar het staat, midden in de wereld.

Daar kunnen we in Vlaanderen en Nederland nog iets van leren, van die benadering. Ongeacht de inhoud – of je nu keet schopt of niet – is er een roulement. Het is een manier van werken die mij alleszins bevalt. Al was het maar omdat je zo vermijdt dat ‘losse’ gezelschappen als aangeschoten wild kunnen worden beschouwd. Met het risico – wat we nu zien gebeuren – dat het veld aan kracht inboet, want langzaam kleiner wordt. Vlaamse en Nederlandse gezelschappen moeten nu hopen op ‘eeuwigdurende bijstand’ die vaak niet (meer) komt.

Maar zonder stevige structuren die onverkort blijven staan, is dat een strijd die je nooit kunt winnen.

Die denkoefening wil ik in het nieuwe seizoen graag maken: hoe worden we collectief slimmer als kunstensector? Onder meer door over de landgrenzen heen te kijken.

Wordt dus vervolgd, wat mij betreft.

Johan

EDITORIAAL

3

AIDE ÉTERNELLE ?

EVERLASTING SUPPORT? IMMERWÄHRENDE UNTERSTÜTZUNG? F J’écris ces lignes début août. Le soleil brille sur Bochum, où se trouve réunie toute l’équipe de la Ruhrtriënnale. Nous ne ménageons pas notre peine, mais la vie est bonne. Tout ce travail n’empêche pas le moral d’être au beau fixe et tout le monde se donne à fond. Dans moins de deux semaines, le 12 août, la Jahrhunderthalle accueillera la première de notre Alceste. Cet opéra lyrique tiré d’une tragedia per musica de Gluck, en 1767, s’inspire d’une tragédie d’Euripide. En son temps, Gluck s’était posé en rénovateur radical de l’opéra en tant que genre et, aujourd’hui, René Jacobs, le chef d’orchestre baroque, et moi-même, nous efforçons de donner à cette volonté de renouvellement une traduction pertinente et contemporaine.

Pourtant, malgré le beau temps et la lourdeur de notre charge de travail, mes pensées vont souvent aux pays bas. La faute en incombe à la façon dont les cartes y ont été rebattues récemment pour ce qui a trait aux subventions pluriannuelles des arts de la scène, en Flandre comme aux Pays-Bas. En Flandre, le verdict est tombé fin juin. Dès 2017, de nombreuses troupes de théâtre subiront des restrictions budgétaires. Certaines devront carrément mettre la clé sous la porte, à l’image du KIP, à Gand. Le monde politique a qualifié ce recul de « progrès », soit dit en passant, ce qui rend la pilule encore plus indigeste à avaler.

4

EDITORIAAL

E In the Netherlands, it has only become clear in the last few days how the resources provided by the Performing Arts Fund will be used over the next four years. As from 2017, such big names as Dood Paard, Orkater, Laura Van Dolron and the Dutch Theatre Festival will lose their operational subsidies. By contrast, such newcomers as BOG, Moereman&sons, Lotte van den Berg and Lucas De Man’s Stichting Nieuwe Helden have done well out of it. In general terms, it is mainly the festivals that have suffered the most.

A lot has been said and written about this round of operational subsidies over the last few weeks and months.

And the dust still hasn’t settled. The acute lack of government support for our sector will undoubtedly be apparent next year too, in the forecast ‘tailback’ when it comes to handing out project subsidies. There has also been much debate about the use of the word ‘subsidy’, and rightly so. Because just about everything in our modern society receives support from the government in one way or another. Roads, housing, employment… so many things. It’s just that it’s then usually called something else. That’s where the framing of the arts sector begins.

Aber darum geht es mir D hier nicht. Ich musste an das System hier in Deutschland denken. Da es in meinen Augen viel nachhaltiger organisiert ist. Ein Theaterhaus steht hier mitten in der Gesellschaft, erlebt aber durchaus eine Entwicklung, was das künstlerische Programm betrifft. Anders ausgedrückt:

Man bekommt hier als Regisseur alle Möglichkeiten, während eines bestimmten Zeitraums, um zusammen mit einer Schauspielertruppe ein schönes Kapitel der Geschichte des fraglichen Hauses zu schreiben. Daran wird man als Intendant gemessen, auch von der Politik.

Und nach einiger Zeit wechselt das Team gegen ein anderes, so dass ein spannendes, neues Kapitel beginnen kann. Aber das Haus bleibt stehen, wo es ist, mitten in der Welt.

Von dieser Herangehensweise können wir in Flandern und den Niederlanden noch etwas lernen.

Ungeachtet des Inhalts - ob Sie nun Radau machen oder nicht - gibt es alle x Jahre einen Wechsel. Es ist eine Art des Arbeitens, die mir in jeder Hinsicht gefällt. Und sei es auch nur, weil man so vermeidet, dass „lockere“ Gesellschaften als erledigt betrachtet werden können. Mit dem Risiko - was wir jetzt erleben -, dass das Feld an Kraft verliert, weil es langsam kleiner wird. Flämische und niederländische Gesellschaften müssen jetzt auf „immerwährende Unterstützung“ hoffen, die oftmals nicht (mehr) kommt. Aber ohne solide Strukturen, die ohne Einschränkung bestehen bleiben, ist das ein Kampf, den man nicht gewinnen kann.

Diese Denkübung möchte ich in der neuen Saison gern machen: Wie werden wir kollektiv als Kunstsektor klüger? Unter anderem, indem wir über die Landesgrenzen hinaus schauen.

Wird daher weiterverfolgt, was mich betrifft.

INHOUD EEUWIGDURENDE BIJSTAND Editoriaal Johan Simons, artistiek leider

3

DE VREEMDEN EEN VOORSTELLING NAAR DE ROMAN VAN KAMEL DAOUD Korte inhoud, credits en praktische info POLITIEK MUZIEKTHEATER VANUIT HET HART EN VAN AAN DE RAND VAN EUROPA REIS NAAR BOUCHARA Een werkgesprek tussen Reinbert de Leeuw en Johan Simons over De vreemden KAMEL DAOUD LEGT DE VINGER OP DE WONDE Twee vragen aan dramaturg Vasco Boenisch NIEUWE WERELDEN MET EIGEN WETMATIGHEIDEN Een portret van videokunstenaar Aernout Mik

6 8 10 13 15

DE FLORALIËNHAL 18 Een unieke locatie in een prachtig stadspark MICHAELISKANTATEN 19 Collegium Vocale Gent brengt Bach in de Floraliënhal KRONIEK OU COMMENT RESTER MORT INCOGNITO PENDANT 28 MOIS DANS SON APPARTEMENT FLORIAN FISCHER MAAKT ZIJN NTGENT-DEBUUT ALS REGISSEUR Korte inhoud, credits en praktische info EEN DODE MAN Naar een digitaal memoriaal

20 22

MIDAS | Peter Verhelst 35 WAAROM DEZE VOORSTELLING ME DIERBAAR IS 36 Lien Wildemeersch over 4.48 Psychosis van Sarah Kane WIJ TILLEN ELKAAR OP | Els Dottermans en An Miller over Liefde van Peter Verhelst 38 DIT ZIJN DE NAMEN OP HET NEDERLANDS THEATERFESTIVAL 40 HET HAMILTONCOMPLEX | Lies Pauwels 42 STOP ACTING NOW | Het slot van Wunderbaums project The New Forest 44 HIJ WAS HET STOUTSTE KIND VAN DE KLAS | Tibaldus speelt Gombrowicz – van a tot z 46 DIERBAAR NTGENT-PUBLIEK | Elsie de Brauw 48 SCHRIJF MIJN VERHAAL | Column Aya Sabi 50 WIE WAT WAAR WANNEER | Onze nieuwe producties voor het seizoen 2016-2017 52 ONZE ABONNEMENTSFORMULES VOOR HET SEIZOEN 2016-2017 54 PLUS 56 PRAKTISCHE INFO EN KALENDER 59

INHOUDSTAFEL

5

NL Vijf revolverschoten. Het eerste schot doodt. Daarna nog vier, afgevuurd op een roerloos lichaam. Zo vermoordt de Fransman Meursault een Arabier op het strand van Algiers. Voor het gerecht wijt hij zijn misdaad aan de loden hitte en een verblindende middagzon. Verder ontkent de protagonist uit de roman L’Étranger van Albert Camus elk dieperliggend motief voor de moord. Meer dan een halve eeuw later doorbreekt Haroen, de broer van de vermoorde, het stilzwijgen. Hij geeft de naamloze Arabier een naam (Moussa), een gezicht en een geschiedenis. Hij eist gerechtigheid van de wereld die de existentialistische klassieker van Camus decennialang kritiekloos geprezen heeft. In zijn bekroonde roman Meursault – contre-enquête treedt de Algerijnse schrijver Kamel Daoud in dialoog met de Franse filosoof, alsook met de humanistische traditie en koloniale erfenis van het Westen.

Fünf Revolverschüsse. Der erste Schuss tötet. Danach noch vier, abgefeuert auf einen bewegungsloD sen Leichnam. So ermordet der Franzose Meursault einen Araber am Strand von Algier. Vor Gericht macht er die glühende Hitze und eine blendende Mittagssonne für sein Verbrechen verantwortlich. Im Übrigen leugnet der Protagonist des Romans L’Étranger von Albert Camus jeden tieferen Beweggrund für den Mord. Mehr als ein halbes Jahrhundert später durchbricht Haroun, der Bruder des Ermordeten, das Schweigen. Er gibt dem namenlosen Araber einen Namen (Moussa), ein Gesicht und eine Geschichte. Er verlangt Gerechtigkeit von der Welt, die den existentialistischen Klassiker von Camus jahrzehntelang kritiklos gelobt hat. In seinem preisgekrönten Roman Meursault – contre-enquête tritt der algerische Schriftsteller Kamel Daoud in den Dialog mit dem französischen Philosophen wie auch mit der humanistischen Tradition und dem kolonialen Erbe des Westens.

Five shots ring out. The first kills. Then four more, fired at a motionless body. This is how the FrenchE man Meursault murders an Arab on a beach in Algiers. In court, he blames his crimes on the crushing heat and a blinding midday sun. This absurd hero of Albert Camus’ novel L’Etranger (The Outsider) denies having any underlying motive for the murder. More than half a century later, the victim’s brother Haroun breaks the silence.

He gives this nameless Arab a name (Moussa), a face and a history. He demands justice from a world that has for decades unquestioningly praised Camus’ existentialist classic. In his prize-winning novel Meursault – contre-enquête, the Algerian writer Kamel Daoud enters into dialogue with the French philosopher, as well as with the humanist tradition and colonial legacy of the West.

Cinq coups de revolver résonnent. Le premier coup est mortel. Quatre autres suivent, tirés dans un F corps sans vie. C’est ainsi que le Français Meursault assassine un Arabe sur la plage d’Alger. Devant la justice, il attribue son crime à la chaleur insoutenable et à l’aveuglant soleil de midi. Meursault, le héros absurde du roman L’Étranger d’Albert Camus, nie tout autre motif plus profond susceptible d’expliquer son meurtre. Plus d’un demi-siècle plus tard, le frère de la victime rompt le silence. Il donne un nom à l’Arabe anonyme (Moussa), ainsi qu’un visage et une histoire. Il exige la justice du monde qui a porté aux nues des décennies durant le classique existentialiste de Camus. Dans son roman récompensé, Meursault – contre-enquête, Kamel Daoud entre en dialogue avec le philosophe français, mais aussi avec la tradition humaniste et l’héritage colonial de l’Occident.

6

PREMIÈRE DE VREEMDEN

JOHAN SIMONS, REINBERT DE LEEUW EN AERNOUT MIK BRENGEN

DE VREEMDEN EEN VOORSTELLING NAAR DE ROMAN VAN KAMEL DAOUD

Belgische première op woensdag 21 september 2016 in de Floraliënhal Gent (Citadelpark) Voorstellingen op do 22, za 24, zo 25 en di 27 september 2016 De Duitse versie van deze voorstelling speelt van vrijdag 2 tot zaterdag 10 september 2016 in het kader van de Ruhrtriennale in de Kohlenmischanlage der Zeche Auguste Victoria (Marl) en op woensdag 26 oktober 2016 in aangepaste vorm in Bozar (Brussel). regie Johan Simons | tekst Kamel Daoud | tekstbewerking Vasco Boenisch & Tobias Staab | muziek Mauricio Kagel, György Ligeti & Claude Vivier, uitgevoerd door Asko|Schönberg o.l.v. Reinbert de Leeuw | spel Pierre Bokma, Benny Claessens, Elsie de Brauw (Duitse versie) / Chris Thys (Nederlandse versie), Sandra Hüller (Duitse versie) / Marit Hooijschuur (Nederlandse versie) & Risto Kübar | dramaturgie Vasco Boenisch, Tobias Staab & Matthias Velle | scenografie Luc Goedertier & Marc Swaenen | video Aernout Mik | kostuumontwerp An De Mol | licht Dennis Diels | een productie van NTGent & Ruhrtriennale in coproductie met Rotterdamse Schouwburg en in samenwerking met Ro Theater | met de steun van AMMODO | presenting partner Schelstraete Delacourt Associates, in copresentatie met Gent Festival Van Vlaanderen en met de steun van Stad Gent & de Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden

Bij De vreemden voorziet onze afdeling publiekswerking (gratis) INLEIDINGEN, 45’ voor aanvang van de voorstelling in het SMAK-café (behalve op de première). Een INLEIDING XL door onze productiedramaturg Matthias Velle volg je op zaterdag 24 september 2016 om 19u15. Op die avond kan u na de voorstelling ook deelnemen aan het NAGESPREK met de dramaturg en acteurs uit de cast. (SCHOOL)GROEPEN kunnen nog (vlug) reserveren. Voor omkadering kan je aansluiten bij elke inleiding, maar je kan ons ook boeken voor een inleidingsles of een inleidend gesprek op locatie. VOORBEREIDEN of NABESPREKEN met je (school) groep doe je aan de hand van onze gratis LESMAPPEN. In een PRODUCTIEWORKSHOP ga je nog actiever aan de slag met deze voorstelling. Om je als groep eens extra te laten verwennen, bieden we jou graag een OMKADERING OP MAAT aan.

Omdat we dit seizoen zo vaak buitenshuis spelen, geven we ons publiek graag de kans kennis te maken met die gastlocaties. NTGent nodigt u uit voor een GEGIDSTE WANDELING door het Gentse Citadelpark en de Floraliënhal op zaterdag 24 september 2016 om 13u. in samenwerking met Vizit. Inschrijven daarvoor kan via publiekswerking@ntgent.be PREMIÈRE DE VREEMDEN

7

DE VREEMDEN POLITIEK MUZIEKTHEATER VANUIT HET HART EN VAN AAN DE RAND VAN EUROPA

De muziektheaterproductie De vreemden vertelt het actuele verhaal van Moussa of de dood van een Arabier om prangende vragen te stellen over culturele identiteit in tijden van massamigratie, postkolonialisme en integratieproblemen. Vandaag staan de naamen gezichtlozen – de vreemden – met velen aan onze grenzen. Ze hebben een geschiedenis. Een identiteit.

Een cultuur. Wat ons tot de vragen noopt: wie zijn wij en welke waarden willen wij uitdragen? Wie verstaan we vandaag onder die ‘wij’, wat onder het eigene en het vreemde? En hoe is het gesteld met de drie gratiën waarover men vaak hoort beweren dat ze aan het verlichte Westen toebehoren: vrijheid, gelijkheid en broederschap?

spelersstemmen en de muziek van het vijftienkoppige Asko|Schönberg-ensemble. De Nederlandse videokunstenaar Aernout Mik maakt voor de enscenering van De vreemden een nagelnieuwe filminstallatie, waarvoor hij onder andere gebruikmaakt van originele beelden over het (post)koloniale Algerije.

The Outsiders is a music-theatre production that tells the topical story of Meursault – contre-enquête so as to raise pressing questions about cultural identity in a period of mass migration, post-colonialism and integration problems. Those without names or faces – the outsiders – are now crowding at our borders. They have a history. An identity.

A culture. Which forces us to ask: who are we and what values do we wish to disseminate? Who do we currently mean by this ‘we’, what do we understand as our own characteristics and the foreign?

And in what state are the three graces that are often claimed to belong to the enlightened West – freedom, equality and fraternity?

In De vreemden breekt regisseur Johan Simons het verhaal open tot een scenische polyfonie voor vijf Kamel Daoud © Claude Truong Ngoc 8

PREMIÈRE DE VREEMDEN

KAMEL DAOUD (°1970, Mostaganem) woont en werkt in het Algerijnse Oran. Met zijn debuutroman Moussa of de dood van een Arabier won hij in 2015 de Prix Goncourt du premier roman. Hij is journalist en opiniemaker voor het Franstalige dagblad Quotidien d’Oran. Zijn bijdragen worden wereldwijd gepubliceerd, onder meer in Le Monde, The New York Times en De Morgen.

Daarin uit hij vaak onverholen kritiek op de verkrampte houding van de Arabische wereld ten aanzien van individuele vrijheid, seksualiteit en de maatschappelijke positie van de vrouw. In zijn opiniestuk De seksuele treurnis van de Arabische wereld, dat hij publiceerde naar aanleiding van de mistoestanden tijdens nieuwjaarsnacht in Keulen, schreef hij: ‘In sommige landen wordt de vrouw slechts in de openbare ruimte toegelaten als ze afstand doet van haar lichaam. Als ze haar sluier zou laten vallen, zou ze de begeerte onthullen die de islamist, de conservatief of de werkloze jongere

voelen maar niet willen erkennen. Ze destabiliseert – er wordt zelfs beweerd dat korte rokken aardbevingen veroorzaken. Ze krijgt pas respect wanneer ze door een bezitsrelatie wordt gedefinieerd: de vrouw van X, de dochter van Y.’ En hij besloot onheilspellend met: ‘Tot zijn schrik ontdekt het Westen dat de seksualiteit in de islamitische wereld ziek is en dat de ziekte Europa aan het besmetten is.’

Verschillende Franse academici en journalisten hebben Daoud daarop verweten dat hij slechts oriëntalistische clichés recycleert en zijn opiniestukken een voedingsbodem vormen voor islamofobie.

Al in 2014 werd Daoud vanwege zijn islamkritiek overigens het slachtoffer van een fatwa, uitgesproken door een Algerijnse salafistische imam. Ten gevolge van dit volkomen gepolariseerde debat besliste Daoud om zijn journalistieke activiteiten danig terug te schroeven en zich voornamelijk toe te leggen op het schrijven van romans.

PREMIÈRE DE VREEMDEN

9

REIS NAAR BOUCHARA EEN WERKGESPREK TUSSEN REINBERT DE LEEUW EN JOHAN SIMONS OVER DE VREEMDEN

Midden mei, een warme lentedag in Amsterdam. Niet ver van het Vondelpark woont Reinbert de Leeuw, componist, pianist en dirigent, oprichter van het Nederlandse ensemble Asko|Schönberg. Regisseur Johan Simons is bij hem op bezoek om de muziek te bespreken voor de voorstelling De vreemden, gebaseerd op de roman Moussa of de dood van een Arabier van Kamel Daoud. Simons en de Leeuw zetten zich aan de Leeuws salontafel, waarop stapels kranten, muziektijdschriften, boeken, asbakken, papieren, verschillende soorten afstandsbedieningen, pennen en potloten, notitieboekjes en cd’s liggen.

Johan Simons: Ik heb een idee over waar het orkest bij De vreemden zou moeten staan opgesteld.

In mijn enscenering van Hiob stond er in het midden van de bühne een draaimolen, waaruit de acteurs tevoorschijn kwamen om hun scènes te spelen. Zo zou het ook hier moeten zijn: het orkest staat in het midden van de ruimte, het is het visuele hartstuk van de enscenering. Van daaruit komen de personages tot leven.

Reinbert de Leeuw: Een mooi idee. Maar het muzikale hartstuk van de voorstelling ontbreekt volgens mij nog. Ja, we hebben al enkele mooie korte stukken van György Ligeti, die telkens weer als leidmotief kunnen opduiken. Ze geven de absurde sfeer weer van Camus' De vreemdeling. Ligeti’s dissonante klankwolken passen zeer goed bij de verzengende hitte en de schroeiende zon op het strand. Deze muziek creëert spanning en herkenbaarheid. En we spelen enkele Windroos-stukken van Mauricio Kagel.

10

PREMIÈRE DE VREEMDEN

Reinbert de Leeuw © Jules August JS Ja, zoals Oosten. Onze voorstelling gaat over Noord-Afrika en het Nabije Oosten, over hoe we dat trachten te begrijpen maar hoe het vanuit ons perspectief nooit echt te begrijpen valt.

DIT LIED IS VOOR HET THEATER GESCHAPEN, MET DIE FANTASIETAAL. HET GAAT OVER LIEFDE, OVER DE CONFRONTATIE MET HET ONGEKENDE, MET EEN WERELD DIE BUITEN JEZELF LIGT. RDL Of Noordwesten, een stuk dat zich beslist goed met de speeltekst laat vervlechten. Maar is dat allemaal wel substantieel genoeg?

Je hebt al gezegd dat er een hartstuk ontJS breekt. Je hebt zeker een voorstel. (Lacht) We zijn gebonden aan de bezetting van een RDL kamerorkest, daardoor zijn we natuurlijk ontzettend beperkt. Maar laten we eens dit wonderlijke stuk van Claude Vivier beluisteren: Bouchara, dat kan je met een kamerorkest perfect uitvoeren. Het duurt twaalf minuten en opent een hele nieuwe wereld waar je wordt ingezogen. Dit stuk staat ergens voor, je vergeet het nooit meer.

Met een van zijn afstandsbedieningen schakelt Reinbert de Leeuw zijn cd-speler aan. De muziek klinkt.

Bouchara ontleent zijn naam aan een oeroude stad in Oezbekistan, die Marco Polo in zijn reisdagboeken vermeldde. We horen een sopraanstem die in een onverstaanbare taal zingt.

RDL Voor mij is het telkens weer pakkend, deze muziek te horen.

JS Ze inspireert meteen. Het is heel theatrale muziek. De tekst klinkt onbegrijpelijk. Dat levert een mooi contrast op met de speeltekst van de acteurs.

RDL Hoor je hoe de blazers samen met de zangeres inademen? Het is één groot organisme. Het is erg moeilijk uit te voeren, en het is diep ontroerend. Het lied eindigt met een scheepshoorn, die wegsterft in het geluid van het klotsende water.

JS Als een schip, dat wegvaart. Heel mooi. Dat kan je eindeloos lang laten duren.

Dit lied is voor het theater geschapen, met die RDL fantasietaal. Het gaat over liefde, over de confrontatie met het ongekende, met een wereld die buiten jezelf ligt. Daarin spiegelt het het leven van Vivier zelf, die een echte buitenstaander was, steeds op zoek. In 1985 werd hij op vijfendertigjarige leeftijd vermoord.

JS

Heb je hem persoonlijk gekend?

RDL

György Ligeti, een van zijn leraars, stelde hem

een keer aan me voor. 'Hij heeft een heel eigen stem,' zei hij, 'hij fascineert me'. Toen ik Viviers muziek hoorde, was dat een openbaring. Hij heeft een enorme zeggingskracht, net zoals bijvoorbeeld Alban Berg. In zijn muziek opent zich een visionaire wereld. Vivier heeft als student in Utrecht gewoond – misschien woonde hij wel een van mijn concerten bij.

PREMIÈRE DE VREEMDEN

11

JS Heb je er ook over nagedacht muziek uit de Algerijnse traditie te gebruiken? Onze schrijver is een Algerijn.

RDL Dat zou te illustratief zijn. Componisten als Kagel, Ligeti en Vivier zijn outsiders. Ze behoorden niet tot de Europese avant-garde zoals Pierre Boulez of Karlheinz Stockhausen. Ze zochten hun inspiratie in andere culturen, in hun ervaringen op reis, in vreemde tradities en rituelen. Daarom passen ze, waarschijnlijk beter dan Maghrebijnse muziek, bij De vreemden, omdat we daarin het perspectief van de ander thematiseren.

JEROEN VERSTEELE Dramaturg Jeroen Versteele begon zijn loopbaan in 2005 bij NTGent en volgde Johan Simons naar de Münchner Kammerspiele en de Ruhrtriennale.

Nous proposons un spectacle à cheval sur les cultures, un spectacle sur les « autres » et sur la difficulté d’appréhender les cultures étrangères, mais aussi notre identité et notre tradition. Un spectacle également sur le caractère potentiellement étouffant de la religion, que l’on soie chrétien ou musulman. En tant qu’Européen, je veux me laisser influencer par un Algérien, lui-même influencé par l’Europe.

Daarom moeten het ook niet per se AfrikaanJS se acteurs zijn, die dit verhaal vertellen. We maken een cultuuroverstijgende voorstelling over buitenstaanders en over de moeilijkheid niet alleen vreemde culturen, maar ook de eigen identiteit en traditie te doorgronden. Over religie die verstikkend kan zijn, of je nu christen of moslim bent. Ik wil me als Europeaan laten beïnvloeden door een Algerijn, die zelf door Europa werd beïnvloed.

12

PREMIÈRE DE VREEMDEN

WE MAKEN EEN CULTUUROVERSTIJGENDE VOORSTELLING OVER BUITENSTAANDERS EN OVER DE MOEILIJKHEID NIET ALLEEN VREEMDE CULTUREN, MAAR OOK DE EIGEN IDENTITEIT EN TRADITIE TE DOORGRONDEN.

KAMEL DAOUD LEGT DE VINGER OP DE WONDE TWEE VRAGEN AAN DRAMATURG VASCO BOENISCH

Waarom spelen er alleen blanke acteurs en actrices mee in deze voorstelling?

In deze vraag klinkt het mogelijke verwijt door dat we racistisch zouden zijn, aangezien niet-blanke acteurs of actrices uitgesloten zouden geweest zijn en we er niet naar gestreefd zouden hebben hen bij De vreemden te betrekken. Uitsluiting is immers ook een vorm van racisme. Als we die uitsluiting in een breder perspectief plaatsen, geef ik ruiterlijk toe: de structuur van Belgische en Duitse theater-gezelschappen weerspiegelt inderdaad hoegenaamd niet de gewijzigde maatschappelijke structuur, en we moeten allemaal harder werken om daarin verandering te brengen, regisseurs, theaterdirecteurs en toneelscholen. Het zou eigenlijk een vanzelfsprekendheid moeten zijn dat het er niet toe doet welke rol bijvoorbeeld een zwarte acteur of actrice speelt, zoals Mandela Wee Wee vorig seizoen in Accattone ook een makker van Accattone speelde, precies zoals enkele blanke acteurs.

Mit seinen Vorwürfen sorgt er dafür, dass wir unsere (post)kolonialen Normen in Frage stellen, unsere feierlich verkündeten Werte der Freiheit, Gleichheit und Brüderlichkeit. Was das Buch mit anderen Worten ungeheuer spannend macht, ist, dass es letztlich um uns geht, um uns Weiße in Europa.

Als men echter in het concrete geval van De vreemden verwacht dat Haroen, de verteller van Kamel Daouds roman Moussa of de dood van een Arabier, door een Algerijnse of Arabische acteur zou moeten gespeeld

worden, dan klinkt dat mijns inziens al snel als positief racisme. Een ‘Arabier’ moet dus per se door een ‘Arabier’ gespeeld worden? Een Algerijns verhaal moet door Noord-Afrikaanse spelers gebracht worden? Als men de rollen vanwege die thematiek doelbewust op zo’n manier verdeelt, leidt dat in mijn ogen net niet tot de gelijkberechtiging die we nastreven.

Maar in het geval van De vreemden vind ik vooral de interpretatie van de thematiek doorslaggevend, pas daarna leidde die interpretatie tot de rolverdeling (de cast is overigens erg internationaal: Duits, Nederlands, Belgisch, Ests maar inderdaad niet Algerijns of Afrikaans). Volgens mij is de kracht van Daouds roman niet dat een Algerijnse verteller wat over zijn leven vertelt en ons zo een inkijk geeft in een vreemde cultuur. Dat is deels natuurlijk zo, maar dat is niet de opzet van de roman. De essentie van het verhaal is dat de verteller Haroen ons terugwerpt op onze eigen Westerse waarden. Met zijn verwijten zorgt hij ervoor dat we onze (post)koloniale normen in vraag gaan stellen, onze plechtig geproclameerde waarden van vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid. Wat het boek met andere woorden ontzettend boeiend maakt, is dat het uiteindelijk om ons gaat, om ons blanken in Europa. En over hoe wij in zekere zin vreemd geworden zijn en vreemd worden wanneer we onze omgang met de oorspronkelijke waarden van de verlichting onder de loep nemen.

Die situatie en discussie die in het Westen gevoerd wordt, geven de vijf blanke spelers weer. We zijn ons er daarbij terdege van bewust dat we niet kunne claimen te weten hoe een Algerijn zich voelt. Tijdens de PREMIÈRE DE VREEMDEN

13

enscenering werken we dan ook niet via identificatie, maar hebben we besloten om het personage Haroen in vijf stemmen op te delen. Alle vijf spelers zijn Haroen en zijn het ook niet.

De roman van Daoud legt de vinger op de wonde: het Westen blijkt niet in staat om een vreemd perspectief in te nemen. Bij Daoud en zijn verteller Haroen gaat het precies om die wisseling van perspectief. Doordat wij blanke acteurs en actrices op het toneel zien die dat discours onder elkaar en in de plaats van het publiek voeren, maken we deze wellicht nog niet geslaagde perspectiefwissel in overdrachtelijke zin tot thema.

Dat heeft eveneens te maken met abstrahering, wat mij na aan het hart ligt. Wat betekent het als vijf spelers dezelfde rol spelen? Voor mij is dat ook het zinnebeeld van een communicatie- en begripsprobleem.

Wie is de ander precies? Wie ben ik, en hoe verandert mijn identiteit door de confrontatie met het vreemde?

Ik doe niet alsof deze perspectiefwissel geen probleem is, zoals het mij zou voorkomen als we niet-blanke acteurs zouden opvoeren, maar we tonen de westerse wereld, waartoe ikzelf behoor. Dat maakt de enscenering wellicht betwistbaar, maar op die manier vind ik het oprechter en een sterkere aansporing om de discussie ten gronde te voeren.

Waarom wordt er geen niet-Westerse muziek gespeeld?

Voor de muziek geldt eveneens dat we starten vanuit onze eigen muzikale traditie en cultuur omdat die in vraag gesteld wordt. De voorstelling mag niet verkeerdelijk opgevat worden als een cultureel uitwisselingsprogramma, onder het motto ‘Laten we ons onderdompelen in de Algerijnse wereld’. Wie meer wil te weten komen over de Algerijnse cultuur kan dat veel beter op andere manieren doen. De thematiek van Daouds roman en bijgevolg van de voorstelling De vreemden ligt elders.

Daarom hebben we uit de muziek van de twintigste eeuw, het tijdsgewricht waarin Daouds roman zich afspeelt, componisten en werken gekozen die enerzijds voor de technocratische kilte en voor het nihilisme van Albert Camus staan (waarbij Daouds verteller in 14

PREMIÈRE DE VREEMDEN

de loop van het boek ook dichter gaat aanleunen). Dat is het werk van de Hongaarse componist György Ligeti geworden. Anderzijds spelen we werken uit Stücke der Windrose van Mauricio Kagel. In die compositie koppelt hij verschillende windrichtingen aan uiteenlopende muziektradities, die Kagel met elkaar laat botsen of net versmelten. Daarin spiegelt zich precies de uitgesproken perspectiefwissel waarover de roman van Daoud gaat, vertrekkend van een Westers gezichtspunt.

During their lifetimes, Ligeti, Kagel and Claude Vivier were outsiders, and in part refugees too.

And they were world citizens. Their music is rooted in the traditions of the European world, but we also clearly hear the influence of other continents.

The two aspects have an influence on each other.

Een biografische voetnoot ondersteunt deze muziekkeuze: Ligeti, Kagel en Claude Vivier waren tijdens hun leven outsiders, deels ook vluchtelingen. En ze zijn wereldburgers. Hun muziek is verankerd in de tradities van de Europese leefwereld, maar we horen er ook duidelijk de invloed in van andere werelddelen.

Beide aspecten beïnvloeden elkaar. Wanneer men een koloniaal verhaal als dat van Daoud vertelt, kan men er uiteraard voor kiezen om te werken met Algerijnse spelers en muziek. Maar zo werken wij niet. Wij zoeken naar een verbinding tussen onszelf, Europeanen, en het verhaal van de Algerijn Haroen. Die verbinding komt pas tot stand als we ons zonder omwegen tot dat verhaal kunnen verhouden.

VASCO BOENISCH Vasco Boenisch werd geboren in Berlijn, studeerde in München, en werkte jarenlang als freelance journalist, theaterecensent en redacteur voor diverse Duitse omroepen en media. In 2015 werd hij dramaturg bij de Ruhrtriennale.

NIEUWE WERELDEN MET EIGEN WETMATIGHEDEN EEN PORTRET VAN VIDEOKUNSTENAAR AERNOUT MIK

In De mythe van Sisyphus (1942) schrijft Albert Camus dat als de wereld begrijpelijk was er geen kunst zou bestaan. Deze uitspraak getuigt van het geloof dat kunst een verklarende kracht heeft, gaande van de magische kracht van het fictieve verhaal om het onvoorstelbare aan de verbeelding te onttrekken tot de wetenschappelijke kracht van het documentaire beeld om scherp te stellen op de werkelijkheid. In zijn video-installaties zoekt de Nederlandse kunstenaar Aernout Mik (°1962, Groningen) beide artistieke polen op. Hij fictionaliseert door alledaagse situaties om te buigen tot rituele taferelen en tegelijkertijd documenteert hij ons gedrag in de verschillende publieke ruimtes waarin we ons begeven.

Aernout Mik © NTGent

Het resultaat oogt even realistisch en vertrouwd als het expressionistisch en bevreemdend is. Telkens weer toont Mik ons een wereld die we kennen maar waar iets niet helemaal in de haak is. In Speaking in Tongues (2014) krijgen we found footage te zien van extatische gelovigen, maar ook geënsceneerde beelden van zakenmensen die in anonieme vergaderzalen buiten zinnen raken. Roept de combinatie van beide contexten al vragen op, dan wordt dit nog versterkt door de uitvergrote gestiek en de totale afwezigheid van geluid. Wat is hier aan de hand? Serveert Mik ons een bespiegeling over geld als religie, over collectieve waanzin of net over gedeelde passie?

Door de afwezigheid van geluid schaart Mik zich in de traditie van de stille cinema en getuigt hij van een meer romantische opvatting over kunst dan Camus.

Hij wil niet enkel verklaren, openbaren of aanzetten

Johan Simons © NTGent PREMIÈRE DE VREEMDEN

15

Repetitiebeeld De vreemden © NTGent

tot politieke bewustwording. Hij wil ook nieuwe werelden met hun eigen wetmatigheden doen ontstaan.

Daarmee lijkt hij zich akkoord te verklaren met de Duitse filmtheoreticus Rudolf Arnheim die al in de jaren dertig betreurde dat de geluidsfilm de unieke zeggingskracht en de bijzondere intensiteit van de stille cinema teniet deed. De creativiteit van de kunstenaar wordt volgens Arnheim immers geboren op het punt waar de realiteit en zijn representatiemedium van elkaar verschillen.

Uit zijn affiniteit met de stille cinema en zijn aandacht voor het fysieke gebaar blijkt Miks achtergrond als beeldhouwer, wat zich ook vertaalt in de manier waarop hij zijn beeldschermen onderdeel maakt van een architecturaal plan. In Touch, Rise and Fall (2008) zien we mensen op een niet nader genoemde luchthaven doorheen de gebruikelijke plichtplegingen gaan, maar de typische handelingen en gebaren worden op het komische af overdreven en gaandeweg is niet langer duidelijk wie controleert of gecontroleerd wordt.

Door de opstelling van de schermen laag bij de grond raakt ook de toeschouwer fysiek bij het gebeuren betrokken.

In zijn vroege werk richtte Mik zijn camera vaak op de kunstwereld en de hem vertrouwde omgevingen, maar mettertijd ging hij zijn beelden overal vandaan halen. Een constante blijft dat groepen mensen elkaar treffen in op zich normale situaties die vervolgens ontsporen. Paniek, ontzetting of euforie lijkt zich van hen meester te maken. Ze delen een gelijkaardige lichamelijke reactie, maar blijven toch van elkaar geïsoleerd.

16

PREMIÈRE DE VREEMDEN

Niet zelden lijkt een catastrofe of oorlog de oorzaak voor het bizarre gedrag van Miks protagonisten.

MIGRATIE IS EEN ONDERWERP DAT MIK EERDER AL AANSNEED IN HET WERK CITIZENS AND SUBJECTS, DAT HIJ IN 2007 CREËERDE VOOR HET NEDERLANDS PAVILJOEN OP DE BIENNALE VAN VENETIË.

We verwachten van de media dat ze ons de wereld leren kennen en begrijpen, maar de antwoorden die we aangereikt krijgen zijn vaak bedrieglijk simpel en vertrekken van een wij-zij-perspectief. Net die enge kijk op gemeenschapszin, natievorming en burgerschap wil Mik doorbreken. Hij plaatst ons te midden van een rechtszaal, een beursgebouw of een luchthaven waar aanvankelijk ieder zijn welomschreven rol lijkt te spelen, maar doorheen het collectieve controleverlies komen hiërarchieën en taakverdelingen te vervallen.

Rollen worden omgedraaid.

Eenzelfde omkering ligt ten grondslag aan Kamel Daouds antwoord op Camus’ De vreemdeling, waarin hij het Franse meesterwerk tegen zichzelf keert en de moordenaar en de ‘Arabier’ van kant laat wisselen.

In zijn bijdrage aan de enscenering van De vreemden versterkt Mik die kanteling van gezichtspunten door ons in de kortfilm die als sluitstuk van de voorstelling geldt te confronteren met een verontrustend fictief scenario waarin vluchtroutes niet naar, maar weg van Europa leiden. Migratie is een onderwerp dat Mik eerder al aansneed in het werk Citizens and Subjects, dat hij in 2007 creëerde voor het Nederlands paviljoen op

de Biennale van Venetië. Naast de film zijn doorheen de voorstelling op twee beeldschermen zorgvuldig gecomponeerde minimontages van origineel beeldmateriaal te zien over Frans-Algerije, de Algerijnse Oorlog en het postkoloniale Algerije: akelige beelden van dode soldaten en gevangenen, maar even goed vrolijke beelden van gewone burgers die samen eten, zonnebaden of lachend poseren voor de foto. Hun historische rol is uitgespeeld, maar door ze terug te roepen voor deze voorstelling geven ze een stille commentaar op de problemen waarmee onze samenleving vandaag kampt. Ze getuigen van het volle besef dat we voor elkaar vreemd zijn en blijven, ondanks het feit dat we samen telkens weer hetzelfde nerveuze ballet opvoeren dat het leven heet.

ISOLDE VANHEE Isolde Vanhee (°1976) is docente film en audiovisuele media aan Sint-Lucas Beeldende Kunst Gent. Ze studeerde kunstwetenschappen en doctoreerde in de communicatiewetenschappen (UGent). Ze is eveneens filmredacteur voor rekto:verso.

PREMIÈRE DE VREEMDEN

17

DE FLORALIËNHAL EEN UNIEKE LOCATIE IN EEN PRACHTIG STADSPARK

Centraal in het Gentse Citadelpark, ingebed in een gebouwencluster, ligt het indrukwekkende Feest- en Floraliënpaleis. Deze gietijzeren constructie, oorspronkelijk geconcipieerd als treinstation en ontworpen door Oscar Van de Voorde, werd van 1912 tot 1913 gebouwd voor de toenmalige wereldtentoonstelling in Gent. Bedoeling was om deze structuur na de tentoonstelling te verhuizen naar Kongo om daar te dienen als station voor Leopoldville. Dit is uiteindelijk nooit gebeurd.

Van Nieuwenhuyse. In de oostelijke hoek van het Citadelpark bevindt zich ten slotte nog het Museum voor Schone Kunsten, een typisch museumgebouw in neoclassicistische stijl (1900-1904), naar het ontwerp van architect Charles Van Rysselberghe.

(Overgenomen van Michiel De Vry, Het ontwerp van een muziekcentrum in het Citadelpark, UGent, 2010)

Het oorspronkelijke ontwerp, met een totale oppervlakte van 28.829m², was georganiseerd rond de ‘grote serre’. De noordelijke vleugel werd de ‘warme serre’ genoemd en ten oosten lag het Casino. Aan de zuidkant bevond zich de ‘kleine feestzaal’ met de ‘eretrap’ en ten westen was het Azaleapaleis. In 1930 werd de warme serre ingericht als wintervelodroom, maar een brand verwoeste de oorspronkelijke serreconstructie in 1962. Bijna onmiddellijk daarop werd een vervangconstructie gebouwd voor de Zesdaagse, de ernaast gelegen Hal 6.

Op de plek waar vroeger de warme serre stond, herrees in 1963 het nieuwe Kuipke. De oostelijk en zuidelijk gelegen ovaalvormige kopgebouwen werden in 1949 gesloopt en heropgebouwd naar het ontwerp van de architecten De Smet en Rooms. In 1975 maakt de kleine feestzaal en de eretrap plaats voor het ICC, een congrescentrum ontworpen door het architectenbureau G+D Bontinck.

In 1999 wordt het S.M.A.K. geopend na de verbouwing van het voormalige Casino door architect Koen 18

© Judith Straetemans

De Floraliënhal is gelegen in het Citadelpark, achter het S.M.A.K. en is vlot te bereiken met de fiets en het openbaar vervoer (plan uw route met gent.delijn.be).

Wie met de wagen komt, parkeert makkelijkst in de ondergrondse parking Sint-Pietersplein (P10).

© Michiel Hendrickx

MICHAELISKANTATEN COLLEGIUM VOCALE GENT BRENGT BACH IN DE FLORALIËNHAL GENT

Nergens anders wordt de eeuwigdurende strijd tussen goed en kwaad tastbaarder in muziek omgezet dan in de cantates die Johan Sebastian Bach schreef voor de naamdag van de aartsengel Michaël. Zijn triomfantelijke overwinning op de duivelse draak is de aanleiding voor een feestelijke lofzang waarin Bach alle muzikale registers opentrekt en trompetgeschal de hoofdrol opeist. In schitterend contrast hiermee staan de ingetogen droefenis en theatrale melancholie van de Trauerode uit 1727, een ontroerend eerbetoon bij het overlijden van Christiane Eberhardine, de geliefde keurvorstin van Saksen en koningin van Polen.

Bachs Michaeliscantates 1 & 2 en diens Trauerode worden in de Gentse Floraliënhal uitgevoerd door Koor en Orkest Collegium Vocale Gent onder leiding van Philippe Herreweghe, met als solisten Hannah Morrison, Alex Potter, Thomas Hobbs en Peter Kooij.

Zaterdag 10 september 2016 om 20u in de Floraliënhal Gent (Citadelpark). Tickets van €15 tot €40.

NL Meestal is het de geur die de omwonenden alarmeert. Eenzame sterfgevallen komen almaar vaker voor in onze steden. Een collega, een kennis, een buur, een familielid zelfs. Zijn het mensen die werden vergeten door een samenleving die al te zeer op efficiëntie is afgestemd? Of willen mensen vergeten worden omdat ze zich niet langer herkennen in hoe die samenleving is ingericht? Vaak worden die vergeten lichamen pas na weken gevonden, na maanden, soms na jaren. ‘In de manier waarop een samenleving haar doden behandelt, toont ze haar graad van beschaving’ – Fjodor Dostojewski. De doden hebben ons iets te vertellen.

La plupart du temps, c’est l’odeur qui alerte les voisins. Dans nos villes, de plus en plus de gens décèdent F dans la solitude. Un collègue, une connaissance, un voisin, un parent même. Faut-il considérer que ces gens ont été oubliés par une société qui se soucie par trop de l’efficacité ? A moins que certaines personnes ne veuillent justement être oubliées parce qu’elles ne se reconnaissent plus dans les choix de notre société ? Il n’est pas rare que ces dépouilles oubliées ne soient découvertes qu’au bout de plusieurs semaines, plusieurs mois, voire plusieurs années. « Toute société montre son degré de civilisation par le traitement qu’elle réserve à ses morts » – Fiodor Dostoïevski. Les morts ont quelque chose à nous raconter.

Meist ist es der Geruch, der die Umgebung alarmiert. In unseren Städten wird immer häufiger einsam D gestorben. Ein Kollege, ein Bekannter, ein Nachbar, sogar ein Familienmitglied. Sind es Menschen, die von einer allzu sehr auf Effizienz ausgerichteten Gesellschaft vergessen wurden? Oder wollen Menschen vergessen werden, weil sie sich in der Art, wie die Gesellschaft eingerichtet ist, nicht mehr erkennen? Oft werden diese vergessenen Leichname erst nach Wochen gefunden, nach Monaten, manchmal gar nach Jahren. „Wie eine Gesellschaft ihre Toten behandelt, zeigt den Grad ihrer Zivilisation“ - Fjodor Dostojewski. Die Toten haben uns etwas zu erzählen.

It is usually the smell that alarms the neighbours. Lonely deaths occur with increasing frequency in our E cities. A colleague, an acquaintance, a neighbour, even a relative. Are they people who have been forgotten by a society that is too much geared to efficiency? Or do people want to be forgotten because they can no longer identify with the way society is organised? These forgotten bodies are often only found after many weeks, months or even years. ‘A society shows its degree of civilisation in the way it treats its dead’ – Fyodor Dostoyevsky. The dead have something to tell us.

Florian Fischer: De laatste twee voorstellingen/performances die ik maakte, waren een audiowalk en een installatie.

In de audiowalk Nur Hunde laufen so als wüssten sie wohin werd elke individuele bezoeker door een stem stap voor stap rondgeleid door een stad en uitgenodigd om diverse omgevingen te ervaren; aangezien op al deze locaties het alledaagse leven gewoon zijn gang ging, maakte elke toeschouwer zijn/haar eigen verhaal door zich af te vragen wat ‘echt’ was en wat ‘in scène’ was gezet.

In de installatie We are dead already maakte het publiek kennis met een ‘stervensmachine’ en een ‘dode performer’. Voor deze installatie werkte ik samen met een lichtontwerper, een ingenieur en een hypnotiseur om met hen een staat van hypergevoeligheid te creëren waarin het kleinste teken een enorm verschil maakt.

De beleving die ik met mijn voorstellingen/performances wil creëren, is een beetje zoals iemand die na afloop van een van onze voorstellingen zegt: ‘Wauw, dat was ergens zowat, zag je dat, ik bedoel, dat was alsof, een beetje verwarrend, in zekere zin, snap je?’ En dat iemand anders dan zegt: ‘Ja, maar was het voor jou niet eerder op die manier? Want zo was het voor mij.’

Ik wil er voor zorgen dat mijn werk op zich bij elke individuele toeschouwer betekenis genereert. Het is een ervaring die niet vraagt om interpretatie, maar die wil dat iemand zichzelf erdoor laat raken. Mijn werk gaat niet zozeer over wat ik weet, het is er niet om geconsumeerd te worden.

20

PREMIÈRE KRONIEK

FLORIAN FISCHER MAAKT ZIJN NTGENT-DEBUUT ALS REGISSEUR MET

KRONIEK OR HOW TO LIE DEAD IN YOUR APARTMENT FOR 28 MONTHS Première op woensdag 19 oktober 2016 in NTGent Minard Voorstellingen op vr 21, za 22, zo 23, wo 26, do 27, vr 28 en za 29 oktober in NTGent Minard en op di 6, wo 7, di 20, wo 22 december in NTGent Minnemeers regie Florian Fischer | spel Oscar Van Rompay, Bert Luppes en Charlotte Vanden Eynde | dramaturgie Koen Haagdorens en Koen Tachelet | decor- en lichtontwerp Maarten Van Otterdijk | kostuumontwerp Jean Paul Lespagnard | fotografie Hugo Boutry | productie NTGent

Bij Kroniek voorziet onze afdeling publiekswerking (gratis) INLEIDINGEN, 45’ voor aanvang van de voorstelling in de Minard-foyer (behalve op de première). Een INLEIDING XL door onze productiedramaturg Koen Haagdorens volg je op zaterdag 22 oktober 2016 om 19u15. Op die avond kan u na de voorstelling ook deelnemen aan het NAGESPREK met de dramaturg en acteurs uit de cast. GROEPEN kunnen nog (vlug) reserveren, voor scholen is geen plaats meer. Voor omkadering kan je aansluiten bij elke inleiding, maar je kan ons ook boeken voor een inleidingsles of een inleidend gesprek op locatie. VOORBEREIDEN of NABESPREKEN met je (school)groep doe je aan de hand van onze gratis LESMAPPEN. In een PRODUCTIEWORKSHOP ga je nog actiever aan de slag met deze voorstelling. Om je als groep eens extra te laten verwennen, bieden we jou graag een OMKADERING OP MAAT aan.

Omdat we dit seizoen zo vaak buitenshuis spelen, geven we ons publiek graag de kans kennis te maken met die gastlocaties. NTGent nodigt u uit voor een GEGIDSTE WANDELING door de Minardschouwburg op zondag 23 oktober 2016 om 10u30. Inschrijven daarvoor kan via publiekswerking@ntgent.be PREMIÈRE RUBRIEK KRONIEK RUBRIEK

21

KRONIEK OF EEN MAN LIGT DOOD IN ZIJN APPARTMENT SINDS 28 MAANDEN

Een man werd 28 maanden lang door iedereen vergeten in zijn appartement. 28 maanden, dat zijn twee van zijn verjaardagen en meer dan twee kerstdagen dat niemand een poging deed om hem te komen opzoeken…

Aandacht was het enige dat Michel Christen, onze dode man, niet kreeg op het einde van zijn sociale leven. Hij is de man die 28 maanden lang dood lag in zijn appartement. In het midden van een stad. Omringd door buren die – omwille van de stank – het hele luchtventilatiesysteem van het gebouw aanpasten in plaats van even aan te bellen bij hun buurman. Waar maandenlang een tv speelde, waar maandenlang het licht brandde, waar de postbode maandenlang brieven bleef proppen in een volle brievenbus.

Michels banden met de wereld om zich heen waren doorgesneden. Het was niet enkel de appartementsdeur die verhinderde dat mensen een kijkje kwamen nemen: zijn beeldtenis in andermans herinneringen

22

PREMIÈRE KRONIEK

vervaagde, langzaamaan werd hij vergeten door zijn vrienden van de bar om de hoek… Hij liet niets achter. Geen computer, geen notities, geen fotoalbum, geen identiteitskaart. Mensen zeggen dat wanneer je sterft, je Facebookprofiel verder leeft. Wat als Michel Christen zo’n profiel zou gehad hebben? Of een Instagramaccount?

Michel Christen was niet een van de 500 miljoen mensen die op Instagram foto’s en korte video’s posten om hun vrienden (die volgers worden genoemd) te vertellen over hun leven, ervaringen en herinneringen.

Instagram gaat over het vastleggen van herinneringen.

Over ondergedompeld worden in het dagelijks leven van anderen totdat je het gevoel hebt dat je hen door en door kent. Een eenvoudige klik voegt je toe aan de groep volgers van een profiel, een andere klik schenkt een milliseconde van jouw aandacht aan een foto die iemand met zorg maakte en sterk stileerde om die vervolgens online te plaatsen, en door de timeline te scrollen kom je dichter bij diens leven.

Instagramaccounts zijn als fotogalerijen die een heel leven bevatten. Ze tonen wat iemand leuk vindt, wat iemand doet en met wie iemand bevriend is. De foto’s die gepost worden, zijn de foto’s waarvan die persoon wil dat ze openbaar worden gemaakt. Ze tonen de manier waarop iemand wil gezien worden, hoe iemand wil herinnerd worden. Het gaat bij Instagram allemaal om een roep om aandacht en om het bieden van een inkijk in iemands leven. Vaak leven zulke accounts verder, lang nadat de eigenaars ervan gestorven zijn. Ze zijn meer dan een familiealbum. Ze zijn een digitaal memoriaal.

Op de volgende pagina’s zie je fragmenten van ons Instagramaccount voor Michel Christen, als inleiding op de voorstelling en als digitale plek waar dit leven kan herinnerd worden dat in vergetelheid eindigde.

We zullen deze account steeds verder aanvullen en de leefwereld rondom uitbreiden. Je kunt dit account (eendodeman) bekijken, een volger worden of dingen liken uit een leven dat misschien wel leek op de beel-

den die je te zien krijgt, maar misschien ook niet. Elk leven is het verhaal dat de overlevenden er van maken.

Maar anders dan de vele normaal functionerende accounts, met foto’s erop om te communiceren met vrienden, vakantiekiekjes, foodporn, bloemenruikersen verjaardagscadeautjes. Er zijn vele Instagramprofielen die duizenden andere profielen volgen. En slechts een paar dozijn volgen hen op hun beurt. De meeste van zulke accounts hebben welgeteld vijf foto’s online geplaatst en die vormen hun wereld. Ze hebben geen likes, geen hashtags, er is geen communicatie gaande, er wordt niet gehengeld naar aandacht, er wordt geen verlangen gewekt. >>>

PREMIÈRE KRONIEK

23

Zulke profielen zijn voorgeprogrammeerd, door machines gecreëerd. Een algoritme schuimt het internet af naar foto’s van dezelfde persoon en maakt daarmee een Instagramaccount zodat anonieme mensen hun digitale gemeenschap kunnen kopen om hun cijfers op te krikken, om er zeker van te zijn dat hun beelden

Niemand kent deze profielen echt, niemand doorziet ze, vraagt niemand zich af waar *username* zich bevindt, welke vrienden die heeft, in welke omgeving die leeft. Er is slechts een leegte. Deze acoounts zijn als dode/lege zielen. Ze zijn stille gedenkers. Ze zijn als verwanten van Michel Chisten. Ze zijn een meetbare indicator voor medelijden en medeleven. Ze zijn als algoritmisch geprogrammeerde familieleden die samenkomen bij het doodsbed van een appartement dat een graf werd. Ze maken deel uit van onze maatschappij, net zoals Michel daarvan deel uitmaakte. Ze zijn er om eer te betuigen, om ervoor te zorgen dat iemand herinnerd wordt die 28 maanden lang dood in zijn appartement lag.

Zou het niet prettig zijn mocht Michels account een enorme groep vormen, te groot om waar te zijn? Dodezielenaccounts die zo gelijkaardig zijn, die zo sterk verwant zijn aan het leven waarover Michels account spreekt? Een enorme aanwas van aandacht voor iemand die compleet vergeten stierf. Een uiting van medeleven. Alsof een massa volk langs een monument stapt.

Duizend volgers of duizend likes kosten slechts 10 euro (zie ntgent.be) Het medium waarin we over gebeurtenissen nadenken bepaalt het resultaat. Wanneer we schrijven kunnen we slechts uitdrukken wat 26 letters ons toelaten om op te schrijven. Bij het maken van een theatervoorstelling over een man die 28 maanden lang dood lag in zijn appartement, over iemand die niet enkel vergeten was maar er misschien zelfs naar verlangde om het leven (zonder ooggetuigen) te ontglippen, moeten we het stellen met de verschillende betekenaars die we samen met het publiek een betekenis moeten geven.

Wat niet kan opgetekend worden, moet getoond worden. In een Instagramaccount of op een podium. Beide pogingen zullen evenwel tekortschieten.

Michel werd niet gestoord bij wat hij aan het doen was.

De drempel van de privacy werd niet overschreden.

We bouwden een digitaal memoriaal ter herinnering aan de dodeman.

The past is unpredictable. #YOLO flgfischer

24

PREMIÈRE KRONIEK

PREMIÈRE KRONIEK

25

26

PREMIÈRE KRONIEK

PREMIÈRE KRONIEK

27

28

PREMIÈRE KRONIEK

PREMIÈRE KRONIEK

29

30

PREMIÈRE KRONIEK

PREMIÈRE KRONIEK

31

OP ZOEK NAAR EEN BOEK OVER THEATER? TICKETS GENT IS HET VASTE VERKOOPPUNT VOOR DE THEATERCOLLECTIE VAN BOEKHANDEL PAARD VAN TROJE. HANDIG.

“Van niet weinig belang voor een Vorst is de keuze van zijn ministers” Niccolo Machiavelli

Gent • Brussel • Amstelveen

32

RUBRIEK RUBRIEK

Schelstraete Delacourt Associates levert sinds 1990 toonaangevend advies op het gebied van Executive & Director Search en Management Assessment. Met de opening van ons kantoor in Nederland schrijven we verder aan ons ambitieus internationaal groeiplan. Wij zijn de exclusieve partner voor de Benelux binnen het wereldwijde InterSeach-netwerk.

De kracht van ons bedrijf is onze betrokkenheid bij onze klanten, onze kandidaten en ons eigen team! www.s-d-a.eu

Geniet langer langer met Geniet methet het

N

HTNET

in GENT

7 op 7 tot 1 uur ‘s nachts I Ge nt

t

Gen NT

COMBITICKET VRIJ GEBRUIK P+R, TRAM & BUS

DE

LIJ N

Na de voorstelling nog gezellig bijpraten? Dat kan!

De Lijn rijdt elke nacht tot 1 uur door het hart van de stad en naar tal van deelgemeentes.

Samen uit, samen thuis.

Gratis heen en terug op vertoon van uw NTGent ticket Info delijn.be/nachtnet

COMBINEER UW THEATERBEZOEK MET EEN ETENTJE IN DE FOYER.*

OPEN VAN WOENSDAG TOT VRIJDAG VANAF 11U30 EN VANAF 17U30, OP ZATERDAG VANAF 11U30. ELKE ZONDAG BRUNCH-BUFFET VANAF 10U30.

WE VERZORGEN OOK UW BEDRIJFSDINER, RECEPTIE, HUWELIJKSFEEST OF EVENT. *De Foyer is ook open buiten het theaterseizoen.

WWW.FOYERNTGENT.BE - INFO@FOYERNTGENT.BE - 09 234 13 54

MIDAS Alles wat koning Midas aanraakte, veranderde in goud.

Alles.

Dus ook zijn zoon.

Aanraken. Goud. Hebzucht. Liefde. Generositeit.

De wil om de wereld mooier te maken.

De mogelijkheid om de wereld te vernietigen.

Midas is oneindig meerkoppig: zo veel eigenschappen laten zich gewillig als een dasje om zijn nek knopen.

En heel veel hedendaagse figuren kun je ‘Midas’ noemen: politieke, economische, culturele figuren.

Elke keer dat het NTGent-magazine uitkomt, stellen we één van de mogelijke midasfiguren aan u voor.

POKÉMON Japanse versie van hondengevechten (wezens die zich door u laten trainen om elkaar te bevechten); zowel op ruilkaarten, in strips, op consoles als in pop-vorm.

Sinds kort ook op telefoon- of tabletscherm, in de vorm van augmented reality (wat we echt zien wordt verrijkt met virtuele aanwezigheden). Als rattenvangers slepen verscheidene pokémons horden mensen (meestal jong) achter zich aan en laten ze op pleinen in volstrekte stilte zitten kijken naar het scherm. Hun gezicht blauw belicht als met het licht van een nieuw geloof.

PETER VERHELST

Bron: Wikipedia IN DE MAAK

35

WAAROM DEZE VOORSTELLING ME DIERBAAR IS? LIEN WILDEMEERSCH OVER 4.48 PSYCHOSIS VAN SARAH KANE

Omdat de tekst me dierbaar is. Hij is geschreven vanuit een puurheid, een eerlijkheid, vol gulpen van openhartigheid. De tekst is een poging om te verwoorden hoe het is om te leven met een psychose. Schrijfster Sarah Kane leefde zelf met ondraaglijke psychoses. Ze schreef deze tekst vanuit haar eigen ervaring, enkele maanden voor ze zich op 28-jarige leeftijd aan een schoenveter ophing in het toilet van een psychiatrisch ziekenhuis. Hoe tragisch haar leven ook eindigde, uiteindelijk was Sarah Kane in haar teksten - zei ze zelf - altijd op zoek naar liefde. En dat wordt vaak bij haar vergeten.

Er zit zelfs levensdrift in 4.48 Psychosis: de ik-persoon kan niet leven met die psychoses, maar wil tegelijk niet sterven (‘I do not want to die’). Er is radeloosheid, angst, chaos maar ook verfijnde humor, zelfrelativering en kleine herkenbare menselijkheden.

Naast puur is de tekst heel rijk. Sarah Kane speelt met woorden en klanken en toont een grote taalgevoeligheid en muzikaliteit. Daarom ook koos regisseur Jan Steen ervoor om de oorspronkelijke Engelse tekst te behouden. Bij een vertaling kan immers een stuk van die meerwaarde verloren gaan. Soms verdwijnen ook inhoudelijke nuances.

Omdat het spelen me dierbaar is. Op scène gebeurt alles ter plekke, live, in die ruimte, met die mensen en op dat specifieke moment. Elke avond heeft ook een eigen energie. In 4.48 Pyschosis is elke voorstelling een ‘voorstel’. Een poging. Onaf. Niet een onveranderlijk vaststaand resultaat. Twee voorstellingen zijn nooit identiek.

Bovendien geeft de monoloogvorm mij een enorme © Jules August 36

BEPROEFD REPERTOIRE

vrijheid op scène. Een beetje zoals de zaligheid van ongegeneerd solo dansen. Alles is toegestaan. Niets kan gênant zijn. Dié vrijheid…

Omdat het publiek me dierbaar is. Voor ik met de monoloog begin, kijk ik het publiek graag even aan. Ik begin meteen warmhartelijk gevuld, door de gedachte dat dié mensen het blijkbaar de moeite vinden om te komen kijken. ‘Ja, wij dus, hier en nu.’ Ik sluit hen even in de armen. En begin.

Bijzonder is dan wanneer je als speler voelt dat het publiek zich ontvankelijk opstelt. Als actrice ben ik dan een soort doorgeefluik van de tekst; de ‘kijkers’ zijn ontvangers en meanderen mee.

4.48 PSYCHOSIS NTGent Twee bijzondere versies van dezelfde aangrijpende monoloog van Sarah Kane op één avond, gespeeld door Lien Wildemeersch en Benjamin Cools, in regie van Jan Steen.

Wo 5, do 6, vr 7/10 | 20:00 | NTGent Minard Met gratis inleiding 45’ voor aanvang

Binnenkort mag ik weer spelen met die tekst en met dat toekomstige publiek, dat me nu al na aan het hart ligt.

LIEN WILDEMEERSCH Lien Wildemeersch maakte haar NTGent-debuut in Kasimir en Karoline (2009) en speelde onder meer in Kinderen van de zon, Underground, Aida*, Ginds tussen de netels, Kleine Eyolf, De bittere tranen van Petra von Kant, Candide, Platonov, Parsifal, Hotel Malaria, Elektra en De kersentuin. Dit seizoen werkt ze mee aan Among other things - a queer musical, de nieuwe voorstelling van Benny Claessens. Tevens herneemt ze deze 4.48 Psychosis.

BEPROEFD REPERTOIRE

37

WIJ TILLEN ELKAAR OP Els Dottermans en An Miller staan samen in Liefde, een toneelstuk van Peter Verhelst dat vorig seizoen in première ging. Beide actrices vragen zich af hoe ver de mantel der liefde reikt, als een militair na een buitenissige missie weer huiswaarts keert.

Vul aan. Liefde is…

ED Heel veel dingen tegelijk. Arnon Grunberg beschrijft het mooi in Moedervlekken. Liefde is alles wat mooi en lelijk is. Liefde is alomvattend en liefde is aanvaarden.

AM Liefde betekent ook niet bang zijn. Angst durven loslaten. Liefde moet warm en open zijn. De moeder en dochter kijken naar wat komen gaat, maar eigenlijk kan niemand ooit weten wat komt. Daarvoor dient er vertrouwen te zijn, het fundament van alle vormen van liefde. Voor elkaar, voor partner of ouder en voor het vaderland.

Is liefde ook samen op de planken staan?

Het zal wel zijn. An en ik spelen ontzettend ED graag samen. Acteren zonder liefde is niet professioneel. Als je samen de scène deelt moet je elkaar meenemen en optillen, daarvoor dient er een diep vertrouwen te zijn. We zijn ook twee actrices die onze dialogen graag sterk neerzetten. We houden er niet van om onze woorden in het ijle te laten zweven. In een goede voorstelling heeft elke zin zeggingskracht.

AM Liefde is niet onze eerste voorstelling samen.

Op Studio Herman Teirlinck kreeg ik nog les van Els. Ze is een heel veelzijdige actrice. Ze kan zacht en fel tegelijk zijn. En als we samen met de wagen naar een voorstelling rijden, zijn we gewoon twee vrolijk er op los babbelend vriendinnen. We zijn graag samen onderweg. © Kurt Van der Elst 38

BEPROEFD REPERTOIRE

In Liefde keert een militair terug van missie.

Zijn vrouw en dochter wachten hem thuis op.

ED Hoe komt hij thuis? De dochter kijkt natuurlijk uit naar haar papa. Zij kent de vader die vertrokken is, maar is de man die terugkeert dezelfde vader?

De soldaat richtte in het buitenland slachtingen aan en verkrachtte vrouwen. Of blijkt haar vader straks een vreemde te zijn in de huid van een bekende?

Voor de moeder gelden die twijfels misschien AM nog sterker. Zij vreest haar man en bovendien zichzelf als vrouw te verliezen. Ze betreurt wat gebeurt, maar anderzijds is er die alles verterende passie voor haar gezin.

De tekst en de regie zijn van P ­ eter Verhelst.

Hoewel Peter naar eigen zeggen heel erg zijn best deed om niet al te ‘Verhelsts’ te schrijven, is zijn taal wel heel herkenbaar. Hij schrijft nooit klassieke verhaaltjes met begin, midden en een afgerond einde. Zijn zinderende zinnen zijn poëtisch, zonder dat ze verloren gaan in abstractie.

De twee actrices staan in een lege ruimte op een zwarte glanzende vloer met aan weerszijden metalen panelen. Ze staan, ze lopen, de dochter gaat af en toe op de grond liggen en ze praten. Verder gebeurt er niets. Dat het stuk desondanks werkelijk van begin tot eind zeer boeiend is komt door het prachtige spel. – Weekly.nl Het is met de theaterteksten van Peter Verhelst als met die van de Noorse toneelauteur Jon Fosse: er wordt het meest verteld in de stiltes, in de witregels tussen de (vaak monologische) dialogen. - Theaterkrant Liefde voelt als een keukentafelgesprek tussen een moeder en dochter, het is een haast meditatieve trip naar wat de kern van liefde is. - Els Dottermans in Knack Zo toont Liefde een variëteit aan uitdrukkingsvormen, affecten, verhaallijnen en verlangens. Een lappendeken waaruit opstijgt dat overwinnen zoveel betekent als zich achter diegene scharen die alles heeft verloren.

- CuttingEdge

Het fijne aan Liefde is dat het een voorstelling AM is van Peter, Els en An. Peter gaf ons de vrijheid om samen weken aan tafel te zitten. We mochten de tekst laten rollen en groeien. Peter hanteert een zachte en aimabele aanpak. We kregen allemaal inspraak.

Dit interview werd op 3 juni 2016 gepubliceerd in de Gazet van Antwerpen als vooraankondiging op de voorstelling in CC Merksem.

Wat komt er na Liefde?

Na deze herneming van Liefde blijf ik bij NTED Gent voor Sneeuw. Een voorstelling vertaald uit het Arabisch naar het boek van Nobelprijswinnaar Orhan Pamuk, in een regie van Luk Perceval.

LIEFDE NTGent

Ik mag nog meedraaien in een reeks met Jan AM Eelen. Daarna blijf ik ook bij NTGent voor Onderworpen, gebaseerd op de roman van Michel Houellebecque. Theatermaker Johan Simons slaat de handen hiervoor in elkaar met choreograaf Chokri Ben Chikha.

Intieme voorstelling van Peter Verhelst, over militairen die terugkeren naar huis, naar hun gezin, en over moeders die hun dochters weerbaar willen maken voor het echte leven. Met Els Dottermans en An Miller.

STEFAN LAENEN

Wo 28, do 29, vr 30/09 en za 1/10 | 20:00 NTGent Arca

BEPROEFD REPERTOIRE

39

DIT ZIJN DE NAMEN OP HET NEDERLANDS THEATERFESTIVAL De NTGent-productie Dit zijn de namen (regie Philipp Becker, naar Dit zijn de namen van Tommy Wieringa) werd opgenomen in de selectie van het Nederlands Theaterfestival dat doorgaat van 1 tot 11 september 2016. Dit zijn de namen is de enige Belgische productie die opgenomen is in de selectie. De Nederlandse Toneeljury schreef het volgende over de voorstelling: ‘Een gladde, hoge halfpipe waar je bovenop probeert te klimmen: zo verbeeldt NTGent schrijnend de hoop en werkelijkheid van een vluchteling.

Dwangmatig beklimmen de acteurs de steile wand als ontheemden op weg naar het beloofde land. Net zoals de politiecommissaris er bij dit mythische leed niet in slaagt om concreet te blijven, ontkomt ook de toeschouwer niet aan de beklemmende tragiek van hun lijdensverhaal. Door de pragmatische, bijna zakelijke enscenering ligt het effect van de voorstelling volledig bij de toeschouwer, zeer gewaagd.’

Bovendien werd NTGent-acteur Risto Kübar voor deze productie genomineerd voor de Arlecchino, prijs voor de meest indrukwekkende mannelijke bijdragende rol: ‘Als nieuwkomer verrast Kübar. Aangrijpend en ontroerend weet hij de smart, angst, onzekerheid en het jong zijn te verbeelden als opgejaagd wild in zijn rol als De Jongen in Dit zijn de namen’, aldus de Nederlandse Toneeljury.

Risto Kübar over zijn rol van De Jongen in Dit zijn de namen: ‘Ik kan dit stuk niet spelen. Voor mij is het een sprookje. Ik kan niet doen alsof ik een vluchteling ben.

Wat weet ik van hun pijn? Ik geloof juist dat ik de werkelijke vluchtelingen zo ver mogelijk van mij vandaan © Jules August 40

BEPROEFD REPERTOIRE

© Phile Deprez

moet houden. Vanuit die afstand kan ik misschien het toneel betreden, mijn eigen verlorenheid opzoeken.

Op een toneel kan je spelen, maar je kan er niet leven.

In onze voorstelling bestaat het decor uit een enorme muur. Die muur moet ik over. De muur van een taal die ik niet spreek. Van een personage dat ik niet kan spelen. Van een publiek dat ik niet ken. Mijn enige opdracht is te overleven. Misschien herkennen mensen daarin een kind op de vlucht. Ik kan daar niets over zeggen. Ik kan alleen maar zeggen dat ik er ben.’

NTGENT STERK IN NEDERLAND NTGent maakt er een erezaak van om met zijn producties ons hele taalgebied te bespelen. In het seizoen 2015-2016 speelde NTGent een vijftigtal keer in een vijftiental Nederlandse steden. Ook in dit nieuwe seizoen 2016/2017 blijven we aanwezig bij onze noorderburen: momenteel zijn er reeds zo’n zeventigtal voorstellingen in Nederland gepland. Zo steken Liefde, Kroniek, Learning How To Walk en Kleine dagen de komende maanden de grens over, terwijl de nieuwe productie Sneeuw in Rotterdam in première gaat. In het voorjaar volgen producties als Africa, We Free Kings en Platform/ Onderworpen.

BEPROEFD REPERTOIRE

41

HET HAMILTONCOMPLEX 13+ HETPALEIS / LIES PAUWELS (SONTAG)

Niets is wat het lijkt, bij meisjes van dertien.

Lies Pauwels had een rare droom. 13 meisjes van 13 jaar oud zag ze, op een podium, en vergezeld van een bodybuilder. Wie zijn ze, die meisjes van dertien? Ze zien er steeds anders uit, ze halen heden en verleden schaamteloos door elkaar. Niets is wat het lijkt, bij meisjes van dertien. En wie is dan de bodybuilder? Is hij een steun en toeverlaat, een rots in de branding?

Of is hij net een karikaturaal voorbeeld van hoe mensen de werkelijkheid naar hun hand willen zetten, een surrealistische clown die symbool staat voor onze onmacht en onze tekortkomingen?

Het Hamiltoncomplex is een voorstelling over die momenten in het leven waarop de dingen kantelen.

Een voorstelling over identiteit en hoe die gevormd wordt, over kopieergedrag en heldendom.

Het Hamiltoncomplex won de PUBLIEKSPRIJS VAN HETPALEIS voor beste productie en kreeg een Zilveren Krekel voor één van de meest indrukwekkende jeugdproducties van het seizoen, uitgereikt door de Nederlandse Vereniging van Schouwburg-en Concertgebouwdirecties. Daarnaast werd de voorstelling geselecteerd voor HET THEATERFESTIVAL 2016. ‘Het Hamiltoncomplex toont zich een emotioneel geladen meesterwerk, dat zijn toch al intrigerende uitgangspunt ruimschoots overstijgt.’ (uit het juryrapport van het TheaterFestival)

42

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

Zeldzaam is het: theater dat niet per se iets wil vertellen, maar alles wat het te zeggen heeft belichaamt.

Boodschaploos theater, dat is in plaats van te tonen.

Regisseur Lies Pauwels maakte zo’n theatervoorstelling bij het Antwerpse jeugdtheater HETPALEIS. Dertien meisjes van dertien schudden in Het Hamiltoncomplex de sociale verwachtingen – het tonen – van zich af, om op sommige ademloos mooie momenten enkel maar te zijn. (Theaterkrant) concept en regie Lies Pauwels | spel Anne Coopman, Luna De Boos, Bruce Eelen, Zita Fransen, Lies Genné, Robine Goedheid, Liesbeth Houtain, Julia Krekels, Aline Moponami, Ans Schoepen, Emma Van Broeckhoven, Mona Van den Bossche, Lisa Van den Houte, Stefan Gota | vormgeving Chloe Lamford | kostuumontwerp Johanna Trudzinski | choreografie Lisi Estaras | lichtontwerp Barbara De Wit | dramaturgie Hanneke Reiziger Vr 2, za 3/09 | 20:00 | NTGent Minard met gratis inleiding '45 voor aanvang

43

© Fred Debrock

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

STOP ACTING NOW HET SLOT VAN WUNDERBAUMS PROJECT THE NEW FOREST

Ter afsluiting van hun maatschappelijk geëngageerde project The New Forest maakte de Rotterdamse Acteursgroep Wunderbaum samen met regisseuse Mijke de Jong het docudrama Stop Acting Now. In deze film stoppen de hoofdrolspelers met acteren en gaan ze over tot écht handelen.

De makers spelen een uitdagend spel met feit en fictie, dat soms irriteert, maar vooral op humorvolle wijze verleidt tot nadenken. (De Volkskrant) Hoewel de film erg luchtig is en er met veel zelfspot en zichtbaar spelplezier wordt geacteerd, is de onderliggende vraag naar de mogelijkheid tot rechtschapen engagement actueel en relevant. (8Weekly)

We volgen de verwoede pogingen van de acteurs om de wereld radicaal te veranderen. Maartje Remmers begint een groepering genaamd ‘De Basisoptimisten’ en trekt de achterstandswijken in. Marleen Scholten opent, naar Japans voorbeeld, een Tranenbar en strijdt tegen onze stressvolle positiviteitscultuur. Matijs Jansen ontwikkelt een stadstuinier-app en gaat op zoek naar grote investeerders, terwijl Walter Bart meer heil ziet in radicale acties die het bankwezen en multinationals moeten ondermijnen. Wine Dierickx krijgt een kind en vindt dat haar beste investering in de toekomst. De verschillen in aanpak en visie zetten de groep steeds verder onder druk. Centraal staat de vraag hoe ver ons persoonlijke engagement voor de gemeenschappelijke zaak eigenlijk reikt.

STOP ACTING NOW (EXTENDED EDITION) Na afloop van die filmvertoning volgt een theatrale Q&A, waarin de oudgediende acteurs openhartig terugblikken op deze woelige gebeurtenissen. Wat hebben hun engagement en idealisme nou opgeleverd?

Zijn ze ooit weer gaan toneelspelen? En zijn ze überhaupt nog samen?

van en met Wunderbaum live en op beeld | regie film Mijke de Jong | regie postproductie film Viktor van der Valk | montage film Lot Rossmark | producenten film: Wunderbaum en Topkapi Films | coproducent Rotterdamse Schouwburg woensdag 12 oktober | 20:00 | Theaterzaal Vooruit

44

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

Stop Acting Now © Mijke de Jong

WUNDERBAUM IN GENT, EEN RIJK PALMARES

De groep ontving de Mary Dresselhuysprijs en de VSCD Prosceniumprijs voor zijn gehele oeuvre en de Total Theatre Award tijdens het Edinburgh Fringe Festival 2014. Sinds 2013 bouwt Wunderbaum aan The New Forest, een vierjarig samenwerkingsverband met talrijke partners, vrijwilligers en toeschouwers waarin het collectief de transitie verbeeldt naar de samenleving van morgen.

De Rollende Road Show (22/10/2005 – Oude Vismijn) Maybe Sweden (10/10/2006, NTGent Schouwburg) Magna Plaza (9/12/2006, Shopping Center Zuid) Tien Geboden 1 (7/9/2007, NTGent Schouwburg) Kamp Jezus (10/01/2008, NTGent Schouwburg) Tien Geboden 2 (17/01/2009, NTGent Schouwburg) Venlo (7/11/2009, Meibloem) Natives (3/2/2011, NTGent Schouwburg) Rail Gourmet (6/4/2011, NTGent Minard) Songs at the end of the world (17/5/2011, NTGent Schouwburg) Onze Paus (12/10/2011, NTGent Schouwburg) Detroit Dealers (12/12/2012, NTGent Schouwburg) The New Forest (7/3/2013, NTGent Arca) The New Forest – De Wet (8/5/2014, NTGent Schouwburg) Looking for Paul (3/10/2014, NTGent Minnemeers) Helpdesk (12/11/2015, Belgacomtoren) We doen het wel zelf (16/2/2016, NTGent Schouwburg)

Wunderbaum, dat zijn Walter Bart, Wine Dierickx, Matijs Jansen, Maartje Remmers, Marleen Scholten en Maarten van Otterdijk. Van 2005 tot 2010 werkte Wunderbaum onder de vleugels van NTGent.

wordt verwacht: Stop Acting Now (12/10/2016, Theaterzaal Vooruit) Privacy (13, 14/01/2017, NTGent Minnemeers) We doen het wel zelf (25, 26, 27, 29/04/2017, locatie ntb)

Wunderbaum is een Nederlands-Vlaams acteurscollectief dat voorstellingen maakt over actuele onderwerpen, zowel op locatie als in het theater. Doorgaans schrijft het collectief zijn eigen teksten op basis van research; nu en dan geeft het opdrachten aan auteurs.

Wunderbaum speelde voorstellingen in binnen- en buitenland, waaronder de Verenigde Staten, Iran, Scandinavië en Brazilië.

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

45

HIJ WAS HET STOUTSTE KIND VAN DE KLAS TIBALDUS SPEELT GOMBROWICZ – VAN A TOT Z

Het Gentse theatergezelschap Tibaldus timmert al een aantal jaren onverstoorbaar aan de weg. De artistieke kern van dit collectief is een driemanschap bestaande uit Timeau De Keyser, Simon De Winne en Hans Mortelmans. Zij ontmoetten elkaar aan de dramaopleiding van het KASK in Gent en maken sinds hun tweede jaar samen voorstellingen. Dat leidde in 2009 tot de oprichting van een eigen gezelschap. Intussen zijn we maar liefst twaalf producties verder, enkele solo’s inbegrepen. Hoog tijd voor een portret.

Timeau De Keyser: Echt, is het al onze twaalfde? Dat had ik zelf niet door, moet ik bekennen.” De Keyser is, binnen de harde kern, het meest regisseur van de drie, qua artistiek profiel. Maar, zo voegt hij er meteen aan toe: “Het auteurschap van onze voorstellingen komt evengoed Hans en Simon toe. En bij uitbreiding ook andere mensen, want we werken – indien mogelijk – graag met dezelfde entourage, onder wie actrices als Eva Binon en Lieselotte De Keyzer en pianist-componist Seppe Gebruers. Dat zal ook in de toekomst zo blijven.

Wat die toekomst betreft: jij start volgend jaar inderdaad aan een individueel traject van vier jaar in Het Toneelhuis in Antwerpen. Zo’n langdurig engagement zal allicht een grote impact hebben op jullie werking?

TDK

De uitnodiging van Het Toneelhuis kondigt ef-

fectief een soort van nieuw hoofdstuk aan, maar ook weer niet. Er wordt mij niets opgedrongen en ik kan blijven werken met wie ik wil. Het is wel zo dat ik mijn traject als regisseur kan uitdiepen, bijvoorbeeld door regieassistentie te doen in een grote productie. Maar daarnaast kan ik eigen voorstellingen maken, en hoef ik niet te breken met de huidige, vertrouwde entourage.

46

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

Vanaf het eerste uur staat Tibaldus voor uitgesproken eclectisch theater, met invloeden uit verschillende disciplines: mime, film, dans, beeldende kunst… Maar jullie zijn als gezelschap ook zichtbaar geëvolueerd, sinds de zogenoemde Paard-trilogie uit de beginjaren. Hoe zou je die evolutie zelf omschrijven?

TDK Goeie vraag. Wat alleszins nog steeds geldt, is dat we een soort van eerlijkheid zoeken. Dat was in de beginjaren al zo: als we met z’n drieën iets ‘mooi’ vonden, was dat door een grote mate van eerlijkheid, zowel in de inhoud als in de vorm. Nu, ik besef dat ‘eerlijkheid’ een generisch woord is, aan inflatie onderhevig bovendien, maar ik kan het moeilijk anders uitleggen. En die ‘eerlijkheid’ blijft alleszins cruciaal voor wat we maken. Dat gezegd zijnde zijn we natuurlijk geëvolueerd. Als ik daarover nadenk: we kunnen sneller clichés herkennen, inclusief onze eigen clichés.

Ik denk dat we bepaalde fetisjismen afgelegd hebben, zeker in de vorm. Als jonge maker zie je een voorstelling van Romeo Castellucci en denk je: ‘Wow, hoe doet hij dat? Dat wil ik ook’. Maar gaandeweg leer je om je eigen theatertaal te ontwikkelen. En daarin zijn we wel gegroeid.

Weet je, ik ben heel blij om straks veel tijd te kunnen doorbrengen met de tekst van Gombrowicz en met deze groep. Dat voelt goed. Het zal misschien raar klinken, maar ik heb het gevoel dat dit het meest subversieve is dat wij, die ‘jonge makers’ worden genoemd, kunnen doen, namelijk: een toneelstuk spelen.

Dat is een keuze die we willen verdedigen, ook in de toekomst trouwens. Maar voor alle duidelijkheid: we willen geen toneel maken dat een verlengstuk is van literatuur. Veeleer dan een conflict tussen personages ensceneren, willen we het conflict tussen ons en de

tekst laten zien. Het conflict tussen de spreker en zijn woorden. Gombrowicz heeft daar zelf iets moois over geschreven, in zijn inleiding op een ander toneelstuk, getiteld Het Huwelijk. Ik citeer: ‘Daarom is dit drama voor alles een drama van de Vorm. Het gaat er niet om, zoals in andere stukken, de meest geëigende vorm te vinden voor de uitbeelding van een of ander conflict van personen of ideeën. Het gaat erom ons eeuwig conflict met de Vorm weer te geven.’

We mogen ons, kortom, aan een verregaande interpretatie van Yvonne verwachten?

Niet eens zo verregaand, hoor. Ik ben al lang TDK een grote fan van Gombrowicz, vooral van zijn romans.

In vergelijking daarmee zijn z’n theaterstukken opvallend minder goed. Oké, Yvonne is wel een vrolijk en onstuimig stuk, maar... (Denkt na) Om die reden vind ik het juist helemaal oké om met die tekst aan de slag te gaan. We willen het stuk trouwens letterlijk brengen: van a tot z. Dat is in ieder geval onze intentie.

Zonder aanpassingen in de tekst, behalve dan dat we hem in een eigen vorm presenteren. Met dit stuk durf ik dat doen. Met zijn romans, zoals Kosmos of Pornografie zou ik dat niet durven. Die boeken zijn zo spectaculair goed, dat ik niet zou weten hoe ik daar zou moeten aan beginnen. Daarvoor voel ik echt te veel schroom.

In Yvonne wil een jonge prins huwen met het titelpersonage, een lelijk en afstotelijk meisje. Voor Gombrowicz is dit een soort van destructieve daad tegen de verwachtingen en conventies. Yvonne komt aan het hof en haar aanwezigheid brengt al de andere personages van de wijs. Ze fungeert als een ‘zwart gat’ dat alle gekende zekerheden opslokt en nieuwe vraagstukken opwerpt. Voor de andere personages zit er niets anders op dan opnieuw een logica op te bouwen: om opnieuw naar elkaar en naar de wereld rondom hen te leren kijken. Die groteske logica wordt in Yvonne op de spits gedreven. Het is echt een combinatie van brutaliteit en sacraliteit.”

Waarom ben je zo’n fan van Gombrowicz? Wat maakt hem zo bijzonder als auteur?

TDK “Het bijzondere aan Gombrowicz is dat hij zich zo’n beetje aan alle bestaande categorieën onttrekt. Hij was, zeg maar, het stoutste kind van de klas.

Er werd hem verweten dat hij ideeën van Sartre pikte – die dingen kun je bijvoorbeeld in zijn dagboeken lezen. En inderdaad verwijst hij als Poolse auteur onder meer naar het existentialisme, dat in die jaren in Frankrijk zijn opgang maakte. Maar in geen van die internationale ‘trends’ gaat hij helemaal mee. Het communisme bijvoorbeeld, om een ander voorbeeld te geven, daar stond hij heel kritisch tegenover – iets wat hem in zijn thuisland evenmin in dank werd afgenomen. Nee, hij maakte zich niet bepaald populair. Hij was een dilettant met een aangeboren gevoel voor anarchie. Daarom irriteerde hij zijn tijdgenoten: door het feit dat ze hem nergens konden onderbrengen. En dat blijft tot vandaag het geval: hij is als auteur altijd een hoogst eigenzinnige koers blijven varen. Ook al leefde hij daardoor in de barre armoede.”

Wat ik mooi vind aan Yvonne, is dat het – ondanks die signatuur – toch een echt toneelstuk is. Ik hou steeds meer van ‘toneel’ in theater. De simpele geste van een acteur, om een hoedje op te zetten en een tekst brengen, in een poging om een complexe realiteit weer te geven én er een eigen interpretatie van die werkelijkheid aan toe te voegen, dat is een complex gegeven, ondanks die zeer eenvoudige vorm. Toneel spelen heeft dus hoe dan ook iets geraffineerds, en gelaagd, los van de uitvoering of de keuze van het stuk.

Gombrowicz was nog jong toen hij Yvonne schreef, dat voel je aan de dialogen. Maar het is een brutaal, bij momenten ronduit baldadig stuk. Sommige andere auteurs hebben dat ook, zoals Molière of Shakespeare: die kunnen vrolijke komedies schrijven die evengoed geniaal zijn.

Die liefde voor toneel pur sang, is die nu sterker dan vroeger? Nog niet zo lang geleden werd Tibaldus als gezelschap veeleer met performance geassocieerd dan met repertoire, zeg maar.

Als dat zo is, is dat een misverstand. Want TDK wij hebben ‘performance’ nooit hoger ingeschat dan toneel, bij wijze van spreken. Integendeel, met TibalGASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

47

dus willen we juist expliciet refereren aan de toneeltradities, aan de tekens en codes die daarin al eeuwen worden gehanteerd. Oké, een tijdje geleden is ons wel eens verweten dat we theater als kunstvorm willen deconstrueren, maar dat klopt hoegenaamd niet. Zelfs de symboliek van het rode doek is iets dat we graag verwerken, indien mogelijk. Nee, tradities zijn er om je toe te verhouden.

STEVEN HEENE Steven Heene werkt als dramaturg en redacteur voor NTGent. Dit seizoen verzorgt hij de dramaturgie voor Sneeuw (Luk Perceval) en We Free Kings (Wim Opbrouck & Wilfried de Jong).

YVONNE, PRINSES VAN BOURGONDIË Tibaldus

DO 29, VR 30/09 | 20:00 | NTGent Minnemeers met gratis inleiding 45’ voor aanvang

48

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

© Jules August

Klassieker van de Poolse avant-gardist Witold Gombrowicz. Door een gril van prins Philippe wordt de aartslelijke Yvonne diens verloofde. Samen met de prins verliest het hele hof gaandeweg alle fatsoen, Yvonne wordt vermoord en de rust keert weer…

DIERBAAR NTGENT-PUBLIEK,

als ouders hun kind meenemen naar een voorstelling, of naar een museum, of hen muziekles gunnen. Het zit niet standaard in het basisonderwijs ingebouwd.

Aan het begin van het nieuwe theaterseizoen wil ik u graag verklaren waarom ik de komende maanden maar weinig op de Gentse podia te zien zal zijn en er ook geen nieuwe productie maak (ik speel wel in de Duitse versie van De vreemden die in de Ruhrtriennale in première gaat en nadien nog in Brussel speelt).

IK ZOU WILLEN DAT IEDER KIND, ONGEACHT FINANCIËLE, CULTURELE OF GEOGRAFISCHE ACHTERGROND EEN KEER ZO’N CREATIEF PROCES MEEMAAKT.

Al lange tijd koester ik de wens om samen met kinderen van de lagere school theater te maken. Toen onze eigen kinderen klein waren, hebben Johan [Simons] en ik op de school waar ze toen zaten De kleine prins gemaakt. Alle kinderen van de dorpsschool - een honderdtal - deden mee. Ouders naaiden kostuums, er was muziek, de kleuters waren dansende roosjes, de kleine prins zelf werd gespeeld door alle kinderen van het derde leerjaar (ze gaven de ‘de -kleine -prins –jas’ aan elkaar door), er waren sprekende bergen en ikzelf speelde de vliegenier. Tijdens de voorbereiding, die drie weken duurde, haalden we de kinderen uit de lessen om te repeteren en onder leiding van een beeldend kunstenaar werd een decor gemaakt, hoofdzakelijk geïnspireerd door de fantasie van de kinderen zelf.

Nu heb ik geld gekregen van de Nederlandse Academie voor Kunst en Wetenschap om op drie Nederlandse scholen een voorstelling te gaan maken. In Den Bosch, in Neerijnen en in Amersfoort. En aangezien ik wil dat zo’n project een verplicht onderdeel wordt van het programma van de lagere school (dat wil zeggen op elke school in Nederland om de zeven jaar) en dat dit vanuit de kunstenaars wordt aangeboden, word ik bijgestaan door een beeldend kunstenaar en door telkens zes stagiairs afkomstig van de toneelscholen, de kunstacademies en de universiteit (afdeling theaterwetenschappen). Mijn ideaal is dat deze studenten het stokje overnemen en weer anderen opleiden, en dat die weer anderen opleiden, enzovoort enzovoort. Net zolang tot elk kind uit de basisschool krijgt waar het recht op heeft: aangeraakt worden door een ervaring die het alledaagse ontstijgt .

Na de voorstelling hoorde ik van ouders van kinderen die meegedaan hadden dat ze zulk soort theater nog nooit hadden gezien. Sterker nog , dat ze niet wisten dat zoiets bestond. Ze gingen wel eens naar cabaret of een musical, maar dit kenden ze niet. Ze konden het niet helemaal begrijpen, het was ook niet zoals in het gewone leven, maar het was toch mooi.

Dit zette mij aan het denken. Als we kinderen nooit met abstracte, ‘moeilijke’, niet realistische kunst in aanraking laten komen, hoe kunnen we dan van hen verwachten dat ze daar later wel naar gaan kijken? En als ze belasting moeten gaan betalen, hoe kunnen we dan van hen verwachten dat ze begrijpen dat een deel daarvan naar kunst gaat, als ze nooit hebben meegemaakt hoeveel inspanning, tijd en liefde het kost om zoiets te maken? Er zijn natuurlijk fantastische jeugdtheatergroepen waar dat alles te zien en mee te maken is, maar die worden alleen uitgenodigd als de directeur van de school geïnteresseerd is in kunst, of

Daar wil ik me dit seizoen volop voor inzetten. Ik zal u niettemin missen en wens u een heel goed en inspirerend theaterseizoen, ELSIE DE BRAUW NTGent-actrice Elsie de Brauw kent u van voorstellingen als De asielzoeker, Oresteia, Instinct, Vergeten Straat, Kinderen van de Zon, Zus van, Platonov, tauberbach, Accattone, De kersentuin en Learning How To Walk. Ze kreeg de Theo d’Or (beste vrouwelijke hoofdrol) voor zowel Opening Night (2006) als Gif (2011), en het Gouden Kalf (beste actrice) voor haar rol in de film Tussenstand (2007). Dit seizoen herneemt Elsie voor NTGent Gif, Learning How To Walk en Zus van, en ze maakt bij Bellevue Producties (Amsterdam) de voorstelling Calcutta, Vastenavond die in mei in NTGent Minnemeers te gast is.

ENSEMBLE

49

SCHRIJF MIJN VERHAAL Het is een lichte nacht boven Casablanca. In dit deel van de wereld gaat de dag grenzeloos over in de nacht.

De stad heeft net een hittegolf overleefd. Het was hier dagenlang zo warm dat iedereen overdag binnenbleef en pas ’s avonds op zoek ging naar een zacht zeebriesje midden in een hete zomer, zoekend naar wat groen om vrijer te ademen in een stad zonder wolken, maar bedekt met een dikke laag smog.

Ik voel evenveel liefde als haat voor deze stad, waar mijn grootouders een nieuwe horizon vonden die hen verbond nadat ze uit verschillende plekken in Marokko naar Casablanca migreerden. In hun ogen twinkelde de hoop van een beloftevolle toekomst. In deze stad ontdekten mijn ouders het leven, waren ze kind zoals ik ook ooit ben geweest. En in deze stad schreef ik precies twee jaar geleden de openingszin van mijn verhalenbundel. Dus liefde, oeverloos veel liefde voor wat hier het leven vond.

© Arne Nys

Het is nooit stil genoeg in mijn hoofd om de aarde te horen draaien. Gedachten, gezegde en niet gezegde woorden bewolken de traag tikkende uren van de nacht. Twee jaar geleden hadden we tijdens onze vakantie een appartementje gehuurd in het rijkere gedeelte van de stad. Door mijn open balkonraam zag ik hoge appartementsgebouwen, honderden ramen waarvan er een paar oplichtten, in de verte schimmen die bewogen, de geluiden van remmende auto’s, ramen omlaag en keiharde muziek.

Maar zodra ik uit mijn bed stapte en richting het balkon wandelde, stootte ik op een schrijnende rea50

COLUMN AYA SABI

liteit. Onder mij strekte een krottenwijk zich uit. Ik kon recht in de gammele huisjes kijken. Plastieken emmers, houten planken, kleine krukken en mensen van alle leeftijden die aan de rand van de maatschappij leefden. Ik boog voorover. Ik wilde weten wie deze mensen waren en waarom ze zich zo neer hadden gelegd bij de oneerlijkheid die hen iedere dag genadeloos in het gezicht sloeg. Dus haat, oeverloos veel haat voor wat hier de dood in de ogen keek.

Door mijn open balkonraam gierde er een zacht zeebriesje als een melancholische en mierzoete melodie.

Dat werd de allereerste zin van mijn verhalenbundel.

Twee jaar lang heb ik naar de wereld gekeken in functie van het boek dat ik schreef. Ik heb gezocht naar de contrasten, de tegenpolen die elkaar leven geven. Bij ieder verhaal dat ik schreef verwonderde ik me steeds meer over de ongelijkheid die we als vanzelfsprekend ervaren. Dat contrast is de rode draad van mijn verhalen: water en droogte, oorlog en vrede, leven en sterven, haat en liefde, ontzagelijke macht en machteloosheid. Zoals ik hier deze stad bemin en minacht.

De spanningen die ongelijkheid met zich meebrengt zijn gigantisch, zoals in elke grootstad. Maar ik kijk er doorheen, want ik ben hier niet om mij te ergeren aan het leed van de wereld - hoewel ergernis vaak geweldig mooie teksten naar boven brengt. Het afgelopen jaar heeft zowel emotioneel als fysiek verschrikkelijk veel van me gevraagd. Na zo’n periode leer ik de kleine dingen opnieuw waarderen, zoals mijn grootmoeder die me in de wangen knijpt en zegt dat ik haar zo aan het lachen maak terwijl zij het was die me ooit heeft leren lachen.

wil ik verdrinken en een vlinder worden. De eerste, witte vlinder van de zomer, dalend op de schouders van wie ik liefheb.

De vlinder uit het lied van Boudewijn de Groot toen hij erachter kwam dat zelfs vlinders moesten sterven. Rustig. Heen en weer dijnen. Gedragen door een zee zonder golven. Voor eeuwig en altijd licht zijn en naar de lucht kijken. Met het geruis van het water in je oren. Zo lig ik op mijn rug. De Atlantische Oceaan omarmt me als een vergeten dochter, maar laat me ook weer los. De grootstad slokt me op, in de schaduw van miljoenen mensen ben ik niemand. Ik schuil in de anonimiteit, de vergetelheid, de massa.

Dwalend door de stegen van de stad die me zo genadeloos raakte dat ik twee jaar lang naar de juiste woorden heb gezocht om de machteloosheid neer te pennen die ik, uitkijkend over de krottenwijk in het midden van zoveel luxe, voelde. Het is nacht, de fruitverkopers rollen hun kraam naar huis, jongens kaarten op de hoek van de straat, een groep honden blaft naar iedere voorbijrijdende auto, de stoelen achter de glazen ramen van een café zijn opgestapeld, een vrouw in een wit schort dweilt er de vloer, onder het afdak ligt een man te slapen, bij ieder diepe ademhaling ruist zijn borst met onder zijn hoofd niet meer dan een stuk karton, zijn nagels zwart als roet. Ik zie duizenden verhalen, woorden en letters in de manier waarop al deze mensen bewegen. Hun stem tijdens de traag tikkende uren van de nacht houdt me wakker: “Schrijf mijn verhaal.”

AYA SABI

Oh, wat lachen we graag.

Dus ik schuil, ik schuil voor deze wereld in de heetste hoek van het hart zodra een mens zich voor me opent.

Want ik loop over van liefde in een wereld die de vrede de oorlog heeft verklaard. Ik schuil in de marge van de taal, want niets overtreft het geborgen huis dat letters voor mij bouwen. Aan het einde van de wereld, op een heuvel waar je zo hoog staat dat je de aarde in de verte ziet draaien - geen rechte horizon maar een die naar voren helt - daar. Daar schuil ik met enkel blauw in mijn zicht: lucht en zee. In deze lieflijkheid

Aya Sabi studeert exacte wetenschappen aan de Universiteit Hasselt, maar houdt van taal en poëzie. Ze blogt voor deredactie.be en verzorgt dit seizoen ook een vaste column in ons magazine.

COLUMN AYA SABI

51

WIE, WAT, WAAR, WANNEER: ONZE NIEUWE PRODUCTIES VOOR HET SEIZOEN 2016-2017 DE VREEMDEN Regie Johan Simons | tekst Kamel Daoud | tekstbewerking Vasco Boenisch & Tobias Staab | muziek Mauricio Kagel, György Ligeti & Claude Vivier, uitgevoerd door Asko|Schönberg o.l.v. Reinbert de Leeuw | spel Pierre Bokma, Benny Claessens, Elsie de Brauw (Duitse versie) / Chris Thys (Nederlandse versie), Sandra Hüller (Duitse versie) / Marit Hooijschuur (Nederlandse versie) & Risto Kübar | dramaturgie Vasco Boenisch, Tobias Staab & Matthias Velle | scenografie Luc Goedertier & Marc Swaenen | video Aernout Mik | kostuumontwerp An De Mol | licht Dennis Diels | een productie van NTGent & Ruhrtriennale in coproductie met Rotterdamse Schouwburg en in samenwerking met Ro Theater | met de steun van AMMODO | presenting partner Schelstraete Delacourt Associates, in copresentatie met Gent Festival Van Vlaanderen en met de steun van Stad Gent & de Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden | première vrijdag 2 september 2016 Marl (Ruhrtriënnale) | Belgische première woensdag 21 september 2016 in de Floraliënhal Gent, in copresentatie met Gent Festival van Vlaanderen en met de steun van de Stad Gent

Frank Focketyn en drie gastacteurs | muziek ntb | decorontwerp Katrin Brack | kostuumontwerp Ilse Vandenbussche | lichtontwerp Mark Van Denesse | video Philip Bussmann | productie NTGent | première vrijdag 25 november 2016 in Theater Rotterdam | Belgische première zondag 11 december 2016 in de Vlaamse Opera Gent

© Anton Corbijn

KRONIEK ODER WIE MAN EINEN TOTEN IM APARTMENT NEBENAN FÜR 28 MONATE VERGISST regie Florian Fischer | spel Oscar Van Rompay, Bert Luppes en Charlotte Vanden Eynde | dramaturgie Koen Haagdorens en Koen Tachelet | decor- en lichtontwerp Maarten Van Otterdijk | kostuumontwerp Jean Paul Lespagnard | fotografie Hugo Boutry | productie NTGent | première woensdag 19 oktober 2016 in NTGent Minard SNEEUW regie Luk Perceval | naar de gelijknamige roman van Orhan Pamuk (“Kar”, uitgeverij the Wylie Agency), in een vertaling van M. Dorleijn en H. van der Heijden (uitgeverij De Bezige Bij) | bewerking en dramaturgie Steven Heene | spel Pierre Bokma, Els Dottermans, 52

NIEUWE PRODUCTIES

I SAY TO YOU #1 DYAB ABOU JAHJAH regie Johan Simons | muziek B’Rock | spreker Dyab Abou Jahjah | productie NTGent & B’Rock | zaterdag 7 januari 2017 in de Miryzaal van het Conservatorium Gent AMONG OTHER THINGS – A QUEER MUSICAL regie Benny Claessens | scenografie Jozef Wouters | kostuumontwerp Teresa Vergho | libretto Louise Van den Eede, Benny Claessens & Pollyester | muziek Pollyester | spel Nona Demey, Tania Gallagher, Ilse de Koe, Lies Pauwels, Risto Kübar, Mandela Wee Wee, Sylvia Camarda, Chris Thys, Lien Wildemeersch & Polina Lapkovskaja | productie NTGent | première woensdag 15 februari 2017 in NTGent Schouwburg

ODYSSEUS. EEN ZWERVER KOMT THUIS. regie Michael De Cock | tekst Homeros | vertaling Patrick Lateur | dramaturgie Kristin Rogghe en Matthias Velle | spel Bartel Jespers, Lukas De Wolf, Rashif El Kaoui, Oscar Van Rompay, Stef Aerts, Servé Hermans, Ruud Gielens, Valentijn Dhaenens, Bruno Vanden Broecke, Jurgen Delnaet, Junoir Mthombeni, Steven Van Watermeulen, Frank Dierens, Kris Cuppens, Frank Focketyn, Lucas Vandervost, Bert Luppes, Tom Jansen e.a. | dans Lisbeth Gruwez | productie KVS & NTGent | première donderdag 2, vrijdag 3 & zaterdag 4 februari 2017 in KVS Brussel | Gentse première donderdag 16, vrijdag 17 & zaterdag 18 maart 2017 in NTGent Minard

ONDERWORPEN regie Johan Simons en Chokri Ben Chikha | spel Mandela Wee Wee, Steven Van Watermeulen, An Miller, Marijke Pinoy, Mourade Zeguendi, Zouzou Ben Chikha en Sara De Bosschere | dramaturgie en tekstbewerking Koen Haagdorens naar de gelijknamige roman van Michel Houellebecq in de vertaling van Martin De Haan | productie NTGent en Action Zoo Humain | première zondag 23 april 2017 in Stadsschouwburg Amsterdam | Belgische première zaterdag 29 april 2017 in KVS Brussel | Gentse première op vrijdag 5 mei 2017 in Theaterzaal Vooruit PLATFORM regie Johan Simons | spel Mandela Wee Wee, Steven Van Watermeulen, An Miller, Marijke Pinoy, Mourade Zeguendi, Zouzou Ben Chikha en Sara De Bosschere | dramaturgie Koen Haagdorens | tekstbewerking Tom Blokdijk naar de gelijknamige roman van Michel Houellebecq in de vertaling van Martin De Haan | decorontwerp Bert Neumann | lichtontwerp Lothar Baumgarte | kostuumontwerp Nina von Mechow | productie NTGent en Action Zoo Humain naar de oorspronkelijke productie van 17 december 2005 | première zondag 23 april 2017 in Stadsschouwburg Amsterdam | Belgische première zaterdag 29 april 2017 in KVS Brussel | Gentse première op donderdag 4 mei 2017 in Theaterzaal Vooruit

© Anton Corbijn

WE FREE KINGS concept, spel & muziekselectie Wilfried de Jong en Wim Opbrouck | regie Johan Simons | dramaturgie Steven Heene | sounds Ron Reuman | productie NTGent première maandag 6 maart 2017 in de Handelsbeurs Gent

NIEUWE PRODUCTIES

53

ONZE ABONNEMENTSFORMULES VOOR HET SEIZOEN 2016-2017 Een NTGent-abonnement biedt u het voordeel reeds van bij de lancering van het seizoen die voorstellingen te boeken die u echt niet wil missen en bovendien geniet u een mooie korting.

Voor NTGent wordt volgend seizoen een buitenbeentje: de Schouwburg wordt verbouwd en dus spelen wij op diverse locaties.

Daarom houden we onze abonnementsformules zo flexibel en transparant mogelijk.

Tegelijkertijd lanceren we een nieuwe formule: de Clubkaart, die specifiek van toepassing is op een paar intense dagen met één bepaald ensemble of een lang programma. Deze formule brengt u de crème de la crème van het vlakke vloer-repertoiretheater.

Ons bespreekbureau Tickets Gent helpt u graag met uw beste keuze en de praktische afhandeling. Om u nog beter te dienen, kunt u voor het boeken van abonnementen en bijkomende voorstellingen ook mailen naar abo@NTGent.be, zo vermijdt u wachttijden aan de telefoon of ter plekke.

54

ABONNEMENTSFORMULES

CARRÉ

TRIPLE JONG

U kiest naar eigen smaak minimaal vier voorstellingen uit ons seizoensaanbod. Hoe sneller u boekt, hoe beter de plaatsen die we u kunnen aanbieden — we starten in eerste rang! Voor een Carré betaalt u €76. U kunt dit abonnement onbeperkt aanvullen met bijkomende voorstellingen aan dezelfde voordelige voorwaarden. Voor De vreemden en het concert met het Collegium Vocale op 10/9 geniet u het reductietarief. Geldt niet voor voorstellingen met uitzonderingstarief. Een Carré is strikt persoonlijk en uiteraard slechts geldig voor de aankoop van 1 ticket per voorstelling.

Binnen uw Carré kunt u ook opteren voor een voorstelling uit het aanbod van Vooruit die u kunt boeken via Tickets Gent. (zie blz. 54 van dit magazine)

Bent u jonger dan 26 en prikkelt het theaterbezoek? Kies dan voor een Triple Jong abonnement: drie voorstellingen naar keuze, inclusief de dans, voor slechts €42. Voor De vreemden en het concert met het Collegium Vocale op 10/9 geniet u het reductietarief. Geldt niet voor voorstellingen met uitzonderingstarief.

SEXTET Een Sextet is het grote broertje van de Carré en bestaat uit minimaal zes voorstellingen naar eigen keuze, waarvoor u €108 betaalt.

Verder gelden dezelfde voordelen en regels als voor een Carré (zie hoger).

X-LARGE Bent u een échte NTGent-ambassadeur die liefst zo veel mogelijk voorstellingen ziet, ook nader kennis maakt met een acteur of regisseur of eens iets speciaals wil meemaken? Dan is een X-Large- abonnement écht iets voor u!

Met een X-Large-abonnement op zak betaalt u eenmaal per seizoen €275 en kunt u nagenoeg alle activiteiten van het seizoen 2016–2017 bijwonen.

Bovendien ontvangt u een VIP-uitnodiging voor de seizoenspresentatie, geniet u speciale kortingen op acties in de loop van het jaar en kunt u intekenen op exclusieve evenementen. Het volstaat om tijdig een ticket te reserveren via ons bespreekbureau. Om oneigenlijk gebruik tegen te gaan kunt u uw ticket pas vanaf 1 uur voor aanvang van de voorstelling aan de

kassa komen ophalen op vertoon van uw abonnementskaartje.

Dit strikt persoonlijk abonnement biedt de echte theaterliefhebber een aanzienlijk prijsvoordeel, maar het aanbod is beperkt: we verkopen maximaal 100 X-Large-abonnementen!

Voor De vreemden en het concert met het Collegium Vocale op 10/9 geniet u het reductietarief.

Geldt niet voor voorstellingen met uitzonderingstarief.

Meer info bij Tickets Gent..

DANS Ook dit seizoen brengt NTGent de hedendaagse dans opnieuw naar Gent. Bent u ook zo nieuwsgierig om Rosas, Meg Stuart, Marc Vanrunxt, Trajal Harrell en nog veel meer in onze stad te zien? Teken dan in op dit abonnement. Voor slechts €90 heeft u 6 top dansvoorstellingen.

CLUB NTGent brengt dit seizoen een reeks kleine festivals: intense dagen rond 1 gezelschap of 1 programma. Op het programma de beste repertoirevoorstellingen van Maatschappij Discordia, Dood Paard, Hof van Eede, tg STAN en LAZARUS, aangevuld met een marathonlezing van al Shakespeares toneelstukken, een vierdaagse Odysseus, een zwerver komt thuis én de marathon Platform / Onderworpen.

Concreet: voor een Clubkaart bij Maatschappij Discordia (2 voorstellingen) betaalt u €30 (€20 voor -26), bij Dood Paard, Hof van Eede, tg STAN en LAZARUS (telkens 3 voorstellingen) betaalt u €45 (€30 voor -26) en voor Odysseus, een zwerver komt thuis (4 voorstellingen) kost de Clubkaart €60 (€40 voor -26) Wat Complete Works: table top Shakespeare van Forced Entertainment betreft: elke uur wordt één voorstelling gespeeld (4 op weekdagen, 10 op zaterdag en zondag), samen goed voor 36 losse voorstellingen. Per voorstelling betaalt u €5, 4 tickets kosten €16, 10 tickets €35 en voor 36 tickets (the complete works) betaalt u €90.

Tickets voor de marathon Platform/Onderworpen kosten €40 (€30 voor -26).

STRIPPENKAART Deze kaart kost €200 en biedt u de mogelijkheid om tijdens het seizoen 2016–2017 tien voorstellingen bij te wonen aan een vast reductietarief: €20 per voorstelling. Het grote voordeel aan deze Strippenkaart is dat ze niet persoonlijk is en niet beperkt is tot 1 ticket per voorstelling. Geef ze dus gerust door aan vrienden, of nodig ze uit om aan reductietarief mee op verkenningstocht te gaan door ons aanbod. Geldt niet voor voorstellingen met uitzonderingstarief.

Meer info over tickets en abonnementen op ntgent.be of via Tickets Gent.

PODIUMHOPPER Per abonnement dat u voor 1 oktober 2016 bestelt, krijgt u een Podiumhopper cadeau die u €5 korting biedt bij de aankoop van een ticket voor een voorstelling in De Bijloke, Vooruit, Handelsbeurs en Opera Vlaanderen (totale waarde €20). Vanaf dit seizoen gaat de Podiumhopper digitaal: u ontvangt de kortingscode eind september per mail (of per post indien u niet over een mailadres beschikt), en kan die code gebruiken om online (of aan de ticketbalie) tickets te reserveren.

CADEAUBON We bieden ook cadeaubonnen aan.

Een mooi geschenk voor elke gelegenheid, voor cultuurliefhebbers van alle slag. Je kiest een bedrag tussen 5 en 500 euro, en krijgt een bon voor dat bedrag. De bon is te koop bij Tickets Gent of online. Wie aan het bespreekbureau bestelt, krijgt de bon(s) mee naar huis, wie online koopt, ontvangt een mail in knappe lay-out, met daarbij een unieke code. De ontvanger kan daarmee tickets bestellen voor de voorstelling naar keuze, tot het bedrag op is. Indien er nog onvoldoende credit aan de code hangt om een nieuw ticket te boeken, kan het saldo worden bijbetaald.

Meer info over tickets en abonnementen op ntgent.be ABONNEMENTSFORMULES

55

MOBIL HOME

RONDLEIDINGEN ACHTER DE SCHERMEN Floraliënhal en Citadelpark (i.s.m. Vizit Gent) zaterdag 24 september om 13u Minardschouwburg zondag 23 oktober om 10u30 NTGent Minnemeers zaterdag 26 november om 14u Opera Vlaanderen Gent dinsdag 13 december om 14u NTGent Minnemeers zaterdag 11 februari om 14u

© Anton Corbijn

Eén van de meest actieve pijlers van onze publiekswerking blijkt te liggen in het feit dat we elk seizoen duizenden mensen een blik gunnen op onze werking door ze rond te leiden achter de schermen van onze statige schouwburg. Maar wat als die oude dame even wat plastische chirurgie kan gebruiken? Wel, als het huis wegens verbouwingen op verplaatsing moet spelen, dan verhuizen we toch gewoon mee?

Een idee rijpte: we spelen tijdens het seizoen 20162017 in vele Gentse collegahuizen. We mogen er onze voorstellingen plaatsen en leren zo onze cultuurpartners nog beter kennen. Waarom dan ook ons publiek eens niet meenemen achter al die Gentse schermen, backstage? Zo gedacht, zo uitgewerkt. Met dank aan al onze partners!

Al wie interesse heeft om deze cultuurhuizen van binnen te leren kennen en ongekende hoekjes wil ontdekken, kan inschrijven voor elk van de onderstaande rondleidingen. We bieden een boeiende gids aan voor 4 euro per persoon, per rondleiding! Inschrijven kan via publiekswerking@ntgent.be, met de juiste vermelding van datum en cultuurhuis, adresgegevens, e-mailadres en telefoonnummer. Een bevestiging van uw inschrijving volgt dan.

56

PLUS

Handelsbeurs Gent dinsdag 7 maart om 14u Vooruit zondag 30 april om 14u

KINDEREN KIJKT! HET KINDERPANEL VAN NTGENT

U hebt ze misschien ook al de schouwburg of onze andere zalen vol energie zien binnen lopen: de kinderen van ons kinderpanel. Met goesting maar kritisch bekijken ze al onze nieuwe NTGent-producties en geven

hun ongezouten mening. Ook in het seizoen 2016-2017 willen we graag een groepje op pad sturen. We richten onze speurneus op kinderen tussen 7 en 12 jaar! Wie zich kandidaat wil stellen voor fijne workshops en super voorstellingen kan zich tot 12 september aanmelden via publiekswerking@ntgent.be.

EEN NIEUWE RINGLEIDING

Omdat we als cultuurhuis absoluut drempelverlagend willen zijn voor iedereen en onze toegankelijkheid een blijvend strijdpunt is, wilden we terug een operationele ringleiding, die personen met een hoorapparaat en slechthorenden in staat stelt de voorstellingen zo optimaal mogelijk bij te wonen. De voorbije seizoenen bleek immers dat de kwaliteit van onze huidige ringleiding te wensen overliet. Personen met een hoorapparaat moesten dat in T-stand zetten maar konden enkel plaatsnemen op bepaalde zitjes, omdat die binnen de ingebouwde inductielus vielen waar dit systeem mee werkt. Daarenboven waren er veel storingen, het volume liet te wensen over en soms was er gewoonweg helemaal geen ontvangst.

kregen we de mededeling dat wij konden rekenen op de zeer gewaardeerde steun van CERA voor het realiseren van deze vernieuwde ringleiding.

We stelden een testpubliek samen om het nieuwe systeem uit te proberen. De test was tweeledig. Eerst was er een testmoment in de schouwburg zonder voorstelling, waarbij dus onmiddellijk kon ingegrepen worden bij storingen of problemen. Daarna volgden testmomenten ‘in real life’. Hiervoor werd gekozen voor de voorstelling Platonov in de schouwburg, twee avonden in april 2016. Daarbij werd het testpubliek gevraagd het nieuwe systeem in de vorm van een ontvangstbakje rond de hals te dragen. Er werd gekeken naar gebruiksvriendelijkheid, signaalontvangst, volume, zitplaats en dergelijke…

Het panel bleek uiteindelijk heel tevreden over de nieuwe mogelijkheden. Zo is het bijvoorbeeld met het nieuwe systeem mogelijk overal in de zaal te zitten en niet enkel binnen het bereik van de inductielus, wat tot voor kort het geval was. Na intern overleg werd dan ook besloten dat er aan het begin van dit seizoen een nieuw ringleidingsysteem zal worden aangekocht, dat een FM-systeem is zoals reguliere radio maar dan met specifieke frequenties. We kijken er naar uit.

Daarom ging onze afdeling publiekswerking op zoek naar een ander systeem dat verbetering zou brengen op technisch en menselijk vlak. Hiervoor bleek vooral het financiële plaatje een obstakel te zijn. Dus werd er een dossier ingediend bij CERA. Samen met zo’n 400.000 vennoten investeert CERA immers in onze samenleving. Door de krachten te bundelen creëren ze samen economische en maatschappelijke meerwaarde: ze zorgen als belangrijke aandeelhouder voor sterke fundamenten van de KBC Groep en ze realiseren positieve impact in onze samenleving. In oktober 2015 PLUS

57

DANS KRIJGT EEN PROMINENTE PLEK OP ONS PODIUM

04>12/11 HORSES Kabinet k / HETPALEIS 18, 19/11 ANTIGONE SR. Trajal Harrell 3/12 REAL, SO REAL Kunst/Werk / Marc Vanrunxt 19>22/04 A LOVE SUPREME Rosas / Anne Teresa De Keersmaeker 29/04 PROTOTYPE Kunst/Werk / Marc Vanrunxt

© Lars Persson

31/5>2/06 BLESSED Damaged Goods / Meg Stuart

DEZE ZES VOORSTELLINGEN IN 1 ABONNEMENT VOOR SLECHTS 90 EURO. ZIE BLZ 54.

EVEN PRAKTISCH St-Baafsplein 17, 9000 Gent | parkings: Vrijdagmarkt, Reep, Sint-Michiels, Kouter

Minnemeers 8, 9000 Gent | parking: Vrijdagmarkt

St. Widostraat 4, 9000 Gent | parkings: Vrijdagmarkt, Ramen, Sint-Michiels

Walpoortstraat 15, 9000 Gent | parkings: Zuid, Kouter, St. Pietersplein

check ntgent.be

LAAT U RIJDEN! ZONDER PARKEERZORGEN NAAR HET THEATER. Uw NTGent-ticket geldt op de dag van de voorstelling als vervoersbewijs heen en terug voor bussen en trams van De Lijn. De Park & Ride plaatsen in Gentbrugge, Flanders Expo en aan het St. Pietersstation laten u genieten van bus of tram. Zo kunt u de parkeerdrukte in de stad vermijden. Het nachtnet van De Lijn (tot 1u) brengt u veilig terug. Om uw reisweg te plannen is er delijn.be/nl/routeplanner.

Dagelijks open van 10u ’s ochtends tot 20u op dagen zonder voorstelling en tot 3 uur na het vallen van het doek. Proef er de beste koffie of een theatraal glaasje bubbels, geniet er het gezelschap van acteurs en theaterliefhebbers of lees er in een aangenaam kader een krant, tijdschrift of goed boek.

Elke weekdag bieden we u tussen 12u en 14u een gezond buffet aan.

Het NTGent Café zal u dit seizoen zeker verrassen!

Het mooiste zonneterras van Gent in combinatie met heerlijke gastronomische gerechten, originele wijnen of Belgische bieren: het team van NTGent Foyer verwacht u elke dag behalve op maandag en dinsdag voor heerlijke bistrogerechten, Belgische klassiekers of voor de populaire brunchformule op zondag. Met het theaterarrangement boekt u een ticket in rang 1 en kunt u vooraf genieten van een goed getimed dinner zodat u op tijd naar de voorstelling kan.

Reserveren kan via + 32 9 234 13 54 of info@foyerntgent.be

GRAND HOTEL REYLOF Grand Hotel Reylof is het kroonjuweel van de tophotels in Gent. Een hotel dat u zal verrassen door de unieke samensmelting van authentiek en origineel design, comfort en luxe. Met een toprestaurant, mooie wellness en een prachtige binnentuin waar u tot rust kunt komen. Allemaal op een steenworp van het historische centrum van Gent. In samenwerking met NTGent geniet u er speciale tarieven in de charmekamers, en krijgt u er een welkomstdrankje bovenop! U boekt deze pormotie rechtstreeks in het hotel met vermelding ‘arrangement NTGent’ via +32 9 235 40 70. Dit biedt u een quick dinner formule (2 gangen binnen 50 minuten) in combinatie met een ticket rang 1.

59

NTGENT IN GENT \ SEIZOEN 2016-2017 SEPTEMBER

handen van jouw man kleeft, en wellicht ook aan zijn geslachtsdeel. En diezelfde man zit naast jou aan tafel, ligt naast jou in bed. Hoe doe je dat?’ Intieme voorstelling van Peter Verhelst, over militairen die terugkeren naar huis, naar hun gezin, en over moeders die hun dochters weerbaar willen maken voor het echte leven. Met Els Dottermans en An Miller.

DO 29 20:00 LIEFDE €14-22 DO 29 20:00 YVONNE, PRINSES VAN BOURGONDIË Tibaldus | Minnemeers | €14-18 Klassieker van de Poolse avant-gardist Witold Gombrowicz. Door een gril van prins Philippe wordt de aartslelijke Yvonne diens verloofde. Samen met de prins verliest het hele hof gaandeweg alle fatsoen, Yvonne wordt vermoord en de rust keert weer…

VR 30 20:00 YVONNE, PRINSES ... €14-18 VR 30 20:00 LIEFDE €14-22

VR 02 20:00 HET HAMILTONCOMPLEX HETPALEIS | Minard | €14-18 Niets is wat het lijkt bij meisjes van dertien.

Het Hamiltoncomplex is een voorstelling van Lies Pauwels over die momenten in het leven waarop de dingen kantelen. Een voorstelling over identiteit en hoe die gevormd wordt, over kopieergedrag en heldendom.

ZA 03 20:00 HET HAMILTONCOMPLEX €14-18 ZA 10 20:00 MICHAELISKANTATEN Collegium Vocale | Floraliënhal Gent | €15-40 Bachs Michaeliscantates 1 & 2 en diens onovertroffen Trauerode in de Gentse Floraliënhal, uitgevoerd door Koor & Orkest Collegium Vocale Gent onder leiding van Philippe Herreweghe, met als solisten Hannah Morrison, Alex Potter, Thomas Hobbs en Peter Kooij.

WO 21 20:00 DE VREEMDEN PREM

NTGent | Floraliënhal Gent | €15-50 Met een bewerking van Meursault – contre-enquête (Kamel Daoud) stelt Johan Simons prangende vragen over culturele identiteit in tijden van massamigratie, postkolonialisme en integratieproblemen. De vreemden is politiek muziektheater vanuit het hart en van aan de rand van Europa, met muziek van Mauricio Kagel en György Ligeti, uitgevoerd door Asko|Schönberg onder leiding van Reinbert de Leeuw, in een installatie van videokunstenaar Aernout Mik, op een unieke locatie: de Floraliënhal in het Gentse Citadelpark. Met o.m. Pierre Bokma, Benny Claessens, Chris Thys en Risto Kübar.

DO 22 20:00 DE VREEMDEN €15-45 ZA 24 20:00 DE VREEMDEN €15-50 ZO 25 20:00 DE VREEMDEN €15-45 DI 27 20:00 DE VREEMDEN €15-45 WO 28 20:00 LIEFDE NTGent | Arca | €14-22 ‘Je weet, als echtgenote, dat er bloed aan de 60

OKTOBER

ZA 01 20:00 LIEFDE €14-22 WO 05 20:00 4.48 PSYCHOSIS NTGent | Minard | €14-22 Twee bijzondere versies van dezelfde aangrijpende monoloog van Sarah Kane op één avond, gespeeld door Lien Wildemeersch en Benjamin Cools, in regie van Jan Steen.

DO 06 20:00 4.48 PSYCHOSIS €14-22 VR 07 20:00 4.48 PSYCHOSIS €14-22 WO 12 20:00 STOP ACTING NOW (EXTENDED EDITION) Wunderbaum | Theaterzaal Vooruit | €12-16 De acteurs en actrices van Wunderbaum zijn het beu: ze stoppen met acteren en gaan over tot écht handelen. Maar dat elke speler dat op zijn of haar manier doet, zorgt voor de nodige druk in de groep. En zit de buitenwereld eigenlijk wel te wachten op zoveel weldoenerij? In de documentaire Stop Acting Now (Mijke de Jong) gaat Wunderbaum na hoe

ver ons persoonlijke engagement voor de gemeenschappelijke zaak reikt. Na de film blikken de ondertussen bejaarde acteurs terug op hun goedbedoelde initiatieven…

WO 19 20:00 KRONIEK OF EEN MAN LIGT DOOD IN ZIJN APPARTEMENT SINDS 28 MAANDEN PREM

NTGent | Minard | €14-26 Eenzame overlijdens komen almaar meer voor in onze steden. Vaak wordt het lichaam pas na weken gevonden, na maanden, en soms na jaren. ‘In de manier waarop een samenleving haar doden behandelt, toont ze haar graad van beschaving’, aldus Dostojewski. Daarover gaat Kroniek, het NTGent-debuut van de Duitse regisseur Florian Fischer.

Met Bert Luppes, Oscar van Rompay en Charlotte Vanden Eynde. Maarten Van Otterdijk tekent voor de decors, Jean Paul Lespagnard voor de kostuums.

VR 21 20:00 KRONIEK €14-26 ZA 22 20:00 KRONIEK €14-26 ZO 23 15:00 KRONIEK €14-24 WO 26 20:00 KRONIEK €14-24 DO 27 20:00 KRONIEK €14-24 VR 28 20:00 KRONIEK €14-26 ZA 29 20:00 KRONIEK €14-26

NOVEMBER VR 04 20:00 HORSES (8+) kabinet k / HETPALEIS | Minard | €14-18 Een dansvoorstelling met een ontembare energie. Over groot willen zijn en over kind willen blijven, over macht en kwetsbaarheid, over dragen en gedragen worden. Over het aftasten voor de overgave, het zoeken naar wie de touwtjes in handen heeft, het vinden van de cadans. Op live muziek van Thomas Devos en Eva Vermeiren. Horses is in zijn gelaagdheid een voorstelling voor zowel volwassenen als voor kinderen vanaf 8 jaar.

ZA 05 20:00 HORSES (8+) €14-18 ZO 06 15:00 HORSES (8+) €14-18 WO 09 20:00 SPECTACULAR LIGHTSHOWS

OF WHICH U DON'T SEE THE EFFECT NTGent | Minnemeers | €14-22 De ontmoeting tussen twee mensen als poging tot echtheid en intimiteit. Van en met Benny Claessens en Risto Kübar. Na twee speelreeksen vorig seizoen staat deze unieke voorstelling opnieuw op onze affiche.

DO 10 20:00 SPECTACULAR ... €14-22 VR 11 20:00 HORSES (8+) €14-18 ZA 12 20:00 HORSES (8+) €14-18 ZO 13 15:00 KRIEP (8+) 4hoog | Arca | €12 Een concept en regie van Frans Van der Aa. Twee actrices en een muzikant spelen 20 personages. Waar was wie, wanneer en waarom?

Vreemde geluiden, akelige plaatsen, nare figuren. Kriep, gevaarlijk grappig op het puntje van je stoel! Een theaterthriller voor durvers vanaf 8 jaar.

VR 18 20:00 DE VADER, DE ZOON EN HET HEILIGE FEEST Trouble Man | Arca | €12 Copresentatie met Victoria Deluxe.

In november 2010 maakte Sadettin Kirmiziyüz de grootste reis uit zijn leven: hij trok naar Mekka voor de Hadj. Met zijn vader als voorganger in dit eeuwenoude ritueel, werd hij als leerling ingewijd. Met de ervaringen van deze indringende reis maakt hij een voorstelling over vaders en zonen, geloven en niet geloven, Abraham, Isaak, Mohammed, God en Allah. Een heilige roadstory waarin niets niet kan en alles waar is. En dat moet gevierd worden.

VR 18 20:00 ANTIGONE SR. Trajal Harrel | Minnemeers | €14-18 Copresentatie met CAMPO. Via het verhaal van Antigone, een sterke, zelfbewuste vrouw in een door mannen gedomineerde wereld, onderzoekt de Amerikaanse danser en choreograaf Trajal Harrell de relatie tussen de voguing traditie uit de ballrooms van Harlem en het klassieke Griekse theater: een verregaande stillering en mannen die zowel mannen- als vrouwenrollen spelen.

61

ZA 19 20:00 DE VADER, DE ZOON ... €12 ZA 19 20:00 ANTIGONE SR. €14-18 ZO 20 15:00 WANIKAN (3+) 4hoog | Arca | €12 Een woordeloze fantasie voor kleuters waarin regisseur Jelle Marteel opteert voor soberheid en rust. De acteurs nemen je mee in een suggestief dansspel van ontmoeten en uit elkaar gaan. Poëtisch en humoristisch glijdt het ene beeld over in het andere. Met Anjana Dierckx / Julie Kurris en Simon D’Huyvetter / Ezra Fieremans DI 22 20:00 DE MOED OM TE DODEN Toneelhuis | Minnemeers | €14-22 Met De moed om te doden van Lars Norén vertaalt Guy Cassiers de problematiek van de macht en de manipulatie – die hij het voorbije decennium vooral vanuit een politieke en Europese dimensie benaderde – terug naar zijn oerscène: het gezin en de spanning tussen ouder en kind, i.c. vader en zoon. Op het toneel: Kevin Janssens, Marc Van Eeghem en Aminata Demba.

WO 23 20:00 DE MOED OM TE DODEN €14-22 WO 23 20:00 DE GOUDEN DRAAK De Roovers | Minard | €12-16 Deze zoetzure komedie van Roland Schimmelpfennig over het leven van illegale vluchtelingen geeft een gezicht aan zij die in heel Europa aanwezig zijn, maar die wij nauwelijks - willen? - zien.

DO 24 20:00 DE MOED OM TE DODEN €14-22 VR 25 20:00 DE MOED OM TE DODEN €14-22 ZA 26 20:00 DE MOED OM TE DODEN €14-22

DECEMBER DO 01 20:00 OF PAUL HAD ER NIET MOETEN ZIJN €14-18 Tiemen Van Haver en Lize Pede | Minnemeers Toen hij veertien was, kwam Paul na een ongeluk in een coma terecht. Hij groeit in zijn slaapkamer op tot een volwassen man. Als wilde klimplant overwoekert Paul in stilte het leven van zijn moeder die een uitweg zoekt.

62

Een voorstelling waarin weinig wordt gesproken, maar waarin stilte ook meer zegt dan duizend woorden.

VR 02 20:00 OF PAUL HAD ER ... €14-18 ZA 03 20:00 REAL, SO REAL €14-22 Kunst/Werk - Marc Vanrunxt | Minnemeers Gebaseerd op Three Voices (1982) van Morton Feldman, een compositie voor drie stemmen waarvan één live gezongen wordt en de andere twee op band zijn ingezongen.

Marie De Corte gaat in dialoog met deze driestemmige installatie (gezongen door mezzosopraan Els Mondelaers) en biedt als dansend lichaam krachtig weerwerk aan de monumentaliteit van de muziek. Met Real, So Real gaat choreograaf Marc Vanrunxt op zoek naar het spanningsveld tussen het reële en het irreële, naar de interactie tussen stem en lichaam.

MA 05 20:00 EN AVANT, MARCHE! €14-24 NTGent & les ballets C de la B / Vlaamse Opera De allerlaatste voorstellingen na een uitgebreide internationale tournee van een fascinerende productie van Frank Van Laecke, Alain Platel en Steven Prengels die de wereld van de fanfare als uitgangspunt heeft. Met Chris Thys, Griet Debacker, Hendrik Lebon, Wim Opbrouck en een hele schare muzikanten. Bekroond met de Herald Angel Award op het Edinbrugh Festival 2015 DI 06 20:00 EN AVANT, MARCHE! €14-24 DI 06 20:00 KRONIEK €14-24 WO 07 20:00 KRONIEK €14-24 VR 09 20:00 MEVROUW MACBETH Maatschappij Discordia | Minnemeers | €14-18 Shakespeares Macbeth vanuit het standpunt van Lady Macbeth bekeken en bewerkt tot een voorstelling over Vrouwen en Macht.

Discordia laat onder andere Queen Elizabeth, Simone de Beauvoir, Angela Merkel en allerlei naamloze ambitieuze vrouwen aan het woord. Wat drijft hen en hoe pakken zij het aan? Van, met en door Annette Kouwehoven, Miranda Prein, Maureen Teeuwen en Jan Joris Lamers.

ZA 10 20:00 MEVROUW MACBETH €14-18 ZO 11 20:00 SNEEUW PREM NTGent | Vlaamse Opera Gent | €14-26 Met Pierre Bokma, Els Dottermans, Frank Focketyn en drie gastacteurs bewerkt regisseur Luk Perceval de beklijvende roman Sneeuw van de Turkse Nobelprijswinnaar Orhan Pamuk. Met subtiele humor schetst Pamuk een portret van zijn vaderland: een immens grensgebied tussen westerse en oosterse waarden, een wereld waarin rede, lust en religie al eeuwenlang vechten om voorrang en waarin elk individu voor zichzelf de keuze moet maken: hoe vul ik mijn Turkse identiteit in?

MA 12 20:00 SNEEUW €14-24 DI 13 20:00 SNEEUW €14-24 WO 14 20:00 SNEEUW €14-24 WO 14 20:00 ZIEKE JEUGD Zuidpool | Minnemeers | €14-18 Wenen 1923. Tegen de achtergrond van het opkomend nationaalsocialisme en een meedogenloze financiële crisis geven zes studenten geneeskunde zich over aan psychologische oorlogsvoering, seksuele intriges en criminele fantasieën. Naar het spraakmakende toneelstuk Krankheit der Jugend van Ferdinand Bruckner in regie van Koen van Kaam en Jorgen Cassier.

VR 16 20:00 GIF NTGent | Minnemeers | €14-22 ‘Wij zijn een man en een vrouw die eerst een kind verloren hebben, daarna zichzelf en tenslotte elkaar’. Aangrijpende voorstelling op tekst van Lot Vekemans (Taalunie Toneelschrijfprijs 2010), gespeeld door Elsie de Brauw (Theo d’Or 2011) en Steven Van Watermeulen, met liederen gezongen door Steve Dugardin. Niet te missen beproefd NTGent-repertoire in regie van Johan Simons.

ZA 17 20:00 GIF €14-22 ZO 18 20:00 GIF €14-22 DI 20 20:00 KRONIEK NTGent | Minnemeers | €14-24 WO 21 20:00 KRONIEK €14-24 DO 22 20:00 KRONIEK €14-24

JANUARI ZA 07 20:00 I SAY TO YOU #1 NTGent & B’Rock | Miry Concertzaal HoGent Conservatorium | €12 De Belgisch-Libische auteur en activist Dyab Abou Jahjah geeft samen met B’Rock de aftrap voor ons nieuw format: I Say to You – een polemische nieuwjaarsboodschap op welgekozen muziek uit het klassieke Europese repertoire.

DI 10 20:00 BEZONKEN ROOD €14-22 Toneelhuis & RO Theater | Minnemeers Guy Cassiers bewerking van Jeroen Brouwers roman houdt al twaalf jaar op rij stand.

‘Bezonken rood is in alle opzichten opmerkelijk. Guy Cassiers ontbindt hier alle duivels van zijn multimediale, meerzintuiglijke theater. En de geweldige acteur Dirk Roofthooft daalt hier af in het hart van de menselijke duisternis. Onthutsend.’ (Le Monde) WO 11 20:00 BEZONKEN ROOD €14-22 DO 12 20:00 BEZONKEN ROOD €14-22 VR 13 20:00 PRIVACY Wunderbaum, De Warme Winkel en Hebbel Am Ufer | Minnemeers | €14-22 De grens tussen publiek en privé is geslecht and there’s no way back. ‘Privacy is niet langer de sociale norm’, meldde Mark Zuckerberg onlangs. Tijd voor nostalgie? We zijn in de huiskamer van Ward Weemhoff en Wine Dierickx beland, twee acteurs die ook in werkelijkheid een koppel zijn. Schipperend tussen fictie en werkelijkheid, tussen de re-enactments van iconische kunstwerken en hun private leven, evoceren ze de tijd waarin het intieme nog iets mysterieus had/erotisch kon zijn.

ZA 14 20:00 PRIVACY €14-22 DO 19 20:00 AFRICA NTGent | Minnemeers | €14-22 Over Afrika als gedroomde continent, het voorwerp van verlangen, die onbegrijpelijke plek vol exotisme, seks en geweld, natuurschoon, muziek, kleuren en geuren. Succesvoorstelling van Peter Verhelst met Oscar 63

Van Rompay in de rol van zijn leven.

VR 20 20:00 AFRICA €14-22 ZA 21 20:00 AFRICA €14-22 DI 24 20:00 WIE IS ER BANG VOOR VIRGINIA WOOLF? Dood Paard | Minnemeers | €14-22 Nachtelijke gasten worden meegesleurd in een confrontatie tussen het echtpaar Martha en George, die in een totale oorlog overgaat.

De legendarische tekst van Edward Albee, vertaald door Gerard Reve, wordt integraal gespeeld in een sobere enscenering door Kuno Bakker, Gillis Biesheuvel, Manja Topper en Naomi Velissariou. Geselecteerd als publieksfavoriet voor het Nederlands Theaterfestival 2013.

WO 25 20:00 WIE IS ER BANG ... €14-22 DO 26 20:00 NE SWARTE €14-22 Bloet & Cie Marius & Kaaitheater | Minard Shakespeare schreef met Othello hét drama over passie en jaloezie. Jan Decorte ontbeent het stuk en maakt er een radicale poëtische herschrijving van. Op de bühne naast Jan Decorte ook Sigrid Vinks, Waas Gramser, Kris Van Trier en Herwig Ilegems.

VR 27 20:00 NE SWARTE €14-22 VR 27 20:00 MACBAIN Dood Paard | Minnemeers | €14-22 Een gitzwarte komedie over tomeloze ambitie, honger naar macht en aandacht, en verslaving aan roes en extase, geïnspireerd op Macbeth & Kurt Cobain en Lady Macbeth & Courtney Love. Een drieluik van Gerardjan Rijnders.

FEBRUARI DO 02 20:00 DE WARME WINKEL De Warme Winkel | Theaterzaal Vooruit | €12-16 De Warme Winkel heeft altijd vol bewondering gekeken naar - en zich laten inspireren door - iconische voorstellingen van illustere collega’s (de Volksbühne, Castellucci, Pina Bausch). Het collectief wil zich nu expliciet meten met deze groten. Wat onderscheidt 64

hen van de middelmaat? En hoe komen zij daar overheen? Van en met Mara van Vlijmen, Vincent Rietveld & Ward Weemhoff ZA 04 20:00 DE HOEDER Chaib Idrissi | Minnemeers | €12 Copresentatie met Victoria Deluxe.

Wat als een dictator op de vlucht moet voor zijn eigen onderdanen? Een satirische monoloog over gemis, glorie en verval van Fikry El Azzouzi gespeeld door Chaib Idrissi.

WO 08 20:00 DOMESTICA KVS | Minnemeers | €14-22 In Domestica trekt een stoet twistende en knokkende koppels voorbij, van Medea en Jason tot Liz Taylor en Richard Burton of Ike en Tina Turner, van Antonius en Cleopatra over Who’s Afraid of Virginia Woolf tot Temptation Island. Valentijn Dhaenens en Alejandra Theus brengen een bloemlezing van eeuwen echtelijke strijd, stemverheffing, onbegrip en slaande ruzies. Met vervolgens op de tonen van middeleeuwse minnelyriek, La Bohème, Grease, Disneyklassiekers, Brel of Dirty Dancing woorden van verzoening.

DO 09 20:00 DOMESTICA €14-22 VR 10 20:00 DOMESTICA €14-22 WO 15 20:00 AMONG OTHER THINGS PREM

NTGent | Schouwburg | €14-26 In deze queer musical van Benny Claessens wordt het niet-deelnemen aan de moderne samenleving verheven tot een extatisch beleefde vrijheid. De setting is uniek (de parterre van onze leeggehaalde schouwburg-in-verbouwing), de cast evenzeer: Nona Demey, Tanja Gallagher, Ilse de Koe, Lies Pauwels, Risto Kübar, Mandela Wee Wee, Sylvia Camarda, Chris Thys, Lien Wildemeersch & Polina Lapkovskaja.

VR 17 20:00 AMONG OTHER THINGS €14-26 ZA 18 20:00 AMONG OTHER THINGS €14-26 ZO 19 15:00 AMONG OTHER THINGS €14-26 WO 22 20:00 AMONG OTHER THINGS €14-24 DO 23 20:00 AMONG OTHER THINGS €14-24 DO 23 20:00 KLEINE DAGEN NTGent & HETPALEIS | Arca | €14-22 Het boek Kleine dagen bundelt de columns

die Bernard Dewulf schreef voor de krant De Morgen en werd bekroond met de Libris Literatuurprijs (2010) en de jongerenprijs de Inktaap (2011). NTGent en HETPALEIS maakten er in 2012 een theatrale lezing van, waarin de schrijver zelf een stem geeft aan zijn verhalen. Nu op algemeen verzoek hernomen.

VR 24 20:00 AMONG OTHER THINGS €14-26 VR 24 20:00 KLEINE DAGEN €14-22 ZA 25 20:00 AMONG OTHER THINGS €14-26 ZA 28 20:00 MACBAIN €14-22

MAART WO 01 20:00 AMONG OTHER THINGS €14-24 DO 02 20:00 AMONG OTHER THINGS €14-24 VR 03 20:00 AMONG OTHER THINGS €14-26 VR 03 20:00 BRIEF AAN MIJN RECHTER

NTGent | Arca | €14-22 ‘Ik heb mijn vrouw vermoord, uit liefde.’

Ontroerend mooie monoloog van Frank Focketyn naar de roman van Georges Simenon in regie van Johan Simons. Een theaterklassieker die al sedert 2009 op ons repertoire staat.

ZA 04 20:00 AMONG OTHER THINGS €14-26 ZA 04 20:00 BRIEF... €14-22 MA 06 20:00 WE FREE KINGS PREM

NTGent | Handelsbeurs | €14-26 In deze onstuimige hommage aan het avontuurlijke karakter van de jazz, gooien twee rasperformers - Wim Opbrouck en Wilfried de Jong - alles in de strijd. Het is muziektheater met een missie: vrijheid als het hoogste goed, in een wereld waarin zoveel mogelijk aan banden wordt gelegd. Johan Simons regisseert.

DI 07 20:00 BRIEF... €14-22 DI 07 20:00 WE FREE KINGS €14-24 WO 08 20:00 BRIEF... €14-22 WO 08 20:00 DE HELDEN LOD muziektheater | Minard | €14-22 Monoloog waarin Josse De Pauw vraagtekens plaats bij het begrip ‘heldendom’. Dominique Pauwels verzorgt de muziek.

DO 09 20:00 DE HELDEN €14-22

DO 09 20:00 DE VUURMOND #2 NTGent & UGent | locatie ntb | €12 Een avond die het gedachtegoed van wijlen Gerard Mortier warm houdt.

VR 10 20:00 DE HELDEN €14-24 ZA 11 20:00 DE HELDEN €14-24 DI 14 20:00 DORSTIG Hof van Eede | Minnemeers | €14-18 Samen met Freek Vielen, Susanne Grotenhuis en Simon De Winne stelt Hof van Eede de vraag naar het jong zijn, frontaal, luidop en even geestdriftig als weemoedig. Ook deze keer vertrekken ze vanuit literaire personages: Rastignac, uit het oeuvre van Balzac, de belichaming van jeugdige overmoed, daadkracht en ambitie. En daartegenover de Titaantjes van de schrijver die het ook niet wist, Nescio. Die verlangden zonder te weten waarnaar. Wat Rastignac en de Titaantjes gemeen hebben is dat ze jong en vitaal zijn en zoeken naar uitwegen om hun jonge harten te bewaren en hemelbestormers te blijven.

DO 16 20:00 ODYSSEUS. EEN ZWERVER KOMT THUIS. #1 PREM

NTGent & KVS | Minard | €14-22 Vierentwintig (!) acteurs vertellen en spelen op verschillende avonden de Odyssee.

Eén na één, met verzen die het knagen van de tijd doorstonden. Homeros’ klassieker in een soepele vertaling in blanke verzen van de hand van Patrick Lateur. Een unieke theatermarathon in regie van Michael De Cock.

DO 16 20:00 WAAR HET MET DE WERELD NAARTOE GAAT, DAAR GAAN WIJ NAARTOE Hof van Eede | Minnemeers | €14-18 Louise en Ans Van den Eede gingen op onderzoek naar de kwetsbaarheid van taal, het wispelturige van een gesprek en de strijd tussen structuur en chaos. Daarbij laten ze zich inspireren door Jacques, le fataliste et son maître van Denis Diderot en de hommage aan dit kronkelende boek door Milan Kundera. Met deze voorstelling werd Hof van Eede laureaat TAZ-KBC Jongtheaterprijs 2012.

VR 17 16:00 ODYSSEUS ... #2 65

ZA 18 11:00 ODYSSEUS ... #3 ZA 18 19:00 ODYSSEUS ... #4 ZA 18 20:00 HET WEISS-EFFECT Hof van Eede | Minnemeers | €14-18 Drie mensen gaan zo op in hun bewondering voor kunstenaar Edgar Weiss, dat ze bijna vergeten wie ze zelf zijn. In Het Weiss-effect zien we wat er kan gebeuren als we de schoonheid van de fictie kiezen boven de werkelijkheid. Hof van Eede wakkert de levenslust aan, de drang om voortdurend de grauwe werkelijkheid van een gouden randje te voorzien.

DI 21 19:00 COMPLETE WORKS: TABLE TOP SHAKESPEARE Forced Enterainment | CAMPO Nieuwpoort €5 per uur (of neem een clubkaart) Copresentatie met CAMPO. A salt and pepper pot for the king and queen.

A ruler for the prince. A spoon for the servant.

Lighter fluid for the Innkeeper. A water bottle for the messenger… In Complete Works creëren zes performers beknopte versies van al de 36 toneelstukken die Shakespeare schreef, op grappige en intieme wijze, aan de hand van een aantal dagelijkse voorwerpen, op het één meter brede podium van een tafelblad!

WO 22 19:00 COMPLETE WORKS ...

DO 23 19:00 COMPLETE WORKS ...

DO 23 20:00 ONSCHULD De Roovers | Minnemeers | €14-22 In Onschuld schetst Dea Loher, een van de meest succesvolle hedendaagse Duitse auteurs, een beklijvend beeld van een groep vertwijfelde en verstrikte mensen in een kleine kustplaats. Van en met Robby Cleiren, Luc Nuyens, Sofie Sente, Leen Diependaele, Mieke De Groote, Carly Wijs, Evgenia Brendes, Jovial Mbenga en Danny Bouwman VR 24 19:00 COMPLETE WORKS ...

VR 24 20:00 ONSCHULD €14-22 VR 24 20:00 RISJAAR DREI Olympique Dramatique/Toneelhuis Theaterzaal Vooruit | €14-18 Risjaar Drei is meer dan een karakterschets 66

van een psychopaat in wording: het is vooral een portret van een elite die de politiek heeft gereduceerd tot een schaakspel in achterkamers. Een topcast met Jan en Sofie Decleir, Peter Van den Begin, Koen De Sutter, Nico Sturm, Sanne Samina Hanssen, Marc Van Eeghem en Jonas Vermeulen schittert in deze door Stijn Van Opstal en Tom Dewispelaere vertimmerde versie van Shakespeares Richard III. ZA 25 12:00 COMPLETE WORKS ...

ZA 25 20:00 ONSCHULD €14-22 ZO 26 12:00 COMPLETE WORKS ...

DI 28 20:00 RITTER, DENE, VOSS Maatschappij Discordia | Arca | €14-18 Thomas Bernhard schreef deze familie komedie in 1984 voor Ilse Ritter, Kirsten Dene en Gert Voss. Drie van zijn geliefde acteurs van het Wiener Burgtheater die met de regisseur Peymann samenwerkten. Ritter, Dene, Voss is ook de naam van dit stuk met bespiegelingen over het leven van Ludwig Wittgenstein en zijn zusters, geschreven met deze drie acteurs voor ogen. Met o.m. Annette Kouwenhoven, Matthias de Koning en Jan Joris Lamers.

WO 29 20:00 RITTER, DENE, VOSS €14-18 VR 31 20:00 DER THEATERMACHER Maatschappij Discordia | Arca | €14-18 Een stuk over theater, over geschiedenis, over theatergeschiedenis van Thomas Bernhard. Deze Theatermacher wordt door Maatschappij Discordia op het repertoire gehouden sinds haar creatie in 1991. Terecht.

APRIL ZA 01 20:00 DER THEATERMACHER €14-18 DI 11 20:00 WE FREE KINGS €14-24 WO 12 20:00 WE FREE KINGS €14-24 DO 13 20:00 WE FREE KINGS €14-24 WO 19 20:00 A LOVE SUPREME Rosas | Minnemeers | €14-22 Anne Teresa De Keersmaeker en Salva Sanchis verweven improvisatie en compositie

moeiteloos met elkaar op muziek van John Coltrane.

DO 20 20:00 A LOVE SUPREME €14-22 DO 20 20:00 ZUS VAN NTGent | Arca | €14-22 Een hartverscheurende monoloog op tekst van Lot Vekemans, weergaloos gespeeld door Elsie de Brauw. Over Ismene, de zus in de schaduw van de geroemde en geliefde Antigone. Deze voorstelling herneemt Elsie de Brauw sedert een decennium nagenoeg jaarlijks, zowel in het Nederlands als het Duits, met even veel succes.

VR 21 20:00 ZUS VAN €14-22 VR 21 20:00 A LOVE SUPREME €14-22 ZA 22 20:00 A LOVE SUPREME €14-22 ZA 22 20:00 ZUS VAN €14-22 MA 24 20:00 WE SHALL OVERCOME. FRIEDE, VREDE, PAIX, PEACE, PAX. NTGent | Minard | €14-24 In alle toonaarden verkondigt dit liedjesprogramma zijn geweldloos verzet tegen oorlog en geweld. Een eigenzinnige selectie uit het wereldklasserepertoire met Wim Opbrouck als leader of the band.

DI 25 20:00 WE DOEN HET WEL ZELF Wunderbaum | locatie ntb | €14-22 Hoe groot willen wij onze overheid? Voelen we ons in de steek gelaten of zijn we eindelijk bevrijd? En is de braafste ‘bottom up’ leerling uiteindelijk niet de ware liberaal? Een avond met autarkische punk-invloeden en een band samengesteld uit zelfredzame burgers. Over de glorende participatiesamenleving en de grondbeginselen van het liberalisme. Vorig seizoen reeds te gast in NTGent, nu wegens succes opnieuw op onze affiche.

WO 26 20:00 WE DOEN HET WEL ZELF €14-22 WO 26 20:00 THE VENTRILOQUISTS CONVENTION Gisèle Vienne, Dennis Cooper, Puppen theater Halle | Theaterzaal Vooruit | €14-18 Waarom doen buiksprekers wat ze doen, hoe worden hun activiteiten gezien door de buitenwacht en op welke manier worden buiksprekers neergezet in literatuur en film?

Schrijver en poëet Dennis Cooper pende een tekst neer voor maar liefst 27 vertolkingen, gespeeld door negen spelers. Gisèle Vienne regisseert.

DO 27 20:00 WE DOEN HET WEL ZELF €14-22 ZA 29 20:00 PROTOTYPE €14-22 Kunst/Werk - Marc Vanrunxt | Minnemeers Een dansvoorstelling rond het werk van einzelgänger Lucien Goethals (1931-2006), een pionier van de Vlaamse elektronische muziek. Met Peter Savel, Igor Shyshko, Lise Vachon en Georgia Vardarou.

ZA 29 20:00 WE DOEN HET WEL ZELF €14-22

MEI WO 03 19:30 LEARNING HOW TO WALK

NTGent | Minard | €14-22 Over het ondramatische, het tussengebied waarin niks en alles gebeurt. Een voorstelling over kijken en luisteren. Een poging om iets terug te vinden van het moment in ons leven waar we tot nog niks in staat waren maar alle mogelijkheden nog in ons droegen. Een voorstelling die het talent bundelt van Benny Claessens, Elsie de Brauw, Risto Kübar, Lara Barsacq, Lisi Estaras, Nid & Sancy, e.a.

DO 04 19:30 LEARNING HOW TO ... €14-22 DO 04 20:00 PLATFORM PREM NTGent & Action Zoo Humain in samenwerking met KC Vooruit.

Theaterzaal Vooruit | €14-26 Zowat tien jaar geleden maakte Johan Simons met Houllebecqs Platform een opmerkelijk succesvolle voorstelling (selectie Vlaams en Nederlands Theaterfestival 2006) die de westerse mens een dubbele spiegel voorhield: een van walging en geluk. NTGent plaatst Platform terug op de affiche, maar voegt door de keuze voor een andere, gediversifieerde bezetting een nieuwe component toe aan het materiaal: Platform wordt ditmaal gespeeld door Mandela Wee Wee, Steven Van Watermeulen, An Miller, Marijke Pinoy, Mourade Zeguendi, Zouzou Ben Chikha en Sara 67

De Bosschere. Samen met hen brouwen we meteen ook een vervolg op Platform met een theaterbewerking van Houellebecqs laatste roman, Onderworpen, die Johan Simons en Chokri Ben Chikha samen regisseren. Beide voorstellingen kunnen apart, dan wel als tweeluik worden bekeken.

VR 05 20:00 CALCUTTA, VASTENAVOND Bellevue Producties | Minnemeers | €14-22 Een zwarte komedie over medisch toerisme, verziekte familieverhoudingen en het bankroet van het Westerse superioriteitsdenken.

VR 05 20:00 ONDERWORPEN PREM NTGent & Action Zoo Humain in samenwerking met KC Vooruit.

Theaterzaal Vooruit | €14-26 In Houellebecqs laatste roman Onderworpen heeft de chaotische, neoliberale wereld van Platform plaatsgemaakt voor een nieuwe orde. Frankrijk wordt geregeerd door de democratisch verkozen Moslimbroederschap, de nieuwe regering zorgt voor een stabiel maatschappelijk klimaat. Met als prijs: de inperking van een aantal vrijheden, de onderwerping van de vrouw en de verwerping van de waarden van de Verlichting. Voor de regie van Onderworpen gaat Johan Simons scheep met Chokri Ben Chikha van het Gentse Action Zoo Humain. Het uitgangspunt van deze samenwerking is een tweeluik: Simons’ regie van Platform wordt opnieuw opgevoerd, met een nieuwe cast (Mandela Wee Wee, Steven Van Watermeulen, An Miller, Marijke Pinoy, Mourade Zeguendi, Zouzou Ben Chikha en Sara De Bosschere) die ook de bezetting wordt van Onderworpen. Beide voorstellingen kunnen apart, dan wel als tweeluik worden bekeken.

ZA 06 16:00 PLATFORM + 20:00 ONDERWORPEN marathon €30-40 ZA 06 20:00 CALCUTTA ... €14-22 ZO 07 16:00 PLATFORM + 20:00 ONDERWORPEN marathon €30-40 WO 10 20:00 UW RIJK KOME 68

SKaGeN | Minard | €14-22 SKaGeN peilt naar de staat van de mens vandaag, in een wereld beheerst door schijnbaar religieuze terreur. Wat is de betekenis van het geloof en wat zijn de repercussies? In welke mate steunen onze morele ideeën over goed en kwaad, rechtvaardigheid en solidariteit op een religieuze cultuur? Tekst en spel: Clara Van den Broek, Mathijs F Scheepers, Korneel Hamers en Valentijn Dhaenens DO 11 20:00 UW RIJK KOME €14-22 DO 11 20:00 BERNHARD TRILOGIE: ALLES IS RUSTIG tg Stan | Minnemeers | €14-22 Dit eerste deel van STAN’s Bernhardtrilogie, een onderdompeling in het oeuvre van Thomas Bernhard, hekelt de zelfingenomenheid van de intellectuele en culturele elite. Van en met Jolente De Keersmaeker, Sara De Roo, Damiaan De Schrijver en een gastacteur.

VR 12 20:00 UW RIJK KOME €14-22 VR 12 20:00 BERNHARD TRILOGIE: REDDE WIE ZICH REDDEN KAN tg Stan | Minnemeers | €14-22 Redde wie zich redden kan, een zin uit Am Ziel van Thomas Bernhardt, werd de titel voor het tweede luik van de Bernhardtrilogie, waarin STAN een aantal van diens Dramoletten speelt.

ZA 13 20:00 BERNHARD TRILOGIE: EIND GOED, AL GOED tg Stan | Minnemeers | €14-22 Derde deel van de Thomas Bernhard-trilogie: Eind goed al goed naar Am ziel (1981). In Am Ziel wordt de talentvolle toneelschrijver van Redde wie zich redde kan na de première uitgenodigd aan zee door een weduwe en haar dochter…

ZO 14 14:00 BERNHARD TRILOGIE: ALLES IS RUSTIG €14-22 ZO 14 17:00 BERNHARD TRILOGIE: REDDE WIE ZICH REDDEN KAN €14-22 ZO 14 20:00 BERNHARD TRILOGIE: EIND GOED, AL GOED €14-22 WO 17 20:00 OBLOMOW LAZARUS | Minnemeers | €14-22

LAZARUS maakte met succes een voorstelling over een romanpersonage dat 150 pagina’s zijn bed niet uitkomt. Als je houdt van slapen in het theater, kom dan kijken! Met Charlotte Vandermeersch, Joris Van den Brande, Ryszard Turbiasz, Günther Lesage, Pieter Genard en Koen De Graeve.

DO 18 20:00 KARAMAZOW LAZARUS | Minnemeers | €14-22 Het geslacht Karamazow. Een vader, zijn zonen en hun vrouwen. Een erfenis - uiteraard - , een hoer - natuurlijk - en de vraag: is er leven na de dood? Geld, Geilheid en God. Waar moet het anders over gaan? Dit is Dostojewski. Met Koen De Graeve, Pieter Genard, Günther Lesage, Ryszard Turbiasz, Joris Van den Brande en Charlotte Vandermeersch.

VR 19 20:00 DE IDIOOT LAZARUS | Minnemeers | €14-22 Dominique Collet, Koen De Graeve, Pieter Genard, Günther Lesage, Ryszard Turbiasz en Charlotte Vandermeersch smijten zich op Dostojevski!

WO 31 20:00 BLESSED Damaged Goods | Minnemeers | €14-22 De Amerikaanse choreografe en danseres Meg Stuart en de Portugese choreograaf en danser Francisco Camacho ontmoetten elkaar voor het eerst in New York. Hij volgde haar naar België om er te dansen in haar debuut Disfigure Study. Daarna ging elk zijn eigen weg, maar in BLESSED vonden ze elkaar opnieuw.

BLESSED werd gelauwerd met de Franse Prix de la Critique voor ‘meilleur spectacle étranger’ (2008) en met een Bessie Award in de categorie ‘outstanding visual design’ (2012).

WO 31 20:00 NACHTELIJK SYMPOSIUM Mesut Arslan | Domzaal Vooruit | €8-12 Make-over van een memorabel stuk van wijlen Eric De Volder. Regisseur Mesut Arslan vorig jaar nog te zien in Vooruit met Betrayal - focust op de familie Meiresonne, allesbehalve een modelgezin. Drie zonen en een moeder voeren een dramatisch steekspel rond ‘de familiezaak’ en ‘hij daarboven, ons pa’.

JUNI DO 01 20:00 DE MENSHEID LOD muziektheater | Minard | €14-22 Een hoop schoon volk bundelt zijn krachten: Josse De Pauw, Kris Defoort, Arnon Grunberg, Mark Schaevers, Claron McFadden, Greta Goiris… De mensheid zal er wel bij varen.

DO 01 20:00 BLESSED €14-22 VR 02 20:00 DE MENSHEID €14-22 VR 02 20:00 BLESSED €14-22 ZA 03 20:00 DE MENSHEID €14-22 Afgesloten op 12/08/2016. Alle weergegeven informatie is onder voorbehoud van wijzigingen in de loop van het seizoen.

NTGENT.BE DE JUISTE PRIJS In deze kalender vermelden we bij elke voorstelling de prijsvork: de laagste en hoogste ticketprijs die geldt voor de voorstelling op die specifieke datum. Voor meer info over prijscategorieën, kortingen, abonnementen en arrangementen verwijzen we u door naar ntgent.be/nl/tickets

Met deze digitale kaart kunnen deelnemers aan vrijetijdsactiviteiten in Gent punten sparen die rechts geven op bijkomende voordelen en fijne extraatjes.

Ook NTGent aanvaardt deze kaart bij alle voorstellingen.

Meer info op www.uitingent.be/uitpas

69

OOK OP MAANDAG OPEN Tickets voor NTGent bestel je bij Tickets Gent, ons bespreekbureau dat je bereikt via de doorgang rechts van het NTGent Café. Open van maandag tot vrijdag van 10u tot 18u, op zaterdag van 14u tot 18u en vanaf 1 uur voor aanvang van de voorstellingen in de Schouwburg. Gesloten op zondag. Online bestellen kan uiteraard altijd. ntgent.be | +32 9 225 01 01 | info@ticketsgent.be Op zoek naar een geschenk? Wij helpen je graag en geven het beste van onszelf: theater met alles erop en eraan.

CADEAUBONNEN en TICKETARRANGEMENTEN met een diner in onze Foyer of Restaurant Lof, of zelfs met een OVERNACHTING in het Grand Hotel Reylof: het kan allemaal. Of geeft u liever een BOEK of een CD? Kijk even op ntgent.be en laat u verleiden.

Tickets Gent is tevens het vaste verkooppunt voor de theatercollectie van boekhandel Paard van Troje. Ook voor events die via Ticketmaster te koop worden aangeboden kunt u er terecht.

NTGent wil een open huis zijn, toegankelijk voor iedereen. Een NTGent productie bijwonen is een recht. Daarom maken we ons aanbod zo toegankelijk mogelijk voor iedereen. NTGent is rolstoeltoegankelijk, heeft een ringleiding voor doven en slechthorenden, en voorziet bij sommige voorstellingen ook audiodescriptie, tolken Vlaamse gebarentaal, voelstoelen en/of boventiteling. Om u de beste service te kunnen bieden, vragen wij u om steeds alle relevante informatie te vermelden bij uw reservering.

Meer info via: publiekswerking@ntgent.be | +32 9 269 35 29 | +32 9 269 35 30

COLOFON redactie Nele Buyst | Sophie Cocquyt | Dirk Crommelinck | Benny D’haeseleer | Caroline Eliano | Koen Haagdorens | Steven Heene | Koen Tachelet | Koen Van Caekenberghe (coördinatie & eindredactie) | Matthias Velle vertalers Gregory Ball (E), André Verkaeren (F), Sibylle Jung (D) en Koen Van Caekenberghe (NL) fotografie Anton Corbijn (cover & affichebeelden) | Jules August (corporate photography) vormgeving Chilli (Hannah De Jonghe, Frederik Vanderfaeillie) verantwoordelijke uitgever Kurt Melens | Sint-Baafsplein 17, 9000 Gent U ontvangt deze publicatie op basis van klantgegevens van NTGent.

Wenst u dit niet, laat het ons dan weten via info@ntgent.be 70

FOLLOW US ON:

RUBRIEK

FACEBOOK TWITTER 71 RUBRIEK INSTAGRAM

NTGent magazine september-oktober 2016 jaargang 14 #8 augustus 2016

PB-PP BELGIE(N)-BELGIQUE

Verschijnt 6x per jaar in februari, april, mei, augustus, oktober, december Afgiftekantoor Gent X | P209538 Afzendadres | Kurt Melens, St-Baafsplein 17, 9000 Gent