Θεατρική περίοδος 2018-2019
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚO ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Άρης Στυλιανού
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Γιάννης Αναστασάκης
ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Δημοσθένης Δώδος
ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Μαρία Τσιμά
ΜΕΛΗ Κατερίνα Αναστασίου Αντρέας Δημητριάδης Στέφανος Χατζημιχαηλίδης
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΉ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉ ΔΙΕΥΘΎΝΤΡΙΑ Κωνσταντία Παπαποστόλου
To KΘΒΕ εποπτεύεται και επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού. Tο ΚΘΒΕ είναι μέλος της Ένωσης των Θεάτρων της Ευρώπης.
Πρώτη παράσταση
Σάββατο 2 Φεβρουαρίου 2019, Βασιλικό Θέατρο Θεατρική περίοδος 2018-2019
Wajdi Mouawad
Πυρκαγιές (Incendies) Μετάφραση: Έφη Γιαννοπούλου Σκηνοθεσία: Ιώ Βουλγαράκη Σκηνικά: Anna Fedorova Κοστούμια: Μαρία Μυλωνά Μουσική: Γιώργος Χριστιανάκης Κίνηση: Αλεξάνδρα Καζάζου Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου Μουσική διδασκαλία: Νίκος Βουδούρης Σχεδιασμός προβολών: Μάριος Γαμπιεράκης, Χρυσούλα Κοροβέση Βοηθός σκηνοθέτη: Έφη Χριστοδουλοπούλου Β΄ βοηθός σκηνοθέτη: Σοφία Lacombe Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Δήμητρα Γιοβάνη Ειδική κατασκευή-γλυπτό: Αναστάσιος Κελεμίδης Φωτογράφιση παράστασης: Τάσος Θώμογλου Οργάνωση παραγωγής: Αθανασία Ανδρώνη Η μουσική της παράστασης ηχογραφήθηκε στο στούντιο Royal Alzheimer Hall στη Θεσσαλονίκη, με τεχνικό ήχου τον Τίτο Καργιωτάκη. Έπαιξαν οι μουσικοί: Μιχάλης Βρέττας (βιολί), Αναστάσιος Μισυρλής (τσέλο), Βασίλης Μπαχαρίδης (κρουστά), Φώτης Σιώτας (βιολί, βιόλα), Σωκράτης Σινόπουλος (πολίτικη λύρα), Γιώργος Χριστιανάκης (πιάνο, πλήκτρα, κρουστά, κιθάρες, γεννήτριες). Η μελωδία στο τραγούδι της Ναουάλ και της Σαουντά, στη σκηνή του Σιμόν με τον Χαμσεντίν, βασίστηκε σε παραδοσιακό Αρμένικο μοιρολόι και είναι παραλλαγή του.
Διανομή με αλφαβητική σειρά Μάρκος Γέττος Δανάη Επιθυμιάδη Ελένη Θυμιοπούλου Νίκος Καπέλιος Γιώργος Καύκας Δημήτρης Κοτζιάς Ανδρέας Κουτσουρέλης Ευσταθία Λαγιόκαπα Ντίνα Μιχαηλίδου Γρηγόρης Παπαδόπουλος Κώστας Σαντάς Εύη Σαρμή Δημήτρης Σιακάρας Χρίστος Στυλιανού Ορέστης Χαλκιάς Κωνσταντίνος Χατζησάββας
Ουαχάμπ Ζαν Σαουντά, Ελχάμ Γιατρός, Μανσούρ Ερμίλ Λεμπέλ Αμπντελμαλάκ Αμπντεσσαμάντ Ναουάλ, 14-19 χρονών Ναουάλ, 60-64 χρονών Ραλφ, Πολιτοφύλακας, Φωτογράφος Χαμσεντίν Ναουάλ, 40-45 χρονών Φαχίμ Νιχάντ Σιμόν Αντουάν Μεταξύ α΄ και β΄ μέρους διάλειμμα 10΄.
Σημείωμα Σκηνοθέτη Δυο δίδυμα αδέλφια καλούνται να εκπληρώσουν τις τελευταίες επιθυμίες της μητέρας τους. Αν τα καταφέρουν, εκεί, στο τέρμα αυτής της πορείας προς την ενηλικίωση, τους περιμένει ένα μυστικό κρυμμένο για χρόνια, το μυστικό της ίδιας τους της γέννησης. Το έθρεψε η παράλογη βία του πολέμου. Το σκέπασε η Ιστορία. Το φύλαξε μέσα της η σιωπή. Και τώρα το μυστικό ζητά να αποκαλυφθεί. Αλλά «υπάρχουν αλήθειες που ο μόνος τρόπος ν’ αποκαλυφθούν είναι να τις ανακαλύψεις μόνος». Οι Πυρκαγιές του Ουαζντί Μουαουάντ είναι ένα ποίημα. Ένα ποίημα φτιαγμένο με μαθηματική ακρίβεια. Η γεωμετρία της πλοκής του θα ήταν λειψή χωρίς τον πυκνό και βαθιά συγκινητικό λόγο του και αντιστρόφως. Η δράση εκτυλίσσεται άλλοτε στο παρόν, άλλοτε στο παρελθόν και άλλοτε σε έναν φαντασιωτικό χρόνο
που δεν υπάρχει πραγματικά. Η παράσταση ακολουθεί αυτά τα χρονικά άλματα και αναμετριέται με αυτή τη συνθήκη, αρνούμενη τον ρεαλισμό και επιχειρώντας έτσι να αφηγηθεί πως ο χρόνος τελικά δεν υπάρχει. Το μόνο που υπάρχει είναι ο άνθρωπος. Ικανός για το θαύμα και εξίσου ικανός για τη φρίκη. Ίσως αυτή η αντίφαση να είναι στην καρδιά του έργου και να το ορίζει ως μια σύγχρονη τραγωδία. Ίσως αυτή η αντίφαση να είναι που μας επιτρέπει να ελπίσουμε χωρίς αφέλεια στο θαύμα. Ιώ Βουλγαράκη ΥΓ. Η παράσταση αφιερώνεται στη μνήμη του σπουδαίου Λιθουανού σκηνοθέτη Εϊμούντας Νεκρόσιους, που έφυγε από τη ζωή τον Νοέμβριο του 2018.
Σημειώσεις του συγγραφέα για το έργο
Εκ πρώτης όψεως, το έργο διαδραματίζεται με φόντο την κατοχή του Νότιου Λιβάνου από τον ισραηλινό στρατό. Πιο συγκεκριμένα, μια φυλακή του Νότιου Λιβάνου όπου χιλιάδες Λιβανέζοι βασανίστηκαν από Λιβανέζους βασανιστές που δούλευαν ως μισθοφόροι του ισραηλινού στρατού. Η πλειοψηφία των κρατουμένων είναι γυναίκες, τις οποίες, μάλιστα, σύμφωνα με τη στρατηγική που εφαρμόζεται, τις βασανίζουν σε σημείο που να τις αναγκάσουν να καταδώσουν και να αρνηθούν τον άντρα τους, τον γιο τους, τον πατέρα ή τα αδέλφια τους. Εκεί βρίσκεται, συνεπώς, η αρχή όλων των δεινών που ακολουθούν. Είναι ένα γεγονός ιστορικό που με βουτά σε μια καταιγίδα συναισθηματική, διανοητική, μια καταιγίδα που με κυριεύει. Νοιώθω υποχρεωμένος να μιλήσω για αυτό. Είναι θέμα συνείδησης, αλληλεγγύης, ίσως και επειδή, τελείως βλακωδώς, δεν έχω διάθεση να μιλήσω για κάτι άλλο. Ωστόσο, είτε γιατί δεν θέλω είτε γιατί δεν μπορώ, στην ουσία δεν με ενδιαφέρει να μιλήσω με άμεσο τρόπο, έχω περισσότερο την παρόρμηση να προσεγγίσω το θέμα με οδηγό το συναίσθημα. Το πολιτικό γεγονός της ισραηλινής εισβολής δεν είναι, λοιπόν, σαφές. Είναι υπόγειο, το αισθάνομαι σαν μια άβυσσο μέσα μου που πρέπει να μεταμορφωθεί σε κραυγή. Ο σκοπός είναι η κραυγή. Αυτή η κραυγή. Το γεγονός αυτό καθ’ εαυτό είναι, λοιπόν, η σκανδάλη. Μία ξερή και ωμή σκανδάλη. Οι χώρες δεν έχουν όνομα. Oυαζντί Μουαουάντ, απόσπασμα από το προσωπικό του αρχείο “Approche 01”, στο επίμετρο της Charlotte Farcet, στο: Wajdi Mouawad, Incendies. Le sang des promesses, tome 2, Babel, 2011. Μετάφραση: Δέσποινα Κοσμοπούλου
Ουαζντί Μουαουάντ Βιογραφία Τα τελευταία είκοσι χρόνια, ο Ουαζντί Μουαουάντ έχει καθιερωθεί τόσο στον Καναδά όσο και στην Ευρώπη ως πρωτοπόρος της σύγχρονης θεατρικής σκηνής και τυγχάνει αναγνώρισης για τις άμεσες και ασυμβίβαστες αφηγήσεις του, καθώς και τη λιτή αλλά συναρπαστική θεατρική αισθητική του. Σε όλα του τα έργα, από τα δικά του θεατρικά έργα (μετρούν πάνω από δεκαπέντε μέχρι σήμερα συμπεριλαμβανομένων των Tideline, Scorched (Incendies), Forests and Heavens), τις διασκευές (συμπεριλαμβανομένων των Ταξίδι στην άκρη της νύχτας και ο Δον Κιχώτης του Θερβάντες) και τις σκηνοθεσίες (Μάκβεθ, Οι γυναίκες της Τροίας και οι Τρεις αδελφές) μέχρι και τα μυθιστορήματά του (Visage Retrouvé, Anima), ο Ουαζντί Μουαουάντ εκφράζει την πεποίθηση ότι «η τέχνη μαρτυρά την ανθρώπινη ύπαρξη υπό το πρίσμα της ομορφιάς». Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες και έχουν παρουσιαστεί σε όλον τον κόσμο μεταξύ άλλων στη Μεγάλη Βρετανία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Ιαπωνία, το Μεξικό, την Αυστραλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τον Απρίλιο του 2016, ανέλαβε τη θέση του διευθυντή στο Εθνικό Θέατρο Λα Κολίν (La Colline) του Παρισιού. Πηγή: Simard Agence Artistique
Χρονολόγιο προϊστορίας του έργου 1938 Γεννιέται η Ναουάλ Μαρουάν σε ένα χωριό στον βόρειο Λίβανο. 1953 Γεννιέται ο γιος της Ναουάλ και του Ουαχάμπ. Ο Ουαχάμπ
είναι πρόσφυγας. Της παίρνουν το παιδί και το στέλνουν σ’ ένα ορφανοτροφείο στον Νότο.
1954 Πεθαίνει η Ναζίρα, η γιαγιά της Ναουάλ. Η Ναουάλ φεύγει από το χωριό για να μάθει να διαβάζει και να γράφει.
1957 Η Ναουάλ επιστρέφει στο χωριό για να χαράξει το όνομα της γιαγιάς της πάνω στον τάφο της. Γνωρίζεται με τη Σαουντά, που είναι πρόσφυγας, και φεύγουν για τον Νότο.
1970-1978 Ο Νιχάντ συναντά τον Χαμσεντίν, πνευματικό ηγέτη της αντίστασης.
Πολεμά μαζί του στο πλευρό των προσφύγων. Μια μέρα φεύγει για τον Βορρά, όπου γίνεται ελεύθερος σκοπευτής. Η Ναουάλ και η Σαουντά παίρνουν μέρος στην αντίσταση και γράφουν σε αντιστασιακή εφημερίδα.
1978 Ο ξένος στρατός εισβάλλει στη χώρα.
Γίνονται μεγάλες σφαγές στους καταυλισμούς των προσφύγων. Αρχίζει να λειτουργεί η φυλακή του Κφαρ Ραγιάτ. Η Ναουάλ δολοφονεί τον Τσάντ, τον αρχηγό της πολιτοφυλακής και φυλακίζεται στο Κφαρ Ραγιάτ.
1980 Γεννιούνται η Ζαν και ο Σιμόν. 1983 Η Ναουάλ απελευθερώνεται και φεύγει με τα δίδυμα για τον Καναδά. 1987-1997 Παρακολουθεί τις δίκες στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τα εγκλήματα του εμφυλίου πολέμου στον Λίβανο.
1997 Η Ναουάλ καταθέτει στο δικαστήριο. Η Ναουάλ σιωπά.
2000 Η φυλακή του Κφάρ Ραγιάτ γίνεται μουσείο. 8
2002 Η Ναουάλ πεθαίνει στον Καναδά. Τα δίδυμα είναι 22 ετών.
Υπάρχουν αλήθειες που ο μόνος τρόπος ν’ αποκαλυφθούν είναι να τις ανακαλύψεις μόνος. 9
Οι Πυρκαγιές του Ουαζντί Μουαουάντ Στην Ιφιγένεια, ο στρατός που περιμένει να ξεκινήσει για τον πόλεμο θυμίζει για μία ακόμη φορά κάθε είδους δαμόκλειο σπάθη που επικρέμαται πάνω από το κεφάλι της ανθρωπότητας. Και πόσο κοινότοπη είναι η ιδέα πως ο αρχαίος αυτός μύθος παραμένει πάντοτε επίκαιρος! Η κατάκτηση μιας χώρας, η πραγματοποίηση μιας γενοκτονίας, η εκτέλεση της νεολαίας υπό τον ήχο των πατριωτικών εμβατηρίων... Ακόμη και οι θεοί δεν λείπουν από τους δικούς μας πολέμους των άστρων. [...] Δεν είναι ότι δεν έχει αλλάξει τίποτε, είναι πως όλα έχουν γίνει χειρότερα: κάθε μέρα, σε κάποιο μέρος του σύγχρονου κόσμου, χιλιάδες Ιφιγένειες θυσιάζονται.* Η σχέση του Ουαζντί Μουαουάντ με τους αρχαίους ελληνικούς τραγικούς μύθους είναι πολύπλευρη. Ως συγγραφέας στα θεατρικά του έργα άλλοτε μεταφέρει επιλεκτικά κάποια στοιχεία στον δικό του δραματικό μύθο, όπως στις Πυρκαγιές, και άλλοτε δημιουργεί μια δική του εκδοχή παραμένοντας αποκλειστικά στο σύμπαν των αρχαίων ελληνικών μύθων. Ως σκηνοθέτης έχει ασχοληθεί με τους αρχαίους τραγικούς και ειδικότερα με τον Σοφοκλή. Οι Πυρκαγιές (Incendies, 2003) είναι το δεύτερο μέρος μιας τετραλογίας με θέμα το ταξίδι για την αναζήτηση των καταβολών και την επιστροφή στις ρίζες και γενικό τίτλο «Το αίμα των υποσχέσεων», στην οποία περιλαμβάνονται επίσης τα θεατρικά έργα Παραθαλάσσιο τοπίο (Littoral,1999), Στα δάση (Forêts, 2006), Στον ουρανό (Ciels, 2009). Στα έργα αυτά ο Μουαουάντ χαρτογραφεί τη διαδρομή ανάμεσα στις τρεις πατρίδες του: τις ακτές του Λιβάνου και της παιδικής του ηλικίας, τη Γαλλία, πατρίδα της συγγραφικής του γλώσσας, και
τον Καναδά, την πόλη του Κεμπέκ, τόπο διαμονής του. Η θεατρική γραφή του έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον, ακριβώς επειδή αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της ανάμειξης διαφορετικών ειδών και παραδόσεων. Μεγάλη βαρύτητα αποδίδει ο ίδιος ο Μουαουάντ στην αφήγηση, την ιστορία που επιθυμεί να διηγηθεί, η οποία προσδίδει συνοχή στο φανταστικό σύμπαν των έργων του λειτουργώντας ως μια μορφή δημιουργικής δύναμης, ένα πεδίο που καθώς τα πρόσωπα διασχίζουν σηματοδοτεί τον χώρο και τον χρόνο στη σκηνή. Αφορμή για τις Πυρκαγιές, όπως ομολογεί ο Μουαουάντ, ήταν η επιθυμία του να επιστρέψει στον τόπο των παιδικών του χρόνων, τον Λίβανο, προσπαθώντας να διασχίσει το φρικιαστικό σκηνικό του εμφυλίου πολέμου που στάθηκε η αφορμή και για τον δικό του εκτοπισμό. Σε πολλά σημεία, συνεπώς, ο συγγραφέας συνδέει την προσωπική αναζήτηση των καταβολών του με την πρόθεση να περάσει από την προσωπική στη συλλογική μνήμη της πατρίδας του, να μετατρέψει τη φανταστική αφήγηση σε μαρτυρία της Ιστορίας. [...]
Ο δραματικός χώρος ταυτίζεται με τα τοπία που διασχίζει νοητά ή κυριολεκτικά κάθε πρόσωπο: είναι περισσότερο το υπόβαθρο, ένα είδος οθόνης, που πλαισιώνει τη διαδρομή των προσώπων και λιγότερο ένα τοπίο που παρουσιάζεται με ρεαλιστική λεπτομέρεια. Ο δραματικός χρόνος ακολουθεί τα άλματα και τα πισωγυρίσματα της αφήγησης και συχνά θυμίζει τον χρόνο των μύθων, έξω από τη γραμμική πορεία της ιστορίας. Ο συμβολαιογράφος Ερμίλ Λεμπέλ παραδίδει στα δίδυμα παιδιά της Ναουάλ έναν φάκελο με τις τελευταίες επιθυμίες της μητέρας τους, η οποία τους ζητά να ταξιδέψουν στην πατρίδα της για να ανακαλύψουν την αλήθεια της οικογενειακής τους καταγωγής. Διασχίζοντας το τοπίο της οικογενειακής μνήμης, τα δύο παιδιά ακολουθούν την αντίστροφη διαδρομή από εκείνη που είχε πραγματοποιήσει η μητέρα τους για να φτάσουν στην αλήθεια της καταγωγής τους, να ανακαλύψουν τα πραγματικά τους ονόματα. Στην παρουσίαση του ταξιδιού ο Μουαουάντ μπερδεύει τους ζωντανούς με τους πεθαμένους και τις διαφορετικές ηλικίες των πρωταγωνιστών. Παρακο-
λουθούμε την περιπέτεια της Ναουάλ όπως διαπλέκεται με την Ιστορία του τόπου της. [...] Διασχίζοντας τη γεωγραφική επικράτεια της καταγωγής τους στο παρόν και το παρελθόν, τα δύο παιδιά της Ναουάλ πραγματοποιούν ένα ταξίδι στον χρόνο της μνήμης και της Ιστορίας ακολουθώντας τα ίχνη που έχει αφήσει ο πόλεμος στον Λίβανο. Με τον τρόπο αυτό ο Μουαουάντ επιστρέφει στην επικράτεια και τις μνήμες της παιδικής του ηλικίας, για να εξιστορήσει τη μία όψη της ταυτότητάς του ως εξόριστου και να ενηλικιωθεί. Σε όλη τη διάρκεια του έργου, ωστόσο, παρεμβάλλει σκηνές που εκτυλίσσονται στον τόπο της αφετηρίας του ταξιδιού τους. [...] Ο Μουαουάντ χρησιμοποιεί τη μαθηματική ακρίβεια της ισορροπημένης πλοκής της τραγωδίας του Σοφοκλή, η οποία επιφυλάσσει εκπλήξεις και αποκαλύψεις. Η ιστορία του Οιδίποδα, του τραγικού ήρωα που αναζητώντας την ταυτότητά του έρχεται αντιμέτωπος με το φρικιαστικό μυστικό της πατρο-
κτονίας και της αιμομιξίας, χρησιμοποιείται από τον συγγραφέα ως αφηγηματικό σχήμα το οποίο τοποθετεί σε διαφορετικά συμφραζόμενα. Η ιστορία της αιμομιξίας με υπόβαθρο το σκηνικό του εμφυλίου πολέμου αποκτά έτσι και άλλες διαστάσεις. Ο σκοτεινός κόσμος της βίας και της (απαγορευμένης) επιθυμίας δεν παραπέμπουν μόνο στη χώρα των μύθων ή στην επικράτεια του ασυνείδητου, όπως μας δίδαξε ο Φρόιντ. Πολύ συχνά η βία που επιβάλλουν τα γεγονότα της Ιστορίας οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα. Στις Πυρκαγιές, ο Μουαουάντ, μεταφέροντας τον τραγικό μύθο του Οιδίποδα, δημιουργεί μια πολύ ενδιαφέρουσα σύνθεση εκφράζοντας την αναζήτηση της δικής του υβριδικής συγγραφικής ταυτότητας. Σε επίπεδο δομής, η διαδικασία αυτή της υβριδοποίησης –της συνύφανσης δύο διαφορετικών πολιτισμικών παραδόσεων– πραγματοποιείται μέσα από τη σύνθεση μιας αυστηρά δομημένης πλοκής η οποία οδηγεί σε διαδοχικές αποκαλύψεις (και αποτελεί το πρότυπο
στον κανόνα του δυτικού θεάτρου) και της προφορικής εξιστόρησης, κατεξοχήν έκφραση της αραβικής παράδοσης. Την υβριδοποιημένη διάσταση του έργου μπορούμε να ανιχνεύσουμε και σε ένα ακόμη σημείο της μεταφοράς του τραγικού μύθου. Στο έργο του Μουαουάντ, παρότι διατηρείται η πατρογραμμική αντίληψη για την οικογένεια όπως ορίζεται στον καταστατικό μύθο της ψυχανάλυσης, τον μύθο του Οιδίποδα, τη βασική ευθύνη για τη δημιουργία και τη συνέχεια της οικογένειας έχουν οι γυναίκες. Αυτές είναι που θα μας προσφέρουν μια εναλλακτική ερμηνεία του μύθου της βίας και της αιμομιξίας, αλλά και μια διέξοδο από την εμπειρία του τραγικού που επιβάλλει η Ιστορία, τη διέξοδο της αξιοπρέπειας και της συνύπαρξης. Τελικά η αλήθεια βρίσκεται στον ενδιάμεσο χώρο, ανάμεσα στις δύο πατρίδες των πρωταγωνιστών και του ίδιου του Μουαουάντ. Η πορεία προς την ενηλικίωση που έχει προορισμό την ανακάλυψη και αποδοχή των καταβολών και την
Τα παιδικά χρόνια είν’ ένα μαχαίρι καρφωμένο στον λαιμό. Δεν το τραβάς εύκολα έξω.
υπέρβαση του τραύματος του πολέμου μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από το ταξίδι στον κόσμο της αφήγησης. Η μνήμη και η μαρτυρία μέσω της εξιστόρησης είναι τα μοναδικά όπλα για να ξεφύγει κανείς από τη σκοτεινή και άλογη επιβολή παρόμοιων γεγονότων όπως αυτών της εμφύλιας σύρραξης. Μετά από το ταξίδι αυτό, η Ζαναάν μπορεί πλέον να καταλάβει ότι ακόμη και στα μαθηματικά, κάποιες υποθέσεις παραμένουν άλυτες. Λίνα Ρόζη, «Ο αρχαίος ελληνικός μύθος και η απεικόνιση των εμπόλεμων τοπίων στη σύγχρονη γαλλόφωνη δραματουργία», στο: Το αρχαίο ελληνικό θέατρο και η πρόσληψή του, επιμ. Κωνσταντίνος Κυριακός, Δ΄ Πανελλήνιο Θεατρολογικό Συνέδριο, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών, Πάτρα 2015. *Michel Azama, Iphigénie ou le péché des dieux, Montreuil-sur-Bois 1991, pp. 7-8. Μετάφραση: Λίνα Ρόζη
Μίλτος Σαχτούρης Δεν είναι ο Οιδίποδας Ένας μεγάλος ουρανός γεμάτος χελιδόνια τεράστιες αίθουσες δωρικές κολόνες τα πεινασμένα τα φαντάσματα καθισμένα σε καρέκλες στις γωνιές να κλαίνε τα δώματα με τα νεκρά πουλιά ο Αίγιστος το δίχτυ ο Κώστας ο Κώστας ο ψαράς ο πονεμένος ένα δωμάτιο γεμάτο τούλια πολύχρωμα που ανεμίζουνε νεράντζια σπάνε τα τζάμια στα παράθυρα και μπαίνουν μέσα ο Κώστας σκοτωμένος ο Ορέστης σκοτωμένος ο Αλέξης σκοτωμένος σπάνε τις αλυσίδες στα παράθυρα και μπαίνουν μέσα ο Κώστας ο Ορέστης ο Αλέξης άλλοι γυρίζουνε στους δρόμους από το πανηγύρι με φώτα με σημαίες με δέντρα φωνάζουν τη Μαρία να κατέβει κάτω φωνάζουν τη Μαρία να κατέβει από τον ουρανό τ’ άλογα τ’ Αχιλλέα πετούν στον ουρανό βολίδες συνοδεύουνε το πέταμά τους ο ήλιος κατρακυλάει από λόφο σε λόφο και το φεγγάρι είναι ένα πράσινο φανάρι γεμάτο οινόπνευμα τότε νυχτώνει η σιωπή τους δρόμους και βγαίνει ο τυφλός με το μπαστούνι του παιδιά τον ακλουθάνε στις μύτες των ποδιών δεν είναι ο Οιδίποδας είναι ο Ηλίας της λαχαναγοράς παίζει μιαν εξαντλητική θανάσιμη φλογέρα είναι ο νεκρός Ηλίας της λαχαναγοράς
Μίλτος Σαχτούρης, Παραλογαίς, ιδιωτική έκδοση, Αθήνα 1948. Και στον συγκεντρωτικό τόμο: Μίλτος Σαχτούρης. Ποιήματα (1945-1998), Κέδρος, Αθήνα 2014. 14
Χαλίλ Γκιμπράν Ο προφήτης Μιλάτε όταν παύετε να βρίσκεστε σε ειρήνη με τη σκέψη σας. Κι όταν δεν μπορείτε άλλο πια να μείνετε στη μοναχικότητα της καρδιάς σας, τότε ζείτε στα χείλη σας, και ο ήχος είναι μια διασκέδαση κι ένα σκότωμα του καιρού. Και στην ομιλία σας τις περισσότερες φορές μισοδολοφονείται η σκέψη. Γιατί η σκέψη είναι ένα πουλί του διαστήματος, και μέσα στο κλουβί των λέξεων μπορεί βέβαια να ξεδιπλώσει τα φτερά του, αλλά δεν μπορεί να πετάξει. Υπάρχουν ανάμεσά σας εκείνοι που αναζητούν τον ομιλητικό επειδή φοβούνται να μείνουν μόνοι. Η σιωπή της μοναξιάς φανερώνει στα μάτια τους τους γυμνούς εαυτούς τους και γι’ αυτό προτιμούν να δραπετέψουν. Και υπάρχουν εκείνοι που μιλούν, και χωρίς γνώση ή προηγούμενη σκέψη, φανερώνουν μια αλήθεια που κι οι ίδιοι δεν καταλαβαίνουν. Και υπάρχουν εκείνοι που έχουν την αλήθεια μέσα τους, αλλά δεν την εκφράζουν με λέξεις. Στα στήθη αυτών των ανθρώπων κατοικεί το πνεύμα μέσα στη ρυθμική σιωπή. Όταν συναντάτε τον φίλο σας στον δρόμο ή στην αγορά, αφήστε το πνεύμα που είναι μέσα σας να κινήσει τα χείλη σας και να κατευθύνει τη γλώσσα σας. Αφήστε τη φωνή που είναι μέσα στη φωνή σας να μιλήσει στο αφτί του αφτιού του. Γιατί η ψυχή του θα κρατήσει την αλήθεια της καρδιάς σας, ακριβώς όπως η γλώσσα θυμάται τη γεύση του κρασιού. Κι όταν το χρώμα έχει ξεχαστεί κι η κούπα δεν υπάρχει πια. Χαλίλ Γκιμπράν, Ο προφήτης, Γ΄ έκδ., Μπουκουμάνης, Αθήνα 1974. Μετάφραση: Ευάγγελος Γράψας
15
Ingeborg Bachmann [Χάνω τις κραυγές μου] Χάνω τις κραυγές μου όπως κάποιος χάνει τα λεφτά του, τις μονέδες του, την καρδιά του, τις μεγάλες μου κραυγές χάνω στη Ρώμη, παντού, στο Βερολίνο, χάνω στους δρόμους κραυγές, αληθινές, μέχρι που το μυαλό μου μέσα αίμα στάζει, τα χάνω όλα, μόνο τη φρίκη δεν χάνω, ότι μπορεί κανείς να χάσει τις κραυγές του κάθε μέρα και παντού Ingeborg Bachmann,
[Χάνω τις κραυγές μου], στο: Να λέω λόγια σκοτεινά, Νεφέλη, Αθήνα 2007. Μετάφραση: Ντάντη Σιδέρη-Speck
Τώρα που είμαστε μαζί, όλα είναι καλύτερα
Πυρκαγιές: μια διαδικασία πένθους Όταν ο Μουαουάντ ρωτήθηκε σχετικά, επιβεβαίωσε τη σημασία της δικής του εμπειρίας ζωής ως πηγής έμπνευσης. Συχνά μιλά για τη ζωή του ως αντιπαράθεση με την απώλεια: «Κατά βάθος, πιστεύω ότι το μόνο που πρέπει να κάνω είναι να δώσω μία απάντηση σε αυτόν τον αρχικό θάνατο που με άρπαξε βίαια από τη χώρα μου. Πρόκειται για μία διεργασία απολύτως προσωπική. Το να παίζω, να διαβάζω, να συγγράφω, να σκηνοθετώ, να χορογραφώ, να διοικώ εναν θεατρικό οργανισμό, να ζωγραφίζω είναι κάθε φορά ένας τρόπος για μένα να αντιμετωπίζω τον θάνατο» (l’Hérault 97). [...] Η δημιουργική διαδικασία που περιλαμβάνει τη συγγραφή, τα εργαστήρια, τις πρόβες και την τελική παραγωγή και παράσταση του έργου Πυρκαγιές (Incendies) μπορεί να νοηθεί ως μια διαδικασία ψυχικής επεξεργασίας για τον Μουαουάντ, ή μια διαδικασία πένθους, Trauerarbeit όπως το διατύπωσε ο Φρόιντ, κατά την οποία ο ίδιος «γίνεται μάρτυρας της εθνικής τραγωδίας του Λιβάνου, δουλεύει μέσα από το τραύμα που αυτή προξένησε και δίνει ελπίδα στους επιζώντες. Αντί να εμπνέουν τρόμο, φόβο, φρίκη και οίκτο με τελικό στάδιο την κάθαρση, αυτού του είδους τα έργα αναβιώνουν τη βία, φέρνουν στη μνήμη τα θύματα και δραματοποιούν μια διαδικασία πένθους, με σκοπό τελικά να ανανεώσουν την κατακερματισμένη πίστη μας στην ανθρωπότητα» (Jane Moss* ). [...] Οι Πυρκαγιές (Incendies) λειτουργούν ως ιδανικό παράδειγμα θεατρικού έργου κατά το οποίο εκτυλίσσεται η διαδικασία της Trauerarbeit τόσο για τους χαρακτήρες του μυθιστορήματος όσο και για τον θεατρικό συγγραφέα, και πιθανότατα για τον θεατή. Η Ναουάλ Μαρουάν είναι σε θέση να ξαναζήσει τους αγώνες της ζωής της μέσα από το ταξίδι στο παρελθόν που κάνουν τα παιδιά της. Αυτό παρουσιάζεται στη σκηνή ως μια συνεχής ροή δράσης που συνεπάγεται τη διέλευση χαρακτήρων από χρονικές περιόδους στις οποίες όμως δεν ανήκουν. Για τον Μουαουάντ, η ικανότητά του να μυθιστορηματοποιεί τραυματικές στιγμές από την παιδική του ηλικία και να τους δίνει μια νέα φωνή μέσω των μονολόγων ενός χαρακτήρα μεταβάλλει την πολιτική προοπτική που συνδέεται με το γεγονός. Ενώ το ζήτημα παραμένει η επιβίωση ενόψει μιας σοβαρής πληγής στην ψυχή, η επανάληψη αυτών των γεγονότων σε διαφορετικές περιστάσεις μεταμορφώνουν την επίδρασή τους σε όσους συμμετέχουν σε αυτή την επανάληψη, συμπεριλαμβανομένου του κοινού. «Με άλλα λόγια, το πένθος –και ένα θεατρικό έργο που προκαλεί και μιμείται το πένθος– επιτρέπει στο παρελθόν να βρει μια «θέση» μέσα στην ταυτότητα της κοινότητας που θυμάται» (Jeanette R. Malkin*). Στην πραγματικότητα, η θεωρία του τραύματος έχει αποδειχθεί ότι παρέχει σημαντική βάση στο να κατανοήσουμε την πληθώρα των συνεπειών που υπέστησαν όσοι επέζησαν. [...] Στις Πυρκαγιές η Ναουάλ βασανίζεται από την ενοχή η οποία συνδέεται με τα βασανιστήρια που υπέστη στα χέρια του Αμπού Τάρεκ. Ζει καθημερινά στη μνήμη της την τραυματική εμπειρία του βιασμού μέσα από τη μορφή των δίδυμων παιδιών της. Στην προσπάθειά της να κρατήσει τον πόνο στο ελάχιστο, δεν μιλάει ποτέ στα παιδιά της για τον πατέρα τους. Ωστόσο, στο κρίσιμο σημείο της μαρτυρίας στη δίκη του Αμπού Τάρεκ, συνειδητοποιεί ότι παρά τις προσπάθειές της, η επιβίωσή της έχει ταυτιστεί με συναισθήματα ενοχής, έλλειψη ελέγχου και βαθιά ταλαι-
πωρία. Με την αντίσταση και την επιβίωσή της μέσα από τη φρίκη του πολέμου και του βιασμού, η Ναουάλ έγινε παρά τη θέλησή της συνένοχη σε μια αιμομιξία που είχε ως αποτέλεσμα δύο στιγματισμένα παιδιά. Οι έρευνες των διδύμων στο παρελθόν είναι που θα επιτρέψουν στη Ναουάλ να ξαναζήσει και να επαναλάβει τις εμπειρίες της για να επιτύχει επιτέλους κάποια μορφή λύτρωσης πέρα από την ανακατασκευή της κατακερματισμένης αφήγησής της. Η απόδοση της σωτηρίας και η αποκατάσταση της κατακερματισμένης αφήγησής της εκδηλώνεται με την ανάγνωση σφραγισμένων επιστολών που απευθύνονται στον «πατέρα», στον «γιο» και στα «δίδυμα». [...] Ο Ουαζντί Μουαουάντ βάζει τους πρωταγωνιστές να ξαναβιώσουν αυτές τις τραυματικές στιγμές μέσω μίας εναλλακτικής οπτικής. Χρησιμοποιεί τις ασύνδετες και πολυπολιτισμικές εμπειρίες του τόσο κατά τη δημιουργική φάση του έργου όσο και στο τελικό αποτέλεσμα. Οι χαρακτήρες του έργου του και ιδιαίτερα η πρωταγωνίστρια Ναουάλ Μαρουάν αποτελούν εκτοπισμένες αποικιοκρατικές οντότητες και είναι οι επιζώντες τραυματικών καταστάσεων οι οποίοι ψάχνουν τον τρόπο να συμβιβαστούν με τη δική τους επιβίωση και εκτοπισμένη ταυτότητα. Nicole Renault,«Η απόδοση της ταυτότητας στο έργο Πυρκαγιές του Ουαζντί Μουαουάντ»,
(απόσπασμα από μεταπτυχιακή εργασία) Πανεπιστήμιο Αλμπέρτα, Έντμοντον, Καναδάς.
J ane Moss, “Multiculturalism and Postmodern Theater: Staging Québec’s Otherness.” Mosaic: A Journal for the Interdisciplinary Study of Literature 29.3.1996 * Jeanette R. Malkin, Memory-Theater and Postmodern Drama. Ann Arbor: University of Michigan Press, 1999 *
Σε όλα αποτύχαμε, ίσως όμως μπορούμε ακόμα να διασώσουμε την αξιοπρέπεια.
Τα έργα του Ουαζντί Μουαουάντ στην Ελλάδα και την Κύπρο Διψασμένοι (Assoiffés) / Εθνικό Θέατρο – 2009
Πρώτη παράσταση: 20.2.2009 – ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΘΗΝΑΣ - ΣΚΗΝΗ Β Μετάφραση: Έφη Γιαννοπούλου, Σκηνοθεσία: Μανώλης Μαυροματάκης, Τζένη Αργυρίου, Σκηνικά-Κοστούμια: Όλγα Λεοντιάδου, Δραματολογική συνεργασία: Εύα Σαραγά. Διανομή: Προμηθέας Αλειφερόπουλος (Μερντόκ), Στεφανία Γουλιώτη (Νορβέζ), Μανώλης Μαυροματάκης (Μπουν). Ακούστηκαν οι φωνές των: Εύα Σαραγά (μητέρα της Νορβέζ), Γιάννη Φέρτη (πατέρας της Νορβέζ). H παράσταση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς. Η παράσταση επαναλήφθηκε την επόμενη θεατρική περίοδο, στο ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΘΗΝΑΣ – ΣΚΗΝΗ Α, από 7.10.2009 έως 1.11.2009 με νέα διανομή: Γιώργος Συμεωνίδης (Μπουν), Γιάννης Τσεμπερλίδης (Μερντόκ), Αλεξάνδρα Αϊδίνη (Νορβέζ).
Femmes (Γυναίκες)* Au Carré de l’Hypoténuse – France, Abé Carré Cé Carré – Québec compagnies de création Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου – 2011 Πρώτη παράσταση: 9.7.2011 – ΩΔΕΙΟ ΗΡΩΔΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ
Μετάφραση στα γαλλικά: Robert Davreu, Προσαρμογή-Σκηνοθεσία: Wajdi Mouawad, Καλλιτεχνική διεύθυνση: François Ismert, Σκηνικά: Emmanuel Clolus, Κοστούμια: Isabelle Larivière, Φωτισμοί: Eric Champoux, Πρωτότυπη μουσική: Bertrand Cantat, Bernard Falaise, Pascal Humbert, Alexander MacSween. Διανομή: Bertrand Cantat, Olivier Constant, Samuël Côté, Sylvie Drapeau, Bernard Falaise, Charlotte Farcet, Raoul Fernandez, Pascal Humbert, Patrick Le Mauff, Sara Llorca, Alexander Macsween, Marie-Eve Perron, Véronique Nordey. * Συνένωση των τραγωδιών «Αντιγόνη», «Ηλέκτρα» και «Τραχίνιαι» του Σοφοκλή.
Πυρκαγιές (Incendies) / Εθνικό Θέατρο – 2012
Πρώτη παράσταση: 15.3.2012 – ΕΠΙ ΣΚΗΝΗΣ (ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ), ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ Μετάφραση: Έφη Γιαννοπούλου, Σκηνοθεσία-Φωτισμοί: Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης, Κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου, Βίντεο: Μιχάλης Κλουκίνας, Βοηθός σκηνοθέτη: Βάλια Ποιμενίδου, Επιμέλεια κίνησηςχορογραφία: Ξένια Θεμελή, Δραματολόγος παράστασης: Χριστίνα Λιάτα. Διανομή: Μαρία Κεχαγιόγλου (Ζιχάν, Ναουάλ ΙΙ), Ιωάννα Κολλιοπούλου (Ζαν), Χριστίνα Μαξούρη (Ελχάμ, Σαουντά), Μιχάλης Μητρούσης (Ραλφ, Πολιτοφύλακας, Αμπνελμάλακ), Θέμις Μπαζάκα (Ναζίρα, Ναουάλ ΙΙ), Θεμιστοκλής Πάνου (Γιατρός, Ξεναγός, Σαμσεντίν), Βασίλης Παπαγεωργίου (Σιμόν, Ουαχάμπ), Νικόλας Παπαγιάννης (Νιχάντ), Λένα Παπαληγούρα (Ναουάλ Ι), Δημήτρης Πιατάς (Ερμίλ, Αμπντσάμαντ), Γιώργος Συμεωνίδης (Αντουάν, Φαχίμ, Φωτογράφος).
Πυρκαγιές (Incendies) / Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου – 2017 Πρώτη παράσταση: 26.1.2017 – ΝΕΑ ΣΚΗΝΗ, ΘΕΑΤΡΟ ΘΟΚ
Μετάφραση: Έφη Γιαννοπούλου, Σκηνοθεσία: Πάρις Ερωτοκρίτου, Σκηνικά: Γιώργος Γιάννος, Κοστούμια: Ρέα Ολυμπίου, Φωτισμοί: Σταύρος Τάρταρης, Μουσική-Μουσική Διδασκαλία: Βασιλική Αναστασίου, Κίνηση: Αριάνα Μαρκουλίδου, Σχεδιασμός-Σύνθεση Ηχοτοπίων: Γιάννης Χριστοφίδης, Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Καρολίδου. Διανομή: Νίκη Δραγούμη (Ζαν), Μαργαρίτα Ζαχαρίου (Ναουάλ, Σαουντά), Βαλεντίνος Κόκκινος (Ερμίλ Λεμπέλ, Γιατρός, Επιστάτης), Παναγιώτα Παπαγεωργίου (Ναουάλ, Τζιχάν), Μάνος Πετράκης (Σιμόν, Ουαχάμπ, Ξεναγός), Στέφανος Πίττας (Αντουάν, Πολιτοφύλακας, Φωτογράφος), Ιωάννα Σιαφκάλη (Ναζίρα, Ναουάλ), Ανδρέας Τσέλεπος (Νιχάντ, Ραλφ). Πηγές: Ιστοσελίδες Εθνικού Θεάτρου [www.n-t.gr], Ελληνικού Φεστιβάλ [greekfestival.gr], Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου [www.thoc.org.cy].
Μακέτες κοστουμιών της Μαρίας Μυλωνά
Σχέδια της Anna Fedorova για το σκηνικό της παράστασης
24
Wajdi Mouawad
Scorched (Incendies) First Performance: Saturday February 2nd 2019, Vassiliko Theatre
Translation: Efi Giannopoulou Sets: Anna Fedorova
Direction: Io Voulgaraki
Costumes: Maria Mylona
Music: Giorgos Christianakis
Movement: Alexandra Kazazou
Lighting: Alekos Anastasiou
Music Instruction: Nikos Voudouris
Video Art: Marios Gampierakis, Chrysoula Korovesi Assistant Director: Efi Christodoulopoulou
B’ Assistant Director: Sofia Lacombe
Assistant Set-Costume Designer: Dimitra Giovani Special construction-sculpture: Anastasios Kelemidis Photography: Tasos Thomoglou
Production Coordinator: Athanasia Androni
Cast in alphabetical order
Markos Gettos Wahab Danai Epithymiadi Jeanne Εleni Thymiopoulou Sawda, Elhame Nikos Kapelios Doctor, Mansour Giorgos Κafkas Hermile Lebel Dimitris Kotzias Abdelamak Αndreas Κoutsourelis Abdessamad Εfstathia Lagiokapa Nawal, 14-19 years old Ntina Μichailidou Nawal, 60-64 years old Grigoris Papadopoulos Photographer, Militiaman, Ralph Kostas Santas Chamsedinne Evi Sarmi Nawal, 40-45 years old Dimitris Siakaras Fahim Christos Stylianou Nihad Orestis Chalkias Simon Κonstantinos Chatzisavvas Antoine 10’ intermission between part a’ and part b’. 25
Director’s Note The story’s fraternal twins are called to fulfill their mother’s last wishes. In case they accomplish their mission, at the end of this long way towards adulthood, there is a secret hidden for many years; a secret regarding their birth deeply buried by the irrational violence of the war. It was further covered by History and well-kept by silence. However, it’s time this secret was revealed. But, “some truths can only be revealed if you discover them by yourself”. Incendies by Wajdi Mouawad is actually a poem; a poem written with mathematical accuracy. The geometry of its plot would be incomplete without the thick and so deeply moving speech and vice versa. All action is evolved at the present time, in the past or during a fictional time which does not really exist. The play keeps up with all these time leaps and competes with this condition, refusing realism and trying to say that finally time does not really exist. The only thing that still exists is the human being, capable of both achieving the miracle and committing the most horrible things. Maybe this kind of contradiction lives/is placed in the heart of the play defining it as a modern tragedy. Maybe this kind of contradiction allows us to believe –without being naive– in miracles.
Io Voulgaraki PS. The production is dedicated to the memory of the great Lithuanian director Eimuntas Nekrošious who died in November 2018.
Wajdi Mouawad Over the past twenty years Wajdi Mouawad has established himself, both in Canada and in Europe, as a uniquely original player on the contemporary theatre scene, acclaimed for his direct and uncompromising narratives and his spare and compelling theatre aesthetic. In all his work, from his own plays (over fifteen to date, including Tideline, Scorched, Forests and Heavens and adaptations (including Céline’s Journey to the End of the Night and Cervantes’ Don Quixote ), the productions he has directed (including Macbeth, The Trojan Women and Three Sisters ), to novels (Visage Retrouvι, Anima ) Wajdi Mouawad expresses the conviction that “art bears witness to human existence through the prism of beauty”. Wajdi Mouawad’s plays have been translated in more than twenty languages and presented in all parts of the world, including Great-Britain, Germany, Italy, Spain, Japan, Mexico, Australia and the United-States. In April 2016, he was appointed as director for the national theater in Paris, La Colline.
Κάθε Κυριακή υπάρχει
Εφημερίδα έρευνας και άποψης
Αποψη έχεις. Αποδείξεις έχεις;
unwind revive prosper
Hammam Bathing House Makedonia Palace Hotel Μ. Αλεξάνδρου 2 Θεσσαλονίκη T +30 231 081 00 81 E hammam@makedoniapalace.gr Επισκεφθείτε μας και στην Αθήνα, Αγ. Ασωμάτων 17 και Μελιδόνη 1, Θησείο T +30 210 323 10 73 E info@hammam.gr
hammam.gr
µαζί στα µεγάλα
µαζί στη βελτίωση της ποιότητας του πόσιµου νερού και του περιβάλλοντος:
και τα µικρότερα έργα:
≈ επέκταση της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Νερού Θεσσαλονίκης ≈ ολοκλήρωση των αποχετευτικών έργων στις χαµηλές περιοχές της ∆υτικής Θεσσαλονίκης ≈ τηλεδιαχείριση (SCADA) του συνόλου του υδροδοτικού συστήµατος πιλοτική εφαρµογή «έξυπνων» ≈ υδροµέτρων σε επιλεγµένα σηµεία του Πολεοδοµικού Συγκροτήµατος
≈ διαπίστευση των Χηµείων Ύδρευσης και Αποχέτευσης κατά ISO17025:2005 ≈ παρακολούθηση της ποιότητας του θαλάσσιου περιβάλλοντος του Θερµαϊκού ≈ καθαρισµός του ρέµατος του ∆ενδροποτάµου
www.eyath.gr
ΕΥΑΘ Α.Ε.
2310 966600
info@eyath.gr
11124 (βλάβες)
µαζί στην «επιστροφή» οφέλους στην κοινωνία: ≈ πρόσληψη 150 ατόµων µετά από 14 χρόνια ≈ εφαρµογή διευρυµένου κοινωνικού τιµολογίου και πολλαπλοί διακανονισµοί ≈ ενίσχυση ανέργων, προσφυγικών δοµών και, πρόσφατα, των πυρόπληκτων της Αττικής ≈ εκπτώσεις στα τιµολόγια σε έκτακτες περιστάσεις (παγετός, παρατεταµένες διακοπές)
Θεατρική περίοδος 2018-2019 / Αρ. Δελτίου 721 (317)
ΥΠΕΎΘΥΝΟΙ ΠΑΡΆΣΤΑΣΗΣ
ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΙ ΤΜΗΜΑΤΩΝ
ΟΔΗΓΟΣ ΣΚΗΝΗΣ Αναστασία Φλωκατούλα
ΤΜΉΜΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ Ιωάννα Καρτάση
ΤΜΗΜΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ & ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ
ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΣΚΗΝΗΣ Νίκος Τσίγγος Τάσος Σιώπκας
ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ Δημήτρης Μπίκας
ΕΚΔΟΤΙΚΉ ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ & ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ Αιμιλία Καρακόκκινου
ΧΕΙΡΙΣΤΕΣ ΚΟΝΣΟΛΑΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ Γιάννης Τούμπας ΧΕΙΡΙΣΤΕΣ ΚΟΝΣΌΛΑΣ ΉΧΟΥ-VIDEO Στέλιος Ντάρας ΦΡΟΝΤΙΣΤHΣ Νίκος Συμεωνίδης (Συντονιστής Γρ. Φροντιστών) ΕΝΔΥΤΡΙΑ Κωνσταντίνα Μαντζούκα ΚΑΤΑΣΚΕΥΈΣ ΣΚΗΝΙΚΏΝ & ΚΟΣΤΟΥΜΙΏΝ Εργαστήρια ΚΘΒΕ
ΤΜΗΜΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ & ΣΚΗΝΩΝ Στέλιος Τζολόπουλος ΤΜΗΜΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ & ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Ιφιγένεια Ταξοπούλου ΤΜΉΜΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ–ΔΡΑΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Αμαλία Κοντογιάννη ΥΠΕΎΘΥΝΟΙ ΧΩΡΩΝ Δημήτρης Καβέλης Ανέστης Καραηλίας Γιώργος Κασσάρας Δημήτρης Μητσιάνης Βασίλης Μυτηλινός Περικλής Τράιος
ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΉ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Νίκος Λεονταρίδης ΒΟΗΘΌΣ ΕΠΙΜΕΛΉΤΡΙΑΣ Άννα Κάλβαρη
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Τάσος Θώμογλου
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΤΥΠΟΥ Κάπα Εκδοτική ΜΕΤΑΦΡΆΣΕΙΣ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΆ Ουρανία Τοπαλτζίκη
Στην ύλη του προγράμματος συνεργάστηκαν οι:
Ιώ Βουλγαράκη, Δέσποινα Κοσμοπούλου, Στέλλα Παπαδημητρίου.