NTGent magazine januari - februari 2017

THEATER ALS BROEDPLEK

#10

© Jules August

2

THEATER ALS BROEDPLEK Over alle rumoer rond NTGent en mijn persoon wil ik op deze plek niets zeggen. Daarvoor dient dit magazine niet. Ik wil dit editoriaal wijden aan iets waar het veel te weinig over gaat, namelijk over de inhoud van onze opdracht: theater als actuele kunst. In het hart van de discussie gaat het daarover: wat voor theater willen we? In Gent, in Vlaanderen, in Nederland, in Europa? Het is de ultieme vraag en ze verdient een stevig antwoord.

Om alvast een deel van dat antwoord te formuleren: jazeker, soms is de best mogelijke, meest relevante inhoud de bewerking van een boek. Grote schrijvers houden de vinger aan de pols van hun tijd en die sensitieve, seismografische kwaliteit smeekt soms om een vertaling naar de bühne. Daarbij kan een roman de basis vormen, zoals de Franse auteur Michel Houellebecq in Onderworpen als geen ander zijn vaderland een niets verhullende spiegel voorhoudt. Maar het kan ook om een radicaal pamflet gaan, waarbij ik onder meer denk aan de Oostenrijkse Nobelprijswinnaar Elfriede Jelinek.

Toen een aantal jaar geleden de internationale kredietcrisis uitbrak hebben we in dit huis de voorstelling Underground gemaakt, naar Jelineks zogenoemde ‘komedie der

hebzucht’: De contracten van de koopman. En zoals Europa zich nu ontwikkelt, of met de verkiezingen in de Verenigde Staten in gedachten, zou je als gezelschap eigenlijk De bitterzoet van Dennis Potter opnieuw moeten spelen: als waarschuwing tegen het rechtspopulisme dat nu de kop opsteekt.

Want neen, een romanbewerking is uiteraard niet de enige optie in de zoektocht naar hedendaags repertoire. Als het theater zichzelf wil blijven uitdagen en herdefiniëren, is en moet er veel mogelijk zijn, ook wat de – al dan niet literaire – inspiratiebron betreft.

Over underground gesproken: het cultuurtijdschrift rekto:verso heeft een themanummer aan dit begrip gewijd. Met als insteek: bestaat het fenomeen nog, in deze hyper-geconnecteerde tijd? Het fenomeen zoals we het leerden herkennen de voorbije decennia: de vernieuwing die zich manifesteerde vanuit de rand, in de loodsen en serres en garages van waaruit zowel de muziek als de schilderkunst als de podiumkunsten tot bloei kwamen?

In een boeiend interview laat het blad twee vooruitstrevende denkers aan het woord: Nick Srnicek en Alex Williams. Zij publiceerden eerder #Accelerate-Manifesto en Inventing the future. Twee titels over min of meer hetzelfde vraagstuk: waar bevinden zich de culturele broedplekken van de toekomst? Kan er nog sprake zijn van ‘ondergrondse’ bewegingen, nu elke vernieuwing razendsnel wordt ontdekt en gedeeld via het wereldwijde web?

Hun antwoord is ondubbelzinnig: willen we dat onze samenleving vooruitgang boekt, dan volstaat het niet om te zweren bij kleinschaligheid, lees: om in de marge alternatieven te ontwikkelen. Folk politics, zo noemen zij het, kunnen door hun schaal nooit voldoende tegengewicht bieden voor de uitdagingen en uitwassen van een postkapitalistische tijd. De broedplekken van de toekomst, aldus Srnicek en Williams, zullen zich binnen de bestaande structuren bevinden. Zij pleiten voor eilanden in de mainstream, niet aan de rand.

Voor infiltratie en acceleratie: een versnelling van het denken binnen het bestaande systeem.

Met het oog op die versnelling verblijf ik, in optima forma, Johan.

EDITORIAAL

3

THEATER ALS BRUTSTÄTTE THÉÂTRE COMME LIEU D’INCUBATION / THEATRE: SHAPING THE FUTURE D Zum Wirbel um das NTGent und meine Person möchte ich mich an dieser Stelle nicht äußern.

Dafür ist das Magazin nicht da. Ich möchte diesen Leitartikel einer Sache widmen, um die es viel zu wenig geht, nämlich um den Inhalt unseres Auftrags: Theater als aktuelle Kunst. Die Kernfrage der Diskussion lautet: Was für ein Theater wollen wir? In Gent, in Flandern und den Niederlanden, in Europa?

Es sind große Fragen, und sie verdienen eine klare Antwort.

Um bereits einen Teil dieser Antwort zu formulieren: manchmal ist der bestmögliche, relevanteste Inhalt sicherlich die Adaption eines Buches. Große Schriftsteller haben den Finger am Puls der Zeit, und diese sensible, seismografische Qualität fordert eine Übersetzung für die Bühne oft geradezu heraus. Dabei kann es um einen Roman gehen, wie bei Unterwerfung von Michel Houellebecq, der seinem Vaterland schonungslos den Spiegel vorhält. Aber es kann auch um ein radikales Pamphlet gehen, dabei denke ich unter anderem an die österreichische Nobelpreisgewinnerin Elfriede Jelinek. Als vor einigen Jahren die internationale Kreditkrise ausbrach, lief an unserem Haus die Vorstellung Underground nach Jelineks „Wirtschaftskomödie“ Die Kontrakte des Kaufmanns. Und bei den jüngsten Entwicklungen in Europa oder beim Gedanken an 4

EDITORIAAL

die Wahlen in den USA müssten wir eigentlich Bittersüß von Dennis Potter wiederaufnehmen: als Warnung vor dem aufkommenden Rechtspopulismus.

Non, une adaptation de roF man n’est évidemment pas l’unique option dans la quête d’un répertoire contemporain. Si le théâtre veut continuer de se mettre au défi et de se redéfinir, beaucoup est et doit être possible, y compris pour ce qui concerne la source d’inspiration, qu’elle soit littéraire ou pas. À propos de l’underground : le magazine culturel rekto:verso a consacré une édition thématique à cette notion. Point de départ : ce phénomène existe-t-il encore, dans cette époque hyper-connectée ? Voici une définition correspondant à l’idée que nous nous en faisions ces dernières décennies : le renouvellement se manifestant depuis la marge, dans des hangars, des serres et des garages, où fleurissaient musique, peinture et arts de la scène. Dans une interview passionnante, le magazine laisse la parole à deux penseurs avant-gardistes : Nick Srnicek et Alex Williams. Ils ont déjà publié #Accelerate-Manifesto et Inventing the future. Deux titres qui portent plus ou moins sur la même question : où sont ces pouponnières culturelles de l’avenir ? Peut-il encore être question de mouvements « souterrain » dans la mesure où tout renouvellement est découvert dans la seconde et partagé via le réseau mondial ?

E

Their answer is unequivo-

cal: if we want our society to make progress, it is not sufficient to swear by the small-scale, meaning developing alternatives on the fringes. Because of its scale, folk politics, as they call it, can never be a sufficient counterweight to the challenges and excrescences of a post-capitalist era. According to Srnicek and Williams, the places where the future is shaped will be found within existing structures. They argue for islands in the mainstream, not on the fringes.

And for infiltration and acceleration: a speeding up of thinking within the existing system.

With an eye to this acceleration, I remain, in top form, Johan

INHOUD

THEATER ALS BROEDPLEK Editoriaal Johan Simons, artistiek curator

3

NTGENT KRIJGT NIEUWTG OVER DE VLOER

6

I SAY TO YOU # 1 8 Een gesprek met Dyab Abou Jahjah en Hendrik Storme WE FREE KINGS 12 Vrijheid als hoogste goed

URBAN PRAYERS 16 Een stand van zaken PRATEN OVER AFRICA 20 Notities van acteur Oscar Van Rompay ZUS VAN Hartverscheurende monoloog op tekst van Lot Vekemans, weergaloos gespeeld door Elsie de Brauw 24 KLEINE DAGEN 27 Bernard Dewulf vertelt DE BEWONERS VAN DE VLAKKE VLOER 30 KOEN TACHELET IN GESPREK MET DOOD PAARD 31 AL VIJFENTWINTIG JAAR ONAFSCHEIDELIJK 35 Een gesprek met Bloet-broeders Kris en Waas van Comp. Marius LIEF, LIEF KLEIN MEISJE | Column Aya Sabi 38 GASTVOORSTELLINGEN 40 BOEKVOORSTELLING 42 Bloemlezing Peter Verhelst

PRAKTISCHE INFO EN KALENDER 43

INHOUDSTAFEL

5

NTGENT KRIJGT NIEUWTG OVER DE VLOER WAT VOORAFGING Enkele weken geleden hing er plotseling een open brief aan de deuren van onze schouwburg aan het Sint-Baafsplein. De ondertekenaars, die zichzelf Nieuw Toneel Gent (NieuwTG) noemen, wilden naar eigen zeggen van zich laten horen nu ons theaterhuis in volle transitie is, met een nieuw hoofdstuk dat momenteel wordt voorbereid en waarin een nieuwe artistieke leiding vanaf 1 juli 2018 het roer zal overnemen van huidig artistiek leider Johan Simons. Hij leidt immers vanaf seizoen 2018-2019 het stadstheater in Bochum, Duitsland.

In de brief werd een aantal suggesties gedaan voor een aangepast artistiek beleid, met het oog op een grotere inbreng en aanwezigheid door de jongste generatie theatermakers, lees: de studenten van KASK Drama Gent. Niet toevallig trouwens, want onder de naam NieuwTG zijn zij het inderdaad geweest die de actie op touw hebben gezet. Dat werd ook beaamd tijdens een kennismakingsgesprek dat plaatsvond op 17 november op de repetitiezolder van NTGent, met Nieuw TG in volle sterkte aanwezig (niet minder dan 26 studenten uit verschillende jaren) en met algemeen directeur Kurt Melens, hoofd dramaturgie Koen Tachelet en Steven Heene, hoofd artistiek bureau, namens NTGent. Het werd een open en inspirerende babbel (zie verder).

We citeren nog enkele passages uit de brief waarmee deze dialoog begon. De integrale brief staat nog steeds online en hangt inmiddels aan de ingang van 6

NTGENT HERBRONT

de schouwburgzaal, niveau parterre. Het illustreert dat we de wensen en dromen van deze genereatie ter harte nemen, op korte maar ook op langere termijn, vanuit een gedeeld belang (een performant stadstheater in Gent) en vanuit een gemeenschappelijke passie voor theater als relevante, actuele kunstvorm.

11 november 2016.

Beste Nederlands Toneel Gent, Er komen blijkbaar wat plaatsen vrij in uw huis. Om het met vaktermen te beschrijven: Steven af. Benny af. Johan af. De scène lijkt leeg te lopen nog voor het tot een climax is gekomen. (…) Wij hebben een aantal voorstellen die u meteen van uw fantoompijn af kunnen helpen. Wij zijn de jonge, energieke theatermakers in Gent. Wij bestaan. Wij zijn de toekomst van het theater. Wij zijn sprekers. Wij zijn de toneelschool. Wij zijn de nieuwe Dottermansen, Verhelsten en De Brauws. En we zijn met veel. (…)

Eerste voorstel: gooi dat ‘Nederlands’ weg, en maak er het Nieuw Toneel Gent van. Meevaller, er moet zo geen subsidiegeld naar een nieuw logo. Tweede voorstel: wij willen niet breken met het rijke verleden dat het NTGent kent, wij willen niemand van tronen stoten, wij willen de schouwburg niet platgooien om er een glazen nieuwbouw op te zetten. Wij willen uw huis niet omverwerpen, maar het komen bewonen. (…) Wij vragen aan u om het Gentse theater nu niet bij de palliatieve zorg onder te brengen, zeker nu niet, maar om díe organen, die wel nog functione-

ren, af te staan aan de jonge generatie, die eveneens bij het aanschouwen van het subsidieslagveld voor eigen leven is beginnen vrezen. Wij verlangen naar doorlaatbaarheid. Laat ons samen, met uw kennis van zaken en talent en ons enthousiasme en zelfverklaard artistiek vermogen, van de schouwburg een artistiek centrum met poriën maken.

Derde voorstel: Als wij welkom zijn, zullen wij mensen met ons meebrengen die anders nooit door uw deuren zouden wandelen. Wanneer het eerste schaap over de dam is, volgen er hopelijk meer, gedreven door nieuwsgierigheid. (…)

kunst bedrijven. Draagt zoiets risico’s in zich? Jazeker. Doet het mogelijkheden ontstaan die elders nog niet de kans hebben gehad? Evenzeer. Met veel respect, met veel hoop, met een klein beetje naïviteit, met grote dromen en kleine harten, met gestotter en met welbespraaktheid, met vriendelijke groeten en in de hoop snel iets van u te horen (een uitnodiging op een sollicitatiegesprek bijvoorbeeld), ondertekenen wij met de meeste hoogachting, Nieuw Toneel Gent

Wij zien het als volgt: om van NTGent een levende plek te maken, nemen wij onze intrek in de schouwburg en gaan we er leven. Wij maken van de theaterzaal, de foyer, de vergaderruimtes, de berghokken en toiletten een groot open atelier, waar wij ons werk kunnen maken en verder ontwikkelen. Leven, werken, praten, discussiëren, kijken, tonen, luisteren, ontdekken... Al die schone werkwoorden verenigd onder één groot dak. Laat ons enkele weken proef lopen. Geef ons een plek om te slapen en voedsel om onze dagen en nachten door te komen. Dat is voldoende. Er is toch al genoeg decor gebouwd om tien jaar theater mee te maken. En dan komen wij met al onze energie ademen. Dansen. En misschien zelfs iets adembenemends verwezenlijken. (…)

WAT IN DE STEIGERS STAAT Op basis van bovenstaande brief bekijkt NTGent nu hoe we die gewenste en/of gedroomde aanwezigheid van NieuwTG in onze schouwburg vorm kunnen geven op zeer korte termijn. In de loop van januari start immers de renovatie van onze schouwburg. We hopen de KASK-studenten nog in januari te kunnen ontvangen voor enkele dagen (en nachten). Hou onze website in de gaten voor een update, want wordt heel snel vervolgd.

STEVEN HEENE

Verwar onze ambitie niet met pretentie. Er is een kans op mislukking. Maar wij geloven dat durven mislukken een kunst is. Dus laat ons in uw kamers NTGENT HERBRONT

7

I SAY TO YOU #1 DYAB ABOU JAHJAH & B’ROCK

“Voorwaar, ik zeg u:…”

Het Meer van Galilea, 2000 jaar geleden. Jezus spreekt van op een heuvel zijn volgelingen toe in een van de bekendste redevoeringen uit de geschiedenis, de Bergrede. I say to you wil de eenvoud en directheid van deze formule gebruiken in een nieuw format, een alternatieve nieuwjaarstoespraak. Een spreker die iets mee te delen heeft aan de wereld. Een muzikaal ensemble dat in de muziekgeschiedenis zoekt naar stukken die de uitgesproken woorden op de een of de andere manier kunnen reflecteren.

Brussel, november 2016. We treffen schrijver Dyab Abou Jahjah en artistiek leider van B’Rock Hendrik Storme in café De Markten. Abou Jahjah, schrijver, opiniemaker en activist, heeft het deze dagen druk met zijn nieuwe boek Pleidooi voor radicalisering.

Een boek dat al voor verschijnen controversieel was, en een paar auteurs ertoe bewoog om hun contract met De Bezige Bij op te zeggen. Wie het essay leest, leert een heel andere schrijver kennen dan die van de krantencolumns of de publieke statements. Het is erudiet, genuanceerd, en leest als een spannend script over de toekomstige wereldorde, waarin Abou Jahjah beschrijft hoe wij op weg zijn naar een clash tussen globalistische en nationalistische elites, met in de hoofdrol semi- en protoglobals, subalterns en locals.

Maar het essay is ook een credo, en een oproep om mee te bouwen aan een nieuw verhaal, dat de basis moet vormen voor een nieuwe, mondiale identiteit.

© Jimmy Kets 8

PREMIÈRE I SAY TO YOU

U schrijft uw columns in het Nederlands, uw boeken in het Engels. Heeft dat voor u met die nieuwe mondiale identiteit te maken?

Abou Jahjah: Ik heb altijd twee identiteiten als schrijver gehad. Nederlands is de taal waarmee ik maatschappelijke actie voer. Engels is de taal van de politieke analist in mij. Het is prettig om tussen die twee te kunnen switchen.

Toen we elkaar voor het eerst ontmoetten, bijna een jaar geleden, sprak u over uw fascinatie voor de selectieve manier waarop in het Westen het woord “barbarij” wordt gebruikt. Is dat nog steeds de inhoudelijke invalshoek voor uw nieuwjaarstoespraak in Gent?

Dat woord gebruikte ik toen in verband met AJ Islamitische Staat. Ondertussen is het denkkader, zeker met de verkiezing van Donald Trump in de VS, weer verbreed. Mijn toespraak zal vertrekken vanuit een beschrijving van de geglobaliseerde werkelijkheid waarin wij vandaag leven, maar die er in Europa natuurlijk helemaal anders uitziet dan op andere plekken in de wereld. Ik denk dat het belangrijk is om de conflictsdynamiek die er als gevolg van de globalisering is ontstaan, zo accuraat mogelijk te beschrijven. Ik geef een voorbeeld. Steeds meer mensen beheersen de instrumenten (internet, sociale media…) die hen in principe toegang verschaffen tot de globale middenklasse. Toch blijkt in de praktijk dat zeer velen daar niet van kunnen profiteren. Het resultaat is frustratie en ressentiment: mensen voldoen in principe aan alle voorwaarden om actief te participeren en de vruchten van de globalisering te plukken, maar worden toch uitgesloten. In Europa is dat het verhaal van minderheidsgroepen, maar elders in de wereld gaat het om heel grote groepen mensen, die op termijn een enorm geweldspotentieel betekenen.

Hoe zou u die globale middenklasse beschrijven.

Wat bindt hen?

Ik spreek graag over een cultura franca, naar AJ analogie met de lingua franca. Voor het eerst in de geschiedenis zie je dat er een globaal subject aan het

ontstaan is, een identiteit die niet meer samenhangt met de natiestaat, maar die overstijgt. Een ander en nieuw soort “wij”. De kern van die nieuwe, globale identiteit is een wisselwerking tussen wereldburgerschap enerzijds en een locale identiteit anderzijds.

U spreekt in dat verband over de nood aan nieuwe, collectief ontwikkelde verhalen waarin mensen zich herkennen. Kan de kunst, en meer specifiek het theater of de concertzaal, een plek zijn waar die verhalen kunnen ontstaan?

Ja en nee. Het soort narratief waar ik over AJ spreek, is niet op een bewuste manier te construeren.

Het hangt heel erg samen met de concrete levensomstandigheden van mensen, en heeft bovendien een sterk morele component, of beter gezegd een component van emancipatie en bevrijding. Een sterk narratief is altijd verbonden met een vorm van activisme.

Een voorbeeld van een groep die steeds meer zo’n narratief omarmt, en waartoe ik ook mezelf reken, is de bevrijde mainstream. Het gaat om een groep die zich weet los te maken van de oude structuren, verbonden met de pre-globalisering. Een groep die de transformatie die aan de gang is, niet bestrijdt maar omarmt.

Kijk, diegene die beweert dat mijn kritisch activisme te maken heeft met het feit dat ik in België tot een minderheidsgroep behoor, heeft het mis. In Libanon vertegenwoordig ik net zo goed een minderheidsstem.

Dat kan dus geen verklaring zijn. Ik zie mijn activisme als een globaal fenomeen, niet als een locaal.

Hendrik Storme: Ik ben ervan overtuigd dat zo’n nieuw narratief maar levensvatbaar kan zijn indien het zich op een open en vreedzame manier verbindt met andere narratieven, waarbij elke stem evenwaardig is.

Die gelijkwaardigheid vind ik erg belangrijk. Om het met een muzikale term te omschrijven: polyfonie of meerstemmigheid. De polyfonie gaf in de Middeleeuwen voor het eerst aan elke stem een gelijke waarde.

Dat is eeuwen lang het basisprincipe voor componisten geweest. Meerstemmigheid is niet alleen een sleutelbegrip in de evolutie van de Westerse muziek, het is ook maatschappelijk een kernbegrip – we zouden kunnen zeggen dat de kern van onze democratie de meerstemmigheid is -, het product van een eeuwen PREMIÈRE I SAY TO YOU

9

lange wederzijdse beïnvloeding van culturen. De muziekwereld is hiervan een sprekend voorbeeld. Zo is B’Rock, dat internationaal is samengesteld, het resultaat van die voortdurende zoektocht naar een gedeeld verhaal waarin al onze muzikanten zich herkennen ondanks hun verschillende achtergronden, culturen en identiteiten.

THINGS ARE GOING TO SLIDE, SLIDE IN ALL DIRECTIONS. THERE WON’T BE NOTHING YOU CAN MEASURE ANYMORE Leonard Cohen, The Future 10

PREMIÈRE I SAY TO YOU

We bevinden ons op een breuklijn. Dat voelt AJ iedereen. Het oude is nog niet dood, het nieuwe heeft nog geen duidelijk afgebakende kenmerken. Die afbakening zal er pas komen wanneer de transformatie van de globalisering voltooid is. Dat schemergebied is spannend en biedt mogelijkheden, maar het wekt ook onzekerheid en angstreflexen. Overal ter wereld zie je groepen die zich terugplooien op een locale identiteit, die zich conservatief opstellen en afwijzend staan tegenover het vreemde. De ontmenselijking van het asielbeleid tot en met de verkiezingsoverwinning van Trump, kunnen niet los van deze dynamiek worden gezien. Daar tegenover staat een andere, constructievere vorm om met globaliserende tendensen om te gaan. Het gaat om mensen die met open vizier de mogelijkheden van de globalisering gebruiken, om hun basisrechten als individu én als groep op te eisen, en aldus mee aan het stuur gaan zitten van de maatschappelijke transformaties.

Zijn er politieke leiders die volgens u aan dat beeld beantwoorden?

De Canadese eerste minister Justin Trudeau.

AJ Economisch omarmt hij een liberaal geloof in globale markt, maar met een sterke morele, egalitaire component, waarbij hij hamert op fundamentele gelijkwaardigheid, op diversiteit, op vrouwenrechten en burgerrechten in het algemeen. Zijn discours sluit aan bij een vibe die je overal ter wereld in de middenklasse ziet ontstaan.

Zou je deze open houding kunnen zien als een erfenis van het humanisme? En welke rol heeft de kunst te spelen?

Kunst moet de zoektocht faciliteren, een open HS ruimte creëren waar in alle vrijheid en naïviteit over de wereld kan worden nagedacht. We hebben behoef-

te aan radicale visies die het systeem uitdagen door alternatieven aan te reiken. Maar ik ben het met Dyab eens: ook in de kunst zijn er angstreflexen merkbaar.

In plaats van de meerstemmigheid te omarmen wordt de eenstemmigheid geprogageerd.

Hoe vertaalt zich dat in de muziekkeuze van B’Rock voor I say to you?

Wij willen de avond beginnen met een conHS certo uit de beroemde bundel L’Estro Armonico van Vivaldi: hét toonbeeld van het streven naar harmonische verrukking in de 18de-eeuwse muziek. Daartegenover plaatsen we Ramifications, een stuk voor 12 strijkers van de Hongaarse componist Ligeti. Het bijzondere aan dit stuk is dat Ligeti voorschrijft dat de helft van de strijkers een kwarttoon lager moet gestemd worden. Het hele stuk gaat dan over het omgaan met deze op het eerste zicht niet te combineren stemmingen, over hoe beide groepen al glijdend, wringend en zoekend naar elkaar proberen toe te komen.

Een opdracht voor zowel de muzikanten als de toehoorder, en een prachtig voorbeeld van hoe muziek ons iets kan vertellen over de wereld.

Dit raakt inderdaad aan de huidige tijdsgeest, AJ met al zijn contradicties en onzekerheden. Zoals Leonard Cohen zingt in The Future: “Things are going to slide / slide in all directions / there won’t be nothing / you can measure anymore”.

Joachim Robbrecht is een Vlaamse-Nederlandse theatermaker met internationale actieradius.

Hij duikt nu eens op als auteur, dan weer als regisseur of performer. Zijn thuisbasis is Rotterdam. Hij maakt eigenzinnige projecten die grote thema’s behandelen. Zo ontwikkelde hij een serie toneelstukken over 'de Nederlandse identiteit', en onderzocht fenomenen gerelateerd aan het ‘wereldburgerschap’: vervreemding, migratie, seizoensarbeid, (post)kolonialisme. Daarnaast werkt hij mee aan projecten van collega’s: Dood Paard, Oostpool, Wunderbaum en vooral Sarah Moeremans and sons. Voor dat gezelschap schreef hij drie stukken die het oeuvre van Henrik Ibsen aan een crashtest onderwerpen. Voor Crashtest Ibsen: Volksvijand werd hij genomineerd voor de Taalunie Toneelschrijfprijs. Actueel reist hij met The Great Warmachine, waarin Robbrecht poogt de oorlogseconomie waar we in leven te updaten.

KOEN TACHELET I SAY TO YOU # 1 NTGent & B’Rock De Belgisch-Libische auteur en activist Dyab Abou Jahjah geeft samen met B’Rock de aftrap voor ons nieuw format: I Say to You – een polemische nieuwjaarsboodschap op welgekozen muziek uit het klassieke Europese repertoire. Joachim Robbrecht regisseert.

Za 07/01 | 20:00 | Miry Concertzaal HoGent Conservatorium

PREMIÈRE I SAY TO YOU

11

WE FREE KINGS VRIJHEID ALS HOOGSTE GOED

In een wereld die steeds benauwder aanvoelt, gaan Wim Opbrouck en Wilfried de Jong op zoek naar de betekenis van vrijheid. Naar het hier en nu – met de verbeelding als soevereine kracht. Hun gids is de jazz: muziek op het scherp van de snede, als bevrijding van de geest. Intiem. Wild. Heftig. We Free Kings/Wij Vrije Koningen is muziektheater met een missie, waarbij twee ras-performers alles in de strijd gooien. Een voorstelling over het nemen of benemen van de vrijheid. Over medemenselijkheid en universele broederschap. Een voorstelling die haar minachting uitdrukt voor elke vorm van dictatuur en tirannie. Opbrouck en de Jong zoeken samen een weg uit de bekrompenheid en wagen een sprong in het diepe, voortgestuwd door een eigenzinnige selectie van persoonlijke favorieten en regelrechte klassiekers. Met de woorden van John Cage: There is no such thing as silence.

Concept, spel, muziekselectie: Wilfried de Jong, Wim Opbrouck | dramaturgisch advies: Steven Heene | kostuums: An De Mol, An Miller | sounds: Ron Reuman | scenografie: Wilfried de Jong, Wim Opbrouck, Luc Goedertier | licht: Mark Van Denesse | productie: NTGent

© Andreas Terlaak

Première op maandag 6 maart in de Handelsbeurs (Gent). Voorstellingen op di 7/03 en op di 11, wo 12 en do 13/04 in de Handelsbeurs.

Wilfried de Jong en Wim Opbrouck op het North Sea Jazz Festival.

12

PREMIÈRE WE FREE KINGS

Wim Opbrouck (°1969) is acteur, muzikant en tekenaar en is sinds 2005 vast verbonden aan het NTGent-gezelschap. Hij speelde onder meer in De asielzoeker, Ik wil dat jij een beer wordt, Het leven een droom, Merlijn, Ik val… Val in mijn armen, Instinct, Kasimir en Karoline, La Grande Bouffe, Aida*, Kinderen van de Zon, Nero, Messen in hennen, Hans en Grietje, Tartuffe en En avant, marche!, de coproductie met les ballets C de la B die nog steeds op tournee is in binnen- en buitenland. Van september 2010 tot juni 2015 was Opbrouck ook artistiek leider van NTGent, waarbij hij het theater omdoopte tot ‘een huis van spelers’ waarin spelplezier, verbeeldingskracht, vakmanschap en een openheid naar andere kunsten centraal stonden.

Wilfried de Jong (°1957) is theater- en televisiemaker en schrijver. Hij verwierf in Nederland bekendheid als lid van het onstuimige theaterduo Waardenberg en de Jong. Samen met kompaan Martin van Waardenberg produceerde hij vanaf midden jaren tachtig shows als De gekkengalerij, Naggelwauz en Bandkaai. Na zijn podiumcarrière begon hij aan een nieuw hoofdstuk als maker van televisieprogramma’s, zoals Holland Sport en 24 uur met….

De Jong speelt ook regelmatig in films en televisieseries en publiceert verhalen, zoals De man en zijn fiets (2009, over wielrennen). Hij is tevens columnist, onder meer voor het voetbaltijdschrift Hard Gras en NRC Handelsblad. In de zomer van 2013 presenteerde hij Zomergasten op de VPRO. Eerder dit seizoen toerde hij in Nederland met het swingende jazzcombo Bruut!.

PREMIÈRE WE FREE KINGS

13

VERSLAG VAN EEN DAG IN BAVIKHOVE

We Free Kings/Wij Vrije Koningen.

Waarde toeschouwer, Wat alleen door dwang tot stand kan komen, zal niet langer duren dan hij die het gestalte gaf.

Wordt u een koning over miljoenen koningen.

Schenkt u ons vrijheid van denken.

TO BEGIN WITH THE BEGINNING Probeersels. Enkele voorzetten tot een mogelijke volgorde.

Publiek komt de zaal binnen.

Zachtjes zoemen de eerste minuten van NUBA1 Het geluid van een machine staat in loop.

Zaallicht dooft.

Het stampen van de machine wordt steeds luider.

Uit de coulissen verschijnt het silhouet van een magere man in een zwart pak.

Hij sleept een zwaar voorwerp mee. Een dier?

De huilende sax steigert een eerste keer. De man sleept een man het toneel op.

Hij maakt een tocht, een rondgang. De uithalen van de sax wijzen hem de weg.

Een vrouwenstem.

“Sundown” “A days march” “Across the sand” ...

NUBA1 eindigt zoals het begon met het geluid van de machine in loop.

De mannen hebben zich letterlijk het toneel opgesleept.

Man 1 (de sleper) Hij heeft door bossen gewaad de handen voor zich uit.

Hij heeft uit volle borst van kop tot teen zichzelf aan de haren uit zichzelf getrokken, met volle kracht voorwaarts door braamstruiken heen door beken en modder.

Hij heeft zichzelf over een berg gesleept. Zich van de berg gegooid.

Hij is overeind gekomen, heeft voorovergebogen tot 14

PREMIÈRE WE FREE KINGS

drie geteld.

Is de berg afgestormd.

Heeft de berg afgebroken.

Misschien alleen om een put te maken.

Misschien om eindelijk te kunnen vallen.

Het is sterker dan hemzelf.

Hij is in de put gesprongen uit de put geklauterd.

De nieuwe berg beklommen, zichzelf over de nieuwe berg gesleept, alsof hij hoopte op de top een nieuwe zon te zien.

(Ondertussen is de opgesleepte Man 2 opgestaan en heeft hij het stof van zijn pak geklopt. Het pak heeft dezelfde snit als dat van Man 1 in een lichtjes andere tint)

Man 2 (de opgesleepte) Met gesloten ogen vel over been heb ik gekeken.

Heb beseft toen ik op de berg stond dat niets verloren gaat.

Hoe ik me ook verzette. Niets gaat verloren.

Mezelf voor me uitgehouden met gesloten ogen de berg afgestormd.

Tegen bomen aan en opnieuw en opnieuw.

Voorbij rede en voorbij vermoeidheid voorbij hoop en voorbij pijn.

Opnieuw en opnieuw.

Eindelijk de pijn voorbij.

Opnieuw en opnieuw.

Niets gaat verloren.

Man 1 Hij heeft door moerassen gewaad al dan niet menselijke.

Heeft door zeeën gewaad heeft zichzelf een berg opgesleept.

Zichzelf voor zich uithoudend is hij die berg af gestormd.

Uiteindelijk tot stilstand gekomen tegen een muur die er niet is.

Onder een dak dat er niet is op een vloer die er niet is.

Een huis van niets.

Man 2 Onmiddellijk beslist om hier thuis te komen.

Mezelf voor me uithoudend mezelf tegen de muur te pletter gelopen.

Tot ik niet langer. Tot ik niets meer. Eindelijk mezelf voorbij.

Eindelijk thuis. Mijn hoofd tegen de muur gelegd als tegen een handpalm van iemand die mijn hoofd op zijn knieën legt. Hand op mijn wangen zich vooroverbuigt.

Iemand die fluistert.

Niets gaat verloren.

BAKAI start.

De mannen dansen tot de uitputting.

YOU ARE WHAT THIS DAY IS ALL ABOUT. De mannen kleden zich om. Maken alles klaar voor de officiële intrede.

Achterin hangen rollen blanco krantenpapier, die worden als gordijnen naar beneden gelaten.

Halverwege het nummer zetten ze koningskronen op en zingen mee met Shepp.

Gaan klaar staan bij de microfoons.

Koning 1: En? Sterk?

Koning 2: Wat sterk?

Koning 1: Sterk, de spieren, de geest.

Koning 2: Zal moeten.

Koning 1: Omdat?

Koning 2: Ik heb mieren gedood met een slag van mijn hand en mensen omgelegd door ze dood te denken.

Koning 2: Wat prefereer je?

Koning 1: Waarom zou ik een keuze maken als ik beide mogelijkheden tot mijn beschikking heb. Als je het me vraagt: ja, ik ben sterk. Onmogelijk sterk. Vervelend sterk. Beresterk. Ha! Koning 2: Ik krijg een slap gevoel van je praatjes.

Koning 1: Dat vind ik niet fijn om te horen. Wil je dood?

Koning 2: Niet direct.

Koning 1: Later wel dan?

Koning 2: Als het tijd is. Als het mijn tijd is.

Koning 1: En die is?

Koning 2: Hoor je nog. Eerst maar eens zwijgen en denken.

AFTELLINGEN. (een montage van allerlei verschillende aftellingen uit de jazz) Alsof hun denken aftelt.

Dan plots.

VERNERI POHJOLA ANCIENT HISTORY De koningen zingen samen een solo voor trompet.

Tedere falsetstemmen. Dicht in de microfoon.

(Knippen na de solo) …

WFK: HET GELIJKNAMIGE ALBUM We Free Kings is ook een jazzplaat uit 1961, uitgebracht door Mercury, van de Amerikaanse multi-instrumentalist ‘Rahsaan’ Roland Kirk (1935-1977).

Het album bestaat uit negen tracks en wordt omschreven als bluesy post-bop. De muziekvirtuoos Kirk was al op jonge leeftijd blind geworden, als gevolg van een rampzalige medische behandeling, maar dit trauma weerhield hem er niet van om later verschillende blaasinstrumenten tegelijk te bespelen, waaronder vaak een of twee saxofoons en een zogenaamde neusfluit. Kirk was ook maatschappelijk geëngageerd en werd door collega-muzikanten op handen gedragen, omwille van zijn ongelooflijke techniek en zijn onuitputtelijke drive. Typerend voor zijn spel is een techniek genaamd circular breathing (“circulaire ademhaling”) waardoor hij muzieknoten onwaarschijnlijk lang kon aanhouden zonder naar adem te moeten happen.

De titel van het album, dat door de critici gunstig werd onthaald, verwijst naar de eerste track van de b-kant. We Free Kings refereert ook aan We Three Kings, een oud kerstliedje.

Ze denken beiden diep na.

PREMIÈRE WE FREE KINGS

15

URBAN PRAYERS Zoals eerder aangekondigd in dit magazine is NTGent aan een onderzoekstraject bezig met partner Victoria Deluxe. Dit traject bestrijkt twee seizoenen en heeft als titel Geloven in de stad/Urban Prayers. Onder die noemer worden de verschillende geloofsgemeenschappen in Gent in kaart gebracht, maar peilen we ook naar de religieuze beleving bij individuele jongeren. Dit onderzoek mondt dit seizoen nog uit in een nieuwe voorstelling van Victoria Deluxe en in een reeks begeleide bezoeken aan diverse gebedshuizen via onze Publiekswerking. Voor volgend seizoen staan er twee projecten op locatie gepland: Urban Prayers in het najaar en Urban Mirrors in het voorjaar van 2018. Daarover later meer. Hieronder alvast een impressie van NTGent-dramaturg Matthias Velle over een gezamenlijk werkbezoek aan de orthodoxe kerk in het Sint-Elisabeth Begijnhof.

16

IN DE MAAK

IN DE MAAK

17

Begin november bracht een delegatie van NTGent en Victoria Deluxe een bezoek aan de orthodoxe parochie van de Heilige Apostel Andreas. De kerk in het Sint-Elisabeth Begijnhof bleek een verborgen pareltje, met haar Oost-Europees aandoende torenspitsen, haar muurschilderingen en vele goudomrande iconen. Daarop worden heiligen uit alle windstreken afgebeeld. Sint-Veerle, patrones van Gent, prijkt er parmantig naast de stichter van de Byzantijnse Kerk, Sint-Andreas. Het is kenschetsend voor de diversiteit van de orthodoxe gemeenschap in Gent, die uit vijftien verschillende nationaliteiten bestaat. De taal van de liturgie is door de bank genomen het Nederlands, maar ze wordt opgeluisterd met Slavische polyfone gezangen, litanieën in het Grieks, Russisch of zelfs Georgisch.

Zoals vastgesteld in andere Gentse gebedshuizen maakt die liturgie ook in de orthodoxe parochie slechts een stukje uit van een gevarieerd gemeenschapsleven. Zo geeft de beminnelijke en bijzonder erudiete aartspriester Dominique Verbeke, die de delegatie een rondleiding gaf, theologische les aan toekomstige leerkrachten orthodoxe religie. Verder zijn er gezamenlijke maaltijden en lezingen. Er is een koor en de indrukwekkende bibliotheek van het Theologische Instituut. Nieuwkomers kunnen rekenen op juridisch advies, bijvoorbeeld om de diploma’s uit hun thuisland te laten erkennen. De parochie oefent eveneens een grote aantrekkingskracht uit op mensen met een migratieachtergrond (meestal Oost-Europeanen) die in hun land van herkomst niet erg geïnteresseerd waren in religie. In België voelen zij zich namelijk vaak 18

IN DE MAAK

ontworteld en zoeken ze via de orthodoxe geloofsgemeenschap aansluiting bij hun eigen culturele tradities.

Priester Dominique fungeert als een bemiddelende figuur tussen die tradities en de Gentse samenleving.

Vele orthodoxe christenen met Oost-Europese roots belijden immers een weinig geactualiseerde variatie op de orthodoxie, die bijvoorbeeld homoseksualiteit nog als een zonde beschouwt of gelovigen met angst opzadelt voor een straffende god, vergelijkbaar met die van de jezuïeten voor wie in het katholieke Vlaanderen is opgegroeid. Voor orthodoxen zijn zulke opvattingen bijgeloof. De priester laat de Oost-Europese Gentenaars evenwel kennismaken met de zachtmoedige God van Isaac de Syriër, een zevende-eeuwse bisschop: ‘Geen enkele zonde is groter dan de zee van Gods barmhartigheid.’ Het is precies met die God dat priester Dominique via de non-verbale taal van iconen en rituelen contact zoekt. Bij wie hij, na een moeilijke jeugd en ‘een leven zonder smaak’ geleid te hebben, zijn metafysische dorst kon lessen. Bij wie hij ‘het voedsel voor zijn absolute honger’ heeft gevonden, ergens halverwege het individualistische protestantisme en het theologisch rationaliserende katholicisme.

Een bijzondere ontmoeting met een uitzonderlijk man, die de delegatie nog lang zal bijblijven.

In mei zal NTGent samen met Victoria Deluxe de voorstelling Geloven in de stad presenteren, die regisseur Gorges Ocloo in de sociaalartistieke werkplek aan Dok Noord met een vijftiental jonge Gentenaars zal maken. De meesten onder hen hebben een migratieachtergrond. Het stuk zal een staalkaart bieden van de uiteenlopende vormen van gelovig zijn in Gent: van religieus gelovig zijn over geloven in bepaalde wetenschappelijke veronderstellingen tot en met voetbal als religie. Uit de interviews die Victoria Deluxe het afgelopen jaar met jongeren afnam over dit onderwerp, blijkt alvast dat dergelijke (soms tegenstrijdige) vormen van gelovig zijn door jonge Gentenaars makkelijk met elkaar gecombineerd worden. Met andere woorden: religieus gelovig zijn is voor veel jongeren met een migratieachtergrond een houvast en een erg belangrijk aspect van hun identiteit, maar die identiteit is veranderlijk, complex en veellagig. Religie wordt niet op negentiende-eeuwse wijze sectair en dogmatisch ingevuld, maar veeleer pragmatisch: de jongeren pikken hier en daar elementen uit en zetten die naar hun hand, als wrakhout waarmee ze een vlot bouwen om de woelige wateren van het leven te trotseren.

tes als gebedshuizen en auditoria), wie toegang heeft tot bepaalde geloofssystemen en vooral wie niet. Met de gegevens uit dit lopende onderzoek (onder meer beelden van debatten, gebedsvieringen en lezingen in Gent), aangevuld met hun eigen ervaringen, gingen de spelers sinds begin december aan de slag op de vloer.

De eerste bijeenkomst was een lang uitgesponnen improvisatiesessie, vertrekkend van de elementaire vraag: in wie of wat geloof jij?

MATTHIAS VELLE

Alvorens de repetities met Ocloo van start gaan, worden de verschillende geloofssystemen in Gent verder in kaart gebracht door Victoria Deluxe, onder leiding van Dominique Willaert en dramaturg Matthias Velle.

Er wordt nageplozen hoe die systemen met elkaar in concurrentie treden, met welke methodes ze weten te overtuigen (vaak zijn die erg performatief. Denk aan de performances van charismatische kerkleiders, retorische trucs of de theatrale inrichting van ruimIN DE MAAK

19

PRATEN OVER AFRICA NOTITIES VAN ACTEUR OSCAR VAN ROMPAY

Sinds de première in 2013 is Africa, een voorstelling van Peter Verhelst en Oscar Van Rompay, aan een uitgebreide speelreeks bezig in binnen- en buitenland.

Naar aanleiding van de terugkeer in januari in NTGent vroegen we aan Oscar naar zijn ervaringen tot dusver.

De monoloog is immers gebaseerd op Oscars persoonlijke impressies van Kenia, het land waar hij een tweede leven heeft opgbouwd sinds hij er ooit als student-vrijwilliger arriveerde. Africa maakt bovendien de tongen los en resulteert vaak in een dialoog achteraf of zelfs tot verhitte discussies met het publiek, onder meer door de scène waarin de acteur zichzelf zwart schildert. Onderstaande tekstfragmenten zijn afkomstig uit de notities die Oscar sinds februari 2013 bijhoudt. * Mag ik een zwart personage ensceneren? Zo niet, wat is dan aanvaardbaar en wat niet? Die lijn valt volgens mij onmogelijk te trekken. Mag ik een Aziaat ensceneren? Een Amerikaan? Een Spanjaard? Een Nederlander? Een Waal? Een Limburger?

© Kurt Van der Elst

En als ik wel een zwart personage mag ensceneren, dan zal dat steeds een interpretatie zijn die tot op bepaalde hoogte fout of gekleurd is. Dat ontkennen en die interpretatie als waarachtig en objectief aanduiden is gevaarlijk, maar dat doen we niet in de voorstelling.

De voorstelling spreekt zichzelf bewust op verschillende vlakken tegen: Africa worstelt met zijn eigen beeldvorming en maakt dit tot thema. Vandaar een zin als “Zodra je deelneemt aan dit land maak je je handen vuil”. Er is geen correcte manier mogelijk om de Ander 20

BEPROEFD REPERTOIRE

te representeren. Iedereen is tot op bepaalde hoogte gekleurd door vooroordelen, iedereen kijkt vanuit zijn eigen referentiekader naar de Ander. Iedereen is tot op bepaalde hoogte racist, paternalistisch en onderhevig aan exotisme. Dat erkennen is de eerste stap naar een eerlijke ontmoeting, naar het vermijden van de grootste misstappen. * Ik vertel niet het verhaal van de Keniaan of de Afrikaan. Ik vertel mijn verhaal over een confrontatie met de Ander. Uiteindelijk gaat het over eenzaamheid. * In Kenia rondlopen is problematisch, doen alsof dat niet zo zou zijn is hypocriet. Ik vertel niet het verhaal van ‘de Keniaan’, dat is per definitie onmogelijk en was nooit de bedoeling. Daar kan ik onmogelijk op afgerekend worden. Je sleurt die koloniale geschiedenis mee, of je dat nu wilt of niet. Het maakt deel uit van het verhaal. * Als ik een voorstelling maak over het nazisme moet ik het beeld van de Hitlergroet kunnen gebruiken. Zelfs als dat beeld confronterend en pijnlijk is voor bepaalde mensen. * Ik begrijp dat sommige mensen kwaad worden van de voorstelling omdat een deel van de context die ik in deze mail schets ontbreekt in de voorstelling. Maar dat was een bewuste keuze. Het was niet onze bedoeling een intellectueel discours te brengen. We wilden een dramatische voorstelling maken, eentje die emoties losmaakt en het publiek beroert. Een overtuigend en sluitend discours kan ook in slaap wiegen. Wij willen activeren. Ik moet nu dus ook niet verontwaardigd gaan doen als blijkt dat mensen inderdaad geraakt of kwaad zijn. Maar ik vraag wel een onderscheid te maken tussen het personage ‘Oscar Van Rompay’ dat op scène staat en de maker ‘Oscar Van Rompay’ die zich van zijn persoonlijke achtergrond bedient (zoals elke acteur/theatermaker tot op bepaalde hoogte doet) om een dramatisch verhaal te vertellen. En die maker zou het bijzonder pijnlijk vinden als zijn voorstelling

gesaboteerd wordt door mensen die de voorstelling niet hebben gezien. Mensen die strijden voor een zaak waar ook ik achter sta. * Zou het kunnen dat er twee discussies met elkaar vermengd worden? Enerzijds wordt het blackfacing aangeklaagd, anderzijds dat de Vlaamse podia te wit zijn. Met het eerste punt van kritiek ben ik het niet eens. Met het tweede punt wel. Maar is Africa de juiste voorstelling om dat punt te maken? Dan lijkt pakweg Augustus, ergens op de vlakte mij daar beter geschikt voor. * Africa is niet het verhaal van Afrika of van de Afrikanen. Ik vind het haast een belediging dat mensen denken dat ik zo iets zou pretenderen. Dat zou van een ongelofelijke domheid getuigen. Het is wel het verhaal van een blanke man uit de middenklasse in Kenia die zich bewust wordt van zijn eigen positie. * Ik kom er niet goed uit in Africa. Je mag kwaad zijn op mijn personage, maar als theatermaker ben ik je medestander. * “De geschiedenis bestaat niet uit toevallige gebeurtenissen. Blanken zijn de producten van de geschiedenis die onze voorouders kozen. Zwarten van de geschiedenis die onze voorouders niet kozen. Toch zijn we hier allemaal samen, de producten van die keuzes. Dat moeten we begrijpen om er aan te kunnen ontsnappen.” (Uit de Netflix docu: 13th) * “Mijn mannen schuiven in één lijn op.” Kijk, ik ben de leider van het bedrijf. Ik ben de baas. Ik snap het: ik ben blank, de mannen die op het veld werken zijn zwart: dat is een confronterend beeld. Maar mag ik als Belg geen bedrijf beginnen in Kenia? Dat vinden de dorpsbewoners in Korondo en de Keniaanse staat alvast niet. Ik begrijp dat het op papier provocerend is om ‘mijn mannen’ te zeggen. Maar het is wel de realiteit. Net zoals een zwarte bedrijfsleider dat zou BEPROEFD REPERTOIRE

21

kunnen zeggen. Het land wordt bewerkt omdat ik dat besloten hebt en dat geeft een kick, daar gaat voor mij die zin over. * Heleen Debeuckelaere, een zwarte vrouw geboren in België en schrijfster van het opiniestuk Waarom ik het ‘linkse, progressieve’ Gent verliet heeft de voorstelling drie keer gezien. Ze vond het heel herkenbaar. * Op zich moet je blij zijn met de commotie die Africa teweeg brengt. Het draagt bij aan het bewustwordingsproces. En als ik daarbij afgeschilderd wordt als de baarlijke neokoloniale duivel, het zij zo. * Ik mag de zwarte huidkleur van een zwarte vrouw toch mooi vinden? Daarmee sluit ik toch niet uit dat ze nog oneindig veel andere dingen ook is. Daardoor maak ik toch geen exotisch lustobject van haar? * Natuurlijk zijn er gevaren verbonden aan exotisme.

Mensen worden niet langer als een feilbaar individu gezien maar verworden tot een object van verlangen. Anderzijds is het wonderlijk en waardevol om vervoerd te geraken door nieuwe kleuren, geuren en bewegingen. Er wordt een luik open gezet naar een nieuwe wereld en dat is waardevol. Zelfs als die wereld een fantasiewereld is die niet bestaat. Het verruimt de geest. Je overgeven aan exotisme kan betekenisvol zijn in betrekking met de blik op de eigen achtergrond en cultuur, het kan verhelderend zijn. Maar men moet zich bewust blijven dat dit exotische beeld een constructie is. * Ik dacht dat Publikumsbeschimpfung verleden tijd was, dat zoiets niet meer kon. Maar blijkbaar wel. Eerlijkheid doet pijn, voor sommigen te veel. * Ik ben een acteur. Ik heb het recht om eender wie te spelen: Hamlet, Ophelia, Oom Wanja, President Obama, of een onbekende vrouw in een discotheek in 22

BEPROEFD REPERTOIRE

Migori. En als ik daarvoor denk een nepkont nodig te hebben, dan mag dat! Daarvoor ben ik acteur. * Kan iets verbeelden (een angst, een gedachte, een verlangen) een misdaad zijn? Ik sta alleen op scène, ik ‘gebruik’ niemand anders, ik spreek niemand rechtstreeks aan met ‘jij’, ik verkondig/verbeeld gedachten.

En toch zijn mensen soms ongelofelijk kwaad. En niet zomaar kwaad. Nee, ze zijn kwaad op mij als persoon.

Waarom zijn ze zo kwaad? Omdat ik anders denk? Omdat ik fout ben? Waarom lopen ze dan weg? Waarom gaan ze de dialoog niet met mij aan? Ze tonen daarmee hun eigen onwil om te proberen de Ander te begrijpen. Want ze ontkennen dat ze zelf, zoals ieder mens, vol zitten met vooroordelen – dat ook zij geen perfect parcours lopen in betrekking tot de Ander. In die zin is iedereen schuldig. In de voorstelling erken ik dat erg duidelijk, dat ik feilbaar ben, dat ik fouten maak.

Maar zij roepen heel luid: hij is fout! Als ik dat voortdurend deed, had ik nooit een leven kunnen opbouwen in Kenia. Ik heb voortdurend en elke keer opnieuw de dialoog en samenwerking moeten aangaan met mensen die fundamenteel anders denken dan mij. Op een bepaalde manier tonen de weglopers exact aan wat ik aanklaag. Het is net die inspanning die ik lever en misschien ook als toeschouwer vraag: niet weglopen van het probleem, niet je rug ernaar toe draaien, maar proberen te begrijpen wat iemand drijft, zelfs al is het moeilijk. * In Migori ben ik vaak de enige Westerling. Dag in dag uit. Ook in die context moet je de tekst begrijpen. * Soms word ik bijna bang als ik denk aan mijn leven in Kenia. Bang omdat het zo losgeslagen is, zo onbetrokken, zo in het lege, zo niet-geworteld. Een constructie, alsof niet helemaal echt is. En wat erger is: ik heb het gevoel dat Kenia en mijn ervaringen daar, mijn ‘alleen zijn’ mij ook van de mensen in België verwijdert. Twee keer alleen dus.

Het kan ook gaan over een verloren liefde, of in ieder geval een verloren verliefdheid, mijn Kenya van tien jaar geleden is niet meer mijn Kenia van nu. Je

bent een droom kwijt. De hoop dat een ander leven mogelijk is. Dat Oscar er overal zal zijn, waar je ook naar toe gaat. In die zin is Africa ook een coming of age verhaal. * Wambuya, een Keniaanse vriendin die van haar 20ste tot haar 30ste in de VS en Europa heeft gewoond, vind het best wel lastig om weer terug in Kenia te zijn. Op sommige vlakken (uitgaan bijvoorbeeld) begrijpt ze minder van de Keniaanse cultuur dan ik. “I wonder if I will ever fit around here…” Ze is heel streng voor haar landgenoten en hun cultuur. Diezelfde uitspraken in mijn mond zouden als racistisch bestempeld kunnen worden. * Racisme is iemand op basis van zijn huidkleur negatief beoordelen. Maar is het racistisch om te zeggen dat het overgrote deel van de Kenianen onbetrouwbaar en oneerlijk zijn? Dat vinden de meeste Kenianen immers zelf ook. Het is een probleem dat zich in de maatschappij heeft genesteld. Zoals Kenianen ook de terechte kritiek op Belgen zouden kunnen formuleren dat wij te individualistisch zijn, dat is het probleem van onze maatschappij. * Misschien is mijn hele avontuur in Kenia wel gevoed door de alomtegenwoordige drang om het te maken, om iemand te zijn, om uniek te zijn. Wat op zich een erg neoliberale gedachte is. Het opmerkelijke is dat dit avontuur me wel het tegendeel heeft geleerd. Ik ben hier blij met minder, ik heb geleerd veel minder te willen, te verwachten, te verlangen, ook als ik in België ben. Korondo is niet de mooiste plek op aarde, mijn huis hier is niet het mooiste huis ooit, en mijn avontuurtje met een meisje uit het dorp klinkt exotischer en spectaculairder dan het in feite is. En dat is allemaal oké. Meer zelfs, ik ben het onaffe, het gemankeerde, net gaan omarmen. Ik heb er van leren houden.

OSCAR VAN ROMPAY

AFRICA NTGent Over Afrika als gedroomde continent, het voorwerp van verlangen, die onbegrijpelijke plek vol exotisme, seks en geweld, natuurschoon, muziek, kleuren en geuren. Succesvoorstelling van Peter Verhelst met Oscar Van Rompay in de rol van zijn leven. do 19, vr 20, za 21/01 | 20:00 NTGent Minnemeers met gratis inleiding 45' voor aanvang

BEPROEFD REPERTOIRE

23

ZUS VAN HARTVERSCHEURENDE MONOLOOG OP TEKST VAN LOT VEKEMANS, WEERGALOOS GESPEELD DOOR ELSIE DE BRAUW.

Zus van gaat over Ismene, de zus in de schaduw van de geroemde en geliefde Antigone. Deze voorstelling herneemt Elsie de Brauw sedert een decennium nagenoeg jaarlijks, zowel in het Nederlands als het Duits, met even veel succes. Op 1, 2 en 3 februari kunt u erbij zijn, in NTGent Minnemeers. Hieronder alvast enkele tekstfragmenten uit de voorstelling als smaakmaker.

EEN BIJZIN IN EEN BOEK Ismene, dubbele punt: Dochter van Zus van Dat is alles wat er van mij is overgebleven Een naam zonder inhoud Een naam die alleen bestaat in relatie tot In relatie tot mijn familie Zo heb ik voortgeleefd Als het grijze muizenzusje Het zusje zonder daden.

LAF Zij vond mij laf Dat vind ik nou echt een rotwoord Laf ‌ Als je een vriend verraadt Of niet de schuld draagt voor je eigen daad Uit angst voor straf Dat is laf Of als je mensen die sterker staan naar de mond praat En degene die zwakker zijn belachelijk maakt Dat is laf ‌ Je kan een mens toch niet vragen om zijn eigen doodvonnis te tekenen?

Dat kan toch niet?

24

BEPROEFD REPERTOIRE

Dat mag toch niet?

Dat mag je toch gewoon niet doen?

Zoiets mag je toch gewoon niet vragen?

KONIJN Ik heb een konijn begraven De nacht nadat mijn zus zich had verhangen Ik kon niet slapen Om vijf uur ben ik van bed gegaan Naar buiten Door de straten Tot aan de poorten van de stad Een wachter hield me tegen Waar ik heen ging?

Naar buiten Ik zei, ik wil naar buiten, ik wil eruit, nu Hij zei niets, maar deed een stap opzij Zelf heb ik toen de poort geopend En ben gaan lopen Zomaar recht vooruit Ik liep maar en liep maar Langzaam werd het licht Ergens achter me kraaide een haan En nog een Mensen werden wakker En toen zag ik hoe voor me een konijn werd gegrepen Door een buizerd Het gebeurde in een paar seconden

25

© Phile Deprez

BEPROEFD REPERTOIRE

Een duikvlucht Een kort gevecht Ik begon te gillen Nee! Nee! Nee! En het was alsof de buizerd schrok, want hij liet los Ik ben naar het konijn toe gerend Met open ogen lag hij in het veld Een wond in zijn nek Bloed op zijn rug en aan zijn bek Ik dacht: ik maak jou levend Ik maak jou weer helemaal levend En dan neem ik je mee naar huis En dan mag je mee op bed En ik geef je een naam Ik heb hem geaaid en geaaid en geaaid en geaaid Na drie kwartier werden de poten stijf Toen het lijf Ik had een dood konijn in mijn armen Een dood konijn Ik heb hem begraven Met mijn blote handen heb ik een kuil gegraven en daar heb ik hem in gelegd Ik wilde nog iets zeggen Als afscheid Maar dat voelde zo…

Ik ben toen gaan zitten En blijven zitten

ZUS VAN NTGent & Stichting MAM spel Elsie de Brauw | tekst Lot Vekemans | regie Allan Zipson | toneelbeeld Manny Dassen | geluidscompositie Paul Koek wo 1, do 2, vr 3/02 | 20:00 NTGent Minnemeers met gratis inleiding 45’ voor aanvang

26

BEPROEFD REPERTOIRE

KLEINE DAGEN BERNARD DEWULF VERTELT

Wij wonen met vier. Twee grote, twee kleine mensen. Voor de kleinen is het hun eerste huis, voor de groten het eerste met de kleinen erin. Wat zich in het huis bevindt is meestal van de groten. Enkele dingen behoren alleen de kleinen toe, andere alleen de groten. Gaandeweg worden de kleinen mede-eigenaar van de bezittingen van de groten. Ooit is alles van de kleinen omdat de groten verdwenen zijn.

De groten nemen de meeste plaats in. De kleinen bestrijken het meeste terrein. Zij bewegen meer. Zij wegen ook minder. De kleinen laten van onder tot boven sporen achter, zingen voor volle kamers, zijn een bezettingsmacht, verplaatsen hun geringe bezittingen zo vaak en zo strategisch dat de aanwezigheid van de groten tot een fysisch minimum beperkt wordt.

Met al de levens die de kleinen opvoeren, breiden zij het huis ver uit. De groten voeren ook levens op, maar meer in het hoofd. Dat maakt het huis dan weer wat kleiner. Maar nooit zo klein als het uitgebreid wordt.

De groten wonen er het langst, de kleinen zijn er het meeste thuis. Blinddoek de groten, blinddoek de kleinen, de kleinen vinden het snelst hun weg. Het huis zit als een origineel in hun lichamen. Soms zeggen de groten onder elkaar, geteisterd door onvolkomenheid, over de kleinen: ze weten niet beter. Dat is het voorrecht van de groten.

Š Phile Deprez

De groten weten dat het huis groeit met de kleinen.

Met henzelf kan het huis niet echt meer groeien. Laat de kleinen verdwijnen, daar zijn dode hoeken voor, en het huis houdt op. Ooit zullen de kleinen zo groot zijn dat ze zichzelf zullen verwijderen. Daarna zullen de groten achterblijven in een reusachtig huis. Wat er dan met al die stemmen en levens en bewegingen en bezettingen gebeurt, weten noch de kleinen noch de groten.

BEPROEFD REPERTOIRE

27

Twee meisjes van vijf taterend in het ochtendhoofd. Het ene van mij, het andere op visite. Het huis wordt een volière van maniertjes. Fladderende handjes, rollende oogjes, gemaakte zuchtjes, en dat ongenaakbare gegiechel.

Dat zit allemaal standaard bij hun uitrusting. Soms groeit het weg, soms niet.

Ze zijn 'op'. Dat wist ik al van horen zeggen. Maar nu ik ze samen heb, wil ik de hele waarheid. Ze zijn immers allebei op dezelfde. Dat sticht verwarring in de ouderwereld.

Jullie zijn dus op A., zeg ik, mijn stem op poezenpoten. Meisjes van vijf zijn van suikerglas. Ze kijken elkaar aan, handjes zweven naar de mond. Die van mij neemt het woord. Ja, zegt ze. Allebei, samen, tegelijk, op dezelfde? vraag ik. De handjes zweven af en aan.

Ja. Wat is dat, op iemand zijn? Lipjes worden geperst, schouders gaan omhoog. Ze kijken weer naar elkaar en proesten het uit.

Wij zijn verliefd, zegt het bezoek. Een moment van uitdagende ernst komt op hun gezichtjes. Wijsneuzen.

Wat is dat dan, verliefd? Weer de schoudertjes. Dat weet toch iedereen, zegt het bezoek. Ik niet, zeg ik.

Ik ben nog nooit verliefd geweest. Niet waar, giechelen ze. Niet als een meisje van vijf, zeg ik. Daar moet ze even over denken. Gewoon, zegt de mijne, kussen.

Kússen? zeg ik. Wie kussen, waar kussen, wanneer kussen? Zég, papa, zegt de mijne, ik ben ook op B. en C. hoor.

Nu zit het ochtendlicht vol vogels.

Wát, zeg ik. Hun hele lichaampje is pret. Op drie tegelijk? Ik ook, zegt het bezoek. Wij zijn veel verliefd.

Ze willen mij al ontmantelen. Aan diggelen. Uit mijn volwassen lood slaan. Je kunt maar op één tegelijk zijn, zeg ik, als statement. Niet waar, zeggen ze. Alles fladdert nu. Meisjes kunnen dat, zeggen ze. Zoals ze nu kijken naar elkaar: een verstandhouding van gewapend suikerglas.

28

BEPROEFD REPERTOIRE

Het kind gaat vroeger slapen dan anders. Anders is het vaak gezaag over de tijd van slapen, nu vraagt de vader dus verbaasd waarom. Het kind zegt: Het is hier saai. Even kijkt de vader na al die jaren de bekende, schemerende woonkamer in, daarna waaien de woorden van het kind als een kille tocht door hem heen.

De vader vermant zich en vraagt hoe het hier dan wel zo saai zou zijn. Het kind haalt de schouders op. De vader kan inmiddels tegen een stootje, maar nooit tegen dat schouderophalen. Het treft hem altijd als een eigen falen. Hij denkt dat het kind dat weet. Het geeft hem een halve zoen en stijgt hoorbaar traag de veel te vroege avond in.

Nu blijft de vader achter in het stomvervelend heden van zijn kind. Hij wordt geslingerd tussen toekomst en herinnering. Soms wilde hij zich al de toekomst kunnen herinneren.

Nu denkt hij terug aan het begin. Toen het kind een dinsdag ter wereld kwam, in het geluid van een onverschillige ochtendspits. Een blauwig, blind en spartelend raadsel: de verklaring van een onverklaarbare liefde.

Als een versnelde film schieten dagen, nachten en jaren voorbij. Het kind kruipt, loopt, klimt, leest, tekent, schrijft, rekent, fietst, sms't, downloadt, wordt in schokjes groot, kortom, groeit en bloeit. En op een dag dus, een onvindbare avond in de geschiedenis, zegt het: Het is hier saai.

De vader weet dat hij het moet relativeren - het is de hoogtijd in het leven van het kind om zich te onderscheiden. Toch blijft de kille tocht nog wat in hem waaien.

Misschien, denkt hij, kan hij het hem morgenochtend op een briefje geven: de weinig gulle verhouding in het latere leven tussen verveling en vervulling. Of anders kan hij hem nu uit zijn kamer halen en moesten ze maar eens samen het nachtleven in gaan. Of nog anders moest het kind als een zevenslaper straks maar ontwaken in wijsheid.

Zo zit ik dus een avond midden in de opvoeding innerlijk hees te zingen als een kalende nachtegaal. Opvoeden is een groeiend vermoeden.

Een kind is een wervelwind die langswaait en dan blijft hangen, soms dagenlang hangend. Een lichaam dat, groeiend, stilaan alle kamers inneemt en wanneer het denkt verzameld te zijn de vertrekken verlaat, als een nog woonachtig gerucht.

Nooit zal ik het kennen, ook al heb ik het gemaakt.

Nooit zal ik het kunnen verlaten, ook al zal het mij terecht achterlaten in de kamers waar wij het samen hebben beraamd. Nooit zal ik helemaal weten wat het beweegt, ook al heb ik het hoogst bewogen geschapen.

En al heb ik het eigenwillig gewekt, ooit komt dus de avond dat het mij al uitwaait en zegt: Wat is het hier saai.

En nu het zover is gekomen, nu dat de normaalste gang van zaken is, nu het kind misschien al diep en vergeetachtig slaapt in zijn kantelende jaren, nu de vader van saaiheid maar wat voor zich uit zit te staren, de dodelijke sigaret in zijn eindige hand, nu dringt het bijna vriendelijk tot hem door – dat het waar is, wat hij las vorige week in de krant, uit de mond van een kenner: ‘Opvoeden heeft maar één doel, jezelf als ouder overbodig maken.'

Daar zal hij vanaf morgen werk van maken.

En terwijl hij gaandeweg, dag aan dag, zichzelf overbodig zal maken, zal hij af en toe terugdenken aan zijn eigen ouders. Hoe ze al jaren ontbreken, als het laken en de deken over zijn leven. Hoe het soms nog ineens zo koud kan zijn zonder hen. Hoe hij nog weet hoe saai hij het soms vond, in zijn kanteljaren, toen ze nog als een vogelnet over hem heen lagen. Hoe hij ze van zich af wilde gooien.

En hoe hij zich nu soms, nu ze al lang geheel overbodig zijn, verweesd uitstrekt in zijn volwassen dagen en denkt: Kom nog eens een keer samen, als een sprei, over mij heen liggen.

KLEINE DAGEN NTGent & HETPALEIS Het boek Kleine dagen bundelt de columns die Bernard Dewulf schreef voor de krant De Morgen en werd bekroond met de Libris Literatuurprijs (2010) en de jongerenprijs de Inktaap (2011). NTGent en HETPALEIS maakten er in 2012 een theatrale lezing van, waarin de schrijver zelf een stem geeft aan zijn verhalen. Nu op algemeen verzoek hernomen.

Do 23, vr 24/02 | 20:00 | NTGent Arca

Nog één keer. En dan zwijgen we erover.

BEPROEFD REPERTOIRE

29

DE BEWONERS VAN DE VLAKKE VLOER Even het geheugen opfrissen. Vanaf januari 2017 wordt de NTGent Schouwburg aan het Sint-Baafsplein verbouwd. De eigen grote zaalvoorstellingen zullen uitwijken: naar andere podia in Gent, naar andere steden. NTGent on the move. Maar NTGent is niet alleen een producerend gezelschap, het is ook gastheer voor andere gezelschappen die anders hun werk niet aan het Gentse publiek kunnen presenteren. We hebben natuurlijk Minnemeers nog, en Arca. Maar dat zijn vlakkevloertheaters. Om daar voorstellingen in te proppen die normaal in een grote zaal spelen… vonden we geen goed idee. Dus dachten we: kunnen we het niet omdraaien? Wat als we die twee vlakkevloertheaters als een vraag zien, een uitnodiging aan gezelschappen die de voorbij decennia de mogelijkheden van de vlakke vloer hebben onderzocht.

Als we over vlakke vloer spreken, dan komen we al snel uit bij de theatercollectieven uit Nederland en Vlaanderen, die sinds het begin van de jaren ’80 tot vandaag een unieke bijdrage hebben geleverd aan het medium theater: zonder regisseur, vertrekkende van een groep acteurs die tegelijk ook dramaturg, vertaler, ontwerper en vaak ook technicus zijn. Gezelschappen die van het vervagen van de grens tussen lezen, praten, bewerken, instuderen en herhalen een vruchtbare methode wisten te maken.

Het receptieve programma van dit seizoen wil hulde brengen aan deze ‘bewoners van de vlakke vloer’ op de enige manier waarop een hulde zinvol is: door hun werk te tonen. Dus vroegen we aan een resem gezelschappen om een jaar lang repertoire te komen spe30

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

len: hernemingen, nieuw werk, in kleine of grote bezetting. We vroegen hen om een week neer te strijken in Gent en gaven hen carte-blanche. Bijten de spits af: het Nederlandse collectief Dood Paard. Zij brengen een gedroomd programma: een herneming van hun 23 jaar oude voorstelling Who’s afraid of Virginia Woolf, met in dezelfde week Macbain, een voorstelling uit 2015 naar een tekst van Gerardjan Rijnders.

IN GESPREK MET DOOD PAARD Elke voorstelling van Dood Paard is een poging om zich tot de wereld van nu te verhouden. Groepsgedrag is in dit theater een kwestie van duidelijk leesbare afspraken - we verkleden ons voortdurend, we spelen dat we aan het vergaderen zijn, we laten het publiek zich zo welkom mogelijk voelen, we gaan nooit af maar achter elke verkleedbril blijven de acteurs als individuele persoonlijkheden voelbaar en zichtbaar. Iedere handeling en iedere uitgesproken zin is bedoeld om de geesten van de spelers/makers te scherpen en daarmee de geest van het publiek. Of het nou om een toneelstuk van Shakespeare gaat, om een tekst van Oscar van Woensel of om een zelfverzamelde tekstcollage, de vragen die gesteld worden zijn altijd deze: wat weten we, waar staan we en wat vinden we. De voorstellingen van Dood Paard komen tot stand zonder dat er een externe autoriteit is die de uitgedragen visie, de speelstijl of het beeld bepaalt. Elke beslissing op deze terreinen is de uitkomst van een gesprek tussen gelijkwaardigen - de spelers. Met hun collectieve werk- en organisatievorm creëren de leden van Dood Paard een utopische samenleving. Tegelijk staan hun voorstellingen midden in de rauwe werkelijkheid van nu en treden de spelers op als deelnemers aan hetzelfde dagelijkse leven als de toeschouwers. Ze tonen hoe ze zich laten beïnvloeden door reclameslogans en politieke beloftes, hoe machtsmechanismen werken en hoe idealen kunnen verworden tot holle frasen.

In het Mechelse Kunstencentrum Nona spreken we met de drie vaste spelers van Dood Paard: Manja Topper, Kuno Bakker en Gilles Biesheuvel. Die avond zullen ze in Mechelen Volpone spelen, hun bejubelde

versie van het stuk van Shakespeares rebelse tijdgenoot Ben Johnson.

Dood Paard: Volpone is op een voor ons typische manier tot stand gekomen. We hebben tot aan de première gewerkt aan de tekst. Twee weken voor de première kwamen we tot de conclusie dat we met de bestaande vertaling niet uit de voeten konden. Er was maar één mogelijke uitweg: zelf vertalen.

Klinkt als een risicovolle onderneming. Wat zijn de voordelen van die methodiek?

DP Op twee weken tijd een stuk als Volpone vertalen: een ander gezelschap zou dit wellicht nooit voor mekaar krijgen. Omdat wij als acteurscollectief onze eigen regisseur, vertaler en dramaturg zijn, is het ons wel gelukt. Door zelf te vertalen, te schrappen, de rollen te verdelen enzovoort, eigenen we ons het stuk op een fundamentele manier toe. Net als bij sommige andere collectieven vinden de repetities bij ons vooral rond de tafel plaats. De dag dat er publiek komt kijken, is onze eerste doorloop. Het grote voordeel is: omdat we alles zelf doen, kan het werk na de première gewoon doorgaan.

Waren jullie al bij de start een collectief?

DP Ja en nee. Op de toneelschool hielden we vooral van zelf verzinnen, zelf maken, een eigen werkelijkheid creëren. Dus niet alleen zo goed mogelijk een rol spelen. Onze voorbeelden waren groepen als Tg Stan, Discordia, Nieuw West of De Trust. De eerste

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

31

Jullie hernemen in Gent jullie eerste voorstelling: de klassieker Who’s afraid of Virginia Woolf van Edward Albee, een ontmanteling van een huwelijk op het scherpst van de snee. Wat beweegt piepjonge acteurs om een stuk te spelen dat over het relationele failliet van een ouder wordend koppel gaat?

DP Op de toneelschool hadden we Hamlet gedaan, het beroemdste stuk van Shakespeare. Toen we onze eigen groep hadden opgericht, dachten we gewoon: laat ons het beroemdste stuk van de 20ste eeuw spelen.

Wat maakt jullie versie van Virginia Woolf anders?

Voor ons gaat het stuk over ambitie en opDP portunisme. Elke zin is een zet op een spelbord. Zo spelen we het ook, niet vanuit de psychologie van de personages, maar vanuit hun ambitie en vanuit de tactieken die ze ontwikkelen om die ambitie te bereiken.

Een operatie die uiteraard gedoemd is om grandioos te mislukken.

Š Sanne Peper

jaren hebben we regelmatig met een regisseur gewerkt, maar we kregen steeds ruzie. Wij voelden ons jong en werden gedreven door woede. Het was een logische stap dat we na een tijdje de totale verantwoordelijkheid gingen nemen.

32

GASTVOORSTELLINGEN

Virginia Woolf staat al 22 jaar op jullie repertoire. Kuno en Manja, jullie speelden 22 jaar geleden als piepjonge acteurs een koppel van middelbare leeftijd, een leeftijd die jullie nu ook zelf hebben bereikt. Heeft dat jullie benadering veranderd?

DP Een aantal aspecten uit het stuk kennen we nu uit eigen ervaring. In het stuk verzinnen Martha en George een kind om de inzet van de hun oorlogsvoe-

ring nog hoger te maken. Dat we nu zelf een paar relaties verder zijn en kinderen hebben, maakt uiteraard een verschil. Maar de inzet blijft dezelfde: het publiek meenemen op deze brutale ontmanteling van een relatie. Daarom spelen we het stuk integraal, bijna drie uur lang, in een hoog tempo. We willen dat het fysiek wordt, niet alleen voor ons maar ook voor het publiek.

Het jongere koppel is in onze voorstelling ook altijd aanwezig: zij zijn net als het publiek getuige van dit gevecht op leven en dood. In het stuk wordt het jongere koppel gegijzeld door het oudere. Wij willen het publiek ook het gevoel geven dat ze worden gegijzeld, door ons.

Naast Virginia Woolf spelen jullie Macbain, een samentrekking van Macbeth en (Kurt) Cobain.

Waarom deze koppeling?

Macbain werd ons toegestuurd door GerardDP jan Rijnders. We lazen het en moesten de hele tijd lachen. We lazen het een tweede keer en vonden het dieptreurig. Macbain is een duister en cryptisch stuk.

Op zoek naar een heldere ingang stelden we vast dat, hoe meer we over de figuren van Macbeth en Cobain te weten kwamen, hoe mooier we de tekst gingen vinden. Daarvan wilden we ook het publiek deelachtig maken. Daarom beginnen we de voorstelling met het presenteren van die twee tragische helden, de ene uit lang vervlogen tijden, de andere een icoon van de hedendaagse cultuur. We worstelden ons door een berg interviews met Kurt Cobain en andere popsterren en stootten op steeds dezelfde banaliteiten en slechte teksten. Vervolgens presenteren we in een rotvaart,

in een soort middeleeuws poppenspel, Shakespeares Macbeth, om in een derde deel de eigenlijke tekst te spelen.

Dood Paard bestaat meer dan twee decennia. De wereld is in die tijd fundamenteel veranderd. Is die wereld ook anders naar jullie als collectief gaan kijken?

DP Toen wij begonnen, was onze aanpak bijzonder hip. Door het kiezen voor een radicale autonomie van de toneelspeler, pasten we perfect binnen een tijdsgeest die bijzonder kritisch stond tegen alle mogelijke vormen van autoriteit. Na de eeuwwisseling kreeg de collectieve werkvorm het moeilijk en opperden sommigen dat we achterhaald waren. De laatste jaren voelen we een sterke herwaardering, niet alleen voor ons trouwens. Overal ontstaan nieuwe collectieven.

Dat heeft opnieuw met de tijdsgeest te maken. We leven in een geglobaliseerde wereld die mensen het gevoel geeft dat ze niet langer aan het stuur van hun eigen leven zitten. In die context krijgt een collectieve werkwijze iets utopisch. Niet toevallig ontstaan er ook in andere sectoren van de samenleving nieuwe, collectieve praktijken, gaande van alternatieve vormen van ruilhandel tot tuinieren.

Hoe ziet dat er in jullie geval dan concreet uit?

DP Eerst en vooral: het is niet de gemakkelijkste werkvorm. Omdat niemand baas is, moet er de hele tijd onderhandeld worden. Dat is ingewikkeld en spannend. Het gaat om ruimte geven aan de ander en toch

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

33

voor jezelf opkomen. Het gaat om respect, om het onderkennen van dominantie, om het omgaan met kritiek en zelfkritiek. Wij ervaren dit proces nog steeds als vruchtbaar en organisch. Uiteraard raakten we in de loop van de jaren elkaar wel eens kwijt. Een mislukte voorstelling, iemand die het collectief verlaat‌ dat zet het gezelschap enorm onder druk. Maar het gesprek is nooit gestopt. En dus staan we er nog steeds.

KOEN TACHELET

WIE IS ER BANG VAN VIRGINIA WOOLF? Dood Paard Nachtelijke gasten worden meegesleurd in een confrontatie tussen het echtpaar Martha en George, die in een totale oorlog overgaat. De legendarische tekst van Edward Albee, vertaald door Gerard Reve, wordt integraal gespeeld in een sobere enscenering door Kuno Bakker, Gillis Biesheuvel, Manja Topper en Naomi Velissariou. Geselecteerd als publieksfavoriet voor het Nederlands Theaterfestival 2013. di 24, wo 25/01 | 20:00 | NTGent Minnemeers

MACBAIN Dood Paard Een gitzwarte komedie over tomeloze ambities, honger naar macht en aandacht, en verslaving aan roes en extase, geĂŻnspireerd op Macbeth & Kurt Cobain en Lady Macbeth & Courtney Love. Een drieluik van Gerardjan Rijnders. vr 27, za 28/01 | 20:00 | NTGent Minnemeers

34 GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

AL VIJFENTWINTIG JAAR ONAFSCHEIDELIJK EEN GESPREK MET BLOET-BROEDERS KRIS EN WAAS VAN COMP. MARIUS

Sinds begin jaren negentig maken Kris Van Trier en Waas Gramser samen toneel, sedert 2006 onder de naam Comp. Marius. Het is een theatercollectief dat een unieke positie inneemt in het Vlaamse podiumlandschap. Door zijn openluchtvoorstellingen, die dikwijls evenzeer gastvrije eetfestijnen zijn. En door zijn eigengereide repertoire, dat naast stukken van Samuel Beckett en Shakespeare (samen met Bloet van Jan Decorte) ook werk omvat van onder andere de Poolse avant-gardist Witold Gombrowicz, de schalkse Pagnol en Johann Nestroy, het hoogtepunt van het negentiende-eeuwse Oostenrijkse volkstheater. Nog altijd gaat het koppel zulke teksten te lijf als jonge honden: ze zijn fijnproevers van, krachtpatsers en speelvogels met taal. Een interview ten huize Comp. Marius, te midden van grote glazen rode wijn, kaasplankjes en een dampende kom pompoensoep.

Waas Gramser: Wat ons als theatermakers al vijfentwintig jaar bindt, is onze gemeenschappelijke voorliefde voor een beeldrijke taal, die tegelijk licht en speels blijft. We stellen hoge eisen aan een literaire tekst. Het duurde bijvoorbeeld ongeveer een jaar voor we zeker wisten met welke tekst we aan de slag wilden gaan voor onze volgende openluchtvoorstelling: Our Mutual Friend, de allerlaatste roman van Charles Dickens.

WG We verkiezen teksten die volgens ons nog onvoldoende bekend zijn bij een breed publiek boven overbekende klassiekers. Bovendien vind ik het moeilijk om me als theatermaker te verhouden tot een rijke opvoeringsgeschiedenis. Ik vertrek bij voorkeur van een onbeschreven blad.

Kris Van Trier: Die opvoeringsgeschiedenis werkt voor mij minder verlammend, maar als ik moet kiezen tussen pakweg Anton Tsjechov en Nestroy, dan kies ik altijd voor die laatste. De volgende op mijn lijstje is de Duitse komedieschrijver August von Kotzebue, net als Nestroy erg populair bij leven maar vandaag bijna volkomen vergeten.

In NTGent brengen jullie evenwel Ne swarte op de bĂźhne, een verregaande bewerking van Shakespeares klassieker Othello door Jan Decorte.

KVT Inderdaad. Met Bloet en Herwig Ilegems vormen we een Shakespeare-alliantie. Ne swarte is ons vierde stuk van de Britse bard. Maar de samenwerking met Jan Decorte gaat terug tot halverwege de jaren

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

35

© Danny Willems

negentig. Mijn vriendschap met Jan is begonnen toen we een heel jaar lang gesprekken met elkaar hebben gevoerd op café. Ik las hem ook Ivanov van Tsjechov voor. Daaruit is uiteindelijk de voorstelling Sasja danse ontsproten. Eerder maakten we samen Bêt noir, naar Koning Oedipus.

Onze manier van werken is in de loop der jaren meer in de richting van die van Bloet opgeschoven. Aanvankelijk vanwege financiële beperkingen, vervolgens omdat die methode artistiek gesproken het vruchtbaarst gebleken is. Alles gebeurt samen, het stuk groeit organisch. De grenzen tussen vertalen, bewerken, lezen en spelen vervagen. Doordat we de tekst namelijk zelf woord voor woord vertalen, hebben we die ons op den duur zodanig toegeëigend dat we het stuk al volledig voor ons zien: welke medespelers en dramaturgische invalshoeken, welke scenografie en welke kostuums. Daarop lezen we de tekstbewerking vele malen aan tafel, maar we nemen slechts enige dagen de tijd om volgens algemene principes de enscenering te bepalen. Diagonalen zijn bijvoorbeeld vaak interessanter dan parallellen, en meer afstand tussen spelers is bij openluchttheater veel interessanter dan dichter bij elkaar blijven staan.

WG

KVT Kortom: we repeteren relatief weinig maar spelen bijzonder veel. De voorstelling blijft veranderen, ook na een eerste speelreeks. Ik was bijvoorbeeld zestien jaar jonger wanneer ik voor het eerst Marius speelde. Sindsdien ben ik veranderd als mens en als speler, en het stuk brengt ook vanzelf andere betekenissen voort door de verscheidene plaatsen waar we

36

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

het spelen. Zo gaat Marius over een jongeman met een onweerstaanbaar verlangen om naar verre oorden te vertrekken. Wanneer we de voorstelling vandaag in Noord-Frankrijk, in de buurt van Calais, spelen, krijgt ze vanzelfsprekend andere connotaties.

WG In theorie blijven al onze voorstellingen overigens op het repertoire staan. Dat is een statement: we gaan in tegen de gewoonte om dat wat niet nieuw meer is, zomaar weg te gooien. Een maaltijd aanbieden tijdens onze openluchtvoorstellingen, die dikwijls meerdere uren duren, is ook zo’n statement: het is een blijk van elementaire beleefdheid en gastvrijheid.

KVT In de praktijk beantwoorden we natuurlijk aan een bepaalde vraag. Pagnol blijft populair, terwijl bijvoorbeeld Republiek der dromen, naar het werk van Bruno Schulz, voorlopig niet meer gevraagd wordt door programmatoren. Het is nochtans een van onze allerbeste voorstellingen.

De naam van jullie gezelschap verwijst dus naar de komedie Marius van Pagnol. Waarom?

We hebben dat stuk in 1999 gemaakt en het is KVT naderhand beslissend gebleken voor onze verder ontwikkeling als theatermakers. Voor het eerst verlieten we de stoffige theaters om hele dagen in openlucht door te brengen. We besloten theater te maken dat letterlijk en figuurlijk midden in de wereld staat. De weersomstandigheden, daglicht, omgevingsgeluiden, de toeschouwers op een verbouwde circustribune, enzovoort: het vraagt allemaal om een andere manier van

theater maken. De ontvangst van het publiek, een aperitief of een maaltijd maken daarvan eveneens deel uit.

WG Het is de vertaling in onze voorstellingen van ons motto, dat we aan Gombrowicz hebben ontleend: ‘Ik verlang van de kunst niet alleen dat zij goed is als kunst, maar ook dat zij goed in het leven is ingepast.’

En Gombrowicz vervolgt: ‘Ik hoor liever een Chopin uit een venster over de straat galmen dan een Chopin met alle franje eromheen op een concertpodium.’ We passen ons repertoire met andere woorden niet aan, maar de context waarin en de manier waarop we het spelen wel.

vroeg hem zonder omwegen: ‘Houdt u van de Franse literatuur?’ Waarop de immer tegendraadse Gombrowicz antwoordde: ‘Balzac. Non. Te bourgeois. Ik houd niet van Flaubert. Ik houd niet van Zola. Van Rousseau al helemaal niet. Allemaal te gekunsteld en gewild literair.’ En de Franse keuken vond hij ook een catastrofe.

Daarom heb ik zoveel bewondering voor Gombrowicz: zelfs op dat moment voelde hij niet de behoefte om een mouwveger te zijn. Hij voer compromisloos zijn eigen artistieke koers, ongeacht kritiek of andermans voorkeuren. Ik denk dat dit ook geldt voor Comp. Marius.

MATTHIAS VELLE

Vanaf jullie allereerste stuk Maagdelijkheid, een bewerking van Gombrowicz’ gelijknamige korte verhaal, is de Pool een trouwe metgezel met wiens werk jullie dikwijls aan de slag zijn gegaan. Vanwaar die opvallende belangstelling?

Gombrowicz is een ongemeen fascinerende KVT persoonlijkheid en een schrijver met grote filosofische kwaliteiten, die je pas werkelijk leert kennen als je ook zijn dagboeken leest. Hij heeft een uitzonderlijk leven geleid. Zo vertrok hij als journalist per schip naar Argentinië toen plots de Tweede Wereldoorlog uitbrak: hij heeft zijn vaderland nooit meer teruggezien en sleet zijn dagen als bankklerk in Buenos Aires.

WG Bij leven heeft hij meer armoede gekend dan erkenning als schrijver. Maar in 1969 volgde zijn moment de gloire: een legendarisch geworden interview voor de Franse televisie in Vence. De interviewer

NE SWARTE Bloet & Cie Marius & Kaaitheater Shakespeare schreef met Othello hét drama over passie en jaloezie. Jan Decorte ontbeent het stuk en maakt er een radicale poëtische herschrijving van. Op de bühne naast Jan Decorte ook Sigrid Vinks, Waas Gramser, Kris Van Trier en Herwig Ilegems.

Do 26, vr 27/01 | 20:00 | NTGent Minard

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

37

LIEF, LIEF KLEIN MEISJE Lief, lief klein meisje Toen ik gevraagd werd als Huisdichteres voor Het Festival van de Gelijkheid wist ik absoluut niet hoe ik deze opdracht het beste aan kon pakken. Wat ik wel wist, was dat ik het niet mocht weigeren, hoewel ik een trage schrijfster ben. Op mijn notitiebladen is er meer geschrapt dan geschreven. Een hele dag ter plekke schrijven, zou mijn ondergang worden. Ik smokkelde wat eerder geschreven gedichten die dag mee, want vals spelen is soms beter dan afgaan.

Je wereld stopte bij het stille treinspoor, maar aan de horizon zag je de aarde de lucht raken. Daar wilde je zijn. Hoewel je wist dat het einde van de wereld een vuurzee was, waar je ooit in kon vallen, toch.

Toch wilde je in geen enkel einde geloven. De vuurzee deed je verlangen.

Š Arne Nys

Na heel lang nadenken, wist ik een dag van tevoren pas wat ik echt wilde doen. Ik zou brieven schrijven.

Ik zou woorden proberen geven aan het leed van mensen. Het leven is wreed en verraderlijk, maar bij elkaar vinden we kleine plekken rust en stilte. Dat moment van vrede is er vaak alleen als alles gezegd is en alles vergeven. Dat moment wilde ik geven.

Mijn grootste angst was dat mensen mij niet in vertrouwen zouden nemen. Ik was een vreemde voor hen.

Er zijn niet veel mensen die u voor het eerst hun naam zeggen en meteen daarna vertellen van wie ze het meeste houden en waarom, wat hun meest pijnlijke gebeurtenis was en waarom ze het nog altijd niet heb38

COLUMN AYA SABI

ben verwerkt. Maar tot mijn grote verbazing vertelden ze. Ze vertelden met tranen in hun ogen en daarna knuffelden ze me zo dat ik er zacht van werd.

Vind haar opnieuw. Want alles wat gaat, komt terug.

Je bent de bron van al het leven dat rondom jou vertraagt en versnelt.

Het was alsof ze allemaal aan het wachten waren op iemand die het verdriet in hun ogen herkende en hen zei “Gooi alles eruit. Ik luister.” Hoe meer de dag vorderde, hoe meer mensen ik sprak, des te meer liefde mijn lijf kleurde. Ik verwonderde mij, ik verwonderde me over hoe verbonden ik was met mensen die totaal verschillend van mij waren en die ik nooit gekend heb.

De volgende dag maakte ik er een dagje Gent van met een volkomen vreemde. Ik kende enkel haar naam en wist dat ze journaliste was. We waren connecties op social media. Ze bleek in hetzelfde hotel te zitten.

“Kan ik even gedag komen zeggen?”, vroeg ze. Daarna zaten we twee uur aan een stuk te babbelen. Over het leven. Over de dood. Over de wispelturigheid van de dagen. Dat wij volslagen vreemden voor elkaar waren, maar hier zaten we dan, midden in de nacht elkaar te vertellen over mijn gênant zwembadverhaal en andere anekdotes.

Je verwonderde je over het einde van het oneindige, over de horizon, over de bladeren die elke herfst van de bomen vielen, over altijd en nooit, over sterren en sterven, over het licht van de koelkast dat niet doofde.

In het echte leven zal het net iets anders zijn. Lichten zullen doven en mensen zullen je verlaten zelfs als ze niet gestorven zijn. De bladeren zullen van de bomen vallen en de eerste sneeuw zal je hart begraven.

Maar niet getreurd. Je hebt zoveel lentes in je.

Ik had niets gemeen met hen, behalve de taal die we spraken en de wereld die die taal kon schetsen. Mensen die zeggen dat woorden geen schade aan kunnen richten, liegen. Zij die zeggen dat woorden je geen pijn kunnen doen, liegen. Sticks ands stones may break my bones, but words will never hurt me. Ze liegen, omdat ze die zin uitspreken om troost te vinden. Ze gebruiken woorden om troost te vinden en ze bewijzen dus het tegengestelde van wat ze beweren. Woorden raken.

Die nacht voelde ik mij vol. Ik was nodig. En nuttig. De woorden die ik kreeg waren minstens even mooi als de woorden die ik gaf. Ik was intens gelukkig. Alsof ik de wereld had gered van de ondergang terwijl ik niet meer had gedaan dan een aantal brieven schrijven. Ik dacht aan de keren dat ik gebroken was door gezegde woorden en ik troostte me met de woorden die ik vandaag voor anderen geschreven had. Maar ook voor mezelf, aan het lief, klein meisje dat ik ooit ben geweest.

Je zult verliezen. Verloren zijn, maar wees niet triest.

Zo is het leven. Laat het niet aan je hart komen. Verwonder je. Verlang. Verdwaal. Vergeef en vergeet.

Wees zuiver. Wees echt. Vind jezelf. Raak haar kwijt.

En zo dwaalden we op een zondag door magisch Gent.

Er was een boekenverkoop. Het was koopzondag. De zon scheen. En we lachten zo dat mensen zich naar ons omdraaiden. Het was heerlijk. Hoe je een mens kan ontmoeten en het gevoel krijgen dat je elkaar jaren kent. Toen ik uit Gent de trein terug naar huis nam, kwam ik erachter dat er geen bus meer was vanuit het station. Toen herkende ik het meisje dat ik vaak bij mijn bushalte zag. Ik stapte op haar af. “Jij kent mij niet, maar ik weet dat je mijn buurmeisje bent. Zou ik misschien mee mogen rijden.” Een ander had mij voor gek verklaard – en terecht – zij gebaarde met haar hand dat ik haar mocht volgen. Zoveel goedheid in de wereld. Zoveel goedheid in de mens.

Geloof ze niet. De sprookjes over jonkvrouwen en prinsessen. Geloof ze niet. Geen enkel heelal zal voor je buigen. Geen enkel pad zal je probleemloos bewandelen. Geen enkele man zal je dragen. Alles wat je droomt, wordt realiteit. Geloof ze niet. Die sprookjes.

Hoewel je wel lang zal leven en het einde gelukkig zal zijn, is dit jouw verhaal.

En jij moet het schrijven.

AYA SABI Aya Sabi studeert exacte wetenschappen aan Maastricht University, maar houdt van taal en poëzie. Ze blogt voor deredactie.be en verzorgt dit seizoen ook een vaste column in ons magazine.

COLUMN AYA SABI

39

TE GAST IN ONS HUIS Naast de gastvoorstellingen die elders in dit nummer werden uitgelicht, heeft NTGent nog andere producties te gast, waarover u hier de basisinformatie vindt, maar waar onze website uitgebreider aandacht aan besteedt met foto’s, filmpjes, en teksten of extra weblinks. Eén adres: www.ntgent.be

BEZONKEN ROOD Toneelhuis & RO Theater

PRIVACY Wunderbaum, De Warme Winkel en HAU

Di 10, wo 11, do 12/01 | 20:00 NTGent Minnemeers - uitverkocht met gratis inleiding 45’ voor aanvang

Vr 13, za 14/01 | 20:00 | NTGent Minnemeers

Guy Cassiers' bewerking van Jeroen Brouwers roman houdt al twaalf jaar op rij stand. ‘Bezonken rood is in alle opzichten opmerkelijk. Guy Cassiers ontbindt hier alle duivels van zijn multimediale, meerzintuiglijke theater. En de geweldige acteur Dirk Roofthooft daalt hier af in het hart van de menselijke duisternis. Onthutsend.’ (Le Monde)

40

GASTVOORSTELLINGEN

De grens tussen publiek en privé is geslecht and there’s no way back. ‘Privacy is niet langer de sociale norm’, meldde Mark Zuckerberg onlangs. Tijd voor nostalgie? We zijn in de huiskamer van Ward Weemhoff en Wine Dierickx beland, twee acteurs die ook in werkelijkheid een koppel zijn. Schipperend tussen fictie en werkelijkheid, tussen de re-enactments van iconische kunstwerken en hun private leven, evoceren ze de tijd waarin het intieme nog iets mysterieus had/ erotisch kon zijn.

DE WARME WINKEL De Warme Winkel

DE HOEDER SINCOLLECTIEF / Chaib Idrissi

Do 02/02 | 20:00 | Theaterzaal Vooruit

Za 4/02 | 20:00 | NTGent Minnemeers Copresentatie met Victoria Deluxe

De Warme Winkel heeft altijd vol bewondering gekeken naar - en zich laten inspireren door - iconische voorstellingen van illustere collega’s (de Volksbßhne, Castellucci, Pina Bausch). Het collectief wil zich nu expliciet meten met deze groten. Wat onderscheidt hen van de middelmaat? En hoe komen zij daar overheen? Van en met Mara van Vlijmen, Vincent Rietveld & Ward Weemhoff.

Een dictator die zijn leven opoffert voor zijn onderdanen. Een gelukkig man die een vader, een leider en een boegbeeld voor zijn dienaars is. Die ook niet vies is van terreur, foltering en moord. De Hoeder denkt dat zijn bevolking van hem houdt, maar het is door angst dat hij aan de macht blijft.

Er heerst een droogte en er breekt een hongersnood uit. De Hoeder heeft daar geen antwoorden op en moet op de vlucht slaan. Vele landen staan niet te springen om hem asiel te geven. Ze bekijken hem met argusogen en wijzen hem de deur. De Hoeder wordt zelfs beschuldigd van terrorisme en wordt in een eenzame cel opgesloten. Daar wordt hij 183 keer gefolterd.

Toch heeft De Hoeder geen rancune en wil hij samen met zijn folteraars het verloren land terugwinnen.

De hoeder is een satirische monoloog over gemis, glorie en verval van Fikry El Azzouzi gespeeld door Chaib Idrissi.

GASTVOORSTELLINGEN

41

BOEKPRESENTATIE In 1987 debuteerde Peter Verhelst met de dichtbundel Obsidiaan. Dertig jaar later is hij naast een gevestigd dichter een gerenommeerde romanschrijver, kinderboekenschrijver en theatermaker.

Met Koor verschijnt er voor het eerst een bloemlezing uit zijn opzienbarende poëzie. Niet zomaar een bloemlezing, maar een keuze door Verhelst zelf van de gedichten die voor hem belangrijk zijn, uit alle reguliere én bijzondere uitgaven. Het is een koor geworden van 120 gedichten die met elkaar een nieuwe samenzang aangaan. De inleiding is van Stefan Hertmans, die de bundel ook zal inleiden op de boekpresentatie. Koor wordt uitgegeven door De Bezige Bij en krijgt volgend seizoen een artistiek vervolg op de bühne, in een productie van NTGent.

DOMESTICA KVS Wo 8, do 9, vr 10/02 | 20:00 | NTGent Minnemeers In Domestica trekt een stoet twistende en knokkende koppels voorbij, van Medea en Jason tot Liz Taylor en Richard Burton of Ike en Tina Turner, van Antonius en Cleopatra over Who’s Afraid of Virginia Woolf tot Temptation Island. Valentijn Dhaenens en Alejandra Theus brengen een bloemlezing van eeuwen echtelijke strijd, stemverheffing, onbegrip en slaande ruzies.

Met vervolgens op de tonen van middeleeuwse minnelyriek, La Bohème, Grease, Disneyklassiekers, Brel of Dirty Dancing woorden van verzoening.

42

GASTVOORSTELLINGEN

Ma 23/01 | 20:00 | NTGent Arca meer info en reserveren via www.ntgent.be

NTGENT IN GENT \ SEIZOEN 2016-2017 JANUARI ZA 07 20:00 I SAY TO YOU #1 NTGent & B’Rock | Miry Concertzaal HoGent Conservatorium | €12 De Belgisch-Libische auteur en activist Dyab Abou Jahjah geeft samen met B’Rock de aftrap voor ons nieuw format: I Say to You – een polemische nieuwjaarsboodschap op welgekozen muziek uit het klassieke Europese repertoire.

DI 10 20:00 BEZONKEN ROOD €14-22 Toneelhuis & RO Theater | Minnemeers Guy Cassiers bewerking van Jeroen Brouwers roman houdt al twaalf jaar op rij stand.

‘Bezonken rood is in alle opzichten opmerkelijk. Guy Cassiers ontbindt hier alle duivels van zijn multimediale, meerzintuiglijke theater. En de geweldige acteur Dirk Roofthooft daalt hier af in het hart van de menselijke duisternis. Onthutsend.’ (Le Monde) WO 11 20:00 BEZONKEN ROOD €14-22 DO 12 20:00 BEZONKEN ROOD €14-22 VR 13 20:00 PRIVACY Wunderbaum, De Warme Winkel en Hebbel Am Ufer | Minnemeers | €14-22 De grens tussen publiek en privé is geslecht and there’s no way back. ‘Privacy is niet langer de sociale norm’, meldde Mark Zuckerberg onlangs. Tijd voor nostalgie? We zijn in de huiskamer van Ward Weemhoff en Wine Dierickx beland, twee acteurs die ook in werkelijkheid een koppel zijn. Schipperend tussen fictie en werkelijkheid, tussen de re-enactments van iconische kunstwerken en hun private leven, evoceren ze de tijd waarin het intieme nog iets mysterieus had/erotisch kon zijn.

ZA 14 20:00 PRIVACY €14-22 DO 19 20:00 AFRICA NTGent | Minnemeers | €14-22 Over Afrika als gedroomde continent, het voorwerp van verlangen, die onbegrijpelijke

plek vol exotisme, seks en geweld, natuurschoon, muziek, kleuren en geuren. Succesvoorstelling van Peter Verhelst met Oscar Van Rompay in de rol van zijn leven.

VR 20 20:00 AFRICA €14-22 ZA 21 20:00 AFRICA €14-22 DI 24 20:00 WIE IS ER BANG VOOR VIRGINIA WOOLF? Dood Paard | Minnemeers | €14-22 Nachtelijke gasten worden meegesleurd in een confrontatie tussen het echtpaar Martha en George, die in een totale oorlog overgaat.

De legendarische tekst van Edward Albee, vertaald door Gerard Reve, wordt integraal gespeeld in een sobere enscenering door Kuno Bakker, Gillis Biesheuvel, Manja Topper en Naomi Velissariou. Geselecteerd als publieksfavoriet voor het Nederlands Theaterfestival 2013.

WO 25 20:00 WIE IS ER BANG ... €14-22 DO 26 20:00 NE SWARTE €14-22 Bloet & Cie Marius & Kaaitheater | Minard Shakespeare schreef met Othello hét drama over passie en jaloezie. Jan Decorte ontbeent het stuk en maakt er een radicale poëtische herschrijving van. Op de bühne naast Jan Decorte ook Sigrid Vinks, Waas Gramser, Kris Van Trier en Herwig Ilegems.

VR 27 20:00 NE SWARTE €14-22 VR 27 20:00 MACBAIN Dood Paard | Minnemeers | €14-22 Een gitzwarte komedie over tomeloze ambitie, honger naar macht en aandacht, en verslaving aan roes en extase, geïnspireerd op Macbeth & Kurt Cobain en Lady Macbeth & Courtney Love. Een drieluik van Gerardjan Rijnders.

ZA 28 20:00 MACBAIN €14-22

FEBRUARI DO 02 20:00 DE WARME WINKEL 43

De Warme Winkel | Theaterzaal Vooruit | €12-16 De Warme Winkel heeft altijd vol bewondering gekeken naar - en zich laten inspireren door - iconische voorstellingen van illustere collega’s (de Volksbühne, Castellucci, Pina Bausch). Het collectief wil zich nu expliciet meten met deze groten. Wat onderscheidt hen van de middelmaat? En hoe komen zij daar overheen? Van en met Mara van Vlijmen, Vincent Rietveld & Ward Weemhoff WO 01 20:00 ZUS VAN NTGent | Minnemeers | €14-22 Een hartverscheurende monoloog op tekst van Lot Vekemans, weergaloos gespeeld door Elsie de Brauw. Over Ismene, de zus in de schaduw van de geroemde en geliefde Antigone. Deze voorstelling herneemt Elsie de Brauw sedert een decennium nagenoeg jaarlijks, zowel in het Nederlands als het Duits, met even veel succes.

DO 02 20:00 ZUS VAN €14-22 VR 03 20:00 ZUS VAN €14-22 ZA 04 20:00 DE HOEDER Chaib Idrissi | Minnemeers | €12 Copresentatie met Victoria Deluxe.

Wat als een dictator op de vlucht moet voor zijn eigen onderdanen? Een satirische monoloog over gemis, glorie en verval van Fikry El Azzouzi gespeeld door Chaib Idrissi.

WO 08 20:00 DOMESTICA KVS | Minnemeers | €14-22 In Domestica trekt een stoet twistende en knokkende koppels voorbij, van Medea en Jason tot Liz Taylor en Richard Burton of Ike en Tina Turner, van Antonius en Cleopatra over Who’s Afraid of Virginia Woolf tot Temptation Island. Valentijn Dhaenens en Alejandra Theus brengen een bloemlezing van eeuwen echtelijke strijd, stemverheffing, onbegrip en slaande ruzies. Met vervolgens op de tonen van middeleeuwse minnelyriek, La Bohème, Grease, Disneyklassiekers, Brel of Dirty Dancing woorden van verzoening.

DO 09 20:00 DOMESTICA €14-22 VR 10 20:00 DOMESTICA €14-22 DO 23 20:00 KLEINE DAGEN

44

NTGent & HETPALEIS | Arca | €14-22 Het boek Kleine dagen bundelt de columns die Bernard Dewulf schreef voor de krant De Morgen en werd bekroond met de Libris Literatuurprijs (2010) en de jongerenprijs de Inktaap (2011). NTGent en HETPALEIS maakten er in 2012 een theatrale lezing van, waarin de schrijver zelf een stem geeft aan zijn verhalen. Nu op algemeen verzoek hernomen.

VR 24 20:00 KLEINE DAGEN €14-22

MAART VR 03 20:00 BRIEF AAN MIJN RECHTER

NTGent | Arca | €14-22 ‘Ik heb mijn vrouw vermoord, uit liefde.’

Ontroerend mooie monoloog van Frank Focketyn naar de roman van Georges Simenon in regie van Johan Simons. Een theaterklassieker die al sedert 2009 op ons repertoire staat.

ZA 04 20:00 BRIEF... €14-22 MA 06 20:00 WE FREE KINGS PREM NTGent | Handelsbeurs | €14-26 In deze onstuimige hommage aan het avontuurlijke karakter van de jazz, gooien twee rasperformers - Wim Opbrouck en Wilfried de Jong - alles in de strijd. Het is muziektheater met een missie: vrijheid als het hoogste goed, in een wereld waarin zoveel mogelijk aan banden wordt gelegd. Johan Simons regisseert.

DI 07 20:00 BRIEF... €14-22 DI 07 20:00 WE FREE KINGS €14-24 WO 08 20:00 BRIEF... €14-22 WO 08 20:00 DE HELDEN LOD muziektheater | Minard | €14-22 Monoloog waarin Josse De Pauw vraagtekens plaats bij het begrip ‘heldendom’. Dominique Pauwels verzorgt de muziek.

DO 09 20:00 DE HELDEN €14-22 DO 09 20:00 DE VUURMOND #2 NTGent & UGent | locatie ntb | €12 Een avond die het gedachtegoed van wijlen Gerard Mortier warm houdt.

VR 10 20:00 DE HELDEN €14-24

ZA 11 20:00 DE HELDEN €14-24 DI 14 20:00 DORSTIG Hof van Eede | Minnemeers | €14-18 Samen met Freek Vielen, Susanne Grotenhuis en Simon De Winne stelt Hof van Eede de vraag naar het jong zijn, frontaal, luidop en even geestdriftig als weemoedig. Ook deze keer vertrekken ze vanuit literaire personages: Rastignac, uit het oeuvre van Balzac, de belichaming van jeugdige overmoed, daadkracht en ambitie. En daartegenover de Titaantjes van de schrijver die het ook niet wist, Nescio. Die verlangden zonder te weten waarnaar. Wat Rastignac en de Titaantjes gemeen hebben is dat ze jong en vitaal zijn en zoeken naar uitwegen om hun jonge harten te bewaren en hemelbestormers te blijven.

DO 16 20:00 ODYSSEUS. EEN ZWERVER KOMT THUIS. #1 PREM

NTGent & KVS | Minard | €14-22 Vierentwintig (!) acteurs vertellen en spelen op verschillende dagen de Odyssee. Eén na één, met verzen die het knagen van de tijd doorstonden. Homeros’ klassieker in een soepele vertaling in blanke verzen van de hand van Patrick Lateur. Een unieke theatermarathon in regie van Michael De Cock.

DO 16 20:00 WAAR HET MET DE WERELD NAARTOE GAAT, DAAR GAAN WIJ NAARTOE Hof van Eede | Minnemeers | €14-18 Louise en Ans Van den Eede gingen op onderzoek naar de kwetsbaarheid van taal, het wispelturige van een gesprek en de strijd tussen structuur en chaos. Daarbij laten ze zich inspireren door Jacques, le fataliste et son maître van Denis Diderot en de hommage aan dit kronkelende boek door Milan Kundera. Met deze voorstelling werd Hof van Eede laureaat TAZ-KBC Jongtheaterprijs 2012.

VR 17 16:00 ODYSSEUS ... #2 ZA 18 11:00 ODYSSEUS ... #3 ZA 18 19:00 ODYSSEUS ... #4 ZA 18 20:00 HET WEISS-EFFECT Hof van Eede | Minnemeers | €14-18 Drie mensen gaan zo op in hun bewondering

voor kunstenaar Edgar Weiss, dat ze bijna vergeten wie ze zelf zijn. In Het Weiss-effect zien we wat er kan gebeuren als we de schoonheid van de fictie kiezen boven de werkelijkheid. Hof van Eede wakkert de levenslust aan, de drang om voortdurend de grauwe werkelijkheid van een gouden randje te voorzien.

DI 21 19:00 COMPLETE WORKS: TABLE TOP SHAKESPEARE Forced Enterainment | CAMPO Nieuwpoort €5 per uur (of neem een clubkaart) Copresentatie met CAMPO. A salt and pepper pot for the king and queen.

A ruler for the prince. A spoon for the servant.

Lighter fluid for the Innkeeper. A water bottle for the messenger… In Complete Works creëren zes performers beknopte versies van al de 36 toneelstukken die Shakespeare schreef, op grappige en intieme wijze, aan de hand van een aantal dagelijkse voorwerpen, op het één meter brede podium van een tafelblad!

WO 22 19:00 COMPLETE WORKS ...

DO 23 19:00 COMPLETE WORKS ...

DO 23 20:00 ONSCHULD De Roovers | Minnemeers | €14-22 In Onschuld schetst Dea Loher, een van de meest succesvolle hedendaagse Duitse auteurs, een beklijvend beeld van een groep vertwijfelde en verstrikte mensen in een kleine kustplaats. Van en met Robby Cleiren, Luc Nuyens, Sofie Sente, Leen Diependaele, Mieke De Groote, Carly Wijs, Evgenia Brendes, Jovial Mbenga en Danny Bouwman VR 24 19:00 COMPLETE WORKS ...

VR 24 20:00 ONSCHULD €14-22 VR 24 20:00 RISJAAR DREI Olympique Dramatique/Toneelhuis Theaterzaal Vooruit | €14-18 Risjaar Drei is meer dan een karakterschets van een psychopaat in wording: het is vooral een portret van een elite die de politiek heeft gereduceerd tot een schaakspel in achterkamers. Een topcast met Jan en Sofie Decleir, Peter Van den Begin, Koen De Sutter, Nico 45

Sturm, Sanne Samina Hanssen, Marc Van Eeghem en Jonas Vermeulen schittert in deze door Stijn Van Opstal en Tom Dewispelaere vertimmerde versie van Shakespeares Richard III. ZA 25 12:00 COMPLETE WORKS ...

ZA 25 20:00 ONSCHULD €14-22 ZO 26 12:00 COMPLETE WORKS ...

DI 28 20:00 RITTER, DENE, VOSS Maatschappij Discordia | Arca | €14-18 Thomas Bernhard schreef deze familie komedie in 1984 voor Ilse Ritter, Kirsten Dene en Gert Voss. Drie van zijn geliefde acteurs van het Wiener Burgtheater die met de regisseur Peymann samenwerkten. Ritter, Dene, Voss is ook de naam van dit stuk met bespiegelingen over het leven van Ludwig Wittgenstein en zijn zusters, geschreven met deze drie acteurs voor ogen. Met o.m. Annette Kouwenhoven, Matthias de Koning en Jan Joris Lamers.

WO 29 20:00 RITTER, DENE, VOSS €14-18 VR 31 20:00 DER THEATERMACHER Maatschappij Discordia | Arca | €14-18 Een stuk over theater, over geschiedenis, over theatergeschiedenis van Thomas Bernhard. Deze Theatermacher wordt door Maatschappij Discordia op het repertoire gehouden sinds haar creatie in 1991. Terecht.

APRIL ZA 01 20:00 DER THEATERMACHER €14-18 DI 11 20:00 WE FREE KINGS €14-24 NTGent | Handelsbeurs WO 12 20:00 WE FREE KINGS €14-24 DO 13 20:00 WE FREE KINGS €14-24 WO 19 20:00 A LOVE SUPREME Rosas | Minnemeers | €14-22 Anne Teresa De Keersmaeker en Salva Sanchis verweven improvisatie en compositie moeiteloos met elkaar op muziek van John Coltrane.

DO 20 20:00 A LOVE SUPREME €14-22 VR 21 20:00 A LOVE SUPREME €14-22 46

ZA 22 20:00 A LOVE SUPREME €14-22 MA 24 20:00 WE SHALL OVERCOME. FRIEDE, VREDE, PAIX, PEACE, PAX. NTGent | Minard | €14-24 In alle toonaarden verkondigt dit liedjesprogramma zijn geweldloos verzet tegen oorlog en geweld. Een eigenzinnige selectie uit het wereldklasserepertoire met Wim Opbrouck als leader of the band.

DI 25 20:00 WE DOEN HET WEL ZELF Wunderbaum | locatie ntb | €14-22 Hoe groot willen wij onze overheid? Voelen we ons in de steek gelaten of zijn we eindelijk bevrijd? En is de braafste ‘bottom up’ leerling uiteindelijk niet de ware liberaal? Een avond met autarkische punk-invloeden en een band samengesteld uit zelfredzame burgers. Over de glorende participatiesamenleving en de grondbeginselen van het liberalisme. Vorig seizoen reeds te gast in NTGent, nu wegens succes opnieuw op onze affiche.

WO 26 20:00 WE DOEN HET WEL ZELF €14-22 WO 26 20:00 THE VENTRILOQUISTS CONVENTION Gisèle Vienne, Dennis Cooper, Puppen theater Halle | Theaterzaal Vooruit | €14-18 Waarom doen buiksprekers wat ze doen, hoe worden hun activiteiten gezien door de buitenwacht en op welke manier worden buiksprekers neergezet in literatuur en film?

Schrijver en poëet Dennis Cooper pende een tekst neer voor maar liefst 27 vertolkingen, gespeeld door negen spelers. Gisèle Vienne regisseert.

DO 27 20:00 WE DOEN HET WEL ZELF €14-22 ZA 29 20:00 PROTOTYPE €14-22 Kunst/Werk - Marc Vanrunxt | Minnemeers Een dansvoorstelling rond het werk van einzelgänger Lucien Goethals (1931-2006), een pionier van de Vlaamse elektronische muziek. Met Peter Savel, Igor Shyshko, Lise Vachon en Georgia Vardarou.

ZA 29 20:00 WE DOEN HET WEL ZELF €14-22

MEI WO 03 19:30 LEARNING HOW TO WALK

NTGent | Minard | €14-22 Over het ondramatische, het tussengebied waarin niks en alles gebeurt. Een voorstelling over kijken en luisteren. Een poging om iets terug te vinden van het moment in ons leven waar we tot nog niks in staat waren maar alle mogelijkheden nog in ons droegen. Een voorstelling die het talent bundelt van Benny Claessens, Elsie de Brauw, Risto Kübar, Lara Barsacq, Lisi Estaras, Nid & Sancy, e.a.

DO 04 19:30 LEARNING HOW TO ... €14-22 DO 04 20:00 PLATFORM PREM NTGent & Action Zoo Humain in samenwerking met KC Vooruit.

Theaterzaal Vooruit | €14-26 Zowat tien jaar geleden maakte Johan Simons met Houllebecqs Platform een opmerkelijk succesvolle voorstelling (selectie Vlaams en Nederlands Theaterfestival 2006) die de westerse mens een dubbele spiegel voorhield: een van walging en geluk. NTGent plaatst Platform terug op de affiche, maar voegt door de keuze voor een andere, gediversifieerde bezetting een nieuwe component toe aan het materiaal: Platform wordt ditmaal gespeeld door Mandela Wee Wee, Steven Van Watermeulen, An Miller, Marijke Pinoy, Mourade Zeguendi, Zouzou Ben Chikha en Sara De Bosschere. Samen met hen brouwen we meteen ook een vervolg op Platform met een theaterbewerking van Houellebecqs laatste roman, Onderworpen, die Johan Simons en Chokri Ben Chikha samen regisseren. Beide voorstellingen kunnen apart, dan wel als tweeluik worden bekeken.

VR 05 20:00 CALCUTTA, VASTENAVOND Bellevue Producties | Minnemeers | €14-22 Een zwarte komedie over medisch toerisme, verziekte familieverhoudingen en het bankroet van het Westerse superioriteitsdenken.

VR 05 20:00 ONDERWORPEN PREM NTGent & Action Zoo Humain in samenwerking met KC Vooruit.

Theaterzaal Vooruit | €14-26 In Houellebecqs laatste roman Onderworpen heeft de chaotische, neoliberale wereld van Platform plaatsgemaakt voor een nieuwe orde. Frankrijk wordt geregeerd door de democratisch verkozen Moslimbroederschap, de nieuwe regering zorgt voor een stabiel maatschappelijk klimaat. Met als prijs: de inperking van een aantal vrijheden, de onderwerping van de vrouw en de verwerping van de waarden van de Verlichting. Voor de regie van Onderworpen gaat Johan Simons scheep met Chokri Ben Chikha van het Gentse Action Zoo Humain. Het uitgangspunt van deze samenwerking is een tweeluik: Simons’ regie van Platform wordt opnieuw opgevoerd, met een nieuwe cast (Mandela Wee Wee, Steven Van Watermeulen, An Miller, Marijke Pinoy, Mourade Zeguendi, Zouzou Ben Chikha en Sara De Bosschere) die ook de bezetting wordt van Onderworpen. Beide voorstellingen kunnen apart, dan wel als tweeluik worden bekeken.

ZA 06 16:00 PLATFORM + 20:00 ONDERWORPEN marathon €30-40 ZA 06 20:00 CALCUTTA ... €14-22 ZO 07 16:00 PLATFORM + 20:00 ONDERWORPEN marathon €30-40 WO 10 20:00 UW RIJK KOME SKaGeN | Minard | €14-22 SKaGeN peilt naar de staat van de mens vandaag, in een wereld beheerst door schijnbaar religieuze terreur. Wat is de betekenis van het geloof en wat zijn de repercussies? In welke mate steunen onze morele ideeën over goed en kwaad, rechtvaardigheid en solidariteit op een religieuze cultuur? Tekst en spel: Clara Van den Broek, Mathijs F Scheepers, Korneel Hamers en Valentijn Dhaenens DO 11 20:00 UW RIJK KOME €14-22 VR 12 20:00 UW RIJK KOME €14-22 ZA 13 17:30 BERNHARD TRILOGIE: ALLES IS RUSTIG tg Stan | Minnemeers | €14-22 47

Dit eerste deel van STAN’s Bernhardtrilogie, een onderdompeling in het oeuvre van Thomas Bernhard, hekelt de zelfingenomenheid van de intellectuele en culturele elite. Van en met Jolente De Keersmaeker, Sara De Roo, Damiaan De Schrijver en een gastacteur.

ZA 13 20:00 BERNHARD TRILOGIE: REDDE WIE ZICH REDDEN KAN tg Stan | Minnemeers | €14-22 Redde wie zich redden kan, een zin uit Am Ziel van Thomas Bernhardt, werd de titel voor het tweede luik van de Bernhardtrilogie, waarin STAN een aantal van diens Dramoletten speelt.

ZA 13 21:45 BERNHARD TRILOGIE: EIND GOED, AL GOED tg Stan | Minnemeers | €14-22 Derde deel van de Thomas Bernhard-trilogie: Eind goed al goed naar Am ziel (1981). In Am Ziel wordt de talentvolle toneelschrijver van Redde wie zich redde kan na de première uitgenodigd aan zee door een weduwe en haar dochter…

ZO 14 14:00 BERNHARD TRILOGIE: ALLES IS RUSTIG €14-22 ZO 14 16:30 BERNHARD TRILOGIE: REDDE WIE ZICH REDDEN KAN €14-22 ZO 14 18:15 BERNHARD TRILOGIE: EIND GOED, AL GOED €14-22 WO 17 20:00 OBLOMOW LAZARUS | Minnemeers | €14-22 LAZARUS maakte met succes een voorstelling over een romanpersonage dat 150 pagina’s zijn bed niet uitkomt. Als je houdt van slapen in het theater, kom dan kijken! Met Charlotte Vandermeersch, Joris Van den Brande, Ryszard Turbiasz, Günther Lesage, Pieter Genard en Koen De Graeve.

DO 18 20:00 KARAMAZOW LAZARUS | Minnemeers | €14-22 Het geslacht Karamazow. Een vader, zijn zonen en hun vrouwen. Een erfenis - uiteraard - , een hoer - natuurlijk - en de vraag: is er leven na de dood? Geld, Geilheid en God. Waar moet het anders over gaan? Dit is Dostojewski. Met Koen De Graeve, Pieter Genard, 48

Günther Lesage, Ryszard Turbiasz, Joris Van den Brande en Charlotte Vandermeersch.

VR 19 20:00 DE IDIOOT LAZARUS | Minnemeers | €14-22 Dominique Collet, Koen De Graeve, Pieter Genard, Günther Lesage, Ryszard Turbiasz en Charlotte Vandermeersch smijten zich op Dostojevski!

WO 31 20:00 BLESSED Damaged Goods | Minnemeers | €14-22 De Amerikaanse choreografe en danseres Meg Stuart en de Portugese choreograaf en danser Francisco Camacho ontmoetten elkaar voor het eerst in New York. Hij volgde haar naar België om er te dansen in haar debuut Disfigure Study. Daarna ging elk zijn eigen weg, maar in BLESSED vonden ze elkaar opnieuw.

BLESSED werd gelauwerd met de Franse Prix de la Critique voor ‘meilleur spectacle étranger’ (2008) en met een Bessie Award in de categorie ‘outstanding visual design’ (2012).

WO 31 20:00 NACHTELIJK SYMPOSIUM Mesut Arslan | Domzaal Vooruit | €8-12 Make-over van een memorabel stuk van wijlen Eric De Volder. Regisseur Mesut Arslan vorig jaar nog te zien in Vooruit met Betrayal - focust op de familie Meiresonne, allesbehalve een modelgezin. Drie zonen en een moeder voeren een dramatisch steekspel rond ‘de familiezaak’ en ‘hij daarboven, ons pa’.

JUNI DO 01 20:00 DE MENSHEID LOD muziektheater | Minard | €14-22 Een hoop schoon volk bundelt zijn krachten: Josse De Pauw, Kris Defoort, Arnon Grunberg, Mark Schaevers, Claron McFadden, Greta Goiris… De mensheid zal er wel bij varen.

DO 01 20:00 BLESSED €14-22 VR 02 20:00 DE MENSHEID €14-22 VR 02 20:00 BLESSED €14-22 ZA 03 20:00 DE MENSHEID €14-22

Afgesloten op 12/12/2016. Alle weergegeven informatie is onder voorbehoud van wijzigingen in de loop van het seizoen.

NTGENT.BE

DE JUISTE PRIJS In deze kalender vermelden we bij elke voorstelling de prijsvork: de laagste en hoogste ticketprijs die geldt voor de voorstelling op die specifieke datum. Voor meer info over prijscategorieĂŤn, kortingen, abonnementen en arrangementen verwijzen we u door naar ntgent.be/nl/tickets

Met deze digitale kaart kunnen deelnemers aan vrijetijdsactiviteiten in Gent punten sparen die recht geven op bijkomende voordelen en fijne extraatjes.

UiTPAS-houders die in aanmerking komen voor het kansentarief krijgen tot 80% korting voor deelname aan een activiteit. Ook NTGent aanvaardt deze kaart bij alle voorstellingen. Meer info op www.uitingent.be/ uitpas 49

NTGENT OP TOURNEE \ JANUARI-FEBRUARI SNEEUW Maastricht, Theater aan het Vrijthof (7/01) Tiel, Schouwburg Agnietenhof (11/01) Amsterdam, Stadsschouwburg (13, 14/01) Brussel, KVS (17/01) Haarlem, Stadsschouwburg (19/01) Groningen, Stadsschouwburg (20/01) Den Haag, Koninklijke Schouwburg (24, 25/01) Eindhoven, Parktheater (26/01) Den Bosch, Theater aan de Parade (27/01) Utrecht, Stadsschouwburg (29/01) Leuven, Schouwburg (31/01, 1/02) Oostende, Grote Post (2/02) Aalst, CC De Werf (4/02) Kortrijk, Stadsschouwburg (7/02) Sint-Niklaas, Stadsschouwburg (8/02) Hasselt, Schouwburg (9/02) Alkmaar, Theater De Vest (11/02)

ODYSSEUS, EEN ZWERVER KOMT THUIS Brussel, KVS (3, 4/02 premières) Groningen, Stadsschouwburg (9, 10, 11/02) Rotterdam, Schouwburg (16, 17, 18/02) Antwerpen, Toneelhuis (23, 24, 25/02)

50

NTGENT IN GENT \ EVEN PRAKTISCH St-Baafsplein 17, 9000 Gent | parkings: Vrijdagmarkt, Reep, Sint-Michiels, Kouter

Minnemeers 8, 9000 Gent | parking: Vrijdagmarkt

St. Widostraat 4, 9000 Gent | parkings: Vrijdagmarkt, Ramen, Sint-Michiels

Walpoortstraat 15, 9000 Gent | parkings: Zuid, Kouter, St. Pietersplein

check ntgent.be

LAAT U RIJDEN! ZONDER PARKEERZORGEN NAAR HET THEATER. Uw NTGent-ticket geldt op de dag van de voorstelling als vervoersbewijs heen en terug voor bussen en trams van De Lijn. De Park & Ride plaatsen in Gentbrugge, Flanders Expo en aan het St. Pietersstation laten u genieten van bus of tram. Zo kunt u de parkeerdrukte in de stad vermijden. Het nachtnet van De Lijn (tot 1u) brengt u veilig terug. Om uw reisweg te plannen is er delijn.be/nl/routeplanner.

Dagelijks open van 10u ’s ochtends tot 20u op dagen zonder voorstelling en tot 3 uur na het vallen van het doek. Proef er de beste koffie of een theatraal glaasje bubbels, geniet er het gezelschap van acteurs en theaterliefhebbers of lees er in een aangenaam kader een krant, tijdschrift of goed boek.

Elke weekdag bieden we u tussen 12u en 14u een gezond buffet aan.

Het NTGent Café zal u dit seizoen zeker verrassen!

Het mooiste zonneterras van Gent in combinatie met heerlijke gastronomische gerechten, originele wijnen of Belgische bieren: het team van NTGent Foyer verwacht u elke dag behalve op maandag en dinsdag voor heerlijke bistrogerechten, Belgische klassiekers of voor de populaire brunchformule op zondag. Met het theaterarrangement boekt u een ticket in rang 1 en kunt u vooraf genieten van een goed getimed dinner zodat u op tijd naar de voorstelling kan.

Reserveren kan via + 32 9 234 13 54 of info@foyerntgent.be

GRAND HOTEL REYLOF Grand Hotel Reylof is het kroonjuweel van de tophotels in Gent. Een hotel dat u zal verrassen door de unieke samensmelting van authentiek en origineel design, comfort en luxe. Met een toprestaurant, mooie wellness en een prachtige binnentuin waar u tot rust kunt komen. Allemaal op een steenworp van het historische centrum van Gent. In samenwerking met NTGent geniet u er speciale tarieven in de charmekamers, en krijgt u er een welkomstdrankje bovenop! U boekt deze pormotie rechtstreeks in het hotel met vermelding ‘arrangement NTGent’ via +32 9 235 40 70. Dit biedt u een quick dinner formule (2 gangen binnen 50 minuten) in combinatie met een ticket rang 1.

51

NTGent wil een open huis zijn, toegankelijk voor iedereen. Een NTGent productie bijwonen is een recht. Daarom maken we ons aanbod zo toegankelijk mogelijk voor iedereen. NTGent is rolstoeltoegankelijk, heeft een ringleiding voor doven en slechthorenden, en voorziet bij sommige voorstellingen ook audiodescriptie, tolken Vlaamse gebarentaal, voelstoelen en/of boventiteling. Om u de beste service te kunnen bieden, vragen wij u om steeds alle relevante informatie te vermelden bij uw reservering. Meer info via: publiekswerking@ntgent.be | +32 9 269 35 29 | +32 9 269 35 30

AFRICA MET TOLK VLAAMSE GEBARENTAAL Bij Africa op zaterdag 21/1 zal een tolk Vlaamse gebarentaal mee op scène staan, en voorzien we ter ondersteuning een aantal voelstoelen voor dove en slechthorende personen. In dit kader voorzien we voor hen ook een aangepaste inleiding door regisseur Peter Verhelst én tolk die zal starten om 18u30. Maak je hier graag gebruik van? Reserveer je tickets dan vóór vrijdag 13/1 bij Saartje Cauwenbergh, via publiekswerking@ntgent.be of 09 269 35 30.

52

NIEUWE NTGENTENAARS Voor ons panel Nieuwe NTGentenaars werken we dit seizoen samen met Hand in Hand vzw: een groep sterk gemotiveerde mensen (oude en nieuwe Belgen) en vluchtelingen (met en zonder papieren) die enerzijds vluchtelingen en mensen-zonder-papieren ondersteunen op hun lange weg naar erkenning, en anderzijds de publieke opinie sensibiliseren. In november en december gingen we reeds kijken naar Sneeuw en Kroniek, en spraken we achteraf telkens met de acteurs.

Op 21/1 staat de voorstelling Africa op het programma, en op 5/3 gaan we zelf aan de slag met een theaterworkshop KINDEREN KIJKT! Ons kritische jongemensenpanel (tussen 7 en 12 jaar) is weer volop aan de slag gegaan. Nuno, Louise, Sarah, Marte, Mona en Ward zaten te fonkelen in Kroniek, Horses en Sneeuw, voorstellingen die ze allemaal op eigen wijze beleefden en becommentarieerden. Kers op de taart: telkens een inleidende workshop en een meet & greet met fijn gesprek met de acteurs. In januari ondernemen ze een trektocht achter de schermen, in februari staan ze zelf op de toneelplanken met een workshop theater spelen… Hou dat panel in de gaten via ntgent.be!

NIEUWE RINGLEIDING IN GEBRUIK Vanaf januari 2017 nemen we een nieuwe ringleiding in gebruik, een zogenaamde FM-ringleiding. Meer dan vijf jaar geleden werd een vaste (inductie)ringleiding geïnstalleerd in onze Schouwburg, waarvan gebruikers van een hoorapparaat met T-stand kosteloos gebruik konden maken. Het geluid van op scène werd via deze ringleiding versterkt binnengebracht in het hoorapparaat. Door technologische en andere evoluties bleek deze ringleiding de laatste jaren echter ontoereikend om slechthorenden nog op een kwaliteitsvolle manier een theatervoorstelling te laten bijwonen. Waar het enthousiasme van gebruikers oorspronkelijk erg groot was, bleek dat deze ringleiding ondertussen een punt van frustratie werd.

Met de nieuwe ringleiding willen we het ongemak dat slechthorenden met een hoorapparaat ondervinden in het theater (omgevingslawaai wordt mee versterkt door een gewoon hoorapparaat) opnieuw proberen weg te werken door een technische ingreep (een ringleiding via FM-systeem) en hen zo een optimale theateravond bezorgen. Grote voordelen van een FM-ringleiding tegenover een vaste inductielus zijn enerzijds een groter bereik (gebruikers worden niet meer ‘verplicht’ om plaats te nemen op bepaalde plaatsen op de parterre en hebben bijgevolg volledige keuzevrijheid in het bepalen van de zitplaats waarvoor zij een ticket

kopen). Anderzijds kunnen we meer mensen bedienen: mensen die over een hoorapparaat beschikken kunnen gebruik maken van een individuele neklus die aangesloten wordt op een FM-ontvanger, en mensen die slechthorend zijn maar niet over een hoorapparaat beschikken, kunnen op deze FM-ontvanger een gewone hoofdtelefoon aansluiten. Daarnaast is er minder tot geen interferentie met theatertechnische installaties aangezien geen gebruik meer wordt gemaakt van magnetische velden zoals bij een vaste (inductie) ringleiding, maar wel van FM-frequenties waar deze apparatuur minder tot niet gevoelig aan is. ! Tijdens de verbouwingen in onze Schouwburg zal de nieuwe ringleiding geïnstalleerd worden in NTGent Minnemeers. Na de verbouwingen verhuist de ringleiding opnieuw naar de Schouwburg.

Ben je slechthorend (en beschik je al dan niet over een hoorapparaat met T-stand) en wens je gebruik te maken van de FM-ringleiding tijdens één van onze voorstellingen? Vermeld dit dan zeker bij de reservatie van je tickets, zodat we een FM-ontvanger met individuele neklus/hoofdtelefoon voor je kunnen voorbehouden!

Heb je nog vragen of wens je bijkomende informatie, dan kan je contact opnemen met Saartje Cauwenbergh, via saartje.cauwenbergh@ntgent.be of 09 269 35 30.

Deze FM-ringleiding werd aangekocht met de steun van Cera.

53

Tickets voor NTGent bestel je bij Tickets Gent, ons bespreekbureau dat je bereikt via de doorgang rechts van het NTGent Café. Open van maandag tot vrijdag van 10u tot 18u, op zaterdag van 14u tot 18u en vanaf 1 uur voor aanvang van de voorstellingen in de Schouwburg. Gesloten op zondag. Online bestellen kan uiteraard altijd. ntgent.be | +32 9 225 01 01 | info@ticketsgent.be Op zoek naar een geschenk? Wij helpen je graag en geven het beste van onszelf: theater met alles erop en eraan.

CADEAUBONNEN en TICKETARRANGEMENTEN met een diner in onze Foyer of Restaurant Lof, of zelfs met een OVERNACHTING in het Grand Hotel Reylof: het kan allemaal. Of geeft u liever een BOEK of een CD? Kijk even op ntgent.be en laat u verleiden.

Tickets Gent is tevens het vaste verkooppunt voor de theatercollectie van boekhandel Paard van Troje. Ook voor events die via Ticketmaster te koop worden aangeboden kunt u er terecht.

COLOFON

LEES DIT MAGAZINE ONLINE VIA ISSUU.COM/NTGENT

redactie Nele Buyst | Dirk Crommelinck | Benny D’haeseleer | Caroline Eliano | Koen Haagdorens Steven Heene | Koen Tachelet | Koen Van Caekenberghe (coördinatie & eindredactie) | Matthias Velle vertalers Gregory Ball (E), André Verkaeren (F), Anne Habermann (D) en Koen Van Caekenberghe (NL) fotografie Anton Corbijn (cover & affichebeelden) | Jules August (corporate photography) vormgeving Chilli (Hannah De Jonghe, Frederik Vanderfaeillie) verantwoordelijke uitgever Kurt Melens | Sint-Baafsplein 17, 9000 Gent U ontvangt deze publicatie op basis van klantgegevens van NTGent.

Wenst u dit niet, laat het ons dan weten via info@ntgent.be 54

FOLLOW US ON TWITTER

FOLLOW US ON INSTAGRAM

FOLLOW US ON FACEBOOK RUBRIEK RUBRIEK

55

NTGent magazine januari-februari 2017 jaargang 14 #10 december 2016

PB-PP BELGIE(N)-BELGIQUE

Verschijnt 6x per jaar in februari, april, mei, augustus, oktober, december Afgiftekantoor Gent X | P209538 Afzendadres | Kurt Melens, St-Baafsplein 17, 9000 Gent