2011. gada 13. janvāris

Laikraksts Tukuma, Kandavas, Engures un Jaunpils novadiem

Ceturtdiena, 2011. gada 13. janvāris

www.ntz.lv

Kâ meþa zvçriem palîdzçt?

Redakcijas sleja Par attîstîbu domâjot Ivonna Plaude

Ðoziem vairâkkârt esam uzklausîjuði jautâjumus par to, kâ klâjas zvçriem meþâ, kâ viòiem palîdzçt un vai tiek padomâts par taurgovîm un savvaïas zirgiem, kas ganâs dabas parku aplokos. Viòu iespçjas izvçlçties labâkus apstâkïus ir ierobeþotas.

FOTO - Vents Dubrovskis

Ðíiet, pçdçjâ laikâ vietçja mçroga rakstâmâ sakrâjies tik daudz, ka redakcijas slejâ i piebilst ko grûti.

Sak, lasiet, vçrtçjiet, iesaistieties!

Un jâatzîst, tiekoties ar kolç­ ìiem no citâm redakcijâm, vien­ mçr esam varçjuði palepo­ ties, jo jûs – mûsu lasîtâji – esat ïoti atsaucîgi – gan vçstules rakstât, gan konkursos un lab­ darîbas akcijâs piedalâties. Jûsu aktîvâ rîcîba nereti avîzes slejâs pârvçrðas rakstu sçrijâs un daþâdu viedokïu slejâs... Tâtad – vienu no saviem svarîgâkajiem – ”sabiedrîbas ziòojuma dçïa” – uz­ devumiem izpildâm labi.

Diemþçl joprojâm, arî pçc 20 neatkarîgâ valstî nodzîvotiem ga­ diem, no laikraksta tiek gaidîts daudz vairâk... Lai beidzot ielas ir tîras, lai cilvçkiem bûtu darbs, lai transports kursç, kâ nâkas un suòi neklejo... Un atkal jâteic – diemþçl avîze nereti nav vis pirmâ un îstâ, bet gan beidzot tâ vieta, kur cilvçks tiek uzklausîts... Bet vai tieðâm avîzei pie dziïas akas sardzç jâstâv, kamçr atbildîgie meklç... kam aka pieder, kâ tas bija rudens pusç Tukumâ? Vai tieðâm tikai lasîtâjam jâatklâj, ka dome nepilda un arî nepildîs paðas pieòemtos un jau publicçtos lçmumus – nemaksâs brîvbiïetes skolçniem, kâ to varam lasît ðodien? Vai avîzei jâmeklç siena, lai kandavniekiem kartinga trase netraucçtu? Vai autobuss jâgâdâ, lai Vânes ïaudis lîdz novada cen­ tram tiktu?.. Vai tieðâm tas ir tik grûti – ar cilvçkiem runât, viòus dzirdçt un saprast? Par Kanda­ vu gan ðoreiz îpaðs stâsts. Tur cilvçkus neredz, nedzird un ne­ ierauga. Tur daþi ir kungi, kas li­ kumus nezina un nievâ... ”Cilvçki nav objektîvi, ne­ ko nesaprot un attîstîbu kavç...” Ðíiet, ðie ir visbieþâk dzirdçtie argumenti, kâpçc kâds jautâjums gan valstî, gan paðvaldîbâs tiek noklusçts... Bet pçc laika viss noskaidrojas. Ar laiku skaidri top redzams, kurð un par kâdu attîstîbu domâjis. Kam amata noteiktâs rûpes, kam paða la­ bums svarîgâks bijis...

Nr. 5 (1566) – Ls 0.40 ISSN 1407-8252

Tā barojas savvaļas zirgi un taurgovis Džūkstes pagasta «Dunduru» pļavās

6. lpp.

Dome vai privâtbode – tâds ir jautâjums?

Tieði ðâdu jautâjumu nâkas uzdot pçc it kâ notikuðas intervijas ar Kandavas novada domes priekðsçdçtâju Rolandu Bâreni.

Pçc intervijas, ko kungs Bârenis pârtrauca pusvârdâ, demonstratîvi pieceïoties un atstâjot kabinetu... Tâ bija intervija, ko Bâreòa kungs jau vairâkkârt bija atteicis, tâpat viòð jau vismaz pâris mçneðus nepildîja domes nolikumu un neieradâs uz iedzîvotâju pieòemðanu paða noteiktajâ

laikâ. Arî ðoreiz, 10. janvârî, iedzîvotâju pieòemðanas laikâ, kad kungs Bârenis pçc slimoðanas un atvaïinâjuma mums beidzot noteica pieòemðanas laiku – pulksten 13.00. Pieòçma viòð mûs tikai 15.15 un pçc 20 minûtçm, neatbildot uz virkni jautâjumu, no kabineta izgâja.....

Kâ jûs, kandavnieki, domâjat, kas îsti Bâreòa kungam slçpjams, kas ir tie bezgala nepatîkamie jautâjumi, par kuriem viòð jums stâstît negrib? Jâ,

jâ, tieði jums – Kandavas novada iedzîvotâjiem, jo neba mums – þurnâlistiem bûtu kâda tik îpaða interese par novadâ notiekoðo, lai mçneðiem ilgi lûgðus lûgtos kâdu komentâru vai informâciju, par kuru esat vaicâjuði jûs – no­ vada iedzîvotâji...

Bet, arî no malas raugoties, jautâjumu par priekðsçdçtâja rîcîbu, par domes lçmumiem, arî par ðî brîþa budþeta projektu (vismaz oficiâli pieejamâ veidâ) tieðâm ir daudz.

8. lpp.

Ceturtdienas sarunas Ðodien no 18.00 lîdz 19.00 pa tâlruni 28444558 vai 63125250 jûs uzklausîs laikraksta žurnāliste Agita Puķīte

Ziņas

2 Atgrieþoties pie publicçtâ

Ceturtdiena, 2011. gada 13. janvāris

Jûs jautâjat

Kas uzskaita izvesto? Vai drîkst ðaut suòus?

Liena Trçde

Jau rakstîjâm par namu Lielajâ ielâ, kur vismaz viens no iedzîvotâjiem ir pârliecinâts, ka septembrî kanalizâcija konkrçtajâ adresç nav vesta un tâdçï arî rçíinu maksât negatavojas. Un, kaut runa par it kâ nelielu summu, vîrs piekâpties nevçlas, jo uzskata, ka pakalpojumu nav saòçmis un «Tukuma nami» ðajâ gadîjumâ rîkojas negodprâtîgi. Situâciju skaidroja arî «Tukuma namu» valdes priekðsçdçtâjs Uldis Eglîtis, kas gan uzsvçra pretçjo – bedre tikusi izvesta, vienîgi, mîïâ miera labad, varbût turpmâk izveðanu tieðâm varçtu saskaòot arî ar konkrçto neapmierinâto iedzîvotâju.

Jâpiebilst, vîrietis redakcijâ vçrsâs atkârtoti un pastâstîja, ka lîdz ðim neviens viòu nav informçjis, kurâ dienâ un cik mu­ cu kanalizâcijas tiek izvests. Tâpat viòð turpina uzsvçrt, ka parâdu nemaksâs un ka “Eglîtis melo!”.

Un, tâ kâ ðî situâcija ir “vârdi pret vârdiem”, kanalizâcijas uz­ skaites nav, lai noskaidrotu, ko darît lîdzîgâs konfliktsituâcijâs, komentâru lûdzâm Tukuma no­ vada domç.

Iespçjams, rodams risinâjums

Situâciju komentçja domes priekðsçdçtâjs Juris Ðulcs, kurð uzsvçra, ka jebkurâ gadîjumâ – uzskaiti ir iespçjams veikt, pro­ ti, konstatçjot, cik kanalizâcijas kubikmetru tiek ievests «Tukuma ûdens» attîrîðanas iekârtâs. “Ja no vienas vietas izsûc, teorçtiski var paskatîties, cik konkrçtajâ

Latvijā un pasaulē Apstiprina «Sadales tîkla» tarifu pieaugumu vidçji par 20,8%

Sabiedrisko pakalpojumu regulçðanas komisijas (SPRK) pa­ dome vakar, 12. janvârî apstiprinâja AS «Sadales tîkls» (ST) iesnieg­ to, precizçto elektroenerìijas tirdzniecîbas diferencçto tarifu projektu, kas paredz tarifu pieau­ gumu ST tirgus klientiem vidçji par 20,8%, informçja SPRK. Jaunie tarifi stâsies spçkâ 1. aprîlî, nevis no 1. janvâra, kâ to sâkotnçji prasîja uzòçmums.

Kopumâ apstiprinâti 49 diferencçtie tarifi.

«Sadales tîkla» tarifus maksâ rûpnieciskie klienti, kâ arî elektrîbas raþotâji, kas piegâdâ elektrîbu saviem klientiem, tai skaitâ «Latvenergo». ST tarifi veido aptuveni 40% no «Latvenergo» gala tarifa mâjsaimniecîbâm.

ST tarifu izmaiòu dçï gala tarifi varçtu pieaugt par aptuveni 9 lîdz 10%.

Interneta portâlus “pârlapoja” Zane Vimbule

dienâ tiek izvests, vai tiek uzrâdîtas adreses,” tâ J. Ðulcs.

Tomçr priekðsçdçtâjs piekrît, ka tas ir tikai teorçtiski un ka prak­ tiski to izdarît ir grûti, jo tâdâ gadîjumâ bûtu jâmçra, cik no bedres tiek izsûkts, cik mucâ iepildîts u.tml. Katrâ gadîjumâ iedzîvotâji, kas uzskata, ka nav saòçmuði kâdu komunâlo pa­ kalpojumu vai nespçj vienoties ar «Tukuma namiem», var sa­ vu situâciju skaidrot arî domes komunâlajâ nodaïâ. Domes iz­ pilddirektors Mâris Rudaus-Rudovskis piebilda, ka sûdzîbas par it kâ nepareizi veiktiem re­ montiem, piegâdâtâ siltuma aprçíinu pienâkot nepârtraukti.

J. Ðulcs kâ piemçru minçja kâdu gadîjumu, kad divu Kurzemes daudzdzîvokïu namu iedzîvotâji bija interesçjuðies, kâdçï it kâ vienâda izmçra dzîvokïos par siltumu jâmaksâ atðíirîgi. Bei­ gu beigâs gan izrâdîjies, ka skaitîtâjs tieðâm nestrâdâjis, bet, nevis, kâ cerçts, çkâ ar augstâkiem rçíiniem, bet gan otrâ, kur izrâdîjies, ka iedzîvotâji maksâjuði par maz... Taèu: “Par ðâdiem atseviðíiem strîdiem...

Nezinu, kâ var pârbaudît, jo vienîgâ iespçja tieðâm ir mçrît bedri un skatîties, vai nav kâdi pierakstîjumi – izvests vairâk, nekâ norâdîts. Jâpiebilst, – lai vispâr izsûktu sauso bedri, bieþi vien vçl klât jâjauc ûdens, tâ jâmaisa. Îsâk sakot – tas ir tehnoloìiski sareþìîts process un tâdâ gadîjumâ tieðâm bûtu jâstâv blakus,” skaidro J. Ðulcs. *** Tâtad – jautâjums paliek atklâts.

Jo – nav jau paða svarîgâkâ, lai ko mçrîtu, aprçíinâtu un pierâdîtu – nav ticamu pamatdatu. Man pierâdâms, cik daudz kanalizâcijas ûdeòu no izlejamâs bedres tiek izsûkts...

Liena Trçde

Pagâjuðâ nedçïâ redakcijâ vçrsâs kâda Irlavas iedzîvotâja.

“Parasti nesûdzos, taèu ðoreiz vienkârði sâp!” stâsta kundze.

Pirms diviem gadiem mâjâs paòemts suns, kurð, kâ apgalvo tâ saimniece, bijis ïoti draudzîgs, arî meþa dzîvniekus nedzenâjis, jo bija pieradis, ka stirnas teju pa sçtu staigâ, pçc barîbas nâkdamas. Un nu... vairs suòa nav, jo kâdu dienu, kamçr suns pa lauku skraidîjis, to noðâvuði.

“Kaimiòð, savai mâjai tîrot jumtus, bija redzçjis, kâ apstâjas maðîna, atskan blîkðíis, un suns saïimst,” asarâm acîs stâs­ ta suòa saimniece. “Atceros, kâ es kâ kucçnu viòu mâjâs nesu un nu atkal... tikai ar lodi sirsniòâ!”

Tâdçï irlavniece vçlas noskaid­ rot, vai tieðâm tâ drîkst rîkoties – noðaut suni paðu îpaðumâ?

Komentçt situâciju lûdzâm Tu­ kuma rajona virsprokuroru Aigaru Bièuðu, kurð, kâ pats skaidro, par ðo problçmu domâjis jau sen un iedziïinâjies jautâjumâ no abiem skatu punktiem.

Ne tikai draugs...

A. Bièuðs: – LR spçkâ esoðâ likumdoðana, jo îpaði Ministru Kabineta «Medîbu noteikumi» un «Medîbu likums», medniekiem pieðíir tiesîbas atseviðíos un ïoti konkrçtos gadîjumos nomedît arî klaiòojoðus suòus. Nav apstrîdams fakts, ka klaiòojoðie suòi nodara lielu kaitçjumu medîbu saimniecîbâm, tostarp meþa dzîvnieku populâcijai.

Klaiòojoðo suòu îpatsvars pieaug ar katru gadu, kâ rezultâtâ ziemâs ar biezu sniega kârtu klaiòojoðie suòi dzenâ meþa zvçrus, nereti

nokoþ ziemas novârdzinâtâs stir­ nas, bet pavasaros noplçð nesen dzimuðâs meþa cûkas... Jâsaprot, ka meþa zvçriem kaitçjumu ne vienmçr nodara bez saimnie­ ka palikuðie suòi, bet arî kopti un saimnieka aprûpçti mîluïi! Ir daïa sabiedrîbas (îpaði lauku ap­ vidos), kam bûtu ieteicams mainît domâðanu. Nâcies novçrot, ka suòu îpaðniekiem ir savdabîga un novecojusi izpratne par suòu turçðanu. Suòiem tiek ïauts aiz­ klejot tâlu prom no mâjâm, kle­ jot un sirot pa meþiem. Par to ne­ reiz esmu praksç pârliecinâjies pats. Jâsaprot, ka suns ir ne tikai cilvçka uzticams un mîïð draugs, bet arî dzîvnieks, ar visiem tam piemîtoðiem instinktiem un neti­ kumiem.

Abi labi

– Nereti sastopamas situâcijas, kad konkrçtu suòu îpaðniekiem attiecîgâ mednieku kolektîva med­ nieki vairâkkârtîgi aizrâdîjuði par to, ka viòu suòi klejo, dzenâ meþa zvçrus. Parasti suòu saimnieku at­ runas ir bez jebkâdas paðkritikas, „mans suns jau tas nevarçja bût”, „mans suns ir pabarots un meþa zvçrus neaiztiek”, „tas tâ nevar bût”, „pierâdi”!” – tâs ir visbieþâk dzirdçtâs atrunas. Tai pat laikâ virsprokurors nenoliedz, ka med­ nieki nereti rîkojas lîdzîgi – noðauj suòus un vçlâk atrunâjas: “Pierâdi!”

“Bet vai konkrçtâ situâcija, noðaujot kâdam piederoðu suni, tiek atrisinâta? Domâjams, ka nç, tâ tiek radîtas tikai nevajadzîgas konfliktsituâcijas,” ir pârliecinâts virsprokurors.

Kad ðaut nedrîkst?

A. Bièuðs skaidro: – Neaizstâvot nevienu no viedokïu pusçm, vçlos paanalizçt arî mednieku tiesîbas un rîcîbu.

Kâ norâdîju iepriekð, normatîvos aktos ir virkne nosacîjumu, kad medniekam tiek dotas tiesîbas noðaut klaiòojoðu suni. Tâ MK

noteikumos «Mednieku no­ teikumi» 3.2.14. punktâ no­ teikts, ka klaiòojoði suòi un kaíi medîjami visu gadu bez îpaðnieka piekriðanas. «Medîbu likuma» 3. pants nosaka, ka par klaiòojoðiem suòiem (izòemot ðíirnes medîbu suòus) at­z îs­ tami jebkurâ gadalaikâ medîbu platîbâs tâlâk par 200 metriem no apdzîvotâm vietâm vai dzîvojamâm mâ­j âm brîvi klejojoði suòi bez uzpuròa vai reìistrâcijas þetona. Tâtad – medniekam nav tiesîbu ðaut suòus „pa labi un pa kreisi”!

Nelikumîga mednieka rîcîba jebkurâ gadîjumâ bûs tad, ja suns, kâ norâdîts jûsu rakstâ, tiks noðauts suòa saimnieka privâtîpaðumâ, ar nosacîjumu, ja saimnieks medîbu tiesîbas nebûs nodevis citam lietotâjam. Tâtad, par konkrçtiem gadîjumiem, ja suni mednieki noðâvuði privâtîpaðumâ, suòa saimnie­ kam ir tiesîbas vçrsties policijâ.

Gadîjumâ, ja kâdas konkrçtas personas vaina tiks fiksçta un pierâdîta, mednieks saòems sodu, tostarp viòa pienâkums bûs atlîdzinât suòa saimniekam nodarîtos zaudçjumus.

Uzskatu, ka sevi cienoðs med­ nieks vienmçr, pirms noðaus klaiòojoðu suni, izanalizçs visus apstâkïus un tikai tad pieòems lçmumu. Viennozîmîgi, ka brau­ kâðana pa ceïiem un suòu ðauðana jebkâdos apstâkïos ir nicinâma un nosodâma rîcîba, par ku­ ru piemçrojams likumâ noteiktais sods.

Nobeigumâ vçlos aicinât su­ òu îpaðniekus atcerçties sen zi­ nâmos vârdus par to, ka mçs esam atbildîgi par tiem, kurus pieradinâm. Savukârt mednie­ kus vçlos aicinât bût cilvçcîgiem, saprotoðiem un humâniem, mç­ ìinât pçc iespçjas risinât klai­ òo­joðo jeb klejojoðo suòu prob­ lçmas tiesiskâ un sevi cienoðâ veidâ.

melnā hronika

Laikâ no 10. lîdz 12. janvârim Tukuma policijas iecirknî reìistrçti 20 notikumi un noformçti 36 administratîvo pârkâpumu protokoli; reìistrçti 3 ceïu transporta negadîjumi bez cietuðajiem.

9. janvârî 9.00 Kandavâ, Skola ielâ, auto­ maðînai MERCEDES BENZ VITO izsists labâs puses aizmugurçjais lukturis.

10. janvârî 9.00 Kandavas novada Matku­ les pagastâ pagaidâm nenoskaid­ rots transportlîdzeklis bojâjis vei­ kala sienu. Uzsâkta administratîvâ lietvedîba.

Laikâ no 17.00 lîdz 21.30 Tukumâ, Valguma ielâ, pa logu iekïûts dzîvojamâ mâjâ, kur no­ zagts portatîvais dators «Fusico Sie­ mens» un nauda – Ls 50. Kopçjie materiâlie zaudçjumi – Ls 900 vçrtîbâ. Uzsâkts kriminâlprocess.

11. janvârî 9.30 Tukumâ, Aviâcijas ielâ, kâds 1973. gadâ dzimis vîrietis atklâjis, ka viòa automaðînai BMW X5 pazuduði abi atpa­

kaïskata spoguïi. Nodarîts zau­ dçjums Ls 400 vçrtîbâ. Uz­sâkts kriminâlprocess.

11.35 Tukumâ, Raudas ielâ, pagaidâm nenoskaidrota automaðîna izraisîjusi sadursmi ar stâvoðu automaðînu AUDI A4.

20.57 Tukumâ, Meþa ielâ, vei­ kala «Maxima» stâvlaukumâ neno­

skaidrotos apstâkïos automaðînai OPEL ASTRA bojâts priekðçjais at­ durstienis.

Ziòas sniedza Valsts policijas Zemgales reìiona pârvaldes priekðnieka palîdze Ieva Sietniece; apdarinâja Vents Dubrovskis

Brîvîbas laukums 10, Tukums, LV - 3101; Tâlr. : 63125216

www.ntz.lv

Fakss : 63125022 Mob. : 28338989, 28444558 E-pasts: ntz@ntz.lv

Galvenâ redaktore Ivonna Plaude.

Iznâk otrdienâs, ceturtdienâs un sestdienâs. Metiens 6920 eks.

Izdevçjs SIA «Novadu Ziòas». Abonçðanas indekss 3069.

Masu informâcijas reìistrâcijas apl. #000702425.

Darba laiks no 8.00 lîdz 18.00, sestdienâs no 9.00 lîdz 14.00.

Pârpublicçðana, bez redakcijas rakstiskas atïaujas, aizliegta.

Par sludinâjumu un reklâmu saturu atbild iesniedzçjs.

Publicçtie materiâli ne vienmçr atspoguïo redakcijas viedokli.

Iesniegtos manuskriptus nerecenzç un atpakaï neizsniedz.

Honorârus par iepriekðçjo mçnesi var saòemt pirmdienâs, ceturtdienâs.

Iespiests tipogrâfijâ «Mûkusala», Rîgâ, Mûkusalas ielâ 41.

Ceturtdiena, 2011. gada 13. janvāris

3

Âboli un burkâni ar 3.b klases aktîvu lîdzdalîbu Agita Puķīte

Gleznoðanas studijas izstâde

Jau kopð rudens kultûras namâ darbojas mâkslinieces Lailas Kelles vadîtâ gleznoðanas studija, kuru apmeklç ap desmit bçrnu un pieauguðo. Patlaban kultûras nama mazajâ zâlç var apskatît studijas dalîbnieku gleznu izstâdi.

Jaunsâti FOTO - Agita Puíîte

21. janvârî – Ciemiòu diena

Tukuma E. Birznieka-Upīša 1. pamatskolas 3. b klases skolēni un audzinātāja Elita Masaļska kâdus augïus un dârzeòus pazîst, kâ arî jâuzraksta, kas jâdara, lai ievçrotu veselîgu dzîvesveidu.

To, ka jâçd augïi un dârzeòi, jâdzer vitamîniem bagâtas sulas un daudz jâsporto, lai bûtu veseli, bçrni zinâja bez priekâ teikðanas.

Skolotâja E. Masaïska vien piebilda, ka aktîvi projektâ iesaistîjuðies bçrnu vecâki un atbalstîjuði bçrnu darboðanos, kas vainagojusies panâkumiem.

Jâpiebilst, ka projektâ iesais­ tîjušās arî, kā vēsta Lauku atbalsta

dienesta informācija, Tukuma 3. pamatskola, Tukuma 2. vidusskola, Sçmes pamatskola, Zemgales vidusskola, Tumes vidusskola, Pûres pamatskola, Irlavas vidusskola, Tukuma speciâlâ internâtpamatskola, Tukuma 2. pamatskola u.c.

Novada dome apsola, bet nedos Agita Puíîte

Tieði ar ðâdiem vârdiem otrdien, 11. janvârî, redakcijâ vçrsâs kâda tukumniece, kuru bija nepatîkami pârsteidzis fakts, ka solîtâs un ar domes lçmumu apstiprinâtâs bezmaksas braukðanas vietâ Tukuma pilsçtas mikrorajonu bçrnus gaida èiks.

Bçrnu par daudz!

Durbes mikrorajona iedzîvotâja pastâstîja: – Kad Tukuma novada domes avîzes «Tukuma Laiks» decembra numurâ izlasîju (Tajâ publicçti 2010. gada 21. oktobrî pieòemtie noteikumi «Kârtîba, kâdâ Tukuma novada paðvaldîba sedz transporta izdevumus vispârçjâs izglîtîbas iestâþu izglîtojamajiem». – Red.), ka Tukuma skolçni no mikrorajoniem uz skolu ðogad var braukt bez maksas, ïoti nopriecâjos – kâ nekâ 70 santîmu dienâ par braucienu turp un atpakaï uz skolu ietaupîsies. Mçnesî sanâktu paprâva naudas summa. Bçrns par to interesçjâs skolâ, taèu skolotâja neko par to nezinâja, tâpçc pirmdien, 10. janvârî, aizgâju uz domi un teicu, ka mani interesç jautâjums par brîvbiïetçm. Mani novirzîja uz komunâlo nodaïu. Kad to paðu teicu ðîs nodaïas darbiniecei, viòa uz mani ar lielâm acîm skatîjâs; tad teicu, ka varu parâdît avîzi, kur par to rakstîts. Viòa teica, ka neko nevajagot râdît – tâds projekts tieðâm bijis, bet, izrâdîjies, ka pilsçtâ ir pârâk daudz bçrnu un

Satiksies pie eglîtes

Ðodien Pûres kultûras namâ notiks pasâkums «Vçl sirsniòâ Ziemassvçtki!», kurâ pie lielâs egles uzstâsies bçrnu amatierteâtris «Abolîtis», Pûres pamatskolas bçrnu teâtris un viesi no Zemîtes pamatskolas. Katrs kolektîvs parâdîs vienu iestudçjumu un pçc tam kopâ patusçsies.

No 10. janvâra vairâkas Tukuma novada skolas iesaistîjuðâs valsts un Eiropas Savienîbas finansçtâ augïu un dârzeòu piegâdes projektâ «Skolas auglis», kas norisinâsies lîdz 25. februârim. Ðajâ laikâ iesaistîto skolu skolçni katru dienu bez maksas saòems 100 g augïu un dârzeòu.

Projektâ iesaistîto skolu vidû ir arî Tukuma E. Birznieka-Upîða 1. pamatskolas 3.b klase, kas audzinâtâjas Elitas Masaïskas vadîbâ izstrâdâja projektu, un nu visas skolas skolçniem vairâk nekâ mçnesi bûs iespçja nogarðot 100 gramu dârzeòu vai augïu. Kâ stâstîja vecâkâ pavâre Sanita Ðperliòa, tos atved uz çdnîcu un çdnîcas darbinieki tos sadalot katrai klasei, savukârt skolotâji par saòemto daudzumu parakstâs un pçc tam klasç izdala katram skolçnam. Lîdz ðim piegâdâti burkâni un âboli, taèu âboli bçrniem garðojot labâk. To apstiprinâja arî pie pusdienu galda un vçlâk klasç sastaptie 3.b klases audzçkòi. Viòi arî pastâstîja, kâ strâdâjuði projektâ – skolotâja iedevusi anketas, kuras vajadzçjis aizpildît kopâ ar vecâkiem un atbildçt uz daþâdiem jautâjumiem – kas vislabâk garðo vai negarðo,

Pûre

visus pârvadât par velti dome nevarot atïauties. Paga, paga, ko tad mums tagad darît ar tiem liekajiem bçrniem? Visâs pilsçtâs laimîgi, ka ir daudz bçrnu, bet Tukumâ, redz, bçrnu ir par daudz!? Tad jau jâsaka: ”Mâmiòas, vairâk bçrnu nevajag, jo mums bçrnu ir par daudz!...” Bet, pagaidiet, ko tad jûs tâdu lçmumu pieòçmât? Un kâ vispâr var pieòemt lçmumu, ja nezina, cik tas izmaksâs; tâ jau nav nekâda bçrnu spçle. Tad jebkurð pamatskolçns var sçdçt domç un pieòemt lçmumus, jo tos jau tâpat neviens nepildîs. Tikai gribçtos zinât, kâ tad tos lçmumus vispâr pieòem?! Es tâ arî domç pateicu – kâ lai cilvçki jums tic, ja jûs vienu rakstât, bet pavisam kaut ko citu darât?!

Atzîst, ka pieïauta kïûda Jâteic, nekâdu informâciju no domes par to, ka lçmums netiks îstenots, mûsu laikraksts nav saòçmis; arî 10. janvâra preses konferencç nekas tâds netika ziòots, tâpçc pat nepieïâvâm, ka tas, kas nolemts, varçtu netikt pildîts. Tâpçc cerîbâ, ka noticis pârpratums un domes darbiniece vienkârði nav pratusi sievietei jauno kârtîbu izskaidrot, lûdzâm domes priekðsçdçtâja vietnieku Çriku Lukmanu viest vairâk skaidrîbas ðai lietâ. Un liels bija mûsu pârsteigums, kad uzzinâjâm, ka patieðâm jau pieòemtie un publicçtie noteikumi tikðot grozîti: – Kad noteikumi tika pieòemti, nebija izrçíinâts, kâdi reâlie izdevumi radîsies, var teikt, ka tos pieòçma bez reâla ekonomiskâ

pamatojuma. Plânojot 2011. gada budþetu un apjautâjot potenciâlo braucçju skaitu, saòemtie dati liecinâja, ka ðis skaits ir vismaz 20 reiþu lielâks nekâ tas bijis lîdz ðim. Òemot vçrâ, ka budþeta samazinâjums ir ap 2 miljoniem latu, ðo labo principu, ko bijâm ielikuði, paðlaik nevaram realizçt.

– Bet vai tad iepriekð nepçtîjât, kâda ir situâcija?

– Apmçram, kâda tâ varçtu bût, pçtîjâm, bet neviens negaidîja, ka atsaucîba un vçlme izmantot ðo pakalpojumu bûs tik liela. Un ka braukt gribçtu arî tie bçrni, kas nekad to nebija darîjuði.

– Cik daudz naudas ðim mçríim bijât plânojuði?

– Aptuveni Ls 10 000. Bet, kad aprçíinâjâm reâlo izdevumus, iz­ nâca, ka vajag vismaz Ls 50 000, lai pilnâ mçrâ noteikumus izpildîtu. Òemot vērâ, ka budþets ðim gadam ir ïoti saspringts, pagaidâm noteikumu izpildi pilnâ apmçrâ apturçs.

Attiecîbâ uz braukðanas kartçm saglabâsies iepriekðçjâ kârtîba – skolçni ar derîgu skolçnu apliecîbu autoostâ iegâdâsies mçneða brauk­ ðanas karti, kura maksâs tikpat – Ls 6,30, cik maksâja lîdz ðim, neskatoties uz to, ka biïetes cena ir pieaugusi. 60% no kartes izmaksâm sedz paðvaldîba, bet 40% – pats skolçns.

– Bet tâ tomçr ir starpîba – maksât Ls 6.30 vai braukt bez maksas.

– Jâ. Bet tobrîd, kad noteiku­ mus pieòçmâm, nezinâjâm, kâ­ di bûs budþeta gala cipari. Bija cerîba, ka tie varçtu bût labâki, nekâ patiesîbâ veidojâs. Iespçjams, ðie nebûs vienîgie noteikumi, ku-

rus uz laiku nâksies apturçt vai mainît lîdzfinansçjuma attiecîbas.

Lai gan ðobrîd budþets ir tikpat kâ sabalansçts.

– Bet kâ lai iedzîvotâji tic domes pieòemtajiem lçmumiem, kas, izrâdâs, ir maldinoði?

– Negribu piekrist, ka tie ir maldinoði, jo patiesîbâ mçs gri­ bçjâm labu, taèu, lîdz galam nezinot situâciju ar budþetu, pasteidzâmies. Ðos noteikumus vajadzçja pieòemt kopâ ar novada budþetu, nevis skatît atseviðíi, tad procesâ viss precizçtos. Un tad nebûtu ðâdas viena mçneða neziòas. *** Jâpiebilst, ka par ðo iedzîvotâjiem svarîgo, kâ izrâdâs, arî finanðu ietilpîgo jautâjumu Tukuma novada domes deputâti lçmumu pieòçma 21. oktobra sçdç, taèu pirms tam finanðu komitejas sçdç tas pat netika skatîts. Domes sçdç, lemjot par ðo jautâjumu, tika pieminçts, ka tas bûs budþeta apgrûtinâjums, kam vajadzçs papildu Ls 1800 mçnesî, bet deviòiem mâcîbu mçneðiem – nepilnus Ls 17 000. Tâpat tika teikts, ka ðâda kârtîba bûtu ievieðama tâpçc, lai, tâpat kâ laukos, kur bçrnus uz skolu ved bez maksas, bez maksas uz skolu varçtu braukt arî pilsçtas mikrorajonu bçrni. Deputâti toreiz ðos noteikumus atbalstîja. Iespçjams, tobrîd budþeta cipari tieðām vçl nebija zinâmi, taèu atbildîba par pieòemtu lçmumu nekad nav bijusi noòemta no darba kârtîbas. Tagad droði vien retoriski jâvaicâ – kas notiks ar citu gada beigâs pieòemto lçmumu – par paðvaldîbas atbalstu pusdienu porcijâm visâs skolâs? Vai arî tas bijis vien solîjums?...

Kultûras nama vadîtâja Ieviòa Vîtiòa stâstîja, ka pagasts no ðî gada iedibinâs jaunu tradîciju – katru mçnesi aicinâs ciemos kâda cita pagasta ïaudis ar kultûras programmu. Un tâ – 21. janvârî kâ pirmie uz Jaunsâtiem dosies Sçmes un Zentenes pagastïaudis, kas vedîs lîdzi ne vien dziesmas, dejas un uzvedumu, bet arî garðîgu cienastu un skaistus ziedus.

Gatavojas skatei

Novada paðdarbîbas kolektîvu skatei gatavojas sievieðu vokâlais ansamblis «Kaprîze» un senioru ansamblis «Prelûdija».

Sçme un Zentene Jumts uzlikts

Otrdien, 11. janvârî, tika pabeigts daudzdzîvokïu mâjas «Ziemeïi» jumta remonts Zentenes pagastâ. Jau rakstîjâm, ka pirms pieciem gadiem liktais jumts iebruka sniega slodzes dçï. Kâ stâstîja pagasta sekretâre Lita Celitâne, uzreiz bojâtâs loksnes noòemtas un vietâ uzklâta plçve. Tâ kâ ðos darbus operatîvi paguvuði izdarît lîdz brîdim, kamçr sâcis kust sniegs, dzîvokïi nav bojâti.

Godinâs savçjo

Piektdien, 14. janvârî, Tumes kultûras namâ Sçmes un Zentenes ïaudis godinâs savu uzòçmçju Ivaru Skrebeli, kurð saòems atzinîbu par pagasta pasâkumu atbalstîðanu.

Sestdien balle

15. janvârî 21.00 Zentenes kultûras namâ notiks balle «Atmiòas par 2010. Tîìera gadu», kurâ varçs apskatîties fotogrâfijas no aizvadîtâ gada pasâkumiem un kurâ spçlēs ansamblis «Nav problçmu».

Agita Puíîte

4

Ceturtdiena, 2011. gada 13. janvāris

Viedokïi

Tas jau bija paredzams... ...Joprojâm dzîvoju Durbes mikrorajonâ, kur pçc ðausminoðâs lidmaðînu dârdçðanas padomju laikâ divdesmit gadus varçju baudît klusas un zilas debesis. Ðobrîd varu vien kârtçjo reizi pârliecinâties, cik patiesi ir teicieni, ka “vçsture atkârtojas” un “atdod velnam mazo pirkstiòu, tas paòems visu roku”...

Notikuðais nepârliecina Rakstît ðo vçstuli mani pamudinâja jau pirms Ziemassvçtkiem avîzç «Neatkarîgâs Tukuma Ziòas» uzsâktâ diskusija par Tukuma lidlauku. Tomçr vispirms gribçju pabût lidlaukâ un dzirdçt stâstîjumu par ðo arî man tik svarîgo jautâjumu.

Kopumâ tas viss manî radîja lielas pârdomas, un, jâsaka, braucienâ dzirdçtais mani nepârliecinâja.

Sâkumâ jâsaka, ka pilnîgi piekrîtu visam, kas teikts avîzç publicçtajâ iesniegumâ Tukuma novada domei un SIA «Tukuma Airport» («NTZ» 2011. gada 8. janvâris). Ðis iesniegums sastâdîts, vadoties no juridiskâ viedokïa un tajâ izvirzîti pamatoti jautâjumi, uz kuriem atbildes ïoti interesç mani un daudzus tukumniekus. Ðajâ vçstulç uzdotie jautâjumi vairâk balstîti uz cilvçcisko viedokli.

8. janvâra laikrakstâ publicçts arî tukumnieka Agra Skujas komentârs par lidlauka jautâjumu, kas nav viennozîmîgs. No vienas puses – cilvçkam, kurð padomju laika norises Tukumâ uz savas âdas nav izbaudîjis un kurð no teorijas viedokïa loìiski un pareizi saprot biznesa un uzòçmçjdarbîbas bûtîbu, visas norises ðíiet pareizas. No otras puses – diezgan bieþi reâlâ dzîve nesaskan ar teoriju, jo ir jârçíinâs ar cilvçkiem, kuri pakïauti visdaþâdâkajiem apdraudçjumiem (sîkâk www.prettukumalidostu.info). Tai paðâ komentârâ lasâm prieka apvîtu izsaukumu: “Tukumnieki, priecâsimies, ka ðo lidlauku nav noskatîjusi kâda sabiedrotâ valsts vai NATO!”. Domâju lîdzîgi, tikai citâ rakursâ. Pirms svçtkiem teicu, ka nebûs ilgi jâgaida, kad spersim nâkamo soli, ja vien tiks piedâvâta pienâcîga samaksa – jo visu mçrām tikai ar naudu. Tâ vismaz tukumniekiem pârmet, ka, lûk, nedomâjam ilgtermiòâ, ka negribam attîstîbu utt. Iedzîvotâji – tas ir sîkums. Tad nu saprotams, ka attîstîbas vârdâ – jâpârdodas. Ja bûs par ðauru – jâpaplaðinâs! Lai gan sâkumâ visus kâ bçrnudârza audzçkòus mierinâja tikai ar mazajâm (tagad saka, ka tâda termina nemaz neesot) mâcîbu lidmaðînâm noteiktâs dienas stundâs...

Notikuðais licis aizdomâties arî par kultûru. Man vienmçr ðíitis, ka mûsu tautai daudz nozîmç kultûra.

Un Durbe ar pili un estrâdi kalpo kâ neliels, tomçr jauks kultûras centrs. Taèu zinâm, ko nozîmç iet uz pasâkumu – teâtri, koncertu, pat Dziesmu svçtkiem, kad pâri galvâm lidinâs ðie “maitasputni”. Nevar taèu bût tâ, ka tas viss ir aizmirsies! Zinu, ka lielie vîri teiks, – mums taèu

ir vçl viens parks – Pilsçtas parks Lielajâ ielâ. Bet vai ðîs divas lietas vispâr ir salîdzinâmas? Vai arî Rîgâ mçs gribçtu kultûras centru zem skrejceïa, ja jau Tukuma lidlauku gatavojamies pielîdzinât Rîgas lidostai? Par to der padomât.

Beidziet sapòot!

Par darba vietâm lidlaukâ. Par tâm tiek runâts vai katrâ intervijâ, arî autobusâ uz lidlauku to uzsvçra vairakkârt, jo zina, uz “kurâm pogâm jâspieþ”. Ar to ðobrîd var aizkustinât daudzas sirdis, jo bezdarbs tieðâm aug augumâ. Taèu te nu man gribas mîïajiem tukumniekiem teikt: “Beidziet taèu sapòot ar atvçrtâm acîm!” Labâkajâ gadîjumâ tukumniekiem pieðíirs kâdu slotas vicinâtâja, mçteïu pasniedzçja, latvâòu pïâvçja, maksas tualetes operatora un tamlîdzîgus amatus. Ticiet man – siltos krçslos sçdçs îpaðniekiem un varasvîriem pietuvinâtas personas, kâ tas jau notiek daudzus gadus visâ Latvijas valstî! Ne velti runâtâjs autobusâ vairākkârt teica, ka simtiem darbinieku jau nevedîs no Rîgas, tie bûs tukumnieki, un piebilda – ja kvalifikâcija atbildîs prasîbâm.

Nebût nevçlos teikt, ka manis nosauktais nav darbs! Arî tas kâdam jâdara, taèu patiesîbâ uz visiem amatiem bûtu jârîko konkurss ar publikâciju laikrakstâ un mâjas lapâ, lai vismaz tâ kompensçtu nerçíinâðanos ar vietçjo cilvçku interesçm.

Visvairâk mani un tuviniekus aizskâra atbildîgu amatpersonu nievâjoðâ atruna, ka, lûk, paði vainîgi, ka bûvçjâties zem skrejceïa un pie lidlauka! Runâtâji varbût tieðâm nezina, ka bija tâds Padomju laiks, kurâ dzîvoja mûsu vecâki un vecvecâki, un ka toreiz viòiem kâ lûdzçjiem bija jâvçrðas rajona padomç, lai pieðíir zemes pleíîti mâjas bûvniecîbai. Ðajâ iestâdç strâdâjoðais padomju pilsonis ar viszinoða cilvçka pilnvarâm nolçma, kur pleíîti ierâdît. Liekot kapeiku pie kapeikas, cilvçki savâs brîvdienâs strâdâja, lai nodroðinâtu savai ìimenei jumtu virs galvas. Tâ, lûk, toreiz bûvçja mâjas. Tieði tâdçï pârmetums – paði esat vainîgi, ka tur mâjas cçlât, ir pilnîgi aplams.

Par tiem, kas uz Durbi pârcçlâs brîvajâ Latvijâ. Tâ kâ tagad ir brîvs nekustamo îpaðumu tirgus, cilvçks izvçlas sev tîkamu dzîvesvietu.

Un kâdçï gan neizvçlçties Durbi – skaistu, jauku mikrorajonu, kur visas kara pilsçtiòas izpausmes likvidçtas? Var bût, ka amatpersonas zinâja, kas lidlaukâ plânots, bet Tukuma vienkârðie iedzîvotâji pat neiedomâjâs, ka “murgs” varçtu atkârtoties. Pçrkot mâju, taèu nevienu nebrîdinâja – zinât, pçc daþiem gadiem tur atkal bûs lidlauks, kurð darbosies visu diennakti.

Vienkârðie – mazi un melni Un vçl – par konsekvenci.

Kâds cilvçks bija neapmierinâts, ka kâdâ viesu namâ gandrîz katru nedçïas nogali îsi pirms pusnakts bija salûts. Viòð sûdzçjâs paðvaldîbâ, un tâ noteica, ka salûts atïauts tikai lîdz 23.00. Es to zi-

nu, jo lûdzu atïauju pasâkumam.

Tâtad uzvarçja viena iedzîvotâja intereses, bet uzòçmçjam bija jâpiekâpjas. Savukârt “lidmaðînu problçma” konkrçto cilvçku neskar, tâpçc viòam ðíiet, ka viss ir kârtîbâ un ka visam jâpiekrît. Zinu, ka salîdzinâjums varbût nav adekvâts, jo viena lieta ir atpûta, bet otra – novada attîstîba, lai gan – veselîgs miegs un tîrs gaiss nepiecieðams visiem.

Skumji, ka vienkârðie ïautiòi miljonu priekðâ ir “mazi” un “melni”. Vçsture pierâda, ka lielas naudas priekðâ visi ceïi ir vaïâ. Tomçr tauta jau nav dumja; ir mums gudri, erudîti, pacietîgi un uzòçmîgi ïaudis, kas labi saprot, kas slçpjas zem ðâdiem darîjumiem. Viòiem pietiks pacietîbas filmçt, fotografçt, mçrît nepiecieðamos momentus, lai laiku pa laikam atgâdinâtu, ka daudzi cilvçki saka “nç” lidlaukam. Un ka pareizi bûtu veidot skrejceïus un lidojumu marðrutus virs teritorijâm, kurâs nav apdzîvotu vietu. Jautâjumi, uz kuriem es un daudzi interesenti vçlçtos saòemt atbildes no atbildîgajâm iestâdçm, ir ðâdi: 1) Kâ var bût tâ, ka ðâda apjoma objekta bûve rit pilnâ sparâ, taèu nav saskaòota ar paðvaldîbâm, kuru teritorijâs notiks darbîba?

Ja Tukuma un Engures novada domes ir izsnieguðas pilnîgi oficiâlas atïaujas ðiem darbiem, tad kam nepiecieðams ðî publiskâ apsprieðana un sabiedriskâs aptaujas: paðapmânam, teâtra cienîgam pasâkumam, vienkârði izklaidei; íeksîtim? 2) Ekskursijas laikâ pa lidlauku kâda persona stâstîja par jau paveikto un plaðajiem nâkotnes plâniem. Kas bija ðî persona un kâdu amatu viòð ieòem ðobrîd?

Cilvçku bija daudz, tâdçï, ja es neesmu to dzirdçjusi, atvainojos. 3) Cik daudz naudas ienâcis Tukuma novada kasç par jau aizvadîtajiem gadiem, kamçr tiek izmantota ðî gaisa telpa tâ saucamajiem mâcîbu lidojumiem? Tie jau notiek vismaz divus gadus. 4) Kâdas ir aptuvenâs summas, kuras nâkotnç papildinâs pilsçtas budþetu, kad apjomîgais objekts tiks nodots ekspluatâcijâ? Kâdiem aprçíiniem taèu jâbût, lai zinâtu, kâdos svaru kausos liekami Tukuma iedzîvotâji. 5) Cik no ðobrîd lidlaukâ strâdâjoðajiem ir Tukuma iedzîvotâji?

Cik strâdâ bûvniecîbâ, apsardzç, pârvaldç utt.? 6) Kâ, kad un kur izsludinâs darba sludinâjumus? 7) Vai un kâ piemçros nekustamo îpaðumu nodokïu atvieglojumus îpaðumiem, kuri atrodas “karstajâ zonâ”?

8) Kâdi mçrinstrumenti nepiecieðami, lai privâtpersonas varçtu noteikt lidaparâtu augstumu un skaïumu?

9) Pçc kâdiem kritçrijiem tiks izvçrtçtas un izvçlçtas firmas, kuru pakalpojumi bûs nepiecieðami lidlauka vajadzîbâm?.....

Inese Ðneidere

*** Iedzîvotâju vçstulçs un iesniegumos minçtos jautâjumus uzdevâm arî iedzîvotâju sanâksmç, kas notika vakar 18.00 Tukuma domç.

Savukârt atbildes lasiet nâkamajâ laikraksta numurâ.

Agita Puíîte

Mani lidmaðînas netraucç Redakcijâ vçrsâs Smârdes pagasta zemnieku saimniecîbas «Tîrumi» saimnieks Andrejs Ercmanis. Viòa saimniecîba un dzîvojamâ mâja atrodas lidlauka pacelðanâs un nolaiðanâs joslas galâ. Lai paceïoties lidmaðînas nelidotu pâri Durbei un Tukumam, tâs met lîkumu uz Milzkalnes pusi un tâdçjâdi lido tieði pâri A. Ercmaòa mâjai un saimniecîbai.

Lasot daudzâs publikâcijas «Neatkarîgajâs Tukuma Ziòâs», A. Ercmanis ieradâs redakcijâ, lai izteiktu arî savu viedokli par Tukuma lidlauku.

A. Ercmanis: – Es nesaprotu to cilvçku grupu, kas cenðas organizçt daþâdas aktivitâtes un panâkt, lai lidmaðînas Tukumâ nelidotu. Tieði otrâdi – mums vajadzçtu priecâties, ka tâs lido, ka notiek attîstîba, no kuras kopumâ iegûs gan Engures, gan Tukuma novada iedzîvotâji. Apgalvojumi par vides piesâròojumu ir pilnîgi aplami. Visupirms par to, ka kâds apgalvo, ka no lidmaðînas virs mûsu galvâm var izliet degvielu.

Tas nav pareizi, jo civilâs aviâcijas lidmaðînas to nedara. Tâ savulaik darîja lidmaðînas, kuras bija armijas vajadzîbâm. Tad varçja vçrot balto ðleifi no debesîm. Ja runâjam par dabas aizsardzîbu, tad, sâkoties lietus laikam, Durbes un Jauntukuma notekûdeòi visi tiek ievadîti Slocenç.

Apgaismojums, kas visu nakti deg, arî tçrç dabas resursus. Tad jau arî

nedarbinâsim maðînas! Arî tâs tçrç dabas resursus un piesâròo gaisu.

Iesim visi atpakaï pie dabas.

Es ðajâ pusç esmu dzimis un audzis, savulaik peldçjies Slocenç. Tagad Tukums upi ir tâ piesâròojis, ka peldçties vairs nav iespçjams. Protams, dzîvojot ðajâ pusç laikâ, kad ðeit lidoja armijas lidmaðînas, nâcâs daudz ko piedzîvot. Mûsu mâjai trîs reizes izsita jumtu. Toreiz patieðâm bija bîstami. Domâju, – labi, ka Latvijas armijas lidlauks paðlaik ir Lielvârdç, jo tad bûtu tas pats, kas jau kâdreiz mûspusç bija. Tagad ðîs lietas ir nesalîdzinâmas un, manuprât, te gan nekâdâm milzîgâm pretenzijâm nevajadzçtu bût.

Ja runâjam par îpaðuma vçrtîbu kriðanos Durbes mâjâm, tad ðîs mâjas lielâkoties visas ir celtas laikâ, kad ðeit bija lidlauks. Tâtad ðie apstâkïi visiem bija zinâmi. Arî mûsu mâjai visas lidmaðînas nâk precîzi pâri, taèu mçs nebïaujam par to. Jâteic – ja vçjð nâk no Ventspils ðosejas puses, tad tas troksnis ir daudz lielâks un turklât nepârtraukts.

Un, ja paskatâs uz lietu no optimistiskâs puses, tad tie, kas lido no Anglijas un Îrijas, varçs atlidot tieði uz Tukumu, nevajadzçs braukt uz Rîgu. Vai tas tik slikti? Uzskatu, ka nav arî pamata baþâm par kontrabandu, jo tâ ir muitas un robeþsardzes kompetence, kam par kârtîbu ir jâgâdâ.

Man ðíiet, ka te gan vairâk darbojas mûsu vecumvecais netikums – ja kâds kaut ko dara, mçs, vienalga, darîsim visu iespçjamo tâ, lai otram neïautu strâdât.

Rûta Fjodorova

Par lidlauku un aþiotâþu Pçdçjâ laikâ sacelta liela aþiotâþa par un ap Tukuma lidlauku. Gribu izteikt arî savas domas. Kad aerodromâ netâlu no Tukuma bâzçjâs padomju armijas iznīcinâtâji-bumbvedçji, neviens i neiedomâjâs protestçt. Visi priecâjâs par varenajiem lielâs dzimtenes sargiem. Es dzîvoju – toreiz un arî tagad – gaisa lînijâ, apmçram 2 km no aerodroma. Toreiz lidmaðînu pacelðanâs brîdî vai, zemu pârlidojot, drebçja ne tikai logu rûtis, bet arî mâjas sienas. Nekas, izturçjâm. Ausu bungâdiòas nepârplîsa. Gadîjâs jau arî pa kâdai [lidmaðînai] nokrist. Viena nokrita tepat, kâdu kilometru no manâm mâjâm. Mani bçrni aizskrçja skatîties. Esot bijis pamatîgi ieurbies zemç. Vçlâk ar ekskavatoru rakuði laukâ. Viens no lidotâjiem ar izpletni nolaidâs kaimiòu mâjas pagalmâ, otrs esot gâjis bojâ. Viena nokrita netâlu no Jaunmokâm, viena – Dþûkstes pusç.

Bez civiliedzîvotâju upuriem.

Bet tagad, lûk, daþi indivîdi briesmîgi satraukuðies par to, ka bijuðajâ militârajâ lidlaukâ grib izveidot civilo lidlauku. Lidmaðînas nu kritîðot no gaisa kâ krusa. Avârijas visâ pasaulç un tepat, Latvijâ, notiek ar visiem transporta lîdzekïiem, kâ sauszemes, tâ ûdens un arî gaisa, bet vai tâdçï cilvçki ar tiem nepârvietojas? Tagad tûkstoðiem cilvçku kreòíçjas, ka lidmaðînas nevar lidot, bet daþi tukumnieki negrib, lai tâs lido. Manuprât, vajadzçtu priecâties, ka pamestajâ Tukuma lidlaukâ notiek kaut kâda attîstîba un ka tas neiet bojâ. Lidlauks

taèu ir milzu vçrtîba, manuprât, tâ izbûve izmaksâs vairâkus miljonus latu. Bet te tas ir gatavs, tikai jâizmanto.

Jâ, pacelðanâs un nolaiðanâs virziens ved pâri Tukuma nomalei (ne Tukumam, kâ daþi to apgalvo). Bet kur tad pasaulç ir savâdâk? Visi civilie lidlauki ir pilsçtu tuvumâ un izvairîties no apdzîvoto vietu pârlidoðanas paceïoties un nolaiþoties nekur nav iespçjams. Tikai daþi militârie lidlauki un kosmodromi izvietoti tuksneðos.

Savâ dzîvç reiz lidoju uz Londonu, kur, nolaiþoties Hîtrovas lidostâ, zem lidmaðînas redzçju dzîvojamâs mâjas.

Un cilvçki dzîvo!

Tagad daudzi protestç tikai protestçðanas pçc, nemaz nedomâjot par lietas bûtîbu. Nesen protestçja pret mobilo sakaru toròa celtniecîbu pie Apðuciema. Bet gandrîz katram ir mobilais telefons, visi grib labus un stabilus sakarus, tikai torni, kas ðâdus sakarus nodroðina, lûk, negrib. Otrs piemçrs – Klapkalnciema, Apðuciema vai Ragaciema apkârtnç gribçja bûvçt kaut kâdu torni elektriskai jûras peldlîdzekïu novçroðanai. Atkal protestçja.

Manuprât, valstiski svarîgu objektu bûvniecîbai nekâda iedzîvotâju aptauja nav jâizved. To nepiecieðamîba un vietas izvçle jâizvçrtç speciâlistiem un jâatrod optimâlais variants.

No ðiem tornîðiem apkârtçjiem iedzîvotâjiem, manuprât, ne silts, ne auksts. Vienîgi – gribas protestçt.

A. Grûbe

Ceturtdiena, 2011. gada 13. janvāris

5

Lapmeþciema muzejâ apskatâma apvidus un vietvârdu karte Daudzi zina, kur Lapmeþciemâ atrodas Èûskkalniòð, bet kur atrodas Kûmkalniòð? Kur Podenis, Dancenis, Íçves caurums, Íirzakas Dirsenis, Roòu Rauzis, Zirgu Raviòa, Kupsas Sausums, Stûra loms?

Ar ðiem senajiem apvidus un vietvârdiem, kâ arî ar attiecîgâs vietas atraðanos iespçjams iepazîties pagasta vietvârdu kartç, kas aplûkojama Lapmeþciema muzejâ. Kartes mâkslinieciskâ noformçtâja ir Lîga Buða, bet par saturu – apvidvârdiem, vietvârdiem un to atraðanâs vietu iezîmçðanu – gâdâjusi muzeja darbiniece Dzidra Legzdiòa.

Sirdsdarbs trîs apjomîgos sçjumos Dz. Legzdiòa muzejâ strâdâ kopð 2000. gada. Kâ pastâstîja muzeja vadîtâja Mudîte Bçrziòa, 1999. gadâ, kad vçl nebija sa­ vu telpu, Dzidra izrâdîjusi inte­ resi par muzeja darbu, atnesu­ si savus pierakstus. Tâ arî vçlâk pieòemta darbâ. Jâteic, ðodien re­ dzams, ka par simbolisku atalgo­ jumu ir padarîts milzîgs, ïoti, ïoti apjomîgs darbs, kas bûs vajadzîgs ne tikai paðreizçjai paaudzei vien, bet visvairâk tieði tiem, ku­ ri vecâs lapmeþciemnieku dzim­ tas turpinâs. Jâteic gan, ka te ru­ na nav par atalgojumu, jo ðo darbu naudâ nemaz nevar izmçrît. Tâdus darbus var paveikt tikai cilvçks, kas mîl vietu, kur dzimis, audzis, mâcîjies un dzîvo. Dzidra ir zvej­ nieku dzimtas atvase, mâcîjusies tehniskas lietas, savulaik strâdâjusi

Îsziòas Apsveicami panâkumi Engures vidusskolas 9.a klases skol­­niece Sintija Beïinska 10. atklâtajâ èempionâtâ, kas notika 11. decembrî Tukumâ, kïuva par èempioni kjo­ kuð­kinai karate-do, bet 8. klases skol­nieks Deivis Lagzdiòð ieguva 3. vietu.

Ziedo akcijai «Eòìeïi pâr Latviju» Gadumijâ Engures vidusskolâ tika rîkots labdarîbas tirdziòð, kur piedâvâja paðu ceptâs piparkûkas un datorgrafi­ kas pulciòa dalîbnieku zîmçtos Jaun­ gada apsveikumus. Atsaucîba bijusi necerçti liela. Pavisam iegûti Ls 88, kas ir lielâkâ summa, kâda lîdz ðim sazie­ dota Engures vidusskolâ akcijai «Eòìeïi pâr Latviju».

Apsprieþ dabas parka «Engures ezers» aizsardzîbas plânu Ðodien Mçrsraga kultûras namâ no­­tiek Engures dabas parka «Engu­ res ezers» dabas aizsardzîbas plâna sabiedriskâs apsprieðanas sanâksme.

Plâns paredzçts laika posmam no 2011. lîdz 2025. gadam, lai nodroðinâtu ûdensputnu un to dzîvotòu, jûras, ezera piekrastes biotopu un kâpu, kâ arî reto un aizsargâjamo augu un dzîvnieku su­ gu aizsardzîbu un apsaimniekoðanu.

telekomunikâcijâs, radiofonâ, bet aizvien viòai ir bijusi dziïa inte­ rese par vçsturi, teâtra mâkslu, ïoti daudz lasîjusi. Dzidra pçta ievçrojamu cilvçku dzîvi un dar­ bu, zvejnieku dzimtu dzîvi un dar­ bu, zvejniecîbas attîstîbu, apzina vietvârdus un apvidvârdus. Kâjâm viòa izstaigâjusi ciemus, runâjusies ar cilvçkiem, pierakstîjusi viòu atmiòas. Jâteic, ka daudzi atmiòu stâstîtâji pa ðo laiku jau ir paspçjuði aiziet mûþîbas ceïâ. Tâpçc iespçtais veikums vçl jo vairâk nozîmîgs.

Turklât viòa strâdâ ar zinâtnieka precizitâti. Veikums apkopots trîs ïoti apjomîgos sçjumos.

Vairâk par to, kâ tapusi vietvârdu karte, lûdzâm pastâstît Dzidras kundzi paðu.

Dz. Legzdiòa: – Es jau neesmu vienîgâ, kas no­ darbojusies ar vietvârdu un apvi­ dus vârdu vâkðanu. Benita Lauma­ ne pa visu piekrasti bija savâkusi 1000 zvejvietu nosaukumus. Mûsu ciemâ bija 42 zvejvietas, bet es, vietçjâ lapmeþciemniece, atradu ti­ kai 38. Tad padomâjiet, kâdu gran­ diozu darbu B. Laumane ir vei­ kusi sveðâ vietâ! Bigauòciemâ un Ragaciemâ man palîdzçja vairâki cilvçki. Tomçr tas viss nav jau vçl lîdz galam izdarîts. Antiòciemâ vis­ par tikai viens cilvçks ir palicis dzîvs, kas zinâja kaut ko pateikt, Èaukciemâ nebija neviena. Vienîgo Èaukciema veco iedzîvotâju es at­ radu Rîgâ, ar Zemes komisijas datu starpniecîbu, un izrâdîjâs, ka viòam nebija ne mazâkâs vçlçðanâs stâstît par vietvârdiem, bet viòð stâstîja par iedzîvotâjiem. Viòð ar to aizrâvâs. La­ bi bija, ka es no viòa uzzinâju at­ kal cita cilvçka adresi, kurð kaut ko varçja pastâstît par vietvârdiem.

Uzlikt nosaukumus precîzi uz

Dzidra Legzdiòa Lîgas Buðas darinâtajai kartei devusi vietvârdus un apvidvârdus, nu viòa râda, kur Lapmeþciema zvejniekiem jûrâ bijuðas labâkâs zvejas vietas kartes arî nemaz tik viegli nevar.

Aizeju pie viena cilvçka, saka – tâ vieta ir tur, cits saka – ir, ir tâ vie­ ta, bet ne tur. Tad man nâcâs treðo cilvçku meklçt. Uz kartes uzlikâm tikai paðus raksturîgâkos, citâdi bûtu pârâk raibi. Vienîgais, ko mçs mçìinâjâm saglabât pilnîbâ, bija zvejvietu nosaukumi.

Dieva Klçts un Dieva Galds – Interesanti, ka daþi apvidus nosaukumi ir lîdzîgi gan mums, gan vçl citâs vietâs, piemçram, Jauníemeros ir Dieva Klçts, bet

Liepâjas pusç ir Dieva Galds.

Domâjams, ka cilvçki savstarpçji nekad nav bijuði pazîstami, bet vienâdi domâjuði. Tur, kur jûrâ bi­ ja vieta Dieva Klçts, bija ïoti labi luèu lomi, tâpçc arî tas nosaukums. Îpatnçji, ka jûrâ var bût Ciema Sau­ sums, tad vçl ir Zirgu Raviòa, Ðíûòu Sausums, Buku Rava... Ilgi domâju, ko nozîmç Ozola Ace jûrâ, izrâdâs, tas ir skats no jûras uz lielâko ozo­ lu krastâ, un tad zvejnieks zina no­ teikt pareizo vietu. Ðîs kartes auto­ re ir tauta, ne es.

Kâ vienmçr Dzidras kundze

ir laipna, visu labprât pastâsta un paskaidro, bet pagalam necieð, ja kâds grib paslavçt viòas dar­ bu, nofotografçt laikrakstam. Viòa lielus darbus aizvien izdara it kâ nemanâmi, it kâ, malâ stâvçdama, nemanâmi pievçrsdamies kam ci­ tam: – Jums vajadzçtu izlasît grâmatu par Rûjienas apkârtni. Tas ir ïoti interesanti! Viòi ir izmçrîjuði katru gravu, cik tâ ir gara, dziïa, plata, cik augsts ir katrs kalns. Visâm mâjâm, kam raduðies nosaukumi, ir kaut kâda leìenda apakðâ...

Eiropas Savienības projektu «Skolas auglis» koordinç Engures dome Visâs Engures novada skolâs ieviesta Eiropas Komisijas programma skolu apgâdei ar augïiem un dârzeòiem «Skolas auglis».

Saskaòâ ar programmu 100 gra­ mus svaigu augïu un dârzeòu saòem 1. lîdz 6. klaðu skolçni 492 Latvijas mâcîbu iestâdçs. Engures novadâ izvçlçtais ir auglis ir âbols. Diemþçl îss ir programmas îstenoðanas termiòð – lîdz 25. februârim. Ðajâ laikâ skolâs paredzçti arî daþâdi izglîtojoði pasâkumi, kuru mçríis ir veicinât zinâðanas par veselîgu uztu­ ru un dzîvesveidu, kâ arî dârzeòu un augïu labvçlîgo ietekmi uz organis­ mu. Projekta îstenoðanai paredzçts 421 776 latu liels finansçjums, no kura 75% ir Eiropas Savienîbas, bet 25% – Latvijas finansçjums.

Savukârt atbalsta likme par vienu piegâdâtu augïu porciju ir 12 santîmi bez PVN. 125 skolâs notikusi arî Pârtikas Veterinârâ dienesta Pârtikas droðîbas, dzîvnieku veselîbas un vi­ des zinâtniskâ institûta «BIOR» ap­ tauja par to, kâ mainîjuðies skolçnu

çðanas paradumi un vai skolçniem tiek nodroðinâta savam vecumam atbilstoða nepiecieðamo uzturvielu deva. Engures novadâ projektu sko­ las augïu piegâdē koordinç domes projektu vadîtâja Ilze Turka.

Lai atpazîst Latvijas âbolu Skolas augïu piegâdâtâjs ir Gun­ ta Ofkanta zemnieku saimniecîba «Eglâji», un uz novada skolâm tiek vesti tepat, Raudas pakal­ nos, izauguðie, nobrieduðie sulîgie un sârtie âboli. Jautâts par pro­ jekta lietderîgumu, G. Ofkants atzîst, ka par to varçs runât tikai ilgtermiòâ, kad projekts bûs bei­ dzies. Ja runâjam par izdevîgumu finansiâlâ ziòâ, tad ðobrîd ikvie­ nam augïkopim âbolu realizâcija nekâdas grûtîbas nesagâdâ. Dienâ uz veikaliem tiek sagatavotas un aizvestas 2,5 tonnas âbolu.

Turklât katru pirmdienu izvadât daþus simtus kilogramu âbolu par èetrâm skolâm, òemot vçrâ degvie­ las cenas, nav îpaði izdevîgi. Guntis izdevîgumu vairâk saskata iespçjâ,

ka skolçni turpmâk atpazîs Latvijâ audzçtus âbolus. Viòð arî uzska­ ta – labi, ka programmu koordinç paðvaldîba, jo sastrâdâties ar katras skolas personâlu bûtu grûtâk.

Engures vidusskolâ âbolus jaunâko klaðu skolçni saòem no 9.00 lîdz 10.00. Âboli ir lieli, tâpçc uzòçmuma «Zeltzîle» darbinieki âbolus sagrieþ uz pusçm, lai katrs saòemtu paredzçtos 100 gramus.

5. un 6. klaðu skolçni savus âbolus apçdot turpat çdnîcâ, bet mazâkie bçrniòi tos ieliekot savâ lîdzpaòemtâ kastîtç vai krûzîtç un òem lîdzi. Skolas direktors J. Pûce atzîst, ka program­ ma ir ïoti laba un veiksmîgi novadâ esot noorganizçta tâ koordinâcija.

Smârdes pamatskolas direktore Gunta Lâce pastâstîja, ka arî Smârdes skolâ bçrni augïus labprât çdot, bet bûtu labi, ja projektâ bûtu paredzçti lîdzekïi un personâlam nevajadzçtu uzòemties âbolu dalîðanu bez tam paredzçtâ atalgojuma.

Lapmeþciema pamatskolâ di­ rektore Andra Manèasa mûs informçja, ka skolçni labprât çdot âbolus un

1. klases skolçni esot piedalîjuðies «BIOR» rîkotajâ aptaujâ. Bijuðas arî vçl citas izglîtojoðas aktivitâtes par augïu un dârzeòu veselîgumu pârtikâ.

Milzkalnes sâkumskolas direk­ tors Harijs Belcâns, jautâts par prog­ rammu «Skolas auglis», apgalvoja, ka ðî programma ir lieliska. Ka nav nekâdu problçmu skolçniem pçc pusdienâm vçl katram iedot âbolu.

Arî nekâdi speciâli resursi tam neesot nepiecieðami. Un þçl, ka izputçjusi programma «Skolas piens», arî tâ skolâ veiksmîgi realizçta. Tâpat direk­ tors uzskata, ka arî augïu program­ ma ir pârâk îsa – tikai pâris mçneðu, bûtu labi, ka tâ bûtu vismaz lîdz pa­ vasarim. Protams, varçtu vçlçties, lai nebûtu tikai âboli, bet gan jaukti – dârzeòi, augïi – bumbieri, kolrâbji...

Taèu arî ðis variants ir ïoti labs. Turklât kuram gan negarðo Latvijas saulç no­ gatavojies salds un sulîgs âbols!

Par to, vai ðâda programma tiks îstenota arî 2011./ 2012. gadâ, lems Ministru kabinets.

Lappusi sagatavoja Rûta Fjodorova

6

Ceturtdiena, 2011. gada 13. janvāris

Kâ meþa zvçriem palîdzçt?

1. lpp.

Savvaïas govis un zirgi – pieskatîti

Íemeru nacionâlajâ parkâ taurgovis un zirgi pirmoreiz tika ievesti 2004. gadâ Dundurpïavu aplokâ.

Pirmâs ziemas bija grûtas – vairâkas govis gâja bojâ, zirgi klaiòoja ârpus aploka un arî bez upuriem neiztika... Kâ dzîvniekiem klâjas ðobrîd, braucâm pârliecinâties klâtienç, tiekoties ar galveno pârraugu Andi Liepu. Andis gan brîdinâja, ka tâlu meþâ neiebraukt, bûs jâbrien...

Kad zirga âdâ jâiejûtas...

Bez traktora tieðâm lîdz Dundurpïavâm netikt – uzsalusi sçrsna, un tam, kurð smagâks, jâbrien kâ stirnai. Lîdz skatu tornim tieku jau slapju muguru, bet Andis gaida pie taurgovîm – viòâ 120 ha aploka galâ... Novçrtçju, ka pie skatu toròa sniegs lîdz þoga augðai un, sprieþot pçc zirgu mçsliem, bars ðeit labi ”palîksmojies” – teju ar bebra cîtîbu apgrauzti pat toròa balsti...

Lîdz taurgovîm jâðíçrso Slampes upîte un divi grâvji. Andis otrâ upes pusç ieteic aizdoties lîdz iemîdîtam ledus tiltiòam (ledus virsçjâ kârta gan iebrûkot), tomçr vienkârðâk ðíiet sekot zirgu pçdâm, un... Tâ arî palieku soli pirms krasta ar lîdz celim iesprûduðu kâju.

Jâsmejas par tik komisku tikðanos – tâ vietâ, lai sasveicinâtos, Andis at­spçries velk mani no upes. – Krasti visbîstamâkie, – viòð lietiðíi noteic, kamçr lîkòâju, makðíerçdams zâbaku. Ðo visu stâstu, lai atainotu kaut mazumiòu pârnadþu sûrâs ikdienas sniegotajâ klajumâ...

Galvenais – lai paçduði un bûtu pastaigu vietas

Zirgi apaïîgiem sâniem barojas pie siena atlikuma – mums tuvojoties, sanâk barâ, un lîdzîgi rîkojas arî govis meþmalâ. Ðobrîd barâ 29 taurgovis un 48 savvaïas zirgi; starp govîm arî seði, septiòi pçrnâ gada teïi. Lûk, Anda stâsts: – Kopð vasaras – tpu, tpu, tpu, – neviens dzîvnieks nav nokritis.

Meþa zvçriem ðî ir îpaði smaga ziema, bet, runâjot par taurgovîm un zirgiem, apstâkïi îpaði neatðíiras no iepriekðçjâm ziemâm. Sniega apstâkïi ir grûti, taèu, kâ sakrita sniegs, sâkâm dzîvniekus piebarot. Ðobrîd taurgovis gandrîz pilnîbâ pârtiek tikai no pievestâ siena.

– Tâtad tomçr nespçj dabâ patstâvîgi izdzîvot?

– Varbût izdzîvotu – kâda nokristu, tomçr ðâdus eksperimentus negribas veikt; mums jau ir pieredze no pirmajiem gadiem, kad nebija skaidrîbas, cik un ko viòas spçj. Tas, ka dzîvnieki sâktu nîkuïot, nevienam nav vajadzîgs.

Tâpçc pçdçjos gados, kâ sniegs pâri potîtçm, sâkam piebarot.

Un, ja sâk barot, tad siens jâved regulâri – nevar bût tâds periods, ka viss noçsts un lopiem jâbadojas; lîdz ar to man ðeit iznâk bieþâk bût un sekot lîdzi situâcijai.

Svarîgi, lai lopiem bûtu vietas, kur pârvietoties. Kad strauji sasniga tas dziïais sniegs un pçc lie-

Taurgovju buļļa ceļa priekšā – Ķemeru nacionālā parka fonda valdes priekšsēdētājs un aploku pārraugs Andis Liepa tus izveidojâs sçrsna, viòiem bija ârkârtîgi grûti iet (tas sabeidz kâjas), un tad ir svarîgi ar traktoru izbraukât pârvietoðanâs vietas. Protams, aploka ietvaros, taèu no viena gala lîdz otram un siena izlikðanas vietâs! Vçlâk pa traktora pçdâm dzîvnieki veido savas takas. Ðie tad divi svarîgâkie nosacîjumi – lai bûtu barîba un iebrauktas pârvietoðanâs vietas. Pçdçjâ laikâ takas iebrauc pat divi traktori, jo sniegs ir tik dziïð, ka traktors ar piekabi nemaz nevar vairs izbraukt; vajadzîgs otrs traktors, kas brauc pa priekðu un izstumj ceïu; vajadzîbas gadîjumâ palîdz siena vedçjam, kas iebuksçjis (tâ te nereti notiek).

– Ko iesâksiet, ja kârtîgâk piesals?

– Ja lopi paçduði, tad sals nekaitç, jo viòiem ir bieza vilna.

– Kur tveras vērjainā laikā – meþâ vai spieþas barâ uz lauka?

– Ne pârâk vçjainâ laikâ labâk atklâtâ vietâ, bet arî meþâ ir ieloki, kur patverties – viòi paði piemeklç piemçrotu vietu.

Baroðana – uz parâda

– Vai ir gadîjies aploka tuvumâ redzçt kâdu plçsçju un pavçrot bara reakciju?

– Ir redzçtas lapsas lauku pârstaigâjam; vilka pçdas riòío apkârt, bet saticis vçl neesmu.

Pagâjuðâ nedçïâ uzgâju noplçstu briedi, kurð arî acîmredzot nâca pie mûsu izliktâ siena. Plçsçji te ir, bet pagaidâm zirgiem un taurgovîm nekâda skâde nav nodarîta.

– Pie toròa þogs norauts, redzams – zirgi pabijuði ârâ, bet nav aizklîduði... Vai nav risks, ka kâdu dienu aizstaigâs tâlâk?

– Tur bija mazliet cita lieta: pirmkârt, traktors stûma ceïu un radâs vieta pastaigâm, un pie viena bija sastumta zâle... Nâkoðâ lieta – es centos visus zirgus dabût ârâ uz ceïa un aizmânît (izliekot pa gabalam siena íîpas) uz ziemeïu

vârtiem – upes otrâ pusç, kur viòi pa biezo sniegu negribçja nâkt; bet pa ceïu tîri labprât aizgâja un ðobrîd ir upîtes otrâ pusç, kur varam sienu pievest.

– Kâ bûs pavasarî, kad sniegi kusîs – dzîvniekiem bûs kur palikt?

– Bûs, kâ iepriekðçjos gados, kad puse lauka bija zem ûdens – pâris nedçïas upe bûs ârpus krastiem.

Tâpçc arî cenðos zirgus un taurgovis dabût ðaipus upîtei – meþa pusç, jo te ir augstâks (kâdreiz raktâ grâvja dambis visâ garumâ) un meþâ daudzviet ir pauguri, kur sniegs âtrâk nokûst un var baroties.

– Vai dzîvnieki paði neðíçrso grâvjus un upîtes?

– Parasti ðíçrso, bet ðoziem neiet pâri; tam ir vairâki iemesli – virs grâvjiem un upes saputinâtas milzu kupenas, bet zeme apakðâ nav sasalusi; ziemeïu pusç upe ir vaïâ un vaïçju ûdeni ar apsaluðâm malâm vai plânu ledu viòi negrib ðíçrsot.

Tomçr puse zirgu bara joprojâm uzturas otrâ upes pusç un neçd arî mûsu atvesto sienu – pat nezinu, kâpçc; siens lîdzâs, bet neçd...

Tas ir bars, kas aplokâ mitinâs no paða sâkuma – ”vietçjie”. Jaunais bars, ko atvedâm pçrn, ir tas, kas gâja ârpus aploka un ko izdevâs aizmânît otrâ upes pusç. Interesanti, bet pagaidâm viòi kopâ nav sagâjuði.

– Kas jums izlîdz ar sienu un tehniku?

– Juridiskâ darîðana ir tâda – zirgi pieder Íemeru nacionâlâ parka fondam – sabiedriskai organizâcijai, kuras valdes priekðsçdçtâjs esmu es; lîdz ar to visas finansiâlâs lietas nâk no ðî fonda. Taèu ar finansçm ïoti þçlîgi – viss pagaidâm tiek darîts uz kredîta, jo Lauku Atbalsta dienests visu laiku kavçjas ar platîbu maksâjumiem – mçs vçl nevienu santîmu neesam dabûjuði.

Fonds pçrn pasûtîja nopïauðanu un siena gâdâðanu ziemai; ðobrîd esam uzòçmuðies apmaksât siena pieveðanu un ceïa tîrîðanu, taèu tas viss krâjas kâ parâds. Paldies

jâsaka SIA «Kalnâji» vadîtâjam Vladislavam Butânam par izpratni.

– Bars kopâ ðíiet visai prâvs – ko tad, ja aploks kïûs par ðauru?

– Ðobrîd tâ ir vçl visai tâla nâkotne – pie esoðâ aploka 120 ha mums vçl ir neieþogotas platîbas Melnraga rîkles virzienâ; ir doma, ka aploku varçtu paplaðinât, un tad kopçjâ platîba bûtu ap 200 ha.

Sçrsna – vilku un suòu sabiedrotâ

– Vçl pâris vârdos par to, kâ jûtas citi dzîvnieki dabâ?

Vai meþa zvçriem vajadzçtu palîdzçt?

– Ðî ziema visiem dzîvniekiem ir îpaði smaga. Sniegs ir biezs un ar vairâkâm sçrsnas kârtâm.

Pârnadþiem kaut ko izruðinât grûti, bet, par laimi, viòi tikai daïçji ir zâlçdâji – brieþi un stirnas labprât grauþ krûmus un jaunâs atvases.

Tâpçc vissmagâkais jautâjums ir pârvietoðanâs grûtîbas. Ja vçlaties palîdzçt, varat uz meþa ceïiem izlikt sienu vai dârzeòus.

– Speciâlistu domas ðai ziòâ gan dalâs – vieni apgalvo, ka stirnas sienu çd, citi – ka neçd.

Kam ticçt?

– Jâ, esmu dzirdçjis viedokli, ka sienu nevajag dot, bet pusi sava darba mûþa esmu nostrâdâjis medîbu saimniecîbâ un visu laiku meþa dzîvniekus, tostarp stirnas, piebarojâm ar sienu, un nekâdas problçmas tâpçc neesmu redzçjis.

Protams, viòâm patîk sulîgâka barîba – burkâni, kâposti un kaut kas tâds, tomçr arî sienu labprât çd.

Neesmu lasîjis nevienu pçtîjumu par to, ka siens bûtu kaitîgs.

Bet – runâjot par piebaroðanu mâju tuvumâ – dzîvnieki labprât nâk, jo pa ceïiem vieglâk pârvietoties un arî dârzos var ðo to pagrauzt, tomçr jârçíinâs – ja esi sâcis barot, tad kâ ar putniem – jâbaro regulâri, jo dzîvnieks pierod pie baroðanas un pie ðîs vietas turçsies. Ja kâdu laiku barîbu neiedos, tas var visai kritiski izvçrsties – dzîvnieks novârgs un aizies bojâ.

Otra lieta – lai nu saimniekus brîdina suòus piesiet, tomçr laukos allaþ kâdi suòi apkârt staigâ; lîdz ar to tâda stirna pie mâjas kïûst ârkârtîgi viegli pieejams upuris. Suns, kaut vai spçlçjoties, viòu notrenkâs un piebeigs ðâdâ veidâ. Tâpçc ziemâ suòus noteikti vajadzçtu turçt saitç. Suòiem tagad viegli skriet pa sçrsnu, bet stirnas un brieþi stieg iekðâ, tâpçc viegli noíerami; arî vilkiem ðis ir labs laiks.

– Vai esat fiksçjuði, cik parka teritorijâ vilku?

– Varçtu bût divas ìimenes – ðeit, Dþûkstes pusç, vecâki kopâ ar jaunajiem (jaunie ik gadu èetri – pieci vilcçni) apmçram seði – septiòi vilki, un otrs bars pie Valguma. Uzskaiti gan parasti veicam pavasara pusç, tâpçc pagaidâm varu vien minçt, bet, manuprât, ap desmit vilkiem varçtu bût. *** Aplokâ tuvâk meþa malai vilku pçdas cilpu cilpâm – arî izkârnîjumi; atpakaïceïu mçrojot pa dambi, kâ smejies, vieglâk bija iet pa vilku iemîtu taciòu. Andis vçlâk atzvanîja un teica, ka arî pamanîjies ielûzt...

Pie Engures ezera – mazuïu dzimðanas laiks

Ar Engures ezera dabas parka direktoru Robertu Ðiliòu sazinâjâmies telefoniski, un viòð bija noskaòots optimistiski: ðonedçï uz aplokiem ceïð izstumts, krituðu lopu nav, gluþi otrâdi – vakar viens teliòð piedzimis.

Ap Engures ezeru izveidoti jau trîs aploki, kur kopumâ mît 59 taurgovis un 18 zirgi. Lopus pieskata un piebaro vietçjie zemnieki, bet iebraukt pçdas nav vajadzîgs – dzîvnieki paði ieminot takas. Zirgu pieaugums tik labs, ka vairâki jau aizdoti prom, govîm gan ik gadu ziemâ pa kâdai nokrîtot, bet normas robeþâs; pamatâ tie esot jaundzimuðie teïi govîm, kas pirmoreiz dzemdç un kam mazâk piena un pieredzes...

Vents Dubrovskis

Ceturtdiena, 2011. gada 13. janvāris

7

Rûíu takas Matkulç Inese Valtenberga

Ikdienas rutînâ ieslîgt nav laika Dienâ, kad redakcijas Rûíi pabi­ ja Matkules pagastâ, laukâ griezâs puteòa vçrpetes, no jauna lîdzinot ciet rûpîgi izðíûrçtos ðîs puses lauku ceïus. Kâ ceïabiedru pa pa­ gasta viensçtâm lîdzi aicinâjâm paðu zinoðâko sava pagasta ïauþu pazinçju – pagasta pârvaldnieci Dzidru Jansoni. Pagasta cen­ tra krustcelçs Rûíu ceïð aizvi­ jas pa ceïu Viðïu virzienâ. Sniega kalni sastumti augstu augstie un tobrîd autoceïu uzturçtâja greiders cîtîgi cenðas ceïa malas atsvabinât no iepriekð sastumtajiem sniega vaïòiem, tos pârðíûrçjot attâlâk no ceïa braucamâs daïas, tâdçjâdi izbrîvçjot vietu nâkoðajiem vaï­ òiem, ja turpinâs snigt.

«Pauguru» pagalmâ, kur dzîvo Milda Druíe, iebraucam lîdz paðâm nama durvîm, jo mazdçls Mârcis piebraucamo ceïu lîdz mâjai rîta agrumâ jau no sniega atbrîvojis un putenis koku ielokâ vçl savus nedarbus nav pavei­ cis. Mâjas saimniece par mûsu ieraðanos acumirklî ir pârsteigta, bet tajâ pat laikâ jûtas iepriecinâta.

M. Druíes mûþa gâjums tuvo­ jas astotajam gadu desmitam, aizvadîts krietns darba mûþs, bet likten’s lçmums izrâdîjies pârlieku skarbs, ierobeþojot pârvietoðanâs iespçjas. Bet tas nav bijis par ie­ meslu sirmajai kundzei ieslîgt bezcerîgâ rutînâ. Viòa joprojâm ir sevî stipra, jo blakus ir mîïi cilvçki un pie rokas allaþ kâds darbiòð.

Rûpes par mâju, saimniecîbu un vecmâmiòu uzòçmuðies M. Druíes mazdçli – Mârcis un Artûrs. Artûrs mâcâs Kandavas tehnikumâ, bet Mârcis ar ìimeni dzîvo ðeit, «Pauguros». Abiem jaunieðiem ir darbs – par ko vecmâmiòai îpaðs gandarîjums, bet vakaros daudzkârðu prieku mâjâ ienes mazmeitiòa Sindija. Ikdienâ, laiku îsinot, M. Druíe ada un sa­ vus mîïos iepriecina ar rakstainâm zeíçm un siltiem cimdiem. Kad ro­ kas atpûðas, sirmgalve pievçrðas otram savam vaïaspriekam – grâmatâm. Tobrîd turpat blakus adîklim redzama iemîïotâ grâmata par Viju Artmani – daudzkârt pârlapota, bet sirdij tuva. Ðajâ namâ par katru viesi ir îpaðs prieks, arî par mums, Rûíiem.

Katram savs sapnis Lai nokïûtu lîdz nâkoðajai viensçtai, kur dzîvo Ilonas un Normunda Sparânu ìimene, nâkas krietnâk papûlçties, tâpçc vçlâk no tiesas noþçlojam, ka neiemûþinâjâm brîdi, kâ ar dâvanu saiòiem rausâmies pâri sastumta­ jam neticami augstajam sniega val­ nim, lai nokïûtu lîdz rûpîgi izrakta­ jai taciòai, kas aizved lîdz ìimenes nelielajam íieìeïu namiòam. Mam­ ma gatavo ìimenei pusdienas, bet divgadîgie dvîòi Krista un Kris­ ters otrâ istabâ rotaïâjas ar vecâko mâsu Sindiju, kurai tobrîd vçl bija brîvdienas. Mâjâs bija arî tçtis, jo viòam darbs celtniecîbâ te ir, te at­ kal nav un daþkârt sanâk uz kâdu

Antonija un Alfrçds kopâ vadîjuði darbîgu mûþu, izaudzinâjuði 13 bçrnus, un nu mûþa nogalç priecâjas par pulka mazbçrniem un arî vienu mazmazmeitiòu objektu doties prom no mâjâm arî uz nedçïu. Sindija mâcâs Matkules pamatskolas 2. klasç, ir zinâtkâra un darbîga meitene. Viòa mums gan norunâ jauku dzejolîti, gan pastâsta par teiksmaino feju, ku­ ru ðogad Ziemassvçtkos tik ïoti vçlçjusies sastapt. Ðogad neizdevâs sapni piepildît, tâpçc no sirds vçlam meitenei savu sapòu feju reiz tomçr sastapt.

Viegls nav bijis aizvadîtais gads, bet kam gan tas ðobrîd tâds ir? Ìimene pauþ pateicîbu par Rûíu apciemojumu un Jaunajâ gadâ, ja vien bûtu darbs, vçlçtos panâkt finansiâlu uzlabojumu ìimenes budþetâ, lai varçtu iegâdâties automaðînu, ar ko varçtu bçrnus lîdz lielajam ceïam izvest, kur skolas autobuss rîtos un vakaros garâm kursç.

Bçrni, mazbçrni un mazmazmeitiòa – sirmgalvju lielâkâ bagâtîba Matkules pagasta «Puíçs» dzîvo Antonija Kraskova un Alfrçds Birziòð – saticîgs pâris mûþa garumâ, kuru bagâtîba ir abu kopâ izloloti 13 bçrni, vairâk nekâ 20 mazbçrnu un nu jau arî viena mazmazmeitiòa. Ìimenç dominç sievietes spçks, mîlestîba un gudrîba, kas staroja, arî sa­ ru­nâjoties ar Antonijas kundzi.

Dzîves ritums abiem tik gluds ne­ maz nav bijis, bet darba sûrums allaþ mijies ar prieku, ko ìimenç ienesuði bçrni – 9 meitas un èetri dçli. Bçrni, nodibinâjuði savas ìimenes. Dzîvo kur nu kurais, bet vecâku mâjâ dzîvo meita ar ìimeni un viens dçls. Ievçrojot tradîciju,

Rûíi pie Ilonas Sparânes «Krumuïos» visi kopâ lielâ pulkâ dzimtas mâjâs pulcçjas vecâku dzimðanas dienâs. Tad «Puíçs» ir svçtki. Bet abi sirmgalvji prieku protot atrast arî ikdienâ. Sasçþas cieði kopâ un atceras jaukos kopdzîves brîþus, kopâ pasmaida, papriecâjas, pârsprieþ politiku, dzîvi novadâ,

pagastâ. Par mûsu apciemojumu abi sirmgalvji pauþ gandarîjumu, priecâjas par mûsu gadagrâmatu un Rûíu sarûpçto dâvanu saini.

Emocionâli patiesi un gaiði cilvçki, kâdus ikdienâ bieþi vis nenâkas sa­ stapt. Paldies jums par labestîbu!

Turpmāk vēl.

8

Ceturtdiena, 2011. gada 13. janvāris

Dome vai privâtbode – tâds ir 1. lpp.

– Vispirms pastâstiet par trim labajâm lietâm, kuras izdevies paveikt aizvadîtajâ gadâ!

– Domâju, ka labais, ko esam izdarîjuði, varbût tik daudz nav re­ dzams... To cilvçki izjût paði, kâ situâcija ir mainîjusies. Es jau es­ mu teicis – es neskaitîðu savus panâkumus, bet viens, ko uzsvçrðu, ir Vâne. Pârdalot lîdzekïus un ska­ toties, kâ notiek novada attîstîba, esmu jau teicis, ka neðíiroðu, vai tâ bûs Kandava vai pagasti – vi­ siem tiks vienâdi. Vânes parks un noasfaltçtâ iela uz bçrnudârzu – domâju, ka tas ir pagâjuðâ gada lielâkais panâkums.

– Vai tas bija par pagasta apvienoðanâs lîdzekïiem 200 000 latu apmçrâ vai no novada kopçjâ budþeta?

– Gan, gan.

– Tâtad Vânes pagasta centra sakârtoðana ir viens labais darbs, kas vçl paveikts, ar ko jûs varçtu lepoties?

– Es nezinu, es tâ tos panâkumus neskaitu.

– Ne jau tieði personîgos panâkumus, bet novadâ kopâ paveiktos?

– …Nemâcçðu atbildçt...

– Kas neizdevâs?

– Domâju, ka neizdevâs, kâ bi­ ja sâkumâ domâts – vecpilsçtas ie­ las bruìçðana, jo tas viss tomçr bi­ ja saistîts ar Eiropas projektu. Kan­ davas reljefs ir specifisks, kalnains, tâpçc jâòem vçrâ, ka uzreiz iet lîdz arî pârçjais viss, ðajâ gadîjumâ – vi­ sas komunikâcijas, kas diemþçl ir savilktas krustâm ðíçrsâm. Biju apsolîjis, ka lîdz gada beigâm iz­ dosies vecpilsçtas ielu sakârtot, bet diemþçl, visu izvçrtçjot, pie vçlamâ risinâjuma nenonâcâm, tâpçc visas cerîbas liekam uz ðo gadu, arî ar Eiropas projekta starpniecîbu.

– Un ko jums valsts apsola ðogad, kad zinâms, ka lielu daïu no projektiem tomçr neatbalstîs?

– Mums paðlaik ir atbalstîti trîs projekti un viens atlikts izskatîðanai.

– Kuri ir atbalstîtie projekti un kurð – atliktais?

– Atbalstîti Rûmenes, Talsu un Pûzurgravas ielas satiksmes droðîbas uzlaboðanas projekti, pa­ redzot gâjçju celiòu un apgais­ mojumu izbûvi. Neizdevâs, kâ es domâju, birokrâtijas dçï pilsçtas promenâde. Process ieilgst, uzska­ tu, ka dokumentu izvçrtçðana ir krietni par ilgu. Ja projektu izvçrtç (Ekonomikas ministrijas pârziòâ esoðâ Latvijas Investîciju un At­ tīstības aìentûra. – Red.) astoòu mçneðus, tad to uzsâkt var ti­ kai nâkoðajâ gadâ. Projektam tâ nevajadzçtu virzîties.

Par ielâm un stadionu – Un treðâ iecere?

– Tâ uzreiz grûti pateikt.

– Tad varbût atklâjiet nâkotnes ieceres. Vecpilsçtas ielas jau minçjât, kas vçl ir tâs prioritâtes, kam ðogad novadâ

FOTO - Inese Valtenberga

Viena laba lieta...

Kaut intervija nebūt nebija beigusies, kungs Bārenis žurnālistiem parādīja durvis plânots pievçrsties?

– Ja mçs esam teikuði, ka Kan­ dava ir gan izglîtîbas, gan tûrisma pilsçta, tad ðogad vajadzçtu turpinât iepriekðçjâ gadâ aizsâkto Abavas senlejas attîstîbu.

– Ko ar to domâjat-biedrîbu «Abavas ielejas attîstîbas centrs» vai Abavas ielejas dabas parka attîstîbu?

– Tas domâts viss kompleksi.

Gan biedrîba, gan dabas parks. Kâ daudzi ârzemnieki saka, mçs ne­ ko nereklamçjam, tieði ðos spor­ ta centrus, kas mums ir. Mçs paði to zinâm, ka mums tâdi ir, bet iebraucçji brînâs, kâpçc esam tos it kâ noslçpuði.

– Un treðais sapnis, ko ðogad gribçtu piepildît?

– Treðais ir mûþîgais jautâjums – tehnikuma stadions.

– Vai kaut kâdâ ziòâ ir mainîjusies attieksme pret to?

– Domâju, ka jâ. Cilvçki, kuri te daudz bijuði, zina, ka tâ ir Kandavas pçrle. Tâpçc domâju, pienâcis laiks ðim objektam atrast kâdu pa­ pildu finansçjumu.

– Stadions vçl aizvien ir tehnikuma îpaðums, patiesîbâ – valsts îpaðums. Kâ jûs redzat risinâjumu, kâ paðvaldîba tur varçtu piepalîdzçt – likums taèu to nepieïauj?

– Jâ, tas ir valsts îpaðums, bet, ja mçs noslçdzam nomas lîgu­

mu ar tehnikumu ilgtermiòâ, uz septiòiem gadiem, tad tas ir iespçjams. Bijâm par to domâjuði jau pagâjuðajâ gadâ, bet tad izdevâs iegût lîdzekïus vidusskolas sporta stadiona modernizçðanâ.

– Cik lîdzekïu ðogad stadionam ieplânots, vai esat budþetâ to paredzçjuði, te (budþeta pro­ jektâ, ko decembra domes sçdç bija iecerçts virzît izskatîðanai pirmajâ lasîjumâ) tâ uzreiz ðo ciparu kaut kâ nevar redzçt?

– Tas jums ir kaut kâds meln­ raksts kârtçjais.

– Kâ? Tas ir vienîgais oficiâlais visiem deputâtiem izdalîtais budþeta variants, kas pçdçjâ domes sçdç tika piedâvâts pieòemðanai pirmajâ lasîjumâ!.

– Pçdçjâ vçl nav. Tas, ka kâds kaut ko nopublicçjis, tas ir cits jautâjums.

– Tas ir vçl vairâk nekâ nopublicçts, tas ir variants, kas domes sçdç tika apspriests...

– Nu domes sçdç ðis jautâjums…

Tas ir tikai melnraksts, tur nekas nav apstiprinâts…

– Vârdu sakot, ðeit – budþeta projektâ – jûsu iecerçm paredzçtâ summa tâtad nav iekðâ? Tad tâ ir tikko kâ radusies iecere?

– Nç, ðajâ projektâ summa nav iekðâ un iecere, es domâju, ir jau

divus gadus sena, precîzâk, laikam pagâjuðâ gadâ radusies.

Ceïi, apkure un domes fejas – Tiktâl par paveikto, neîstenoto un ðogad iecerçto.

Bet tagad, atgrieþoties pie, iepriekð mums tiekoties, pârrunâtajâm aktualitâtçm.

Tâtad divi svarîgâkie problçm­ jautâjumi novadâ, kurus toreiz solîjât (2009. gada jûlijâ.

– Red.) risinât, bija apkure un ûdenssaimniecîba. Esat apzinâjuði, izpçtîjuði situâciju?

Kâds bijis ðo problçmu risi­ nâjums?

– Apkures pakalpojumu no uzòçmçja pâròçma paðvaldîbas uzòçmums «Kandavas namsaim­ nieks».

– Vai, jûsuprât, tas bija veiksmîgs lçmums?

– Domâju, ka jâ, – tas bi­ ja veiksmîgs. Apkures tarifs ir samazinâjies, un, veicot atseviðíus uzlabojumus, esam vairâkkârtîgi ieguvuði, protams, ne uzreiz, bet ilgtermiòâ.

– Un ûdenssaimniecîbas jomâ?

– Kâ kâdreiz teicu, pârtraucot lîgumu ar iepriekðçjo bûvnieku, mçs tomçr esam ietaupîjuði 800 000 latus uz to lîgumu un nâkoðajâ kârtâ. Ja nemaldos, ir 1,2 miljoni papildu ieguvums Kandavai.

– Te jûs runâjat par savulaik izskançjuðo skandalozo gadîjumu ar Lapiòa kunga firmu, ar kura vadîto uzòçmumu jûs pârtraucât lîgumu?

– Jâ.

– Tolaik tas plaði izskançja visas valsts mçrogâ... Kâds bija pamatojums lîguma lauðanai?

Kâ jûs komentçtu Lapiòa kunga izteikumus par ”fejâm” un „rûíîðiem”, kas viòam zvanîjuði Kandavas domes vârdâ un faktiski pieprasîjuði ”kukuli” Ls 100 000 apmçrâ?

– Es domâju, ka katrs cilvçks var runât daudz ko, bet, kâ jau eksperti izvçrtçja, viòð ir iesniedzis maldinoðus dokumentus konkursa komisijai.

– Tieði tâpçc jûs lauzât lîgumu?

– Uz ðo jautâjumu es jau tikko atbildçju.

– Tâtad iemesls – maldinoða dokumentâcija. Tieði par kuru faktu?

– Tas diemþçl jâprasa iepriekðçjai konkursa pretendentu izvçrtçðanas komisijai, kas to bija darîjusi. Mçs ðo konkursa likumîbu izvçrtçjâm pçc iedzîvotâju un deputâtu lûguma.

– Kurð iedzîvotâjs vai deputâts konkrçti ðâdu lûgumu parakstîja un domç iesniedza, kad tas tika izskatîts? Mûsu pârstâvji taèu visâs domes sçdçs piedalâs?...

Ceturtdiena, 2011. gada 13. janvāris

9

jautâjums?

– Ja nemaldos, to bija parakstîjuði kâdi trîs vai pat èetri deputâti.

– Vai ar ðo iesniegumu var iepazîties?

– Jâ, tas ir pagâjuðâ gada doku­ mentos.

Satiksmes ar novada centru nav – Par kredîtsaistîbâm. Ûdens­saimniecîbas projek­ ta dçï paðval­dîbai ir lielas kredîtsaistîbas, jauni projek­ ti nâkuði klât, kuriem atkal nepiecieðams lîdzfinansçjums.

Cik liels ðobrîd ir domes kredît­ portfelis?

– Ciparos pavisam konkrçti uz­ reiz nevaru pateikt, bet pavisam droði gan, ka procentuâli pieïaujamo normu neesam pârsnieguði.

– Kâda procentuâli ir ðî nor­ ma?

– Nemâcçðu konkrçti atbildçt.

Jâprasa grâmatvedîbâ, bet pâr­ sniegta ðî norma mums nav. Ne­ jauciet mûs ar Tukumu!

– Iepriekðçjâ mûsu sarunâ smags jautâjums bija pasa­ þieru pârvadâjumi, tieði satiks­ me ar novadam jaunpievienoto Vânes pagastu. Vai pa ðo laiku ir izdevies satiksmi uzlabot, at­ vieglojot pagastu iedzîvotâju nokïûðanu novada centrâ?

– Nç, diemþçl nekas nav mainîjies. Paðlaik notiek diskusi­ ja Satiksmes ministrijâ, kâdâ veidâ pârdalît finansçjumu, vairâk no­ virzot sabiedriskâ transporta uz­ laboðanai.

– Bet starptautiskie aizdevçji ierosinâja budþetâ samazinât sabiedriskajam transportam paredzçtâs valsts dotâcijas...

– Bet paðlaik diskutç par to, lai ðo pilsçtu sabiedriskâ transporta vajadzîbâm paredzçto naudu daïçji novirzîtu arî uz laukiem. Ðî disku­ sija, ja nemaldos, pieejama Satik­ smes ministrijas mâjas lapâ.

– Kâds ir jûsu reâlais skatîjums ðajâ ziòâ? Kad lau­ ku cilvçki visticamâk to varçtu sagaidît?

– Diemþçl to izlems Satiksmes ministrija.

– Bet paðvaldîba ir tâ, kas tâlâk lemjoðâs instancçs ro­ sina, kas virza viòu cilvçkiem bûtiskus un vajadzîgus jautâ­ jumus...

– Mçs labprât atbalstîtu pâris marðrutu vairâk, bet…

– Vai, domâjot par pagas­ tos dzîvojoðajiem, ir pie­ òemts domç kâds lçmums par sabiedriskâ transporta kustîbas uzlaboðanu novadâ?

– Nç.

– Vai esat par to domâjuði? Ðis ir jûsu pirmajâ intervijâ minçtais jautâjums, kas jopro­ jâm palicis bez risinâjuma.

– Kâ pagâjuðoreiz, pirms ga­ da (Iepriekðçjâ intervija bija 2009. gada jûlijâ. – Red.), teicu ar Zan­ ti un Vâni pçc reformas situâcija ar sabiedriskâ transporta kustîbu no pagastiem uz novada centru ir ne­ pietiekama.

– Ðíiet, situâcija reizç ar re­ formu tomçr ir pasliktinâju­ sies, jo no Vânes uz Kandavu

turp un atpakaï cilvçki vispâr netiek. Kâ skatâties uz iespçju, ka arî novada iedzîvotâji varçtu izmantot skolçnu auto­ busa pârvadâðanas pakalpo­ jumus?

– Nç, ðâdu iespçju neesam skatîjuði un es to arî neatbalstu.

– Kâpçc?

– Tomçr skolçnu pârvadâjumu satiksme ir nedaudz savâdâka, specifiskâka kâ ikdienas pasa­ þieru satiksme. Savâ laikâ arî Sa­ tiksmes ministrijâ bija jautâjums nedot naudu skolçnu autobusu iegâdei, bet ðos lîdzekïus pârdalît satiksmes organizçtâjiem – pa­ sa­þ ieru pârvadâtâjiem. Bet ðis jautâjums atbalstu, protams, ne­ guva.

Goda vietâ – kartings un motokross...

– No redakcijas viedokïa raugoties, smagâkais strîdus objekts pilsçtâ ir kartingu tra­ se un skaòu slâpçjoðâs sie­ nas nepiecieðamîba. Toreiz, pirms pusotra gada, jûs arî sacîjât, ka siena paredzçta un bûs, to gan jau apsolîja iepriekðçjais deputâtu sa­ saukums, minot, ka trase ne­ tiks nodota ekspluatâcijâ, ka­mçr tâ neatbildîs visâm ar ekspluatâciju saistîtâm prasîbâm. Cik mums bija iespç­ ja iepazîties ar dokumentiem un arî situâciju dabâ, aizsarg­ sienas joprojâm nav...

– Aizsargsiena nav uzbûvçta, bet skaòas mazinâðanai ir uzsliets tents.

Kâ jûs teicât, domes iepriekðçjais sastâvs ðo jautâjumu ir lçmis – tra­ se ir nodota ekspluatâcijâ atbilstoði tâ laika prasîbâm.

– Nç, prasîba par to, ka ska­ òu slâpçjoðai sienai jâbût, tika saglabâta. Turklât sacensîbas ti­ ka uzsâktas agrâk, iekams tra­ se bija nodota ekspluatâcijâ – Nu es to nekomentçju.

– Ko darîsiet ar sienu?

Kâ aizstâvçsiet savus iedzî­ votâjus?

– Mçs viòus arî aizstâvam.

– Kâ tieði?

– Prasot trases îpaðniekiem ðo sienu uzbûvçt.

– Jûs ðo prasîbu uzturat arî ðobrîd?

– Mçs to prasâm arî ðobrîd. Nekas nav mainîjies. Pieòemot lçmumu, sçdç klât bijuði trases îpaðnieki, un viòiem tas ir zinâms.

– Vai ir noteikts konkrçts termiòð, kâdâ laikâ ðî siena ir jâizbûvç?

– Domâju, trases îpaðniekiem tas ir labi zinâms un viòi ðo jautâjumu risinâs. Bez tam Veselîbas centrs veic mçrîjumus trasç pieïaujamâs skaòas kontrolei.

– Tâtad jûs turpinâsiet iedzîvotâjus aizstâvçt un no trases îpaðniekiem, jauno se­ zonu uzsâkot, pieprasît aiz­ sargsienas izbûvi?

– Jâ, turpinâsim.

– Lai gan jûsu prasîbu par aizsargsienu trases îpaðnieki nepilda, redzams, ka no domes budþeta gan pçrn, gan ðî gada budþetâ kartinga sacensîbâm

ir atvçlçti salîdzinoði ievçro­ jami lîdzekïi. Pçrn ðim mçr­íim atvçlçti Ls 6000. Ðogad summa samazinâta,betbu­dþe­taprojektâ klât nâcis vçl finansçjums kar­ tinga sacensîbâm sievietçm.

No vienas puses vârdos jûs atbalstât iedzîvotâjus, no ot­ ras puses darât pretçji – no budþeta pieðíirat naudu ko­ mercstruktûrai, sacen­sî­bâm, ko organizç komerc­struktûras?

– Jâ, pagâjuðajâ gadâ pieðíîrâm kartingam naudu un domâjam, ka arî ðogad pieðíirsim.

– Kâpçc ðim sporta veidam, ðim biznesam izvirzîta ðâda priekðrocîba?

– Domâju, Kandavas kartingu trase ir… Var teikt, atseviðís ob­ jekts Kandavâ.

– Tas ir bizness. Un jums ir daudz atseviðíu objektu: ir pils, ir tornis, ir muzejs, ir tas pats Kandavas tehnikums, bet pret ðo objektu ir kaut kâda îpaða attieksme?

– Nav nekâdas îpaðas attieks­ mes, un tas, kas varbût skan te presçs un tâ tâlâk, es uzskatîðu, ka tie ir pilnîgi izdomâjumi.

– Kâpçc izdomâjumi? Tie ir skaitïi, kas ir skaidri redzami.

– Jâ, tie ir skaitïi, mçs atbalstâm to, plus mums pagâjuðajâ gadâ bija arî dâmu kausa izcîòa kartingâ.

– Neslçpsim, kartings – tâ tomçr nav vidçja lîmeòa pilsoòa izklaides iespçja.

Tas ir pietiekami dârgs spor­ ta veids – aprîkojums, trase, braucienu maksa. Tiek rîkotas VIP sacensîbas. Bija cerîba, ka, kartinga sacensîbas rîkojot, iegûs Kandava, tâs uzòçmçji, pakalpojumu sniedzçji. Bet tâ jau tomçr gluþi nenotiek. Kâ zinâms, piemçram, çdinâðanas pakalpojumus sniegt aicinâts uzòçmums «Lido».

– Jûs sprieþat pçc vienâm sacensîbâm.

– Vai jums ir citi dati?

– Nu, dâmu kausu mçs paði rîkojâm.

– Tas bija individuâls pasâ­ kums, kurâ jûs taèu kartingus îrçjât, par to maksâjât?

– Protams.

– Nu, lûk, un arî tâdçjâdi jûs atbalstîjât privâtbiznesu.

– Kâpçc lai mçs neatbalstîtu privâtbiznesu?

– Tas neietilpst paðvaldîbas kompetencç, un, ja nemaldos, to arî nepieïauj likums...

– Bet paðvaldîba var atbalstît motosportu un autosportu.... Jums vçl 5 minûtes!

– Labi, lai bûtu jautâjums par motosportu – sporta veids, kuram arî pçkðòi novadâ ir vislielâkais atbalsts – arî ðajâ gadâ budþeta projektâ paredzçti 6000 latu. Budþeta projektâ kopumâ redzams, ka finansçjums sportam, salîdzinâjumâ ar aizvadîto ga­ du, ir pieaudzis par visiem 50%, tajâ pat laikâ izglîtîbai, kas no­ teikta kâ prioritâte novadâ , finansçjums samazinâts par 8%. Nevilðus jâjautâ, uz kâ, uz sporta sacensîbu rçíina?

– Vai jûs vasarâ piedalîjâties ðajâs motosporta sacensîbâs, vai redzçjât, cik cilvçku bija atbraukuði?

– Daudzviet tiek rîkotas dau­ dzas plaði jo plaði apmeklçtas komercsacensîbas, tâpçc jau pað­valdîbâs tâm neatvçl lî­ dzek­ïus, turklât tik ievçrojamâ apmçrâ, kā tas salîdzinoði ir Kandavâ. Un, ja runâjam par atbalstu, tad tas visplaðâkais skatîtâju un lîdzjutçju, vietçjo cilvçku un paðu spçlçjoðo vidû, piemçram, Kandavâ, droði vien ir basketbolam.

– Jâ. Arî basketbols kâ spor­ ta veids ir ar finansçjumu budþetâ iekðâ.

– Ir jau gan, tikai par turpat Ls 2000 mazâku summu nekâ motosports.

– Tie dati, kas jums tur ir, ir nepilnîgi!

– Kâdi nu jums domç ir – tâdi ir. Taèu labi – cik tad no jûsu novadâ dzîvojoðajiem nodar­ bojas ar motokrosu?

– Ja nemaldos, 14. (Kâ pirms nedçïas intervijâ stâsta pats moto­ sporta treneris Mârtiòð Alek­sandro­ viès, ðajâ sporta veidâ trençjas pamatâ tikai divi kandavnieki – Mârtiòð pats un Rihards Bârenis.

Par to, vai ðie abi puiði ir reìistrçti Kandavas novada iedzîvotâji, re­ dakcijai gan pagaidâm ziòu nav.

– Red.)

Kurð un kâpçc melo?

– Un tagad mazliet par cilvçku politiku, tâ teikt, par amatpersonâm. Kâ sapro­ tu, ðis gads domç iesâcies ar pârmaiòâm izpildvaras gaiteòos, ar uzteiktu darbu preses sekretârei, pieòemts vçl kâds darbinieks? Ar ko tas saistîts?

– Domâju, ka jums ir nepilnîgi dati.

– Nu tad viesiet skaidrîbu, kâdi tad ir pilnîgie dati par reorganizâciju?

– Pagaidâm nekâda reorganizâ­ cija nav iesâkta.

– Nevienam no jûsu darbinie­ kiem darbs nav uzteikts un ne­ viens nav pieòemts darbâ?

– Nu… arî nav pieòemti.

– Neviens? Nav tâda ðtata vieta, kâ, piemçram, korespon­ dents?

– Vai jums ir kâdi dati?

– Jâ, ir mums tâda infor­ mâcija.

– Tad tâ ir nepilnîga.

– Nâkoðais – par jûsu saistîbu ar partiju. Kâds tad patiesîbâ ir iemesls, kâpçc mainîjât savu piederîbu par­ tijai?

– Atvainojos, bet to vairâkkârt esmu intervijâs teicis.

– Proti, kâpçc?

– Esmu jau to teicis. Palasiet atpakaï iepriekðçjos rakstos teikto.

– Nu varbût tomçr, jo nekâdu skaidrojumu laikrakstam gan tâ arî neesat sniedzis?

– ....

– Tieði informâcijas trû­ kuma dçï sazinâjâmies ar jû­ su bijuðajiem partijas bied­ riem, partijas vadîbu. Un taga­ dçjâ partijas lîdere apgal­ vo, ka iemesls, kâpçc atstâjât Pilsoniskâs Savienîbas rin­ das, ir gluþi personisks – jûs nav apmierinâjis, ka netiek atbalstîts jûsu personîgais biz­ ness. To paðu apstiprinâja arî

ðodien sazvanîtais Ìirts Valdis Kristovskis, – jums bijusi iecere kopâ ar Aizsardzîbas ministri­ ju attîstît savu privâto biznesu, un, tâ kâ partija to neatbalstîja, jûs no tâs aizgâjât. Kâ jûs to komentçjat?

– Nav taisnîba. Nebûs ko­ mentâru. Un nav taisnîba.

– Tâtad tâda saruna nav bi­ jusi?

– Tas ir viòu personîgais viedok­ lis. Tâda saruna nav bijusi.

Dome vai privâtbode – tâds ir jautâjums?

– Un vçl – par tâdu biznesa lietu kâ celtniecîba...

– Paldies, beigsim!

R. Bârenis demonstratîvi pieceïas no sava mçra krçsla, nepârprotami liekot noprast, ka mûsu saruna ir galâ. Netiek òemts vçrâ, ka ir pirmdiena, iedzîvotâju pieòemðanas laiks, ka tikðanos uz konkrçtu laiku pieteicâm savlaikus, jau piektdien, un patiesîbâ uz ðo iespçju tikties ar paðvaldîbas galvu gaidîjâm vairâk nekâ divus mçneðus. Tieði divus mçneðus.

– Paldies!… Paldies!

– Jûs neatbildçjât uz visiem jautâjumiem.

– Mçs sarunâjâm 20 minûtes.

– Mçs sarunâjâm uz 13.00, divas stundas jûs mums likât gaidît aiz durvîm... Ðobrîd ir iedzîvotâju pieòemðanas laiks, mums bija pieraksts – Paldies.

(Bârenis demonstratîvi… iziet no kabineta. Tûdaï gan atkal atgrieþas, pieprasot atstât kabinetu.)

– Pastâstiet, kâpçc jûs iedzîvotâjus nepieòemat tam paredzçtajâ laikâ? Tagad ir iedzîvotâju pieòemðanas laiks, un, lûk, jûs mûs tagad raidât ârâ no kabineta?! Iepriekð jûs trîs reizes atteicâties pieòemt mûsu laikraksta ko­ respondenti. Kâpçc? Izsauciet paðvaldîbas policiju!

– Es neesmu ar jums runâjis, jûs, liekas, ar sekretâri runâjât.

– Nu, protams, ka ar sekre­tâ­ ri, jo jûs pats atsakâties runât.

Arî ar sekretâres starpniecîbu paziòojot, ka nerunâsiet. Zi­ niet, te nav jûsu privâtkantoris – te ir paðvaldîbas iestâde, ku­ rai ir nolikums, kas arî jums ir saistoðs. Tâtad – kâpçc? Kâpçc nepieòemat iedzîvotâjus noli­ kumâ noteiktajâ laikâ? Kâpçc atsakâties runât ar presi?

– Plaudes kundze, es domâju, ka mums ðî saruna ir beigusies.

Paldies! Man ir nâkoðâ sçde...

– Jums nevar bût sçde ofi­ ciâli izsludinâtâ iedzîvotâju pieòemðanas laikâ.

– Paldies! Man ir administratîvâs komisijas sçde. Paldies! Paldies!

Mûsu saruna beigusies.

– Nç, nav beigusies, ja vien jûs neesat paredzçjis atkâpties no domes priekðsçdçtâja ama­ ta vai atteikties pildît deputâta pienâkumus... Nepieòemt iedzî­ vo­tâjus nolikumâ no­teikta­jâ laikâ, neatbildçt uz iedzîvotâju un preses jautâjumiem pçc bûtîbas – to likums un domes nolikums neparedz...

Jautâjumus uzdeva un atbildes uzklausîja Ivonna Plaude un Inese Valtenberga

10

Ceturtdiena, 2011. gada 13. janvāris

sports Zane Vimbule

Futbols

Blanks atgrieþas un uzvar!

2011. gada Baltijas Èempionu kau­sa izcîòas 3. spçlç svçtdien, 9. janvârî, Olimpiskâ Sporta cen­ tra futbola hallç Latvijas èempioni «Skonto FC» futbolisti ar rezultâtu 4:2 pârspçja Igaunijas spçcîgâko klubu «FC Flora», tâdçjâdi triumfçjot visâ turnîrâ.

«Skonto FC» sâkumsastâvâ bi­ ja divi Tukuma futbolisti – gan Kristaps Blanks, gan Vitâlijs Smirnovs –, un abi puiði spçli aizvadîja pilnîbâ, vien spçles 66. minûtç K. Blanks izpelnîjâs dzelteno kartîti. Lîdz ar to varam sacît, ka jaunais gads K. Blanka karjerâ iesâcies ïoti veiksmîgi – atguvies no pçrnajâm traumâm un ar pilnu sparu atsâcis futbolis­ ta gaitas. Vçlam veiksmi!

Jâpiebilst, ka ðo turnîru «Skon­ to» komanda aizvadîja sava jaunâ gal­venâ trenera Mariana Paha­ ra vadîbâ, jo lîdzðinçjais galvenais treneris Aleksandrs Starkovs pie­ vienojies Azerbaidþânas koman­ dai «Baku». Ðajâ turnîrâ piedalîjâs visu triju Baltijas valstu 2010. ga­ da èempioni. Visas trîs turnîra dalîbnieces 2011. gada janvâra beigâs piedalîsies tradicionâlajâ Sadraudzîbas kausa izcîòâ, kas ðo­ gad notiks Sanktpçterburgâ, tâdç­ jâdi gatavoðanos sezonai ðîs ko­ mandas uzsâka âtrâk.

Atsâcies novada èempionâts Tukuma novada 2010./2011. gada atklâtajā èempionâtâ telpu futbolâ atsâkuðies sabraukumi un, proti, 9. janvârî Cçrç notika «B» lîgas 4. sa­ braukums. SK «Kandava-II» uzvarçja «Nîgros» ar 9:4, bet zaudçja ar 4:11 «Zemgale pluss» vienîbai; FK «Balo­ dis» ar 4:3 uzvarçja «Zemgali pluss» un ar 5:4 – «Veterânus», kuri ar 7:3 pârspçja «Nîgros» Ðonedçï Irlavas Sporta namâ no­ tiks «A» lîgas komandu 4. sabrau­ kums: 16. janvârî 10.00 spçlçs «Savçjie» un «AXA Engure»; 10.50 SK «Kandava» un «Veterâni pluss»; 11.40 «AXA Engure» un «CFK»; 12.30 FS «LLT» un SK «Kandava»; 13.20 «Veterâni pluss» un «KFC»; 14.10 «CFK» un FK «Selga», 15.00 «Tukuma brâïi» un FS «LLT», 15.50 FK «Selga» – «KFC».

Florbols Kungi virslîgâ gadu iesâk ar zaudçjumiem Aizvadîtajâ sestdienâ, 8. janvârî, Irlavas Sporta namâ norisinâjâs Lat­vijas florbola virslîgas spçle starp Irlavas «Telms/Energokom­ plekss» un Igaunijas komandu «Jõ­ geva SK Selver/Tähe». Diemþçl pagarinâjumâ irlavniekiem nâ­ câs atzît kaimiòvalsts sportistu pârâkumu ar rezultâtu 6:7. Vârtus irlavnieku labâ guva Edijs Ham­ mers, Alvis Dâle – pa 2 vârtiem, Toms Dâle un Edgars Taube.

Savukârt svçtdien, 9. janvârî, Lîgatnç «Telms/Energokomplekss» ar 5:8 piekâpâs «Latgranula/Lîgatne» florbolistiem (vârtus guva E. Tau­ be, A. Dâle – pa 2, T. Dâle – 1).

Nâkamâ spçle «Telms/Energo­ komplekss» komandai paredzçta ðo piektdien, 14. janvârî, Íekavas Sporta namâ, kur tiksies ar vietçjo komandu.

Veterâni spçlē Lielvârdç Sestdien, 8. janvârî, Lielvârdç no­ tika arî Latvijas florbola veterânu sa­ braukums, kurâ piedalîjâs arî Irla­ vas florbolistu pârstâvçtâ komanda «Ekskurzeme». Pirmajâ spçlç irlav­ nieki ar 3:5 piekâpâs «Smilðukastçm» (vârtus guva Mârcis Krûmiòð, Valdis Lagzdiòð un Andis Ðvâns).

Otrajâ dienas spçlç koman­ da gavilçja – ar 8:0 uzvarçti FK «Taizels» florbolisti (vârtu guvçji: Mâris Apsîtis – 3, V. Lagzdiòð un M. Krûmiòð – 2, Mâris Buks).

Treðajâ un noslçdzoðajâ sabrau­ kuma spçlç irlavnieki lîdzîgâ spçlç ar 8:7 pârspçja «Cielaviòu Armijas» veterânus (vârtus guva A. Ðvâns, V. Lagzdiòð, M. Buks, M. Apsîtis – katrs pa 2 vârtiem).

Nâkamais sabraukums veterâ­ niem bûs 12. februârî Kocçnos.

Ðonedçï Irlavâ spçlçs dâmas 15. janvârî 16.00 Irlavas Spor­ ta namâ norisinâsies Latvijas flor­ bola virslîgas spçle dâmâm. Spçlçs komandas «Irlava/Tukums» un «FK Íekava/AXA».

Basketbols Tukumnieces «Molten kausa izcîòâ» Lai popularizçtu basketbolu meiteòu vidû, jau otro reizi Latvijas jaunatnes basketbola lîga no 7. lîdz 16. janvârim organizç «Molten kau­ sa izcîòu» basketbolâ meitençm.

Turnîrâ piedalâs komandas èetrâs vecuma grupâs – «U-17», «U-14», «U-13», «U-12»). Dalîbu turnîrâ bi­ ja pieteikuðas 42 komandas no visas Latvijas. 7., 8. un 9. janvârî Rîgâ spçkiem mçrojâs «U-17» un «U-13» meitenes, tostarp arî Tu­ kuma komandas. «U-13» grupâ 14 komandu konkurencç Da­ ces Aumales trençtâ Tukuma ko­ manda ierindojâs 12. vietâ (labâkâ spçlçtâja komandâ – Linda Rein­ holde), savukârt «U-17» grupâ Ine­ ses Degterjonokas sportistes starp astoòâm komandâm ieòçma 6. vie­ tu (rezultatîvâkâ spçlçtâja Tuku­ mam – Egita Vînakmene) Meitenes «U-12» un «U-14» ve­ cuma grupâs spçlçs no 14. lîdz 16. janvârim. Tukumu pârstâvçs «U-12» vecuma meitenes.

Starptautisks turnîrs Kandavâ No 5. lîdz 7. janvârim Kanda­ vas Sporta hallç notika jau otrais starpatautiskais turnîrs basketbolâ pçdçjo divu nedçïu laikâ. Ðoreiz piedalîjâs 1995., 1997. un 2000. gadâ dzimuðo zçnu koman­ das.

Vecâkajâ (1995. dz. g.) grupâ 1. vietu ieguva BS «Sokk» (Igauni­ ja) komanda, 2. – «Kijeva» (Ukrai­ na), 3. – «Pârdaugava» (Rîga), 4. – Kandavas BJSS, 5. – SK «Jaunpils», 6. – «DSN» (Rîga); 1997. g. dz. grupâ par uzvarçtâjiem kïuva ko­ manda «DSN», 2. – «Kijeva-2», 3. – «Talsi», 4. – «Kijeva-1», 5. – Kanda­ vas BJSS, savukârt 6. – «Tukums»; 2000. g. dz. zçnu konkurencç par turnîra uzvarçtâjiem atzina NAB «Sanktpçterburga» (Krievija), 2. – Kandavas BJSS, 3. – «Ventspils», 4. – «Dinamo Maskava» (Krievija), 5. – BS «Sokk», 6. – Saldus, 7. – «Ki­ jeva-1», bet 8. – «Kijeva-2».

Turnîra rîkotâji saka paldies visiem, kas palîdzçja organizçt turnîru, tâ tiesneðiem un vislielâkais

paldies tiem cilvçkiem, kuri gan turnîra laikâ, gan pçc tam strâdâja uz sporta halles jumta, notîrot vairâk nekâ 1600 m² lielo jumtu no pusmetru biezas sniega segas.

Agra Pûces turnîrâ 7. janvârî Tukuma Sporta un atpûtas kompleksâ Lauktehnikâ Agra Pûces piemiòas kausa turnîrâ basketbolâ «Tukuma Sporta skola» (TSS) ar 56:72 piekâpâs «Zemgales» (Slampe) komandai.

Otrdien, 11. janvârî, Kandavas Sporta zâlç «Kandava 86» ar 76:49 pārspēja «Tukuma Sporta skolu».

Rīt, 14. janvârî, Sabilç paredzē­ tā spēle tehnisku iemeslu dēļ ir at­ celta. Par nākamajām spēlēm infor­ mēsim nākamnedēļ.

Rietumu lîgas kausâ pusfinâlisti noskaidroti «Rietumu lîgas» kausa izcîòa bas­ ket­bolâ norisinâjâs visas aizvadîtâs nedçïas laikâ, kad tika izspçlçtas apakðgrupu komandu spçles.

Jau rakstîjâm «A» grupas spçïu rezultâtus.

6. janvârî Talsos spçlçja «B» grupas komandas. «Talsu Spor­ ta skola» uzvarçja 78:65 «Fristaile­ rus» un ar 71:47 pârspçja «Mûþîgi perspektîvos», kuri ar 69:42 uzvarçja «Fristailerus». Tâdçjâdi pusfnâlam «B» grupâ kvalificçjâs «Talsu Sporta skola».

«C» un «D» grupas spçles aizvadîja 8. janvârî Smârdes pamatskolâ. «D» grupâ «ASK/Brîvsolis 2» ar 18:54 piekâpâs «Tukuma Sporta skolai», kas arî uzvarçja «Kandava 86» – ar 73:54. Pusfinâlisi no «D» grupas – «Tukuma Spora skola».

«C» grupâ «Baloni» ar 54:48 uzva­ rçja «Lapmeþciemu», bet ar 49:94 piedzîvoja smagu zaudçjumu «ASK/ Brîvsolim», kurð ar 102:43 pârspçja «Lapmeþciemu», lîdz ar to «C» grupâ, pârliecinoði uzvarot abâs spçlçs, pusfinâlâ iesoïoja «ASK/Brîvsolis».

Vçl komandas nav vienojuðâs, kad norisinâsies kausa pusfinâls.

Bet, kâ mums sacîja maèu gal­ venais tiesnesis Andris Bambis – ðonedçï tas noteikti nebûðot.

Volejbols Dâmas spçlç Lauktehnikâ 9. janvârî Tukuma Sporta kompleksâ Lauktehnikâ norisi­nâjâs Tukuma novada volejbola sacensîbas sievietçm. «Tukuma Sporta skola» ar 0:3 piekâpâs SK «Tume», kas ar 0:3 atzina «Ozolnieku» pârsvaru. «Ozol­ nieki» ar 3:0 pârspçja arî «Tukuma Sporta skolu».

Ðonedçï – Lapmeþciemâ Ðonedçï atsâkas arî «Rietumu lîgas» volejbola turnîrs vîriem.

15. janvârî Lapmeþciema Sporta hallç 14.00 spçlçs «Lapmeþciems» un «Irlava», 15.30 – «Smârde» un «Ir­ lava», bet 17.00 – «Lapmeþciems» ar «Smârdi».

Cīņas sports Sedliòam Somijâ – zaudçjums Gadu ar zaudçjumu iesâcis bok­ sa kluba «Tukuma Brâïi» pârstâvis Ivars Sedliòð, kurð 8. janvârî Somijâ aizvadîja èetru raundu boksa cîòu ar vietçjo sportistu Ti­ mo Laini. Diemþçl mûsu bokse­ ris lîdzîgâ cîòâ pçc punktiem bija spiests atzît pretinieka pârâkumu.

Ceturtdiena, 2011. gada 13. janvāris

Reklāma un sludinājumi

11

Ziņas

12

Ceturtdiena, 2011. gada 13. janvāris

aptauja Vai ðajâ visai bargajâ ziemâ esat atlicinâjis laiku un lîdzekïus putnu, dzîvnieku – suòu, kaíu un meþa zvçru – atbalstam? darbiòð radîsies... Mâjâs aiz loga gan ir putniòu barotava, bet tâ jau ir se­ na un ierasta lieta.

dzīvesziņa

Mçness dienu kalendârs 10. diena (augoðs mçness Au­ na//Vçrða (5.38) zîmç) – avots, strûklaka; aktîvas atpûtas die­ na; spçki, kas sâk plûst pâri malâm, jânovirza lietderîgâ gult­ nç; jâstiprina saskaòa ìimenç; var saòemt atbalstu no gados vecâkiem cilvçkiem; labi sâkt mâjas celtniecîbu, darît sîkas, bet nozîmîgas lietas; neveiksmes ir sîkas; nepatikðanas âtri pâriet; ie­ teicams lietot daudz ðíidruma; ðajâ dienâ dzimuðie ir lieli ceïotâji, dâsni, enerìiski; sapòi ir spilgti un patîkami, taèu nepiepildâs – no 13. janvâra 11.00 lîdz 14. janvâra 11.19.

11. diena (augoðs mçness Vçr­ða zîmç) – ugunîgs ðíçps, klints; astrâlo kauju diena, sais­tîta ar slçptâm enerìijâm; spçcî­gâkâ Mçness cik­ la diena; visam nepiecieðama uzmanîba; jâpa­beidz iesâktie dar­ bi; nedrîkst sevi pârslogot; labi no­ der attî­rîðanâs procedûras; jârûpçjas par tuviniekiem, jâpauþ mîlestîba; maìisku darbîbu diena; labi ceïot; nedrîkst nogalinât pat vissîkâko radîbu; nedrîkst lietot alkoholu; ðajâ dienâ dzimuðie ir ar lielâm prâta spçjâm, dzîvo garu mûþu; sapòi bez îpaðas nozîmes, taèu reizçm piepildâs – no 14. janvâra 11.19 lîdz 15. janvâra 11.47.

Indulis (bezdarbnieks):

Kristaps (mâcâs Upîðskolâ):

– Esmu bezdarbnieks.

Paðam grûti. Knapi galus var kopâ savilkt. Manam kaimiòam pieder meþs.

Viòam tur ir dzîvnieku barotavas. Pats bûtu ar mieru iet palîgos par ne­ lielu atlîdzîbu. Vaicâðu kaimiòam. Varbût viòam ir zinâmi meþu îpaðnieki, ïaudis, kuri nodarbojas ar zvçru baroðanu. Varbût

– Es dzîvoju Tumes pagastâ. Nereti baroju klaiòojoðus bezsaimnie­ ku kaíîðus. Mâjâs virtuvç kaut ko atrodu un viòiem iznesu. Mani klasesbiedri arî palîdz dzîvajai vadîbai.

Daudzi baro putniòus.

Bçrni saviem vecâkiem iet lîdzi uz meþu barot stirniòas.

Inta Konrâde (sociâlâ darbiniece):

– Jâ. Man mâjâs katru vakaru nâk çst trîs stir­ nas. Zaíîtis arî pa laikam.

Un zîlîtes arî. Stirniòâm nolieku kartupeïu mizas, âbolus, nekas pâri nepa­ liek. Zaíîtim – burkânus, bet zîlîtçm speíi.

Agnese (mâcâs Vakara neklâtienes vidusskolâ):

– Vispâr – jâ. Mçs ar savu puisi Krista­ pu un mûsu vecâkiem nâkamajâ dienâ pçc Ziemassvçtkiem gâjâm pastaigâties uz Gailîðu meþu. Lîdzi paòçmâm kartupeïus, bietes, bur­ kânus. Pakârâm koku zariòos, lai meþa zvçriem arî svçtkos kas tiek.

Mâjâs mçs ar mammu aprûpçjam truðus.

Notikums

2011. gada dzîvnieks – platausu sikspârnis Latvijas Dabas muzeja sabiedrisko attiecîbu speciâliste Lâsma Vagoliòa

Latvijas Dabas muzejs jaunu gadu tradicionâli iesâk ar Gada dzîvnieka paziòoðanu.

13. janvârî 12.00 par 2011. gada dzîvnieku tika nosaukts Eiropas platausu sikspârnis (Barbastella barbastellus).

Eiropas platausis ir viena no visapdraudçtâkajâm sikspâròu su­ gâm Latvijâ, tâ iekïauta ES Biotopu direktîvas II pielikumâ. Eiropas pla­ tausi varçtu saukt par konservatîvu,

jo tas par mâjvietu izvçlas vecas, neremontçtas çkas, vecu muiþu pa­gra­bus un lielus, vecus, ne­ koptus muiþu parkus. Saglabâjot dzîvesvietas Eiropas platausim, aicinâm nodroðinât dzîvesvietu arî citâm retâm dzîvnieku sugâm.

Aizaudzis muiþas parks un ve­ cais pagrabs ir Çdenes dârzs, kurâ dzîvo un barojas daudzi dzîvnieki, arî Eiropas platausis, kurð nespçj pielâgoties mûsdienu apstâkïiem.

Sakopjot vidi, neïausim iet bojâ tâs iemîtniekiem!

2011. gada dzîvniekam veltîtâs aktivitâtes Latvijas Dabas muzejâ: komiksu konkurss «Gribi tici, gribi nç!» (izdomâti vai patiesi stâsti par

sikspârni); nodarbîba skolçniem «Sikspâròi – ar kâjâm gaisâ!»; pie­ dzîvojumu vakars ìimençm «Sik­ spâròa vçstîjums»; seminârs biolo­ ìijas skolotâjiem.

2011. gada dabas dârgums – íekarpapardes Íekarpapardes pie mums ir reti sastopams augs, turklât iekïauts îpaði aizsargâjamo augu sarakstâ.

Cilvçka saimnieciskâ darbîba – izmîdîðana, uzarðana, rakðana, te­ ritoriju apmeþoðana un citas – sa­ mazina jau tâ reto íekarpaparþu sastopamîbu. Cilvçki nereti mazo, lîdz 20 cm augsto augu pat neievçro, turklât daþas sugas, kâ, piemçram, pusmçness íekarpaparde (Botryc­ hium lunaria) vasaras otrajâ pusç virs augsnes nav redzama.

Lai ieinteresçtu vçrot un arî sau­dzçt ðos dabas dârgumus, ðogad Latvijas Botâniíu biedrîba grib pievçrst uzmanîbu maziem, skaistiem, ar juveliera precizitâti iz­pildîtiem Dabas bçrniem – íekarpapardçm, kas ieceltas Gada auga 2011. godâ. Íekarpapardes ir mazi daudz­ gadîgi augi, kas pieder èûskmçlîðu dzimtai un maz atgâdina tos au­ gus, kurus pazîstam kâ papar­ des. Savukârt ìints nosaukums –

Botrychium – norâda uz îpatnçjo sporangiju formu. Papardçm, arî íekarpapardçm, ziedu nav. Tâs vai­ rojas ar sporâm. Íekarpapardçm ir divas daïas – auglîgâ un neauglîgâ.

Uz auglîgâs daïas attîstâs sporan­ giji, kuros nobriest sporas, bet neauglîgâ daïa ir katrai sugai atðíirîga, pçc kâ tâs var atðíirt.

Latvijâ ir pazîstamas piecas íe­ kar­paparþu (Botrychium) sugas: pusmçness íekarpaparde (B. lu­ naria), Virdþînijas íekarpaparde (B. Virginianum), zarainâ íekar­ paparde (B. matricariifolium), plûksnu íekarpaparde (B. sim­ plex). Íekarpapardes ir reti vai pat ïoti reti sastopami augi gan Latvijâ, gan visâ Baltijas jûras reìionâ. Íekarpapardes aug daþâdos bioto­ pos – pïavâs, meþmalâs, atmatâs, ceïmalâs, prieþu meþos. Visbiezâk augi veido nelielas grupas, var at­ rast arî atseviðíus augus.

Bieþâk Latvijâ sastopamâ íekar­ paparde ir pusmçness íekar­ paparde (B. Lunaria). Pçc daþu tautu ticçjumiem ðo papardîti

Pusmçness íekar­paparde sauca par zâli-atslçgu: sporan­ giji, sastapti vasaras saulgrieþos, norâdot virzienu, kurâ meklçjami dârgumi.

Pçc Latvijas Botâniíu biedrîbas biedra Româna Vçvera sagatavotâ materiâla