Σκηνοθεσία Γιάννης Ρήγας Μετάφραση Ελπίδα Βιάννη Σκηνικά Κώστας Αρώνης Κοστούμια Χρήστος Μπρούφας Μουσική Γιώργος Χριστιανάκης Φωτισμοί Στέλιος Τζολόπουλος Κίνηση Κώστας Γεράρδος Βίντεο Γιάννης Πειραλής Βοηθός σκηνοθέτη Μαρία Γρίβα Οργάνωση παραγωγής Χριστίνα Ζαχαροπούλου
Διανομή Ο κ. ΤΖΟΟΥΝΣ Δημήτρης Σιακάρας Η κα ΤΖΟΟΥΝΣ Μαρία Καραμήτρη Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Έκτωρ Καλούδης
Οι μαθητές (με αλφαβητική σειρά) ΜΑΡΤΑ Τρυφωνία Αγγελίδου ΖΩΗ Λίλα Βλαχοπούλου ΧΡΟΝΗΣ Ανδρέας-Άγγελος Καρανικόλας ΝΑΤΑΣΑ Ελένη Κιλινκαρίδου ΒΙΚΥ Πάολα Μυλωνά BIKTΩΡ Χάρης Παπαδόπουλος ΑΚΗΣ Γιάννης Σαμψαλάκης ΟΛΓΑ Χρύσα Τουμανίδου Στην παράσταση συμμετέχουν οι σπουδαστές της Δραματικής Σχολής του ΚΘΒΕ: Αίγλη Κατσίκη (Κάτια) Γιάννης Κολόι (Αρτάν) Ελένη Μισχοπούλου (Κατερίνα) Σταυριάννα Παπαδάκη (Ειρήνη) Θανάσης Ρέστας (Ηλίας)
Κ Ρ ΑΤ Ι ΚΟ Θ Ε ΑΤ Ρ Ο Β Ο Ρ Ε Ι ΟΥ Ε Λ Λ Α Δ ΟΣ
Ρον Τζόουνς
του
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Θωμάς Τρικούκης
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Σωτήρης Χατζάκης
ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Άννα Σταυρακοπούλου ΜΕΛΗ Τζένη Αρσένη Καίτη Ιμπροχώρη Άννα Η. Ιωακειμίδου Γιώργος Σώχος Γιάννης Χρυσούλης
Το ΚΘΒΕ εποπτεύεται και επιχορηγείται από το Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού & Αθλητισμού Το ΚΘΒΕ είναι μέλος της Ένωσης των Θεάτρων της Ευρώπης
Ο Ρον Τζόουνς για το κυμα
Ρον Τζόουνς
Δεν είμαι περήφανος για το «Κύμα», αλλά είναι κάτι από το οποίο δεν μπορώ να ξεφύγω. Μοιάζει με ένα κάλεσμα που γίνεται ολοένα και πιο δυνατό! Για μένα το «Κύμα» είναι μια ιστορία φαντασμάτων. Αφορά το τι μπορούμε να γίνουμε. Τη γοητεία του καλού και του κακού. Τις επιλογές. Λυπάμαι, αλλά τελικά δεν μπορώ να απαντήσω στις ερωτήσεις σας για το «Κύμα». Διδάσκω αθλητισμό. Έχω εγγόνια. Είμαι μπερδεμένος από τα σημερινά γεγονότα. Ανησυχώ. Νιώθω ανίκανος να επηρεάσω την αλλαγή. Χαίρομαι να παίζω μπάσκετ με τα εγγόνια μου. Να ακούω τραγούδια νοερά. Να βρίσκω την ποίηση της καθημερινότητας με σιωπηλή ευλάβεια.
Ο Ρον Τζόουνς γεννήθηκε στο Σαν Φρανσίσκο. Μένει στην περιοχή Χάιτ Άσμπουρι, όπου μοιράζεται το σπίτι κι έναν γαλήνιο κήπο με τη σύζυγό του και τα εγγόνια τους.
Υποψιάζομαι ότι οι απαντήσεις που ψάχνετε βρίσκονται πιο κοντά από κάποια απόμακρη τυμπανοκρουσία. Είναι οι επιλογές που κάνεις. Η απόφαση του να συμπεριλάβεις ή να αποκλείσεις κάποιον από τη ζωή σου. Να διασχίσεις το δωμάτιο για να συναντήσεις έναν ξένο. Τον ξένο που υπάρχει μέσα σου και μέσα σε όλους μας. Να εμπιστευτείς τον εαυτό σου και τους άλλους. Να παλεύεις για τη δικαιοσύνη και για την ισότητα σε όλη τη ζωή σου. Να αγαπάς τα παιδιά σου. Να κάνεις κάτι ανόητο. Να παίξεις. Να οργανώσεις την αίσθηση της κοινότητας και μια καλύτερη ζωή για όλους. Μια ζωή που δεν μπορεί να παραδοθεί σε κανέναν φόβο και σε κανέναν δυνάστη. Μια ζωή που δεν μπορείς να την προγραμματίσεις ή να την εξηγήσεις, απλά να την εκτιμήσεις. Ναι, υπάρχει το καλό και το κακό σε ό,τι κάνουμε. Το καλό μέσα μου λαχταρά την ελευθερία. Το κακό υπάρχει κάπου στην άκρη, σαν οργή, σαν αίσθημα ρατσισμού, περιμένοντας να εκραγεί σε έναν κόσμο τελειότητας, απαντήσεων και τάξης. Είμαι ικανός και για τα δυο.
Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Στράνφορντ, ολοκληρώνοντας τις μεταπτυχιακές του σπουδές στην εκπαίδευση. Μετά τη συνταξιοδότησή του από το Κέντρο ‘Janet Pomeroy’ -όπου δίδαξε επί 30 συναπτά έτη θέατρο και αθλητισμό σε άτομα με ειδικές ανάγκες (σωματικά και πνευματικά)-, ασχολείται με τη συγγραφή και πραγματοποιεί σκηνικές εμφανίσεις ως καλλιτέχνης της αφηγηματικής τέχνης. Ως συγγραφέας, τα θέματά του περιστρέφονται γύρω από τους καθημερινούς ήρωες που κάνουν τη ζωή μας καλύτερη. Τρεις από τις ιστορίες του, The Acorn People, Το κύμα (The Wave) και το B-Bal έχουν μεταφερθεί στην τηλεόραση, συγκεντρώνοντας τα βραβεία Emmy, Golden Globe και Peabody για τους παραγωγούς τους. Το Kids Called Crazy, ένα εφηβι-
κό μυθιστόρημα που έγραψε το 1982, ήταν υποψήφιο για το βραβείο Πούλιτζερ. Το Say Ray (1984), μια ιστορία για έναν ανάπηρο που έπεσε θύμα απαγωγής στο Μεξικό, βραβεύτηκε ως το «Αμερικανικό Βραβείο της Χρονιάς». Το πείραμα πάνω στον φασισμό που διεξήγε ο Τζόουνς σε μια σχολική αίθουσα αποτέλεσε το θέμα της κινηματογραφικής ταινίας Το Κύμα (Die Welle) και του ντοκιμαντέρ Lesson Plan. Το αντίστοιχο μυθιστόρημα (Το Κύμα), που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Random House, έχει μεταφραστεί και κυκλοφορήσει σε 23 γλώσσες και έχει προταθεί ως κείμενο ανάγνωσης σε σχολεία της Γερμανίας και του Ισραήλ. Το 2012 ο συγγραφέας, μεταφέροντας την εμπειρία του από το σχετικό πείραμα, ολοκλήρωσε το μουσικο-θεατρικό κείμενο Το τρίτο κύμα (The Third Wave Musical), το οποίο κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Dramatic Publishing. Το Κύμα στη θεατρική και στη μουσικο-θεατρική εκδοχή του έχει παρουσιαστεί από θεατρικές ομάδες παγκοσμίως. (Περισσότερες πληροφορίες παρέχονται από την ιστοσελίδα: www.thewavehome.com). Πρόσφατα ο Ρον άρχισε τις σκηνικές του εμφανίσεις ως καλλιτέχνης της αφηγηματικής τέχνης. Ορισμένες από τις παραστάσεις του είναι οι Buddha Blues, Say Ray και When God Winked. Τ0 2011 κυκλοφόρησε το πρώτο του cd με τίτλο Soulful Blessing, όπου συνδυάζει με μοναδικό τρόπο την ποίηση με την τζαζ μουσική. (Ο πλήρης κατάλογος με τα αφηγηματικά βίντεο του συγγραφέα είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα www.ronjoneswriter.com).
Υπεύθυνοι παράστασης Οδηγός σκηνής: Χριστίνα Ζαχαροπούλου Μηχανικός σκηνής: Νίκος Τσίγκος Χειριστής κονσόλας φωτισμού: Βασίλης Αϊβαζίδης Χειριστής κονσόλας ήχου: Κώστας Χουλιάρας Ενδύτρια: Ελένη Μαυρίδου Κατασκευές σκηνικών: Εργαστήρια ΚΘΒΕ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ & ΠΕΡΙΟΔΕΙΩΝ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Βούλα Γεωργιάδου ΤΜΗΜΑ ΣΚΗΝΩΝ & ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ Προϊστάμενος: Στέλιος Τζολόπουλος ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ ΓΡΑΦΕΙΩΝ: Ηλεκτρολόγων: Τάσος Δαηλίδης | Ηχητικών: Γιάννης Αμπατζόγλου | Φροντιστών-κατασκευών φροντιστηριακού υλικού: Νίκος Συμεωνίδης | Σκηνογραφικών εργαστηρίων: Ζαχαρίας Παπαδόπουλος | Ραπτριών: Ζωή Βλάχου | Εργατών σκηνής-οδηγών: Χάρης Πασχαλίδης
Χορηγοί Επικοινωνίας
Θεατρική περίοδος 2012-2013 Αρ. δελτίου 624 (220) ΤΜΗΜΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ & ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Επιμέλεια ύλης-μεταφράσεις: Ελπίδα Βιάννη Γραφιστική επιμέλεια: Σταύρος Καρανταγλής Γραφείο εκδόσεων: Αιμιλία Καρακόκκινου Φωτογραφίες δοκιμών: Γιώργος Χρυσοχοΐδης Παραγωγή εντύπου: Λιθογραφία Αντωνιάδης-Ψαρράς Με την υποστήριξη
Για χρόνια κρατούσα ένα ένοχο μυστικό. Τη σιωπή μου αυτή, την είχα μοιραστεί με διακόσια παιδιά, μαθητές γυμνασίου.
Πώς μπορεί ο Γερμανικός λαός να δηλώνει άγνοια για την εξόντωση των Εβραίων; Πώς γίνεται οι άνθρωποι στις πόλεις, οι σταθμάρχες στα τρένα, οι δάσκαλοι, οι γιατροί να λένε ότι δεν ήξεραν τίποτα για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και για την ανθρώπινη θηριωδία; Πώς, άνθρωποι που ήταν γείτονες ή ακόμη και φίλοι με Εβραίους, ισχυρίζονται ότι δεν ήταν εκεί όταν αυτά συνέβησαν; Ήταν μια καλή ερώτηση. Κι εγώ δεν γνώριζα την απάντηση.
Αποφάσισα να αφιερώσω μια εβδομάδα μαθημάτων για να διερευνήσουμε την απάντηση στην ερώτηση. Τη Δευτέρα, παρουσίασα στους δευτεροετείς μαθητές μου ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της ναζιστικής Γερμανίας. Την Πειθαρχία.
Ήταν πραγματικά τόσο περίεργο το πόσο γρήγορα οι μαθητές συμμορφώθηκαν σ’ αυτό τον κώδικα συμπεριφοράς, που άρχισα να αναρωτιέμαι πόσο ακόμη θα μπορούσα να τους πιέσω. Αναρωτιόμουν αν αυτή η υποταγή τους ήταν μέρος ενός ολιγόλεπτου παιχνιδιού ή θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κάτι άλλο. Η θέληση για πειθαρχία και συμμόρφωση ήταν άραγε φυσική ανάγκη; Ένα κοινωνικό ένστικτο που υποθάλπτεται με τις αλυσίδες καταστημάτων και τα σήριαλ της τηλεόρασης; Αποφάσισα να δοκιμάσω τα όρια αντοχής της τάξης μου στη διατεταγμένη και συντεταγμένη δράση.
Όσο προχωρούσε το πείραμα, μου γεννιούνταν και νέες ερωτήσεις. Γιατί δεν είχα σκεφτεί αυτή την τεχνική νωρίτερα; Οι μαθητές ανταποκρίνονταν με αφάνταστη αφοσίωση και πειθαρχία στην κάθε άσκηση. Ακόμη έμοιαζαν να απαιτούν όλο και πιο δύσκολες ερωτήσεις και να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με μεγαλύτερο σεβασμό και ανεκτικότητα. Πώς είχε συμβεί αυτό; Δημιούργησα ένα αυταρχικό περιβάλλον εκπαίδευσης κι αυτό απέδιδε ξαφνικά τους καλύτερους καρπούς. Δεν αναρωτιόμουν πια πόσο μπορώ να τους πιέσω, αλλά άρχισα να αμφιβάλλω για τον εαυτό μου, να σκέφτομαι μήπως εγώ έπρεπε να αλλάξω τις πεποιθήσεις μου σχετικά με την ελευθερία στην τάξη και τη σημασία της αυτονομίας στην προσέγγιση της γνώσης. Μήπως θα αναγκαζόμουν τελικά να αποκηρύξω τον Καρλ Ρότζερς και τις ιδέες του; Πού θα οδηγούσε άραγε αυτό το πείραμα;
Ήταν πολύ αργά για να κάνω πίσω. Τώρα καταλαβαίνω γιατί ο αστρονόμος γυρνά συνέχεια στο τηλεσκόπιο. Έψαχνα, όλο και πιο βαθιά, τις δικές μου αντιλήψεις και τα κίνητρα για συλλογική και ατομική δράση. Και συνεχώς έβρισκα καινούργιο υλικό που καλούμουν να αναγνωρίσω και να κατανοήσω. Με στοίχειωναν ακόμη πολλά αναπάντητα ερωτήματα. Γιατί οι μαθητές μου δέχονταν αδιαμαρτύρητα την εξουσία που τους επέβαλα; Πού πήγε η καχυποψία τους και η αντίδρασή τους απέναντι σ’ αυτή τη στρατοκρατική συμπεριφορά; Πού και πώς θα τελείωναν όλα αυτά;
ΚΡΑΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ θεατρική περίοδος 2012-2013
Άρχισα να αισθάνομαι τον εαυτό μου ως μέρος ενός πειράματος. Και ήμουν περήφανος για την πειθαρχία και την οργανωμένη δράση που επεδείκνυαν οι μαθητές μου. Ένιωθα μεγάλη ικανοποίηση βλέποντας τη χαρά, τον ενθουσιασμό τους αλλά και την προθυμία τους να κάνουν ακόμη περισσότερα. Και η απόδραση απ’ το σχήμα και τη μορφή που έπαιρνε πια το μάθημα γινόταν όλο και πιο δύσκολη. Ήταν σαν να με οδηγούσαν εκείνοι πια σ’ αυτό τον δρόμο που εγώ πρώτος τους είχα βάλει και φαινόταν σαν να τους οδηγώ.
Όσο περισσότερο χρόνο ξόδευα για να μπω στον ρόλο που καλούμουν να παίξω, τόσο λιγότερος χρόνος μου έμενε για να σκεφτώ τη λογική αφετηρία και τον σκοπό του ρόλου αυτού. Καταλάβαινα ότι είχα αρχίσει να μπαίνω στον ρόλο ακόμη και σε στιγμές που δεν ήταν καθόλου απαραίτητο. Αναρωτιόμουνα αν αυτό συμβαίνει γενικότερα στους ανθρώπους. Αναλαμβάνουμε ή μας αναθέτουν έναν συγκεκριμένο ρόλο και προσαρμόζουμε ολόκληρη τη ζωή μας σ’ αυτόν. Και βλέπεις ότι σε λίγο καιρό η «εικόνα» είναι το μόνο πράγμα που αποδέχονται οι άλλοι. Έτσι γίνεσαι τελικά η εικόνα σου. Το πρόβλημα με την κατάσταση και τον ρόλο που εγώ είχα δημιουργήσει ήταν ότι δεν είχα τον χρόνο να σκεφτώ πού θα μας οδηγούσε. Τα γεγονότα εξελίσσονταν ανεξέλεγκτα. Ανησυχούσα ότι οι μαθητές μου θα μετάνιωναν στο μέλλον για όσα τώρα έκαναν. Κι ανησυχούσα το ίδιο και για τον εαυτό μου.
Με σόκαραν. Ναι, τους είχα πιέσει να μάθουν πολλά πράγματα και μάλιστα με μια μέθοδο στρατιωτικής πειθαρχίας κι εκείνοι ανταποκρίνονταν θετικά και δήλωναν ότι το απολάμβαναν κιόλας. Ήταν τρομακτικό.
Άρχισα να πιστεύω ότι ήταν έτοιμοι να κάνουν ο,τιδήποτε τους ζητούσα. Αποφάσισα να το διαπιστώσω.
το
κύμα
Ρον Τζόουνς του
Είχαμε μοιραστεί μια ολόκληρη εβδομάδα, στο μέσο του σχολικού έτους, και την είχαμε ζήσει μαζί. Και όπως το είχα προβλέψει κρατήσαμε το φοβερό μυστικό. Στα τέσσερα χρόνια που δίδαξα στο Γυμνάσιο του Κάμπερλι κανείς δεν παραδέχθηκε δημόσια ότι είχε συμμετάσχει στον διαγωνισμό του «Τρίτου Κύματος». Βέβαια, μιλήσαμε για όλες τις δραστηριότητες και τις μελετήσαμε με προσοχή. Αλλά ποτέ τον Διαγωνισμό. Όχι. Αυτό, ήταν κάτι που κανείς δεν ήθελε να θυμάται. Tα αποσπάσματα βασίζονται στην προσωπική ανασκόπηση/καταγραφή του Ρον Τζόουνς για το πείραμα του Τρίτου Κύματος, την οποία έγραψε το 1972 (Μετάφραση: Αμαλία Κοντογιάννη)
Πρώτη παράσταση
νέο Υπερώο
Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών
16|01
Έναρξη