Μάριος Ποντίκας
Σημείωμα Προέδρου
Μάριος Ποντίκας Βιογραφικό σημείωμα
Σημείωμα συγγραφέα
ΤΡΟΜΠΟΝΙ Σκηνοθεσία: Δημήτρης Σακατζής Σκηνικά-κοστούμια: Λίλα Καρακώστα Μουσική: Θόδωρος Αμπαζής Φωτισμοί: Στράτος Κουτράκης Βίντεο: Άντα Λιάκου Βοηθός σκηνοθέτη: Δήμητρα Τσάκου Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Καλλιόπη Εφραιμίδου Βοηθοί φωτιστή: Μαρία Μάντζιαρη, Έλλη Τελεβάντου Οργάνωση παραγωγής: Ηλίας Κοτόπουλος
Διανομή Πελοπίδας.......... Τάσος Πεζιρκιανίδης Ευτυχία............... Γιολάντα Μπαλαούρα 1ος Άνδρας.......... Βασίλης Σπυρόπουλος 2ος Άνδρας.......... Δημήτρης Κολοβός 3ος Άνδρας.......... Τάσος Πεζιρκιανίδης
Το ΚΘΒΕ δεν είναι θέατρο μόνον της Θεσσαλονίκης, είναι –όπως λέει και ο τίτλος του– Θέατρο ολόκληρης της Βόρειας Ελλάδας. Δίνοντας λοιπόν υπόσταση σ’ αυτήν την ιδιότητά του, το Κλιμάκιο Περιοδειών του Θεάτρου ξεκινά και φέτος από το Άργος Ορεστικό του Νομού Καστοριάς για να συνεχίσει την περιοδεία ανατολικά, διασχίζοντας τη Βόρειο Ελλάδα. Φέτος ανεβάζουμε βρίσκοντας θερμή υποδοχή από το κοινό το «Τρομπόνι» του Μάριου Ποντίκα, που γράφτηκε και πρωτοπαρουσιάστηκε στα χρόνια της δικτατορίας. Εμμένουμε έτσι και σε μια άλλη αποστολή που έχει το ΚΘΒΕ, σύμφωνα με τον ιδρυτικό του νόμο: Να δώσει προτεραιότητα στο νεοελληνικό θέατρο. Θωμάς Τρικούκης Πρόεδρος ΔΣ ΚΘΒΕ
Ευχαριστούμε τον κ. Νίκο Χορταρέα για τη συμμετοχή του στο βίντεο της παράστασης στον ρόλο του Μέντιουμ-μελλοντολόγου, Πρώτη παράσταση: Παρασκευή 20 Ιανουαρίου, Μονή Λαζαριστών - Σκηνή Σωκράτης Καραντινός Πρώτη παράσταση περιοδείας: Πέμπτη 15 Μαρτίου, Άργος Ορεστικό
Ο Μάριος Ποντίκας γεννήθηκε το 1942. Είναι απόφοιτος της Ανώτατης Σχολής Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών της Αθήνας. Για μεγάλο χρονικό διάστημα απασχολήθηκε στον χώρο της διαφήμισης (ως κειμενογράφοςδημιουργικός συντελεστής). Έχει διασκευάσει κείμενα της Ελληνικής Πεζογραφίας για την τηλεόραση (Χαμένη Άνοιξη του Στρ. Τσίρκα, Η αγάπη άργησε μια μέρα της Λ. Ζωγράφου κ.ά.). Έργα του έχουν παρουσιαστεί: - στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν (Ο ΓΑΜΟΣ), - στο Εθνικό Θέατρο (ΤΡΟΜΠΟΝΙ, ΟΡΘΟΣ ΛΟΓΟΣ), - στο Θέατρο ΣΤΟΑ (ΘΕΑΤΕΣ, ΕΣΩΤΕΡΙΚΑΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ, ΚΟΙΤΑ ΤΟΥΣ, Ο ΛΑΚΚΟΣ ΚΑΙ Η ΦΑΒΑ, Η ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΘΕΑ ΜΙΑΣ ΝΥΧΤΕΡΙΝΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΛΩΤ – έργο το οποίο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από τη Θεατρική Σκηνή του Αντώνη Αντωνίου, με τίτλο ΕΣΤΩ), - στο Θεσσαλικό Θέατρο (Η ΔΙΑΘΗΚΗ, ΕΘΝΙΚΗ ΓΙΟΡΤΗ), - στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΛΩΤ) και σε άλλες σκηνές, μεταξύ των οποίων πολλές πανεπιστημιακές, ημικρατικές, ερασιτεχνικές.
«Μη φοβάστε… Μπήκε νόμος εδώ μέσα, μπήκε τάξη» Είναι οι τελευταίες φράσεις του έργου και τις εκστομίζει εκπρόσωπος της αστυνομικής εξουσίας. Αξίζει να αναφέρω ότι το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη, από το Θεατρικό Εργαστήρι της Τέχνης*. Το πολίτευμα τότε, συγκεκριμένα το 1973, ονομαζόταν δικτατορία. Σήμερα βέβαια, που το έργο επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, το πολίτευμα ονομάζεται δημοκρατία. Μάριος Ποντίκας *Συντελεστές της τότε παράστασης, τιμής ένεκεν: Στέλιος Γούτης, Ρούλα Πατεράκη, Αλέξης Κωσνταντής, Βύρων Τσαμπούλας, Νίκος Ναουμίδης, Ελένη Μακίσογλου, Λιάνα Οικονόμου, Λευτέρης Παπαδημητρίου (σε ρόλο που αφαιρέθηκε σε δεύτερη εκδοχή του έργου). Η σκηνοθεσία ήταν ομαδική, τη σκηνογραφία και τα κοστούμια σχεδίασε ο Δ. Μητσομπούνης και τη μουσική έγραψε ο Μάνος Λοΐζος.
Σημείωμα Καλλιτεχνικού Διευθυντή
Έχει εκδώσει δύο συλλογές με πεζογραφήματά του (ΔΡΑΠΕΤΗΣ ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟΥ, ΚΛΕΙΔΑΡΟΤΡΥΠΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ) αρκετά από τα οποία έχουν προδημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά.
Σημείωμα σκηνοθέτη
Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος για λόγους εθνικής σημασίας και πολιτιστικής αναγκαιότητας, εφαρμόζοντας τη στρατηγική του, επανίδρυσε τον χειμώνα του 2010 τον θεσμό των Κλιμακίων, έπειτα από 26 χρόνια αναστολής της λειτουργίας του.
Το 2004 παρουσιάστηκε το έργο του Ο ΔΟΛΟΦΟΝΟΣ ΤΟΥ ΛΑΪΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΚΟΡΑΚΙΑ (μια απόπειρα επανα-ανάγνωσης του μύθου του Οιδίποδα και του ομώνυμου έργου του Σοφοκλή). Η παράσταση, σε σκηνοθεσία Γ. Αναστασάκη, ήταν παραγωγή του Θεάτρου ΣΤΟΑ, και συμμετείχε στην ΧΙΙ Διεθνή Συνάντηση Αρχαίου Ελληνικού Δράματος στους Δελφούς - Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών. Παρουσιάστηκε επίσης από τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου, σε σκηνοθεσία Λέας Μαλένη.
Ένα Τρομπόνι που από μέσα του ξεπηδούν όνειρα, ελπίδες, γέλια, ψίθυροι και αμαρτωλά μυστικά.
Ο θεσμός εγκαινιάστηκε για πρώτη φορά το φθινόπωρο του 1977 στην Κομοτηνή με το θέατρο της Θράκης, με σκοπό τη θεατρική αποκέντρωση, και λειτούργησε μέχρι το 1984. Η δημιουργία ενιαίου Κλιμακίου Μακεδονίας-Θράκης έχει ως σκοπό τη μόνιμη παρουσία κρατικής θεατρικής σκηνής στις ακριτικές περιοχές της Βορείου Ελλάδος, συμβάλλοντας στην οργάνωση νέας προοπτικής για τον ρόλο του θεάτρου στη χώρα μας. Το Κλιμάκιο Μακεδονίας Θράκης του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος παρουσιάζει φέτος το έργο του Μάριου Ποντίκα Τρομπόνι, κείμενο που αποκαλύπτει με κωμικοτραγικό τρόπο τις επιπτώσεις της αφύπνισης και της συνειδητοποίησης του ανθρώπου όταν αυτός έρχεται αντιμέτωπος με την οργανωμένη βία. Ιδιαίτερα όταν η τελευταία μεταμφιέζεται σε θεσμό που χρησιμοποιεί αδίστακτα προσωπεία για να αποκρύψει το στυγερό πρόσωπο μίας απεχθούς δικτατορίας. Η δυνατότητα πρόσβασης των πολιτών στη θεατρική πράξη είναι η βασική προτεραιότητα της πρωτοβουλίας του ΚΘΒΕ. Καλούμε τους κατοίκους, τους φορείς, τις Περιφέρειες, τους Δήμους, τις Κοινότητες της Μακεδονίας και της Θράκης να αγκαλιάσουν αυτήν την προσπάθεια. Το Κλιμάκιο του ΚΘΒΕ τους αφορά. Γιατί το θέατρο δημοσίου συμφέροντος είναι μια πνευματική περιουσία που ανήκει σε όλους και στον καθένα ξεχωριστά. Σωτήρης Χατζάκης Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΚΘΒΕ
Το δραματικό κείμενό του Η ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ παρουσιάστηκε στη 2η Διεθνή Συνάντηση Αρχαίου Δράματος στη Σικυώνα (Αύγουστος 2006) σε ανάγνωση Θόδωρου Τερζόπουλου και, το 2007, σε παράσταση στο θέατρο Άττις, σε σκηνοθεσία του ιδίου. Το 2010 συμμετείχε στην εκδήλωση Θεοφαγία-Ανθρωποφαγία της Εταιρείας Μελέτης Πολιτιστικής Ετερότητας, και σε συνεργασία με τον φωτογράφο Νίκο Παναγιωτόπουλο, με την εγκατάσταση «Όποιος θέλει το πιστεύει» (Π.Ο.Δ.Α. 2010). Tον Αύγουστο 2011 διάβασαν ο ίδιος και ο Θ. Τερζόπουλος αποσπάσματα από το νέο του έργο ΧΛΙΜΙΝΤΡΙΣΜΑ, στην 3η Διεθνή Συνάντηση Αρχαίου Δράματος στη Σικυώνα.
Ένα Τρομπόνι που με τον ήχο του καλύπτει τους εφιάλτες, τους φόβους και τις κραυγές. Ένα Τρομπόνι που κρύβει τη βία, την καταπίεση και τη σκληρότητα. Ένα Τρομπόνι που σκεπάζει αυτά που επιλέγουμε να μην ακούσουμε και να μη δούμε. Ένα Τρομπόνι όχημα εκπλήρωσης προσδοκιών και ονείρων. Ένα Τρομπόνι καναπές για βολεμένες συνειδήσεις. Ένα Τρομπόνι που όταν σταματά να ηχεί αποκαλύπτει τον παραλογισμό και την παράνοια της εξουσίας. Δημήτρης Σακατζής
ΚΡΑΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ
Οι συντελεστές της παράστασης
Στα έργα του Ποντίκα, βεβαιότητα, άρα έπαρση, ύβιν και ασέβεια αποπνέουν όλοι οι θεσμοί, βέβηλη είναι και κάθε είδους εξουσία, χυδαία κάθε είδους εξάρτηση που στηρίζεται σε σκοπιμότητες, ιδεολογίες, ιδεολογήματα, επιταγές, αξιώματα, εντολές και αρχές.
Η ποιητική του Μάριου Ποντίκα είναι μια αποκαλυπτική στιγμή της αυτογνωσίας μας που κυρούται σε μια καίρια και ωμή, δηλαδή ειλικρινή χρήση μιας αυθεντικής γλώσσας, μιας γλώσσας σαρκώδους, ζώσας και τιμωρού.
Δημήτρης Σακατζής σκηνοθεσία
Λίλα Καρακώστα σκηνικά-κοστούμια
Θόδωρος Αμπαζής μουσική
Στράτος Κουτράκης φωτισμοί
Άντα Λιάκου βίντεο
Ηλίας Κοτόπουλος οργάνωση παραγωγής
ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Άννα Σταυρακοπούλου ΜΕΛΗ Τζένη Αρσένη Καίτη Ιμπροχώρη Άννα Η. Ιωακειμίδου Γιώργος Σώχος Γιάννης Χρυσούλης
Κώστας Γεωργουσόπουλος, «Η ποιητική μιας θεατρικής ανθρωπολογίας», περιοδικό Δρώμενα, Μάιος 1996.
O ακροβολιστής του καθημερινού λόγου Ο Μάριος Ποντίκας είναι ένας ακροβολιστής του καθημερινού λόγου. Ένας ελεύθερος σκοπευτής και σκωπτικός της ενδοοικογενειακής πραγματικότητας των Ελλήνων. Σκαρφαλωμένος σε μία στέγη ή κρυμμένος στο απέναντι παράθυρο, συλλαμβάνει στο στόχαστρό του τις αθέατες πλευρές των ηρώων του και τις θέτει σε κίνηση, χτυπώντας κατευθείαν στον στόχο του. Αποκαλύπτεται τότε ένας άλλος κόσμος, σκληρός και εξοντωτικός, ικανός να συμπαρασύρει και να ανατρέψει την αρχική εικόνα του αντικειμένου του. Εσωτερικές αντινομίες, καταχωνιασμένες κοινωνικές διαστροφές ανοίγουν διάπλατα και κατακλύζουν τον χώρο, δημιουργώντας έτσι ένα διαφορετικό τοπίο της ελληνικής καθημερινότητας. […] Η κριτική του στάση εμποτίζεται με τους ανθρώπινους χυμούς και δικαιώνεται ανάμεσα στο «ναι» και στο «όχι» των αντινομιών της ανθρώπινης μοίρας. Αλλά εκεί που διαπιστώνεται αμέσως η ωριμότητα και αγνότητά του σας συγγραφέας, είναι η δίκαια συμπεριφορά του απέναντι στους χαρακτήρες των έργων του. Γιατί, ενώ τους κρατάει γυμνούς και ανυπεράσπιστους στα χέρια του, αναλαμβάνει ο ίδιος την υπεράσπισή τους αναγνωρίζοντας το ελαφρυντικό των ανθρωπίνων αδυναμιών, με αποτέλεσμα να αναδύεται μέσα από τα έργα του, η αθωότητα των πράξεών τους. Βασίλης Ζιώγας, «Ένας ακροβολιστής του καθημερινού λόγου», περιοδικό Δρώμενα, Μάιος 1996.
Ευχαριστούμε: . τον τρομπονίστα Βασίλη Κανελλόπουλο για την πολύτιμη βοήθειά του, . το Κέντρο Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου (Θεατρικό Μουσείο) για την παραχώρηση υλικού παρασταστασιογραφίας.
Υπάρχει άραγε μια έντονη δυσφορία και εν τέλει μια απελπισία στη γραφή του Ποντίκα; Επιφανειακά, χωρίς αμφιβολία, ναι. Επειδή είναι μια φύση, στο βάθος τρυφερή και ως εκ τούτου δεν μπορεί να σαρκάσει και να γυρίσει την πλάτη του στην πραγματικότητα και δεν μπορεί πάλι εκ φύσεως να ανεχθεί την υποκρισία της φιλανθρωπίας και της παρηγορητικής ρητορικής, επειδή, εν τέλει, δεν είναι ούτε ρομαντικός, παραμένει πεισματικά αναρχικός ανθρωπολόγος, δηλαδή αμετανόητα ρεαλιστής που αντιλαμβάνεται πως ο κόσμος είναι εγκλωβισμένος και αμετανόητα ουτοπικός, δηλαδή φύσις ποιητική που πιστεύει πως η εποχή των κλωβών, όπως κάθε τι στον συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο, είναι μοιραίο να λήξει κάποτε. […]
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Θωμάς Τρικούκης Σωτήρης Χατζάκης
Με την υποστήριξη
Ναι, ο Ποντίκας είναι ο μοναδικός συνειδητός αναρχικός του θεάτρου μας. Η τιμιότητά του όμως έγκειται στο γεγονός ότι δεν παριστάνει τον περιθωριακό του πεζοδρομίου που πετροβολεί την παρελαύνουσα μάζα των συμβιβασμένων μικροαστών. Κραυγάζει τη χλεύη του προς την καθεστηκυία ηθική χωρίς να εξαιρεί τον εαυτό του. […]
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Χορηγοί Επικοινωνίας
Μάριος Ποντίκας Ένας αναρχικός ανθρωπολόγος
Το ΚΘΒΕ εποπτεύεται και επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού Το ΚΘΒΕ είναι μέλος της Ένωσης των Θεάτρων της Ευρώπης
Το Τρομπόνι παρουσιάζεται στις 9 Οκτωβρίου 1973 από το Θεατρικό Εργαστήρι της Τέχνης στη Θεσσαλονίκη. Η Χούντα τρομοκρατεί. Τα μέλη της θεατρικής ομάδας που ανεβάζουν το έργο δοκιμάζουν –όπως σημείωσε και ο ίδιος ο συγγραφέας– όχι μόνο το ταλέντο τους αλλά και τη σωματική τους ακεραιότητα. […] Νίκος Λαγκαδινός «Σταθμοί στο έργο του Μάριου Ποντίκα», περιοδικό Δρώμενα, Μάιος 1996.
Υπεύθυνοι παράστασης Υπεύθυνος περιοδείας: Ηλίας Κοτόπουλος Μηχανικός σκηνής: Κώστας Γεράσης Χειριστής κονσόλας φωτισμού: Άρης Βακός Χειριστής κονσόλας ήχου: Νίκος Δρακόπουλος Φροντιστής: Νίκος Συμεωνίδης Κατασκευές σκηνικών: Εργαστήρια ΚΘΒΕ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ & ΠΕΡΙΟΔΕΙΩΝ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Βούλα Γεωργιάδου ΤΜΗΜΑ ΣΚΗΝΩΝ & ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ Προϊστάμενος: Στέλιος Τζολόπουλος
Λαμπρό εύρημα ο άνθρωπος που παίζει τρομπόνι. Με αυτό ο συγγραφέας είχε την πρόθεση να σκοπεύσει σε ανώτερα επίπεδα. Αυτός ο άνθρωπος με τις πολύ μικρές φιλοδοξίες, που τις ικανοποιεί προσαρμοσμένος σε μία πολιτικο-κοινωνική κατάσταση, της οποίας δεν αντιλαμβάνεται την υφή και ούτε επιδιώκει να την ανακαλύψει, αυτός ο ανθρωπάκος, που εν τούτοις η ίδια η κατάσταση θα του αποκαλύψει κυνικά πόσο είχε γίνει ασυνείδητο όργανό της, θα μπορούσε να γίνει τραγικός ήρωας και πανανθρώπινο σύμβολο.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ ΓΡΑΦΕΙΩΝ Μηχανικών σκηνής: Κώστας Παπαλεξανδρίδης Ηλεκτρολόγων: Τάσος Δαηλίδης Ηχητικών: Γιάννης Αμπατζόγλου Φροντιστών-κατασκευών φροντιστηριακού υλικού: Νίκος Συμεωνίδης Σκηνογραφικών εργαστηρίων: Ζαχαρίας Παπαδόπουλος Βεστιαρίου-ενδυτριών: Ελένη Τσιλιγκαρίδου-Καρανικόλα Ραπτριών: Ζωή Βλάχου Εργατών σκηνής-οδηγών: Χάρης Πασχαλίδης
Θεατρική περίοδος 2011-2012 Αρ. δελτίου: 614 (210) β΄
ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ
Μάριος Ποντίκας
Προϊσταμένη Ελπίδα Βιάννη Γραφείο Εκδόσεων Αιμιλία Καρακόκκινου
°ÐÃÙ ÉËÃ ÀÎÑÛÙ ÍÃË ÀÎÑË ÕÖÑ ¥
Σχεδιασμός εντύπου Σταύρος Καρανταγλής Φωτογραφίες δοκιμών Γιώργος Χρυσοχοΐδης Παραγωγή εντύπου Σχήμα & Χρώμα
Τρομπόνι Σκηνοθεσία :
Δημήτρης Σακατζής
... ôïõò ãíùñßæåôå; Åßóôå «öáí»; ÍÐÊÑ¿Ï ÂÚÕо ƾÏÂÊ ¨ÇÂÏ© ÕÉØ ÌÐÚÛ¾ÏÂØ ÕÉØ ÂÕοÔÇÂÊÓÂØ ÌÂÊ ÕÉØ ÆËÚÑÉÓ¼ÕÉÔÉØ ÕÐÚ ¬ ¤¬ ÆÏϾÐÊ ÊÑÑ¿ÕÆØ ÕÉØ ÔÕÓÐÈÈÚÍ½Ø ÌÂÊ ÕÉØ ÕÆÕÓ¡È×ÏÉØ ÕÓÂѼÛÉØ ÚÑÉÓÆÕÐÁÏ ÑÊÔÕ¡ ÕÐÏ ¡ÓÕÐ ÌÂÊ Õ ÖÆ¡ÎÂÕ ¾ÏÂÊ ¿ÍÐÊ ÕÐÚØ ¼ÏÂØ ÌÊ ¼ÏÂØ ¼ÏÂØ ÈÊ ¿ÍÐÚØ ÌÂÊ ¿ÍÐÊ ÔÕÐ ¬ ¤
Αλκ. Μαργαρίτης, εφημερίδα Τα Νέα, 2/1/1975. Τα αναλυτικά βιογραφικά των συντελεστών και των ηθοποιών είναι διαθέσιμα την ιστοσελίδα του ΚΘΒΕ www.ntng.gr
ÆÔÐÈÆÊÂÌ¡ ÚÖÆÔÕÊÂÕ¿ÓÊÂ
ÂÕÐÁÏÉ ÂÅ¡ÅÊÌÂ ÕÉÍ ]LWKRV#]LWKRV JU
§ÔÊÓÐÈÊ¡ÏÏÉ ÆÚÌ¿Ø ÁÓÈÐØ ÆÔÔÂÍÐϾÌÉ ÕÉÍ Z Z Z ] L W K R V J U
ÕÉÍ ID[ ÕÉÍ VPV GHOLYHU\#]LWKRV JU
Πρώτη παράσταση περιοδείας Πέμπτη 15 Μαρτίου, Άργος Ορεστικό