www.wloszakowice.pl
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Przekazuję na Państwa ręce ten folder, prezentujący w zarysie gminę Włoszakowice. Gminę niepowtarzalną – gdzie tradycja bezkonfliktowo splata się z nowoczesnością. Miejsce, gdzie każdy znajdzie coś dla siebie – lasy, jeziora, spokój i słońce. Tereny niezwykle atrakcyjne dla inwestorów – z dobrze rozwiniętą infrastrukturę komunalną. Pragnę Państwa bardzo serdecznie zaprosić do odwiedzenia gminy Włoszakowice. Zapewniam Państwa, iż każda osoba przybywająca do nas zostanie przyjęta życzliwie, a pobyt u nas będzie długo i mile wspominać. Stanisław Waligóra Wójt Gminy Włoszakowice
I present to you this folder that outlines Włoszakowice Commune that is a unique Commune, where tradition and modernity interweave agreeably. A place, where everyone can find something for themselves – forests, lakes, peace, and the sun. Where the area is extremely attractive for investors, since it has well-developed communal infrastructure. I would like to invite you to visit Włoszakowice Commune. I can assure you that everyone coming to us will have a friendly welcome and the stay will be nicely remembered and for long. Stanisław Waligóra Head of Włoszakowice Commune Ich freue mich, Ihnen diese Broschüre präsentieren zu können, die Ihnen einen Überblick über die Gemeinde Włoszakowice gibt. Włoszakowice ist ein besonderer Ort, an dem Tradition und Moderne miteinander harmonieren; an dem jeder etwas für sich entdecken kann – Wälder, Seen, Ruhe und Sonne. Und nicht zuletzt: attraktive Flächen für Investoren mit gut ausgebauter kommunaler Infrastruktur. Ich möchte Sie herzlich in unsere Gemeinde einladen: Włoszakowice ist bekannt für seine Gastfreundschaft; an Ihren Besuch werden Sie sich sicher noch lange und gerne erinnern. Stanisław Waligóra Gemeindevorsteher Włoszakowice
Rada Gminy Włoszakowice – 2010 / The Włoszakowice Commune Council – 2010 / Der Gemeinderat Włoszakowice - 2010 /
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Charakterystyka Gmina Włoszakowice leży w południowo-zachodniej Wielkopolsce na obszarze historycznie stanowiącym granicę Wielkopolski i Śląska, obejmując obszar 127km2. Całą Gminę, w skład której wchodzi 13 sołectw, zamieszkuje 9150 mieszkańców. Siedzibą Gminy jest wieś Włoszakowice licząca 3250 mieszkańców. Teren Gminy jest niezwykle atrakcyjny turystycznie. Lekko pofałdowany teren i gęste lasy tworzą idealne warunki do turystyki pieszej i rowerowej. Na terenie Gminy można zobaczyć wiele zabytków, a także wypocząć nad wodą. O walorach turystycznych niech świadczy fakt, iż w okresie letnim liczba mieszkańców Gminy podwaja się. Najłatwiej dostać się do nas samochodem jadąc drogą powiatową łącząca Leszno z Brennem i dalej Wolsztynem. Prosty dojazd zapewniają także szosy ze Wschowy i ze Śmigla. Alternatywnym sposobem dotarcia do nas jest kolej, jeżdżąca na trasie Leszno – Zbąszynek. Można także zdecydować się na dojazd autobusem bądź busem.
Description Włoszakowice Commune is located in the South-Western part of Greater Poland (Wielkopolska), within the territory historically constituting the borderline between Greater Poland and Silesia, covering the area of 127 sq. km. Composed of 13 rural administrative units (called sołectwa), the entire Commune has 9m150 inhabitants. The seat of the Commune is Włoszakowice village that has 3,250 inhabitants. The territory of the Commune is attractive for tourists. A slightly undulating terrain and thick forests create ideal conditions for hiking and cycling. You can see many monuments within the commune’s territory or rest by water. Touristic qualities of the commune are confirmed by the fact that the number of its inhabitants doubles during the summer season. The easiest way to come to us is by car, along the district road that connects Leszno with Brenno and, further, Wolsztyn. It can also be accessed by the roads from Wschowa and Śmigiel. Alternatively, you can come by train, running along the Leszno – Zbąszynek route. It is possible to come here by a coach or bus.
Über die Gemeinde Die Gemeinde Włoszakowice liegt im Südosten Großpolens, im historischen Grenzgebiet zu Schlesien, auf einem Gebiet von 127 km². Die Gemeinde, die aus 13 Ortschaften besteht, hat insgesamt 9 150 Einwohner. Sitz der Gemeinde ist das Dorf Włoszakowice mit 3 250 Einwohnern. Das Gebiet der Gemeinde ist touristisch besonders attraktiv. Die leicht hügelige Landschaft und dichte Wälder bieten ideale Bedingungen für Wanderer und Radfahrer. Im Gemeindegebiet gibt es zahlreiche Sehenswürdigkeiten; man kann sich aber auch einfach am Wasser entspannen. Die touristische Attraktivität zeigt sich schon darin, dass die Einwohnerzahl der Gemeinde sich während der Sommersaison verdoppelt. Am einfachsten erreicht man uns mit dem Auto über die Kreisstraße zwischen Leszno und Brenno bzw. Wolsztyn. Auch die Landstraßen aus Richtung Wschowa und Śmigiel ermöglichen eine problemlose Anreise. Als Alternative steht die Bahn zur Verfügung (Strecke Leszno–Zbąszynek), auch die Anfahrt per Bus oder Minibus ist möglich.
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Historia Pierwsza wzmianka o Włoszakowicach, Dominicach, Dłużynie i Bukówcu Górnym pochodzi z 1210 roku, kiedy to książę Władysław Odonic wystawia dokument fundacyjny klasztoru, który to miał powstać w okolicy dzisiejszej leśniczówki Papiernia. Od 1387 roku Włoszakowice należą do rodu Borków Gryżyńskich, którego pierwszy przedstawiciel, Przybysław, funduje nowy kościół w Bukówcu Górnym i we Włoszakowicach. W 1482 roku w majątku Krzyckich herbu Kotwicz (obecnie dwie wsie: Krzycko Małe i Krzycko Wielkie) na świat przyszedł Andrzej Krzycki – późniejszy arcybiskup gnieźnieński i Prymas Polski, a także wielce znany i ceniony poeta, polityk i humanista. Do 1513 roku majątek włoszakowicki stopniowo przechodzi na własność rodu Opalińskich. Znamienity wkład w gospodarczy rozwój majątku położył Andrzej Opaliński. To we Włoszakowicach, w grudniu 1655 roku, umiera wojewoda wielkopolski Krzysztof Opaliński. Katarzyna, córka Jana Karola Opalińskiego, bierze ślub z magnatem Stanisławem Leszczyńskim, a majątek włoszakowicki staje się dobrem podległym późniejszemu królowi Polski i księciu Lotaryngii.
Pałac Sułkowskich / Sulkowski’s Palace / Sulkowskischloss
W 1738 roku rodzina Sułkowskich wykupuje klucz włoszakowicki. To na polecenie księcia Aleksandra Józefa Sułkowskiego w latach 1748 - 1752 powstaje nietypowy pałac myśliwski, w kształcie trójkąta równobocznego ze ściętymi kątami. W 1785 roku urodził się najsłynniejszy włoszakowiczanin, Karol Kurpiński – kompozytor, dyrygent, pedagog, który pierwsze szlify zdobywał pod okiem swego ojca, Marcina, włoszakowickiego organisty i nauczyciela szkoły parafialnej. W tym samym roku dobra włoszakowickie trafiają w ręce książąt AnhaltKoethen (później Anhalt-Dessau). Ta sytuacja nie zmienia się już do końca 1919 roku (17 stycznia 1920 roku następuje symboliczne przejęcie ziem powiatu leszczyńskiego przez polską administrację). Dokonany przez Prusy, Rosje i Austrię II rozbiór Polski w roku 1793 spowodował, iż majątek włoszakowicki włączony został administracyjnie do powiatu wschowskiego w Prusach Południowych. Początkowo wzajemne stosunki pomiędzy Polakami i Prusakami nie były najgorsze, cechował je pewien liberalizm. Prusacy zadowalali się lojalnością Polaków, nie próbując jeszcze ich na siłę germanizować.
Karol Kurpiński
Wraz z ogłoszeniem doktryny Kulturkampfu na ziemiach polskich postępuje germanizacja. Mieszkańcy gminy Włoszakowice skutecznie bronili polskości stawiając opór germanizacji poprzez działania pozytywistyczne, co było oddźwiękiem działań wszystkich Wielkopolan.
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Polskie postacie historyczne na obchodach Święta Niepodległości / Polish historical figures during Independence Day / Polnische historische Personen am Nationalfeiertag
Powstaje wówczas Bank Ludowy, zakładane są po wsiach Kółka Rolnicze, chóry i bractwa kościelne. Zauważalne stają się zmiany w sposobach uprawy, zwiększenie plonów, rozwijają się warsztaty rzemieślnicze. Wszystkie wsie rozwijają się bardzo dynamicznie, a budowa linii kolejowej z Leszna do Zbąszynka w 1896 roku jeszcze bardziej przyśpiesza procesy rozwojowe na tych terenach. Wybuch Pierwszej Wojny Światowej wstrzymuje rozwój gminy, jednocześnie wielu mieszkańców musi brać udział w działaniach wojskowych po stronie Prus. 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu wybucha Powstanie Wielkopolskie, w którym walny udział wzięli mieszkańcy gminy Włoszakowice. W związku z mocnym zaangażowaniem tutejszych ochotników, a także bliskością granicy niemieckiej, utworzono, w ramach grupy „Leszno”, odcinek walk „Boguszyn”. Zgodnie z postanowieniami traktatu wersalskiego gmina Włoszakowice powraca do
Polski i zostaje włączona do powiatu leszczyńskiego, stając się jednocześnie gminą graniczną z Rzeszą Niemiecką. W 1920 roku właścicielem dóbr włoszakowickich został Camilo Castiglioni – włoski bankier, a z końcem 1923 roku ziemie majątku włoszakowickiego wykupił Skarb Państwa. Następnie grunty rolne rozprzedano, a na terenie lasów utworzono Nadleśnictwo Włoszakowice. Stało się to podstawą rozwoju gospodarczego w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Rozwijało się rzemiosło oraz usługi, a na drugi plan schodziło rolnictwo. O godzinie 6:00 1 września 1939 roku padły pierwsze strzały na granicy polsko – niemieckiej. Wkrótce wydano polecenie ewakuacji ludności cywilnej. 6 września wprowadzono niemiecki zarząd nad gminą. 21 października 1939 roku miał miejsce mord dokonany na cywilach przez Einsatzkommando – na placu w centrum Włoszakowic rozstrzelano 7 Polaków. W czasie okupacji niemieckiej z terenu gminy wysiedlono około 1400 mieszkańców. Lata powojenne to powolny czas odbudowy ze zniszczeń wojennych. To także czas zmian ustrojowych i powszechnej nacjonalizacji. Zmieniają się także sposoby wytwórczości – w dużym stopniu odchodzi się od rolnictwa na rzecz ogrodnictwa, prężnie rozwija się rzemiosło. Kwitnie życie społeczne na wsiach.
Cmentarz we Włoszakowicach: tablica pamiątkowa rozstrzelanych Polaków w 1939 roku / Cementery in Włoszakowice: memorial of Poles murdered in 1939 / Der Friedhof in Włoszakowice: die Gedenktafel von der ermordeten Polen in 1939
Okres transformacji ustrojowej to czas odrodzenia się samorządu i pierwszych wolnych wyborów. W tych lokalnych wyborach Stanisław Waligóra zostaje wybrany pierwszym wójtem po upadku komunizmu. Gmina rozwija się od tego czasu nieprzerwanie, stwarzając doskonałe warunki do mieszkania i pracowania na swoim terenie.
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
History The first mention of Włoszakowice, Dominice, Dłużyn, and Bukówiec Górny dates back to 1210, when Duke Władysław Odonic issued a charter document for the monastery which was to be erected near the presentday Papiernia forester’s lodge. Since 1387 onwards, Włoszakowice belonged to the Borek Gryżyński family, the first representative of whom, Przybysław, founded a new church in Bukówiec Górny and in Włoszakowice. In 1482, within the estate belonging to the Krzycki family, Kotwicz coat of arms, (currently, two villages: Krzycko Małe and Krzycko Wielkie), Andrzej Krzycki, the later Archbishop of Gniezno and the Primate of Poland, as well as a very famous and highly regarded poet, politician, and humanist, was born. By 1513, the Włoszakowice estate was little by little taken over by the Opaliński family. Andrzej Opaliński contributed greatly to the development of the estate. Krzysztof Opaliński, governor of Greater Poland Province died in Włoszakowice in December 1655. Katarzyna, daughter of Jan Karol Opaliński, married magnate Stanisław Leszczyński, and the Włoszakowice estate became the estate governed by the later King of Poland and Duke of Lorraine. In 1738 the Sułkowski family purchased Włoszakowice. Upon order of Duke Aleksander Józef Sułkowski, an unusual hunter’s palace was erected
Strażacy z sikawką konną / Firefighters with horsedrawn fire engine / Die Feuerspritze und die Feuerwehrmänner
between 1748 and 1752 shaped as an equilateral triangle with steep angles. In 1785 the most famous inhabitant of Włoszakowice, Karol Kurpiński, was born. He was a composer, a conductor, and a teacher, who was first taught by his father, Marcin, an organist and a parish school teacher in Włoszakowice. In the same year, the Włoszakowice estate became the property of AnhaltKoethen (later Anhalt-Dessau) dukes. That remained unchanged until 1919 (on 17 January 1920 the Leszczyński District was symbolically taken over by the Polish administration). The Second Partition of Poland done by Prussia, Russia, and Austria in 1793 resulted administrative incorporation of the Włoszakowice estate to the Wschowa District in Southern Prussia. Initially, the relationships between Poles and Prussians were not bad. They were even somewhat liberal. The Prussians were satisfied with loyalty shown by Poles and they did not want to Germanise them compulsorily.
Arcybiskup Gnieźnieński i Prymas Polski Andrzej Krzycki / The Archbishop of Gniezno and the Primate of Poland Andrzej Krzycki/ Der Gnesener Erzbischof und Primas von Polen Andrzej Krzycki
With the announcement of the Kulturkampf doctrine, Germanisation was spread on the Polish lands. Inhabitants of the Włoszakowice Commune effectively defended the Polish national identity, resisting Germanisation through positivistic actions, which reflected activities undertaken by all inhabitants of Greater Poland. It was then when the Bank Ludowy [Popular Bank] was established, as well as Agricultural Circles, choirs and church fraternities. Changes in the ways of cultivation were visible, which translated
into crop increase.
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Craft guilds developed, too. All villages were growing dynamically and the construction of a railway line from Leszno to Zbąszynek in 1896 made the development processes on those lands even more dynamic. The outbreak of the WWI stopped the Commune development, with many inhabitants being forced to join the Prussian army. The Greater Poland uprising took place on 27 December 1918 in Poznań with inhabitants of the Włoszakowice Commune participating. Given that great involvement of these volunteers and the proximity of the German borderline, the Boguszyn section of fights was established, as part of the Leszno Group. According to the provisions of the Treaty of Versailles, the Włoszakowice Commune returned to Poland and was incorporated into the Leszczyński District, also becoming a district on the borderline with the German Reich. In 1920, Camilo Castiglioni, an Italian banker, became an owner of the Włoszakowice estate and at the end of 1923 the Włoszakowice estate was purchased by the State Treasury. Then, the agricultural lands were sold out and the Włoszakowice Forest Inspectorate was established. It became the basis for economic development during the Interwar Period. Crafts and services were developing, with agriculture becoming of second importance.
Obelisk poległych Powstańców Wielkopolskich / The Obelisk of killed in action insurgents of Great Poland Uprising / Der Obelisk von die geffalenen Posener Aufständischer
At 6:00 on 1 September 1939, first shots were heard at the Polish and German border. Soon, an order was made to evacuate civilians. On 6 September, Germans started to administrate the Commune. On 21 October 1939, the first civilians were murdered by Einsatzkommando – 7 Poles were shot on the square in the centre of Włoszakowice. 1,400 inhabitants were dispossessed from the Commune during the German occupation. Post-war years were characterised by slow recovery from war damages. It was also a period of changes in the political system and common nationalisation. Production processes were modified, horticulture was developed replacing agriculture. Crafts were developing dynamically. Social life in villages flourished.
Książe / Duke / Der Prinz Aleksander Józef Sułkowski
The political system transformation period was the time of self-government rebirth and the first free general elections. In the local elections, Stanisław Waligóra was elected the first Commune Head after the collapse of communism. Since that time, the Commune has been continuously developing, ensuring perfect conditions for living and work.
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Geschichte Die erste urkundliche Erwähnung vonWłoszakowice, Dominice, Dłużyna und Bukówiec Górny stammt aus dem Jahr 1210. Damals stellte Herzog Władysław Odonic die Stiftungsurkunde eines Klosters aus, das in der Nähe des heutigen Forsthauses Papiernia entstehen sollte. Seit 1387 gehörte Włoszakowice dem Adelsgeschlecht Borek Gryżyński, dessen erster Vertreter, Przybysław, in Bukówiec Górny und in Włoszakowice neue Kirchen stiftete. 1482 kam auf dem Gut der Familie Krzycki (Wappen Kotwicz), das heute die beiden Dörfer Krzycko Małe und Krzycko Wielkie bildet, Andrzej Krzycki zur Welt – der spätere Gnesener Erzbischof und Primas von Polen, außerdem ein sehr bekannter und geschätzter Dichter, Politiker und Humanist. Bis 1513 ging das Gut Włoszakowice nach und nach in den Besitz der Familie Opaliński über. Einen besonderen Beitrag zur wirtschaftlichen Entwicklung des Guts leistete Andrzej Opaliński. Im Dezember 1655 starb in Włoszakowice der Woiwode von Großpolen, Krzysztof Opaliński. Katarzyna, die Tochter Jan Karol Opalińskis, heiratete den Magnaten Stanisław Leszczyński und das Gut Włoszakowice gelangte in den Besitz des späteren Königs von Polen und Herzog von Lothringen. 1738 kaufte die Familie Sułkowski die Herrschaft Włoszakowice. Im Auftrag von Fürst Aleksander Józef Sułkowski entstand in den Jahren 1748–1752 ein unkonventionelles Jagdschloss in Form eines gleichseitigen Dreiecks mit abgestumpften Ecken. 1785 wurde der berühmteste Sohn von Włoszakowice geboren – der Komponist, Dirigent und Pädagoge Karol Kurpiński. Seine früheste Ausbildung
Pałac Sułkowskich / Sulkowski’s Palace / Sulkowskischloss
Kapela dudziarska z Bukówca Górnego / The bagpipers from Bukówiec Górny / Die Dudelsackkapelle aus Bukówiec
erhielt er von seinem Vater Marcin, der Organist von Włoszakowice und Lehrer an der Pfarrschule war. Im selben Jahr gelangte das Gut Włoszakowice in die Hände der Fürsten von Anhalt-Köthen (später AnhaltDessau). Diese Situation blieb bis Ende 1919 bestehen; am 17. Januar 1920 wurde das Gebiet des Kreises Leszno symbolisch unter polnische Verwaltung gestellt. Infolge der Zweiten Teilung Polens durch Preußen, Russland und Österreich im Jahr 1793 wurde das Gut Włoszakowice administrativ dem Kreis Wschowa in Südpreußen angegliedert. Zu Anfang waren die Beziehungen zwischen der polnischen Bevölkerung und Preußen nicht die schlechtesten und zeichneten sich durch eine gewisse Liberalität aus. Preußen war mit der Loyalität der Polen zufrieden und versuchte noch nicht, sie durch Zwang zu germanisieren. Mit der Verkündung des Kulturkampfes jedoch schritt die Germanisierung fort. Die Bewohner der Gemeinde Włoszakowice verteidigten erfolgreich ihr Polentum und leisteten – wie ganz Großpolen – mit „positivistischer“ Arbeit Widerstand gegen die Germanisierung. Damals entstand eine Volksbank, in den Dörfern wurden landwirtschaftliche Genossenschaften, Chöre und kirchliche Bruderschaften gegründet.
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Zabytkowy dworek w Krzycku Wielkim/ The historic manor house in Krzycko Wielkie / Das historische Herrenhaus in Krzycko Wielkie
Veränderungen in den Anbaumethoden machten sich bemerkbar, die Ernteerträge wurden gesteigert, die Handwerkstätten entwickelten sich weiter. Alle Dörfer entwickelten sich sehr dynamisch, und der Bau der Bahnlinie von Leszno nach Zbąszynek im Jahr 1896 beschleunigte den Entwicklungsprozess in diesem Gebiet noch mehr. Der Ausbruch des Ersten Weltkriegs unterbrach die Entwicklung der Gemeinde, gleichzeitig mussten viele Einwohner auf Seiten des Deutschen Reichs am Krieg teilnehmen. Am 27. Dezember 1918 brach in Posen der Großpolnische Aufstand auf, an dem Einwohner der Gemeinde Włoszakowice aktiv beteiligt waren. Im Hinblick auf das intensive Engagement der hiesigen Freiwilligen sowie die Nähe zur deutschen Grenze wurde im Rahmen der Gruppe „Leszno“ der Kampfabschnitt „Boguszyn“ eingerichtet. Gemäß den Bestimmungen des Versailler Vertrags kehrte die Gemeinde Włoszakowice an Polen zurück und wurde dem Kreis Leszno angegliedert; zugleich wurde sie Grenzgemeinde zum Deutschen Reich. 1920 wurde der italienische Bankier Camillo Castiglioni Eigentümer der Güter in Włoszakowice, Ende 1923 kaufte der polnische Staat den hiesigen Besitz auf. Nach und nach wurden die landwirtschaftlichen Flächen weiterverkauft, die Waldgebiete unter die Verwaltung des neu gegründeten Forstamt Włoszakowice gestellt. Dies bildete in den beiden Zwischenkriegs¬jahrzehnten die Grundlage der wirtschaftlichen Entwicklung. Handwerk und Dienstleistungen entwickelten sich, die Landwirtschaft verlor an Bedeutung. Um 6.00 Uhr morgens am 1. September 1939 fielen die ersten Schüsse an der deutsch-polnischen
Grenze. Kurz darauf wurde die Evakuierung der Zivilbevölkerung angeordnet. Am 6. September wurde die Gemeinde unter deutsche Verwaltung gestellt. Am 21. Oktober 1939 ermordet Einsatzkommando die Zivilisten – auf einem Platz im Zentrum von Włoszakowice wurden sieben Polen erschossen. Während der deutschen Besatzung wurden ca. 1 400 Einwohner aus dem Gemeindegebiet vertrieben. In den Nachkriegsjahren kam es nach den Kriegszerstörungen allmählich zum Wiederaufbau; es war auch eine Zeit des Systemwandels und der allgemeinen Verstaatlichung. Auch die Wirtschaftsstruktur änderte sich – man ging zugunsten von Gartenbau weitgehend von der Landwirtschaft ab, auch das Handwerk entwickelte sich dynamisch. Das gesellschaftliche Leben in den Dörfern blühte auf. In der Wendezeit nach 1989 entsteht die kommunale Selbstverwaltung neu, es gibt erste freie Wahlen, in denen Stanisław Waligóra zum ersten Gemeindevorsteher nach dem Sturz des Kommunismus gewählt wurde. Seither entwickelt sich die Gemeinde kontinuierlich und schafft ideale Bedingungen zum Wohnen und Arbeiten. Pierwszy dokument o terenach gminy Włoszakowice / The first document about the areas of Włoszakowice Commune / Das erste Dokument über die Gemeinde Włoszakowice
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Gospodarka Siłą gminy Włoszakowice są jej przedsiębiorczy mieszkańcy, posiadający najlepsze cechy Wielkopolan. Kultywowane i pielęgnowane są wartości pozytywistyczne: pracowitość, sumienność, oszczędność i gospodarność. Dzięki tym cechom na terenie gminy działa ponad 700 podmiotów gospodarczych, a bezrobocie waha się w granicach 6%, co uznać można za bezrobocie naturalne.
frastruktury technicznej. Dogodny dojazd do Poznania i Wrocławia sprzyja inwestowaniu na terenie gminy. Na dworcu kolejowym we Włoszakowicach funkcjonuje bocznica towarowa ułatwiająca przeładunek i masowy transport kolejowy.
Największym pracodawcom w gminie Włoszakowice jest firma Werner Kenkel sp. z o.o., zatrudniająca ponad 600 osób, a swoją siedzibę mająca w Krzycku Wielkim. Werner Kenkel to firma produkująca tekturę falistą, będąca jednocześnie najnowocześniejszą firmą w regionie leszczyńskim. Boszkowo – Letnisko to miejsce idealne na zjazd firmowy lub szkolenie, dzięki rozbudowanemu zapleczu konferencyjnemu, które zapewnia jednocześnie możliwość relaksu po intensywnej pracy.
W szklarni / In a greenhouse / Im Gewächshaus
We Włoszakowicach swoją siedzibę ma Bank Spółdzielczy, funkcjonuje Urząd Pocztowy, trzy restauracje i cztery markety. We Włoszakowicach swoją siedzibę ma Nadleśnictwo administrujące na ponad 13 tys. hektarów lasów. Mieszkańcy nie zapomnieli także o tradycji – na terenie gminy znajdują się trzy piekarnie piekące pachnący wiejski chleb i ciasto drożdżowe, w Jezierzycach Kościelnych funkcjonuje mleczarnia, wytwarzająca sery i produkty mleczne o niepowtarzalnym smaku. Gmina ze swej strony stwarza jak najlepsze warunki dla przedsiębiorców. Większość terenu gminy jest zwodociągowana i skanalizowana. Dzięki unijnym programom wsparcia nieustannie poprawia się stan in-
Nadleśnictwo Włoszakowice / The Forest Inspectorate in Włoszakowice / Das Forstamt in Włoszakowice 10
Firma Werner Kenkel / Werner Kenkel Company / Die Firma von Werner Kenkel
Żniwa / A harvest / Die Ernte
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Economy
Markety we Włoszakowicach / Markets in Włoszakowice / Die Märkte in Włoszakowice
The strength of the Włoszakowice Commune is found in its inhabitants who show the best features of people living in the Greater Poland region. The following positivistic values are cultivated and developed: hard-working, diligence, thriftiness, and economic efficiency. Owing to these traits, over 700 businesses operate within the Commune, and the unemployment rate fluctuates around 6%, which is considered as a natural unemployment level. Werner Kenkel sp. z o.o. is the largest employer in the Włoszakowice Commune. It employs over 600 people and has its seat in Krzycko Wielkie. Werner Kenkel is a manufacturer of corrugated cardboard being the most advanced company in the Leszno Region. Well-developed conference facilities that also provide for recreation after an intensive day of work make the Boszkowo-Summer Resort is an ideal place for a corporate meeting or training.
Bank Spółdzielczy [Cooperative Bank], a post office, three restaurants, and four shopping markets all have their seats in Włoszakowice. The Forest Inspectorate administering more than 13,000 hectares of forests has also its offices in Włoszakowice. Our inhabitants have not forgotten their traditions – three bakeries in the Commune offer fragrant farmhouse bread and buns. There is a dairy in Jezierzyce Kościelne, which produces different types of cheese and dairy products that have a unique taste. The Commune creates best conditions for entrepreneurs. The majority of the Commune’s area has water supply and sewerage systems in place. The condition of the technical infrastructure is constantly improved, thanks to EU support programmes. Convenient access roads to Poznań and Wrocław facilitate investments within the area of the Commune. A goods siding (branch track) is operated at the railway station in Włoszakowice which is used for reloading and mass railway transport.
Bank Spółdzielczy we Włoszakowicach / Cooperative Bank in Włoszakowice / Die Genossenschaftsbank in Włoszakowice 11
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Wirtschaft Die Stärke der Gemeinde Włoszakowice liegt im Unternehmergeist seiner Einwohner, der als typisch für Großpolen gilt: Werte wie Fleiß, Sorgfalt und Sparsamkeit werden hier besonders gepflegt. Nicht von ungefähr also gibt es im Gemeindegebiet über 700 Gewerbebetriebe, und mit einer Arbeitslosigkeit von unter 6% herrscht quasi Vollbeschäftigung. Größter Arbeitgeber in der Gemeinde Włoszakowice ist die Firma Werner Kenkel sp. z o.o. mit über 600 Beschäftigten, die ihren Sitz in Krzycko Wielkie hat. Werner Kenkel, ein Wellpappehersteller, ist zugleich das modernste Unternehmen in der Region Leszno.
Tradition hat für die Menschen hier auch in der Wirtschaft einen hohen Stellenwert – in der Gemeinde gibt es drei Bäckereien, die duftendes Landbrot und Hefekuchen backen; in Jezierzyce Kościelne produziert eine Molkerei Käse und Milchprodukte mit unnachahmlichem Geschmack. Die Gemeinde bemüht sich ihrerseits, möglichst gute Bedingungen für Unternehmen zu schaffen. Der größte Teil des Gemeindegebiets ist mit Wasser und Abwasser erschlossen. Mit Hilfe von EU-Förderprogrammen wird der Zustand der technischen Infrastruktur kontinuierlich verbessert. Die gute Verkehrsanbindung an Posen und Breslau macht das Gebiet für Investoren interessant. Am Bahnhof Włoszakowice steht ein Gütergleis zur Verfügung, was Verladung und Großtransporte auf der Schiene vereinfacht.
Boszkowo – die gut ausgebaute Konferenzinfrastruktur macht diesen Ferienort ideal für Betriebsausflüge oder Schulungen, bei denen auch die Entspannung nach getaner Arbeit nicht zu kurz kommen soll. In Włoszakowice hat eine Genossenschaftsbank ihren Sitz, es gibt ein Postamt, drei Restaurants und vier Supermärkte. Auch das Forstamt, das mehr als 13 000 ha Wald verwaltet, hat seinen Sitz in Włoszakowice. Restauracja w starym budynku / The Restaurant in old house / Das Restaurant in einem alten Haus
Poczta / The Postoffice / Das Postamt 12
Restauracja Toscania we Włoszakowicach / The Restaurant in Włoszakowice / Das Restaurant in Włoszakowice
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Turystyka i rekreacja Około 35% terenu gminy stanowi stara graniczna puszcza, rozdzielającą niegdyś teren Wielkopolski od Śląska. To właśnie te tereny doskonale nadają się do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej. Teren gminy pokryty jest siecią szlaków turystycznych, a także leśnych ścieżek edukacyjnych, zapewniając idealne warunki do aktywnych form wypoczynku. Dla miłośników wodnych szaleństw mamy do zaoferowania wypoczynek nad Jeziorem Dominickim. To 384 hektary wody w pierwszej klasie czystości, malowniczo położone pomiędzy lasami i polami oraz połączone z innymi jeziorami w okolicy systemem kanałów. Wzdłuż linii brzegowej jeziora rozwinięta jest baza noclegowo – gastronomiczna, oferującą pobyt w obiektach o standardzie od 1 do 4 gwiazdek. Bogatą ofertę noclegową uzupełniają restauracje i punkty gastronomiczne rozrzucone po letnisku. Przy największych plażach istnieją ośrodki żeglarskie, wynająć można łódkę, rower wodny, kajaki, a także udać się na wycieczkę żaglówką. Nad jeziorem można spotkać coraz więcej windsurfingowców. W razie niesprzyjających warunków atmosferycznych oferujemy Państwu możliwość zwiedzenia okolicznych zabytków. Najważniejszym z nich jest zbudowany w latach 1748 - 1752 trójkątny pałac myśliwski we Włoszakowicach wraz z oficynami i parkiem pałacowym. Cały zespół pałacowy ufundowany został przez księcia Aleksandra Sułkowskiego. W pałacu swoją siedzibę
Muzeum Karola Kurpińskiego we Włoszakowicach / Karol Kurpiński’s Museum in Włoszakowice / Das Museum von Karol Kurpiński in Włoszakowice
ma Urząd Gminy, a w oficynach mieszczą się: muzeum K. Kurpińskiego, izba regionalna, przedszkole oraz podstacja pogotowia ratunkowego. Zachęcamy do spaceru parkiem pałacowym, by zobaczyć jeden z najstarszych platanów w Polsce (obwód 795 cm), poznać historię gminy Włoszakowice odczytaną z dużych kamieni rozmieszczonych w parku, a następnie zwiedzić wczesnobarokowy kościół we Włoszakowicach (1643r.), gdzie pierwsze kroki w grze na organach stawiał Karol Kurpiński. Warto zobaczyć domy z pruskiego muru przy ul. Kurpińskiego (nr 1 i 2). Idąc w kierunku Bukówca Górnego mija się stację kolejową we Włoszakowicach – typowy przykład pruskiej budowli użyteczności publicznej z XIX wieku.
Platan w pałacowym parku / The Platanus in the palace park / Die Platane im Schlosspark 13
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Stacja Uzdatniania Wody Dominice / The water purification plant in Dominice / Wasserentnahme in Dominice
Otwarcie obwodnicy Bukówca Górnego / The opening of the Bukówiec Górny Ringroad / Die Eröffnung der Bukówiec Górny Ringstraße
Gminna oczyszczalnia ścieków w Grotnikach / The Commune sewage-farm in Grotniki / Die Gemeindekläranlage in Grotniki
Werner Kenkel sp. z o.o. w Krzycku Wielkim / Werner Kenkel LLC in Krzycko Wielkie Die Firma Werner Kenkel LLC in Krzycko Wielkie
14
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Pałac myśliwski wiosną / The Hunter’s Palace in the Spring / Das Jagdschloss im Frühling
15
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Będąc w Bukówcu Górnym, pierwotnie dwóch odrębnych wsiach, warto zwrócić uwagę na kościół św. Marcina z 1825r. Przy drodze do Boguszyna mieści się Izba Regionalna z ekspozycją tradycyjnych narzędzi polowych i domowych zebranych od mieszkańców Bukówca. Wokół wsi oglądać można wiatraki-koźlaki. Parafia w Dłużynie obsługuje dwa kościoły. W Dłużynie jest neorenesansowy kościół św. Jakuba. Drugi z kościołów jest w Charbielinie. Jest to Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej, mające odpust 15 sierpnia. Kolejny ciekawy kościół zobaczyć można w Jezierzycach Kościelnych. Jest to kościół zbudowany bez specjalnego stylu, drewniany z murowaną wieżą pochodzi prawdopodobnie z początku XIX wieku. Koniecznie trzeba zobaczyć kościół w Zbarzewie wybudowany w stylu gotyckim w 1470 roku wraz z barokową kruchtą, plebanią z pierwszej połowy XIX wieku oraz drewnianą dzwonnicą z 1938 roku. Warto także odwiedzić leśniczówki na terenie gminy Włoszakowice. Pierwsza z nich, Krzyżowiec, znajduje się przy skrzyżowaniu głównego szlaku z Leszna do Włoszakowic ze szlakiem do Wschowy. Przy leśniczówce znajduje się mini arboretum utworzone w 1996 roku, gdzie znajduje się platforma widokowa, z której można podziwiać ciekawe rośliny. Jest tam także drogowskaz wskazujący najbliższe arboreta. Przy leśniczówce rosną także wiekowe dęby. Kolejną leśniczówką są Koczury, przy której znajduje się „ochronka dla zwierząt”. Trafiają tam wszystkie zwierzęta leśne, które w wyniku kontuzji, bądź działania człowieka nie mogą samodzielnie egzystować w lasach. Niezwykle urokliwie położona w sercu lasu leśniczówka Mścigniew stanowi idealną bazę wypadową na piesze wycieczki, przejażdżki rowerowe czy grzy-
Ośrodek Żeglarski w Boszkowie / The sailing Centre in Boszkowo / Segelboot center in Boszkowo 16
Kościół w Zbarzewie / The Church in Zbarzewo / Die Kirche in Zbarzewo
bobranie w sezonie jesiennym. Leśniczówka jest jednocześnie kwaterą myśliwską, zapewniającą nocleg w centrum ongiś granicznej puszczy. W pobliżu zaś znajduje się jeszcze jedna leśniczówka – „Papiernia”, malowniczo położona pomiędzy jeziorem Zapowiednik i Brzeźnie.
Leśniczówka Koczury / The forester’s house Koczury / Das Forsthaus Koczury
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Tourism and Leisure About 35% of the Commune area is covered by an old border forest that used to divide the area of Greater Poland and Silesia. These parts are ideal for hiking and cycling. The Commune area is covered by a network of touristic routes, as well as educational paths, ensuring ideal conditions for active leisure. For lovers of water attractions, we offer holidays nearby the Dominickie Lake. There are 384 hectares of the first class purity water, picturesquely situated between forests and fields, linked with the neighbouring lakes by means of a canal system. Well-developed accommodation and catering facilities along the lake waterline offer stay in premises of 1 to 4 stars. A large range of accommodation facilities is supplemented by restaurants and catering outlets located everywhere in the holiday resort area. There are sailing centres at the biggest beaches, where you can hire a boat, a pedal boat, kayaks or arrange a trip on a sailing boat. There are more and more windsurfers surfing the lake. Unfavourable weather is an opportunity to visit local monuments. The most important of these is a triangle-shaped hunter’s palace in Włoszakowice, with its out-buildings and the palace park. The whole palace complex was founded by Duke Aleksander Sułkowski. The Commune Office has its seat in the palace, and in the out-buildings house the K. Kurpiński Museum, the Regional Chamber, a kindergarten and an emergency service station. We encourage you to walk in the palace park to see one of the oldest plane trees in Poland (795cm in perimeter), familiarise with the history of the Włoszakowice Commune inscribed on the stones placed in the park, and then visit the early-Baroque church in Włoszakowice (1643), where Karol Kurpiński started to learn to play organs. It is worth to see houses made of Prussian walls at ul. Kurpińskiego (Nos. 1 and 2). Walking towards Bukówiec Górny, you will pass a railway station in Włoszakowice – a typical example of a Prussian public utility building of the 19th century. Staying in Bukówiec Górny, which originally consisted of two separate villages, it is worth paying attention to the St. Martin’s Church of 1825. Along the road to Boguszyn, there is a Regional Chamber with an exhibition of traditional field and household tools collected from the inhabitants of Bukówiec. You can also see wooden windmills around the village.
Arboretum Krzyżowiec
Zabytkowy parowóz pomiędzy Włoszakowicami i Boszkowem / The historic steam locomotive between Włoszakowice and Boszkowo / Die historische Dampflok zwischen Włoszakowice und Boszkowo
A parish in Dłużyna serves two churches. There is the St. Jacob neo-Renaissance Church in Dłużyna. The second church is situated in Charbielin. It is the Virgin Mary’s Assumption Sanctuary, with its parish fair on 15th August. Another interesting church is found in Jezierzyce Kościelne. It is a wooden church having no specific style, with a brick tower, the most likely dating back to the beginning of the 19th century. A must-see is a church in Zbarzewo, constructed in a gothic style in 1470, with a 19th-century Baroque church-porch, vicarage, and a wooden belfry of 1938. 17
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
It is worth to visit foresters’ houses within the Włoszakowice Commune. The first one in Krzyżowiec is found at the crossroads of the main route from Leszno to Włoszakowice with the route to Wschowa. There is a mini arboretum near the forester’s house, established in 1996, with a viewing deck, from which you can watch interesting plants. There is also a signpost indicating the nearest arboreta. Some centuries old oak trees grow there. The next forester’s house is in Kocury, with ”a nursery for animals”. It is intended for animals living in the forest, which – as a result of an injury or harmed by men – cannot live on their own in the woods. An extremely picturesque location in the heart of the forest of Mścigniew forester’s house offers an ideal starting base for hiking, cycling, or mushroom picking in autumn. At the same time, the forester’s house serves as a hunting quarters, providing accommodation in the middle of the former borderline forest. There is one more forester’s house nearby – “Papiernia”, picturesquely located between Zapowiednik and Brzeźnie Lakes.
Kościół w Jezierzycach Kościelnych / The chuch in Jezierzyce Kościelne / Die Kirche in Jezierzyce Kościelne
Regaty na Jeziorze Dominickim / The regatta on the Dominickie lake / Regatta an Dominickie See 18
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Tourismus und Freizeit Ca. 35% des Gemeindegebiets bildet der alte Grenzwald, der einst Großpolen und Schlesien voneinander trennte. Gerade dieses Gebiet eignet sich perfekt für Wanderungen und Radtouren. Durch das Gemeindegebiet zieht sich ein Netz von Wander- und Radwanderwegen sowie Waldlehrpfaden, die ideale Voraussetzungen für eine aktive Freizeitgestaltung bieten. Für Wasserfans haben wir den 384 ha großen Dominicer See (Jezioro Dominickie) mit erstklassiger Wasserqualität zu bieten – er liegt idyllisch zwischen Wäldern und Feldern und ist durch ein Kanalsystem mit weiteren Seen in der Umgebung verbunden. Entlang des Seeufers befindet sich eine gut entwickelte Infrastruktur mit Übernachtungsangeboten in Unterkünften mit 1- bis 4 Sterne-Standard, ergänzt durch Restaurants und Imbissstände im ganzen Ort. An den größten Badestränden befinden sich Verleihstellen für Boote, Tretboote und Kajaks; auch Segelausflüge werden angeboten. Außerdem wird der See bei Windsurfern immer beliebter.
Zachód słońca nad Jeziorem Dominickim / Sunset over the Dominickie Lake / Der Sonnenuntergang über Dominickie See
Bei schlechtem Wetter können Sie einen Blick auf die umliegenden Sehenswürdigkeiten werfen – allen voran das 1752 erbaute dreieckige Jagdschloss in Włoszakowice mit seinen Wirtschaftsgebäuden und dem Schlosspark. Das gesamte Ensemble wurde von Fürst Aleksander Sułkowski errichtet. Im Schloss hat die Gemeindeverwaltung ihren Sitz, in den Nebengebäuden befinden sich das Karol-KurpińskiMuseum, ein Heimatmuseum, ein Kindergarten und eine Notdienstambulanz. Wie wäre es mit einem Spaziergang durch den Schlosspark Hier können Sie eine der ältesten Platanen in Polen sehen (Stammumfang 795 cm), aus den Texten auf im Park verteilten großen Steinen etwas über die Geschichte der Gemeinde Włoszakowice erfahren, und anschließend einen Abstecher zur frühbarocken Kirche in Włoszakowice (1643) machen, auf deren Orgel einst Karol Kurpiński seine ersten musikalischen Gehversuche unternahm. Sehenswert sind auch die Fachwerkhäuser an der Ulica Kurpińskiego Nr. 1 und 2. Auf dem Weg nach Bukówiec Górny passiert man die Bahnstation Włoszakowice – ein typisches Beispiel für den Stil öffentlicher Gebäude in Preußen im 19. Jahrhundert. In Bukówiec Górny, das ursprünglich aus zwei separaten Dörfern bestand, lohnt ein Blick in die St.Martins-Kirche von 1825. An der Straße nach Boguszyn befindet sich ein Heimatmuseum mit einer Ausstellung
Kaplica w Boszkowie-Letnisku / The chapel in Boszkowo-Letnisko / Die Kapelle in Boszkowo-Letnisko
traditioneller Feld- und Haushaltswerkzeuge, die Bewohner von Bukówiec Górny zur Verfügung gestellt haben. Rings um das Dorf sind Bockwindmühlen zu sehen. Die Pfarrgemeinde Dłużyna nutzt zwei Kirchen. Die eine, in Dłużyna selbst, ist die NeurenaissanceKirche St. Jakob, die andere Kirche befindet sich in Charbielin. Es handelt sich um die Wallfahrtskirche Mariä Himmelfahrt, deren Kirchweihfest am 15. August stattfindet. Ein weiteres interessantes Gotteshaus hat Jezierzyce Kościelne zu bieten: eine Holzkirche mit einem steinernen Turm, die sich keinem bestimmten Baustil zuordnen lässt, und wahrscheinlich aus dem frühen 19. Jahrhundert stammt. 19
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Unbedingt sehen sollte man die Kirche in Zbarzewo, die 1470 im gotischen Stil errichtet wurde. Dazu gehören eine barocke Vorhalle, ein Pfarrhaus aus der ersten Hälfte des 19. Jahrhunderts sowie ein hölzerner Glockenturm von 1938. Einen Besuch lohnen auch die Forsthäuser im Gemeindegebiet. Das erste von ihnen, Krzyżowiec, steht an der Kreuzung der Hauptstrecke von Leszno nach Włoszakowice mit der Strecke nach Wschowa. Am Forsthaus befindet sich ein 1996 angelegtes „MiniArboretum“ mit einerAussichtsplattform, von der aus man interessante Pflanzen betrachten kann. Dort befindet sich auch ein Wegweiser zu den nächstgelegenen Arboreten. Außerdem wachsen am Forsthaus jahrhundertealte Eichen.
Sarna na Koczurach (leśniczówka / A deer in Koczury (a forester’s house) / Das Reh in Koczury (das Forsthaus)
An einem weiteren Forsthaus namens Koczury befindet sich ein kleines „Tierheim“: Dorthin kommen alle Tiere des Waldes, die aufgrund von Verletzungen oder Einwirkungen des Menschen in den Wäldern nicht allein überleben könnten. Das besonders idyllisch im Herzen des Waldes gelegene Forsthaus Mścigniew ist ein idealer Ausgangspunkt für Wanderungen, Radtouren oder für die herbstliche Pilzsuche. Das Forsthaus dient gleichzeitig als Jagdquartier; hier kann man mitten in dem einstigen Grenzwald übernachten. In der Nähe befindet sich noch ein weiteres Forsthaus – „Papiernia“, das idyllisch zwischen den Seen Zapowiednik und Brzeźnie liegt.
Jezioro Dominickie / The Dominickie Lake / Dominickie See
Kościół we Włoszakowicach / The church in Włoszakowice / Die Kirche in Włoszakowice 20
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Oświata, kultura i sport Na terenie gminy istnieje pięć szkół. Cztery z nich to zespoły złożone ze szkoły podstawowej i gimnazjum, natomiast przy włoszakowickim zespole szkół działa szkoła zawodowa i liceum ogólnokształcące. Przy szkole we Włoszakowicach funkcjonuje pełnowymiarowa hala środowiskowo-sportowa. We wszystkich szkołach na terenie gminy kształci się 1185 uczniów. Dzięki sieci oddziałów przedszkolnych oraz przyszkolnych oddziałów przedszkolnych we wszystkich placówkach przebywało 333 dzieci w wieku od 3 do 6 lat (dane za rok 2012). Uzupełnieniem kształcenia szkolnego są organizowane przez Gminny Ośrodek Kultury zajęcia dodatkowe. Wśród najważniejszych wymienić należy ognisko muzyczne, studio piosenki, zespoły śpiewacze, grupę teatralną i sekcję szachową. Ponadto Gminny Ośrodek Kultury sprawuje pieczę nad Muzeum im. K. Kurpińskiego, Izbą Regionalną we Włoszakowicach i Izbą Regionalną w Bukówcu Górnym. GOK wydaje miesięcznik „Nasze Jutro”, a także prowadzi stronę internetową gminy www.wloszakowice.pl. Włoszakowice to słynne miejsce na kulturalno – imprezowej mapie Polski. Corocznie z początkiem maja odbywają się tu Konkursy Młodych Muzyków im. Karola Kurpińskiego organizowane przez Towarzystwo Muzyczne im. Karola Kurpińskiego. Swoim patronatem konkurs obejmuje Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Przedszkole we Włoszakowicach / The kindergarten in Włoszakowice / Der Kindergarten in Włoszakowice
W gminie Włoszakowice muzykowanie jest tradycją. Działają Chór Żeński „Cantilena”, Chór Męski im. K. Kurpińskiego, Chór Szkolny „Musicarolla”, Zespół Regionalny i Kapela Dudziarska „Manugi” z Bukówca Górnego, Kabaret „Dziura” oraz wiejskie zespoły śpiewacze w każdej miejscowości. Wśród ważnych wydarzeń warto także odnotować coroczny Turniej Recytatorski Literatury Staropolskiej im. Andrzeja Krzyckiego. Długi weekend majowy to czas wielu wydarzeń kulturalnych. Gmina Włoszakowice zaprasza zawsze 3 maja na zawody w powożeniu zaprzęgami parokonnymi im. Józefa Lipowego odbywające się w Bukówcu Górnym.
50-lecie Chóru Męskiego im. Karola Kurpińskiego – koncert z chórem żeńskim „Cantillena” 50th anniversary of the Karol Kurpiński’s Male Choir – the concert with female choir “Cantillena” 50. Jubiläum der Männerchor namens Karol Kurpiński – das Konzert mit Frauenchor “Cantillena” 21
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Rowerzyści we Włoszakowicach / Cyclists in Włoszakowice / Die Radfahrer in Włoszakowice
Początek roku to wspomnienie bohaterów powstania wielkopolskiego z terenu gminy Włoszakowice. Główne uroczystości mają miejsce we Włoszakowicach, Bukówcu Górnym, Zbarzewie i Boguszynie. W październiku wspominamy rozstrzelanych przez Niemców w 1939 roku we Włoszakowicach Polaków, zaś 11 listopada przejazdem kawalerii konnej z postaciami historycznymi czcimy cześć poległych w wojnie o niepodległość Polski. Druga połowa października to tradycyjny hubertus i „pogonie za lisem”. Bardzo żywe są działania podejmowane przez Włoszakowickie Bractwo Kurkowe. Organizacją największej imprezy sportowej w regionie zajmuje się Towarzystwo Sportowe „Sokół” z Bukówca Górnego, które na pierwszą niedzielę kwietnia przygotowuje Bieg Sokoła. Wśród dużych imprez warto zobaczyć jeszcze lipcowy Piknik Ekologiczny w Boszkowie, dożynki wiejskie w sierpniu i wrześniowy Jarmark Rolniczy w Bukówcu Górnym.
Powiatowa wystawa koni w Bukówcu Górnym / District horse show in Bukówiec Górny / Bezirk Turnierpferde in der Bukówiec Górny
Na terenie gminy funkcjonują trzy grające na dobrym poziomie drużyny piłki nożnej: „Dąb” Boguszyn, GKS Włoszakowice i „Sokół” Włoszakowice, prowadzące rozgrywki w ramach klas okręgowych Okręgowego Związku Piłki Nożnej w Lesznie. Ponadto funkcjonuje siedem drużyn amatorskich, grających w lidze gminnej. Są to drużyny z Bukówca Górnego, Krzycka Wielkiego, Sądzi, Dłużyny, Jezierzyc Kościelnych, Zbarzewa i Boszkowa. Gmina Włoszakowice aktywnie współpracuje z miastem Kröpelin w Niemczech. 22
Goście z Kröpelin / Guests from Kröpelin / Die Gäste aus Kröpelin
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Education, Culture and Sports
Zespół Szkół we Włoszakowicach / Complex of schools in Włoszakowice / Schulzentrum Włoszakowice
There are five schools within the Commune area. Four of them are complexes comprising a primary school and a lower secondary school, while at the Włoszakowice complex of schools there is a vocational school and an upper secondary school. There is a full-sized environmental and a full-sized sports hall at the school in Włoszakowice. All schools within the Commune have a total of 1,185 pupils and students. The network of preschool and kindergarten classes at schools, some 333 children aged 3 to 6 were accommodated in all outlets (data for 2012). Additional classes organised by the Communal Arts Centre are complimentary to school education. The most important of these include: a music centre, a song studio, singing groups, a drama group and a chess section. Moreover, the Communal Arts Centre has supervises the K. Kurpiński Museum, the Regional Chamber in Włoszakowice, and the Regional Chamber in Bukówiec Górny. The Communal Arts Centre issues a monthly magazine titled Nasze Jutro [Our Future] and administers the commune website www.wloszakowice.pl. Włoszakowice is a famous place on the cultural and event map of Poland. Every year, in the beginning of May, the Karol Kurpiński Young Musician Contest is held there organised by the Karol Kurpiński Music Society. The Minister of Culture and National Heritage offers its patronage for the Contest. Music performances have become a traditional event in the Włoszakowice Commune with Cantilena Female Choir, the K. Kurpiński Male Choir, Musicarolla School Choir, Manugi Regional Band and Bagpipe Folk Band from Bukówiec Górny, Dziura Cabaret staging their performances and singing bands in every village. One of the important events is also the annual Andrzej Krzycki Old Polish Literature Recitation Contest. A long weekend in May is a time of many cultural events. On 3 May, the Włoszakowice Commune invites
Samochód strażacki OSP Krzycko Wielkie / A fire truck of VFD Krzycko Wielkie / Das Feuerwehrfahrzeug FF Krzycko Wielkie
Pokaz wyczynowej jazdy konnej w Bukówcu Górnym / Advanced horse ridding show in Bukówiec Górny/ Die Leistungsreiterschau in Bukówiec Górny
you to the Józef Lipowy Competition in several-horse vehicle driving held in Bukówiec Górny. The beginning of the year brings back the memories of Greater Poland uprising heroes from the Włoszakowice Commune. The main celebrations are held in Włoszakowice, Bukówiec Górny, Zbarzewo, and Boguszyno. In September we commemorate Poles shot by the Nazi Germans in 1939 in Włoszakowice and on 11 November – Poles who died during the war for the independence of Poland by organising horse cavalry ride with historical figures. 23
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
The second half of October means traditional hubertus hunting holiday and a “fox chase”. Marksmen’s Fraternity of Włoszakowice undertakes many activities. The Sokół Sports Association from Bukówiec Górny organises the biggest event in the region – the so-called Falcon’s Race that is held on 1st Sunday of April. It is also worth to see the Ecological Barbeque organised in July in Boszkowo, a village harvest festival in August and the Agricultural Fair in Bukówiec Górny. There are three well-performing football teams within the Commune area: Dąb Boguszyn, GKS Włoszakowice, and Sokół Włoszakowice, playing regional groups of the Regional Football Association in Leszno. Moreover, there are seven amateur teams, playing in the commune; league. These are the teams from Bukówiec Górny, Krzycko Wielkie, Sądzia, Dłużyna, Jezierzyce Kościelne, Zbarzewo, and Boszkowo. The Włoszakowice Commune actively co-operates with Kröpelin town in Germany.
Środowiskowy Dom Samopomocy / Communal Home for Mutual Assistance / Selbsthilfehaus
Bieg Sokoła / Falcon’s Race / Falkenlauf 24
Konkurs Młodych Muzyków im. Karola Kurpińskiego / The Karol Kurpiński Young Musician Contest / Der Karol-Kurpiński-Wettbewerb für junge Musiker
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Bildung, Kultur und Sport Im Gemeindegebiet gibt es fünf Schulen. Vier davon sind aus Grund- und Mittelschule bestehende Schulzentren, am Schulzentrum Włoszakowice gibt es außerdem eine Berufsschule und eine allgemeinbildende Oberschule. An der Schule in Włoszakowice befindet sich eine Zweifeldhalle für Sport- und sonstige lokale Veranstaltungen. Insgesamt haben die Schulen im Gemeindegebiet 1185 Schüler. Außerdem gibt es ein Netzwerk aus Kindergärten, in dem insgesamt 333 Kinder im Alter von 3 bis 6 Jahren betreut werden (Daten für 2012). Ergänzt wird das schulische Bildungsangebot durch zusätzliche Veranstaltungen des Kulturzentrums der Gemeinde, z.B. einen Musikkreis, ein „Liederstudio“, Gesangsgruppen, eine Theatergruppe und eine Schachsektion. Darüber hinaus betreut das Kulturzentrum das Kurpiński-Museum sowie die Heimatmuseen in Włoszakowice und Bukówiec Górny. Das Zentrum gibt die Monatszeitschrift Nasze Jutro („Unser Morgen“) heraus und verwaltet die Internetseite der Gemeinde (www.wloszakowice.pl). Włoszakowice ist in Polen bekannt für seine Kulturveranstaltungen: Anfang Mai findet alljährlich der Karol-Kurpiński-Wettbewerb für junge Musiker statt, der von der Karol-Kurpiński-Musikgesellschaft organisiert wird; die Schirmherrschaft übernimmt der polnische Kulturminister. Musizieren hat Tradition in der Gemeinde Włoszakowice: Es gibt den Frauenchor „Cantilena“, den Männerchor „Karol Kurpiński“, den Schulchor „Musicarolla“, die Tanz- und Trachtengruppe und Dudelsackkapelle „Manugi“ aus Bukówiec Górny, das Kabarett-Ensemble Dziura („Das Loch“) sowie örtliche Gesangsgruppen in jedem Dorf. Zu den wichtigen
Kowal w Grotnikach / The blacksmith in Grotniki / Der Schmied in Grotniki
Ereignissen gehört auch der alljährliche AndrzejKrzycki-Rezitationswettbewerb für Altpolnische Literatur. Am „langen Maiwochenende“ finden viele Kulturereignisse statt: Immer am 3. Mai, dem arbeitsfreien polnischen Verfassungstag, lädt die Gemeinde Włoszakowice zum Józef-LipowyZweispänner-Wettbewerb ein, der in Bukówiec Górny ausgetragen wird.
Mistrzostwa Gminy w narciarstwie / The Commune Championship in skiing / Die Gemeindemeisterschaft in Skifahren 25
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Anfang des Jahres wird der Helden des Großpolnischen Aufstands aus dem Gebiet der Gemeinde Włoszakowice erinnert; die Hauptfeierlichkeiten finden Włoszakowice, Bukówiec Górny, Zbarzewo und Boguszyn statt. Im Oktober gedenken wir der Polen, die 1939 in Włoszakowice von den Deutschen erschossen wurden, am 11. September ehren wir mit einem Ritt der Kavallerie mit historischen Figuren die im Krieg um die Unabhängigkeit Polens gefallenen Kämpfer. In die zweite Oktoberhälfte fallen der traditionelle Hubertusjagd und die „Fuchsjagd“. Für jede Menge „Trubel“ sorgt jedes Mal das Schützenfest von Włoszakowice. Die größte Sportveranstaltung in der Region organisiert der Sportverein Sokół („Falke“) aus Bukówiec Górny, der am ersten Sonntag im April den „Falkenlauf“ veranstaltet. Unter den sehenswerten Großveranstaltungen sind außerdem noch das „ökologische Picknick“ in Boszkowo, das dörfliche Erntedankfest im August und der Landwirtschaftliche Jahrmarkt zu nennen, der im September in Bukówiec Górny stattfindet.
Hala sportowa we Włoszakowicach / A sports hall in Włoszakowice / Die Sporthalle in Włoszakowice
Im Gemeindegebiet gibt es drei Fußballclubs, die auf hohem Niveau spielen: Dąb („Eiche“) Boguszyn, GKS Włoszakowice und Sokół („Falke“) Włoszakowice, die in den Spielklassen des Bezirksfußballverbands Leszno aktiv sind. Darüber hinaus gibt es sieben Amateurmannschaften – aus Bukówiec Górny, Krzycko Wielkie, Sądzia, Dłużyna, Jezierzyce Kościelne, Zbarzewo und Boszkowo – die in der Gemeindeliga spielen. Die Gemeinde Włoszakowice kooperiert aktiv mit der Stadt Kröpelin in Deutschland.
Hubertus / Hubertus hunting / Hubertusjagd 26
Odpust w Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny w Charbielinie / A parish fair in the Virgin Mary’s Assumption Sanctuary in Charbielin / Das Kirchweihfest in der Wallfahrtskirche Mariä Himmelfahrt in Charbielin
Gmina Włoszakowice – Włoszakowice Commune – Die Gemeinde Włoszakowice
Jezioro Dominickie z lotu ptaka / Lake Dominickie bird’s eye view / Dominickie See aus Vogelperspektive
Lilie wodne na Jeziorze Wielkim / The Water Lilies on Big Lake / Wasser Lilies auf dem Gross See
Pałac Sułkowskich z lotu ptaka / Sulkowski’s Palace bird’s eye view / Sulkowskischloss aus Vogelperspektive
Redakcja i opracowanie: Witold Porankiewicz; wydawca: Gmina Włoszakowice; skład i druk: AR Turus; zdjęcia: Henryk Samol str. 1, 5, 9, 10, 12, 15, 20-21, 23-25; arch. UG str. 2-26; Andrzej Cieślik str. 8, 11, 16, 18-20, 22, 26, 27; Witold Porankiewicz str. 17; Werner Kenkel str. 1, 14; www.wikipedia.pl str. 6, 7; arch. Toscania str. 12. Na stronie tytułowej: Pałac Sułkowskich we Włoszakowicach. On the front page: Sułkowski’s Palace. An der Titelseite: Sulkowskischloss. 27
Ważne adresy
Important Addresses
Wichtige Adressen
Urząd Gminy Włoszakowice ul. Karola Kurpińskiego 29, 64-140 Włoszakowice tel. 65 52 52 999, fax. 65 53 70 106 www.wloszakowice.pl gmina@wloszakowice.pl
Włoszakowice Commune Office ul. Karola Kurpińskiego 29, 64-140 Włoszakowice, Poland tel. +48 65 52 52 999, fax +48 65 53 70 106 www.wloszakowice.pl gmina@wloszakowice.pl
Gemeindeverwaltung Włoszakowice ul. Karola Kurpińskiego 29, 64-140 Włoszakowice tel.: +48 65 52 52 999, fax: 65 53 70 106 www.wloszakowice.pl gmina@wloszakowice.pl
Gminny Ośrodek Kultury we Włoszakowicach ul. Karola Kurpińskiego 29, 64-140 Włoszakowice tel. 65 52 52 965, fax. 65 53 70 106
Communal Arts Centre in Włoszakowice ul. Karola Kurpińskiego 29, 64-140 Włoszakowice, Poland tel. +48 65 52 52 965, fax +48 65 53 70 106
Kulturzentrum der Gemeinde Włoszakowice ul. Karola Kurpińskiego 29, 64-140 Włoszakowice tel.: +48 65 52 52 965, fax: +48 65 53 70 106
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej we Włoszakowicach ul. Karola Kurpińskiego 29, 64-140 Włoszakowice tel. 65 52 52 970, fax. 65 53 70 106
Communal Social Welfare Centre in Włoszakowice ul. Karola Kurpińskiego 29, 64-140 Włoszakowice, Poland tel. +48 65 52 52 970, fax +48 65 53 70 106
Sozialhilfestelle der Gemeinde Włoszakowice ul. Karola Kurpińskiego 29, 64-140 Włoszakowice tel.: +48 65 52 52 970, fax: +48 65 53 70 106
Zarząd Dróg Gminnych we Włoszakowicach ul. Karola Kurpińskiego 29, 64-140 Włoszakowice tel. 65 52 52 961, fax. 65 53 70 106
Communal Road Administration in Włoszakowice ul. Karola Kurpińskiego 29, 64-140 Włoszakowice, Poland tel. +48 65 52 52,961, fax +48 65 53 70 106
Gemeindestraßenverwaltung Włoszakowice ul. Karola Kurpińskiego 29, 64-140 Włoszakowice tel.: +48 65 52 52 961, fax: +48 65 53 70 106
Gminny Zakład Komunalny we Włoszakowiach ul. Karola Kurpińskiego 29, 64-140 Włoszakowice tel. 65 52 52 980, fax. 65 53 70 106
Communal Public Utilities Company in Włoszakowice ul. Karola Kurpińskiego 29, 64-140 Włoszakowice, Poland tel. +48 65 52 52,980, fax +48 65 53 70 106
Kommunalbetrieb der Gemeinde Włoszakowice ul. Karola Kurpińskiego 29, 64-140 Włoszakowice tel.: +48 65 52 52 980, fax: +48 65 53 70 106
Zespół Dzielnicowych we Włoszakowicach ul. Zalesie 9a, 64-140 Włoszakowice tel. 65 52 31 770, fax. 65 52 31 775
District Police Station in Włoszakowice ul. Zalesie 9a, 64-140 Włoszakowice, Poland tel. +48 65 52 31,770, fax +48 65 52 31 775
Polizeiposten Włoszakowice ul. Zalesie 9a, 64-140 Włoszakowice tel.: +48 65 52 31 770, fax: +48 65 52 31 775
Urząd Pocztowy we Włoszakowicach ul. Apolonii Prałat 3, 64-140 Włoszakowice tel. 65 53 70 199
Post Office in Włoszakowice ul. Apolonii Prałat 3, 64-140 Włoszakowice, Poland tel. +48 65 53 70 199
Postamt Włoszakowice ul. Apolonii Prałat 3, 64-140 Włoszakowice tel.: +48 65 53 70 199
Apteki: 1. „Różana” – ul. Zalesie 11c, Włoszakowice, tel. 65 53 70 081 2. „Nowa” – pl. 21 Października 7, Włoszakowice, tel. 65 53 70 900 3. „Lawenda” – ul. Prymasa A. Krzyckiego 13, Krzycko Wielkie, tel. 65 53 31 385
Pharmacies: 1. Różana – ul. Zalesie 11c, Włoszakowice, tel. +48 65 53 70 081 2. Nowa – pl. 21 Października 7, Włoszakowice, tel. +48 65 53 70 900 3. Lawenda – ul. Prymasa A. Krzyckiego 13, Krzycko Wielkie, tel. +48 65 53 31 385
Apotheken: 1. „Różana“ – ul. Zalesie 11c, Włoszakowice, Tel. +48 65 53 70 081 2. „Nowa“ – pl. 21 Października 7, Włoszakowice, Tel. +48 65 53 70 900 3. „Lawenda“ – ul. Prymasa A. Krzyckiego 13, Krzycko Wielkie, Tel. +48 65 53 31 385
Ośrodek Zdrowia NZOZ w Krzycku Wielkim ul. Szkolna 10, Krzycko Wielkie, tel. 65 53 31 568
NZOZ Health Care Centre in Krzycko Wielkie ul. Szkolna 10, Krzycko Wielkie, tel. +48 65 53 31 568
Privates Gesundheitszentrum in Krzycko Wielkie ul. Szkolna 10, Krzycko Wielkie, tel. +48 65 53 31 568
Poradnia Lekarzy Rodzinnych we Włoszakowicach ul. Zalesie 9B, Włoszakowice, tel. 65 53 70 184
Family Doctor Outpatient’s Clinic in Włoszakowice ul. Zalesie 9B, Włoszakowice, tel. +48 65 53 70 184
Hausärztliche Gemeinschaftspraxis in Włoszakowice ul. Zalesie 9B, Włoszakowice, tel. +48 65 53 70 184