NTGent magazine maart - augustus 2018 by NTGent

LIEFDESVERDRIET IS PIJN

#17

EDITORIAAL

Â© Yahya terryn

JOJO! Ik ben een jojo. Ik ben één van de vijfenveertig lottoballen die rond botsen in een lelijke doorzichtige plastictrommel, en ik hoop dat ik vandaag getrokken word. Ik hoop dat ik vandaag getrokken word, zodat ik even kan rusten. Ik ben een windhaan. Ik heb geen enkele controle over welke kant ik word uitgestuurd. Erg frustrerend en best boeiend! Soms hoop ik dat het leven gradueel verloopt, dat ik niet weet hoelang ik mij nog klote ga voelen, dat ik niet weet hoelang de ergste periode uit mijn leven nog zal duren, maar dat ik wel weet dat het morgen sowieso iets beter zal zijn dan vandaag. Is er iets ergers dan een leven dat gradueel verloopt? Ik speel met emoties, ik ben daar redelijk goed in. Valse 'echte mensen' creëren die een te volgen emotioneel parcours afleggen. Teksten schrijven die spelers/ acteurs van alles doen voelen en beleven, die een publiek doen lachen, huiveren en huilen. Ik bedenk ze, schrijf ze op, plaats ze in een volgorde en manipuleer. Ik heb niks te zeggen over wat ik voel. Ik heb geen idee of ik morgen opsta als de gelukkigste man van de Brugse Poort, of de ongelukkigste man van het westelijk halfrond, die voor hij een koffie kan drinken toch eerst even moet kotsen van verdriet. Was ik voorheen afgevlakt? Na de scheiding ben ik opeens oprecht verbaasd over hoeveel ik voel. Over hoe open ik sta, over hoe gemakkelijk het is met mensen te praten, een connectie te leggen. Op een etentje durf ik dit voor het eerst uit te spreken.

INT. HUISKAMER AVOND Een gezellige feesttafel. Aan het aantal lege flessen wijn, de halfvolle ovenschotels en de stabiliteit waarmee de mensen op hun stoel zitten is duidelijk te zien dat dit etentje minstens enkele uren bezig is. MAN 1 drinkt van zijn glas wijn en kijkt dan de ANDEREN aan. MAN 1(met stevige stem) Ik vraag mij dat dan af. Of ik misschien afgevlakt was? Twee mannen (zijn het jongens?) schieten recht en roepen tegelijkertijd. 2 Mannen: Ik ben blij dat je het zelf zegt. Want JA! Je was afgevlakt. 1 van de Mannen: Ik heb zo iets van, eindelijk zijde gij er weer. Of ik iets wil schrijven voor deze papieren bundel die u nu vasthoudt? Voor het voorwoord. Om het programma dat u een ticketje (liever 3) moet doen kopen, een aangenaam begin te bezorgen. Ja, graag! Natuurlijk wil ik dat. Nu ik hier helemaal alleen zit wil ik erg graag een tekstje schrijven voor het magazine van het NTGent. Dat zal goed zijn voor mijn zelfvertrouwen. Het mag gaan over iets dat me bezig houdt? Wat houdt mij bezig? Wat houdt een man bezig die na twaalf jaar samen met een prachtige vrouw en de twee mooiste kindjes van de wereld opeens net iets meer dan de helft van de tijd alleen is in een huis, een huis waar hij pas sinds vier maanden woont? En de andere tijd er wel met zijn kinderen is, maar zonder vrouw. Wat houdt die man bezig, die op elk formulier vanaf nu bij burgerlijke staat ‘wettelijk gescheiden’ moet aankruisen? EDITORIAAL

Wordt dat niet wat Story? Wordt dat niet wat persoonlijk? Kan dat wel? Wat moet ik anders doen... Liefdesverdriet. Bestaat er een woord dat meer aan pubers doet denken? Misschien zweet, rapport, ontmaagding, Clearasil, zakgeld, of Nintendo? Liefdesverdriet, bestaat er een woord dat onnozeler klinkt? Bestaat er iets dat meer pijn kan doen dan liefdesverdriet? Wetenschappelijk blijkt bewezen (volgens de eerste link die ik aanklik op mijn smartphone als ik wat semiprofessionele achtergrond bij mijn gevoelens zoek) dat liefdesverdriet dezelfde hersencellen activeert als fysieke pijn. Liefdesverdriet is dus pijn! En andere dagen denk ik dan weer dat ik dankbaar moet zijn. Fier! Dat het inderdaad zo wel beter zal zijn. Dat alles nu weer mogelijk is, dat ik mezelf weer ontdek. Dat het inderdaad nogal beklemmend kon zijn. Dat het straf kan zijn deze keuze te maken. Dat we het inderdaad samen beslist hebben. Dat we dat die 12 jaar erg goed en graag gedaan hebben, maar dat we zeker nog drie keer twaalf jaar zullen leven. En dat we dus niet alles in de schaduw mogen plaatsen van wat was. En dat het goed is dat we dit doen! Dat alles nu terug kan. Dat je zomaar op iedereen verliefd kan worden. Dat je helemaal vrij bent, dat je inderdaad geen enkele druk meer op je schouder voelt. Dat er inderdaad geen vreemde ruis meer in je hoofd zit, dat je geen druk op je hart voelt. Dat als iemand je een vraag stelt, je gewoon kan antwoorden wat je denkt en niet eerst nog wat moet bellen of sms’en. Ik zeg gewoon op alles ja. Echt waar. Soms ben ik wel driedubbel geboekt. (Sorry!) Fak, ik maak 18 afspraken per week. Ik moet alleen durven zijn, zegt mijn te vriendelijke psycholoog en ik denk dat ze gelijk heeft. Maar soit, ’t is ook plezant en ik ben daar nog niet aan toe. Want pinten gaan drin-

EDITORIAAL

ken, tot twee uur ’s nachts praten en te veel drinken, tot 8 uur ’s nacht veel te lang dansen, (voor een keer of twee) lekker gaan eten, naar de cinema of ‘t theater gaan maar beslissen op restaurant te blijven zitten omdat het zo gezellig is, hand in hand wandelen in het Zuidpark, Thaiboxen, een liefdesbrief schrijven, met twee mannen naakt in een sauna zitten te huilen… Ik zeg maar wat. Er blijkt erg veel te doen te zijn. Wat wil ik, waar wil ik heen en wat vind ik belangrijk? Euhhh? Pff! Als de dag maar passeert! Ik hield van haar, zoveel, zo hard en nog altijd. Maar dat dat misschien toch niet het belangrijkste is. Dat deze tekst opzettelijk chaotisch is, maar nu naar het einde toe toch een soort climax of conclusie probeert te trekken. Terwijl hij iets beschrijft dat geen enkele logica volgt. En daar dus ook mee stopt. Jojo. Op en neer, niks over jezelf te zeggen hebben. De laatste maanden, het waren zowel de mooiste dagen van mijn leven als de hardste pijn die ik voelde. Geen idee wat er komt. Dolletjes, als je emoties boeiender, onnavolgbaarder en intenser worden dan, awel ja, dan theater! Arrghhhhh! Ohhh. En doek! YAHYA TERRYN Deze Gentse theatermaker, bekend van het ter ziele gegane Het KIP, regisseerde eerder dit seizoen Urban Prayers en coacht nu het spiegelproject Urban Mirrors. Meer info op blz. 16.

INHOUD

JOJO! 2 Editoriaal door theatermaker Yahya terryn MENUET CREDITS EN PRAKTISCHE INFO 6 ELK VAN ONS IS EEN EILAND. BOON DOOR DE OGEN VAN BRAKEMA 8 URBAN MIRRORS Op zoek naar verbinding 16 HISTOIRE(S) DU THÉÂTRE Prelude op een nieuw artistiek tijdperk in NTGent 18 JR Money? Over de nieuwe voorstelling van FC Bergman

NTGENT VERBOUWT Een stand van zaken 26 KOOR In een nieuwe setting 30 DUMAS/LADAME/DESADE Met de hulp van Markies De Sade 32 DE SCHPOUNTZ Slot van de Pagnol-cyclus van Comp. Marius 34 WUIVEND RIET 38 PLUS 40 GASTVOORSTELLINGEN 42 DEMOCRAZY 45 PRAKTISCHE INFO EN KALENDER 46 INHOUDSTAFEL

NL Menuet, een ophefmakende roman van Louis Paul Boon uit 1955, schetst de driehoeksverhouding tussen een man, een vrouw en een meisje die trachten overeind te blijven in een snel veranderende wereld. Net zoals de Franse barokdans in driekwartsmaat, heeft het boek een driedelige structuur: de drie naamloze personages krijgen elk een deel toegewezen om het verhaal vanuit eigen perspectief te vertellen. De titels van de delen in het boek - De vrieskelders, Mijn planeet en Het eiland - verwijzen naar hun isolement. In haar theaterbewerking voegt Liliane Brakema een eigen, hedendaagse laag toe door middel van beelden en muziek, een verhaal van ‘drie heel gewone mensen op zoek naar een plaats waar ze zich thuisvoelen’.

Menuet, a sensational 1955 novel by Louis Paul Boon, tells of the three-cornered relationship between E a man, a woman and a girl trying to hold their own in a rapidly changing world. Just like French baroque dances in three-four time, the book has a three-part structure: each of the three nameless characters is allotted a part in which to tell the story from their own point of view. The titles of the sections of the book – The Ice Cellars, My Planet and The Island – refer to their isolation. In her adaptation for the stage, Liliane Brakema adds her own contemporary layer using images and music, for a story of ‘three very ordinary people looking for somewhere to feel at home’. Menuet est un roman de Louis Paul Boon qui fit sensation lors de sa sortie en 1955. L’auteur y dépeint F une relation triangulaire entre un homme, une femme et une fille, qui tentent de rester debout dans un monde qui change à un rythme effréné. À l’image de la danse baroque française éponyme, en trois temps elle aussi, le livre présente une structure en trois parties : les trois personnages, anonymes, disposent chacun d’une de ces parties pour raconter l’histoire depuis leur perspective. Les titres des parties – Les Caves, Ma planète et L’Île – renvoient à leur isolement. Dans son adaptation pour le théâtre, Liliane Brakema y ajoute sa propre couche, plus contemporaine, au moyen d’images et de musique ; l’histoire de « trois personnes tout ce qu’il y a de plus ordinaires en quête d’un lieu où elles se sentiraient chez elles ». Menuett, der aufsehenerregende Roman von Louis Paul Boon aus dem Jahr 1955, skizziert das DreiD ecksverhältnis zwischen einem Mann, einer Frau und einem Dienstmädchen – drei Menschen in dem Versuch, in einer schnell sich verändernden Welt zu bestehen. In Anlehnung an den Dreiertakt des französischen Barocktanzes hat das Werk eine dreiteilige Struktur, jede der drei namenlosen Figuren erzählt die Geschichte aus ihrer eigenen Perspektive; ihre Isolation klingt bereits in den Titeln der drei Teile an: Der Eiskeller, Mein Planet und Die Insel. Dem fügt Liliane Brakema in ihrer Theaterbearbeitung mit Bildern und Musik eine eigene, zeitgenössische Schicht hinzu, eine Geschichte von „drei ganz gewöhnlichen Menschen auf der Suche nach einem Ort, an dem sie sich heimisch fühlen“.

PREMIÈRE MENUET

LILIANE BRAKEMA REGISSEERT LOUIS PAUL BOON

MENUET naar de gelijknamige roman van Louis Paul Boon (De Arbeiderspers, 1955) in een bewerking van Tom Blokdijk regie Liliane Brakema | spel Bert Luppes, Lien Wildemeersch & Chris Thys | dramaturgie Koen Haagdorens decorontwerp Bettina Pommer | geluidsontwerp Steven Prengels | kostuumontwerp An De Mol | lichtontwerp Dennis Diels | productie NTGent

Première op woensdag 28 maart in NTGent Minnemeers Voorstellingen op vr 30, za 31/03, di 3, vr 13, za 14, di 17, wo 18/04, za 28, zo 29, ma 30/04 en vr 4/05 in NTGent Minnemeers Speelt ook in Den Haag (5/04), Aalst (7/4), Roeselare (9/4), Haarlem( 11/04), Amsterdam (25, 26/04), Eindhoven (2/05) en Oostende (5/05)

Bij Menuet voorziet onze afdeling publiekswerking gratis INLEIDINGEN 45' voor aanvang van de voorstelling (behalve bij de première). Op zaterdag 31/03 nodigen zij u uit op de INLEIDING XL door dramaturg Koen Haagdorens; na die voorstelling kan u met de acteurs in NAGESPREK gaan in de zaal. Tijdens het repetitieproces is er de gelegenheid om OPEN REPETITIES bij te wonen. Geïnteresseerd? Mail naar publiekswerking@ntgent.be (SCHOOL)GROEPEN kunnen nog steeds plaatsen reserveren. Voor omkadering kan je aansluiten bij elke inleiding, maar je kan onze publiekswerkers ook boeken voor een inleidingsles of een inleidend gesprek op locatie. Ook na de voorstelling met elkaar praten kan zeker. Voorbereiden en nabespreken met je (school) groep doe je aan de hand van onze gratis LESMAPPEN. Downloadbaar via de productiepagina van onze website of aan te vragen via e-mail. Wens je je groep eens extra te verwennen? Neem dan contact op met publiekswerking: zij stellen voor jou graag een VERWENTGENTARRANGEMENT op maat samen! Eén adres: publiekswerking@ntgent.be PREMIÈRE MENUET

ELK VAN ONS IS EEN EILAND: BOON DOOR DE OGEN VAN BRAKEMA Ze is jong, vrouw en Nederlandse, maar dat houdt Liliane Brakema niet tegen om een boek van Louis Paul Boon naar het theater te vertalen - zijn beste boek, vond hij zelf. Menuet is opgebouwd uit de innerlijke monologen van een man, zijn vrouw en een meisje. De man voelt zich aangetrokken tot het al te jonge meisje en de vrouw krijgt een kind dat van haar zwager blijkt te zijn. Hoewel Boon zijn boek in een heel andere tijdsgeest schreef, herkende Brakema meteen de relevantie en de schoonheid ervan. Boon onderstreept de rauwe realiteit op elke pagina met gruwelijke krantenknipsels, Liliane Brakema brengt de werkelijkheid op een heel eigen manier in beeld. We vroegen haar wat het boek zo actueel maakt.

PREMIÈRE MENUET

Liliane Brakema © Phile Deprez

Hoe ben je bij Louis Paul Boon terechtgekomen? Die keuze ligt niet voor de hand. Het zoeken naar een tekst die past bij de tijd, bij het huis waar het stuk gemaakt wordt én bij mij, is altijd een groot karwei. Ik wil niet ‘zomaar’ een stuk brengen: het moet iets te vertellen hebben over de wereld van vandaag. Bovendien wil ik er meteen een band mee voelen. Vaak duurt het weken, soms zelfs maanden, voor ik samen met het huis en de dramaturg een tekst vind waarvan ik denk: ‘die moet ik nu brengen, en wel hier!’ Bij NTGent liep het anders. Dramaturg Steven Heene kwam binnen met drie teksten onder de arm die hij bij mij en NTGent vond passen. Zonder dat hij het wist, had ik elders al plannen met twee ervan. Een vreemd toeval! Ik had het vermoeden dat het derde stuk ook wel bij me zou kunnen passen, en inderdaad… Bij het lezen van Menuet wist ik vanaf de eerste zin: hiermee kan ik het publiek iets bijzonders geven. Menuet speelt zich af in een arbeidersfamilie in een klein dorpje, een halve eeuw geleden, en is toch zo ongelofelijk actueel. Op het eerste gezicht is dat heel paradoxaal. Toen ik me in Boon ging verdiepen, werd die herkenbaarheid langzaamaan helder. Ook de wereld van Boons personages veranderde in sneltempo en daardoor werd hun plek in die wereld onzeker. Het was een tijd met ogenschijnlijk veel vrijheid, maar net het vervreemdende aspect van die vrijheid stelt Boon ter discussie. Ik lees Menuet als het verhaal van drie heel gewone mensen op zoek naar een plaats waar ze zich thuis voelen. Boon portretteert dit zo kernachtig, dat ik me niet meer kon voorstellen iets anders te

gaan doen. Ik was ook geïntrigeerd door de mogelijkheid om in een theatrale vertaling een beeldende en een muzikale laag toe te voegen die weer een ander licht werpen op de teksten. Ze maken het stuk nog actueler. Boon laat drie mensen aan het woord die fysiek heel dicht bij elkaar staan, maar er niet in lijken te slagen echt contact te maken. En dat raakt mij zo in dit boek. Voor mij gaat Menuet over hoe we omgaan met de sociale structuren die we zelf hebben gebouwd. Ieder personage doet dat op zijn eigen manier. Dat gevecht is herkenbaar voor elk van ons, ook al zal de ene zich er bewuster van zijn dan de andere. Zelf heb ik wel eens het gevoel dat iedereen de structuren van het leven en de bijbehorende regeltjes begrijpt. Dan kom ik op een verjaardagsfeest en lijkt het net alsof iedereen snapt hoe zich te gedragen, alleen ik niet. Soms krijg ik dan zin om alles omgekeerd te doen. Of ga ik me net krampachtig proberen aanpassen aan wat ‘de anderen’ doen, om zo min mogelijk te laten merken dat ik de situatie eigenlijk niet begrijp. Vraag ik mensen of ze dat herkennen, dan is dat vaak het geval. En dan denk ik: wat spelen we toch met z’n allen een gekke rol, en wat hebben we de wereld op een vreemde manier georganiseerd. De man lijkt zich meer thuis te voelen in de vrieskelder dan in zijn eigen huis. Heeft onze maatschappij nu zijn eigen vrieskelders? PREMIÈRE MENUET

Die vrieskelder kun je inderdaad als een metafoor lezen. Wat ik vandaag als heel pijnlijk, maar soms ook ontroerend ervaar, is dat je met anderen in een ruimte kunt zitten terwijl je in gedachten misschien helemaal ergens anders bent. Stel dat je die situatie tekent, dan zou mijn wereld sterk verschillen van de jouwe. We denken dat we samen aan het eten zijn, dat we het over hetzelfde hebben in dezelfde ruimte. Toch zullen we elkaar waarschijnlijk nooit helemaal begrijpen. Misschien is de eenzaamheid die uit het boek spreekt, wel van alle tijden. De man voelt zich aangetrokken tot het jonge meisje - een onderwerp dat Boon als geen ander aandurfde en dat ook aan zijn naam kleeft. Het zou jammer zijn als vooral dat aspect blijft hangen bij het publiek, want voor mij gaat het stuk over veel meer dan dat. Het is volgens mij slechts een symptoom van het onvermogen om in structuren te passen. Ook al denken we dat alles bespreekbaar is, toch zijn er ongelofelijk veel zaken die we niet mogen voelen en zeggen. De gevoelens van de man voor het meisje boezemen me zelf ook angst in. Veel dromen en gedachten die bij sommigen bewust, en bij anderen onbewust aanwezig zijn, passen niet bij wie we vinden dat we moeten zijn in de wereld van vandaag. En net omdat we ze onderdrukken, hebben deze gevoelens meer kans om te groeien. Hoe meer je probeert om in die structuren te passen, hoe eenzamer je wordt. Ik ben een vrouw van dertig; natuurlijk heb ik in mijn leven al een hoop rare mannen ontmoet en heeft niet iedereen zich even netjes 10

PREMIÈRE MENUET

gedragen. Ik ervaar vaak onmacht bij de onhandige dingen die ze doen - maar bij vrouwen is dat ook zo, alleen uit het zich meestal anders. OOK AL DENKEN WE DAT ALLES BESPREEKBAAR IS, TOCH ZIJN ER ONGELOFELIJK VEEL ZAKEN DIE WE NIET MOGEN VOELEN EN ZEGGEN. Zou Boon het boek vandaag nog schrijven? Ik had geen vaststaand beeld van de schrijver, maar ik heb me wel heel erg in zijn boeken en zijn leven verdiept. In eerste instantie heb ik zijn werk op een heel naïeve manier gelezen. Dramaturg Koen Haagdorens was verrast door mijn onbevangen kijk op het materiaal dat hij zo goed kent. Omgekeerd was het voor mij een verrijking te zien wat een Boon-kenner kon toevoegen. Een van de grote verschillen tussen onze tijd en die van Boon, is de snelheid waarmee ons leven steeds weer verdergaat. De drie delen van Boons roman laten telkens één personage lang aan het woord. Bij elk van hen voel je hoeveel ruimte en tijd ze hebben om hun verhaal te vertellen. Vandaag komen zoveel prikkels op ons af. We vullen onze tijd gemakkelijk met van hot naar her hollen en dat geeft vaak een onrustig gevoel: we kunnen immers minder lang stilstaan bij de moeilijkere vragen die het leven oproept. De vorm die wij hebben gekozen, maakt dat gevoel sterker dan in Boons versie. Dit materiaal leent zich perfect voor de vraag waar theater voor mij over gaat: wie zijn we vandaag? Of wie proberen we te zijn, en ten koste van wat?

Bert Luppes, Chris Thys, Steven Prengels en Liliane Brakema © Phile Deprez

PREMIÈRE MENUET

“Het komt er natuurlijk niet op aan, het is niet zo dringend nodig een huis te bezitten, of een auto, of een bloeiende zaak. Maar het behoort toch tot ons streven. Het is geen misdaad als men nog niet geslaagd is, maar die er gekomen is heeft toch meer recht te zeggen hoe de dingen moeten zijn.” De vrouw staat heel anders in het leven dan haar man, en daar heeft ze het moeilijk mee.

goed verbergen. Waarschijnlijk was dat precies waar ook de echtgenote zich ooit toe aangetrokken voelde, wat ze zo spannend vond aan hem. Zelfs al zegt ze stellig dat ze heel normaal wil zijn. Het boek kreeg de naam van een barokke dans als titel. Gebruik jij de titel in je voorstelling?

De echtgenote probeert zich te verbeteren en te voldoen aan het beeld van wie ze denkt dat ze zou moeten zijn. Ze wil in de structuren van de maatschappij passen. Dat is ook wat Boon zo actueel maakt. Misschien is het wel een cyclisch gegeven: in mijn ervaring stellen nu weer veel meer mensen zich vragen bij wat succes en vooruitgang precies zijn, en ten koste van wat dat mag gaan. Sommige mensen gaan erin mee, anderen verzetten zich. De man bijvoorbeeld lijkt juist meer naar het verleden te verlangen.

Een menuet is een strakke, vrij statige dans; in sommige vormen mag je elkaar zelfs helemaal niet aanraken. Het ‘in de pas lopen’ inspireert me: hoe lang gaat dat goed? En wanneer lukt dat niet meer? Ook het drieledige aspect is interessant: Boon heeft zijn titel goed gekozen omdat hij alle personages vertegenwoordigt. Je zou kunnen denken dat de auteur vooral vanuit het perspectief van de man praat; maar al is dat personage net iets meer uitgewerkt, toch weet hij zich ook in te leven in de andere rollen. In mijn enscenering krijgen de man, het meisje en de echtgenote evenveel gewicht.

MISSCHIEN IS HET WEL EEN CYCLISCH GEGEVEN: IN MIJN ERVARING STELLEN NU WEER VEEL MEER MENSEN ZICH VRAGEN BIJ WAT SUCCES EN VOORUITGANG PRECIES ZIJN, EN TEN KOSTE VAN WAT DAT MAG GAAN.

Boon eindigt zijn boek op fatalistische toon: “Elk van ons is een eiland, omsloten door verraderlijk water, en wat wij allen samen hebben bewerkstelligd is louter toevallig gebeurd - het kon evengoed dit of iets totaal anders geweest zijn.” Ben je het met hem eens?

Toch denk ik dat de drie personages veel - en zeker veel meer dan ze denken - gemeenschappelijk hebben. Op hun manier willen ze met elkaar samenvallen. Het meisje bijvoorbeeld herkent in de man het besef een vreemde eend te zijn; hij kan het alleen net iets minder

In ons stuk staat deze zin niet aan het einde. Veel zaken zijn zinloos en hadden evengoed anders kunnen lopen, dat geloof ik wel. Maar anders dan bij Boon hoeft onze voorstelling niet zo somber te eindigen. Ik besluit met een open vraag die ruimte laat om op een

PREMIÈRE MENUET

Katelijne Laevens, Liliane Brakema, An De Mol, Koen Haagdorens en Lien Wildemeersch © Phile Deprez

PREMIÈRE MENUET

andere manier naar het materiaal kijken. Uit al onze menselijke pogingen kan naar mijn mening ook iets moois groeien. Ik ben opener en minder fatalistisch dan Boon.

het dan niet over hun concrete omgeving, maar over hun gevoelswereld. Beweging en beeld zijn enkele van mijn manieren om een boodschap op het publiek over te brengen.

IN MIJN ENSCENERING KRIJGEN DE MAN, HET MEISJE EN DE ECHTGENOTE EVENVEEL GEWICHT.

Als je je vrienden één ding zou willen schenken, dan is het tijd, zo vertelde je in een eerder interview. Kan een toneelstuk daarvoor zorgen?

Menuet is je derde voorstelling sinds je bent afgestudeerd. Kun je zeggen dat je een eigen stijl hebt ontwikkeld?

Dat denk ik wel. Ik heb stukken gezien die me veel bewuster in het leven hebben doen staan. Voor mij is het belangrijk dat de dingen die tijd kosten, me ook het gevoel geven dat ze me meer tijd teruggeven - in de filosofische zin, bedoel ik dan. Ik wil waarde in de plaats. Het is idealistisch te denken dat elk toneelstuk dat kan doen, maar de momenten waarop het gebeurt, zijn heel intens en rijk. We weten ook niet of Menuet dit zal bereiken. Maar ik ben ervan overtuigd dat theater op een heel zintuiglijke manier kan raken. Het gebeurt voor je neus, je zit als toeschouwer met de acteurs in één ruimte. Met beweging, muziek, tekst en ritme kun je op een intuïtieve manier iets overbrengen. Werkt het, dan kun je in die anderhalf uur tijd ook denkbeelden opschudden. Dat vind ik magisch.

Misschien is het wel kenmerkend dat ik een grote nadruk leg op de vorm. Die laat ik deels door de inhoud bepalen, waardoor iedere voorstelling er anders uitziet. Er zijn wel terugkerende elementen. Wie meerdere van mijn voorstellingen heeft gezien, zegt wel eens dat ik een uitgesproken stijl heb. Maar daar streef ik niet naar, het zou me alleen maar beperken. De reden voor die nadruk op de vorm is dat ik het publiek waarschijnlijk het meest kan raken wanneer ik blijf bij wat ik zelf mooi vind. Op het toneel gaat het voor mij vooral over hoe we de wereld ervaren, meer dan over een letterlijke weergave. Ik zal dus niet proberen een woonkamer te maken zoals Boon die heeft ontworpen. Tekst komt op een heel andere manier binnen bij het publiek dan muziek en beelden, die veel directer raken. Ik vind het mooi om een geheel te maken waar niet één van deze elementen de overhand heeft. Bij elk stuk probeer ik opnieuw te bedenken hoe de personages leven en hoe dat leven eruitziet. Ik heb 14

PREMIÈRE MENUET

Net als Boon zoek ik wel eens de grenzen op, maar ik wil niet provoceren om te provoceren. Wel wil ik dichter bij de toeschouwer komen. Voor mij is theater dé kunstvorm die daar geschikt voor is - daarom heb ik ervoor gekozen! Mijn aanpak vergt een heel open houding van de acteurs. We vertrekken vanuit de tekst en de personages

en gaan dan in improvisaties heel intuïtief te werk. Hoe gebruik je ruimte? Hoe verhouden de acteurs zich in die ruimte ten opzichte van elkaar? Hoe bewegen ze? Dat kan niet met elke acteur; ik moet er een goed gevoel bij hebben. Oprechtheid, zich bewustzijn van het geheel en de zin om samen te zoeken naar de juiste vorm: dat vind ik belangrijk. OPRECHTHEID, ZICH BEWUSTZIJN VAN HET GEHEEL EN DE ZIN OM SAMEN TE ZOEKEN NAAR DE JUISTE VORM: DAT VIND IK BELANGRIJK. Lezen we het boek voor we naar de voorstelling komen kijken? Liever niet, want dan kom je met verwachtingen van hoe het zou moeten zijn. De voorstelling staat op zich. Je kunt komen, luisteren, ervaren wat er gebeurt - en nadien kun je het boek nog altijd lezen. LIEN VANREUSEL

PREMIÈRE MENUET

URBAN MIRRORS OP ZOEK NAAR VERBINDING

Urban Mirrors wordt een wandeltraject in het voorjaar, op zaterdag 21 en zondag 22 april 2018. We wandelen voorbij korte ‘spiegelprojecten’, met Yahya terryn (bekend van Het KIP) als eindregisseur. In verschillende theaterateliers werken een aantal doelgroepen uit het Gentse onder leiding van onze theaterdocenten rond het thema religie een presentatie uit. Het resultaat wordt een avontuurlijke montage: van de ene locatie naar de andere, met telkens een verrassende wending. Ideaal dus voor wie na de serie Urban Prayers nieuwsgierig is naar de verbinding, letterlijk en figuurlijk, tussen de diverse geloofsgemeenschappen die Gent rijk is. Van de rand naar het centrum en terug: veel meer nog dan een fysieke verplaatsing op één namiddag wordt dit traject een heuse ontdekkingsreis waarbij jong – en iets ouder – talent het beste van zichzelf laat zien, geïnspireerd door het thema ‘religie’ en door elkaar.

URBAN MIRRORS NTGent Wandelparcours op za 21 en zo 22/04 Aanvangsuren: 13u30, 14u30 en 15u30 Duur van de wandeling: 2u30 Startlocatie: Oud Gemeentehuis Sint-Amandsberg, Antwerpsesteenweg 249, 9040 Gent Eindpunt: Regenboogkerk, Forelstraat 60, 9000 Gent Ticketprijs: 12 euro

URBAN MIRRORS

In deze editie van het NTGent-maandblad stellen we u graag de volgende drie deelnemende groepen aan Urban Mirrors voor. Zij worden begeleid door Evelien Van Hamme (Vormingplus), Marie-Ange Gillis (The Flag) en Renée Goethijn (Larf!) VORMINGPLUS Vormingplus Gent-Eeklo organiseert gespreid over een regio van 27 gemeenten een waaier aan activiteiten die volwassenen in hun vrije tijd persoonlijke, sociale en culturele competenties bijbrengen en de deelname aan de samenleving stimuleren. Tijdens workshops, debatten, lezingen, projecten en uitstappen rond maatschappelijke thema’s bieden we onder deskundige begeleiding de kans om zich te ontwikkelen tot een kritisch, participerend en zingevend persoon. Bijzondere aandacht gaat naar groepen die hun weg naar vorming moeilijker vinden. We creëren ruimten die tot interactie en ontmoeting uitnodigen. Zo willen we mensen ertoe aanzetten op een ongedwongen manier van en met elkaar te leren. Meer info: www.vormingplusgent-eeklo.be

THE FLAG The Flag (Theater en Film Atelier Gent) werd recent opgericht als vzw door Emin Mektepli, ook bekend als de ‘Tapijtendokter van Gent’. The Flag is een groep theaterliefhebbers met verschillende nationaliteiten. Zij laten zich graag begeleiden door professionals die rekening houden met de verschillende culturen van de spelers. ‘The Flag’ focust op twee artistieke sporen: theater en film, telkens via lessen en begeleiding door Gentse theaterhuizen. Uiteindelijk doel is een kweekvijver van talent te worden waar film- en theatermakers een beroep op kunnen doen. Dit alles wordt gerealiseerd vanuit het geloof dat er in Gent zeer veel talenten met

kleurrijke achtergronden rondlopen, die nog te vaak drempels ondervinden om stappen te zetten richting Vlaamse theaterscholen. Daarom wil The Flag een brugfunctie op zich nemen tussen diverse culturele gemeenschappen in Gent, deelnemers begeleiden én klaarstomen voor de ‘grote planken’. The Flag wil ook taboes doorbreken en maatschappelijke tendensen bespreekbaar maken via theatervoorstellingen en kortfilms. ‘Iets Gents’ produceren en vooral de harten van de Gentenaren veroveren met hun voorstellingen, staat daarbij centraal.

LARF! Larf! is een theaterhuis voor kinderen en jongeren in Gent en organiseert theatereducatieve activiteiten. Larf! onderzoekt, bricoleert en hermonteert om samen met de jonge spelers te weten te komen wat theatermaken is. Larf! zet het kind en de jongere centraal en koestert hun eigenheid. De unieke leefwereld en beleving van kinderen en jongeren vormt het vertrekpunt en de motor van elk creatief proces. Op 2 en 3 maart 2018 valt ons KNAL_INTERVAL, een hedendaagse tweedaagse met voorstellingen van onze oudste larven. (locatie: Larf!, Warandestraat Gent) NTGent-Arca wordt ons huis voor het Festival Breek’n-Been 26, 27, 28 en 29 april 2018. Dit seizoen werken onze acht makers die de Larf!-ateliers begeleiden rond de kunstenaar Goran Djurovic. Een kunstenaar die in zijn werk een wereld van leegte en raadsels fabriceert en die ons laat stilstaan bij de vrijheid van de mens. URBAN MIRRORS

HISTOIRE(S) DU THÉÂTRE I DE NIEUWSTE CREATIE VAN MILO RAU Met Histoire(s) du Théâtre I onderneemt regisseur en auteur Milo Rau, de nieuwe artistiek directeur van NTGent, een persoonlijke tocht doorheen de geschiedenis van de oudste kunstvorm van de mensheid, een tocht die hem terugvoert naar het kernprobleem dat hij de afgelopen vijftien jaar in zijn artistieke werk behandelde: de vraag naar de mogelijkheid om de geschiedenis van geweld en traumatische gebeurtenissen op het toneel te tonen. Samen met de acteurs Sara de Bosschere, Sébastien Foucault en Johan Leysen gaat hij in op de obsessies en technieken van zijn ‘theater van het reële’ (Alexander Kluge): de fascinatie voor oorlogsconflicten en post-conflictsituaties, research en ‘nauwkeurige beschrijving’, teksten schrijven op basis van biografische vertellingen, werken met de acteur, met het licht en het camerabeeld, en de zoektocht naar politiek engagement, existentieel gevaar en waarachtigheid. Maar Histoire(s) du Théâtre I is ook een zelfkritiek door de ‘meest manipulatieve regisseur van onze tijd’ (Neue Zürcher Zeitung): hoe worden illusies gecreëerd op het toneel? Welke acteer- en podiumtechnieken worden daarbij gehanteerd? Waarom lachen we en waarom wenen we? Hoe slaagt kunst erin om ons te overwelmen, te beïnvloeden, te hypnotiseren? Het concrete uitgangspunt voor Histoire(s) du Théâtre I is de homofobe moord op Ihsane Jarfi. Die werd in april 2012 na een bezoek aan een homobar in Luik vermoord teruggevonden in een veld in Hoei, doodgemarteld om zijn seksuele geaardheid… Voor deze productie werkt Milo Rau behalve met de acteurs Sara de Bosschere, Sébastien Foucault en Johan Ley18

HISTOIRE(S) DU THÉÂTRE

sen ook met een aantal mensen zonder acteerervaring die hij selecteerde na een uitgebreide casting in Luik. Samen focussen ze zich op de vraag hoe foltering kan getoond worden op toneel. HET CONCRETE UITGANGSPUNT VOOR HISTOIRE’S) DU THÉÂTRE IS DE HOMOFOBE MOORD OP IHSANE JARFI Met Histoire(s) du Théâtre I sluit Milo Rau de trilogie van de representatie die hij startte met Five Easy Pieces (Kunstenfestival Brussels/Sophiensaele Berlin/ CAMPO 2016) en vervolgde met The 120 Days of Sodom (Schauspielhaus Zurich/Theater Hora 2017). Tegelijk betekent dit laatste luik de start voor een reeks voorstellingen die Milo Rau de komende seizoenen cureert bij NTGent en waarin uiteenlopende theater- en filmregisseurs diep zullen doordringen in de theatergeschiedenis.

Concept, tekst en regie Milo Rau | spel Sara De Bosschere, Sébastien Foucault, Johan Leysen | research & dramaturgie Eva-Maria Bertschy | decor & kostuumontwerp Anton Lukas | lichtontwerp Rainer Casper | productie International Institute of Political Murder (IIPM) en Théâtre National Wallonie-Bruxelles in coproductie met Kunstenfestivaldesarts, NTGent, Théâtre Vidy Lausanne, Théâtre Nanterre-Amandiers, Tandem Scène Nationale Arras Douai, Schaubühne am Lehniner Platz Berlin, Münchner Kammerspiele, Künstlerhaus Mousonturm Frankfurt am Main, Theater Chur en Gessnerallee Zürich.

Op vr 4 (première), za 5, zo 6, di 8 en wo 9/05 in het Théâtre National Wallonie-Bruxelles in het kader van het KunstenfestivaldesArts Op wo 16, do 17, vr 18 en za 19/05 in NTGent Minnemeers met gratis inleiding 45’ voor aanvang Histoire(s) du Théâtre I wordt gespeeld in het Frans met Nederlandse en Engelse boventitels.

HISTOIRE(S) DU THÉÂTRE

MONEY…? GOMMER VAN ROUSSELT IN GESPREK MET MARIE VINCK OVER DE NIEUWE VOORSTELLING VAN FC BERGMAN IN COPRODUCTIE MET NTGENT, TONEELHUIS EN KVS.

Het minste wat je van FC Bergman kan zeggen is dat zij sedert hun eerste voorstelling in 2007 (De Rotsebreker in de Scheld’Apen) een merkwaardig, boeiend en heel afwisselend parcours hebben afgelegd, gedrenkt in een eigen beeldende, anarchistisch-poëtische theatertaal. Vaak zoeken zij locaties op (Terminator Trilogie) ‘omdat die helpen in een specifieke ruimte te duiken. Het geeft ons een andere energie, het creëert een sfeer die ons helpt een eigen universum op te bouwen.’ Na hun laatste en tekstloze voorstelling Het Land Nod uit 2015 storten zij zich nu op JR, gebaseerd op de gigantische (bijna 1000 bladzijden), haast kakofonische, experimentele en complexe cultroman van de Amerikaanse auteur William Gaddis (1922 – 1998) uit 1975.

DE ROMAN: EEN EPISCH WERK OVER ‘GREED AND NEED’ Hoe zijn jullie bij de roman JR van William Gaddis terechtgekomen? Marie Vinck: Eerst en vooral kiezen wij niet bewust om na een mimetische voorstelling een voorstelling te maken mét tekst. Het gaat altijd om het idee van het moment. Iets moet ons raken, het moet over ons gaan, over het nu. Pas dan merken we dat het mogelijk een reactie is op de vorige voorstelling. Gaddis en JR zijn op onze tafel beland als een geschenk. Johan Thielemans, die de auteur ooit geïnterviewd heeft, heeft ons getipt. En via Toneelgroep Amsterdam, waar we later een project mee gaan opzetten, is het boek bij ons geraakt. Wij hebben het gelezen en waren meteen enthousiast! GADDIS EN JR ZIJN OP ONZE TAFEL BELAND ALS EEN GESCHENK. WIJ HEBBEN HET GELEZEN EN WAREN METEEN ENTHOUSIAST! Het is en blijft een niet voor de hand liggende keuze. Het boek heeft in 1976 wel de National Book Award gewonnen in de categorie Fictie maar heeft nooit het grote publiek kunnen bereiken. Dat komt omdat het heel complexe regels heeft. Eens dat je die accepteert, geraak je als lezer er wel door,

PREMIÈRE JR

maar het vraagt inderdaad een inspanning. Je moet een aantal grenzen oversteken. Gaddis is een heel eigenzinnige auteur, maar wat hij doet in zijn schriftuur is gewoon geniaal. Het is alsof hij steeds een dictafoon met zich meezeult en alle gesprekken opneemt van de mensen die hij tegenkomt. De mensen praten ook voortdurend, maar je weet niet wie er spreekt en namen worden niet genoemd. Je moet dus vanuit de context of via details te weten komen wie er aan het woord is en waarover ze het hebben. Hijzelf wilde dat zijn lezers het boek lazen in een flow en zich niet constant bezig hielden met alles uit te zoeken.

Hoe zou jij het boek willen omschrijven? Het is enerzijds een satire op de maatschappij en anderzijds een heel gevoelige kijk op wat het betekent mens te zijn. Hij voert een vloot personages op die rijk zijn of tragisch of ontroerend en daardoor zijn wij gaan houden van alle figuren - en het zijn er heel veel - die hij neerzet.

De hele roman is geschreven in dialogen en hangt een wrang beeld op van de financiële wereld, Wall Street, het kapitalisme tout court. Het eerste woord van de roman is ‘Money…?’ Maar het gaat niet enkel om het plezier van geld verdienen en rijk worden maar ook over wat Karl Marx de ontwrichtende kracht van geld noemt. Absoluut. Gaddis wil aantonen dat geld consequenties heeft voor alle mensen, in alle lagen van de bevolking, van hoog tot laag. En natuurlijk is de Amerikaanse én onze westerse maatschappij doordrongen van het kapitalistische denken. Maar hij wilde juist laten zien hoe ver dit systeem gaat: het omstrengelt en wurgt ons. GADDIS WIL AANTONEN DAT GELD CONSEQUENTIES HEEFT VOOR ALLE MENSEN, IN ALLE LAGEN VAN DE BEVOLKING, VAN HOOG TOT LAAG.

PREMIÈRE JR

FC Bergman © Dries Segers

VAN ROMAN NAAR THEATER: RUBIKS KUBUS OPLOSSEN Hoe zijn jullie te werk gegaan om van die (volgens sommige critici) ‘greatest satirical novel in American literature’ een theaterbewerking te maken? (lacht) Daar hadden we zelf nog geen idee van toen we eraan begonnen! We hebben er echt een tijdje over gedaan om een plan te bedenken hoe we zouden werken. Eén ding wisten we zeker: we zullen veel moeten schrappen en wat we overhouden moet dramatisch interessant genoeg zijn. Kunnen we die puzzel uiteindelijk samen leggen? Wij mochten ons niet verliezen in het proberen te bewaren van de hele structuur van het boek, misschien moesten we ons concentreren op een aantal scènes die we boeiend vonden. Maar dat leverde niets op. De scènes op zich waren niet sterk genoeg, ze moesten gedragen worden door alles daar rond. Ik heb er een hele tijd over gedaan om het boek samen te vatten zodat dit kon dienen als basis, als referentiekader. Dan zijn we onze intuïtie beginnen volgen en hebben ons afgevraagd wat er ons het meeste aansprak. Wie of wat heeft jullie het meest aangesproken? Twee personages: de muziekleraar en componist Edward Bast en de kunstenaar Jack Gibbs. Bast begint als een romantische idealist die een grote compositie wil schrijven voor zijn geliefde en muze maar die totaal

gedesillusioneerd eindigt. Hij is ook verbonden met en wordt gemanipuleerd door het amorele 11-jarige jongetje JR Vansant. Bast is niet opgewassen tegen de snelheid van het kapitalisme en Wall Street en gaat daaraan ten onder. Het andere personage Jack Gibbs is de tegenovergestelde figuur. De hypergevoelige, hoogbegaafde schrijver die niet tot schrijven komt. In Gibbs zitten trouwens veel biografische elementen van Gaddis zelf. JR speelt in jullie voorstelling geen belangrijke rol. Nee. Voor ons is JR eerder een concept dan een personage. Je zou hem kunnen zien als een autistisch kind dat meer en meer geld wil verdienen en dat als een spel beschouwt. Opvallend in het boek zijn de muziekreferenties die bijna in elke scène voorkomen: Mozart, Ravel, Rachmaninoff, Wagner… en het liedje ‘Oh,my darling Clementine’. Doen jullie iets met die muziek? Ja, we doen er zeker iets mee maar we gaan ons daarop niet vastpinnen. We willen de vrijheid houden om desnoods andere muziek te gebruiken. Muziek is trouwens voor Bast een belangrijk item in zijn leven en in de gesprekken die hij voert. Gaddis focust in zijn boek op communicatie of het gebrek daaraan. De poging om tot overdracht van informatie te komen mislukt. GePREMIÈRE JR

sprekken eindigen vaak in ruis en chaos. Ook in jullie voorstelling?

treem uit de hoek komen. Het gaat altijd om mensen niet om systemen!

Zeker, wij willen benadrukken dat miscommunicatie des mensen is. Hoe misverstanden de basis van communicatie kunnen zijn. Mensen ondernemen bijna vruchteloos pogingen om nader tot mekaar te komen, maar telkens of meestal mislukt dat. Heel herkenbaar! Maar tegelijk zorgt dat voor grappige situaties en humor.

HET GAAT ALTIJD OM MENSEN NIET OM SYSTEMEN!

In JR treden meer dan 100 personages aan, alfabetisch van Norman Angel tot George Wonder. Hoe hebben jullie dat opgelost, ondanks de uitgebreide cast? Omdat we ook met film werken, wilden we geen dubbelrollen. Dat pakt niet op film. JR is een coproductie met NTGent en KVS, dat heeft ons de mogelijkheid gegeven om inderdaad met een nogal uitgebreide cast te werken. De 15 acteurs spelen enkel de belangrijkste figuren uit het boek. De rest is ‘gesneuveld’. De meeste schoolvergaderingen in het boek zijn bijvoorbeeld geschrapt. Jammer voor de grappige figuur van de schooldirecteur maar ook hij is er niet meer bij. Gaddis heeft met JR een persoonlijke politieke visie willen meegegeven… (onderbreekt) … ja, maar we willen absoluut geen politieke voorstelling maken, we willen geen eenduidig antikapitalistisch verhaal vertellen en open deuren intrappen. We willen genuanceerd en zeker niet ex24

PREMIÈRE JR

Joost Zwagerman schreef ooit over een boek van een andere grote Amerikaanse auteur (David Foster Wallace) ‘…het spel, het taalspel, bepaalt de anarchistisch aandoende geometrie van de roman’. Geldt dat ook niet voor JR van Gaddis? Dat is heel erg van toepassing. Ja, ja helemaal… (pauze) Gaddis heeft niet voor niets 20 jaar gewerkt aan zijn roman. Het is bovendien een staalkaart van alle mogelijke dialecten die in Amerika gesproken worden. Een allegorie voor deze moderne tijd! Bedankt voor dit gesprek en succes met de voorstelling. GOMMER VAN ROUSSELT

Alle voorstellingen (behalve de première!) worden GRATIS INGELEID 45’ voor aanvang van de voorstelling, Op vrijdag 8 juni 2018 nodigen we u uit op de INLEIDING XL door de productiedramaturg; na die voorstelling kan u met de makers en acteurs in nagesprek gaan in de zaal. (SCHOOL)GROEPEN kunnen steeds plaatsen reserveren. Voor omkadering kan je aansluiten bij elke inleiding, maar je kan ons ook boeken voor een inleidingsles of een inleidend gesprek op locatie. Ook na de voorstelling met elkaar praten kan zeker. Voorbereiden en nabespreken met je (school)groep doe je aan de hand van onze gratis LESMAPPEN. Downloadbaar via de productiepagina van onze website of aan te vragen via e-mail. Wens je je groep eens extra te verwennen? Neem dan contact op met Publiekswerking: we stellen voor jou graag een VERWENTGENTARRANGEMENT op maat samen!

JR FC Bergman & NTGent, Toneelhuis/Olympique dramatique & KVS Een spectaculaire locatievoorstelling in de Gents Floraliënhal voor een complexe en bijwijlen hilarische satire op het kapitalisme van William Gaddis. Van en met Anne-Laure Vandeputte, Bart Hollanders, Ella-June Henrard, Frank Focketyn, Geert Van Rampelberg, Gène Bervoets, Imke Mol, Jan Bijvoet, Joé Agemans, Junior Mthombeni, Kes Bakker, Marie Vinck, Michael De Cock, Oscar Van Rompay, Rashif El Kaoui, Stijn Van Opstal en Thomas Verstraeten Di 5, wo 6, do 7, vr 8, za 9/06 in de Floraliënhal Gent (Citadelpark) met gratis inleiding 45’ voor aanvang

PREMIÈRE JR

NTGENT VERBOUWT: EEN STAND VAN ZAKEN In de herfst van 2016 sloot onze schouwburg voor ingrijpende verbouwingswerken. Die beogen een grondige modernisering van onze ruimtes backstage. De aannemer is klaar met alle noodzakelijke afbraakwerken om een nieuwe laad- en loskade, groepsloge, springloges en vrachtwagenlift te creëren. Ook de toneeltoren is volledig ontmanteld en klaar voor zijn nieuwe jasje. Intussen worden de nieuwe contouren al zichtbaar: de nieuwe groepsloge en springloge werden al opgebouwd, net als de put voor de vrachtwagenlift. Bedoeling van die lift is om vrachtwagens van op het Sint-Baafsplein achterwaarts in een akoestisch afgeschermde liftbox te laten rijden die hen een verdieping hoger tilt zodat ze rechtstreeks in- en uitgeladen kunnen worden ter hoogte van de toneelvloer, wat de efficiëntie en veiligheid ten goed komt. Omwille van de toevoer van alle nieuwe materiaal voor de opbouw van de nieuwe constructies in de toneeltoren werd eind januari 2018 op het plein een indrukwekkende torenkraan geplaatst. Die hypermoderne toneeltoren moet vanaf 1 september terug speelklaar zijn en wordt ingehuldigd met de openingsproductie van het nieuwe NTGent onder Milo Rau. De andere ruimtes backstage zullen dan tegen december 2018 volledig afgewerkt en gebruiksklaar zijn. Hoewel deze verbouwing vooral technisch is en zich focust op de ruimtes achter het brandscherm dat publieke ruimtes en backstage scheidt, maken we van de gelegenheid gebruik om ook enkele aanpassingen te 26

VERBOUWING

doen die het comfort van ons publiek zeker ten goed komen. Zo komt er een nieuwe publiekslift, wat onder meer de toegankelijkheid voor personen met een beperking aanzienlijk zal verbeteren. We werken ook nog aan de herbekleding van de bestaande zitjes op de parterre, nieuwe tapijten in de parterre en de rondgangen van parterre en eerste balkon, vernieuwd sanitair rond de zaal en inkomhal, enkele opfrissingen van het schilderwerk… En tenslotte mogen we rekenen op een bijkomende subsidie via het FoCi voor de vernieuwing van het buitenschrijnwerk in de inkomhal, waar we met superisolerende beglazing en een nieuw tochtsas zorgen voor een verbetering van het binnenklimaat. Als lid van Green Track heeft NTGent bij deze ingrepen grote aandacht voor duurzaamheid. Daarom opteren we bijvoorbeeld ook voor kranen met sensor, toiletten met spaarknop, nieuwe ledverlichting… Met andere woorden, we werken naarstig verder aan een duurzame omgeving waar het aangenaam vertoeven is. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

Â© Elisabeth Soetaert VERBOUWING

VERBOUWING

Â© Elisabeth Soetaert

VERBOUWING

KOOR MINDFULNESS ON STAGE MET PETER VERHELST

In 1987 debuteerde Peter Verhelst met de dichtbundel Obsidiaan. Nu, dertig jaar later, is hij een gevestigd dichter, auteur en theatermaker. Naar aanleiding van dat dertigjarig kunstenaarschap publiceerde Verhelst Koor (De Bezige Bij, 2017), een samenzang van 120 gedichten uit eerder gepubliceerd werk, voor de gelegenheid geselecteerd, herwerkt en aangevuld met ongepubliceerde gedichten. Grote thema’s, liefde en verdriet krijgen er de bovenhand. Bij NTGent giet hij een selectie van die gedichten in een hoorspel voor theater, een mentale trip voor toehoorders, een sensitieve belevenis voor wie de tijd en ruimte met hem deelt. ALS EXPERIMENT IS KOOR INTRIGEREND: KAN EEN MENS ONDERGESCHIKT ZIJN AAN DE VRUCHT VAN ZIJN ARTISTIEK DENKEN? VERDWIJNT EEN KUNSTENAAR OOIT ACHTER ZIJN WERK? BEZIT THEATER DE POTENTIE OM ZICHZELF OP TE HEFFEN? KUNNEN DE WETMATIGHEDEN VAN DE POËZIE OP HET TONEEL WORDEN GEËNT? – Cutting Edge

De slotvoorstellingen van Koor vinden plaats in een unieke setting, in de dichtgelegde zaal van NTGent schouwburg, op wo 18, do 19 en vr 20/04.

KOOR

Peter Verhelst © Kurt Van der Elst

SAMEN HET CENTRALE IDEE VAN MELIKE TARHANS NIEUWE PROJECT BARABAR

typische kleine türkü bar in Istanboel dat Melike haar wortels terugvond. De muziek van haar kindertijd bleek daar nog springlevend: traditionals die iedereen kent, begeleid door geklap en meegezongen refreinen.

De Turks-Vlaamse zangeres, bij het NTGent-publiek intussen bekend van haar medewerking aan de productie Sneeuw van Luk Perceval, kwam via verschillende muzikale experimenten en omzwervingen steeds dichter bij haar buikgevoel. Ze vond een wereld waarin muziek verbondenheid betekent. Samenkomen van verschillende kanten, samen genieten, samen deel zijn van de muziek: luisteren met hart en ziel en lijf, met stem en handen. Samen met een baglama (Turkse langhalsluit), een gitaar, bas en percussie brengt ze muziek die eerst en vooral raakt. Liederen over geliefden die naar elkaar smachten, opzwepende ritmes, en de inspirerende songs van mensen die een berg moeten beklimmen maar niet opgeven. Barabar is het Oost-Turkse woord voor samen. In Vlaamse oren klinkt het als iets dat met een cafeetje te maken heeft. Dat is niet eens zo gek. Na reeksen optredens en concerten in grote zalen was het in een

Melike raakte geïnspireerd door die vanzelfsprekende gezamenlijke beleving. Ze putte uit de overvloed aan bronmateriaal en stak die in een nieuw, eigen jasje. Met respect voor authenticiteit. Maar tegelijk met alle onbekommerdheid van iemand die is opgegroeid met traditionals: die zijn niet alleen voor maar vooral van de mensen. Ze leven en blijven leven doordat ze telkens een nieuwe stem krijgen. Samen is een actueel begrip. Onze samenleving wordt langzaam maar zeker een langs-elkaar-heen-leving. We denken zo snel in hokjes: hij of zij, allochtoon of autochtoon, werk of vrije tijd, links of rechts, recht of onrecht. In haar vluchtelingenwerk merkte Melike dat er ook een andere onderstroom is: samenkomst. Mensen leren kennen die al tien jaar achter de hoek wonen, terwijl je vijftig kilometer verder vrijwilligerswerk doet. Doorwerken tot middenin de nacht, omdat er niet genoeg handen zijn, maar je nu eenmaal een team bent, en doorzet. Samen. Barabar met Melike Tarhan (zang), Hendrik Braeckman (gitaar, arrangementen), Henk de Laat (basgitaar, contrabas), Ferhat Elma (baglama) en Francois Taillefer (percussie) Vrijdag 27/04 in NTGent Schouwburg

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

MET DE HULP VAN MARKIES DE SADE Met de voorstelling Naakt de trap afdalend startte Maatschappij Discordia in 2011 de intussen vermaarde reeks Weiblicher Akt. In januari 2018 beleefden we de première van het achtste luik: Dumas/ Ladame/Desade. Een meeslepend en hartstochtelijk liefdesverhaal over een prostituee die sterft aan tbc, of was het syfilis? Een verhaal waarin woorden als ontucht, ziekte en schaamte veelvuldig voorkomen. Verdi noemde haar La Traviata: de gevallene. In Dumas/Ladame/Desade spelen we het tragische leven van Marguerite Gautier, de dame met de camelia’s uit de gelijknamige semi-autobiografische roman van Alexandre Dumas fils, onwettige zoon van de beroemde Alexandre Dumas père (oa De drie musketiers). Wij laten de Marguerite in onszelf aan het woord. Wij proberen Marguerite de macht over haar eigen leven terug te geven en laten ons hierbij, verrassend misschien, helpen door Markies de Sade…

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

DISCORDIA MAAKT VAN DIT ALLES THEATER DAT INTELLIGENT EN LICHTVOETIG TEGELIJK IS, EEN MOOIE COMBINATIE VAN SCHIJNBAAR ACHTELOOS TONEELSPELEN EN INTENSE VOORBEREIDING. - De Volkskrant DAT ZOEKENDE, DAT DOOR VORM EN INHOUD ZIT DOORWROCHT, IS EEN GROTE KRACHT VAN DISCORDIA. - Het Parool ER VALT VEEL TE LACHEN, NIET IN DE LAATSTE PLAATS DANKZIJ DE DRIE ACTRICES, DIE MET EEN SPEELS GEMAK IN EN UIT HET STUK EN HUN PERSONAGES STAPPEN. EN BIJNA ZONDER DAT WE HET DOORHEBBEN, PASSEERT INTUSSEN EEN SCALA AAN IDEEËN EN ZIENSWIJZEN DE REVUE. NOOIT TE UITGEKRISTALLISEERD EN NOOIT TE GESTRUCTUREERD, WAT RUIMTE LAAT AAN DE TOESCHOUWER. - Theaterkrant MET SLECHTS ENKELE METERSHOGE KARTONNEN WANDEN EN WAT OUDE MEUBELS ALS DECOR SLAGEN ANNET KOUWENHOVEN, MIRANDA PREIN EN MAUREEN TEEUWEN ER MOEITELOOS IN OM JE ANDERHALF UUR LANG OP HET PUNTJE VAN JE STOEL TE LATEN ZITTEN. - Scènes

DUMAS/LADAME/DESADE Maatschappij Discordia Een meeslepend en hartstochtelijk liefdesverhaal. vr 2, za 3/03 | 20:00 | NTGent Arca met gratis inleiding 45’ voor aanvang

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

DE SCHPOUNTZ SLOT VAN DE PAGNOL-CYCLUS VAN COMP. MARIUS.

De Schpountz â&#x20AC;&#x201C; gebaseerd op een filmscenario van Marcel Pagnol â&#x20AC;&#x201C; is een farce over de spanningen tussen een hardwerkende kleine middenstander en een nietsnuttende artiest met dikke nek die zijn droom najaagt. Een krachtige komedie, met veel personages en sterke dialogen. Het is voor Comp. Marius ook de afsluiter van hun 'Pagnol-cyclus' die in 1999 een aanvang nam met de voorstelling Marius. Die cyclus blijkt voor het gezelschap ook letterlijk een circulaire beweging in te houden. Comp. Marius ontleent zijn naam aan die eerste voorstelling, die om verschillende redenen belangrijk is voor het parcours van toneelmakers Waas Gramser en Kris Van Trier. Met Marius verlieten ze voor het eerst de klassieke theaterzaal. Ze verbouwden een oude circustribune en installeerden die op de kaaien van de Schelde. Sindsdien spelen ze in openlucht, bij daglicht en staan ze consequent persoonlijk in voor de ontvangst van het publiek. Ze werden toneelspelers gespecialiseerd in openluchtvoorstellingen. Langs het water, in parken, op braakliggende terreinen en in oude hangars, onder stralende zon of in de gietende regen. Maar met deze speelreeks van De Schpountz begeeft Comp. Marius zich opnieuw binnen de muren van het theatergebouw. Een gesprek met Waas Gramser over De Schpountz, werd een gesprek over ruimte. Over binnen en buiten spelen, ruimte voor verbeelding en fictie in de wereld vandaag, ruimte voor speelsheid en een collectief draagvlak en de ruimte gedeeld met het publiek.

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

JE ENIGE HUIS, DAT BEN JE ZELF Waas Gramser: ‘Je door niets of niemand laten intimideren, je eigen (ant)woord formuleren, dat is de opdracht. Het vraagt moed, maar je enige huis, dat ben je zelf. Dat is niet het theater, niet de subsidies. Je bent je eigen enige huishouden. En dan maar hopen dat mensen daar willen thuiskomen.’ Dat huis, zoals Waas het in de loop van ons gesprek schetst, kenmerkt zich door veeleisendheid, energie en ruimte, met een grote gevoeligheid voor poëzie. En met verbeelding en fictie in het hoogste vaandel. Dat huis is nooit zomaar af, het staat voortdurend in beweging. ‘We moeten wakker blijven en antwoorden formuleren. Ik leg de lat hoog. Het gaat over ons bestaansrecht. Op het vlak van kleine dramaturgie – tekst en spel – maar ook op het vlak van de grote dramaturgie, de mentaliteit van de compagnie, waar je kiest te spelen, hoe je je publiek ontvangt, hoe je met theater in het algemeen omgaat. Hard werken is niet genoeg. Er moeten ideeën zijn, inspiratie. Zoals Thomas Bernard het schrijft in Die Macht der Gewohnheit: oefening baart helemaal niet noodzakelijk kunst. Daar ligt uw artistieke opdracht. Weten wat u beweegt en waarom.’

TEKST- EN SPEELRUIMTE Comp. Marius vertaalt en bewerkt zowel klassieke toneelteksten als romans, en heeft een voorkeur voor komedies met een existentiële onderlaag. Die teksten herscheppen ze in een nieuwe taal en een nieuwe dramaturgie. ‘Wij lezen heel veel: toneelstukken, romans, altijd fictie. Met fictie bezig zijn is belangrijk. Al krijgt dat vaak het verwijt van een gebrek aan empathie of engagement. Ik ben het daar niet mee eens. Maar je moet veerkrachtig zijn om dat idee te blijven terugduwen. Fictie is geen vlucht, dat is een oppervlakkige en eenduidige visie op de realiteit. Door de maatschappelijke druk op 'gesubsidieerde' kunst krijgt het al te vaak een educatief karakter. Maar de kunst moet andere belangen verdedigen.’

‘We weten dat we een goede tekst vast hebben, als er een combinatie in ligt van verrassing en een intuïtief gevoel van thuiskomen. Een ritme dat we niet gewoon zijn, een toon, een milieu waarin de dingen zich afspelen. Of handelingen waarvan we denken: hoe gaan we daarmee omgaan op het toneel? Er moet een voelbaar potentieel zijn voor dynamiek en spelplezier. We zijn uptempo ingesteld. Stukken die zich in een kamer afspelen, zeggen ons bijvoorbeeld weinig. Wat zich in een gesloten kamer afspeelt, spreekt minder tot onze fantasie.’ De voorstellingen van Comp. Marius barsten van spelplezier, energie en vrijgevigheid. Maar iedere vorm van vrijheid heeft een bepaalde begrenzing nodig om te bestaan. De lijnen van het speelvlak waarbinnen gedarteld kan worden. Als dat voor Comp. Marius (gewoonlijk) niet het ommuurde theater is, dan misschien wel de zorgvuldig geconstrueerde ruimte van hun teksten. ‘Er zit een groot sérieux in het voorbereidend werk. Analyseren, vertalen, personages samenvoegen, inleidingen weghalen, uitleg eruit, indeling van de ruimte. Om dan uiteindelijk een ontspanning te bereiken in het momentum van het spel. De vrijheid om te reageren op wat er is, op elkaar, de omgeving, het publiek.’ ER ZIT EEN GROOT SÉRIEUX IN HET VOORBEREIDEND WERK. ANALYSEREN, VERTALEN, PERSONAGES SAMENVOEGEN, INLEIDINGEN WEGHALEN, UITLEG ERUIT, INDELING VAN DE RUIMTE. OM DAN UITEINDELIJK EEN ONTSPANNING TE BEREIKEN IN HET MOMENTUM VAN HET SPEL. DE VRIJHEID OM TE REAGEREN OP WAT ER IS, OP ELKAAR, DE OMGEVING, HET PUBLIEK. ‘Ingrijpen in het ritme van een tekst, daarin ligt vaak het voornaamste werk van het moderniseren. Naast het blootleggen van filosofische en emotionele onderlagen en het doorbreken van verwachtingen. Hoewel we uptempo zijn, duiken we bijvoorbeeld in De Schpountz plots in een heel trage, lange liefdesscène. Initieel leek die veel te lang, maar zonder de lengte van die scène hadden we die tekst niet zo interessant GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

gevonden. Door die botsing met verwachtingen, waan je jezelf plots in een andere voorstelling.’ Wanneer een tekst af is, zo'n zes weken voor de première, komen de spelers samen voor een relatief korte repetitieperiode. De rest van het creatieproces verloopt dan collectief, er is geen sturende blik van een regisseur. ‘In principe moet die tekst op zichzelf alles zeggen, is al het nodige erin aanwezig. De verhaallijn, de onderlagen, de kracht van de taal, de psychologie van de personages. En dan is het afwachten en vertrouwen dat de spelers die lagen eruit pakken. We zeggen samen tekst, zoeken en vinden ritme en toon. Daarin zijn wij niet sturend. Theorie of ideeën uitvoeren, doen wat voor de hand ligt, dat blokkeert het spel. Het is belangrijk om keuzes en het bijbehorende comfort uit te stellen.’ ‘Waarin ligt het werk van de acteur? Die vraag beantwoorden we collectief, iedere keer opnieuw. De tekst doet zijn werk, die moet niet nog eens uitgebeeld worden. Klassieke teksten ook nog eens in klassieke structuren spelen, geeft oubollig theater. Aristoteles zei dat in feite al: de opvoering van een tekst is problematisch. We moeten zoeken naar welke ruimte er buiten de tekst ligt voor ons.’ ‘Het spelen en het spel staan centraal. Door veel te spelen eerder dan veel te repeteren, maken we plaats voor een ontspanning. Om intuïtief te kunnen reageren op wat daar is, openstaan voor de prikkels van het moment. Zonder alles wat er in de tekst zit te vergeten. Dat evenwicht als speler telkens op scherp stellen, is de blijvende oefening. Die doen we samen in groep, en met het publiek erbij. Die ontspanning betekent ook niet alleen gefocust zijn op uw eigen rol, godbetert. Die fase zijn we allang voorbij, in toneel in het algemeen. Een goede tekst overstijgt die dingen en draait niet rond één personage, je voelt niet wie het hoofd- en nevenpersonage is.’ ‘Mij interesseert het gebied waar plaats is voor het virtuoze, het beheerste maar ook voor het menselijke, het onaffe en datgene wat zich niet laat controleren. Het gebied waar je de dingen nog maar half kent, maar 36

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

dat je toch in alle ontspanning samen met het publiek betreedt. Het is als toeschouwer fijn op te kijken naar wat je zou willen zijn, maar het is ook fijn te herkennen wat je zelf bent.’ TONEELRUIMTE Dat zoeken naar ontspanning en die intense en sensitieve vorm van aanwezigheid zit ook in de manier waarop Comp. Marius met de fysieke ruimte omgaat. Dat maakt van hun terugkeer naar de klassieke theaterzaal een opvallende keuze. ‘Het is een kwestie van praktische overweging en mentaliteit. Wij willen meer spelen in Vlaanderen, en locatietheater is nu eenmaal duur en complex voor veel partijen. Wij willen ook blijven nadenken, blijven zoeken naar waarom we ons gevangen voelen in een theater en hoe we dat kunnen doorbreken.’ WIJ WILLEN BLIJVEN ZOEKEN NAAR WAAROM WE ONS GEVANGEN VOELEN IN EEN THEATER EN HOE WE DAT KUNNEN DOORBREKEN. ‘De Schpountz is licht en wendbaar, de perfecte voorstelling om deze vragen aan te pakken. Wat gebeurt er als we de buitenruimte verlaten, en alleen focussen op spel en tekst? De fysieke speelruimte heeft een grote invloed op speldynamiek. Wat blijft er overeind van onze energie in een klassieke context? Dat is een uitdaging. Wij zijn het soort speler die we zijn door 18 jaar lang buiten te spelen. Wij roepen, ik brul, wij doen alles zonder versterking dus je staat daar met een pak energie. Plots zijn die afstanden veel kleiner. En er is die stilte en het sérieux van de zaal. Er is altijd lawaai buiten, wij zijn daarmee vergroeid.’ ‘Als het alleen maar theater is – doek met spot – dan krijg ik het benauwd. Dus dit is ons werk nu, in elke zaal opnieuw: kijken hoe we de ruimte zo groot en ruim mogelijk maken. Hoe we dat symmetrische speelvlak een beetje uit evenwicht halen. Door het toneel te verbinden met wat ervoor en erachter ligt. Door er al staan als de mensen binnenkomen. Door ze achteraf op het podium iets te drinken aan te bieden. En door

leeg te maken: doeken weg, coulissen en deuren open, alles open. Een soort dagelijksheid binnenbrengen. Al is het een betonnen muur met een sticker erop 'verboden te roken'.’ ‘Het is zoeken naar hoe we de realiteit voor ons en voor het publiek hetzelfde maken. Op locatie krijg je dat cadeau: als het regent, regent het voor iedereen. In theater moet je dat installeren. Het heeft veel te maken met het concrete. Hoe concreter, hoe beter, hoe universeler. Anders krijg je clichés en gemeenplaatsen. Als kijker wil ik zelf ook niet iets voorgekauwd krijgen. Ik heb mijn verbeelding, ik maak mijn verbindingen wel zelf. Ik kan nadenken en ik vind dat leuk.’ IK HEB MIJN VERBEELDING, IK MAAK MIJN VERBINDINGEN WEL ZELF. IK KAN NADENKEN EN IK VIND DAT LEUK. Of Comp. Marius nu binnen- of buitenruimte betrekt, altijd hangt er de echo van hun geliefde Witold Gombrowicz: ‘Ik verlang van de kunst niet alleen dat zij goed is als kunst, maar ook dat zij goed in het leven is ingepast. Ik hoor liever een Chopin uit een venster over de straat galmen dan een Chopin met alle franje eromheen op een concertpodium.’ TINEKE DE MEYER

DE SCHPOUNTZ Comp. Marius Een onnozele farce en een ode aan de toneelspeler van Marcel Pagnoul in 57 scènes en 34 personages, waarin het onbegrip tussen een jonge artiest met een dikke nek en een hardwerkende kleine middenstander tussen de rocquefort en saucissen wordt beslecht. Van en met Waas Gramser, Kris Van Trier, Koen Van Impe, Frank Dierens en Maaike Neuville. Vr 9 en za 10/03 in NTGent Minnemeers met gratis inleiding 45’ voor aanvang

GASTVOORSTELLINGEN UITGELICHT

WUIVEND RIET 2018 28.03.2018 | NAAST DE SCÈNE - IN DIALOOG MET MENUET Wat als de performance zich van de scène af beweegt? Wuivend Riet programmeert (opkomend) talent voor- en na de première van Menuet. Niet alleen op, maar ook naast de scène zal de avond in het teken staan van de tekst van Louis Paul Boon, de Franse barokdans en Liliane Brakema’s creatie. 12-15.04.2018 | SERENDIPITIJD II – EEN KUNSTRESIDENTIE Gedurende vier dagen krijgen vijf kunstenaars uit verschillende disciplines de kans om samen te creëren. Opgesloten in een ruimte van één van de NTGent locaties werken zij samen aan een interdisciplinair eindresultaat dat op de laatste dag van de residentie tijdens een toonmoment te bezichtigen zal zijn. Vallen bij Serendipitijd II voor een tweede maal dit seizoen de puzzelstukjes op de goede plaats?

Wuivend Riet is een discipline overschrijdend kunstenplatform, waarbinnen kunstenaars/makers elkaar ontmoeten, inspireren en samen creëren. Dit theater seizoen staat Wuivend Riet in voor de alternatieve randprogrammering bij NTGent. Samen beogen zij verbinding tussen de stad en de schouwburg, tussen artiesten en publiek. Volg ons via facebook.com/wuivendrietntgent Samen werken? Stuur een mailtje naar wuivendriet.ntgent@gmail.com. 38

WUIVEND RIET

28|03

MEERS MINNE | 1 9 :0 0 u N TG e n t

t s a na de e n Ã¨ sc

12-15

|04

sere n dipi tijd II

OOG I N DI A L NUET MET ME

SCH

OU W N T G B U RG ent

NST EEN RES I DE N

TIE

INSPIRATIEDAG TOEGANKELIJKHEID IN DE PODIUMKUNSTEN – ACT – VRIJDAG 4/5

NTGent en Inter organiseren op vrijdag 4 mei een inspirerende dag rond het thema ‘toegankelijkheid in de podiumkunsten’ in het kader van het Europese Accessible Culture and Training (ACT) project. NTGent en Inter, het Vlaams Expertisecentrum toegankelijkheid en Universal Design, werken daartoe mee aan de ontwikkeling van en een opleidingsaanbod voor een nieuw profiel in de podiumkunsten, namelijk dat van toegankelijkheidscoördinator/-manager. Bijkomend worden ook de good practices rond beleid en labelmethodieken geëxploreerd. Het ACT project heeft als doel de toegankelijkheid in de podiumkunsten te vergroten door onder meer opleiding en certificering te ontwikkelen, zodat mensen werkzaam in de culturele sector zich kunnen bijscholen rond toegankelijkheid. Sensoriële ervaringen zoals geluid en het zicht zijn bij culturele evenementen namelijk vaak een belangrijk aspect van de beleving. Het is niet zo evident om bijvoorbeeld voor bezoekers met een visuele of auditieve beperking een evenwaardige ervaring te realiseren. En ook personen met een verstandelijke of gedragsbeperking hebben het soms moeilijker om het verhaal op de scène te volgen. Op vrijdag 4/5 bieden we een programma aan waarin we de uitdagingen, maar vooral ook oplossingen, mogelijkheden en winsten van toegankelijkheidsinspanningen, op een zeer praktische wijze aanreiken. In de voormiddag presenteren we de resultaten van het ACT project met opleidingsaanbod en belichten we aspecten die een toegankelijker aanbod en locatie on40

PLUS

dersteunen. In de namiddag gaan we praktisch aan de slag rond thema’s zoals audiodescriptie en ringleiding, tolken Vlaamse Gebarentaal en organisatorische tips. Als sluitstuk nodigen we ’s avonds uit op onze showcase Menuet, een enscenering van de gelijknamige roman van Louis Paul Boon. Een voorstelling die we zo toegankelijk mogelijk maken, in NTGent Minnemeers. Ben je werkzaam in de culturele sector en wil je graag meer info over of deelnemen aan deze inspiratiedag? Of ben je slechtziend/blind, slechthorend/doof, rolstoelgebruiker,… en wil je graag meer info over de toegankelijkheidsinspanningen die geleverd worden bij de voorstelling ’s avonds? Aarzel dan niet om contact met ons op te nemen via publiekswerking@ntgent.be of 09 269 35 30!

NTGENT FIETST NTGent wil zijn toeschouwers ertoe aanzetten om hun ecologische voetafdruk te verkleinen en hun conditie op peil te houden. Daarom organiseren we rondom de voorstelling Menuet (première 28 maart 2018) een ‘NTGent fietst’-actie. Meer info vind je via onze communicatiekanalen. De moedige toeschouwer-fietser krijgt er nog een beloning bovenop. Wat? Dat blijft een verrassing. SAVE THE DATE: SEIZOENSPRESENTATIE Nu al een save the date voor leerkrachten en groepsverantwoordelijken: onze jaarlijkse seizoenspresentatie zal plaatsvinden op maandag 7 mei 2018. Zoals gewoonlijk geven we dan inzicht in alle op stapel staande NTGent-producties seizoen 2018-2019 én overlopen we ook onze gastproducties. Natuurlijk gaan we ook dieper in op alle publiekswerkingsactiviteiten. AUDIODESCRIPTIE We voorzien audiodescriptie bij JR op vrijdag 8/6. Audiodescriptie is een live beschrijving van wat er op scène gebeurt, bedoeld voor blinden en slechtzienden. Als je hiervan gebruik wenst te maken, dan kan je je ticket reserveren via VeBeS Gent: via het nummer 09 292 40 80 of via e-mail gent@vebes.be. VeBeS is een vereniging van blinden en slechtzienden, maar je hoeft geen lid te zijn van deze organisatie om gebruik te maken van dit aanbod. THEATERKAMPEN Van 30 juni tot 7 juli 2018 gaan onze theaterdocenten weer aan de slag met 60 jonge wolven die zich gretig op de scène storten tijdens onze theaterkampen in samenwerking met Kazou. Rondom een thema leren kinderen tussen 10 en 12 jaar hoe ze kunnen acteren met hun hele lijf. Na afloop van een intense week is er telkens een toonmoment in een NTGent-zaal.

Terwijl we baby’s tussen 1 en 2 jaar met voelboekjes volop stimuleren om hun tastzin te ontwikkelen, lijken we kinderen in de daarop volgende jaren zo goed als alles te verbieden wat met aanraken te maken heeft. De enige groep die zijn tastzin bewust verder dient te ontwikkelen zijn mensen met een visuele beperking. Nochtans, door dingen aan te raken leer je zaken bij die je met andere zintuigen niet kan leren: hoeveel weegt iets, welke structuren zijn er, hoe voelen bepaalde vormen, welke verwachtingen creëer je wanneer je een object ziet en bevestigt of ontkracht je tastzin dit. Wat als een veertje plots super zwaar of een ijsblokje heel warm aanvoelt? Ook bij NTGent kan je in juli en augustus een schatkist komen zoeken. Hou onze website en Facebook de komende maanden in de gaten voor meer info! DANKUWEL In dit nummer, dat vele maanden werking omarmt, willen wij van publiekswerking eens heel gemeend volgende medewerkers omarmen: onze theaterdocenten die allerlei groepen heerlijke dynamische workshops voorschotelen! Dank je Debbie, Evelien, Femke, Griet, Hanne, Jolien, Marie-Ange en Tine! onze vrijwilligers die de rondleidingen en theaterwandelingen verzorgen: Dank je Anne-Sophie, Anthony, Brecht, Charlotte, Ellen, Flore, Karlien, Luc, Luk, Marleen, Maxim, Nic, Vanessa! onze inleiders bij de NTGentvoorstellingen in Gent, Vlaanderen en Nederland: dank je Charlotte, Debbie, Evelien, Gommer, Annemiek en Janneke! Onze inleider bij alle gastvoorstellingen in NTGent: Dank je Wim!

ZOMERACTIE: SCHATTEN VAN VLIEG Vlieg verstopt deze zomer naar goede gewoonte schatten op verschillende locaties in Vlaanderen en Brussel. Tussen 1 juli en 31 augustus kunnen kinderen in familieverband een zinnenprikkelende schattenjacht beleven. In de twaalfde editie van Schatten van Vlieg draait alles om voelen. PLUS

TE GAST IN ONS HUIS Behalve de voorstellingen die op de voorgaande bladzijden aan bod kwamen, heeft NTGent nog andere producties te gast, waarover u hier de basisinformatie vindt, maar waar onze website uitgebreider aandacht aan besteedt met foto’s, filmpjes, en teksten of extra weblinks. Eén adres: www.ntgent.be

MARX De Verwondering & Het Zuidelijk Toneel

1095 Kuiperskaai

Johan Heldenbergh speelt Karl Marx.

Over de vervreemding en de toe-eigening van de geschiedenis.

In de theatermonoloog MARX kijkt één van de invloedrijkste denkers uit de geschiedenis terug op zijn bewogen leven en denken. Waarin heeft Marx zich vergist? En waarin heeft hij gelijk gekregen? In welk opzicht is zijn filosofie vandaag nog steeds relevant en bevrijdend? In tijden van onzekerheid en groeiende ongelijkheid is de theatermonoloog MARX een confronterend, kritisch en gloedvol pleidooi voor vrijheid en menselijke waardigheid. MARX is een theatermonoloog van Stefaan Van Brabandt gespeeld door Johan Heldenbergh. wo 28/02, do 1, vr 2/03 | NTGent Minard uitverkocht met gratis inleiding ’45 voor aanvang

1095 voert ons naar de elfde eeuw. We volgen een jonge benedictijnermonnik van het Sint-Baafsklooster in het Gent. Wanneer die noodgedwongen uit Vlaanderen moet wegvluchten, begint hij aan een reis die hem van Frankrijk naar het verwoeste Cordoba voert. Hij raakt verzwolgen door een tijd waarin het religieuze fanatisme van de wereld uit haar voegen barst en langs alle kanten aanslaat. Een boeiend tijdsgewricht waar Kuiperskaai ons in onderdompelt met een tekst van Victor Lauwers in regie van Lisaboa Houbrechts. Met Seppe Decubber, Romy Louise Lauwers, Victor Lauwers, Lobke Leirens en Maxime Rouquart. De voorstelling wordt gemaakt in nauwe samenwerking met schilder Oscar van der Put, performer Romy Louise Lauwers, componist Maxime Rouquart en kostuumontwerpster Sietske Van Aerde. wo 28/02, do 1/03 | NTGent Minnemeers met gratis inleiding ’45 voor aanvang

GASTVOORSTELLINGEN

SLAPEND RIJK SKaGeN

HAMLET Theater Utrecht

Een tragikomedie naar de bestseller Unterleuten van Juli Zeh.

‘Regisseur Espen Hjort weet op miraculeuze wijze Shakespeare’s Hamlet van driehonderd jaar geleden gloednieuw te maken.’ - NRC Handelsblad

Het ingeslapen dorp Unterleuten krijgt per ministerieel besluit de 'kans' om een voortrekkersrol te gaan spelen in de nieuwste maatschappelijk evolutie: windenergie als kracht van de toekomst. Hoewel niemand in het dorp erom heeft gevraagd, worden windmolens ieders nieuwe obsessie. Gedreven door winstbejag, eigenbelang, of goede bedoelingen, barst er - in deze micromaatschappij vol kleurrijke figuren - een weinig subtiele strijd los. Decennia oude koeien en nieuwbakken inzichten buitelen over elkaar heen, op zoek naar een verhouding tot de nieuwe kapitalistische ecologie. Wie wordt hier beter van? Wellicht wie zich het best aan de nieuwe realiteit kan aanpassen. The survival of the fittest, maar dan met een fout groen randje. Van en met Valentijn Dhaenens, Korneel Hamers, Clara Van den Broek en Mathijs F Scheepers wo 7, do 8/02 | NTGent Minnemeers met gratis inleiding ’45 voor aanvang

Hamlet keert terug uit Wittenberg om zijn vader te begraven. Eenmaal aangekomen op het kasteel in Elsinör treft hij een allesbehalve rouwende familie aan. Zijn moeder is zojuist hertrouwd met zijn oom Claudius, die gekroond is tot de nieuwe koning van Denemarken. Feesten, vrijen en slapen zijn hun voornaamste bezigheden geworden. Hamlet voelt zich vervreemd van zijn familie, die op haar beurt niets meer van Hamlet begrijpt. Waarom doet hij niet gewoon mee? Ze gaan op zoek naar de oorzaak van Hamlets vreemde gedrag, zodat het hun nieuwe leven en geluk niet langer in de weg hoeft te staan. Over familie en verlies. Hoe die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn en ons grotendeels vormen tot wie we worden. di 13, wo 14/03 | NTGent Minnemeers met gratis inleiding ’45 voor aanvang

GASTVOORSTELLINGEN

WHITE ON WHITE Kunst/werk

MY DINNER WITH ANDRE tg STAN & DE KOE

Marc Vanrunxt en Bahar Temiz over de maakbaarheid van het personage.

Twintigste verjaardag van een legendarische productie.

Een performatieve totaalervaring door Marc Vanrunxt in nauwe samenwerking met kunstenares Anne-Mie Van Kerckhoven en modeontwerper Jean-Paul Lespagnard. Zoals in de meeste van zijn solo’s probeert Vanrunxt iets belangrijks en essentieels te onttrekken aan de Turkse danseres Bahar Temiz door middel van constructie, deconstructie en reconstructie van bewegingen, beelden en atmosferen.

In My Dinner with André (1998), naar het scenario van de gelijknamige Louis Malle film, schuiven Damiaan De Schrijver (tg STAN) en Peter Van den Eede (de KOE) aan tafel voor een viergangenmaaltijd, iedere avond bereid door een andere kok. Ze voeren een bijwijlen hilarische conversatie over het leven en het toneel. Sinds haar première in 1998 toerde deze voorstelling uitgebreid in Vlaanderen en Nederland. In 1999 won ze de Grote Prijs van het Theaterfestival en werd ze genomineerd voor de Océ Podium Prijs. De première van de Franse versie vond eind oktober 2005 plaats in Toulouse (Théâtre Garonne) waarna de voorstelling gedurende drie weken in Parijs speelde in het kader van het Festival d'Automne.

za 17/03 | NTGent Minnemeers met gratis inleiding ’45 voor aanvang

wo 2, do 3, vr 4 en za 5/05 | NTGent Arca uitverkocht met gratis inleiding 45’ voor aanvang

GASTVOORSTELLINGEN

DEMOCRAZY IN NTGENT Democrazy is een rondreizende muziekclub zonder eigen zaal, met activiteiten op verschillende plaatsen in de stad Gent. Demccrazy brengt een kwalitatief aanbod van pop en rock in de ruimste zin van het woord. Daarbij komen genres in beeld als hiphop, pop, alternatieve rock, folk, elektronica, metal, dance, funk, soul, reggaeâ&#x20AC;Ś Hieronder geven we een overzicht van de eerstkomende concerten die in de dichtgelegde schouwburgzaal van NTGent plaatsvinden. ZA 03/03 Derek and the Dirt DO 08/03 Andrea Belfi VR 09/03 Sevn Alias MA 12/03 Balmorhea DO 15/03 Eefje De Visser solo WO 18/03 Baloji VR 30/03 VRWRK ZO 01/04 Smokepurpp

GASTVOORSTELLINGEN

NTGENT IN GENT \ EVEN PRAKTISCH St-Baafsplein 17, 9000 Gent | parkings: Vrijdagmarkt, Reep, Sint-Michiels, Kouter

Minnemeers 8, 9000 Gent | parking: Vrijdagmarkt

St. Widostraat 4, 9000 Gent | parkings: Vrijdagmarkt, Ramen, Sint-Michiels

Walpoortstraat 15, 9000 Gent | parkings: Zuid, Kouter, St. Pietersplein

check ntgent.be

Uw NTGent-ticket geldt op de dag van de voorstelling als vervoersbewijs heen en terug voor bussen en trams van De Lijn. De Park & Ride plaatsen in Gentbrugge, Flanders Expo en aan het St. Pietersstation laten u genieten van bus of tram. Zo kunt u de parkeerdrukte in de stad vermijden. Het nachtnet van De Lijn (tot 1u) brengt u veilig terug. Om uw reisweg te plannen surft u naar delijn.be/nl/routeplanner.

Dagelijks open van 10u ’s ochtends tot 20u op dagen zonder voorstelling en tot 3 uur na het vallen van het doek. Proef er de beste koffie of een theatraal glaasje bubbels, geniet er het gezelschap van acteurs en theaterliefhebbers of lees er in een aangenaam kader een krant, tijdschrift of goed boek. Elke weekdag bieden we u tussen 12u en 14u een gezond buffet aan. Regelmatig organiseren we onder de noemer Wuivend Riet een laagdrempelig programma met opkomend lokaal en muzikaal talent (zie www.facebook.com/wuivendrietntgent)

Het mooiste zonneterras van Gent in combinatie met heerlijke gastronomische gerechten, originele wijnen of Belgische bieren: het team van NTGent Foyer verwacht u elke dag behalve op maandag en dinsdag voor heerlijke bistrogerechten, Belgische klassiekers of voor de populaire brunchformule op zondag. Met het theaterarrangement boekt u een ticket in rang 1 en kunt u vooraf genieten van een goed getimed dinner zodat u op tijd naar de voorstelling kan. Reserveren kan via +32 9 225 01 01 of info@ticketsgent.be

GRAND HOTEL REYLOF Sandton Grand Hotel Reylof is het kroonjuweel van de tophotels in Gent. Een hotel dat u zal verrassen door de unieke samensmelting van authentiek en origineel design, comfort en luxe. Met een toprestaurant, mooie wellness en een prachtige binnentuin waar u tot rust kunt komen. Allemaal op een steenworp van het historische centrum van Gent. In samenwerking met NTGent geniet u er speciale tarieven in de charmekamers, en krijgt u er een welkomstdrankje bovenop! U boekt deze pormotie rechtstreeks in het hotel met vermelding ‘arrangement NTGent’ via +32 9 235 40 70. U kunt er ook genieten van een quick dinner formule in combinatie met een ticket in rang 1. Dit theaterarrangement boekt u via +32 9 225 01 01 of info@ticketsgent.be

NTGENT IN GENT \ MAART - AUGUSTUS MAART DO 01 20:00 MARX De Verwondering & Het Zuidelijk Toneel NTGent Minard | €14-22 Theatermonoloog van Stefaan Van Brabant met Johan Heldenbergh als Karl Marx. DO 01 20:00 1095 Kuiperskaai | NTGent Minnemeers | €14-18 Een satire en een klaagzang, een verhaal van blinde liefde en verraad, van catastrofe en de schoonheid die zich daartegen laat aftekenen. Nieuwe voorstelling van Lisaboa Houbrechts op tekst van Victor Lauwers. VR 02 20:00 MARX €14-22 VR 02 20:00 DUMAS / LADAME / DESADE Maatschappij Discordia | NTGent Arca | €14-22 Over het tragische leven van Marguerite Gautier, de dame met de camelia’s uit de gelijknamige roman van Alexandre Dumas fils. ZA 03 20:00 DUMAS / LADAME / DESADE €14-22 WO 07 20:00 SLAPEND RIJK SKaGeN | NTGent Minnemeers | €14-22 The survival of the fittest, maar dan met een fout groen randje. Een tragikomedie naar de bestseller Unterleuten van Juli Zeh. Van en met Valentijn Dhaenens, Korneel Hamers, Clara Van den Broek en Mathijs F Scheepers. DO 08 20:00 SLAPEND RIJK €14-22 VR 09 20:00 DE SCHPOUNTZ Comp. Marius | NTGent Minnemeers | €14-22 Een onnozele farce en een ode aan de toneelspeler van Marcel Pagnol in 57 scènes en 34 personages, waarin het onbegrip tussen een jonge artiest met een dikke nek en een hardwerkende kleine middenstander tussen de roquefort en saucissen wordt beslecht. ZA 10 20:00 DE SCHPOUNTZ DI 13 20:00 HAMLET Theater Utrecht | NTGent Minnemeers | €14-22 Over familie en verlies. Een klassieker van Shakespeare in een actuele regie van de jonge Noor Espen Hjort.

WO 14 20:00 HAMLET €14-22 ZA 17 20:00 WHITE ON WHITE Kunst/Werk | NTGent Minnemeers | €14-22 Choreograaf Marc Vanrunxt en danser Bahar Temiz over de maakbaarheid van het personage. WO 28 20:00 MENUET PREM NTGent | NTGent Minnemeers | €14-22 Liliane Brakema regisseert Chris Thys, Lien Wildemeersch en Bert Luppes in deze toneelbewerking van de gelijknamige succesroman van Louis Paul Boon. VR 30 20:00 MENUET €14-22 ZA 31 20:00 MENUET €14-22

APRIL DI 03 20:00 MENUET €14-22 VR 13 20:00 MENUET €14-22 ZA 14 20:00 MENUET €14-22 DI 17 20:00 MENUET €14-22 WO 18 20:00 MENUET €14-22 WO 18 20:00 KOOR €14-22 DO 19 20:00 KOOR €14-22 VR 20 20:00 KOOR €14-22 ZA 21 * URBAN MIRRORS NTGent & Victoria Deluxe | ntb | €12 Onze publiekswerking plaatst in dit spiegelproject een orgelpunt op ons stadstraject rond religie en gebedshuizen. Zie blz 16. * 13:30, 14:30 en 15:30 ZO 22 * URBAN MIRRORS €12 * 13:30, 14:30 en 15:30 VR 27 20:00 BARABAR Melike Tarhan | NTGent Schouwburg | €15 Nieuw muziekproject van de Turks-Vlaamse zangeres Meilke Tarhan: ‘SAMEN’. ZA 28 20:00 MENUET €14-22 ZO 29 20:00 MENUET €14-22 MA 30 20:00 MENUET €14-22

MEI WO 02 20:00 MY DINNER WITH ANDRÉ tg STAN & DE KOE | NTGent Arca | €14-22 Damiaan De Schrijver en Peter Van den Eede hernemen een legendarische voorstelling uit 1998. DO 03 20:00 MY DINNER WITH ANDRÉ €14-22 VR 04 20:00 MENUET €14-22 VR 04 20:00 MY DINNER WITH ANDRÉ €14-22 ZA 05 20:00 MY DINNER WITH ANDRÉ €14-22 WO 16 20:00 HISTOIRE(S) DU THÉÂTRE I IIPM & Théâtre National Wallonie-Bruxelles NTGent Minnemeers | €14-22 Met Histoire(s) du Théâtre I onderneemt regisseur en auteur Milo Rau een persoonlijke tochtdoorheen de geschiedenis van de oudste kunstvorm van de mensheid. Samen met de acteurs Sara de Bosschere, Sébastien Foucault en Johan Leysen gaat hij in op de obsessies en technieken van zijn ‘theater van het reële’. Na de première op het KunstenfestivaldesArts nu te gast in NTGent. DO 17 20:00 HISTOIRE(S) DU THÉÂTRE I €14-22 VR 18 20:00 HISTOIRE(S) DU THÉÂTRE I €14-22 ZA 19 20:00 HISTOIRE(S) DU THÉÂTRE I €14-22

SAVE THE DATE! SEIZOENSLANCERING NTGENT OP MAANDAG 7 MEI 2018. CHECK NTGENT.BE

JUNI DI 05 19:00 JR PREM FC Bergman & NTGent, Toneelhuis/Olympique Dramatique & KVS | Floraliënhal Gent €15-25 | Copresentatie met Vooruit Een spectaculaire locatievoorstelling voor een complexe en bijwijlen hilarische satire op het kapitalisme van William Gaddis. WO 06 19:00 JR €15-25 DO 07 19:00 JR €15-25 VR 08 19:00 JR €15-25 ZA 09 19:00 JR €15-25 Afgesloten op 9/02/2018. Alle weergegeven informatie is onder voorbehoud van wijzigingen in de loop van het seizoen. NTGENT.BE 48

Met deze digitale kaart kunnen deelnemers aan vrijetijdsactiviteiten in Gent punten sparen die recht geven op bijkomende voordelen en fijne extraatjes. UiTPAS-houders die in aanmerking komen voor het kansentarief krijgen tot 80% korting voor deelname aan een activiteit. Ook NTGent aanvaardt deze kaart bij alle voorstellingen (behalve bij zaalhuren). Meer info op www.uitingent.be/uitpas. Tickets met UiTPAS zijn enkel ter plekke te bekomen bij Tickets Gent.

GENTSE FEESTEN 2018 IN NTGENT NTGENT ARCA LE CHICON | Action Zoo Humain Vr 13, za 14, zo 15, ma 16/07, 20u00 SABIJN Di 17/07, 20u00 TG DE LINK | Debbie Crommelinck Wo 18, do 19, vr 20, za 21, zo 22/07, 20u00

NTGENT MINNEMEERS BIECHT | Raf Walschaerts Zo 15, ma 16, di 17, wo 18/07, 21u30 ZONDER U (12+) | Mich Walschaerts & Ineke Nijssen Ma 16, di 17, wo 18/07, 19u30 STIP (3+) | 4Hoog Vr 20 (14u + 16u), za 21 (16u), zo 22/07 (11u + 14u) STEKEBLIND (3+) | 4Hoog Do 19 (14u + 16u), za 21/07 (11u + 14u)

MEER INFO OP WWW.NTGENT.BE

NTGENT OP TOURNEE \ MAART – AUGUSTUS JR Schelle (22-31/03), Amsterdam (16-18/06) KOOR Den Haag (13/03), Antwerpen (5/04), Brugge (26/04) MENUET Den Haag (5/04), Aalst (7/04), Roeselare (9/04), Haarlem (11/04), Amsterdam (25, 26/04), Eindhoven (2/05), Oostende (5/05) ONDERWORPEN Maastricht (24/04) HISTOIRE(S) DU THÉÂTRE 1 Brussel (5, 6, 8, 9, 10/05), Douai (23, 24/05), Lausanne (30, 31/05, 1, 2/06), Basel (7, 8, 9/06), Avignon (7, 8, 9, 10, 12, 13, 14/07), Barcelona (18, 19/07) COMPASSIE: DE GESCHIEDENIS VAN HET MACHINEGEWEER Den Bosch (2, 3, 4/08)

CHECK NTGENT.BE VOOR MEER INFO

Tickets Gent presenteert en commercialiseert de voorstellingen die NTGent in zijn thuisstad produceert en uitnodigt in het kader van zijn werking als stadstheater

Tickets voor NTGent bestel je bij Tickets Gent, ons bespreekbureau dat je bereikt via de doorgang rechts van het NTGent Café. Open van maandag tot vrijdag van 10u tot 18u, op zaterdag van 14u tot 18u en vanaf 1 uur voor aanvang van de voorstellingen aan de avondkassa. Gesloten op zondag. Online bestellen kan uiteraard altijd. ntgent.be | +32 9 225 01 01 | info@ticketsgent.be Op zoek naar een geschenk? Wij helpen je graag en geven het beste van onszelf: theater met alles erop en eraan. CADEAUBONNEN en TICKETARRANGEMENTEN met een diner in onze Foyer of Restaurant Lof, of zelfs met een OVERNACHTING in het Grand Hotel Reylof: het kan allemaal. Of geeft u liever een BOEK of een CD? Kijk even op ntgent.be en laat u verleiden. Tickets Gent verzorgt ook de ticketverkoop voor onder meer de Handelsbeurs, de Miry Concertzaal, Gent Festival van Vlaanderen, Film Fest Gent en events die via Ticketmaster te koop worden aangeboden.

NTGent wil een open huis zijn, toegankelijk voor iedereen. Een NTGent-productie bijwonen is – zo vinden we – een recht. Daarom maken we ons aanbod zo toegankelijk mogelijk. NTGent is rolstoeltoegankelijk, heeft een ringleiding voor doven en slechthorenden (tijdens seizoen 2017-2018 in Minnemeers), en voorziet bij sommige voorstellingen ook audiodescriptie, tolken Vlaamse gebarentaal, voelstoelen en/of boventiteling. Om u de beste service te kunnen bieden, vragen wij u om steeds alle relevante informatie te vermelden bij uw reservering. Meer info via: saartje.cauwenbergh@ntgent.be of +32 9 269 35 30

COLOFON

LEES DIT MAGAZINE ONLINE VIA ISSUU.COM/NTGENT

redactie Pablo Fernandez Alonso | Nele Buyst | Dirk Crommelinck | Benny D’haeseleer | Koen Haagdorens Steven Heene | Koen Van Caekenberghe (coördinatie & eindredactie) vertalingen Gregory Ball (E), André Verkaeren (F) en Anne Habermann (D) coverfoto Johan Jacobs vormgeving Chilli (Hannah De Jonghe, Frederik Vanderfaeillie) verantwoordelijke uitgever Pablo Fernandez Alonso | Sint-Baafsplein 17, 9000 Gent U ontvangt deze publicatie op basis van klantgegevens van NTGent. Wenst u dit niet, laat het ons dan weten via info@ntgent.be 51

NTGent magazine maart - augustus 2018 jaargang 16 #17 februari 2018

PB-PP BELGIE(N)-BELGIQUE

Verschijnt 6x per jaar in februari, april, mei, augustus, oktober, december Afgiftekantoor Gent X | P209538 Afzendadres | Pablo Fernandez Alonso, St-Baafsplein 17, 9000 Gent