In Memoriam Sytze Stel

Robert Mureau

Toen Sytze Stel (11 maart 1925 – 28 juni 2020) in 1993 de toenmalige hoofdredacteur van Meteorologica Aarnout van Delden aansprak op het soms slordige taalgebruik in het blad, greep de laatste zijn kans en nodigde hem uit om dan ook maar lid van de redactie te worden. Zo gebeurde, en Sytze is redactielid gebleven tot aan 2001. Hij noemde zichzelf een taalpurist. Dat was hij zeker. Zo iemand kon het blad goed gebruiken. De drukproeven werden door hem zeer nauwgezet doorgelezen. Hij kwam altijd met veel correcties aanzetten, soms tot wanhoop van de eindredacteur. Toch merkten we ook dat die gedrevenheid hem soms in de weg zat, zeker op het laatst. Sytze was wachtmeteoroloog bij het KNMI. Hij wees (zonder veel nadruk overigens) tijdens redactievergaderingen op het belang van de synoptische meteorologie. Hij was geïnteresseerd in onderzoek, maar kon ook kritisch zijn. Toen ik in 1980 als “jonge” onderzoeker op het KNMI kwam was hij degene die mij uitgebreid rondleidde op de weerkamer en me uitleg gaf hoe een weersverwachting tot stand kwam. Daarbij kwam ook de toen nog vrij jonge onderzoeksafdeling ter sprake. Hij wees me erop dat die afdeling was opgericht om de weerkamer te ondersteunen en te helpen de verwachtingen te verbeteren. Hij zag, met zijn weerkamercollega’s, dat het onderzoek echter al snel een hele eigen kant op was gegaan. “Dat klimaatonderzoek was allemaal heel interessant natuurlijk, en dat men was begonnen met het onderzoeken van ijstijden, ahem, nou ja, zeker interessant hoor, maar: de mistverwachting voor Schiphol, als we die nou eens konden verbeteren! Daar zitten we echt op te wachten.” Hij vond verder dat het misschien een goed idee zou zijn als elke verwachting van een soort betrouwbaarheidsgetal zou worden voorzien. We waren het op dat punt roerend eens, al wisten we niet goed hoe we betrouwbaarheid van de verwachting aan de ene kant en kwaliteit van het weer aan de andere kant zouden moeten scheiden. Het mocht geen Pelleboer worden. Het was 1980, het voorspelbaarheidsonderzoek op het KNMI en de ontwikkeling van ensembles op het ECMWF zouden pas eind jaren tachtig het licht zien. Na zo’n zeven jaar wilde hij stoppen. Hij voelde zich te oud worden, het correctiewerk werd te intensief. Zijn vrouw had ook tegen hem gezegd dat hij er maar eens mee moest ophouden. Ik besloot toen, inmiddels zelf hoofdredacteur, om de drukproefcorrecties niet meer per post af te doen, maar om eens persoonlijk in Soest langs te gaan. Toen ik aankwam had ik me schrap gezet voor de ontmoeting met mevrouw Stel, maar toen ik eenmaal binnen was bleek Tjits een allerliefste vrouw te zijn die me uitgebreid trakteerde op koffie en koekjes. Als Sytze bij de volgende vergadering weer met het argument kwam dat zijn vrouw wilde dat hij stopte, moesten we allemaal lachen en zeiden we dat we dat niet meer geloofden. Uiteindelijk is hij in 2001 gestopt. Zijn gedrevenheid voor correcties werd me pas goed

duidelijk toen ik hem voor het laatst opzocht (in 2014) vlak voor zijn verhuizing naar IJsselstein om dichter bij zijn zoon Tjeerd te gaan wonen. Hij had me gebeld omdat hij aan het opruimen was en nog een stapel oude Meteorologica’s over had. Hij gaf me ook nog een boek mee: “Weather Prediction by Numerical Processes, by Lewis F. Richardson”. Een reprint uit 1965 van het oorspronkelijke boek uitgegeven in 1922, in 1967 aan hem gegeven door zijn zonen Tjeerd en Rinse. Een erg technisch boek, geschreven in de stijl van 1922. Toen ik het boek opensloeg stond het, tot mijn verrassing, vol met aantekeningen en correcties, niet voor de taal maar bij de formules. Er was zelfs een handgeschreven bladzijde ingevoegd met de bijgehouden eventueel te maken correcties. Toen werd me pas goed duidelijk hoe gedreven hij was en hoe hem dat steeds zwaarder moet zijn gevallen. Sytze was tot op het laatst geestelijk zeer fit. Zoon Tjeerd ging iedere donderdag bij hem langs om boodschappen te doen en als afsluiting een glas wijn te drinken. De foto is gemaakt door Tjeerd op zo’n donderdag, drie dagen voor zijn (plotselinge) overlijden. Zeer bedankt Sytze voor het vele correctiewerk dat je als redactielid (1993 – 2001) voor ons gedaan hebt. Sytze was tevens erelid van de NVBM.