505
prawniczych aforyzmów, myśli, maksym, porzekadeł, sentencji i przysłów
Zebrał Grzegorz Jurkiewicz Adwokat
Wyższa Szkoła Marketingu i Zarządzania w Lesznie Leszno 2011
Projekt okładki: Beata Stachowiak Ilustracje: Benedykt Żyto Słowo o autorze: Jan Futro Skład: Katarzyna Drzewiecka Korekta: Andrzej Cieślik © Grzegorz Jurkiewicz, 2011 Printed in Poland ISBN 978-83-88026-41-0 Redakcja: Andrzej Cieślik TURUS PHUP
Przedstawiony zbiór powstał w okresie około 50 lat pracy zawodowej i jest przede wszystkim efektem ciągłego wychwytywania wspomnianych krótkich tekstów. Zbiór był tworzony z myślą do wykorzystania w przemówieniach zawodowych na salach rozpraw, czy też w pismach procesowych. Jest też po części wynikiem przejrzanych, przeczytanych książek, artykułów, gazet czy czasopism. Został ułożony w porządku alfabetycznym z kolejną numeracją. Za swój obowiązek uważam złożenie wyjątkowo serdecznych podziękowań dla mgr Izabeli Koniecznej, dr Stefana Grysa i dr Jana Sołtysiaka, bez których bezinteresownej pomocy nie było tej publikacji.
Książka ukazała się dzięki pomocy finansowej Firmy SKANSKA S.A. i Firmy JULITA Henryka Niewczasa w Lesznie.
/-/ Grzegorz Jurkiewicz
A -1A na tle tego wszystkiego dostrzegł Prawo – bezlitosne i potężne, zawsze nieugięte i zawsze władcze, silniejsze niż ludzkie drobiny, które nim szafują albo łamią pod jego brzemieniem, silniejsze niż on, sędzia, w którym serce przemawia za miłosierdziem. Jack London – „Sprzysiężenie starców” -2Arbiter – osoba trzecia, którą wybiera się, aby przyznać sobie rację. autor nieznany -3Adwokaci niechętnie przyjmują, tak zwane sprawy administracyjne, dlatego głównie, że spotykają się z jawnie okazywaną niechęcią urzędów. Henryk Cederbaum -4Adwokat, który wyrobi sobie opinię wytrawnego pieniacza, używającego wszelkich środków, ażeby uzyskać zwycięstwo dla swego klienta, nie tylko nie pozostanie bez praktyki, lecz ściągnie liczną klientelę. Eugeniusz Waśkowski -5Adwokat tym większą wagę powinien przywiązywać do udzielanych przez siebie rad i wygłaszanych przemówień, że nie ponosi za nie odpowiedzialności. Edith Cresson -6Awizacyją wzywa się adwokata lub stronę na godzinę 10, rano, a tymczasem sędzia przychodzi do biura o godzinie 12, załatwia czynności kancelaryjne i nieraz około 1 dopiero przywołuje pierwszą sprawę, a ma ich na wokandzie pół setki lub więcej. Henryk Cederbaum
-7Adwokat, który robi z siebie błazna, skończy na tym, że wystawi na błazna swego mocodawcę. M. Harris -8Adwokat, godny tego imienia, który swój zawód uważa za sztukę, a nie za rzemiosło, nie powinien przemawiać, jeśli dokładnie nie rozważył nie tylko znaczenia swych argumentów, ale także formy ich przedstawienia. Fernand Payen -9Adwokat powinien być pierwszym sędzią swego klienta, i to najsurowszym. Jean Jacques Rousseau - 10 Adekwatnym wyrazem walki o prawo jest retoryka, której istota polega na tym, żeby to, co ogólne, wyposażyć w poglądowość i sugestywność tego, co szczegółowe. Gustav Radbruch - 11 Adwokat jest cynikiem z konieczności i dlatego że broni wszystkiego, nie wierzy w nic i gotów wierzyć we wszystko. Andrej Andriejewicz Markow - 12 Adwokat nie powinien nigdy zapominać, że jest ważnym czynnikiem wymiaru sprawiedliwości i stąd ciąży na nim wielka odpowiedzialność. Czasy są trudne i wszelkie próby zamienienia sali sądowej w cyrk przynoszą szkodę nie tylko autorytetowi sądownictwa, ale i adwokatury. Leon Jaworski, adwokat (wybitny polski prawnik z USA) - 13 Adwokat to kłamca z uprawnieniami. autor nieznany - 14 Abstrakcyjne myśli należą do oszustów. William Blake
- 15 Adwokaci chyba też kiedyś dziećmi byli. Charles Lamb - 16 Aforysta – ćwierkacz prawdy. Wojciech Bartoszewski
B -1By znaleźć sprawiedliwość, trzeba być jej wiernym, jak wszystkie boginie, daje się poznać tylko temu, kto w nią wierzy. Piero Calamandrei -2Bez groźby kary nie ma radości w ucieczce. Abe Kobo – „Kobieta z wydm” -3Błąd jest zasadą, prawda to wyjątek błędu. Georges Duhamel -4By prawo było jasne i zrozumiałe dla wszystkich, wewnętrznie spójne i jednolite, pozbawione luk, ale także wolne od nadmiernej szczegółowości. Uchwała VI Zjazdu PZPR -5Bez ręku i bez oczu sędziego malują, rzekomo tym respektować i brać zakazują. Niech nie patrzy, niech nie ma rąk, byle miał uszy – ba, i sam dźwięk groszowy przenika do duszy. Stanisław Jagodyński, poeta baroku -6Bez kompromisu nie ma prawdy. Kodeks Gandhiego -7Bo człowiek w połowie bierze się z książek. Kazimierz Kutz – „Piąta strona świata”
c -1Cnota nie jest identyczna ze sprawiedliwością. Cnota wymaga od nas, abyśmy nieraz byli niesprawiedliwi. Francisco de Goya -2Człowiek ostrzeżony jest człowiekiem na wpół uratowanym. przysłowie sycylijskie -3Chto u lesie nie wor, toj nie hospodar. przysłowie białoruskie Melchior Wańkowicz – „Od Stołpców po Kair” -4Chociaż jedno i drugie zbudowano z drzewa, lepsza kazalnica niźli szubienica. z tomu III „Myśli Srebrnych i Złotych” -5Cel jest twórcą całego prawa. Rudolf von Ihering -6Człowiek, jest najmądrzejszym zwierzęciem, które zawsze traci cierpliwość, kiedy ma postępować zgodnie z przepisami swego rozumu. Oscar Wilde -7Człowiek uniewinniony przez sąd, to więcej niż człowiek niewinny. autor nieznany -8Cechą socjalistycznego prawa jest jego służebna rola wobec ludzi pracy i humanitaryzm. Gazeta Sąd. i Penit. 1972r. Nr. 14, artykuł „Pryzmaty” -9Czy można rozwiązywać zagadnienia wedle prawdy, jeżeli się je rozwiązuje wedle rozkazu? Tadeusz Kotarbiński 10
- 10 Chciałbym, aby można było odciąć język adwokatowi, który używa go przeciw rządowi. Napoleon Bonaparte - 11 Czy właściwy rozum prawny Komu kiedyś stał się jawny Wątpić trzeba, wszelkie zdanie Rodzi sprzeczne wręcz mniemanie, Co za chwilę cię oszuka – Toż to chyba nie nauka! Logau - 12 Chcecie się uwolnić od jakiejś prawdy? Zaduście ją słowami. Johann Wolfgang Goethe - 13 Czym w końcu jest kłamstwo? Prawdą w masce. George Gordon Byron - 14 Czy należy wzywać świadków – jest to kwestia, którą rozstrzygnąć powinien sam adwokat. Jako ogólne prawidło można podać, że w tych wszystkich wypadkach, kiedy powstaje kwestia, czy należy wzywać świadków, czy też nie – zeznania ich nie mają, znaczenia dla sprawy. M. Harris - 15 Co kraj – to za co innego każą siedzieć. z Momusa - 16 Cała praca adwokata obraca się dokoła natury ludzkiej. M. Harris - 17 Członków magistratury może bronić przed uniesieniami namiętności i zasadzkami błędów jedynie adwokatura, dumna i niezawisła, mająca odwagę powiedzieć wszystko. Appleton 11
Gdy wypuszczasz strzałę prawdy, umocz jej grot w miodzie. przysłowie arabskie
12
- 18 Cudowna jest tylko sama prawda. Maurycy Maeterlinck - 19 Cudzołóstwo jest kradzieżą i podlega karze śmierci. prawo peruwiańskie za króla Paczakuteka - 20 Człowiek, który zabija bez upoważnienia, skazuje się na śmierć. prawo peruwiańskie za króla Paczakuteka - 21 Chwała temu, co kroczy sprawiedliwą drogą. Friedrich Dürrenmatt - 22 Cześć sędziów, tak jak i cześć innych ludzi, polega na naprawianiu własnych błędów. Francois Voltaire - 23 Czym się różni radzieckie prawo od amerykańskiego? Radzieckie gwarantuje prawo wypowiedzi, a amerykańskie wolność po wypowiedzi. autor nieznany - 24 Człowiek to jest coś wyjątkowo paskudnego. Byle tylko dać mu szansę. Marek Edelman
D -1Dobroć bez sprawiedliwości jest największą tyranią. autor nieznany -2Doświadczenie rodzi prawa, nigdy znajomość praw nie poprzedza doświadczenia. Antoine de Saint-Exupery – „Nocny lot” 13
-3Działając trzeba podporządkować się zasadom, osądzając zaś – mieć wzgląd – na wyjątki. Joseph Joubert -4Dobro nieprawnie nabyte nie daje pomyślności (Kradzione nie tuczy) Unrecht Gut gedeihet nicht. autor nieznany -5Dziś po południu byłem pierwszy raz na uprzywilejowanym polowaniu z nagonką, która z reguły wyszczuwa na jaw wszystko prócz rozumu – mianowicie na egzaminie prawniczym. Friedrich Hebbel -6Dzięki gwarancjom, jakie zapewnia nasze ustawodawstwo karne oskarżonym, obecnie prawie niemożliwe jest skazanie osoby niewinnej. „Gazette des Tribunaux” r. 1851 -7Dobry adwokat – ktoś, kogo się szuka nie mając dobrego alibi. autor nieznany -8Dobrze mówi tylko ten, kto ma coś istotnego do powiedzenia. autor nieznany -9Do sędziów i adwokatów Adwokaci, sędziowie, słuszne to nauczki, Że was rozdziobią nie kruki, lecz kruczki. Jan Sztaudynger - 10 Działalność społeczna to zmuszanie ludzi do pracy. Kodeks Gandhiego - 11 Dobre prawa zrodzone są przez złe prawa. Publius Tacyt - 12 Dlaczego ścina się głowy? Dlatego, że to najprostsze wyjście. Fiodor Dostojewski 14
- 13 Dobroczyńca ma w sobie coś z wierzyciela. Christian Hebel - 14 Dwa razy daje, kto szybko daje. przysłowie ludowe
E -1Erudycja, pył strząśnięty ze starych ksiąg do pustego łba. Julian Tuwim -2Egzekucje stanowią, w takim stopniu element brytyjskiej historii, że wielu wspaniałych ludzi nie mogłoby wprost bez nich wyobrazić sobie przyszłości. wicehrabia Templewood (dot. ustawy z grudnia 1969r. o zniesieniu kary śmierci w Anglii) -3Etyczne jest ze względu na daną gromadę ludzką to wszystko i tylko to, co sprzyja gromadzie. Tadeusz Kotarbiński -4Elokwencja musi torować sobie nowe drogi, aby nie wzbudzić niesmaku wśród audytorium. M. Aper, I w. n.e. -5Etyka to „uczciwość, prawdomówność, sprawiedliwość – czyli oddanie każdemu co mu się słusznie należy – poszanowanie cudzej własności oraz pracy”. Jakub B. – „Gazeta Wyborcza”
15
F -1Ferując wyrok, miej na to wzgląd, że i o sobie wydajesz sąd. Lech Konopiński – „Sprzężenie zwrotne” -2Faktycznie nie mówiłoby się o prawie, gdyby nie było krzywdy. Pojęcie prawa zawiera mianowicie tylko negację krzywdy. Artur Schopenhauer
G -1Gdy wypuszczasz strzałę prawdy, umocz jej grot w miodzie. przysłowie arabskie -2Gdy pieniądze mówią, prawda milczy (Kogda diengi goworiat, togda prawda mołczit). przysłowie rosyjskie -3Głód nie uznaje praw (La fame non vud leggi). przysłowie włoskie -4Gdzie jest prawo, tam jest i kara (Ubi lex, ibi poena). przysłowie rzymskie -5Gdy człowiek przeżył już pewne doświadczenia, dotyczące rzeczy najwyższych, wówczas niewolniczące pogrążenie się w rzeczy czysto pozytywne, którego wymaga zawód prawniczy, mogłoby go zabić. Friedrich Hebbel -6Głupiec znajdzie zawsze większego głupca, który go będzie podziwiał. Nicolas Boileau 16
-7Gdy prawo będzie wymagało od ciebie, byś wystąpił jako świadek, bądź zawsze człowiekiem nauki. Nie do ciebie należy zemsta za ofiarę, ratunek niewinnego lub zniszczenie winnego. Twoim wyłącznym zadaniem jest złożyć świadectwo twej wiedzy i twoich naukowych możliwości. Jerzy Burgess Magrath -8Gaduła, pielęgnując chorego, gorszy jest od febry, jako towarzysz żeglugi – cięższy od choroby morskiej. Plutarch -9Gorzkie facecje bolą, kiedy zbyt blisko zbliżają się do prawdy (Asperae facaetiae ubi nimis ex vero traxere acram sui memoriam relinquunt). Publius Tacyt - „Annales”, XV, 68. - 10 Głupiec słyszał, że w Hadesie są sprawiedliwe sądy. Więc kiedy miał sprawę w sądzie, powiesił się. Hierokles - 11 Gdy ujawniają się błędy obrońcy, są to prawie zawsze błędy wynikające z jego cnót. Friedmann - 12 Gdyby się chciało studiować wszystkie ustawy, to nie miałoby się czasu na ich przekraczanie. Johann Wolfgang Goethe - 13 Gdy ptak czuje zbliżenie się śmierci, śpiew jego staje się piękniejszy. Człowiek zaś, stojąc już nad grobem, otwiera duszę i mówi tylko prawdę. Honjo Shigeru - 14 Gdy władze dysponują wyłącznie środkami masowego przekazu, tam społeczeństwu pozostaje tylko – szeptanka. Wacław Hulewicz – „Dziewiąta Przepaść” Tryptyk szczeciński 17
I na wadze Temidy rozstrzyga tara, Co będzie cięższe, czy wina czy kara. Stanisław Jerzy Lec
18
- 15 Głupcy bywają dla siebie nawzajem pobłażliwi, ale jeśli pojawi się człowiek o rzeczywistym talencie i rozumie, natychmiast powstają przeciw niemu i jeśli nie mogą ściągnąć go w dół, przynajmniej próbują oczernić jego charakter, zamordować reputację. Jonathan Swift - 16 Gdyby państwo, podobnie jak jednostka, w najmniejszym nawet stopniu nie chciało mścić się za zły czyn, to jednak musi uwzględnić to, że z czynem kojarzy się miara należnej mu odpłaty. Nigdy nie należy karząc przekraczać tej miary. Franz Brentano, filozof niemiecki - 17 Gdyby nie była ręka, co by brała, wielką by zacność sprawiedliwość miała. Mikołaj Rej - 18 Gdy do sali sądowej jednymi drzwiami wchodzi polityka, to sprawiedliwość wychodzi drugimi drzwiami. Gerard Kujanek
I -1I na wadze Temidy rozstrzyga tara, Co będzie cięższe, czy wina czy kara. Stanisław Jerzy Lec -2I wśród huku armat nie powinny milczeć prawa. B.W. Szczetinin, prawnik radziecki -3Innych nie należy sądzić według własnego systemu wartości lub naszych idealnych wzorów zachowania. Ruth Benedict – „Wzory kultury” (socjolog-etnograf, kieruje Katedrą Socjologii Uniwersytetu w Syrakuzach) 19
-4Im szybciej i bez zastrzeżeń opuszcza obrona pozycje nie do utrzymania, tym większe posiada widoki na sukces w sytuacjach spornych. R. Grassberger -5Istnieją ludzie, którzy dopiero wtedy słyszą, gdy im się uszy obetnie. Georg Lichtenberg -6Im bardziej państwo jest praworządne, im większą cenę mają w danym kraju prawa obywatelskie, tym więcej musi być ograniczeń przy aresztowaniu tymczasowym. A. Mogilnicki -7Im większa intensywność środków represyjnych, tym większe prawdopodobieństwo realizacji skutków zamierzonych, ale jednocześnie tym większe prawdopodobieństwo wywołania skutków negatywnych nie zamierzonych. Adam Podgórecki -8Im bardziej kraj jest wolny i cywilizowany, im bardziej odpowiada on wymaganiom nowoczesnego społeczeństwa, tym bardziej adwokaci mają w nim wpływ na porządek społeczny. M. Vainberg -9Istnieją ludzie, którzy sądzą, że wszystko co czyni się z poważną miną jest rozsądne. Georg Lichtenberg - 10 Istnieją w naszym społeczeństwie trzej ludzie: ksiądz, lekarz i prawnik, którzy nie mają szanować świata. Najnieszczęśliwszy ze wszystkich trzech to adwokat. My, adwokaci, patrzymy na powtarzające się złe uczucia, nic ich nie poprawia, nasze kancelarie to ścieki, których nie da się oczyścić. Honore Balzac - 11 Istotą kary śmierci jest to, że człowiek dowiaduje się, kiedy i jak umrze. Karol Bunsch 20
- 12 I bezstronni nie są bezstronni. Są za sprawiedliwością. Stanisław Jerzy Lec - 13 Im mniej wiedzy, tym więcej pewności. Bertrand Russell - 14 Im szybciej nastąpi kara po dokonanym przestępstwie, tym bardziej będzie sprawiedliwa i skuteczna. Cesar Bonesana, prawnik francuski - 15 Im małpa wyżej wchodzi na drzewo, tym lepiej widać jej tyłek. przysłowie jamajskie
J -1Jest jeszcze straszniejsza broń od kalumni – prawda. Charles Talleyrand -2Jeśli mówisz, prawdę, nie musisz niczego zapamiętywać. Mark Twain -3Jeśliś zawinił, bądź cierpliwy (Bist du schuldig, sei geduldig). przysłowie niemieckie -4Jeden świadek naoczny więcej znaczy niż dziesięciu, którzy słyszeli na własne uszy (Ein Augenzeuge gilt mehr als zehn Ohrenzeugen). przysłowie niemieckie -5Język ustaw winien zadawalać prawników i być zrozumiałym dla ludu. Johann Kasper Bluntschli 21
-6Jeśli chodzi o adwokatów, to prawie każdy z nich jest gotów iść z tobą do sądu i wydać ostatnią twoją złotówkę, żeby udowodnić że ma rację. autor nieznany -7Jeżeli często nieszczęście jest następstwem zbrodni, to jeszcze częściej zbrodnia jest następstwem nieszczęścia. Franz Grillparzer -8Jedna jaskółka nie stanowi wiosny, jeden wypadek cholery – to jeszcze nie epidemia i jeden wyrok kasacyjny – to jeszcze nie prawo. Kazimierz Zalewski -9Jest rzeczą znamienną, że stan włóczęgostwa, za który prawo karze, był ogromnie zalecany przez świętych. Anatole France - 10 Jak tu sądzić Raz powołano sędzie doskonałe, By powiedzieli, co czarne, co białe, Nie umieli rozsądzić (choć to nie do wiary), A dlaczego? Dlaczego, że przedmiot był szary. Jan Sztaudynger - 11 Jeżeli prawdą masz zabić człowieka, to skłam. autor nieznany - 12 Jest prawo nie pisane ale razem z nami zrodzone, prawo, któregośmy się nie nauczyli, od przodków nie wzięli, w księgach nie wyczytali, ale któreśmy z samego przyrodzenia wyjęli, wydobyli, wyczęrpnęli, prawo przez nikogo nie nadane, lecz przez samo przyrodzenia wpojone i w sercach naszych wyryte, to prawo woła do nas: wszelki sposób bronienia życia jest godziwy, czyśmy wpadli w zasadzkę łotrów, czy otwarty gwałt lub przemoc nieprzyjaciół odpierać mieli. Cyceron 22
- 13 Już sam znak paragrafu wygląda jak narzędzie tortury. Stanisław Jerzy Lec - 14 Jeżeli kraj ma być dobrze rządzony, prawa muszą być jasne. Kung – Sun Jang - 15 Jakie są najlepsze prawa? Takie, przy których stanowieniu miano na uwadze dobro wszystkich ludzi bez wyjątku. Wolter
K -1Kto jest tylko sprawiedliwy, ten jest okrutny (Qui u est gue juste est cruel). przysłowie francuskie -2Kto się usprawiedliwia, ten się oskarża (Qui sexcuse, saccuse). przysłowie francuskie -3Kłamstwem można cały świat obejść, ale wracać tą samą drogą już nie sposób. autor nieznany -4Kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada. przysłowie ludowe -5Kto ma prawo, jeśli tylko pieniądz rządzi? (Quid faciant leges, ubi sola pecunia regnat?) przysłowie rzymskie -6Kto winien być panem samego władcy? Ustawa, król wszystkich na niebie i na ziemi. Plutarch 23
Adwokat powinien być pierwszym sędzią swego klienta, i to najsurowszym. Jean Jacques Rousseau
24
-7Kto nie bywa w sądach, nie zna życia. W.K. adwokat, „Przekrój” 1245/69 -8Każdy człowiek ma naturalną skłonność do tego, by chronić słabych przeciwko silnym; nieświadomie ulegają temu i sędziowie, uprzywilejowując strony, które są słabiej bronione. Piero Calamandrei -9Każdy człowiek jest swoim własnym sędzią. Tadeusz Rittner - „W małym domku” - 10 Kto plotkuje z tobą, będzie plotkował o tobie. przysłowie hiszpańskie - 11 Kto dyskretnie daje, dwa rady daje. parafraza z „Reader’s Digest” - 12 Kara powinna być jak sałata, mieć dużo oliwy, a mało octu. Logau - 13 Kłamstwo jest jak kula śniegowa, im dłużej się ją kula, tym staje się większa. Marcin Luter - 14 Kto wolny od gniewu wymierza każdemu należną mu karę, często i bez kary uwolni kogoś, chociaż niezbicie się przekonał o jego występku. Jeżeli żal i skrucha z powodu dokonanego czynu rokuje dobre nadzieje poprawy i jeśli zrozumie, że występek nie pochodzi z głębi duszy, ale tkwi – jak to mówią – na jego powierzchni. Seneka - 15 Każdy, kto może skazać, może też uniewinnić. przysłowie rzymskie - 16 Kto chce się wzbogacić w rok, po sześciu miesiącach wisi. Miguel de Cervantes 25
- 17 Kłamstwa uczymy się jak reszty – stopniowo. Samuel Butler - 18 Katon wolał raczej być dobrym, niż się takim wydawać. Caius Sallustius - 19 Kiedy człowiek wie, że za dwa tygodnie go powieszą, jego umysł koncentruje się w cudowny sposób. Samuel Johnson - 20 Każda innowacja w sądownictwie, mająca spowodować prawdziwie dobroczynne skutki, musi z konieczności pogwałcić przywileje szlachty i zwalczać narodowe przesądy. Coxe - 21 Kara śmierci jest w wysokim stopniu nieoszczędna, co stanowi jeden z wielu zarzutów przeciwko jej stosowaniu, z wyjątkiem chyba bardzo nadzwyczajnych wypadków. Jeremy Bentham - 22 Który tyran kochał naukę? Czy złodziej kocha latarnię uliczną? Weber - 23 Kiedy ktoś chce ustanowić prawo o charakterze politycznym, to zawsze adwokaci się temu sprzeciwiają. Napoleon Bonaparte - 24 Kariera jurysty, szczególnie w formie adwokatury, bywa często jako rzemiosło wręcz wstrętna, ale jako nauka równa się wysokością chyba tylko kapłaństwu. Ignacy Korwin-Milewski - 25 Kto czuje, że prawo jest po jego stronie, ten twardo musi go bronić, niczym jest prawo, za którym stoi tylko grzeczność. Johann Wolfgang Goethe 26
- 26 Kto ma czyste sumienie, ten sypia spokojnie. Friedrich Dürrenmatt - 27 Komplement powinien być prawdziwszy od prawdy. Hugo Steinhaus - 28 Krzywda wyrządzona jednostce ludzkiej wyrządzana jest całemu światu. Kodeks Gandhiego - 29 Kto czyta książki żyje podwójnie. Umberto Eco - 30 Kto potrafi się cieszyć z małych rzeczy, ten mieszka w krainie szczęśliwości. Phil Bosmaus - 31 Kto chce psa uderzyć – łatwo kij znajdzie. autor nieznany - 32 Każdy obywatel może uczynić wszystko, co nie jest sprzeczne z prawem, nie obawiając się ujemnych następstw, mogących wynikać z jego działań. Cèsar Bonesana - 33 Kto karze tylko dla własnej satysfakcji, jest bardzo okrutny i bardzo zły. Denis Diderot - 34 Kto usiłuje wkraść się w łaski sędziego, nie okazuje mu tym wielkiego szacunku: daje dowód, że nie ufa jego wiedzy i uczciwości. Chce go uprzedzić na swoją korzyść albo domaga się niesprawiedliwości. Jean Bruyère - 35 Kto ma świadomość winy, zawsze szuka usprawiedliwienia w okolicznościach zewnętrznych. Antoni Czechow 27
- 36 Kto nie wstydzi się swego występku, ten winien jest podwójnie. Syrus Publilius - 37 Krytyk i eunuch z jednej są parafii, obaj wiedzą jak, żaden nie potrafi. Tadeusz Boy-Żeleński
L -1Ludzie mali podlegają prawom, ludzie wielcy tworzą prawa. Romain Rolland – „Colas Breugnon” -2Lepiej kłamać na piśmie. Henri de Montherlant -3Lekarz jest jakby sędzią, wysłuchuje zeznań, ale następnie musi sam powziąć decyzję. Sinclair Lewis -4Ludzie o charakterze arbitralnym, żądni władzy i rozkazywania nie nadają się na adwokatów. E. Benedikt -5Leń jest złodziejem. Focylid z Miletu (VI w. p.n.e.) -6Litera prawa powinna być włączona do alfabetu. Stanisław Jerzy Lec -7Lud musi bronić prawa jak murów miasta. Heraklit z Efezu 28
-8Lex dubia non obligat (Ustawa wątpliwa nie ma mocy obowiązującej). autor nieznany -9Ludzie dopuszczają się przestępczego czynu wówczas, gdy sądzą, że czyn ten może być dokonany, i to przez nich, lub gdy myślą, że nie zostanie on wykryty, a jeśli zostanie wykryty, że ujdzie im bezkarnie, a jeśli zostaną ukarani, to kara będzie mniejsza od zysku dla nich samych lub dla ich podopiecznych. Arystoteles - 10 Lepiej jest w ostateczności uniewinnić zbrodniarza niż skazać niewinnego. Wolter - 11 Ludzi nazywamy dobrymi głównie dla ich sprawiedliwości. Cyceron - 12 Lud prosty – prawnik z krwi i kości, Nie z praw pisanych, lecz z prawości, Mistycznie Sprawiedliwość wielbi I kiedy mówi: sprawiedliwie, To więcej w tym przysłówku Prawa Niż w waszych sądach i ustawach. Julian Tuwim – „Kwiaty Polskie”
Ł -1Łatwiej przywłaszczyć sobie wór pieniędzy niż łut mądrości. Horacy Safrin -2Łatwiej jest zabić człowieka, aniżeli go przekonać. Panait Istrati 29
Najciemniej jest pod latarnią. przysłowie ludowe
30
-3Łatwo jest cesarzom wydawać prawa, jako że mają po temu władzę, ale niełatwo wydawać prawa użyteczne, bo do tego potrzebny jest rozum. Libanios - „Mowa na cześć Juliana” (Apostaty) IV w. p.n.e. -4Ład w państwie opiera się na posłuszeństwie poddanych. prawo peruwiańskie za króla Paczakuteka -5Łamanie prawa, nawet jeśli uważamy je za złe, jest oszustwem. Kodeks Gandhiego
M -1Mój dom jest moją twierdzą (My house is my castle). przysłowie angielskie -2Medycyna sądowa nie jest nauką przykrą, niewdzięczną i makabryczną, jak to sądzą niektórzy. Wręcz przeciwnie, jako nauka lekarska o podstawach społecznych tętni pełnią życia i realizmu i przyczynia się do kształtowania typu lekarza oddanego zagadnieniom wiedzy, prawdy i sprawiedliwości. Simonin -3Milczenie – przyjaciel, który nigdy nie zdradza. Konfucjusz -4Moralność jest pozą; zwracamy ją przede wszystkim tym ludziom, którzy nie są nam przyjemni. Oscar Wilde -5Miłosierdzie i sprawiedliwość bez uprzejmości nie są doskonałe. Li-ki 31
-6Mniemałem i mniemam, że w sądownictwie ledwo nie większą wypada zaprowadzić karność niż w wojsku, idzie bowiem o ciągły wymiar sprawiedliwości, zawsze to za świętą rzecz uważałem. Feliks Łubieński -7Morderstwo jest stanem przyrodzonym, a zatem kara śmierci jest słuszna pod warunkiem, żeby nie wykonywać jej ani dla cnoty, ani dla sprawiedliwości, lecz z konieczności lub dla osiągnięcia pewnych korzyści. Anatole France -8Mistrz unikał czterech rzeczy: przedwczesnych wniosków, z góry powziętych sądów, uporu i egoizmu. Konfucjusz -9Myśl, która nie jest niebezpieczna, nie jest warta tego, by być myślą. Oscar Wilde - 10 Mogę nienawidzić grzechu, ale nigdy grzesznika. Clarence Darrow - 11 Mówić do tych, co nie słyszą, daremna rzecz. autor nieznany - 12 Mnogość praw dostarcza często usprawiedliwienia występkom: państwo o wiele lepiej urządzone jest wówczas, gdy ma ich niewiele, ale w zamian ściśle przestrzeganych. Kartezjusz
32
N -1Nie wiadomo czy sprawa jest słuszna, czy niesłuszna, dopóki nie orzeknie tego sędzia. Samuel Johnson -2Niejednego przewody sądowe nauczyły łączności z otoczeniem. Eugeniusz Korkosz -3Niektórzy ludzie tak kłamią, że nie można nawet uwierzyć w przeciwieństwo tego co głoszą. Georges Courteline -4Nikt tak nie kłamie jak człowiek. autor nieznany -5Najniebezpieczniejsze kłamstwa to prawdy nieco zniekształcone. Georg Lichtenberg -6Nigdy nie znajdę lepszego adwokata od siebie. „Przekrój” -7Nieznajomość prawa szkodzi (Ignorantia iuris nocet). autor nieznany -8Nikt nie jest odpowiednim sędzią (świadkiem) we własnej sprawie (Nemo iudex (testis) idoneus in propria causa). autor nieznany -9Niech zginie świat, byleby sprawiedliwości stało się zadość. Niechaj sprawiedliwości stanie się zadość, choćby miały zawalić się niebiosa (Pereat mundus, fiat iustitia). Wergiliusz 33
- 10 Najjaśniejszy panie, sąd wydaje wyroki ale nie oddaje usług. Koni - 11 Nie będziesz zbaczał w sądzie ubogiego. Jan Dobraczyński - 12 Najgorszy zbrodniarz ma prawo do najlepszej obrony. Herman Wouk - 13 Należy wysłuchać i strony przeciwnej (audiatur et altera pars). autor nieznany - 14 Niesprawiedliwość jest bardziej znośna od nieporządku. Johann Wolfgang Goethe - 15 Nie można być sprawiedliwym, nie będąc równocześnie ludzkim. Luc Vaurenargues - 16 Niezgodność przekonań działa zwykle jak kara. Malewski - 17 Najlepszym lekarstwem na gniew, jest odroczenie. Seneca - 18 Nie mury tworzą więzienie i nie pręty klatkę. Lovelace Richard - 19 Najłatwiej jest kłamać temu, kto przybywa z daleka. przysłowie francuskie - 20 Narody mają taką sprawiedliwość, na jaką zasługują. Boulenge - 21 Najpodlejszy mord milionów ludzi – mord dusz. Maksym Gorki – „Matka” 34
- 22 Największym wrogiem adwokata jest jego klient. nieznany adwokat - 23 Nie będziesz naginał sprawiedliwości dla dobra biednych. Koran - 24 Najciemniej jest pod latarnią. przysłowie ludowe - 25 Niewiele jest procesów, gdzie początkiem sporu nie byłaby jakaś kobieta. Decimus Juvenalis - 26 Niech będą poprawione przyszłego czasu pomyłki (możniejszym nie tak łatwo kto może krzywdę wyrządzić jak chudzinie). Przeto te krzywdy, które im bywają czynione ciężej mają być karane niźli te, co możniejszym. Andrzej Frycz Modrzewski - „O naprawie Rzeczypospolitej” - 27 Nie udało się uniknąć odpowiedzialności za to, że kiedyś miał rację – zbyt wielu było świadków... Wiesław Brudziński - „Zmyślenia” - 28 Niechże się od niego uczy naprzód obyczajów, a potem wymowy, bo wymowa bez obyczajów nie ma wartości. Pliniusz - 29 Nie należy nigdy uchybiać sprawiedliwości w rzeczach małych, ponieważ zyskuje się dzięki temu prawo bezkarnego jej naruszania w wielkich: maksyma godna pogardy, ponieważ należy być sprawiedliwym w rzeczach wielkich i małych. Denis Diderot - 30 Nie jest rzeczą trudną projektować dobre ustawy, trudną jest rzeczą wprowadzać je w życie. Henry Bolingbroke 35
I wśród huku armat nie powinny milczeć prawa. B.W. Szczetinin, prawnik radziecki
36
- 31 Nauka prawa jest sługą ustawodawstwa, ale sługą, która nosi koronę władcy. Windscheid - 32 Nie należy ludzi sądzić według ich przekonań, lecz według tego, co przekonania te z nich czynią. Georg Lichtenberg - 33 Nie ma przestępstwa większego niż wojna. Eduard Fiker - 34 Nie ma złych małżeństw, są tylko źli małżonkowie. Rachilde - 35 Najpierw trzeba znać fakty, by móc je przekręcić. Mark Twain - 36 Nie sposób równocześnie rozumieć i karać. Paul Valery - 37 Najlepszymi detektywami są szczęście i okazja. autor nieznany - 38 Niczym jest napisanie ustawy, wszystkim jest chęć wprowadzenia jej w życie. Demostenes - 39 Najbardziej zasługują na szacunek ci adwokaci, którzy w sposób jasny przedstawiają fakty, dokładnie badają zasadę prawną i zgodnie z tą zasadą rozstrzygają wątpliwości. Francois Fenelon - 40 Nigdy w żadnym wypadku nie powinien adwokat zapominać, że jest nie tylko patronem swego klienta, ale jednocześnie sługą prawa. E. Benedikt - 41 Nigdy nie zadaję pytania, jeżeli nie wiem z góry, jaka będzie odpowiedź. Clarence Darrow 37
- 42 Nie ma tak złego człowieka, którego by nie można uczynić dobrym do czegoś. Mamy prawo uśmiercać, nawet dla przykładu, tylko tego, kogo niepodobna zachować bez niebezpieczeństwa. Jean Jacques Rousseau - 43 Nie wolno adwokatowi być organem zemsty lub złośliwości strony którą przedstawia. A. Niemirowski - 44 Najważniejsze jest doprowadzić sędziego do tego, żeby zechciał spojrzeć na sprawę z naszego punktu widzenia. Oni także są tylko ludźmi, wzruszają ich te same rzeczy, które wzruszają innych. Paragrafy prawne podsuwają tylko sędziemu uzasadnienie, by zrobić to, co – jak mu się wydaje – chce zrobić z własnej woli. Clarence Darrow - 45 Najważniejszym przymiotem mówcy jest ten zmysł krytyczny, który pozwala mu zmieniać postępowanie w różny sposób, odpowiednio do warunków konkretnej sprawy. Marcus Kwintylian - 46 Nowoczesne krasomóstwo jest właśnie i przede wszystkim sztuką przedstawiania faktów i rozwijania argumentów, sztuką mówienia wszystkiego co należy, tylko tego co należy. Payen - 47 Należy tłumaczyć prawa przy pomocy historii, a historię przy pomocy prawa. Charles Montesqieu - 48 Nie wolno przypisywać ustawom takiej mocy, by uważać je za przyczyny pomyślności czy upadku społeczeństwa. Straszna to rzecz, gdy ustaw jest za dużo. Anatol France - 49 Niejednokrotnie odwaga cywilna nie ustępuje odwadze wojennej. Cyceron 38
- 50 Nie powinno się nigdy zapominać, że największą nagrodą dla prawnika nie jest to, co można mierzyć zasięgiem władzy, pozycją społeczną czy popularnością. Tą prawdziwą nagrodą jest wewnętrzna satysfakcja z uczciwie spełnionego obowiązku. Leon Jaworski, adwokat - 51 Nie masz wady bardziej nieznośnej niż gadatliwość; im więcej mówić będziecie, tym mniej słuchacze zapamiętają. autor nieznany - 52 Nie można mieć trwałej cywilizacji bez pewnej liczby łagodnych występków. Aldous Huxley - 53 Nie pytaj, a nie usłyszysz kłamstwa. Carson McCullers - 54 Najchętniej prawię wam o prawie, gdy w nieprawościach sam się pławię. Lech Konopiński - 55 Nigdy naprawdę nie zrozumie się człowieka, dopóki nie spojrzy się na sprawy z jego punktu widzenia. Harper Lee - 56 Nie obróciłem się nigdy plecami do oskarżonego – bez względu na to, jaki zarzut go obciążał. Gdy krzyk potępienia rozlega się najgłośniej, oskarżony potrzebuje obrońcy najbardziej. Prawo stanowi, że nawet wtedy, gdy wszyscy ludzie odwrócili się od oskarżonego, powinien on mieć adwokata, który by był nie tylko jego doradcą prawnym, ale i przyjacielem. Clarence Darrow - 57 Niech się starają obrońcy, aby sobie sprawnie poczynali przy pełnieniu swych powinności. Tak samo bowiem ważne dla Rzeczypospolitej, aby winni ponieśli karę, jak aby niewinnych uwolniono. Andrzej Frycz Modrzewski – „O naprawie Rzeczypospolitej” 39
- 58 Na pieniacza Chudy jesteś pachołek, a pieniasz się z pany, Bądźże pewien upadku, niepewien wygrany. Chciałbyś zagrzać, czy zagrać, lecz schowasz miech w dudy; Niżeli tłusty schudnie, pierwszej zdechnie chudy. Franciszek Łoski (1661-1728) - 59 Nieśmiali i tchórzliwi żołnierze przegrywają wolność narodu, ale bojaźliwi sędziowie niweczą działanie ustawodawstwa, prawa tronu, a nawet cały porządek społeczny... Odważni sędziowie – oto czego państwo najbardziej potrzebuje. Napoleon Bonaparte - 60 Najpierw konieczne, potem pożyteczne, a na końcu przyjemne. Henryk Sędziwy - 61 Najlepszą drogą do poznania Boga jest służenie innym. Kodeks Gandhiego - 62 Nie uzależniaj swojego postępowania od korzyści, jakie ono może przynieść. Kodeks Gandhiego - 63 Nienawiść kieruj przeciwko grzechowi, a nie grzesznikowi. Kodeks Gandhiego - 64 Najlepszą obroną przed logiką jest ignorancja. Prawo Murphy’ego - 65 Niech sobie ten przepis przeczyta elita, że każda śmietanka na deser jest bita. Jerzy Paczkowski - 66 Nie wszystkich Ablów stać na własnych Kainów. Muszą się zadowolić zbiorowymi. Stanisław Jerzy Lec 40
- 67 Nierozumne prawa są większym zagrożeniem dla państwa niż rozumne przestępstwa. Janusz Kapusta - 68 Nie ma złych dzieci, są tylko źli rodzice. Janusz Korczak - 69 Najsilniej odczuwamy potęgę sprawiedliwości wtedy właśnie, gdy idziemy pod prąd swojej epoki. Hagiwara Sakutarö - 70 Niektóre drzwi chronią żeby nikt nie wszedł, inne – żeby nie wyszedł. autor nieznany - 71 Nie bójcie się życia, jak dobrze jest żyć, robiąc coś słusznego i sprawiedliwego. Fiodor Dostojewski - 72 Nadmiar praw, nadmiar niesprawiedliwości. Cyceron - 73 Nie ma prawa, które zadowalałoby wszystkich. Katon - 74 Najściślejsze stosowanie prawa często bywa największą nieprawością. Terencjusz - 75 Niesprawiedliwość nie zawsze jest związana z jakimś działaniem: często polega ona na bezczynności. Marek Aureliusz - 76 Największa sława i znaczenie rodzą się wtedy, gdy się staje w czyjejś obronie, a zwłaszcza jeśli się przychodzi z pomocą człowiekowi, na którego zdaje się nastawać ktoś możny; z taką obroną często w różnych sprawach występowałem...” Cyceron 41
Najjaśniejszy panie, sąd wydaje wyroki ale nie oddaje usług. Koni
42
- 77 Nie pchaj się do cudzego klasztoru ze swoim kodeksem (czyli przestrzegaj praw ustanowionych przez gospodarza). powiedzenie rosyjskie - 78 Nie pożyczaj dobry zwyczaj, nie oddają jeszcze łają. Stanisław Lotz
O -1Okazja czyni złodzieja (L’ocasion fait le voleur). przysłowie francuskie -2Od kamyczka do rzemyczka. przysłowie ludowe -3Oszczerca, to człowiek np. taki, że zapytany o kogoś: „Kto to jest?” – odpowiada: - „No, muszę zacząć wpierw jako badacz rodowodów od jego rodziny”. Teofrast z Lesbos -4Od kłamstwa do kradzieży jest tylko krok, a stąd do mordu – jedynie pół. Alojzy Twardecki – „Szkoła janczarów” -5Okazje kuszą. autor nieznany -6Obojętność moralna to choroba bardzo kulturalnych ludzi. Henri Frederic Amiel -7Obowiązkiem sędziów jest wymierzanie sprawiedliwości, ich zawodem – odwlekanie jej. Niektórzy wiedzą, jaki jest ich obowiązek, a pełnią zawód. La Bruyera 43
-8Obżałowany milczy: to zgryzota go przygniata – milczenie jest przyznaniem się do winy. Obżałowany zaprzecza spokojnie: to bezwstydność, a bezwstydność to nieodłączna towarzyszka zbrodni. Obżałowany uniósł się gniewem: to bezczelność i zuchwałość, obrażająca sąd, a obraża tylko ten, co się do winy poczuwa. Florian Ziemiałkowski -9Obrona zgodna ze swoim celem tylko wówczas ma miejsce, gdy obwiniony całe zaufanie w obrońcy pokłada. A. Niemirowski - 10 O czymkolwiek sobie pomyślimy, mamy zaraz na swoją obronę masę argumentów. Więc kiedy ci się zdaje, żeś zawinił, usiądź spokojnie i pomyśl. Natsume Soseki - 11 Okrucieństwo jest dzieckiem ignorancji. Clarence Darrow - 12 O tych co się prawują Nieźle ktoś nazwał prawo pajęczyną: Możnym figluje, a słabi w nim giną, Takci i z siatki pająkowej mężnie Bąk się przebije, lecz mucha uwięźnie. Stanisław Niewieski (XVII wiek) - 13 Odbieranie życia przez państwo jest w każdym wypadku morderstwem z premedytacją. Egzekucja nie może przynieść poprawy przestępcy, stanowi zatem akt zemsty. Pół wieku spędzone na salach rozpraw przekonało go, że podobnie jak wszystkie akty zemsty – egzekucje nie działały odstraszająco, ale wprost przeciwnie, powodowały obniżenie wartości ludzkiego życia i łamały zasady jego nietykalności. Irving Stone - „W imieniu obrony”, (o życiu adwokata Clarence Darrow) 44
P -1Prawo jest zawsze za krótkie i za ciasne dla rosnącej ludzkości. Robert Penn Warren, gubernator -2Prawo jest jak olbrzymia liana; spada na barki każdemu i nikt się przed nim nie uchroni. Rudyard Kipling – „Druga Księga Dżungli” -3Podczas wojny milczą prawa (Muzy) Inter arma silent leges (Musae). autor nieznany -4Pokonani nigdy nie mają racji (Les vaineus ont toujours). przysłowie francuskie -5Przestępstwo jest związane bardzo ściśle i bezpośrednio z nurtem naszego codziennego życia, chociaż przeciętny obywatel nierzadko, nie uświadamia sobie tego. Zbigniew Bożyczko – „Prawo i Życie” nr 17 z 1968r. -6Pół prawdy to całe kłamstwo. Horacy Safrin -7Pożyczanie stwarza kłopoty (Borgen macht sorgen). przysłowie niemieckie -8Poczucie sprawiedliwości może być właściwe tylko człowiekowi na wskroś demokratycznie usposobionemu. Baudouin de Courtenay -9Prawda szczera, pół winy zaciera. William Giller, Olga Ziw 45
Kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada. przysłowie ludowe
46
- 10 Prawo broni tych, którzy nie w stanie bronić się sami. Dlatego prawo zakazuje mieć więcej niż jedną żonę. „Przekrój” - 11 Prawnik ma prawo i powinien przez tysiączne luki w prawie sięgać bezpośrednio do źródeł sprawiedliwości. Gustav Radbruch - 12 Pytania nie są nigdy niedyskretne, odpowiedzi czasami takie bywają. Oscar Wilde - 13 Prawem jest to co przynosi korzyść narodowi. hasło nazistów - 14 Państwo nie ma nic do szukania w sypialniach swoich obywateli. Pierre Elliot Trudeau, premier Kanady - 15 Prawo rzymskie. Gdy cię wspomnę, To mnie jakby zmora dusi, Kamień młyński mam w żołądku I zabitą gwoździami głowę. Scheffel - 16 Przestępstwo nie popłaca (Crime does not pay). przysłowie angielskie - 17 Przestępstwo jest bardziej wynikiem warunków i otoczenia niż wrodzonych skłonności, a kara powinna mieć na celu zwalczanie przestępczości, wychowanie i resocjalizację przestępcy, nie zaś odwet. Franz von Liszt, prawnik 1800r. - 18 Prawa nic nie tracą starzejąc się. I to je różni od kobiet. Książę Buckingham - 19 Prawda – córka czasu (veritas filia temporis). Tadeusz Breza – „Spiżowa brama” 47
- 20 Poszlaki są zawsze poważne, gdy w aktach nie ma nic innego. autor nieznany - 21 Prócz uczynienia zadość ogólnym zasadom sprawiedliwości, prawo musi być tak jasne i powtarzalne, żeby dany obywatel mógł z góry zorientować się w swych prawach i obowiązkach, zwłaszcza tam, gdzie zdają się one kolidować z prawami innych osób. N. Wiener - 22 Prawo natury wymaga, aby nikt się nie bogacił szkodą i krzywdą drugiego. przysłowie rzymskie - 23 Przemówienie podobne jest do ciała ludzkiego; o pięknie jego nie stanowią wypukłe żyły i kości, które można porachować; czysta i łagodna krew winna zaokrąglać członki, ożywiać obfite kształty, ukrywać nawet mięśnie pod różową karnacją i miłymi zarysami. M. Aper - 24 Prawda nie jest przez to bardziej prawdziwą, że wierzy w nią więcej niż jeden człowiek. Oscar Wilde - 25 Prawda działa jak gorzkie wino: jest przykra w smaku lecz dobrze wpływa na trawienie. przysłowie perskie z III tomu „Myśli Srebrnych i Złotych” - 26 Prawo to jest tylko natura. Arthur Miller – „Widok z mostu” - 27 Prawda podobna jest do bóstwa – nie ukazuje się bezpośrednio, musimy odgadywać ją z przejawów. Johann Wolfgang Goethe - 28 Pieniądze albo życie – złodziej zostawia nam wybór, żona żąda jednego i drugiego. Samuel Butler 48
- 29 Przyjmijcie do wiadomości, że skazanie nie może nastąpić na podstawie zeznania współwinnego, chyba że zeznanie to potwierdzają inne dowody, które same w sobie i bez pomocy zeznania współwinnego wskazują na łączność oskarżonego z popełnionym przestępstwem. sędzia Hutton, 1912r. - 30 Proces nie może stać w miejscu bez upozorowania tego jakimiś przyczynami. Trzeba więc, aby na zewnątrz coś się w procesie działo. Od czasu do czasu muszą zatem wychodzić jakieś zarządzenia, odbywać się dodatkowe badania oraz przesłuchania oskarżonego. Franz Kafka - 31 Pomimo wielowiekowej pracy myśli, problem natury sprawiedliwości pozostaje dotychczas problemem nie rozwiązanym, zagadnieniem spornym. Leon Petrażycki - 32 Prawodawcy tylko są winni, jeżeli stan obrońcy upada w swej godności. Pozostawili mu tylko drogę zysku, która tym bardziej staje się niebezpieczna, im mniej jej towarzyszy cześć i szacunek. Wilkins - 33 Prawo ustanowiło adwokatów tylko po to, by lepiej stosowano ustawy i bardziej zagwarantowana była sprawiedliwość. Appleton - 34 Powołani do wspólnej z Wami pracy, stanowimy niezbędne koło machiny sądowego ustroju, i my więc mamy nasze prawa. Pepłowski - 35 Połączenie najwyższego stopnia uzdolnienia z najwyższym stopniem nieuczciwości zawsze sprzyja powodzeniu adwokata. V. Obninskij - 36 Pożądamy prawdy, a znajdujemy w sobie tylko niepewność. Blaise Pascal 49
- 37 Poczciwy Józef, lekarz, zawikłany w prawo, stracił wszystko, za krętą adwokata sprawę. Gdy czuł, że śmierć po niego już do drzwi kołata, Boże – rzekł – daj mi jeszcze leczyć adwokata. anonim - 38 Pospolity wśród starszego pokolenia prawników brak socjologicznego punktu widzenia wyjaśnia w pewnej mierze martwotę nauki prawa. Ossowski - 39 Posłyszałem zdanie, że broniłem zawsze ludzi, co zło czynili (...) na cudzym podwórku (...). Powiedziane to zostało ot tak, mimochodem, a jednak to do mnie wraca (...). Może dlatego, że jest to ujęcie w doskonałym skrócie tego wrogiego stosunku, jaki się wytwarza między ogółem, który żąda kary, a obrońcami. Jerzy Szaniawski - 40 Przed zachodem słońca uczynię z ciebie retora nad retorami. Weź ze sobą, co najważniejsze: nieuctwo, potem pewność siebie, zuchwałość i bezczelność, a bojaźń, skromność umiarkowanie i wstyd pozostaw w domu. Nie ma z nich pożytku i stanowią one przeszkodę w naszym przedsięwzięciu. autor nieznany - 41 Prawa mają bardzo ścisły związek ze sposobem, w jaki rozmaite ludy zdobywają sobie utrzymanie. Charles Montesquieu - 42 Prawo zdaje się uważać karę to za groźbę mającą odstraszyć ewentualnych innych przestępców, to za rytualny akt ekspiacji ze strony winnego, to za sposób izolowania go od społeczeństwa, to znów za metodę społecznego i moralnego wychowania jednostki. Są to cztery odrębne zadania, które należy wykonywać odrębnymi metodami. N. Wiener - 43 Prawo obrony spoczywa w prawie natury: nikt pozbawionym tego dobrodziejstwa być nie może. A. Niemirowski 50
- 44 Przekonanie obrońcy, które ma mu służyć za podstawę przy obronie, powinno zależeć wyłącznie od przewodu sądowego. Mittermaier - 45 Pijaństwo, gniew i obłęd są podobne do siebie, z tą tylko różnicą że za pierwsze dwie przywary człowiek jest odpowiedzialny osobiście, ostatnia zaś jest chorobą, za którą nie można odpowiadać. z prawa peruwiańskiego za króla Paczakuteka - 46 Przysłaniać błąd fałszem to zastępować plamę dziurą. Victor Cousin - 47 Przytomność umysłu Sprawa była o łąkę; podsędek nieznacznie Mrużył oczy, słuchając; wreszcie zasnął smacznie. Patron wciąż perorował, gdy się sam już znudził, Przestał nagle... Więc cisza... Sędzia się obudził. Tu się odzywa pisarz: W takim rzeczy stanie, Jakie jest szanownego sędziego tu zdanie? - Ściąć mu głowę! – rzekł sędzia. – Lecz mu strony wnoszą O łąkę! Mówi pisarz. – A więc niech ją skoszą! Franciszek Łoski (1661-1728) - 48 Pieniacze Po dwudziestu dekretach, trzynastu remisach, Czterdziestu kondemnatach, sześciu kompromisach, Zwyciężył Marek Piotra; a że się zbogacił, Ostatnie trzysta złotych za dekret zapłacił. Umarł Piotr, umarł Marek, powróciwszy z Grodu: Ten, co przegrał, z rozpaczy; ten, co wygrał, z głodu. Ignacy Krasicki - 49 Prawa i wprawa Jak respektować omijając prawa, Powie ci wprawa. Jan Sztaudynger 51
- 50 Prawda jak światło, oślepia. Kłamstwo, przeciwnie, to piękny zmierzch, który wydobywa każdy przedmiot. Albert Camus - 51 Pro domo sua Sam siebie sądzę i... rozgrzeszam, A innych skwapliwie wieszam. Jan Sztaudynger - 52 Przyrzekam, że będę rzetelny. Nie przyrzekam, że będę bezstronny. Johann Wolfgang Goethe - 53 Powinny prawa utrzymywać w jego obowiązkach, odciąć możność szkodzenia innym, poskramiać zuchwalstwa ludzi niepoczciwych, uczynić całkowicie bezpieczną niewinność każdego, jak najmocniej troszczyć się o pokój, godność ludzi uczciwych, nie zgodę i spory – o ile to możliwe – łagodzić, utwierdzać i strzec spokojnego trwania Rzeczypospolitej. Andrzej Frycz Modrzewski – „ O naprawie Rzeczypospolitej” - 54 Prawda jest kwestią formy. Oscar Wilde - 55 Prawo musi być produktem wolności. Novalis - 56 Prawo jest sztuką dobrego i sprawiedliwego. Ulpian, prawnik rzymski - 57 Powoływanie się na przepis jest czystą demagogią, jeżeli przepis jest głupi. Michał Tomczak - 58 Pętak pojmuje demokrację jako wolność plucia na ludzi. Wolno mu tak sądzić, głupota i nikczemność nie są ścigane w państwie demokratycznym (...) Nie rozumieją tego pętaki dnia dzisiejszego. Adam Michnik 52
- 59 Pamiętaj, chłopcze, najbardziej opłaca się być przyzwoitym człowiekiem. Prymas August Hlond - 60 Prawda rzadko bywa czysta, a nigdy prosta. Oskar Wilde - „Brat marnotrawny” - 61 Pod tym głazem pochowany Niegdyś prawnik zawołany. Dziś swą biedny stracił sławę. Bo ze śmiercią przegrał sprawę. Stanisław Schmidt
R -1Ratujcie dzieci, a ustawy karne dla mężczyzn będą zbędne. autor nieznany -2Różnica o włos może rozstrzygnąć o wszystkim. autor nieznany -3Rozum i sprawiedliwość nie pozwalają, by przywódcy państwowi i politycy pozostawali poza odpowiedzialnością. Robert Jackson, sędzia (podczas procesu w Norymberdze)
53
Niektóre drzwi chronią żeby nikt nie wszedł, inne – żeby nie wyszedł. autor nieznany
54
S -1Spraw nie wygrywają prawnicy, lecz dowody. autor nieznany -2Sądy są po to aby wymierzać sprawiedliwość, a nie po to aby prawnicy wygrywali sprawy. autor nieznany -3Sprawiedliwość może być ślepa, ale sędzia musi dobrze widzieć. autor nieznany -4Sprawiedliwość obchodzi każdego wiernego poddanego, gdyż niesprawiedliwość popełniona przez kogoś, kto jest w służbie króla, przynosi ujmę majestatowi władcy. Rafael Sabatini – „Kapitan Blood” -5Sprawiedliwość, która nie może dosięgnąć wszystkich, nie jest żadną sprawiedliwością. autor nieznany -6Sprawiedliwość jest ostoją mocy i trwałości Rzeczypospolitej. autor nieznany -7Szacunek dla praw innych oznacza pokój. Benito Juarez (Meksyk) -8Senat jest to prawo czcigodnych obywateli, odpowiadających za losy kraju i – niekiedy – za wykroczenia. Ambrose Bierce -9Siłą zniewalającą ludzi do przestrzegania norm moralnych jest siła społeczna. Karol Kautsky 55
- 10 Stan sędziów i wojska najlepiej pozwala ocenić każdy ustrój państwowy. Johann Wolfgang Goethe - 11 Są pewne prawdy, których nie wystarcza dowieść, ale trzeba dać jeszcze uczuć; do tych należą prawdy moralne. Charles Montesquieu - 12 Sprawcą jest ten, komu to przyniosło korzyść (Is fecit cui prodest). przysłowie - 13 Streszczajmy się, świat jest przeludniony słowami. Stanisław Jerzy Lec - 14 Sprawiedliwość opiera się na prawie. autor nieznany - 15 Szczur nie łagodnieje przez to, że go się tuczy. autor nieznany - 16 Sługa prawa stoi ponad wszelkimi sądami. Franz Kafka - 17 Słowa mają naturę wiatru. przysłowie perskie - 18 Sędziemu działalność adwokata wydaje się często frazeologią lub rewolucyjnym podburzaniem przeciwko ustawie, obrońcy zaś postawa sędziego wydaje się szablonowa i bezdusznie schematyczna. E. Benedikt - 19 Start adwokacki – to sprawy polityczne, na zarobionym rozgłosie można i należy nie przeciągając – przejść do spraw cywilnych. Jerzy Putrament - „Wrzesień” - 20 Skoro wszystkie postanowiły całą gromadą, prawo mają. Wł. St. Reymont - „Chłopi” 56
- 21 Sprawiedliwość nie potrzebuje przymiotników. autor nieznany - 22 Statystyka jest jak kostium bikini, pozwala widzieć to, o czym wszyscy wiedzą, ale ukrywa to, co każdy chciałby zobaczyć. aforyzm ze „Szpilek” - 23 Same poszlaki to za mało nawet na to, by ubić kundla za ściągnięcie befsztyka, choćby miał świeże ślady na pysku. E.C. Bentley - „Ostatnia sprawa Trenta” (znany pisarz angielski 1875-1956) - 24 Spomiędzy dwu lub więcej twierdzeń możliwych, prawnicy wybierają jedno i z największą energią atakują inne możliwe twierdzenia i poglądy, na wszelki sposób zbijając je i obalając. Leon Petrażycki - 25 Stan adwokacki ma przywileje, którym dziwią się umysły lękliwe, lecz których konieczność od dawna stwierdziło doświadczenie życiowe. Niezależność bowiem adwokatury jest równie droga dla sądu, jak i dla niej samej. De Peyronnet - 26 Są adwokaci, którzy za uśmiech sądu ofiarowaliby głowę swego klienta. Lefevre - 27 Sprawiedliwość jest to wolność każdego człowieka, ograniczona taką samą wolnością wszystkich innych ludzi. Herbert Spencer - 28 Spośród wszystkich pojęć szacownych pojęcie sprawiedliwości jest chyba jednym z najważniejszych i najbardziej mglistych. Chaim Perelman - 29 Staraj się, aby podczas rozpraw sądowych słowa twe były łagodne, ale argumenty twarde. Wilkins 57
- 30 Sędzia powinien być bardziej uczony niż pomysłowy, bardziej godny zaufania niż poklasku i bardziej rozważny niż ufny w swoje siły. Francis Bacon - 31 Sędziemu wobec zagadnień wyłaniających się w praktyce sądowej, uczonemu prawnikowi wobec zagadnień powstających w teorii – nie pozostaje nic innego jak szukać rozstrzygnięcia zgodnego z własnym ich pojmowaniem celu prawa. Gustav Radbruch - 32 Sprawiedliwość jest stałą i nieustanną chęcią świadczenia każdemu tego, co mu się należy. Justinianus - 33 Sędziowie przyjmujący podarki są złodziejami. prawo peruwiańskie za króla Paczakuteka - 34 Skarżenie się na niedopuszczalne metody obrony w mniejszym stopniu dowodzi braku zdyscyplinowania ze strony obrońcy niż braku umiejętności ze strony prowadzącego rozprawę. P. Grassberger - 35 Sceptycyzm nie wszystkim odpowiada. Wymaga głębokich i bezinteresownych dociekań; ten, kto wątpi, ponieważ nie zna racji, dla których można by wierzyć, jest po prostu ignorantem. Prawdziwy sceptyk oblicza i waży wszystkie argumenty. Denis Diderot - 36 Swoi świadkowie zawsze kryją w sobie pewne niebezpieczeństwo, zwłaszcza jeżeli jest ich więcej niż potrzeba. M. Harris - 37 Sprawiedliwość Ten się bronił a tamten go wpychał do grobu... Śmierć widząc bójkę – zabrała ich obu. Andrzej J. Stanisławski 58
- 38 Sumienie to tysiąc świadków. autor nieznany - 39 Sztuka oratorska w wielkim skrócie polega na tym, że głębię oddechu słuchacze brali za głębię myśli. autor nieznany - 40 Sprawiedliwość procedur nie gwarantuje, że decyzje będą sprawiedliwe, ale zwiększy prawdopodobieństwo, iż tak właśnie będzie. Piotr Winczorek - 41 Sędzia, który odmówi sądzenia pod pozorem, że prawo milczy, że jest ciemne lub niedostateczne, będzie pociągnięty do odpowiedzialności, jako winny odmówienia sprawiedliwości. autor nieznany - 42 Sąd nie jest sprawiedliwością, ale do sprawiedliwości dążyć powinien, sąd nie jest prawdą, ale pragnie prawdy. Janusz Korczak - 43 Schodźmy z drogi Sprawiedliwości! Jest ślepa. Stanisław Jerzy Lec - 44 Suche paragrafy dotyczą i wody. Sławomir Trocki - 45 Sędziowie mogą się mylić. Sędziowie mogą karać za czyny, które popełniają sami, powiedzieć, że złe jest to, co sami też robią. Ale hańbą jest, gdy sędzia świadomie wydaje wyrok kłamliwy. Janusz Korczak - 46 ...sąd musi bronić cichych, by im nie dokuczali silni, sąd musi bronić sumiennych i pracowitych, by im nie przeszkadzali niedbalcy i leniuchy, sąd musi dbać, by był porządek, bo nieład najbardziej krzywdzi dobrych, cichych i sumiennych ludzi. Janusz Korczak 59
- 47 Siłę siłą odeprzeć wolno. Cyceron - 48 Sprawiedliwość jest silniejsza nawet od prawa. Menander - 49 Sprawiedliwość, która przychodzi za późno, to niesprawiedliwość. przysłowie angielskie
Ś -1Świat nigdy nie jest takim, jakim być powinien. Tam, gdzie są ludzie, tam są i wady. Tam, gdzie są wady, istnieje konieczność naprawiania... To też potrzeba reform i ciągłej odnowy w zakresie ludzkiej działalności – nie tylko do gwałtownych reformatorów świata, ale także dla szarego człowieka, który spontanicznie protestuje przeciw wszystkiemu złu i domaga się naprawy. Hans Kung, myśliciel szwajcarski -2Światem rządzi proste prawo – przypadek. Irwin Shaw - „Hotel Świętego Augustyna” -3Śmiech wywołuje pomysł, żeby stanowiska sędziowskie obsadzać kobietami, jednakże siostry miłosierdzia przewyższają braci miłosierdzia. Arthur Schopenhauer 60
-4Ślusarz zawinił, kowala powiesili. Istnieje interesująca opowieść o małym, leżącym nad Wisłą, miasteczku Osiek. Dawno, dawno temu, miasteczko owo miało ponoć bardzo niesprawiedliwy sąd. I zdarzyło się, że ślusarz mieszkający w tym miasteczku, popełnił zbrodnię, za którą karano na gardle. Zasądzono więc go na śmierć. Aliści, tuż przed wykonaniem wyroku, magistrat osiecki przypomniał sobie, że osądzony jest jedynym ślusarzem w mieście. Sytuacja stała się trochę niezręczna, na szczęście jeden z rajców uświadomił sobie, że w Osieku pracuje przecież dwóch kowali. Magistrat uradował się i zamiast ślusarza na szubienicy zawisł jeden z kowali, ten, który mieszkał bliżej. Tam zresztą powstało znane przysłowie. Ślusarz zawinił, a kowala powieszono
T -1Twarde prawo, ale prawo (Dura lex, sed lex). przysłowie łacińskie -2To co słuszne, nie zawsze bywa zgodne z prawem. Jack London – „Zabić człowieka” -3Tam, gdzie słów jest niewiele, posiadają one ciężar. William Szekspir -4Tylko dzięki prawu ludzkość mogła przetrwać. autor nieznany -5To słuszne co zgodne z prawem. autor nieznany 61
Chociaż jedno i drugie zbudowano z drzewa, lepsza kazalnica niźli szubienica. z tomu III „Myśli Srebrnych i Złotych”
62
-6Tajemnicą wielkich fortun jest zwykle zbrodnia, o której zapomniano, bowiem wykonana była czysto. Honore Balzac -7Ten, kto ma odwagę sądzić samego siebie, staje się coraz lepszy. Albert Schweitzer -8Typem normalnego pod względem etycznego działania jednostek jest zjednoczenie celów osobistych z dobrem ogólnym. Tadeusz Kotarbiński -9Ten kto mówi to, co sam rozumie, ten zawsze mówi dobrze. Moliere - 10 Tylko oddziaływanie na uczucia za pomocą faktów jest legalną metodą kunsztu adwokackiego. M. Harris - 11 Tylko za najbliższy skutek czynu można pociągać człowieka do odpowiedzialności; dalsze skutki są własnością bogów, którzy robią, co im się podoba, a co nam się nie podoba. Friedrich Hebbel - 12 Trudno uwierzyć, że ktoś mówi prawdę, jeśli się wie, że na jego miejscu by się skłamało. „Readers Digest” - 13 Trzeba porzucić słuchaczów swoich, kiedy jeszcze ich dusza jest wzruszona, by mogli pożałować rozstania się z mówcą. Potocki - 14 Ten kto ratuje ojczyznę praw nie gwałci. autor nieznany - 15 Trzy czynniki tworzą mówcę: wzniosłość, uczciwość i prawda. autor nieznany 63
- 16 Tylko człowiek dobry może być dobrym mówcą (nemo orator, nisi vir bonus). przysłowie łacińskie - 17 Tak zwane poczucie prawne nie jest zwykle niczym innym jak poczuciem moralnym, tak jak moralne jest prawo natury, do którego się odwołujemy, gdy nasza legislacja okazuje się niewystarczająca. Maria Ossowska - 18 Trzeba zawsze dawać pierwszeństwo sprawiedliwości, potem dopiero możemy świadczyć miłosierdzie. Nicolas Malebranche
U -1Ustawa powinna być krótka tak, by była łatwiej zrozumiała dla ludzi niewykształconych. Seneca -2Ustawa powinna być zrozumiała nie tylko dla prawników, lecz również dla uczciwych obywateli. dr Alphons Egli, prawnik szwajcarski -3Ustawodawca pracuje szybciej niż nauka, nauka szybciej niż poczucie prawne społeczeństwa, ale im wolniejszy jest proces kształtowania się zapatrywań, tym bardziej trudny do określenia jest moment jego zakończenia. Rudolf von Ihering 64
-4Utworzenie komisji z kilku ludzi nie wystarczy, żeby im z tej okazji coś wpadło do głowy. Hirschfeld -5Ustawy są tylko cząstkami, które dopiero przez ideę słuszności łączą się w całość. Dernburg -6Używa więcej słów, niż to jest potrzebne, do powiedzenia więcej, niż wie. Dwight Eisenhower -7Uważamy, że naszemu państwu służą nie tylko ludzie uzbrojeni w miecze i pancerze, lecz i adwokaci, którzy ze świetnym krasomówstwem bronią nadziei, życia i rodziny tych, na których spadło nieszczęście. Leon Antemiusz -8Ucz się nie krzywdzić ludzi ani zwierząt; im bardziej do tego przywykniesz, tym lepiej ci będzie wśród jednych i drugich. Lew Tołstoj
W -1Wiedza nie jest niczym innym, jak wyobrażeniem prawdy. Francis Bacon -2W cudzym oku źdźbło zobaczysz. przysłowie ludowe -3Wiadomo jednak, że tak zwana sprawiedliwość, jest to sztuka robienia – za dobre pieniądze – czarnym tego, co jest białe. Romain Rolland – „Colas Breugnon” 65
-4Wystarczy włożyć jeden palec w maszynę ustawodawczą, a całe ramię stracone. Romain Rolland – „Colas Breugnon” -5Wola króla jest najwyższym prawem (Voluntas regis suprema lex). przysłowie rzymskie -6Władza sędziego jest niezwykle wielka. Świadomość tej władzy czyni go w zależności od skłonności zarozumiałym lub skromnym. M. Hacheuburg -7W potrzebie Bóg jeden jest sędzią. przysłowie jemeńskie Claudie Fayein – „Al Hakima” -8Wszystko, co napisali mężczyźni o kobietach, musi być podejrzane, gdyż każdy z nich jest jednocześnie sędzią i stroną. Poulain de la Barre -9Wieszanie jest naszym sportem narodowym, który przedkładamy nad walki byków. „Spectator”, najstarszy tygodnik angielski - 10 W czasie wojny milczą prawa (Silent leges inter arma). przysłowie rzymskie - 11 Wszystko, co służy interesom narodu niemieckiego, niemieckiej armii, Rzeszy Niemieckiej, jest zgodne z prawem. Hans Frank - 12 Wśród zmarłych panuje dyskrecja godna podziwu. Moliere - 13 W łonie korporacji żyć powinien ten typ odwagi cywilnej, która w wielkich próbach życia społecznego czyni człowieka zdolnym do najszlachetniejszych wysiłków w posłuszeństwie własnemu sumieniu i własnemu przekonaniu. C. Dupin o adwokaturze 66
- 14 Większość starannych adwokatów żyje dobrze, pracuje ciężko i umiera w biedzie. Webster - 15 Wszelka ludzka mowa jest nieproduktywna. Naprawdę skuteczni mówcy przemawiali zawsze krótko i praktycznie, tak, jak się mówi na ulicy, bez ozdobnych powiedzeń i oddziaływali jedynie poprzez siłę swego przekonania, przy czym zawsze wracali do tych samych spraw. Lammers - 16 Wielką przyczyną rewolucji jest to, że konstytucje pozostają niezmienione, podczas, gdy narody się rozwijają. Thomas Macaulay - 17 Wszelkie zaufanie do konstytucji opiera się na zaufaniu nie do tego, że ci którzy posiadają władzę, nie będą jej chcieli nadużywać, lecz, że tego nie będą mogli zrobić. autor nieznany - 18 W moralności, jak w sztuce, mówienie jest niczym, działanie wszystkim. Ernest Renan - 19 Władza państwowa nigdy nie może zaniedbać szlachetnego obowiązku ochrony słabych. Gustav Schmoller - 20 W wolnych państwach wszystko jest dozwolone, co nie jest zakazane. przysłowie niemieckie - 21 Wszystkie sprawy wynikają z konieczności, w naturze nie istnieje ani dobro, ani zło. Benedictus Spinoza - 22 Wszystkie cnoty zawarte są w sprawiedliwości i życzliwości powszechnej. Thomas Hobbes 67
ŝeglarz nie dyskutuje ze skałami, tylko je omija. C. Northcote Parkinson
68
- 23 Walka ze złem, które jest w człowieku, winniśmy prowadzić nie przez sądzenie drugich, ale przez sądzenie samych siebie. Walkę z sobą samym i prawdziwość wobec siebie samego, to są środki, za pomocą których oddziałujemy na drugich. Albert Schweitzer - 24 W społecznej wyobraźni prawo – to przypominający molocha organizm, składający się z dziesiątków czy setek tysięcy przepisów i żyjący własnym irracjonalnym życiem. „Gazeta Sąd. i Penit.” z 1972 nr 8 - 25 W każdym mówcy, który chce oddziaływać na słuchaczy, musi się kryć coś z poety. Otto Bismarck - 26 Wszystkie rodzaje mowy są dobre z wyjątkiem rodzaju nudnego. Voltaire - 27 Wykonywanie zawodu nigdy nie da się oddzielić od poszukiwania rozwiązań o charakterze moralnym. Bez nich adwokat prowadziłby tylko kramik z interesami. Garcon - 28 Wiedza nie jest niczym innym jak obrazem prawdy. Francis Bacon - 29 W stosunku do sądów adwokat powinien w sposób zdecydowany wykonywać kontrolę nad prawidłowością stosowania procedury, nad przestrzeganiem wolności osobistej i powinien stanowczo doprowadzić do wysłuchania tego, co uważa za ważne dla obrony. Garcon - 30 Wszystkie argumenty zmierzające do pokonania strony przeciwnej powinny być wypowiadane grzecznie, bez ordynarności w słowach czy użycia broni. Kodeks św. Ludwika, r. 1270 - 31 Wszystkie dobre maksymy istnieją na świecie, chybia się tylko w ich stosowaniu. Blaise Pascal 69
- 32 Wątpliwość skłania do poszukiwania, poszukiwania prowadzi do postępu, do wiedzy. Henry Buckle - 33 Wykonywanie zawodu adwokackiego polega na wnoszeniu obron i udzielaniu porad, a nie na obnoszeniu po przedpokojach ministerialnych – pod osłoną togi adwokackiej – wpływów, jakie adwokat posiada jako polityk. Joseph Paul-Boncour - 34 W badaniu, po dojściu do doskonałości w sztuce zadawania pytań, należy bezzwłocznie przejść do przestudiowania sztuki niezadawania takowych. M. Harris - 35 Wprost nie do wiary, ile zepsuć mogą przepisy, gdy wszystko jest zbyt dobrze uporządkowane. Georg Lichtenberg - 36 Wiara w magiczną technikę nakazu i zakazu jako najskuteczniejszą metodę kierowania działaniami ludzkimi utrzymuje się w pełni. Szczepański - 37 W wymiarze sprawiedliwości nie ma miejsca dla takich adwokatów, którzy przychodzą na rozprawę nie po to, by sędziom przedstawić istotny interes swego klienta, lecz po to, by stworzyć scenę dla siebie i dla swych zdolności retorycznych. Piero Calamandrei - 38 Wzniosły jest zawód, który zasłania tarczą swoją honor, wolność i życie obywateli. C. Dupin - 39 Wszelka kara sama w sobie jest złem. Z zasady użyteczności wynika, że jeżeli kara ma być w ogóle stosowana, to należałoby ją stosować tylko wówczas, gdy obiecuje wyłączyć większe zło. Jeremy Bentham 70
- 40 W najohydniejszym przestępcy zawsze coś z godności człowieka, coś z ludzkich uczuć pozostaje. Te resztki człowieczeństwa jeszcze są ocalenia warte. Adolf Pepłowski - 41 Wiele trzeba mocy, by umieć żyć, wiedząc, jak bardzo życie i niesprawiedliwość są ze sobą złączone. Fryderyk Nietzsche - 42 Wielkim błędem sprawiedliwości jest przekonanie, że oskarżeni zawsze działają logicznie. Jules Renard - 43 Wyrok Niejeden sędzia nie widzi tego, Że wydał wyrok na siebie samego. Jan Sztaudynger - 44 Wstyd, to podstawa cnoty. cytat japoński - 45 Wolność jest ważniejsza niż pokój. Francois Biot - 46 Wzór niedościgły To dla mnie wzór niedościgły Jak z igły zrobić widły. Jan Sztaudynger - 47 W sporach z żoną – Ona sędzią jest i stroną. autor nieznany - 48 W przyrodzie są dwie rzeczy nieskończenie wielkie. Wszechświat i głupota ludzka. Ale co do tego pierwszego nie ma pewności. Albert Einstein 71
- 49 Wymagania stawiane przez sprawiedliwość dają satysfakcję, ale i wyczerpują. John Ashcroft, prokurator generalny i minister sprawiedliwości USA - 50 Wszystko co jest sprawiedliwe, jest dobre a przeciwnie, co jest niesprawiedliwe, jest złe. Boecjusz - 51 W każdym urzędniku tkwi rozgoryczony człowiek czynu, tęskniący do sytuacji, których życie mu odmówiło. C. Northcote Parkinson - 52 Wielka jest władza króla, wielka senatu i szlachty, bez ich bowiem wspólnej zgody żadna ustawa nie może mieć mocy obowiązującej, wielka zaś w szczególności jest władza króla, dlatego że ma w ręku chleba i może go dać, komu tylko zechce. Nuncjusz – Germanik Malaspina – 1598r. - 53 Więzienie to straszna rzecz, ale dla ofiar niesprawiedliwości może być bardziej godnym miejscem pobytu niż warunkowa wolność. Andreas Manuel Lopez Obrador, lewicowy kandydat na prezydenta, burmistrz miasta Meksyk - 54 Wszelkie kraje mają prawa, ale nie istnieje takie prawo, które stosowanie prawa gwarantuje. Kung – Sun Jang
72
Z -1Za dobre uczynki otrzymujemy nagrodę dopiero w niebie, ale złe karane są już na ziemi. przysłowie ludowe Lion Feuchtwanger – Goya -2Złodziej, choćbyś dał mu milion, kraść nie przestanie. Kryłow – „Chłop i lis” -3Zegar sprawiedliwości czasami się spóźni, ale godzina zawsze wybije. autor nieznany -4Znałem człowieka bez zasad, który ich bronił zaciekle. Forain (przysłowie francuskie) -5Zwycięzcy zawsze będą sędziami, zwyciężeni oskarżonymi. Herman Goering -6Zuchwalstwo nie poskromione w porę rodzi bezczelność. John Locke -7Z przestępstwami to jest tak, powstaje pewien klimat i rozwijają się. Thomas Wilson -8Ze wszystkich ludzkich ułomności najsmutniejszy jest brak zdrowego rozsądku. Carlo Goldoni -9Zamiar zwalczania wszelkiej niesprawiedliwości przez popełnienie w tym celu niesprawiedliwości jest zamierzeniem wewnętrznie sprzecznym i pozbawionym możliwości konsekwentnego uzasadnienia. Tadeusz Kotarbiński 73
- 10 Zawsze zmierzaj do całości, a jeżeli sam nie możesz być całością, przyłącz się do całości jako służebne ogniwo. Friedrich Schiller - 11 Zawieraj ugodę. Daj coś, a coś dostaniesz. Unikaj sądu. Sąd zabiera twój czas, pieniądze i energię. Weź mniej niż sądzisz, że powinieneś otrzymać. Wyjdziesz na tym dobrze. Clarence Darrow - 12 Zastanawiał mnie zawsze fakt, że w krajach, gdzie kara śmierci ma formy najokrutniejsze, jest ona najczęściej stosowana. Jean Jacques Rousseau - 13 Zarówno przyjaciół, jak i nieprzyjaciół trzeba sądzić równą miarą. Menander - 14 Zasada, że urząd adwokata jest powołany na pożytek i dobro prawujących się, obraca się na ich zgubę, każdemu adwokatowi wolno, tak jak mu się podoba, zajmować się i wyzyskiwać nieszczęśliwych, a niekiedy także ubogich klientów. Heidenstein - 15 Zawód adwokacki wymaga codziennej walki, walki poświęconej obronie jednostki lub prawa, walki o zasadę, walki przeciwko samowoli, walki zmierzającej do ujawnienia oszustwa, niekiedy walki przeciwko komuś wpływowemu, kto nadużywa władzy. Garcon - 16 Z więzieniem jest w ogóle trochę jak z małżeństwem. Przy wszystkich zastrzeżeniach nic lepszego nie udało się dotąd wymyślić. Michał Kulczycki, sędzia - 17 Zwykły adwokat gromadzi fakty, analizuje materiał dowodowy i wygłasza mowę obrończą. Rzadko kto posługuje się historią, psychologią i filozofią, aby wydobyć fakty leżące u podstaw sprawy. Hays 74
- 18 Zróbcie, by uczciwość opłacała się bardziej niż kradzież, a nie będzie kradzieży. Konfucjusz - 19 Zły smak prowadzi do przestępstwa. Anatol Winogradow - „Trzy barwy czasu” - 20 Znacznie łatwiej osiąga się sprawiedliwość, jeżeli druga strona traktowana jest sprawiedliwie. Kodeks Gandhiego - 21 Zaufanie oślepia rozum, niszczy zdolność wydawania osądów. Micos Aleksandropulos - 22 Złodziej ma wymówkę, jeśli sędzia dopuszcza się kradzieży. William Szekspir - 23 Zdarza się czasem, że o postawie narodów rozstrzyga lęk, odraza do życia, w warunkach jakie panują za miedzą. Paweł Jasienica - 24 Z czasem polubiłem obronę ludzi oskarżonych o przestępstwo. Próbowałem zrozumieć, dlaczego jeden człowiek idzie tą drogą, a drugi zupełnie inną. Zacząłem się żywo interesować motywami ludzkiego postępowania. To było coś więcej niż szukanie wybiegów dla zjednania sędziów i ławy przysięgłych. Clarence Darrow
75
Ź -1Źródłem przestępczości jest nędza. autor nieznany -2Źle się dzieje, gdy zuchwalstwo, hipokryzja i podłość wyzyskują głęboko zakorzeniony w ludziach szacunek dla sądu, powagę, jaką się cieszy stan sędziowski. de Monzie -3Źle zrobionej sekcji nie można powtórzyć. Aleksander Lacassagne
Ż -1Żaden klient nie budzi takiego strachu jak człowiek niewinny. J. Michael Maller, adwokat, (obrońca w procesach karnych Los Angeles 1992r.) -2Żaden człowiek nie stoi tak wysoko, by mógł w stosunku do innych być tylko sprawiedliwym. Maria Ebner – Eschenbach -3Żaden dowód nie jest tak niebezpieczny dla osoby niewinnej, jak dowód poszlakowy. M. Friedmann -4Żeglarz nie dyskutuje ze skałami, tylko je omija. C. Northcote Parkinson 76
-5Życie adwokata jest jak górzysta okolica. Zdarzają się szczyty, okresy, gdy adwokat wspina się na wyżynę i ma przed sobą wspaniały widok rozciągających się na dole płaszczyzn, ale najczęściej pozostaje na dolinach. Stone -6Żyją w zgodzie z przepisami, które są w niezgodzie z nami. Lech Konopiński - „O bezdusznych” -7Żaden zawód nie wymaga tak ściśle naukowego szkolenia w psychologii teoretycznej i praktycznej jak zawód prawnika karnisty. Raczej można by zrezygnować z wiedzy prawniczej niż z psychologicznej. Sello -8Żeby mówić, trzeba wiedzieć. przysłowie francuskie
77